1.

HAFTA
a. DERS İLGİLİ GENEL BİLGİLER, EVREN VE ANTİK UYGARLIKLAR

UYGARLIKLAR TARİHİ DERSİ HEMEN HEMEN HER ÜNİVERSİTEDE SERVİS DERSİ OLARAK
OKUTULMAKTADIR. OKULUMUZDA DA İLK ALTI HAFTA 4 SAAT, SONRAKİ SEKİZ HAFTA 3 SAAT OLARAK
OKUTULMAKTADIR. ÖDEVİ VİZE, FİNAL VE DERSE DEVAM KONULARI HAFTALIK DERS UYGULAMASININ
GİRİŞİNDE MEVCUTTUR. UYGARLIK, BİR ULUSUN, BİR TOPLUMUN, FİKİR, SANAT, EKONOMİ, BİLİM,
MİMARİ, SOSYAL VE SİYASAL YAŞAMIYLA ERİŞTİĞİ DÜZEY YANİ MADDİ VE MANEVİ VARLIKLARIN
TÜMÜDÜR. ULUSLARARASI BİR OLUŞUMDUR. HER ULUSUN KÜLTÜRÜ YOLUYLA UYGARLIĞA KATKIDA
BULUNDUĞUNU RAHATLIKLA SÖYLENEBİLİR. ÖRNEĞİN GÜNÜMÜZDE ÇAĞDAŞ UYGARLIK OLARAK
KABUL EDİLEN BATI UYGARLIĞI, PEK ÇOK KÜLTÜRÜN BİR ARAYA GELEREK OLUŞTURDUĞU ZENGİN BİR
BİLEŞİMDİR. BU UYGARLIĞA ÇİNLİLERİN, YUNANLILARIN, MISIRLILARIN, TÜRKLERİN, ARAPLARIN,
BATILI ULUSLARIN VE DAHA PEK ÇOK ULUSUN KATKISI OLMUŞTUR. HER KÜLTÜR ÖNCESİ VE ÇAĞDAŞI
KÜLTÜRLERDEN ETKİLENMİŞTİR.
DERSLERDE DOĞAL OLARAK SİYASET DIŞI OLACAĞIZ. ANCAK DEVLETİMİZİN KURUCUSU OLAN
ATATÜRK’TEN VE UYGARLIK ANLAYIŞINDAN SIK SIK SÖZ EDECEĞİZ.
UZAKTAN EĞİTİM NEDENİYLE BU DÖNEM DERSİMİZ HAFTADA BİR SAAT OLARAK
GERÇEKLEŞECEKTİR.

b. EVREN
MEVCUT BİLGİLERE GÖRE EVREN YAKLAŞIK OLARAK 13.6 MİLYAR YIL ÖNCESİNDE MEYDANA GELEN
BÜYÜK PATLAMAYA DAYANMAKTADIR. DÜNYANIN OLUŞUMU İSE YAKLAŞIK 4.5 MİLYAR YILDIR.
SAMANYOLU GALAKSİSİNDE (GÖKADA) 300 – 400 MİLYAR GEZEGEN MEVCUT. SAMANYOLUNA BENZER
200 - 250 MİLYAR KADAR GALAKSİ VAR. HER BİRİNDE DE 200 MİLYAR ILE 1 TRİLYON GEZEGEN
BULUNMAKTADIR. BU DURUMDA GEZEGEN SAYISINI İFADE ETMEK İÇİN YETERLİ RAKAM
BULUNMAMAKTADIR. BİLİM ADAMLARI DÜNYADAKİ KUM TANELERİ ÇARPI 50 DEMEKTEDİRLER.
GÜNEŞİN BEŞ MİLYAR YIL SONRA SÖNECEĞİ TAHMİN EDİLİYOR. BEŞ MİLYAR YILDIR YANAN VE BİR O
KADAR SÜRE DAHA YANACAK OLAN GÜNEŞ’İN BU KADAR SÜRE ENERJİ VEREBİLMESİ İÇİN BİR
GRAMINDA, BİR GRAM DİNAMİTİN BİR MİLYON KATI ENERJİ OLMASI GEREKMEKTEDİR.
GÜNEŞ DÜNYADAN 1 MİLYON 300 BİN KAT DAHA BÜYÜKTÜR. SAMANYOLU SİSTEMİ İÇİNDE BULUNAN
VY CANIS İSİMLİ GEZEGEN İSE GÜNEŞTEN BİR MİLYAR KAT DAHA BÜYÜKTÜR.
GÜNEŞ VE İÇİNDE BULUNDUĞU SAMANYOLUNU AYNI ORANDA KÜÇÜLTÜRSEK GÜNEŞ ALYUVAR
KADAR, SAMANYOLU İSE ABD KADAR OLMAKTADIR.
EVRENİN YARI ÇAPININ 14 MİLYAR IŞIK YILI OLDUĞU TAHMİN EDİLİYOR. BİR IŞIK YILI 9.5 TRİLYON
KİLOMETREDİR.
HER GÜN ORTALAMA 275 MİLYON GEZEGEN DOĞUYOR YA DA YOK OLUYOR.
AMERİKALI ÜNLÜ GÖK BİLİMCİ CARL SAGAN, SOLUK MAVİ NOKTA İSİMLİ ESERİNDE, “EN AZINDAN
ŞİMDİYE KADAR BİLDİĞİMİZ KADARIYLA BU SİSTEMDE BİZDEN BAŞKA BİR YAŞAM, TEK BİR MİKROP BİLE
YOK. DÜNYA YAŞAMI VAR SADECE” DEMEKTEDİR.
GÜNEŞİN BİR SANİYEDE YAYDIĞI ENERJİ TOPLANABİLİRSE TÜM DÜNYANIN ENERJİ İHTİYACI 500
MİLYON YIL TEMİN EDİLMİŞ OLUR.
ŞU ANA KADAR BULUNAN EN BÜYÜK KARADELİK DÜNYAYA 12 MİLYAR IŞIK YILI UZAKLIKTA VE
GÜNEŞTEN 23 MİLYAR KAT BÜYÜKLÜKTEDİR.
ŞİMDİ ÇEŞİTLİ ESERLERDE EVREN İLE İLGİLİ İLGİNÇ BİLGİLERE KISACA BAKABİLİRİZ:
STANİSLAV GROF – KOZMİK OYUN

-GALAKSİLER IŞIK HIZINDA BİRBİRİNDEN AYRILIYOR.

-GÖZLEMDİKLERİMİZ EVRENİN SADECE %5’İDİR. DÜNYA, GÜNEŞTEN TAM OLMASI GEREKEN

UZAKLIKTA YÖRÜNGEDE DÖNER. EĞER BİRAZ DAHA UZAKTA OLSAYDI, DENİZLER DONAR, KAN
DAMARLARIMIZDA DOLAŞAMAZ, BEBEK ANNESİNİ EMEMEZDİ.

-JÜPİTER EN BÜYÜK GEZEGENDİR. KÜTLESİ DÜNYANIN 400 KATIDIR. BU KÜTLESİ İLE ASTROİDLERİ
KENDSİNE ÇEKER. JÜPİTER DAHA KÜÇÜK OLSAYDI DÜNYADA YAŞAM OLMAZDI. GÜZEŞ SİSTEMİ
ASTOİDLERİN GEZİNTİ ALANI OLURDU.

-DÜNYA DAHA KÜÇÜK OLASAYDI KÜTLE-ÇEKİM ALANI DAHA KÜÇÜK OLURDU. BÖYLECE YAŞAM İÇİN
GERKLİ OLAN OKSİJEN MOLEKÜLLERİNİ ATMOSFER İÇİNDE TUTAMAZDI.

BİLİM VE/VEYA DİN -KELLY JAMES CLARK

S-299 -ROGER PENROSE, “BÜYÜK PATLAMA ESNASINDA YAŞAMA ELVERİŞLİ BİR EVRENİN OLUŞMASI
İÇİN GEREKLİ OLAN KULLANILABİLİR ENERJİNİN TAM OLMASI GEREKEN MİKTARDA OLMA İHTİMALİNİN
YAKLAŞIK 10 ÜZERİ 10 ÜZERİ 12’ TE BİR OLARAK HESAPLAMIŞTIR.

BİR SOLUKTA EVREN VE DÜNYA TARİHİ -IAN CROFTON VE JEREMY BLACAK

S-14 SAMANYOLU YAKLAŞIK 100.000 IŞIK YILI ÇAPINDADIR. SANİYEDE 300.000 KM HIZLA HAREKET
EDEN IŞIK SAMANYOLUNU 100 BİN YILDA GEÇEBİLİR.

GECELEYİN MANTIKEN DÜNYANIN AYDINLIK OLMASI GEREKİRKEN KARANLIK OLMASI HALA

AÇIKLANABİLİR DURUM DEĞİLDİR.

DÜNYAYA 500 MİLYON IŞIK YILI MESAFEDE 12 GALAKSİ, 225 MİLYON YILDIZ, 1 MİLYAR IŞIK YILI
MESAFEDE İSE 3 MİLYON GALAKSİ, 250 BİN TRİLYON YILDIZ BULUNUR. EVERENİN TAMAMINDA İSE
300 MİLYAR BÜYÜK GALAKSİ, TOPLAM 10 MİLYAR KERE TRİLYON YILDIZ BULUNMAKTADIR.

GÜNEŞTE SANİYEDE 564 MİLYON TON HİDROJEN 560 MİLYON TON HELYUMA DÖNÜŞÜR. 4 MİLYAR
TON İSE ENERJİYE DÖNÜŞÜR. BİLİNDİĞİ GİBİ YILDIZ, IŞIK VE ENERJİ VEREN GÖK CİSMİDİR. GÜNEŞ,
KENDİ YAKITINI KENDİ NÜKLEER FÜZON YOLUYLA ÜRETMEKTEDİR. YILDIZLAR İÇİNDE BU AÇIDAN
BENZERSİZDİR. GEZEGEN İSE DÜNYA, MARS, VENÜS GİBİ GÖK CİSİMLERİDİR.

BAŞLANGIÇTA HİDROJEN VARDI -HOİMAR V. DİTFURTH

S-152 -AYIN YÜZEYİNİN NE RENK OLDUĞU HALA TARTIŞMA KONUSUDUR. AYA AYAK BASANLAR AYIN
PEYNİR YEŞİLİ, SARIMTRAK VE KAHVERENGİ OLDUĞUNU İFADE ETMİŞTİR.

PARADOKS – JIM AL -KHALILI

S-54 – BÜYÜK PATLAMANIN HEMEN ARDINDAN ATOM ALTI PARÇACIKLAR OLUŞMAYA BAŞLADI. EVREN
GENİŞLEYİP SOĞUYUNCA BU PARÇACIKLAR BİR ARAYA GELEREK ATOMLARI OLUŞTURDULAR. BU
ATOMLARIN OLUŞMASI İÇİN SICAKLIK VE BASINÇ KOŞULLARININ TAM VE DOĞRU DEĞERLERDE OLMASI
GEREKİYORDU. SICAKLIK DAHA FAZLA OLSAYDI ATOMLAR BİR BÜTÜN HALİNDE DURAMAZ, YÜKSEK
HIZLI PARÇACIK VE RADYASYONUN HENGÂMELİ GİRDABINDA PARAMPARÇA OLURDU.

S-56- IŞIK, SAATTE BİR MİLYON KM. HIZLA HAREKET EDER.

S-191- BİR İDDİAYA GÖRE DÜNYA’DA YAŞAMIN KENDİLİĞİNDEN ORTAYA ÇIKIŞI O KADAR MUCİZEVİ
BİR OLAYDIR Kİ BİR HURDALIKTAN GÜÇLÜ BİR RÜZGÂR ÇIKIP ORADAKİ PARÇALARI TESADÜFEN BİR
ARAYA GETİRİP BİR YOLCU UÇAĞI ÇIKARMASINA DENKTİR.
UZAYIN ÖTESİ -TAŞKIN TUNA

S-86 -EĞER ATMOSFERDE KARBONDİOKSİT GAZI OLMASAYDI, DÜNYAMIZIN BAŞLANGIÇTAN BERİ BİR
BUZ DEVRİNİ YAŞAMIŞ OLACAKTI. BİTKİLERİN DE FOTOSENTEZ İÇİN KARBONDİOKSİTE İHTİYACI VARDI.
EĞER BU GAZ ATMOSFERDE BULUNMASAYDI HİÇBİR BİTKİ BÜYÜYEMEZ HAYAT OLMAZDI. BELKİ BİRKAÇ
BAKTERİ OLURDU. DÜNYA AŞIRI SICAK BİR FIRIN OLURDU.

UZAYIN SIRLARI -TAŞKIN TUNA

S-29 -SAMANYOLU KENDİ EKSENİ ETRAFINDA BİR TAM DÖNÜŞ HAREKETİNİ 250 MİLYON YILDA
TAMAMLIYOR.

S-43- NEWTON’UN YERÇEKİMİNİ BULMASI ELMANIN DÜŞMESİ İLE DEĞİL DE “ AY NEDEN DÜNYANIN
ÜZERİNE DÜŞMÜYOR” SORUSUYLA İLGİLİDİR. NEWTON, IŞIK, OPTİK MERCEKLER VE MEKANİK
BULUŞLAR YAPTI.

EVRENİN DOĞUŞU -CHRİS İMPEY

S-12 – AYA GÖNDERİLEN ROKETTEN İLK ANDA ÇIKAN ENERJİ BÜTÜN K. AMERİKA’DAKİ NEHİRLERİN
GÜCÜNE EŞİTTİR. APOLLO 8’İN HIZI ÖNCE SAATE 1000 MİLE, SONRA 6000’E VE SONRA DA 25.000’E
ÇIKMIŞTIR.

S-31 – AYA İNİLDİĞİNDE SADECE 25 SANİYELİK YAKIT KALMIŞTIR.

S-44 – VENÜS, AŞKIN VE DOĞRULUĞUN TANRIÇASIDIR. AMA MİT AYNI ZAMANDA ONU OLUMSUZ BİR
YANINA BAŞTAN ÇIKARAN CAZİBESİNE DE DEĞİNİR. LATİNCE SÖZCÜĞÜN ETİMOLOJİK KÖKENİ “ZEHİR”
KELİMESİNKİYLE AYNIDIR. BELKİ DE ROMALILAR, VENÜS’ÜN ÖRTÜSÜNÜN ALTINDAKİ ZEHİRLİ
CEHENNEME ÖNCEDEN İŞARET ETMİŞLERDİR.

S-62 -EN YAKIN YILDIZ İLE ARAMIZDAKİ MESAFE 25 TRİLYON KM.DİR.

S-95- GÜNEŞTE TOPLAM ENERJİ ÜRETİMİ HER SANİYE PATLAYAN 100 MİLYAR MEGATON TNT’YE
EŞİTTİR.

S-220 -IŞIK HIZI SANİYEDE 300.000 KİLOMETREDEN ÇOK VEYA AZ OLSAYDI HERŞEY ALTÜST OLURDU.

S-355 -RİCHARD FEYMAN, DOĞA YASALARININ TEMELİNDE SİMETRİ YATAR DEMİŞTİR.

KOZMOS – CARL SAGAN

S-19 KOZMOSTA BİR GEZİNTİYE ÇIKSAK, BİR GEZEGENE RASTLAMA OLASILIĞIMIZ ON MİLYAR
TRİLYONUN TRİLYONDA BİRİDİR.

S-63 – BAZI MEVSİMLERDE KAYAN YILDIZLARIN SAYISI ÇOKTUR. BAZI MEVSİMLERDE AZDIR. BU
KONUDA HERŞEYDE OLDUĞU GİBİ BİR DÜZEN SÖZ KONUSUDUR. YILDIZLAR DİKKATLİCE GÖZLENİRSE
VE YILLAR BOYUNA DURUMLARINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER NOR EDİLİRSE, BU YILDIZLARA BAKARAK
MEVSİMLERİN GELİSİNİ NOT EDEBİLİRSİNİZ. AYNI ZAMANDA GÜNEŞİN UFUKTA HER GÜN DOĞDUĞU
YERİ GÖZLEYEREK YILIN HANGİ MEVSİMİNDE BULUNDUĞUNU DA SAPTAYABİLİRSİNİZ. KENDİNİ BU İŞE
VERECEK YETENEKLİ VE DİKKATLİ KİŞİLER İÇİN GÖKLERDE YAZILI BİR TAKVİM BULMA OLANAĞI VARDIR.

S-121 – VENÜS YERYÜZÜ GÜNÜ OLARAK 243 GÜNDE TURUNU TAMAMLAMAKTADIR. ANCAK DİĞER
GECEGENLERİN TERSİNE DÖNER. ORADA GÜNEŞ BATIDAN DOĞAR, DOĞUDAN BATAR.

UZAYIN ŞEKLİ NASILDIR? -GİLES SPARROW

S-123 MEVCUT DELİLLERE GÖRE EVREN DÜZDÜR.

S-135 – EĞER EVREN TEKDÜZE DÜZ OLMASAYDI, BİZ DE BURADA OLMAYABİLİRDİK.

KOZMİK MANZARA – LEONARD SUSKİND

S-139 EVREN İNCE AYARLIDIR. İDEAL BİR HIZLA GENİŞLEYEREK BÜYÜMÜŞTÜR. GENİŞLEME ÇOK HIZLI
OLSAYDI EVRENDEKİ MADDENİN TAMAMI, GÖKADALAR, YILDIZLAR VE GEZEGENLER HALİNDE BİR
ARAYA GELMEDEN DAĞILIRDI. HIZ YETERLİ SAVİYEDE OLMASAYDI GENİŞLEME TERSİNE DÖNERDİ.

EVRENİN ERKEN DÖNEMLERİ NE FAZLA KÜMELENMİŞ NE DE FAZLA DÜZENLİ BİR HALDEYDİ. TAM
OLARAK UYGUN BİR DAĞILIMA SAHİPTİ. EVREN BAŞLANGIÇTA BİRAZ DAHA FAZLA KÜMELENMİŞ OLSA,
HELYUM VE HİDROJEN GÖKADALAR OLUŞTURMAK YERİNE KARA DELİKLERE DÖNÜŞÜRDÜ.

İÇİMİZDEKİ EVREN – NEIL TUROK

S-55 ALBER EİNSTEİN, “FİZİK YASALARINI GEOMETRİYE REFERANS VERMEDEN TARİF ETMEK,
DÜŞÜNCELERİMİZİ KELİMELER KULLANMADAN ANLATMAYA BENZER.”

FİNCANDAKİ FIRTINA – HELEN CZERSKI

-PROTONLAR % 0,2 ORANINDA DAHA FAZLA AĞIR OLSAYDI BOZULARAK NÖTRONLARA DÖNÜŞÜR,
ATOMLARIN DENGESİNİ BOZARDI.

-GÜNEŞ IŞINLAR BEYAZ RENKLİDİR.

24 OCAK 2014’DE BÜYÜK BİR YILDIZIN PATLAMASI TELESKOPLA İZLENDİ. ANCAK BU PATLAMA 12
MİLYAR YIL ÖNCE GERÇEKLEŞMİŞTİR.

NEİL SHUBİN – İÇİMİZDEKİ EVREN

SAMANYOLU, EVRENİN SADECE VE SADECE %0, 000000000000000 42’SİDİR.(15 SIFIR)

EĞER AY OLMASAYDI İNSANLIK İÇİN EN ÖNEMLİ DEĞİŞİM GÜN UZUNLUĞUNDA YAŞANACAKTI. DÜNYA
DAHA HIZLI DÖNERDİ VE GÜN 10 SAAT OLURDU. AYIN UYGULADIĞI GEL-GİT ETKİSİYLE DÜNYA
DÖNÜŞÜNÜ 24 SAATTE TAMAMLIYOR.

STEPHAN HAWKİNG, “BÜYÜK TASARIM” İSİMLİ ESERİNDE, “HESAPLAMALAR GÖSTERİYOR Kİ GÜÇLÜ

NÜKLEER KUVVETİN GÜCÜNDE 50,5 LİK BİR DEĞİŞİKLİK VEYA ELEKTRİK KUVVETİNDE YÜZDE 4’LÜK
DEĞİŞİKLİK BİLE HER YILDIZDAKİ BÜTÜN KARBON VEYA BÜTÜN OKSİJENİ VE DOLAYISIYLA BİZİM
BİLDİĞİMİZ ANLAMDA HAYAT OLASILIĞINI ORTADAN KALDIRABİLİRDİ. EVRENİN KURALLARINI AZICIK
DEĞİŞTİRMEK BİLE BİZİM VARLIĞIMIZIN KOŞULLARINI ORTADAN KALDIRIYOR. ÖRNEĞİN, AĞER
PROTONLAR %0,2 ORANINDA DAHA AĞIR OLSAYDI BOZULARAK NÖTRONA DÖNÜŞÜR, ATOMLARIN
DENGESİNİ BOZARDI. AYNI KİŞİ AYNI ESERDE, “EVRENİN TOPLAM ENERJİSİ HER ZAMAN SIFIR OLMAK
ZORUNDAYSA VE BİR CİSİM YARATMAK ENERJİ GEREKTİRİYORSA, BÜTÜN EVREN HİÇLİKTEN NASIL
YARATILMIŞ OLABİLİR? ÇEKİM KUVVETİ GİBİ BİR YASANIN VAR OLMASININ NEDENİ BUDUR” DEMİŞTİR.

DÜNYA, GÜNEŞİN ETRAFINDA SANİYEDE 30 KM. HIZALA DÖNER.

EVRENİ ORTAYA KOYAN ENERJİNİN NEREDEN GELDİĞİ HENÜZ BİLİNMİYOR. BEDENİMİZDEKİ NET ARTI
VE NET EKSİ ELEKTRİK YÜKLERİ ARASINDA YALNIZCA % O, 00001 FARK OLSAYDI BEDEN PARÇALARIMIZ
UZAYA SAVRULURDU.

KANITLAR, GEZEGENLERİN GÖKYÜZÜNDE RASTGELE DAĞILMADIĞINI GÖSTERMEKTEDİR.

KIP THORNE – YILDIZLARARASI BİLİM

S-32 GÖRÜLEBİLEN EVRENDE KABACA BİR TİRİLYON GALAKSİ VARDIR. EN BÜYÜK GALAKSİLER BİRKAÇ
TRİLYON YILDIZ İÇERİR VE YAKLAŞIK BİR MİLYON IŞIK YILI GENİŞLİĞİNDEDİR. NEREDEYSE BÜTÜN BÜYÜK
GALAKSİLEİN MERKEZİNDE GÜNEŞİN AĞIRLIĞININ BİR MİLYON KATI YA DA DAHA FAZLA AĞIRLIĞA
SAHİP DEVASA BİR KARA DELİK VARDIR.

S-33 BİZE EN YAKIN BÜYÜK GALAKSİYE ANDROMEDA ADI VERİLİR. DÜNYADAN 2.5 MİLYON IŞIK YILI
UZAKLIKTADIR. YAKLAŞIK BİR TRİLYON YILDIZI VARDIR. SAMANYOLU’NUN ÜZERİNE GELMEKTEDİR. 4 .5
MİLYAR YIL SONRA ÇARPACAKTIR.

C. İNSANLIK TARİHİ VE UYGARLIĞIN TEMEL TAŞLARI

İNSANIN DÜNYADA ORTAYA ÇIKIŞI, ZAMAN, ŞEKİL VE BİLİM AÇISINDAN TARTIŞMALI BİR KONUDUR. BİR
İDDİA BÜTÜN CANLILARIN BAKTERİLERİN EVRİMLEŞMESİ SONUCU OLUŞTUĞUNU ÖNE SÜRMEKTE,
BİTKİLERİN, SEBZE VE MEYVELERİN, İNSANLARIN, HAYVANLARIN BAKTERİLERDEN EVRİM YOLUYLA
OLUŞTUĞUNU ÖNE SÜRERKEN, BAŞKA BİR İDDİA DA BUNU REDDEDEREK YARATILMIŞ YANİ TANRI
KAVRAMI ÜZERİNDE DURMAKTA, EVRİMİ REDDETMEKTE, AKILLI TASARIM GÖRÜŞÜNÜ ÖNE
SÜRMEKTEDİR. AYNI TARTIŞMA EVREN İÇİN DE GEÇERLİDİR. KİMİ EVRİMCİLERE GÖRE BUNDAN 4
MİLYAR YIL ÖNCE BAKTERİLER BİR RASLANTI SONUCU ORTAYA ÇIKMIŞ VE CANLI TÜRLERİNİ ORTAYA
ÇIKARMIŞTIR. İFADE ETTİĞİMİZ GİBİ TEİST GÖRÜŞÜ SAVUNANLAR İSE BUNA KARŞI ÇIKMAKTADIR.
BİLİM İLERLEDİKÇE BU KONUDAKİ TARTIŞMALAR DAHA DA KARMAŞIK BİR HALE GELMEKTEDİR. AYRICA
İNSANLIK TARİHİ DE ÇOK TARTIŞMALI BİR KONUDUR. İNSANLIK TARİHİNİ SAVUNANLAR İÇİNDE ŞU
GÖRÜŞLER BULUNMAKTADIR; İNSAN MAYMUN VEYA BAŞKA BİR CANLI TÜRÜNDEN 6-7 MİLYON YILLIK
BİR SÜREÇTE ORTAYA ÇIKMIŞTIR VE BUGÜNKÜ HOMOSAPİENS YAKLAŞIK 80-90 BİN YILLIK BİR TARİHE
SAHİPTİR. BAZI GÖRÜŞLERE GÖRE İSE İNSANLIK TARİHİ YÜZ BİNLERCE YIL ÖNCESİNE DAYANMAKTADIR.
İLK DEFA PLATONUN ORTAYA ATTIĞI ATLANTİS UYGARLIĞI ÇOK ESKİDİR, BAZILARINA GÖRE MU KITASI
UYGARLIĞI EN AZ 250 BİN YILLIKTIR, BAZILARI İSE UZAYLILARIN YÜZ BİNLERCE YIL ÖNCE DÜNYAYA
GELDİĞİNİ VE BURADAKİ İNSANLARI YÖNLENDİRDİĞİNİ ÖNE SÜRMEKTEDİR. DERSİMİZ İÇİNDE BU
KONUYA DEĞİNECEĞİZ.

