k$NaaYTk ­ p`SnasaMca

Baaga 1
³ p`Sna ivacaarlao gaolaolaI vaYao- Á 2014¸ 2015¸ 2018¸ 2019¸ 2020´
(a JaaopDIt tuJaI AajaI jaovha jaovha ekTI AsaayacaI¸ tovha tovha Avasao¹paOiNa-maocyaa ra~I itlaa Aavaaja eokU yaayacaoÁ
‘maI yao} kaÆ … maI yao} kaÆ… malaa yaayacaM Aaho…’
eka paOiNa-maolaa ihlaa Aavaaja Aalao ‘yao} kaÆ maI yao} kaÆ’ hI mhNaalaI¸ ‘yaoÑ’ tr punha Aavaaja Jaalaa¸ ‘piScamaokDM
jaI pDkI iBaMt Aaho¸ itcyaa payaat maI AahoÑ’

Aa[-¸ dada AamhI caar maulaM AaiNa AajaI naaokrIcyaa gaavaI caalalaao haotao.
AajaI janmaat pihlyaaMdaca evaZa maaoza p`vaasa krt haotI. tI far gaaoMQaLUna gaolaI haotI. TkaTka sagaLIkDM
baGat haotI. ervaI sattca qaaoDa puZo yao}na hnauvaTIkDM Jauklaolaa itcaa Kalacaa Aaoz Aata jaastIca baahor idsat
haota.
P`avaasaat maaJyaa vaiDlaaMcyaa vaR%tI jaast ]<aoijat haot.
p`Sna Á
1. naaokrIcyaa gaavaI paNyaacaI isqatI kSaI haotI qaaoD@yaat vaNa-na kra.
2. dadaMcyaa naaokrIcyaa gaavaI jaaNyaasaazI sava-jana jaoMvha imarja jaM@Sanavar Aalao¸ tovha savaa-t jaast BaItI kaoNaalaa
vaaTt haotI? ka?
3. kaoNa%yaa p`saMgaanaMtr mauLM ]GaDI pDlaolyaa vaolaIsaarKI AajaI saukt gaolaI? ikMvaa AajaIcao mana dadaMcyaa naaokrIcyaa
gaavaI ka rmat navhtoÆ %yaamauLo itcaI Avasqaa kSaI JaalaI haotI?
4. laoKkacaI Aa[- AajaIlaa Ba`imaYT ka mhNao? ikMvaa laoKkacaI AajaI kSaamauLo B`aimaYT JaalaI haotI ?
5. p`vaasaat laoKkacao Aa[-vaDIla ksao vaagat ?
6. laoKkalaa AajaI B`aimaYT ka vaaTt navhtI ? ikMvaa laoKk va %yaacyaa BaavaMDaMnaa %yaaMcaI AajaI kQaIhI AQa-vaT
vaaTlaI nahI¸ yaacao karNa kaya haoto?
7. dadaMcyaa naaokrIcao gaava ksao haoto ?
k$NaaYTk Paana Ë. 1
9. laoKkacyaa vaiDlaaMcyaa naaokrIcyaa gaavacyaa Garacao vaNa-na kra.
10. Aa[-nao paNyaacyaa baabatIt kaoNata Qasaka Gaotlaa haota? %yaasaazI tI kaya krIt Asao?
11. yaa Garat ivazUkaka raht AsaUnahI %yaaMcaI saaobat ka navhtI?
12. Aa[-nao naaga paihlyaacao ivazUkakaMnaa saaMigatlao¸ tovha %yaaMnaI kaoNaalaa baaolaavaUna AaNalao ? Aalaolyaa maaNasaanao kaya
kolao?
13. ivazUkaka kaoNa haoto? %yaaMnaI Aa[-laa kaoNata sallaa idlaa?
14. Aa[-laa basalaolaI naagaacaI BaItI puZo kaoNaI va kSaI dUr kolaI? ikMvaa ivazUkaka va maaMi~kanao imaLUna naagaacaa
baMdaobast ksaa kolaa?
15. laoKkacaI AajaI caMpaYaYzI yaoNyaacaI vaaT ka baGat basao?
16. maQyara~I paNyaasaazI ]zlaolyaa Aa[-nao kaoNaalaa paihlao? pahtaca itlaa huDhuDI ka BarlaI?
17. AajaI jaSaI tpikrIcaI DbaI ivasarayacaI¸ tSaI tI kaoNaalaa ivasarlaI haotI? tao p`saMga ilaha.
18. BaTjaIMnaI kaoNa%yaa maafk Apoxaonao dadaMcyaa tabyaat Gar idlao haoto?

