Professional Documents
Culture Documents
Universidad
del Paı́s Vasco
Euskal Herriko
Unibertsitatea
IKASTURTEA: 2021-22
ARIKETAK
Inbertsio-fondoak saltzen dituen banku batek inberstio-fondo berri bat saldu nahi du eta
bezeroekin biltzen ari da. Bezero batek inbertsio-fondo berria erosteko duen probabilitatea
0.3 da. Bezeroak independenteak direla suposatzen da.
1
2 ARIKETA (10 PUNTU)
Izan bedi X aseguru-polizak saltzen duen bulego batek egunero jasotako erreklamazioen
kopurua. Demagun λ = 2.5 parametroa duen poisson-en banaketa jarraitzen duela.
2
ENPRESARI APLIKATUTAKO ESTATISTIKA.
2020-2021 Ikasturtea. ARIKETAK 1 ETA 2 (25 MINUTU)
Data:
Izan bedi b(0.2, n) banaketa binomiala duen Z a.a. bat. Aldagai horren batezbestekoa
E(Z) = 4 bada:
3. (2 puntu) P (Z = 2)
4. (2 puntu) P (Z > 4)
5. (2 puntu) P (1 < Z ≤ 5)
2 ARIKETA (10 PUNTU)
Banku batean astero sinatutako hipoteken kopuruak Poisson banaketa jarraitzen du eta
bere batezbestekoa 1 da. Suposatzen dugu asteak independenteak direla.
Enpresa batek ordenagailuak egiten ditu. Ordenagailu bat akastuna izateko probabilitatea
0.3 da. Makina horrek produzitutako ordenagailuak independenteak dira.
3. (4 puntu) Eta 100 ordenagailu aztertzen badira, zein da 34 edo gutxiago akastunak
izateko probabilitatea?
2 ARIKETA (10 PUNTU)
Enpresa batean orduro zerbitzu baten eske datozen bezeroen kopurua adierazten duen X
aldagaiak Poisson banaketa jarraitzen du. Enpresak badaki probabilitate handiena duten
kopuruak X = 1 eta X = 2 direla. Suposatzen dugu orduak independenteak direla.
2. (4 puntu) Demagun X a.a.-aren banaketa Poisson dela eta λ = 2. Lau ordu azter-
tzen badira, zein da guztira gehienez 5 zerbitzu eskatzeko probabilitatea?
3. (4 puntu) Eta egun oso bat aztertzen bada (10 ordu), zein da 22 eskaera baino
gehiago izateko probabilitatea?
1 ARIKETA (4 PUNTU)
1
2 ARIKETA (6 PUNTU)
( )2 ( )2
1. (2 puntu) R = Z3 + X−3 5
a.a. definitzen bada, zein da R a.a.-aren banaketa?
Kalkula ezazu P (R < 2.77).
√
2. (2 puntu) S = √5Z a.a. definitzen bada, zein da S a.a.-aren banaketa? Zein da
3 W
P (S < 1.48)?
5R
3. (2 puntu) V = 2W a.a. definitzen bada, zein da V a.a.-aren banaketa? Kalkula
ezazu k-ren balioa P (V > k) = 0.1 bada.
2
ENPRESARI APLIKATUTAKO ESTATISTIKA.
2020-2021 Ikasturtea. 3. ARIKETA (20 MINUTU)
Data:
1 ARIKETA (4 PUNTU)
1. (2 puntu) Parametroen balioak honako hauek badira: a = 1/2 eta r = 7/2. Kalkula
ezazu k-ren balioa P (X ≤ k) = 0.25 bada.
2
Izan bitez honako a.a. independente hauek: X ∈ N (1, σX = 4), Y ∈ N (2, σY2 = 16),
2 2
Z ∈ N (0, σZ = 9) eta V ∈ χ5 .
2 2
X−1 Y −2
1. (2 puntu) W = 2
+ 4
a.a. definitzen bada, kalkula ezazu P (W ≤ 4.61).
√
Z√ 2
2. (2 puntu) S = 3 W
a.a. definitzen bada, zein da S a.a.-aren banaketa? Zein da
P (S < 2.92)?
5W
3. (2 puntu) Demagun R = 2V
banaketa duen a.a. Kalkula ezazu k-ren balioa
P (R ≤ k) = 0.95 bada.
1 ARIKETA (4 PUNTU)
Izan bedi X tren geltoki batean itxaron behar den denbora, minututan, adierazten duen
aldagai aleatorioa. X a.a.-aren banaketa esponentziala bada eta bere batezbestekoa 5
minutu:
2. (2 puntu) Zein da geltoki horretan itxaron behar den denbora 2 eta 6 minutu
artean egoteko probabilitatea?
