Unibertsitatera Sartzeko Hautaprobak 2018 ekaina

Puntuazio sistema

Probaren puntuazioa guztira 0 eta 10 puntu bitartekoa izango da.

Lehenengo bi problemak 0 eta 3 puntu artean baloratuko dira, eta azken biak 0 eta
2 puntu artean.
Problema batean zenbait atal badaude, atal guztiak berdin baloratuko dira.
Galdera batean erabili beharreko ebazpen-metodoa zehazten ez bada, galdera hori
modu egokian ebazten duen edozein bide onartuko da.

Balorazio positiboa merezi duten faktoreak.

 Planteamendu zuzenak.
 Kontzeptuak, hiztegia eta notazio zientifikoa zuzen erabiltzea.
 Zenbakizko datuak eta datu grafikoak interpretatzeko edo/eta kalkulatzeko erabil-
tzen diren teknika espezifikoak ezagutzea.
 Problema osorik bukatzea eta emaitzaren zehaztasuna.
 Bi emaitza soilik zenbakizko kalkuluetan erabilitako zehaztasun-maila desberdin-
tzen badira, biak ontzat emango dira.
 Ariketa ebaztean egindako pausoen azalpen argia.
 Aurkezpenaren txukuntasuna, bai eta unibertsitatera sartzear dagoen ikasle batek
beharko lukeen heldutasuna erakusten duen beste edozein alderdi.

Balorazio negatiboa merezi duten faktoreak.

 Planteamendu okerrak.
 Kontzeptuen nahasketa.
 Kalkulu-akatsen ugaritasuna (oinarrizko gabezien adierazle delako)
 Akats bakanak, hausnarketa kritiko edo sen on falta erakusten dutenean (adibidez,
problema baten soluzioa -3,7 hozkailu dela esatea, edo probabilitate baten balioa
2,5 dela)
 Akats bakanak, haien ondorioz ebatzitako problema hasieran proposatutakoa baino
errazagoa bilakatzen duenean.
 Azalpenik eza, bereziki erabiltzen ari den aldagaien esanahiarena.
 Akats ortografiko larriak, desordena, garbitasun falta, idazkera okerra, eta uniber-
tsitatera sartzear dagoen ikasle batek izan beharreko ez lukeen edozein ezaugarri
desegoki.
 Unibertsitatera Sartzeko Hautaprobak 2018 ekaina

Aukera A Ariketa A1

ENUNTZIATUA

Izan bitez hiru ekuazio lineal hauek XY planoko x0 eta y0 esparruan:
x+2y7, x+y3, 2y-x-4
a) Marraztu XY planoan aurreko inekuazioek betetzen dituzten soluzio bideraga-
rrien esparrua.
b) Zein da F(x,y)=2x+3y funtzioaren maximoa aurreko atalean zehaztutako es-
parruan?
c) Aurkitu F(x,y) funtzioaren maximoa (a) atalean zehaztutako esparruan, baina
x eta y zenbaki osoak izanik.

Ebazpena

a) y(7-x)/2, y3-x eta y(x-4)/2 eskualdeek mugatzen duten barrutia ondokoa

da.

= − + = + =
b) A(0,3) { B(0;3,5) { C(5,5; 0,75) {
= = = −
= − = −
D(4,0) { E(3,0) {
= =
F(A)=9 F(B)10,5 F(C)=13,25 F(D)=8 F(E)=6
Beraz, funtzioaren maximoa C(5,5; 0,75) puntuan dago, funtzioaren balioa
13,25 izanik.

c) Esparru horretan x eta y osagaiak zenbaki osoak dituzten puntuak ondokoak

dira:
Funtzio gorria y=3-x; urdina 2y=7-x; marroia 2y=x-4
(x=0 y=3), (x=1 y=2), (x=1 y=3), (x=2 y=1), (x=2 y=2), (x=3 y=0),
(x=3 y=1), (x=3 y=2), (x=4 y=0), (x=4 y=1), (x=5 y=1)
Aurreko puntuen osagaiak F(x,y) funtzioan ordezkatuz, balio maximoa (5, 1)
puntuan lortzen da F(5, 1)=15 izanik
 Unibertsitatera Sartzeko Hautaprobak 2018 ekaina

Aukera A Ariketa 2

ENUNTZIATUA

Inbertitzaile batek badaki zer balio izango duten enpresa baten akzioek urtean ze-
har. f(t)=t3/3-5t2+16t+30 funtzioak akzioen balioa, eurotan, adierazten du, non t
denboraren aldagaia, 0t12, hiletan neurtuta dagoen. Baldin urte-hasieran inber-
titzeko daukan kapitala 3.000 euro bada, eta urtean zehar gehienez 2 erosketa eta
2 salmenta egiteko aukera badu:
a) f(t) funtzioaren maximo eta minimoen analisia erabiliz, deduzitu zein unetan
egin behar duen inbertitzaileak erosketa eta salmenta bakoitza urte-amaieran
(t=12) diru kopururik handiena eskuratzeko.
b) Inbertitzaileak aurreko atalean aipatutako 4 eragiketa egokienak egiten baditu,
zein da lortuko duen mozkin maximoa?
Oharra: Kontuan izan inbertitzaileak operazio bakoitzean duen diru edo akzio guz-
tiekin lan egingo duela.