Baaga 2
³ p`Sna ivacaarlao gaolaolaI vaYao- Á 2015¸ 2019´
“Baa} r@tbaMbaaL Jaalaaya\. %yaalaa ta%yaaMcyaa GaaoDInaM laaqa maarlaIÑ”
Da^@Tr ikMvaa vaOV Aamacyaa gaavaI¸ far kaya¸ pMcaËaoSaIthI navhto.
hI jaKma barI krayalaa karMDomaamaa ]pyaaogaI pDlaa.%yaanaM katacaI vas~gaaL pUD jaKmaot BarlaI AaiNa baGaayalaa
idsaavaM¸ mhNaUna ekca DaoLa maaokLa zovaUna p+I baaMQalaI.
eka DaoLyaanaM baGat kahI idvasa maaJaa Baa} ihMDlaa AaiNa lavakrca bara Jaalaa.
p`Sna Á
1. karMDo maamaaMcao vyai@tica~ roKaTa.
2. taMbao maastraMcao vyai@tica~ roKaTa.
3. laoKkacyaa maUL gaavaI pa}sa ksaa haota?
4. pavasaaLyaacaa kaL mhNajao dudI-na Asao laoKkanaoo ka mhMTlao?
k$NaaYTk Paana Ë. 2
5. taMbao maastraMcaI EaImaMtI kSaI haotI?
6. ‘hIca AaplaI Aa[- AsatI¸ tr iktI caaMgalaM JaalaM AsatM²’ Asao laoKkalaa kaoNaasaMdBaa-t vaaTlao haoto ? ka?
7. naanaa kaoNa haoto? %yaaMcaa vaaDa¸ %yaaMcaI EaImaMtI ksaa dSa-vat haota?
8. naanaaMcao vyai@tma%va laoKkanao ksao vaiNa-lao Aaho?
9. mhatarI saaovaLI saasaU maulaaMvar ka vaOtagat Asao?
10. maavaSaIcyaa vaaDyaat sadOva kaoNakaoNatI kamao caalalaolaI Asat?
11. gaaoLyaaMcao vyai@tica~ tumacyaa SabdaMt ilaha.
12. gaaoLINa baa[-Mcao vyai@tica~ roKaTa.
13. laoKkacyaa AajaIcao SaovaTI Jaalaolao hala va itcaa maR%yaU yaabaabat qaaoD@yaat saaMgaa.

Baaga 3
³ p`Sna ivacaarlao gaolaolaI vaYao- Á 2016¸ 2017¸ 2018¸ 2019 ´
“ hao ¸ kahI trI saaoya kolaI payajao¸ nha[- tr tI paorM PlaogaanaM jaayacaI… Aaplyaa gaaoLyaacaI baayakU Aana\ tao
taMbyaacaa paorgaa nha[- fukT maolaoÆ”
naanaaMcyaa trvaTUna baaolaNyaacaa,¸ iSavyaa GaalaNyaacaa¸ laalaBaDk DaoLyaaMcaa Aqa- puZo puZo AamhaMlaa kLlaa.

vaDlaaMnaa baZtI imaLalaI¸ mhNajao kahI ivaSaoYa frk pDlaa naahI. maI ekvaar jaa}naca baiGatlaM.
kQaI malaa pustI kaZNyaasaazI kagad laagat. kQaI ‘raNaI’ inaba hvaM Asao¸
kQaI Saa[-caI puDI hvaI Asao. hyaa vastU AaNaNyaasaazI maI dukanaaeovajaI kcaorIt jaat Asao.
p`Sna Á

