Η καλλιέργεια

ργ φφυλλοβόλων
β
οπωροφόρων
ρ φ ρ δέντρων
ρ

Χρυστάλλα Κώστα, Λειτουργός Γεωργίας Α΄

Κλάδος Οπωροκηπευτικών, Τμήμα Γεωργίας
Τηλ:
η 22819884, ckosta@da.moa.gov.cy
@ g y
 Η καλλιέργεια φυλλοβόλων
οπωροφόρων
ό δέ
δέντρων
‡ Σημαντική καλλιέργεια για τον τόπο
μας

‡ 6,563 εκτάρια που αντιστοιχεί σε ένα

6% της συνολικά καλλιεργούμενης
γεωργικής γης

‡ Συνολική αξία παραγωγής: 23 εκ. ευρώ

που αντιστοιχεί στο 8% της συνολικής
αξίας της γεωργικής παραγωγής.
 ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ

1. ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΠΩΡΩΝΑ

2 ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΙΚΕΣ ΦΡΟΝΤΙΔΕΣ
2.

3. ΦΥΤΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

4. ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΕΙΔΗ ΦΥΛΛΟΒΟΛΩΝ

 1 ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΠΩΡΩΝΑ
1.

Εδαφοκλιματικές συνθήκες της περιοχής

•Κλίμα
•Τοποθεσία
•Έδαφος και προετοιμασία εδάφους
•Ε λ ή ποικιλίας
•Εκλογή λί και υποκειμένου
έ
•Εγκατάσταση δενδρυλλίων
 1 ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΠΩΡΩΝΑ
1.
Κλίμα
Απαιτήσεις σε χαμηλές θερμοκρασίες
(κάτω από 7 Β.Κ.)

•Μηλιές-Αχλαδιές:
Μ λ έ Α λ δ έ 300-1500
300 1500 ώρες
ώ
•Ροδακινιές:300-1200 ώρες
•Ευ.
Ε Δ Δαμασκηνιά:600-1700
ά 600 1700 ώρες
ώ
Ανάλογα με
•Ιαπ. Δαμασκηνιά:300-900 ώρες την ποικιλία
•Χρυσομηλιά:300-800
λ ά 300 800 ώ
ώρες
•Αμυγδαλιές: 200-300 ώρες
•Συκιές:100-300 ώρες
 1 ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΠΩΡΩΝΑ
1.
Τοποθεσία
Παροχή προστασίας από δυσμενείς καιρικές συνθήκες

•Προστασία από όψιμους παγετούς

*Πλαγιές
•Προστασία από δυνατούς ανέμους
*Ανεμοφράκτης
Ζημιές σε φύλλα Παρεμπόδιση της πτήσης
και καρπούς των μελισσών

•Προσανατολισμός
Προσανατολισμός στον ήλιο
 1 ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΠΩΡΩΝΑ
1.
Έδαφος
Μέ
Μέσης σύστασης,
ύ με μεγάλο
άλ βάθος,
βάθ με καλή λή αποστράγγιση,
ά
υψηλή περιεκτικότητα
σε οργανική ουσία

Προετοιμασία
ρ μ εδάφους
φ ς
•Απολύμανση εδάφους
•Βαθιά κατεργασία εδάφους
•Ενσωμάτωση κοπριάς
•Βαθύ
Β θύ πότισμα
ό
•1-2 επιφανειακές κατεργασίες
 1 ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΠΩΡΩΝΑ
1.
Εκλογή
γή είδουςς και ποικιλίαςς
Κλιμάκωση
μ η της
η παραγωγής
ρ γ γή

•Να είναι κατάλληλα

η σε σχέση
χ ημ με τις
συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή
•Να έχουν εμπορική και οικονομική αξία
•Καλή διατήρηση πάνω στο δένδρο και
μετασυλλεκτική ζωή
•Ανεκτικότητα
η σε ασθένειεςς
 1 ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΠΩΡΩΝΑ
1.
Γονιμοποίηση
Αυτογόνιμα/Σταυρογόνιμα είδη