C. ANTİK UYGARLIKLARI

TANRI, EVREN, İNSAN – METİN ÖZEN

S-29 -MAYALAR BİNLERCE YIL ÖNCE DÜNYANIN GÜNEŞ ETRAFINDA DÖNÜŞÜNÜ 365.2421 GÜNDE
TAMAMLADIĞINI HESAPLAMIŞTI.
KAYIP KITA MU – HAMES CHURCWARD
S-13 -İNSANIN İLK VAR OLDUĞU YER MU KITASIYDI. İNSANLAR ORADAN DİĞER YERLERE YAYILDI.
HİNDİSTAN’DA KEŞFETTİĞİM KUTSAL TABLETLERE DAYANARAK ORTAYA KOYDUM.
S-13- İNSANIN İLK VAR OLDUĞU YER MU KITASIYDI. ORADAN DÜNYAYA YAYILDI.
S-39 -MU’NUN YIKIMINA DAİR KAYITLAR ÇOK İLGİNÇ. BU KAYITLAR SAYESİNDE GÜNEY DENİZİ
ADALARINDA YAŞAYAN BEYAZLARIN GİZEMİ ÇÖZÜLEBİLİR, BÜYÜK UYGARLIĞIN NASIL DOĞDUĞU VE
BİR GECEDE YOK OLDUĞU ANLAŞILIR.
S- 39 -İLK BÖLÜMDE ANLATTIĞIM GİBİ HİNDİSTAN’DA BİR TAPINAKTA BULDUĞUM VE DENEYİMLİ
RAHİP DOSTUMUN YARDIMIYLA TECÜME ETTİĞİM KUTSAL TABLETLER VAR. BU TABLETLER MU
HAKKINDA İLK İPUÇLARINI VERİNCE DÜNYA ÇAPINDA ARAŞTIRMA YAPMAYA BAŞLADIM. TABLETLERDE,
NAACALLARIN, PASİFİKİN MERKEZİNDEKİ ÜLKELERİ OLAN ANA YURTTAN GELDİKLERİ ANLATILIYORDU.
BUNUN YANINDA İNSANIN YARATILIŞI VE BU ÜLKEDE ORTAYA ÇIKIŞI ANLATILIYORDU.
S-61 -NİVEN’İN MEKSİKA KUŞ TABLETLERİ. NİVEN’İN 2600 TABLETTEN OLUŞAN KOLLEKSİYONUNDA
KUŞLAR HAKKINDA YAKLAŞIK 30 TABLET BULUNUYOR. OTUZ TANESİNİ TEMSİL ETMESİ İÇİN 3 TANESİNİ
SEÇTİM. BU TABLETLER ÜZERİNDEKİ ESKİ EZOTERİK ENÜMERİK TAPINAK YAZILARINDAN ANLAŞILDIĞI
KADARIYLA YARATICIYI TEMSİL EDİYOR. UYGUR SAYILARI OLAN ÇİZGİLER VE ÇUBUK BARINDIRDIKLARI
İÇİN BİLİNMEYEN UYGUR İNSANLARI TARAFINDAN YAZILDIKLARI SONUCUNA VARLIYOR. BU
UYGULARIN GÜNEŞ SEMBOLÜ OLAN VE TEK TANRICILIKTA TANRIYI TEMSİL EDEN GÖZ ÇİZİMLERİYLE DE
DESTEKLENİYOR.
S-73- MU KITASI HAKKINDAKİ KAYITLAR SAYISIZ VE ÇEŞİTLİDİR. İLK ÖNCE YUCANTA’DA YAZILMIŞ ANTİK
BİR MAYA KİTABI OLAN TROONA KAYITLARI VAR. YAŞI 1500 İLE 5000 ARASINDADIR.
CORTESİANUS KODEKSİ; CORTESİANUS KODEKSİ, BAĞNAZ PİSKOPOS LANDA’NIN GÖZÜNDEN KAÇAN
ESKİ MAYA KİTAPLARINDAN BİRİDİR.
LHASA KAYITLARI: TİBET’İN ESKİ BUDİST TAPINAĞINDA BULUNDU.
UXMAL TAPINAĞI: BU TAPINAK YUCATAN’DA BULUNMAKTADIR VE LE PLONGEON TARAFINDAN
“KUTSAL GİZEMLER TAPINAĞI” OLARAK ADLANDIRILMIŞTIR. DUVARDAKİ ÖNEMLİ YAZITTA ŞU SÖZLER
YER ALIR: BU MABET, MU’NUN HATIRASINA ADANMIŞ BİR ANITITR”
XOCHİLAO PİRAMİDİ: BU PİRAMİT MEXİCO CİTY’NİN 96 KM. GÜNEYBATISINDA YER ALMAKTADIR.
MISIR PİRAMİTLERİNDEN BİNLERCE YIL ÖNCE YAPILMIŞTIR.
AKAB-DZİB:CHİCHEN ITZA ŞEHRİNDE, AKAB -DZİB ADIYLA ANILAN BİNANIN GÜNEY UCUNDA BULUNAN
İÇ BÖLMENİN KAPISININ ÜST PERVAZINI OLUŞTURAN TAŞTAN BİR LEVHA VARDIR. BURADA KORKUNÇ,
KASVETLİ HİKÂYE BULUNUR. BATI TOPRAKLARININ DEPREMLERLE SARSILIP SULARA GÖMÜLMESİNDEN
SÖZ EDER.
MAYA İNANIŞLARI: YUCATAN MAYALARI, CORTESİANUS KODEKSİ’NDE GÖRÜLECEĞİ ÜZERE BATIYI,
KARANLIK BÖLGE, ÖLÜLERİN RUHLARININ ATALARININ BAĞRINA DÖNDÜĞÜ YER OLARAK
TANIMLIYOR.
VALMİKİ, ROMANYA, 1. CİLT, SAYFA 342: MAYA DİN ADAMLARI OLAN NAACALLAR, DOĞUDAKİ ANA
VATANLARINDAN YOLA ÇIKIP, DİN VE BİLİM MİSYONERLERİ OLARAK ÖNCE BURMA’YA GİDP BURADAN
NOGALLARI EĞİTTİLER. BURMA’DAN HİNDİSTAN’DAKİ DECCAN’A GİDEREK, DİNLERİNİ VE ÖPRETİLERİNİ
BABİK VE MISIR’A TAŞIDILAR.
BURMA: KAMBOÇYA’DA ÇOK YERDE MU’YA İŞARET EDEN FİGÜRLER BULUNUR.
PASİFİK ADALARINDAKİ BÜYÜK TAŞ HARABELER; BUNLAR DA S- 84 VE DEVAMINDA MU’YA İŞARET
EDEN BİLGİLER ANLATILIYOR.
S-11- KUTSAL MISIR ÖLÜLER KİTABINDA DA MU’YA AİT CİDDİ İŞARETLER VARDIR.
S-123- ÇİN EFSANELERİ, UYGUR İMPARATORLUĞUNUN YAKLAŞIK 17.000 YIL ÖNCE GÜCÜNÜN
DORUĞUNDA OLDUĞUNU SÖYLÜYOR. UYGURLAR ZAMANLA AVRUPA’YA UZANDILAR.
UYGURLARIN TARİHİ ARİLERİN TARİHİDİR. UYGURLAR KÜLTÜR VE MEDENİYET YÖNÜNDEN ÇOK İLERİ
BİR SEVİYEYE ULAŞTI. ASTROLOJİ, MADENCİLİK, TEKSTİL, MİMARİ, MATEMATİK, TARIM, EDEBİYAT VE
TIP ALANINDA BİLGİLİYDİLER. TÜM BUNALR MISIR TARİHİNİN BAŞLANGICINDAN ÖNCEYDİ.
UYGUR İMPARATORLUĞUNUN YARISI MU BATMADAN, YARISI DA MU BATTIKTAN SONRA YOK OLDU.
S-136- MISIRLI RAHİP VE TARİHÇİ MONETHO, PAPÜRÜSLERİN BİRİNDE ŞÖYLE DER: “ATLANTİS
HAKİMLERİNİN HÜKÜMDARLIĞI 13.900 YIL SÜRDÜ. ATLANTİS 11.500 YIL ÖNCE SULARA
GÖMÜLMÜŞTÜ. 11.500’E 13.900 EKLEDİĞİMİZDE YAKLAŞIK 25 BİN YIL ÖNCE KRALLAR TARAFINDAN
YÖNETİLDİĞİNİ GÖRÜYORUZ. ATLANTİS’İN İLK KRALI 24.500 YIL ÖNCE, İLK MAYA KRALI İSE 24.500 YIL
ÖNCE TAHTA ÇIKMIŞTI. İKİSİNİN ARASINDAKİ FARK 8.500 DÜR. AYNI FARKIN MU’NUN İLK İMPARATORU
İLE MAYAX’IN İLK KRALI ARASINDA BULUNDUĞUNU VARSAYARSAK, MU’NUN 50.000 YILDAN UZUN BİR
SÜRE ÖNCE İHİTŞAMININ DORUĞUNDA OLDUĞUNU SÖYLEYEBİLİRİZ.
S-175- MU ÜLKESİNİN KOZMOGONİK DİYAGRAMI, İNSAN TARAFINDAN YAPILMIŞ İLK KİTAPTIR. BU
DİYAGRAMIN İZİNİ 35.000 YIL ÖNCESİNE KADAR GİTTİĞİNİ KİMSE TAHMİN EDEMEZ.
TÜM ANTİK ULUSLAR ANA YURDUN DİYAGRAMINI KOPYALAMIŞTIR. YUCATAN MAYALARI, HİNDİSTAN
NAGA-MAYALARI, BABİLLER, ASURLAR, MISIRLILAR VE K. AMERİKA’NIN GÜNEYBATISINDAKİ PUEBLO
KIZILDERİLİ.
S-191- MAYA İMPARATORLUĞU PRENSİ MAYA 15 İLE 20 BİN YIL ÖNCE YAŞAMIŞTI. PRENS MAYA,
HİNDİSTAN’IN ASTRONOMİ ÜZERİNE EN BÜYÜK BİLİMSEL ESERİ OLAN SOURYA SİDDHANTA’NIN
YAZARIYDI. ÇEŞİTLİ TAHMİNLER BU ESERİN YAŞININ 10 İLE 22 BİN OLDUĞUNU AÇIKLAR.
S-202- AVRUPA VE AMERİKA’DAKİ BİLİM ADAMLARI, NEANDERTHAL, PİTDOWN VE HEİDELBERG
ADAMI GİBİ BİRKAÇ ESKİ İNSAN KEMİĞİ BULMANIN HEYECANIYLA KUZEY AMERİKA’DAKİ ANTİK İNNSAN
KALINTILARINI TAMAMEN GÖZ ARDI ETTİLER.
S-202 – KUZEY AMERİKA’DA YAŞAMIŞ SON DERECE UYGAR İNSANLAR TARİHİ, ÜÇÜNCÜ ZAMANA
UZANAN VE BUZUL ÇAĞINDAN ONBİNLERCE YIL ÖNCEYE AİT KALINTILAR VARDIR. MISIR’IN KUTSAL
GİZEMLERİ BİZE BUZUL ÇAĞI DENİLEN DEVRİN NE OLDUĞUNU ANLATIYOR VE KONUYLA İLGİLİ HER
ŞEYİN BİLİMSEL TANIMINI DA YAPIYOR.
S-233- BU ANTİK MISIR ŞEHİRLERİ EN AZ 200 BİN YILLIKTIR. BENİM TAHMİNİME GÖRE EN ALT ŞEHİR EN
AZ 50 BİN YILLIKTIR.
S-265 -266 – MEKSİKA ANTİK YUCATAN UYGARLIĞININ ŞEHRİNDE BAZI BİNALAR 15.000 YILLIKTIR.
S-328 – JAMES D. DANA,” İNSAN DOĞANIN ESERİ DEĞİL, SURETİNİ TAŞIDIĞI SONSUZ VARLIĞIN ÖZEL
BİR EYLEMDİR”
D. KAYIP UYGARLIKLAR MUAMMASI – PHİLİP COPPENS
S-12 -PARİS YAKINLARINDA BUTHERİS -BOULANCOURT’TA NEOLİTİK BİR AHİTTE 5.900 YIL ÖNCE KOLU
CERRAHİ USATALIKLA KESİLMİŞ BİR ERKEK CESEDİ BULUNMAKTADIR.
S-15- ÇOĞUMUZ, BİLİMİN DAHA ÖNCE HİÇ KİMSENİN DÜŞÜNMEDİĞİ ZANNETTİĞİMİZ ALANLARDA
BİLGİ UFKUMUZU GENİŞLETMEKTE OLDUĞU FİKRİYLE YAŞARIZ. ANCAK İŞİN ASLI PEK DE ÖYLE
DEĞİLDİR. İŞ KAYIP UYGARLIKLARA GELDİĞİNDE TÜM DELİLLER, BİLİMİN DOĞMATİK OLDUĞUNU VE
BUNLARIN VARLIĞINDAN YANA OLAN TARTIŞMALARI BİLE DİNLEMEYE İSTEKSİZ OLDUĞUNU
GÖSTERİYOR.
S-S32- ÇİN PİRAMİTLERİNİN EN UZUN OLANININ 300 METRE YÜKSEKLİĞİNDE VE KENAR UZUNLUĞUNU
500 METRE UZUNLUĞUNDADIR. BU DA EN BÜYÜK MISIR PİRAMİDİNİN 3 KATI BÜYÜK DEMEKTİR.
S-39 -BOSNA PİRAMİTLERİ EN AZ 7000 BİN YILLIKTIR.
S-58 -1973 YILINDA VİRGİNYALI STEEN – MELNTGRE, ARKEOLOGLARCA YAKLAŞIK 250.000 YIL
ÖNCESİNE DAYANDIĞI TAHMİN EDİLEN VE YALNIZCA ANATOMİK AÇIDAN MODERN İNSANLAR
TARAFINDAN YAPILABİLECEK TAŞ ALETLERİN BULUNDUĞU MEKSİKA’DAKİ HUCYATLACO ALANI
ARAŞTIRMA TAKIMININ BİR PARÇASIYDI. ANCAK HÜKÜM SÜREN PARADİGMA, MODERN İNSANIN
YALNIZCA 100.000 YIL YAŞINDA OLDUĞUNU VE AMERİKA’YA 25.000 YIL ÖNCE ULAŞTIĞINI SÖYLÜYOR.
BU NEDENLE ARKEOLOJİK KURUMLAR BU BULUNTULARI REDDEDİYOR. ÇÜNKÜ YANLIŞ OLMAK
ZORUNDA OLDUĞUNU BİLİYORLAR.
S-87- MISIR UYGARLIĞININ ATLANTİS’TEN GELDİĞİ SÖYLENİR
S-95 -URFA’DA BALIKLI GÖL OLARAK BİLİNEN HAVUZDA DOĞAL BÜYÜKLÜKTE OLAN KİREÇTAŞI BİR
HEYKEL BULUNDU. KARBON TESTİ BU YAPININ BİLİNEN EN ESKİ TAŞ YORTUSU OLDUĞUNU VE M.Ö.
10000 – 9000 YILLARINA DAYANDIĞINI GÖSTERİYOR.
S-248 -100 BİN YIL ÖNCE, GÜNEY AFRİKA’DAKİ SWAZİLAD VE GÜNEY MOZAMBİK’TE TARİHÖNCESİ
MADENLERİN VE TAŞOCAKLARININ KAZINDIĞI BİLİNİYOR. AYRICA, 45.000 İLE 35.000 YIL ÖNCESİNE
DAYANAN BAŞKALARI DA BULUNDU. EN GENİŞ ALANLARDA 1 MİLYON KİLODAN FAZLA MADENİN
ÇIKARILDIĞI BİLİNİYOR. BAŞKA BİR ALANDA ÇOK SAYIDA TAŞ KAZMA ARACI BULUNDU.
TANRILARIN PARMAK İZLERİ -GRAHAM HANCOCK
S-14 -15 – BOLİVYA’DAKİ TİVANAKU YAKLAŞIK 17.000 YIL ÖNCEYE DAYANIR. DEVASA TAŞ ANITLAR YAZ
VE KIŞ GÜNDÖNÜMLERİNDE GÜNEŞİN DOĞUŞU VE BATIŞINI GÖSTERMEK İÇİN 17.000 YIL ÖNCE
DİKİLMİŞLERDİR.
S-40 – PİRİ REİSİN HARİTASI – 1. HERHANGİ BİR HİLE OLMAYAN PİRİ REİS HARİTASI M.S. 1513 YILINDA
İSTANBUL’DA YAPILDI. 2. HARİTA, AFRİKA’NIN BATI KIYISINI, GÜNEY AMERİKA’NIN DOĞU KIYISINI VE
ANTARTİKA’NIN KUZEY KIYISINI GÖSTERMEKTEDİR. 3. PİRİ REİS’İN ANTARTİKAYA DAİR BİLGİSİNİ
ÇAĞDAŞ KEŞİFLERDEN ALMIŞ OLAMAZ. ÇÜNKÜ ANTARTİKA PİRİ RESİ HARİTASI ÇİZİLDİKTEN 300 YIL
SONRA M.S. 1818’E KADR HENÜZ KEŞFEDİLMEMİŞİT. 4. KRALİÇE MAUD BÖLGESİNİN HARİTADA
GÖSTERİLEN BUZULLARDAN ARINMIŞ KISMI TAM BİR BİLMECEDİR. 5. BÖYLESİ BİR FAALİYETİN
YAPILMIŞ OLABİLECEĞİ EN ERKEN TARİHİ TAM OLARAK BELİRLEMEK MÜMKÜN DEĞİLDİR. ANCAK
KRALİÇE MAUD BÖLGESİ’NİN KIYI ŞERİDİ, YAYILAN BUZULÖRTÜSÜ BÖLGEYİ TAM OLARAK YUTMADAN
ÖNCE, EN AZ 9000 YIL KADAR ÖNCE BUZULDAN ARINMIŞ BİR KONUMDA VAROLMUŞ GİBİ
GÖRÜNÜYOR.
BİR BAŞKA DEYİŞLE BU 1513 HARİTASININ GERÇEK ESRARI, 1818’E KADAR KEŞFEDİLMEMİŞ BİR KITAYI
İÇERMESİ DEĞİL, KITANIN KIYI ŞERİDİNİN BİR KSIMINI BUZULSUZ HALİYLE GÖSTERMESİDİR Kİ
BUZULSUZ DÖNEM 6000 YIL ÖNCE BİTMİŞ VE BİR DAHA TEKRAR EDİLMEMİŞTİR.
S-57 -P. REİS’İN 1513 HARİTASI GÜNEY AMERİKA’YA DAİR YALNIZCA YALNIZCA DOĞUM KIYISI DEĞİL, O
DÖNEMELRDE HENÜZ BİLİNMEYEN KITANIN BATISINDAKİ AND DAĞLARI HAKKINDA DA ESRARENGİZ
BİLGİLER İÇERMEKTEYDİ. HATTA BU KEŞFEDİLMEMİŞ DAĞLARDA DOĞUP DOĞUYA YÖNELEN AMAZON
NEHRİ’Nİ DOĞRU ŞEKİLDE GÖSTERMEKTEDİR.
S-63- P. REİS’İN 1513 HARİTASI GÜNEY AMERİKA VE AFRİKA’YI DOĞU BOYLAMLARINA YERLEŞTİRMİŞTİR
Kİ BU, O DÖNEMİN BİLİMİ İÇİN TEORİK OLARAK İMKANSIZ BİR BECERİYDİ.
S-73 -PERU’DA NAZCALI İNSANLAR BİR ÖRÜMCEK TÜRÜ OLAN RİCİNULEİ’Yİ EN İNCE AYRINTISINA
KADAR ÇİZMİŞTİR. BU BÖCEK ANCAK MİKROSKOP ALTINDA GÖRÜLEBİLİRDİ.
S-83 -PERU’DA DİKİLEN TAŞLARIN BAZILARI 100, BAZILARI 361 TONDUR.
S-119 –(TİTİKAKA -PERU -BOLİVYA) GÖLÜ KIYISINDAKİ İSKELE BLOKLARINDAN BİR TANESİ YAKLAŞIK
440 TONDUR. 100 VE 150 TON ÇEKEN SAYISZ BLOK BULUNMAKTADIR.
S-143- MEKSİKA’DA JUANDE ZUDA, 2000 HEYKELİ VE 500 YERLİ MABEDİNİ YOK ETMEKLE ÖVÜNÜRDÜ.
AYRICA AZTEK BELGELERİNİ DE TAMAMEN YOK ETTİ.
S-164 – GÜNEY AMERİKA’DA ÇOK BARİZ BİÇİMDE KEMERLİ BURUNLU, UZUN SAKALLI BEYAZ BİR ADAM
TASVİR EDİLİYORDU. ÖYLE Kİ ŞAŞIRAN ARKEOLOGLAR BUNA HEMEN SAM AMCA ADINI TAKTUILAR.
S-166 -MISIR UZMANLARINDAN JOHN ANTONY WEST, “SON DERECE GELİŞKEN BİR UYGARLIK NASIL
OLUR DA BİR ANDA ORTAYA ÇIKAR? 1905 YAPIMI BİR OTOMOBİLE BAKIN VE ONUN ONU MODERN BİR
OTOMOBİLLE KIYSALAYIN. ARADAKİ GELİŞİM SÜRECİNİ GÖRMEMEK İMKANSIZDIR. ANCAK MISIR’DA
BÖYLE ŞEY GÖREMEZSİNİZ. ARADAKİ GELİŞİM SÜRECİNİ GÖRMEK İMKANSIZDIR. HERŞEY DAHA
BAŞINDAN BERİ ORADAYDI. BU SORUNUN YANITI ASLINDA AŞİKARDIR. ANCAK MODERN DÜŞÜNCEYE
HAKİM OLAN SENARYOYA ZIT OLDUĞU İÇN FAZLA DİKKATE ALNMAZ. MISIR UYGARLIĞI BİR GELİŞİM
DEĞİL MİRASTIR.
S-166 – MISIR BİLİMİ PROFLARINDAN WALTER EMERY, “M.Ö. YAKLAŞIK 1300 YIL ÖNCE MISIR’DA
BÜYÜK BİR DEĞİŞİM GERÇEKLEŞTİ. ÜLKE KAMAŞIK KABİLE ÖZELLİKLERİ TAŞIYAN NEOLİTİK BİR
KÜLTÜRDEN İYİ ÖRGÜTLENMİŞ BİR MONARŞİK SİSTEME GEÇTİ” DEMİŞTİR.
S-167 – MISIR VE SÜMER DİNİ İNAÇLARI NEREDEYSE AYNIDIR.
S-178 -MISIR, SÜMER VE MEKSİKA ESKİ UYGARLIKLARI ARASINDA BÜYÜK BENZELİKLER
BULUNMAKTADIR.
S-182 -SÜMER VE MEKSİKA ENSANELERİNDEKİ TUHAF BENZERLİKLER SADECE BİRER TESADÜF MÜ?
YOKSA HER İKİSİ DE KAYIP BİR UYGARLIĞIN KÜLTÜREL PARMAK İZLERİNİ Mİ TAŞIYOR?
S-195 -GÖKYÜZÜNÜ KEŞFEDEN MAYALAR NASIL OLUYOR DA TEKERLEĞİ BULAMADILAR. MAYALAR
YILIN 365 GÜN OLDUĞUNU, GÜNEŞ VE AY TUTULMALARININ TAKVİMİNİ DE HAESAPLAMIŞLARDI.
S-203 – ÜRANÜS 1787, NEPTÜN 1846 VE PLATON DA 1930’DA KEŞFEDİLDİ. AMA GÜNEY AMERİKA ESKİ
UYGARLIKLARI BUNLARI BİLİYORDU.
S-213 – MEVCUT ANLAYIŞSA GÖRE Pİ SAYISINI İLK DEFA M.Ö. 3. YY.DA ARŞİMED HESAPLADI.
AVRUPALILAR 16.YY. DA BU KITAYA GİTMELERİNDEN ÖNCE BU SAYININ BİLİNMEDİĞİNİ DÜŞÜNÜR.
ANCAK GİZE’DEKİ BÜYÜK PİRAMİT VE TEOTİHUAKAK’DAKİ GÜNEY PİRAMİDİNİN HER İKİSİNİNDE DE Pİ
SAYISI KULALNILMIŞTIR.
S-223 – NUH TUFANINA AİT OLARAK İNCİL’DE, MEZOPOTAMYA’DA VE MEKSİKA’DA ANLATILANLAR
BÜYÜK BENZERLİK GÖSTERİR.
S-252 -İNSANLARIN 11 BİN YIL ÖNCE AMERİKA’YA GİTTİĞİ İDDİA EDİLİR. ALASKA’NIN YUKON
BÖLGESİNDEKİ OLD CROW HAVZASI’NDA M.Ö. 2500 YILLARINA AİT TAŞ ALETLER BULUNDU. GÜNEY
AMERİKA’DAKİ (PERU VE TİERRA DEL FUEGO’YA KADR GÜNEYDE) GÜVENİLİR BİR ŞEKİLDE M.Ö. 12000
YILLARINA GİDEN İNSAN KALINTILARI VE ALETLERİ BULUNDU. NETİCEDE İNSANLAR AMAERİKA’YA
35.000 YIL ÖNCE GİTMİŞTİR.
S-317 -PİRAMİTİN İÇİNDE 30.5 METRELİK GEMİLER BULUNDU. MÜKEMMEL ŞEKİLDE DURUYORLARDI.
İNSANOĞLU AYAĞA KALK – DAVID ICKE
S- 62 -NUH TUFANINDAN SÖZ ETMEYEN UYGARLIK YOKTUR.
S-65- BU GEZEGENDEKİ ÜSTÜN VE AKILLI HAYAT, BİLİMİN KABUL ETTİĞİNDEN ÇOK DAHA GERİLERE
GİDİYOR. BUNU TEYİT EDECEK ÇOK KANIT BULUNDU, ANCAK BİLİMSEL İNSANLIK TARİHİNİN BİLİMSEL
VERSİYONUNU KORUMAK UĞRUNA BU GERÇEĞİ GÖRMEZDEN GELİYOR.
S-65- LÜBNAN’DA BEYRUT’UN KUZEYDOĞUSUNDAKİ HER BİRİ 800 TON OLAN KAYA KÜTLELERİ VARDIR.
EN AZ ÇEYREK MİL TAŞINARAK YERLEŞTİRİLMİŞ. BUNLAR BİNLERCE YIL ÖNCE YAPILMIŞ. YANINDA BİN
TON AĞIRLIĞINDA BİR BAŞKA BLOK DAHA VAR. PERU’DAKİ ESKİ MABETLER 440 TON AĞIRLIĞINDAKİ
TAŞLARLA YAPILMIŞ. İNŞAAT TARİHİ 11.OOO YIL GERİYE GİDİYOR.
AVUSTURYA’DA 1885’DE BİR MADEN BULUNDU. YAŞININ 300.000 YIL ÖNCE OLDUĞU ANLAŞILDI.
1844’DE İNGİLTERE’DE RUTHERFORD MİLLS’DE 8 FİT YÜKSEKLİĞİNDEKİ BİR KAYAYA GÖMÜLÜ OLARAK
ALTIN TEL BULUNDU. KAYA 60 MİLYON YILLIKTI.
S-71 – AVRUPA’DA BÜYÜK TAŞ DAİRELER VE YAPILAR YAPMIŞ OLANLAR HEP BU İNSANLARDIR.
(SÜMELER, MISIRLILAR, FENİKELİLER VB.) BU ÖZEL YERLER STONEHENGE, AVEBURY, BRİTTANY’DE
CARNAC, FRANSA VE 3000 DİKİLİ TAŞ VE ESRARENGİZ YUVARLAK KULELER İLE İRAN’DA. TAŞLAR
MANYETİK ENERJİ İÇEREN LEY HATLARI VEYA MERİDİYENLERE, GÜNEŞ’E VEYA AYA GÖRE
DİZİLMİŞLERDİR. SÜMER VE BABİL TOPLUMLARI BİTİNCE, HALKLARI BAŞKA YELERE GÖÇ ETTİLER.
ANLAŞILAN BU GÖÇ ETTİKLERİ YELERE, KOLOMBAO’DAN BİNLERCE YIL ÖNCE GİTTİKLERİ AMERİKA DA
DAHİLDİR.
S-72 -ROMA’YI VE ROMA İMPARATORLUĞUNU KURANLAR HEPSİ BİRBİRİNE BAĞLI SÜMER, BABİL,
MISIR SOYUDUR. BUGÜN DÜNYA HALA ROMA HUKUKUYLA YÖNETİLİYOR.
S-93- BÜTÜN SAVAŞ PROPAGANDASI, BÜTÜN SAVAŞ ÇIĞLIKLARI, YALAN VE NEFRET SADECE
SAVAŞMAYANLARDAN ÇIKAR.” GEORGE ORWELL
S-94 -ROTHSCHİLD AİLESİNİN İNCİL’DEKİ YAHUDİLERDEN GELDİĞİNE, DOLAYISIYLA DA TEVRAT’IN
MISIR VE İSRAİL’DEN KAYNAKLANDIĞINA İNANMAYA YÖNELNDİRİLİYORUZ. BU DOĞRU DEĞİLDİR.
ONLAR SÜMER KAYNAKLIDIR.
S-97- HAZARLAR, HUNLAR, MACARLAR HEP MEZOPOTAMYA’DAKİ SÜMERLERDEN GELİYOR.
S-241- MU VE ATLANTİS KITALARI ARKALARINDA BİRKAÇ ADA BIRAKARAK BATTI. ÜZERİNDEKİ TANRI
HEYKELLERİ HALA AYAKTA OLAN PASİFİKTEKİ PASKALYA ADASI MU KITASINDA BİR PARÇAYDI.
S-252- FRANSIZLAR TARAFINDAN NEW YORK’A HEDİYE EDİLEN HÜRRİYET HEYKELİNİN BAŞINDAKİ TAÇ,
ANTİK KIRALİÇE SEMİRAMİS’İN KAFASINDKİ TAÇTIR.
ATATÜRK VE KAYIP KITA MU – SİNAN MEYDAN
S-43-44 – MEKSİKA’DA BULUNAN MEKSİKA TABLETLERİ, HİNDİSTAN’DA BULUNAN NAACAL TABLETLERİ
GÜNÜMÜZDEN 70 BİN YIL ÖNCE PSİFİK OKYANUSUNDA YER ALAN VE 64 MİLYON KİŞİNİN YAŞADIĞI
İLERİ SÜRÜLEN BİR UYGARLIĞIN İPUÇLARINI VERİYORDU.
S-50 -CHURCHWARD YİRMİ YIL DAHA MU’NUN VARLIĞI HAKKINDA İPUCU TOPLAMAKLA GEÇİRECEKTİ.
BU AMAÇLA TİBET, BURMA VE HİNDİSTAN’DA NEREEYSE TÜM TAPINAKLARI GEZDİ. MU’DA YAŞAYAN
İNSANLARIN GELENKELERİNİ, GÖRENEKLERİNİ, DİLLERİNİ, EFSANELERİNİ VE HEYKELERİNİN İZLEİNİ
SÜRDÜ. BU KONUDA 168 KAYNAK BULDU. BU KAYNAKALR ARASINDA TROANO EL YAZMALARI, CODE
CORTESİANUS VE ORTA AMERİKA’DAKİ DİĞER KİTAPLAR. TİBET’TEKİ LHASA KAYITLARI, ORTA
AMERİKA’DA VE PASİFİKTEKİ YAZILAR, YUNANİSTAN, HİNDİSTAN VE MISIR VE KUZEY MERİKA’DA
BULUNAN BELGELER İLK SIRALARDA YER ALIYORDU.
S-75 – TANINMIŞ MU ARAŞTIRMACILARINDAN EDGAR COYCE, YAZILARINDA MULARIN AMERİKA
KITASINA KÜLTÜR VE UYGARLIK GETİRDİĞİNİ ANLATMIŞTIR.
S-95- MAYALAR BİLİMDE ÇOK İLERİ GİTMİŞTİ. GÖZLEMEVLERİ, 18.YY.DAKİ PARİS GÖZLEMEVİNDEN
DAHA İLERİYDİ.
S-96 -MAYALARA AİT DRESDEN EL -YAZMALARI ÇÖZÜLDÜĞÜNDE MATEMATİK HESAPLAMALARININ
HAYRET VERİCİ DÜZEYDE GELİŞMİŞ OLDUĞU GÖRÜLDÜ. ÖRNEĞİN, AY YILININ HESAPLANMASI İÇİN 405
DOLUNAY, BAŞKA BİR İFADEYLE 30-40 YIL GÖZLEM YAPMAK GEREKİRDİ. MAYALAR 405 DOLUNAYIN 11
BİN 960 GÜNLÜK BİR PERİYOTTA MEYDANA GELDİĞİNİ HESAPLAMIŞLARDI. GÜNÜMÜZ
ASTRONOMLARI İSE BU SÜREYİ 11 BİN 965 GÜN OLARAK HESAPLADI.
S-103 -ARKEOLOJİK KAYITLAR MAYALARIN BEYİN AMELİYATI YAPABİLDİĞİNİ GÖSTERMEKTEDİR.
UYGARLIK TARİHİ -IVAR LISSNER
S-53 -MUMYA ŞÖYLE YAPILIYORDU: BEYİN, BAĞIRSAKLAR, MİDENİN İÇNDEKİLER ÇIKARILIYOR, KALBE
VE BÖBREKLERE DOKUNULMUYORDU. MUMYALAMA İŞİNİ YAPANLAR DAHA SONRA KARIN
BOŞLUĞUNU TEMİZLEYEREK HURMA ŞARABIYLA YIKIYORLAR, ARDINDAN DA KARNI MÜRRİSAFİ, GÜZEL
KOKULU BİTKİLER, TARÇIN, LİFLENMİŞ OT, TALAŞ, KUM VE NATRONLA DOLDURUYORLARDI. BAZEN
SOĞAN DA EKLENİYORDU. DAMARLARA VE ATARDAMARLARA KİMYASAL MADDELER VERİLİYORDU.
EREZ AĞACINDAN VE MÜRRASAFİDEN ÇIKARILAN YAĞLAR, GÜZEL KOKULARLA KARIŞTIRILIP
SÜRÜLDÜKTEN SONRA, ÖLÜ REÇİNA VE KATRANA BATIRILMIŞ BANTLARA SARILIYORDU. GÜZEL
KOKULU BİTKİLERİN KOKUSU GÜNÜMÜZE KADAR GELMİŞTİR. ÖLÜNÜN YÜZÜNE KENDİ YÜZÜNÜ
YANSITAN BİR MASKE KONULUYORDU.
UYGARLIKLAR TARİHİ -SERVER TANİLLİ
S-78 -AZTEK UYGARLIĞI SANATTA ÇOK İLERİ GİTMİŞTİ. HALI, TABAK, DERİ KIYAFETLER, POLİS VE POSTA
TEŞKİLATI VARDI. AZTEK’İN İSPANYOLLARI ŞAŞIRTAN BİR BAŞKA YÖNÜ DE NAMUS VE AHLAK
ANLAYIŞLARIYDI. KİMSE EVİNİN KAPISINI KİLİTLEMİYORDU.
GÖBEKLİTEPE VE SIRLARI -DOĞAN SATMIŞ
S-43- AĞIRLIKLARI GENEL OLARAK 16 TONU, BOYUTLARI 7 METREYİ BULAN DİKİLİTAŞLAR EN AZ 500
METRE İLERİDEN GETİRİLDİ. AYNI TAŞLAR İÇİNDE 50 TONU BULANLAR OLABİLİR.
S-51- İNSANLAR, GÖBEKLİTEPE’DE İBADET İÇİN TOPLANIYORLARDI VE SONRA İBADET NEDENİYLE
AVCILIK YAPMALARI AKSAYINCA ZORUNLU OLARAK KENDİLEİNİ TARIMA YÖNELTTİLER. İŞTE BU
DÜNYANIN YENİ DUYDUĞU BİR TEORİYDİ. BUGÜNE KADAR TAM TERSİ DÜŞÜNÜLÜYORDU, İNSANLARIN
ÖNCE TOPLULUKLAR HALİNDE YAŞADIĞI, SONRA DA DİN OLGUSUNUN GELİŞTİĞİ SANILIYORDU.
S-73-1200 YIL ÖNCE İNSANLARIN MAĞARA ADAMI OLDUKLARI, BASİT KULÜBELERDE YAŞADIKLARI
SANILIYORDU. OYSA KEŞFEDİLEN DİKİLİ TAŞLAR BİRER KULÜBEDEN ÖTEYDİLER. 12 BİN YIL ÖNCE
İNSANOĞLU SADECE, BULABİLDİĞİ BİTKİLERİ YİYEREK VE VAHŞİ HAYVANLARI AVLAYARAK HAYATTA
KALABİLİYORDU. KÜÇÜK GRUPLAR HALİNDE YAŞIYORDU. KÖYLER, ŞEHİRLER HENÜZ KURULMAMIŞTI.
AMA GÖBEKLİTEPE OLAYIN ÖYLE OLMADIĞINI ORTAYA KOYDU.
S-174- GÖBEKLİTEPEYİ BULAN ALMAN PROF. SCHMİDT, YÜZÜ OLMAYAN HEYKELER İÇİN “ BU YÜZSÜZ
HEYKELLER GİZEMLİ, MEÇHUL BİR GİZLİLİK İÇİNDE KALIYORLAR. T ŞEKİLLERİ BAŞKA BİR DÜNYAYA AİT
GİBİ GÖRÜNÜYOR. STİLİZE EDİLMEMİŞ HEYKELLERİN, KUTSAL KÜRENİN KORUYUCULARININ ROLÜNE
SAHİP OLDUĞU ANLAŞILIYOR” DEMİŞİTR.
S-199 -İTALYAN ARKEOLOG GİULİO MAGLİ, GÖBEKLİTEPE’NİN STOREHANG GİBİ GÖK CİSİMLERİNİN
HAREKETİNİ TAKİP ETMEK VE ONLARA TAPMAK İÇİN YAPILDIĞINI İDDİA EDİYOR.
S-203 – ANDREW COLİİN, GÖBEKLİTEPE’DEKİ YAPILARIN 12 KISMA BÖLÜNMÜŞ OLMASI, BU ANITSAL
MİMARİNİN TASARIMININ VE PLANLAMASININ TEMEL KOZMİK COGRAFYA BİLGİLERİNİ TEMEL ALDIĞI
SÖYLENEBİLİR.
S-208 – PROF. SİRDHARTH, 6 EKİM 2012 YILINDA ŞANLIURFA’DA DÜZENLENEN GÖBEKLİTEPE
SEMPOZYUMUNDAKİ KONUŞMASINDA DİKKAT ÇEKTİĞİ BİR KONUDA “39. NOLU DİKİLİTAŞIN ÜZERİNE
KAZINMIŞ AY VE GÜNEŞ BULUNMAKTADIR. BU GÖRÜNTÜ SADECE GÜNEŞ TUTULMASI YÖNÜNDE
GERÇEKLEŞİYOR VE BİLİNDİĞİ GİBİ BU GÖRÜNTÜYÜ ÇIPLAK GÖZLE GÖRMEK İMKANSIZDIR. EN BASİT
HALİYLE KÖMÜRLE KARARTILMIŞ BİR CAMLA GÖRMEK MÜMKÜNDÜR.
S-217- D KAPISININ ÇOK SÜSLÜ 43. DİKİLİTAŞININ ÜZERİNDE YANYANA ÜÇÇANTA GÖRÜNÜMÜ VARDIR.
İLK BAŞTA SAPLARIYLA BİRLİKTE ÇANTA İZLENİMİ VEREN BU GÖRÜNTÜLER SADECE GÖBEKLİTEPE’DE
ORTAYA ÇIKSAYDI PEK ANLAMI OLMAYABİLİRDİ. AMA BU ÇANTA GÖRÜNTÜLERİ GÖBEKLİTEPEDEN ÇOK
SONRALARI, PEK ÇOK ANTİK ESERİN ÜZERİNDE DE KARŞIMIZA ÇIKMAKTADIR. ANTİK MAYA’DA,
AZTEKLERDE, SÜMERLER’DE BENZER ÇANTALARA RASTLANIYOR. İDİAYA GÖRE UZAYLILAR ELLERİNDE
ÇANTALARLA GELDİLER VE GİTTİLER.
S-227 -A HARFİNİN TEMELİNİ OLUŞTURAN ALFA İŞARETİ İLK GÖBEKLİTEPE’DE ORTAYA ÇIKTI.
S-239 -GÖBEKLİTEPE’DE 12 SAYISI ÖZEL BİR YER TUTAR. 12 AY VAR, SÜMELER 12 GEZEGENE İNANMIŞTI.
HİTİTLERİN DE 12 TANRISI VARDI. İSKANDİNAV MİTOLOJİSİNDE VE BABİL’DE 12 ÖNEMLİDİR.
İSRAİLOĞULLARININ 12 KAVİMDEN OLUŞTUĞUNA İNANILIR. HZ. İSA’NIN 12 HAVARİSİ VARDIR. ŞİİLİKTE
12 İMAM VARDIR. ÇİN TAKVİMİ 12 HAYVANLIDIR. GÖBEKLİTEPE’DEKİ DAİRESEL YAPILARDAN EN AZ
İKİSİNDE 12 RAKAMI BULUNMAKTADIR.
S-243 -GÖBEKLİTEPE’DEKİ ÇİZİMLERDE BİR KADIN BETİMLENMİŞİTR. DİĞERLERİ ERKEKTİR. ERKEK
FİGÜRLERİ DE EREKSİYON HALİNDEDİR.
S-252- GÖBEKLİTEPE’DE ORTAYA ÇIKAN TAŞLARDAN BİRİ DE TOTEM ŞEKLİNDEDİR. KIZILDERİLERİNİN
TOTEMLERİNİ ANDIRDIKLARI İÇİN BÖYLE ADLANDIIRLMIŞLARDIR. 2012’DE BULUNMUŞLARDIR.
S-259 -TİMSAH GÖRMEDEN TİMSAH HEYKELİ YAPILMIŞ
S-281- GÖBEKLİTEPE BİR GÖZLEMEVİ MİYDİ?
S-297 -GÖBEKLİTEPE NEDEN TOPRAĞA GÖMÜLDÜ. BELLİ DEĞİL.
BİLİNCİN GİZLİ TARİHİ – MEG BLACKBURN LOSEY
S-54 -55 STONEHENG’DEKİ DEV KAYALARIN BURAYA NASIL GELDİĞİ BİLİNMİYOR. ASTRONOMİK
OLAYLARLA İLGİSİNİN OLDUĞU SANILIYOR.
S-58 TEOTİHUACAN’DAKİ PİRAMİTLERİN AÇILARI VE ÖLÇÜLERİ DÜNYANIN ÖBÜR UCUNDAKİ MISIR’DA
BULUNAN PİRAMİTLERLE ŞAŞIRTICI DERECEDE BENZERLİK GÖSTERMEKTEDİR. MISIR’DAKİ VE
TEOTİHUACAN’DAKİ PİRAMİTLERİN ORİON VE PLCİADES TAKIMYILDIZLARININ GÖRÜNÜMLERİ İLE
BAĞLANTILI OLMASI RASTLANTI DEĞİLDİR.
S-70 DENDORA’DAKİ BİR DUVAR ÇİZİMİ İSE DAHA DA HAYRET VERİCİDİR. DEVASA DUVAR ÇİZİMİNDE
DEVASA BİR LAMBA FİGÜRÜ BULUNMAKTADIR. LAMBA BİR ÇEŞİR KABLO ARACILIĞIYLA BİR GÜÇ
KAYNAĞINA BAĞLANMIŞ ŞEKİLDE GÖRÜNMEKTEDİR. BU GÜÇ KAYNAĞI, BAĞDAT PİLLERİ OLARAK
BİLİNEN BAŞKA BİR ARKEOLOJİK KALINTININ DEĞİŞİK BİR TÜRÜ OLABİLİR. BAĞDAT PİLİ 1930’LU
YILLARDA BAĞDAT ŞEHRİNDEKİ KAZILARDA ORTAYA ÇIKARILDI. CİSİM YAKLAŞIK 13 CM
UZUNLUĞUNDA, İÇİNDE DEMİR BİR MİL GEÇEN BAKIR SİLİNDİRLERDEN MEYDANA GELİYORDU.
SİLİNDİRLER LİMON SUYU VEYA ÜZÜM SUYU GİBİ ASİTLİ SIVIYA BATIRILDIKLARINDA ELEKTROFOREZ
OLUŞTURUYORDU.
S-77 DOGANLAR AFRİKA MALİ’DE YAŞAYAN BİR KABİLEDİR. DOGANLAR, SATRÜN’ÜN HALKALARI VE
JÜPİTER’İN 17. YY. A KADAR KEŞFEDİLMEMİŞ BAZI GEZEGENLER HAKKINDA BİLGİ SAHİBİYDİLER.
BİLİMİN AÇIKLAYAMADIĞI OLAYLAR
-GÜNEY AMERİKA’NIN KLERSDORP BÖLGESİNDE METAL KÜREKLER BULUNDU. ÜZERLERİ ÇEVRELERİNİ
ÜÇ KEZ DOLAŞACAK PARALEL ÇİZGİLERLE OYULMUŞ. METALLER CAMBRİEN DEVRİ ÖNCESİNE AİT
MEİNRALLER ARASINDA BULUNMUŞ. (2.8 MİLYON YIL ÖNCESİ)
-1881 YILINDA JEOLOG H. STOPES TARAFINDAN DENİZ KABUĞU BULUNMUŞTUR. DENİZ KABUĞUNA
ÇİZİLMİŞ BİR İNSAN YÜZÜ BULUNMAKTADIR. İNCELEME SONUNDA ÇİZİMİN KABUKLU HENÜZ
YAŞARKEN YAPILDIĞI ANLAŞILMIŞTIR. YAŞI YAKLAŞIK 2 MİLYON YILDIR.
-1991-1993 YILLARI ARASINDA RUSYA’DA URAL DAĞLARININ DOĞUSUNDA KÜÇÜK BİR DERE OLAN
NORADA’DA METAL SPRİALLER BULUNMUŞTUR. BOYLARI 3 CM İLE 0,003 MM. ARASINDA
DEĞİŞMEKTEDİR. BÜYÜK OLANLAR BAKIRDAN KÜÇÜK OLANLAR İSE ENDER RASTLANAN TUNGSTEN VE
MOLYBEDUM MADDELERİNDEN YAPILMIŞTIR. ALTIN ORAN TEKNİĞİYLE YAPILMIŞLARDIR. BU
CİSİMLERİN YAŞI 20.00 İLE 318 BİN YIL ARASINDA DEĞİŞMEKTEDİR. YAŞ FARKI CİSİMLERİN
BULUNDUĞU DERİNLİĞE GÖRE DEĞİŞİYOR.
ARJANTİN’DE TARİH ÖNCESİ DÖNEMDE YAŞAYAN TOXODON İSİMLİ HAYVANIN KALÇA KEMİĞİNDE BİR
MIZRAK UCU BULUNMUŞTUR. BU HAYVANIN YAŞADIĞI DÖNEMDE İNSAN OLMADIĞI
DÜŞÜNÜLÜYORDU.
KANADA’NIN K. KUTUP BÖLGESİNDEKİ AXEL HEİBERG ADASINDA BİR FOSİL İNSAN PARMAĞI
BULUNMUŞTUR. FOSİL 100 İLE 110 MİLYON YIL ARASINDADIR. FOSİL DM 93-083 NUMARASIYLA
ARŞİVLENDİ.
KOLOMBİTYA’NIN BOGOTO ŞEHRİ YAKINLARINDA BİR İNSAN ELİ FOSİLİ BULUNMUŞTUR. KAYANIN YAŞI
100 İLE 130 MİLYON YILLIK OLUP, FOSİL DE O YAŞTADIR.
1877 YILINDA MONTEZUMA TÜNEL ŞİRKETİNİN ÇALIŞMASI SIRASINDA 50 MİLYON YILLIK BİR LAV
AKINTISI İÇİNDE TOKMAK İLE KAP BULUNDU.
1966’DA ABD ARAŞTIRMA EKİBİNDEN 2 KİŞİ MEKSİKA’NIN EL HORNO BÖLGESİNDE BULUNAN
ARKEOLOJİK VARLIKLARI İNCELEMEYE DAVET EDİLDİ. YERLEŞİM YERİNİN 20.000 YILLIK OLDUĞU
TAHMİN EDİLDİ. ANCAK TOPRAK ALTINDA BULUNAN ALETLERİN İNCELENMESİ SONUCUNDA
BUNLARIN 250 BİN YILLIK OLDUĞU ORTAYA ÇIKTI.
J. DOUGLAS KENYO -YASAK TARİH
AMERİKALI HUGH HARLESTON, 1974’TE PALENGUE YAZITLARI TAPINAĞININ, MAYALARIN HUNAP
ÖLÇÜ SİSTEMİNDEKİ 1.059 METRELİK STANDART BİRİMLERE UYGUN OLMADIĞINI TESPİT ETTİ.
ARAŞTIRMALARDA TAPINAĞIN KUSURSUZ BİÇİMDE MISIR KRALİYET KÜBİTİ KULLANILARAK YAPILDIĞI
ANLAŞILMIŞTIR.