1. laoKkacyaa Baavaalaa kaoNata Aajaar Jaalaa haota? baro vaaTavao mhNaUna tao kaya krIt Asao?
2. %yaavar Aa[-nao kaya ]paya kolaa?
3. laoKkacyaa QaakTyaa Baavaacyaa payaacaa Aajaar ksaa bara Jaalaa ?
4. kaoNa%yaa GaTNaomauLo laoKkacyaa Baavaanao GarI JaaopNao Aijabaat saaoDUna idlao ?
5. laoKkacyaa Aa[-cao baalapNa ksao gaolao?
k$NaaYTk Paana Ë. 3
 6. laoKkacaa maaoza Baa} iSaxaNaasaazI rajaQaanaIcyaa gaavaI inaGaalaa toMvha Aa[-nao kaoNa%yaa Apoxaa vya@t kolyaa ?
7. gaavaat Aalaolyaa Plaogacyaa saaqaIcao qaaoD@yaat vaNa-na kra.
8. Plaoga gaavaat Aalaolaa Asatanaa Aa[-caI JaalaolaI Avasqaa va %yaavar vaiDlaaMcao AitSaya qaMD vaagaNao spYT kra.
9. PlaogamauLo laoKkacao kuTuMba gaava saaoDUna kaozo rahayalaa gaolao va ksao raht haoto?
10.AaosaaDIcyaa Garat rhat Asatanaa paOiNa-maocyaa ra~I Aa[-laa baahor kaya idsalao ?
11. laoKkacyaa vaiDlaaMcyaa kcaorIcao vaNa-na kra.
12. dada kaoNatI baatmaI Gao}na GarI Aalao? tI baatmaI eoktaca Aa[-nao kaoNatI manaaorajyao paihlaI?
13. Aa[-cao baalapNa jaoqao gaolao %yaa gaavaacao $p ksao haoto?
14. Aaplyaa gaavaatIla saUDkqaaMivaYayaI kaoNatI maaihtI Aa[- maulaaMnaa saaMgat Asao ?
15. laoKkacao Aajaaobaa kSaanao vaarlaoÆ %yaaMcyaa maagao Garacao vaOBava gaolao¸ Asao Aa[- ka mhNato ?
16. Aa[-caa laoKkacyaa vaiDlaaMvar manaatUna raga ka haotaÆ trI itnao kaoNata Aa%maivaXvaasa baaLgalaa haota ?
17. AaoZyaakazcaM Gar laoKkacyaa Aa[-laa ka nakao haoto? ikMvaa ‘AaoZyaakazcaM ApoSaI Gar nakaoÑ’ Asao Aa[-
ka mhNat haotI?
18. AaoZyaakazcaM ApoSaI Gar laoKkacyaa Aa[-laa nakao haoto¸ yaavar vaiDlaaMcao mat kaya haoto ?
19. AaoZyaakazcyaa Garat Aa[-laa kaoNata BayaMkr Aajaar Jaalaa? %yaavar itnao kaoNakaoNato ]paya kolao?
20. Aa[-cyaa AQa-iSaSaIvar gaaosaavyaanao kaoNata ]paya kolaa ?
21. “iktI kaL maI ho sahna k$?” Asao Aa[- kSaa saMdBaa-t mhNao? ka? %yaacaa maulaaMvar kaya pirNaama hao[-?
22. AaoZyaacyaa plaIkDo rahNaaáyaa gaaosaavyaacao vaNa-na kra.
23. AaoZyaa plaIkDcaa saaQaupu$Ya ksaa haota? kaoNa%yaa baabatIt tao [tr saaQauMhUna vaogaLa haota?
24. Aa[-nao AaoZyaa plaIkDcyaa saaQaupu$Yaasamaaor kSaa saMdBaa-t ]GaDpNao matBaod vya@t kolaa ? %yaacaa pirNaama
kaya Jaalaa?
25. Aa[-nao yaa gaaosaavyaakDo kSaacaI maagaNaI kolaIÆ kaÆ %yaavaoLI itcaI manaÁisqatI kSaI JaalaI haotI ?
26. laoKkacyaa Aa[-laa gaaosaavyaakDo pIz ka maagaavao laagalao?
27. Plaogacyaa saaqaIt SaaLa baMd haotI tovha laoKk kaya krIt Asao ?
k$NaaYTk Paana Ë. 4
 28. Aaolyaa icapaDacaa maar kaoNaalaa va ka Kavaa laagalaa?

Baaga 4
³ p`Sna ivacaarlao gaolaolaI vaYao- Á 2020´
dada maaJyaa AMgaavar paMGa$Na Gaalaayacao AaiNa hLU Aavaajaat vyaMkToSastao~ mhNat rahayacao.
ho stao~ to AgadI manaapasaUna mhNaayacao.
jaNaU kahI tao kaoNaI vyaMkToSa haota¸ tao DaoLo imaTUna eoktao Aaho AaiNa ho mhNatahot.
eokUna eokUna malaa sau\wa kahI AaoLI paz Jaalyaa hao%yaa…

Paaca maihnao gaolao. gaavaat puYkL pDJaD k$na¸ maaNasaM maa$na¸ kaLa Plaoga inaGaUna gaolaa.
ranaatlyaa vas%yaa maaoDUna maaNasaM punha gaavaat naaMdayalaa AalaI. AamhI gaavaat dusarM Gar baiGatlaM.
%yaatlyaa %yaat AaoZyaacyaa javaLpasa Gar baGaNaM ho [qaM SahaNapNaacaMca haotM¸ ervaI GaratlaI s~I
paNaI AaNata AaNata ma$na gaolaI AsatI.
p`Sna Á
1. Plaoga naMtr navaIna Gaotlaolyaa Garacao maalak baMDaobaa yaaMcao vya@tIica~ roKaTa.
2. laoKkacyaa Garcyaa hjaamatIcyaa kaya-Ëmaacao saivastr vaNa-na kra.
3. navyaa Garat gaolyaavar Aa[-laa AanaMd ka Jaalaa?

