You are on page 1of 22

Integrales Múltiples

Contenido
Integrales dobles ............................................................................................................................................................ 2
Cambio de orden de integración en integrales dobles ................................................................................................... 6
Cálculo de volumen con integrales dobles...................................................................................................................... 7
Integrales triples ............................................................................................................................................................. 8
Cálculo de volumen con integrales triples ...................................................................................................................... 9
Ejercicios ....................................................................................................................................................................... 19
Integrales dobles
1. Verificar que:
(16 − 𝑥 2 − 𝑥 𝑦 2 )
∬ 𝑑𝐴 = 35; 𝑅 = [0,2] × [0,3]
𝑅 2
Solución. La función del integrando es continua sobre 𝑅. Teorema de Fubini:
(16 − 𝑥 2 − 𝑥 𝑦 2 ) 2 3( 2 3(
16 − 𝑥 2 − 𝑥 𝑦 2 ) 16 − 𝑥 2 − 𝑥 𝑦 2 )
∬ 𝑑𝐴 = ∫ ∫ 𝑑𝑦 𝑑𝑥 = ∫ [∫ 𝑑𝑦] 𝑑𝑥
𝑅 2 0 0 2 0 0 2
2 2 𝑦=3
1 𝑦3 1 ( 3 )3 1 (0)3
=∫ (16𝑦 − 𝑥 2 𝑦 − 𝑥 )| 𝑑𝑥 = ∫ [ (16(3) − 𝑥 2 (3) − 𝑥 ) − (16(0) − 𝑥 2 (0) − 𝑥 )] 𝑑𝑥
0 2 3 𝑦=0 0 2 3 2 3
2 2
1 1 9𝑥 2
= ∫ [ (48 − 3𝑥 2 − 9𝑥 )] 𝑑𝑥 = (48𝑥 − 𝑥 3 − )|
0 2 2 2 0
1 9(2)2 1 9(0)2 (96 − 8 − 18)
= (48(2) − (2)3 − ) − (48(0) − (0)3 − )= = 35
2 2 2 2 2
2. ∬𝑅(𝑥 − 3𝑦 2 )𝑑𝐴 =? , 𝑅 = [0,2] × [1,2]
𝑓(𝑥, 𝑦) = 𝑥 − 3𝑦 2 es continua sobre 𝑅, por el teorema de Fubini:
2 2 2 2 2
𝑦=2
∬ (𝑥 − 3𝑦 2 )𝑑𝐴 = ∫ ∫ (𝑥 − 3𝑦 2 )𝑑𝑦 𝑑𝑥 = ∫ [∫ (𝑥 − 3𝑦 2 )𝑑𝑦] 𝑑𝑥 = ∫ [𝑥𝑦 − 𝑦 3 ]|𝑦=1 𝑑𝑥
𝑅 0 1 0 1 0
2 2 2 2
𝑥2
= ∫ [(𝑥(2) − (2)3 ) − (𝑥(1) − (1)3 )]𝑑𝑥 = ∫ [(2𝑥 − 8) − (𝑥 − 1)]𝑑𝑥 = ∫ [𝑥 − 7]𝑑𝑥 = − 7𝑥|
0 0 0 2 0
22 02
=( − 7(2)) − ( − 7(0)) = 2 − 14 − 0 = −12✔
2 2
3. ∬𝑅 𝑦 sin(𝑥𝑦) 𝑑𝐴 =? , 𝑅 = [1,2] × [0, 𝜋]
𝑓 es continua sobre 𝑅, por el teorema de Fubini:
𝜋 2 𝜋 𝑥=2 𝜋
𝑦 [−cos(𝑥𝑦)]
∬ 𝑦 sin(𝑥𝑦) 𝑑𝐴 = ∫ ∫ 𝑦 sin(𝑥𝑦) 𝑑𝑥 𝑑𝑦 = ∫ | 𝑑𝑦 = ∫ − cos 2𝑦 − (− cos 𝑦)𝑑𝑦
𝑅 0 1 0 𝑦 𝑥=1 0
𝜋
sin 2𝑦
=− + sin 𝑦| = (−0 + 0) − (−0 + 0) = 0
2 0
cos(𝑎𝑥)
Nota. ∫ sin(𝑎𝑥) 𝑑𝑥 = − , 𝑎≠0
𝑎
sin(𝑎𝑥)
∫ cos(𝑎𝑥) 𝑑𝑥 = 𝑎
, 𝑎≠0

4. ∬𝑅 𝑥 2 ⋅ 𝑦 3 𝑑𝐴 ; 𝑅 = [4,7] × [−3,5]
7
1 37 1 45 1 5
1 1 1
∬ 𝑥 ⋅ 𝑦 𝑑𝐴 = ∫ 𝑥 𝑑𝑥 ⋅ ∫ 𝑦 𝑑𝑦 = 𝑥 | ⋅ 𝑦 | = [73 − 43 ] ⋅ [54 − (−3)4 ] = 279 ⋅ 544
2 3 2 3
𝑅 4 −3 3 4 4 −3 3 4 3 4

= 12648
5. Calcular
𝜋
∬ sin 𝑥 cos 𝑦 𝑑𝐴 ; 𝑅 = [0, ] × [0, 𝜋]
𝑅 2
𝜋/2 𝜋 𝜋
∬ sin 𝑥 cos 𝑦 𝑑𝐴 = ∫ sin 𝑥 𝑑𝑥 ⋅ ∫ cos 𝑦 𝑑𝑦 = − cos 𝑥 |02 ⋅ sin 𝑦|𝜋0 = (−0 − (−1)) ⋅ (0 − 0) = 0✔
𝑅 0 0
1
6. 𝐷 = {(𝑥, 𝑦): 𝑦 2 − 3 ≤ 𝑥 ≤ 𝑦 + 1} ; ∬𝐷 𝑥𝑦𝑑𝐴 =?
2
Solución
𝑦=4 𝑥=𝑦+1
∬ 𝑥𝑦𝑑𝐴 = ∫ ∫ 𝑥𝑦𝑑𝑥 𝑑𝑦
1
𝐷 𝑦=−2 𝑥= 𝑦 2 −3
2
𝑦=4 𝑥=𝑦+1
𝑥2
=∫ 𝑦| 𝑑𝑦
𝑦=−2 2 1
𝑥= 𝑦 2 −3
2
2
1
𝑦=4(𝑦 + 1)2 ( 𝑦 2 − 3)
=∫ 𝑦− 2 𝑦𝑑𝑦
𝑦=−2 2 2
4
1 1 1
= ∫ (𝑦 3 + 2𝑦 2 + 𝑦) − ( 𝑦 5 − 3𝑦 3 + 9𝑦) 𝑑𝑦
−2 2 2 4
4 2 4
1 𝑦 2 𝑦 1 1 3 9𝑦 2
= ( + 𝑦3 + ) − ( 𝑦6 − 𝑦4 + )|
2 4 3 2 2 24 4 2 −2
1
𝐷 = {(𝑥, 𝑦): −2 ≤ 𝑦 ≤ 4, 𝑦 2 − 3 ≤ 𝑥 ≤ 𝑦 + 1}
2
1 44 2 42 1 1 3 9 ⋅ 42
es de tipo 2 = [ ( + ⋅ 43 + ) − ( 46 − ⋅ 44 +
2 4 3 2 2 24 4 2
)]

1 (−2)4 2 (−2)2 1 1 3 9(−2)2


−[ ( + (−2)3 + ) − ( (−2)6 − (−2)4 + )]
2 4 3 2 2 24 4 2
= 36✔

Otra forma.
1 2 𝐷1 = {(𝑥, 𝑦): −3 ≤ 𝑥 ≤ −1, −√2(𝑥 + 3) ≤ 𝑦 ≤ √2(𝑥 + 3)} es de
𝐷 = {(𝑥, 𝑦): 𝑦 − 3 ≤ 𝑥 ≤ 𝑦 + 1} ; ∬ 𝑥𝑦𝑑𝐴 =?
2 𝐷 tipo 1
−1 √2(𝑥+3) −1 √2(𝑥+3)
𝑥𝑦 2
∬ 𝑥𝑦𝑑𝐴 = ∫ ∫ 𝑥𝑦𝑑𝑦 𝑑𝑥 = ∫ | 𝑑𝑥
𝐷1 −3 −√2(𝑥+3) −3 2 −√2(𝑥+3)
2 2
−1 𝑥 (√2(𝑥 + 3)) 𝑥 (−√2(𝑥 + 3))
=∫ − 𝑑𝑥
−3 2 2
−1 −1
𝑥2(𝑥 + 3) 𝑥2(𝑥 + 3)
=∫ − 𝑑𝑥 = ∫ 0𝑑𝑥 = 0
−3 2 2 −3

𝐷2 = {(𝑥, 𝑦): −1 ≤ 𝑥 ≤ 5, 𝑥 − 1 ≤ 𝑦 ≤ √2(𝑥 + 3)} es de tipo 1


5 √2(𝑥+3) 5 √2(𝑥+3)
𝑥𝑦 2
∬ 𝑥𝑦𝑑𝐴 = ∫ ∫ 𝑥𝑦𝑑𝑦 𝑑𝑥 = ∫ | 𝑑𝑥
𝐷2 −1 𝑥−1 −1 2 𝑥−1
2
5 𝑥 (√2(𝑥 + 3)) 𝑥(𝑥 − 1)2
=∫ − 𝑑𝑥
−1 2 2

5
𝑥(2(𝑥 + 3)) − 𝑥(𝑥 2 − 2𝑥 + 1)
=∫ 𝑑𝑥
−1 2
5 5
−𝑥 3 + 4 𝑥 2 + 5 𝑥 1 𝑥4 4 5𝑥 2
=∫ 𝑑𝑥 = (− + 𝑥 3 + )|
−1 2 2 4 3 2 −1
1 5 4 4 5⋅5 2 (−1) 4 4 5(−1)2
= [(− + 53 + ) − (− + (−1)3 + )]
2 4 3 2 4 3 2
= 36

En total:
∬ 𝑥𝑦𝑑𝐴 = ∬ 𝑥𝑦𝑑𝐴 + ∬ 𝑥𝑦𝑑𝐴 = 0 + 36 = 36✔
𝐷 𝐷1 𝐷2
𝑎
Nota. ∫−𝑎 𝑓(𝑥)𝑑𝑥 = 0 cuando 𝑓 es impar, 𝑓(−𝑥) = −𝑓(𝑥)

