You are on page 1of 11

श िवलोम श िवलोम श िवलोम

अखा खा अखंड खंड अ म स म


Akhaday Khady Akhand Khand Aksham Saksham
अ र र आकुंचन सारण अल ल
Akshar Kshar Akunchan Prasaran Alabhy Labhy
अलि त लि त आल िनराल अलंघनीय लंघनीय
Alakshit Lakshit Alamb Niralamb Alanghaniy Langhaniy
अलौिकक लौिकक अ अित अ ब
Alaukik Laukik Alp Ati Alpagy Bahugy
अ जीवी िचरं जीवी अ कालीन दीघकालीन अ सं क ब सं क
Alpjivi Chiranjivi Alpkalin Dirghkalin Alpsankhyak Bahusankhyak
अमंगल मंगल अमानवीय मानवीय अमर म
Amangal Mangal Amanviy Manviy Amar Mrity
अमाव ा पूिणमा अ र अविन आिमष िनरािमष
Amavasya Purnima Ambar Avni Amish Miramish
अमृत िवष अनािभ अिभ अनाचार आचार
Amrat Vish Anabhivyakt Abhivyakt Anachar Aachar
अना ादन ादन अना ािदत आ ािदत अन वसाय अ वसाय
Anachchhadan Prachchhadan Anachchhadit Aachchhadit Anadhyvasay Adhyvasay
अनागत आगत अना त आ त अनै क ऐ क
Anagat Aagat Anahut Ahut Anaichchhik Echchhik
अनैितहािसक ऐितहािसक अनैितक नैितक अनाकां ा आकां ा
Anaitihasik Ethihasik Anaitik Naitik Anakanksha Akanksha
अनाकषक आकषक आनंद वेदना अनंत अंत
Anakarshak Akarshak Anand Vedna Anant Ant
अनपेि त अपेि त अनथ अथ अनास आस
Anapeskhit Apekshit Anarth Arth Anasakt Aasakt
अनाथ सनाथ अनातुर आतुर अन ंत अ ंत
Anath Sanath Anatur Atur Anatyant Atyant
अनाव क आव क अनिभ िभ अ र बाहर
Anavashyak Avashyak Anbhigya Bhigya Andar Bahar
अ कार काश अनेक एक अनहोनी होनी
Andhkar Prakash Anek Ek Anhoni Honi
श िवलोम श िवलोम श िवलोम
अिन ा इ ा अिनवाय वैक क अिनयिमत िनयिमत
Anichchha Ichchha Anivary Vaikalpik Aniyamit Niyamit
अनजान जान अंकुश िनरं कुश अंत आरं भ
Anjan Jaan Ankush Nirankush Ant Arambh
अंतमुखी बिहमुखी अ रं ग विहरं ग अनुिचत उिचत
Antarmukhi Barhimukhi Antrang Vahirang Anuchit Uchit
अनुज अ ज अनुकूल ितकूल अनुप थत उप थत
Anuj Agraj Anukul Pratikul Anupasthit Upasthit
अनुपयु उपयु अनु ीण उ ीण अपिठत पिठत
Anupayukt Upyukt Anuttirn Uttirn Apathit Pathit
अपचार उपचार अपे ा उपे ा अपकार उपकार
Apchar Upchar Apeksha Upeksha Apkar Upkar
अपमान स ान अपना पराया अपरा पूवा
Apman Samman Apna Paraya Apranh Purvanh
आरं भ अंत अपण हण असीम सीिमत
Arambh Ant Arpan Grahan Asim Simit
असुर दे वता अित अ आ ा परमा ा
Asur Devta Ati Alp Atma Parmatma
अतुल तुल आतुर अनातुर अ ंत अन ंत
Atul Tul Atur Anatur Atyan Anatyant
अ िधक औिच अनौिच औपचा रक अनौपचा रक
Atyadhik Swalp Auchity Anauchity Aupacharik Anaupacharik
औरत आदमी औषिध अनौषिध आवरण िनरावरण
Aurat Aadmi Aushadhi Anaushadhi Avaran Niravaran
अवकाश अनवकाश अवरोध अनवरोध अयो यो
Avkash Anavkash Avrodh Anavrodh Ayogy Yogy