4. hjaamat na krNyaacao kaoNato pirNaama baarIkravaaMnaa Baaogaavao laagalao?

5. laoKkanao kolaolyaa pihlyaa svayaMpakacao saivastr vaNa-na kra.
6. laoKk ivaihrIt ksaa pDlaa?
7. laoKkacyaa D``\a^[-Mgacyaa tasaacao vaNa-na kra.
8. laoKkacao vyai@tica~ roKaTa.

10. PlaoganaMtr badlalaolyaa GaracaM¸ paNaI BarNyaacyaa pwtIcaM vaNa-na kra.

k$NaaYTk Paana Ë. 5
12. laoKkacyaa kakaMcao vyai@tica~ roKaTa.
13. laoKkacaa ica~klaa prIxaocaa AnauBava ilaha?
14. Aa[-cyaa jaIvanap`vaasaacao vaNa-na laoKkacyaa Sabdat saaMgaa.
15. laoKk Aaplyaa AazvaNaI kSaa Asatat ho saaMgatao¸ %yaacao vaNa-na kra.
16.laoKkacaa dusaáyaa naMbarcaa Baa} ‘kosa kapNao’ ka caukvat Asao? %yaamauLo %yaalaa kaoNata pirNaama Baaogaavaa laagalaa?
17. eko idvaSaI sava- kamao baajaUlaa zo}na Aa[- %yaalaa sarkarI dvaaKaNyaat ka Gao}na gaolaI?
18. Da^@TraMnaI Baavaalaa tpasalyaavar to Aa[-var ka ragaavalao? Da^@TraMnaI ]pcaar kSaap`karo kolao?
19. kahIhI Apaya na haota yaa jaIvaGaoNyaa duKNyaatUna laoKkacaa ha Baa} bara haoNyaacao Eaoya kaoNaakDo jaato ?
ksao?
20. kaoNata ivaYaya caaovaIsa tasa Aa[-caM mana vyaapUna raihlaolaa haotaÆ kaÆ
21. Aa[-nao paoralaa Gao}na ekTInaM krNyaasaarKa ha p`vaasa naahI¸ Asao vaiDlaaMnaa ka vaaTayacaoÆ
22. gaavaI jaaNyaapUvaI- Aa[-nao laoKkalaa kaoNa%yaa saUcanaa kolyaa hao%yaaÆ ikMvaa gaavaI jaaNyaapUvaI- Aa[-nao
laoKkalaa kaya bajaavalao haotoÆ

Baaga 5
³ p`Sna ivacaarlao gaolaolaI vaYao- Á 2014¸ 2020´
Aa[-cyaa taoMDavar toja AalaM. vaagaNyaat ivaSaoYa Aaba Aalaa.tI caaMgalaI ]jaL AaiNa ikMicat sqaUla
idsaayalaa laagalaI AaiNa tI AamacyaajavaL dadaMcaa ]llaoK krtanaa ‘ho tukaramabaaovaa’ Asaa krInaaSaI JaalaI.
tukaramabaaovaa (a SabdacaI jaagaa Aata ‘svaarI yaa AadraqaI- SabdanaM GaotlaI. Aa[-caa kDk svaBaava AaiNa
faDfaD baaolaNaM (amauLM dadaMnaI itcaM TaopNanaava ‘faOjadar’ zovalaM haotM.
एkda dada far vaoL (a jaamadarKaNyaat basaUna ho SaaoQa¸ to ]cakT¸ AsaM krtM haoto. sadáyaacyaa baahInaM
varcaovar kpaLavarcaa Gaama pusat haoto. %yaaMcyaa DaoLyaaMvar caYmaa haota AaiNa far vyaga` hao}na to kahI trI