7. ∬𝐷(𝑥 2 + 𝑦)𝑑𝐴 =? ; 𝐷 limitada por 𝑦 = 𝑥, 𝑦 = 𝑥 3 , 𝑥 ≥ 0


Solución
𝑦=𝑥
Intersecciones { → 𝑥 = 𝑥 3 → 𝑥(1 − 𝑥 2 ) = 0 → 𝑥 = 0, 𝑥 = ±1 → (0,0); (1,1); (−1, −1)
𝑦 = 𝑥3
1 𝑥
Veamos primero respecto de 𝑦,
𝐷 = {(𝑥, 𝑦): 0 ≤ 𝑥 ≤ 1, 𝑥 3 ≤ 𝑦 ≤ 𝑥} ∬ (𝑥 2 + 𝑦)𝑑𝐴 = ∫ ∫ (𝑥 2 + 𝑦)𝑑𝑦 𝑑𝑥
𝐷 0 𝑥3
como región tipo I: 1
𝑦2
𝑦=𝑥
= ∫ 𝑥 2𝑦 + | 𝑑𝑥
0 2 𝑦=𝑥 3
1
𝑥2 (𝑥 3 )2
= ∫ 𝑥 2𝑥 + − (𝑥 2 𝑥 3 + ) 𝑑𝑥
0 2 2
1 2 6
𝑥 𝑥
= ∫ 𝑥3 + − 𝑥5 − 𝑑𝑥
0 2 2
1
𝑥4 𝑥3 𝑥6 𝑥7
= + − − |
4 6 6 14 0
1 1 1 1 5
= + − − − (0) = ✔
4 6 6 14 28

3
Otra forma para hallar la integral 1 √𝑦
∬𝐷(𝑥 2 + 𝑦)𝑑𝐴 =? ∬ (𝑥 2 + 𝑦)𝑑𝐴 = ∫ ∫ (𝑥 2 + 𝑦)𝑑𝑥 𝑑𝑦
𝐷 0 𝑦
𝐷: 𝑦 = 𝑥, 𝑦 = 𝑥 3 , 𝑥 ≥ 0 3 3
1 1 √𝑦 3
𝐷 = {(𝑥, 𝑦): 0 ≤ 𝑦 ≤ 1, 𝑦 ≤ 𝑥 ≤ 3√𝑦 } 𝑥3 √𝑦 𝑦3
= ∫ ( + 𝑥𝑦) | 𝑑𝑦 = ∫ ( + 3√𝑦𝑦) − ( + 𝑦𝑦) 𝑑𝑦
es de tipo 2 0 3 𝑦 0 3 3
1 1
𝑦 4 𝑦3 𝑦2 3 7 𝑦4 𝑦3
= ∫ ( + 𝑦 3 ) − ( + 𝑦 2 ) 𝑑𝑦 = + 𝑦3 − − |
0 3 3 6 7 12 3 0
1 3 1 1 5
= + − − − (0) = ✔
6 7 12 3 28
8. ∬𝐷 𝑥𝑦 2 𝑑𝐴 , 𝐷 está encerrada por 𝑥 = 0 y 𝑥 = √1 − 𝑦 2

Solución.

𝐷 es de tipo I:
𝐷 = {(𝑥, 𝑦): 0 ≤ 𝑥 ≤ 1, −√1 − 𝑥 2 ≤ 𝑦 ≤ √1 − 𝑥 2 }
1 √1−𝑥 2 1 √1−𝑥 2
𝑥𝑦 3
∬ 𝑥𝑦 2 𝑑𝐴 =∫ ∫ 𝑥𝑦 2 𝑑𝑦 𝑑𝑥 =∫ | 𝑑𝑥
𝐷 0 −√1−𝑥 2 0 3 −√1−𝑥 2
3 3
1 𝑥(√1 − 𝑥2) 𝑥(−√1 − 𝑥 2 )
=∫ − 𝑑𝑥
0 3 3

3 3 3
1 𝑥(√1 − 1 2𝑥(√1 − 𝑥 2 )
𝑥2) 𝑥(√1 − 𝑥 2 )
=∫ + 𝑑𝑥 = ∫ 𝑑𝑥
0 3 3 0 3

Sea 𝑢 = 1 − 𝑥 2 → 𝑑𝑢 = −2𝑥𝑑𝑥 → −𝑑𝑢 = 2𝑥𝑑𝑥

Si 𝑥 = 0 → 𝑢 = 1

Si 𝑥 = 1 → 𝑢 = 0

Reemp. en la integral:
3 3 5 0
1
2𝑥(√1 − 𝑥 2 ) 0
(√𝑢) 1 0 3 1 𝑢2 2 50 2 5 2 5 2 2
∫ 𝑑𝑥 = ∫ (−𝑑𝑢) = − ∫ 𝑢2 𝑑𝑢 = − | = − 𝑢 2 | = − 02 + 12 = 0 + =
0 3 1 3 3 1 3 5 15 1 15 15 15 15
2 1
2
∬ 𝑥𝑦 2 𝑑𝐴 =
𝐷 15
Cambio de orden de integración en integrales dobles
1 3 2
10. ∫0 ∫3𝑦 𝑒 𝑥 𝑑𝑥 𝑑𝑦, cambie el orden de integración
Solución
𝐷 = {(𝑥, 𝑦): 0 ≤ 𝑦 ≤ 1,3𝑦 ≤ 𝑥 ≤ 3} 1 3 2
∫0 ∫3𝑦 𝑒 𝑥 𝑑𝑥 𝑑𝑦 cambiado de orden
𝑥 = 3𝑦; 𝑥 = 3
de integración:
𝑦 = 0; 𝑦 = 1
𝐷 = {(𝑥, 𝑦): 0 ≤ 𝑦 ≤ 1, 3𝑦 ≤ 𝑥 ≤ 3} 𝑥
3 3 𝑥
3 2 2 𝑦=
∫ ∫ 𝑒 𝑥 𝑑𝑦 𝑑𝑥 = ∫ 𝑒 𝑥 𝑦|𝑦=03 𝑑𝑥
0 0 0
3 𝑥=3
𝑥 2 2𝑥
=∫ 𝑒𝑥− 0 𝑑𝑥 = ∫ 𝑒 𝑥 𝑑𝑥
0 3 𝑥=0 3
2
Sea 𝑢 = 𝑥 → 𝑑𝑢 = 2𝑥𝑑𝑥
1
→ 𝑑𝑢 = 𝑥𝑑𝑥
2
𝑥=0→𝑢=0
𝑥=3→𝑢=9
𝑢=9
1 1 1 9
=∫ 𝑒 𝑢 ⋅ 𝑑𝑢 = ∫ 𝑒 𝑢 𝑑𝑢
𝑢=0 3 2 6 0
1 𝑢9 1 9 𝑒9 − 1
= 𝑒 | = (𝑒 − 𝑒 0 ) = ✔
𝐷 = {(𝑥, 𝑦): 0 ≤ 𝑥 ≤ 3,0 ≤ 𝑦 ≤ }
𝑥 6 0 6 6
3
es de tipo 1

𝑥
1 1
11. ∫0 ∫𝑥 𝑒 𝑦 𝑑𝑦 𝑑𝑥 =? cambie el orden de integración
Solución
1 1 𝑥
𝐷 = {(𝑥, 𝑦): 0 ≤ 𝑥 ≤ 1, 𝑥 ≤ 𝑦 ≤ 1}
∫ ∫ 𝑒 𝑦 𝑑𝑦 𝑑𝑥 =
0 𝑥
cambio de orden de integración
𝑦
𝑥
1 𝑦 𝑥 1
𝑒𝑦
=∫ ∫ 𝑒 𝑦 𝑑𝑥 𝑑𝑦 =∫ | 𝑑𝑦
0 0 0
1
𝑦 0
𝐷 = {(𝑥, 𝑦): 0 ≤ 𝑦 ≤ 1, 0 ≤ 𝑥 ≤ 𝑦} es de tipo 2 1 1 1
𝑦 0 𝑦2 𝑦2
=∫ 𝑦𝑒 𝑦 − 𝑦𝑒 𝑦 𝑑𝑦
= ∫ 𝑦𝑒 − 𝑦𝑑𝑦 = 𝑒− |
0 0 2 2 0
𝑒 𝑎𝑧 1 1 𝑒−1
Nota. ∫ 𝑒 𝑎𝑧 𝑑𝑧 = = 𝑒 − − (0) = ✔
𝑎
2 2 2
Cálculo de volumen con integrales dobles
12. Encuentre el volumen del sólido 𝑆 acotado por el paraboloide elíptico 𝑥 2 + 2𝑦 2 + 𝑧 = 16, los planos 𝑥 =
2 y 𝑦 = 2 y los tres planos coordenados.

Solución
𝑧 = 𝑓(𝑥, 𝑦) = 16 − 𝑥 2 − 2𝑦 2 ≥ 0, 𝑅 = [0,2] × [0,2]
2 2 2 𝑥=2
𝑥3
𝑉 = ∫ ∫ 𝑓(𝑥, 𝑦)𝑑𝐴 = ∫ ∫ 16 − 𝑥 2 − 2𝑦 2 𝑑𝑥 𝑑𝑦 = ∫ 16𝑥 − − 2𝑥𝑦 2 | 𝑑𝑦
𝑅 0 0 0 3 𝑥=0
2 2 2
8 88 88 4𝑦 3 176 32 144
= ∫ 32 − − 4𝑦 2 − (0 − 0 − 0) 𝑑𝑦 = ∫ − 4𝑦 2 𝑑𝑦 = 𝑦− | = − − (0 − 0) =
0 3 0 3 3 3 0 3 3 3
= 48 unidades 3 ✔
13. Hallar el volumen acotado por los cilindros 𝑧 = 𝑥 2 , 𝑦 = 𝑥 2 y los planos 𝑧 = 0, 𝑦 = 4
Solución
𝑉 = ∬ 𝑓(𝑥, 𝑦)𝑑𝐴 = ∬ 𝑥 2 𝑑𝐴
𝐷 𝐷
𝐷 = {(𝑥, 𝑦): −2 ≤ 𝑥 ≤ 2, 𝑥 2 ≤ 𝑦 ≤ 4} es de tipo I
2 4 2
𝑦=4
𝑉 = ∬ 𝑥 2 𝑑𝐴 = ∫ ∫ 𝑥 2 𝑑𝑦 𝑑𝑥 = ∫ 𝑥 2 𝑦|𝑦=𝑥 2 𝑑𝑥
𝐷 −2 𝑥 2 −2
2 2
= ∫ 𝑥 2 4 − 𝑥 2 𝑥 2 𝑑𝑥 = ∫ 4𝑥 2 − 𝑥 4 𝑑𝑥
−2 −2
(𝑔(𝑥) = 4𝑥 2 − 𝑥 4 ; 𝑔(−𝑥) = 4(−𝑥)2 − (−𝑥)4 = 4𝑥 2 − 𝑥 4 = 𝑔(𝑥), 𝑔 es par)
2 2 2
4 𝑥5
= ∫ 4𝑥 2 − 𝑥 4 𝑑𝑥 = 2 ∫ 4𝑥 2 − 𝑥 4 𝑑𝑥 = 2 ( 𝑥 3 − )|
−2 0 3 5 0
4 2 5 4 0 5 128
= 2 [( 23 − ) − ( 03 − )] = = 8.53 unidades3
3 5 3 5 15