2.HAFTA:

a. MEZOPOTAMYA UYGARLIKLARI

MEZOPOTAMYA: GÜNEYDOĞU ANADOLU'DAN BAŞLAYARAK, BASRA KÖRFEZİNE KADAR UZANAN,

DİCLE VE FIRAT NEHİRLERİ ARASINDAKİ BÖLGEYE MEZOPOTAMYA DENİR.
MEZOPOTAMYA; VERİMLİ TOPRAKLARA SAHİP OLMASI, İKLİM ŞARTLARININ UYGUN OLMASI GİBİ
NEDENLERDEN DOLAYI SIK SIK İSTİLA VE GÖÇLERE SAHNE OLMUŞ, İNSANLAR ARASINDAKİ KÜLTÜR
ETKİLEŞİMİ FAZLA OLDUĞUNDAN MEDENİYET BU BÖLGEDE GELİŞMİŞTİR.

SÜMERLER
MEZOPOTAMYA'DA KURULAN İLK DEVLET SÜMERLER'DİR. TAHMİNEN M.Ö. 4000’LERDE
KURULMUŞTUR. SÜMERLERE AİT EN ÖNEMLİ ŞEHİRLER, LAGAŞ, URUK, ENDU, KALDE VE KAŞ'TI.
SÜMERLER, M.Ö. 1950'DE ELAMLAR TARAFINDAN YIKILDI.
ÇİVİ YAZISINI İCAT EDEN SÜMERLER BÖYLELİKLE TARİHİ DEVİRLERİ BAŞLATMIŞ OLDULAR.
SUMER’İN NE ANLAMA GELDİĞİ KONUSU HENÜZ AÇIKLIĞA KAVUŞMAMIŞ BİR SORUN OLARAK
KARŞIMIZDADIR. ANCAK, ESKİ ÇAĞDAN GÜNÜMÜZE TOPLUMLARA İSİM VERİLMESİ KONUSU GENELDE
KOMŞULARI TARAFINDAN VE BİR TEK İSİMLE İFADE EDİLMESİ ŞEKLİNDEDİR. SUMERLER İÇİN DURUM
FARKLIDIR. SUMER BELGELERİ VE SUMERLERDEN BAHSEDEN ESKİ ÇAĞ DÜNYASININ DİĞER DİLLERİNDE
YAZILMIŞ VESİKALARDA BU KAVİM ADI HEP SUMERLER OLARAK GÖRÜLMEKTEDİR. FAKAT İLGİNÇ OLAN
SUMERLERİN BELGELERİNDE KAVİMLERİ İÇİN “KI.EN.GI” YA DA “KI.EN.GIR” ADININ DA KULLANILDIĞINI
SÖYLEMELERİ GERÇEĞİDİR. BU KAYITLAR BİZİM İÇİN ÇOK ÖNEMLİDİR. ÇÜNKÜ ESKİ ÇİN KAYNAKLARI
KIRGIZLARI “KIEN-GUN” YAZILIŞI İLE İSİMLENDİRMEKTEDİRLER. BU İSİMLENDİRMELERİN BİRBİRİNE
YAKINLIĞI, SUMERLERİN BUGÜNKÜ IRAK BÖLGESİNE ASYA İÇLERİNDEN GELMİŞ OLMA DÜŞÜNCESİNİ
KUVVETLENDİRMEKTEDİR. BU GÖRÜŞÜMÜZÜ DESTEKLEYECEK BAŞKA BULGULARIMIZDA VARDIR; RUS
ARKEOLOG NİKOLSKY SUMERLERİN ANA VATANI OLARAK TÜRKMENİSTAN’I İŞARET EDER. BU ÜLKENİN
KURGANLARINDAN ÇIKARILMIŞ OLAN ARKEOLOJİK BULUNTULAR, SUMER MEZAR BULUNTULARIYLA
BENZERLİK GÖSTERİR. BUNUN YANINDA MASON TARAFINDAN HAZIRLANMIŞ OLAN ARKAİK SUMER
DÖNEMİ ÇİVİ YAZILI SEMBOLLER İLE İRAN (ÖN ELAM DÖNEMİ), GÜNEY TÜRKMENİSTAN VE HİNDİSTAN
(HARAPPA BÖLGESİ) BELGELERİNİN PARALELLİK GÖSTERMESİ YİNE BİZİM TEZİMİZİ DESTEKLER
NİTELİKTEDİR. YANİ, SUMERLER ASYA İÇLERİNDEN MEZOPOTAMYA’YA GELMİŞLERDİR. YUKARIDA
BAHSETTİĞİMİZ SUMERLERE VERİLEN “KI. EN. GI” YA DA “KI. EN.GIR” İSİMLERİ, BU BÖLGEDE HENÜZ
BU İNSANLAR YAŞARKEN BİZE GÖRE O BÖLGENİN GÜÇLÜ KÜLTÜRLERİNDEN ÇİNLİLERCE VERİLMİŞ
OLMA İHTİMALİ DİKKATE ALINMALIDIR.
SUMERLER MEZOPOTAMYA GİBİ ÇOK MEVSİMLİ BİR COĞRAFYADA YAŞAMALARINA RAĞMEN KALEME
ALDIKLARI VE MİTOLOJİK OLARAK ANLATTIKLARI BELGELERDE MEVSİM ANLAYIŞLARINI “YAZ” VE “KIŞ”
OLARAK İFADE ETMEKTEDİRLER. YAZ ADINI “EMEŞ” KARŞILIĞI İLE KIŞ İSE “ENTEN” YAZILIŞI İLE İFADE
ETMEKTEDİRLER. BU MEVSİM ANLAYIŞI, ASYA BOZKIRLARINDA YAŞAYAN KÜLTÜRLER İÇİN GEÇERLİ
OLACAK BİR KULLANIM ŞEKLİDİR. HAKİKATEN O BÖLGEDE YA YAZ VARDIR YA DA KIŞ VARDIR. ARA
MEVSİMLER YOKTUR. YİNE DESTEKLEYİCİ BİR DİĞER BULGU, SUMERLERİN GİYİM KUŞAM
TASVİRLERİNDE, AYAKLARA KADAR UZAYAN VE ELLERİ TAMAMEN KAPATAN UZUN VE KALIN BİR GİYİM
MOTİFİ İLE BETİMLEMELERİ ONLARIN SOĞUK BİR BÖLGEDEN MEZOPOTAMYA’YA GELDİKLERİNİN BİR
BAŞKA DELİLİDİR. ÜÇÜNCÜ DESTEK OLGUMUZ İSE SUMERLERİN İLK KALEME ALDIKLARI YAZILI
BELGELERDE GÖK TANRI OLARAK İFADE ETTİKLERİ TANRI AN’A ÇOK BÜYÜK BİR ÖNEM VERDİKLERİ
BİLİNMEKTEDİR. BU ANLAMDA ÖNEMLİ ŞEHİRLERİNDEN OLAN UR’DA, M.Ö. 3000’LERE TARİHLENEN
VE TANRI AN’A ADANMIŞ OLAN TAPINAĞIN MİMARİ ÖZELLİKLERİ BİZDE ASYA BOZKIRLARINDAKİ TÜRK
VE BUDİST İNANCINA SAHİP KÜLTÜRLER TARAFINDAN YAPILMIŞ İBADET YA DA KUTSAL MEKÂNLARIN
ÇAĞRIŞIMINI YAPMAKTADIR. BİR DİĞER KARŞILAŞTIRACAĞIMIZ HUSUS, HEM MEZOPOTAMYA’DA
KURULMUŞ OLAN SUMER ŞEHRİ MARİ İLE TÜRKMENİSTANDAKİ AYNI İSMİ TAŞIYAN MARİ
ŞEHİRLERİNİN İSİM PARALELLİĞİ VE TÜRKMENİSTANDA M.Ö. 2000’LERE TARİHLENEN BİR ESKİ
TAPINAĞIN VARLIĞI VE BU YAPININ SUMER MABET MİMARİSİ İLE PARALELLİĞİ GERÇEĞİDİR.
SUMER UZMANLARI SUMERLERİN DİLİNİN URAL-ALTAY DİL GRUBUNA ÇOK BENZEDİĞİNİ İFADE
ETMEKTEDİR.

SÜMERLERDE KÜLTÜR VE UYGARLIK

YAZI, TARİHTE İLK DEFA SÜMERLER TARAFINDAN KULLANILDI.
TARİHTE BİLİNEN EN ESKİ KANUNLARDA SÜMERLER'E AİTTİR.
SÜMERLERDE EN ÖNEMLİ SANAT ESERLERİ ZİGGURATLARDIR.
SÜMERLER MEYDANA GETİRDİKLERİ YÜKSEK UYGARLIK SEVİYESİNDE BİLİMDE DE İLERİ GİTMİŞLER
BİLİM ALANINDA ŞU ÇALIŞMALARI YAPMIŞLARDIR;
AYI 30, YILI 360 GÜN OLARAK HESAPLADILAR.
GECE VE GÜNDÜZÜ 12'ŞER SAATE BÖLDÜLER.
BİR YILI 12 AY OLARAK HESAPLADILAR.
AY VE GÜNEŞ TUTULMASINI HESAPLADILAR.
ARİTMETİK VE GEOMETRİNİN TEMELLERİNİ ATTILAR.
ÇARPMA VE BÖLME CETVELLERİNİ BULDULAR
DAİREYİ 360 DERECEYE BÖLDÜLER.

GILGAMIŞ DESTANI

TARİHİN EN ESKİ YAZILI DESTANIDIR. 56 KİL TABLETE AKAD YAZISI İLE YAZILMIŞTIR. SÜMER URUK KRALI
GILGAMIŞ’IN ÖLÜMSÜZLÜĞÜ ARAYIŞI ANLATILIR. SÜMERLERİN YAŞAYIŞINI ANLATIR. NUH TUFANI
ANLATILIR. MÖ 2700 DE YAZILMIŞTIR.

AKADLAR
AKADLAR, SAMİ SOYUNDAN GELİR.
KISA SÜREDE TÜM MEZOPOTAMYA'YA HAKİM OLDUKTAN SONRA SÜMER MEDENİYETİNİN
YAYILMASINI SAĞLADILAR.
AKADLAR KÜLTÜR VE UYGARLIK
AKADLAR, SÜMER UYGARLIĞINI DEVAM ETTİREREK M.Ö. 2234-2150 TARİHLERİ ARASINDA BÜYÜK BİR
İMPARATORLUK KURDULAR. TARİHTE İLK KEZ DAİMİ ORDU KURANLAR AKADLAR OLMUŞTUR.

ASURLULAR
ASURLULAR, SAMİ IRKINA MENSUPTUR.
M.Ö. 2000'LERDE MEZOPOTAMYA'YA GELDİLER.
BAŞKENTLERİ EN ÖNEMLİ TİCARİ MERKEZLERİ ASUR KENTİYDİ.
TÜCCAR BİR KAVİM OLAN ASURLULAR, EN ÇOK ANADOLU'DA TİCARET YAPMIŞLARDIR. ASURLULARIN
VARLIĞINA M.Ö. 612'DE MEDLER, BABİLLİLER VE İSKİTLER TARAFINDAN SON VERİLDİ.
ASURLULAR KÜLTÜR VE UYGARLIK
ASURLULAR DAHA ÇOK ANADOLU'DA YAPTIKLARI TİCARET İLE TANINIRLAR.
ANADOLU'DA, ASUR PAZAR YERLERİNE KARUM DENİR. BÜYÜK BİR ASKERİ İMPARATORLUK KURDULAR.
GÜÇLÜ ORDULARI VE ŞİDDETLİ KANUNLARI VARDI.
EN ÜNLÜ TANRILARI ASUR'DU. MEZOPOTAMYA'DA ÖLÜMDEN SONRA HAYAT İNANCI OLMADIĞINDAN,
ANIT MEZARLARA HİÇ RASTLANMAZ.

BABİLLİLER
SAMİ SOYUNDAN GELEN AMURRULAR'A BABİLLİLER DENİR.
BAŞKENT BABİL OLMAK ÜZERE M.Ö. XIX. YY'DA MEZOPOTAMYA'NIN EN GÜÇLÜ DEVLETİNİ KURDULAR.
BİRİNCİ BABİL DEVLETİ'Nİ M.Ö. 1594'TE HİTİTLER YIKTI
İKİNCİ BABİL DEVLETİ'Nİ M.Ö. 539'DA PERSLER YIKTI.
BABİLLİLER KÜLTÜR VE UYGARLIK
BABİLLİLER, KRAL HAMMURABİ ZAMANINDA MUTLAK KRALLIĞA DAYALI BÜYÜK BİR İMPARATORLUK
KURDULAR.
SÜMER KRALI URUKAGİNA TARAFINDAN YAZDIRILAN İLK KANUNLARDAN SONRA MEZOPOTAMYA'DA
BİLİNEN DİĞER BİR KANUN İSE HAMMURABİ KANUNLARI'DIR.
BABİLLİLER, ASTRONOMİ ÇALIŞMALARI YAPMIŞLAR, BURÇLARI BULMUŞLAR VE YILI 354 GÜNE
BÖLMÜŞLERDİR.
BABİLLİLERE AİT EN ÖNEMLİ SANAT ESERLERİ ŞUNLARDI: HAMMURABİ STELİ, BABİL KULESİ VE BABİL'İN
ASMA BAHÇELERİ.
HAMMURABİ KANUNLARININ TEMELİ KISASA KISASTIR. ÖRNEĞİN, BİRİNİN GÖZÜNÜ ÇIKARANIN GÖZÜ
ÇIKARILIR, HIRSIZLIK YAPANIN ELİ KESİLİR, BABASINI DÖVEN EVLADIN İKİ ELİ KESİLİR, KEMİK KIRANIN
KEMİĞİ KIRILIR.

b. MISIR UYGARLIĞI

MISIR DEVLETİ
ESKİ MISIR'IN TARİHİ M.Ö. 3000 YILLARINDA BAŞLAR. M.Ö. 333 YILINDA BÜYÜK İSKENDER'İN MISIR'I
ALMASIYLA SON BULUR.
MISIR MEDENİYETİ KÜLTÜR VE UYGARLIK
MISIR'DA MONARŞİK-BÜROKRATİK DEVLET YAPISI VARDI. DEVLET YÖNETİMİNDE EN TEPEDE
FİRAVUNLAR BULUNUR, FİRAVUNLAR TANRININ OĞLU SAYILIRDI. FİRAVUNLAR TANRININ OĞLU
OLDUĞUNDAN İLAH-KRAL ANLAYIŞI GÖRÜLÜRDÜ. VEZİRLİK İLK KEZ MISIR'DA GÖRÜLMÜŞTÜR.
MISIRLILARIN EN ÖNEMLİ TANRILARI AMON-RA VE ÖSİRİS'Tİ.
MUMYACILIK VE TIP ALANINDA İLERLEMİŞLERDİ. (AVRUPALILAR 18 VE 19. YÜZYILLARDA 20 MİLYON
MUMYAYI KARA TRENLERDE YAKMIŞLARDIR)
24 HARFLİK HİYEROGLİF DENEN BİR RESİM YAZISI KULLANILMIŞTIR.
MISIR BİLİMİNİ NİL NEHRİ'NİN HAREKETLİLİĞİ ETKİLEMİŞTİR.
YILI 365 GÜN VE 12 AY OLARAK HESAPLADILAR.
MATEMATİKTE VE TIPTA İLERİ GİTTİLER.
ÖNEMLİ SANAT ESERLERİ:
PİRAMİTLER
AMON TAPINAĞI
BENİ HASAN MEZARLARI
LABİRENTLER

PİRAMİTLERİN GİZEMİ NEDİR? (OKUMA PARÇASI)

İNGİLİZ MATEMATİKÇİ VE ASTRONOMİST OLAN JOHN TAYLOR BİRTAKIM ÇALIŞMALAR YAPMIŞ VE ELDE
ETTİĞİ SONUÇLAR HOWARD VYSE TARAFINDAN ANALİZ EDİLMİŞTİR. BUNLARDAN BAZILARI;
– KEOPS PİRAMİDİNİN TABAN ALANI DÜNYAYI YATAYDAN İKİYE BÖLDÜĞÜMÜZDE ORTAYA ÇIKAN KESİT
ALANI GİBİ DÜŞÜNÜLÜRSE VE PİRAMİDİN TABANI DÜNYANIN YARIÇAPI ÜZERİNE OTURTULSA,
YÜKSEKLİĞİ TAM KUTUP NOKTASINA DENK GELİRDİ. YANİ BURADA KUSURSUZ BİR ORAN MEVCUTTUR.

-KEOPS PİRAMİDİNİN TABAN ÇEVRESİNİ YÜKSEKLİĞİNİN İKİ KATINA BÖLÜNDÜĞÜNDE TAM OLARAK
Pİ=3,1416 SAYISI ELDE EDİLMEKTEDİR.

– KEOPS VE KEFREN PİRAMİTLERİ DOĞU-BATI VE KUZEY-GÜNEY SINIRLARINA ÖYLE KUSURSUZ

YERLEŞTİRİLMİŞTİRLER Kİ, O GÜNÜN KOŞULLARI DÜŞÜNÜLDÜĞÜNDE HAYRET VERİCİ BİR DURUM
OLARAK GÖRÜLMEKTEDİR.

– KEOPS PİRAMİDİNİN ÜÇGEN ŞEKLİNDEKİ DÖRT YÜZEYİNİN TOPLAM ALANI, PİRAMİT YÜKSEKLİĞİNİN
KARESİNE EŞİTTİR.

– KEOPS PİRAMİDİNİN YÜKSEKLİĞİNİN 1 MİLYARLA ÇARPIMI TAM OLARAK DÜNYA İLE GÜNEŞ
ARASINDAKİ MESAFEYİ(149.504.000KM) VERMEKTEDİR.

– PİRAMİTLER BİR GÜNEŞ SAATİ OLARAK İŞLEV GÖRMEKTEDİRLER. PİRAMİTLERİN EKİM AYI ORTASINDA
VE MART AYININ BAŞLANGICINDA YRE DÜŞÜRDÜĞÜ GÖLGELER, MEVSİMLERİ VE YILIN UZUNLUĞUNU
GÖSTERİR.

– KEOPS PİRAMİDİYLE DÜNYANIN MERKEZİ ARASINDAKİ MESAFE, KUZEY KUTBUYLA ARASINDAKİ

MESAFEYE EŞİTTİR.

BİLİMSEL OLARAK KANITLANMAMIŞ BAZI RİVAYETLER İSE ŞUNLARDIR;

– PİRAMİTLERİN ÜZERİNDEN GEÇEN MERİDYEN, KARALARI VE DENİZLERİ İKİ EŞİT PARÇAYA
BÖLMEKTEDİR.

– PİRAMİT HANGİ FİRAVUNUN ADINA YAPILDIYSA, KRALIN ODASINA YILDA SADECE İKİ KEZ GÜNEŞ
GİRMEKTEDİR. BUNLAR KRALIN DOĞDUĞU VE ÖLDÜĞÜ GÜNLERDİR.

– PİRAMİTLERİN İÇERİSİNDE RADAR GİBİ ALETLER ÇALIŞMAMAKTADIR.

– PİRAMİT İÇERİSİNDE BIRAKILMIŞ KİRLİ BİR SU, BİRKAÇ GÜN İÇERİSİNDE ARITILMIŞ HALE
GELMEKTEDİR.

– PİRAMİTİN İÇERİSİNE BIRAKILAN SÜT BİRKAÇ GÜN BOZULMADAN KALABİLİRKEN, BEKLENMEYE

DEVAM EDİLMESİ DURUMUNDA YOĞURT HALİNE GELMEKTEDİR.

– PİRAMİT İÇERİSİNE KOYULAN BİR BİTKİ HİÇ IŞIK ALMASA DA NORMALE GÖRE DAHA HIZLI
BÜYÜMEKTEDİR.

– AÇIK BİR YARA, PİRAMİT İÇERİSİNDE ÇOK DAHA ÇABUK BİR ŞEKİLDE İYİLEŞMEKTEDİR.

– PİRAMİTLERİN İÇİ YAZIN SERİN, KIŞIN İSE ILIK OLUR.

– GİZE PLATOSU’NDAN GEÇEN BOYLAM, DENİZLERLE KARALARI İKİ EŞİT PARÇAYA BÖLER.

c. ANADOLU UYGARLIKLARI
HİTİTLER
ANADOLU'DA İLK DEVLET KURANLAR HİTİTLERDİR..
HİTİTLER M.Ö. 2000'LERDE DEVLETLERİNİ KURDULAR. HİTİTLERİN BAŞKENTİ HATTUŞAŞ’TIR.
M.Ö. 1280'DE MISIRLILARLA SAVAŞTILAR.
MISIR SAVAŞI SONUNDA TARİHTE BİLİNEN İLK ANTLAŞMA OLAN KADEŞ ANTLAŞMASI İMZALANDI.
HİTİTLER, M.Ö. 1200'DE ASURLULARIN VE FRİGLERİN SALDIRISI SONUNDA YIKILDI.
HİTİTLER KÜLTÜR VE UYGARLIK
HİTİTLERDE KRALIN YETKİLERİ PANKUŞ MECLİSİ İLE SINIRLANDIRILDI.
HİTİTLER, ANAYASA İLE TAHT KAVGALARINI ENGELLEDİLER.
HİTİTLERE AİT EN ÖNEMLİ SANAT ESERLERİ, ALACAHÖYÜKTEKİ SFENKS, YAZLIKAYA KABARTMASI VE
İVRİZ KABARTMASI'DIR.
ANADOLU'DA FEODAL BİR TIMAR SİSTEMİ VARDI. HİTİTLER'İN,GÜÇLÜ ORDULARI VARDI.
HİTİTLER, ASURLULAR'DAN ÖĞRENDİKLERİ ÇİVİ YAZISINI KULLANDILAR.
HİTİTLER HİYEROGLİF YAZISI DA KULLANDILAR. HİTİTLER'İN TANRILAR İÇİN YAZDIKLARI YILLIKLARA
ANAL DENİR. EVLİLİĞİ SÖZLEŞMEYE DAYANDIRIP AİLE HUKUKU MEYDANA GETİRDİLER.
HİTİT ÜLKESİNE BİN TANRI İLİ DENİR.
TEŞUP VE KARISI HEPAT HİTİT TANRILARIDIR. HİTİTLERİN DİĞER ADI ETİ’DİR. KİMİ YERLİ VE YABANCI
TARİHÇİLER ETİ’LERİN TÜRK KÖKENLİ OLDUĞUNU BELİRTMİŞTİR. ATATÜRK DE BUNA İNANDIĞI İÇİN ETİ
BANK’I KURDURMUŞ VE ANADOLU’DA 11. YÜZYILDAN ÖNCE TÜRKLERİN YAŞADIĞINI İFADE ETMİŞTİR.

FRİGYALILAR SİYASİ TARİH

M.Ö. 750 YILLARINDA KURULDU.
BAŞKENTİ GORDİON, YANİ YASSIHÖYÜKTÜ.
M.Ö. 676 YILINDA KİMMERLER VE LİDYALILARIN SALDIRISI SONUNDA YIKILDI.
FRİGYALILAR KÜLTÜR VE UYGARLIK
FRİGYALILAR KAYA MİMARİSİ, DOKUMACILIK VE KİLİMCİLİKTE İLERİ GİTTİLER. EN ÖNEMLİ SANAT ESERİ
MİDAS MEZARI'DIR. FRİGYALILAR FENİKE HARF YAZISINI KULLANDILAR. TARIMI KORUYUCU YASALAR
YAPTILAR.

LİDYALILAR
LİDYA DEVLETİ M.Ö. 687'DE KURULDU.
BAŞKENTLERİ SART'TI.
M.Ö. 546 YILINDA PERSLER'İN SALDIRISI SONUNDA YIKILDI.
LİDYALILAR KÜLTÜR VE UYGARLIK
LİDYALILAR MİMARİDE İLERİ GİTTİLER.
KUYUMCULUK VE HEYKELCİLİKTE İLERLEDİLER.
PARALI ASKERLERDEN OLUŞAN BİR ORDU KURDULAR.
FENİKE HARF YAZISINI KULLANDILAR.
TARİHTE PARAYI İLK DEFA LİDYALILAR KULLANDI.
DÜNYANIN EN ESKİ SERBEST PAZAR ŞEHRİ SART'I KURDULAR.
SART'TAN BAŞLAYAN VE NİNOVA'DA BİTEN KRAL YOLU'NU YAPTILAR.
KİBELE, ARTEMİS, ZEUS VE APOLLO GİBİ YUNAN TANRILARINA TAPTILAR.

İYONYALILAR SİYASİ TARİHİ

İYONYA DEVLETİ, BATI ANADOLU'DA AKALAR TARAFINDAN KURULDU.
BATI ANADOLU'DA POLİS (ŞEHİR DEVLETLERİ) KURDULAR.
BU POLİSLERİN EN ÖNEMLİLERİ MİLET, FOÇA, EFES VE İZMİR'DİR.
M.Ö. VII. YÜZYILDA LİDYALILAR'IN VE PERSLER'İN SALDIRISI SONUNDA YIKILDI.
İYONYALILAR KÜLTÜR VE UYGARLIK
İYONYALILAR, ÖNCE MONARŞİ VE OLİGARŞİ İLE DAHA SONRA DEMOKRASİ İLE YÖNETİLDİLER.
İYONYALILAR DAHA ÇOK DİNİ MİMARİDE İLERİ GİTTİLER. EN ÖNEMLİ SANAT ESERLERİ, ARTEMİS
TAPINAĞI VE APOLLO TAPINAĞI'DIR. FENİKE HARF YAZISINI KULLANDILAR. ÖZGÜR DÜŞÜNCE,
DEMOKRASİ VE BİLİMDE İLERİ GİTTİLER. DENİZCİLİKLE UĞRAŞTILAR, KOLONİLER KURDULAR.
URARTULAR
BAŞKENTLERİ TUŞPA, YANİ BUGÜNKÜ VAN'DI. M.Ö. 1900’DE KURULDU.
M.Ö. 600 YILINDA İSKİTLER VE MEDLER'İN SALDIRISI SONUNDA YIKILDI.
URARTULAR KÜLTÜR VE UYGARLIK
M.Ö. 1000 YILINDA KURULMUŞ, 7 – 8 YÜZYIL AYAKTA KALMIŞLARDIR. MİMARİDE OLDUKÇA İLERLEYEN
URARTULAR, BİR ÇOK KALE, BEND VE KANAL YAPTILAR. URARTULAR'DAN GÜNÜMÜZE KADAR GELEN
EN ÖNEMLİ SANAT ESERLERİ, VAN KALESİ, ÇAVUŞTEPE KALESİ VE ALTINTEPE KALESİ'DİR. URARTULAR,
ÇİVİ YAZISINI KULLANDILAR. URARTU KRALLIĞI’NI KURAN İNSANLARIN KİMLER OLDUĞU HAKKINDA
BAŞVURULMASI KAÇINILMAZ OLAN İKİ ÖNEMLİ KONU VARDIR. BUNLARDAN İLKİ VE ÖNEMLİSİ BU
HALKIN KONUŞTUĞU DİL VEYA DİLLER, DİĞERİ İSE TANRILAR ALEMİNİN OLUŞUMU VE BU OLUŞUMDAKİ
OLASI BÖLGESEL ETKİLERDİR.
BİRÇOK URARTU KRALININ BİZE BIRAKTIĞI YAZITLARDA KULLANILAN URARTU DİLİ, HER ŞEYDEN ÖNCE
HİND-AVRUPA DİL AİLESİNE MENSUP DEĞİLDİR. URARTU DİLİ TÜRKÇE GİBİ BİTİŞKEN VE ERGATİF YAPILI
BİR DİLDİR. URARTU DİLİ İNCELENMİŞ VE EN ÇOK HURİ DİLİ İLE BENZERLİK GÖSTERDİĞİ
GÖRÜLMÜŞTÜR. YÜKSEK BİR UYGARLIĞA ERİŞMİŞLERDİR. SU KANALLARI, YOLLAR VE BARAJ
YAPMIŞLARDIR.

3.HAFTA:
a. YUNAN UYGARLIĞI

YUNAN(GREK) UYGARLIĞI
MÖ 1200'LERDE YUNANİSTAN'A GELEN DORLAR, ŞEHİR DEVLETLERİ KURARAK BU UYGARLIĞI
MEYDANA GETİRDİLER. ŞEHİR DEVLETLERİNİN BAŞINDA KRALLAR, BUNLARIN ETRAFINDA DA
ARİSTOKRATLAR SINIFI MEYDANA GELDİ. M.Ö 7 VE 6 YY. ARİSTOKRATLAR (ASİLLER), KRALI DEVİREREK
İDAREYİ ELE GEÇİRDİLER(ASİLLER YÖNETİMİ).

YÖNETİMDEN MEMNUN OLMAYAN ORTA SINIFLAR İLK HALDE BİRLEŞEREK ARİSTOKRATLARI

İKTİDARDAN UZAKLAŞTIRDI. BÖYLECE TİRANLIKLAR OLUŞTU. YENİ KANUNLAR YAPILDI. HALK BİR
TAKIM HAKLAR ELDE ETTİ. BUNUN SONUNDA HALKIN KATILDIĞI DEMOKRATİK MECLİSLER KURULDU.
TİRANLIKLAR İLK DEFA İYONYA'DA GÖRÜLMÜŞTÜR.
ORTA SINIF (TÜCCAR, SANAYİCİ, GEMİCİ, SANATKARLAR) TİCARİ HAYATIN CANLANMASI İLE MEYDANA
GELDİ. YUNANİSTAN DA ŞEHİR DEVLETİ (POLİSİNİN) AMACI HALKIN (YURTTAŞIN) MUTLULUĞUNU
SAĞLAMAKTIR. İLK ÇAĞIN EN DEMOKRATİK DEVLETLERİ ESKİ YUNANİSTAN ŞEHİR DEVLETLERİDİR.
ATİNA: ÜÇ SINIF- SOYLULAR-KÜÇÜK TOPRAK SAHİPLERİ (KÖYLÜLER), KÖLELER VARDI
ISPARTA'YI YAŞLILAR MECLİSİ, ATİNA'YI İSE ARHONLAR (9 KİŞİDEN OLUŞUR) YÖNETİYORDU.
ATİNA ISPARTA REKABETİ 27 YIL DEVAM EDEN PELOPONNES SAVAŞLARINA NEDEN OLDU. ISPARTA
ÜSTÜN GELDİ.

İSKENDER'İN YUNANİSTAN'I ELE GEÇİRMESİYLE İSKENDER MEDENİYETİ BAŞLADI.

YUNANİSTAN’ DA FELSEFE

SOKRAT, EFLATUN VE ARİSTO, EN ÜNLÜ FİLOZOFLARIDIR.

SOKRAT İNSANLARI DOĞRU YOLA GETİRMEK İÇİN MÜCADELE ETMİŞ, ÇOK DÜŞMAN KAZANMIŞTIR.
YARGILANMIŞTIR. EFLATUN; İDEAL DEVLET FİKRİNİ SAVUNMUŞTUR. AKEDEMİA ADLI İLK
ÜNİVERSİTENİN KURUCUSUDUR.
TARİHÇİLİK
HERODOT: TARİHÇİLERİN BABASI KABUL EDİLİR. ÜNLÜ HİSTORİA ADLI ESERİNDE YUNAN TARİHİNİ
YAZMIŞTIR. (MÖ 450 YILLARINDA YAŞAMIŞTIR

TIP
HİPOKRAT: HER HASTALIĞIN BİR SEBEBİ OLDUĞUNU İLERİ SÜRMÜŞTÜR. GÜNÜMÜZDE DOKTORLAR
HİPOKRAT YEMİNİ İLE GÖREVE BAŞLARLAR.

YAZI, DİL VE EDEBİYAT

FENİKE ALFABESİNİ KULLANMIŞLARDIR (MÖ 8. YY).