k$NaaYTk Paana Ë. 6
SaaoQat haoto. duparcaa dID vaajalaa. drmyaana Aa[-nao daona vaoLa malaa baahor baOzkIcyaa dalanaat eka kaopáyaat
Asalaolyaa (a jaamadarKanyaakDo ipTaLUna saaMigatlaM haotM.
p`Sna Á
1. saaKrgaDcyaa pirsaracao vaNa-na tumacyaa Sabdat kra.
2. saaKrgaDcyaa vaaDyaacao saivastr vaNa-na kra.
3. saaKrgaDcyaa naalyaat gaaya kSaI pDlaI va itlaa ksao vaacavalao?
4. vaaDyaatIla EaImaMtImauLo laoKkacyaa Aa[-vaiDlaaMcyaa vaagaNyaat kaoNato pirvat-na Aalao? ikMvaa Aa[- vaiDlaaMnaa
svaarI ka mhNaU laagalaI? ikMvaa dada Aa[-laa faOjadar ka mhNat haotoÆ
5. dovaIcyaa ]%savaacao vaNa-na laoKkanao ksao kolao Aaho? ikMvaa saaKrgaDinavaisanaI dovaIcaI navara~ kSaI fulaUna yaot
Asao? qaaoD@yaat saaMgaa.
6. laoKkacyaa kakacao lagna ksao par pDlao?
7. dada jaamadarKanyaacaI doKBaala kSaI krIt Asat?
8. dadaMvar kaoNata p`saMga AaoZvalaa? %yaatUna %yaaMcaI kSaI sauTka JaalaI? ikMvaa dadaMvar kaoNato saMkT kaosaLlao?
ikMvaa jaamadarKanyaat dada kaya SaaoQat haoto? ho %yaaMcyaasaazI maaozo saMkT ka haotoÆ
9. saaKrgaDavar vaavartanaa dadaMcyaa manaavar kaoNato dDpNa Asao? ikMvaa saaKrgaDavar vaavartanaa dadaMnaa
kaoNatI icaMta vaaTayacaI?
10. hrvalaolao pnnaa ho r%na laKaobaanao ksao SaaoQaUna kaZlao? ikMvaa dadaMvar AaoZvalaolyaa saMkTatUna kaoNaI va kSaI
sauTka kolaI?
11. Acaanak AaoZvalaolyaa saMkTamauLo Aa[- dadaMcaI manaÁisqatI kSaI JaalaI?
12. laKaobaacao AaBaar Aa[-nao ksao maanalao?
13. laKaobaacao vyai@tica~ roKaTa.
14. Aa[- maaozyaa Baavaavar ka saMtaplaI? ikMvaa laoKkacaa maaoza Baa} ma^iT/k pirxaot naapasa Jaalyaavar dada
kahIca ka baaolalao nahIt? maa~ Aa[- KUp baaolalaI¸ yaacao karNa kaya haoto?
15. vaDIla Baa} mhNaUna dadaMnaI kaoNato kt-vya par paDavao Asao Aa[-laa vaaTt haoto?

k$NaaYTk Paana Ë. 7
 Baaga 6
³ p`Sna ivacaarlao gaolaolaI vaYao- Á 2018 ´
jarIcaM patL AaiNa jarIcaI caaoLI naosalaolaI Aa[- Cana idsat haotI. jarIcaa jaaMBaLa $maala¸ ipvaLa roSamaI
kaoT¸ gaLyaaBaaovatI ]prNaM AaiNa kpaLavar taMbaDMBaDk gaMQaacaM baaoT laavalaolao dada Gaa[- Gaa[-t lagnaGarat ihMDt haoto
AaiNa kuNaakuNaalaa baajaUlaa baaolaavaUna kanaat kahI saaMgat haoto.maulaM Qaavat haotI. A<araMcaa GamaGamaaT haota. vaajaM~I
JaDt haotI.
p`Sna Á
1. Aazvyaa BaavaMDakDUna ³maQaU´ Aa[-cyaa kaya Apoxaa hao%yaa ? %yaalaa kaoNata Aajaar Jaalaa va %yaat %yaacaa AMt
ksaa Jaalaa?
2. vaiDlaaMcaI naaokrI gaolyaavar Garavar kaoNata p`saMga AaoZvalaa ? maaozyaa Baavaanao sava- pirisqatI kSaI saavarlaI ?
3. Aa[- ta[-Aa[- ivaYayaI kaoNatI kqaa saaMgat Asao ?
4. laoKkacyaa vaiDlaaMcaa maR%yaU kaÀksaa Jaalaa ?
5. dhaivacyaa prIxaot naapasa Jaalyaavar Gar saaoDUna gaolaolyaa laoKkacyaa Baavaanao kaya kolao va tao tsaa ka vaagalaa yaacao
laoKkanao idlaolao spYTIkrNa ilaha.
6. laoKkanao D``\a^[-MgacaI prIxaa kSaI idlaI?
7. laoKkacyaa Aazvyaa BaavaMDacao qaaoD@yaat vaNa-na kra.
8. k$NaaYTk maQao Aalaolao dusaáyaa mahayauwacao vaNa-na ilaha.
9. ek vaYaa-cyaa Ba`maMtInaMtr kaolhapUrat laoKkacaa qaaorlaa Baa} kaoNato kama k$ laagalaa haota?