𝑎 𝑎
Nota. 𝑔 es par si 𝑔(−𝑥) = 𝑔(𝑥); entonces ∫−𝑎 𝑔(𝑥)𝑑𝑥 = 2 ∫0 𝑔(𝑥)𝑑𝑥
𝑎
𝑔 es impar si 𝑔(−𝑥) = −𝑔(𝑥); entonces ∫−𝑎 𝑔(𝑥)𝑑𝑥 = 0
Integrales triples
14. ∭𝐵 𝑥𝑦𝑧 2 𝑑𝑉 =? ; 𝐵 = [0,1] × [−1,2] × [0,3]
Solución
3 2 1 3 2 1
𝑥 2 𝑦𝑧 2
∭ 𝑥𝑦𝑧 2 𝑑𝑉 =∫ ∫ ∫ 𝑥𝑦𝑧 2 𝑑𝑥 𝑑𝑦 𝑑𝑧 =∫ ∫ | 𝑑𝑦 𝑑𝑧
𝐵 0 −1 0 0 −1 2 0
3 2 3 2 3 3 3
𝑦𝑧 2 𝑦 2𝑧 2 𝑧2 3 𝑧3 27
=∫ ∫ 𝑑𝑦 𝑑𝑧 = ∫ | 𝑑𝑧 = ∫ 𝑧 2 − 𝑑𝑧 = ∫ 𝑧 2 𝑑𝑧 = | =
0 −1 2 0 4 −1 0 4 0 4 4 0 4
15. ∭𝐸 𝑧𝑑𝑉 =?
𝐸 está limitada por 𝑥 = 0, 𝑦 = 0, 𝑧 = 0, 𝑥 + 𝑦 + 𝑧 = 1
Solución
𝐸 = {(𝑥, 𝑦, 𝑧)|(𝑥, 𝑦) ∈ 𝐷, 0 ≤ 𝑧 ≤ 1 − 𝑥 − 𝑦} de tipo I
1−𝑥−𝑦 1−𝑥−𝑦
𝑧2
∭𝑧𝑑𝑉 = ∬ [∫ 𝑧 𝑑𝑧] 𝑑𝐴 = ∬ | 𝑑𝐴
𝐸 𝐷 0 𝐷 2 0
(1 − 𝑥 − 𝑦 )2
=∬ 𝑑𝐴
𝐷 2
𝐷 = {(𝑥, 𝑦)|0 ≤ 𝑦 ≤ 1,0 ≤ 𝑥 ≤ 1 − 𝑦} de tipo 2
(1 − 𝑥 − 𝑦 )2 1 1−𝑦 (
1 − 𝑥 − 𝑦 )2
∬ 𝑑𝐴 = ∫ ∫ 𝑑𝑥 𝑑𝑦
𝐷 2 0 0 2
Sustitución: 𝑢 = 1 − 𝑥 − 𝑦 → 𝑑𝑢 = −1𝑑𝑥 → 𝑑𝑥 = −𝑑𝑢
𝑥 = 0 → 𝑢 = 1−𝑦
𝑥 =1−𝑦 → 𝑢 =0
1 𝑢=0 ( )2 1 0 1
𝑢 𝑢3 03 (1 − 𝑦)3
=∫ ∫ (−𝑑𝑢) 𝑑𝑦 = ∫ − | 𝑑𝑦 = ∫ − − (− ) 𝑑𝑦
0 𝑢=1−𝑦 2 0 6 1−𝑦 0 6 6
1 1
(𝑦 − 1)3 (𝑦 − 1 )4 1 1
=∫ − 𝑑𝑦 = − | = −0 − (− ) = ✔
0 6 24 0
24 24

(𝑧+𝑎)𝑛+1
Nota. ∫(𝑧 + 𝑎)𝑛 𝑑𝑧 = , 𝑛 ≠ −1
𝑛+1

16. Calcular ∭𝐸 𝑧𝑑𝑉 , 𝐸 = {(𝑥, 𝑦, 𝑧): 0 ≤ 𝑥 ≤ 3, 0 ≤ 𝑧 ≤ 𝑥, 𝑥 − 𝑧 ≤ 𝑦 ≤ 𝑥 + 𝑧}


Solución
𝐸 es de tipo III
𝑥+𝑧
∭ 𝑧𝑑𝑉 = ∬ ∫ 𝑧𝑑𝑦 𝑑𝐴
𝐸 𝐷 𝑥−𝑧

= ∬ 𝑧(𝑥 + 𝑧) − 𝑧(𝑥 − 𝑧)𝑑𝐴


𝐷
3 𝑥
= ∬ 2𝑧 2 𝑑𝐴 = ∫ ∫ 2𝑧 2 𝑑𝑧 𝑑𝑥
𝐷 0 0
3 3
2𝑥 3 𝑥4 34 27
=∫ 𝑑𝑥 = | = =
0 3 6 0
6 2
Cálculo de volumen con integrales triples
17. Calcular el volumen de 𝐸, siendo el sólido acotado por los paraboloides 𝑧 = 𝑥 2 + 𝑦 2 , 𝑧 = 8 − 𝑥 2 − 𝑦 2
Solución. La intersección de las dos superficies es una circunferencia:
𝑧 = 𝑥2 + 𝑦2
{ → 𝑥 2 + 𝑦 2 = 8 − 𝑥 2 − 𝑦 2 → 2𝑥 2 + 2𝑦 2 = 8 → 𝑥 2 + 𝑦 2 = 4, 𝑧 = 4
𝑧 = 8 − 𝑥2 − 𝑦2

𝑧 = 8 − 𝑥2 − 𝑦2 Región sólida de tipo I:


𝐸 = {(𝑥, 𝑦, 𝑧): (𝑥, 𝑦) ∈ 𝐷, 𝑥 2 + 𝑦 2 ≤ 𝑧 ≤ 8 − 𝑥 2 − 𝑦 2 }

8−𝑥 2 −𝑦 2
𝑉 = ∭ 1𝑑𝑉 = ∬ ∫ 1𝑑𝑧 𝑑𝐴
𝐸 𝐷 𝑥 2 +𝑦 2

= ∬ (8 − 𝑥 2 − 𝑦 2 − 𝑥 2 − 𝑦 2 )1𝑑𝐴 = ∬ (8 − 2𝑥 2 − 2𝑦 2 )𝑑𝐴
𝐷 𝐷

Por simetría se tiene:


𝑧 = 𝑥2 + 𝑦2
La proyección de la región sólida en ∬ (8 − 2𝑥 2 − 2𝑦 2 )𝑑𝐴 = 4 ∬ (8 − 2𝑥 2 − 2𝑦 2 )𝑑𝐴
𝐷 𝐷1
el plano X𝑌 es:….

2 √4−𝑥 2
4 ∬ (8 − 2𝑥 2 − 2𝑦 2 )𝑑𝐴 = 4 ∫ ∫ (8 − 2𝑥 2 − 2𝑦 2 )𝑑𝑦 𝑑𝑥
𝐷1 0 0

Otra forma de resolver ∬


𝐷
(8 − 2𝑥 2 − 2𝑦 2 )𝑑𝐴 siendo 𝐷 el círculo

Es un rectángulo polar: 𝐷 = {(𝑟, 𝜃): 0 ≤ 𝑟 ≤ 2,0 ≤ 𝜃 ≤ 2𝜋}


2𝜋 2 2𝜋 2 2𝜋
24
∬ (8 − 2(𝑥 2 + 𝑦 2 ))𝑑𝐴 = ∫ ∫ (8 − 2𝑟 2 )𝑟𝑑𝑟 𝑑𝜃 = ∫ ∫ (8𝑟 − 2𝑟 3 )𝑑𝑟 𝑑𝜃 = ∫ 4 ⋅ 22 − 𝑑𝜃
𝐷 0 0 0 0 0 2
2𝜋
= ∫ 8𝑑𝜃 = 8(2𝜋 − 0) = 16𝜋
0

𝛽 𝑏
Nota. ∬𝐷 𝑓(𝑥, 𝑦)𝑑𝐴 = ∫𝛼 ∫𝑎 𝑓(𝑟 cos 𝜃 , 𝑟 sin 𝜃) ⋅ 𝑟𝑑𝑟 𝑑𝜃 si 𝐷 = {(𝑟, 𝜃): 𝑎 ≤ 𝑟 ≤ 𝑏, 𝛼 ≤ 𝜃 ≤ 𝛽}
18. Calcular el volumen de 𝐸, siendo el sólido acotado por los paraboloides 𝑥 = 𝑦 2 + 𝑧 2 , 𝑥 = 8 − 𝑦 2 − 𝑧 2
Solución. La intersección de las dos superficies es una circunferencia:
𝑥 = 𝑦2 + 𝑧2
{ → 𝑦 2 + 𝑧 2 = 8 − 𝑦 2 − 𝑧 2 → 2𝑦 2 + 2𝑧 2 = 8 → 𝑦 2 + 𝑧 2 = 4, 𝑥 = 4
𝑥 = 8 − 𝑦2 − 𝑧2

𝑥 = 8 − 𝑦2 − 𝑧2 * La proyección de la región sólida en el plano 𝑌𝑍 es:


