You are on page 1of 174

Arthur Conan Doyle

Σπουδή στο Άλικο


Arthur Conan Doyle

-3-
Σπουδή στο Άλικο

Τίτλος Πρωτοτύπου : A Study In Scarlet


(Blackmask Online © 2002)
Μετάφραση : Γεωργούτσος Άρης © 2004

Εξώφυλλο LIT: Γεωργούτσος Άρης ( 2ης Έκδοσης 1889)


(Photoimpact SE)

Εικονογράφηση από:
The Sherlock Holms Museum of Baker Street

Εργαλεία Αναφοράς & Μετάφρασης:


Magenta Golden Lexicon 2003
Encarta Dictionary 2000
Encarta Standard Encyclopedia 2003
Oxford Learner’s English-Greek Dictionary
Oxford Advanced Learner’s Dictionary
The Reader’s Digest Great Encyclopaedic Dictionary
Λεξικό Της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Μπαμπινιώτη)
ΝΕΟ Λεξικό Της Ελληνικής Γλώσσας (Σταφυλίδη)

Το πρωτότυπο βιβλίο διατίθεται στο Internet υπό το καθεστώς PUBLIC DOMAIN.


Το πρωτότυπο κείμενο προσφέρθηκε από τον Randolph Cox και προέρχεται από μια
έκδοση του 1887. Το e-text που χρησιμοποιήθηκε για τη μετάφραση προετοιμάστηκε από
τον Roger Squires.

-4-
Arthur Conan Doyle

Digital Press Translations © 2005

-5-
Σπουδή στο Άλικο

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 6
ΜΕΡΟΣ I 8
ΚΕΦΑΛΑΙΟ I. Ο Κος ΣΕΡΛΟΚ ΧΟΛΜΣ.............................................................................................. 10
ΚΕΦΑΛΑΙΟ II. Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΑΝΑΓΩΓΗΣ .................................................................................. 21
ΚΕΦΑΛΑΙΟ III. ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΛΣΟΥΣ ΛΩΡΙΣΤΟΝ ................................................................ 35
ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV. ΤΙ ΕΙΧΕ ΝΑ ΑΝΑΦΕΡΕΙ Ο ΤΖΩΝ ΡΑΝΣ .................................................................... 51
ΚΕΦΑΛΑΙΟ V. Η ΑΓΓΕΛΙΑ ΜΑΣ ΦΕΡΝΕΙ ΕΝΑΝ ΕΠΙΣΚΕΠΤΗ.......................................................... 61
ΚΕΦΑΛΑΙΟ VI. Ο ΤΟΜΠΑΙΑΣ ΓΚΡΕΓΚΣΟΝ ΜΑΣ ΔΕΙΧΝΕΙ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΙΚΑΝΟΣ ΝΑ ΕΠΙΤΥΧΕΙ ............ 71
ΚΕΦΑΛΑΙΟ VII. ΦΩΣ ΣΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ................................................................................................. 84
ΜΕΡΟΣ II 97
ΚΕΦΑΛΑΙΟ I. ΣΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΚΟΙΛΑΔΑ ΤΟΥ ΑΛΚΑΛΙ........................................................................ 98
ΚΕΦΑΛΑΙΟ II. ΤΟ ΑΝΘΟΣ ΤΗΣ ΓΙΟΥΤΑ.......................................................................................... 112
ΚΕΦΑΛΑΙΟ III. Ο ΤΖΩΝ ΦΕΡΡΙΕΡ ΜΙΛΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΡΟΦΗΤΗ........................................................ 122
ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV. ΑΓΩΝΑΣ ΖΩΗΣ ....................................................................................................... 129
ΚΕΦΑΛΑΙΟ V. ΟΙ ΑΓΓΕΛΟΙ ΤΗΣ ΕΚΔΙΚΗΣΗΣ ................................................................................. 142
ΚΕΦΑΛΑΙΟ VI. ΣΥΝΕΧΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΤΖΩΝ ΓΟΥΩΤΣΟΝ, ΙΑΤΡΟΥ ....... 154
ΚΕΦΑΛΑΙΟ VII. Η ΕΚΒΑΣΗ............................................................................................................. 169

-6-
Arthur Conan Doyle

-7-
Σπουδή στο Άλικο

ΜΕΡΟΣ I
(Αποτελεί ανατύπωση εκ των απομνημονευμάτων του
Τζων Χ. Γουώτσον, Ιατρού, απόστρατου του Ιατρικού Σώματος
Στρατού.)

-8-
Arthur Conan Doyle

-9-
Σπουδή στο Άλικο

ΚΕΦΑΛΑΙΟ I. Ο Κος ΣΕΡΛΟΚ ΧΟΛΜΣ

ΤΟ έτος 1878 έλαβα το πτυχίο Ιατρικής εκ της


Πανεπιστημιακής Ιατρικής σχολής του Λονδίνου, και
μετέβηκα στο Νέτλυ για να συνεχίσω τις σπουδές μου, όπως
επιτασσόταν για τους στρατιωτικούς χειρουργούς. Έχοντας
ολοκληρώσει τις σπουδές μου εκεί, αποσπάσθηκα όπως
άρμοζε, στο 5ο Σύνταγμα Τυφεκιοφόρων της Northumberland 1 ,
ως βοηθός χειρουργού. Το σύνταγμα ήταν εγκατεστημένο
στην Ινδία τη συγκεκριμένη περίοδο, και πριν προλάβω να
παρουσιασθώ, ο δεύτερος Αφγανικός Πόλεμος είχε ξεσπάσει 2 .
Κατά την αποβίβαση μου στη Βομβάη, έμαθα πως το σώμα
μου είχε προωθηθεί μέσα από τα περάσματα και βρισκόταν
ήδη βαθιά εντός του εχθρικού εδάφους. Ακολούθησα, ωστόσο,
με πολλούς άλλους αξιωματικούς οι οποίοι βρίσκονταν στην
ίδια με εμένα θέση, και κατόρθωσα να φτάσω στην Κανταχάρ
με ασφάλεια, όπου βρήκα το σύνταγμα μου, και ανέλαβα
αμέσως τα νέα μου καθήκοντα.
Η εκστρατεία έφερε τιμητικές διακρίσεις και
προαγωγές για πολλούς, όμως για εμένα δεν είχε άλλο τίποτα
παρεκτός δυστυχίας και συμφοράς. Αποσπάστηκα από την
Ταξιαρχία μου και προσαρτήθηκα στους Μπέρκσαϊρς, με τους
οποίους έλαβα μέρος στη μοιραία μάχη του Μεϊγουάντ. Εκεί
χτυπήθηκα στον ώμο από σφαίρα των Τζεζάιλ 3 , η οποία
θρυμμάτισε το οστό και πέρασε ξυστά από την υποκλείδιο
αρτηρία. Θα είχα πέσει στα χέρια των φονικών Γκαζίς 4 αν δεν
ήταν για την αφοσίωση και το κουράγιο που επεδείχθη από
τον Μάρεϋ, την ορντινάντσα 5 μου, ο οποίος με φόρτωσε πάνω

1 (Σ.τ.Μ.) - Northumberland – η βορειότερη κομητεία της Αγγλίας. - (πηγή: Encarta Dictionary)


2 (Σ.τ.Μ.) – Αναφέρεται στον 2ο Άγγλο-Αφγανικό πόλεμο που έλαβε χώρα μεταξύ του 1878 και

1880.
3 Jezail

4 Ghazis

5 (Σ.τ.Μ.) Ordinaza (Ιταλικά) – Στρατιώτης αποσπασμένος στην προσωπική υπηρεσία

αξιωματικού.

- 10 -
Arthur Conan Doyle

σε ένα υποζύγιο εφοδιασμού και κατόρθωσε να με μεταφέρει


με ασφάλεια στις Βρετανικές γραμμές.

Καταβεβλημένος από τον πόνο, και εξασθενισμένος


από τις παρατεταμένες κακουχίες τις οποίες είχα υπομείνει,
αποσπάσθηκα, μαζί με ένα τραίνο γεμάτο τραυματίες, στο
νοσοκομείο βάσης της Πεσαβάρ. Εδώ ορθοπόδησα, κι είχα ήδη
καλυτερέψει σε σημείο να είμαι ικανός να περιδιαβαίνω τις
πτέρυγες, κι ακόμη να ξεσκάζω λίγο στο αίθριο, όταν έπεσα
κάτω με τυφοειδή πυρετό, την κατάρα της Ινδικής κατοχή μας.
Μήνες ολόκληρους η ζωή μου υπήρξε σκέτη απελπισία, κι
όταν εντέλει συνήρθα και πέρασα στην ανάρρωση, ήμουν
τόσο αδύναμος και αποσκελετωμένος ώστε κάποια ιατρική
επιτροπή αποφάσισε πως ούτε μια ημέρα δεν έπρεπε να χαθεί
από την αποστολή μου πίσω στην Αγγλία. Προωθήθηκα,
σύμφωνα με τις διαταγές τους, στο οπλιταγωγό «Ορόντες»,
και αποβιβάσθηκα έναν μήνα αργότερα στην προβλήτα του
Πόρτσμουθ, με την υγεία μου αμετάκλητα κατεστραμμένη,
αλλά με την άδεια μιας πατρικής κυβέρνησης να αφιερώσω
τους επόμενους εννέα μήνες πασχίζοντας να τη βελτιώσω.

- 11 -
Σπουδή στο Άλικο

Δεν είχα μήτε γνωστούς μήτε συγγενείς στην Αγγλία,


κι ήμουν επομένως ελεύθερο πουλί —είτε τόσο ελεύθερος όσο
ένα εισόδημα έντεκα σεληνίων και έξι πενών ημερησίως θα
επέτρεπε σε κάποιον να είναι. Υπό αυτές τις συνθήκες, φυσικά
στράφηκα προς το Λονδίνο, εκείνο τον μεγάλο οχετό στον
οποίο όλοι οι αργόσχολοι και οι άχρηστοι της Αυτοκρατορίας
ακαταμάχητα έρεαν. Εκεί παρέμεινα για ένα διάστημα,
ξοδεύοντας τόσα χρήματα όσα είχα, περισσότερο απλόχερα
από όσο θα όφειλα. Τόσο ανησυχητική απέβη η κατάσταση
των οικονομικών μου, ώστε σύντομα συνειδητοποίησα πως
ήμουν αναγκασμένος είτε να εγκαταλείψω τη μητρόπολη και
να αποσυρθώ στην ύπαιθρο, κάπου στην επαρχία, είτε πως
έπρεπε να προβώ σε μια ριζική αλλαγή του τρόπου ζωής μου.
Επιλέγοντας την τελευταία εναλλακτική, άρχισα
λαμβάνοντας την απόφαση να αφήσω το ξενοδοχείο, και να
νοικιάσω διαμέρισμα σε μια λιγότερο εξεζητημένη και
λιγότερο ακριβή περιοχή.
Την μέρα που είχα καταλήξει σε αυτό το συμπέρασμα,
στεκόμουν στο μπαρ Κραϊτήριον, όταν κάποιος με χτύπησε
φιλικά στην πλάτη, και γυρίζοντας αναγνώρισα τον νεαρό
Στάμφορντ, ο οποίος είχε ένα ντουλάπι κάτω από εμένα στο
Μπάρτς. Η θέα ενός φιλικού προσώπου στην αχανή
απεραντοσύνη του Λονδίνου αποτελεί όντως μια ευχάριστη
αλλαγή για έναν μοναχικό άνθρωπο. Τον παλιό καιρό ο
Στάμφορντ δεν υπήρξε ποτέ φιλαράκι μου, όμως την στιγμή
εκείνη τον χαιρέτησα με ενθουσιασμό, και αυτός, με την σειρά
του, έδειξε να χαίρεται που με είδε. Στην πληθωρικότητα της
χαράς μου, του ζήτησα να δειπνήσει μαζί μου στο Χόλμπορν,
και ξεκινήσαμε παρέα με μια άμαξα. 6
«Πως κατάντησες τον εαυτό σου, Γουώτσον;» με
ρώτησε με έκδηλη κατάπληξη, καθώς κινούμασταν μέσα
στους συνωστισμένους Λονδρέζικους δρόμους. «Είσαι πιο
λεπτός από σανίδα και πιο ηλιοκαμένος από καρύδι.»

6 (Σ.τ.Μ.) Hansom – δίτροχη άμαξα

- 12 -
Arthur Conan Doyle

Του έδωσα μια σύντομη περιγραφή των περιπετειών


μου, και μόλις που είχα προλάβει να την ολοκληρώσω την ώρα
που φτάσαμε στον προορισμό μας.
«Φουκαρά μου!» είπε, συμπονετικά, όταν είχε ακούσει
τις δυστυχίες μου. «Τι κάνεις αυτόν τον καιρό;»
«Ψάχνω για σπίτι.» απάντησα. «Προσπαθώ να λύσω
το πρόβλημα όσον αφορά το αν είναι δυνατόν να βρω άνετα
δωμάτια σε λογική τιμή.»
«Τι περίεργο πράγμα», σχολίασε ο σύντροφος μου·
«είσαι ο δεύτερος άνθρωπος σήμερα που μου λέει το ίδιο.»
«Και ποιος ήταν ο πρώτος;» ρώτησα.
«Ένας τύπος που εργάζεται σε ένα χημείο πάνω στο
νοσοκομείο. Έκλαιγε τη μοίρα του σήμερα το πρωί γιατί δεν
έβρισκε κανέναν να βάλει τα μισά μαζί του για ένα
καθωσπρέπει διαμέρισμα που είχε βρει, και το οποίο πήγαινε
πολύ για την τσέπη του.
«Μα τον Ιώβ!» φώναξα, «αν πράγματι θέλει κάποιον
να μοιραστεί τα δωμάτια και τα έξοδα, τότε είμαι ο άνθρωπος
του. Θα προτιμούσα να έχω παρέα από το να είμαι μόνος.»
Ο νεαρός Στάμφορντ με κοίταξε μάλλον παραξενε-
μένα πάνω από το ποτήρι του κρασιού του. «Δεν γνώρισες
ακόμη τον Σέρλοκ Χολμς», είπε· «ίσως να μην ενδιαφερόσουν
για εκείνον σαν σταθερή παρέα.»
«Γιατί, υπάρχει κάτι εναντίον του;»
«Ωού, δεν είπα πως υπάρχει κάτι εναντίον του. Είναι
λίγο αλλόκοτος στις ιδέες του —παθιασμένος με ορισμένους
επιστημονικούς κλάδους. Από όσο γνωρίζω πρόκειται για
έναν αρκετά καθωσπρέπει τύπο.»
«Σπουδαστής της Ιατρικής, να υποθέσω;» είπα.
«Όχι —δεν έχω ιδέα τι σκοπεύει να ακολουθήσει.
Θεωρώ πως έχει μπει για τα καλά στην ανατομία, και είναι
πρώτης τάξης χημικός· ωστόσο, από όσο γνωρίζω, ποτέ του
δεν έχει παρακολουθήσει κάποια τακτικά μαθήματα ιατρικής.
Οι σπουδές του είναι εξαιρετικά ασυνάρτητες και ιδιόρρυθμες,
ωστόσο έχει συσσωρεύσει αρκετές πολύπλευρες γνώσεις οι
οποίες θα εξέπλητταν τους καθηγητές του.»

- 13 -
Σπουδή στο Άλικο

«Έτυχε να τον ρωτήσεις ποτέ σε τι θα ήθελε να


επιδοθεί;» ρώτησα.
«Όχι· δεν πρόκειται για άνθρωπο που είναι εύκολο να
του πάρεις λέξη, μολονότι γίνεται αρκετά δεκτικός όποτε τον
πιάνει η διάθεση.»
«Θα ήθελα να τον συναντήσω», είπα. «Αν πρόκειται να
συγκατοικήσω με κάποιον, θα προτιμούσα έναν άνθρωπο με
φιλομαθείς και ήσυχες συνήθειες. Δεν είμαι αρκετά δυνατός
ακόμη να αντέξω υπερβολική φασαρία ή συγκινήσεις. Είχα
αρκετά και από τα δυο στο Αφγανιστάν για να μου αρκέσουν
για το υπόλοιπο της φυσικής μου ζωής. Πως θα γινόταν να
συναντήσω τον φίλο σου;»
«Είναι βέβαιο πως θα βρίσκεται στο εργαστήριο»,
αποκρίθηκε ο σύντροφος μου. «Είτε θα αποφεύγει το μέρος
για εβδομάδες, ή θα εργάζεται εκεί από το πρωί ως το βράδυ.
Αν θέλεις, περνάμε από εκεί παρέα μετά το γεύμα.»
«Βεβαίως», απάντησα, και η κουβέντα παρασύρθηκε
σε άλλα κανάλια.
Καθώς κατευθυνθήκαμε προς το νοσοκομείο έχοντας
αφήσει το Χόλμπορν, ο Στάμφορντ μου έδωσε ορισμένες
περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με τον κύριο τον οποίο
σκόπευα να δεχθώ ως συγκάτοικο.
«Μην με κατηγορήσεις αν δεν τα βρεις μαζί του», είπε·
«δε γνωρίζω τίποτα περισσότερο για εκείνον από όσα έμαθα
συναντώντας τον κατά καιρούς στο εργαστήριο. Εσύ πρότεινες
τον συγκεκριμένο διακανονισμό, οπότε δεν πρέπει να με
θεωρήσεις υπαίτιο.»
«Αν δεν τα βρούμε το πιο απλό θα είναι να χωρίσουμε
τα τσανάκια μας», απάντησα. «Έχω την εντύπωση,
Στάμφορντ», προσέθεσα, κοιτώντας σκληρά τον σύντροφο
μου, «πως έχεις κάποιον λόγο να νίπτεις τας χείρας σου όσον
αφορά το ζήτημα. Τόσο τρομερός είναι ο χαρακτήρας του
τύπου, αν μη τι άλλο; Μη μου τα μασάς σχετικά με το
ζήτημα.»
«Δεν είναι εύκολο να εκφράσεις ότι δεν εκφράζεται,»
απάντησε με ένα γέλιο. «Ο Χολμς είναι ολίγον τι υπερβολικά

- 14 -
Arthur Conan Doyle

επιστημονικός για τα γούστα μου —προσεγγίζει τα όρια της


ψυχρότητας. Θα τον φανταζόμουν να δίνει σε έναν φίλο μια
μικρή πρέζα από το τελευταίο αλκαλοειδές φυτό, όχι
ωθούμενος από κακία, μα απλά εξαιτίας της ερευνητικής του
φύσης ώστε να έχει μια ακριβής ιδέα των επιδράσεων του. Για
να πω το δίκαιο, πιστεύω πως θα το έπαιρνε κι ο ίδιος με την
ίδια αμεσότητα. Δείχνει να έχει πάθος για τη συγκεκριμένη
και ακριβής γνώση.»
«Εξαιρετικά σωστό επίσης.»
«Ναι, ενδέχεται όμως να περάσει στα όρια της υπερβο-
λής. Όταν φτάνει να χτυπά τα υποκείμενα στα ανατομεία με
ένα ραβδί, το βέβαιον είναι πως λαμβάνει μια μάλλον
αλλόκοτη μορφή.»
«Χτυπά τα υποκείμενα!»
«Ναι, για να εξακριβώσει σε ποια έκταση οι μώλωπες
είναι δυνατόν να παραχθούν κατόπιν του θανάτου. Τον είδα
να το πραγματοποιεί με τα ίδια μου τα μάτια.»
«Και εντούτοις λες πως δεν είναι σπουδαστής της
Ιατρικής;»
«Όχι. Ένας Θεός ξέρει ποιο είναι το αντικείμενο των
σπουδών του. Όμως φτάσαμε, και εσύ υποχρεούσαι να
σχηματίσεις τις δικές σου εντυπώσεις σχετικά με το άτομο
του.» Καθώς μιλούσε, στρίψαμε σε μια στενή πάροδο και
περάσαμε από μια μικρή πλαϊνή είσοδο, η οποία έβγαζε σε μια
πτέρυγα του μεγάλου νοσοκομείου. Αποτελούσε γνώριμο
έδαφος για μένα, και δεν χρειάστηκα καθοδήγηση καθώς
ανεβήκαμε την έρημη πέτρινη σκάλα και κατηφορίσαμε τον
μακρύ διάδρομο με τους ατέλειωτους ασπρισμένους τοίχους
και τις καφετιές πόρτες. Κοντά στην αντικρινή του πλευρά
ένας χαμηλός θολωτός διάδρομος διακλαδωνόταν από εκείνον
οδηγώντας στο χημείο.
Επρόκειτο περί μιας ψηλοτάβανης αίθουσας, πλαι-
σιωμένης και γεμάτης από αναρίθμητες φιάλες. Φαρδιοί,
χαμηλοί πάγκοι βρίσκονταν διάσπαρτοι παντού, οι οποίοι
έβριθαν από αποστακτήρες, δοκιμαστικούς σωλήνες, και
μικρές εστίες Μπάνσεν, με τις γαλάζιες τους τρεμουλιαστές

- 15 -
Σπουδή στο Άλικο

φλόγες. Υπήρχε μόνον ένας σπουδαστής στην αίθουσα, ο


οποίος ήταν σκυμμένος πάνω από έναν μακρινό πάγκο,
απορροφημένος στην εργασία του. Στον ήχο των βημάτων μας
έριξε μια ματιά τριγύρω και πετάχτηκε όρθιος με μια κραυγή
χαράς. «Το βρήκα! Το βρήκα», φώναξε στον σύντροφο μου,
τρέχοντας προς το μέρος μας με έναν δοκιμαστικό σωλήνα
στα χέρια του. «Βρήκα ένα αντιδραστήριο το οποίο διασπάται
από την αιμοσφαιρίνη και από τίποτα άλλο.» Και χρυσωρυχείο
να είχε ανακαλύψει, μεγαλύτερη χαρά δεν θα είχε διαφανεί
στα χαρακτηριστικά του.

«Δρ. Γουώτσον, ο Κος Σέρλοκ Χολμς», είπε ο


Στάμφορντ, κάνοντας τις συστάσεις.»
«Πως είσαι;» είπε εγκάρδια, σφίγγοντας το χέρι μου με
τόση δύναμη που ούτε θα του το είχα. «Ήσουν στο
Αφγανιστάν, όπως αντιλαμβάνομαι.»
«Πως στο καλό το κατάλαβες;» ρώτησα με έκπληξη.
«Δεν έχει σημασία», είπε εκείνος, γελώντας. «Το
ζήτημα επί της παρούσης είναι η αιμοσφαιρίνη. Αναμφισβή-

- 16 -
Arthur Conan Doyle

τητα θα αντιλαμβάνεσαι τη σπουδαιότητα της ανακάλυψης


μου;»
«Είναι ενδιαφέρουσα, από χημικής άποψης, δίχως
αμφιβολία», απάντησα, «εντούτοις πρακτικά —»
«Μα, άνθρωπε, πρόκειται για την πλέον πρακτική
ιατροδικαστική ανακάλυψη εδώ και χρόνια. Δεν βλέπεις πως
μας προσφέρει μια αλάνθαστη εξέταση κηλίδων αίματος. Έλα
εδώ αμέσως!» Με άρπαξε από το μανίκι μέσα στον
ενθουσιασμό του και με έσυρε μέχρι τον πάγκο στον οποίο
εργαζόταν. «Ας πάρουμε λίγο φρέσκο αίμα», είπε, καρφώ-
νοντας μια μακριά βελόνα στο δάκτυλο του, και αντλώντας τη
σταγόνα αίματος σε ένα χημικό σιφώνιο. «Τώρα, προσθέτω τη
μικρή αυτή ποσότητα αίματος σε ένα λίτρο νερού. Παρατηρείς
πως το προκύπτον μίγμα έχει την εμφάνιση διαυγούς νερού. Η
αναλογία του αίματος δεν είναι δυνατόν να είναι μεγαλύτερης
του ενός εκατομμυριοστού. Δεν έχω αμφιβολία, ωστόσο, πως
θα κατορθώσουμε να επιτύχουμε την χαρακτηριστική
αντίδραση.» Ενώ μιλούσε, έριξε μέσα στο δοχείο μερικούς
λευκούς κρυστάλλους, και κατόπιν προσέθεσε μερικές
σταγόνες από ένα διαυγές υγρό. Στην στιγμή το περιεχόμενο
έλαβε μια βαθιά καστανέρυθρη χροιά, και ένα υπόφαιο ίζημα
κατακρημνίσθηκε στον πάτο του γυάλινου δοχείου.
«Χα! Χα!» φώναξε, χτυπώντας τα χέρια του, και
δείχνοντας τόσο ευτυχισμένος όσο κάποιο παιδί με ένα
καινούργιο παιχνίδι. «Τι γνώμη έχεις περί αυτού;»
«Δείχνει να πρόκειται περί ενός εξαιρετικά λεπτού
πειράματος», σχολίασα.
«Υπέροχα! Υπέροχα! Η παλιά εξέταση Γκουιάκουμ
ήταν τόσο αδέξια και ασαφής. Το ίδιο και η μικροσκοπική
εξέταση των αιμοσφαιρίων του αίματος. Η τελευταία δεν έχει
ουδεμία αξία αν οι κηλίδες είναι μερικών ωρών. Στην
περίπτωση μας, το συγκεκριμένο παρουσιάζεται, να ενεργεί
εξίσου καλά ασχέτως του αν το αίμα είναι φρέσκο ή όχι. Αν η
προκειμένη εξέταση είχε ήδη εφευρεθεί, πολλοί από τους
εκατοντάδες ανθρώπους που τριγυρίζουν ελεύθεροι θα είχαν
πληρώσει προ πολλού το τίμημα των εγκλημάτων τους.»

- 17 -
Σπουδή στο Άλικο

«Όντως!» μουρμούρισα.
«Οι ποινικές υποθέσεις μονίμως εξαρτώνται από αυτό
το στοιχείο. Κάποιος κρίνεται ύποπτος για ένα έγκλημα μήνες
κατόπιν της διάπραξης του. Τα ασπρόρουχα ή τα ρούχα του
εξετάζονται, και καφετιές κηλίδες ανακαλύπτονται πάνω
τους. Πρόκειται περί κηλίδων αίματος, λεκέδων λάσπης,
σκουριάς, λεκέδων φρούτων, ή κάτι άλλου; Αποτελεί ένα
ζήτημα το οποίο έχει πονοκεφαλιάσει πολλούς ειδικούς, και
για ποιον λόγο; Επειδή δεν υπήρχε κάποια αξιόπιστη εξέταση.
Τώρα πια έχουμε την εξέταση Σέρλοκ Χολμς, και δεν θα
υπάρξει πλέον καμία δυσκολία.»
Τα μάτια του έλαμπαν καθώς μιλούσε, έφερε το χέρι
μπροστά στην καρδιά του και υποκλίθηκε σα να βρισκόταν
ενώπιον ενός επιδοκιμαστικού πλήθους το οποίο είχε
επικαλεσθεί η φαντασία του.
«Θα πρέπει να επαινεθείς», σχολίασα, εξαιρετικά
ξαφνιασμένος από τον ενθουσιασμό του.
«Υπήρξε η υπόθεση του Βον Μπίσχοφ στην
Φρανκφούρτη τον προηγούμενο χρόνο. Σίγουρα θα είχε κρε-
μαστεί αν υπήρχε ετούτη η εξέταση. Έπειτα υπήρξαν ο
Μέισον του Μπράντφορντ και ο περιβόητος Μιούλερ και ο
Λεφέβρ του Μοντπελιέ και ο Σάμσον της Νέας Ορλεάνης. Θα
μπορούσα να κατονομάσω μυριάδες υποθέσεις στις οποίες θα
είχε αποβεί καθοριστική.»
«Μοιάζεις με ζωντανό ημερολόγιο του εγκλήματος»,
είπε ο Στάμφορντ με ένα γέλιο. «Θα μπορούσες να αρχίσεις
μια εφημερίδα με όλα αυτά. Να την ονομάσεις τα ‘Αστυνομικά
Νέα του Παρελθόντος.’»
«Εξαιρετικά ενδιαφέρον ανάγνωσμα θα ήταν,
κάλλιστα», σχολίασε ο Σέρλοκ Χολμς, κολλώντας ένα
κομματάκι τσιρότο πάνω στην πληγή του δάκτυλου του.
«Υποχρεούμαι να προσέχω», συνέχισε, στρεφόμενος σε μένα
με ένα χαμόγελο, «καταπιάνομαι αρκετά με δηλητήρια.»
Άπλωσε μπροστά το χέρια καθώς μιλούσε, και πρόσεξα πως
ήταν ολόκληρα διάστικτα από παρόμοια κομμάτια τσιρότου,
και αποχρωματισμένα από ισχυρά οξέα.»

- 18 -
Arthur Conan Doyle

«Ήρθαμε εδώ για δουλειά», είπε ο Στάμφορντ, καθώς


κάθισε σε ένα τρίποδο σκαμνί, και έσπρωξε άλλο ένα προς το
μέρος μου με το πόδι του. Ο φίλος μου από εδώ θέλει να βρει
στέγη 7 , και καθώς παραπονιόσουν πως δεν έβρισκες κανέναν
να το πιάσει μισό-μισό μαζί σου, σκέφτηκα πως θα έκανα
καλά να σας φέρω σε επαφή.»
Ο Σέρλοκ Χολμς έδειξε ικανοποιημένος στην ιδέα να
μοιραστεί το σπίτι μαζί μου. «Έχω βάλει στο μάτι ένα
διαμέρισμα στην Οδό Μπέϊκερ», είπε, «το οποίο θα μας
ταίριαζε πέρα για πέρα. Δεν σε ενοχλεί η μυρωδιά του
δυνατού καπνού, ελπίζω;»
«Καπνίζω διαρκώς καραβιές 8 ο ίδιος», απάντησα.
«Αρκετά καλό. Γενικά έχω τριγύρω χημικά, και
περιστασιακά κάνω πειράματα. Μήπως θα σε ενοχλούσε;»
«Καθόλου.»
«Κάτσε να σκεφθώ —ποια είναι τα άλλα μου
ελαττώματα. Με πιάνουν οι μαύρες μου κατά καιρούς, και
περνάνε μέρες δίχως να βγάλω λέξη. Μην θεωρήσεις πως
είμαι μουτρωμένος όταν βρίσκομαι σε αυτήν την κατάσταση.
Απλά άφησε με ήσυχο, και σύντομα θα είμαι εντάξει. Τι έχεις
να εξομολογηθείς εσύ τώρα; Είναι εξίσου καλό για δυο
ανθρώπους να γνωρίζουν τα χειρότερα ο ένας για τον άλλο
πριν επιχειρήσουν να ζήσουν παρέα.»
Γέλασα στην αντεξέταση του. «Έχω ένα γέρικο σκυλί
ράτσας μπούλ», είπα, «και αποδοκιμάζω τις φασαρίες επειδή
τα νεύρα μου έχουν κλονισθεί, ξυπνώ σε εντελώς
ακατάλληλες ώρες, και είμαι εξαιρετικά τεμπέλης. Έχω άλλο
ένα σετ από διαστροφές όταν είμαι καλά, αλλά αυτά είναι τα
σημαντικά επί του παρόντος.»
«Συμπεριλαμβάνεις το παίξιμο του βιολιού στην
κατηγορία της φασαρίας;» ρώτησε ανήσυχα.

7 diggings

8 “ship’s” ??

- 19 -
Σπουδή στο Άλικο

«Εξαρτάται τον βιολιστή», απάντησα. «Ένα καλώς


παιγμένο βιολί αποτελεί τέρψη των θεών—ένα κακώς
παιγμένο—»
«Α! Ουδέν πρόβλημα», φώναξε με ένα χαρούμενο
γέλιο. «Πιστεύω πως κάλλιστα μπορούμε να θεωρήσουμε πως
το ζήτημα κανονίστηκε —φυσικά, αν το διαμέρισμα σου
κάνει.»
«Πότε θα το δούμε;»
«Πέρασε να με συναντήσεις αύριο το μεσημέρι, και θα
πάμε παρέα να τα κανονίσουμε όλα», απάντησε.
«Εντάξει —μεσημέρι ακριβώς», είπα εγώ, σφίγγοντας
του το χέρι.
Τον αφήσαμε να εργάζεται ανάμεσα στα χημικά του,
και περπατήσαμε παρέα προς το ξενοδοχείο μου.
«Επί τη ευκαιρία», ρώτησα άξαφνα, σταματώντας και
γυρνώντας στον Στάμφορντ, «πως στο δαίμονα ήξερε πως
είχα έρθει από το Αφγανιστάν;»
Ο σύντροφος μου χαμογέλασε με ένα αινιγματικό
χαμόγελο. «Πρόκειται απλώς για τη μικρή του ιδιαιτερότητα»,
είπε. «Αρκετοί ήταν εκείνοι που θέλησαν να μάθουν πως
ανακαλύπτει το πώς έχουν κάποια πράγματα.»
«Ω! Μυστήριο δηλαδή;» φώναξα, τρίβοντας τα χέρια
μου. «Είναι εξαιρετικά σκαμπρόζικο. Σου είμαι υποχρεωμένος
που μας έφερες σε επαφή. Για να μελετήσεις καταλλήλως την
ανθρωπότητα ξεκινάς από τον άνθρωπο, ξέρεις.»
«Επιβάλλεται να τον μελετήσεις, τότε», είπε ο
Στάμφορντ, καθώς με αποχαιρετούσε. «Ωστόσο, θα
ανακαλύψεις πως αποτελεί δυσεπίλυτο πρόβλημα.
Στοιχηματίζω πως θα μάθει περισσότερα σχετικά με εσένα
από όσα εσύ για εκείνον. Αντίο.»
«Αντίο», απάντησα, και περπάτησα προς το
ξενοδοχείο μου, με εξαιρετικό ενδιαφέρον για την καινούργια
μου γνωριμία.