10. laoKkacaI va %yaacyaa maaozyaa BaavaacaI kaolhapUrat BaoT Jaalyaavar maaozyaa Baavaanao kaya kolao? spYT kra.
11. laoKkanao %yaacyaa vaihNaIcao vaNa-na ksao kolao Aaho?
12. dadaMcyaa caula%yaaMcao svaBaava vaOiSaYTya saaMgaa¸ to laoKkacyaa kuTuMbaaSaI kSaa pwtInao vaagat?
13. laoKkacyaa maaozyaa Baavaacao lagna ksao par pDlao?
14. tuL[-caI kaoNatI Aa#yaaiyaka Aa[-nao laoKkalaa saaMigatlaI?
15. ‘Aamacao jaunao Gar ho kahI ivaSaoYa vya@tIma<va Asalaolao Gar haoto¸’ Asao laoKk ka mhNatat ?
k$NaaYTk Paana Ë. 8
 16. jamaavaanao Garo poTvaUna idlyaanaMtr gaavaatIla ba`a*maNa kuTuMbao kSaI rahU laagalaI?
17. laoKkacyaa qaaorlyaa Baavaanao vaoLaovaoLI Garalaa saava$na GaoNyaacao kadMbarIt Aalaolao p`saMga qaaoD@yaat saaMgaa.
18. paTlaINaAa[-cyaa GarI rahayalaa laoKkacao kuTuMba ka gaolao?
19. “sava- vaaTa KuMTlyaa trI Aa[- itcaI vaaT kQaIca KuMTU dot nasao”¸ Asao laoKk ka mhNatao ? À ho pustkatIla
kaoNakaoNa%yaa p`saMgaaMtUna idsaUna yaoto qaaoD@yaat saaMgaaÀ ]dahrNao dyaa.
20. iSaxak Jaalaolyaa Baavaanao Gar punha ksao ]Bao kolao?

Baaga 7
ho icarobaMdI Gar Cana haotM. Aa[-laa Baa} navhta. naahItr ha baaLgaItatlyaa maamaacaa vaaDa SaaoBalaa Asata.
[qalyaa $Md AMgaNaat Baagalaolyaa caaMdaobaalaa lapayalaa inaMbaaoNaIcaM JaaDsauwa haotM. Aa[-caI caaMgalaI ipkNaarI baagaa[-t¸
ijara[-t ASaI Azra ekr jamaIna (a gaavaI haotI. %yaamauLM maamaacyaa vaaDyaat jaa}na¸ tUpraoTI Ka}na yaayalaahI
AamhaM kuNaalaa AaDkazI navhtI.
p`Sna Á
1. p`aqaimak SaaLotIla iSaxak BaavaacaI naaokrI kSaI haotI ?
2. laoKkacyaa iSaxak Baavaacyaa lagnaat kaoNa%yaa ADcaNaI yaot hao%yaa ?
3. lagna jamaNyaasaazI iSaxak Baavaanao kaoNa%yaa KTpTI kolyaa ?
4. Aaho %yaa naaokrIt baZtI imaLivaNyaasaazI iSaxak Baavaalaa kaya kravao laagaNaar haoto ?
5. Aa[-nao maahorcao Gar ivakNyaacaa inaNa-ya ka Gaotlaa?
6. ivahIr KaodUna Jaalyaavar laoKkacyaa Garcao va Saotacao ica~ ksao badlalao?

Baaga 8
³ p`Sna ivacaarlao gaolaolaI vaYao- Á 2016¸ 2017¸ 2018 ´
“ Aro¸ tumhI samaqa- Aahat¸ mhNaUna krto. nasata¸ tr kolao nasato. vaDIla haoto tumacao¸ tovha kaya kolaM ?

kaoraMTIcaI fulaM vaahUna¸ maUzBar taMdUL puZM zovaUnaca dovaalaa namaskar kolaa naa?”
k$NaaYTk Paana Ë. 9
 saunaaMvar ragaavalaI¸ mhNajao Aa[- mhNao¸
“na} maihnao AaoJaM vaaZvalaM¸ maI Ksta Kallyaa¸ dRYTIcaI daorI AaiNa hataMcaa paLNaa k$na paorM maI vaaZvalaI AaiNa
Aaya%yaa ipzavar roGaaoTyaa maarayalaa (a Aalyaa. kala Aalyaa AaiNa Aaja maalakINa Jaalyaa. maaJaI maulaM (aMnaa
fukTat imaLalaI.”
p`Sna Á

1. laoKkacyaa Aa[-nao laoKkajavaL zovaayalaa iktI pOsao idlao? ka?

