Professional Documents
Culture Documents
2.BATX – MATEMATIKA
EMAITZAK
BEKTOREAK
1.-ANDALUZIA-2022 EKAINA.- Eman ditzagun 𝑢 ⃗ = (−1, 2, 3) eta 𝑣 = (2, 0, −1) bektoreak eta A(-4, 4, 7)
puntua
a) Kalkulatu a eta b parametroak 𝑤
⃗⃗ = (1, 𝑎, 𝑏) bektorea 𝑢⃗ eta 𝑣 bektoreekiko ortogonala izan dadin.
b) Zehaztu paralelogramo baten lau erpinak, paralelogramo horren aldeen bektoreak 𝑢 ⃗ eta 𝑣 badira, eta
𝑂𝐴 bektorea diagonala, O koordenatuen jatorria izanik.
⃗⃗⃗⃗⃗
a) 𝑤
⃗⃗ = (1, 𝑎, 𝑏) bektorea 𝑢
⃗ eta 𝑣 bektoreekiko ortogonala izateko a eta b parametroen balioak:
Demagun 𝑢 ⃗ eta 𝑣 bektoreekiko ortogonala izango den 𝑝 bektorea.
𝑖 𝑗 𝑘
𝑝=𝑢 ⃗ × 𝑣 = | −1 2 3 | = −2𝑖 + 5𝑗 − 4𝑘
2 0 −1
⃗⃗
𝑤 1 𝑎 𝑏 −5
= = = → 𝑎= , 𝑏=2
𝑝 −2 5 −4 2
+ r zuzena π planoan egoteko bete behar duen lehenengo baldintza: planoaren 𝑛(𝜋)
⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗ bektore normala eta r
⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗
𝑛(𝜋) ∙ ⃗⃗⃗⃗
𝑑𝑟 = (1, 1, 1) ∙ (−2𝛼 − 6, 8, 18 − 2𝛼) = −2𝛼 − 6 + 8 + 18 − 2𝛼 = 0 → 𝛼=5
+ r zuzena π planoan egoteko bete behar duen bigarren baldintza: r zuzenaren edozein P puntua planoan egon
beharko du. Hau da, 𝛼 = 5 denean, P puntua P(1, 0, -2) izan daiteke.
Ondorioz, nahiz eta bektoreak perpendikularrak izan zuzenaren puntuak ez daude planoan. Hau da, r zuzena
eta π planoa paraleloak izango dira.
−1
⃗⃗⃗⃗ ∙ 𝑑𝑠
𝑑𝑟 ⃗⃗⃗⃗ = (1, −1, 2) ∙ (1 + 𝛼, −𝛼, 3𝛼) = 1 + 𝛼 + 𝛼 + 6𝛼 = 0 → 𝛼=
8
−1
Hau da, 𝛼 = denean bektoreak perpendikularrak dira, nahiz eta zuzenak ez ebaki.
8
a) a parametroaren balioa:
Ortogonalak badira 𝑣
⃗⃗⃗⃗1 ∙ ⃗⃗⃗⃗
𝑣2 = 0
𝑣 𝑣2 = (𝑎𝑢
⃗⃗⃗⃗1 ∙ ⃗⃗⃗⃗ ⃗⃗⃗⃗1 − 2𝑢 ⃗⃗⃗⃗3 ) ∙ (−𝑢
⃗⃗⃗⃗2 + 3𝑢 ⃗⃗⃗⃗1 + 𝑎𝑢 ⃗⃗⃗⃗3 ) =
⃗⃗⃗⃗2 + 𝑢
𝑣
⃗⃗⃗⃗1 ∙ ⃗⃗⃗⃗
𝑣2 = −𝑎𝑢 𝑢1 + 𝑎2 ⃗⃗⃗⃗
⃗⃗⃗⃗1 ⃗⃗⃗⃗ 𝑢1 𝑢 ⃗⃗⃗⃗2 + 𝑎𝑢
⃗⃗⃗⃗1 ⃗⃗⃗⃗
𝑢3 + 2𝑢