Eje X vertical

𝑥 = 𝑦2 + 𝑧2

𝐸 = {(𝑥, 𝑦, 𝑧)|(𝑦, 𝑧) ∈ 𝐷, 𝑦 2 + 𝑧 2 ≤ 𝑥 ≤ 8 − 𝑦 2 − 𝑧 2} es de tipo 2

𝐷 = {(𝑦, 𝑧)|−2 ≤ 𝑦 ≤ 2, −√4 − 𝑦 2 ≤ 𝑧 ≤ √4 − 𝑦 2 }

8−𝑦 2 −𝑧 2
𝑉(𝐸) = ∭ 1𝑑𝑉 = ∬ ∫ 1𝑑𝑥 𝑑𝐴 = ∬ 8 − 𝑦 2 − 𝑧 2 − (𝑦 2 + 𝑧 2 )𝑑𝐴 = ∬ 8 − 2𝑦 2 − 2𝑧 2 𝑑𝐴
𝐸 𝐷 𝑦 2 +𝑧 2 𝐷 𝐷

2
2 √4−𝑦 2 2 √4−𝑦2 2 √4−𝑦
2
=∫ ∫ 8−
⏟ 2𝑦 2 − 2𝑧 2 𝑑𝑧 𝑑𝑦 = ∫ 2∫ 8− 2𝑦 2 − 2𝑧 2 𝑑𝑧 𝑑𝑦 = ∫ 2 (8𝑧 − 2𝑦 2 𝑧 − 𝑧 3 )| 𝑑𝑦
−2 −√4−𝑦 2 −2 0 −2 3 0
𝑔(𝑧) es par

2 2
2 3 2 3
= ∫ 2 (8√4 − 𝑦 2 − 2𝑦 2 √4 − 𝑦 2 − (√4 − 𝑦 2 ) ) 𝑑𝑦 = 2 ∫ 2 (8√4 − 𝑦 2 − 2𝑦 2 √4 − 𝑦 2 − (√4 − 𝑦 2 ) ) 𝑑𝑦
−2 3 0 3

2 2 2
2
1 3 3 1 3 2 3
⏟ − 𝑦 2 − 𝑦 √4 − 𝑦 2 − (√4 − 𝑦 2 ) ) 𝑑𝑦 = 8 ∫ (√4 − 𝑦 2 ) − (√4 − 𝑦 2 ) 𝑑𝑦 = 8 ∫ (√4 − 𝑦 2 ) 𝑑𝑦
= 2 ∫ 2 2 (4√4
0 3
3 0 3 0 3
(4−𝑦 2 )√4−𝑦 2 =(√4−𝑦2 )
( )
𝜋 𝜋
Sustitución Sustitución trigonométrica 22 256 2
= 8∫ (2 cos 𝑤)3 2 cos 𝑤 𝑑𝑤 = ∫ cos4 𝑤 𝑑𝑤
trigonométrica √4 − 𝑦 2 0 3 3 0
= cos 𝑤 256 2
𝜋
256 2 1 + cos 2𝑤 2
𝜋
2 = ∫ ⏟(cos 𝑤)4 𝑑𝑤 = ∫ [ ] 𝑑𝑤
√4 − 𝑦 2 = 2 cos 𝑤 3 0 (cos2 2 3 0 2
𝑤)
𝑦 256
𝜋
21 + 2 cos 2𝑤 + cos2 2𝑤
= sin 𝑤 = ∫ 𝑑𝑤
2 3 0 4
𝑦 = 2 sin 𝑤 64 2
𝜋
1 + cos 4𝑤
𝑑𝑦 = 2 cos 𝑤 𝑑𝑤 = ∫ 1 + 2 cos 2𝑤 +
3 0 2
𝑑𝑤
𝑦 = 0 → 0 = 2 sin 𝑤 → 𝑤 = 0 𝜋
𝜋 64 1 sin 4𝑤 2
𝑦 = 2 → 2 = 2 sin 𝑤 → 𝑤 = = (𝑤 + sin 2𝑤 + (𝑤 + ))|
2 3 2 4 0

64 𝜋 1 𝜋 sin 2𝜋 1 sin 0 64 𝜋 𝜋 64 3𝜋
= ⋅ [( + sin 𝜋 + ( + )) − (0 + sin 0 + (0 + ))] = ⋅( + ) = ⋅ = 16𝜋 unidades3
3 2 2 2 4 2 4 3 2 4 3 4

Otra forma. ∬𝐷 8 − 2𝑦 2 − 2𝑧 2 𝑑𝐴 en coordenadas polares, 𝑦 = 𝑟 sin 𝜃 , 𝑧 = 𝑟 cos 𝜃 , 𝑦 2 + 𝑧 2 = 𝑟 2

2𝜋 2 2𝜋 2 2𝜋
1
𝑉(𝐸) = ∫ ∫ (8 − 2𝑟 2 )𝑟𝑑𝑟𝑑𝜃 =∫ 4𝑟 2 − 𝑟 4 | 𝑑𝜃 = ∫ 8𝑑𝜃 = 8 ⋅ 2𝜋 = 16𝜋 unidades3
0 0 0 2 0 0
19. Calcular el volumen de 𝐸, siendo el sólido acotado por los paraboloides 𝑥 = 𝑦 2 + 𝑧 2 , 𝑥 = 8 − 𝑦 2 − 𝑧 2
Solución. La intersección de las dos superficies es una circunferencia:
𝑥 = 𝑦2 + 𝑧2
{ → 𝑦 2 + 𝑧 2 = 8 − 𝑦 2 − 𝑧 2 → 2𝑦 2 + 2𝑧 2 = 8 → 𝑦 2 + 𝑧 2 = 4, 𝑥 = 4
𝑥 = 8 − 𝑦2 − 𝑧2

𝑥 = 8 − 𝑦2 − 𝑧2 Primer para la región sólida de color rojo:


Eje 𝑋 vertical 𝐸1 = {(𝑥, 𝑦, 𝑧): (𝑥, 𝑧) ∈ 𝐷, −√8 − 𝑧 2 − 𝑥 ≤ 𝑦 ≤ √8 − 𝑧 2 − 𝑥}
es de tipo 3
√8−𝑧 2 −𝑥
𝑉1 = ∭ 1𝑑𝑉 = ∬ ∫ 1𝑑𝑦 𝑑𝐴 = ∬ 2√8 − 𝑧 2 − 𝑥 𝑑𝐴
𝐸1 𝐷1 −√8−𝑧 2 −𝑥 𝐷1
2 8−𝑧 2
=∫ ∫ 2√8 − 𝑧 2 − 𝑥 𝑑𝑥 𝑑𝑧
−2 4
Sea 𝑢 = 8 − 𝑧 2 − 𝑥 → 𝑑𝑢 = −𝑑𝑥 → 𝑑𝑥 = −𝑑𝑢
𝑥 = 4 → 𝑢 = 4 − 𝑧2
𝑥 = 8 − 𝑧2 → 𝑢 = 0
2 0 2
2 30
𝑉1 = ∫ ∫ 2√𝑢 (−𝑑𝑢) 𝑑𝑧 = ∫ −2 ⋅ 𝑢2 | 𝑑𝑧
−2 4−𝑧 2 −2 3 4−𝑧 2
2
2 3 4 2 3
= ∫ 2 ⋅ (4 − 𝑧 ) 𝑑𝑧 = ∫ (4 − 𝑧 2 )2 𝑑𝑧
2 2
−2 3 3 −2
𝑥 = 𝑦2 + 𝑧2 8 2 3
= ∫ (4 − 𝑧 2 )2 𝑑𝑧
3 0
Sustitución trigonométrica
* La proyección de la región sólida roja
en el plano 𝑋𝑍 viene de: √4 − 𝑧 2
= cos 𝑤
𝑥 = 8 − 𝑦 2 − 𝑧 2, 𝑦 = 0 2
→ 𝑥 = 8 − 𝑧2 → 𝑥 + 𝑧2 = 8 √4 − 𝑧 2 = 2 cos 𝑤
𝑧
= sin 𝑤
2
𝑧 = 2 sin 𝑤
𝑑𝑧 = 2 cos 𝑤 𝑑𝑤
𝑧 = 0 → 0 = 2 sin 𝑤 → 𝑤 = 0
𝜋
𝑧 = 2 → 2 = 2 sin 𝑤 → 𝑤 =
2
𝜋
8 2
𝑉1 = ∫ (2 cos 𝑤)3 2 cos 𝑤 𝑑𝑤
3 0
𝜋
8 2
4
8 𝜋/2
1 + cos 2𝑤 2
𝐷1 = {(𝑥, 𝑧)| − 2 ≤ 𝑧 ≤ 2, 4 ≤ 𝑥 ≤ 8 − 𝑧 2 } = ⋅ 16 ∫ ⏟ (cos 𝑤) 𝑑𝑤 = ⋅ 16 ∫ [ ] 𝑑𝑤
3 0 2 2
3 0 2
(cos 𝑤)

𝜋/2
8 1 + 2 cos 2𝑤 + cos 2 2𝑤
= ⋅ 16 ∫ 𝑑𝑤
3 0 4
𝜋
8 2 1 + cos 4𝑤
= ⋅ 4 ∫ 1 + 2 cos 2𝑤 + 𝑑𝑤
3 0 2
𝜋
32 1 sin 4𝑤 2
= (𝑤 + sin 2𝑤 + (𝑤 + ))|
3 2 4 0
32 𝜋 1 𝜋 sin 2𝜋 1 sin 0
= ⋅ [( + sin 𝜋 + ( + )) − (0 + sin 0 + (0 + ))]
3 2 2 2 4 2 4
32 𝜋 𝜋 32 3𝜋
= ⋅( + )= ⋅ = 8𝜋
3 2 4 3 4
Por simetría, el volumen de la región sólida 𝐸2 de color azul tiene el
mismo volumen que 𝐸1 , 𝑉2 = 𝑉1
Por lo tanto
𝑉 = 16𝜋 unidades3
20. ∭𝐶 (4 + 5𝑥 2 𝑦𝑧 2 )𝑑𝑉, 𝐶 es la región cilíndrica 𝑥 2 + 𝑦 2 ≤ 4 = 22 , −2 ≤ 𝑧 ≤ 2. Use simetría y propiedades y
el significado geométrico para calcular.
Solución
La función 𝑔(𝑥, 𝑦, 𝑧) = 5𝑥 2 𝑦𝑧 2 es impar respecto de 𝑦; la región cilíndrica
es simétrica respecto del plano 𝑋𝑍, luego:
∭ (5𝑥 2 𝑦𝑧 2 )𝑑𝑉 = 0
𝐶