वलोम श द वलोम श द
.सं. शद वलोम .सं. शद वलोम
1 अमृत वष 11 घृणा ेम
2 आद अंत 12 चर अचर
3 इ छा अ न छा 13 छोटा बड़ा
4 उ कष अपकष 14 जम मृ यु
5 एकता अनेकता 15 याय अ याय
6 औपचा रक अनौपचा रक 16 यार घृणा
7 य व य 17 मूक वाचाल
8 ूर दयालु 18 सहयोग असहयोग
9 खेद स नता 19 हार जीत
10 गम ठं डा 20 हा न लाभ

'अ' वण वाले वलोम श द 'आ' वण वाले वलोम श द


वलोम श द (अ) वलोम श द (आ)
.सं. शद वलोम .सं. शद वलोम
1 अमृत वष 1 आद अंत
2 अथ इत 2 आगामी गत
3 अ धकार काश 3 आ ह रा ह
4 अ पायु द घायु 4 आकषण वकषण
5 अनुराग वराग 5 आदान दान
6 अनुज अ ज 6 आल य फू त
7 अ धक यून 7 आदश यथाथ
8 अथ अनथ 8 आय य
9 अ तवृ अनावृ 9 आहार नराहार
10 अनुप थ त उप थ त 10 आ वभाव तरोभाव
11 अ ान ान 11 आ मष नरा मष
12 अनुकूल तकूल 12 आ शु क
13 अभ अन भ 13 आज़ाद ग़लामी
14 अ प अ धक 14 आकाश पाताल
15 अ नवाय वैक पक 15 आशा नराशा
16 अगम सुगम 16 आ त नरा त
17 अ भमान न ता 17 आरंभ अंत
18 अनु ह व ह 18 आदर अनादर
19 अपमान स मान 19 आयात नयात
20 अ च च 20 आय अनाय
21 अवाचीन ाचीन 21 आद अना द
22 अवन त उ नत 22 आ तक ना तक
23 अवनी अंबर 23 आव यक अनाव यक
24 अ छा बुरा 24 आनंद शोक
25 अ छाई बुराई 25 आधु नक ाचीन
26 अमीर ग़रीब 26 आना जाना
27 अंधेरा उजाला 27 आल य फुत
28 अ जत अन जत 28 आ या मक भौ तक
29 अंत ारंभ
30 अं तम ारं भक
31 अनजान जाना-पहचाना

'इ' वण वाले वलोम श द 'ई' वण वाले वलोम श द


वलोम श द (इ) वलोम श द (ई)
.सं. शद वलोम .सं. शद वलोम
1 इ छा अ न छा 1 ईमान बेईमानी
2 इ अन 2 ईमानदार बेईमान
3 इ छत अ न छत 3 ई या ेम
4 इहलोक परलोक 4 ई र अनी र
5 ई रवाद अनी रवाद

'उ' वण वाले वलोम श द 'ए' वण वाले वलोम श द


वलोम श द (उ) वलोम श द (ए)
.सं. शद वलोम .सं. शद वलोम
1 उ कष अपकष 1 एकता अनेकता
2 उ थान पतन 2 एक अनेक
3 उ मी आलसी
4 उवर ऊसर 'ऐ' वण वाले वलोम श द
5 उधार नक़द वलोम श द (ऐ)
6 उप थत अनुप थत .सं. शद वलोम
7 उ कृ नकृ 1 ऐसा वैसा
8 उपजाऊ बंजर
9 उदय अत 'ओ' वण वाले वलोम श द
10 उपकार अपकार वलोम श द (ओ)
11 उदार अनुदार .सं. शद वलोम
12 उ ीण अनु ीण 1 ओज वी न तेज
13 उ र द ण
14 ऊँचा नीचा 'औ' वण वाले वलोम श द
15 उ नत अवन त वलोम श द (औ)
16 उ चत अनु चत .सं. शद वलोम
17 उ राध पूवा 1 औपचा रक अनौपचा रक

'ऋ' वण वाले वलोम श द


वलोम श द (ऋ)
.सं. शद वलोम
1 ऋणा मक धना मक
2 ऋजु कु टल
3 ऋष संसारी
4 ऋत अनृत
5 ऋण उऋण