Ebazpena

f´(t)=t2-10t+16
a) Funtzioak maximoa edo minimoa izan dezan f´(t)=0 izan behar du
t2-10t+16=0  t=2 eta t=8 balioentzat
f´(2-)=f´(1,95)=0,3025>0 eta
f´(2+)=f´(2,05)=-0,2975<0
Maximo erlatiboa du t=2 denean
f´(8-)=f´(7,95)=-0,2975<0 eta
f´(8+)=f´(8,05)=0,3025>0
Minimo erlatiboa du t=8 denean
Akzioen balioa minimoa denean erosten
bada diruari etekinik handiena aterako zaio; hau da t=0 eta t=8 denean, eta
akzioen prezioa maximoa denean saldu, hau da, t=2 eta t=12 denean.

b) t=0 f(0)=30 akzioaren balioa; 3.000 € baditu 100 akzio erosi ditu.
t=2 f(2)=134/3 akzioaren balioa; 100 akzioak saltzen ditu 4.466,66667 €-tan
t=8 f(8)=26/3 akzioaren balioa; 515 akzio erosten ditu
t=12 f(12)=78 akzioaren balioa; 515*78=40.170 €-tan
Hasieran 3.000 € jarri ditu, beraz
Etekina 40.170-3.000=37.170 €-koa da.
 Unibertsitatera Sartzeko Hautaprobak 2018 ekaina

Aukera A Ariketa A3

ENUNTZIATUA

Banku batek enpresentzako zein partikularrentzako maileguak eskaintzen ditu.

Kreditu guztien %60 partikularrei eman zitzaien. Denboraldi baten buruan, ban-
kuak ez zituen berreskuratu enpresetarako kredituen %6, ezta partikularren %20
ere.
a) Kreditu bat ausaz aukeratzen bada, zein da berankorra edo “morosoa” izateko
probabilitatea?
b) Berankorrak diren kredituen artean, zein probabilitate dago mailegua enpresa
bati emana izatearena?

'

Ebazpena

Enpr=Enpresari kreditua ematea

Part=Partikularrei kreditua ematea
Ez=Ez berreskuratzea Bai= Berreskuratzea

a) P(Ez)=P(EnprEz)+P(PartEz)=0,40,06
+0,60,2=0,144=
� ����∩�� , ∙ ,
b) P(Enpr/Ez)= � ��
= ,
= =0,16667
 Unibertsitatera Sartzeko Hautaprobak 2018 ekaina

Aukera A Ariketa A4

ENUNTZIATUA

Mediku-kontsulta batean, argi-seinaleen erreakzio-proba bat egiten da pazienteen

erreflexuak neurtzeko. Emaitzek –milisengundotan (ms) neurtuak- =300 ms des-
biderapen estandarra duen N(,) banaketa normal bati jarraitzen diote. Zorizko
lagin arrunt bat harturik, KT=(740, 820) konfiantza-tartea lortzen da batezbesteko
horretarako (), nk=%95 izanik. Hau eskatzen da:
a) Laginaren batezbestekoa eta aukeratutako laginaren tamaina.
b) “”-ren kalkuluan egindako akatsa, baldin eta ausazko lagin sinple baten ta-
maina 64 bada, eta nk=%86rekin hartzen badugu.

Ebazpena

a) P(z>k)=0,025  P(z<k)=1-0,025=0,975 eta taulan begiratuz

Z/2=k=1,96
� �
Esan digute, konfiantza-tartea − �⁄ ∙ , + �⁄ ∙ = , dela.
√� √�
, ∙
= − , ∙ √� =
√� �−
Beraz, { � → { , ∙  = eta,
= − �⁄ ∙ √� =
√� −�
, ∙
balio hori √� = −�
ordezkatuz, n=216,09  n=217
Hau da, laginaren batezbestekoa 780 eta laginaren tamaina 217 dira

b) P(Z>k)=0,07  P(Z<k)=1-0,07=0,93 eta, taulan begiratuz

Z/2=k=1,475
�
Akatsa= Z/2 = , ∙ = =55,3125 ms
√� √
Emandako baldintzetan egindako akatsa 55,3125 ms-koa da.
 Unibertsitatera Sartzeko Hautaprobak 2018 ekaina