Luego:
∭ (4 + 5𝑥 2 𝑦𝑧 2 )𝑑𝑉 = ∭ (4)𝑑𝑉 + ∭ (5𝑥 2 𝑦𝑧 2 )𝑑𝑉
𝐶 𝐶 ⏟ 𝐶
0

= 4 ∭ 1𝑑𝑉 = 4𝑉(𝐶) = 4 ⋅ 𝜋22 ⋅ 4 = 64𝜋✔


𝐶

21. Calcular ∭𝐶 (4 + 5𝑥 2 𝑦𝑧 2 )𝑑𝑉, 𝐶 es la región cilíndrica 𝑥 2 + 𝑦 2 ≤ 4 = 22 , −2 ≤ 𝑧 ≤ 2.


Solución

𝐶 = {(𝑥, 𝑦, 𝑧)|(𝑥, 𝑦) ∈ 𝐷, −2 ≤ 𝑧 ≤ 2} es de tipo 1


𝐷 = {(𝑥, 𝑦)|−2 ≤ 𝑥 ≤ 2, −√4 − 𝑥 2 ≤ 𝑦 ≤ √4 − 𝑥 2 } es de tipo 1
2
∭(4 + 5𝑥 2 𝑦𝑧 2 )𝑑𝑉 = ∬ ∫ (4 + 5𝑥 2 𝑦𝑧 2 )𝑑𝑧 𝑑𝐴
𝐶 𝐷 −2
2 2 √4−𝑥 2
5 40 40 2
= ∬ 2 (4𝑧 + 𝑥 2 𝑦𝑧 3 )| 𝑑𝐴 = ∬ 2 (8 + 𝑥 2 𝑦) − 0𝑑𝐴 = ∫ ∫ 2 (8 + 𝑥 𝑦) 𝑑𝑦 𝑑𝑥
𝐷 3 0 𝐷 3 −2 −√4−𝑥 2 3
2 √4−𝑥 2 2 √4−𝑥 2
80
=∫ ∫ 16𝑑𝑦 𝑑𝑥 + ∫ ∫ ( 𝑥 2 𝑦) 𝑑𝑦 𝑑𝑥
−2 −√4−𝑥 2 −2 −√4−𝑥 2 ⏟3
⏟ ℎ(𝑦) es impar
0
2 √4−𝑥 2 2
= 16 ∫ ∫ 1𝑑𝑦 𝑑𝑥 + ∫ 0𝑑𝑥 = 16 ⋅ 𝜋22 = 64𝜋✔
⏟−2 −√4−𝑥 2 ⏟−2
∬𝐷 1𝑑𝐴=𝐴(𝐷) 0

∴ ∭(4 + 5𝑥 2 𝑦𝑧 2 )𝑑𝑉 = 64𝜋


𝐶
22. Calcular ∭𝐶 (4 + 5𝑥 2 𝑦𝑧 2 )𝑑𝑉, 𝐶 es la región cilíndrica 𝑥 2 + 𝑦 2 ≤ 4 = 22 , −2 ≤ 𝑧 ≤ 2.
Solución

𝐶 = {(𝑥, 𝑦, 𝑧)|(𝑦, 𝑧) ∈ 𝐷, −√4 − 𝑦 2 ≤ 𝑥 ≤ √4 − 𝑦 2 } es de tipo 2


𝐷 = {(𝑦, 𝑧)| − 2 ≤ 𝑦 ≤ 2, −2 ≤ 𝑧 ≤ 2}
2
√4−𝑦
√4−𝑦 2 √4−𝑦2
5
∭ (4 + 5𝑥 2 𝑦𝑧 2 )𝑑𝑉 =∬∫ (4
⏟ + 5𝑥 2 𝑦𝑧 2 ) 𝑑𝑥 𝑑𝐴 = ∬ 2∫ (4 + 5𝑥 2 𝑦𝑧 2 )𝑑𝑥 𝑑𝐴 = ∬ 2 (4𝑥 + 𝑥 3 𝑦𝑧 2 )| 𝑑𝐴
𝐶 𝐷 −√4−𝑦 2 𝐷 0 𝐷 3 0
𝑔(𝑥) es par
2 2
5 3 10
= ∬ 2 (4√4 − 𝑦 2 + (√4 − 𝑦 2 ) 𝑦𝑧 2 ) − 0𝑑𝐴 = ∫ ∫ (8√4 − 𝑦 2 + (√4 − 𝑦 2 )3 𝑦𝑧 2 ) 𝑑𝑧 𝑑𝑦
𝐷 3 −2 −2 ⏟ 3
ℎ(𝑧) es par
2 2 2
10 3 80 3
= ∫ 2 (8√4 − 𝑦 2 ⋅ 𝑧 + (√4 − 𝑦 2 ) 𝑦𝑧 3 )| 𝑑𝑦 = ∫ 2 (16√4 − 𝑦 2 + (√4 − 𝑦 2 ) 𝑦) 𝑑𝑦
−2 9 0 −2 9
2 2 2 𝑦=2
2
160 2
3
2
= ∫ (32√4 − 𝑦 ) 𝑑𝑦 + ∫ ( (√4 − 𝑦 ) 𝑦) 𝑑𝑦 = 2 ∫ (32√4 − 𝑦 ) 𝑑𝑦 = 64 ∫ √4 − 𝑦 2 𝑑𝑦
−2 −2 ⏟ 9 0 𝑦=0
⏟ ℎ(𝑦) es impar,ℎ(−𝑦)=−ℎ(𝑦)
0
Sustitución trigonométrica
√4 − 𝑦 2
= sin 𝑤 → √4 − 𝑦 2 = 2 sin 𝑤
2
𝑦
= cos 𝑤 → 𝑦 = 2 cos 𝑤 → 𝑑𝑦 = −2 sin 𝑤 𝑑𝑤
2
0 𝜋
Si 𝑦 = 0 → = cos 𝑤 → 𝑤 = cos −1 0 =
2 2
2
Si 𝑦 = 2 → = cos 𝑤 → 𝑤 = cos −1 1 = 0
2

2 𝑤=0
64 ∫ √4 − 𝑦 2 𝑑𝑦 = 64 ∫ 2 sin 𝑤 (−2 sin 𝑤 𝑑𝑤)
𝜋
0 𝑤= 2
0
1 sin 2𝑤 0
= −256 ∫ (1 − cos 2𝑤)𝑑𝑤 = −128 (𝑤 − )|𝜋
𝜋 2 2
2 2
𝜋
= −128 (0 − ( )) = 64𝜋
2
∴ ∭ (4 + 5𝑥 2 𝑦𝑧 2 )𝑑𝑉 = 64𝜋
𝐶
1
Nota. sin2 𝑎 = (1 − cos 2𝑎)
2
1
Nota. cos 2 𝑎 = (1 + cos 2𝑎)
2
𝑎 𝑎
Nota. Si 𝑓(𝑥) es par, i.e., 𝑓(−𝑥) = 𝑓(𝑥), entonces: ∫−𝑎 𝑓(𝑥)𝑑𝑥 = 2 ∫0 𝑓(𝑥)𝑑𝑥
𝑎
Nota. Si 𝑓(𝑥) es impar, i.e., 𝑓(−𝑥) = −𝑓(𝑥), entonces: ∫−𝑎 𝑓(𝑥)𝑑𝑥 = 0
3
Ejemplo. ∫−3 𝑥 5 𝑑𝑥 = 0; 𝑓(𝑥) = 𝑥 5 ; 𝑓(−𝑥) = (−𝑥)5 = −𝑥 5 = −𝑓(𝑥), 𝑓 es impar
3 3
Ejemplo. ∫−3 𝑥 4 𝑑𝑥 = 2 ∫0 𝑥 4 𝑑𝑥 ; 𝑓(𝑥) = 𝑥 4 ; 𝑓(−𝑥) = (−𝑥)4 = 𝑥 4 = 𝑓(𝑥), 𝑓 es par
23. Calcular el volumen del sólido encerrado por el cilindro 𝑦 = 𝑥 2 y los planos 𝑧 = 0 y 𝑦 + 𝑧 = 1
Solución. 𝑉 = ∭𝐸 1𝑑𝑉

𝐸 = {(𝑥, 𝑦, 𝑧)|(𝑥, 𝑦) ∈ 𝐷, 0 ≤ 𝑧 ≤ 1 − 𝑦} es de tipo 1


𝐷 = {(𝑥, 𝑦)|−1 ≤ 𝑥 ≤ 1, 𝑥 2 ≤ 𝑦 ≤ 1} región plana de tipo I
1−𝑦
𝑉 = ∭ 1𝑑𝑉 = ∬ ∫ 1𝑑𝑧 𝑑𝐴 = ∬ (1 − 𝑦)𝑑𝐴
𝐸 𝐷 0 𝐷

1 1 1 1
(1 − 𝑦)2 1 (1
− 𝑥 2 )2 1 1
𝑉 = ∫ ∫ (1 − 𝑦)𝑑𝑦 𝑑𝑥 = ∫ − | 𝑑𝑥 = ∫ 𝑑𝑥 = ∫ (1 − 2𝑥 2 + 𝑥 4 )𝑑𝑥
−1 𝑥 2 −1 2 𝑥2 −1 2 2 −1
1 1
1 2 𝑥5 2 1 8
= ⋅ 2 ∫ (1 − 2𝑥 2 + 𝑥 4 )𝑑𝑥 = (𝑥 − 𝑥 3 + )| = (1 − + ) − 0 = unidades3
2 0 3 5 0 3 5 15

24. Calcular el volumen del sólido encerrado por el cilindro 𝑦 = 𝑥 2 y los planos 𝑧 = 0 y 𝑦 + 𝑧 = 1
Solución. 𝑉 = ∭𝐸 1𝑑𝑉
Analicemos como es 𝐷:
𝑦 = 𝑥2
{ → 𝑥2 + 𝑧 = 1
𝑦+𝑧 =1