- 20 -
Arthur Conan Doyle

ΚΕΦΑΛΑΙΟ II. Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ


ΑΝΑΓΩΓΗΣ

Συναντηθήκαμε την επομένη όπως είχαμε κανονίσει,


και επιθεωρήσαμε το διαμέρισμα στο 221Β της οδού Μπέϊκερ,
για το οποίο είχαμε συζητήσει στην συνάντηση μας.
Περιελάμβανε δυο άνετα υπνοδωμάτια και ένα ευρύχωρο
καθιστικό, επιπλωμένο με γούστο, και φωτιζόμενο από δυο
πλατιά παράθυρα. Τόσο ευκταίο από κάθε άποψη ήταν το
διαμέρισμα, και τόσο χαλαροί φαίνονταν οι όροι όταν
επιμερίζονταν μεταξύ μας, ώστε το παζάρι ολοκληρώθηκε
επιτόπου, και αμέσως το ενοικιάσαμε. Το ίδιο πρωινό εγώ
μετακόμισα τα πράγματα μου από το ξενοδοχείο, και το
επόμενο πρωινό ο Σέρλοκ Χολμς με ακολούθησε με αρκετά
κουτιά και ταξιδιωτικά μπαούλα. Για ένα διήμερο ήμασταν
απασχολημένοι με το ξεπακετάρισμα και την διευθέτηση των
υπαρχόντων μας προς το μέγιστο όφελος μας. Τελειώνοντας,
βαθμιαία αρχίσαμε να κατασταλάζουμε και να προσαρμοζό-
μαστε στο νέο μας περιβάλλον.
Ο Χολμς ήταν σίγουρο πως δεν επρόκειτο για έναν
δύστροπο άνθρωπο να ζεις μαζί του. Ήταν ήρεμος στην
συμπεριφορά του, και οι συνήθειες του ήταν τακτικές. Σπάνια
θα έμενε ξύπνιος μετά τις δέκα το βράδυ, και το ίδιο τακτικά
θα είχε ήδη πάρει το πρωινό του και αναχωρήσει πριν
ξυπνήσω το πρωινό. Μερικές φορές περνούσε τη μέρα του στο
χημείο, μερικές φορές στο ανατομείο, και περιστασιακά σε
μακρινούς περιπάτους, οι οποίοι έδειχναν να τον μεταφέρουν
στα κακόφημα μέρη 9 της Πόλης. Τίποτα δεν ήταν δυνατόν να
ξεπεράσει τα όρια της αντοχής του όταν η εργασιακή του
μανία τον καταλάμβανε· όμως κατά καιρούς μια κατάπτωση
θα τον καταλάμβανε, και για ημέρες θα έμενε ξαπλωμένος
στον καναπέ του καθιστικού, δίχως να αρθρώνει λέξη ή να
κινεί ένα δάκτυλο από πρωί μέχρι βράδυ. Σε εκείνες τις
περιπτώσεις είχα παρατηρήσει μια τόσο απλανή έκφραση

9 lowest portions

- 21 -
Σπουδή στο Άλικο

ονειροπόλησης στο βλέμμα του, εκ της οποίας ίσως να


υποπτευόμουν πως ήταν εξαρτημένος στην χρήση κάποιου
ναρκωτικού, αν η εγκράτεια και η ακεραιότητα όλης του της
ζωής δεν απαγόρευαν μια τέτοια αντίληψη.
Καθώς οι εβδομάδες περνούσαν, το ενδιαφέρον μου
για εκείνον και η περιέργεια μου σχετικά με τους στόχους του
στην ζωή, σταδιακά βάθαιναν και ενισχύονταν. Τόσο ο ίδιος
ως άτομο όσο και η εμφάνιση του ήταν τέτοια ώστε να
προκαλέσει την προσοχή του πλέον φλεγματικού
παρατηρητή. Σε ύψος έφτανε σχεδόν τα δυο μέτρα, και ήταν
τόσο υπερβολικά λιγνός που φάνταζε εξαιρετικά ψηλότερος.
Τα μάτια του ήταν τετραπέρατα και διεισδυτικά, εκτός κατά
την διάρκεια εκείνων των περιόδων του λήθαργου στο οποίο
έχω αναφερθεί· και η λεπτή, γερακίσια μύτη έδινε στην όλη
του έκφραση έναν αέρα επαγρύπνησης και τόλμης. Το
πηγούνι του, επίσης, είχε την περιωπή και την θέληση οι
οποίες διακρίνουν τον άντρα που είναι αποφασισμένος. Τα
χέρια του ήταν μονίμως μουτζουρωμένα από μελάνι και
κηλιδωμένα από χημικά, εντούτοις ήταν προικισμένος με
εξαιρετικά λεπτό άγγιγμα, όπως είχα συχνά την ευκαιρία να
αντιληφθώ όταν τον παρακολουθούσα να χειρίζεται τα
εύθραυστα εξειδικευμένα όργανα των μελετών του.
Ο αναγνώστης ίσως να με κατατάξει ως έναν
αμετανόητο ανακατωσούρη, όταν ομολογώ πόσο πολύ αυτός ο
άνθρωπος μου κέντριζε την περιέργεια, και πόσο συχνά είχα
επιχειρήσει να διαπεράσω την επιφυλακτικότητα του σε όλα
όσα τον αφορούσαν. Πριν αποδοθεί κρίση, ωστόσο, να
υπενθυμισθεί, πόσο κενή ήταν η ζωή μου, και πόσο ελάχιστα
υπήρχαν να προσελκύσουν την προσοχή μου. Η κατάσταση
της υγείας μου απαγόρευε να βγαίνω έξω εκτός και αν ο
καιρός ήταν εξαιρετικά ήπιος, και δεν είχα φίλους τους
οποίους να επισκεφθώ ώστε να σπάσω τη μονοτονία της
καθημερινής μου ύπαρξης. Υπό τις συνθήκες αυτές, με
προθυμία χαιρέτιζα το λιγοστό μυστήριο το οποίο πλανιόταν
γύρω από τον σύντροφο μου, και αφιέρωνα αρκετόν από τον
χρόνο μου στο εγχείρημα μου να το ξεδιαλύνω.

- 22 -
Arthur Conan Doyle

Δεν σπούδαζε ιατρική. Είχε ο ίδιος, σε απάντηση μιας


ερώτησης, επιβεβαιώσει την γνώμη του Στάμφορντ σχετικά με
το ζήτημα. Ούτε και έδειχνε να έχει ακολουθήσει κάποια
συστηματική πορεία μελέτης η οποία ενδεχομένως να του
άρμοζε σχετικά με κάποιο πτυχίο στις επιστήμες ή κάποια
άλλη αναγνωρισμένη δίοδο η οποία να του προσέφερε ένα
σημείο εισόδου στον κόσμο των διανοουμένων. Εντούτοις ο
ζήλος που εκδήλωνε για ορισμένες μελέτες ήταν αξιοσημείω-
τος, και εντός ιδιαζόντων ορίων η γνώση του ήταν εξαιρετικά
επαρκής και ενδελεχής ώστε οι παρατηρήσεις του με είχαν
καταπλήξει αρκετά. Σίγουρα κανείς δεν θα εργαζόταν τόσο
σκληρά ή θα αποκτούσε τόσο ακριβείς πληροφορίες αν δεν
είχε κάποιον προκαθορισμένο στόχο υπόψη του. Μη
συστηματικοί αναγνώστες είναι σπανίως αξιοθαύμαστοι για
την ακρίβεια της γνώσης τους. Κανείς δεν επιβαρύνει το
μυαλό του με ασήμαντα ζητήματα εκτός αν έχει κάποιον
εξαιρετικά καλό λόγο για να το πραγματοποιεί.
Η άγνοια του ήταν εξίσου αξιοσημείωτη όσο και η
γνώση του. Από συγκαιρινή λογοτεχνία, φιλοσοφία και
πολιτική εμφανιζόταν να γνωρίζει από ελάχιστα έως τίποτα.
Κατόπιν μιας αναφοράς μου στον Τόμας Καρλάιλ, ρώτησε με
τον πλέον αφελή τρόπο ποιος ήταν και τι είχε κάνει. Η
έκπληξη μου κορυφώθηκε, εντούτοις, όταν ανακάλυψα τυχαία
πως είχε άγνοια της Κοπερνίκειας Θεωρίας και της σύνθεσης
του Ηλιακού Συστήματος. Το γεγονός πως κάποιος
πολιτισμένος άνθρωπος σε ετούτο τον δέκατο ένατο αιώνα να
μην έχει επίγνώση πως η γη περιστρέφεται γύρω από τον ήλιο
μου φαινόταν ένα τόσο εκπληκτικό γεγονός που μόλις και
μετά βίας το κατανοούσα.
«Δείχνεις να έχεις σαστίσει», είπε, χαμογελώντας στην
έκφραση της έκπληξης μου. «Τώρα που το έμαθα θα πρέπει
όσο το δυνατόν καλύτερα μπορώ να το ξεχάσω.»
«Να το ξεχάσεις!»
«Βλέπεις», εξήγησε, «θεωρώ ότι το ανθρώπινο μυαλό
αρχικά μοιάζει με μια μικρή άδεια σοφίτα, και οφείλεις να το
γεμίσεις με κάθε είδος επίπλωσης που θα επιλέξεις. Ένας

- 23 -
Σπουδή στο Άλικο

ανόητος μαζεύει εντός κάθε είδους σαβούρα που συναντά,


έτσι ώστε η γνώση η οποία ίσως να του ήταν ωφέλιμη
συνωστίζεται εκτός, είτε στην καλύτερη περίπτωση
ανακατεύεται με αναρίθμητα άλλα πράγματα έτσι ώστε
δυσκολεύεται να την προσεγγίσει. Στο θέμα μας ο επιδέξιος
τεχνίτης είναι εξαιρετικά προσεκτικός στο έπακρο όσον αφορά
τι θα δεχθεί εντός του μυαλού-σοφίτας. Δεν θα συγκεντρώσει
τίποτα άλλο παρά μόνο τα εργαλεία τα οποία υπάρχει
περίπτωση να συμβάλουν στην δουλειά του, ωστόσο από αυτά
έχει μια τεράστια ποικιλία, και όλα στην τελειότερη τάξη.
Αποτελεί σφάλμα να σκεφθείς πως αυτό το μικρό δωμάτιο
έχει ελαστικούς τοίχους και δύναται να επεκταθεί προς κάθε
κατεύθυνση. Βασιζόμενος σε αυτό έρχεται ένας καιρός όταν
για κάθε προσθήκη γνώσης ξεχνάς κάτι το οποίο γνώριζες
προηγουμένως. Αποτελεί ζήτημα υψίστης σημασίας,
επομένως, να μην επιτρέπεις σε άχρηστα δεδομένα να
παραγκωνίζουν τα ωφέλιμα.»
«Μα το Ηλιακό Σύστημα!» διαμαρτυρήθηκα.
«Τι στον δαίμονα έχει να κάνει με μένα;» διέκοψε
ανυπόμονα· «λες πως πάμε γύρω από τον ήλιο. Και γύρω από
την σελήνη να πηγαίναμε δεν θα είχε έστω και μια πεντάρα
διαφορά για μένα είτε την δουλειά μου.»
Ήμουν έτοιμος να τον ρωτήσω ποια ήταν η δουλειά
του, όμως κάτι στην συμπεριφορά του μου έδειξε πως η
ερώτηση δεν θα ήταν ευπρόσδεκτη. Συλλογίσθηκα αρκετά την
σύντομη συζήτηση μας, ωστόσο, και επιχείρησα να εξάγω τα
συμπεράσματα εξ’ αυτής. Είπε πως δεν αναζητούσε γνώση η
οποία δεν σχετιζόταν με το αντικείμενο του. Επομένως όλη η
γνώση την οποία κατείχε ήταν τέτοια ώστε να του είναι
χρήσιμη. Αρίθμησα μέσα στο μυαλό μου όλα τα διαφορετικά
στοιχεία τα οποία μου είχε δείξει πως ήταν υπέρμετρα
ενημερωμένος. Πήρα ακόμη και μολύβι και τα σημείωσα. Δεν
μπόρεσα να μην χαμογελάσω με το κείμενο όταν το είχα
ολοκληρώσει. Είχε ως εξής –

ΣΕΡΛΟΚ ΧΟΛΜΣ – τα όρια του.

- 24 -
Arthur Conan Doyle

Λογοτεχνικές Γνώσεις. – μηδενικές.


Φιλοσοφία. – μηδενικές.
Αστρονομία – μηδενικές.
Πολιτική. – ελάχιστες.
Βοτανική. – κυμαινόμενες. Ξεσκολισμένος στη
μπελαντόνα, το όπιο, και γενικώς τα δηλητήρια. Δεν γνωρίζει
το παραμικρό από γενική κηπουρική.
Γεωλογία. – πρακτικές μα περιορισμένες. Διακρίνει με
μια ματιά διαφορετικά είδη εδάφους μεταξύ τους. Κατόπιν
περιπάτων μου έδειξε πιτσιλιές πάνω στο παντελόνι του και
μου ανέφερε από το χρώμα τους και την σύσταση τους από
πια περιοχή του Λονδίνου είχαν αποκτηθεί.
Χημεία. – Εμβριθείς.
Ανατομία – Ακριβείς, άλλα ασυστηματοποίητες.
Πολύκροτη βιβλιογραφία. – Αχανείς. Εμφανίζεται να
γνωρίζει κάθε λεπτομέρεια κάθε ειδεχθούς περιστατικού το
οποίο διεπράχθη εντός του αιώνα.
Παίζει βιολί καλά.
Είναι δεξιοτέχνης στο ραβδί, μποξέρ, και ξιφομάχος.
Έχει μια ικανοποιητική πρακτική γνώση της
Βρετανικής νομοθεσίας.

Όταν είχα προχωρήσει ως εκείνο το σημείο στην λίστα


μου την πέταξα απελπισμένος στην φωτιά. «Αν μόνον είμαι
σε θέση να βρω που θέλει να καταλήξει ο τύπος με την
συνύπαρξη 10 όλων αυτών των επιτευγμάτων, και να
ανακαλύψω μια κλίση η οποία να τα αξιοποιεί όλα τους», είπα
στον εαυτό μου, «τότε καλά θα κάνω να εγκαταλείψω την
προσπάθεια αμέσως.»
Βλέπω ότι έθιξα παραπάνω τις ικανότητες του επί του
βιολιού. Ήταν ιδιαίτερα αξιόλογες, άλλα τόσο εκκεντρικές όσο
και τα υπόλοιπα επιτεύγματα του. Το γεγονός πως ήταν σε
θέση να εκτελέσει κομμάτια, δύσκολα κομμάτια, το γνώριζα

10 (reconciling)

- 25 -
Σπουδή στο Άλικο

καλά, επειδή κατόπιν παράκλησης μου είχε εκτελέσει μέρος


από μονωδίες του Μέντελσον, και άλλα αγαπημένα. Όταν
αφηνόταν στην ησυχία του, εντούτοις, σπανίως θα παρήγαγε
κάποια μουσική είτε θα επιχειρούσε κάποιο αναγνωρίσιμο
ύφος. Γέρνοντας πίσω στην πολυθρόνα του τα βράδια, θα
έκλεινε τα μάτια του και θα γρατζούναγε ασυναίσθητα το
δοξάρι το οποίο θα σερνόταν πάνω στο γόνατο του. Μερικές
φορές οι συγχορδίες ήταν βαθιές και μελαγχολικές.
Περιστασιακά ήταν φανταστικές και εύθυμες. Σαφώς
αντανακλούσαν τις σκέψεις οι οποίες τον διακατείχαν, ωστόσο
το αν η μουσική συνέβαλε στις σκέψεις εκείνες, είτε αν το
παίξιμο ήταν απλώς το αποτέλεσμα ενός καπρίτσιου ή
κάποιας φαντασίωσης υπερέβαινε την ικανότητα μου να το
προσδιορίσω. Ίσως να είχα επαναστατήσει ενάντια σε εκείνα
τα εξοργιστικά σόλο αν δεν υπήρχε το γεγονός πως όταν τα
τελείωνε έπαιζε σε γοργή διαδοχή μια πλήρη σειρά από τις
αγαπημένες μου μελωδίες ως μια ελάχιστη ανταπόδοση για
την υποβολή σε δοκιμασία της υπομονής μου.

- 26 -
Arthur Conan Doyle

Κατά την πρώτη εβδομάδα ή κάπου εκεί δεν είχαμε


καθόλου επισκέπτες, και είχα αρχίσει να σκέφτομαι πως ο
σύντροφος μου ήταν το ίδιο στερούμενος φίλων όσο και εγώ.
Λίαν συντόμως, ωστόσο, ανακάλυψα πως είχε πολλούς
γνωστούς, και μάλιστα από τις πλέον διαφορετικές κοινωνικές
τάξεις. Υπήρχε ένας μικροκαμωμένος ωχρός ποντικομούρης,
μαυρομάτης τύπος ο οποίος μου συστήθηκε ως Κος Λεστρέιντ,
και ο οποίος πέρασε τρεις ή τέσσερις φορές εντός μιας
εβδομάδας. Ένα πρωί μας επισκέφτηκε μια νεαρή κοπέλα,
κομψά ντυμένη, και έμεινε για μισή ώρα ή και περισσότερο. Το
ίδιο απόγευμα έφερε έναν φτωχικό επισκέπτη με
γκριζαρισμένη γενειάδα, που έμοιαζε με Εβραίο γυρολόγο, ο
οποίος μου έδωσε την εντύπωση πως ήταν εξαιρετικά
αναστατωμένος, και ο οποίος κατόπιν ελάχιστης ώρας
ακολουθήθηκε από μια ηλικιωμένη γυναίκα με φτωχικά
παπούτσια. Σε μια άλλη περίσταση ένας ηλικιωμένος
ασπρομάλλης κύριος είχε μια συζήτηση με τον σύντροφο μου·
και σε άλλη μια κάποιος αχθοφόρος του σιδηροδρόμου με την
κοτλέ φόρμα του. Μόλις ένα από εκείνα τα δυσπροσδιόριστα
άτομα έκαναν την εμφάνιση τους, ο Σέρλοκ Χολμς συνήθιζε
να ζητά την χρήση του καθιστικού, και εγώ θα αποσυρόμουν
στο υπνοδωμάτιο μου. Πάντοτε μου ζητούσε συγνώμη που με
έβαζε σε αυτή τη φασαρία. «Είναι ανάγκη να χρησιμοποιώ το
δωμάτιο αυτό ως χώρο εργασίας», είπε, «και οι άνθρωποι
αυτοί είναι πελάτες μου.» Ξανά μου δινόταν η ευκαιρία να τον
ρωτήσω απερίφραστα, και ξανά η λεπτότητα μου με απέτρεπε
να υποχρεώσω κάποιον άλλο να με εμπιστευθεί. Εκείνον τον
καιρό φαντάσθηκα πως είχε κάποιον σοβαρό λόγο να μην
αναφέρει σχετικά, όμως σύντομα διέλυσε την ιδέα μου
επανερχόμενος στο θέμα με δική του πρωτοβουλία.
Επρόκειτο για την 4η του Μαρτίου, καθώς έχω καλό
λόγο να θυμάμαι, που σηκώθηκα νωρίτερα από ότι συνήθως,
και βρήκα πως ο Σέρλοκ Χολμς δεν είχε ακόμη τελειώσει το
πρωινό του. Η σπιτονοικοκυρά ήταν τόσο μαθημένη στην
συνήθεια μου να ξυπνώ αργά ώστε η θέση μου δεν είχε
στρωθεί ούτε ο καφές μου ετοιμασθεί. Με την παράλογη

- 27 -
Σπουδή στο Άλικο

ανυπομονησία της ανθρωπότητας χτύπησα το κουδούνι και


ειδοποίησα ευγενικά πως ήμουν έτοιμος. Κατόπιν διάλεξα ένα
περιοδικό από το τραπέζι και επιχείρησα να σκοτώσω την ώρα
μαζί του, ενώ ο σύντροφος μου μασουλούσε σιωπηλός την
φρυγανιά του. Ένα από τα άρθρα είχε μια μολυβιά στον τίτλο,
και φυσικά το μάτι μου παρασύρθηκε εντός του.
Ο σχετικά φιλόδοξος τίτλος του ήταν «Το Βιβλίο της
Ζωής», και επιχειρούσε να παρουσιάσει πόσα ήταν δυνατόν να
μάθει, ένας παρατηρητικός άνθρωπος, από μια ακριβής και
συστηματική εξέταση όλων όσων συναντούσε. Μου έδωσε την
εντύπωση ενός ιδιόμορφου κράματος διορατικότητας και
παραλογισμού. Η συλλογιστική ήταν ενδελεχής και σφοδρή,
όμως τα συμπεράσματα μου φάνταζαν παρατραβηγμένα και
υπερβολικά. Ο συγγραφέας αξίωνε πως από μια στιγμιαία
έκφραση, μια σύσπαση ενός μύ ή μια ματιά, κατανοούσε τις
βαθύτερες σκέψεις ενός ανθρώπου. Η παραπλάνηση,
σύμφωνα με εκείνον, απέβαινε ανέφικτη στην περίπτωση
κάποιου εκπαιδευμένου στην παρατήρηση και την ανάλυση.
Τα συμπεράσματα του ήταν αλάνθαστα όπως τόσα πολλά
θεωρήματα του Ευκλείδη. Τόσο εκπληκτικά θα παρουσιά-
ζονταν τα ευρήματα του στους αμύητους ώστε μέχρι να
μάθουν τις διεργασίες υπό τις οποίες είχε καταλήξει σε εκείνα
θα μπορούσαν κάλλιστα να τον θεωρούν νεκρομάντη.
«Από μια σταγόνα νερού», έλεγε ο συγγραφέας, «ένας
κάτοχος της επιστήμης της λογικής θα ήταν σε θέση να
συμπεράνει την πιθανότητα ύπαρξη ενός Ατλαντικού ή ενός
Νιαγάρα δίχως να έχει δει ή ακούσει κανέναν εκ των δυο. Καθ’
αυτόν τον τρόπο όλη η ζωή αποτελεί μια μεγάλη αλυσίδα, η
φύση της οποίας γίνεται γνωστή όποτε παρατεθεί ενώπιον
μας ένας και μόνο κρίκος της. Όπως όλες οι υπόλοιπες τέχνες,
η Επιστήμη της Αναγωγής και της Ανάλυσης είναι δυνατόν να
αποκτηθεί μόνον κατόπιν μακράς και υπομονετικής μελέτης
αλλά ούτε η διάρκεια της ζωής είναι αρκετά μεγάλη για να
επιτρέψει σε κάποιον θνητό να επιτύχει τον μέγιστο βαθμό
τελειότητας της. Πριν στραφεί στις ηθικές και διανοητικές
προοπτικές του ζητήματος οι οποίες προβάλλουν τις σημαντι-

- 28 -
Arthur Conan Doyle

κότερες δυσκολίες, ο ερευνητής ας ξεκινήσει κυριαρχώντας σε


περισσότερο στοιχειώδη προβλήματα. Ας αρχίσει,
συναντώντας έναν συνάνθρωπο του, μαθαίνοντας με μια
ματιά να ξεχωρίζει το ιστορικό του ανθρώπου, και το
επάγγελμα στο οποίο ανήκει. Παιδαριώδης όσο είναι δυνατόν
να φαίνεται μια τέτοια άσκηση, ακονίζει τις ικανότητες
παρατήρησης, και διδάσκει καθέναν που να ψάχνει και τι να
ψάχνει. Από τα νύχια ενός ανθρώπου, από το μανίκι του
σακακιού του, από τις μπότες του, από τα γόνατα του
παντελονιού του, από τους ρόζους του δείκτη και του
αντίχειρα του, από την έκφραση του, από τα μανίκια του
πουκάμισου του —από καθένα εξ αυτών των πραγμάτων
αποκαλύπτεται η απασχόληση του ανθρώπου με ευχέρεια. Η
πιθανότητα όλων αυτών συνδυασμένων να αποτύχουν να
διαφωτίσουν τον ικανό ερευνητή σε κάθε περίπτωση είναι
σχεδόν αδιανόητη.»
«Τι ανεκδιήγητη ανοησία!» αναφώνησα, χτυπώντας το
περιοδικό πάνω στο τραπέζι, «ποτέ στην ζωή μου δεν διάβασα
τέτοια σκουπίδια.»
«Περί τίνος πρόκειται;» ρώτησε ο Σέρλοκ Χολμς.
«Μα, τούτο το άρθρο», είπε, δείχνοντας με το κουτάλι
του αυγού μου καθώς κάθισα να πάρω το πρωινό μου. «Βλέπω
πως το έχεις διαβάσει αφού το σημείωσες. Δεν αρνούμαι πως
είναι έξυπνα γραμμένο. Ωστόσο με εξοργίζει. Αποτελεί
εμφανώς την θεωρία κάποιου θρονιασμένου σε κάποια
πολυθρόνα αργόσχολου ο οποίος αναπτύσσει όλα αυτά τα
τακτικά μικρά παράδοξα στην απομόνωση του γραφείου του.
Δεν είναι πρακτικό. Θα ήθελα να τον τσακώσω και να τον
βάλω σε ένα βαγόνι της χαμηλής τάξης του Υπόγειου, και να
τον ρωτήσω να μου παραθέσει τα επαγγέλματα όλων των
συνταξιδιωτών του. Θα έβαζα χίλια προς ένα ενάντια του.»
«Θα έχανες τα λεφτά σου», σχολίασε ήρεμα ο Σέρλοκ
Χολμς. «Όσο για το άρθρο το έγραψα ο ίδιος.»
«Εσύ!»
«Ναι, έχω κλήση τόσο στην παρατήρηση όσο και στην
αναγωγή. Οι θεωρίες που εξέφρασα εκεί, και οι οποίες σου

- 29 -
Σπουδή στο Άλικο

φαίνονται τόσο χιμαιρικές είναι στην πραγματικότητα


εξαιρετικά πρακτικές —τόσο πρακτικές ώστε εξαρτώμαι από
αυτές για τα προς το ζην μου.»
«Και πως;» ρώτησα απρόθυμα.
«Λοιπόν, έχω το δικό μου επάγγελμα. Υποθέτω πως
είμαι ο μοναδικός στον κόσμο. Είμαι ένας συμβουλευτικός
ντετέκτιβ, αν μπορείς να κατανοήσεις τι μπορεί να σημαίνει.
Εδώ στο Λονδίνο έχουμε αρκετούς κυβερνητικούς ντετέκτιβ
και πολλούς ιδιωτικούς επίσης. Όταν όλοι τους τα έχουν
χαμένα έρχονται σε εμένα, και εγώ καταφέρνω να τους
υποδείξω που να ψάξουν. Παραθέτουν όλα τα στοιχεία
ενώπιον μου, και σε γενικές γραμμές είμαι σε θέση, με την
βοήθεια της γνώσης μου σχετικά με την ιστορία του
εγκλήματος, να τους υποδείξω την σωστή κατεύθυνση.
Υπάρχει μια ισχυρή ομοιογένεια όσον αφορά τις εγκληματικές
ενέργειες, και αν έχεις όλες τις λεπτομέρειες μιας χιλιάδας
τους στα ακροδάχτυλα σου, θα είναι περίεργο να μην
ξεδιαλύνεις την χιλιοστή πρώτη. Ο Λεστρέιντ είναι ένας
ιδιαίτερα γνωστός ντετέκτιβ. Βρέθηκε στην ομίχλη προσφάτως
σχετικά με μια υπόθεση παραχάραξης, και αυτό ήταν που τον
έφερε εδώ.»
«Και όλοι οι άλλοι;»
«Κυρίως στέλνονται από ιδιωτικές υπηρεσίες ερευνών.
Είναι όλοι τους άνθρωποι που έχουν κάποιο πρόβλημα με
κάτι, και έχουν ανάγκη λίγης διαφώτισης. Ακούω την ιστορία
τους, ακούν τα σχόλια μου, και κατόπιν τσεπώνω την αμοιβή.»
«Δηλαδή θέλεις να μου πεις», είπα, «πως δίχως να
αφήσεις το δωμάτιο σου είσαι σε θέση να ξεδιαλύνεις κάποιο
κόμπο για τον οποίο άλλοι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα,
μολονότι γνωρίζουν κάθε λεπτομέρεια προσωπικά;»
«Πολύ σωστά. Έχω κάποιου είδους διαίσθηση σχετικά.
Κατά καιρούς κάνει την εμφάνιση της και κάποια υπόθεση η
οποία να είναι ελάχιστα περιπλοκότερη. Τότε αναγκάζομαι να
δραστηριοποιηθώ και να δω τα πράγματα με τα ίδια μου τα
μάτια. Βλέπεις έχω αρκετή εξειδικευμένη γνώση την οποία
εφαρμόζω στο πρόβλημα, και η οποία διευκολύνει τις

- 30 -
Arthur Conan Doyle

καταστάσεις περίφημα. Οι κανόνες της αναγωγής που


παραθέτονται στο άρθρο εκείνο το οποίο ξεσήκωσε τον
χλευασμό σου, μου είναι ανεκτίμητοι στην εξάσκηση της
δουλειάς μου. Η παρατήρηση αποτελεί την δεύτερη φύση μου.
Έδειξες να εκπλήσσεσαι όταν σου ανέφερα, κατά την πρώτη
μας συνάντηση, πως είχες έρθει από το Αφγανιστάν.»
«Θα σου το είχαν πει, αναμφίβολα.»
«Τίποτα τέτοιο. Γνώριζα πως ήρθες από το
Αφγανιστάν. Χάριν μακράς συνήθειας ο ειρμός των σκέψεων
τρέχει τόσο γοργά μέσα στο μυαλό μου, ώστε κατέληξα στο
συμπέρασμα δίχως να έχω συναίσθηση των ενδιάμεσων
βημάτων. Υπήρξαν τέτοια βήματα, εντούτοις. Ο ειρμός του
συλλογισμού είχε ως εξής: ‘Εδώ έχουμε έναν κύριο ιατρικού
τύπου, ωστόσο με τον αέρα ενός στρατιωτικού. Σαφώς ένας
στρατιωτικός ιατρός, τότε. Έχει μόλις έρθει από τους
τροπικούς, γιατί το πρόσωπο του είναι μαυρισμένο, και δεν
αποτελεί τη φυσική απόχρωση του δέρματος του, διότι οι
καρποί του είναι λευκοί. Έχει περάσει κακουχίες και ασθένεια
όπως το καταβεβλημένο του πρόσωπο υποδηλώνει ξεκάθαρα.
Το αριστερό του χέρι έχει πληγωθεί. Το κρατά με έναν
άκαμπτο και αφύσικο τρόπο. Που στους τροπικούς θα υπήρχε
περίπτωση ένας Άγγλος στρατιωτικός ιατρός να έχει δει τόσες
κακουχίες και να τραυμάτισε το χέρι του; Σαφώς στο
Αφγανιστάν.’ Ολόκληρος ο συλλογισμός μου δεν διάρκεσε
ούτε ένα δευτερόλεπτο. Κατόπιν σχολίασα πως ήρθες από το
Αφγανιστάν, και έμεινες κατάπληκτος.»
«Είναι αρκετά απλό όπως το εξηγείς», είπα,
χαμογελώντας. «Μου φέρνεις στο μυαλό τον Ντυπέν 11 του
Έντγκαρ Άλλαν Πόε. Δεν είχα ιδέα πως τέτοια άτομα υπήρχαν
εκτός ιστοριών.»
Ο Σέρλοκ Χολμς σήκωσε και άναψε την πίπα του.
«Αναμφίβολα θεωρείς πως μου μιλάς φιλοφρονητικά
συγκρίνοντας εμένα με τον Ντυπέν», παρατήρησε. «Τώρα,
κατά την γνώμη μου, ο Ντυπέν ήταν ένας εξαιρετικά

11 (Σ.τ.Μ.) Dupin – Μυθιστορηματικός ήρωας του Edgar Allan Poe.

- 31 -
Σπουδή στο Άλικο

υποδεέστερος τύπος. Το κολπάκι του να παρέμβει στις σκέψεις


των φίλων του· με κάποιο ευκαιριακό σχόλιο κατόπιν ενός
τέταρτου της ώρας σιωπής είναι πραγματικά αργό και
επιπόλαιο. Είχε κάποια αναλυτική ευφυΐα, δίχως αμφιβολία·
ωστόσο δεν επρόκειτο επ’ ουδενεί λόγο περί ενός φαινομένου
όπως ο Πόε φάνηκε να πιστεύει.
«Έχεις διαβάσει τα έργα του Γκαμποριό 12 ;» ρώτησα.
«Μήπως ο Λεκόκ ανταποκρίνεται στην ιδέα σου για έναν
ντετέκτιβ;»
Ο Σέρλοκ Χολμς ρουθούνισε σαρδόνια. «Ο Λεκόκ ήταν
ένας άθλιος σκιτζής», είπε, με θυμωμένη φωνή· «είχε μόνον
ένα πράγμα να τον αναδεικνύει, και επρόκειτο για το
κουράγιο του. Εκείνο το βιβλίο με αηδίασε εντελώς. Το
ζητούμενο ήταν πώς να αναγνωρίσει έναν άγνωστο
κρατούμενο. Θα το είχα επιτύχει σε είκοσι-τέσσερις ώρες. Ο
Λεκόκ χρειάστηκε έξι μήνες για να το κατορθώσει. Θα ήταν
δυνατόν να αποτελέσει ένα εκπαιδευτικό εγχειρίδιο για
ντετέκτιβ το οποίο να τους διδάσκει τι να αποφεύγουν.»
Ένοιωσα σχεδόν αγανάκτηση για την υπεροπτική του
στάση απέναντι σε δυο από τους χαρακτήρες τους οποίους
είχα θαυμάσει. Περπάτησα μέχρι το παράθυρο, και στάθηκα
κοιτώντας τον γεμάτο δρόμο. «Ο τύπος πιθανόν να είναι
εξαιρετικά έξυπνος», είπα στον εαυτό μου, «αλλά είναι
σίγουρα υπερβολικά ματαιόδοξος.»
«Δεν υπάρχουν εγκλήματα και εγκληματίες στις μέρες
μας», είπε με γκρινιάρικη φωνή. «Ποιος ο λόγος να έχουμε
μυαλά στο επάγγελμα μας. Γνωρίζω πολύ καλά πως το έχω
μέσα μου να κάνω το όνομα μου διάσημο. Δεν ζει ή δεν έζησε
ποτέ κανείς ο οποίος να κατείχε αντίστοιχα μεγέθη μελέτης
και φυσικού ταλέντου στον εντοπισμό του εγκλήματος από
όσα κατέχω. Και ποιο το αποτέλεσμα; Δεν υπάρχει έγκλημα
να εξιχνιάσω, είτε, το πολύ, κάποιο τσαπατσούλικο
εγληματάκι με ένα κίνητρο τόσο διαφανές ώστε ακόμη και

12 (Σ.τ.Μ.) Emile Gaboriau – Γάλλος συγγραφέας αστυνομικού μυθιστορήματος, προγενέστερος

του Arthur Conan Doyle και ο οποίος έκανε χρήση του χαρακτήρα Lecoq σε ορισμένα από τα μυθιστορήματα
του.