Aukera B Ariketa B1

ENUNTZIATUA

−
a) Izan bitez =( ) eta = matrizeak. Aurkitu x>0 eta y osa-
− +
gaien balioak R =s ekuazio matriziala bete dadin, non R2=RR den.
2

b) Irudiaren X, Y eta Z laukizuzen bakoitzaren alde bat ezaguna da, a=2, b=3 eta
c=5, eta beste aldeak, berriz, ezezagunak, x, y, z. (EZ dira eskalaz marraztu)
Aurkitu x, y, z honako baldintza hauek bete daitezen: (i) hiru lauki zuzenen
azaleren batura 64 da, (ii) X eta Y laukizuzenen perimetroen batura 34 da eta
(iii) X-ren perimetroa gehi 2 bider Y-ren azalera berdin 48 da.
X Y Z
x y z
a=2 b=3 c=5

Ebazpena
+ − +
a) =( )
− + − + −
2
R =S izan behar denez,
+ − =
− + − =
kalkuluak eginez, ... x=1 eta y=-2
+ =−
{ + − =

b) Emandako baldintzak jarraituz, ondorengo sistema ateratzen da:

+ + =
{ + + + = Kalkuluak eginez, ... x=7, y=5 eta z=7
+ + =
 Unibertsitatera Sartzeko Hautaprobak 2018 ekaina

Aukera B Ariketa B2

ENUNTZIATUA

f(x) funtzioa zatika definituta dago. Baldin x3 bada, orduan f(x)=ax+b; eta baldin
x3 bada, orduan f(x)=cx2+dx+e da. a, b, c, d eta e parametro ezezagunak dira.
Baldin f(x) funtzioak x=4 puntuan maximoa badauka eta bai funtzioa eta haren
deribatua, x=3 puntuan, hurrenez hurren, f(3)=3 eta f´(3)=2 badira:
a) Aurkitu f(x) funtzioa zehazten duten a, b, c, d eta e parametroak.
b) Aurkitu f(x) funtzioaren eta OX abzisa-ardatzaren arteko P eta Q ebaketa-pun-
tuak, eta kalkulatu f(x) funtzioaren integrala [P, q] tartean.

Ebazpena

+ , ,
={ ´ ={
+ + , + ,
a) Emandako baldintzak ondokoak dira:
´ = + =
−
= + =
= → { +
= → + + = Kalkuluak eginez
´ − = =
´ = → { { + =
{ ´ + =
= ; =− ; =− ; = ; =−
Funtzioa honela geratzen da:
− ,
={
− + − ,

b) Abzisa-ardatzaren ekuazioa y=o da, beraz, ondoko sistema ebatzi behar da

puntuak lortzeko:
= ⁄ < → ⁄ ,
− = , � �
{  { = <
− + − = , � � {
= > → ,

∫⁄ = ∫⁄ − +∫ − + − =⋯= � = , �
 Unibertsitatera Sartzeko Hautaprobak 2018 ekaina

Aukera B Ariketa B3

Kutxa batean 15 bola zuri eta 5 bola beltz daude. Kalkulatu:

a) Bola bat ausaz ateratzen bada, zein da zuria izateko probabilitatea?
b) Bi bola ausaz ateratzean, zein da biak zuriak izateko probabilitatea?
c) Aurretik bola bat ateratzen bada eta ondoren beste bat, lehenengoa beltza izan
bada, zein da bigarrena ere beltza izateko probabilitatea?
d) Bola bat eta gero beste bat ateratzen badira, zein da kolore desberdinetakoak
izateko probabilitatea?

Ebazpena

a) P(z)=15/20=0,75
b) P(zz)=P(z1)P(z2/z1)=15/2014/19=21/38=0,552
c) P(beltza atera bada, bigarrena beltza)=4/19=0,21
d) P(zb)+P(bz)=15/205/19+5/2015/19=15/38=0,39473
 Unibertsitatera Sartzeko Hautaprobak 2018 ekaina

Aukera B Ariketa B4

ENUNTZIATUA

Eskualde bateko erretzaile kopuruaren gaineko ikerketa bat egin da 361 elemen-
tuko lagin batean oinarrituta, eta emaitzak dio %35 erretzaile direla. Horren harira,
hau galdetzen da:
a) Zein da konfiantza-tartea %95eko erretzaile-proportziorako?
b) Zein tamaina izan behar luke laginak %99ko konfiantza-tartean zabalera 0,12
izateko?

Ebazpena

Emandako datuak: p=0,35 eta q=0,65 −� = , eta n=361

p(z>k)=0,025  p(z<k)=1-0,025=0,975  �⁄ = ,

a) Proportzio batentzat konfiantza-tartea

− �⁄ √ ; + �⁄ √
� �
Hau da,
, ∙ , , ∙ ,
, − , √ ; , + , √ =(0,3002947; 0,3997052

b) p(z>k)=0,005  p(z<k)=1-0,005=0,995  �⁄ = ,
Tarte osoaren zabalera 0,12 bada, akatsa 0,06 izango da, eta
, ∙ , , ∙ ,
2,575∙ √
�
= ,  √ = 51520,350,65=122n
�
n=419,0186632  n=420 elementuko laginak betetzen ditu emandako baldin-
tzak