𝐸 = {(𝑥, 𝑦, 𝑧)|(𝑥, 𝑧) ∈ 𝐷, 𝑥 2 ≤ 𝑦 ≤ 1 − 𝑧} es de tipo 3


𝐷 = {(𝑥, 𝑧)|−1 ≤ 𝑥 ≤ 1,0 ≤ 𝑧 ≤ 1 − 𝑥 2} región plana de tipo I

1−𝑧
𝑉 = ∭ 1𝑑𝑉 = ∬ ∫ 1𝑑𝑦 𝑑𝐴 = ∬ (1 − 𝑧 − 𝑥 2 )𝑑𝐴
𝐸 𝐷 𝑥2 𝐷
1 1−𝑥 2 1 1−𝑥2
𝑧2
𝑉=∫ ∫ (1 − 𝑧 − 𝑥 2 )𝑑𝑧 𝑑𝑥 = ∫ 𝑧 − − 𝑥 2 𝑧| 𝑑𝑥
−1 0 1 2 0
1 (1 − 𝑥 2 )2
= ∫ (1 − 𝑥 2 ) − − 𝑥 2 (1 − 𝑥 2 )𝑑𝑥
−1 2
1 1
1 4 1 𝑥 5 2𝑥 3 1 2 8
=∫ (𝑥 − 2 𝑥 2 + 1)𝑑𝑥 = 2 ⋅ ( − + 𝑥)| = − + 1 = ✔
−1 2 2 5 3 0
5 3 15
25. Calcular el volumen del sólido encerrado por el cilindro 𝑦 = 𝑥 2 y los planos 𝑧 = 0 y 𝑦 + 𝑧 = 1
Solución. 𝑉 = ∭𝐸 1𝑑𝑉

𝐸 = {(𝑥, 𝑦, 𝑧)|(𝑦, 𝑧) ∈ 𝐷, −√𝑦 ≤ 𝑥 ≤ √𝑦} es de tipo 2


𝐷 = {(𝑦, 𝑧)|0 ≤ 𝑦 ≤ 1, 0 ≤ 𝑧 ≤ 1 − 𝑦} es de tipo 1
√𝑦 1 1−𝑦
𝑉 = ∭ 1𝑑𝑉 = ∬ ∫ 1𝑑𝑥 𝑑𝐴 = ∬ 2√𝑦𝑑𝐴 = ∫ ∫ 2√𝑦𝑑𝑧 𝑑𝑦
𝐸 𝐷 −√𝑦 𝐷 0 0
1 1 1 3 2 3 2 5 1
𝑉 = ∫ 2√𝑦(1 − 𝑦)𝑑𝑦 = 2 ∫ 𝑦 2 − 𝑦 2 𝑑𝑦 = 2 ( 𝑦 2 − 𝑦 2 )|
0 0 3 5 0
2 2 8 3
𝑉 = 2( − )− 0 = = 0.5333 unidades
3 5 15

4 2 1
26. ∫0 ∫√𝑥 3 𝑑𝑦 𝑑𝑥
𝑦 +1
Solución
𝑦 = √𝑥, 𝑦 = 2; 0 = 𝑥, 4 = 𝑥
2 𝑦2 2
1 𝑦2
∫ ∫ 3 𝑑𝑥 𝑑𝑦 = ∫ 3 𝑑𝑦
0 0 𝑦 +1 0 𝑦 +1
1
Sea 𝑢 = 𝑦 3 + 1 → 𝑑𝑢 = 3𝑦 2 𝑑𝑦 → 𝑑𝑢 = 𝑦 2 𝑑𝑦
3
Si 𝑦 = 0 → 𝑢 = 1; Si 𝑦 = 2 → 𝑢 = 9
9 9
11 1 1 1 1 1 2
∫ 𝑑𝑢 = ln|𝑢|| = ln 9 − ln 1 = ln 9 = ln 32 = ln 3
1 𝑢3 3 1 3 3 3 3 3

27. ∬𝐷 𝑥 2 𝑑𝐴 =?, 𝐷 se muestra en la figura


Solución
1 1 0 1 0 −1−𝑥 1 −1+𝑥
∬ 𝑥 2 𝑑𝐴 =∫ ∫ 𝑥 2 𝑑𝑦 𝑑𝑥 + ∫ ∫ 𝑥 2 𝑑𝑦 𝑑𝑥 + ∫ ∫ 𝑥 2 𝑑𝑦 𝑑𝑥 + ∫ ∫ 𝑥 2 𝑑𝑦 𝑑𝑥
𝐷 0 1−𝑥 −1 1+𝑥 −1 −1 0 −1
1 0
= ∫ 𝑥 2 − 𝑥 2 (1 − 𝑥)𝑑𝑥 + ∫ 𝑥 2 − 𝑥 2 (1 + 𝑥)𝑑𝑥
0 −1
0 1
+ ∫ 𝑥 2 (−1 − 𝑥) + 𝑥 2 𝑑𝑥 + ∫ 𝑥 2 (−1 + 𝑥) + 𝑥 2 𝑑𝑥
−1 0
1 0 0 1
= ∫ 𝑥 3 𝑑𝑥 + ∫ −𝑥 3 𝑑𝑥 + ∫ −𝑥 3 𝑑𝑥 + ∫ 𝑥 3 𝑑𝑥
0 −1 −1 0
1 0
1 1
= 2∫ 𝑥 3 𝑑𝑥 + 2∫ −𝑥 3 𝑑𝑥 = 2 ⋅ − 2 ⋅ (− ) = 1
0 −1 4 4

Otra forma:
𝑥 → −𝑥; (−𝑥)2 = 𝑥 2
𝑦 → −𝑦; 𝑥 2
1 1
1
∬ 𝑥 2 𝑑𝐴 = 4 ∫ ∫ 𝑥 2 𝑑𝑦 𝑑𝑥 = ⋯ = 4 ⋅ =1
𝐷 0 1−𝑥 4
28. ∭𝐸 6𝑥𝑦𝑑𝑉 , 𝐸 está debajo del plano 𝑧 = 1 + 𝑥 + 𝑦 y arriba de la región del plano 𝑋𝑌 acotado por las curvas
𝑦 = √𝑥, 𝑦 = 0, 𝑥 = 1

1+𝑥+𝑦
1+𝑥+𝑦
∭ 6𝑥𝑦𝑑𝑉 = ∬ ∫ 6𝑥𝑦 𝑑𝑧 𝑑𝐴 = ∬ 6𝑥𝑦𝑧|0 𝑑𝐴
𝐸 𝑅𝑋𝑌 0 𝑅𝑋𝑌

= ∬ 6𝑥𝑦(1 + 𝑥 + 𝑦)𝑑𝐴 = ∬ 6𝑥𝑦 + 6𝑥 2 𝑦 + 6𝑥𝑦 2 𝑑𝐴


𝑅𝑋𝑌 𝑅𝑋𝑌
1 √𝑥 1
= ∫ ∫ 6𝑥𝑦 + 6𝑥 2 𝑦 + 6𝑥𝑦 2 𝑑𝑦 𝑑𝑥 = ∫ 3𝑥𝑦 2 + 3𝑥 2 𝑦 2 + 2𝑥𝑦 3 |√0 𝑥 𝑑𝑥
0 0 0
7 1
1 5 3𝑥 4 4𝑥 2 3 4
= ∫ 3𝑥 2 + 3𝑥 3 + 2𝑥 2 𝑑𝑥 = 𝑥3 + + | =1+ +
0 4 7 4 7
0
65
=
28

29. El sólido encerrado por los cilindros parabólicos 𝑦 = 1 − 𝑥 2 , 𝑦 = 𝑥 2 − 1 y los planos 𝑥 + 𝑦 + 𝑧 = 2, 2𝑥 + 2𝑦 − 𝑧 + 10 = 0


𝑉 = ∬ (2𝑥 + 2𝑦 + 10)𝑑𝐴 − ∬ (2 − 𝑥 − 𝑦)𝑑𝐴
𝐷 𝐷

𝑉 = ∬ (2𝑥 + 2𝑦 + 10) − (2 − 𝑥 − 𝑦)𝑑𝐴


𝐷
30. Exprese en seis formas distintas la integral ∭𝐸 𝑓(𝑥, 𝑦, 𝑧)𝑑𝑉 como una integral iterada, donde 𝐸 es el sólido
acotado por las superfices dadas 𝑦 = 4 − 𝑥 2 − 4𝑧 2 , 𝑦 = 0
Solución parcial. Expresemos en el orden de integración 𝑑𝑥𝑑𝑧𝑑𝑦
La región 𝐸 la vemos como tipo 3.
(Para ver los límites en 𝑥 se tiene que despejar a partir de la
ecuación de la superficie 𝑦 = 4 − 𝑥 2 − 4𝑧 2 ):
𝐸 = {(𝑥, 𝑦, 𝑧)|(𝑦, 𝑧) ∈ 𝐷, −√4 − 4𝑧 2 − 𝑦 ≤ 𝑥 ≤ √4 − 4𝑧 2 − 𝑦}
Ahora grafiquemos la proyección 𝐷 en el plano 𝑌𝑍:
El borde de la misma ocurre en la intersección
La gráfica del sólido es 𝑦 = 4 − 𝑥 2 − 4𝑧 2 , 𝑥 = 0 → 𝑦 = 4 − 4𝑧 2

Luego:
√4−𝑦
1 √4−4𝑧 2 −𝑦
2
∭ 𝑓(𝑥, 𝑦, 𝑧)𝑑𝑉 = ∫ ∫ ∫ 𝑓(𝑥, 𝑦, 𝑧)𝑑𝑥 𝑑𝑧 𝑑𝑦
√4−𝑦
𝐸 −1 − −√4−4𝑧 2 −𝑦
2

Ahora para el orden 𝑑𝑥𝑑𝑦𝑑𝑧 es inmediato:


1 4−4𝑧 2 √4−4𝑧 2 −𝑦
∭ 𝑓(𝑥, 𝑦, 𝑧)𝑑𝑉 = ∫ ∫ ∫ 𝑓(𝑥, 𝑦, 𝑧)𝑑𝑥 𝑑𝑦 𝑑𝑧
𝐸 −1 0 −√4−4𝑧 2 −𝑦
31. Use una integral triple para hallar el volumen del sólido. El sólido encerrado por el cilindro 𝑥 2 + 𝑧 2 = 4 y los
planos 𝑦 = −1 y 𝑦 + 𝑧 = 4
Solución.