HOMEROS: İLK DESTAN YAZARIDIR (MÖ 8. YY) ESERLERİ: İLYADA: TRUVA SAVAŞLARINI ANLATIR;
ODESSA: TRUVA SAVAŞLARINA KATILAN İTHAKE KRALININ ESARETTEN KAÇIŞINI KONU EDİNİR).
TRAJEDİ VE KOMEDİ ALANINDA ÜNLÜ İSİMLER YETİŞTİ.

SOSYAL VE EKONOMİK HAYAT

HALK: SOYLULAR (ARİSTOKRATLAR: BÜYÜK TOPRAK SAHİPLERİ), TÜCCAR VE SANAYİCİLER, KÜÇÜK

TOPRAK SAHİPLERİ (KÖYLÜLER) VE KÖLELER OLMAK ÜZERE 4 SOSYAL SINIFA AYRILIRDI.
KÖYLÜLER: GELİRLERİNİN BİR KISMINI ARİSTOKRATLARA VERİRLERDİ. GEÇİNEMEYİNCE
BORÇLANIRLAR, BORÇLARINI ÖDEYEMEYİNCE DE TOPRAKLARINI VE ÖZGÜRLÜKLERİNİ
KAYBEDERLERDİ.
TÜCCAR VE SANAYİCİLER: KOLONİLER SAYESİNDE ZENGİNLEŞTİLER (ORTA SINIF)
KÖLELER: HİÇBİR HAKKI YOKTU.

ORDU
KÖLELERİN AYAKLANMASINDAN ÇEKİNEN ŞEHİR DEVLETLERİ, GÜÇLÜ BİRER ORDU
BULUNDURMUŞLARDIR.
ISPARTA'NIN GÜÇLÜ KARA ORDUSUNA SAHİPTİ. KRALLIĞI DEVAM ETTİREN TEK ŞEHİRDİR.
ATİNA; GÜÇLÜ DENİZ ORDUSUNA SAHİPTİ. ARHONLAR YÖNETİMİNDE DEMOKRASİYE GEÇMİŞTİR.

b. ROMA MEDENİYETİ
SİYASİ TARİH

ROMA ŞEHİR DEVLETİ, M.Ö. 753'DE ETRÜSKLER TARAFINDAN KURULDU.

M.S. 395 YILINDA BATI ROMA VE DOĞU ROMA OLMAK ÜZERE İKİYE AYRILDI.
BATI ROMA İMPARATORLUĞU, M.S. 476'DA YIKILDI.
DOĞU ROMA İMPARATORLUĞU (BİZANS), 1453'TE FATİH SULTAN MEHMET TARAFINDAN YIKILDI.
BİZANS İMPARATORLUĞUNUN YIKILMASI İLE ORTA ÇAĞ BİTTİ, YENİÇAĞ BAŞLADI.

ROMA MEDENİYETİ KÜLTÜR VE UYGARLIK

ROMA HALKI ÜÇ GRUBA AYRILIRDI. BUNLAR;
PATRİCİLER : HER TÜRLÜ HAKKA SAHİP OLANLAR. (YÖNETİME KATILABİLİYOR)
PLEPLER : HİÇ BİR SİAYSİ HAKKI OLMAYAN ÇİFTÇİ, KÖYLÜ VE SANATKARLAR.
KÖLELER : NE SİYASİ NE DE TOPLUMSAL HAKKA SAHİP.
ROMA MEDENİYETİ DENİNCE AKLA İLK GELEN ON İKİ LEVHA KANUNLARI'DIR.
ROMA MEDENİYETİ'NDEN GÜNÜMÜZE KALAN EN ÖNEMLİ SANAT ESERLERİ ŞUNLARDIR :
ASPENDOS TİAYTROSU (ANTALYA)
OGUST MABEDİ (ANKARA)
ELMADAĞ SU YOLU (ANKARA)
ROMA HAMAMI (ANKARA)
BOZDOĞAN KEMERİ (İSTANBUL)
ÇEMBERLİTAŞ (İSTANBUL)

ROMALILAR BİR İMPARATORLUK İNŞA ETTİLER, FAKAT ROMA’YI YIKAN YİNE KENDİ
İMPARATORLUKLARI OLDU. BUNUNLA BERABER, 6 YÜZYIL BATIDA VE 1000 YIL DAHA DOĞUDA
YAŞAMAYA DEVAM EDEN, ÇAĞIMIZ AVRUPA’SINDA ETKİLERİ DEVAM EDEN BİR SİSTEM KURDULAR.
ROMALILARIN UZUN SÜRELİ BAŞARILARININ SIRRI NEYDİ? ROMA’NIN GÜCÜ PRAGMACILIKTI. SON
DERECE PRATİK YAKLAŞIMLARIYLA, İŞE YARAYAN YÖNTEMLERİ ARAŞTIRDILAR. BAŞARILI OLAN İLKELERİ
KURUMSALLAŞTIRIP YERLEŞTİRDİLER. BÖYLECE KENDİ HUKUK İLKELERİNİ YARATTILAR. TAŞRADA
KURULAN KOLONİLER ROMALILAŞTIRMA MERKEZLERİ OLDULAR. ZAMANLA DA HER ÖZGÜR ERKEK
ROMA VATANDAŞI HALİNE GETİRİLDİ. ROMALILAR TARİHTE İZ BIRAKAN TOPLUMLAR ARASINDA EN AZ
FİKİR YÜRÜTENLERDİR. DEHALARI TÜMEVARIMSALDI. İLKELERİNİ DENEYİMLERDEN ÇIKARDILAR,
İŞLEDİLER VE GÖREVLERİNİ DAİMA DENEYLERE DAYALI OLARAK YÜRÜTTÜLER. PARLAK MÜHENDİSLER,
MİMARLAR VE İNŞAATÇILAR OLARAK KOLLOZYUMU DİKTİLER, METROPOLİSE SU SAĞLAMANIN
YOLUNU BULUP, BİR İMPARATORLUĞU BAŞTANBAŞA YOL AĞLARIYLA ÖREBİLDİLER. ANCAK FEN,
MATEMATİKLE UĞRAŞMADILAR. İŞTE BU NEDENLE YUNANLILARA İHTİYAÇLARI VARDI. BU BİRBİRİNİN
ZITTI OLAN İKİ UYGARLIĞI BİRLEŞTİRDİ: HEM YUNAN’DI HEM DE ROMALILARIN BAĞLI OLDUĞU
DEĞERLER, BU DÜNYAYA AİTTİ. ONLARIN EVRENİ YALNIZCA DÜNYA MERKEZLİ DEĞİL, AYNI ZAMANDA
İNSAN MERKEZLİYDİ.

c.ÇİN UYGARLIĞI
ÇİN MEDENİYETİ
ÇİNLİLER, BARUT, PUSULA, KAĞIT, MÜREKKEP VE MATBAAYI İLK DEFA KULLANMIŞLARDIR.
KENDİLERİNE ÖZGÜ YAZI VE ALFABEYİ KULLANMALARI, İPEKTEN KAĞIT ÜRETMELERİ ONLARIN
KÜLTÜREL ALANDA İLERLEDİKLERİNİN GÖSTERGESİDİR.

 İPEK BÖCEĞİNDEN KUMAŞ ELDE EDEN ÇİNLİLER DOKUMACILIK ALANINDA OLDUKÇA

İLERLEMİŞLERDİR. AYRICA ÇİN MEDENİYETİ, PORSELEN VE SERAMİKLERİYLE DE ÜN
KAZANMIŞTIR.
 ÇİN'DE; BUDİZM, GÖKTANRI İNANCI, TAOCULUK VE KONFÜÇYÜS FELSEFESİ İNANÇ OLARAK
GÖRÜLMÜŞTÜR.
 MATBAA ÇİNLİLER TARAFINDAN İCAT EDİLMİŞ, DAHA SONRA AVRUPA’YA GEÇMİŞİTR.
 BU BÖLGEYE GÖÇ EDEN TOPLULUKLAR, ÜSTÜN ÇİN MEDENİYETİ İÇİNDE MİLLİ BENLİKLERİNİ
KAYBETMİŞLERDİR.
 ÇİNLİLER, İPEK YOLU HAKİMİYETİ İÇİN TÜRKLERLE MÜCADELE ETMİŞLERDİR. BU
MÜCADELELERİN DE ETKİSİYLE ASKERLİK ALANINDA TÜRKLER'DEN ETKİLENMİŞLER VE ATLI
BİRLİKLERDEN OLUŞAN ORDULAR KURMUŞLARDIR. TÜRK AKINLARINI DURDURMAK İSTEYEN
ÇİNLİLER, ÇİN SEDDİ'Nİ İNŞA ETMİŞLERDİR.
 ÇİN’DE M.Ö 4. YÜZYILDA YAPILAN TARIM AVRUPA’DA ANCAK 18. YÜZYILDA YAPILABİLMİŞTİR.

d.HİNT UYGARLIĞI

HİNDİSTAN ASYA KITASI’NIN GÜNEYİNDE, HİNT OKYANUSU’NA DOĞRU UZANAN BÜYÜK BİR
YARIMADADIR. HİNDİSTAN’DA İLK UYGARLIK, MÖ 4000’Lİ YILLARDA İNDUS NEHRİ BOYUNCA
ORTAYA ÇIKMIŞTIR.
DOĞAL KAYNAKLARI AÇISINDAN ZENGİN OLAN HİNDİSTAN, TARİH BOYUNCA BU ÖZELLİĞİNDEN
DOLAYI BİRÇOK KAVMİN İSTİLASINA UĞRAMIŞTIR. BUNLARDAN BİRİSİ DE ARİLERDİR. ARİLER, MÖ.
1500’LERDE ORTA ASYA’DAN HİNDİSTAN’A GELMİŞLER; SİYASİ, SOSYAL VE KÜLTÜREL YAPILARINI
 BU BÖLGEYE TAŞIMIŞLAR ANCAK BURADA MERKEZİ BİR OTORİTE SAĞLAYAMAMIŞLARDIR. BU
NEDENLE HİNDİSTAN “RACALIK” ADI VERİLEN KÜÇÜK PRENSLİKLER TARAFINDAN YÖNETİLMİŞTİR.
ARİLER, HİNDİSTAN’A GELMELERİYLE BİRLİKTE “KAST SİSTEMİNİ” BU BÖLGEYE TAŞIMIŞLARDIR.
KAST, MESLEKLERİ BABADAN OĞULA GEÇEN VE AYNI GELENEKLERE BAĞLI BULUNAN ÇEŞİTLİ
SOSYAL SINIFLARDAN OLUŞAN BİR SİSTEMDİR. BU SİSTEMDE BRAHMANLAR, DİN ADAMLARINDAN,
KŞATRİYALAR, RACA, ASKER VE ASİLLERDEN; VAYSİYALAR, TÜCCAR VE ÇİFTÇİLERDEN; SUDRALAR,
ZANAATKAR VE İŞÇİLERDEN OLUŞMUŞTUR. KAST SİSTEMİNİN DIŞINDA KALANLAR DA PARYALARI
MEYDANA GETİRMİŞTİR.
HİNDİSTAN’LA İLGİLİ İLK BİLGİLER “VEDA” ADI VERİLEN DİNİ İÇERİKLİ METİNLERDE GEÇMİŞTİR.
ARİLER BÖLGEYE GELDİKLERİNDE VEDALARI GELİŞTİREREK HİNDUİZME HAYAT VEREN
BRAHMANİZMİN ORTAYA ÇIKMASINI SAĞLAMIŞLARDIR. FARKLI TOPLULUKLARIN BRAHMANİZM
DİNİNE GİREMEMESİ NEDENİYLE BU DİN HİNDİSTAN’DA FAZLA YAYILAMAMIŞTIR. HİNDUİZM VE
BRAHMANİZM’DEN BAŞKA HİNDİSTAN’DA TAOİZM, KONFÜÇYÜSÇÜLÜK, MANİHAİZM DİNLERİ
VARLIK GÖSTERMİŞTİR.
e.PERS UYGARLIĞI

İRAN’DA İMPARATORLUK KURAN PERSLER (M.Ö. 550 – 333), LİDYALILARI MAĞLUP EDEREK
ANADOLU’YA EGEMEN OLMUŞLARDIR. ANADOLU’YU SATRAPLIKLARA (EYALETLERE) AYIRARAK
ÜLKE YÖNETİMİNİ KOLAYLAŞTIRMAYI AMAÇLAMIŞLARDIR. HABERLEŞMEYİ SAĞLAMAK İÇİN İLK
DEFA POSTA TEŞKİLATINI KURMUŞLARDIR. ZERDÜŞTLÜK (MECUSİLİK) DİNİNE İNANMIŞLARDIR.
ATEŞ KUTSAL KABUL EDİLMİŞTİR.

4.HAFTA
a.TÜRK UYGARLIĞI
TÜRKLER GEREK İSLAM ÖNCESİ VE GEREKSE İSLAM SONRASI ÖNEMLİ BİR UYGARLIĞIN SAHİBİ
OLMUŞTUR. BU UYGARLIK, SANATTA, KÜLTÜRDE VE BİLİMDE KENDİSİNİ GÖSTERMİŞTİR.
TÜRKLERİN UYGARLIĞA KATKISI UZUN VE ÜZERİNDE DURULMASI GEREKEN BİR KONUDUR. ANCAK BU
KATKILARI KISACA ŞU BAŞLIKLAR ALTINDA TOPLAYABİLİRİZ:
-CABİR BİN HAYYAM (721-805) ATOMUN PARÇALANACAĞINI VE ENEREJİ ÇIKACAĞINI İLK KEZ İFADE
ETMİŞTİR.
-BİRUNİ (973-1051) DÜNYANIN DURAĞAN DEĞİL DE HAREKET EDEN BİR KÜTLE OLDUĞUNU
BELİRTMİŞTİR. AYRICA, “CEVHERLERİN ÖZELLİKLERİ VE ÜSTÜNE” İSİMLİ ESERİNDE 23 KATI VE 6 SIVININ
ÖZGÜL AĞIRLIKLARINI DOĞRUYA YAKIN BİLMİŞTİR.
-EL BATTANİ, TRİGONOMETRİK BAĞLANTILARI BUGÜN KULLANILAN ŞEKLİYLE FORMÜLLEŞTİRMİŞ,
TAMJANT VE KOTANJANT TANIMINI YAPMIŞTIR.
-EBUBEKİR ER RAZİ, CERRAHİDE DİKİŞ MALZEMESİ OLARAK HAYVAN BAĞIRSAĞINI KULLANMIŞTIR.
-İBNÜ’L HEYSEM OPTİK BİLİMİN ÖNCÜSÜDÜR. GÖRME FONKSİYONUNU BİLİMSEL OLARAK
AÇIKLAMIŞTIR.
-İBNİ CESSAR, CÜZZAM HASTALIĞINI BULDU.
-İBNİ RÜŞD RETİNE TABAKASINI BULDU.
-HARİZMİ SIFIRI BULDU.
-NASURİDDİN TUSİ, İLK TRİGONOMETRİ KİTABINI YAZDI.
- GIYASEDDİN CEMŞİD ONDALIK KESİRİ İLK BULANDIR.
-İBN-İ SİNA “TIBBIN KANUNU” İSİMLİ ESERİ YAZMIŞ, AVRUPA’DA UZUN YILLAR DERS KİTABI OLARAK
OKUTULMUŞTUR.
b. İSLAM UYGARLIĞI
ARAPLAR MÜSLÜMAN OLDUKTAN SONRA 14. YÜZYILA KADAR ÇOK BÜYÜK BİR UYGARLIK
KURMUŞLARDIR. BU UYGARLIK BİLİMDE, DÜŞÜN HAYATINDA VE DEVLETİN KURUMSALLAŞMASINDA
KENDİSİNİ GÖSTERMİŞTİR. ÖZELLİKLE YUNANCA ESERLERİN ARAPÇAYA ÇEVRİLMESİ, BATININ DA BU
ESERLERİ ARAPÇADAN KENDİ DİLLERİNE ÇEVİRMESİ REFORM VE RÖNESANSIN ORTAYA
KONULMASINDA ÇOK ÖNEMLİ BİR ROL OYNAMIŞTIR. AYRICA, İSPANYA’DA YAŞAYAN ENDÜLÜS
MÜSLÜMANLARI DA BU ÜLKEDEN ZORLA ÇIKARILINCAYA KADAR BÜYÜK BİR UYGARLIK
KURMUŞLARDIR. ANCAK, MÜSLÜMAN ARAPLARIN KURDUĞU UYGARLIK, RÖNESANS DÖNEMİNDEKİNE
GÖRE FARKLILIK GÖSTERMEKTEDİR. BU FARKLILIK DA ŞUDUR: AVRUPA’DA DÜŞÜNCE BAŞTA OLMAK
ÜZERE HER ALANDA MEYDANA GELEN GELİŞMELER 1460’DAN İTİBAREN HIZLA VE ÇOK SAYIDA BASILAN
KİTAPLAR SAYESİNDE HALKA İNMİŞ, HALK TARAFINDAN SAHİPLENİLMİŞTİR. ARAPLARDA İSE
GELİŞMELER GENEL OLARAK HALKA YAYILMAMIŞ, BİLİM VE FİKİR ADAMLARI ARASINDA TARTIŞILAN
BİR KONU OLMAKTAN ÖTEYE GİDEMEMİŞTİR. ÇÜNKÜ HALKIN EĞİTİMİNE VE KİTABA YETERİNCE ÖNEM
VERİLMEMİŞTİR.
İSLAM DÜNYASININ GERİ KALMA NEDENLERİ

1. İSLAM’A UYGUN OLMAYAN KADER İNANCI

2. COGRAFİ KONUM
3. İDARİ DOKUNULMAZLIK VE DEVLETİN KUTSALLAŞTIRILMASI
4. ÖZEL MÜLKİYETE VE SERMAYEYE ÖNEM VERİLMEMESİ
5. TEKELLEŞME
6. DEVLET HAYATINDA KURUMSALLAŞAMAMAK
7. HUKUKA DEĞER VERMEMEK
8. DENİZCİLİĞİN İHMALİ
9. TİCARETİN TEŞVİK EDİLMEMESİ.
10. HALKIN EĞİTİMİNE ÖNEM VERİLMEMESİ
11. BİLİMDEN VE FELSEFEDEN UZAKLAŞILMASI.

5.HAFTA
AVRUPA UYGARLIĞI
a. AVRUPA’DA RÖNESANS ÖNCESİ DURUM
RÖNESANS ÖNCESİNDE AVRUPA, AFRİKA’DAN SONRA DÜNYANIN EN GERİ KALMIŞ VE HUZURSUZ
COGRAFYASINA SAHİPTİ. BİLİM, EĞİTİM ÖGRETİM, ÖZGÜRLÜKLER, SANAT, KÜLTÜR HER ALANDA
BÜYÜK BİR GERİLİK İÇİNDE BULUNUYORDU. ÖRNEĞİN;

- DİNİ YÖNDEN ÖNEMLİ SAYILAN İNSANLARIN CESETLERİ PARÇALANIYOR, ÇEŞİTLİ ŞEHİRLERE

GÖNDERİLİYOR, HASTA OLAN KİŞİLERİN VUCUDUNA DEĞDİRİLEREK İYİLEŞECEĞİNE
İNANILIYORDU.
-FARABİ, İBNİ SAİNA, EL KİNDİ VE RAZİ DÖNEMİNDE BATIDA DOĞAYI İNCELEMEK DİNE AYKIRI
KABUL EDİLİRDİ.
 -İSPANYA’NIN İBNİ SİNA’DAN ESİNLENEREK GELİŞTİRDİĞİ “GERÇEĞE İNANÇ DIŞINDA AKIL İLE
DE ULAŞILABİLİR” ANLAYIŞI KİLİSEYİ RAHATSIZ ETTİ.
1348-1350 YILLARI ARASINDA KARA VEBA AVRUPA’DA NÜFUSUN ÜTE BİRİNİ YOK ETMİŞTİR.
-AKIL HASATALARININ KİLİSELERDE BEKLETİLEREK İYİLEŞECEĞİNE İNANILIYORDU.
-CİN KOVMA SEANSLARI BATIDA 1700’LER KADAR YAYGINDI. YAKLAŞIK OLARAK DA
ÇOĞUNLUĞU KADIN 100 BİN KİŞİ CADI OLDUĞU GEREKÇESİYLE ÖLDÜRÜLMÜŞTÜR.
-ORTA ÇAĞ ZİHNİYETİNE GÖRE HER TÜRLÜ ZİHİNSEL VE BEDENSEL HASTALIK İLK GÜNAHLARIN
SONUCUYDU.
-PAPALIK, GÖRÜŞLERİNE AYKIRI DAVRANANLARI VE KONUŞANLARI DİNDEN AFOROZ EDİYOR
VE ÇOĞUNLUKLA DA YAKARAK İDAM EDİYORDU.
-HALKIN HER HANGİ BİR HAK VE HUKUKU MEVCUT DEĞİLDİ.
ORTODOKS SLAV YAZARLAR TARAFINDAN CİNSELLLİK AYIP KARŞILANIYOR, EN İYİ EVLİLİĞİN
CİNSELLİK OLMADAN SÜRDÜRÜLEN OLDUĞU İDDİA EDİLİYOR, CİNSELLİK ŞEYTAN İŞİ OLARAK
ALĞILANIYORDU

b. RÖNESANS VE REFORM DÖNEMİ

RÖNESANS, KELİME ANLAMI OLARAK YENİDEN DOĞUŞ DEMEKTİR. GENEL OLARAK RÖNESANS,
ORTAÇAĞ VE REFORM ARASINDAKİ TARİHİ DÖNEM OLARAK BİLİNİR. 15 VE 16. YY İTALYA’SINDA BATI
İLE KLASİK ANTİKİTE (ESKİ ROMA VE –YUNAN ESERLERİNİN İNCELENMESİ) ARASINDA SANAT, BİLİM,
FELSEFE VE MİMARLIKTA BAĞIN TEKRAR KURULMASINI SAĞLAYAN, ANTİK YUNAN FİLOZOF VE BİLİM
İNSANLARININ ÇALIŞMALARININ ÇEVİRİ YOLUYLA ALINDIĞI, DENEYSEL DÜŞÜNCENİN CANLANDIĞI,
İNSAN YAŞAMI ÜZERİNE YOĞUNLAŞILDIĞI, MATBAANIN İCADIYLA BİLGİNİN GENİŞ KİTLELERE
PAYLAŞIMININ ARTTIĞI VE RADİKAL GELİŞMELERİN YAŞANDIĞI BİR DÖNEMDİR. RÖNESANS İLK BAŞTA
SANAT VE BİLİMSEL ÇALIŞMALARLA GÜÇ BULMUŞ, ANCAK ASIL GÜCÜNÜ TİCARET VE COĞRAFİ
KEŞİFLERLE ALMIŞTIR.

YASAK EVREN – LYNN PİCKNETT – CLİVE PRİNCE

S-192 NEWTON, AYNI ZAMANDA KENDİ ÜZERİNDE DENEY YAPMAKTAN KORKMUYORDU. BİR
KERESİNDE GÖRME YETİSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİ TEST ETMEK İÇİN GÖZÜNÜN ARKASINA BİR ŞİŞ
SOKMUŞTU. BİR DİĞERİNDE İSE NEREDEYSE KÖR OLANA KADAR GÜNEŞE BAKMIŞTI.
S-192 NEWTON’UN ELMA HİKÂYESİNDEKİ AĞAÇ KESİLDİ. AMA ONUN KÖKÜNDEN YENİ AĞAÇ ÇIKTI.
NEWTON, ELMAYI DÜŞÜREN NEYSE, AYI DA YERİNDE TUTTUĞUNU, DÜNYAYI VE DİĞER GEZEGENLERİ
YERİNDE TUTUP HAREKETLERİNİ DÜZENLEDİĞİNİ GÖRDÜ.

S-196 NEWTON, MISIR GİBİ İLK UYGARLIKLARIN KENDİ ZAMANINDAKİ İNSANLARDAN DAHA FAZLA ŞEY
BİLDİĞİNE, ANTİK BİLGİLERE SAHİP OLDUKLARINA İNANIYORDU. YUNANLILARIN BİLDİKLERİ HERŞEYİ
MISRLILARDAN ÖĞRENDİKLERİNE ŞÜPHE YOKTU.

GALİLEO OLAĞANÜSTÜ BİR MUCİTTİ. PERGELİ, SU SAATİNİ, YENİ BİR TERMOMETRE TÜRÜNÜ,
TELESKOBU VE MİKROSKOBU İCAT ETTİ.

-1760’LARDA İNGİLTER’DE ŞEMSİYE, EL ÇANTASI VE DİŞ MACUNU İCAD EDİLDİ.

RÖNESANS, DÜNYANIN VE İNSANIN KEŞFİDİR.

-BİREYCİLİK, EŞİTLİK VE ÖZGÜRLÜK AVRUPA DÜŞÜNCESİNDE BİR SOYAGACI OLUŞTURUR.

-İNGİLİZ DÜŞÜNÜR REGER BUCON, “AVRUPA FELSEFEYİ MÜSLÜMANLARDAN ALDI” DEMİŞTİR.

-1540-1800’LERE KADAR AVRUPA’DA YAŞAM ORTALAMASI 37 İDİ. LONDRA’DA İSE 26 OLMUŞTUR.

-İKİNCİ VİYANA KUŞATMASI SONRASINDA KALAN TOPLAR ERİTİLDİ. S. ETEPHAN KATADRALİ İÇİN ÇAN
YAPIMINDA KULLANILDI. ÇANA ALTI TÜRK ASKERİNİN KESİK KAFASI KONULDU. 2. DÜNYA SAVAŞI
SONRASINDA BAOMBARDIMANDA ÇAN DÜŞEREK KIRILDI.

1666’DA PARİS’TE KRALİYET BİLİMLER AKADEMİSİ KURULDU.

1500’LERDE ALMANYA’DA 200 CİVARINDA MATBAA VARDI. 1517-1530 ARASI M. LUTHER’İN ESERLERİ
400 BİN SATMIŞTIR. MATBAANIN OLDUĞU ŞEHİRLER DİĞERLERİNE GÖRE DAHA HIZLI GELİŞİYORDU.

İLK KURAN LATİNCEYE 1542 YILINDA MARTİN LUTHER’İN İSTEĞİYLE BASILDI. KURAN TÜRKÇEYE
ATATÜRK’ÜN TALİMATIYLA 1934 YILINDA TÜRKÇE OLARAK LAİTN HARFLERİYLE BASILDI. NEWTON 1727
YILINDA ÖLDÜĞÜNDE CENAZESİNİ 2 DÜK, ÜÇ KONT VE LORDLAR TAŞIMIŞTIR.

1789’DA PARİS’TE OKUR-YAZAR ORANI ERKEKLERDE %90, KADINLARDA %80 İDİ.

BATININ YÜKSELİŞ SEBEPLERİ;

1. ÖZEL MÜLKİYET HAKLARI

2. HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ
3. TEMSİLİ YÖNETİM
4. SALGIN HASTALIKLARLA MÜCADELE
5. MODERN TIP
6. SANAYİ DEVRİMİ VE TÜKETİM TOPLUMU
7. SERMAYE BİRİKİMİNİN SAĞLANMASI AÇISINDAN ÇALIŞMA AHLAKI
8. REKABET
9. EĞİTİM
10. BİLİM
11. COGRAFİ KEŞİFLER
12. SÖMÜRGECİLİK

PROTESTAN MEZHEBİNİN KURUCUSU MARTİN LUTHER, HRİSTİYANLARI HEM ÇALIŞMAYA HEM DE

SERMAYE BİRİKTİRMEYE TEŞVİK ETTİ. LUTHER’DEN ÖNCE HRİSTİYAN DİNDARLIĞI MADDİ DÜNYA
İŞLERİNDEN AYRI BİRŞEY GİBİ GÖRÜLMÜŞTÜ. ZENGİNLERE ORANLA FAKİRLERİN DAHA ÇOK CENNETE
GİDECEĞİNE İNANILIRDI. DİNDAR YAŞAMIN ÖDÜLÜ ÖBÜR DÜNYAYDI.

1851’DE MANŞ’I GEÇEN İLK TELEFON HATTI DÖŞENDİ. 27 TEMMUZ 1866’DA İSE İNGİLTERE’DEN, ABD
KIYILARINA VARAN İLK TELEFON HATTI TAMAMLANDI. 1862’DE İSE AVRUPA’DAN HİNDİSTAN’A
TAMAMLANDI. 1880’E GELİNDİĞİNDE DÜNYA OKYANUSLARINDAN GEÇEN TOPLAM 97.568 MİLLİ
KABLO, İNGİLTERE’Yİ HİNDİSTAN, KANADA, AFRİKA VE AVUSTRALYA’YA BAĞLAMIŞTI.

KRAL FEDİNAND VE İSABELLA, ENGİZİSYON SAYESİNDE İSPANYA’DA MÜSLÜMAN VE YAHUDİLERİ

ZORLA HRİSTİYAN YAPMIŞLARDIR.

ERKEN MODERN DÖNEMDE AVRUPA – MERRY E. WIESNER-HANKS

S-50 RÖNESAN’IN BİR YÖNÜNÜ OLUŞTURAN HÜMANİZİM, YAKIN GEÇMİŞTEN KOPMAK GEREKTİĞİNİ
VURGULAYAN İTALYAN ENTELLEKTÜELLER, SANATÇILAR VE YAZARLAR TARAFINDAN BAŞLATILAN
BİLİNÇLİ BİR KÜLTÜREL HAREKETTİ. RÖNESANS SANATÇI VE DÜŞÜNÜRLERİ, HRİSTİYAN ÖĞRETİLERİNİ
REDDETMEMELERİNE VEYA KİLİSELEDEN AYRILMAMALARINA KARŞIN LAİK VE MADDİ DÜNYAYI DAHA
FAZLA VURGULUYORLARDI.

S-58 RÖNESANS DÖNEMİNİN KÜLTÜR ÜRÜNLERİ, AKDENİZ’İN HER KÖŞESİNE GEMİLER GÖNDEREN
İTALYAN TÜCCARLARI VE BANKERLERİ TARAFINDAN SİPARİŞ EDİLİYOR VE SATIN ALINIYORDU.
S-59 MADENCİLİK DE KAPİTALİST BİR GİRİŞİMDİ. ALMANYA VE BOHEMYA’DAKİ GÜMÜŞ MADENLERİ,
BATI İNGİLTERE’DEKİ KURŞUN VE KALAY GİRİŞİMLERİ, İSPANYA VE İSVEÇ’TEKİ BAKIR MADENLERİ,
İNGİLTERE, POLONYA VE DOĞU FRANSA’DAKİ DEMİR MADENLERİ İLE ALP’LERDEKİ TUZ MADENLERİ
YATIRIM OLANAKLARI VE İŞÇİLERE İŞ SAĞLIYORDU.

S-77 KENTLERDEKİ YOKSUL İNSANLAR YEMEKLERİNİN ÇOĞUNU SATICILARDAN HAZIR OLARAK

ALIYORDU. EKMEK, SEBZE VE HATTA LAPA PİŞİRMEK BİLE MUTFAK ARAÇ VE GEREÇLERİ
GEREKTİRİYORDU VE BODRUMDA VEYA TAVAN ARASINDA YAŞAYAN YOKSUL İNSANLARIN BU OLANAĞI
YOKTU.

S-78 BEDENİ ÖRTMENİN DE BİR ANLAMI VARDI. ÇÜNKÜ, GİYİM BİREYİN CİNSİYETİNİ, SINIFSAL
STATÜSÜNÜ VE DİNİNİ GÖSTERİYORDU. KİMİN NE GİYECEĞİ BAZEN OTOTİTELER TARAFINDAN
BELİRLENİYORDU, ŞEHİR MECLİSLERİ VE DİĞER YÖNETİM ORGANLARI GENELGELER ÇIKARARAK
İNSANLARDAN BELLİ ŞEKİLLERDE GİYİNMELERİNİ İSTİYORDU. YAHUDİLER KOLAYLIKLA
TANINABİLMELERİ İÇİN KIYAFETLERİNE BİR SİMGE TAKMAK VE BELLİ RENKTE (GENELLİKLE SARI) ŞAPKA
GİYMEK ZORUNDAYDILAR. FAHİŞELER DE KIYAFETLERİNE SARI VEYA KIRMIZI ŞERİTLER DİKMEK, BELLİ
BİR TÜR VEYA RENKTE PELERİN GİYMEK VE SAÇLARINI AÇIK TUTMAK ZORUNDAYDILAR. SOYLU
SINIFINDAN OLMAYANLARIN ALTIN TAKMASI, KÜRT VEYA BAZI KUMAŞLARDAN YAPILMIŞ VEYA BELLİ
RENKLERDE ELBİSE GİYMELERİ YASAKTI, SEÇKİN KENTLİ SINIFINDAN OLMAYANLARIN BELLİ BİR
FİYATTAN PAHALI ELBİSE GİYMELERİ YASAKTI. AYNI ZAMANDA YASALAR DÜĞÜN VE VAFTİZLERDE
YAPILACAK HARCAMA MİKTARINI SINIFSAL DURUMA GÖRE BELİRLİYORDU.

S-297 1550 YILINDA YAYINLANAN BİR GENELGEYE GÖRE, ERKEK İŞÇİLERE KAHVALTIDA ÇORBA VE
ŞARAP, ÖĞLE YEMEĞİNDE BİRA, SEBZE VE ET, AKŞAM SEBZE VE ŞARAP VERİLİRKEN, KADINLARA
KAHVALTIDA SADECE ÇORBA VE SEBZE, ÖĞLE SÜT VE EKMEK, AKŞAMLARI YEMEK VERİLMİYORDU.

S-319 TÜCCARLARIN VE USTALARIN EVLERİNDE ÇOĞU ŞEHİRDE NÜFUSUN YÜZDE 15-30’UNU

OLUŞTURAN HİZMETKARLAR ÇALIŞIYORDU. MUHTEMELEN ERKEN MODERN DÖNEMDE FRANSA’DA
YAŞAYAN HER 12 KİŞİDEN BİRİ HİZMETKÂRDI VE BUNLARIN ÜÇTE İKİSİ KADINDI. ÇOCUKLAR YEDİ SEKİZ
GİBİ KÜÇÜK YAŞTA KÖYLERİNİN YAKINDAKİ BİR ŞEHRE GİDİP ÇALIŞMAYA BAŞLIYORLARDI.

S-326 CELLATLAR GENELLİKLE İYİ BİR ÜCRET ALIRDI. FAKAT SEVİLMEZLERDİ. ŞEHİR DIŞINDA
YAŞAMALARI ZORUNLUYDU. ONURLU MESLEKLERİ OLANLARLA EVLENEMEZLERDİ.

S-402 ÇOĞU ŞEHİRDE PARA HARCAMAYLA İLGİLİ YASALAR DA SOSYAL GRUPLAR ARASINDA KOLAYLIKLA
FARK EDİLEBİLECEK AYIRIMLAR YARATILMAYA ÇALIŞILIYORDU. SOYLULAR İPEK KIYAFETLERİNDEN,
ÜNİVERSİTE MEZUNU HEKİMLER E HUKUKÇULAR KENARLARI KADİFE VEYA KÜRKLÜ CÜPPELERİNDEN,
HİZMETKARLAR KABA, KOYU RENEK KIYAFETLERİ VE ÖNLÜKLERİNDEN AYIRT EDİLİYORLARDI. BAŞKA
GRUBUN KIYAFETİNİ GİYEN CEZALANDIRILIYORDU.

S-425 1556 YILINDA ÇIKARILAN BİR FRANSIZ KRALİYET FERMANINDA HAMİLE KALMIŞ TÜM
EVLENMEMİŞ KADINLARIN HAMİLİLİKLERİNİ RESMEN BİLDİRMELERİNİ VE GİZLENMİŞ BİR HAMİLELİK
VEYA DOĞUM SONRASI, BEBEKLERİ VAFTİZ EDİLMEDEN ÖLEN KADINLARIN BEBEĞİNİ GERÇEKETEN
ÖLDÜRDÜĞÜNE DAİR BİR KANIT OLMAZSA BİLE ÖLÜM CEZASINA ÇARPTIRILMASINI EMREDİYORDU.