'क' वण वाले वलोम श द 'ख' वण वाले वलोम श द


वलोम श द (क) वलोम श द (ख)
.सं. शद वलोम .सं. शद वलोम
1 कृत कृत न 1 खेद स नता
2 य व य 2 खलना मुरझाना
3 कमाना खच करना 3 खुशी :ख
4 ूर दयालु 4 ख़रीददार व े ता
5 क चा प का 5 ख़रीद ब
6 कटु मधुर 6 ख़रीदना बेचना
7 या त या
8 कड़वा मीठा 'ग' वण वाले वलोम श द
9 ु शा त वलोम श द (ग)
10 कम न कम .सं. शद वलोम
11 क ठनाई सरलता 1 गम ठं डा
12 कभी-कभी अ सर 2 ग दा साफ़
13 क ठन सरल 3 गहरा उथल
14 क त वक त 4 ग़रीब अमीर
15 क़रीबी र के 5 गुण दोष, अवगुण
16 कम अ धक 6 ग़लत सही

'घ' वण वाले वलोम श द 'च' वण वाले वलोम श द


वलोम श द (घ) वलोम श द (च)
.सं. शद वलोम .सं. शद वलोम
1 घृणा ेम 1 चर अचर
2 घात तघात 2 चौड़ी संकरी, तंग
3 घर बाहर
4 घाटा फ़ायदा

'छ' वण वाले वलोम श द 'ज' वण वाले वलोम श द


वलोम श द (छ) वलोम श द (ज)
.सं. शद वलोम .सं. शद वलोम
1 छोटा बड़ा 1 जम मृ यु
2 छू त अछू त 2 ज द दे री
3 जीवन मरण
4 जल थल
5 जड़ चेतन
6 ज टल सरस

'झ' वण वाले वलोम श द 'ठ' वण वाले वलोम श द


वलोम श द (झ) वलोम श द (ठ)
.सं. शद वलोम .सं. शद वलोम
1 झूठ सच 1 ठोस तरल

'ड' वण वाले वलोम श द


वलोम श द (ड)
.सं. शद वलोम
1 डरपोक नडर

'त' वण वाले वलोम श द 'थ' वण वाले वलोम श द


वलोम श द (त) वलोम श द (थ)
.सं. शद वलोम .सं. शद वलोम
1 तु छ महान 1 थलचर जलचर
2 तकलीफ़ आराम 2 थोड़ा ब त
3 तपन ठं डक 3 थोक फुटकर

'द' वण वाले वलोम श द 'ध' वण वाले वलोम श द


वलोम श द (द) वलोम श द (ध)
.सं. शद वलोम .सं. शद वलोम
1 लभ सुलभ 1 धीरे तेज़
2 दाता याचक 2 धनी ग़रीब, नधन
3 दन रात 3 धम अधम
4 दे व दानव 4 धूप छाँव
5 राचारी सदाचारी 5 धीर अधीर
6 दयालु नदयी
7 दे शी परदे शी

'न' वण वाले वलोम श द 'प' वण वाले वलोम श द


वलोम श द (न) वलोम श द (प)
.सं. शद वलोम .सं. शद वलोम
1 याय अ याय 1 यार घृणा
2 नजी सावज नक 2 य परो
3 नक़द उधार 3 पतला मोटा
4 नय मत अ नय मत 4 पाप पु य
5 न त अन त 5 प त ता कुलटा
6 नर र सा र 6 लय सृ
7 नूतन पुरातन 7 पव अप व
8 नदा तु त 8 उ र
9 नद ष दष 9 पूण अपूण
10 नीचा ऊंचा 10 ेम घृणा
11 नकली असली 11 परतं वतं
12 नमाण वनाश 12 ाचीन नवीन / नया
13 नकट र 13 प नप
14 ाकृ तक अ ाकृ तक
'फ' वण वाले वलोम श द 15 सन अ सन
वलोम श द (फ) 16 भा वत अ भा वत
.सं. शद वलोम 17 पोषण कुपोषण
1 फायदा नुकसान 18 प र चत अप र चत
19 वेश नकास
20 पदो न त पदावन त
21 तकूल अनुकूल
22 ारंभ अंत
23 पसंद नापसंद