𝐸 = {(𝑥, 𝑦, 𝑧)|(𝑥, 𝑧) ∈ 𝐷, −1 ≤ 𝑦 ≤ 4 − 𝑧}
𝐷 = {(𝑥, 𝑧)|−2 ≤ 𝑥 ≤ 2, −√4 − 𝑥 2 ≤ 𝑧 ≤ √4 − 𝑥 2 }
2 √4−𝑥 2 4−𝑧
𝑉=∫ ∫ ∫ 1𝑑𝑦 𝑑𝑧 𝑑𝑥
−2 −√4−𝑥 2 −1
2 √4−𝑥 2
∫ ∫ (5 − 𝑧)𝑑𝑧 𝑑𝑥
−2 −√4−𝑥 2
2 √4−𝑥 2 2 √4−𝑥 2
=∫ ∫ (5)𝑑𝑧 𝑑𝑥 − ∫ ∫ (𝑧)
⏟ 𝑑𝑧 𝑑𝑥
−2 −√4−𝑥 2 −2 ⏟−√4−𝑥 2 𝑔(𝑧) es impar,𝑔(−𝑧)=−𝑔(𝑧)

0
2 √4−𝑥2
= 5∫ ∫ 1𝑑𝑧 𝑑𝑥 = 5 ∬ 1𝑑𝐴 = 5𝐴(𝐷) = 5𝜋22
−2 −√4−𝑥2 𝐷
= 20𝜋 unidades 3
Otra forma para ∬𝐷 1𝑑𝐴
2𝜋 2 2𝜋 2 2𝜋
𝑟2
∬ 1𝑑𝐴 = ∫ ∫ 1𝑟𝑑𝑟 𝑑𝜃 = ∫ | 𝑑𝜃 = ∫ 2𝑑𝜃 = 2𝜃|2𝜋
0 = 4𝜋
𝐷 0 0 0 2 0 0
33. Determine las dimensiones de la caja rectangular con el mayor volumen si el área superficial total es de 64 cm2.
Solución.
Multiplicadores de Lagrange:
∇𝑉 = 𝜆∇𝑔
(𝑦𝑧, 𝑥𝑧, 𝑥𝑦) = 𝜆(𝑦 + 𝑧, 𝑥 + 𝑧, 𝑥 + 𝑦)
𝑦𝑧 = 𝜆(𝑦 + 𝑧) … (1)
𝑥𝑧 = 𝜆(𝑥 + 𝑧) … (2)
𝑥𝑦 = 𝜆(𝑥 + 𝑦) … (3)
{𝑥𝑦 + 𝑦𝑧 + 𝑥𝑧 = 32 … (4)
Despejar 𝜆:
𝑦𝑧 𝑥𝑧 𝑥𝑦
𝑉 = 𝑥𝑦𝑧 → mazimizar 𝜆= = =
𝐴 = 2𝑥𝑦 + 2𝑦𝑧 + 2𝑥𝑧 = 64 𝑦+𝑧 𝑥+𝑧 𝑥+𝑦
𝑦 𝑥 𝑧 𝑦
→ 𝑔(𝑥, 𝑦, 𝑧) = 𝑥𝑦 + 𝑦𝑧 + 𝑥𝑧 = 32 = y =
𝑦+𝑧 𝑥+𝑧 𝑥+𝑧 𝑥+𝑦
𝑥, 𝑦, 𝑧 > 0 𝑥𝑦 + 𝑦𝑧 = 𝑥𝑦 + 𝑥𝑧 y 𝑥𝑧 + 𝑦𝑧 = 𝑥𝑦 + 𝑦𝑧
𝑦 = 𝑥 y 𝑧 = 𝑦; 𝑦 = 𝑥 = 𝑧
32 32 4
Reemp. en (4): 𝑥 2 + 𝑥 2 + 𝑥 2 = 32 → 𝑥 2 = → 𝑥 = √ 3 = 3 √6
3
4
Las dimensiones de la caja son iguales todas a 3 √6 cm

34. Encuentre la masa del sólido 𝐸 y el centro de masa con la función de densidad 𝜌 dada. 𝐸 es el tetraedro
acotado por los planos 𝑥 = 0, 𝑦 = 0, 𝑧 = 0, 𝑥 + 𝑦 + 𝑧 = 1; 𝜌(𝑥, 𝑦, 𝑧) = 𝑦
Solución.
𝐸 = {(𝑥, 𝑦, 𝑧)|(𝑥, 𝑦) ∈ 𝐷, 0 ≤ 𝑧 ≤ 1 − 𝑥 − 𝑦}
𝐷 = {(𝑥, 𝑦)|0 ≤ 𝑥 ≤ 1,0 ≤ 𝑦 ≤ 1 − 𝑥}
1−𝑥−𝑦
𝑀 = ∭ 𝜌𝑑𝑉 = ∬ ∫ 𝑦𝑑𝑧 𝑑𝐴 = ∬ 𝑦(1 − 𝑥 − 𝑦)𝑑𝐴
𝐸 𝐷 0 𝐷
1 1−𝑥 1 1−𝑥
𝑦 2 𝑥𝑦 2 𝑦 3
= ∫ ∫ 𝑦 − 𝑥𝑦 − 𝑦 2 𝑑𝑦 𝑑𝑥 = ∫ − − | 𝑑𝑥
0 0 0 2 2 3 0
1 2 2 3
(1 − 𝑥) 𝑥(1 − 𝑥) (1 − 𝑥)
=∫ − − 𝑑𝑥
0 2 ⏟ 2 3
(𝑥−2𝑥 2 +𝑥 3 )/2
1
(1 − 𝑥)3 1 𝑥 2 2 3 𝑥 4
(1 − 𝑥)4
= − − ( − 𝑥 + )
+ |
6 2 2 3 4 12 0
1 1 2 1 1 1 1 1
= 0 − ( − + ) + 0 − [− − (0) + ] =
2 2 3 4 6 2 12 24

1−𝑥−𝑦 1 1−𝑥
𝑀𝑥𝑧 = ∭ 𝑦𝜌𝑑𝑉 = ∬ ∫ 𝑦 2 𝑑𝑧 𝑑𝐴 = ∬ 𝑦 2 (1 − 𝑥 − 𝑦)𝑑𝐴 = ∫ ∫ 𝑦 2 − 𝑥𝑦 2 − 𝑦 3 𝑑𝑦 𝑑𝑥
𝐸 𝐷 0 𝐷 0 0
1 1−𝑥 1 (1
𝑦3 𝑥𝑦 3 𝑦4 − 𝑥)3 𝑥(1 − 𝑥) 3 (1 − 𝑥)4
=∫ − − | 𝑑𝑥 = ∫ − − 𝑑𝑥
0 3 3 4 0 0 3 3 4
1( 1
1 − 𝑥 )3 −𝑥 4 + 3 𝑥 3 − 3 𝑥 2 + 𝑥 (1 − 𝑥 )4 (1 − 𝑥 )4 1 𝑥 5 3𝑥 4 𝑥2 (1 − 𝑥 )5
=∫ − − 𝑑𝑥 = − − (− + − 𝑥3 + ) + |
0 3 3 4 12 3 5 4 2 20 0
1 1 3 1 1 1 1 1
= 0 − (− + − 1 + ) + 0 − [− − (0) + ] =
3 5 4 2 12 3 20 60
1
𝑀𝑥𝑦 = ∭ 𝑧𝜌𝑑𝑉 =
𝐸 120
1
𝑀𝑦𝑧 = ∭ 𝑧𝜌𝑑𝑉 =
𝐸 120
1 1 1
𝑀𝑦𝑧 𝑀𝑥𝑧 𝑀𝑥𝑦 120 60 120 1 2 1
𝐶𝑀 = (𝑥, 𝑦, 𝑧) = ( , , )=( , , )=( , , )
𝑀 𝑀 𝑀 1 1 1 5 5 5
24 24 24
Ejercicios
𝑥
35. Calcular el área de la región limitada por las curvas 𝑦 = 2𝑥; 𝑦 = ; 𝑥 + 𝑦 = 6.
2

Solución.

1
𝐷izq = {(𝑥, 𝑦): 0 ≤ 𝑥 ≤ 2, 𝑥 ≤ 𝑦 ≤ 2𝑥}
2
1
𝐷der = {(𝑥, 𝑦): 2 ≤ 𝑥 ≤ 4, 𝑥 ≤ 𝑦 ≤ 6 − 𝑥}
2
2 2𝑥 4 6−𝑥
𝐴=∬ 1𝑑𝐴 + ∬ 1𝑑𝐴 = ∫ ∫ 1𝑑𝑦 𝑑𝑥 + ∫ ∫ 1𝑑𝑦 𝑑𝑥
1 1
𝐷izq 𝐷der 0 2𝑥 2 2𝑥
2 4
1 1
𝐴 = ∫ 1 (2𝑥 − 𝑥) 𝑑𝑥 + ∫ 1 (6 − 𝑥 − 𝑥) 𝑑𝑥
0 2 2 2
2 4
3 3
𝐴 = ( 𝑥 2 )| + (6𝑥 − 𝑥 2 )| = 3 − 0 + 12 − 9 = 6 unidades2
4 0 4 2
𝑏
Nota. ∫𝑎 𝑘𝑑𝑥 = 𝑘 ⋅ (𝑏 − 𝑎)
36. Evaluar cambiando el orden de integración:
1 2
∫ ∫ 𝑦√𝑥 2 + 𝑦 2 𝑑𝑥 𝑑𝑦
0 2𝑦
Solución.
𝐷 = {(𝑥, 𝑦): 0 ≤ 𝑦 ≤ 1, 2𝑦 ≤ 𝑥 ≤ 2}

𝑥
𝐷 = {(𝑥, 𝑦): 0 ≤ 𝑥 ≤ 2,0 ≤ 𝑦 ≤ } de tipo I
2
2 𝑥/2
∫ ∫ 𝑦√𝑥 2 + 𝑦 2 𝑑𝑦 𝑑𝑥
0 0
1
Sea 𝑢 = 𝑥 2 + 𝑦 2 → 𝑑𝑢 = 2𝑦𝑑𝑦 → 𝑑𝑢 = 𝑦𝑑𝑦
2
Si 𝑦 = 0 → 𝑢 = 𝑥 2
𝑥 5
Si 𝑦 = → 𝑢 = 𝑥2
2 4
5 2 5 2 3
2 4𝑥 1 2
1 3 4𝑥 2
1 5 2 1 3
∫ ∫ √𝑢 𝑑𝑢 𝑑𝑥 = ∫ ( 𝑢2 )| 𝑑𝑥 = ∫ [ ( 𝑥 2 ) − (𝑥 2 )2 ] 𝑑𝑥
0 𝑥2 2 0 3 𝑥2 0 3 4 3
3 3 3
2 2 2
1 5 2 3 1 3 1 5 2 3 1 3 5 2 1
= ∫ [ ( ) 𝑥 − 𝑥 ] 𝑑𝑥 = ∫ [ ( ) 𝑥 − 𝑥 ] 𝑑𝑥 = ∫ [( ) − 1] 𝑥 3 𝑑𝑥
| | | |
0 3 4 3 0 3 4 3 0 4 3
3
5 2 1 24 5√5 4 5√5 − 8
= [( ) − 1] ⋅ =[ − 1] =
4 3 4 8 3 6