2. laoKkacyaa kaoNakaoNa%yaa gaaoYTI baGaUna Aa[-laa AanaMd hao[-?
3. Aa[- danaQama- ka va ksaa k$ laagalaI?
4. laoKkacyaa Aa[-nao laoKkajavaL zovaayalaa idlaolao pOsao ksao saMplao?
5. Aa[-laa maahorcaI jamaIna ka ivakavaI laagalaI?
6. Aa[-caa laoKkavar jaIva haota ho saaMgaNaaáyaa GaTnaa saaMgaa?
7. D``\a^[-Mga maastraMcyaa Garcaa kaoNata AnauBava laoKkalaa Apmaanaaspd vaaTtao? ikMvaa
‘iBaxaukanaM p@vaannaaMcaI va caakranaM maanaacaI Apoxaa zovaU nayao¸’ Asao laoKk ka mhNatat?
8. Aa[-caI saunaaMsaaobat va maulaaMsaaobatcaI vaagaNaUk kSaI haotI?
9. gaava AaiNa Sahratlaa kaoNata frk laoKkanao saaMigatlaa Aaho?
10. laoKkacyaa GarI Aa[-laa ka krmat nasao?

Baaga 9
³ p`Sna ivacaarlao gaolaolaI vaYao- Á 2015¸ 2016 ´
Garacyaa maagacyaaca baajaUlaa rolvaocao $L haoto. QaaDQaaD Aavaaja krIt gaaDI yaayacaI AaiNa jaayacaI. kahI xaNa
&anadovaacao Sabd yaa QaDQaDaTat bauDUna jaayacao. gaaDIcaa Aavaaja laaMba gaolyaavar punha var yaayacao.
eko idvaSaI phaTo Aa[- jaagaI JaalaI¸ tr maulagaI AMqa$Naavar navhtI.kuzM gaolaI ?
kalacaa idvasa maMgaLvaarcaa haota. maihnyaatlaa itsara maMgaLvaar¸ (aca vaarI itcaa phaDasaarKa puÉYa kaLanaM AaoZUna
naolaa haota.

k$NaaYTk Paana Ë. 10
vaR<ap~aMtUna inaMda¹naalastI JaalaI.
naahI naahI to Aaraop Jaalao. ha Aaplyaa jaagaocaa rajaInaamaa do}na vaYa-Bar GarI basalaa. pMK taoDlaolyaa paKrasaarKI
%yaacaI isqatI JaalaI.
ksaM haotM AaiNa ksaM JaalaM¸ mhNaUna Aa[-naM far jaIvaalaa laavaUna GaotlaM.
p`Sna Á

1. laoKkacyaa lahana baihNaIcao lagna ka jauLt navhto?

2. laoKkacyaa lahana baihNaIcao lagna ksao par pDlao?
3. puZo itcao AayauYya ksao gaolao?
4. laoKkacyaa lahana baihNaIcyaa navaáyaacao vyai@tica~ roKaTa.
5. laoKkacyaa lahana baihNaIcao vyai@tica~ roKaTa.
6. laoKkacao maovhNao kSaanao vaarlaoÆ %yaanaMtr baihNaIcaI Avasqaa kSaI JaalaI? duÁKacyaa Barat itnao kaya kolao?
7. laoKkacyaa lahana baihNaIlaaÀ maulaIlaa maUla naahI yaacao saaM%vana Aa[- kSaI krIt Asao ?
8. QaakTyaa maulaIcao duÁK kmaI vhavao ¸ Jaalao gaolao itnao ivasaravao mhNaUna Aa[- kaoNakaoNato p`ya%na krIt Asao ?
9. ‘Aa[- AazvaNaIcaI far QaD haotI¸’ Asao laoKk ka mhNatat?
10. laoKkacyaa maaozyaa baihNaIcyaa navaáyaacao vyai@tica~ roKaTa.
11. laoKkacyaa maaozyaa baihNaIcao vyai@tica~ roKaTa.
12. laoKkacyaa maaozyaa baihNaIcaa maR%yaU ksaa Jaalaa?
13. naagaUcao maaoza Jaalyaavar kaya Jaalao? Aa[-cyaa %yaacyaaivaYayaIcyaa Baavanaa kSaa hao%yaa?
14. pMK taoDlaolyaa paKrasaarKI baDocaI isqatI ka JaalaI?
15. vaRwapkaLat Aa[-laa kaoNa kaoNato ~asa hao} laagalao va %yaavar itnao KMbaIrpNao kaoNa kaoNato ]pcaar k$na
Gaotlao?
16. Aa[-nao dovaacao naava GaoNao saaoDlao ho dSa-ivaNaaro p`saMga saaMgaa.
17. ‘?tucak’ maQyao CbaIta[- BaagavataMnaI pixaNaIcaI kaoNatI hkIkt saaMigatlaI Aaho?