'ब' वण वाले वलोम श द 'भ' वण वाले वलोम श द


वलोम श द (ब) वलोम श द (भ)
.सं. शद वलोम .सं. शद वलोम
1 बंधन मु 1 भूलना याद करना
2 बु मता मूखता 2 भाव अभाव
3 बासी ताजा
4 बाढ़ सूखा
5 बुराई भलाई

'म' वण वाले वलोम श द 'य' वण वाले वलोम श द


वलोम श द (म) वलोम श द (य)
.सं. शद वलोम .सं. शद वलोम
1 मूक वाचाल 1 यश अपयश
2 मत य अप य 2 यु शां त
3 मो बंधन 3 यो य अयो य
4 मौ खक ल खत
5 मानवता दानवता
6 महा मा रा मा 'र' वण वाले वलोम श द
7 मान अपमान वलोम श द (र)
8 मधुर कटु .सं. शद वलोम
9 म श ु 1 रात दन
10 म या सय 2 ण वथ
11 मंगल अमंगल 3 र क भ क
12 महंगा स ता 4 राग ेष
आलसी /
13 मेहनती 5 रा दवस
कामचोर
14 मृ यु जम 6 राजा रंक
15 मंजूर नामंजूर 7 च अ च
16 मुम कन नामुम कन 8 रोज़गार बेरोज़गार

'ल' वण वाले वलोम श द


वलोम श द (ल)
.सं. शद वलोम
1 लाभ हा न
'व' वण वाले वलोम श द 'श' वण वाले वलोम श द
वलोम श द (व) वलोम श द (श)
.सं. शद वलोम .सं. शद वलोम
1 व था अ व था 1 ेत याम
2 ावहा रक अ ावहा रक 2 शयन जागरण
3 वध नषेध 3 शीत उण
4 वधवा सधवा 4 शुभ अशुभ
5 वरदान अ भशाप 5 शु क आ
6 वन ता घमंड 6 शोर शां त
7 वजय पराजय 7 शा त अशा त
8 वसंत पतझड़ 8 श ु म
9 वरोध समथन 9 शूर कायर
10 वशु षत 10 शु ल कृ ण
11 वषम सम 11 शोक हष
12 व ान मूख 12 शा त णक
13 व ास अ व ास 13 शुभ अशुभ
14 वक सत अ वक सत ' ' वण वाले वलोम श द
सामा य /
15 वश वलोम श द ( )
साधारण
16 व नीय अ व नीय .सं. शद वलोम
17 व तृत सं त 1 म व ाम
18 वकास ास 2 ोता व ा

ष' वण वाले वलोम श द 'स' वण वाले वलोम श द


वलोम श द (ष) वलोम श द (स)
.सं. शद वलोम .सं. शद वलोम
1 षंड मद 1 वतं परतं
2 षंड व पुंस व 2 वथ अवथ
3 वीकृत अ वीकृत
'ह' वण वाले वलोम श द 4 वदे श वदे श
वलोम श द (ह) 5 वग नरक
.सं. शद वलोम 6 तु त नदा
1 हष शोक 7 वाधीन पराधीन
2 हत अ हत 8 वतं ता दासता
3 हसा अ हसा 9 वीकार अ वीकार
4 हार जीत 10 थाई अ थायी
5 हा न लाभ 11 सजीव नज व
12 सुगंध गध
' ' वण वाले वलोम श द 13 सं ेप व तार
वलोम श द ( ) 14 सरस नीरस
.सं. शद वलोम 15 सौभा य भा य
1 णक शा त 16 सगुण नगुण
17 स य न य
' ' वण वाले वलोम श द 18 सफल असफल
वलोम श द ( ) 19 स जन जन
.सं. शद वलोम 20 संतोष असंतोष
1 ान अ ान 21 सुखा त खांत
22 सच झूठ
बदसूरत,
23 सु दर
कु प
24 सा र नर र
25 साधु असाधु
26 सुपु कुपु
27 सुर असुर
28 सुम त कुम त
29 साकार नराकार
30 सुजन जन
अपमान,
31 स मान
अनादर
32 सुबह शाम

You might also like