S-443 1609 YILINDA İNGİLTERE KRALI I. JAMES PARLAMENTODA YAPTIĞIM KONUŞMADA

“YERYÜZÜNDEKİ EN YÜCE ŞEY MONARŞİDİR. ÇÜNKÜ KRALLAR SADECE TANRININ YERYÜZÜNDEKİ
VEKİLLERİ OLARAK TANRININ TAHTINDA OTURMAKTADIRLAR. TANRI BİLE ONLARI TANRI OLARAK
ADLANDIRMAKTADIR” DEMİŞTİR.

RÖNESANLAR -JACK GOODY

S-9 14. YY İLK IŞIKLARIYLA BİRLİKTE BAŞLAYAN İTALYAN RÖNESANSI YALNIZCA SANAT VE BİLİMLER
AÇISINDAN DEĞİL, EKONOMİK KALKINMA VE KAPİTALİZMİN DOĞUŞU BAKIMLARINDAN DA
MODERNİTENİN ORTAYA ÇIKIŞINDA BİR DÖNÜM NOKTASI OLARAK GÖRÜLEGELMİŞTİR… KANIMCA BU
RÖNESANSIN KAYNAĞINI ÇOK DAHA GENİŞ BİR ALANDA BULMAK, YALNIZCA ARAP BİRİKİMİNDE DEĞİL,
HİNDİSTAN VE ÇİN’DEN GELEN ETKİLİ AKTARIMLARDA BULMAK GEREKİRDİ.

S-13 RÖNESANS “SEKÜLER MODERNİZMİN DOĞUM YERİ” OLARAK TANIMLANIR.

PRESERVED SMİTH – RÖNESANS VE REFORM ÇAĞI

S-30 İNGİLTERE’DE İDAM CEZASI GEREKTİREN BAZI SUÇLAR ŞUNLARDI: CİNAYET, KUNDAKÇILIK,
GECELEYİN BOYALI BİR YÜZ VEYA SİPERLE AVLANMAK, 40 ŞİLİNDEN DEĞERLİ EMANET VEYA PARAYI
ZİMMETİNE GEÇİRMEK, İSKOÇYA’YA AT VE YA MİDLLİ GÖTÜRMEK, BÜYÜ YAPMAK VEYA RUH
ÇAĞIRMAK, CADICILIK, SINIR İŞARETLERİNİ SİLMEK, ASKERDEN KAÇMAK, SAHTE PARA BASMAK VEYA
PARANIN ÜZERİNDE TAHRİFAT YAPMAK, SIĞIR ÇALMAK, HANEYE TECAVÜZ VE YANKESİCİLİK.
BUNLARIN CEZASI ASILARAK İDAMDI. ANCAK ADAM ZEHİRLEME GİBİ ÖZELLİKLE ÇİRKİN GÖRÜLEN
SUÇLARI İŞLEYENLER, YAKILARAK VEYA KAYNAR SUYA ATILARAK CEZALANDIRILIRDI. DAHA HAFİF
CEZALAR; KAMÇILAMA, BİR YERE BAĞLAYARAK TEŞHİR ETME, DEMİRLE DAĞLAMA, TOMRUĞA
BAĞLAMA, KULAK KESME, DİL DELME, AYAKTA DURULAMAYACAK, YATILAMAYACAK KADAR KÜÇÜK
HÜCREDE HAPİS CEZASI UYGULANIYORDU. BU KANUNLARLA VIII. HENRY ZAMANINDA 72 BİN KİŞİ
ASILMIŞTIR.

İŞKENCE YAYGINDI. SANIK BAŞTAN SUÇLU KABUL EDİLİRDİ. “İNSAN ACI HİSSETTİĞİNDE DOĞRUYU
SÖYLER” PRENSİBİ UYGULANIYORDU.

S-41 İNSANLAR ARASINDAKİ EŞİTLİĞİN SAĞLANMASINDA BELKİ DE EN GÜÇLÜ ETKENLERDEN BİRİ,

UCUZ GAZETE VE KİTAPLARLA, KİTLELERİN EĞİTİLMESİ OLMUŞTUR.

6.HAFTA
AVRUPA VE SÖMÜRGECİLİK

BARBAR, MODERN, MEDENİ -İBRAHİM KALIN,

67- KADİM YUNANLILAR KENDİLERİNDEN OLMAYAN VE YUNANCA KONUŞMAYANLARA “BIR BIR BIR”
GİBİ SES ÇIKARDIKLARINI DÜŞÜNDÜKLERİ İÇİN BARBAR İSMİNİ VERMİŞLERDİR.

67 – ARİSTO, “UYGUN OLAN YUNANLILARIN BARBARLAR ÜZERİNE HÜKÜM SÜRMESİDİR” DEMİŞTİR.

68-300 SPARTALI FİLİMİNDE PAZULARI VE SAVAŞÇILIKLARIYLA ÖN PLANAN ÇIKAN SPARTALILAR

MEDNİ, PERSLİLER İSE BARBAR GÖSTERİLİR. HALBUKİ O DÖNEMDE PERLER DAHA MEDENİ VE
GELİŞMİŞTİ.

68- İKİNCİ YAHUDİ -ROMAN SAVAŞI İMPARATOR HADRİANUS YAHUDİ ERKEKLERİNİN SÜNNETİNİ
YASAKLADI. YASAK ÜÇ YIL BOYUNCA YAHUDİLERİN BÜYÜK BİR İSYANINA NEDEN OLDU. SONUÇTA
BİNLERCE YAHUDİ ÖLDÜRÜLDÜ. KÖY E KASABALARI YIKILDI.

73- JAMES MİLL’İN OĞLU JOHN STUART MİLL’İN MEDENİYET, BARBARLIK VE DESPOTİZİM
KONULARINDA GÖRÜŞLERİ ŞÖYLEDİR: “DESPOTİZİM, BARBARLARA YÖNELİK MUAMELELERDE MEŞRU
BİR YÖNTEM ŞEKLİDİR.
75- J.J. ROSSEAU, AHLAK VE ERDEMİ, BİLİM, İLERLEME VE MEDENİYET KAVRAMLARININ ÖNÜNE
KOYAR. ROSSEAU, BİLİMLER VE SANATLAR ÜZERİNE SÖYLEV ADLI MAKALESİNDE, “BİLİMLERİN VE
SANATLARIN RESTRASYONU AHLAKİ AMELLERİN TEKZİP EDİLMESİNE KATKIDA BULUNMUŞ MUDUR?
SORUSUNA CEVAP VERMEYE ÇALIŞIR.

80-81- DARWİN, “DOĞAL SELLEKSİYONUN MEDENİYETİN İLERLEMESİNE KATKI OLARAK NELER

YAPTIĞINI VE YAPMAKTA OLDUĞUNU KABULE YANAŞMASAN DA SANA GÖSTEREBİLİRİM. BİRKAÇ ASIR
ÖNCE AVRUPALI MİLLETLERİN TÜRKLERİN TASALLATUNA GİRME RİSKİYLE KARŞI KARŞIYA OLDUĞUN,
BUGÜN İSE BU FİKRİN NE KADAR GÜLÜNÇ OLDUĞUNU HATIRLA. DAHA MEDENİ OLAN KAFKAS IRKLARI
VARLIK MÜCADELESİNDE BU BOŞ TÜRK TEHDİDİNİ ALT ETTİLER. ÇOK UZAK OLMAYAN BİR GELECEKTE
SONSUZ SAYIDA DÜŞÜK IRKLAR BÜTÜN DÜNYADA YÜKSEK MEDENİ IRKLAR TARAFINDAN ORTADAN
KALDIRILACAKTIR” DEMİŞTİR.

83- İNSANAT BAHÇELERİ 19. YY.IN AVRUPASINDA DÖRT ANA UNSURU BİR ARAYA GETİRMEKTEYDİ;
SÖMÜRGECİLİK, BİLİM, IRKÇILIK VE KAMUOYU. İNSANAT BAHÇELERİ ABD’DE DE POPÜLER BİR
FAALİYETTİ. 1904 YILINDA YAPILAN ST. LOUİS DÜNYA FUARINDA FİLİPİN’İN FARKLI KABİLELERİNDEN
TOPLANMIŞ BİNİN ÜZERİNDE İNSAN, 47 HEKTARLIK BİR ALANDA SERGİLENİYORDU. İNSANLIK ADINA
YÜZ KARASI OLAN BU İNSANAT BAHÇELERİ FURYASI 20.YY ORTALARINA KADAR EVAM ETTİ. 1958
YILINDA BÜRÜKSEL’DE YAPILAN DÜNYA FUARINDA BİR KONGO KÖYÜ İNSANAT BAHÇESİ FORMATINDA
TEŞHİR EDİLDİ.

110- LORD CURZON, “EMPERYALİZİM BİZİM İÇİN BİR GÜÇ VE DİSİPLİN, BAŞKALARI
(SÖMÜRGELEŞTİRİLENLER) İÇİN AHLAKİ VE MADDİ NİMET KAYNAĞI OLAN İLAHİ BİR NİMETTİR” DER.

TÜFEK, MİKROP VE ÇELİK – JARED DIAMOND –

S-70 – YAKIN ÇAĞLARDAKİ EN BÜYÜK NÜFUS HAREKETİ AVRUPALILARIN YENİDÜNYAYA GÖÇLERİNDEN

SONRA AMERİKA’NIN KIZILDERİLİ TOPLULUKLARININ ÇOĞUNU ESİR ALMASI, SAYICA AZALMASI VE
BÜSBÜTÜN ORTADAN KALKMASI SONUCUNDA MEYDANA GELDİ.

S-71- 1532’DE İSPANYOL PİZARRO, PERU’YA GELDİ. 168 KİŞİYDİLER. TOPLARI VE TÜFEKLERİ VARDI. 80
BİN KİŞİLİK YERLİ ORDUSUNU TAMAMEN İMHA ETTİLER. KRALI VERDİKLERİ SÖZÜN AKSİNE
ÖLDÜRDÜLER. 5 METERE ENİNDE 7 METRE BOYUNDA2.5 METRE YÜKSEKLİĞİNDE BİR ODAYI
DOLDURACAK KADAR ALTIN TOPLADI.

S-101 -İNSANLIK TARİHİ GENELLİKLE BİR ŞEYLER SAHİP OLANLARLA OLMAYANLARIN ARASINDAKİ
EŞİTSİZ ÇATIŞMALARDAN OLUŞUR.

S-182- TOLSTOY’UN BÜYÜK ROMANI ANNA KARA-ENİNA’NIN MEŞHUR İLK CÜMLESİ, “MUTLU
AİLELERİN HEPSİ BİRBİRİNE BENZER, MUTSUZ AİLELERİN MUTSUZLUĞU İSE KENDİNE ÖZGÜDÜR.”

S-246- İSPANYOL KORTES 1520’DE MEKSİKA’YI ELE GEÇİRDİ. NÜFUSU 20 MİLYONDU. 1618’DE NÜFUS
1.6 MİLYONA DÜŞTÜ.

-NAPOLYON, 1799’DA MISIR MISIR’I İSTİLA ETTİĞİ ZAMAN, ÇOK SAYIDA ESKİ YAZITI ÜLKESİNE
GÖTÜRMÜŞ VE TARİH 2000 YIL GERİYE GİTMİŞTİR. MEZOPOTAMYA UYGARLIKLARINI BATILI BİLİM
ADAMLARI ORTAYA ÇIKARDI.

JACK GUADY, TARİH HIRSIZLIĞI İSİMLİ ESERİNDE, “ASLINA BAKILIRSA AVRUPALILARIN KULLANDIĞI
GÜNEŞ YILININ, İSLAM VE BUDİST ÜLKELERDE KULLANILAN AYA AYARLI HESAPLAMALARDAN DAHA
MANTIKLI HİÇBİR YANI YOKTUR”…İNGİLTERE ULUSLARARASI ALANDA EGEMEN KONUMA GELDİĞİNDE,
ZAMANIN KOORDİNATLARI LONDRA’DAKİ GREENWİCH BOYLAMI ÇEVRESİNDE DÖNMEYE BAŞLADI.
BUNUN BİLİMSEL AÇIKLAMASI YOKTUR… HARİTA VE DENİZCİLİK ALANINDA YAPILAN İLK ÖNEMLİ
GELİŞMELE HEP ARAP COĞRAFYACILAR TARAFINDAN ORTAYA KONULMUŞTUR…ZAMAN BATIDA
ÇİZGİSEL, DOĞUDA İSE DÖNGÜSEL OLARAK İLERLER…YUNANLILARIN DEMOKRASİ İCAT ETTİKLERİ FİKRİ
KUŞKULUDUR.

-DİĞER TEK TANRILI DİNLER GİBİ BAŞLANGIÇTA KİLİSE DE TİYATRO, HEYKEL VE DİN DIŞI RESMİ BAŞTA
OLMAK ÜZERE PEK ÇOK SANATA KARŞIYDI.

-VASCO DE GAME, 1502’LERDE KIZILDENİZ İLE HİNDİSTAN ARASINDA GELİŞ-GİDİŞLERİ ÖNLEMEK

AMACIYLA ÇOĞU MEKKE’YE GİDEN HACILARDAN OLUŞAN İNSANLARIN KULAKLARINI, ELLERİNİ
KESTİKTEN SONRA GEMİLERİYLE BİRLİKTE YAKIYORDU. KESTİĞİ BURUN VE KULAKLARI ALAY OLSUN
DİYE MÜSLÜMAN HÜKÜMDARLARA GÖNDERİYORDU.

1662 -1807 YILLARI ARASINDA YAKLAŞIK 3.5 MİLYON AFRİKALI, İNGİLİZ GEMİLERİYLE TAŞINAN KÖLELER
OLARAK YENİDÜNYAYA GÖTÜRÜLDÜ.

AFRİKA, İNGİLİZLERİN İDDİASININ AKSİNE İLKEL OLMAKTAN UZAKTI. GENİŞ BİR HOŞ GÖRÜ MEVCUTTU.
AFRİKA’DA YERLİLER ARASINDA ÖNEMLİ ÇATIŞMALAR YAŞANMIYORDU.

NASIL OLMUŞTU DA 900 İNGİLİZ MEMUR, 70 BİN İNGİLİZ ASKER 250 MİLYON NÜFUSLU HİNDİSTAN’I
YÖNETMİŞTİ.

İNGİLİZLER, UZAK YERLERDEKİ SAVAŞLARA HİNTLİLERİ, MÜSLÜMANLARI, GURKALARI GÖNDERMİŞTİR.

BU KONUYU ELE ALAN BİR PARADODİDE ŞÖYLE DENİLMİŞTİR:

YOKTUR SAVAŞMA DERDİMİZ

AMA VALLAHİ BU GEREKSE BİLE
KENDİMİZ GİTMEYİZ CEPHEYE
UYSAL HİNTLİLERİ GÖNDERİRİZ.
İNGİLTERE, YA HÜKMET YA ÖL PRENSİBİ İLE HAREKET ETMEKTEDİR.

1880’İ İZLEYEN 20 YIL GİBİ KISA BİR SÜRE İÇİNDE 10 BİNE VARAN AFRİKA KABİLE KIRALLIĞI, 36’SI
DOĞRUDAN AVRUPA DENETİMİ ALTINDA 40 DEVLETTE TOPLANTI. İNSANLIK TARİHİNDE DAHA ÖNCE
HİÇ BİR KITANIN HARİTASI HİÇ BU KADAR KÖKLÜ BİÇİMDE ÇİZİLMEMİŞTİR. BÖYLECE 1914’E
GELİNDİĞİNDE HABEŞİSTAN VE ABD SÖMÜRGESİ LİBERYA DIŞINDA BÜTÜN AFRİKA, AVRUPA
EĞEMLİĞİNE GİRDİ. ÜÇTE BİRİNİ İNGİLTERE KAPTI.

OTTO VON BİSMARK, “AFRİKA HARİTASI ASLINDA AVRUPA HARİTASIDIR.”

İNGİLİZ SÖMÜRGELERİNDE EĞİTİM VE OKUL ORANI DİĞER SÖMÜRGE DEVLETLERİNE GÖRE 5 KAT
FAZLAYDI.

BATILILAR, AFRİKA’YA SADECE TÜFEKLE SIZMADILAR. AFRİKALILARIN AYNI ÖLÇÜDE SAVUNMASIZ

OLDUKLARI TROPİKAL HASTALIKLARA KARŞI DA AŞI GELİŞTİRDİLER.

BATININ GELİŞMESİNDE HALA SÖMÜRGELERİN ETKİSİ VARDIR. FRANSA SÖMÜRGELERİNDEN YILDA 350
MİLYAR DOLAR GELİR ELDE EDİYOR.

AVRUPA’DA KÖMÜRLE ÇALIŞAN TERENLERDE 20 MİLYON MUMYA YAKILMIŞTIR. MISIR’DAN

GETİRİLMİŞLERDİR.

GÜNEYBATI AFRİKA’DA ALMANLAR ÖLDÜRDÜKLERİ YERLİLERİN KAFASINI CAM PARÇALARI VEREREK EŞ

VE ÇOCUKLARINA TEMİZLETİR, İSKELET HALİNE GİTİRİRLERDİ.
KRAL FERDİNAND VE İSABELLE, ENGİZİSYON SAYESİNDE YAHUDİ VE MÜSLÜMANALRI ZORLA HRİSTİYAN
YAPTILAR.
HENRU KİSSENGER, ŞİLİ’NİN SEÇİLMİŞ DEVLET BAŞKANI ALLENDE’NİN BİR DARBEYLE DEVRİLİP
ÖLDÜRÜLMESİ ÜZERİNE, “BİR ÜLKENİN İNSANLARI KOMÜNİZMİ SEÇECEK KADAR SORUMSUZLUK
GÖSTERİYORSA BİZ BUNA DEMOKRASİ ADINA SESSZİ Mİ KALACAĞIZ” DEMİŞTİR.

ABD DIŞİŞLERİ BAKANI MEDLİNE ALBRİTHT, 1998’DE, “BİZ DÜNYANIN EN GÜÇLÜ DEVLETİYİZ. YER
YÜZÜNÜN EN ÖNEMLİ UNSURU OLARAK DÜNYAYI, ÇOCUKLARIMIZI, TORUNLARIMIZI VE BİZİM
KURALALRIMIZA UYAN DİĞER İNSANLAR İÇİN DAHA GÜVENLİ HALE GETİRMEK İÇİN HER ŞEYİ
YAPACAĞIZ” DEMİŞTİR.

BATILI ÜLKELER AFRİKA’DAKİ SÖMÜRGELERİNDEN 770 TRİLYON DOLAR GELİR ELDE ETMİŞTİR.

1650 İLE 1950 ARASINDA 20 MİLYONDAN FAZLA İNGİLİZ DENİZLERİN ÖTESİNDE HAYAT KURMAK İÇİN
İNGİLTERE’DEN AYRILDI. BU GÖÇ DÜNYANIN KADERİNİ DEĞİŞTİRDİ. BAZI KITALAR BEYAZ OLDU.

İNGİLTERE, AFRİKA’YA TİCARET, UYGARLIK VE HRİSTİYANLIK GÖTÜRDÜ. AMA BUNU SÖMÜREREK

YAPTI.

1856’DA HABEŞ İMPARATORU 10-15 İNGİLİZİ TUTUKLATTI. BUNUN ÜZERİNE KRALİÇE VİKTORİYA,
HABEŞİSTAN’A BİR DERS VERİLMESİ GEREKTİĞİNE İNANDI. DÜNYADA KİMSE İNGİLİZLERİ
TUTUKLAYAMAZ, BUNUN BEDELİNİ ÖDER DEDİ. KISA SÜREDE İNGİLİZ VE SÖMÜRGELERDEN OLUŞAN
20 BİN KİŞİLİK BİR ORDU HAZIRLANDI. ÇOK ZORLU BİR YOLCULUKTAN SONRA (KIYI İLE İÇ KESİM 650
KM) HABEŞİSTAN’A ULAŞILDI. KISA BİR ÇATIŞMADAN SONRA İKİ BİN HABEŞ ASKERİ ÖLDÜRÜLDÜ.
SADECE 20 İNGİLİZ YARALANDI. HABEŞ İMPARATORU İNTİHAR ETTİ. KİMSE İNGİLİZLERE
DOKUNAMAZDI.
HİNDİSTAN’DA GÜÇLÜ BİR ELİT TABAKANIN ORTAYA ÇIKIŞ NEDENİ EĞİTİMDİ. HİNDİSTAN’DA TOPLAM
İNGİLİZ NÜFUSU % 0, 05’İDİ.

YENİ DELHİ’DEKİ İNGİLİZ SORUMLUNUN ODASINDA ŞU YAZI VARDI: ÖZGÜRLÜK BİR HALKA TEPEDEN
İNMEZ. BİR HALK KENDİ ÇABASIYLA ÖZGÜRLÜĞE KAVUŞMALIDIR. ÖZGÜRLÜK ANCAK KAZANILDIKTAN
SONRA YARARLANILACAK BİR NİMETTİR.

JOSEPH CHAMBERLAİN, “YUMURTALARI KIRMADAN OMLET YAPAMAZSINIZ. BARBARLIK, KÖLELİK VE

BATIL İNANÇ PRATİKLERİNİ GÜÇ KULLANMADAN YOK EDEMEZSİNİZ” DEMİŞTİR.

İNGİLİZ SALİSBURY, “İNGİLTERE’NİN SÖMÜRGELERDE FENA MUAMELE YAPTIĞINI SÖYLEYEN

İNGİLİZLER’E, “ATALARIMIZ BAŞKA İNSANLARIN HAKLARINI GÖZETLEMİŞ OLSALARDI, BUGÜN BÜYÜK
BİRİTANYA DİYE BİR DEVLET OLMAZDI” DEMİŞTİR.

1863’TE BRİTANYA BİLİM DERNEĞİ, ZENCİLERİ, MAYMUN İLE AVRUPA İNSANI ARASINDA BİR YERDE
KABUL ETMİŞTİR.

GANDİ’NİN ÇOĞU KEZ ARACILARLA DİLE GETİRİLEN RİCALARINA RAĞMEN HİNT DİRENİŞİ 1919 İLK
BAHARINDA PASİFLİKTEN ÇIKARAK AKTİFLİĞE GEÇTİ.

ERKEN MODERN DÖNEMDE AVRUPA – MERRY E. WIESNER-HANKS

S-153 GRANADA’NIN FETHEDİLMESİYLE YAHUDİLER GİBİ MÜSLÜMANLAR DA HRİSTİYAN İSPANYA

SINRILARI İÇİNDE YAŞAMAYA BAŞLADI. BAŞTA ISABEL VE FERNADO MÜSLÜMANLARA İBADETLERİNİ
YERİNE GETİREBİLECEKLERİ SÖZÜNÜ VERDİ. FAKAT KISA SÜRE SONRA ZORUNLU DİN DEĞİŞTİRMELER
BAŞLADI. GRANADA’DA EN AZ 50.000 MÜSLÜMAN TOPLU OLARAK VAFTİZ EDİLDİ. İSLAMİYETLE İLGİLİ
ARAPÇA ESERLER YAKILDI. YAHUDİLER VE MÜSLÜMANLAR KENDİLERİNE KUCAK AÇAN OSMANLI
DEVLETİNE GİTTİ KALANLARDAN YAHUDİLİK VE İSLAM İLE İLGİLİ EN UFAK BİR ŞEY YAPAN TUTUKLANDI.
S-181 1580’LERE GELİNDİĞİNDE ORTA ALMANYA’DA, SAKSONYA BÖLGESİNDE, KİLİSE BÖLGELERİNİN
YAKLAŞIK YÜZDE ELLİSİNDE ERKEK ÇOCUKLARA, YÜZDE ONUNDA KIZ ÇOCUKLARI İÇİN ALMANCA
ÖĞRETİM YAPAN LİSANSLI İLKOKUL VARDI. 1675 YILINA GELİNDİĞİNDE SAKSONYA’DA BU RAKAM
ERKEK ÇOCUKLAR İÇİN YÜZDE 94, KIZ ÇOCUKLAR İÇİN YÜZDE 40’A ÇIKMIŞTI.

S-363 16. YY.DA KONGO’DA ÇOK KİŞİ HIRİSTİYAN OLDU. KONGO’NUN BAŞKENTİ MBANZA’DA O KADAR
O KADAR ÇOK KİLİSE VARDI Kİ, İNSANLAR BU KENTE “ÇANLI KONGO” DİYORDU.

S-364 KEŞİFLER SONUNDA 1515’DE DOMİNİK CUMHURİYETİ’NDE, 1600’DE BREZİLYA’DA ŞEKER

FABRİKALARI KURULDU.

S-365 KÖLELER, AFRİKA’NIN İÇLERİNDEN KIYIYA KADAR YÜRÜTÜLÜYOR VE ORADA KİLİTLİ KAFESLERDE
GEMİLERE YÜKLENMEYİ BEKLİYORLARDI. GEMİLERE BİNDİRİLDİKLERİNDE GÜVERTENİN ALTINDAKİ
KİRLİ VE BERBAT KOKULU YERE İSTİF EDİLİYORLARDI. TAVAN BAZEN OTURAMAYACAKLARI KADAR
ALÇAK OLUYORDU. YİYECEK EV İÇECEK ÇOK AZDI. KÖLELERİN YARIDAN FAZLASI YOLCULUK SIRASINDA
ÖLÜYORDU. ANCAK DAHA SONRA BUNLARIN SAĞ OLMALARININ ÖNEMLİ OLDUĞU ANLAŞILINCA
KOŞULLARI KISMEN İYİLEŞTİRİLDİ.

7.HAFTA:
OSMANLI DEVLETİ
a. GENEL BAKIŞ
JEAN-FRANÇOİS SOLON – OSMANLI İMPARATORLUĞU VE AVRUPA

S-192 OSMANLI DEVLETİ İÇİN BATILI MODELLERE GÖRE GEMİ İNŞA ETMEK, VASIFLI USTABAŞILARIN
KATKISINI GEREKTİRİYORDU. BU NEDENLE İMPARATORLUK TERSHENELERİ AKDENİZ SAHİLLERİNDE
HIRİSİTYANLARLA DOLMUŞTU. VENEDİKLİ, RODOSLU, CENEVİZLİ USTALAR SULTANIN HİZMETİNE
GİRMİŞTİ.

S-237 OSMANLI VERGİSİNİ ALDIKÇA KİMSENİN DİNİ İNAÇLARINA KARIŞMIYORDU.

S-246 17. YY.DA BATIDA OSMANLININ OLAĞAN BİR HASIM VE BİR MERAK KONUSU OLARAK
GÖRÜLMEYE BAŞLANDIĞI ANLAŞILIR. CEHENNEMLİK GÜÇLERİN ARKADAŞI OLAN CANİ BARBARA KARŞI
ALIŞILMIŞ ÖNYARGILAR YAVAŞ YAVAŞ SİLİNMEKTEDİR. HIRİSİTYAN ÜLKELERDE TÜRK KORKUSUNUN
HALA ZİHİNLERE MUSALLAT OLDUĞU BİR YÜZYILDA, RAKİP KARŞISINDA HEM ÇEKİNGEN HEM DE
BÜYÜLENMİŞ BİR TAVIR İÇİNE GİREN SEÇKİNLER TÜRK MODASINI GELİŞTİRMEKTEDİR. SARIKLI ADAM
HALA ÜRKÜTÜCÜ AMA KIYMETLİ BİR DÜŞMANDIR. HALA ŞEYTAN DİYE KINANIR, AMA ÇEKİCİ VE ZEHİRLİ
BİR CAZİBEYE SAHİP ŞEYTAN SÖZ KONUSUDUR.

S-253 OSMANLI ÇİNİLERİ VE HALILARI DA O DÖNEMDEN İTİBAREN HOLANDAYA İTHAL EDİLDİ VE TÜRK
MOTİFLERİ ÜLKE SANATINDA, ÖZELLİKLE DE DELFT ATÖLYELERİN ESERLERİNDE ESİN KAYNAĞI OLMAYA
BAŞLANDI.
TÜRK TABLOLARINA SAHİP OLMAK VEYA TÜRK KIYAFETİ İÇİNDE POTRESİNİ YAPTIRMAK OSMANLI
SARAYINA İLGİ VE MERAKI TÜKETEMEDİ.
S-260 VİYANA KUŞATMASIYLA AVRUPA KAHVE İLE TANIŞTI. TÜRKLERİN BIRAKTIĞI KAHVE BATIDA İLK
KEZ KULLANILMAYA BAŞLANDI. S-261
TÜRKLER ŞEYTANDI. ONLARIN KAHVESİNDEN İÇMEK DİNDEN ÇIKMAK ANLAMINA GELİRMİYDİ
TARTIŞMASI BAŞLADI.

S-262 AVRUPA’DA TÜRK KÖŞKLERİ TARZINDA EVLER YAPTIRMAK SOYLU VE ZENGİNLER

ARASINDA MODAYDI.
S-265 TÜRKÇE ÇİFTLİK KELİMESİ BATI DİLİNE GİRDİ. “TSCHİFFLİK” VEYA “SCHİFFLİQUE”
DENİLİYORDU.
S-297 BU HALKIN BİZİM ONA YÜKLEDİĞİMİZ BARBARLIK ÜNÜNÜ HAK ETTİĞİNİ SANMIYORUM. (LADY
MONTAGU)

S-297 ALLAH ŞAHİDİM OLSUN Kİ DAR’ÜL İSLAM’DA BÖYLESİNE EMNİYETLİ VE ADİL BİR YER YOKTUR.
(VİYANA İÇİN – EVLİYA ÇELEBİ)

307 ÇİÇEK AŞISI BATIDAN ÖNCE OSMANLI DEVLETİ’NDE KULANILDI. BATILILAR BUNU ÖĞRENDİĞİNDE
KAFİR TÜRKLERDEN BUNU ALARAK UYGULAMANIN DİNE AYKIRI OLDUĞUNU TARTIŞTILAR. SONUNDA
ALDILAR.

S-329 AVRUPA’DA TÜRK USULÜ EĞLENCELER DÜZENLENMESİ MODAYDI.

S-347 TÜRK MOBİLYALARI MODAYDI AVRUPA’DA. ÖZELLİKLE TÜRK USULÜ DİVAN.

S-348 KAYINBİRADERİNİN ÖRNEĞİ ÇOK HOŞUNA GİDEN MARİE -ANTOİNETTE, DAİRESİNE BİR TÜRK
ODASI KURDURDU.

S-356 VAOTAİRE; OSMANLI İMPARATORLU’NU ÖZÜ DESPOTİZİMDEN İBARET BİR YÖNETİM OLARAK
GÖRE TARİHÇİLERİMİZİN HEPSİ BİZİ ALDATTI.

b. OSMANLI’DA BATILILAŞMA HAREKETLERİ

TÜRKİYE’DE ÇAĞDAŞLAŞMA – NİYAZİ BERKES

S-24 -OSMANLI DEVLETİ NE FEODAL NE TEOKRATİK BİR DEVLETTİ. OSMANLIYI FEODAL VEYA
TEOKRATİK OLARAK NİTELEYENLER AVRUPA’DAKİ DURUMUN OSMANLI TARİHİ İÇİN DE DOĞRU
OLDUĞU SONUCUNA VARMIŞTIR.

S-26- OSMANLI HALİFE PADİŞAHLIĞI BİR KİLİSE YADA DİN HÜKÜMDARLIĞI DEĞİLDİR. O DA FEODAL
VEYA KAPİTALİST EKONOMİYE KATILMAMIŞTIR. BU İKİ EKONOMİNİN EKTİSİ ALTINA GİRDİĞİ ZAMAN
DA DEVLET MÜLKİYETİNE DAYANAN EKONOMİK GÜCÜNÜ VE KAYNAKLARINI BİRER BİRER
KAYBETMİŞTİR. FAKAT, OSMANLI HALİFE PADİŞAHLIĞI REJİMİNDE, DİN MASLAHAT DEĞİL, DEVLET
MASLAHATI BAŞTA GELİR. DİN ADAMLARI, HUKUKÇU, ÖĞRETMEN VE PROPAGANDACI OLARAK,
DEVLET MASLAHATININ YANİ DEVLET GEREKLİKLERİNİN GÖREVLİLERİDİR. BUNLAR RUHANİ BİR
GÖREVDE, BİR RUHBAN SINIFI DEĞİLDİRLER. EN ÜSTÜN RUHANİ YETKE MAKAMI DA YOKTUR. BU
REJİMDE İSLAM DİNİNİN EN ÜSTÜN YETKİLİLERİ KAZASKER VE ŞEHYHÜLSİLAMDIR.

S-26 DİN ADAMLARI KENDİ ARALARINDA İSLAM DİNİNİN BEKÇİSİ, KORUYUCUSU, HATTA HALİFESİ
OLDUKLARI İNANCINI YAŞATMIŞ OLMAKLA BERABER, GERÇEKTE BU İŞTE ASLA KENDİ BAŞLARINA OLMA
YETKİLERİ OLMAMIŞTIR. BÖYLE BİR YETKİYİ ANCAK DEVLET GÜCÜ KENDİLERİNİ EYLEME İTTİĞİ ZAMAN
UYGULANABİLİRLERDİ. DEVLET İŞLERİNE ÇOK KARIŞTIKLARI OLDUYSA DA BU KARIŞMA, İNANÇ, DOĞMA
VE DOKTRİN İŞLERİNDE DEĞİL, DEVLET İŞLERİ ÜZERİNDE VE DEVLETİN YA İSTEĞİ VEYA GÜÇSÜZLEŞMESİ
YÜZÜNDEN OLMUŞTUR.
S-27 – ULEMANIN DEVLET VE DÜNYA İŞLERİNDE KENDİ BAŞINA YARGI YÜRÜTMEK İSTEMESİ DEVLET
GÜCÜNÜN ÇOK AŞINDIĞI ZAMANLARDA OLMUŞTUR. BİR DİN DEVLETİ OLARAK İSLAM DEVLETİ
İDEOLOJİSİNİ YÜRÜTMEK OSMANLI TARİHİNDE HİÇ GÖRÜLMEMİŞTİR.

S-29 – OSMANLI DEVLETİNİN BİR “HALİFE -PADİŞAHLIĞI” HALİNE GELMESİ, KURULUŞUNDAN ANCAK 2
YY. SONRA OLMUŞTUR. OSMANLI, HÜKMÜ ALTINA ALDIKLARI YERLERDE ZORLA YA DA İNANDIRARAK
DİN DEĞİŞTİRMEYE GİRMEMİŞTİR.

S-36 İSLAMIN İKİ KAYNAĞI OLAN KİTAP VE SÜNNETTE SİYASAL BİR REJİME TEMEL OLACAK BİR GÖRÜŞ
YOKTUR.

S-46 -1562- 1598’E KADAR FRANSA’DA KATOLİK -PROTESTAN ÇATIŞMASI İÇ SAVAŞ HALİNE GELMİŞTİR.

S-48 BATILI BAZI BİLİM ADAMLARINA GÖRE, OSMANLI DEVLETİ’NİN ÇEKMEKTE OLDUĞU MALİ
SIKINTILARIN BAŞLICA NEDENİ, AVRUPA İLE YAŞANAN TİCARETİN DENGESİZLİĞİYDİ. AVRUPALILAR
OSMANLININ HAMMADDESİNİ UCUZA ALIP, İŞLEYİP YİNE OSMANLIYA PAHALIYA SATIYORLARDI.

S-49 – TERCÜMANLAR NEDENİYLE OSMANLININ AVRUPALILAR İLE GÖRÜŞMELERİ SIZIYORDU.