2 ARIKETA (6 PUNTU)
2
Izan bitez honako a.a. independente hauek: X ∈ N (0, σX = 4), Y ∈ N (2, σY2 = 16),
2 1 3
Z ∈ χ2 eta V ∈ γ( 2 , 2 ) .
√
3X
1. (2 puntu) W1 = √
2 V
a.a. definitzen bada, zein da P (−1.64 < W1 < 2.35)?
3. (1 puntu) n = 4 tamainako l.a.b. bat hartu da eta hauek dira lortutako emaitzak:
0.5, 0.6, 0.6, 0.8. Lor ezazu θ-ren estimazioa momentuen metodoa erabiliz.
1
2 ARIKETA (10 PUNTU)
2
ENPRESARI APLIKATUTAKO ESTATISTIKA.
2020-2021 Ikasturtea. ARIKETAK 4 ETA 5 (30 MINUTU)
Data:
Izan bedi X1 , X2 , ..., Xn hurrengo dentsitate funtzioa duen banaketa baten l.a.b. bat:
(
θxθ−1 0 < x < 1; 0 < θ < ∞; bada
f (x) =
0 beste kasuetan.
θ
1. (2 puntu) Froga ezazu X a.a.-aren batezbestekoa E(X) = θ+1
dela.
P (X = 0) = 2θ; P (X = 1) = 3θ; P (X = 2) = 1 − 5θ
Bedi X1 , X2 , . . . , Xn l.a.b. bat, N (m, σ 2 = 16) banaketatik datorrena. Kontutan har itzazu
honako estimatzaile hauek m populazioaren batezbestekoarentzat:
X1 + X2 + · · · + Xn 1 3X1 + 3X2 + · · · + 3Xn
m̂1 = − , m̂2 =
n n 3n
Izan bedi banaketa jarraia duen X a.a., bere dentsitate funtzioa hau da:
{
1 + θ(x3 − 41 ) x ∈ (0, 1) bada
f (x, θ) =
0 beste kasuetan
2. (3 puntu) Froga ezazu zein den potentzia maximoa lortzen duen eskualde kritikoa-
ren itxura X estatistikoarentzat.
1
2 ARIKETA (10 PUNTU)
Enpresa bat korporazio batekin fusionatzeko proposamen bat aztertzen dago. Adminis-
trazio kontseiluak akzionisten iritzia eta bakoitzak duen akzioen kopurua independen-
teak diren ala ez kontrastatu nahi du. Horretarako 250 akzionisten l.a.b. bat hartzen du.
Emaitzak akzionista bakoitzak duen iritzia (fusioaren alde edo kontra) eta bakoitzak duen
akzioen kopuruarekiko (kopuru txikia, ertaina edo handia) sailkatu dira:
Alde Kontra
Kopuru txikia 38 38
Kopuru ertaina 30 49
Kopuru handia 32 63
2. (3 puntu) Akzio kopuru handia duten akzionisten taldean zentratzen bagara eta
euren informazioa kontsideratzen bada bakarrik, hau da, aurreko taularen hirugarren
lerrokoa. Kalkula ezazu %95 konfidantza mailarekin fusioaren aldeko iritzia duten
proportzioaren tartezko estimazioa akzionista talde konkretu horretan.
2
ENPRESARI APLIKATUTAKO ESTATISTIKA.
2020-2021 Ikasturtea. ARIKETAK 6 ETA 7 (35 MINUTU)
Izena eta abizenak: NAN:
{
θxθ−1 x ∈ (0, 1); θ > 0 bada
f (x, θ) =
0 beste kasuetan
1. (4 puntu) Kontraste horretan, froga ezazu zein den potentzia maximoa duen es-
kualde kritikoaren itxura.
2. (3 puntu) Esangura maila α = 0.05 bada, kalkula ezazu eskualde kritiko zehatza.
1
2 ARIKETA (10 PUNTU)
Enpresa batek atzerriko enpresa batekin fusionatzeko proposamena dauka. Enpresako ar-
duradunak langileen iritzia ikertu nahi du. Arduradunak uste du langileen iritziak fusioari
buruz honako probabilitate banaketa hau jarraitzen duela:
P (fusioaren alde) = 0.4, P (zalantzan) = 0.2, P (fusioaren kontra) = 0.4
Fusioari buruz langileek duten iritziaren probabilitate banaketa hori dela kontrastatzeko,
1000 langilez osatutako l.a.b. bat hartzen du eta galdetzen zaie zein den euren iritzia.
Lortutako emaitzak hauek dira: 450 langile fusioaren alde daude, 180 langile zalantzan
daude eta 370 langile fusioaren kontra.
%5eko esangura mailarekin, kontrasta ezazu langileek fusioari buruz duten iritzia ar-
duradunak uste duen probabilitate banaketara egokitzen den edo ez. Idatz itzazu, kon-
trastearen hipotesi nulua, alternatiboa, kontrastearen estatistikoa eta bere probabilitate
banaketa.
