Mate3 berreskuratzeko lanaren 2.

zatia

Izen- Abizenak: Taldea:

EKUAZIOAK:

ARIKETA 4 Ebatzi hurrengo ekuazioak urratsez urrats, (Erantzun argi adierazi eta sinplifikatuta posiblea
bada.) Egiaztatu emaitza.

𝑎) 3 + 2(2𝑥 − 3) = 4𝑥 − (𝑥 + 3) 𝐸𝑚𝑎𝑖𝑡𝑧𝑎: 𝑥 = 0

7
𝑏) (𝑥 − 1)(𝑥 + 3) = 2 + (𝑥 + 3)(𝑥 − 4) 𝐸𝑚𝑎𝑖𝑡𝑧𝑎 : 𝑥 = − 3

2
𝑐) (𝑥 − 2) + 3 = (𝑥 − 1)(− 2 + 𝑥) 𝐸𝑚𝑎𝑖𝑡𝑧𝑎 𝑥 = 5

3𝑥 𝑥
𝑑) 4
− 7
= 73 − 2𝑥 𝐸𝑚𝑎𝑖𝑡𝑧𝑎: 𝑥 = 28

2𝑥−5 𝑥+1 3𝑥 28
𝑒) 3
− 15
+ 5
= 2 𝐸𝑚𝑎𝑖𝑡𝑧𝑎: 𝑥 = 9

𝑓)
𝑥+5
3
−
1
2
𝑥 + 3 2𝑥 − ( 1
2 ) = 5( 𝑥
2
−2 ) 𝐸𝑚𝑎𝑖𝑡𝑧𝑎: 𝑥 =−
61
20

3 𝑥+3 3 15
𝑔) 𝑥 + 7 − 2
𝑥 − 3
= 4
(2𝑥 − 5) + 1 𝐸𝑚𝑎𝑖𝑡𝑧𝑎: 𝑥 = 4

3𝑥−17 1−4𝑥 1−𝑥 9+𝑥 23

ℎ) 8
− 12
= 4
− 6
𝐸𝑚𝑎𝑖𝑡𝑧𝑎: 𝑥 = 27

𝑥−1 3 9
𝑖) − 2𝑥 + 5 + 2
+ 3𝑥 = 2
𝑥+ 2
𝐸𝑚𝑎𝑖𝑡𝑧𝑎: 𝐸
𝑖𝑛𝑓𝑖𝑛𝑖𝑡𝑜 𝑠𝑜𝑙𝑢𝑧𝑖𝑜 𝑑𝑖𝑡𝑢.

ARIKETA 5 Ebatzi honako ekuazio hauek bakoitzak dagokion moduan, (Erantzun argi adierazi eta
sinplifikatuta posiblea bada.)
24
𝑎) 2𝑥(𝑥 − 5) + 3𝑥(1 − 4𝑥) = 𝑥(𝑥 − 3) − 2(𝑥 + 3) − 42 𝐸𝑚𝑎𝑖𝑡𝑧𝑎𝑘: 𝑥1 =− 11
𝑒𝑡𝑎 𝑥2 = 2

2 2 2 4
𝑏) 3(𝑥 + 2) − (5𝑥 + 1) = (2𝑥 + 5) − 22 𝐸𝑚𝑎𝑖𝑡𝑧𝑎𝑘: 𝑥1 = 13
𝑒𝑡𝑎 𝑥2 =− 1

2
𝑥(2𝑥+1) (𝑥+2) 11
𝑐) 3
− 2
+ 3𝑥 = 5𝑥 − 2
𝐸𝑚𝑎𝑖𝑡𝑧𝑎𝑘: 𝑥1 = 1 𝑒𝑡𝑎 𝑥2 = 21

2 2 2
𝑥 (3𝑥+1) (2𝑥−1) 5
𝑑) 6
+ 9
− 4
+ 36
=0 𝐸𝑚𝑎𝑖𝑡𝑧𝑎𝑘: 𝑥1 = 0 𝑒𝑡𝑎 𝑥2 =− 10
 2
(
𝑒) 𝑥 −
1
4 )(𝑥 + ) + (𝑥 − 1)1
4
2
=
15
16
+ (𝑥 + 1) − 4𝑥 𝐸𝑚𝑎𝑖𝑡𝑧𝑎𝑘: 𝑥1 =− 1 𝑒𝑡𝑎 𝑥2 = 1