S-50 – İBRAHİM MÜTEFERRİKA, MACAR, KALVENİST FAKİR BİR AİLENİN ÇOCUĞUYDU. ASIL ADI, AİLESİ
BİLİNMİYOR. SAVAŞTA OSMANLIYA ESİR DÜŞMÜŞ, İSTANBUL’A GETİRİLMİŞ, MÜSLÜMAN OLMUŞ, KISA
SÜREDE DEVLET HAYATINDA YÜKSELMİŞ, MÜSLÜMANLIĞI SAVUNMAK İÇİN RİSALE -İ İSLAM ADLI KİTAP
YAYINLAMIŞTIR.

S-52 -SERVETUS, KATOLİK KİLİSESİNİN İNCİL’İ BOZDUĞU, ASLINDA HIRİSTİYANLIKTA TESLİS İNANCININ
OLMADIĞINI BELİRTMİŞTİR.

S-57 -MÜTEFERİKA ZAMANINDA DİN ADAMLARI MATBAAYA KARŞI ÇIKMAMIŞTIR.

S-58 -İBRANİ HARFLERİYLE İLK MATBAA 1495 YILINDA AÇILMIŞTIR. S-

61 – MATBAANIN AÇILIŞINDAN SONRAKİ YILLARDA MATBAANIN AÇILMASINA, KİTAP BASIMININ
GELİŞMESİNE UYGUN KOŞULLAR YOKTU. HERŞEYDEN ÖNCE KAĞIT YOKTU. 16. YY.DA OSMANLI KAĞIT
ÜRETİYORSA DA ÇOK AZDI. SADECE HATTATLARA YETİYORDU. BELKİ DE O KAĞIT BASIMA UYGUN
DEĞİLDİ.

S-62 – MÜTEFERRİKA ZAMANINDA 14 YIL İÇİNDE 23 CİLT OLAN 17 ESER BASILMIŞTIR. YILDA ORTALAMA
1.2 ESER 850 NÜSHA BASILMIŞTIR.

S-63 – BOSTANCI OCAĞINA GELENEKSEL OLARAK BOSNALI DEVŞİRMELER ALINIRDI. BUNLAR

PADİŞAHIN EN SADIK KULLARIYDI. MUHAFIZ ALAYIYDI.

S-177 ULEMEYA KARŞI SİYASİ ALANDA 2. MAHMUT’UN OLUMSUZ BİR TUTUM TAKINMAYA
BAŞLADIĞINI GÖSTEREN OLAYLAR ÇOKTUR. ULEMAYA YALNIZ DİN İŞLERİYLE UGRAŞMANLARINI,
HÜKÜMET İŞLERİNİN YALNIZ PADİŞAHIN MUTLAK YETKİSİNE AİT BİR ALANDA OLDUĞUNU BU
EYLEMLERİYLE BELLİ ETMİŞİTR. ÖRNEĞİN, DÜŞÜNÜLEN VERGİLER, DİN KURUMUNUN İZNİ OLMADAN
HACİZ VE MÜSADERE YAPILMASI, VAKIF İŞLERİNİN ELE ALINMASI, FRENK ADETLERİNE KARŞI AŞIRI İLGİ
GÖSTERMESİ GİBİ KONULARDA ŞEYHÜLİSLAM’IN VERDİĞİ MUHTIRAYI YIRTARAK BU GİBİ İŞLERİN
YALNIZ HÜKÜMDAR YETKİLERİNE AİT OLDUĞUNU BELİRTMİŞTİR.

S-178 -2. MAHMUT DÖNEMİNDE BİLE HALA CEZALAR YAZILI OLARAK BELİRLENMEMİŞTİ. KADININ
VERECEĞİ CEZADA SUÇLUNUN DİNİ VEYA TOPLUMSAL YERİ BELİRLEYİCİ OLUYORDU.
S-191 -OSMANLIDA ASKERE ALMA DÜZENSİZ, BOZUK VE HAKSIZ UYGULAMALARA DAYANIYORDU.
MOLTKE, ASKERLİK HİZMETİ YALNIZCA MÜSLÜMAN HALKIN SIRTINA YÜKLENDİĞİNİ, ÇOĞU KEZ 15 YIL
GİBİ UZUN SÜRE TUTTUĞU İÇİN ASKERLİKTEN KAÇMALAR SIK SIK OLUYORDU. MOLTKE, OSMANLIDA
SUBAY VERECEK TOPLUMSAL BİR SINIF YOKTU DER.
S-231 – 1862’DEN İTİBAREN KIZ ÇUCUKLARININ ORTAÖĞRETİM GÖRÜMELERİ MÜNKÜN OLMUŞTUR.
İLK KEZ BİR BAYAN ÖĞRETMEN ATAMSI1873’DE YAPILDI. KADINLARIN OKUL YÖNETMİNE ATANMASI
2. ABDÜLHAMİT ZAMANINDA OLDU. 1914 YILINDA DİNİ MAHKEMELEİN DENETİMİ ŞEYHÜLİSLAM’IN
ELİNDEN ALINARAK ADALET BAKANLIĞINA VERİLDİ.

HALİL İNALCIK – OSMANLI TARİHİNDE İSLAMİYET VE DEVLET

S-147 SON ARAŞTIRMALAR GÖSTERMİŞTİR Kİ, 2. ABDÜLHAMİT DÖNEMİ, SİYASETTE BATI FİKRLERİNE
KARŞI OLMAKLA BERABER, KÜLTÜR VE EĞİTİM ALANINDA BÜYÜK ATILIMLARIN OLDUĞU BİR
DÖNEMDİR. SİVİL BATICI EĞİTİMİN GENELLEŞMESİ GİBİ.

KANUN-U ESASİ’NİN İLANI, ÖNCESİNDE SENEDİ İTİTFAKIN ZATEN CUMHURİYETE GEÇİŞİN

İŞARETLERİYDİ.

MERRY E. WIESNER – HANKS – ERKEN MODERN DÖNEMDE AVRUPA

S-37- OSMANLI İMPARATORLUĞUNDA YAHUDİ VE HRİSTİYANLAR, DİNİ İBADETLERİNDE, ÇOCUKLARINI

İSTEDİKLERİ GİBİ YETİŞTİRMEKTE VE EVLİLİK KONULARINDA BÜYÜK ORANDA ÖZGÜRDÜLER.
MÜSLÜMAN OLMAYANLAR HÜKÜMETE DAHA FAZLA VERGİ VERİYORLARDI.

8.HAFTA:

UYGARLIKLARIN BİRBİRİNİ ETKİLEMESİ

UYGARLIKLARIN GRAMERİ - FERNARD BRAUDEL

S-76- TÜRKLERİN VEYA K. AFRİKALILARIN HAMAMLARI, ESKİ ROMA HAMAMLARINDAN BAŞKA BİR ŞEY
DEĞİLDİR.
S-90 DENİZ ÜZERİNDE DOLAŞANA AİTTİR VE BUGÜN HEMEN HEMEN HİÇBİR MÜSLÜMAN DENİZCİLİĞİ
YOKTUR.
S-103 -MÜSLÜMAN ÜLKELER İLK DEVRİM OLAN ENDÜSTRİ DEVRİMİNİ ISKALADIKALRI İÇİN GERİYE
DÜŞTÜ.
S-124- 16. YY.DA İSTANBUL HASET EDİLEN BİR YERDİ. SÜLEYMANİYE CAMİ PLANI AVRUPA’YA İHRAÇ
EDİLMİŞTİ.

S-125 – ÇOĞU ZAMAN REDDEDİLEN AMA GERÇEK BİR İHİŞAMA SAHİP OLAN TÜK UYGARLIĞI (OSMANLI)
TARİHÇİLERİN ÇALIŞMALARI SAYESİNDE YAVAŞ YAVAŞ SU YÜZÜNE ÇIKMAKTADIR.

S-210 -M.S. 130 YILINDA, BÜYÜK OKULDA BUDA’NIN 1800 ÖĞRENCİSİ VE 30.000 DİNLEYİCİSİ
BULUNMAKTAYDI. SORULAR TAHTADAN FİŞLERE YAZILIYORDU. ADAYLAR BUNLARIN ÜZERİNE OK
ATIYORDU. VE HANGİ TAHTAYA İSABET EDİYORSA SINAVA ONDAN GİRİYORLARDI.

S- 337 – FRANSA’DA TARIMA ELEVERİŞLİ ALAN %84, JAPONYA %15.

S-368 – RÖNESANS VE HUMANİZMA, İNSANIN BİREY OLARAK SAYGINLIĞINI, YÜCELİĞİNİ
SAVUNMAKTA, İNSANIN ZEKASINI, KİŞİSEL GÜCÜNÜ ÖVMEKTEDİR.
S-369- XVII. YÜZYILDA “HERKESİN ÇIKARINA” ADI ALTINDA TOPLUMDA YARASIZ GÖRÜLENLERE KARŞI
BİR SİNDİRME HAREKETİ BAŞLAMIŞTI. ONLARI HİZAYA GETİRME AMAÇLANMIŞTI. FAKİR SAYISINDAKİ
KAYGI VERİCİ ARTIŞ, KENDİNİ DİLENCİLİK, SERSERİLİK, HIRSIZLIK BİÇİMİNDE GÖSTEREN BU FAKİR
SAYISINDAKİ ARTIŞ, ZORUNLU BİR TAKİBATA YOL AÇMIŞTIR. PARİS PARLAMENTOSU DAHA 1532’DE,
KENTTEKİ DİLENCİLERİ “İKİŞER İKİŞER ZİNCİRE VURULMUŞ OLARAK LAĞIMLARDA ÇALIŞMAYA
ZORLAMAK ÜZERE TUTUKLATTIRMIŞTIR.

S-378 – HER YÜZYILIN KENDİ ÖDEVLERİ, KENDİ KAYGILARI OLACAKTIR.

S-382- EUGENA DELACROİX (31.01.1850) “SİZİ YÜCELTECEK HİÇBİR ŞEYİ İHMAL ETMEYİNİZ”

S-382 – GİLSON, “RÖNESANS HUMANİZMASI ÖZÜ İTİBARİYLE ORTAÇAĞDIR. DAHA FAZLA İNSAN DEĞİL,
DAHA AZ TANRIDIR.”

S- 397- PROTESTAN HER ZAMAN TANRIYLA BAŞBAŞA YALNIZDIR. DEYİM YERİNDEYSE KENDİ DİNİNİ
OLUŞTURABİLİR, ONU YAŞAYABİLİR.

UYGARLIK TARİHİ -IVAR LISSNER

S-65- FİNİKİLELERİN ATALARI KENANELİ KABİLELERİNDEN SAMİLERDİ. FİNİKE, SURİYE’NİN, LÜBNAN’IN
VE FLİSTİN’İN KIYI BÖLGELERİNİ KAPSIYORDU.

S-73-74 -PERS, TARİHİN İLK İMPARATORLUĞUDUR. PERS, MED YIKINTILARI ÜZERİNE KURULDU.
BUNLARIN RUSYA’NIN GÜNEYİNDEN GELDİĞİ SANILMAKTADIR. ATI ONLAR EVCİLLEŞTİRDİ.
PANTOLONU MED’LER BULDU. DARİUS OLAĞANÜSTÜ BİR KRALDI. MÜTHİŞ ÖRGÜTÇÜYDÜ.

S-95 -BABİLLER, FENİKELİLER, ARAPLAR GİBİ İBRANİLER DE SAMİ IRKINDANDI. YAHUDİ ULSUNUN
BABASI ABRAHAMDIR. 4000 YIL ÖNCE SÜMER’DEN AYRILARAK KENANELİ’NE GELEN İBRAHİM, UZUN
SÜRE DÜŞÜNDÜKTEN SONRA TEK TANRI İNANCINI ORTAYA KOYAR.

UYGARLIK TARİHİ -SERVER TANİLLİ

S-25 – SÖMÜRGECİ DÜZENİN SÜRDÜRÜLMESİ AMACIYLA TEZGÂHLANIP SUNULAN BİR YAMYAMLIK

MASALINI SANIRIM ÇOĞUMUZ ANIMSARIZ. JOMO KENYATTA, KENYA’DA BAĞIMSIZLIK SAVAŞI
AÇTIĞINDA GAZETELER MAU AMULARI, İNSAN ETİ YİYEN YAMYAMLAR OLARAK GÖSTERMİŞTİ.

S-41 -ROMA’NIN GERÇEK MİRASÇILARI İTALYANLAR OLMUŞTUR. BUNUN GİBİ, DİLLERİ LATİNCEDEN
GELEN BAZI HALKLARIN DA ROMA’NIN MİRASÇILARI ARASINDA SAYILMALI. RUMENLER, İSPANYOLLAR,
POTEKİZLİLER, BELÇİKALILAR, İSVİÇRELİ VE FRANSIZLAR.

S-42 – FRANSZILAR IRK BAKIMINDAN ROMALILARDAN ÇOK GALYALILARIN ÇOCUKLARIDIR.

S-70 -PUSULA ÇİN’DEN MÜSLÜMAN ARAPLARA, ORADAN AVRUPALILARA GEÇTİ.

S-73 – COGRAFİ KEŞİFLERİN AVRUPA İÇİN EN ÖNEMLİ SONUCU KAPİTALİZİMDEKİ GELİŞMELERDİR.

S-78 -AZTEK UYGARLIĞI SANATTA ÇOK İLERİ GİTMİŞTİ. HALI, TABAK, DERİ KIYAFETLER, POLİS VE POSTA
TEŞKİLATI VARDI. AZTEK’İN İSPANYOLLARI ŞAŞIRTAN BİR BAŞKA YÖNÜ DE NAMUS VE AHLAK
ANLAYIŞLARIYDI. KİMSE EVİNİN KAPISINI KİLİTLEMİYORDU.

S-87 -SAKSONYA’DA DOĞAN PROTESTAN MEZHEBİ KURUCUSU LUTHER, KURTULUŞUN ANCAK İMAN
İLE SAĞLANACAĞINA İNANIYORDU. BUNDAN DOLAYI GÜNAHLARIN SATIN ALINABİLECEĞİ KANISINI
VEREN (AF BELGESİ) ENDÜLÜJANS SATIŞI DOLAYISIYLA PAPALIĞA KARŞI BİR MÜCADELE AÇTI. PAPANIN
YANILMAZ OLDUĞU İLKESİNİ REDDETTİ.
S-160 -AMERİKA’DA KİLİSELER DEVLETTEN BAĞIMSIZDIR. EGEMEN DİN HRİSTİYANLIKTIR. MEZHEP DE
PROTESTANLIKTIR. NÜFUSUN ÜÇTE İKİSİ PROTESTANDIR.

ESKİ ORTADOĞU’DA ÇEVRE VE ETNİK YAPI – PAVEL DOLUKHANOV

S-31 – IRK KAVRAMININ KESİN BİR TANIMINI BULMAK İMKÂNSIZDIR.

S-41 – GÜNÜMÜZDE HİNT -AVRUPA DİLLERİNİ KONUŞANLAR HİNT ALTKITASININ SİYAHİLERİDİR.

SİYAHİLERDEN KUZEY AVRUPALILARA KADAR GENİŞ BİR YELPAZEYE YAYILMAKTADIR

S-89 -BUGÜN ORTADOĞU’DA YAŞAYAN HALKLAR HİNT-AVRUPA, HAMİ-SAMİ -KAFKAS VE ALTAY DİL
AİLELERİNE GİREN DİLLER KONUŞURLAR. HİNT-AVRUPA DİLLERİNE YAZILI KAYNAKLARDA M.S. 4.
YYY.DAN BERİ BİLİNİR. ERMENİCE, MODERN İRAN (OSET -PEŞTU) VE BATI İRAN DİLLERİ (FARSÇA,
TACİKÇE, KÜRTÇE, BELLENCİ, TATÇA VE TALİŞÇE) TEMSİL EDİLEN DİLLER GİRMEKTEDİR. HAMİ-SAMİ
DİLLERİ İBRANİCE VE ARAPÇANIN GÜNEY LEHÇELERİDİR.

KAFKAS DİLLER; GÜRCÜCE, LAZ, SVAN, ABAZA, ADİGE, DAĞISTAN DİLLERİ KAPSAR.

ALTAY DİLLERİ; TÜRKÇE, AZERİCE, TÜRKMENCE, ÖZBEKÇE, KAZAKÇA VE KIRGIZCA İLE BAZI KÜÇÜK
DİLLERİ KAPSAR.

S-173 -BAKS- KAFKAS AKRABALIĞINI ÖNE SÜREN İLK DİL BİLİMCİLERDEN BİRİ RUS BİLİM ADMI N.Y.
MARR’DIR. MARR KURAMINDA, İÇİNE BAZI KAYBOLMUŞ KÜÇÜK ASYA, PELOSG, ETRÜKS DİLLERİ VE
AYRICA BASKÇAYI OLDUĞU GİBİ, KARTVEL, ABHOZO-ADİGE, NAKLI VE DAĞISTAN DİLLERİNİ DE ALAN VE
YOSEF DİLLERİ DEDİĞİ BİR DİL AİLESİNİ KABUL ETMİŞİTR. LAFON DA KAFKAS VE BASK DİLLERİNİN
AKRABALIĞINI SAVUNMUŞTUR.

S-175 -KAFKAS DİLLERİNİN ÖNDE GELEN UZMANLARINDAN BİRİ OLAN YU V. ZYTSAR’IN BASKÇA’NIN
ESKİ DOĞU DİLLERİYLE İLİŞKİSİNİ ÖNE SÜRMESİ, ÖNEMLİ SONUÇLAR DOĞURABİLECEKTİR. BASKÇANIN
SÖZ DAĞARCIĞI İLE HATTİCE, HURRİ-URARTUCA, SÜMERCE VE ELAMCA ARASINDA BAZI BENZERLİKLER
BULUNMAKTADIR.

S-177 -HUBSCHMİD, BASK DİLLEİ İLE ALTAY-URAL DİLLERİ ARASINDA YAPISAL BENZERLİK OLDUĞUNU
İDİDA ETMİŞİTR.

-HER UYGARLIK KÜLTÜR VARLIKLARI İTHAL VE İHRAÇ EDER.

-BUGÜN VAR OLAN HİÇBİR UYGARLIĞI, DAHA ÖNCE KATETTİĞİ YOLLARI, ESKİ DEĞERLERİNİ, YAŞANMIŞ
DEĞERLERİNİ BİLMEDEN ONU TAM ANLAMIYLA TANIMAK MÜMKÜN DEĞİLDİR. BİR UYGARLIK HER
ZAMAN BİR GEÇMİŞ, YAŞAYAN BELLİ BİR GEÇMİŞİTR.

-BATI’DA MEZAR ÜSTÜ, DOĞU’DA İSE GÖMME ÂDETİ VE MODELİ ÖNE ÇIKMIŞTIR.

-NAPOLYON, 1799’DA MISIR MISIR’I İSTİLA ETTİĞİ ZAMAN, ÇOK SAYIDA ESKİ YAZITI ÜLKESİNE
GÖTÜRMÜŞ VE TARİH 2000 YIL GERİYE GİTMİŞTİR. MEZOPOTAMYA UYGARLIKLARINI BATILI BİLİM
ADAMLARI ORTAYA ÇIKARDI.13. YY. DA ÇİN’DE DÜNYANIN EN GELİŞMİŞ TARIMI YAPILIYORDU.

-MAHMUZ, ÜZENGİ, OK VE YAY M.Ö. 3. YY. DA ÇİN’DE KULLANILIYORDU.

-KUMAŞ ÜRETİMİ 10. YY. DA AVRUPA’DA GÖRÜLDÜ. ÇİN’DE EN AZ BEŞ YY. ERKEN GÖRÜLDÜ.

-MATBAA, UZAKDOĞU’DA 868 YILDAN BERİ MEVCUTTU.

-HALI, KANEPE, MASA DOĞUDAN BATIYA GEÇMİŞTİR.

-ÇİN BİLİM KÜLLİYATI 1400’LERDE YAZILMAYA BAŞLANDI. GÜNÜMÜZDE 10 BİN CİLTE ULAŞTI.

ARNOLD TOYNBEE, MEDENİYETLERİN BİRBİRLERİYLE KARŞILAŞMASINI, İNSANLIĞIN İLERLEMESİNDE YA

DA BAŞARISIZLIĞIA UGRAMASINDA DAİMA TEMEL FAKTÖR OLMUŞTUR DER.

TOYNBEE, OSMANLI MEDENİYETİNİN HENÜZ 15. YY. DA ÇÖKMEYE BAŞLADIĞINI İDDİA EDER. BUNUN
İKİ SEBEBİ VARDIR. BİRİNCİSİ OSMANALI DAYANDIĞI KULLARIN AYAKLANMASI, İKİNCİSİ İSE OSMANLI
İMPARATORLUĞUNA DAHİL OLAN MEDENİYETLERİ ERİTEMEMİŞ, ONLAR DA İSYAN ETMİŞİTR.

VALTAİR, “EĞER BİR FİLOZOF DÜNYA ÜZERİNDE OLUP BİTENİ ANLAMAK İSTİYORS ÖNCE BÜTÜN
SANATLARIN BEŞİĞİ, BATININ HERŞEYİ BORÇLU OLDUĞU DOĞUYA YÜZÜNÜ DÖNMELİDİR” DEMİŞTİR.

FUAT SEZGİN, “7. YY.DAN İTİBAREN MÜSLÜMANLAR BİLİMİ YUNANLILARDAN VE HİNTLİLERDEN

ALDILAR. MÜSLÜMANALRIN BİR MEZİYETİ VARDI. O ALIŞLARINDA YAHUDİ OLSUN HRİSTİYAN OLSUN
NE OLURSA OLSUN BİLİM İNSANLARINI HOCA OLARAK KABUL ETTİLER. MÜSLÜMANLAR DAHA SONRA
İLİMDE YARATACI OLDULAR. YENİ ŞEYLER İCAT ETTİLER.

ÖMER HAYYAM’IN KİMYA ÜZERİNE OLAN ESELERİ 18. YY.A KADAR AVRUPA’DA OKUTULDU.

İBNİ SİNA’NIN KIYMETLİ TAŞLAR İSİMLİ ESERİ AVRUPA’DA ÇOK SATSIN DİYE ARİSTO ADINA BASILDI.

İLBER ORTAYLI – AVRUPA VE BİZ

S-25 19. VE 20. YÜZYILLARDA JAPON DEDİĞİNİZ, ÖNCE GÖZÜNÜ AMELİYAT ETTİREREK BAŞLAMIŞTIR.
AVRUPALIYA BENZEMEK İÇİN KISIK GÖZÜNÜ AMELİYAT ETTİREMK BUGÜN KOLAY OLABİLİR AMA 50-
60 YIL ÖNCE BUNUN BİR ÇILGINLIK OLDUĞUNU SÖYLEMEYE GEREK YOKTUR. BU AMELİYATLAR HALEN
DEVAM EDİYOR. İTANLI HANIMLAR ARASINDA BURUN AMELİYATI, BİZDE İSE ŞARIŞINLIK. SEVSELER DE
SEVMESELER DE JAPONLAR BATI MÜZİĞİ DİNLİYOR, BATILILAŞIYOR.

S-28 JAPONYA BİRDEN BATILILAŞMIYOR. JAPONYA’DA 16. YÜZYILDAN BERİ BABADAN OĞULA GEÇEN
BİR MESLEK VAR. MÜTERCİMLİK. BUNLAR KİTAP ÇEVİRİYOR. HER KİTABI ÇEVİRİYOR. ONA GÖRE
KADAVRA DA KESLİYOR VE ANOTOMİ YAPILIYOR. AMA O SIRADA RUSYA’DA KADAVRA OLAYI YOK.
TÜRKİYE’DE İSE HİÇ YAPILMIYOR.

S-29 TÜRKİYE’DE HUKUKUN ROMANİZASYONU TAMAM BİR ASIRLIK SÜREÇ. BİR TOPLUM, TİCARET
HUKUKUNU, İÇİ TİCARETİNİ, DENİZCİLİK HUKUKUNU, DENİZ TİCARET HUKUKUNU ALABİLİR. OSMANLI
DEVLETİ, FRANSZI CEZA KANUNLARINI ALDI, AMA İSLAM CEZA HUKUKU OLAN “UKUBAT” İLE AVRUPA
CEZA PRENSİPLERİ, İKİSİ BİR ARADA YÜRÜDÜ, BU BİR DÜALİZİMDİ.

S-31 III. AHMET DEVRİNDE YAŞANAN BİR OLAY VAR. BARUT PATLATILIP GÜLLE ATILDIKTAN SONRA
TOP ÇOK KİRLENİYOR. BARUT ATIĞI İÇİNİ DOLDURUYOR. BİRKAÇ ATIŞTAN SONRA TOP TIKANIYOR.
NAMLUNUN TEMİZLENMESİ LAZIM. YOKSA TERS ATIŞ OLABİLİR. HER FIRÇA TEMİZLEMİYOR. SERT KIL
LAZIM. ANCAK DOMUZ KILI TEMİZLİYOR. BU BÜYÜK BİR MESELE OLUYOR. “İSLAM ORDUSUNUN
TOPLARINI DOMUZ KILIYLA MI TEMİZLERİZ” DİYEREK MESELE ÇIAKRIYOR BAZI GRUPLAR. O SIRADA
CAMİLER DE DOMUZ KILLI FIRÇALARLA BOYANIYOR. ASLINDA RAHATSIZLIK YARATAN DOMUZ KILI
DEĞİL. DEĞİŞTİRİLMEK İSTENEN SİSTEMDİR.

S-31 15 YY.DA VİYANA VE VENEDİK’TE O ZAMAN ARAP HARFLİ MATBAALAR VAR VE TÜRKÇE KİTAP
BASILIYOR. ARAPÇA VE TÜRKÇE İNCİL BASILIYOR.
S-35 EVLİYA ÇELEBİ SAYESİNDE BİRÇOK KAFKAS LEHÇESİNİ KAYDETMİŞİTR. BAZI KAFKAS LEHÇELERİ
KAYBOLMUŞ NEREDEYSE. FİLOLOGLAR DÖRT ELEL SARILIYOR YAZDIKLARINA. KEŞKE ARAP HARFLERİYLE
YAZMASA, ÇÜNKÜ SESLİLER OLMADIĞI İÇİN HER ZAMAN VERMİYOR FONETİK KARŞILIĞINI KAYDETTİĞİ
KELİMELERİN.
S-36 VİYANA BOZGUNUN ANA SEBEBİ BİZİM ORDUMUZUN RİCAT ETMEYİ BİLMEMESİDİR. RİCAT
DİSİPLİNLİ ORDULARIN İŞİDİR. MESELA ROMALILAR BİLİR. BİZİM ORDULARIMIZ İSE SAVAŞ GÜCÜ
YÜKSEKTİ, ÇARPIŞMAYI BİLİRDİ. RİCATI BİLMEZLEDİ.

S-40 OSMANLILARIN HİLAFETİ MISIR’IN FETHİNDEN SONRA EMANET- İ MUKADDES İLE BİRLİKTE
ALDIKLARI EFSANEDİR. BU UYDURULMUŞTUR. KAYNARCA ANLAŞMASIYLA OSMANLI KENDİSİNE HALİFE
DEMEYE BAŞLADI.

S-63 SELÇUKLULARDA KOMUTANLARIN BÜYÜK ÇOĞUNLUĞU TÜRKTÜ. O NEDENLE ASKERİN DİLİ

TÜRKÇEYDİ. SON DEVİR OSMANLI VESİKALARINDA BİLE “ARABİSTAN ORDUSUNDA HEMCİNSLİK
ÇOĞALDI” DENİYOR. DEMEK Kİ ARABİSTAN ORDUSUNDA ARAP SAYISI ARTIYOR. BU NEDENLE
“ANADOLU’DAN TÜRK ASKER GETİRİLMESİ EMREDİLYOR” YANİ ORDUDA TÜRK ETNİK UNSURUNUN
AĞIRLIK KAZANMASINA HER ZAMAN DİKKAT EDİLMİŞTİR.

S-66 BALKAN SAVAŞINDA BİLE SELANİK’E GİREN YUNAN ORDUSUNUN İLK İŞİ YAHUDİ MAHALLERİNE
SALDIRARAK YAHUDİLERİ ÖLDÜRMEK OLDU.

S-70 BALKANLARDA MÜSLÜMAN OLAN UNSURLAR KENDİLERİNİ TÜRK OLARAK İFADE EDER.

JAJK GOODY -RÖNESANSLAR

S-269 10. YÜZYILDAN İTİBAREN ÇİN’İN BİLİM VE TEKNOLOJİDE BİR DEVRİM YAPTIĞI AŞİKARDIR.
DEMİRCİLİKTE VE İPEKCİLİKTE DÜNYANIN İLK MAKİNELEŞMİŞ SANAYİSİNİ KURMUŞTU. TEKSTİL
ÜRETİMİNDE İPEĞİ BÜKMEK İÇİN YENİ AMKİNELER GELİŞTİRİLDİ. 13. YY.DA BÜYÜK ÖLÇÜDE KENEVİR
ÜRETİMİNDE DE MAKİNE KULLANILMAYA BAŞLANDI. 7. YY.DA AĞAÇ BASKI BLOKLARIYLA BASIMCILIK
YAPILIYORDU.

S-277 M.S. 1200’DE ÇİN DÜNYANIN EN BÜYÜK DONANMASINA SAHİPTİ. BU GEMİLER 500-600 YOLCU
ALABİLİYORDU.
S-294 TARİHSEL AÇIDAN BAKILDIĞINDA, İTALYAN RÖNESANSI AÇIKÇA BENZERSİZDİ. BUNUNLA
BİRLİKTE, TOPLUMBİLİM AÇISINDAN, BU YALNIZCA AVRUPA’YA ÖZGÜ BİR DENEYİM OLARAK DEĞİL,
HER OKURYAZAR KÜLTÜRÜNDE GERÇEKLEŞEN DAHA KAPSAMLI BİR OLAYLAR GRUBU OLARAK
DEĞERLENDİRLMELİDİR.

IAN STEWART – GÜZELLİK NEDEN GERÇEKLİKTİR

S-38 YUNANLILARIN MATEMATİĞE KARŞI OLAN TAVRI, BABİLLİLERİN VE MISIRLILARINKİNDEN ÇOK

FARKLIYDI. BU KÜLTÜREL MATEMATİĞİ BÜYÜK ÖLÇÜDE UYGULAMALI GÖRMÜŞLERDİ. BURADAKİ
UYGULAMALI SÖZCÜĞÜ BİR PİRAMİT İÇİNDEKİ BOYDAN BOYA HAVA BACALARININ HİZALANMASI
ANLAMINI TAŞIRDI. ÖYLE Kİ ÖLÜ FİRAVUNUN RUHU SİRİUS YILDIZI DOĞRULTUSUNDA UÇUP
GİDEBİLSİN.

9.HAFTA:
UYGARLIK YARATMADA İNSAN AKLININ VE BEYNİNİN KULLANILMASI

BEYİNDE 100 MİLYAR NÖRON VAR. 100 TRİLYON SİNAPS ADI VERİLEN BAĞLANTI VAR. GLİA ADI
VERİLEN HÜCRELERİN SAYISI KATRİLYONA YAKIN.
BİR SANİYENİN MİLYARDA BİRİNİN MİLYARDA BİRİNDE İNANILMAZ MİKTARDA VERİYİ İŞLEYEN
BEYNİMİZ VAR.
YUNUS DOĞUNCA YÜZER. ZEBRA DOĞDUKTAN 45 DAKİKA SONRA KOŞAR. ANCAK İNSAN GİBİ YENİ BİR
BÖLGEYE UYUM SAĞLAYAMAZLAR. İNSAN HER ORTAMDA YAŞAR. NEDENİ İSE BEYNİN ÇOK EKSİK
GELİŞİMLİ DOĞMASIDIR.

YAŞAMIN İLK İKİ YILINDA GÜNDE 2 MİLYON SİNAPS GELİŞİYOR.

ERGENLİK VE GENÇLİKTE ÖZ DEĞERLENDİRME, BENLİK DUYGUSU, KENDİNDEN EMİN OLMA DUYGUSU

ÇOK YÜKSEKTİR.

BİR MM KÜPLÜK BEYİNDE YÜZ MİLYON KADAR NÖRON ARASI SİNAPS BAĞLANTISI VAR. BUNU ŞU ANDA
GÖRECEK TEKNOLOJİYE SAHİP DEĞİLİZ. BU ŞUNA BENZİYOR. DÜNYA DIŞINDAKİ BİR UZAY ARACININ
CAMINI AÇIP DÜNYADAKİ ANNENİZE BAKMAYA BENZİYOR.

SİNAPSLAR YOLUYLA İLETİLEN ELEKTİRK SİNYALLERİ NASIL OLUYOR DA BİRBİRİNE KARIŞMIYOR. BU

SİNYALLERİN HER BİRİ BEYNİN BELLİ BÖLGESİNE ULAŞTIRILMAK ÜZERE BİRBİRİNDEN TAMAMEN
YALITILMIŞ MİKROSKOBİK KABLOLAR ARACILIĞIYLA YÖNLENDİRİLİYOR.

KADIN BEYNİ EKEKLERE GÖRE İKİ LOBU DAHA FAZLA KULLANIYOR.

TRAFİK KURALALRINI ERKEKLER YAPTI. BU NEDENLE KADINLARA BİRAZ TERS GELİYOR.

İNSAN AŞIK OLUNCA BEYNİN O BÖLGESİ KÖRELİYOR. ELEŞTİRİ YAPAMIYOR, GERÇEKLERİ GÖREMİYOR.
AŞIK OLAN KİŞİ AŞIK OLDUĞU KİŞİDE KUSUR GÖREMİYOR.

ZENGİN VE SAĞLIKLI ORTAMDA YETİŞEN, ANCAK SEVGİDEN YOKSUN YETİŞEN ÇOCUKLARLA, FAKİR VE
SEVGİSİZ YETİŞEN ÇOCUKLAR ARASINDA FARK YOK. FARKI YARATAN SEVGİ.

BEYİNDE DALGALAR AÇ KALINCA GÜÇLENİR. ENFEKSİYONDA DA ETKİLİ OLUR. DAYANIKLILIK SAĞLAR.

TÜMÖRLÜ HÜCRELERDE, KANSERLİ HÜCRELERDE DAYANIŞMA VAR. O NEDENLE BATIDA KEMOTERAPİ

YAPALIM MI DİYE TARTIŞMA VAR. HÜCRELER KENDİ ARALARINDA HABERLEŞİYOR. ARTIK İNORGANİK
DİYE BİR ŞEY KALMADI. HAYATI OLUŞTURAN HER ŞEY CANLI. İNSANI İNSAN YAPAN GENOMU DEĞİL,
KONNEKTOMUDUR.

KÖR OLANDA KANSER OLMA RİSKİ %20 DAHA AZ.

ZEKA KONUSU EN FAZLA YARI YARIYA GENETİK OLUYOR. ÖRNEĞİN MATEMATİK ZEKASI YÜKSEK OLAN
BİR ÇOCUK ETKİLEŞİM AÇISINDAN FAKİR BİR ORTAMDA BÜYÜRSE BU YETENEKLERİ GELİŞMEZ.

HAFİF VE KISA SÜRELİ STRESLER PERFORMANSI ARTTIRICI ATKİ YAPAR.

İNSAN BEYNİ, HOŞA GİDEN VE TEKRARLANMASI ORGANİZMAYA HOŞLUK HİSSİ VEREN DAVRANIŞLARI
KODLAMAK İÇİN DOPAMİN ADLI BİR HORMON SALGILAYARAK BU TİP DAVRANIŞLARI PEKİŞTİRME
EĞİLİMİNE SAHİPTİR.

BEYNİNİ KULLAN YA DA KAYBET.

BULMACA, SUDOKU İLK BAŞTA BEYİNDE OLUMLU ETKİ YAPIYOR. SONRA BEYİN ALIŞIYOR.

