You are on page 1of 13

Republic of the Philippines

Department of Education
REGION XII
DIVISION OF SULTAN KUDARAT
Lambayong Secondary School Cluster

SANAYANG PAPEL NG PAGKATUTO

Pangalan: ___________________________ Baitang at Pangkat: ____________ Iskor: _____


Asignatura: ARALING PANLIPUNAN 10 Guro: ____________________________________
Markahan: Ikaapat Linggo: Una– LAS 1 MELC Code: AP10ICC-IVe-6.1

Pagkamamamayan: Konsepto at Katuturan

A. Tuklasin
Sa araling ito, matatalakay natin ang mga mahahalagang kaalaman na may
kaugnayan sa citizenship o pagkamamamayan at ang mga isyung kaakibat nito.
Sa bahaging ito ay inaasahan na iyong matututuhan ang pinagmulan ng
konsepto ng pagkamamamayan. Ipaliliwanag din sa LAS (Learning Activity Sheet)
na ito kung paano ito lumawak sa pagdaan ng panahon. Susuriin mo rin kung
naaayon ba ang iyong mga panimulang kaalaman sa paksa sa talakayan sa
bahaging ito.

B. Suriin
Ang konsepto ng citizenship (pagkamamamayan) o ang kalagayan o
katayuan ng isang tao bilang miyembro ng isang pamayanan o estado ay maaaring
iugat sa kasaysayan ng daigdig. Tinatayang panahon ng kabihasnang Griyego nang
umusbong ang konsepto ng citizen. Ang kabihasnang Griyego ay binubuo ng mga
lungsod-estado na tinatawag na polis. Ito ay isang lipunan na binubuo ng mga
taong may iisang pagkakakilanlan at iisang mithiin. Ang polis ay binubuo ng mga
citizen na limitado lamang sa kalalakihan.

Ayon kay Murray Clark Havens (1981), ang citizenship ay ugnayan ng isang
indibiduwal at ng estado. Ito ay tumutukoy sa pagiging miyembro ng isang
indibiduwal sa isang estado kung saan bilang isang citizen, siya ay ginawaran ng
mga karapatan at tungkulin.
Sa Pilipinas, inisa-isa ng estado sa Saligang-batas ang tungkulin at karapatan ng
mga mamamayan nito. Dito rin makikita kung sino ang mga maituturing na citizen
ng isang estado at ang kanilang mga karapatan at tungkulin bilang isang citizen.
Ang pagkamamamayan ay nangangahulugan ng pagiging kasapi o
miyembro ng isang bansa ayon sa itinatakda ng batas. Hindi lahat ng
naninirahan sa isang bansa ay mamamayan nito dahil may mga dayuhang
nakatira dito na maaaring hindi kasapi nito. Halimbawa: Mga dayuhang
naninirahan lamang sa ating bansa.
DSK-CID-LRMS-LAS-v1r0.0e03.09.21
Serbisyong may Integridad, Kalidad, Angat, at Tapat

Address: Kenram, Isulan, Sultan Kudarat


Telephone No.: (064) 471 1007
Website:https://depedsultankudarat.orgEmail: depedsk.r12@deped.gov.ph
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION XII
DIVISION OF SULTAN KUDARAT
Lambayong Secondary School Cluster

C. Mga Gawain sa Pagkatuto

Gawain 1.Awit-Suri: Pakinggan ang awiting “Ako’y Isang Mabuting Pilipino” ni Noel
Cabangon. Maaaring basahin ang titik ng awitin sa ibaba. Pagkatapos ay sagutin
ang kasunod na mga tanong.

Ako'y Isang Mabuting Pilipino


Noel Cabangon
Pinagbibigyan kong mga tumatawid sa kalsada
Ako'y isang mabuting Pilipino Humihinto ako 'pag ang ilaw ay pula
Minamahal ko ang bayan ko
Tinutupad ko ang aking mga tungkulin 'Pagka't ako'y isang mabuting Pilipino
Sinusunod ko ang kanyang mga alituntunin Minamahal ko ang bayan ko
Tinutupad ko ang aking mga tungkulin
Tumatawid ako sa tamang tawiran Sinusunod ko ang kanyang mga alituntunin,
Sumasakay ako sa tamang sakayan whoa, whoa
Pumipila at 'di nakikipag-unahan
At 'di ako pasiga-siga sa lansangan Hindi ako nangongotong o nagbibigay ng lagay
Ticket lamang ang tinatanggap kong ibinibigay
Nagbababa ako sa tamang babaan Ako'y nakatayo doon mismo sa kanto
Hindi nakahambalang parang walang pakialam At 'di nagtatago sa ilalim ng puno