•Σωστή
ή επιλογή
γή και αναλογία
γ επικονιαστών
Είδος Ποικιλία Επικονιαστής
Μηλιά Ρόγιαλ Γκάλα Ρετ Ντελίσιους
Στάρκινγκ Ντελίσιους Γκόλντεν Ντελίσιους
Γκράνι Σμιθ Γκόλντεν Ντελίσιους
Αχλαδιά Σούπερφάϊν Ντατς Ντ Αγκουλέμ
Κοντούλα Κοντούλα
Κόσια Κόσια
Γουίλιαμς
Κερασιά Μπλακ Ταρτάριαν Πικαρό Ναπολεών
Πικαρό Πουρλά
Πικαρό- Πικαρό Ναπολεών
Αμυγδαλιά Φερανιές Ρέτσου
 1 ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΠΩΡΩΝΑ
1.
Εκλογή υποκειμένου

Συμβατό με την ποικιλία, εύρωστο και υγιές

•Προσδιορίζει τη ζωηρότητα της βλάστησης

•Προσδιορίζει
ρ ρ την
η πρωιμότητα
ρ μ η της η παραγωγής
ρ γ γή
•Καλή διατήρηση πάνω στο δένδρο και
μετασυλλεκτική ζωή
•Προσαρμοστικότητα στις εδαφικές συνθήκες
•Ανθεκτικότητα
ό σε διάφορες
ά ασθένειες
έ
 1 ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΠΩΡΩΝΑ
1.
Εγκατάσταση δενδρυλλίων

Τρόπος φύτευσης Τετράγωνα ή Ρόμβοι

•Ανάλογα
γ μμε το είδος που πρόκειται
ρ να φ
φυτευτεί
•Αποφυγή πυκνών φυτεύσεων
•Εποχή
Εποχή φύτευσης: Ιανουάριο
Ιανουάριο- Φεβρουάριο
•Το έδαφος δεν πρέπει να είναι πολύ υγρό
•Διαστάσεις λάκκων φύτευσης 60Χ60Χ60 εκ.εκ
•Κλάδεμα ριζών, κορυφολόγημα φυτού
•Το σημείο ένωσης εμβολίου
εμβολίου- υποκειμένου δεν πρέπει να
σκεπάζεται
2. Καλλιεργητικές
ργη ς φροντίδες
φρ ς
•ΑΡΔΕΥΣΗ
•ΘΡΕΨΗ
•ΚΛΑΔΕΜΑ

•ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ
 2 Καλλιεργητικές φροντίδες
2.

Άρδευση

•Νερό καλής ποιότητας

•Ποσότητα
Ποσότητα (500-750
(500 750 τόνοι/δεκ.)
•Χρήση Β.Σ.Α. (Σπρίνκλερ ή σταγόνες)
•Παροχή νερού, ειδικότερα κατά το καλοκαίρι
 2 Καλλιεργητικές φροντίδες
2.

Θρέψη φυτών

•Αναλύσεις φύλλων και εδάφους

•Σημαντική η προσθήκη οργανικών λιπασμάτων πέραν

των ανόργανων
•Πικρή στιγμάτωση: χλωριούχο ασβέστιο
 2 Καλλιεργητικές φροντίδες
2.

Κλάδεμα

•Ικανοποιητικός φωτισμός και αερισμός

•Απομάκρυνση ξηρών και τυχόν προσβεβλημένων

κλάδων

•Σωστός καταμερισμός του φορτίου

 2 Καλλιεργητικές φροντίδες
2.

Συγκομιδή

•Χρόνος Συγκομιδής

•Λιγότερο
Λ ό δδυνατούς
ύ τραυματισμούς
ύ και μηχανική
ή
καταπόνηση
 3 Φυτοπροστασία
3.
•ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ
•ΕΓΚΑΙΡΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
•ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΚΛΑΔΕΥΤΗΡΙΩΝ ΠΡΙΝ ΤΟ ΚΛΑΔΕΜΑ

•ΧΗΜΙΚΗ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΩΝ ΨΕΚΑΣΜΩΝ

•ΕΦΑΡΜΟΓΗ
•ΕΝΑΛΛΑΓΗ ΔΡΑΣΤΙΚΩΝ
•ΠΙΣΤΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΟΔΗΓΙΩΝ ΕΤΙΚΕΤΑΣ

•ΤΗΡΗΣΗ ΑΡΧΕΙΟΥ
 33. Φυτοπροστασία
Εχθροί και ασθένειες

•Εχθροί: Μεσογειακή μύγα

μύγα, καρπόκαψα
καρπόκαψα, αφίδες και
έντομα ξύλου
•Ασθένειες: Μονίλια, φουζικλάδιο, στάχτη,
ββακτηριακό
ηρ κάψιμο
ψ μ και εξώασκος
ξ ς
 3 Φυτοπροστασία
3.