2
(
𝑓) 3 𝑥 + 4 = 2𝑥 − ) 1
3

𝐸𝑚𝑎𝑖𝑡𝑧𝑎 : 𝑒𝑧 𝑑𝑢 𝑠𝑜𝑙𝑢𝑧𝑖𝑜𝑟𝑖𝑘

ARIKETA 6 Ebatzi honako ekuazio hauek bakoitzak dagokion moduan, (Erantzun argi adierazi eta
sinplifikatuta posiblea bada.) ADI egin egiaztapena.
2 2
+ ( 4𝑥 ) = 4 −
(𝑥−2) 3 𝑥 −𝑥 𝑥+1 1 7
𝑎) 𝑥 − 𝑥 𝑥
+ 2𝑥
𝐸𝑚𝑎𝑖𝑡𝑧𝑎𝑘: 𝑥1 =− 3
𝑒𝑡𝑎 𝑥2 = 2

5 10 5
𝑏) 2 − 𝑥+1
=− 3
𝐸𝑚𝑎𝑖𝑡𝑧𝑎𝑘: 𝑥1 = 4 𝑒𝑡𝑎 𝑥2 = 2
𝑥 −1

2 3
𝑥 𝑥 1 1
𝑐) 𝑥+1
= 2 − 𝑥–1
− 2 𝐸𝑚𝑎𝑖𝑡𝑧𝑎𝑘 : 𝑥1 =− 1 (𝑏𝑎𝑧𝑡𝑒𝑟𝑡𝑢 𝑏𝑒ℎ𝑎𝑟𝑟𝑒𝑘𝑜𝑎 )
𝑥 –1 𝑥 –1
𝑒𝑡𝑎 𝑥2 = 2

1 2 2−5𝑥
𝑑) 𝑥+3
− 𝑥
= 2 𝐸𝑚𝑎𝑖𝑡𝑧𝑎𝑘 : 𝑥 = 2
𝑥 +3𝑥

EKUAZIO-SISTEMAK_________________________________________________

ARIKETA 1 Hurrengo ekuazio-sistemak ebatzi, adierazi erabilitako metodoa:

Soluzioa: .a) x=2 y=4

Soluzioa: .b) x=3 y=1

Soluzioa: .c) x=2 y=-1

Soluzioa: d) x=-1 y=1

 .
PROBLEMAK:

ARIKETA 2 Kalkulatu laukizuzen baten aldeak, oinarria altueraren bikoitza baino 5

2 2
unitate handiagoa dela eta azalerak 33 𝑐𝑚 cm2 dituela jakinda. (Erantzuna: 3x11 𝑐𝑚 )

ARIKETA 3 Aurkitu bi zenbaki, lehenengoa bigarrena baino 12 unitate handiagoa dela

jakinda, eta bakoitzari 3 unitate kenduz gero, lehenengoa bigarrenaren bikoitza izango
litzatekeela kontuan hartu. (Erantzuna: 15 eta 27.)

ARIKETA 4 Pablok eta Nagorek 160 € dituzte bien artean. Nagorek Pablori 10 €
ematen badizkio, biek kantitate bera izango dute. Zenbat diru darama bakoitzak?
(Erantzuna70 eta 90 €)

ARIKETA 5 Zenbaki baten bikoitzari beste baten erdia gehitzearen emaitza 7 da; eta,
lehenengo zenbakiari 7 gehitzen badiogu, beste zenbakiaren boskoitza lortuko dugu.
Planteatu ekuazio-sistema bat eta ebatzi, zenbakiak aurkitu.
(Erantzuna: 3 eta 2)

ARIKETA 6 Alaznek bere ahizparen adinaren 2/3 du. 15 urteko aldea dutela jakinda,
zein da bakoitzaren adina? (Erantzuna: 30 eta 45 urte)

ARIKETA 7 60 €/ l-ko ardoa eta 35 €/ l-ko ardoa nahastu nahi dira, 50 €/ l-ko nahastea
sortzeko. Mota bakoitzeko zenbat litro nahastu behar dira nahasketa horretako 200
litro lortzeko? (Erantzuna: 120 eta 80 litro)

ARIKETA 8 Lantegi batean 50 ibilgailu daude, motorrak eta autoak kontatuta. Gurpil kopurua
guztira 140 bada, mota bakoitzeko zenbat ibilgailu daude?
(Erantzuna: 30 eta 20)

ARIKETA 9 Orain dela hiru urte, Mikelen adina Anerena bi halako zen. Zazpi urte
barru, Mikelen adina Anek orduan izango dituen urteen 4/3-en parekoa izango da. Zer
adin du orain bakoitzak? (Erantzuna : M:13 A:8 urte)

ARIKETA 10.- Urtarrilean %10 beheratu zuten 52 € balio zuen produktua. Otsailean

%15 gehiago beheratu zuten eta martxoan, %15 gehiago. Zein izan zen produktuaren

prezioa hiru beherapenen ostean?