- 32 -
Arthur Conan Doyle

ένας αξιωματικός της Σκότλαντ Γιάρντ να είναι σε θέση να το


φέρει εις πέρας.»
Ήμουν ακόμη ενοχλημένος από το αλαζονικό στυλ της
συζήτησης του. Θεώρησα σωστό να αλλάξω το θέμα.
«Αναρωτιέμαι για τι να ψάχνει εκείνος ο τύπος;»
ρώτησα, δείχνοντας προς ένα γεροδεμένο, απλοντυμένο
άτομο το οποίο κατηφόριζε περπατώντας αργά την απέναντι
πλευρά του δρόμου, κοιτώντας επίμονα τους αριθμούς.
Μετέφερε έναν μεγάλο γαλάζιο φάκελο στο χέρι του, και
επρόκειτο εμφανώς για τον κομιστή ενός μηνύματος.
«Εννοείς τον απόστρατο λοχία των Πεζοναυτών», είπε
ο Σέρλοκ Χολμς.
«Καυχησιά και έπαρση!» σκέφτηκα από μέσα μου.
«Γνωρίζει πως δεν έχω την δυνατότητα να επαληθεύσω την
υπόθεση του.»
Η σκέψη δεν είχε σβήσει από το μυαλό μου όταν ο
άντρας τον οποίο παρακολουθούσαμε είδε τον αριθμό στην
πόρτα μας, και διέσχισε βιαστικά τον δρόμο. Ακούσαμε ένα
δυνατό χτύπημα, μια βαθιά φωνή από κάτω, και βαριά
βήματα να ανεβαίνουν στις σκάλες.

«Για τον Κο Σέρλοκ Χολμς», είπε, εισερχόμενος στο


δωμάτιο και παραδίδοντας στον φίλο μου την επιστολή.

- 33 -
Σπουδή στο Άλικο

Την στιγμή εκείνη μου δινόταν η ευκαιρία να εξαλείψω


την έπαρση του. Ελάχιστα το σκέφτηκα όταν προέβηκα στην
τυχαία αναφορά. «Επιτρέπεται να ρωτήσω, παλικάρι μου»,
είπα, με την πιο ήπια φωνή, «τι επαγγέλλεσαι;»
«Ένστολος 13 , κύριε», είπε, τραχιά. «Η στολή μου έχει
πάει για επιδιόρθωση.»
«Και ήσουν;» ρώτησα, με μια ελαφρώς κακεντρεχή
ματιά προς τον σύντροφο μου.
«Λοχίας, κύριε, Βασιλικό Σώμα Πεζοναυτών, κύριε.
Καμία απάντηση; Καλώς, κύριε.»
Χτύπησε προσοχή, ύψωσε το χέρι του σε χαιρετισμό,
και χάθηκε.

13 Commissionaire

- 34 -
Arthur Conan Doyle

ΚΕΦΑΛΑΙΟ III. ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ


ΑΛΣΟΥΣ ΛΩΡΙΣΤΟΝ

Ομολογώ πως ήμουν σημαντικά ξαφνιασμένος από


ετούτη την νεώτερη απόδειξη της πρακτικής φύσης των
θεωριών του συντρόφου μου. Ο σεβασμός μου προς τις
αναλυτικές του ικανότητες αυξήθηκε αφάνταστα. Παρέμενε
ακόμη κάποιο ίχνος υποψίας στο μυαλό μου, εντούτοις, πως το
όλο θέμα αποτελούσε ένα συμφωνημένο επεισόδιο, με την
πρόθεση να με αφήσει έκθαμβο, μολονότι ποιον στο καλό
σκοπό θα ήταν δυνατόν να έχει για να με ξεγελάσει
υπερέβαινε τα όρια της κατανόησης μου. Όταν τον κοίταξα
είχε τελειώσει την ανάγνωση του μηνύματος, και τα μάτια του
είχαν λάβει την απλανή μουντή έκφραση η οποία εκδήλωνε
διανοητική αφαίρεση.
«Πως στο καλό το συμπέρανες;» ρώτησα.
«Συμπέρανα τι;» είπε εκείνος, αψίθυμα.
«Μα, πως επρόκειτο για απόστρατο λοχία των
Πεζοναυτών;»
«Δεν έχω χρόνο για μικροπράγματα», απάντησε,
κοφτά· κατόπιν με ένα χαμόγελο, «Συγχώρεσε την αγένεια
μου. Διέκοψες το συλλογισμό μου· όμως ίσως να είναι εξίσου
καλό. Ώστε πραγματικά δεν ήσουν σε θέση να δεις πως
εκείνος ο άνθρωπος διετέλεσε λοχίας των Πεζοναυτών;»
«Όχι, όντως.»
«Ήταν ευκολότερο να το γνωρίζω από όσο να εξηγήσω
πως το γνώριζα. Αν σε ρωτούσαν να αποδείξεις ότι δυο και δυο
κάνουν τέσσερα, ίσως να συναντούσες κάποια δυσκολία, αλλά
εντούτοις είσαι απολύτως βέβαιος για το γεγονός. Ακόμη και
από την απέναντι μεριά του δρόμου ήμουν σε θέση να διακρί-
νω μια μεγάλη μπλε άγκυρα στο τατουάζ στην αναστροφή
του χεριού του τύπου. Απόπνεε θάλασσα. Είχε ένα
στρατιωτικό παράστημα, ωστόσο, και φαβορίτες βάση του
κανονισμού. Ορίστε που έχουμε τον Πεζοναύτη. Επρόκειτο για
άνθρωπο με κάποια σχετική υπεροψία και έναν συγκεκριμένο
αέρα διοικούντος. Θα πρέπει να παρατήρησες τον τρόπο κατά

- 35 -
Σπουδή στο Άλικο

τον οποίο σήκωνε το κεφάλι του και περιέστρεφε το


μπαστούνι του. Ένας μετρημένος, καθωσπρέπει, μεσήλικας,
επίσης, κατά πως έδειχνε—όλα τα στοιχεία με οδήγησαν να
θεωρήσω πως είχε διατελέσει λοχίας.»
«Υπέροχα!» αναφώνησα.
«Κοινότυπο», είπε ο Χολμς, ωστόσο έκρινα, από την
έκφραση του, πως ήταν ικανοποιημένος από την πρόδηλη
έκπληξη και τον θαυμασμό μου. «Είπα τώρα μόλις πως δεν
υπάρχουν εγκληματίες. Καθώς φαίνεται έσφαλα—δες εδώ!»
Μου πέταξε το σημείωμα το οποίο είχε φέρει ο ένστολος.»
«Μα», φώναξα, καθώς έστρεψα τα μάτια μου πάνω
του, «είναι τρομερό!»
«Πράγματι δείχνει να είναι λιγάκι εκτός του
συνηθισμένου», σχολίασε, ήρεμα. «Θα σε πείραζε να το
διαβάσεις δυνατά;»
Αυτό είναι το γράμμα το οποίο του διάβασα—

«ΑΓΑΠΗΤΕ ΜΟΥ Κε ΣΕΡΛΟΚ ΧΟΛΜΣ,—


Έλαβε χώρα μια δυσάρεστη κατάσταση κατά την νύχτα
στον αριθμό 3, του Άλσους Λώριστον, σε πάροδο επί του δρόμου
του Μπρίξτον. Ο άνθρωπος μας ο οποίος βρισκόταν σε
περιπολία είδε φως εκεί περί τις δυο το πρωί, και καθώς
επρόκειτο περί μιας κενής οικίας, υποπτεύθηκε πως κάτι δεν
πήγαινε καλά. Βρήκε την πόρτα ανοικτή, και στο μπροστινό
δωμάτιο, το οποίο είναι γυμνό από επίπλωση, ανακάλυψε το
σώμα ενός κυρίου, καλοντυμένου, και έχοντας κάρτες στην
τσέπη του οι οποίες φέρουν το όνομα ‘Ενοκ Τ. Ντρέμπερ,
Κλήβελαντ, Οχάιο, Η.Π.Α.’ Δεν υπήρξε ληστεία, ούτε κάποιο
άλλο στοιχείο σχετικά με τον τρόπο υπό τον οποίο ο άνθρωπος
βρήκε τον θάνατο. Υπάρχουν ίχνη αίματος στο δωμάτιο, όμως
δεν υπάρχει κανένα τραύμα επάνω του. Βρισκόμαστε σε πλήρη
αμηχανία σχετικά με το πώς μπήκε στο άδειο σπίτι· στην
πραγματικότητα, η όλη υπόθεση είναι μια σπαζοκεφαλιά. Αν
μπορείς να περάσεις από το σπίτι οποιαδήποτε ώρα πριν τις

- 36 -
Arthur Conan Doyle

δώδεκα, θα με βρεις εκεί. Άφησα τα πάντα σε status quo 14 μέχρι


να έχω νέα σου. Αν δεν κατορθώσεις να έρθεις θα σου δώσω
πληρέστερα στοιχεία, και θα το εκλάμβανα ως εξαιρετική
καλοσύνη αν με διευκόλυνες με την γνώμη σου. Διατελώ μετά
τιμής,
«ΤΟΜΠΑΙΑΣ ΓΚΡΕΓΚΣΟΝ.»

«Ο Γκρέγκσον είναι από τους ανθρώπους της


Σκότλαντ Γιάρντ», σχολίασε ο φίλος μου· «εκείνος και ο
Λεστρέιντ αποτελούν τον αφρό από όλα τα κουμάσια. Είναι
και οι δυο οξυδερκείς και δραστήριοι, πάρα ταύτα
συμβατικοί—εκπληκτικά συμβατικοί. Βρίσκονται επίσης στα
μαχαίρια μεταξύ τους. Είναι τόσο ζηλόφθονοι όσο ένα ζευγάρι
καλλονών καριέρας. Θα έχει πλάκα η υπόθεση αν βρεθούν και
οι δυο στην ίδια οσμή.»
Έμεινα έκπληκτος με τον ήρεμο τρόπο με τον οποίο
κελάρυζε. «Το βέβαιον είναι πως δεν πρέπει να χαθεί ούτε
στιγμή», φώναξα, «να πάω να σου καλέσω ένα αμάξι;»
«Δεν είμαι σίγουρος σχετικά με το αν θα πάω. Είμαι ο
πλέον αθεράπευτα τεμπέλης διαβολάκος 15 που έζησε και
περπάτησε 16 —φυσικά, όταν με έχει πιάσει η κρίση μου, διότι
μπορώ να γίνω αρκετά δραστήριος κατά καιρούς.»
«Μα, πρόκειται ακριβώς για μια ευκαιρία σαν αυτές
που λαχταρούσες.»
«Αγαπητέ μου φίλε, τι σημασία έχει για μένα.
Υποθέτοντας πως ξεδιαλύνω την όλη υπόθεση, να είσαι
βέβαιος πως ο Γκρέγκσον, ο Λεστρέιντ, και οι Συνεργάτες θα
τσεπώσουν όλα τα εύσημα. Αυτό συμβαίνει όταν είσαι
ανεπίσημο προσωπικό.»
«Μα σε εκλιπαρεί να τον βοηθήσεις.»
«Ναι. Γνωρίζει πως είμαι ανώτερος του, και το
αποδέχεται ενώπιον μου· ωστόσο θα έκοβε την γλώσσα του

14 (Σ.τ.Μ.) status-quo – ισχύουσα κατάσταση, ως έχουν τα πράγματα

15 (lazy devil)

16 (in shoe leather)

- 37 -
Σπουδή στο Άλικο

πριν το παραδεχθεί ενώπιον τρίτου. Εντούτοις, θα μπορού-


σαμε επίσης να πάμε και να ρίξουμε μια ματιά. Θα το επιλύσω
με τον δικό μου τρόπο. Ίσως και να γελάσω μαζί τους αν δεν
έχω κάτι άλλο. Έλα!»
Φόρεσε βιαστικά το πανωφόρι του, και κινήθηκε με
φούρια κατά τρόπο που έδειχνε πως μια κρίση δραστηριότητας
είχε διαδεχθεί εκείνη της απάθειας.
«Πάρε το καπέλο σου», είπε.
«Θέλεις να έρθω μαζί σου;»
«Ναι, αν δεν έχεις τίποτα καλύτερο να κάνεις.» Μια
στιγμή αργότερα βρισκόμασταν και οι δυο σε μια δίτροχη
άμαξα, η οποία κατηφόριζε βιαστικά προς τον δρόμο του
Μπρίξτον.
Ήταν ένα ομιχλώδες, συννεφιασμένο πρωινό, και ένα
υπόφαιο πέπλο κρεμόταν πάνω από τις στέγες των σπιτιών,
μοιάζοντας με αντανάκλαση των λασπόχρωμων δρόμων
χαμηλότερα. Ο σύντροφος μου είχε τα κέφια του, και
φλυαρούσε σχετικά με τα βιολιά της Κρεμόνα 17 , και την
διαφορά μεταξύ ενός Στραντιβάριους και ενός Αμάτι. Όσο για
μένα, ήμουν σιωπηλός, γιατί ο μουντός καιρός και η θλιβερή
δουλειά στην οποία είχαμε εμπλακεί, μου προκαλούσε
κατάθλιψη.
«Δεν δείχνεις να δίνεις ιδιαίτερη σκέψη στο προκείμενο
θέμα», είπα τελικά, διακόπτοντας τη μουσική πραγματεία του
Χολμς.
«Δεν υπάρχουν ακόμη στοιχεία», απάντησε. «Αποτελεί
καίριο σφάλμα να προβαίνεις σε θεωρίες πριν να έχεις στην
διάθεση σου όλα τα στοιχεία. Επηρεάζει αρνητικά την κρίση.»
«Θα έχεις τα στοιχεία σου σύντομα», σχολίασα,
δείχνοντας με το δάκτυλο μου· «αυτή είναι η Οδός Μπρίξτον,
και αυτό είναι το σπίτι, αν δεν πέφτω εντελώς έξω.»

17 (Σ.τ.Μ.) - Cremona - Πόλη της Ιταλίας στην οποία ξεκίνησε μια μεγάλη «σχολή» βιολιών λίγο

αργότερα από το 1500μ.χ. Ιδρυτής της «σχολής» ήταν ο Αντρέα Αμάτι, και ο ίσως ακόμη πιο ξακουστός
Αντώνιο Στραντιβάρι.

- 38 -
Arthur Conan Doyle

«Έτσι είναι. Σταμάτα, αμαξά, σταμάτα!» Σταθήκαμε


εκατό ή κάπου τόσα μέτρα μακρύτερα, όμως εκείνος επέμεινε
να αποβιβασθούμε, και να τελειώσουμε το ταξίδι μας πεζοί.
Το νούμερο 3, του Άλσους Λώρινστον είχε μια
δυσοίωνη και απειλητική εμφάνιση. Ήταν ένα από τα τέσσερα
που υψώνονταν κάπως μακρύτερα από τον δρόμο, δυο
κατειλημμένα και δυο κενά. Τα τελευταία κοιτούσαν έξω από
τρία διαζώματα αδειανών μελαγχολικών παράθυρων, τα
οποία ήταν κενά και καταθλιπτικά, εκτός από κάποιο «προς
ενοικίαση» που και που αναρτημένο σαν καταρράχτης πάνω
στα θολωμένα τζάμια. Ένας μικρός κήπος πασπαλισμένος
από διάσπαρτα ασθενικά φυτά χώριζαν καθένα από εκείνα τα
σπίτια από τον δρόμο, και διασχιζόταν από ένα στενό
μονοπάτι, κιτρινωπό σε χρώμα, και αποτελούμενο προφανώς
από ένα μίγμα αργίλου και χαλικιού. Όλο το μέρος ήταν
εξαιρετικά λασπωμένο από την βροχή η οποία είχε πέσει κατά
την διάρκεια της νύχτας. Ο κήπος περιφραζόταν από ένα
πλίνθινο τοίχο ενός μέτρου με μια παρυφή 18 από ξύλινα
κιγκλιδώματα στην κορυφή του, και πάνω στον τοίχο
ακουμπούσε ένας γεροδεμένος αστυνομικός, περικυκλωμένος
από ένα μικρό πλήθος χασομέρηδων, οι οποίοι ξελαιμιάζο-
νταν και στριφογύριζαν τα μάτια τους στη μάταιη ελπίδα να
ξεχωρίσουν κάτι από την δραστηριότητα εντός.
Είχα φαντασθεί πως ο Σέρλοκ Χολμς θα είχε σπεύσει
να μπει μέσα στο σπίτι και να βουτήξει στη μελέτη του
μυστηρίου. Τίποτα δεν φάνηκε να απέχει περισσότερο από την
πρόθεση του. Με έναν αέρα αδιαφορίας ο οποίος, υπό τις
περιστάσεις, μου έδινε την εντύπωση πως έφθανε στα όρια
του εντυπωσιασμού, κινήθηκε νωχελικά από τη μια άκρη του
πεζοδρομίου ως την άλλη, κοιτάζοντας με απάθεια το έδαφος,
τον ουρανό, τα αντικρινά σπίτια, και την γραμμή του
κιγκλιδώματος. Έχοντας τελειώσει την εξονυχιστική του
εξέταση, συνέχισε κατηφορίζοντας αργά το μονοπάτι, ή
μάλλον τις παρυφές του χορταριού το οποίο το πλαισίωνε,

18 fringe

- 39 -
Σπουδή στο Άλικο

κρατώντας τα μάτια του καρφωμένα στο έδαφος. Δυο φορές


στάθηκε, και κάποια στιγμή τον είδα να χαμογελά, και τον
άκουσα να βγάζει ένα επιφώνημα ικανοποίησης. Υπήρχαν
αρκετά ίχνη πατημασιών πάνω στο βρεγμένο αργιλώδες
έδαφος, ωστόσο αφού οι αστυνομικοί είχαν περάσει και
ξαναπεράσει από πάνω του, δεν ήμουν σε θέση να καταλάβω
πως ο σύντροφος μου μπορούσε να ελπίζει να μάθει κάτι από
εκεί. Εντούτοις είχα ακόμη τόσο εξαιρετικές αποδείξεις της
οξύτητας των διορατικών ικανοτήτων του, ώστε δεν αμφέβαλα
πως ήταν σε θέση να αντιληφθεί αρκετά τα οποία παρέμεναν
κρυμμένα από εμένα.
Στην είσοδο της οικίας μας συνάντησε ένας ψηλός,
χλωμός, ανοιχτόξανθος άντρας, με ένα σημειωματάριο στα
χέρια του, ο οποίος όρμησε και έσφιξε το χέρι του συντρόφου
μου διαχυτικά. «Είναι πράγματι καλοσύνη σου να έρθεις»,
είπε, «φρόντισα τα πάντα να μείνουν απείραχτα.»
«Εκτός αυτού!» ο φίλος μου απάντησε, υποδεικνύοντας
το μονοπάτι. «Ένα κοπάδι από βουβάλια να είχε περάσει από
εδώ δεν θα είχε προκαλέσει τόσο μεγάλο χάλι. Δίχως
αμφιβολία, όμως θα εξήγαγες τα δικά σου συμπεράσματα,
Γκρέγκσον, πριν το επιτρέψεις.»
«Έπρεπε να κάνω τόσο πολλά εντός του κτιρίου», είπε
ο ντετέκτιβ αποφεύγοντας το ερώτημα. «Ο συνάδελφος μου,
Κος Λεστρέιντ βρίσκεται εδώ. Είχα εμπιστευθεί σε εκείνον να
το αναλάβει.»
Ο Χολμς μου έριξε μια ματιά και ανασήκωσε τα
φρύδια του σαρδόνια. «Με δυο άντρες όπως εσύ και ο
Λεστρέιντ στην περιοχή, δεν θα υπάρχουν πολλά για να
ανακαλύψει κάποιος τρίτος», είπε.
Ο Γκρέγκσον έτριψε τα χέρια του με έναν κάπως
αυτάρεσκο τρόπο. «Θεωρώ πως κάναμε όλα όσα ήταν δυνατόν
να γίνουν», απάντησε· «είναι μια αλλόκοτη υπόθεση ωστόσο,
και γνώριζα την προτίμηση σου για τέτοιες καταστάσεις.»
«Δεν ήρθες εδώ με αμάξι;» ρώτησε ο Σέρλοκ Χολμς.
«Όχι, κύριε.»
«Ούτε ο Λεστρέιντ;»

- 40 -
Arthur Conan Doyle

«Όχι, κύριε.»
«Τότε πάμε να δούμε το δωμάτιο.» Με το οποίο
ανακόλουθο σχόλιο προχώρησε εντός της οικίας, ακολουθού-
μενος από τον Γκρέγκσον, του οποίου τα χαρακτηριστικά
εξέφραζαν την έκπληξη του.
Ένας σύντομος διάδρομος, από γυμνά σανίδια και
σκονισμένος, οδηγούσε στην κουζίνα και τους χώρους
υπηρεσίας. Δυο πόρτες ανοίγονταν από αυτόν αριστερά και
δεξιά. Μια εξ’ αυτών είχε εμφανώς παραμείνει κλειστή επί
πολλές εβδομάδες. Η άλλη άνηκε στην τραπεζαρία, η οποία
αποτελούσε τον χώρο στον οποίο η μυστηριώδη υπόθεση είχε
λάβει χώρα. Ο Χολμς μπήκε μέσα, και τον ακολούθησα με
εκείνο το πνιγηρό συναίσθημα στην καρδιά μου το οποίο η
παρουσία του θανάτου εμπνέει.
Επρόκειτο για ένα μεγάλο τετράγωνο δωμάτιο, το
οποίο έδειχνε ακόμη μεγαλύτερο εξαιτίας της απουσίας κάθε
επίπλωσης. Μια φανταχτερή ταπετσαρία κοσμούσε τους
τοίχους, όμως στιγματιζόταν κατά τόπους από ερυσίβη, και
κατά τόπους μεγάλες λωρίδες είχαν αποκολληθεί και
κρέμονταν, αφήνοντας να φανεί ο σοβάς από κάτω. Απέναντι
από την πόρτα υπήρχε ένα επιδεικτικό τζάκι, πλαισιωμένο 19
από ένα γείσο απομίμησης λευκού μάρμαρου. Σε μια γωνία
του βρισκόταν λιωμένο το υπόλοιπο ενός κόκκινου κεριού. Το
μοναδικό παράθυρο ήταν τόσο βρώμικο ώστε το φως ήταν
συγκεχυμένο και ασαφές, προσδίδοντας μια μουντή γκριζωπή
απόχρωση, η οποία ενισχυόταν από ένα παχύ στρώμα σκόνης
το οποίο κάλυπτε ολόκληρο τον χώρο.
Όλες αυτές τις λεπτομέρειες τις παρατήρησα
μετέπειτα. Την τρέχουσα στιγμή η προσοχή μου ήταν
εστιασμένη επί της μοναδικής θλιβερής ασάλευτης μορφής η
οποία κειτόταν πάνω στο σανίδι, με τα απλανή μάτια να
ατενίζουν δίχως να βλέπουν το ξεθωριασμένο ταβάνι.
Επρόκειτο για έναν άντρα περί τα σαράντα-τρία ή σαράντα-
τέσσερα χρόνια του, μετρίου αναστήματος, με πλατιούς

19 surmounted

- 41 -
Σπουδή στο Άλικο

ώμους, σγουρά μαλλιά, και κοντή αξύριστη γενειάδα. Φορούσε


μια βαριά ρεντιγκότα και γιλέκο, ανοιχτόχρωμο παντελόνι,
και άψογο κολάρο και μανσέτες. Ένα ψηλό καπέλο, καλά
βουρτσισμένο και περιποιημένο, βρισκόταν ακουμπισμένο στο
πάτωμα πλάι του. Τα χέρια του ήταν σφιγμένα και τα
μπράτσα του διάπλατα ανοικτά, ενώ τα κάτω άκρα του ήταν
διπλωμένα 20 λες και η επιθανάτια αγωνία του υπήρξε
εξαιρετικά οδυνηρή. Στο παγωμένο του πρόσωπο παρέμενε
μια έκφραση τρόμου, και όμως μου έδωσε την εντύπωση,
μίσους, που παρόμοιο του δεν είχα αντικρίσει σε ανθρώπινα
χαρακτηριστικά. Η κακόβουλη και τρομερή σύσπαση,
συνδυασμένη με το χαμηλό του μέτωπο, την πλατιά μύτη, και
η προτεταμένη σιαγώνα του έδινε στον νεκρό άντρα μια
μοναδικά πιθηκίσια 21 εμφάνιση, η οποία εντεινόταν από την
κουλουριασμένη, αφύσικη στάση. Έχω αντικρίσει τον θάνατο
σε πολλές μορφές, όπως ποτέ δεν μου προέκυψε σε μια πιο
φοβερή μορφή από όσο σε εκείνον το σκοτεινό ρυπαρό χώρο, ο
οποίος έβλεπε σε μια από τις σημαντικές οδικές αρτηρίες του
προαστιακού Λονδίνου.

20 (interlocked)

21 simian and ape-like

- 42 -
Arthur Conan Doyle

Ο Λεστρέιντ, νευρώδης και με φάτσα νυφίτσας όπως


πάντα, στάθηκε πλάι στην πόρτα, και χαιρέτησε τον σύντροφο
μου και εμένα.
«Ετούτη η υπόθεση θα προξενήσει σάλο, κύριε»,
σχολίασα. «Υπερέχει έναντι όλων όσων έχω δει, και δεν είμαι
δειλός 22 .»
«Δεν υπάρχει κανένα στοιχείο;» είπε ο Γκρέγκσον.
«Απολύτως κανένα», αντήχησε αρμονικά ο Λεστρέιντ.
Ο Σέρλοκ Χολμς πλησίασε το σώμα, γονατίζοντας
κάτω, εξετάζοντας το επισταμένα. «Είστε βέβαιοι πως δεν
υπάρχει κανένα τραύμα;» ρώτησε, δείχνοντας τις στάλες και
τις κηλίδες του αίματος που απλώνονταν τριγύρω.
«Απολύτως!» αναφώνησαν και οι δυο ντετέκτιβ.
«Τότε, φυσικά, το αίμα αυτό ανήκει σε ένα δεύτερο
άτομο—προφανώς του δολοφόνου, αν πρόκειται περί φόνου.
Μου θυμίζει τις υφιστάμενες 23 περιστάσεις θανάτου του Βαν
Γιάνσεν, στην Ουτρέχτη, την χρονιά του ’34. Θυμάσαι την
υπόθεση, Γκρέγκσον;»
«Όχι, κύριε.»
«Μελέτησε την—όντως θα έπρεπε. Δεν υπάρχει τίποτα
νεώτερο υπό το φως του ήλιου. Τα πάντα έχουν συμβεί στο
παρελθόν.»
Καθώς μιλούσε, τα αεικίνητα χέρια του πετούσαν εδώ,
εκεί, παντού, ψηλαφώντας, πιέζοντας, ξεκουμπώνοντας,
εξετάζοντας, ενώ τα μάτια του έφεραν την ίδια απόμακρη
έκφραση στην οποία έχω ήδη αναφερθεί. Τόσο γοργή ήταν η
πραγματοποιηθείσα εξέταση, ώστε κάποιος ούτε που
αντιλαμβανόταν την σχολαστικότητα με την οποία
διεξαγόταν. Τελικά, οσμίστηκε τα χείλη του νεκρού, και εν
συνεχεία κοίταξε τις σόλες από τις δερμάτινες μπότες του 24 .
«Δεν έχει μετακινηθεί καθόλου;» ρώτησε.

22 (chicken).»

23 (attendant)

24 (patent leather boots)

- 43 -
Σπουδή στο Άλικο

«Όχι περισσότερο από όσο ήταν αναγκαίο για τους


σκοπούς της εξέτασης μας.»
«Μπορείτε πλέον να τον μεταφέρετε στο νεκροτομείο»,
είπε. «Δεν υπάρχει τίποτα άλλο να μάθουμε.»
Ο Γκρέγκσον είχε σε αναμονή ένα φορείο και τέσσερις
άντρες. Στην κλήση του μπήκαν στο δωμάτιο, και ο άγνωστος
σηκώθηκε και μεταφέρθηκε εκτός. Καθώς τον σήκωσαν, ένα
δαχτυλίδι κουδούνισε πέφτοντας κάτω και κυλώντας στο
πάτωμα. Ο Λεστρέιντ το σήκωσε και το κοίταξε με απορημένα
μάτια.
«Μια γυναίκα ήταν εδώ», φώναξε. «Είναι γυναικεία
βέρα.»
Την πρότεινε, καθώς μιλούσε, πάνω στην παλάμη του
χεριού του. Συγκεντρωθήκαμε όλοι μας γύρω του και την
παρατηρήσαμε. Δεν υπήρχε αμφιβολία πως το συγκεκριμένο
δαχτυλίδι από χρυσό είχε κάποτε κοσμήσει το δάκτυλο μιας
νύφης.
«Το γεγονός περιπλέκει το ζήτημα», είπε ο Γκρέγκσον.
«Και ένας Θεός ξέρει, πόσο περιπλεγμένο ήταν προηγουμέ-
νως.»
«Είσαι βέβαιος πως δεν το απλουστεύει;» παρατήρησε
ο Χολμς. «Τίποτα δεν θα μάθουμε με το να το κοιτάζουμε. Τι
βρήκες στις τσέπες του;»
«Τα έχουμε όλα εδώ», είπε ο Γκρεγκσον,
υποδεικνύοντας έναν μικρό σωρό από αντικείμενα πάνω σε
ένα από τα χαμηλότερα σκαλοπάτια της σκάλας. «Ένα χρυσό
ρολόι, υπ’ αριθμόν 97163, από του Μπαρώντ, στο Λονδίνο.
Χρυσή αλυσίδα τύπου Αλβέρτου, εξαιρετικά βαριά και
συμπαγής. Χρυσό δαχτυλίδι, με τεκτονικό έμβλημα. Χρυσή
καρφίτσα—κεφαλή μπουλντόγκ, με ρουμπίνια για μάτια.
Θήκη καρτών Ρωσικού δέρματος, με κάρτες του Ένοκ Τ.
Ντρέμπερ εκ του Κλήβελαντ, αντιστοιχώντας στα Ε.Τ.Ν. πάνω
στα ρούχα. Κανένα πορτοφόλι, αλλά χύμα χρήματα τα οποία
ανέρχονται στο ποσό των επτά λιρών και δεκατριών σεληνίων.
Έκδοση τσέπης του ‘Δεκαημέρου’ του Βοκάκιου, με το όνομα
Τζόζεφ Στανγκερσον επί του εσωφύλλου. Δυο επιστολές—μια

- 44 -
Arthur Conan Doyle

απευθυνόμενη στον Ε. Τ. Ντρέμπερ και μια προς τον Τζόσεφ


Στάνγκερσον.
«Σε ποια διεύθυνση;»
«Αμερικανικό Ανταλλακτήριο, Στράντ—να παραμείνει
ωσότου να ζητηθεί. Προέρχονται και τα δυο από την
Ατμοπλοϊκή Εταιρεία Γκυγιόν, και αναφέρεται στα
δρομολόγια των πλοίων της από το Λίβερπουλ. Είναι σαφές
πως ο άτυχος αυτός άντρας επρόκειτο να επιστρέψει στην Νέα
Υόρκη.»
«Διενήργησες κάποιες έρευνες σχετικά με εκείνον τον
άνθρωπο, τον Στάνγκερσον;»
«Μερίμνησα αμέσως, κύριε», είπε ο Γκρέγκσον.
«Έβαλα να σταλούν αγγελίες σε όλες τις εφημερίδες, και ένας
από τους ανθρώπους μου πήγε στο Αμερικάνικο
Ανταλλακτήριο, όμως δεν έχει επιστρέψει ακόμη.»
«Ενημέρωσες το Κλήβελαντ;»
«Τηλεγραφήσαμε το πρωί.»
«Πως διατύπωσες τις ερωτήσεις σου;»
«Απλά εκθέσαμε λεπτομερώς τις περιστάσεις, και
αναφέραμε πως θα ήμασταν ευτυχείς για κάθε πληροφορία
που θα ήταν δυνατόν να μας βοηθήσει.»
«Δεν ζήτησες επιμέρους λεπτομέρειες σχετικά με
οτιδήποτε σου φάνηκε να είναι υψίστης σημασίας;»
«Ρώτησα σχετικά με τον Στάνγκερσον.»
«Τίποτα άλλο; Δεν υπάρχει κάποια συνθήκη εκ της
οποίας να φαίνεται πως εξαρτάται η υπόθεση; Δεν θα
τηλεγραφήσεις ξανά;»
«Είπα όλα όσα είχα να πω», είπε ο Γκρέγκσον, με φωνή
που έδειχνε πως είχε προσβληθεί.
Ο Σέρλοκ Χολμς γέλασε, και φάνηκε να ετοιμάζεται
να προβεί σε κάποιο σχόλιο, όταν ο Λεστρέιντ, ο οποίος
βρισκόταν στο μπροστινό δωμάτιο όσο εμείς είχαμε την
συγκεκριμένη κουβέντα, επανεμφανίστηκε στη σκηνή,
τρίβοντας τα χέρια του με έναν πομπώδη και αυτάρεσκο
τρόπο.

- 45 -
Σπουδή στο Άλικο

«Κε Γκρέγκσον», είπε, «Μόλις έκανα μια ανακάλυψη


υψίστης σημασίας, και η οποία θα είχε παραβλεφθεί αν δεν
είχα διενεργήσει μια προσεκτική εξέταση των τοίχων.»
Τα μάτια του μικροκαμωμένου άνθρωπου έλαμψαν
καθώς μιλούσε, και βρισκόταν φανερά σε μια κατάσταση
καταπνιγμένου πανηγυρισμού έχοντας σκοράρει έναν πόντο
έναντι του συνάδελφου του.
«Ελάτε εδώ», είπε, επιστρέφοντας φουριόζικα πίσω στο
δωμάτιο, η ατμόσφαιρα του οποίου έδειχνε πιο καθαρή
κατόπιν της απομάκρυνσης του αποτρόπαιου κατοίκου του.
«Τώρα, σταθείτε εκεί!»