Εχθροί/ Καρπόκαψα
 3 Φυτοπροστασία
3. Φ ί
Ε θ ί Καρπόκαψα
Εχθροί: Κ ό ψ

•Κυρίως
Κυρίως μήλα, αχλάδια, ροδάκινα, αμύγδαλα,
καρύδια και βερίκοκα

•Φερομονικές παγίδες: παρακολούθηση του εντόμου

•Θερμόμετρο Μεγίστου- Ελαχίστου για τον υπολογισμό

Ημερήσιων Δραστικών Θερμοκρασιών
(ΗΔΘ)=(ΑΝΩΤΑΤΗ+ΚΑΤΩΤΑΤΗ/2)-11 Β.Κ.=144
 3. Φυτοπροστασία

Εχθροί: Ψώρες/ Αφίδες

 3 Φυτοπροστασία
3.

Εχθροί: Ψώρες-Αφίδες

•Κατηγορία
Κατηγορία εντόμων που μεταδίδουν φυτοπαθογόνους
ιούς
•Συστροφή
Σ ή φύλλων,
ύλλ υπερπλασίες
λ ί στους καρπούς
ύ
Μπορούν να αντιμετωπιστούν πολύ εύκολα εάν και
•Μπορούν
εφόσον εντοπιστούν νωρίς

•Χρήση φυσικών εχθρών

 3. Φυτοπροστασία
ρ

Εχθροί: Μεσογειακή Μύγα

 3 Φυτοπροστασία
3.

Εχθροί: Μεσογειακή μύγα

•Ο
Ο σημαντικότερος ίσως εχθρός των φυλλοβόλων
καλλιεργειών

•Κρισιμότερη περίοδος προσβολής: Απρίλιο- Οκτώβριο

•Κίτρινες κολλητικές παγίδες με φερομόνη

•Μαζική παγίδευση
 3. Φυτοπροστασία
ρ

Ασθένειες: Εξώασκος
 3. Φυτοπροστασία
ρ

Α θέ
Ασθένειες: Εξώ
Εξώασκος

•Προσβάλλει πυρηνόκαρπα,
πυρηνόκαρπα κυρίως ροδάκινα

•Παρουσιάζεται
Παρουσιάζεται κυρίως στους 10-20
10 20 Β.Κ.ενώ είναι
απαραίτητη η παρουσία νερού για τη βλάστηση των
σπορίων

•Αναστέλλεται σε περιόδους ψηλών θερμοκρασιών

3. Φυτοπροστασία
ρ

Ασθένειες: Στάχτη
 3. Φυτοπροστασία
ρ

Α θέ
Ασθένειες: Σά
Στάχτη

•Όχι ιδιαίτερα σοβαρή ασθένεια εκτός εάν

παρουσιάζεται
άζ σε συνεχής
ή προσβολές
β λέ οι οποίες
ί
εξασθενούν τα δέντρα και μειώνουν την παραγωγή

•Επιδεινώνεται με τον κακό αερισμό, για αυτό και

πρέπει οπωσδήποτε να γίνεται καλό κλάδεμα
3. Φυτοπροστασία
ρ

Ασθένειες: Μονίλια
 3. Φυτοπροστασία
ρ

Α θέ
Ασθένειες: Μ ίλ
Μονίλια

•Προσβάλλει φυτείες που βρίσκονται σε υγρές

περιοχές

•Ευνοείται από βροχερές συνθήκες με σύννεφα και

θερμοκρασίες 10-15 Β.Κ. καθώς και την ύπαρξη
μουμιοποιημένων προσβεβλημένων καρπών
 3. Φυτοπροστασία
ρ

Ασθένειες: Φουζικλάδιο
 3. Φυτοπροστασία
ρ

Α θέ
Ασθένειες: Φ ζ λάδ
Φουζικλάδιο

•Προσβάλλει κυρίως τα γιγαρτόκαρπα και κυρίως τα

μήλα
•Προσβάλλει κυρίως τα φύλλα, τα άνθη και τους
καρπούς
ύ

•Απαραίτητες
Απαραίτητες συνθήκες για την εξέλιξη της ασθένειας είναι
οι ευνοϊκές θερμοκρασίες και η παρουσία νερού
4 Κύ
4. Κύρια είδη
ίδ φυλλοβόλων
λλ βόλ
οπωροφόρων
ρ φ ρ δένδρωνρ
 4. Κύρια είδη φυλλοβόλων
οπωροφόρων δένδρων
Ροδακινιά
δ ά
(Μάιο- Αύγουστο)

•Οι περισσότερες
ρ ρ ποικιλίες είναι αυτογόνιμες
γ μ
•Παράγοντας μέλισσα: μεγάλης σημασίας στην παραγωγή

•Σύνηθες πρόβλημα: Σχίσιμο πυρήνα και έκκριση κόμης

•Δεν αντέχει πολύ χαμηλές θερμοκρασίες ενώ πρέπει να αποφεύγονται

περιοχές με όψιμους ανοιξιάτικους παγετούς

•Αραίωμα:1 καρπός κάθε 15-20 εκ.