Pamprosesong Tanong: Basahin at unawaing mabuti ang bawat tanong. Ilagay sa


sagutang papel ang iyong sagot. (Sagot na lamang ang ilalagay)

1. Ano-ano ang katangian ng isang mabuting Pilipino ayon sa awitin?


2. Sino-sino ang itinuturing na mamamayang Pilipino?
3. Bakit dapat maisakatuparan ng isang mamamayan ang kaniyang mga
tungkulin at pananagutan?
4. Paano makatutulong ang mamamayan sa pagsulong ng kabutihang
panlahat at pambansang kapakanan?
5. Saan maiuugat ang pinagmulan ng konsepto ng Pagkamamamayan/
citizenship?

DSK-CID-LRMS-LAS-v1r0.0e03.09.21
Serbisyong may Integridad, Kalidad, Angat, at Tapat

Address: Kenram, Isulan, Sultan Kudarat


Telephone No.: (064) 471 1007
Website:https://depedsultankudarat.orgEmail: depedsk.r12@deped.gov.ph
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION XII
DIVISION OF SULTAN KUDARAT
Lambayong Secondary School Cluster

D. Pamantayan sa Pagwawasto

Pamantayan Lubos na Mahusay Mahusay Hindi Gaanong


(5 puntos) (3 puntos) Mahusay
(1 puntos)

Nilalaman Wasto o May ilang mali o Karamihan sa mga


makatotohanan ang hindi datos ay mali o hindi
lahat ng makatotohanan ang makatotohanan.
impormasyon impormasyon

Paglalahad Lubhang maayos at Maayos ang Kulang sa kaayusan


organisado ang paglalahad ang paglalahad
paglalahad

Kalinawan Lubhang malinaw at Malinaw at Maraming bahagi


nauunawaan ang nauunawaan ang ang hindi
mga pahayag pahayag maunawaan sa
pahayag

E. Sanggunian
Learner’s Module Kontemporaryong Isyu pahina 355-356.
K-12 MELCS pahina 58.
Cabangon, N. (Composer). (2009). Ako'y Isang Mabuting Pilipino. [N. Cabangon,
Performer] Manila, Philippines.

Bumuo sa Pagsulat ng LAS

Manunulat: Fareed M. Guiapal


Tagasuri: Rodel M. Ramboyon & Enrile L. Caridad
Paaralan: Lambayong National High School
Distrito: Lambayong
DSK-CID-LRMS-LAS-v1r0.0e03.09.21
Serbisyong may Integridad, Kalidad, Angat, at Tapat

Address: Kenram, Isulan, Sultan Kudarat


Telephone No.: (064) 471 1007
Website:https://depedsultankudarat.orgEmail: depedsk.r12@deped.gov.ph
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION XII
DIVISION OF SULTAN KUDARAT
Lambayong Secondary School Cluster

SANAYANG PAPEL NG PAGKATUTO


SAGUTANG PAPEL (Answer Sheet)

Pangalan: ___________________________ Baitang at Pangkat: ____________ Iskor: _____


Asignatura: Guro: ____________________________________
Markahan: Linggo: __________________________

DSK-CID-LRMS-LAS-v1r0.0e03.09.21
Serbisyong may Integridad, Kalidad, Angat, at Tapat

Address: Kenram, Isulan, Sultan Kudarat


Telephone No.: (064) 471 1007
Website:https://depedsultankudarat.orgEmail: depedsk.r12@deped.gov.ph
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION XII
DIVISION OF SULTAN KUDARAT
Lambayong Secondary School Cluster

SANAYANG PAPEL NG PAGKATUTO

Pangalan: ___________________________ Baitang at Pangkat: ____________ Iskor: _____


Asignatura: ARALING PANLIPUNAN 10 Guro: ____________________________________
Markahan: Ikaapat Linggo: Una– LAS 2 MELC Code: AP10ICC-IVe-6.2

Ang Mamamayan ng Pilipinas

A. Tuklasin
Sa araling ito ay ipagpapatuloy ang natutunan sa paksang citizenship/
pagkamamamayan. Sa bahaging ito ay inaasahang matututunan ang iba’t ibang
kwalipikasyon at paraan upang matukoy ang isang pagkamamamayan ng isang
Pilipino.