Έτριψε ένα σπίρτο στη μπότα του και το κράτησε


κοντά στον τοίχο.
«Κοιτάξτε εδώ!» είπε θριαμβευτικά.
Είχα σχολιάσει πως η ταπετσαρία είχε κατά τόπους
αποκολληθεί. Σε αυτήν την γωνία του δωματίου ένα μεγάλο
κομμάτι είχε ξεφλουδίσει, αφήνοντας ένα κίτρινο τετράγωνο

- 46 -
Arthur Conan Doyle

από τραχύ σοβά. Πάνω στον γυμνό χώρο βρισκόταν γραμμένη


σε αίμα μια μοναδική λέξη—
RACHE. 25
«Τι συμπεραίνετε εξ’ αυτού;» φώναξε ο ντετέκτιβ, με
τον αέρα ενός θεατρίνου που παρουσιάζει την παράσταση του.
«Το συγκεκριμένο είχε παραβλεφθεί επειδή βρισκόταν στην
σκοτεινότερη γωνία του δωματίου, και κανένας δεν σκέφτηκε
να κοιτάξει εκεί. Ο δολοφόνος το έγραψε με το αίμα του ή το
αίμα της. Δείτε αυτήν την κηλίδα που έχει σταλάξει στον
τοίχο! Το γεγονός απορρίπτει την ιδέα της αυτοκτονίας ούτως
ή άλλως. Γιατί επιλέχθηκε η προκειμένη γωνία για να
γραφθεί; Θα σας πω. Δείτε το κερί πάνω στο γείσο. Ήταν
αναμμένο εκείνη την ώρα, και αν έφεγγε η συγκεκριμένη
γωνία θα ήταν η φωτεινότερη έναντι της σκοτεινής πλευράς
του τοίχου.
«Και τι σημαίνει τώρα που εσύ το ανακάλυψες;»
ρώτησε ο Γκρέγκσον υποτιμητικά.
«Σημαίνει; Μα, σημαίνει πως ο γράφων επρόκειτο να
καταγράψει το γυναικείο όνομα Ρέιτσελ, μα κάτι τον ή την
αναστάτωσε πριν προλάβει να το ολοκληρώσει. Δώσε βάση
στα λόγια μου, όταν φτάσει η ώρα να εξιχνιαστεί η υπόθεση
θα ανακαλύψεις πως μια γυναίκα ονόματι Ρέιτσελ έχει κάτι
να κάνει με αυτήν. Γελά όσο θέλεις, Κε Σέρλοκ Χολμς. Ίσως
να είσαι πολύ έξυπνος και ευφυής, μα το γέρικο λαγωνικό
είναι το καλύτερο, όταν θα τελειώσουν τα λόγια και οι
πράξεις.»
«Ειλικρινά να με συμπαθάτε!» είπε ο σύντροφος μου, ο
οποίος είχε αναστατώσει την διάθεση του μικροκαμωμένου
άνδρα ξεσπώντας σε μια έκρηξη γέλιου. «Έχεις βέβαια την
τιμή να είσαι ο πρώτος από μας που το ανακάλυψε, και, όπως
λες, φέρει κάθε ένδειξη να έχει γραφτεί από τον δεύτερο
συμμετέχοντα στο μυστήριο της περασμένης νύχτας. Δεν είχα
προλάβει ακόμη να εξετάσω το δωμάτιο, όμως με την άδεια
σας θα το κάνω τώρα.»

25 (Σ.τ.Μ.) RACHE - ο Λεστρέιντ αναφέρεται στο Αγγλικό όνομα Rachel – Ραχήλ. Εντούτοις στο

κείμενο μας αναφέρεται από τον Σέρλοκ Χολμς και ως ‘ΕΚΔΙΚΗΣΗ’ στην Γερμανική γλώσσα.

- 47 -
Σπουδή στο Άλικο

Καθώς μίλησε, τράβηξε απότομα μια κορδέλα


μετρήσεων και έναν μεγάλο μεγεθυντικό φακό από την τσέπη
του. Με τα δυο αυτά όργανα κινήθηκε αθόρυβα γύρω από το
δωμάτιο, σταματώντας κάποια στιγμή, γονατίζοντας
περιστασιακά, και σε μια περίπτωση ξαπλώνοντας στο
πάτωμα. Τόσο απορροφημένος ήταν στην απασχόληση του
που φάνηκε να έχει ξεχάσει την παρουσία μας, γιατί
μονολογούσε ψιθυριστά όλη την ώρα, συνεχίζοντας με
αδιάκοπο ρυθμό μια συνεχή ροή επιφωνημάτων, αναστενα-
γμών, και μικρών κραυγών υπαινικτικών ενθάρρυνσης και
ελπίδας. Καθώς τον παρακολουθούσα δεν μπόρεσα να μην
συλλογιστώ ένα καθαρόαιμο καλά εκπαιδευμένο λαγωνικό
καθώς ορμά μπρος και πίσω μέσα στην λόχμη που κρύβεται το
θήραμα, κλαυθμυρίζοντας από την ανυπομονησία του, μέχρι
να ξαναπιάσει την χαμένη οσμή. Για είκοσι λεπτά ή και
περισσότερο εξακολούθησε τις έρευνες του, μετρώντας με την
πλέον αμέριστη φροντίδα την απόσταση μεταξύ ενδείξεων οι
οποίες μου ήταν παντελώς αόρατες, και κατά καιρούς
εφαρμόζοντας την κορδέλα του πάνω στους τοίχους με έναν
εξίσου ακατάληπτο τρόπο. Σε ένα σημείο συγκέντρωσε πολύ
προσεκτικά ένα μικρό σωρό γκρίζας σκόνης από το πάτωμα,
και την πακετάρισε μέσα σε έναν φάκελο. Τελικά, εξέτασε με
τον φακό του την λέξη επί του τοίχου, εξετάζοντας κάθε
γράμμα της με άκρως λεπτομερειακή ακρίβεια.
Ολοκληρώνοντας το, φάνηκε να είναι ικανοποιημένος, γιατί
επέστρεψε την κορδέλα και τον φακό στην τσέπη του.
«Λένε πως ιδιοφυΐα είναι η απεριόριστη ικανότητα να
υπομένεις», σχολίασε με ένα χαμόγελο. «Είναι ένας ιδιαίτερα
κακός εννοιολογικός προσδιορισμός, εντούτοις αρμόζει στο
έργο του Ντετέκτιβ.»
Ο Γκρέγκσον και ο Λεστρέιντ είχαν παρακολουθήσει
τους ελιγμούς του ερασιτέχνη συντρόφου τους με εξαιρετική
περιέργεια και κάποια περιφρόνηση. Εμφανώς αποτύγχαναν
να εκτιμήσουν το γεγονός, το οποίο είχα αρχίσει να
συνειδητοποιώ, πως κάθε απειροελάχιστη ενέργεια του

- 48 -
Arthur Conan Doyle

Σέρλοκ Χολμς κατευθυνόταν προς κάποιον συγκεκριμένο και


πρακτικό στόχο.
«Τι συμπεραίνετε εξ’ αυτού, κύριε;» ρώτησαν και οι
δυο.
«Θα αποτελούσε κλοπή της αναγνώρισης σας επί της
υπόθεσης αν αποτολμούσα να βοηθήσω», σχολίασε ο φίλος
μου. «Τα πάτε τόσο καλά τώρα ώστε θα ήταν κρίμα να
αναμιχθεί ο οποιοσδήποτε.» Υπήρχε αφάνταστος σαρκασμός
στην φωνή του καθώς μίλησε. «Όποτε θελήσετε να με
ενημερώσετε σχετικά με την εξέλιξη των ερευνών σας»,
συνέχισε, «θα χαρώ να σας προσφέρω κάθε δυνατή βοήθεια.
Εν τω μεταξύ θα θεωρούσα πρέπων να μιλήσω με τον
αστυνομικό που ανακάλυψε το σώμα. Μου δίνετε το όνομα και
την διεύθυνση του;»
«Ο Λεστρέιντ έριξε μια ματιά στο σημειωματάριο του,
«Τζων Ράνς», είπε. «Είναι εκτός υπηρεσίας τώρα. Θα τον βρεις
στο νούμερο 46, του Ωντλεϋ Κόρτ, στην Πύλη του Πάρκου
Κεννινγκτον.»
Ο Χολμς σημείωσε την διεύθυνση.
«Πάμε, γιατρέ», είπε· «θα πάμε να τον βρούμε. Θα σας
πω κάτι το οποίο είναι δυνατόν να σας βοηθήσει στην
υπόθεση», συνέχισε, στρεφόμενος προς τους δυο ντετέκτιβ.
«Πρόκειται περί φόνου, και ο δολοφόνος ήταν άντρας. Ήταν
ψηλότερος από δυο μέτρα, μέσης ηλικίας, είχε μικρά πόδια για
το ύψος του, φορούσε τραχιές, φαρδιάς μύτης μπότες, και
κάπνισε ένα πούρο Τριτσινόπολι. Ήρθε εδώ μαζί με το θύμα
του με μια τετράτροχη άμαξα, η οποία σερνόταν από ένα
άλογο με τρία παλιωμένα πέταλα και ένα καινούργιο στο
δεξιό εμπρόσθιο πόδι του. Κατά πάσα πιθανότητα ο
δολοφόνος είχε κοκκινωπό πρόσωπο, και τα νύχια του δεξιού
του χεριού ήταν εξαιρετικά μακριά. Αποτελούν μονάχα
ορισμένες επισημάνσεις, μα ίσως να βοηθήσουν.»
Ο Λεστρέιντ και ο Γκρέγκσον κοιτάχθηκαν μεταξύ
τους με ένα δύσπιστο χαμόγελο.
«Αν αυτός ο άντρας δολοφονήθηκε, τότε πως
διεπράχθη ο φόνος;» ρώτησε ο πρώτος.

- 49 -
Σπουδή στο Άλικο

«Δηλητήριο», είπε ο Σέρλοκ Χολμς κοφτά, και άρχισε


να περπατά. «Ένα ακόμη πράγμα, Λεστρέιντ», πρόσθεσε,
στρεφόμενος από την πόρτα: «’Rache,’ είναι στα Γερμανικά ή
‘εκδίκηση’, οπότε μην χάνετε τον χρόνο σας ψάχνοντας για
κάποια Δεσποινίδα Ρέιτσελ.»
Στην οποία Πάρθια βολή αποχώρησε, αφήνοντας τους
δυο ανταγωνιστές με ανοικτά τα στόματα πίσω του.

- 50 -
Arthur Conan Doyle

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV. ΤΙ ΕΙΧΕ ΝΑ ΑΝΑΦΕΡΕΙ


Ο ΤΖΩΝ ΡΑΝΣ

Η ώρα ήταν μια όταν αφήσαμε το νούμερο 3, του


Άλσους Λώρινστον. Ο Σέρλοκ Χολμς με οδήγησε στο
πλησιέστερο τηλεγραφείο, όπου και απέστειλε ένα μακρύ
τηλεγράφημα. Κατόπιν κάλεσε ένα αμάξι, και διέταξε τον
αμαξά να μας πάει στην διεύθυνση που μας είχε δοθεί από
τον Λεστρέιντ.
«Δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο μιας μαρτυρίας από
πρώτο χέρι», παρατήρησε· «στην πραγματικότητα, έχω
καταλήξει σε κάποια γνώμη σχετικά με την υπόθεση, όμως
μπορούμε ακόμη να μάθουμε ότι είναι δυνατόν.»
«Με εκπλήσσεις, Χολμς», είπα εγώ. «Σίγουρα δεν είσαι
τόσο σίγουρος όσο προσποιείσαι να είσαι από όλες εκείνες τις
λεπτομέρειες που έδωσες;»
«Δεν υπάρχει χώρος για λάθος», απάντησε. «Το πρώτο
πράγμα που παρατήρησα φτάνοντας ήταν πως ένα αμάξι είχε
ανοίξει δυο αυλακιές με τους τροχούς του κοντά στο
κράσπεδο. Λοιπόν, μέχρι και την προηγούμενη νύχτα, είχε να
βρέξει πάνω από μια εβδομάδα, ώστε οι τροχοί οι οποίοι
άφησαν ένα τόσο βαθύ αποτύπωμα έπρεπε να έχουν περάσει
κατά την διάρκεια της νύχτας. Υπήρχαν τα ίχνη των οπλών
του αλόγου, επίσης, το περίγραμμα μιας εκ των οποίων πιο
ευκρινές από τις υπόλοιπες τρεις, φανερώνοντας πως
επρόκειτο για το καινούργιο πέταλο. Αφού το αμάξι ήταν εκεί
μετά το ξεκίνημα της βροχής, και δεν βρισκόταν εκεί κάποια
άλλη στιγμή κατά την διάρκεια του πρωινού —έχω τον λόγο
του Γκρέγκσον έπ’ αυτού— συνεπώς έπρεπε να βρέθηκε εκεί
κατά την διάρκεια της νύχτας, και επομένως, να έφερε εκείνα
τα δυο άτομα στο σπίτι.»
«Δείχνει αρκετά απλό», είπα· «αλλά πως γνώριζες
σχετικά με το ύψος του άλλου άνδρα;»
«Μα βασικά, το ύψος ενός άνδρα, εννέα στις δέκα
περιπτώσεις, μπορεί να ανακαλυφθεί από το μήκος του
διασκελισμού του. Είναι ένας αρκετά απλός υπολογισμός,

- 51 -
Σπουδή στο Άλικο

εντούτοις δεν υπάρχει λόγος να σε κουράζω με αριθμούς. Είχα


το μήκος διασκελισμού του τύπου τόσο στον άργιλο απέξω
όσο και στην σκόνη εντός. Οπότε είχα τρόπο να επαληθεύσω
τον υπολογισμό μου. Όταν ένας άντρας γράφει πάνω σε έναν
τοίχο, το ένστικτο του τον καθοδηγεί να γράψει περίπου στο
ύψος των ματιών του. Λοιπόν η γραφή εκείνη ήταν μόλις δυο
μέτρα από το δάπεδο. Ήταν παιγνιδάκι.»
«Και η ηλικία του;» ρώτησα.
«Να σου πω, αν ένας άνδρας μπορεί να δρασκελίσει
ενάμιση περίπου μέτρο δίχως την παραμικρή προσπάθεια, δεν
μπορεί να είναι στα τελευταία του 26 . Τόσο ήταν το πλάτος μιας
λακκούβας στο μονοπάτι του κήπου το οποίο είχε προφανώς
διασχίσει. Οι δερμάτινες μπότες είχαν κάνει τον κύκλο, και οι
φαρδιές είχαν πηδήσει από πάνω. Δεν υπάρχει τίποτα το
μυστηριώδες σχετικά με όλα αυτά. Απλώς εφαρμόζω στην
καθημερινή ζωή ορισμένους από τους κανόνες της
παρατήρησης και της αναγωγής τους οποίους υποστήριξα σε
εκείνο το άρθρο. Υπάρχει κάτι άλλο το οποίο σε
προβληματίζει;»
«Τα νύχια και το Τριτσινόπολι», πρότεινα.
«Η γραφή στον τοίχο έγινε από τον δείκτη ενός άνδρα
βουτηγμένο σε αίμα. Ο φακός μου επέτρεψε να παρατηρήσω
πως ο σοβάς ήταν ελαφρώς γδαρμένος κατά την δημιουργία
της, γεγονός το οποίο δεν υπήρχε περίπτωση να έχει συμβεί
αν τα νύχια του άνδρα ήταν ψαλιδισμένα. Συγκέντρωσα λίγη
σκορπισμένη στάχτη από το πάτωμα. Ήταν σκούρα σε χρώμα
και αποτελούμενη από νιφάδες —όπως η στάχτη η οποία
παράγεται μόνον από ένα Τριτσινόπολι. Έχω διεξαγάγει μια
ειδική μελέτη στις στάχτες των πούρων —στην πραγματικό-
τητα, έχω συγγράψει μια μονογραφία επί του θέματος.
Κολακεύω τον εαυτό μου πως είμαι σε θέση να διακρίνω με
μια ματιά την στάχτη από κάθε γνωστή μάρκα, είτε από
πούρο είτε από καπνό. Μόνον σε τέτοιες λεπτομέρειες ένας

26 in the sere and yellow

- 52 -
Arthur Conan Doyle

επιδέξιος ντετέκτιβ διαφέρει από τον τύπο των Γκρέγκσον και


Λεστρέιντ.
«Και το κοκκινωπό πρόσωπο;» ρώτησα.
«Οου, επρόκειτο για μια περισσότερο τολμηρή εικασία,
μολονότι δεν έχω την παραμικρή αμφιβολία πως είχα δίκιο.
Μην ρωτάς σχετικά με το συγκεκριμένο στην παρούσα
κατάσταση της υπόθεσης.»
Πέρασα το χέρι μου πάνω από το μέτωπο μου. «Το
κεφάλι μου γυρίζει», σχολίασα· «όσο περισσότερο το
σκέφτεται κάποιος τόσο πιο μυστηριώδες γίνεται. Πως έτυχε
και εκείνοι οι δυο άνδρες—αν επρόκειτο περί δυο ανδρών—
βρέθηκαν σε ένα άδειο σπίτι; Τι απέγινε ο αμαξάς που τους
μετέφερε ως εκεί; Πως μπορεί κάποιος να εξαναγκάσει έναν
άλλο να πάρει δηλητήριο; Από πού προήλθε το αίμα; Ποιο
ήταν το αντικείμενο του δολοφόνου, αφού δεν υπήρξε ληστεία
στην προκειμένη περίπτωση; Πως βρέθηκε το δαχτυλίδι της
γυναίκας εκεί; Πάνω από όλα, γιατί θα έπρεπε ο δεύτερος
άνδρας να γράψει την Γερμανική λέξη RACHE πριν
εξαφανισθεί; Ομολογώ πως δεν βλέπω κάποιον πιθανό τρόπο
να συμβιβαστούν όλα αυτά τα στοιχεία.»
Ο σύντροφος μου χαμογέλασε επιδοκιμαστικά.
«Συνοψίζεις όλες τις δυσκολίες της υπόθεσης
περιεκτικά και ορθά», είπε. «Υπάρχουν πολλά τα οποία
παραμένουν ακόμη ασαφή, μολονότι έχω σχηματίζει πλήρως
την γνώμη μου όσον αφορά τα βασικά γεγονότα. Όσο για την
ανακάλυψη του καημένου του Λεστρέιντ ήταν απλά μια
παραπλάνηση προοριζόμενη να βάλει την αστυνομία σε
λάθος δρόμο, υπαινισσόμενη Σοσιαλισμό και μυστικές
οργανώσεις. Δεν διεπράχθη από κάποιο Γερμανό. Το Α, αν το
πρόσεξες, ήταν σχηματισμένο περίπου κατά τον Γερμανικό
τρόπο. Τώρα, ένας αληθινός Γερμανός γράφει πάντοτε με τον
Λατινικό χαρακτήρα, οπότε με ασφάλεια μπορούμε να πούμε
πως δεν γράφτηκε από Γερμανό, άλλα από έναν αδέξιο
μιμητή ο οποίος υπερέβαλε στον ρόλο του. Επρόκειτο απλώς
για ένα τέχνασμα ώστε να κατευθύνει την έρευνα σε
λανθασμένη διαδρομή. Δεν πρόκειται να σου πω περισσότερα

- 53 -
Σπουδή στο Άλικο

σχετικά με την υπόθεση, Γιατρέ. Ξέρεις ένας μάγος παύει να


λαμβάνει την αναγνώριση του μόλις εξηγήσει το κόλπο του,
και αν σου δείξω πάρα πολλά σχετικά με τη μέθοδο εργασίας,
θα φτάσεις στο συμπέρασμα πως είμαι ένα εξαιρετικά
συνηθισμένο άτομο τελικά.»
«Δεν πρόκειται ποτέ να κάνω κάτι τέτοιο», απάντησα·
«έφερες την εξιχνίαση πλησιέστερα σε μια ακριβής επιστήμη
όσο ποτέ θα μπορέσει να φτάσει σε ετούτο τον κόσμο.»
Ο σύντροφος μου έλαμψε από ικανοποίηση στα λόγια
μου, και τον ειλικρινή τρόπο υπό τον οποίο τα είχα εκφέρει.
Είχα ήδη παρατηρήσει πως ήταν τόσο ευαίσθητος στην
κολακεία επί των επιδόσεων του στην τέχνη του όσο κάθε
κοπέλα θα ήταν για την ομορφιά της.
«Θα σου πω κάτι άλλο», είπε. «Οι δερμάτινες και οι
φαρδιές ήρθαν με το ίδιο αμάξι, και κατηφόρισαν το μονοπάτι
παρέα όσο το δυνατόν φιλικότερα—χέρι με χέρι, κατά πάσα
πιθανότητα. Όταν μπήκαν μέσα βημάτισαν εντός του
δωματίου—είτε μάλλον, οι δερμάτινες στάθηκαν ακίνητες ενώ
οι φαρδιές βημάτισαν πάνω κάτω. Όλα αυτά τα διάβασα στην
σκόνη· και ήμουν σε θέση να αντιληφθώ πως καθώς
περπατούσε αναστατωνόταν όλο και πιο πολύ. Αποδεικνύεται
από το αυξημένο μήκος των διασκελισμών του. Μιλούσε καθ’
όλη την διάρκεια, και είχε αρχίσει, δίχως αμφιβολία, να
εξοργίζεται. Τότε η τραγωδία συνέβη. Σου είπα όλα όσα
γνωρίζω και ο ίδιος, διότι τα υπόλοιπα αποτελούν απλώς
εικασίες και προβλέψεις. Έχουμε μια καλή βάση εργασίας,
εντούτοις, εκ της οποίας να ξεκινήσουμε. Πρέπει να
βιαστούμε, γιατί θέλω να πάω στο κοντσέρτο του Χέιλ να
ακούσω την Νόρμαν Νερούντα το απόγευμα.
Η συγκεκριμένη συζήτηση είχε λάβει χώρα καθώς το
αμάξι μας ελισσόταν μέσα από μια μακριά διαδοχή από
μουντά δρομάκια και θλιβερές παρόδους. Στον πιο μουντό και
πιο θλιβερό όλων τους ο αμαξάς σταμάτησε απότομα. «Εκεί
μέσα είναι η Ώλντλευ Κορτ», είπε, δείχνοντας προς έναν στενό
άνοιγμα στην σειρά των μουντόχρωμων πλίνθων. «Θα με
βρείτε εδώ όταν επιστρέψετε.»

- 54 -
Arthur Conan Doyle

Το Ώλντλευ δεν ήταν μια ελκυστική τοποθεσία. Το


στενό πέρασμα μας οδήγησε σε έναν περίβολο στρωμένο με
πλάκες και πλαισιωμένο από θλιβερά κτίσματα. Κινηθήκαμε
προσεκτικά ανάμεσα σε ομάδες από βρώμικα παιδιά, και μέσα
από σειρές ξεθωριασμένων λινών, μέχρι που φτάσαμε στο
νούμερο 46, η πόρτα του οποίου ήταν διακοσμημένη με μια
μικρή επιγραφή σε μπρούτζο επί της οποίας το όνομα Ρανς
ήταν σκαλισμένο. Κατόπιν ερώτησης μας ανακαλύψαμε πως ο
αστυνομικός βρισκόταν στο κρεβάτι, και οδηγηθήκαμε σε μια
μικρή αίθουσα υποδοχής για να αναμείνουμε τον ερχομό του.
Εμφανίστηκε, έπειτα από λίγο, δείχνοντας κάπως
εκνευρισμένος που ενοχλήθηκε, φορώντας τις πυτζάμες του.
«Έδωσα την αναφορά μου στο γραφείο», είπε.
Ο Χολμς πήρε ένα νόμισμα του μισού χρυσόλιρου από
την τσέπη του και έπαιξε μαζί του συλλογισμένα.
«Θεωρήσαμε πως έπρεπε να τα ακούσουμε όλα από τα δικά
σας χείλη», είπε.

- 55 -
Σπουδή στο Άλικο

«Θα χαρώ να σας πω όσα μπορώ», απάντησε ο


αστυνομικός με τα μάτια του πάνω στον χρυσό δίσκο.
«Απλά πείτε τα μας με τον δικό σας τρόπο όπως
συνέβησαν.»
Ο Ρανς κάθισε σε έναν καναπέ από αλογότριχα, και
έπλεξε τα φρύδια του σαν να ήταν αποφασισμένος να μην
παραλείψει τίποτα από την αφήγηση του.
«Θα σας τα πω απ’ την αρχή», είπε. «Η βάρδια κρατά
απ’ τις δέκα το βράδυ μέχρι τις έξι το πρωί. Στις έντεκα έγινε
ένας καυγάς στο ‘Λευκό Ελάφι’, μα ‘κτος απ’ αυτό τα πάντα
ήταν αρκετά ήσυχα στην περιπολία. Στις μία η ώρα άρχισε να
βρέχει, και συνάντησα τον Χάρυ Μάρτσερ—εκείνον που έχει
την περιπολία του Χόλαντ Γκρόουβ—και κάτσαμε παρέα στην
γωνία της Οδού Ενριέτα λέγοντας τα. Μετά από λίγο—
περίπου κατά τις δυο ή λίγο μετά—σκέφτηκα να ρίξω μια
ματιά τριγύρω και να δω αν όλα πήγαιναν καλά στην Οδό
Μπρίξτον. Ήταν εξαιρετικά χάλια και ερημικά. Μήτε ψυχή δεν
συνάντησα ως κάτω, αν και ένα δυο αμάξια με προσπέρασαν.
Κατηφόριζα, σκεφτόμενος, μεταξύ μας, πόσο πολύ καλό ένα
ποτηράκι καυτό τζιν θα ήταν, όταν ξάφνου η λάμψη από ένα
φως τράβηξε το μάτι μου στο παράθυρο εκείνου του ίδιου του
σπιτιού. Λοιπόν, ήξερα πως εκείνα τα δυο σπίτια στο Άλσος
του Λώρινστον ήταν αδειανά χάρη σε εκείνον που ανήκουν
και που δεν βάζει να κοιτάξουν τις σωλήνες του υπονόμου,
μολονότι ο τελευταίος νοικάρης που έζησε σε ένα από αυτά
πέθανε από τυφοειδή πυρετό. Έμεινα κάγκελο συνεπώς
βλέποντας ένα φως στο παράθυρο, και υποπτεύθηκα πως κάτι
δεν πήγαινε καλά. Όταν έφτασα στην πόρτα—»
«Σταματήσατε, και κατόπιν περπατήσατε στην πόρτα
του κήπου», διέκοψε ο σύντροφος μου. «Γιατί το κάνατε;»
Ο Ρανς αναπήδησε απότομα, και κοίταξε τον Σέρλοκ
Χολμς με τη μέγιστη δυνατή κατάπληξη στα χαρακτηριστικά
του.
«Μα, αλήθεια, κύριε», είπε· «αν και πως το μάθατε,
μονάχα ένας Θεός ξέρει. Βλέπετε, όταν έφτασα στην πόρτα
υπήρχε τέτοια ακινησία και ήταν τόσο μοναχικά που

- 56 -
Arthur Conan Doyle

σκέφτηκα πως δεν θα ‘ταν άσχημα να είχαν άλλον έναν μαζί


μου. Δε με σκιάζει τίποτα απ’ ετούτη τη μεριά του τάφου· μα
σκέφτηκα πως μπορεί να ήταν εκείνος που πέθανε απ’ τον
τυφοειδή επιθεωρώντας τις σωλήνες για αυτό που τον
σκότωσε. Η σκέψη με έκανε να πισογυρίσω κομμάτι, και πήγα
ως την πόρτα να δω αν μπορούσα να δω την λάμπα του
Μάρτσερ, όμως κανείς δεν φαινόταν πουθενά.»
«Δεν υπήρχε κανείς στον δρόμο;»
«Μηδέ ψυχή ζώσα, κύριε, ούτε καν ένα σκυλί. Κατόπιν
μάζεψα το κουράγιο μου, πήγα πίσω και έσπρωξα την πόρτα
να ανοίξει. Τα πάντα ήταν ήσυχα μέσα, έτσι πήγα στο
δωμάτιο που άναβ’ ένα φως. Υπήρχε ένα κερί που τρεμόκαιγε
πάνω στο γείσο του τζακιού—ένα κόκκινο κερί—και στο φως
του είδα—»
«Ναι, γνωρίζω όλα όσα είδατε. Προχωρήσατε γύρω
από το δωμάτιο αρκετές φορές, και γονατίσατε πλάι στο
σώμα, και εν συνεχεία διασχίσατε το δωμάτιο και δοκιμάσατε
την πόρτα της κουζίνας, και έπειτα—»
Ο Τζων Ρανς τινάχτηκε όρθιος με ένα τρομαγμένο
πρόσωπο και υποψία στα μάτια του. «Που ήσασταν κρυμμένος
και τα ‘δατε όλα αυτά;» φώναξε. «Μου φαίνεται πως ξέρετε
πολύ περισσότερα από όσα θα ‘πρεπε.»
Ο Χολμς γέλασε και έριξε την κάρτα του πάνω από το
τραπέζι στον αστυνομικό. «Μην με συλλάβετε για τον φόνο»,
είπε. «Είμαι ένα από τα λαγωνικά και όχι ο λύκος· ο Κος
Γκρέγκσον ή ο Κος Λεστρέιντ θα απαντήσουν σχετικά.
Συνεχίστε, λοιπόν. Τι κάνατε κατόπιν;»
Ο Ρανς ξανακάθισε στην θέση του, δίχως ωστόσο να
χάσει την απορημένη του έκφραση. «Πήγα πίσω στην πόρτα
του κήπου και σφύριξα την σφυρίχτρα του. Αυτό έφερε τον
Μάρτσερ και άλλους δυο στο σημείο.»
«Ήταν ο δρόμος άδειος την στιγμή εκείνη;»
«Να σας πω, ήταν, όσον αφορά κάποιον που θα
μπορούσε να κάνει κάτι χρήσιμο.»
«Τι εννοείτε;»

- 57 -
Σπουδή στο Άλικο

Τα χαρακτηριστικά του αστυνομικού πλάτυναν από


ένα χαμόγελο. «Έχω δει πολλούς μεθυσμένους στην ζωή μου»,
είπε, «μα ποτέ κάποιον τόσο τύφλα στο μεθύσι όσο εκείνος ο
τύπος. Ήταν στην πόρτα όταν βγήκα έξω, ‘κουμπώντας απά
στα καγκελάκια, και τραγουδώντας όσο παίρναν’ τα πνεμόνια
του κάτι σαν το «Columbine 's New-fangled Banner» 27 , ή κάτι
παρόμοιο. Δεν μπορούσε να σταθεί, πόσο μάλλον να
βοηθήσει.»

«Τι είδος ανθρώπου ήταν;» ρώτησε ο Σέρλοκ Χολμς.


Ο Τζων Ρανς φάνηκε να εκνευρίζεται κάπως στην
παρέμβαση. «Ήταν ένας ασυνήθης μεθυσμένος τύπος
ανθρώπου», είπε. «Θα ‘χε βρεθεί στο τμήμα αν δεν ήμασταν
τόσο απασχολημένοι.»
«Το πρόσωπο του —το ντύσιμο του— μήπως τα
προσέξατε;» Παρενέβη ο Χολμς ανυπόμονα.

27 ????

- 58 -
Arthur Conan Doyle

«Θα έλεγα πως πράγματι τα πρόσεξα, αφού


χρειάστηκε να τον στήσω στα πόδια—εγώ και ο Μάρτσερ
μεταξύ μας. Ήταν ένας ψηλός τύπος, με κόκκινο πρόσωπο, το
χαμηλότερο μέρος κρυμμένο από την άλλη—»
«Αυτό αρκεί», φώναξε ο Χολμς. «Τι απέγινε;»
«Είχαμ’ αρκετά να κάνουμε δίχως να προσέχουμε και
εκείνον», είπε ο αστυνομικός, με θιγμένη φωνή. «Θα
στοιχημάτιζα πως βρήκε το δρόμο για το σπίτι του στα
σίγουρα.»
«Πως ήταν ντυμένος;»
«Ένα καφετί πανωφόρι.»
«Είχε ένα καμτσίκι στο χέρι του;»
«Ένα καμτσίκι—όχι.»
«Θα πρέπει να το άφησε πίσω», μουρμούρισε ο
σύντροφος μου. «Δεν έτυχε να ακούσεις ή να δεις ένα αμάξι
κατόπιν αυτού;»
«Όχι.»
«Ορίστε μισό χρυσόλιρο δικό σας», είπε ο σύντροφος
μου, καθώς σηκώθηκε και πήρε το καπέλο του. «Φοβάμαι,
Ρανς, πως ποτέ δεν θα αναδειχθείτε στην ιεραρχία του
σώματος. Το κεφάλι σας θα έπρεπε να χρησιμοποιείται αντί
να αποτελεί διακοσμητικό. Θα μπορούσατε να είχατε κερδίσει
τα γαλόνια του αρχιφύλακα την περασμένη νύχτα. Ο άνδρας
τον οποίο κρατήσατε στα χέρια σας είναι ο άνδρας ο οποίος
κρατά τις αποδείξεις του μυστηρίου μας, και τον οποίο
αναζητάμε. Δεν υπάρχει λόγος να λογοφέρουμε σχετικά με
αυτό τώρα· σας δηλώνω πως έτσι έχει. Πάμε, γιατρέ.»
Ξεκινήσαμε παρέα για το αμάξι, αφήνοντας τον
πληροφοριοδότη μας δίχως να έχει πειστεί, όμως
εμφανέστατα νιώθοντας άβολα.
«Ο ανόητος γκαφαδόρος», είπε ο Χολμς, με πικρία,
καθώς επιστρέφαμε στο διαμέρισμα μας. «Και να σκεφθείς
πως είχε μια τόσο ασύγκριτη τύχη, και να μην την
εκμεταλλευθεί.»
«Εγώ έχω σχεδόν μεσάνυχτα ακόμη. Είναι αλήθεια
πως η περιγραφή εκείνου του ανθρώπου συμπίπτει με την

- 59 -
Σπουδή στο Άλικο

ιδέα για το δεύτερο πρόσωπο του μυστηρίου αυτού. Όμως


γιατί θα επέστρεφε πίσω στο σπίτι έχοντας ήδη φύγει από
εκεί; Δεν δουλεύουν έτσι οι εγκληματίες.»
«Το δαχτυλίδι, άνθρωπε, το δαχτυλίδι: για αυτό ήταν
που επέστρεψε πίσω. Αν δεν υπάρξει άλλος τρόπος να τον
πιάσουμε, μπορούμε πάντοτε να δολώσουμε την πετονιά μας
με το δαχτυλίδι. Θα τον πιάσω, γιατρέ—σε στοιχηματίζω δυο
προς ένα ότι θα τον πιάσω. Οφείλω να σε ευχαριστήσω για
όλα. Ίσως να μην είχα πάει αν δεν ήσουν εσύ, και έτσι θα είχα
χάσει την πλέον έξοχη σπουδή που συνάντησα ποτέ: μια
σπουδή στο άλικο, ε; Γιατί να μην χρησιμοποιήσουμε λίγο
καλλιτεχνική αργκό. Υπάρχει ένα άλικο νήμα φόνου το οποίο
κυλάει μέσα στο άχρωμο κουβάρι της ζωής, και καθήκον μας
αποτελεί να το ξεδιαλύνουμε, να το απομονώσουμε, και να
φέρουμε στο φως κάθε σπιθαμή του. Και τώρα φαγητό, και
ύστερα Νόρμαν Νερούντα. Οι εξάρσεις της κορύφωσης και τα
χαμηλά 28 της είναι έξοχα. Ποιο είναι εκείνο το κομμάτι του
Σοπέν το οποίο εκτελεί τόσο υπέροχα: Τρα-λα-λα-λιρά-λιρά-
λέι.»
Γέρνοντας πίσω στο αμάξι, ο ερασιτέχνης ντετέκτιβ
τραγούδησε εύθυμα σαν κορυδαλλός ενώ εγώ συλλογιζόμουν
σχετικά με τις πολυάριθμες πτυχές του ανθρώπινου μυαλού.