SOSYAL FAALİYETLER, GEZME, ARKADAŞLIK BEYNİ CANLI TUTUYOR. YALNIZLIK, DEPRESYON, ACI VE
ÜZÜNTÜ BEYNİ ÖLDÜRÜYOR.

BEYİN BİLGİYİ ALDIKÇA GENİŞLİYOR. YENİ BİLGİ BEYNİ CANLI TUTUYOR.

BEYNİN DOĞAL ÇALIŞMA ŞEKLİ OLUMSUZU İŞARETLEME ŞEKLİNDEDİR. HASTA OLMAYAYIM DEME,
SAĞLIĞIMIZI KORUYALIM DE.
İNSAN BEYNİ NASIL PROGRAMLANIRSA DAVRANIŞLARI DA ONA PARALEL OLUR. İNSAN NASIL
DÜŞÜNÜYORSA ÖYLE DAVRANIR. NASIL DAVRANIYORSA ÖYLE DÜŞÜNÜR.

BİLGİ, İNSANIN GENİNİ, DOĞAL KADERİNİ DEĞİŞTİRİYOR.

BEYİN İÇİN ET ÖNEMLİDİR.

KALBİN MANYETİK ALANI, BEYNİMİZDEKİNDEN YAKLAŞIK 5000 KAT DAHA GÜÇLÜDÜR. VÜCUTTA BİR
KAÇ METRE UZAKTAN ÖLÇÜLEBİLİYOR.

KALP, DUYGULARIMIZA GÖRE DEĞİŞEN ELEKTROMANYETİK DALGALAR YAYAR.

KALP, BEYİNDENVE OTONOM SİNİR SİSTEMİNDEN BAĞIMSIZ YAKLAŞIK 40.000 NÖRONDAN OLUŞAN
BİR AĞA SAHİPTİR.

KALP, BEYNE, BEYNİN KALBE GÖNDERDİĞİNDEN DAHA FAZLA SİNYAL GÖNDERMEKTE VE BU SİNYALLER
DUYGUSAL DURUMUMUZU ETKİLEMEKTEDİR.

AŞIK OLUNCA HİPOTALAMUS BÖLGESİ FAALİYETİ ARTAR. AMA ANNE EVLAT SEVGİSİNDE
HAREKETLENME OLMAZ.

3 İLE 9 AYLIK 30 KADAR BEBEĞE BİR TİYATRO OYUNU İZLETMİŞLER. ANNELERİNİN KUCAĞINDAKİ
BEBEKLERİN İZLEDİĞİ OYUNCA İYİ VE KÖTÜ AYI VAR. OYUN BİTİNCE AYILAR ÇAOCUKLARIN ARASINA
GİRER. KÖTÜ AYI GELDİĞİNDE BÜTÜN BEBEKLER ANNELERİNE SARILIR. İYİ AYI GELDİĞİNDE İSE AYIYA
DOĞRU ATILIRLAR. O YAŞTA BİLE İYİ VE KÖTÜ AYIRIMI YAPABİLMEKTEDİRLER.

ZİHNİMİZİN BİZE OYNADIĞI OYUNLARIN BELKİ DE EN BÜYÜĞÜ, BÜTÜN DÜŞÜNCELERİMİZİN TUTARLI

OLDUĞU YANILGISINI BİLEREK OLUŞTURMASIDIR. BUNU OYUN OLSUN DİYE YAPMAZ. BU TUTARLILIK
VE İİYMSERLİK HİSSİ, YAŞAMAMIZ İÇİN BİZE GÜÇ VEREN TEMEL İÇ KANDIRMACALARIMIZN BAŞINDA
GELENDİR. MESELA, SİGARA İÇENLERİN SİGARAYA BAĞIMLILARIN YAKALANACAKLARI
RAHATSIZLIKLARA YAKALANMAYACAKLARINA GÜVENMELERİ BÖYLE BİR ALT YAPIDAN GELİR.
ÖBÜRLERİ HASTA OLMAYA DAHA YAKINDIR AMA BİZ DEĞİLİZ.

ÇEŞİTLİ PSİKOLOJİK BOZUKLUKLAR ZOR BİR DOĞUMLA İLGİLİDİR. ŞİZOFRENİ HASTALARININ BÜYÜK
BÖLÜMÜ FORSEPS YA DA VAKUM POMPASI KULALNILARAK DOĞUM, ERKEN DOĞUM, SUYUN ERKEN
EGLMESİ GİBİ..

ANNE HAMİLE KALINCA OKSİTOKSİN ADI VERİLEN BİR HORMON SALGILAR. BU SALGI;

ANNENİN ÇOCUĞUNA SEVGİSİNİ İLGİSİNİ ARTTIRIR. ANNENİN YETERLİ SÜT ÜRETMESİNİ SAĞLAR. ANNE
ÇOCUKLA İLGİLENDİKÇE OKSİTOKSİN SALGISI ARTAR, BEBEK SAKİNLEŞİR, MUTLULUĞU ARTAR.
ÇOCUĞUNU İSTEMEYEN BİR ANNE ÇOCUĞUYLA İLGİLENDİĞİNDE OKSİTOKSİN ARTMAZ.
YETİMHANELEDE BÜYÜYEN ÇOCUKLARIN KANINDA ÇOK AZ OKSİTOKSİN BULUNMUŞTUR.

DUYGUSAL OLARAK İHMAL EDİLMİŞ YA DA FİZİKSEL VE CİNSEL OLARAK İSTİSMAR EDİLMİŞ KADINALR
ÜZERİNDE YAPILAN YAKIN TARİHLİ BİR ARAŞTIRMADA OKSİTOKSİN ÇOK AZ GÖRÜLMÜŞTÜR. BU DA
SORUNUN DİĞER NESİLE GEÇECEĞİNE İŞARETTİR.

OSKİTOKSİN ANI ZAMNADA STRES EKSENİNİ DE DİZGİNLİYOR.

OKSİTOKSİN, SEVGİ, CÖMERTLİK, SAKİNLİK, GÜVEN VE BAĞLILIK İLETKENİ OLARAK

TANIMLANMAKTADIR. OKSİTOKSİN AYNI ZAMANDA KORKU DUYGUSUNU DA BASTIRMAKTADIR.
ANNE HAMİLE KALINCA PROLAKTİN DENEN BABADA ÜREMEYE BAŞLAR. BU HORMON ANNE VE
BABADA ÇEVKAT HİSLERİNİ ARTTIRIR. ERKEĞİN SEKS İSTEĞİNİ AZALTIR.
HAMİLEYKEN AĞIR STRES ALTINDA YAŞAYAN KADINLARIN ÇOCUKLARININ ERKEK Mİ KADIN MI
OALCAĞI SIKINTILI BİR SÜRECE GİRER.

DOĞUMDAKİ SIKINTILAR, STRESLİ HAMİLELİK, İLK 2 YIL STRESLİ ORTAM, AHLAKİ YAPIYI OLUMSUZ
ETKİLİYOR.

SONA EREN BİR AŞK İLİŞKİSİNİN ARDINDAN ORTAYA ÇIKAN BELİRTİLER, KİMYASAL BİR BAĞLILIĞIN TERK
EDİLMESİNDEN SONRA ORTAYA ÇIKANLA AYNIDIR.

SİNAPS SAYISI 30 MİLYON YILDAKİ SANİYE SAYISI KADARDIR.

HİÇBİR ZAMAN SAĞ YA DA SOL BEYİN KENDİ BAŞINA KARAR VERMEZ. İKİ TARAF TARTIŞIR VE BİR KARAR
VERİR.

BEYİN AYNI ANDA 10 WATT ELEKTRİK KULLANIYOR. İKİ ÜZERİ YÜZ MİLYARLIK KONNEKTOMU
ÇALIŞTIRMAK İÇİN BİR NÖRON SANİYEDE 100-200 SİNYAL TETİKLİYOR.

İNSAN NE KADAR ÇOK HAYAL EDERSE BEYİN O KADAR GÜÇLÜ OLUR.

ALZAYMIRI ÇOK OKUYARAK, ÇOK HAYAL EDEREK, ÇOK EGSERSİZ YAPARAK YENMEK MÜMKÜNDÜR.

LİSA FELDMAN BARRETT, BETNİMİZİN PARMAK İZLERİ İSİMLİ ESERİNDE, BEYİN YAPINIZ NE OLURSA
OLSUN DOĞRUYU GÖRME VE DOĞRUYU YAPMA SİZİN ELİNİZDEDİR DER.

GELECEK YILLARDA UMUYORUM Kİ FARELERİN VE SİNEKLERİN BEYİNLERİNDE DUYGUYA AİT

BÖLGELERİN BULUNDUĞUNA DAİR DAHA AZ HABER GÖRÜRKEN, BEYİN VE VÜCUDUN DUYGUYU NASIL
KURGULADIĞINA DAİR DAHA FAZLA HABER GÖRECEĞİZ.

KENDİNİ DEĞİŞTİREN BEYİN – NORMAN DOIDGE

S-XXI – DÜŞÜNME, ÖĞRENME VE EYLEMDE BULUNMANIN GENLERİMİZİ AKTİF VE PASİF HALE

GETİREREK, BEYİN ANOTOMİMİZİ VE DAVRANIŞLARIMIZI ŞEKİLLENDİREBİLDİĞİNİ ORTAYA ÇIKARDI. BU
KESİNLİKLE 21. YY. EN BÜYÜK KEŞİFLERİNDENDİR.

ÖĞRENME BOZUKLUĞU OLAN VE TEDAVİ SÜRECİNDEN SONRA IQ SEVİYESİ YÜKSELEN İNSANLAR

GÖRDÜM. SEKSENLİ YAŞLARDA OLMASINA KARŞIN, HAFIZASI 55 YAŞINDAKİ İNSAN GİBİ OLAN
GÖRDÜM.

S-95 -YAŞLI İNSANLAR YÜRÜMEKTEN KORKAR. DÜŞME ENDİŞESİ YAŞAR. SEBEBİ İSE DEVAMLI AYAKKABI
GİYMEKTEN DOLAYI AYAK DUYULARININ ZAYIFLAYIP BEYNE AZ DUYU GÖNDERMESİDİR.

S-46 FARELER ZENGİNLEŞTİRLMİŞ VE ZİHİNSEL AÇIDAN DAHA UYGUN ORTAMDA BESİN AĞIRLIĞININ
SEREBOL KORTEKSİNDE %5, EĞİTİMİN DOĞRUDAN UYARDIĞI BÖLGEDE %9 ORANINDA ARTIYORDU.
EĞİTİLMİŞ VE UYARILMIŞ NÖRONLAR İSE %25 DAHA FAZLA GELİŞMİŞTİR. NÖRONLARIN ELEKTRİK
SİNYALİ SANİYENİN BİNDE BİRİ KADAR SÜRÜYOR.

S-55 – DİL GELİŞİMİ BEBEKLİKTEN BAŞLAYAN VE SEKİZ YAŞ İLE ERGENLİK ARASINDA SONA EREN KRİTİK
BİR DÖNEMİ KAPSAR. BU KRİTİK DÖNEM BİTİTKTEN SONRA KİŞİNİN AKSANSIZ BİR ŞEKİLDE İKİNCİ BİR
DİLİ ÖĞRENME YETENEĞİ SINIRLI OLMAKTADIR.

S-123 – KADINLAR DOĞURURKEN VE EMZİRİRKEN OKSİTOKSİN SALGILAR. HATTA ANNELER

ÇOCUKLARININ RESMİNE BAKARKEN BİLE OKSİTOKSİN SALGILAR.
124 -DOPOMİN HEYECANLARIMIZI VE COŞKULARIMIZI ARTTIRIRKEN, CİNSEL UYARILARI TETİKLER.
OKSİTOKSİN İSE SICAK BİR RUH HALİ YARATIR.
OBESİF (TAKINTI) TEDAVİSİ ZORDUR. OCAĞI KAPATTIM MI, KAPIYI KİLİTLEDİM Mİ, TAKİP Mİ
EDİLİYORUM, ÇOCUĞUMUN BAŞINA BİRŞEY Mİ GELECEK GİBİ.

S-187 AĞRI HİSSETME HASARIN BÜYÜMESİNİ ENGELLİYOR.

195- ANOROKSİYA HASTALARI AÇLIK SINIRINDA OLMALARINA RAĞMEN BEDENLERİNİ BİR YAĞ KÜTLESİ
OLARAK GÖRÜR.

S-197- SAVAŞTA YARALANAN ASKER O AN YARASININ ACISINI HİSSETMEZ. ÇATIŞMA SONRASINDA

HAYATTA KALMA ENDİŞESİ AZALINCA AĞRIYI HİSSEDER.

S-227 -TEK BİR NÖRONUN 1.300 İLE 2700 SİNAPS BAĞLANTISI VARDIR.

S-248 -DEPRESYON, YOĞUN STRES VE ÇOCUKLUK TRAVMASI GULUKOKARTİKOİT ÜRETİMİNE YOL

AÇAR, HİPOKAMPUSTAKİ HÜCRELERİ ÖLDÜRÜR. BU DA BELELK KAYBINA NEDEN OLUR. İNSANLAR NE
KADAR UZUN SÜRE BELLEK KAYBUINA UGRARSA HİPOKAMPUSLARI DA O KADAR KÜÇÜLÜR. EĞER
STRES KISA SÜRELİYSE BU ALAN KAYBI GEÇİCİDİR. İNSANLAR DEPRASYONDAN ÇIKARKEN HAFIZALARI
GERİ GELİR.

S-261- EGZESİZ VE BEYİN AKTİVİTESİ DAHA ÇOK BEYİN AKTİVİTESİ ÜRETİR.

BEYNİN ŞİFA BULMA GÜCÜ – NORMAN DOIDGE

S-4 -AĞRININ GERÇEK İŞLEVİ BİZE İŞKENCE ETMEK DEĞİLDİR, BİZİ TEHLİKEYE KARŞI UYARMAKTIR.
S-31 – PLASEBO, LATİNCE MEMNUN EDECEĞİM DEMEKTİR. PLESEBO, AĞRI, DEPRESYON, HUZURSUZ
BAĞIRSAK SENDROMU, ÜLSER VE DAHA BİR ÇOK HASTALIKTA İŞE YARAR. AMA KANER, VİRÜS VE
ŞİZOFRENİ HASTALIĞINDA İŞE YARAMAZ. TEDAVİDE PSİKOLOJİ ÖNEMLİDİR.

S-39 -EGSERSİZ İLE DEPRESYON, PARKİNSON GİBİ HASTALIKLARDAN KURTULUNULUYOR.

S-43- BEYİN HÜCRELERİNİN %15’İ NÖRON, %85’İ GLİA HÜCRELERİDİR.

S-43 -BEYİN ÖĞRENMEK İÇİN VARDIR. İNSANLAR HAREKETSİZLİŞTİKÇE DAHA AZ GÖRÜR, DAHA AZ
DUYAR, DAHA AZ BİLGİYİ İŞLER VE BEYİN UYARI EKSİKLİĞİNDEN DOLAYI KÖRELMEYE BAŞLAR.

S-63- HAYAT İÇİN KOŞ

S-73 – PARKİNSONVARİ HASTALIKLARIN TÜMÜNDE ANA SORUN HAREKETSİZLİKTİR.

S-93 – BİLDİĞİMİZ ÜZEREBEYİNLERİMİZİN GİTTİKÇE ZAYIFLAMASININ NEDENİ AŞIRI KULLANIMDAN

DOLAYI YIPRANMAK DEĞİL, AZ KULLANIP HEBA ETMEKTİR.

S-101 – HAYVANLARA KISA SÜRELİĞİNE BİRAZ STRES YÜKLENDİĞİNDE DOPAMİN MİKTARI ARTMIŞTIR.
S-101- EGSERSİZ, NÖRONLAR ARASINDAKİ BAĞLANTI SAYISINI ARTTIRMAKTADIR.

S-102 – ÖĞRENME VE EGSERSİZ OLDUKÇA İYİ BİR İKİLİ GİBİ GÖRÜNÜYOR. İNSANLAR ORTA YAŞLARA
YAKLAŞIR VE VE BEYİNDE DEJERERASYON BAŞLARKEN, EGSERSİZ YAPMAK DAHA ÖNEMLİ HALE
GELİYOR.

S-107 – OLİVER SAEKS, BOĞULMAKTA OLAN BİRİNİ KURTARMAK İÇİN TEKERLEKLİ SANDALYESİNDEN
AYAĞA FIRLAYAN BİR PARKİNSON HASTASINDAN SÖZ ETMEKTEDİR.

S-108 -PARKİNSON HASTALARI MOTİVE EDİLDİĞİNDE SONUÇ ALINMA OLASILIĞI ARTAR.

S-116 – YAPILAN ARAŞTIRMALAR ŞU BEŞ FAALİYETİN ALZAYMIR VE BENZERİ HASTALIKLARA
YAKALANMA ORANINI %60 ORANINDA AZALTTIĞINI GÖSTERMEKTEDİR.
1. EGSERSİZ YAPMAK 2. SAĞLIKLI BESLENMEK (SEBZE, MEYVE YEMEK) 3. NORMAL KİLODA
OLMAK 4. ALKOL TÜKETİMİNİ AZALTMAK 5. SİGARA İÇMEMEK.

S-117 -DEPRESYON, BİPOLAR BOZUKLUK, DİKKAT EKSİKLİĞİ GİBİ SORUNLARDA HASTALARIN

TOKSİNLERİN VE HASSAS OLDUKLARI ŞEKER, TAHIL BENZERİ BELLİ GIDALARI HAYATLARINDAN
ÇIKARMALARIYLA İYİLEŞME YOLUNDA ÖNEMLİ MESAFE ALMIŞLARDIR.

S-135 – ROCHESTER ÜNİVERSİTESİNDEN MAİKEN NEDERGRAD’IN YAPTIĞI ARAŞTIRMALAR,

UYKUDAYKEN GLİANIN (DEMASA NEDEN OLAN PROTEİNLER DAHİL) ATIK ÜRÜNLERİN VE TOKSİN
BİRİKİMLERİNİN BEYNİN BÜYÜK BÖLÜMÜNÜ YIKAYAN SEREBROSPİNAL SIVI VASITASIYLA BEYİNDEN
ATILMASINA İZİN VEREN ÖZEL KANALLARI AÇTIĞINI GÖSTERMİŞTİR. BU BENZERSİZ KANAL SİSTEMİ
UYKUDAYKEN ON KATA DAHA FAZLA GERÇEKLEŞMEKTEDİR. UYKU SORUNU OLANLARDA UYKU
SORUNU DAHA DA ARTAR.

S-141 -CİLDİMİZİN VE KAFATASIMIZIN IŞIĞA KARŞI MUTLAK ENGEL OLUŞTURDUĞUNU SANIRIZ. AMA
BU DOĞRU DEĞİLDİR. ÖRNEĞİN NORMAL GÜNEŞ IŞIĞINDAN GELEN ENERJİ KANA NÜFUZ ETMEK ÜZERE
CİLDİN İÇİNDEN GEÇER.

S-144 – GÜNEŞ IŞIĞI DEPRESYON HASTALARINDA İLAÇ KADAR ETKİLİDİR. GÜNEŞ IŞIĞI ÇOK HASTALIKTA
TEDAVİ EDİCİ ÖZELLİK TAŞIR.

S-416 – BEYİN TARAMASI ARAŞTIRMALARI, BEYİN MÜZİKLE UYARILDIĞINDA NÖRONLARIN ONUNLA

BİRLİKTE MÜKEMMEL BİR UYUM İÇİNDE ATEŞLENMEYE BAŞLADIĞINI, DUYDUĞU MÜZİKLE BERABER
SÜRÜKLENDİĞİNİ GÖSTERİYOR.

UMUTSUZLUK VE ENDİŞE BEYİNDE UMUTTAN DAHA ÖNEMLİ YER TUTAR EV ÖNCELİKLİDİR.

SOSYAL FAALİYETLER, GEZME, ARKADAŞLIK BEYNİ CANLI TUTUYOR. YALNIZLIK, DEPRESYON, ACI VE
ÜZÜNTÜ BEYNİ ÖLDÜRÜYOR.
HOŞNUT OLMADIĞINZI BİR ŞEY HAKKINDA UZUN UZUN DÜŞÜNÜRSENİZ VÜCUDUMUZDA
DALGALANMALAR ORTAYA ÇIKAR.

ANNE RAHMİNDE BEBEK DOKUZ AY BOYUNCA DAKİKADA 25 BİN YENİ NÖRON OLUŞUYOR.

SIR SAKLAMAK KALBE EV BEYNE ZARAR VERİR.

ABD’DE “DOĞUM ÖNCESİ ÜNİVERSİTESİ” KURULMUŞTUR. İNSANIN ANNE KARNINDA GEÇİRDİĞİ

ZAMANIN DEPRESYON VEYA ŞİZOFRENİ GİBİ BİRÇOK PSİKİYATRİK HASTALI RİSKİNİ BELİRLEDİĞİ BİR
GERÇEKTİR.

HAMİLE ANNENİN MÜZİK DİNLEMESİ KARNINDAKİ ÇOCUĞUN HAREKETLENMESİNE NEDEN OLUR.

DOĞUM SONRASINDA İSE ÇOCUĞUN AYNI MÜZİĞİ DUYUNCA AĞLAMAYI KESTİĞİ GÖRÜLMEKTEDİR.

ANNE KARNINDAKİ ÇOCUĞUN ANNESİNİN SESİNİ DUYMASI DİL GELİŞİMİNDE VE ANNE ÇOCUK BAĞININ
GÜÇLENMESİNDE ROL OYNAR.

BEYNİN BİLİNCİ NASIL OLUŞTURDUĞUNU ANLAMAK ŞÖYLE DURSUN, BEYNİN NASIL ÇALIŞTIĞININA
DAİR KARMAŞIK BİLGİLERİ ANLAMAK İÇİN BİLE UZUN SÜRELERE İHTİYAÇ VAR.

AĞRI VE STRESİ DUYGU OLARAK VE HATTA DUYGU VE STRESİ DE AĞRI ÇEŞİDİ OLARAK NİTELEYEBİLİRİZ.

DEPRESYON, OLUMSUZ DÜŞÜNCELERİN OLUMSUZ HİSLERE SEBEP OLMASIDIR.

BİLİMSEL VE İDEOLOJİK BAKIŞ AÇISININ AÇIKLAYAMADIĞI KONU, MADDESEL OLMAYAN ZİHİN-
BİLİNCİN, MADDESEL ET-BEYİN YAPISI İLE NASIL BİR İLİŞKİ İÇİNDE OLDUĞUDUR. EN ÖNEMLİ
SORULARDAN BİRİ ZİHİN NASIL GERİ DÖNÜŞÜMLÜ OLARAK NİYETLERLE BEDENE HAREKET VEDİĞİDİR.
BİR KİTABIN SAYFASININ BİLE NASIL AÇILDIĞI BELLİ DEĞİLDİR.

İNSANIN ZİHİN TASNİF SİSTEMİ, KÖTÜ, ZARARALI VE TEHLİKELİ ŞEYLERE, İYİ, FAYDALI VE ZARRASIZ
ŞEYLERDEN DAHA ÇOK ÖNEM VERİYOR.

10.HAFTA:
UYGARLIK TARİHİNİN ÖNEMLİ FİKİR ADAMLARI
FARABİ:
ÖLÜMÜ 951. FİLOZOF, BİLİM ADAMI, GÖK BİLİMCİ, MANTIKÇI, MÜZİSYEN. ESERLERİNİN ÇOU
KAYBOLMUŞ. YİNE DE MANTIK 43, METAFİZİK 11, AHLAK 7, SİYASET BİLİMİ 7, MÜZİK 17, TIP VE
SOSYOLOJİ ÜZERİNE 11, TEFSİR 11 TOPLAM 117 ESERİ BİLİNMEKTEDİR.
SÖZLERİ:
UZUN KONUŞANI KISA DİNLEMEK LAZIM.
İYİ BİR İNSAN ÖLDÜĞÜNDE ONA AĞLAMAYIN. ASIL ONU KAYBEDEB TOPLUMA AĞLAYIN.
BİR EYLEMİN AHLAKLI OLDUĞUNU BİLİP ONA UYGUN DAVRANMAYAN KİŞİ, O EYLEMİN AHLAKLI
OLDUĞUNU BİLMEDEN AHLAKLI DAVRANAN KİŞİDEN DAHA ÜSTÜNDÜR.
SEVGİNİN KURDUĞU DEVLETİ ADALET DEVAM ETTİRİR.
DÜŞÜNMEK, RUHUN KENDİSİYLE KONUŞMASIDIR.
GÜZEL SÖZ SÖYLEYEN KÖTÜ SÖZ İŞİTMEZ.
ALLAH SENİ YÜCELTTİKÇE SEN GÖNLÜNÜ ALÇAT
TOPLUM SEVGİ İLEM KAYNAŞIR, ADALET İLE YAŞAR, DÜRÜST ÇALIŞMAKLA AYAKTA KALIR.
BUDA
M.Ö. 563-483
HİNDİSTAN’DA YAŞADIĞI TAHMİN EDİLİYOR. BUDİZMİN KURUCUSUDUR. BAZI SÖZLERİ ŞUNLARDIR:
RUHUN ÖLÜMSÜZLÜĞÜNÜ SAĞLAMAK İÇİN KARŞILIK BEKLEMEDEN İYİLİK YAPMAK, TEMİZ YÜREKLİ
OLMAK VE MADDİ TUTKULARDAN UZAK OLMAK GEREKİR.
ÖNCE KENDİ GİDECEĞİN YOLU ÖĞREN SONRA BAŞKALARINA ÖĞRETMEYE KALK.
ÖFKEYİ SEVGİYLE, KÖTÜLÜĞÜ İYİLİKLE, AÇ GÖZLÜLÜĞÜ CÖMERTLİKLE, YALAI GERÇEKLE YEN.
-HICA HINÇLA KARŞILIK VERİRSEN HINÇ ORTADAN KALKAR MI?
SİZİ KENDİNİZDEN BAŞKA KİMSE KURTARAMAZ. KENDİ KENDİNİZE IŞIK OLUN.
DAMI BASİT YAPILMIŞ BİR EVE YAĞMUR DOLMASI GİBİ, DERİN DÜŞÜNMEYEN BEYİNE DE TUTKU ÖYLE
DOLAR.
DERİN DÜŞÜNEN BİR KİMSENİN TEK BİR GÜNLÜK YAŞAMI, BİLGİSİZ VE KONTROLSÜZ KİŞİNİN
YAŞAMINDAN DAHA DA DEĞERLİDİR.
BİR KİŞİNİN KENDİ KENDİSİNİ YENEREK KAZANDIĞI ZAFER, BAŞKASININ BİN KİŞİYİ YENEREK KAZANDIĞI
AAFERDEN DAHA İYİDİR.
ÖFKENİZ YÜZÜNDEN CEZALANDIRILMAYACAKSINIZ. ÖFKENİZ TARAFINDAN CEZALANDIRILACAKSINIZ.
HAMURABİ KANUNLARI
HAMURABİ, M.Ö. 1793-1750 YILLARI ARASIND AYAŞAMIŞTIR. BABİL’İN 6. KRALIDIR.İLK KANUN
KOYUCU DEĞİLDİR. İLK REFORMSAL KANUN KOYUCUDUR. KANUNLARI 228 MADDEDİR. 33 MADDE
OKUNAMAMAKTADIR. KANUNLARINDA ÖZETLE ŞU HUSUSLAR VARDIR:
-BİR HIRSIZIN DUVARI DELEREK EVE GİRMESİ, O DUVARIN ÖNÜNDE ÖLDÜRÜLÜP ORAYA GÖMÜLMESİ
CEZASINI GEREKTİRİR.
-BİR EVDE YANGIN ÇIKAR VE YANGINI SÖNDÜRMEYE GELEN KİŞİ HIRSIZLIK YAPARSA O ADAM ORADA
YAKILIR.
-BİR ADAM BİR ÇOCUĞU EVLATLIK OLARAK ALIR VE ONU BESLER, BÜYÜTÜRSE BİR DAHA O ÇOCUK GERİ
ALINAMAZ.
-BİR ADAM BİR KİŞİNİN ÖZGÜRLÜĞÜNÜ KISITLARSA AYNI CEZAYA ÇARPTIRILIR.
-BABASININ DÖVEN EVLADIN İKİ ELİ DE KESİLİR.
-BİR ADAM BİRİNİN GÖZÜNÜ ÇIKARIRSA ONUN DA GÖZÜ ÇIKARILIR.
-BİRİN SUÇLAYAN SUÇUNU İSBATA MECBURDUR. İSBATLAYAMAZSA ÖLÜMLE CEZALANDIRILIR.
-BİR TAPINAKTAN VEYA HÜKÜMDAR HAZİNESİNDEN ÇALAN ÖLÜM CEZASINA ÇARPTIRILIR.
-BİR ADAM BİR KADIN ALIR DA BU KADIN ONA BİR KADIN HİZMETÇİ VERİRSE VE ÇOCUKLARINA
BAKARSA, ANCAK BUNA RAĞMEN BAŞKA BİR KADIN ALMAK İSTERSE ONA İZİN VERİLMEZ. İKİNCİ BİR
KADIN ALAMAZ.
-ADAM KENDİSİNE BİR ÇOCUK VEREN KARISINDAN YA DA KENDİSİNE ÇOCUK VEREN KADINDAN
AYRILMAK İSTERSE, O ZAMAN KARISININ ÇEYİZİNİ GERİ VERİR. VE ÇOCUKLARINA BAKSIN DİYE
TARLANIN, BAHÇENİN VE MALLARIN BİR KISMININ KULLANIM HAKKINI VERİR. ÇOCUKLARI
BÜYÜTTÜÜĞÜ ZAMAN ÇOCUKLARINA VERİLENDEN BİR PARÇA DA ONA VERİLİR. ONDAN SONRA
KALBİNİN ERKEĞİYLE EVLENEBİLİR.
-EVİN YIKILMASI, EV SAHİBİNİN OĞLUNUN ÖLÜMÜNE SEBEP OLURSA BU SEFER DE EVİ YAPANIN OĞLU
ÖLDÜRÜLÜR.
-YAPILAN EV YIKILIRSA VE İÇİNDE OTURAN ÖLÜRSE BU SEFER DE EVİ YAPAN ÖLDÜRÜLÜR.
-KEMİK KIRANIN KEMİĞİ DE KIRILIR.
-GÖZ ÇIKARANIN GÖZÜ DE ÇIKARILIR.
İBNİ HALDUN:
İBN HALDUN 14. YY. DA YAŞAMIŞ EN BÜYÜK TARİHÇİLERDEN BİRİDİR. AYNI ZAMANDA DA BİR TARİH
FELSEFECİSİ VE TOPLUM BİLİMCİSİDİR.

TARİHSEL BİLGİNİN YANLIŞLARDAN ARINMASI AMACIYLA YAPTIĞI TOPLUMSAL GÖZLEMLER

SONUCUNDA KURMUŞ OLDUĞU ÜMRAN İLMİYLE BUGÜNKÜ SOSYOLOJİ İLMİNİN TEMELLERİNİ
ATMIŞTIR. ÖMRÜNÜN BÜYÜK BİR KISMI İDARİ VE SİYASİ GÖREVLERDE GEÇMİŞTİR.

1374 YILINDA AFRİKA DA KÜÇÜK BİR KASABAYA ÇEKİLEREK MEŞHUR “MUKADDİME”SİNİ

YAZMIŞTIR.1383-1406 YILLARI ARASINDA MISIRDA KADILIK YAPMIŞ 1406 YILINDA BURADA
ÖLMÜŞTÜR.

İBNİ HALDUN, BİR DEVLETİN, BİR ULUSUN VE HATTA BİR KABİLENİN GÜÇLÜ OLMASININ, UYGARLIK
YARATABİLMESİNİN TEMEL KOŞULUNU ORTAK PAYDA OLARAK AÇIKLAMIŞTIR. ONA GÖRE BİR
TOPLUM, ULUS VE NİHAYETTE DEVLET NE KADAR ÇOK ORTAK DEĞERE, ORTAK PAYDAYA SAHİP OLURSA
O DENLİ GÜÇLENİR, BİRLİK VE BERABERLİK İÇİNDE HAREKET EDER. İBNİ HALDUN’A GÖRE BİR
UYGARLIĞIN ÇÖKÜŞÜNÜN EN ÖNEMLİ SEBEBİ AİT OLMA DUYGUSUNUN SONA ERMESİDİR. BU
DUYGUNUN GÜÇLÜ YA DA ZAYIF OLUŞU BİR DEVLETİ YÜKSELTİR YA DA ÇÖKERTİR.