ARIKETA 11.- %15eko beherapena egin ondoren, opari baten prezioa 7,65 eurotan

gelditu da. Zenbat balio zuen hasieran?

FUNTZIOAK___________________________________________________________
ARIKETA 14 Hurrengo grafikoan, 2010ean agertuta, Espainian azken urteetan izandako
erretzaileen ehunekoa adierazten zen baita hurrengo urteetan zer bilakaera izango duten
aurreikusten ere.

a) Zeintzuk dira agertzen diren aldagaiak?

b) Zein urtetan egin zen azterketa? Zein

urtetan zeukaten aurreikuspenak bakarrik eta
ez datu errealak?

c) Zein da X ardatzean kontuan hartu den

eskala? Eta Y ardatzean?

d) Behatu X ardatzean eta Y ardatzean

adierazten diren bi marra. Zer esan nahi dute?

e) Adierazi zein zen erretzaileen ehunekoa

azterketaren lehen urtean (1992).

f) Zein zen erretzaileen ehunekoa 1996an? Eta 2010ean?

g) Zer urtetan eman zen erretzaileen ehunekorik altuena?

h) Zein da 2024rako aurreikusitako erretzaileen ehunekoa?

i) Aurreikuspenak beteko balira erretzaileen ehunekoari dagokionez, erretzaileak gora edo behera
egingo luke hurrengo urteetan?

j) Adierazi funtzioaren hurrengo ezaugarriak:

● Aldagaiak:

● Eskala:

● Definizio-eremua:

● Ibiltartea:
● Ardatzeekiko ebaki puntuak:
 ● MONOTONIA: (Gorakortasuna, beherakortasuna, konstantea):

● Maximo eta minimoak (absolutuak eta erltiboak):

● Funtzioaren jarraitasuna:

● Joera:

1 ariketa.-
Irudikatu zuzen hauek grafiko baten bidez:

2 ariketa.-
Esan zein den zuzen bakoitzaren malda eta idatzi bere adierazpen analitikoa.

3 ariketa.-
Irudika itzazu ondorengo zuzenak:

4 ariketa.-
Aurkitu zuzen bakoitzaren ekuazioa:
a) −2ko malda du eta Y ardatza (0, 3) puntuan ebakitzen du.
 b) M(4, 5) eta N(2, −3) puntuetatik igarotzen da.

5 ariketa.-
Aurkitu zuzen bakoitzaren ekuazioa:
a) (3, 2) puntutik igarotzen den proportzionaltasun funtzioa.
b) P(2, −1) eta Q(5, 2) puntuetatik igarotzen den zuzena.

6 ariketa.-
Elektrotresnak konpontzen dituen teknikariak 25 € kobratzen du bisita, gehi 20 € lanordu
bakoitza.
a) Idatzi guztira ordaindu behar dugun dirua, y, lan egiten duen denboraren arabera, x,
ematen digun zuzenaren ekuazioa.
b) Irudikatu grafiko baten bidez.
c) Zenbat ordaindu behar izango genuke lanean 3 ordu egon izan balitz?

SEGIDAK. PROGRESIOAK: ARITMETIKOAK ETA GEOMETRIKOAK.________

ARIKETA 10 Kalkulatu progresio aritmetiko baten gai orokorra eta zortzigarren gaia
baldin eta 𝑎4 =17 eta 𝑎32 =− 123 badira.
(𝐸𝑟𝑎𝑛𝑡𝑧𝑢𝑛𝑎: 𝑎𝑛 = 37 − 5𝑛, 𝑎8 =− 3)

ARIKETA 11 Kalkulatu progresio aritmetiko baten lehenengo 15 gaien batura, balio

hauek kontuan hartuta: 𝑎3 = 1 eta 𝑎7 =− 7.
(𝐸𝑟𝑎𝑛𝑡𝑧𝑢𝑛𝑎: 𝑆10 =− 40)

ARIKETA 12 Progresio geometriko batean, 𝑎1 = 3 eta 𝑎4 = 24 balioak ditugu.

Kalkulatu arrazoia, gai orokorra eta lehenengo 10 gaien batura.

𝑛−1
(𝐸𝑟𝑎𝑛𝑡𝑧𝑢𝑛𝑎: 𝑟 = 2, 𝑎𝑛 = 3∙2 , 𝑆10 = 3069)

ARIKETA 13 Kalkulatu progresio geometriko baten 𝑎𝑛, 𝑎10 𝑒𝑡𝑎 𝑆10 . Jakinda
' 𝑛−1
𝑎3 = 1/125 eta 𝑟 = 1/5 . (𝐸𝑟𝑎𝑛𝑡𝑧𝑢𝑛𝑎: 𝑎𝑛 = 0'2∙0 2 , 𝑆10 = 0'25)