28 bowing

- 60 -
Arthur Conan Doyle

ΚΕΦΑΛΑΙΟ V. Η ΑΓΓΕΛΙΑ ΜΑΣ


ΦΕΡΝΕΙ ΕΝΑΝ ΕΠΙΣΚΕΠΤΗ.

Η πρωινές μας περιπέτειες υπήρξαν κάτι παραπάνω


από όσο άντεχε η εξασθενημένη μου κράση, και ήμουν
εξαντλημένος το μεσημέρι. Κατόπιν της αναχώρησης του
Χολμς για το κοντσέρτο, ξάπλωσα στον καναπέ και
επιχείρησα να κοιμηθώ για κάνα δυο ώρες. Η προσπάθεια μου
απέβη άκαρπη. Το μυαλό μου ήταν υπερβολικά
αναστατωμένο από όλα όσα είχαν συμβεί, και τα πλέον
παράδοξα κυήματα της φαντασίας και εικασίες
συνωστίζονταν εντός του. Κάθε φορά που έκλεινα τα μάτια
μου έβλεπα μπροστά την παραμορφωμένη, όμοια με
μπαμπουίνο, μορφή του δολοφονημένου άνδρα. Τόσο
δυσοίωνη ήταν η εντύπωση που το πρόσωπο εκείνο μου είχε
προξενήσει ώστε συναντούσα δυσκολίες να αισθανθώ κάτι
άλλο εκτός από ευγνωμοσύνη για εκείνον που είχε εξαλείψει
από τον κόσμο τον κάτοχο του. Αν ποτέ ανθρώπινα
χαρακτηριστικά φανέρωσαν αχρειότητα του πλέον
κακόβουλου είδους, τότε επρόκειτο μετά βεβαιότητας περί
εκείνων του Ένοκ Τ. Ντρέμπερ, εκ του Κλήβελαντ. Ωστόσο
αντιλαμβανόμουν πως η δικαιοσύνη όφειλε να αποδοθεί, και
πως η αχρειότητα του θύματος δεν αποτελούσε απαλλαγή στα
μάτια του νόμου.
Όσο περισσότερο το συλλογιζόμουν τόσο πιο πολύ η
υπόθεση του συντρόφου μου, πως ο άνδρας είχε
δηλητηριαστεί, εμφανιζόταν. Θυμήθηκα τον τρόπο κατά τον
οποίο είχε οσμιστεί τα χείλη του, και δεν είχα αμφιβολία πως
είχε εντοπίσει κάτι το οποίο είχε εμπνεύσει την ιδέα. Τότε,
πάλι, αν δεν επρόκειτο για δηλητήριο, τι είχε προξενήσει το
θάνατο του άνδρα, αφού δεν υπήρχε ούτε τραύμα αλλά ούτε
και ίχνη στραγγαλισμού; Όμως, από την άλλη, ποιανού το
αίμα ήταν εκείνο που είχε κυλήσει σε τέτοια ποσότητα29 στο
πάτωμα; Δεν υπήρχαν ίχνη πάλης, ούτε είχε το θύμα κάποιο

29 thickly

- 61 -
Σπουδή στο Άλικο

όπλο το οποίο θα ήταν δυνατόν να πληγώσει έναν αντίπαλο.


Εφόσον όλες αυτές οι ερωτήσεις παρέμεναν αναπάντητες,
ένοιωσα ότι ο ύπνος δεν θα αποτελούσε εύκολο ζήτημα, είτε
για τον Χολμς είτε για εμένα. Η ήρεμος, γεμάτη
αυτοπεποίθηση συμπεριφορά του με έπειθε πως είχε ήδη
σχηματίσει μια θεωρία η οποία εξηγούσε όλα τα γεγονότα, αν
και περί τίνος επρόκειτο ούτε κατ’ ιδέα δεν μπορούσα να
εικάσω.
Άργησε πολύ να επιστρέψει—τόσο πολύ, που ήξερα
πως το κοντσέρτο δεν ήταν δυνατόν να τον έχει κρατήσει όλη
αυτή την ώρα. Το δείπνο βρισκόταν στο τραπέζι πριν
εμφανισθεί.
«Ήταν υπέροχο», είπε, καθώς πήρε την θέση του.
«Θυμάσαι τι λέει ο Δαρβίνος σχετικά με τη μουσική;
Ισχυρίζεται πως η ικανότητα παραγωγής και εκτίμησης της
υπήρχε μεταξύ του ανθρώπινου είδους πολύ πριν φτάσει στην
ικανότητα της ομιλίας. Ίσως να αποτελεί τον λόγο που μας
επηρεάζει με τόση λεπτότητα. Υπάρχουν αμυδρές μνήμες στις
ψυχές μας από εκείνους τους ομιχλώδεις αιώνες όταν ο
κόσμος έκανε τα πρώτα του βήματα.»
«Αποτελεί μια μάλλον ακραία άποψη», σχολίασα.
«Οι ιδέες του καθενός δύνανται να είναι τόσο ακραίες
όσο η Φύση όταν πρόκειται να ερμηνεύσουν την Φύση»,
απάντησε. «Τι συμβαίνει; Δεν μου φαίνεσαι και πολύ καλά.
Εκείνη η υπόθεση της οδού Μπρίξτον σε έχει αναστατώσει.»
«Για να πω την αλήθεια, με έχει», είπα. «Θα έπρεπε να
έχω σκληρύνει σχετικά με τέτοια θέματα έπειτα από τις
εμπειρίες μου στο Αφγανιστάν. Αντίκρισα τους ίδιους τους
συμπολεμιστές μου να κομματιάζονται στο Μειγουάν δίχως
να χάσω την ψυχραιμία μου.»
«Το καταλαβαίνω. Υπάρχει ένα μυστήριο σχετικά το
οποίο και εξάπτει την φαντασία· εκεί που δεν υπάρχει
φαντασία δεν υπάρχει και τρόμος. Είδες την απογευματινή
εφημερίδα;»
«Όχι.»

- 62 -
Arthur Conan Doyle

«Προσφέρει μια σχετικά καλή αναφορά της ιστορίας.


Δεν αναφέρει το γεγονός πως όταν ο άντρας μετακινήθηκε,
μια γυναικεία βέρα έπεσε στο πάτωμα. Και είναι ευχή έργον
που δεν το αναφέρει.»
«Γιατί;»
«Κοίτα αυτή την αγγελία», απάντησε. «Έβαλα να
σταλεί σε κάθε εφημερίδα σήμερα το πρωί αμέσως μετά την
υπόθεση.»
Μου πέταξε την εφημερίδα και είδα το σημείο που είχε
υποδείξει. Επρόκειτο για την πρώτη ανακοίνωση της στήλης
‘Απωλεσθέντα’. ‘Στην Οδό Μπρίξτον, σήμερα το πρωί»,
έγραφε, «μια απλή χρυσή βέρα, ευρέθη στο δρόμο μεταξύ της
ταβέρνας ‘Λευκό Ελάφι’ και του Αλσυλλίου Χόλλαντ.
Απευθυνθείτε στον Δρ. Γουώτσον, στο 221Β, της Οδού
Μπέϊκερ, μεταξύ οχτώ και εννέα σήμερα το βράδυ.»
«Συγχώρεσε με για την χρήση του ονόματος σου», είπε.
«Αν χρησιμοποιούσα το δικό μου μερικοί από εκείνους τους
ανόητους θα το αναγνώριζαν, και θα ήθελαν να
ανακατευθούν στην υπόθεση.»
«Δεν τίθεται θέμα», απάντησα. «Όμως υποθέτοντας
πως κάποιος έρχεται, δεν έχω κανένα δαχτυλίδι.»
«Ω ναι, έχεις», είπε εκείνος, δίνοντας μου ένα. «Αυτό
θα μας καλύψει. Είναι σχεδόν πανομοιότυπο.»
«Και ποιος προσδοκείς πως θα απαντήσει στην
προκειμένη αγγελία.»
«Μα, ο άνδρας με το καφέ παλτό—ο ροδοκόκκινος
φίλος μας με τις φαρδιές. Αν δεν έρθει αυτοπροσώπως θα
στείλει κάποιον συνεργό.»
«Δεν θα θεωρήσει την όλη κατάσταση ως κάτι
υπερβολικά παρακινδυνευμένο;»
«Καθόλου. Αν η άποψη περί της υπόθεσης είναι ορθή,
και έχω κάθε λόγο να πιστεύω πως είναι, ο άνδρας αυτός θα
επέλεγε να ριψοκινδυνέψει τα πάντα παρά να χάσει το
δαχτυλίδι. Σύμφωνα με την αίσθηση μου του έπεσε ενώ
έσκυβε πάνω από το σώμα του Ντρέμπερ και δεν του έλειψε
την στιγμή εκείνη. Αργότερα, έχοντας φύγει από το σπίτι

- 63 -
Σπουδή στο Άλικο

ανακάλυψε την απώλεια του και επέστρεψε εσπευσμένα πίσω,


όμως βρήκε την αστυνομία να έχει καταλάβει τον χώρο, χάριν
στην δική του απερισκεψία να αφήσει το κερί αναμμένο.
Αναγκάστηκε να προσποιηθεί τον μεθυσμένο ώστε να
αποτρέψει τις υποψίες τις οποίες είναι δυνατόν να εγείρονταν
από την εμφάνιση του στην πόρτα. Τώρα φέρε τον εαυτό σου
στην θέση του άνδρα. Σκεφτόμενος το ζήτημα ξανά, θα
πρέπει να του πέρασε από το μυαλό πως υπήρχε περίπτωση
να είχε χάσει το δαχτυλίδι στον δρόμο έχοντας αφήσει το
σπίτι. Τι θα έκανε, τότε; Θα έψαχνε ανυπόμονα τις
απογευματινές εφημερίδες με την ελπίδα να το βρει μεταξύ
των αναφορών των απολεσθέντων. Το μάτι του, φυσικά, θα
γυάλιζε πέφτοντας πάνω σε αυτό. Θα ήταν περιχαρής. Γιατί
θα έπρεπε να φοβηθεί για παγίδα; Δεν θα υπήρχε λόγος στα
μάτια του γιατί η εύρεση του δαχτυλιδιού θα συνδυαζόταν με
τον φόνο. Θα ερχόταν. Θα έρθει. Θα τον συναντήσεις εντός
της ώρας;»
«Και μετά;» ρώτησα.
«Οου, αφήνεις εμένα να λογαριασθώ μαζί του τότε.
Έχεις καθόλου όπλα;»
«Έχω το παλιό μου υπηρεσιακό περίστροφο και μερικά
φυσίγγια.»
«Καλύτερα να το καθαρίσεις και να το γεμίσεις. Θα
είναι απελπισμένος, και μολονότι θα τον πιάσω
αιφνιδιαστικά, είναι εξίσου καλό να είμαστε έτοιμοι για παν
ενδεχόμενο.»
Πήγα στο υπνοδωμάτιο μου και ακολούθησα την
συμβουλή του. Όταν επέστρεψα με το πιστόλι το τραπέζι είχε
καθαρισθεί, και ο Χολμς ήταν απασχολημένος στην
αγαπημένη του ενασχόληση να γρατσουνίζει στο βιολί του.
«Η πλοκή βαθαίνει», είπε, καθώς μπήκα· «Μόλις
έλαβα μια απάντηση στο τηλεγράφημα μου στην Αμερική. Η
άποψη μου επί της υπόθεσης είναι η σωστή.»
«Και ποια είναι;» ρώτησα ανυπόμονα.
«Το δοξάρι μου θα είναι ότι πρέπει σε καινούργιες
χορδές», σχολίασε. «Βάλε το πιστόλι στην τσέπη σου. Όταν

- 64 -
Arthur Conan Doyle

έρθει ο τύπος μίλησε του φυσιολογικά. Άσε τα υπόλοιπα σε


μένα. Μην τον τρομάξεις κοιτώντας τον υπερβολικά επίμονα.»
«Είναι ήδη οχτώ η ώρα», είπα, κοιτώντας το ρολόι μου.
«Ναι. Πιθανόν να είναι εδώ σε μερικά λεπτά. Άνοιξε
την πόρτα μια σπιθαμή. Αρκεί. Τώρα βάλε το κλειδί από μέσα.
Σε ευχαριστώ! Αυτό είναι ένα αλλόκοτο βιβλίο που διάλεξα
από κάποιον πάγκο χθες—‘De Jure inter Gentes’—εκδόθηκε
στα Λατινικά στο φέουδο των Λόουλάντς30, το 1642. Το κεφάλι
του Καρόλου βρισκόταν ακόμα στερεωμένο πάνω στους ώμους
του όταν ετούτο ο μικρός καφετής τόμος γράφτηκε.»
«Ποιος είναι ο εκδότης;»
«Φιλίπ ντε Κρουά, οποίος και αν ήταν. Στο εσώφυλλο,
σε εξαιρετικά ξεθωριασμένο μελάνι, είναι γραμμένο ‘Ex
libris31 Γκουλιόλμι Ουάιτ.’ Αναρωτιέμαι ποιος να ήταν ο
Γουίλιαμ Ουάιτ. Κάποιος πρακτικός δικηγόρος του δεκάτου
εβδόμου αιώνα, υποθέτω. Η γραφή του έχει κάτι το επίσημα
νομικό. Να που έρχεται ο άνθρωπος μας, πιστεύω.»
Καθώς μίλησε ένα κοφτό κουδούνισμα ακούστηκε. Ο
Σέρλοκ Χολμς σηκώθηκε απαλά και μετακίνησε την καρέκλα
του προς την κατεύθυνση της πόρτας. Ακούσαμε την
υπηρέτρια να διασχίζει τον διάδρομο, και τον κοφτό ήχο του
μάνταλου καθώς άνοιξε.
«Μένει εδώ ο Δρ. Γουώτσον;» ρώτησε μια καθάρια
μολονότι κάπως τραχιά φωνή. Δεν μπορέσαμε να ακούσουμε
την φωνή της υπηρέτριας, όμως η πόρτα έκλεισε, και κάποιος
άρχισε να ανεβαίνει τις σκάλες. Το πάτημα ήταν κάπως
αβέβαιο, και συρτό. Ένα βλέμμα έκπληξης πέρασε από το
πρόσωπο του συντρόφου μου καθώς το άκουσε. Κινήθηκε
αργά διασχίζοντας τον διάδρομο, και ένα αδύναμο χτύπημα
ακούστηκε στην πόρτα.
«Περάστε», φώναξα.

30 (Σ.τ.Μ.) – Lowlands, τα πεδινά της Σκοτίας (Encarta)

31 (Σ.τ.Μ.) - Ex-Libris – (Latin) ενδεικτικό πως το βιβλίο ανήκει στην Βιβλιοθήκη του ατόμου του

οποίου το όνομα ακολουθεί.

- 65 -
Σπουδή στο Άλικο

Στο κάλεσμα μου, αντί του βίαιου άντρα τον οποίο


αναμέναμε, μια εξαιρετικά γερασμένη και ρυτιδωμένη
γυναίκα μπήκε χωλαίνοντας στο δωμάτιο. Φάνηκε να
τυφλώνεται από το ξαφνικό φως, κι έχοντας προβεί σε μια
μικρή υπόκλιση, στάθηκε τρεμοπαίζοντας τα θολά της μάτια
προς εμάς και ψαχουλεύοντας στην τσέπη της με νευρικά, με
τρεμάμενα δάκτυλα. Κοίταξα προς τον σύντροφο μου, και το
πρόσωπο του είχε πάρει μια τέτοια απογοητευμένη έκφραση
ώστε το μόνο που ήμουν σε θέση να κάνω ήταν να διατηρήσω
την ψυχραιμία μου.
Το χούφταλο τράβηξε μια απογευματινή εφημερίδα,
και έδειξε την αγγελία μας. «Αυτό είναι που με έφερε, καλοί
μου κύριοι», είπε, κάνοντας άλλη μια υπόκλιση· «μια χρυσή
βέρα στον δρόμο του Μπρίξτον. Ανήκει στο κορίτσι μου τη
Σάλλυ, που παντρεύτηκε τέτοιο καιρό πριν κάνα δωδεκάμηνο,
που ο άντρας της είναι φροντιστής σε ένα βαπόρι της Ένωσης,
και τι θα πει αν ‘ρθει και την βρει δίχως τη βέρα της ούτε που
θέλω να το σκέφτομαι, εκείνος που νευριάζει ακόμα και στις

- 66 -
Arthur Conan Doyle

καλές του μέρες, μα πιότερο όταν τα ΄χει τσούξει. Με την


άδεια σας, πήγε στο τσίρκο το περασμένο βράδυ με—»
«Είναι το δαχτυλίδι της αυτό;» ρώτησα.
«Δόξα σοι ο Θεός!» φώναξε η γριά γυναίκα, «Η Σάλλυ
θα είναι μια ευτυχισμένη γυναίκα απόψε. Αυτό είναι το
δαχτυλίδι.»
«Κι αν επιτρέπεται ποια είναι η διεύθυνση σας;»
Ρώτησα, σηκώνοντας ένα μολύβι.
«Νο. 13, Οδός Ντάνκαν, Χάουντσντίτς. Πολύς δρόμος
από δω.»
Η Οδός Μπρίξτον δεν πέφτει μεταξύ κάποιου τσίρκου
και του Χάουντσντιτς», είπε κοφτά ο Σέρλοκ Χολμς.
Η γριά στράφηκε πίσω και κοίταξε έντονα προς το
μέρος του μέσα από τα μικρά κοκκινισμένα μάτια της. «Ο
κύριος ρώτησε τη διεύθυνση μου», είπε. «Η Σάλλυ μένει σε ένα
σπίτι, στο Νο. 3, στην Τοποθεσία Μέιφιλντ, στο Πέκαμ.»
«Και το όνομα σας είναι—»
«Το όνομα μου είναι Σώγιερ —το δικό της είναι
Ντέννις, την οποία ο Τομ Ντέννις παντρεύτηκε—κι είναι
ξύπνιο, ντόμπρο παλικάρι, επίσης, για όσο βρίσκεται στη
θάλασσα, κι ένας φροντιστής που όλοι στην εταιρεία τον
έχουν σε εκτίμηση· μα όταν είναι στη στεριά, πότε στις
γυναίκες και πότε στα καπηλειά—»
«Ορίστε το δαχτυλίδι σας, Κα Σώγιερ», την διέκοψα,
υπακούοντας σε ένα σινιάλο από τον σύντροφο μου· «είναι
σαφές πως ανήκει στην κόρη σας, και χαίρομαι που είμαι σε
θέση να το επιστρέψω στον δικαιωματικό του ιδιοκτήτη.»
Με πολυάριθμες μασημένες ευλογίες και εκδηλώσεις
ευγνωμοσύνης το χούφταλο το έχωσε στην τσέπη της, και
σέρνοντας κατέβηκε τις σκάλες. Ο Σέρλοκ Χολμς τινάχτηκε
όρθιος την στιγμή που είχε φύγει και όρμησε στο δωμάτιο του.
Επέστρεψε σε μερικές στιγμές τυλιγμένος με μια χλαίνη και
ένα κασκόλ. «Θα την ακολουθήσω», είπε, βιαστικά· «πρέπει να
είναι συνεργός, και θα με οδηγήσει σε αυτόν. Περίμενε με.» Η
πόρτα της εισόδου είχε κλείσει με δύναμη πίσω από την
επισκέπτρια μας πριν ο Χολμς να κατέβει τη σκάλα.

- 67 -
Σπουδή στο Άλικο

Κοιτώντας μέσα από το παράθυρο την έβλεπα να περπατά


αδύναμα στην απέναντι μεριά, ενώ ο διώκτης της την
συνόδευε μένοντας λίγο πιο πίσω. «Είτε ολόκληρη η θεωρία
του είναι λανθασμένη», σκέφτηκε από μέσα μου, «είτε θα
οδηγηθεί στην καρδιά του μυστηρίου.» Δεν χρειαζόταν να μου
ζητήσει να τον περιμένω, γιατί ένοιωθα πως ο ύπνος ήταν
αδύνατον να με πιάσει μέχρι να ακούσω τα αποτελέσματα της
περιπέτειας του.
Κόντευε εννέα όταν ξεκίνησε. Δεν είχα ιδέα πόσο θα
αργούσε, εντούτοις κάθισα απαθής καπνίζοντας την πίπα μου
και γυρίζοντας τις σελίδες του βιβλίου ‘Vie de Boheme,’ του
Χένρυ Μαργκέρ. Πήγε δέκα, και άκουσα τα πατήματα των
υπηρετριών καθώς ετοιμάζονταν να πάνε στο κρεβάτι.
Έντεκα, και η εξαιρετικά επιβλητική περπατησιά της
σπιτονοικοκυράς πέρασε από την πόρτα μου, κατευθυνόμενη
για τον ίδιο προορισμό. Κόντευε δώδεκα πριν ακούσω τον
κοφτό ήχο του μάνταλου. Την στιγμή που μπήκε διέκρινα από
το πρόσωπο του πως δεν είχε πετύχει. Χαρά και θλίψη
έμοιαζαν να παλεύουν για το έλεγχο του, μέχρι που η πρώτη
κέρδισε τη μάχη, και ξέσπασε σε δυνατά γέλια.
«Δεν θα ήθελα για τίποτα στον κόσμο να το μάθουν
από την Σκότλαντ Γιάρντ», φώναξε, πέφτοντας στην
πολυθρόνα του· «τους έχω κουρντίσει τόσο πολύ που δεν θα
με άφηναν ξανά στην ησυχία μου. Έχω την πολυτέλεια να
γελάω, γιατί ξέρω πως θα πάρω την εκδίκηση μου με την
παρέλευση του χρόνου.
«Τι συνέβη λοιπόν;» ρώτησα.
«Οου, δεν με πειράζει να αφηγηθώ μια ιστορία που δεν
με τιμά. Το πλάσμα είχε ελάχιστα προχωρήσει πριν αρχίσει να
κουτσαίνει και να δείχνει κάθε σημάδι πως την είχαν πιάσει
τα πόδια της. Λίγο αργότερα, στάθηκε, και σταμάτησε μια
τετράτροχη που περνούσε. Κατάφερα να βρίσκομαι κοντά της
έτσι που άκουσα την διεύθυνση, μα δεν υπήρχε λόγος
ανησυχίας, γιατί την τραγούδησε τόσο δυνατά που θα
μπορούσε να ακουστεί στην άλλη μεριά του δρόμου, «Πήγαινε
στο Νο 13, στην Οδό Ντάνκαν, στο Χάουντσντιτς», φώναξε.

- 68 -
Arthur Conan Doyle

Άρχισε να φαίνεται γνήσιο, συλλογίσθηκα, και


παρακολουθώντας τη μέχρι να μπει μέσα, κούρνιασα πίσω.
Πρόκειται για μια τέχνη στην οποία κάθε ντετέκτιβ θα όφειλε
να είναι ειδικός. Λοιπόν, ξεκινήσαμε, και το χαλινάρι ούτε που
τραβήχτηκε μέχρι που φτάσαμε στην υπό συζήτηση οδό.
Πήδηξα κάτω πριν φτάσουμε στην πόρτα, και κατηφόρισα τον
δρόμο με έναν άνετο, νωχελικό τρόπο. Είδα τον αμαξά να
σταματά στην άκρη. Ο αμαξάς πήδησε κάτω, και τον είδα να
ανοίγει την πόρτα και να στέκεται περιμένοντας. Κανείς δεν
βγήκε έξω. Όταν έφτασα κοντά του έψαχνε παντού μέσα στην
άδεια άμαξα, και είχε ξεσπάσει σε μια εξαίρετη συλλογή από
βρισιές τις οποίες ούτε που είχα ακούσει ξανά. Δεν υπήρχε
σημάδι είτε ίχνος της επιβάτισσας του, και φοβούμαι πως θα
περάσει καιρός πριν να πάρει τα κόμιστρα του. Ρωτώντας στο
Νούμερο 13 ανακαλύψαμε πως το σπίτι άνηκε σε έναν
αξιοσέβαστο ταπετσιέρη, ονόματι Κέσγουικ, και πως κανένας
ονόματι Σώγιερ ή Ντένις δεν υπήρξε εκεί.»
«Δεν θέλεις να μου πεις», φώναξα, κατάπληκτος, «πως
εκείνη η τρεμάμενη, αδύναμη γριά κατόρθωσε να βγει από
την άμαξα ενώ βρισκόταν εν κινήσει, δίχως είτε εσύ είτε ο
οδηγός να την δείτε;»
«Ποια γριά μου λες που να πάρει!» είπε ο Σέρλοκ
Χολμς κοφτά. «Όσο ήταν εκείνη γριά άλλο τόσο ήμασταν και
εμείς που την πατήσαμε. Θα πρέπει να ήταν ένας νεαρός, και
μάλιστα αρκετά ευκίνητος, επίσης, εκτός του ότι ήταν και ένας
αξεπέραστος ηθοποιός. Η αμφίεση του ήταν απαράμιλλη.
Αντιλήφθηκε πως παρακολουθούταν, δίχως αμφιβολία, και
χρησιμοποίησε αυτό το κόλπο για να με ξεφορτωθεί.
Αποδεικνύει πως ο άνθρωπος που κυνηγάμε δεν είναι και
τόσο μόνος όσο είχαν υπολογίσει πως θα ήταν, αλλά έχει
φίλους που είναι έτοιμοι να ριψοκινδυνέψουν τα πάντα για
εκείνον. Για την ώρα, γιατρέ, δείχνεις αποκαμωμένος. Άκουσε
την συμβουλή μου και πήγαινε για ύπνο.»
Το βέβαιο ήταν πως ένοιωθα εξαιρετικά κουρασμένος,
έτσι υπάκουσα το πρόσταγμα του. Άφησα τον Χολμς
καθισμένο μπροστά από την φωτιά που αργόκαιγε, και βαθιά

- 69 -
Σπουδή στο Άλικο

μέσα στην νύχτα άκουγα το βαθύ, μελαγχολικό κλαψούρισμα


του βιολιού του, και ήξερα καλά πως συλλογιόταν ακόμη το
παράξενο ζήτημα το οποίο είχε αναλάβει να ξεδιαλύνει.

- 70 -
Arthur Conan Doyle

ΚΕΦΑΛΑΙΟ VI. Ο ΤΟΜΠΑΙΑΣ


ΓΚΡΕΓΚΣΟΝ ΜΑΣ ∆ΕΙΧΝΕΙ ΤΙ ΕΙΝΑΙ
ΙΚΑΝΟΣ ΝΑ ΕΠΙΤΥΧΕΙ

Οι εφημερίδες την επόμενη ημέρα ξεχείλιζαν από το


«Μυστήριο του Μπρίξτον» όπως το αποκάλεσαν. Καθεμία είχε
μια εκτενή αναφορά της υπόθεσης, και ορισμένες είχαν φύλλα
σχετικά με το θέμα επιπλέον. Εντός τους υπήρχαν ορισμένες
πληροφορίες οι οποίες μου ήταν καινούργιες. Διατηρώ ακόμη
εντός του λευκώματος πολυάριθμα αποκόμματα και αποσπά-
σματα τα οποία αφορούν την υπόθεση. Εδώ παραθέτω μια
σύνοψη ορισμένων εξ αυτών:—

Η Daily Telegraph παρατήρησε πως στην ιστορία του


εγκλήματος σπανίως υπήρξε κάποια τραγωδία η οποία να
εμφανίζει τόσο παράξενα χαρακτηριστικά. Το Γερμανικό
όνομα του θύματος, η απουσία κάθε άλλου κίνητρου, και η
ζοφερή επιγραφή στο τοίχο, όλα υποδείκνυαν στην διάπραξη
του από πολιτικούς πρόσφυγες και επαναστάτες. Οι
Σοσιαλιστές είχαν αρκετά παρακλάδια στην Αμερική, και ο
αποβιώσας είχε, δίχως αμφιβολία, παραβεί τους άγραφους
νόμους τους, και είχε εντοπιστεί από εκείνους. Έχοντας προβεί
σε σύντομες αναφορές σε Vehmgericht, aqua tofana,
Καρμπονάρους, στους Marchioness de Brinvilliers, στην θεωρία
του Δαρβίνου, τις αρχές του Μάλθους 32 , και τα εγκλήματα της
Δημοσιάς Ράτκλιφ, το άρθρο κατέληγε επιπλήττοντας την
κυβέρνηση και υποστηρίζοντας μια στενότερη παρακολούθη-
ση των αλλοδαπών στην Αγγλία.

Η Standard σχολίαζε σχετικά με το γεγονός πως


ασύδοτα αίσχη αυτού του είδους συνέβαιναν υπό μια

32 (Σ.τ.Μ.) (Encarta Encyclopaedia) – Malthus, Thomas Robert - Βρετανός οικονομολόγος. Η

θεωρία του για την πληθυσμιακή αύξηση οδήγησε σε φόβο πως ο αυξανόμενος αριθμός των εν ζωή
ανθρώπων θα προκαλούσε εκτεταμένο λιμό. Υποστήριξε τον γεννητικό έλεγχο ως μέσο για την καταπολέμηση
της φτώχειας.

- 71 -
Σπουδή στο Άλικο

φιλελεύθερη Διακυβέρνηση. Εγείρονταν από την ανησυχία


στα μυαλά των μαζών, και την απορρέουσα αποδυνάμωση
κάθε εξουσίας. Ο αποβιώσας ήταν ένας Αμερικάνος κύριος ο
οποίος είχε μείνει για μερικές εβδομάδες στη Μητρόπολη. Είχε
μείνει στην πανσιόν 33 της Μαντάμ Σαρπεντιέ στο ύψωμα
Τορκάι, στο Κάμπεργουελ. Συνοδευόταν στα ταξίδια του από
τον προσωπικό του γραμματέα, Κο Τζόζεφ Στάνγκερσον. Οι
δυο τους αποχαιρέτισαν την σπιτονοικοκυρά τους την Τρίτη,
στις 4 (τρέχων), και αναχώρησαν από τον Σταθμό Γιούστον με
την αμετάκλητη πρόθεση να προλάβουν την ταχεία του
Λίβερπουλ. Είχαν εθεάθη αργότερα μαζί επί της πλατφόρμας.
Τίποτα περισσότερο δεν έγινε γνωστό σχετικά έως ότου το
σώμα του Κου Ντρέμπερ, όπως καταγράφηκε, ανακαλύφθηκε
σε κενή οικία επί της Οδού Μπρίξτον, πολλά χιλιόμετρα από
το Γιούστον. Πως βρέθηκε εκεί, είτε πως συνάντησε τη μοίρα
του, αποτελούν ζητήματα τα οποία είναι ακόμη τυλιγμένα σε
μυστήριο. Τίποτα δεν είναι γνωστό σχετικά με το που
βρίσκεται ο Στάνγκερσον. Είμαστε ευτυχείς που μαθαίνουμε
πως ο Κος Λεστρέιντ και ο Κος Γκρέγκσον, της Σκότλαντ
Γιάρντ, έχουν αναλάβει από κοινού την υπόθεση, και είναι
αναμενόμενο μετά βεβαιότητας πως οι δυο επιφανείς
αξιωματικοί θα ρίξουν ταχέως φως επί του ζητήματος.

Η Daily News 34 παρατήρησε πως δεν υπήρχε ουδεμία


αμφιβολία πως επρόκειτο περί πολιτικού εγκλήματος. Ο
δεσποτισμός και το μίσος του Φιλελευθερισμού ο οποίος
κινητοποιούσε και εμψύχωνε την Ηπειρωτική Κυβέρνηση είχε
ως αποτέλεσμα να οδηγήσει στις ακτές μας έναν μεγάλο
αριθμό ατόμων που ίσως να είχαν αποτελέσει πρώτης τάξεως
πολίτες αν δεν ήταν πικραμένοι από την ανάμνηση όλων
όσων είχαν υπομείνει. Μεταξύ εκείνων των ατόμων υπήρχε
ένα αυστηρός κώδικας τιμής, κάθε παραβίαση του οποίου
τιμωρούταν με θάνατο. Κάθε προσπάθεια θα καταβαλλόταν

33 Boarding house

34 (Σ.τ.Μ.) - Daily News – Ημερήσια Νέα. (Καθημερινή?)

- 72 -
Arthur Conan Doyle

για να ανακαλυφθεί ο γραμματέας, ο Στάνγκερσον, και να


διαπιστωθούν ορισμένες λεπτομέρειες των συνηθειών του
αποθανόντος. Ένα σημαντικό βήμα είχε πραγματοποιηθεί
από την ανακάλυψη της διεύθυνσης της οικίας την οποία
ενοικίαζε —μια έκβαση η οποία οφειλόταν αποκλειστικά στην
οξύνοια και την ενεργητικότητα του Κου Γκρέγκσον της
Σκότλαντ Γιάρντ.

Ο Σέρλοκ Χολμς και εγώ διαβάσαμε τις αναφορές


εκείνες παρέα στο πρόγευμα, και φάνηκαν να του προξενούν
εξαιρετική θυμηδία.
«Σου ανέφερα πως, οτιδήποτε συνέβαινε, ο Λεστρέιντ
και ο Γκρέγκσον θα έπαιρναν τα εύσημα.»
«Εξαρτάται από το πώς θα εξελιχθεί.»
«Μπα, σε καλό σου, δεν έχει την παραμικρή σημασία.
Αν ο άνθρωπος συλληφθεί, θα έχει επιτευχθεί χάρη στις
προσπάθειες τους· αν διαφύγει, θα έχει συμβεί παρά τις
προσπάθειες τους. Πρόκειται για κορώνα κερδίζω και
γράμματα χάνεις. Ότι και να κάνουν, θα έχουν οπαδούς. ‘Un
sot trouve toujours un plus sot qui l'admire.’ 35 »
«Τι στο καλό είναι αυτό;» φώναξα, γιατί την στιγμή
εκείνη ακούστηκε το ποδοβολητό από πολλά πόδια στην
είσοδο και πάνω στις σκάλες, συνοδευόμενα από έντονες
διαμαρτυρίες εκ μέρους της σπιτονοικοκυράς μας.
«Είναι το παράρτημα του αστυνομικού σώματος της
Οδού Μπέϊκερ», είπε ο σύντροφος μου με σοβαρότητα· και
καθώς το είπε όρμησαν μες το δωμάτιο μισή ντουζίνα από τα
πιο βρώμικα και πιο κουρελιάρικα χαμίνια 36 που είχαν δει
ποτέ τα μάτια μου.
«Προσ’χή!» φώναξε ο Χολμς, με έναν απότομο τόνο,
και οι έξι νεαροί μπαγαπόντηδες στήθηκαν στην σειρά όπως
τόσο πολλές κακόφημες μορφές. «Στο μέλλον θα στέλνετε

35 (Σ.τ.Μ.) Un sot trouve toujours un plus sot qui l'admire.- Ένας ανόητος θα βρει έναν ακόμη

περισσότερο ανόητο να θαυμάζει.