B. Suriin
Saligang Batas - Ito ay ang pinakamataas na batas ng isang bansa at nakasulat
dito ang mahahalagang batas na dapat sundin ng bawat mamamayan.
Artikulo 4 Section 1 ng Saligang Batas 1987
Ang sumusunod ay mamamayan ng Pilipinas:
(1) yaong mamamayan ng Pilipinas sa panahon ng pagpapatibay ng
saligang-batas na ito;
(2) yaong ang mga ama o mga ina ay mamamayan ng Pilipinas;
(3) yaong mga isinilang bago sumapit ang Enero 17, 1973 na ang mga ina ay
Pilipino, na pumili ng pagkamamamayang Pilipino pagsapit sa karampatang
gulang; at
(4) yaong mga naging mamamayan ayon sa batas. Ayon din sa Seksiyon 4 ng
Saligang Batas ng 1987, ang isang mamamayan ng Pilipinas na nakapag-
asawa ng isang dayuhan ay mananatiling isang Pilipino maliban na lamang
kung pinili niyang sundin ang pagkamamamayan ng kaniyang
napangasawa.
Batay naman sa Republic Act 9225, ang mga dating mamamayang Pilipino na
naging mamamayan ng ibang bansa sa pamamagitan ng naturalisasyon ay
maaaring muling maging mamamayang Pilipino. Siya ay magkakaroon ng
dalawang pagkamamamayan (dual citizenship).
DSK-CID-LRMS-LAS-v1r0.0e03.09.21
Serbisyong may Integridad, Kalidad, Angat, at Tapat

Address: Kenram, Isulan, Sultan Kudarat


Telephone No.: (064) 471 1007
Website:https://depedsultankudarat.orgEmail: depedsk.r12@deped.gov.ph
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION XII
DIVISION OF SULTAN KUDARAT
Lambayong Secondary School Cluster

C. Mga Gawain sa Pagkatuto

GAWAIN 1: SURIIN NATIN: PILIPINO O HINDI

Panuto: Sino sa kanila ang mamamayang Pilipino? Sa sagutang papel, isulat ang
salitang PILIPINO kung ang tinutukoy na tao sa sitwasyon ay isang mamamayang
Pilipino at isulat naman ang salitang HINDI kung ang tao na tinutukoy ay hindi
mamamayang Pilipino. Magbigay ng maikli at direktang sagot.
1. Si Diosdado ay anak ng isang Igorot at isang Ilokano. Naninirahan sila sa
Maynila.
Sagot: ___________________
Paliwanag: _____________________________________________________________
________________________________________________________________________
2. Nagbabakasyon sa Boracay si James tuwing summer. Si James ay isang
turistang Amerikano.
Sagot: ___________________
Paliwanag: _____________________________________________________________
________________________________________________________________________
3. Si Smith na isang Australiano ay nakapagpatayo ng isang malaking
kompanya sa Pilipinas. Tatlong taon na siyang naninirahan sa Pilipinas.
Sagot: ___________________
Paliwanag: _____________________________________________________________
________________________________________________________________________
4. Si Lenie ay ipinanganak sa Cebu. Ang kaniyang ama ay Pilipino at ang
kaniyang ina ay isang Hapones.
Sagot: ___________________
Paliwanag: _____________________________________________________________
________________________________________________________________________
5. Si Gary ay isang OFW na nagtatrabaho sa bansang China. Doon na siya
nakahanap ng mapapangasawa at nakabuo ng sariling pamilya ngunit plano
niyang umiwi sa Pilipinas sa lalong madaling panahon. Si Gary ay isang?
Sagot: ___________________
Paliwanag: _____________________________________________________________
________________________________________________________________________

DSK-CID-LRMS-LAS-v1r0.0e03.09.21
Serbisyong may Integridad, Kalidad, Angat, at Tapat

Address: Kenram, Isulan, Sultan Kudarat


Telephone No.: (064) 471 1007
Website:https://depedsultankudarat.orgEmail: depedsk.r12@deped.gov.ph
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION XII
DIVISION OF SULTAN KUDARAT
Lambayong Secondary School Cluster

D. Pamantayan sa Pagwawasto

Pamantayan Lubos na Mahusay Mahusay Hindi Gaanong


(5 puntos) (3 puntos) Mahusay
(1 puntos)

Nilalaman Wasto o May ilang mali o Karamihan sa mga


makatotohanan ang hindi datos ay mali o hindi
lahat ng makatotohanan ang makatotohanan.
impormasyon impormasyon

Paglalahad Lubhang maayos at Maayos ang Kulang sa kaayusan


organisado ang paglalahad ang paglalahad
paglalahad

Kalinawan Lubhang malinaw at Malinaw at Maraming bahagi


nauunawaan ang nauunawaan ang ang hindi
mga pahayag pahayag maunawaan sa
pahayag

E. Sanggunian
Learner’s Module Kontemporaryong Isyu pahina 357.
Saligang Batas ng 1987 ng Pilipinas. (1987, February 2). Ang Konstitusyon ng
Republika ng Pilipinas 1987.
K-12 MELCS pahina 58.