⃗⃗⃗⃗2 ⃗⃗⃗⃗
𝑢1 − 2𝑎𝑢
⃗⃗⃗⃗2 𝑢
⃗⃗⃗⃗2 − 2𝑎𝑢
⃗⃗⃗⃗2 ⃗⃗⃗⃗
𝑢3 − 3𝑢
⃗⃗⃗⃗3 ⃗⃗⃗⃗
𝑢1 + 3𝑎𝑢
⃗⃗⃗⃗3 ⃗⃗⃗⃗
𝑢2 + 3𝑢
⃗⃗⃗⃗3 ⃗⃗⃗⃗
𝑢3 =
Baina { 𝑢
⃗⃗⃗⃗1 , 𝑢
⃗⃗⃗⃗2 , 𝑢
⃗⃗⃗⃗3 } bektoreak ortogonalak direnez:
𝑢
⃗⃗⃗⃗1 ⃗⃗⃗⃗
𝑢2 = ⃗⃗⃗⃗
𝑢1 𝑢 ⃗⃗⃗⃗3 = 𝑢
⃗⃗⃗⃗2 ⃗⃗⃗⃗
𝑢1 = 𝑢
⃗⃗⃗⃗2 𝑢
⃗⃗⃗⃗3 = 𝑢
⃗⃗⃗⃗3 ⃗⃗⃗⃗
𝑢1 = 𝑢
⃗⃗⃗⃗3 𝑢
⃗⃗⃗⃗2 = 0 eta 𝑢
⃗⃗⃗⃗1 ⃗⃗⃗⃗
𝑢1 = 𝑢
⃗⃗⃗⃗2 ⃗⃗⃗⃗
𝑢2 = 𝑢
⃗⃗⃗⃗3 ⃗⃗⃗⃗
𝑢3 = 1
Ondorioz,
𝑣
⃗⃗⃗⃗1 ∙ ⃗⃗⃗⃗
𝑣2 = −𝑎𝑢
⃗⃗⃗⃗1 ⃗⃗⃗⃗
𝑢1 − 2𝑎𝑢
⃗⃗⃗⃗2 ⃗⃗⃗⃗
𝑢2 + 3𝑢
⃗⃗⃗⃗3 ⃗⃗⃗⃗
𝑢3 = −𝑎 − 2𝑎 + 3 = 3 − 3𝑎 = 0 → 𝑎=1
b) 𝑣
⃗⃗⃗⃗1 , ⃗⃗⃗⃗
𝑣2 eta ⃗⃗⃗⃗
𝑣3 bektoreek osatzen duten tetraedroaren bolumena:
𝑣
⃗⃗⃗⃗1 = (1,0, −2) 𝑣2 = (3, 1, 0)
⃗⃗⃗⃗ 𝑣3 = 𝑣
⃗⃗⃗⃗ 𝑣2 = (1,0, −2) + (3,1,0) = (4,1, −2)
⃗⃗⃗⃗1 + ⃗⃗⃗⃗
Bolumena:
1 0 −2
𝑣3 bektorea linealki menpekoa baita.
1 1
6
𝑣
𝑉 = [⃗⃗⃗⃗
1 , 𝑣
⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗⃗ ,
2 3 𝑣
⃗⃗⃗⃗ ] =
6
∙ | 3 1 0 | = 0 zeren ⃗⃗⃗⃗
4 1 −2
Hiru bektoreak planokideak dira.
a) ⃗⃗⃗⃗⃗
𝐴𝐵 eta ⃗⃗⃗⃗⃗
𝐴𝐶 bektoreek osatzen duten angeluaren kosinua:
⃗⃗⃗⃗⃗
𝐴𝐵 = (2,1,0) − (1,0, −1) = (1,1,1) ⃗⃗⃗⃗⃗
𝐴𝐶 = (4,3, −2) − (1,0, −1) = (3,3, −1)
⃗⃗⃗⃗⃗ ∙ 𝐴𝐶
𝐴𝐵 ⃗⃗⃗⃗⃗ (1,1,1) ∙ (3,3,−1) 5 5√57
𝑐𝑜𝑠 𝛼 = |𝐴𝐵
⃗⃗⃗⃗⃗ | ∙ |𝐴𝐶
⃗⃗⃗⃗⃗ |
= = = = 0,662 → 𝛼 = 48º 31’ 37’’
√3 ∙ √19 √57 57
c) D erpinaren koordenatuak:
B ⃗⃗⃗⃗⃗
𝐴𝐵 = ⃗⃗⃗⃗⃗
𝐷𝐶
C
(2,1,0) − (1,0, −1) = (4,3, −2) − (𝑥, 𝑦, 𝑧)
𝐷(𝑥, 𝑦, 𝑧) = (3, 2, −3)
A
D
𝑖 𝑗 𝑘
⃗⃗⃗⃗⃗⃗ × 𝐴𝐷
𝐴𝐵 ⃗⃗⃗⃗⃗⃗ = | 1 1 1 | = (−4)𝑖 + 4𝑗 + 0𝑘
2 2 −2
Azalera:
⃗⃗⃗⃗⃗⃗ × 𝐴𝐷
𝐴 = | 𝐴𝐵 ⃗⃗⃗⃗⃗⃗ | = √(−4)2 + 42 + 02 = √32 𝑢2
c) P(2, 0, -1) puntutik pasatzen den eta r zuzenarekiko perpendikularra den π1 planoaren ekuazioa:
→ →
𝑛(𝜋1 ) = 𝑑𝑟 = (−1, 1, −2) izanik
π1 Ondorioz,
a) r zuzenaren ekuazioa:
→ →
𝑛(𝜋) = 𝑑𝑟 = (2, −1, 1) izanik
π1 A
Ondorioz, r zuzenaren ekuazio parametrikoak eta inplizitua:
𝑥 = 1 + 2𝜆
𝑟 ≡{𝑦=1−𝜆
r 𝑧 =1+𝜆
B C
n 𝑥−1 𝑦−1 𝑧−1
𝑟≡ = =
2 −1 1