36 Arabs of the street

- 73 -
Σπουδή στο Άλικο

πάνω τον Γουίγκινς μονάχο του να αναφέρει, και οι υπόλοιποι


θα περιμένετε στον δρόμο. Το βρήκες, Γουίγκινς;»

«Όχι, κύριε, δεν το βρήκαμε», είπε ένας από τους


νεαρούς.
«Ούτε και περίμενα να το καταφέρετε. Να συνεχίσετε
μέχρι να το επιτύχετε. Ορίστε η αμοιβή σας. Έδωσε στον
καθένα τους από ένα σελίνι. «Τώρα, δρόμο, και ελάτε πίσω με
μια καλύτερη αναφορά την επόμενη φορά.»
Κούνησε το χέρι του, και εκείνοι πιλάλησαν προς τις
σκάλες όπως τα ποντίκια, και ακούσαμε τις στριγκές φωνές
τους την επόμενη στιγμή από τον δρόμο.
«Περισσότερη δουλειά μπορεί να βγει από αυτά τα
χαμίνια από όση μια ντουζίνα του σώματος μπορεί να
καταφέρει», σχολίασε ο Χολμς. «Απλά και μόνο η θέα ενός
αστυνομικού αρκεί για να σφαλίσει τα χείλη του κόσμου. Τα
πιτσιρίκια αυτά, ωστόσο, πηγαίνουν παντού και ακούνε τα
πάντα. Είναι τσακάλια, επίσης· το μόνο που χρειάζονται είναι
οργάνωση.»

- 74 -
Arthur Conan Doyle

«Για την υπόθεση του Μπρίξτον τους απασχολείς;»


ρώτησα.
«Ναι· υπάρχει ένα ζήτημα το οποίο προσπαθώ να
εξακριβώσω. Είναι απλά θέμα χρόνου. Κοίτα να δεις! Θα
μάθουμε αρκετά και με το παραπάνω. Έρχεται ο Γκρέγκσον
από κάτω με την ικανοποίηση να διαγράφεται σε κάθε
χαρακτηριστικό του προσώπου του. Έχει βάλει πλώρη για μας,
το ξέρω. Ναι, σταματά. Νατος!»
Ακούστηκε ένα δυνατό κουδούνισμα, και σε μερικές
στιγμές, ο ξανθομάλλης ντετέκτιβ ανέβηκε τις σκάλες, τρία-
τρία τα σκαλιά, και όρμησε μέσα στο καθιστικό μας.
«Αγαπητέ μου συνάδελφε», φώναξε, σφίγγοντας το
απαθές χέρι του Χολμς, «δώσε μου συγχαρητήρια! Ξεδιάλυνα
πλήρως την υπόθεση φέρνοντας τα πάντα στο φως.»
«Μια υποψία ανησυχίας φάνηκε να διαπερνά το
εκφραστικό πρόσωπο του συντρόφου μου.
«Εννοείς πως βρίσκεσαι στον σωστό δρόμο;» ρώτησε.
«Στον σωστό δρόμο! Μα, κύριε, μπαγλαρώσαμε τον
άνθρωπο μας.»
«Και το όνομα του είναι;»
«Άρθουρ Σαρπεντιέ, ανθυποπλοίαρχος του ναυτικού
της Αυτού Μεγαλειότητας», φώναξε ο Γκρέγκσον, με στόμφο,
τρίβοντας τα παχιά του χέρια και φουσκώνοντας το στήθος
του.
Ο Σέρλοκ Χολμς άφησε έναν αναστεναγμό
ανακούφισης, και χαλάρωσε με ένα χαμόγελο.
«Πάρε μια καρέκλα, και δοκίμασε ένα από αυτά τα
πούρα», είπε. «Ανυπομονούμε να μάθουμε πως τα
κατόρθωσες. Θέλεις ουίσκι και νερό;»
«Καλό θα μου κάνει», ο ντετέκτιβ απάντησε. «Οι
φοβερές προσπάθειες τις οποίες κατέβαλα κατά την διάρκεια
των τελευταίων δυο ημερών με εξουθένωσαν. Όχι τόσο πολύ
η σωματική προσπάθεια, όπως καταλαβαίνεις, όσο η ένταση
του μυαλού. Θα το αντιλαμβάνεσαι αυτό, Κε Σέρλοκ Χολμς,
γιατί και οι δυο μας δουλεύουμε με το μυαλό μας.»

- 75 -
Σπουδή στο Άλικο

«Με τιμάς αφάνταστα με τα λόγια σου», είπε ο Χολμς,


με σοβαρότητα. «Πες μας πως κατέληξες σε αυτό το τόσο
ικανοποιητικό αποτέλεσμα.»
Ο ντετέκτιβ κάθισε στην πολυθρόνα, και ρούφηξε
αυτάρεσκα το πούρο του. Τότε άξαφνα χτύπησε την παλάμη
του πάνω στο μηρό του σε ένα παροξυσμό ικανοποίησης.
«Το αστείο είναι», φώναξε, «πως αυτός ο ανόητος ο
Λεστρέιντ, ο οποίος περνιέται για έξυπνος, έχει πάρει έναν
εντελώς λάθος δρόμο. Ψάχνει τον γραμματέα Στάνγκερσον, ο
οποίος είχε λιγότερα να κάνει με το φόνο από όσο ένα
αγέννητο μωρό. Δεν αμφιβάλλω πως θα τον έχει πλέον
πιάσει.»
Η ιδέα ενθουσίασε τον Γκρέγκσον τόσο πολύ που
γέλασε μέχρι που έμεινε από ανάσα.
«Και πως ανακάλυψες τα στοιχεία σου;»
«Μην ανησυχείτε, θα σας τα πω όλα. Φυσικά, Δόκτωρ
Γουώτσον, όσα θα ειπωθούν θα μείνουν αυστηρώς μεταξύ
μας. Η πρώτη δυσκολία που είχαμε να αντιμετωπίσουμε ήταν
η ανακάλυψη των προηγουμένων κινήσεων του Αμερικανού.
Κάποιοι θα περίμεναν μέχρι να απαντηθούν οι αγγελίες τους,
ή μέχρι πολιτικές οργανώσεις να εμφανισθούν και να
προσφέρουν πληροφορίες. Δεν είναι αυτός ο τρόπος εργασίας
του Τομπάϊας Γκρέγκσον. Θυμάστε το καπέλο πλάι στον
νεκρό;»
«Ναι», είπε ο Χολμς, «από τον Τζων Άντεργουντ και
Υιοί, του 129, επί της Οδού Κάμπεργουελ.»
Ο Γκρέγκσον έδειξε να πέφτει από τα σύννεφα.
«Δεν είχα ιδέα πως το είχες προσέξει», είπε. «Πέρασες
από εκεί;»
«Όχι.»
«Αχά!» είπε ο Γκρέγκσον, με ανακουφισμένη φωνή·
«ποτέ μην αφήνεις μια ευκαιρία να πάει χαμένη, όσο
ασήμαντη και να φαίνεται.»
«Για ένα σπουδαίο μυαλό, τίποτα δεν είναι ασήμαντο»,
σχολίασε ο Χολμς, βαρύγδουπα.

- 76 -
Arthur Conan Doyle

«Λοιπόν, πήγα στον Άντεργουντ, και τον ρώτησα αν


είχε πουλήσει ένα καπέλο αυτού του μεγέθους και της
εμφάνισης. Κοίταξε στα βιβλία του, και το πέτυχε αμέσως.
Είχε στείλει το καπέλο σε κάποιον Κο Ντρέμπερ, ο οποίος
διέμενε στην Πανσιόν Σαρπεντιέ, στο Ύψωμα Τόρκεϋ. Έτσι
βρήκα την διεύθυνση του.»
«Έξυπνο —εξαιρετικά έξυπνο», μουρμούρισε ο Σέρλοκ
Χολμς.
«Κατόπιν επισκέφτηκα τη Μαντάμ Σαρπεντιέ»,
συνέχισε ο ντετέκτιβ. «Την βρήκα κατάχλομη και
συντετριμμένη. Στο δωμάτιο βρισκόταν μαζί και η κόρη της—
και πρόκειται για ένα ασυνήθιστα φίνο κορίτσι, μάλιστα· τα
μάτια της ήταν κατακόκκινα και τα χείλη της έτρεμαν καθώς
της μίλησα. Αυτό δεν διέφυγε της προσοχής μου. Κάτι άρχισε
να μου βρωμάει. Ξέρεις τώρα την αίσθηση, Κε Σέρλοκ Χολμς,
όταν βρίσκεσαι στον σωστό δρόμο —ένα είδος νευρικής
έντασης. ‘Ακούσατε για τον μυστηριώδη θάνατο του πρώην
ενοικιαστή σας Κου Ένοκ Τζ. Ντρέμπερ, από το Κλήβελαντ;»
ρώτησα.
«Η μητέρα ένευσε. Δεν φαινόταν να είναι σε θέση να
πει μια λέξη. Η κόρη ξέσπασε σε κλάματα. Ένοιωσα
εντονότερα πως γνώριζαν κάτι σχετικά με το ζήτημα.
«’Τι ώρα αναχώρησε ο Κος Ντρέμπερ από το σπίτι σας
για το τραίνο;’ ρώτησα.
«’Στις οκτώ η ώρα,’ είπε εκείνη, ξεροκαταπίνοντας για
να κατευνάσει τον εκνευρισμό της. ‘Ο γραμματέας του, ο Κος
Στάνγκερσον, είπε πως υπήρχαν δυο τραίνα —ένα στις 9.15
και ένα στις 11. Εκείνος έπρεπε να προλάβει το πρώτο.
«’Και ήταν η τελευταία φορά που τον είδατε;’
«Μια τρομερή αλλαγή επήλθε στο πρόσωπο της
γυναίκας καθώς έκανα την ερώτηση. Τα χαρακτηριστικά της
χλόμιασαν εντελώς. Πέρασαν μερικές στιγμές πριν καταφέρει
να αρθρώσει τη μοναδική λέξη ‘Ναι’ —και όταν το έκανε
μίλησε με έναν υπόκωφο αφύσικο τόνο.
«Υπήρξε σιωπή προς στιγμής, και κατόπιν η κόρη
μίλησε με ήρεμη καθάρια φωνή.

- 77 -
Σπουδή στο Άλικο

«’Κανένα καλό δεν θα βγει από τα ψέματα, μητέρα,’


είπε. ‘Ας είμαστε ειλικρινείς με τον κύριο. Είδαμε τον Κο
Ντρέμπερ ξανά.’
«’Ο Θεός να σε συγχωρήσει! Αναφώνησε η Μαντάμ
Σαρπεντιέ, τινάζοντας πάνω τα χέρια της και βυθιζόμενη
στην καρέκλα της. ‘Δολοφόνησες τον αδελφό σου.’
«’Ο Άρθουρ θα ήθελε να πούμε την αλήθεια,’
απάντησε ανυποχώρητα η κοπέλα.
«’Καλύτερα να μου τα πείτε όλα αυτή τη στιγμή», είπα.
‘Οι αποσπασματικές εκμυστηρεύσεις είναι χειρότερες από το
τίποτα. Επιπλέον, δεν γνωρίζετε πόσα ξέρουμε σχετικά.’
«’Το φταίξιμο δικό σου, Άλις!» αναφώνησε η μητέρα·
και κατόπιν στρεφόμενη σε εμένα, ‘Θα σας τα πω όλα, κύριε.
Μην φαντασθείτε πως ο εκνευρισμός μου σχετικά με τον γιο
μου προέρχεται από κάποιο φόβο πως είχε κάποια ανάμειξη
με όλη αυτή την φριχτή υπόθεση. Είναι απολύτως αθώος. Ο
φόβος μου είναι, εντούτοις, πως στα μάτια σας και τα μάτια
των άλλων ίσως να φανεί πως συνδέονται. Ωστόσο είναι
απολύτως αδύνατον. Ο άμεμπτος χαρακτήρας του, το
επάγγελμα του, και η προηγούμενη ζωή του θα το
απαγόρευαν.’
«’Ο καλύτερος τρόπος είναι να ομολογήσετε τα
γεγονότα,’ απάντησα. ‘Βάση αυτών, αν ο γιος σας είναι αθώος
δεν θα χειροτερέψει η θέση του.’
«‘Ίσως, Άλις, καλύτερα να μας αφήσεις μόνους,’ είπε,
και η κόρη της αποσύρθηκε. ‘Λοιπόν, κύριε,’ συνέχισε εκείνη,
‘δεν είχα καμία πρόθεση να σας τα πω όλα αυτά, αλλά αφού η
άμοιρη η κόρη μου τα αποκάλυψε δεν μου μένει άλλη
εναλλακτική. Αφού λοιπόν αποφάσισα να μιλήσω, θα σας τα
πω όλα δίχως να παραλείψω το παραμικρό.’
«Αποτελεί την ορθότερη επιλογή,’ είπα εγώ.
«’Ο Κος Ντρέμπερ έμεινε μαζί μας για σχεδόν τρεις
εβδομάδες. Μαζί με τον γραμματέα του, τον Κο Στάνγκερσον,
ταξίδευαν στην Ήπειρο. Πρόσεξα μια ετικέτα που πάνω της
έγραφε ‘Κοπεγχάγη’ πάνω σε όλα τους τα μπαούλα,
δείχνοντας πως επρόκειτο για την τελευταία τους στάση. Ο

- 78 -
Arthur Conan Doyle

Στάνγκερσον ήταν σιωπηλός, συγκρατημένος άνθρωπος,


αλλά ο εργοδότης του, λυπάμαι που το λέω, διέφερε κατά
πολύ. Ήταν τραχύς στις συνήθειες του και κτηνώδης στους
τρόπους του. Την ίδια νύχτα της άφιξης του ήπιε τόσο πολύ
που μέθυσε, και όντως, από τις δώδεκα και μετά κατά τη μέρα
μετά δυσκολίας ήταν νηφάλιος. Η συμπεριφορά του προς τις
υπηρέτριες ήταν αισχρά φιλελεύθερη και όλο οικειότητα. Το
χειρότερο από όλα, δίχως να χάσει χρόνο εφήρμοσε την ίδια
συμπεριφορά προς την κόρη μου, την Άλις, και της μίλησε σε
αρκετές περιστάσεις κατά τρόπο τον οποίο, ευτυχώς, είναι
αρκετά αθώα για να κατανοήσει. Σε μια περίπτωση την
έπιασε κυριολεκτικά στα χέρια του και την αγκάλιασε—ένα
αίσχος το οποίο έκανε τον ίδιο του τον γραμματέα να τον
επιπλήξει για την αναξιοπρεπή διαγωγή του.
«’Εντούτοις ποιος ο λόγος που τα ανεχτήκατε όλα
αυτά», την ρώτησα. ‘Υποθέτω πως έχετε την δυνατότητα να
διώξετε τους ενοικιαστές όποτε το επιθυμείτε.’
«’Η Κα Σαρπεντιέ κοκκίνισε στην σχετική ερώτηση
μου. ‘Μα τον Θεό θα τον είχα ειδοποιήσει την ίδια μέρα που
ήρθε», είπε. ‘Όμως αποτελούσε έναν βασανιστικό πειρασμό.
Πλήρωναν μια λίρα την ημέρα καθένας τους—δεκατέσσερις
λίρες την εβδομάδα, και μάλιστα σε μια περίοδο ύφεσης. Είμαι
χήρα, και το αγόρι μου στο Ναυτικό μου έχει κοστίσει πολλά.
Μου κακοφαινόταν να χάσω τα χρήματα. Ενήργησα προς το
καλύτερο. Το τελευταίο πήγαινε πολύ, εντούτοις, και τον
ειδοποίησα να φύγει εξαιτίας του. Αυτός ήταν ο λόγος της
αναχώρησης του.’
«’Λοιπόν;’
«’Η καρδιά μου ελάφρυνε μόλις τον είδα να φεύγει. Ο
γιος μου έχει άδεια αυτήν την περίοδο, όμως δεν του ανέφερα
τίποτα από όλα αυτά, γιατί έχει την τάση να αγριεύει, και
λατρεύει την αδελφή του. Όταν έκλεισα την πόρτα πίσω τους
ένα βάρος σαν να σηκώθηκε από το μυαλό μου. Αλίμονο, σε
λιγότερο από μια ώρα ήρθε να χτυπήσει το κουδούνι, και
έμαθα πως ο Κος Ντρέμπερ είχε επιστρέψει. Ήταν εξαιρετικά
αναστατωμένος, και εμφανώς υπερβολικά μεθυσμένος.

- 79 -
Σπουδή στο Άλικο

Μπήκε δια της βίας στο δωμάτιο, όπου καθόμουν με την κόρη
μου, και προέβη σε κάποιο ακατάληπτο σχόλιο πως είχε χάσει
το τραίνο του. Τότε στράφηκε στην Άλις, και μπροστά στα ίδια
μου τα μάτια, της πρότεινε να φύγει μαζί του. «Είσαι ενήλικη»,
είπε, «και δεν υπάρχει κανένας νόμος που να σε εμποδίζει. Τα
χρήματα μου φτάνουν και περισσεύουν. Μην σκέφτεσαι τη
μεγαλοκοπέλα από εδώ, μα έλα μαζί μου τώρα αμέσως. Θα
ζήσεις σαν πριγκίπισσα.» Η φτωχιά η Άλις ήταν τόσο
τρομαγμένη που ζάρωσε μακριά του, όμως εκείνος την έπιασε
από τον καρπό και επιχείρησε να την τραβήξει προς την
πόρτα. Εγώ έβαλα τις φωνές, και εκείνη την στιγμή ο γιος μου
ο Άρθουρ μπήκε στο δωμάτιο. Τι συνέβη τότε δεν έχω ιδέα.
Άκουσα βλαστήμιες και την αναμπουμπούλα της πάλης.
Ήμουν τόσο τρομοκρατημένη ακόμη και να σηκώσω το κεφάλι
μου. Όταν κοίταξα πάνω είδα τον Άρθουρ να στέκεται στην
πόρτα γελώντας, με ένα ραβδί στα χέρια του. «Δεν νομίζω ο
φίνος αυτός τύπος να μας ενοχλήσει ξανά», είπε. «Θα τον
ακολουθήσω για να δω τι θα κάνει.» Με αυτά τα λόγια πήρε το
καπέλο του και κατηφόρισε τον δρόμο. Το επόμενο πρωί
μάθαμε για τον μυστηριώδη θάνατο του Κου Ντρέμπερ.’
«Η προκειμένη κατάθεση ήρθε από τα χείλη της Κας
Σαρπεντιέ εν μέσω παύσεων και αγκομαχητών. Κατά
διαστήματα μιλούσε τόσο χαμηλά που μόλις άκουγα τα λόγια
της. Κράτησα στενογραφικές σημειώσεις όλων όσων είπε,
ωστόσο, έτσι ώστε να μην υπάρχει περίπτωση λάθους.»
«Αρκετά συναρπαστικό», είπε ο Σέρλοκ Χολμς, με ένα
χασμουρητό. «Τι συνέβη κατόπιν;»
«Όταν η Κα Σαρπεντιέ σταμάτησε», συνέχισε ο
ντετέκτιβ, «είδα πως ολόκληρη η υπόθεση κρεμόταν από ένα
στοιχείο. Καρφώνοντας τη με τη ματιά μου κατά τρόπο τον
οποίο πάντοτε βρίσκω αποτελεσματικό με τις γυναίκες, την
ρώτησα τι ώρα επέστρεψε ο γιος της.
«’Δεν ξέρω,’ απάντησε εκείνη.
«’Δεν ξέρετε;’
«’Όχι’ έχει κλειδί για το μάνδαλο, και έτσι μπήκε
μόνος του.’

- 80 -
Arthur Conan Doyle

«’Μετά την ώρα που είχατε ξαπλώσει;»


«’Ναι.’
«’Τι ώρα πήγατε για ύπνο;’
«’Περί τις έντεκα.’
«’Οπότε ο γιος σας έλειψε τουλάχιστον δυο ώρες;’
«’Ναι.»
«’Ενδεχομένως τέσσερις ή πέντε;’
«’Ναι.’
«’Τι έκανε κατά την διάρκεια αυτή;»
«’Δεν γνωρίζω,’ απάντησε εκείνη, ασπρίζοντας μέχρι
και τα χείλη της.
«Φυσικά κατόπιν αυτού δεν υπήρχε τίποτα
περισσότερο να γίνει. Ανακάλυψα που βρισκόταν ο
ανθυποπλοίαρχος Σαρπεντιέ, πήρα δυο αξιωματικούς μαζί
μου, και τον συνέλαβα. Όταν τον άγγιξα στον ώμο και τον
προειδοποίησα να έρθει ήρεμα μαζί μας, μας απάντησε με
τέτοιο θράσος, ‘Υποθέτω πως με συλλαμβάνετε ως ύποπτο
για τον θάνατο εκείνου του μπαγαπόντη του Ντρέμπερ», είπε.
Δεν του είχαμε αναφέρει τίποτα σχετικά, έτσι ώστε η αναφορά
του υπέκρυπτε μια πλέον ύποπτη προοπτική.»
«Πολύ», είπε ο Χολμς.
«Κουβαλούσε ακόμη το βαρύ ραβδί το οποίο η μητέρα
του είχε περιγράψει πως είχε όταν ακολούθησε τον Ντρέμπερ.
Ήταν ένα γεροφτιαγμένο δρύινο ραβδί.
«Ποια είναι η θεωρία σου, λοιπόν;»
«Βασικά, η θεωρία μου είναι πως ακολούθησε τον
Ντρέμπερ μέχρι την οδό Μπρίξτον. Φτάνοντας εκεί, ένας νέος
διαπληκτισμός άρχισε μεταξύ τους, κατά την εξέλιξη του
οποίου ο Ντρέμπερ δέχτηκε ένα χτύπημα από το ραβδί, στην
βάση του στομαχιού, ίσως, το οποίο τον σκότωσε δίχως να
αφήσει κάποιο σημάδι. Η νύχτα ήταν τόσο βροχερή ώστε δεν
βρισκόταν κανείς τριγύρω, έτσι ο Σαρπεντιέ έσυρε το σώμα
του θύματος στο κενό οίκημα. Όσο για το κερί, και το αίμα, και
την γραφή στον τοίχο, και το δαχτυλίδι, είναι δυνατόν να
αποτελούν τεχνάσματα για να απομακρύνουν την αστυνομία
σε λάθος κατεύθυνση.»

- 81 -
Σπουδή στο Άλικο

«Πολύ καλά!» είπε ο Χολμς με μια ενθαρρυντική φωνή.


«Αλήθεια, Γκρέγκσον, τα πας περίφημα. Υπάρχουν ελπίδες
ακόμη για εσένα.»
«Κολακεύω τον εαυτό μου πως τα πήγα σχετικά
καλά», απάντησε ο ντετέκτιβ περήφανα. «Ο νεαρός προέβη σε
εθελουσία κατάθεση, στην οποία ανέφερε πως ακολουθώντας
τον Ντρέμπερ για ένα διάστημα, εκείνος τον αντιλήφθηκε, και
πήρε ένα αμάξι ώστε να του ξεφύγει. Επιστρέφοντας σπίτι του
συνάντησε έναν παλιό συνάδελφο, και έκανε έναν μακρύ
περίπατο μαζί του. Ερωτώμενος που έμενε εκείνος ο παλιός
του συνάδελφος, απέτυχε να δώσει κάποια ικανοποιητική
απάντηση. Θεωρώ πως όλη η υπόθεση ταιριάζει ασυνήθιστα
καλά. Αυτό που με διασκεδάζει είναι όταν σκέφτομαι τον
Λεστρέιντ, ο οποίος ξεκίνησε ακολουθώντας λάθος
κατεύθυνση. Φοβούμαι πως δεν θα καταφέρει και πολλά.
Κατά φωνή, μα τον Ιώβ, ορίστε αυτοπροσώπως!»

Επρόκειτο όντως για τον Λεστρέιντ, ο οποίος είχε


ανέβει τα σκαλιά καθώς εμείς μιλούσαμε, και ο οποίος μόλις
έμπαινε στο δωμάτιο. Η σιγουριά και η αυταρέσκεια η οποία

- 82 -
Arthur Conan Doyle

γενικά επιδείκνυε η συμπεριφορά του και το ντύσιμο του,


εντούτοις, έδειχναν να απουσιάζουν. Το πρόσωπο του ήταν
αναστατωμένο και προβληματισμένο, ενώ τα ρούχα του ήταν
αναστατωμένα και αφρόντιστα. Είχε προφανώς έρθει με την
πρόθεση να συμβουλευτεί τον Σέρλοκ Χολμς, γιατί
αντιλαμβανόμενος τον συνάδελφο του έδειξε να σαστίζει και
να παραιτείται. Στάθηκε στο κέντρο του δωματίου,
στριφογυρίζοντας νευρικά το καπέλο του και αβέβαιος για το
τι να κάνει. «Πρόκειται για μια εξαιρετικά ιδιαίτερη
περίπτωση», είπε τελικά—«μια πλέον ασύλληπτη περίπτωση.»
«Αχά, έτσι πιστεύεις, Κε Λεστρέιντ!» αναφώνησε ο
Γκρέγκσον, θριαμβευτικά. «Πίστευα πως θα κατέληγες σε
αυτό το συμπέρασμα. Κατάφερες να εντοπίσεις τον
Γραμματέα, τον Κο Τζόζεφ Στάνγκερσον;»
«Ο Γραμματέας, Κος Τζόζεφ Στάνγκερσον», είπε ο
Λεστρέιντ βαρύθυμα», δολοφονήθηκε στο Ιδιωτικό Ξενοδοχείο
Χάλιντεϋ στις έξι η ώρα σήμερα το πρωί.»

- 83 -
Σπουδή στο Άλικο

ΚΕΦΑΛΑΙΟ VII. ΦΩΣ ΣΤΟ ΣΚΟΤΑ∆Ι.

Η πληροφορία με την οποία ο Λεστρέιντ μας


αιφνιδίασε ήταν τέτοιας μοναδικής σημασίας και τόσο
αναπάντεχη, που μείναμε και οι τρεις μας άφωνοι για αρκετό
χρόνο. Ο Γκρέγκσον τινάχτηκε από την καρέκλα του και
αναποδογύρισε το υπόλοιπο από το ουίσκι με νερό. Κοίταξα
σιωπηλός τον Σέρλοκ Χολμς, του οποίου τα χείλη είχαν
συμπιεσθεί και τα φρύδια του είχαν τραβηχτεί πάνω από τα
μάτια του.
«Και ο Στάνγκερσον επίσης!» μουρμούρισε. «Η
υπόθεση βαθαίνει.»
«Ήταν αρκετά βαθιά και προηγουμένως», μούγκρισε ο
Λεστρέιντ, παίρνοντας μια καρέκλα. «Δείχνει σαν να έπεσα σε
κάποιου είδους πολεμικό συμβούλιο.»
«Όντως —είσαι βέβαιος για την συγκεκριμένη
πληροφορία;» τραύλισε ο Γκρέγκσον.
«Μόλις ήρθα από το δωμάτιο του», είπε ο Λεστρέιντ.
«Ήμουν ο πρώτος που ανακάλυψε τι είχε συμβεί.»
«Ακούγαμε την άποψη του Γκρέγκσον σχετικά με το
θέμα», παρατήρησε ο Χολμς. «Θα σε πείραζε να μας
αναφέρεις τι είδες και έκανες;»
«Δεν έχω καμία αντίρρηση», απάντησε ο Λεστρέιντ,
καθώς κάθισε. «Ομολογώ δίχως δισταγμό πως ήμουν της
γνώμης ότι ο Στάνγκερσον εμπλεκόταν στον θάνατο του
Ντρέμπερ. Η νεώτερη εξέλιξη μου έδειξε πως έσφαλα πλήρως.
Έχοντας προσκολληθεί στη μοναδική αυτή σκέψη,
αφοσιώθηκα στην ανακάλυψη του τι είχε απογίνει ο
γραμματέας. Είχαν θεαθεί παρέα στον Σταθμό Γιούστον περί
τις οχτώ και μισή εκείνο το βράδυ της τρίτης του μηνός. Στις
δυο το πρωί ο Ντρέμπερ είχε ανακαλυφθεί στον δρόμο του
Μπρίξτον. Το πρόβλημα με το οποίο βρέθηκα αντιμέτωπος
ήταν να ανακαλύψω πως ο Στάνγκερσον είχε περάσει τον
χρόνο μεταξύ των 8.30 και της ώρας του εγκλήματος, και τι
είχε απογίνει κατόπιν. Τηλεγράφησα στο Λίβερπουλ, δίνοντας
την περιγραφή του άντρα, και προειδοποιώντας του να

- 84 -
Arthur Conan Doyle

παρακολουθούν τα Αμερικάνικα πλοία. Κατόπιν στρώθηκα


στην δουλειά επισκεπτόμενος όλα τα ξενοδοχεία και τις
πανσιόν στην περιοχή του Γιούστον. Βλέπετε, θεώρησα πως αν
ο Ντρέμπερ και ο σύντροφος του είχαν χωριστεί, η φυσική
πορεία του τελευταίου θα ήταν να μείνει κάπου στην περιοχή
για την νύχτα, και έπειτα να βρεθεί κοντά στον σταθμό και
πάλι το επόμενο πρωί.»
«Πιθανόν να είχαν συμφωνήσει σε κάποιο τόπο
συνάντησης αρχικά», σχολίασε ο Χολμς.
«Έτσι αποδείχθηκε. Πέρασα ολόκληρο το χθεσινό
απόγευμα ερευνώντας δίχως κανένα απολύτως αποτέλεσμα.
Σήμερα το πρωί ξεκίνησα πολύ νωρίς, και στις οχτώ η ώρα
έφτασα στο Ιδιωτικό Ξενοδοχείο Χάλιντεϋ, στην Οδό Λίτλ
Τζώρτζ. Σε ερώτηση μου σχετικά με τον αν ο Κος Στάνγκερσον
έμενε εκεί, μου απάντησαν αμέσως θετικά.
«Δίχως αμφιβολία είστε ο κύριος τον οποίο ανέμενε»,
είπαν. «Περίμενε για κάποιον κύριο εδώ και δυο ημέρες.»
«Που βρίσκεται τώρα;» ρώτησα.
«Είναι πάνω και κοιμάται. Ζήτησε να τον ξυπνήσουμε
στις εννέα.»
«Θα ανέβω να τον δω αμέσως», είπα.
«Είχα την ιδέα πως η ξαφνική μου εμφάνιση ίσως να
τον αναστάτωνε και να τον ανάγκαζε να πει κάτι απρόσεκτα.
Ο καμαριέρης προσφέρθηκε να μου δείξει το δωμάτιο:
βρισκόταν στο δεύτερο πάτωμα, και υπήρχε ένας μικρός
διάδρομος που οδηγούσε μέχρι εκεί. Ο καμαριέρης μου
υπέδειξε την πόρτα, και ετοιμαζόταν να κατέβει κάτω ξανά
όταν είδα κάτι που έκανε να νοιώσω άρρωστος, παρά την
εικοσαετή μου εμπειρία. Κάτω από την πόρτα ξετυλιγόταν μια
μικρή κόκκινη λωρίδα αίματος, η οποία είχε διασχίσει σε
μικρούς μαιάνδρους τον διάδρομο και σχημάτιζε μια μικρή
λιμνούλα κατά μήκους του πρεβαζιού της αντικρινής πλευράς.
Άφησα μια κραυγή, που έφερε τον καμαριέρη πίσω. Λίγο
έλειψε να λιποθυμήσει μόλις το είδε. Η πόρτα ήταν
κλειδωμένη από μέσα, όμως βάλαμε τους ώμους μας, και την
ρίξαμε. Το παράθυρο του δωματίου ήταν ανοικτό, και πλάι στο

- 85 -
Σπουδή στο Άλικο

παράθυρο, σωριασμένο, κειτόταν το σώμα ενός άντρα στα


νυχτικά του. Ήταν εντελώς νεκρός, και ήταν έτσι για αρκετή
ώρα, γιατί τα μέλη του ήταν άκαμπτα και κρύα. Όταν τον
γυρίσαμε, ο καμαριέρης τον αναγνώρισε αμέσως ως τον ίδιο
κύριο που είχε κλείσει το δωμάτιο υπό το όνομα Τζόζεφ
Στάνγκερσον. Αιτία θανάτου αποτελούσε μια βαθιά μαχαιριά
στο αριστερό πλευρό, το οποίο θα πρέπει να είχε διαπεράσει
την καρδιά. Και τώρα έρχεται το πλέον παράδοξο μέρος της
ιστορίας. Τι υποθέτετε πως βρισκόταν πάνω από τον
δολοφονημένο άντρα.
Ένοιωσα μια ανατριχίλα, και ένα προαίσθημα της
επερχόμενης φρίκης, πριν ακόμη ο Σέρλοκ Χολμς απαντήσει.
«Η λέξη RACHE, γραμμένη με γράμματα από αίμα»,
είπε.
«Έτσι είχε», είπε ο Λεστρέιντ, με γεμάτη δέος φωνή·
και απομείναμε όλοι μας σιωπηλοί για λίγο.
Υπήρχε κάτι τόσο μεθοδικό και τόσο ακατανόητο
σχετικά με τις πράξεις του άγνωστου δολοφόνου, που
προσέδινε μια ανανεωμένη φρίκη στα εγκλήματα του. Τα
νεύρα μου, τα οποία ήταν αρκετά ανθεκτικά στο πεδίο της
μάχης μούδιασαν στην σκέψη τους.
«Ο άντρας εθεάθη», συνέχισε ο Λεστρέιντ. «Ένας
γαλατάς, περνώντας για το γαλακτοκομείο, έτυχε να περπατά
στο δρομάκι το οποίο οδηγεί από τα ιπποστάσια στην πίσω
μεριά του ξενοδοχείου. Αντιλήφθηκε πως μια σκάλα, η οποία
συνήθως βρισκόταν ακουμπισμένη εκεί, ήταν υψωμένη πάνω
σε ένα από τα παράθυρα του δευτέρου πατώματος, το οποίο
ήταν διάπλατα ανοικτό. Έχοντας περάσει, κοίταξε πίσω και
είδε έναν άντρα να κατεβαίνει την σκάλα. Κατέβηκε τόσο
σιωπηλά και ανοικτά που το αγόρι τον πέρασε για κάποιο
ξυλουργό ή κουφωματά που δούλευε στο ξενοδοχείο. Δεν τον
πρόσεξε ιδιαίτερα, πέρα από μια σκέψη του πως ήταν νωρίς
για εκείνον να βρίσκεται στην δουλειά. Έχει την εντύπωση
πως ο άντρας ήταν ψηλός, είχε κόκκινο πρόσωπο, και φορούσε
ένα μακρύ, καφετί παλτό. Θα πρέπει να είχε μείνει στο
δωμάτιο λίγο μετά τον φόνο, γιατί ανακαλύψαμε νερό από