Bumuo sa Pagsulat ng LAS

Manunulat: Fareed M. Guiapal


Tagasuri: Rodel M. Ramboyon & Enrile L. Caridad
Paaralan: Lambayong National High School
Distrito: Lambayong
DSK-CID-LRMS-LAS-v1r0.0e03.09.21
Serbisyong may Integridad, Kalidad, Angat, at Tapat

Address: Kenram, Isulan, Sultan Kudarat


Telephone No.: (064) 471 1007
Website:https://depedsultankudarat.orgEmail: depedsk.r12@deped.gov.ph
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION XII
DIVISION OF SULTAN KUDARAT
Lambayong Secondary School Cluster

SANAYANG PAPEL NG PAGKATUTO


SAGUTANG PAPEL (Answer Sheet)

Pangalan: ___________________________ Baitang at Pangkat: ____________ Iskor: _____


Asignatura: Guro: ____________________________________
Markahan: Linggo: __________________________

DSK-CID-LRMS-LAS-v1r0.0e03.09.21
Serbisyong may Integridad, Kalidad, Angat, at Tapat

Address: Kenram, Isulan, Sultan Kudarat


Telephone No.: (064) 471 1007
Website:https://depedsultankudarat.orgEmail: depedsk.r12@deped.gov.ph
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION XII
DIVISION OF SULTAN KUDARAT
Lambayong Secondary School Cluster

SANAYANG PAPEL NG PAGKATUTO

Pangalan: ___________________________ Baitang at Pangkat: ____________ Iskor: _____


Asignatura: ARALING PANLIPUNAN 10 Guro: ____________________________________
Markahan: Ikaapat Linggo: Una– LAS 3 MELC Code: AP10ICC-IVe-6.3

Uri at Prinsipyo ng Pagkamamamayan

A. Tuklasin
Naalala mo pa ba ang mga nakaraang aralin tungkol sa Pagkamamamayan?
Sa araling ito ay inaasahan na matutunan ang mga uri at prinsipyo ng
pagkamamamayan. Susuriin mo rin kung naaayon ba ang iyong mga panimulang
kaalaman sa paksa sa talakayan sa bahaging ito.

B. Suriin
Dalawang uri ng mamamayan:
1. Likas o Katutubo - Anak ng Pilipino, parehas mang magulang o isa lang.
Halimbawa: Ang ating Pangulong Rodrigo Duterte ay isang likas o
katutubong Pilipino dahil parehong magulang niya ay Pilipino na nakatira
sa Mindanao.
2. Naturalisado - Dating dayuhan na naging mamamayang Pilipino dahil sa
proseso ng naturalisasyon. Halimbawa: Si Ryan Bang ay isang Koreano,
ngunit ilang taon na siyang naninirahan sa Pilipinas kung kaya ay
napamahal na siya sa bansa natin. Dumaan siya sa proseso ng
naturalisasyon kung kaya’y si Ryan Bang ay maituturing na isang
naturalisadong Pilipino.

Mga prinsipiyo ng Pagkamamamayan

1. Jus sanguinis - Naaayon sa dugo o pagkamamamayan ng mga magulang o


isa man sa kanila. Halimbawa: Si Anne Curtis ay maituturing na
mamamayang Pilipino dahil ang isa sa mga magulang niya ay Pilipino.
2. Jus soli - Naaayon sa lugar ng kaniyang kapanganakan anuman ang
Pagkamamamayan ng kaniyang mga magulang. Halimbawa: Kung ang

DSK-CID-LRMS-LAS-v1r0.0e03.09.21
Serbisyong may Integridad, Kalidad, Angat, at Tapat

Address: Kenram, Isulan, Sultan Kudarat


Telephone No.: (064) 471 1007
Website:https://depedsultankudarat.orgEmail: depedsk.r12@deped.gov.ph
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION XII
DIVISION OF SULTAN KUDARAT
Lambayong Secondary School Cluster

isang Pilipino ay saktong ipinanganak sa bansang Amerika, maari siyang


tawagin na mamamayang Amerikano dahil sa prinsiyo ng Jus Soli.