Oharra: Erantzunak orri hauetan idatzi behar dira.
2
ENPRESARI APLIKATUTAKO ESTATISTIKA.
2020-2021 Ikasturtea. ARIKETAK 6 ETA 7 (35 MINUTU)
Izena eta abizenak: NAN:
Enpresa bateko kalitate sailak produkzitzen ari diren hodiak aztertzen ditu. Horretara-
ko hodien erradioa (zentimetrotan) adierazten duen X aldagaia erabiltzen du. Enpre-
sak badaki hodien erradioa N (m, σ 2 = 2) banaketa jarraitzen duela. Enpresa horretan
Ho : m = 20 hipotesi nulua, H1 : m = 18 hipotesi alternatiboaren aurka kontrastatu nahi
da eta horretarako 25 tamainako piezen l.a.b. bat hartzen da eta Ho hipotesi nulua baz-
tertzen da laginan dauden hodien batezbesteko erradioa 18.5 zentimetro baino txikiagoa
bada:
∑25
xi
1. (1 puntu) Kontraste honetan erabiltzen duzun estatistikoa x = i=1
25
bada, zein
da kontraste honen eskualde kritikoa?
1
2 ARIKETA (10 PUNTU)
Enpresen biziraupena aztertu nahi da eta horretarako 1000 enpresa dituen l.a.b. bat har-
tzen da. Enpresesak biziraupenaren arabera (biziraupena 5 urte baino gehiago eta 5 urte
edo gutxiago) eta tamainaren arabera (enpresa handiak edo enpresa txikiak) sailkatu dira
eta honako emaitza hauek lortu dira:
Informazio honekin eta %5 esangura mailarekin, egin ezazu biziraupena eta tamaina
aldagaien arteko independentzia kontrastea.
2
ENPRESARI APLIKATUTAKO ESTATISTIKA.
2017-2018 Ikasturtea. 8 ARIKETA (20 MINUTU)
Data:
1 ARIKETA (4 PUNTU)
Bigarren hezkuntzako eskola batean 1200 ikasle matrikulatuta daude. Horien artean esko-
lak antolatutako udalekuetara joateko asmoa duten ikasleen proportzioa estimatu nahi da
0.03 errorearekin eta % 95 konfidantza mailarekin. Lagin aleatorio bat birjarpenik gabe
hartzea erabakitzen bada, zein da beharrezkoa den laginaren tamaina?
1
2 ARIKETA (6 PUNTU)
Herrialde batean behiak hazi eta saltzen dituzten 724 etxalde daude guztira. Etxalde
bakoitzak duen behien batezbesteko produkzioa estimatu nahi da. Populazio hori bi es-
tratutan bananduta dago, etxaldearen tamainaren arabera (handiak eta txikiak). Lehen
estratuari buruz (handiak) dugun informazioa hau da: guztira 635 etxalde dira eta pro-
dukzioaren kuasi-desbiderazioa 4.5 da. Bigarren estratuan: 89 etxalde daude eta kuasi-
desbiderazioa 15.8 da. Etxaldeen populaziotik 200 tamainako lagin bat aukeratu nahi
da.
1. (2 puntu) Zein da estratu bakoitzetik aukeratu behar den laginaren tamaina asig-
nazio uniformea erabiltzen bada?
2. (2 puntu) Zein da estratu bakoitzetik aukeratu behar den laginaren tamaina asig-
nazio proportzionala erabiltzen bada?
3. (2 puntu) Zein da estratu bakoitzetik aukeratu behar den laginaren tamaina asig-
nazio n-optimoa erabiltzen bada?
2
ENPRESARI APLIKATUTAKO ESTATISTIKA.
2018-2019 Ikasturtea. 8 ARIKETA (20 MINUTU)
Data:
1 ARIKETA (4 PUNTU)
Herri batean 4800 biztanle daude zentsatuta (erroldatuta), udan herrian geldituko di-
ren proportzioa estimatu nahi da, ±0.04 errorearekin eta % 99 konfidantzarekin. Lagin
aleatorio bat birjarpenik gabe hartzea aukeratzen bada, zein da laginaren beharrezko
tamaina?
1
2 ARIKETA (6 PUNTU)
Herrialde batean familia batek egiten duen batezbesteko gastua estimatu nahi da. He-
rrialde horretan guztira 800 familia daude. Familiak bi geruzetan (estratutan) banandu
dira errenta mailaren arabera, errenta txikikoak eta errenta handikoak. Errenta txikiko
estratuan 525 familia daude eta gastuaren kuasibariantza σ1∗2 = 16.5 da, bigarren estra-
tuan, errenta handikoak, 275 familia daude eta kuasibariantza σ2∗2 = 225.4 da. Laginketa
geruzatua egitea erabakitzen da n = 210 tamainako lagin bat hartuz.