37. Por integrales determinar el volumen del sólido dentro del cono 𝑧 = √𝑥 2 + 𝑦 2 y debajo del plano 𝑧 = 4
Solución.

La intersección del plano y el cono:


𝑧=4
{ → √𝑥 2 + 𝑦 2 = 4 → 𝑥 2 + 𝑦 2 = 42 , 𝑧 = 4
𝑧 = √𝑥 2 + 𝑦 2
La proyección sobre el plano 𝑋𝑌 es:

La región espacial es de tipo I:


𝐸 = {(𝑥, 𝑦, 𝑧): (𝑥, 𝑦) ∈ 𝐷, √𝑥 2 + 𝑦 2 ≤ 𝑧 ≤ 4}
El volumen pedido es:
4
𝑉 = ∭ 1𝑑𝑉 = ∬ ∫ 1𝑑𝑧 𝑑𝐴 = ∬ 1 (4 − √𝑥 2 + 𝑦 2 ) 𝑑𝐴 = 4 ∬ (4 − √𝑥 2 + 𝑦 2 ) 𝑑𝐴
𝐸 𝐷 √𝑥 2 +𝑦 2 𝐷 𝐷1
Donde 𝐷1 es el primer cuadrante

𝐷1 = {(𝑥, 𝑦): 0 ≤ 𝑥 ≤ 4,0 ≤ 𝑦 ≤ √42 − 𝑥 2 }


4 √42 −𝑥 2 4 √42 −𝑥 2
𝑦 𝑥2
𝑉 = 4∫ ∫ (4 − √𝑥 2 + 𝑦 2 ) 𝑑𝑦 𝑑𝑥 = 4 ∫ [4𝑦 − ( √𝑥 2 + 𝑦 2 + ln |𝑦 + √𝑥 2 + 𝑦 2 |)]| 𝑑𝑥
0 0 0 2 2 0
4
√42 − 𝑥 2 2 𝑥2 2
𝑉 = 4 ∫ [[4√42 − 𝑥 2 − ( √𝑥 2 + (√42 − 𝑥 2 ) + ln |√42 − 𝑥 2 + √𝑥 2 + (√42 − 𝑥 2 ) |)]
0 2 2

𝑥2
− [− ( ln|𝑥 |)]] 𝑑𝑥
2
4
√42 − 𝑥 2 𝑥2 𝑥2
𝑉 = 4 ∫ [4√42 − 𝑥 2 − 4 − ln |√42 − 𝑥 2 + 4| + ln|𝑥 |] 𝑑𝑥
0 2 2 2
4 2 2
𝑥 𝑥
𝑉 = 4 ∫ [2√42 − 𝑥 2 − ln |√42 − 𝑥 2 + 4| + ln|𝑥 |] 𝑑𝑥 = ⋯
0 2 2

38. Evaluar:
3 1 √1−𝑧 2
∫ ∫ ∫ 𝑧𝑒 𝑦 𝑑𝑥 𝑑𝑧 𝑑𝑦
0 0 0
Solución.
3 1 √1−𝑧 2 3 1
∫ ∫ ∫ 𝑧𝑒 𝑦 𝑑𝑥 𝑑𝑧 𝑑𝑦 = ∫ ∫ 𝑧𝑒 𝑦 √1 − 𝑧 2 𝑑𝑧 𝑑𝑦
0 0 0 0 0
1
Sea 𝑢 = 1 − 𝑧 2 → 𝑑𝑢 = −2𝑧𝑑𝑧 → − 𝑑𝑢 = 𝑧𝑑𝑧
2
Si 𝑧 = 0 → 𝑢 = 1
Si 𝑧 = 1 → 𝑢 = 0
3 1 3 0
1 3
1 3 0 3
1 1 1
∫ ∫ 𝑧𝑒 𝑦 √1 − 𝑧 2 𝑑𝑧 𝑑𝑦 = ∫ ∫ 𝑒 𝑦 √𝑢 (− 𝑑𝑢) 𝑑𝑦 = ∫ − 𝑒 𝑦 𝑢2 | 𝑑𝑦 = ∫ 𝑒 𝑦 𝑑𝑦 = 𝑒 3 −
0 0 0 1 2 0 3 1 0 3 3 3
3
𝑒 −1
= ✔
3
39. Evalúe la integral iterada

ln 2 4
2𝑒 𝑥
∫ ∫ 𝑑𝑦 𝑑𝑥
0 2 𝑦2 − 1
Solución.

ln 2 4
2𝑒 𝑥
∫ ∫2 𝑑𝑦 𝑑𝑥
0 2 𝑦 −1
Descomponer en fracciones parciales:
1 1
1 1 −
= = 2 + 2
𝑦 2 − 1 (𝑦 + 1)(𝑦 − 1) 𝑦 + 1 𝑦 − 1
1 1
ln 2 4
2𝑒 𝑥 ln 2 4 − ln 2 4
−1 1
∫ ∫ 2 𝑑𝑦 𝑑𝑥 = ∫ ∫ 2𝑒 ( 𝑥 2 + 2 ) 𝑑𝑦 𝑑𝑥 = ∫ ∫ 𝑒 𝑥 ( + ) 𝑑𝑦 𝑑𝑥
0 2 𝑦 −1 0 2 𝑦+1 𝑦−1 0 2 𝑦+1 𝑦−1
ln 2 ln 2 4 ln 2
|𝑦 − 1| 3 1
∫ 𝑒 𝑥 (− ln|𝑦 + 1| + ln|𝑦 − 1|)|42 𝑑𝑥 = ∫ 𝑒 𝑥 (ln )| 𝑑𝑥 = ∫ 𝑒 𝑥 (ln − ln ) 𝑑𝑥
0 0 |𝑦 + 1| 0 5 3
2
ln 2
9 9 9 9
=∫ 𝑒 𝑥 (ln ) 𝑑𝑥 = (𝑒 ln 2 − 1) (ln ) = (2 − 1) (ln ) = ln
0 5 5 5 5

Otra forma de resolver:


ln 2 4
2𝑒 𝑥
∫ ∫ 2 𝑑𝑦 𝑑𝑥
0 2 𝑦 −1
𝐷 = {(𝑥, 𝑦)|0 ≤ 𝑥 ≤ ln 2 , 2 ≤ 𝑦 ≤ 4}
ln 2 1 1
4 ln 2
2𝑒 𝑥 4
2𝑒 𝑥 4
2 4 −
∫ ∫ 𝑑𝑥 𝑑𝑦 = ∫ 2 | 𝑑𝑦 = ∫ 2 𝑑𝑦 = ∫ 2 ( 2 + 2 ) 𝑑𝑦
2 0 𝑦2 − 1 2 𝑦 − 1 0 2 𝑦 − 1 2 𝑦 + 1 𝑦−1
4
−1 1 9
=∫ ( + ) 𝑑𝑦 = − ln|𝑦 + 1| + ln|𝑦 − 1||42 = − ln 5 + ln 3 + ln 3 − ln 1 = ln ✔
2 𝑦+1 𝑦−1 5
40. Calcule
1 1
sin 𝑥
∫ ∫ 𝑑𝑥 𝑑𝑦
0 𝑦 𝑥

Solución.
1 1
sin 𝑥
∫ ∫ 𝑑𝑥 𝑑𝑦
0 𝑦 𝑥

sin 𝑥
Como no tiene una primitiva elemental (respecto de 𝑥), es necesario cambiar el orden.
𝑥
𝐷 = {(𝑥, 𝑦)|0 ≤ 𝑦 ≤ 1, 𝑦 ≤ 𝑥 ≤ 1} de tipo II.

𝐷 = {(𝑥, 𝑦)|0 ≤ 𝑥 ≤ 1,0 ≤ 𝑦 ≤ 𝑥} de tipo I.


1 1 1 𝑥 1 1
sin 𝑥 sin 𝑥 sin 𝑥
∫ ∫ 𝑑𝑥 𝑑𝑦 = ∫ ∫ 𝑑𝑦 𝑑𝑥 = ∫ (𝑥 − 0)𝑑𝑥 = ∫ sin 𝑥 𝑑𝑥 = − cos 1 + 1 = 1 − cos 1 ✔
0 𝑦 𝑥 0 0 𝑥 0 𝑥 0

41. Evalue ∭𝑊 𝑓(𝑥, 𝑦, 𝑧)𝑑𝑉, donde

𝑓(𝑥, 𝑦, 𝑧) = 𝑒 𝑧 , 𝑊: 𝑥 + 𝑦 + 𝑧 ≤ 1, 𝑥 ≥ 0, 𝑦 ≥ 0, 𝑧 ≥ 0
Solución.

𝑊 = {(𝑥, 𝑦, 𝑧): (𝑥, 𝑦) ∈ 𝐷, 0 ≤ 𝑧 ≤ 1 − 𝑥 − 𝑦} de tipo I.


𝐷 = {(𝑥, 𝑦): 0 ≤ 𝑥 ≤ 1,0 ≤ 𝑦 ≤ 1 − 𝑥} de tipo I.
1−𝑥−𝑦 1 1−𝑥
∭ 𝑒 𝑧 𝑑𝑉 = ∬ ∫ 𝑒 𝑧 𝑑𝑧 𝑑𝐴 = ∬ (𝑒 1−𝑥−𝑦 − 1)𝑑𝐴 = ∫ ∫ (𝑒 1−𝑥−𝑦 − 1)𝑑𝑦 𝑑𝑥
𝑊 𝐷 0 𝐷 0 0
1 1 1
= ∫ (−𝑒 1−𝑥−𝑦 − 𝑦)|1−𝑥 0
0 𝑑𝑥 = ∫ (−𝑒 − 1 + 𝑥 + 𝑒
1−𝑥 + 0)𝑑𝑥 = ∫ (−2 + 𝑥 + 𝑒 1−𝑥 )𝑑𝑥
0 0 0
1
𝑥2 1 5
= (−2𝑥 + − 𝑒 1−𝑥 )| = −2 + − 1 − (−0 + 0 − 𝑒 1 ) = 𝑒 − ✔
2 0
2 2

You might also like