- 86 -
Arthur Conan Doyle

ξεπλυμένο αίμα στο νιπτήρα, εκεί που είχε πλύνει τα χέρια


του, και σημάδια στα σεντόνια εκεί που είχε σκοπίμως
σκουπίσει το μαχαίρι του.»
Έριξα μια ματιά στον Χολμς ακούγοντας την
περιγραφή του δολοφόνου, η οποία συμφωνούσε σε μεγάλη
ακρίβεια με την δική του. Δεν υπήρχε, ωστόσο, κανένα ίχνος
αγαλλίασης ή ικανοποίησης στο πρόσωπο του.
«Ανακάλυψες κάτι στο δωμάτιο το οποίο θα υπήρχε
περίπτωση να μας προσφέρει κάποιο ίχνος σχετικά με τον
δολοφόνο;» ρώτησε.
«Τίποτα. Ο Στάνγκερσον είχε το πορτοφόλι του
Ντρέμπερ στην τσέπη του, όμως φαίνεται πως αυτό ήταν
σύνηθες, καθώς αναλάμβανε εκείνος όλες τις πληρωμές.
Υπήρχαν ογδόντα χαρτονομίσματα της μιας λίρας μέσα του,
όμως τίποτα δεν είχε αγγιχτεί. Όποια κι αν ήταν τα κίνητρα
των ιδιόρρυθμων αυτών εγκλημάτων, η ληστεία είναι βέβαιο
πως δεν αποτελούσε ένα εξ’ αυτών. Δεν υπήρχαν χαρτιά ή
κάποιες σημειώσεις στις τσέπες του θύματος, εκτός από ένα
μοναδικό τηλεγράφημα, απεσταλμένο από το Κλήβελαντ πριν
από έναν μήνα, και περιέχοντας τις λέξεις, `Ο Τ. Χ. βρίσκεται
στην Ευρώπη.` Δεν υπήρχε όνομα κάτω από το μήνυμα.»
«Και δεν υπήρχε τίποτα άλλο;» ρώτησε ο Χολμς.
«Τίποτα που να έχει κάποια σημασία. Το μυθιστόρημα
του θύματος το οποίο είχε διαβάσει για να κοιμηθεί ήταν
ακουμπισμένο πάνω στο κρεβάτι, και στο πρεβάζι του
παραθύρου ένα μικρό σκαλιστό κουτάκι το οποίο περιείχε
κάνα δυο χάπια.»
Ο Σέρλοκ Χολμς τινάχτηκε από την καρέκλα του με
ένα επιφώνημα ευχαρίστησης.
«Ο τελευταίος συνδετικός κρίκος», αναφώνησε,
θριαμβευτικά. «Η υπόθεση μου είναι πλήρης.»
Οι δυο επιθεωρητές τον κοίταξαν με κατάπληξη.
«Έχω πλέον στα χέρια μου», είπε ο σύντροφος μου, με
σιγουριά, «όλες τις άκρες οι οποίες σχημάτισαν ένα τέτοιο
μπλεγμένο κουβάρι. Υπάρχουν, φυσικά, λεπτομέρειες να
συμπληρωθούν, όμως είμαι βέβαιος πως όλα τα σημαντικά

- 87 -
Σπουδή στο Άλικο

γεγονότα, από την ώρα που ο Ντρέμπερ άφησε τον


Στάνγκερσον στον σταθμό, μέχρι την ανακάλυψη του
σώματος του τελευταίου, σαν να το είδα με τα ίδια μου τα
μάτια. Θα σας δώσω μια απόδειξη της γνώσης μου. Κατάφερες
να ακουμπήσεις χέρι σε εκείνα τα χάπια;»
«Τα έχω», είπε ο Λεστρέιντ, εμφανίζοντας ένα μικρό
λευκό κουτί· «Τα πήρα μαζί με το πορτοφόλι και το
τηλεγράφημα, με την πρόθεση να τα βάλω σε ένα ασφαλές
μέρος στο Αστυνομικό τμήμα. Επρόκειτο για καθαρή τύχη το
γεγονός πως πήρα τα χάπια, γιατί είμαι υποχρεωμένος να πω
ότι δεν προσάπτω κάποια ιδιαίτερη σημασία στην παρουσία
τους.»
«Δώσε μου τα», είπε ο Χολμς. «Λοιπόν, Γιατρέ»,
στρεφόμενος σε εμένα, «πρόκειται για συνηθισμένα χάπια;»
Βεβαιότατα δεν ήταν. Είχαν ένα στιλπνό γκρίζο
χρώμα, ήταν μικρά, στρογγυλά, και σχεδόν διάφανα ενάντια
στο φως. «Από το βάρος τους και την διαφάνεια τους, θα
φανταζόμουν πως είναι διαλυτά σε νερό», σχολίασα.
«Ακριβώς έτσι», απάντησε ο Χολμς. «Τώρα θα σε
πείραζε να κατέβεις κάτω και να φέρεις εκείνο το φτωχό
διαολόπραμα, δείγμα τερριέ, το οποίο είναι τόσο πολύ χάλια
εδώ και τόσο καιρό, και το οποίο η σπιτονοικοκυρά ήθελε να
βγάλεις από τη μιζέρια του χθες.»
Κατέβηκα και παίρνοντας στα χέρια μου τον σκύλο
τον ανέβασα πάνω. Η βασανισμένη του ανάσα και τα θαμπά
του μάτια έδειχναν πως δεν απείχε πολύ το τέλος του. Όντως,
η κατάλευκη μουσούδα του αποδείκνυε πως είχε ήδη υπερβεί
τους συνήθεις όρους της κύνειας ύπαρξης. Το ακούμπησα σε
ένα μαξιλάρι πάνω στο χαλί.
«Θα κόψω τώρα ένα από αυτά τα χάπια στα δυο», είπε
ο Χολμς, και τραβώντας ένα σουγιά έκανε πράξη τα λόγια του.
Το ένα μισό το επιστρέφουμε στο κουτί για μελλοντικούς
σκοπούς. Το άλλο μισό θα το τοποθετήσω σε αυτό το
κρασοπότηρο, στο οποίο υπάρχει μια κουταλιά νερού.
Παρατηρείτε πως ο φίλος μας, ο Γιατρός, έχει δίκιο, και πως
αμέσως διαλύεται.»

- 88 -
Arthur Conan Doyle

«Ίσως να αποδειχθεί εξαιρετικά ενδιαφέρον», είπε ο


Λεστρέιντ, με τον πληγωμένο τόνο κάποιου που υποπτεύεται
πως τον κοροϊδεύουν, «αδυνατώ, ωστόσο, να δω τι έχει να
κάνει με τον θάνατο του Κου Τζόζεφ Στάνγκερσον.»

«Υπομονή, φίλε μου, υπομονή! Θα μάθεις στην ώρα


του πως τα πάντα έχουν να κάνουν με αυτό. Θα προσθέσω
τώρα λίγο γάλα για να κάνω το μίγμα εύγεστο, και
προσφέροντας το στον σκύλο ανακαλύπτουμε πως το πίνει
σχετικά γρήγορα.»
Καθώς μίλησε, άδειασε το περιεχόμενο του
κρασοπότηρου σε μια πιατέλα και την τοποθέτησε μπροστά
από το terrier, το οποίο αμέσως το στέγνωσε γλείφοντας το. Η
σοβαρότητα της συμπεριφοράς του Σέρλοκ Χολμς μας είχε έως
τώρα πείσει ώστε καθόμασταν όλοι μας σιωπηλοί,
παρακολουθώντας το ζώο με προσήλωση, και προσμένοντας
κάποιο εκπληκτικό αποτέλεσμα. Τίποτα τέτοιο δεν
παρουσιάστηκε, ωστόσο. Ο σκύλος εξακολούθησε να κείτεται
ξαπλωμένος πάνω στο μαξιλάρι, αναπνέοντας με κόπο, μα

- 89 -
Σπουδή στο Άλικο

όμως ούτε εμφανώς προς το καλύτερο ούτε προς το χειρότερο


από αυτό που είχε πιει.
Ο Χολμς είχε βγάλει το ρολόι του, και καθώς το ένα
λεπτό ακολουθούσε το προηγούμενο δίχως αποτέλεσμα, μια
έκφραση εξαιρετικής δυσαρέσκειας και απογοήτευσης
διαφάνηκε στα χαρακτηριστικά του. Δάγκωσε το χείλος του,
χτύπησε ρυθμικά τα δάκτυλα του πάνω στο τραπέζι, και
επέδειξε κάθε άλλο σύμπτωμα της οξυμένης ανυπομονησίας
του. Τόσο έντονο ήταν το συναίσθημα του, ώστε ένοιωσα,
ειλικρινά, λύπη για εκείνον, καθώς οι δυο επιθεωρητές
χαμογελούσαν χλευαστικά, μη έχοντας λόγους να είναι
δυσαρεστημένοι για την κατάληξη της έρευνας του.
«Δεν μπορεί να αποτελεί σύμπτωση», αναφώνησε,
καθώς τελικά πετάχτηκε από την καρέκλα του και βημάτισε
αγριεμένα πάνω κάτω στο δωμάτιο· «είναι αδύνατον να
πρόκειται για μια απλή σύμπτωση. Τα ίδια χάπια τα οποία
υποπτεύθηκα στην περίπτωση του Ντρέμπερ στην
πραγματικότητα βρέθηκαν κατόπιν του θανάτου του
Στάνγκερσον. Και ωστόσο είναι αδρανή. Τι να σημαίνει;
Σίγουρα ολόκληρος ο συλλογισμός μου δεν μπορεί να είναι
λανθασμένος. Είναι αδύνατον! Και όμως αυτό το άθλιο σκυλί
δεν χειροτέρεψε καθόλου. Αχά, το βρήκα! Το βρήκα!» Με μια
τέλεια κραυγή ικανοποίησης όρμησε προς το κουτί, έκοψε το
άλλο χάπι στα δυο, το διέλυσε, προσέθεσε γάλα, και το
πρόσφερε στο terrier. Η γλώσσα του δυστυχισμένου
πλάσματος φάνηκε μόλις να έχει υγρανθεί πριν παραδοθεί σε
ένα σπασμωδικό ρίγος σε κάθε του άκρο, και απομείνει
παγωμένο, δίχως ζωή, λες κι κεραυνοβολήθηκε.
Ο Σέρλοκ Χολμς πήρε μια βαθιά ανάσα, και σκούπισε
τον ιδρώτα από το μέτωπο του. «Θα έπρεπε να έχω
μεγαλύτερη πίστη», είπε· «θα έπρεπε μέχρι τώρα να γνωρίζω
πως όταν έναν στοιχείο εμφαίνεται να αντιβαίνει σε μια
μακριά σειρά συμπερασμάτων, μετά βεβαιότητας
αποδεικνύεται πως είναι ικανό να έχει κάποια άλλη εξήγηση.
Από τα δυο χάπια σε εκείνο το κουτί το ένα ήταν από το πιο

- 90 -
Arthur Conan Doyle

θανατηφόρο δηλητήριο, και το άλλο ήταν εντελώς αβλαβές.


Θα όφειλα να το γνωρίζω πριν καν δω το κουτί.»
Η τελευταία αυτή δήλωση μου φάνηκε να είναι τόσο
απίστευτα ακραία, ώστε με δυσκολία δεχόμουν πως ήταν
νηφάλιος. Υπήρχε ο νεκρός σκύλος, εντούτοις, ως απόδειξη
πως η εικασία του ήταν ορθή. Μου φάνηκε πως η καταχνιά
από το δικό μου μυαλό σταδιακά αποσύρθηκε, και άρχισα να
έχω μια αχνή, αδρή αντίληψη της αλήθειας.
«Η όλη κατάσταση σας φαίνεται παράξενη», συνέχισε
ο Χολμς, «επειδή αποτύχατε στην αρχή της έρευνας να
αντιληφθείτε το μοναδικό πραγματικό στοιχείο το οποίο σας
παρουσιάστηκε. Είχα την καλή τύχη να πιαστώ από αυτό, και
καθετί το οποίο συνέβη έκτοτε εξυπηρέτησε στο να
επιβεβαιώσει την αρχική μου υπόθεση, και, όντως, αποτέλεσε
την λογική ακολουθία των γεγονότων. Έτσι ζητήματα τα
οποία σας προβλημάτισαν και έκαναν την υπόθεση πιο
μυστηριώδης, εξυπηρέτησαν στο να με διαφωτίσουν και να
ενδυναμώσουν τα συμπεράσματα μου. Αποτελεί λάθος η
σύγχυση του παράδοξου με το μυστήριο. Το πλέον κοινό
έγκλημα είναι συχνά εξαιρετικά μυστηριώδες επειδή δεν
εμφανίζει καινούργια είτε ειδικά χαρακτηριστικά εκ των
οποίων να εξαχθούν συμπεράσματα. Ο φόνος αυτός θα ήταν
απείρως δυσκολότερος στην εξιχνίαση του αν το σώμα του
θύματος είχε απλώς βρεθεί πεσμένο στον δρόμο δίχως καμία
από εκείνες τις παραδοξότητες 37 και τα συνοδευτικά στοιχεία
εντυπωσιασμού τα οποία το κατέστησαν εξεζητημένο. Οι
παράδοξες αυτές λεπτομέρειες, αντί να δυσκολέψουν την
υπόθεση, είχαν στην πραγματικότητα το αντίθετο
αποτέλεσμα.»
Ο Κος Γκρέγκσον, ο οποίος είχε ακούσει την αγόρευση
με εξαιρετική ανυπομονησία, δεν μπορούσε πλέον να
κρατηθεί. «Κοίτα εδώ, Κε Σέρλοκ Χολμς», είπε, «είμαστε όλοι
έτοιμοι να αποδεχθούμε πως είσαι ένας έξυπνος άνθρωπος,
και πως έχεις τις δικές σου μεθόδους. Τώρα θέλουμε κάτι

37 outré

- 91 -
Σπουδή στο Άλικο

περισσότερο από θεωρία και κηρύγματα, όμως. Πρόκειται για


μια υπόθεση σύλληψης του ενόχου. Παράθεσα την υπόθεση
μου, και φαίνεται, πως έσφαλα. Ο νεαρός Σαρπεντιέ δεν θα
μπορούσε να έχει εμπλακεί σε ετούτη την δεύτερη ιστορία. Ο
Λεστρέιντ ακολούθησε στο κατόπι του άντρα αυτού, του
Στάνγκερσον, και καθώς φαίνεται έκανε λάθος και εκείνος.
Μας πέταξες, νύξεις εδώ, και νύξεις εκεί, και κατά πως
φαίνεται γνωρίζεις περισσότερα από εμάς, όμως ήρθε η ώρα
που πιστεύουμε πως έχουμε δικαίωμα να ρωτήσουμε άμεσα
πόσα γνωρίζεις σχετικά με την υπόθεση. Μπορείς να
κατονομάσεις τον άνθρωπο που το έκανε;»
«Δεν μπορώ να αρνηθώ πως ο Γκρέγκσον έχει δίκιο,
κύριε», σχολίασε ο Λεστρέιντ. «Και οι δυο προσπαθήσαμε, και
οι δυο μας αποτύχαμε. Σχολίασες αρκετές φορές από την
στιγμή που βρέθηκα στο δωμάτιο πως είχες όλα τα στοιχεία τα
οποία απαιτούσες. Το βέβαιον είναι πως δεν μπορείς να το
αρνηθείς πλέον.
«Κάθε αργοπορία στην σύλληψη του δολοφόνου»,
παρατήρησα, «ίσως να του δώσει χρόνο να διαπράξει κάποια
καινούργια κτηνωδία.»
Έτσι πιεζόμενος από όλους μας, ο Χολμς εκδήλωσε
ίχνη διστακτικότητας. Συνέχισε να βαδίζει πάνω κάτω στο
δωμάτιο με το κεφάλι του βυθισμένο στο στήθος του και τα
φρύδια του κατεβασμένα, όπως συνήθιζε όταν χανόταν σε
σκέψεις.
«Δεν θα υπάρξουν άλλοι φόνοι», είπε τελικά,
σταματώντας απότομα και αντικρίζοντας μας. «Μπορείτε να
βγάλετε αυτή την σκέψη από το μυαλό σας. Με ρωτήσατε αν
γνωρίζω το όνομα του δολοφόνου. Το γνωρίζω. Η απλή γνώση
του ονόματος του είναι κάτι ασήμαντο, ωστόσο, συγκρινόμενο
με την δύναμη να απλώσουμε τα χέρια μας πάνω του. Το
οποίο και αναμένω πως συντόμως θα κάνουμε. Είχα αρκετές
ελπίδες να το επιτύχω μέσω των δικών μου μηχανισμών· όμως
πρόκειται για ένα θέμα το οποίο απαιτεί λεπτούς χειρισμούς,
γιατί έχουμε να κάνουμε με έναν δαιμόνιο και απελπισμένο
άνθρωπο, ο οποίος υποστηρίζεται, όπως μου εδόθη η

- 92 -
Arthur Conan Doyle

περίσταση να αποδείξω, από άλλον έναν ο οποίος είναι εξίσου


έξυπνος όσο ο ίδιος. Για όσο ο άνθρωπος αυτός δεν γνωρίζει
πως κάποιος ενδέχεται να έχει κάποιο στοιχείο υπάρχει
περίπτωση να συλληφθεί· όμως αν είχε την αμυδρότατη
υπόνοια, θα άλλαζε το όνομα του, και θα εξαφανιζόταν στην
στιγμή μεταξύ των τεσσάρων εκατομμυρίων κατοίκων της
μεγάλης αυτής πόλης. Δίχως να θέλω να σας πληγώσω, είμαι
υποχρεωμένος να πω ότι θεωρώ πως οι συγκεκριμένοι άντρες
υπερέχουν κατά πολύ έναντι του αστυνομικού σώματος, και
για τον συγκεκριμένο λόγο δεν ζήτησα την βοήθεια σας. Αν
αποτύχω, φυσικά, θα αποδεχθώ την πλήρη ευθύνη χάρη στην
προκειμένη παράληψη μου· όμως είμαι προετοιμασμένος για
αυτό. Επί του παρόντος είμαι έτοιμος να υποσχεθώ πως την
στιγμή που θα επικοινωνήσω μαζί σας δίχως να θέσω σε
κίνδυνο τους σχεδιασμούς μου, θα το κάνω.»
Ο Γκρέγκσον και ο Λεστρέιντ φάνηκε να
δυσαρεστούνται εξαιρετικά από την διαβεβαίωση του, ή από
την απαξιωτική νύξη στην αστυνομική διεύθυνση. Ο πρώτος
είχε αναψοκοκκινίσει μέχρι τις ρίζες των ανοιχτόξανθων
μαλλιών του, ενώ τα γουρλωτά μάτια του άλλου γυάλιζαν
από περιέργεια και δυσαρέσκεια. Κανείς από τους δυο δεν είχε
την ευκαιρία να μιλήσει, όμως, πριν ένα χτύπημα ακουστεί
από την πόρτα, και ο αρχηγός των χαμινιών, ο νεαρός
Γουίγκινς, μας τιμήσει με το ασήμαντο και δυσάρεστο άτομο
του.
«Παρακαλώ, κύριε», είπε, τραβώντας μια τούφα από
τα μαλλιά του που έπεφτε μπροστά, «Έχω το ταξί από κάτω.»
«Καλό παιδί», είπε ο Χολμς ήρεμα. «Γιατί δεν
εισαγάγετε αυτό το μοντέλο στην Σκότλαντ Γιάρντ;»
συνέχισε, παίρνοντας ένα ζευγάρι ατσάλινες χειροπέδες από
ένα συρτάρι. «Δείτε πόσο ωραία λειτουργεί το έλασμα.
Κλειδώνουν στην στιγμή»
«Το παλιό μοντέλο είναι αρκετά καλό», σχολίασε ο
Λεστρέιντ, «όταν κατορθώνουμε να βρούμε αυτό που πρέπει
να του τις φορέσουμε.»

- 93 -
Σπουδή στο Άλικο

«Πολύ καλά, πολύ καλά», είπε ο Χολμς,


χαμογελώντας. «Ο αμαξάς θα μπορούσε να με βοηθήσει με τα
πακέτα μου. Ζήτησε του απλώς να ανέβει πάνω, Γουίγκινς.»
Έμεινα έκπληκτος ανακαλύπτοντας πως ο σύντροφος
μου μιλούσε σαν να επρόκειτο να ξεκινήσει για ένα ταξίδι,
αφού δεν μου είχε αναφέρει τίποτα σχετικά. Υπήρχε ένα μικρό
ταξιδιωτικό μπαούλο στο δωμάτιο, το οποίο τράβηξε και
άρχισε να δένει τα λουριά. Ήταν απασχολημένος με αυτό
όταν ο αμαξάς μπήκε στο δωμάτιο.
«Βοήθησε με λιγάκι με αυτά τα λουριά, αμαξά», είπε,
γονατίζοντας από πάνω τους, δίχως καν να στρέψει το κεφάλι
του.
Ο τύπος προχώρησε με έναν σχετικά βαρύθυμο,
περιφρονητικό αέρα, και έσκυψε για να βοηθήσει. Την στιγμή
εκείνη ακούστηκε ένα απότομο κλικ, ο τραχύς μετάλλου, και
ο Σέρλοκ Χολμς τινάχτηκε όρθιος ξανά.
«Κύριοι», φώναξε, με μάτια που έλαμπαν, «να σας
συστήσω στον Κο Τζέφερσον Χόουπ, τον δολοφόνο του Ένοκ
Ντρέμπερ και του Τζόζεφ Στάνγκερσον.»
Όλη η σκηνή συνέβη στιγμιαία—τόσο σύντομα που
δεν είχα χρόνο να συνειδητοποιήσω τι έγινε. Είχα μια έντονη
μνήμη της στιγμής, της θριαμβευτικής έκφρασης του Χολμς
και την αντήχηση της φωνής του, του ξαφνιασμένου,
αγριεμένου προσώπου του αμαξά, καθώς κοιτούσε τις
γυαλιστερές χειροπέδες, οι οποίες είχαν εμφανιστεί ως δια
μαγείας πάνω στους καρπούς του. Για μερικές στιγμές θα
μπορούσαμε να ήμασταν μια ομάδα από αγάλματα. Τότε, με
μια άναρθρη κραυγή οργής, ο κρατούμενος απελευθερώθηκε
τραβώντας με δύναμη από το κράτημα του Χολμς, και ρίχτηκε
στο παράθυρο. Ξύλο και γυαλί ενέδωσαν μπροστά του· όμως
πριν περάσει εντελώς από μέσα, ο Γκρέγκσον, ο Λεστρέιντ, και
ο Χολμς έπεσαν πάνω του σαν κυνηγόσκυλα. Τραβήχτηκε
πάλι μέσα στο δωμάτιο, και ύστερα άρχισε μια τρομερή πάλη.
Τόσο δυνατός και τόσο αγριεμένος ήταν, ώστε και οι τέσσερις
μας πεταχτήκαμε επανειλημμένως μακριά του. Φάνηκε να
έχει την σπασμωδική δύναμη κάποιου ο οποίος βρίσκεται σε

- 94 -
Arthur Conan Doyle

επιληπτική κρίση. Το πρόσωπο του και τα χέρια του ήταν


φριχτά κατακρεουργημένα από το πέρασμα του μέσα από το
τζάμι, όμως η απώλεια αίματος δεν είχε αποτέλεσμα στην
καταστολή της αντίστασης του. Μονάχα όταν ο Λεστρέιντ
κατόρθωσε να χώσει το χέρι του στο γιακά του και σχεδόν να
τον πνίξει ήταν που κατάλαβε πως η πάλη δεν είχε κανένα
αποτέλεσμα· και τότε ακόμη δεν νοιώθαμε ασφαλείς μέχρι
που δέσαμε και τα πόδια τόσο καλά όσο τα χέρια του. Έχοντας
το κάνει, σηκωθήκαμε όρθιοι με κομμένη την ανάσα και
λαχανιασμένοι.

«Έχουμε το αμάξι του», είπε ο Σέρλοκ Χολμς. «Θα τον


πάμε με αυτό στην Σκότλαντ Γιάρντ. Και τώρα, κύριοι»,
συνέχισε, με ένα ευχάριστο χαμόγελο, «φτάσαμε στο τέλος
του μικρού μας μυστηρίου. Είστε ευπρόσδεκτοι να μου κάνετε
όποιες ερωτήσεις θα θέλατε, και δεν υπάρχει κίνδυνος να
αρνηθώ να απαντήσω κάποιες από αυτές.»

- 95 -
Σπουδή στο Άλικο

- 96 -
Arthur Conan Doyle

ΜΕΡΟΣ II
Η Χώρα των Αγίων

- 97 -
Σπουδή στο Άλικο

ΚΕΦΑΛΑΙΟ I. ΣΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΚΟΙΛΑ∆Α


ΤΟΥ ΑΛΚΑΛΙ
Στο κεντρικό κομμάτι της μεγάλης Βόρειας
Αμερικανικής Ηπείρου απλώνεται μια άνυδρη κι αποτρόπαια
έρημος, η οποία για πάρα πολλά χρόνια εξυπηρέτησε ως
φράγμα ενάντια στην πρόοδο του πολιτισμού. Από τη Σιέρα
Νεβάδα ως τη Νεμπράσκα, και από τον Ποταμό
Γιέλλοουστόουν στο βορρά ως το Κολοράντο στο νότο,
εκτείνεται μια περιοχή ερήμωσης και σιωπής. Ούτε καν η
Φύση δεν έχει πάντοτε την ίδια διάθεση σ’ αυτή την
καταθλιπτική περιοχή. Αποτελείται από χιονισμένα κι
αγέρωχα βουνά, και σκοτεινές και μελαγχολικές κοιλάδες.
Υπάρχουν ορμητικά ποτάμια τα οποία ξεχύνονται μέσα από
τα τραχιά φαράγγια· αλλά και τεράστιες πεδιάδες, οι οποίες
κατά τον χειμώνα είναι λευκές από το χιόνι, και το καλοκαίρι
γκρίζες από την αλμυρή αλκαλική άμμο. Όλα τους διατηρούν,
ωστόσο, τα κοινά στοιχεία της ερήμου, της αφιλόξενης γης,
και της δυστυχίας.
Κανείς δεν κατοικεί σε ετούτη τη γη της απελπισίας.
Κάποια ομάδα από Πόουνυ ή από Μαυροπόδαρους ίσως
περιστασιακά να την διασχίσει ώστε να φτάσουν σε άλλους
κυνηγότοπους, μα οι πλέον σκληροτράχηλοι από τους
γενναίους χαίρονται χάνοντας από τα μάτια τους ετούτες τις
φοβερές εκτάσεις, και εβρισκόμενοι για μια ακόμη φορά στις
στέπες τους. Τα κογιότ παραμονεύουν μέσα στους θάμνους,
τα όρνια χτυπούν τα φτερά τους στον αέρα κι η αδέξια
αρκούδα γκρίζλη, τριγυρνά μέσα στις σκιερές ρεματιές, και
μαζεύει οτιδήποτε υπάρχει ανάμεσα στα βράχια για να
τραφεί. Αποτελούν τους αποκλειστικούς κάτοικους της
ερημιάς.
Σε ολόκληρο τον κόσμο δεν μπορεί να υπάρξει τόσο
τρομερή θέα από εκείνη της βόρειας πλαγιάς της Σιέρα
Μπλάνκο. Για όσο μπορεί να δει το μάτι απλώνεται ένας
μεγάλος επίπεδος κάμπος, με αμμώδη μπαλώματα αλκαλίου,
τεμνόμενος από συστάδες κοντών θάμνων. Στην άλλη άκρη

- 98 -
Arthur Conan Doyle

του ορίζοντα απλώνεται μια μακριά οροσειρά από


βουνοκορφές, με τις τραχιές τους κορυφές διάστικτες από
χιόνι. Σε ετούτη τη μεγάλη έκταση γης δεν υπάρχει ίχνος
ζωής, ούτε οτιδήποτε άλλο το οποίο να σχετίζεται με την ζωή.
Δεν πετά πουλί στον ανοιχτογάλανο ουρανό, ούτε μια κίνηση
δεν φαίνεται πάνω στη μουντή, γκρίζα γη —πάνω από όλα,
επικρατεί απόλυτη σιωπή. Αν αφουγκραστείς όπως θα έκανε
καθένας, δεν υπάρχει ούτε μια υποψία ήχου σε όλη αυτήν την
τεράστια ερημιά· τίποτα άλλο παρά σιωπή —απόλυτη και
αποκαρδιωτική σιωπή.
Έχει ειπωθεί πως δεν υπάρχει τίποτα που να ανήκει
την ζωή στον πλατύ κάμπο. Όμως δεν αποτελεί και την πλήρη
αλήθεια. Κοιτώντας κάτω από την Σιέρα Μπλάνκο, κάποιος
θα διακρίνει ένα μονοπάτι να ξεχωρίζει διασχίζοντας την
έρημο, το οποίο ξετυλίγεται και χάνεται σε μεγάλη απόσταση.
Είναι αυλακωμένο από ρόδες και περπατημένο από τα πόδια
αναρίθμητων εξερευνητών. Κατά τόπους βρίσκονται
διάσπαρτα λευκά αντικείμενα τα οποία γυαλίζουν κάτω από
τον ήλιο, και ξεχωρίζουν μέσα από τις μουντόχρωμες
συγκεντρώσεις αλκαλίου. Πλησιάστε, και εξετάστε τα! Είναι
κοκάλα: κάποια μεγάλα και τραχιά, άλλα μικρότερα και πιο
λεπτά. Τα πρώτα άνηκαν σε υποζύγια, και τα τελευταία σε
ανθρώπους. Για χίλια-πεντακόσια μίλια θα μπορούσε κάποιος
να ακολουθήσει αυτόν τον αποτρόπαιο δρόμο καραβανιών
από αυτά τα σκόρπια λείψανα εκείνων που κάποτε έπεσαν
στο πλάι του δρόμου.
Αντικρίζοντας την ίδια εικόνα, εκεί στεκόταν, την
τέταρτη του Μαΐου, του χίλια οχτακόσια σαράντα επτά, ένας
μοναχικός ταξιδιώτης. Η εμφάνιση του ήταν τέτοια ώστε θα
μπορούσε να πρόκειται για το ίδιο το πνεύμα ή το δαίμονα της
περιοχής. Ένας παρατηρητής θα δυσκολευόταν να πει αν ήταν
πλησιέστερα στα σαράντα ή στα εξήντα. Το πρόσωπο του
ήταν λιπόσαρκο και καταβεβλημένο, και το καφετί σαν
περγαμηνή δέρμα του ήταν τραβηγμένο πάνω από τα
προτεταμένα οστά· τα μακριά, καστανά μαλλιά κι η γενειάδα
του ήταν διάστικτα και πιτσιλισμένα από λευκό· τα μάτια του

- 99 -
Σπουδή στο Άλικο

ήταν βυθισμένα στο κεφάλι του, και έκαιγαν με μια αφύσικη


λάμψη· ενώ το χέρι το οποίο έσφιγγε το τουφέκι του είχε
ελάχιστα περισσότερη σάρκα από ενός σκελετού. Καθώς
στεκόταν, ακουμπούσε πάνω στο όπλο για υποστήριξη, αλλά
και πάλι η ψηλή του φιγούρα και ο ογκώδής σκελετός του
υποδείκνυαν μια νευρώδης και ρωμαλέα κράση. Το λιπόσαρκο
πρόσωπο του, ωστόσο, και τα ρούχα του τα οποία κρέμονταν
τόσο χαλαρά πάνω από τα συρρικνωμένα του μέλη, άφηναν
καθαρά να φανεί τι ήταν εκείνο που του προσέδιδε αυτήν την
γεροντική και εξασθενημένη όψη. Ο άντρας πέθαινε —
πέθαινε από πείνα κι από δίψα.
Είχε ανηφορήσει με κόπο την ρεματιά, έχοντας φτάσει
σε ετούτο το μικρό ύψωμα, με τη μάταιη ελπίδα να βρει
κάποια ίχνη νερού. Τώρα ο μεγάλος αλμυρός κάμπος
απλωνόταν εμπρός στα μάτια του, όπως κι η μακρινή ζώνη
από τραχιά βουνά, δίχως δείγμα φυτού ή δέντρου πουθενά, το
οποίο ίσως να επισήμαινε την παρουσία υγρασίας. Σε
ολόκληρη εκείνη την ανοικτή έκταση δεν υπήρχε το
παραμικρός ίχνος ελπίδας. Βόρεια, και ανατολικά, και δυτικά
κοίταξε με απεγνωσμένη μάτια, και τότε συνειδητοποίησε πως
οι περιπλανήσεις του είχαν φτάσει σε ένα τέρμα, και πως εκεί,
σε εκείνο τον γυμνό γκρεμό, επρόκειτο να πεθάνει. «Γιατί όχι
εδώ, αντί για ένα πουπουλένιο στρώμα, είκοσι χρόνια
αργότερα», μουρμούρισε, καθώς κάθισε στο καταφύγιο του
βράχου.
Πριν καθίσει κάτω, είχε αποθέσει κάτω το άχρηστο
τουφέκι του, κι ως επίσης ένα μεγάλο δέμα δεμένο σε ένα
γκρίζο σάλι, το οποίο κουβαλούσε κάτω από την δεξιά του
μασχάλη. Έδειχνε να είναι κάτι πολύ βαρύ για την δύναμη
του, γιατί χαμηλώνοντας το, έπεσε στο έδαφος με κάπως
περισσότερη ορμή. Στην στιγμή από το δέμα ήρθε ένα μικρό
βογκητό, κι από μέσα ξεπρόβαλε ένα μικρό, τρομαγμένο
πρόσωπο, με πολύ λαμπερά καστανά μάτια, και δυο μικρές
πιτσιλωτές, ζαρωμένες γροθιές.
«Με πόνεσες!» είπε μια παιδική φωνή επικριτικά.