k$NaaYTk Paana Ë. 11
 Baaga 10
³ p`Sna ivacaarlao gaolaolaI vaYao- Á 2014¸ 2016 ´
sauiSaixat nasalaI¸ trI tI sausaMskRt haotI¸ SahaNaI haotI.
maulaacaa Kaoklaa ra~I Apra~I kanaaMvar Aalaa¸ tovha ihcyaa kaLjaat car- JaalaM.
“baabaa ro¸ malaa ha Kaoklaa kahI vaogaLa vaaTtao. tU %yaalaa ekda Da^@TrkDM Gao}na jaa. tao sagaLM AMgaavar
kaZtaoya. raojacyaa vyaapatnaM svatÁkDM laxa doNyaapurtIsauwa savaD %yaalaa naahI. tumhI dula-xa k$ naka.”

ha gaMBaIr hao}na mhNaalaa¸

“hao.”
(a AajaaracaM naava %yaanaMtr AamhI kaoNaIhI ]ccaarlaM naahI.
to Aa[-laa kovha¸ ksaM kLlaM¸ ho malaa za}k naahI. Aa[-javaL jaa}na baaolat basaNaM hI gaaoYT maI TaLt raihlaao.
Aa^proSana mauMba[-laa JaalaM.
p`Sna Á

1. laoKkacyaa maaozyaa Baavaanao kuTuMbaasaazI kaya kaya kolao?

2. laoKkacyaa maaozyaa Baavaanao lahanaSaa KoDyaalaa nakaSaavar kSaa p`karo AaNalao ?
3. yaaca Baavaacyaa AayauYyaat puZo kaoNato vaadL Aalao?
4. Aa[-cyaa AayauYyaalaa Qanyata pa`Pt k$na doNaaáyaa idvasaacao vaNa-na kra.
5. Aa[-cyaa Qaaima-k svaBaavaacao qaaoD@yaat vaNa-na kra.
6. Aa[- jaatpat¸ Qama- yaaMnaa maanaIt navhtI yaacaI laoKkanao idlaolaI ]dahrnao saaMgaa.
7. laoKkanao Aa[- vaiDlaaMbaraobar Gaalavalaolao AanaMdacao¸ haOsa maaOjaocao xaNa kaoNato?
8. Aa[-nao AayauYyaat kaoNaa kaoNaalaa kSaI kSaI madt kolaI va %yaacaoca fL mhNaUna ha purskar imaLalaa Asaola
Asao laoKk mhNatat¸ spYT kra.

k$NaaYTk Paana Ë. 12
 Baaga 11
gaavaat paocalaao¸ tovha ra~Icao dha vaajaUna gaolao haoto.
maaNasaaivaYayaI inasagaa-laahI k$Naa vaaTt AsalaIca paihjao. yaaogya karNaasaazI maaNasaalaa duÁK JaalaM tr AsaM#ya
taáyaaMnaI JagamagaNaarM AaBaaLhI malaUla haotM. JaaDMJauDM stbQa haotat. vaara sautk paLtao AaiNa AaoZyaacyaa idSaolaa
ekakI iTTvaI Tahao faoDt rahto.
gaava icap haotM. GarapuZcyaa maaozyaa pTaMgaNaat kaoNaI maaNaUsa kaNaUsa navhtM. Garacaa maaoza drvaajaa ]GaDa haota.
Aat ]jaoD haota.
saaoPyaat maaNasaM basaUna haotI¸ caar¹daona laaoBaatlao SaotkrI¸ gaava¹gaaDyaatlaa mhatara ramaaoSaI¸ maaJao daoGao Baa}. maMd
p`kaSa AaiNa paYaaNaat kaorlyaasaarKI hI stbQa maaNasaM.
p`Sna Á

1. Aa[- vaarlyaacaI baatmaI laoKkapya-Mt kSaI paohaocalaI? kaoNa%yaa maagaa-nao tI lavakr paohaocalaI AsatI?
2. Aa[-cao SaovaTcao dSa-na laoKkalaa ka Jaalao naahI?
3. gaavaI paohaocalyaavar laoKkalaa kaoNato dRSya idsalao?
4. Aa[- laoKkacyaa baalapNaIcyaa kaoNa%yaa AazvaNaI saaMgat Asat?
5. hirNaI Aaplyaa iplaaMnaa vaarMvaar ka caaTto?
6. saavaDNyaacyaa izkaNacao dRSya ksao haoto? to pahUna laoKkalaa kaoNa%yaa p`saMgaacaI AazvaNa AalaI?
7. kadMbarIcaa SaovaT vaacatanaa tumacyaa manaat kaoNato ivacaar Aalao?

saaO. ismata gaaosaavaI¸ puNao.

k$NaaYTk Paana Ë. 13