ARNOLD TOYNBEE:
(14 NİSAN 1889, LONDRA – 22 EKİM 1975), İNGİLİZ TARİHÇİ. TARİHİN KONUSUNUN KÜLTÜRLER
OLDUĞUNU SÖYLEYEN, KÜLTÜRLERİN İSE DİNAMİK YAPILAR OLUP, ÖZELLİKLERİNİ YARATICI
KİŞİLERDEN ALDIĞI, DOLAYISIYLA TARİHİN KÜLTÜRLER HAKKINDA OLUMLU YA DA OLUMSUZ
DEĞERLENDİRMELERDE BULUNMAK YERİNE, KÜLTÜRLERİ ANLAMAYA ÇALIŞMASI GEREKTİĞİ
DÜŞÜNCESİYLE SEÇKİNLEŞEN TARİH FELSEFECİSİDİR. TOYNBEE’YE GÖRE; UYGARLIKLARIN ORTAYA
ÇIKIŞINDA, GELİŞMESİNDE TEMEL ETMEN, BİR TOPLUMUN VERDİĞİ CEVAP, DAHA DOĞRUSU ORTAYA
ÇIKAN SORUNLA ONA VERİLEN CEVAP ARASINDAKİ DİYALEKTİK İLİŞKİ OLDUĞUNU İLERİ SÜRER. ÇEVRE
KOŞULLARI ZORLAŞTIKÇA, TOPLUMUN ÖNÜNE ÇIKAN SORUNLAR BÜYÜYÜP, ONLARI ALT ETMEK İÇİN
VERİLEN MÜCADELE YOĞUNLAŞTIKÇA, TOPLUM DAHA BAŞARILI VE SAĞLIKLI BİR UYGARLIK KURAR.
ÖRNEĞİN, AFRİKA’DA UYGARLIK TROPİKAL BÖLGEDE DEĞİL DE NİL DELTASINDAKİ BATAKLIK VE
ORMANLIK BÖLGEDE YERLEŞENLER TARAFINDAN KURULDU. ÇİN’DE DE İLK UYGARLIKLAR VERİMLİ
TOPRAKLARDA DEĞİL SARI IRMAK’IN BATAKLIK VE ORMANLIK BÖLGELERİNDE ORTAYA ÇIKTI.
AVRUPA’DA KUZEYE DOĞRU İKLİM KOŞULLARI SERTLEŞTİKÇE KURULAN UYGARLIKLAR DAHA SAĞLIKLI
OLMUŞTUR. TOYNBEE, GÖZLEMLERİNDE ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ’NİN DAĞILMASINDAN SONRA
ORTAYA ÇIKAN BİR DİZİ BEYLİK ARASINDA SADECE OSMANLILARIN GÜÇLÜ BİR DEVLET
KURABİLMELERİNİ BU BEYLİĞİN BİZANS SINIRINDA OLMASINA VE SÜREKLİ MÜCADELE ETMEK
ZORUNDA OLMALARINA BAĞLAR.
SAMUEL HUNTİNGTON
SİYASET BİLİMCİ. 1927-2008. PEK ÇOK SAYIDA ÇALIŞMAYA İMZA ATMIŞ OLMAKLA BİRLİKTE,
TÜRKİYE'DE VE DÜNYANIN ÇEŞİTLİ YERLERİNDE DAHA ÇOK MEDENİYETLER ÇATIŞMASI ADLI KİTABIYLA
TANINMAKTADIR.
HUNTİNGTON 1988 TARİHİNDE YAYIMLANAN KİTABINDA ÜLKELER ARASINDAKİ ÇATIŞMALARIN VE
ÜLKELERİN KENDİ BÜNYELERİNDE YAŞANAN ÇATIŞMALARIN GİDEREK KÜLTÜREL VE DİNİ AĞIRLIK
KAZANDIĞINI SAVUNMAKTADIR. YAZAR, KÜRESELLEŞME SÜRECİNDE BATI VE DİĞERLERİ ARASINDAKİ
ÇATIŞMALARIN ARTACAĞI ÖNGÖRÜSÜNDE BULUNMAKTADIR.
HUNTİNGTON'IN TEZİNİ EN İYİ ŞEKİLDE AÇIKLAYAN ÖRNEĞİN, SOVYETLER BİRLİĞİ'NİN DAĞILMASININ
ARDINDAN ÇÖZÜLEN YUGOSLAVYA OLDUĞU SÖYLENEBİLİR. ZİRA YUGOSLAVYA'DA YENİ SINIRLARIN
FARKLI İNANÇLARA MENSUP OLAN SIRP, HIRVAT VE BOŞNAKLAR ARASINDAKİ SAVAŞLARDAN SONRA
ÇİZİLMİŞ OLMASI, SÖZ KONUSU SAVAŞLAR ESNASINDA BATI'NIN BOSNA'YA YARDIM ETME
KONUSUNDA İSTEKSİZ DAVRANMASI YA DA SIRP VAHŞETİNİ KINARKEN HIRVAT VAHŞETİ KONUSUNDA
AYNI TAVRI SERGİLEMEMESİ GİBİ GELİŞMELER HUNTİNGTON'I DOĞRULUYOR. DÜNYA ÜLKELERİNİN
ÖNCEDEN SADECE BİR 'SOVYETLER BİRLİĞİ MÜTTEFİKİ' OLARAK GÖRDÜKLERİ YUGOSLAVYA
KONUSUNDA, ARTIK 'İÇİNDEKİ FARKLI UNSURLARA GÖRE' POLİTİKA BELİRLİYOR OLMALARI, ÖRNEĞİN
ORTODOKS RUSLARIN SIRPLARI, KATOLİK ALMANLARIN İSE HIRVATLARI DESTEKLEMESİ, İLİŞKİLERDE
ARTIK GİDEREK ARTAN ORANDA MEDENİYETLERİN ESAS ALINMASININ BİR SONUCU. BOSNA'DAKİ
SAVAŞ BOYUNCA BOSNA'YA SADECE MÜSLÜMAN ÜLKELERİN YARDIM ETMİŞ OLMASI DA YİNE BU
DURUMUN BİR BAŞKA ÖRNEĞİ. HUNTİNGTON'IN TEK ÖRNEĞİ ELBETTE YUGOSLAVYA DEĞİL. 2000 YILI
OLİMPİYATLARININ PEKİN'DE DEĞİL SYDNEY'DE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ KARARININ ALINMASINI SONUÇ
VEREN OYLARIN NEREDEYSE TAMAMININ MEDENİYETLER EKSENİNDE GRUPLAŞMIŞ OLMASI,
BAĞDAT'IN (1990'DA) ABD TARAFINDAN BOMBALANMASINA TÜM BATILILAR SESSİZ KALARAK DESTEK
VERİRKEN MÜSLÜMAN ÜLKELERİN NEREDEYSE TAMAMININ HAREKATI LANETLEMESİ GİBİ ÇOK SAYIDA
ÖRNEK YER ALIYOR HUNTİNGTON'IN ÇALIŞMASINDA. SOVYETLER BİRLİĞİ'NİN DAĞILMASININ
ARDINDAN BAĞIMSIZLIKLARINA KAVUŞAN CUMHURİYETLERİN TAVIRLARINA DA DEĞİNEN
HUNTİNGTON, TÜRKİ CUMHURİYETLER İLE TÜRKİYE ARASINDAKİ İLİŞKİLERE VE ORAYA YATIRIM YAPAN
İŞADAMLARININ DİL, DİN, TARİH VE HATTA MUTFAK BİRLİĞİNE VURGU YAPMASINA DA YER VERİYOR.
BAĞIMSIZLIĞINA KAVUŞAN ÜLKELERİN RUS SÖMÜRÜSÜYLE İLİŞKİLENDİRDİKLERİ KİRİL ALFABESİNİ
TERK ETMELERİNİN ARDINDAN AZERBAYCAN, KIRGIZİSTAN, TÜRKMENİSTAN VE ÖZBEKİSTAN'IN
(TÜRKİYE GİBİ) BATI ALFABESİNE GEÇERKEN, FARSÇA KONUŞAN TACİKLERİN, KENDİLERİNİ İRAN'A
YAKIN HİSSEDEREK ARAP HARFLERİNİ KABUL ETMELERİ DE HUNTİNGTON'IN VURGULADIĞI DİĞER
NOKTALAR ARASINDA.
JARED DİAMOND: ÇÖKÜŞ –MEDENİYETLER NASIL AYAKTA KALIR YA DA YIKILIR İSİMLİ ESERİN YAZARI.
ONA GÖRE UYGARLIKLARIN, DEVLETLERİN ÇÖKÜŞÜNDE İKLİM VE COĞRAFYANIN ÖNEMLİ ROL
OYNADIĞINI BELİRTMEKTEDİR. ÖRNEĞİN, ÜNLÜ MAYA UYGARLIĞININ ÇÖKÜŞÜNDE DOĞAL
KAYNAKLARIN AZALMASI VE ORMANSIZLAŞTIRMA ÖNEMLİ ROL OYNAMIŞTIR TEZİNİ ÖNE
SÜRMEKTEDİR. YAZARIN VERDİĞİ BİLGİYE GÖRE 1700’LERDE TOPRAKLARINI ORMANSIZLAŞTIRAN
JAPONYA YAPTIĞI HATAYI ANLAYINCA AĞAÇ EKİMİNE BAŞLAMIŞ VE GÜNÜMÜZDE YOĞUN NÜFUS VE
SANAYİYE RAĞMEN TOPRAKLARININ YÜZDE SEKSENİ ORMAN HALİNE GETİRİLMİŞTİR. NORVEÇLİLER,
İZLANDAYI İŞGAL ETTİKLERİNDE VERİMLİ YÜZEY TOPRAĞINI VE ORMANLARI TAMAMEN YOK ETTİLER.
ANCAK İŞGAL BİTTİKTEN SONRA İZLANDALILAR ALDIKLARI TEDBİRLERLE DOĞAYI YENİDEN
CANLANDIRDILAR. VE REFAH TOPLUMU YARATTILAR.
DİAMOND’A GÖRE GÜNÜMÜZDE DEVLETLERİN SONUNU HAZIRLAYABİLECEK OLAN SORUNLARI
ŞUNLARDIR:
1. ÇEVREYE VERİLEN ZARAR, AĞAÇ KESİMİ.
2. İKLİM DEĞİŞİMİ. İNSAN KAYNAKLI KÜRESEL ISINMA.
3. DÜŞMAN KOMŞULAR.
4. DOST TİCARET ORTAKLARI
5. TOPLUMUN ÇEVRE SORUNLARINA VERDİĞİ TEPKİ. YAZARA GÖRE HİÇBİR ZAMAN BU BEŞ
KOŞUL BİR ARAYA GELMEZ.

11.HAFTA
ATATÜRK’ÜN UYGARLIK ANLAYIŞI
ATATÜRK, TÜRK MİLLETİNE, ÇAĞDAŞ UYGARLIK DÜZEYİNE ERİŞMEYİ, HATTA BU DÜZEYİ AŞMAYI
AMAÇ OLARAK GÖSTERMİŞTİR. ÇÜNKÜ O, TÜRK TOPLUMUNDA ÇAĞDAŞLAŞMAYI, HER ŞEYDEN
ÖNCE BİR “YAŞAM DAVASI”, BİR “VAR OLMA MÜCADELESİ” KABUL EDİYORDU. ATATÜRK,
“BÜYÜK DAVAMIZ EN UYGAR VE EN REFAHA KAVUŞMUŞ MİLLET OLARAK VARLIĞIMIZI
YÜKSELTMEKTİR” DİYOR VE BU HUSUSU “TÜRK MİLLETİNİN DİNAMİK İDEALİ” OLARAK
GÖSTERİYORDU. ONUN İÇİNDİR Kİ BÜYÜK ÖNDER’İN, HEMEN BÜTÜN KONUŞMALARINDA
UYGARLIK VE ÇAĞDAŞLAŞMA ÜZERİNDE ÖNEMLE VE ISRARLA DURDUĞU GÖRÜLÜR.
ÇAĞDAŞLAŞMA -BİR GENEL TANIM YAPMAK GEREKİRSE- HER BAKIMDAN İÇİNDE
BULUNDUĞUMUZ ZAMANIN GEREKLERİNİ BENİMSEME, O GEREKLERE UYMA, O GEREKLERİ
YERİNE GETİRME DEMEKTİR. BİR DİĞER İFADE İLE GEREK DÜŞÜNÜŞ BİÇİMİ GEREKSE KURUMLAR
AÇISINDAN, ÇAĞIN GEREKTİRDİĞİ YAŞAM ŞEKLİNE GEÇME, GEÇEBİLME DEMEKTİR. İLERİ
ÜLKELER, GÖSTERDİKLERİ SİYASAL, SOSYAL, KÜLTÜREL VE EKONOMİK GELİŞMELERLE İÇİNDE
BULUNDUKLARI ÇAĞIN UYGARLIĞINI TEMSİL ETMEK ÜZERE BELLİ BİR DÜZEY ÇİZERLER. İŞTE BU
DÜZEY “ÇAĞDAŞ UYGARLIK DÜZEYİ”DİR. BİR ÜLKENİN, BİR MİLLETİN ÇAĞDAŞ OLUP OLMADIĞI,
YAŞADIĞI ZAMANIN UYGARLIK DÜZEYİNE YAKINLIĞI, BU UYGARLIK ALANINA DAHİL OLUŞU İLE
ÖLÇÜLÜR. ATATÜRK’ÜN “MEMLEKETLER ÇEŞİTLİDİR; FAKAT UYGARLIK BİRDİR VE BİR MİLLETİN
İLERLEMESİ İÇİN DE BU TEK UYGARLIĞA KATILMASI GEREKİR.” SÖZÜ, BU ANLAMDA
KULLANILMIŞTIR.
ATATÜRK, UYGARLIĞI BİR MİLLETİN DEVLET YAŞAMINDA, FİKİR YAŞAMINDA VE EKONOMİK
YAŞAMDA GÖSTERDİĞİ İLERLEMELERİN BİLEŞKESİ OLARAK TANIMLIYORDU. BU ANLAMDA BİR
UYGARLIK ANLAYIŞININ, “KÜLTÜR”LE EŞDEĞER OLDUĞUNU, ONDAN AYRILAMAYACAĞINI
SÖYLÜYORDU. “MİLLÎ KÜLTÜRÜMÜZÜ ÇAĞDAŞ UYGARLIK DÜZEYİNİN ÜSTÜNE
ÇIKARACAĞIZ.”SÖZÜNDE MİLLÎ KÜLTÜR GENİŞ ANLAMDA KULLANILIYOR, TÜRK MİLLETİNİN
DEVLET YAŞAMINDA, FİKİR YAŞAMINDA VE EKONOMİK YAŞAMDA GÖSTERDİĞİ DÜZEY, YANİ
TÜRK MİLLETİNİN UYGARLIĞI AMAÇLANIYORDU.
ATATÜRK’E GÖRE, “DÜNYA’DA HER MİLLETİN VARLIĞI, DEĞERİ, ÖZGÜRLÜK VE BAĞIMSIZLIK
HAKKI, ANCAK GÖSTERDİĞİ VE GÖSTERECEĞİ UYGAR ESERLERLE ORANTILIDIR. UYGAR ESER
MEYDANA GETİRMEK YETENEĞİNDEN MAHRUM MİLLETLER, ÖZGÜRLÜK VE
BAĞIMSIZLIKLARINDAN SOYUNMAYA MAHKÛMDUR.” O HALDE “UYGARLIK YOLUNDA
İLERLEMEK VE BAŞARI KAZANMAK, YAŞAMIN ŞARTIDIR.”
İŞTE BU GERÇEKÇİ DÜŞÜNCELERİN IŞIĞINDA KURTULUŞ SAVAŞI’NDAN SONRA TÜRKİYE’Yİ
KALKINDIRMAK, TÜRK MİLLETİNİ HAKKI OLAN UYGAR DÜZEYE ULAŞTIRMAK, GENÇ TÜRKİYE
CUMHURİYETİ’NİN “VAR OLMA SAVAŞI”NDA EN ÖNEMLİ KONUYU OLUŞTURUYORDU. DİĞER
TARAFTAN BÜYÜK ASKERÎ ZAFERLERİ TAKİBEN LOZAN’DA BAĞIMSIZLIĞINI ONAYLATAN YENİ
TÜRK DEVLETİ’Nİ BÜTÜN DÜNYA, ÇAĞDAŞ NİTELİKLERİYLE GÖRMEK, ÇAĞDAŞ NİTELİKLERİYLE
BENİMSEMEK İSTİYORDU. KENDİ İÇİNE KAPANMIŞ, ÇAĞIN YENİLİKLERİNDEN, UYGARLIĞIN
GEREKLERİNDEN UZAKLAŞMIŞ BİR TÜRKİYE, ŞÜPHESİZ Kİ ÇAĞDAŞ DÜNYA ÖLÇÜLERİ İÇİNDE
SAYGI GÖREMEZ, ÖNEM KAZANAMAZDI. BÜYÜK ÖNDER BU GERÇEĞİ GÖRDÜĞÜ İÇİNDİR Kİ:
“MEMLEKETİMİZİ ÇAĞDAŞLAŞTIRMAK İSTİYORUZ. BÜTÜN ÇABAMIZ TÜRKİYE’DE ÇAĞDAŞ,
BATILI BİR HÜKÜMET KURMAKTIR. UYGARLIĞA GİRMEK ARZU EDİP DE BATIYA YÖNELMEMİŞ
MİLLET HANGİSİDİR?” SÖZLERİYLE, ÇAĞDAŞLAŞMA ÖZLEMİNİ DİLE GETİRİYORDU.
O HALDE NE YAPILACAKTI? YAPILACAK İŞ ŞU İDİ: ÇAĞDAŞ MİLLETLER ÇAĞDAŞLIK NİTELİĞİNİ, HER
TÜRLÜ DOGMATİK UNSURDAN SIYRILARAK ANCAK BİLİM VE TEKNOLOJİ KURALLARINI
KENDİLERİNE REHBER EDİNEREK KAZANMIŞLARDI. O HALDE, TÜRK MİLLETİNE DE HER ALANDA
YOL GÖSTERECEK, ONU ÇAĞDAŞ UYGARLIK DÜZEYİNE ULAŞTIRACAK TEK REHBER, BİLİM VE
TEKNİK İDİ. BİLİM VE TEKNİK REHBER ALINMADIKÇA, ONUN KURALLARI VE YÖNTEMLERİ
BENİMSENMEDİKÇE HİÇBİR ALANDA İLERLEMEKTEN SÖZ EDİLEMEZDİ. BU BAKIMDAN
ATATÜRK’E GÖRE, “İLİM VE TEKNİĞİN DIŞINDA KILAVUZ ARAMAK, DALGINLIKTI, BİLGİSİZLİKTİ,
DOĞRU YOLDAN AYRILMAKTI.” İŞTE ATATÜRK’ÜN ÇAĞDAŞLAŞMA MODELİ TEMELDE BU ESASA
DAYANIR.
BÜYÜK ÖNDER BU KONUDA DÜŞÜNCELERİNİ ŞÖYLE ÖZETLEMEKTEDİR: “GÖZLERİMİZİ KAPAYIP
YALNIZ YAŞADIĞIMIZI FARZ EDEMEYİZ. MEMLEKETİMİZİ BİR ÇEMBER İÇİNE ALIP DÜNYA İLE
İLGİSİZ YAŞAYAMAYIZ. TAM TERSİNE İLERİ, UYGAR BİR MİLLET OLARAK UYGARLIK ALANININ
ÜZERİNDE YAŞAYACAĞIZ. BU YAŞAM, ANCAK BİLİM VE TEKNİKLE OLUR. BİLİM VE TEKNİK
NEREDE İSE ORADAN ALACAĞIZ VE HER MİLLET BİREYİNİN KAFASINA KOYACAĞIZ. BİLİM VE
TEKNİK İÇİN SINIR VE KOŞUL YOKTUR.” İŞTE ATATÜRK’ÜN BİZE, ÇAĞDAŞLAŞMANIN YOLUNU VE
YÖNTEMİNİ GÖSTEREN ÖLMEZ SÖZLERİ…
KURTULUŞ SAVAŞI’NDAN SONRA, TOPLUMUMUZU VE SOSYAL DURUMUMUZU GÖZ ÖNÜNDE
CANLANDIRAN BİR TABLO ÇİZMEK GEREKİRSE, BUNUN PEK DE İÇ AÇICI OLMADIĞI GÖRÜLÜR.
AMA BÜTÜN BU GÜÇLÜKLERE RAĞMEN, ÇAĞDAŞ BİR TOPLUM YARATMAKTA ATATÜRK’ÜN
NASIL ÇALIŞTIĞI, NASIL OLAĞANÜSTÜ BİR ÇABA HARCADIĞI HEPİMİZİN MALÛMUDUR.
ATATÜRK ÇAĞDAŞLAŞMA HAREKETİNİ BAŞLATTIĞI, BÜYÜK DEVRİMLERİNE GİRİŞTİĞİ ZAMAN,
TÜRK TOPLUMU -YÜZYILLARIN İHMALİ OLARAK- BATIDAN ÇOK GERİDEYDİ. 1925’LERDE YAPTIĞI
BİR KONUŞMADA BUNU, KENDİSİ DE SÖYLER: “BİRBİRİMİZİ ALDATMAYALIM! UYGAR DÜNYA
ÇOK İLERDEDİR. BUNA YETİŞMEK VE O UYGARLIK ALANINA GİRMEK ZORUNDAYIZ” DER.
GERÇEKTEN, O YILLARDA BATI UYGARLIĞI İLE ARAMIZDAKİ MESAFE BÜYÜKTÜ. MEMLEKET,
BAŞTAN-SONA KADAR BAKIMSIZ VE HARABE İDİ. ULAŞIM İMKÂNLARI, YOL VE ARAÇ SON DERECE
KISITLI İDİ. ÖZELLİKLE EKONOMİK YAŞAMIMIZ, ÇAĞDAŞ ÖLÇÜLERDEN ÇOK UZAKTI. ÖLÜM KALIM
SAVAŞINDAN ÇIKMIŞ, MALÎ KAPİTÜLÂSYONLARI YENİ ÜZERİNDEN ATMIŞ BİR MEMLEKETTE
EKONOMİ MİLLÎ BİR ATILIMA GEREK GÖSTERİYORDU.
HUKUK DÜZENİMİZ ŞERİAT ESASLARINA, MECELLE’YE DAYANIYORDU. OYSAKİ GÜNÜN
GEREKLERİNE UYGUN LÂİK BİR HUKUK DÜZENİ GETİRMEK, BU AMAÇLA YENİ YASALAR YAPMAK
VE UYGULAMAK GEREKİYORDU. YİNE BU YILLARDA EĞİTİMİMİZ, KÜLTÜR YAŞAMIMIZ ESASLI BİR
DEVRİME GEREK GÖSTERİYORDU. GENİŞ KİTLE OKULDAN, EĞİTİMDEN NASİBİNİ ALMIŞTI.
OKUMA YAZMA BİLENLERİMİZ YOK DENECEK KADAR AZDI. GENÇ KUŞAKLARI YÜZYILIN
GEREKLERİNE GÖRE YETİŞTİREBİLMEK İÇİN BİLİMİN VE TEKNOLOJİNİN IŞIĞINDA, LÂİK VE MİLLÎ
BİR EĞİTİM SİSTEMİNE GEREK VARDI.

ÇAĞDAŞ TÜRK BİLİMİNİN TEMELLERİNİ ATACAK OLAN ÜNİVERSİTEMİZ -O ZAMANKİ İSMİYLE

DARÜLFÜNUN- BATILI ANLAMDA ESASLI BİR DÜZENLEMEYE GEREK GÖSTERİYORDU.
DARÜLFÜNUNU DOĞULU RENGİNDEN KURTARARAK MODERNLEŞTİRMEK, ONA MİLLÎ VE
ÇAĞDAŞ ÜNİVERSİTE NİTELİĞİNİ KAZANDIRMAK, TÜRK DEVRİMİ YÖNÜNDEN BÜYÜK ÖNEM
TAŞIYORDU.
BİR DİĞER SOSYAL SORUN, TÜRK KADINI YÜZYILLAR SÜREN BİR İHMALİN SONUCU OLARAK
TOPLUM YAŞAMININ DIŞINDA BIRAKILMIŞTI. KADIN, SİYASAL HAKLARI ŞÖYLE DURSUN, SOSYAL
VE HUKUKSAL HAKLARINDAN DA MAHRUMDU. OYSAKİ UYGARLIK YOLUNDA YÜKSELME
ADIMLARININ, KADIN VE ERKEK, HER İKİ CİNS TARAFINDAN BERABER ATILMASI; BERABER YOL
ALINMASI GEREKİYORDU.
İŞTE BÜTÜN BU EKSİKLERE, BÜTÜN BU GÜÇLÜKLERE RAĞMEN ATATÜRK GÖRMÜŞ VE SEZMİŞTİR
Kİ UYGARLIK SAVAŞINDA HER ŞEYDEN ÖNCE ESAS VE ÖNEMLİ OLAN, ÇAĞDAŞLAŞMAYI ÖNLEYİCİ
DÜZENİ ORTADAN KALDIRMAK, YERİNE, İNSANCA YAŞAMANIN YOLLARINI AÇAN LÂİK VE
DEMOKRATİK BİR TOPLUM DÜZENİ KURMAKTIR. BU İSE DÜŞÜNÜŞ BİÇİMİNDE DEĞİŞİKLİĞİ
GEREKTİRİR. BU BAKIMDAN ATATÜRK DÖNEMİNDE TÜRK TOPLUMUNUN ÇEŞİTLİ KURUM VE
KURULUŞLARINDA YAPILAN HER DEVRİM, TEMELDE, DÜŞÜNCELERDE YAPILAN DEVRİME
DAYANMAKTADIR. ATATÜRK DEVRİMİ, ASLINDA BİR “DÜŞÜNCE DEVRİMİ”DİR. DİĞER BİR İFADE
İLE HER TÜRLÜ HURAFEDEN SIYRILARAK ÇAĞDAŞ DÜŞÜNCEYİ BENİMSEME, AKILCI, BİLİMCİ VE
GERÇEKÇİ YOLDAN YÜRÜME DEVRİMİDİR.
ATATÜRK İLKE VE DEVRİMLERİ, TÜRK ÇAĞDAŞLAŞMA HAREKETİNİN EN ÖNEMLİ UNSURUNU, BU
ATILIMIN İTİCİ GÜCÜNÜ OLUŞTURMAKTADIR. ZİRA ATATÜRK İLKE VE DEVRİMLERİ, TÜRKİYE’Yİ
ÇAĞDAŞ UYGARLIK DÜZEYİNE EN KISA ZAMANDA ULAŞTIRABİLMEK İÇİN AKLIN VE MANTIĞIN
ÇİZDİĞİ YOLLARI İÇERMEKTEDİR. ATATÜRK DE: “YAPTIĞIMIZ VE YAPMAKTA OLDUĞUMUZ
DEVRİMLERİN AMACI, TÜRKİYE CUMHURİYETİ HALKINI HER BAKIMDAN ÇAĞIMIZA UYGUN
UYGAR BİR TOPLUM HALİNE GETİRMEKTİR. DEVRİMLERİMİZİN TEMEL KURALI BUDUR.”DİYOR.
BU NEDENLEDİR Kİ ATATÜRK’ÜN ÖNDERLİĞİNDE YAPILAN SÖZ KONUSU DEVRİMLER, YENİ TÜRK
DEVLETİ’NİN ÇAĞDAŞ ŞEKİL ALMASINI, TÜRK TOPLUMUNUN HER YÖNÜYLE UYGAR NİTELİK
KAZANMASINI SAĞLAMIŞTIR.
ATATÜRK DEVRİMLERİ, BİRBİRİYLE BAĞLANTILI BİR BÜTÜNLÜK GÖSTERİR. BU BÜTÜN İÇİNDE
TÜM DEVRİMLERİN KÖKÜ, BİR DÜŞÜNÜŞ DEĞİŞİKLİĞİNE DAYANMAKTADIR. O DEĞİŞİKLİK, HER
TÜRLÜ DOGMADAN KURTULARAK AKILCI BİR YOLU GEREKTİRMEKTEDİR.
ATATÜRK DEVRİMLERİNİ, TARİHİMİZDE KENDİSİNDEN ÖNCE YAPILMIŞ DEVRİM
HAREKETLERİNDEN AYIRAN EN ÖNEMLİ FARK, BU DEVRİMLERİN LÂİK BİR TEMEL ÜZERİNE
OTURTULMUŞ OLMASIDIR. TANZİMATTAN, HATTA DAHA GERİLERDEN ATATÜRK DÖNEMİNE
KADAR UZANAN YENİLEŞME ÇABALAN TEOKRATİK BİR DEVLET VE TOPLUM DÜZENİ İÇİNDE
DÜŞÜNÜLÜYOR, BU DÜZENLE BAĞLANTILI OLARAK GERÇEKLEŞTİRİLMEYE ÇALIŞILIYORDU.
ATATÜRK DEVRİMLERİ İSE KENDİSİNE ORTAM VE TEMEL OLARAK, LÂİK DEVLET VE LÂİK TOPLUM
DÜZENİNİ VE BU DÜZENİN GEREKLİLİĞİNİ KABUL ETMEKLE YAKIN TARİHİMİZ İÇİNDE
KENDİSİNDEN ÖNCEKİ DEVRİM HAREKETLERİNDEN TEMELDE AYRILIR.
ATATÜRK DEVRİMLERİNİ KENDİSİNDEN ÖNCEKİ DEVRİM HAREKETLERİNDEN AYIRAN DİĞER BİR
HUSUS DA, BU DEVRİMLERİN TAM BİR İNANÇLA, KESİN KARARLILIKLA BAŞLATILMIŞ OLMASIDIR.
BU İNANÇ VE KARARLILIK, BU YENİLİKLERİN TÜRK MİLLETİNİN ÇAĞDAŞLAŞMA YOLUNDAKİ
GEREKSİNİM VE İSTEKLERİNE EN UYGUN ŞEKİLDE CEVAP VERMELERİNDEN
KAYNAKLANMAKTADIR. ATATÜRK DEVRİMLERİ BU NİTELİKLERİ NEDENİYLEDİR Kİ SOSYAL
YAPIMIZDA KISA ZAMANDA TAMAMEN KÖK SALMIŞLARDIR.
İŞTE AKILCI ÇİZGİDE BİRBİRİNİ TAMAMLAYICI İLKELER VE DEVRİMLER DİZİSİ OLAN ATATÜRKÇÜ
ÇAĞDAŞLAŞMA, SİYASAL, SOSYAL, KÜLTÜREL VE EKONOMİK YÖNLERİYLE BİR BÜTÜNDÜR.
ANCAK BU BÜTÜNÜN EN BÜYÜK ÖZELLİĞİ, ÇAĞDAŞLAŞMA SÜRECİNDE YENİLİKLERİ
BENİMSERKEN, MİLLÎ NİTELİĞİNİ, YANİ ÖZBENLİĞİNİ DE KORUMASIDIR. ATATÜRKÇÜ
ÇAĞDAŞLAŞMA, BİZİM İÇİN BATIYI KÖRÜ KÖRÜNE TAKLİT, ONA KÖRÜ KÖRÜNE BİR UYUM
DEĞİLDİR. BURADA ÖNEMLİ OLAN, GEREK DÜŞÜNÜŞ BİÇİMİ GEREKSE KURUMLAR AÇISINDAN
BATILILAŞIRKEN, MİLLÎ ÖZELLİĞİ KAYBETMEMEK, HATTA DAHA YERİNDE BİR İFADE İLE ÇAĞDAŞ
YENİLİKLERİ MİLLÎ YAPI İÇİNDE ERİTMEKTİR. ATATÜRK’ÜN: “BİZ BATI UYGARLIĞINI BİR
TAKLİTÇİLİK YAPALIM, DİYE ALMIYORUZ. ONDA İYİ OLARAK GÖRDÜKLERİMİZİ, KENDİ YAPIMIZA
UYGUN BULDUĞUMUZ İÇİN, DÜNYA UYGARLIK DÜZEYİ İÇİNDE BENİMSİYORUZ.” SÖZLERİ, BU
ANLAMDA KULLANILMIŞTIR.
BU BAKIMDAN ATATÜRK ÖNDERLİĞİNDE BAŞLATILAN TÜRK ÇAĞDAŞLAŞMA HAREKETİ, BATI
UYGARLIĞINA, BATI TEKNOLOJİSİNE DÖNÜŞ YANINDA UNUTULMUŞ TÜRKLÜĞE DE BİR
DÖNÜŞTÜ. ZİRA TÜRK MİLLETİ, TARİHİN ÇOK ESKİ DÖNEMLERİNDE BÜYÜK UYGARLIKLAR
KURMASINA, İNSANLIĞA BÜYÜK HİZMETLER YAPMASINA KARŞIN, SON YÜZYILLARDA BAZI
SİYASAL VE TOPLUMSAL ETKENLER, ENGELLER SEBEBİYLE -KENDİ SUÇU OLMAKSIZIN- BATIDAN
GERİDE KALMIŞTI. OYSAKİ BİR ZAMANLAR BATI, TÜRKLERDEN GERİDEYDİ. İŞTE TÜRK
ÇAĞDAŞLAŞMA ATILIMIYLA TÜRK’ÜN UYGAR NİTELİĞİ TEKRAR HAREKETE GETİRİLİYORDU.
NİTEKİM ATATÜRK, 10. YIL SÖYLEVİNDE “ASLA ŞÜPHEM YOKTUR Kİ, TÜRKLÜĞÜN UNUTULMUŞ
BÜYÜK UYGAR NİTELİĞİ VE BÜYÜK UYGAR YETENEĞİ BUNDAN SONRAKİ GELİŞMESİYLE
GELECEĞİN YÜKSEK UYGARLIK UFKUNDA YENİ BİR GÜNEŞ GİBİ DOĞACAKTIR.”43 DERKEN, TÜRK
ÇAĞDAŞLAŞMA HAREKETİNİN BU MİLLÎ YÖNÜNÜ BÜTÜN AÇIKLIĞIYLA DİLE GETİRİYORDU.
BURADAN ŞU SONUCA VARIYORUZ Kİ ATATÜRKÇÜ ÇAĞDAŞLAŞMA AKIL, MANTIK VE BİLİM
ÇİZGİSİNDE BELKİ HER MODELDEN ESİNLENMİŞ, AMA ASIL CEVHERİ, ASIL TEMELİ KENDİ İÇİNDEN
ÇIKARMIŞ, ASIL AMACI KENDİ GEREKSİNİM VE İSTEKLERİNİ GÖZ ÖNÜNE ALARAK BELİRLEMİŞTİR.
ATATÜRKÇÜ ÇAĞDAŞLAŞMANIN ÖZELLİKLERİ ARASINDA BİR NOKTAYI DAHA BELİRTMEKTE
FAYDA VARDIR; O DA ŞUDUR: ATATÜRKÇÜ ÇAĞDAŞLAŞMANIN TEMELİNDE DEVLET OLARAK
BAĞIMSIZLIK, MİLLET OLARAK EGEMENLİK, BİREY OLARAK HAK VE ÖZGÜRLÜKLER SÖZ
KONUSUDUR. ANCAK BU NİTELİKTE VE BU ORTAM İÇİNDE BİR ÇAĞDAŞLAŞMA, İNSANÎ AÇIDAN
DEĞER İFADE EDER. YOKSA, BAĞIMSIZLIKTAN VE EGEMENLİKTEN YOKSUN MANDATER
ÇAĞDAŞLAŞMA, İNSAN HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİNDEN YOKSUN TOTALİTER ÇAĞDAŞLAŞMA,
ÇAĞDAŞ BİR İLERLEME, ÇAĞDAŞ BİR YAŞAM OLAMAZ. ATATÜRKÇÜ ÇAĞDAŞLAŞMANIN EN
BELİRGİN ÖZELLİĞİ, LÂİK VE DEMOKRATİK DEVLET VE TOPLUM DÜZENİ İÇİNDE GELİŞMEYE AÇIK
YÖNÜDÜR.
 ATATÜRK’ÜN ÇAĞDAŞLAŞMA YÖNTEMİ, “AZ ZAMANDA ÇOK VE BÜYÜK İŞLER YAPMAK” ESASINA
DAYANIR. ATATÜRKÇÜLÜK’TE ZAMAN ÖLÇÜSÜ BÜYÜK ÖNDER’İN İFADESİYLE: “GEÇMİŞ
YÜZYILLARIN UYUŞTURUCU DÜŞÜNÜŞ BİÇİMİNE GÖRE DEĞİL, YÜZYILIMIZIN HIZ VE HAREKET
KAVRAMINA GÖRE” AYARLANMIŞTIR. BU BAKIMDAN, ÇAĞDAŞLAŞMA YOLUNDA, ATILAN HER
ADIMI KISA VE YETERSİZ GÖRMEK, HER AN DAHA UZUN VE DAHA ESASLI ADIMLARLA İLERİYE
YÜRÜMEK, ATATÜRKÇÜ ÇAĞDAŞLAŞMANIN ESASIDIR. YAŞAMDA EN GERÇEK YOL GÖSTERİCİNİN
BİLİM OLDUĞUNU KABUL EDEN ATATÜRKÇÜLÜK, AKILCILIĞA VE BİLİME VERDİĞİ DEĞER
SEBEBİYLEDİR Kİ ÇAĞDAŞLAŞMA YOLUNDA BUGÜN OLDUĞU GİBİ YARIN DA GEÇERLİLİĞİNİ
KORUYACAKTIR. NİTEKİM BÜYÜK ÖNDER: “TÜRK MİLLETİNİN YÜRÜMEKTE OLDUĞU İLERLEME
VE UYGARLIK YOLUNDA, ELİNDE VE KAFASINDA TUTTUĞU MEŞ’ALE POZİTİF BİLİMDİR.”44
DİREKTİFİYLE BİZE YOLUMUZU GÖSTERMİŞ BULUNMAKTADIR.
ATATÜRK’ÜN GÖSTERDİĞİ YOLDA AŞILAN ARA, GERÇEKTEN ÇOK BÜYÜKTÜR. MEMLEKET BİR
ÇAĞDAN YENİ BİR ÇAĞA GÖTÜRÜLMÜŞTÜR. ANCAK AMACA TAM ULAŞILMAMIŞTIR. İDEALİMİZ,
TÜRK MİLLETİNİN BU AYDINLIK YOLDA, ATATÜRK’ÜN GÖSTERDİĞİ AMACA KESİNLİKLE
ERİŞMESİDİR. (BU MAKALE ATAM.GOV.TR’DEN ALINMIŞTIR)

12. HAFTA
GENEL TEKRAR

SÜMER,

BABİL,

HİTİT,

URARTU UYGARLIKLARI,

BATI’NIN YÜKSELİŞ NEDENLERİ,

TÜRK UYGARLIĞI,

VE UYGARLIKLARIN BİRBİRİNİ ETKİLEMESİ KONULARI TEKRAR EDİLECEKTİR.