C. Mga Gawain sa Pagkatuto

Gawain 1. Kunin mo sa Kahon. Sa kahon nakasulat ang uri at prinsipiyo ng


pagkamamamayan. Sa sagutang papel, isulat kung ano ang pinaka naayon na
sagot batay sa mga senaryo.

Likas o Katutubo Jus sanguinis

Naturalisado Jus soli

________________1. Si Nena ay isang OFW sa Australia. Nakatagpo siya doon ng


kapwa niya din manggagawang pinoy at nakabuo ng anak sa nasabing bansa. Ang
anak ni Nena ay maaaring maging mamamayang Australiano dahil sa?
________________2. Si Daniel Matsunaga ay isang Brazilian-Japanese. Napili niyang
tirahan ang maynila kung kaya ay napamahal na siya dito at gusto niyang maging
isang mamamayang Pilipino.
________________3. Si Benjamin ay anak nina Aling Marites na tubong Ilocus Norte
at ni Mang Ben na tubong Zamboanga naman. Anong uri ng mamamayan
mapapabilang si Benjamin?
________________4. Si Grace Lee ay isang purong Koreano. Ngunit dahil sa dito na
siya na tatrabaho sa Pilipinas ay gusto niyang maging isang mamamayang Pilipino.
________________5. Si Roger ay kasalukuyang nag-aaral sa ibang bansa. Ang
kanyang nanay ay isang Filipino at amerikano naman ang kanyang tatay. Si Roger
ay isang mamamayang Pilipino batay sa anong Prinsipyo?

D. Sanggunian
Learner’s Module Kontemporaryong Isyu pahina 358.
K-12 MELCS pahina 58.

Bumuo sa Pagsulat ng LAS

Manunulat: Fareed M. Guiapal


Tagasuri: Rodel M. Ramboyon & Enrile L. Caridad
DSK-CID-LRMS-LAS-v1r0.0e03.09.21
Paaralan: LambayongSerbisyong
National Integridad,
mayHigh School Kalidad, Angat, at Tapat
Distrito: Lambayong

Address: Kenram, Isulan, Sultan Kudarat


Telephone No.: (064) 471 1007
Website:https://depedsultankudarat.orgEmail: depedsk.r12@deped.gov.ph
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION XII
DIVISION OF SULTAN KUDARAT
Lambayong Secondary School Cluster

SANAYANG PAPEL NG PAGKATUTO


SAGUTANG PAPEL (Answer Sheet)

Pangalan: ___________________________ Baitang at Pangkat: ____________ Iskor: _____


Asignatura: Guro: ____________________________________
Markahan: Linggo: __________________________

DSK-CID-LRMS-LAS-v1r0.0e03.09.21
Serbisyong may Integridad, Kalidad, Angat, at Tapat

Address: Kenram, Isulan, Sultan Kudarat


Telephone No.: (064) 471 1007
Website:https://depedsultankudarat.orgEmail: depedsk.r12@deped.gov.ph
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION XII
DIVISION OF SULTAN KUDARAT
Lambayong Secondary School Cluster

Susi sa Pagwawasto

1. PILIPINO
2. HINDI
3. HINDI
4. PILIPINO
5. PILIPINO

Sa paliwanag, ang sagot ay maaring magkakaiba.

DSK-CID-LRMS-LAS-v1r0.0e03.09.21
Serbisyong may Integridad, Kalidad, Angat, at Tapat

Address: Kenram, Isulan, Sultan Kudarat


Telephone No.: (064) 471 1007
Website:https://depedsultankudarat.orgEmail: depedsk.r12@deped.gov.ph
Republic of the Philippines
Department of Education
REGION XII
DIVISION OF SULTAN KUDARAT
Lambayong Secondary School Cluster

Susi sa Pagwawasto

1. Jus Suli
2. Naturalisado
3. Likas o Katutubo
4. Naturalisado
5. Jus Sanguinis

DSK-CID-LRMS-LAS-v1r0.0e03.09.21
Serbisyong may Integridad, Kalidad, Angat, at Tapat

Address: Kenram, Isulan, Sultan Kudarat


Telephone No.: (064) 471 1007
Website:https://depedsultankudarat.orgEmail: depedsk.r12@deped.gov.ph

You might also like