 4. Κύρια είδη φυλλοβόλων
οπωροφόρων δένδρων
Δ
Δαμασκηνιά
ά
(Μάιο- Αύγουστο)

•Ποικιλίες: Ευρωπαϊκής
ρ ή και Ιαπωνικής
ή Δαμασκηνιάς
μ η
Κυρίως αυτογόνιμες Κυρίως αυτόστειρες
•Παράγοντας μέλισσα: μεγάλης σημασίας στην παραγωγή
•Σύνηθες πρόβλημα: Σχίσιμο καρπού
•Προσαρμογή σε ευρεία ποικιλία εδαφοκλιματικών συνθηκών
•Αραίωμα:Δεν απαιτείται εκτός εάν παρατηρείται
υπερπαραγωγή
 4. Κύρια είδη φυλλοβόλων
οπωροφόρων δένδρων
Χρυσομηλιά
λά
(Απρίλιο- Ιούλιο)

•Αυτογόνιμη
Αυτογόνιμη (εκτός από κάποιες ελάχιστες εξαιρέσεις)
•Παράγοντας μέλισσα και ψηλές θερμοκρασίες (άνω των 10 Β.Κ.):
μεγάλης σημασίας παράγοντες στην παραγωγή
•Σύνηθες πρόβλημα: Μειωμένη καρπόδεση
•Αποφυγή περιοχών με παγετούς, υψηλή ατμοσφαιρική υγρασία κατά
την άνθηση και υψηλές θερμοκρασίες κατά την ωρίμανση
•Αραίωμα: αφήνουμε ένα καρπό κάθε 4-8 εκ.
 4. Κύρια είδη φυλλοβόλων
οπωροφόρων δένδρων
Καρυδιά
Κ δά
Σεπτέμβριο

•Αυτογόνιμη
Αυτογόνιμη
•Σύνηθες πρόβλημα: Μειωμένη παραγωγή λόγω διχογαμίας
•Κατά την ανάπτυξη του καρπού δεν πρέπει να υπάρχουν ψηλές
θερμοκρασίες (μαύρισμα ψίχας) ή/ και έλλειψη νερού (συρρίκνωση
ψίχας)
ψ χ ς)
•Πεκάν: ανθεκτική στις υψηλές θερμοκρασίες

•Εδάφη
Εδά ββαθιά,
θ ά με καλή
λή αποστράγγιση
ά
Ευρεία προσαρμοστικότητα σε pH εδάφους (5-8)
 4. Κύρια είδη φυλλοβόλων
οπωροφόρων δένδρων
Ροδιά
Ρ δά
Σεπτέμβριο- Νοέμβριο

•Αυτογόνιμη
Αυτογόνιμη

•Σύνηθες πρόβλημα: Σχίσιμο καρπού

•Ανθεκτική στις υψηλές θερμοκρασίες, τα ασβεστώδη εδάφη και τα

υφάλμυρα
φ μ ρ νεράρ
•Παροχή νερού κατά την καλοκαιρινή περίοδο είναι ιδιαίτερα
σημαντική για την παραγωγή
 4. Κύρια είδη φυλλοβόλων
οπωροφόρων δένδρων
Μηλιά
Μ λά
Σεπτέμβριο- Νοέμβριο

•Σχεδόν
χ όλες οι ποικιλίες είναι αυτόστειρες
ρ
•Σύνηθες πρόβλημα: Ακαρπία (απουσία κατάλληλων επικονιαστών,
ψηλές θερμοκρασίες, σκόνη)

•Είδος με τις μεγαλύτερες απαιτήσεις σε χαμηλές θερμοκρασίες.

Α
Αναγκαίος
ί και ο πλούσιος
λ ύ φωτισμός
ό
•Παρουσιάζει ευρεία προσαρμοστικότητα σε διάφορους τύπους
εδαφών
ΤΕΛΟΣ