- 100 -
Arthur Conan Doyle

«Το έκανα, όμως», ο άντρας απάντησε μεταμελημένα,


«άθελα μου.» Καθώς μίλησε ξετύλιξε το γκρίζο σάλι και
ξέμπλεξε από μέσα ένα όμορφο κοριτσάκι περίπου πέντε
χρονών, του οποίου τα μικροκαμωμένα παπούτσια και το
όμορφο ροζ φόρεμα με τη μικρή λινή ποδιά όλα τους
μαρτυρούσαν τη μητρική φροντίδα. Το παιδί ήταν χλωμό και
αδύνατο, όμως τα υγιή χέρια και πόδια της έδειχναν πως είχε
υποφέρει λιγότερα από όσο ο σύντροφος της.
«Πως είναι τώρα;» ρώτησε εκείνος ανήσυχα, γιατί
εκείνη έτριβε τις μακριές χρυσαφένιες μπούκλες που
σκέπαζαν το πίσω μέρος του κεφαλιού της.
«Φίλησε το και κάντο να περάσει», είπε εκείνη, με
απόλυτη σοβαρότητα, χώνοντας το τραυματισμένο μέρος προς
το μέρος του. «Αυτό έκανε η μητέρα. Που είναι η μητέρα;»
«Η μητέρα έφυγε. Φαντάζομαι πως θα την δεις πολύ
σύντομα.»
«Έφυγε, ε!» είπε το μικρό κορίτσι. «Παράξενο, δεν είπε
αντίο· το ‘κανε σχεδόν πάντα όταν πήγαινε στην Θεία για
τσάι, και τώρα λείπει για τρεις μέρες. Δεν είναι φοβερά
στεγνά, έτσι δεν είναι; Δεν υπάρχει καθόλου νερό, ή τίποτα
για φαγητό;»
«Όχι, δεν υπάρχει τίποτα, αγαπούλα. Θα πρέπει να
κάνεις υπομονή για λίγο ακόμη, και έπειτα θα είσαι εντάξει.
Ακούμπησε το κεφάλι σου πάνω μου έτσι, και ύστερα θα
νοιώσεις καλύτερα 38 . Δεν είναι εύκολο να μιλάς όταν τα χείλη
σου είναι σαν πετσί, όμως θαρρώ πως είναι καλύτερα να σου
πω πως έχει η κατάσταση. Τι έχεις εκεί;»
«Όμορφα πράγματα! Φίνα πράγματα!» φώναξε το
μικρό κορίτσι με ενθουσιασμό, κρατώντας δυο γυαλιστερά
κομμάτια μίκας. «Όταν πάμε πίσω στο σπίτι θα τα δώσω στον
αδελφό Μπομπ.»
«Θα δεις ομορφότερα πράγματα από αυτά πολύ
σύντομα», είπε ο άντρας με σιγουριά. «Απλά περίμενε λιγάκι.
Θα σου το έλεγα όμως—θυμάσαι πότε αφήσαμε το ποτάμι;»

38 bullier

- 101 -
Σπουδή στο Άλικο

«Ω, ναι.»
«Λοιπόν, φανταζόμασταν πως θα πέσουμε πάνω σε
ένα άλλο ποτάμι σύντομα, βλέπεις. Όμως κάτι πήγε στραβά·
πυξίδες, χάρτης, ή κάτι, και δεν το βρήκαμε. Το νερό τελείωσε.
Εκτός από λιγουλάκι για εσένα και —και—»
«Και δεν μπορούσες να πλυθείς», διέκοψε η σύντροφος
του, ανασηκώνοντας τα μάτια της στη σκονισμένη του όψη.
«Όχι, ούτε να πιω. Κι ο Κος Μπέντερ, ήταν ο πρώτος
που έφυγε, κι έπειτα ο Ινδιάνος Πήτ, κι ύστερα η Κα
ΜκΓκρέγκορ, και μετά ο Τζώνυ Χοουνς, και μετά, αγαπούλα, η
μητέρα σου.»
«Τότε είναι πεθαμένη κι η μητέρα», φώναξε το
κοριτσάκι βυθίζοντας το πρόσωπο στο φορεματάκι της και
κλαίγοντας με λυγμούς.
«Ναι, έφυγαν όλοι εκτός από μένα και σένα. Μετά
σκέφτηκα πως ίσως να υπήρχε νερό προς αυτή την μεριά, έτσι
σε φόρτωσα στη μασχάλη μου και βαδίσαμε παρέα. Δεν
φαίνεται όμως να βελτιώθηκε τίποτα. Οι πιθανότητες είναι
ελάχιστες για μας πλέον!»
«Θέλεις να πεις πως θα πεθάνουμε και εμείς;» ρώτησε
το παιδί, ελέγχοντας τους λυγμούς, και σηκώνοντας το
δακρύβρεχτο πρόσωπο της.
«Θαρρώ πως έτσι έχει.»
«Γιατί δεν το είπες πριν;» είπε εκείνη, γελώντας με
ευχαρίστηση. «Μου έδωσες μια τρομάρα. Μα, φυσικά, τώρα
μόλις πεθάνουμε θα βρεθούμε με τη μητέρα ξανά.»
«Ναι, θα την συναντήσεις, αγαπούλα.»
«Και εσύ επίσης. Θα της πω πόσο φοβερά καλός ήσουν.
Στοιχηματίζω πως θα μας συναντήσει στην πόρτα του
Ουρανού με μια μεγάλη καράφα νερό, και πολλά γλυκά 39 ,
ζεστά, και ψημένα και από τις δυο πλευρές, όπως άρεσαν στον
Μπομπ και σε εμένα. Πόσο ακόμη;»
«Δεν ξέρω —όχι πολύ.» Τα μάτια του άντρα ήταν
καρφωμένα στον βόρειο ορίζοντα. Στην γαλάζια οροφή του

39 buckwheat cakes

- 102 -
Arthur Conan Doyle

ουρανού είχαν φανεί τρία μικρά στίγματα που αυξάνονταν σε


μέγεθος στιγμή τη στιγμή, τόσο γρήγορα πλησίαζαν. Σύντομα
διάκρινε πως επρόκειτο για τρία μεγάλα καφετιά πουλιά, τα
οποία περιφέρθηκαν πάνω από τα κεφάλια των δυο
περιπλανώμενων, και έπειτα κούρνιασαν σε κάποια βράχια
που βρίσκονταν από πάνω τους. Ήταν γύπες, τα όρνια της
δύσης, των οποίων ο ερχομός ήταν ο προπομπός του θανάτου.
«Κόκορες και κότες», φώναξε το κοριτσάκι χαρούμενα,
δείχνοντας τις δυσοίωνες μορφές, και χτυπώντας τα χέρια της
για να τα κάνει να σηκωθούν. «Δεν μου λες, ο Θεός δεν
έφτιαξε αυτήν την χώρα;»
«Στην πορεία την έφτιαξε», είπε ο σύντροφος της,
μάλλον ξαφνιασμένος από αυτή την απρόσμενη ερώτηση.
«Έφτιαξε την γη κάτω στο Ιλλινόϊς, και δημιούργησε
το Μισούρι», συνέχισε το μικρό κορίτσι. «Θαρρώ πως κάποιος
άλλος έφτιαξε την γη σε ετούτα τα μέρη. Καθόλου καλά δεν
είναι φτιαγμένη. Ξέχασαν το νερό και τα δέντρα.»
«Τι θα έλεγες να κάναμε μια προσευχή;» ρώτησε ο
άντρας άτολμα.
«Δεν νύχτωσε ακόμη», απάντησε εκείνη.
«Δεν πειράζει. Δεν είναι ακριβώς κανονικό, αλλά δεν
θα Τον πειράξει, βάζω στοίχημα. Πες όσα έλεγες κάθε νύχτα
στην άμαξα όταν βρισκόμασταν στις Πεδιάδες.»
«Γιατί δεν λες και εσύ μερικά;» ρώτησε το κορίτσι, με
απορημένα μάτια.
«Τα θυμάμαι λάθος», απάντησε εκείνος. «Έχω να τα
πω από τότε που είχα το μισό ύψος του όπλου αυτού. Θαρρώ
πως ποτέ δεν είναι τόσο αργά. Πες τα δυνατά, και θα σταθώ
πλάι σου και θα τα λέω στις επαναλήψεις.»
«Τότε θα πρέπει να γονατίσεις, κι εγώ μαζί», είπε
εκείνη, απλώνοντας το σάλι της για αυτό τον σκοπό. «Πρέπει
να σηκώσεις τα χέρια σου έτσι. Σε κάνει να νοιώθεις
καλύτερα.»

- 103 -
Σπουδή στο Άλικο

Αποτελούσαν παράδοξο θέαμα, αν υπήρχε κάποιος


άλλος εκτός από τους γύπες να το δει. Πλάι-πλάι στο στενό
σάλι γονάτιζαν οι δυο οδοιπόροι, το μικρό φλύαρο κορίτσι κι ο
παράτολμος, σκληραγωγημένος εξερευνητής. Το παχουλό
πρόσωπο της, κι η τσακισμένη, οστεώδης μορφή του ήταν
στραμμένα και τα δυο στον ασυννέφιαστο ουρανό σε ειλικρινή
ικεσία προς εκείνη την τρομερή οντότητα με την οποία
βρίσκονταν πρόσωπο με πρόσωπο, ενώ οι δυο φωνές—η μια
λεπτή και καθαρή, η άλλη βαθιά και τραχιά—ενώθηκαν σε
μια ικεσία ελέους και μετάνοιας. Η προσευχή τελείωσε, και
ξανακάθισαν στην σκιά του βράχου μέχρι που το παιδί
αποκοιμήθηκε, κουρνιασμένο πάνω στο φαρδύ στέρνο του
προστάτη της. Εκείνος την παρακολούθησε να κοιμάται
γαλήνια για λίγη ώρα, μα η Φύση αποδείχθηκε κατά πολύ
δυνατότερη από εκείνον. Για τρεις μέρες και τρεις νύχτες δεν
είχε επιτρέψει στον εαυτό του ούτε να κοιμηθεί ούτε να
ξαποστάσει. Αργά τα ματόκλαδα του έπεσαν πάνω από τα
κουρασμένα του μάτια, και το κεφάλι του βυθίστηκε όλο και
χαμηλότερα πάνω στο στήθος του, μέχρι που η ψαρή γενειάδα
του μπλέχτηκε με τις χρυσές μπούκλες της συντρόφου του, και
οι δυο κοιμήθηκαν τον ίδιο βαθύ δίχως όνειρα ύπνο.

- 104 -
Arthur Conan Doyle

Αν ο περιπλανώμενος είχε παραμείνει ξύπνιος για


άλλη μισή ώρα ένα περίεργο θέαμα θα είχε συναντήσει τα
μάτια του. Πολύ μακριά στην άλλη άκρη του αλκαλικού
κάμπου σηκώθηκε ένα μικρό σύννεφο σκόνης, πολύ αμυδρό
στην αρχή, αλλά σταδιακά μεγαλώνοντας σε ύψος και σε
πλάτος ώσπου σχημάτισε ένα συμπαγές, ξεκάθαρο σύννεφο.
Το σύννεφο συνέχισε να μεγαλώνει μέχρι που έγινε φανερό
πως μπορούσε μονάχα να προέλθει από μια πληθώρα
κινούμενων πλασμάτων. Σε περισσότερο γόνιμα εδάφη ο
παρατηρητής θα είχε καταλήξει στο συμπέρασμα πως ένα
από εκείνα τα μεγάλα κοπάδια Βισόνων που βοσκούσαν στη
στέπα τους πλησίαζε. Όμως αυτό ήταν προφανώς αδύνατον
σε ετούτη την άνυδρη ερημιά. Καθώς ο στρόβιλος της σκόνης
πλησίασε στο μοναχικό απόκρημνο βράχο πάνω στον οποίο οι
δυο χαμένοι 40 αναπαυόντουσαν, οι καλυμμένες από
καραβόπανο άμαξες και οι φιγούρες οπλισμένων
καβαλάρηδων άρχισαν να ξεχωρίζουν μέσα από την
καταχνιά, και το όραμα αποκαλύφθηκε ότι επρόκειτο για
καραβάνι στο ταξίδι του από την Δύση. Αλλά τι καραβάνι!
Όταν η αρχή του είχε φτάσει στην βάση των βουνών, το τέλος
δεν ήταν ακόμη ορατό στον ορίζοντα. Καταμεσής του
πελώριου κάμπου απλώθηκε ο αραιός σχηματισμός, άμαξες
και κάρα, άντρες πάνω σε άλογα, και άντρες πεζοί.
Αναρίθμητες γυναίκες που βάδιζαν παραπατώντας κάτω από
το φορτίο, και παιδιά που στρατάριζαν πλάι στις άμαξες η
κρυφοκοίταζαν κάτω από τα λευκά καλύμματα. Ήταν
προφανές πως δεν αποτελούσαν συνηθισμένη ομάδα
μεταναστών, αλλά περισσότερο κάποιο νομαδικό λαό που είχε
αναγκασθεί υπό την πίεση των περιστάσεων να αναζητήσουν
μια νέα γη. Στην ατμόσφαιρα υψωνόταν ένα συνονθύλευμα
από κροταλίσματα και ποδοβολητά από ετούτη τη μεγάλη
συγκέντρωση ανθρώπων, παρέα με το τρίξιμο από ρόδες και
τα χλιμιντρίσματα των αλόγων. Όσο δυνατό κι αν ήταν, δεν

40 castaway

- 105 -
Σπουδή στο Άλικο

ήταν αρκετό για να ξυπνήσει τους δυο κουρασμένους


οδοιπόρους από πάνω τους.
Στην κορυφή της φάλαγγας ίππευε ένας μεγάλος
αριθμός από βλοσυρούς, σκληροτράχηλους άντρες, ντυμένους
με σκουρόχρωμα χειροποίητα ρούχα κι οπλισμένους με
τουφέκια. Φτάνοντας στη βάση του απόκρημνου βράχου
σταμάτησαν, και προέβησαν σε ένα μικρό συμβούλιο μεταξύ
τους.
«Τα πηγάδια είναι προς τα δεξιά, αδέλφια μου», είπε
κάποιος, ένας καλοξυρισμένος άντρας με σφιγμένα χείλη και
ψαρά μαλλιά.
«Στα δεξιά της Σιέρα Μπλάνκο —έτσι θα φτάσουμε
τον Ριο Γκράντε», είπε κάποιος άλλος.
«Μην φοβάστε για νερό», είπε ο τρίτος. «Εκείνος που
το έβγαλε μέσα από τους βράχους δεν θα εγκαταλείψει Τον
εκλεκτό λαό του.»
«Αμην! Αμην!» αποκρίθηκε ολόκληρη η ομάδα.
Επρόκειτο να συνεχίσουν το ταξίδι τους όταν ένας από
τους νεώτερους με μάτια αετού έβγαλε ένα επιφώνημα και
έδειξε προς τον απότομο γκρεμό από πάνω τους. Από την
κορυφή του ανέμιζε μια μικρή φούντα από ροζ, ξεχωρίζοντας
καθαρά ενάντια στα γκρίζα βράχια από πίσω. Στη θέα αυτή
υπήρξε καθολικό τράβηγμα των χαλιναριών και ξεθηκάρωμα
των όπλων, ενώ καινούργιοι καβαλάρηδες ήρθαν
καλπάζοντας για να ενισχύσουν την εμπροσθοφυλακή. Η
λέξη ‘Ερυθρόδερμοι’ βρισκόταν στα χείλη όλων τους.
«Είναι αδύνατον να υπάρχουν κοκκινιάρηδες εδώ»,
είπε ο ηλικιωμένος άντρας που εμφανιζόταν ως ο επικεφαλής.
«Περάσαμε τους Πόουνυ, και δεν υπάρχουν άλλες φυλές μέχρι
να διασχίσουμε τα μεγάλα βουνά.»
«Να πάω μπροστά και θα δω, Αδελφέ Στάνγκερσον;»,
ρώτησε ένας από την σπείρα.
«Κι εγώ», «κι εγώ», φώναξαν μια ντουζίνα φωνές.
«Αφήστε τα άλογα σας από κάτω και θα σας
περιμένουμε εδώ», απάντησε ο Ηλικιωμένος. Στη στιγμή οι
νεαροί είχαν αφιππεύσει, δέσει τα άλογα τους, κι ανέβαιναν

- 106 -
Arthur Conan Doyle

στην απόκρημνη πλαγιά η οποία θα τους οδηγούσε σε αυτό


που είχε εξάψει την περιέργεια τους. Προχωρούσαν γοργά και
αθόρυβα, με τη σιγουριά και την ευελιξία έμπειρων
ανιχνευτών. Όσοι τους παρακολουθούσαν από τον κάμπο
τους έβλεπαν να αλαφροπατούν από βράχο σε βράχο ώσπου
οι φιγούρες τους ξεχώρισαν ενάντια στον ουρανό. Ο νεαρός
που είχε αρχικά δώσει το σήμα συναγερμού πήγαινε μπροστά
τους. Ξαφνικά όσοι τον ακολουθούσαν τον είδαν να τινάζει τα
χέρια του πάνω σα να είχε καταληφθεί από έκπληξη, και
φτάνοντας τον επηρεάστηκαν κατά τον ίδιο τρόπο από το
θέαμα που αντίκρισαν τα μάτια τους.
Στο μικρό πλάτωμα το οποίο στεφάνωνε το γυμνό
λόφο υψωνόταν ένας μοναδικός γιγάντιος βράχος, και πάνω
στον βράχο αναπαυόταν ένας ψηλός άντρας, με μακριά
γενειάδα και σκληρά χαρακτηριστικά, μα υπερβολικά
αδύνατος. Το γαλήνιο πρόσωπο του και η κανονική αναπνοή
του έδειχνε πως κοιμόταν βαθιά. Πλάι βρισκόταν
ακουμπισμένο ένα παιδάκι, με τα στρογγυλά λευκά του
χεράκια να αγκαλιάζουν τον ηλιοκαμένο μυώδη λαιμό του,
και το χρυσόμαλλο κεφαλάκι της να αναπαύεται πάνω στο
στήθος του βαμβακερού χιτωνίου του. Τα ροδαλά της χειλάκια
ήταν μισάνοιχτα, αφήνοντας να φανεί μια σειρά από
κατάλευκα δόντια, κι ένα παιχνιδιάρικο χαμόγελο παιχνίδιζε
στα παιδικά της χαρακτηριστικά. Τα παχουλά λευκά
ποδαράκια κατέληγαν σε λευκές κάλτσες κι όμορφα
παπούτσια με γυαλιστερές αγκράφες, παρουσιάζοντας μια
περίεργη αντίθεση με τα μακριά συρρικνωμένα μέλη του
συντρόφου της. Στην άκρη του βράχου πάνω από το παράξενο
ζευγάρι στέκονταν τρεις ακούνητοι γύπες, οι οποίοι, στη θέα
των νεοαφιχθέντων έβγαλαν τραχιές κραυγές απογοήτευσης
και πέταξαν βαρύθυμα μακριά.
Οι κραυγές των βρωμερών πουλιών ξύπνησαν τους
δυο κοιμισμένους οι οποίοι κοίταξαν ολόγυρα τους
ξαφνιασμένα. Ο άντρας παραπατώντας σηκώθηκε όρθιος και
κοίταξε κάτω προς τον κάμπο που τόσο ερημωμένος ήταν
όταν ο ύπνος τον είχε καταβάλλει, και που τώρα διασχιζόταν

- 107 -
Σπουδή στο Άλικο

από τόσους πολλούς ανθρώπους και ζωντανά. Το πρόσωπο


του πήρε μια έκφραση δυσπιστίας καθώς παρατηρούσε, και
πέρασε το κάτισχνο χέρι του πάνω από τα μάτια του. «Αυτό
είναι που αποκαλούν ντελίριο, θαρρώ», μουρμούρισε. Το παιδί
στάθηκε πλάι του, βαστώντας την άκρη του πανωφοριού του,
και δεν είπε τίποτα μα κοίταξε ολόγυρα της με το απορημένο
παιδικό βλέμμα της.
Η ομάδα διάσωσης κατόρθωσαν σύντομα να πείσουν
τους δυο παρίες πως δεν επρόκειτο περί ψευδαίσθησης. Ένας
τους άρπαξε το κοριτσάκι και το σήκωσε στην αγκαλιά του,
καθώς άλλοι δυο στήριξαν τον αδυνατισμένο σύντροφο της
και βοηθώντας τον ξεκίνησαν για τις άμαξες.

«Το όνομα μου είναι Τζων Φερριέρ», είπε ο


περιπλανώμενος· «εγώ κι ετούτο το μικρό είμαστε ό,τι
απέμεινε από είκοσι ψυχές. Οι υπόλοιποι είναι όλοι τους
νεκροί από δίψα και πείνα μακρύτερα στα νότια.»
«Κόρη σου είναι;» ρώτησε κάποιος.
«Θαρρώ πως πλέον είναι», αναφώνησε ο άλλος,
αποφασιστικά· «είναι κόρη μου γιατί την έσωσα. Κανένας δε

- 108 -
Arthur Conan Doyle

θα μου την πάρει. Θα είναι η Λούσυ Φερριέρ από ετούτη εδώ


τη μέρα. Ποιοι είστε εσείς, όμως;» συνέχισε, ρίχνοντας ματιές
όλο περιέργεια στους γεροδεμένους, ηλιοκαμένους σωτήρες
του· «δείχνει να είσαστε μπόλικοι.»
«Κάτι παραπάνω από δέκα χιλιάδες», είπε ένας από
τους νεώτερους· «είμαστε τα κατατρεγμένα παιδιά του Θεού—
οι διαλεκτοί του Άγγελου Μερονα 41 .»
«Ποτέ μου δεν τον άκουσα», είπε ο περιπλανώμενος.
«Φαίνεται πως διάλεξε αρκετούς από σας.»
«Μην χωρατεύεις εκείνο το οποίο είναι ιερό», είπε ο
άλλος αυστηρά. «Ανήκουμε σε εκείνους που πιστεύουν στις
ιερές γραφές, που γράφθηκαν με Αιγυπτιακά γράμματα πάνω
σε πλάκες από χτυπητό χρυσό, οι οποίες παρεδόθησαν στον
άγιο Τζόζεφ Σμιθ στην Παλμίρα. Ήρθαμε από το Νόουβο, της
πολιτείας του Ιλλινόϊς, όπου και ιδρύσαμε το ναό μας. Ήρθαμε
να αναζητήσουμε καταφύγιο από το βίαιο άνθρωπο κι από
τον άθεο, έστω κι αν πρόκειται για την καρδιά της ερήμου.»
Το όνομα του Νόουβο εμφανώς επανέφερε μνήμες στο
Τζων Φερριέρ. «Καταλαβαίνω», είπε, «είστε οι Μορμόνοι.»
«Είμαστε οι Μορμόνοι», απάντησαν οι σύντροφοι του
με μια φωνή.
«Και που πηγαίνετε;»
«Δεν γνωρίζουμε. Το χέρι του Θεού μας οδηγεί υπό το
πρόσωπο του Προφήτη μας. Οφείλεις να παρουσιαστείς
ενώπιον του. Εκείνος θα κρίνει τι θα γίνει με εσένα.»
Είχαν φτάσει στη βάση του λόφου τη στιγμή εκείνη,
και περικυκλώθηκαν από πλήθη προσκυνητών —χλωμές
πράες γυναίκες, παιδιά με δυνατό γέλιο, κι ανήσυχοι άντρες
με σοβαρά βλέμματα. Πολλές ήταν οι κραυγές έκπληξης και
συμπάθειας που υψώθηκαν όταν αντελήφθησαν το νεαρό της
ηλικίας του ενός από τους άγνωστους και την κατάντια του
άλλου. Οι συνοδεία τους δεν στάθηκε, ωστόσο, μα συνέχισε
εμπρός, ακολουθούμενη από ένα μεγάλο πλήθος Μορμόνων,
μέχρι που έφτασαν σε μια άμαξα, η οποία ξεχώριζε χάρη στο

41 Merona

- 109 -
Σπουδή στο Άλικο

μεγάλο της μέγεθος και την επιδεικτικότητα και κομψότητα


της εμφάνισης της. Έξι άλογα ήταν ζεμένα πάνω της, όταν οι
υπόλοιπες ήταν εφοδιασμένες με δυο, είτε, το πολύ, με
τέσσερα το κομμάτι. Πλάι στον οδηγό καθόταν ένας άντρας
που δεν θα ήταν πάνω από τριάντα, αλλά του οποίου το
ογκώδες κεφάλι και η αποφασισμένη του έκφραση τον
χαρακτήριζαν ως ηγέτη. Διάβαζε ένα βιβλίο με καφετιά ράχη,
όμως καθώς το πλήθος πλησίασε το άφησε στην άκρη, και
άκουσε με προσοχή τον απολογισμό του επεισοδίου. Κατόπιν
στράφηκε προς τους δυο παρίες.
«Εάν σας είναι να σας πάρουμε μαζί μας», είπε, με
αυστηρό ύφος, «θα γίνει μόνον ως πιστούς της πίστης μας. Δεν
θα δεχθούμε λύκους εν μέσω του ποιμνίου μας. Αλλιώς
καλύτερα να ξασπρίσουν τα κοκάλα σας σε ετούτη την ερημιά
παρά να αποδειχθείτε ένας κόκκος σήψης που με τον χρόνο
σαπίζει ολόκληρο τον καρπό. Θα έρθετε μαζί μας υπό τους
όρους αυτούς;»
«Θαρρώ πως θα έρθω μαζί υπό οποιουσδήποτε όρους»,
είπε ο Φερριέρ με τέτοια έμφαση που οι αυστηροί πρεσβύτεροι
δεν κατάφεραν να συγκρατήσουν ένα χαμόγελο. Ο αρχηγός
τους μονάχα διατήρησε την αυστηρή, επιβλητική του έκφραση.
«Πάρε τον, Αδελφέ Στάνγκερσον», είπε, «δώσε του
φαγητό και νερό, όπως και στο παιδί το ίδιο. Ας αποτελέσει
καθήκον σου να τον διδάξεις τα ιερά μας δόγματα.
Καθυστερήσαμε αρκετά. Εμπρός! Για τη Σιών!»
«Για τη Σιών!» φώναξε το πλήθος των Μορμόνων, και
οι λέξεις αντήχησαν από το μακρύ καραβάνι, περνώντας από
στόμα σε στόμα μέχρι που έσβησαν σε ένα μουντό
μουρμουρητό στην απόσταση. Με μια καμτσικιά και με ένα
τρίξιμο από ρόδες οι μεγάλες άμαξες τέθηκαν σε κίνηση, και
σύντομα όλο το καραβάνι συνέχισε και πάλι. Ο Πρεσβύτερος,
στην φροντίδα του οποίου είχαν οι δυο παραστρατημένοι
ανατεθεί, τους οδήγησε στην άμαξα τους, όπου ένα γεύμα
τους περίμενε ήδη.
«Θα μείνετε εδώ», είπε. «Σε λίγες μέρες θα έχετε
συνέρθει από τις κακουχίες. Εν τω μεταξύ, να θυμάστε πως

- 110 -
Arthur Conan Doyle

πλέον και για πάντα ανήκετε στην θρησκεία μας. Ο


Μπρίγκχαμ Γιάνγκ το είπε, και μίλησε με την φωνή του
Τζόζεφ Σμιθ, που αποτελεί την φωνή του Θεού.

- 111 -
Σπουδή στο Άλικο

ΚΕΦΑΛΑΙΟ II. ΤΟ ΑΝΘΟΣ ΤΗΣ ΓΙΟΥΤΑ

Δεν είναι εδώ το μέρος για να εξιστορηθούν οι


δοκιμασίες κι οι στερήσεις που οι μετανάστες Μορμόνοι
υπέμειναν πριν φτάσουν στον τελικό τους προορισμό. Από τις
ακτές του Μισισιπή ως τις δυτικές πλαγιές των Βραχωδών
Ορέων είχαν αγωνισθεί με μια εμμονή σχεδόν απαράμιλλη
στα χρονικά. Ο άγριος άνθρωπος, και το άγριο ζώο, η πείνα, η
δίψα, η κούραση και η αρρώστια —κάθε εμπόδιο το οποίο η
φύση θα τους έβαζε στον δρόμο, είχαν όλα τους υπερπηδηθεί
με Άγγλο-Σαξονική επιμονή. Όμως το ταξίδι και οι
συσσωρευμένοι τρόμοι του είχαν ταράξει τις καρδιές και των
πιο αποφασισμένων μεταξύ τους. Δεν υπήρξε ούτε ένας που
να μη γονάτισε σε προσευχή από τα βάθη της καρδιάς του
όταν αντίκρισαν την πλατιά κοιλάδα της Γιούτα λουσμένη στο
ηλιόφως χαμηλότερα τους, και έμαθαν απ’ τα χείλη του
αρχηγού τους πως επρόκειτο για τη γη της επαγγελίας, και
πως εκείνες οι παρθένες εκτάσεις θα γίνονταν παντοτινά
δικές τους.
Ο Γιάνγκ σύντομα αποδείχθηκε πως ήταν επιδέξιος
διαχειριστής όπως επίσης και αποφασισμένος αρχηγός.
Χάρτες σχεδιάσθηκαν και διαγράμματα ετοιμάστηκαν, στα
οποία η μελλοντική πόλη σκιαγραφήθηκε. Παντού οι φάρμες
χωρίστηκαν και μοιράστηκαν σε αναλογία προς την θέση του
κάθε ατόμου. Ο έμπορος αφιερώθηκε στο εμπόριο του και ο
τεχνίτης στο κάλεσμα του. Στην πόλη δρόμοι και τετράγωνα
ξεφύτρωσαν, ως δια μαγείας. Στις αγροτικές περιοχές έγινε
αποστράγγιση και περίφραξη, φύτεμα και καθάρισμα, μέχρι
που το επόμενο καλοκαίρι βρήκε την γη χρυσή από τη σοδειά
του σιταριού. Καθετί ευδοκιμούσε στον παράξενο καταυλισμό.
Υπεράνω όλων, ο μεγάλος ναός που είχαν ανεγείρει στο
κέντρο της πόλης έγινε ψηλότερος και μεγαλύτερος. Από το
πρώτο φως της αυγής μέχρι το σίμωμα του λυκόφωτος, το
χτύπημα του σφυριού και το σύρσιμο του πριονιού δεν έλειπαν
ποτέ από το μνημείο το οποίο οι μετανάστες είχαν ανεγείρει

- 112 -
Arthur Conan Doyle

σε Εκείνον που τους είχε οδηγήσει με ασφάλεια μέσω τόσων


πολλών κινδύνων.
Οι δυο παρίες, ο Τζων Φερριέρ και το κοριτσάκι το
οποίο είχε μοιραστεί τη μοίρα του και είχε υιοθετηθεί ως κόρη
του, συντρόφεψαν τους Μορμόνους στο τέρμα του μεγάλου
τους προσκυνήματος. Η μικρή Λούσυ Φερριέρ είχε μεγαλώσει
αρκετά άνετα στην άμαξα του Πρεσβύτερου Στάνγκερσον,
ένα καταφύγιο που μοιραζόταν μαζί με τις τρεις γυναίκες του
Μορμόνου και με το γιο του, ένα πεισματάρικο ντόμπρο αγόρι
δώδεκα ετών. Έχοντας συνέρθει, χάρη στο εύπλαστο της
παιδικής ηλικίας, από το σοκ του θανάτου της μητέρας της,
σύντομα έγινε η χαϊδεμένη των γυναικών, και παρηγορήθηκε
με τη νέα της ζωή στο μετακινούμενο σπίτι της από
καραβόπανο. Εν τω μεταξύ ο Φερριέρ έχοντας συνέρθει από
τις στερήσεις του, ξεχώρισε ως ένας χρήσιμος οδηγός και
ακούραστος κυνηγός. Τόσο γοργά κέρδισε τον σεβασμό των
νέων του συντρόφων ώστε όταν έφτασαν στο τέρμα των
περιπλανήσεων τους, συμφωνήθηκε ομόφωνα πως έπρεπε να
του παραχωρηθεί ένα τόσο μεγάλο και γόνιμο κομμάτι γης
όπως σε καθέναν από τους αποίκους, με μόνη εξαίρεση τον
ίδιο το Γιάνγκ, και τον Στάνγκερσον, τον Κήμπαλ, τον
Τζωνστον, και τον Ντρέμπερ, οι οποίοι ήταν οι τέσσερις
βασικοί πρεσβύτεροι.
Στη φάρμα λοιπόν που απόκτησε ο Τζων Φερριέρ
έχτισε μονάχος του μια μεγάλη ξύλινη κατοικία, η οποία
δέχθηκε τόσες πολλές προσθήκες στα χρόνια που
ακολούθησαν ώστε εξελίχθηκε σε μια ευρύχωρη έπαυλη.
Ήταν άντρας με πρακτικό μυαλό, ενθουσιώδης στις δουλειές
του και προικισμένος στα χέρια του. Η σιδερένια του κράση
του έδινε την δύναμη να δουλεύει μέρα νύχτα στην βελτίωση
και την καλλιέργεια της γης του. Έτσι λοιπόν κι η φάρμα και
όλα όσα του άνηκαν ευημερούσαν εξαιρετικά. Σε τρία χρόνια
βρισκόταν σε καλύτερη θέση από ότι οι γείτονες του, σε έξι
ήταν ευκατάστατος, σε εννιά ήταν πλούσιος, και σε δώδεκα
δεν υπήρχαν περισσότεροι από μισή ντουζίνα άνθρωποι σε
ολόκληρη την πόλη του Σαλτ Λέηκ που να μπορούσαν να

- 113 -
Σπουδή στο Άλικο

συγκριθούν μαζί του. Από τη μεγάλη κλειστή θάλασσα ως τα


μακρινά Όρη Γουάσατς δεν υπήρχε πιο γνωστό όνομα από του
Τζων Φερριέρ.
Υπήρξε ένας και μόνο ένας τρόπος κατά τον οποίο
προσέβαλε τις ευαισθησίες των ανθρώπων με τους οποίους
μοιραζόταν την θρησκεία. Κανένα επιχείρημα η πειθώ δεν
μπόρεσε ποτέ να τον ωθήσει να δημιουργήσει ένα νοικοκυριό
με γυναίκες κατά τον τρόπο των συντρόφων του. Δεν έδωσε
ποτέ εξηγήσεις για την επίμονη άρνηση του, μα επέλεγε να
υποστηρίζει με αποφασιστικότητα και αδιαλλαξία την
απόφαση του. Υπήρχαν μερικοί που τον κατηγορούσαν για
χλιαρότητα στην υιοθετημένη του θρησκεία, κι άλλοι που το
θεωρούσαν ως απληστία για πλούτο κι απροθυμία στην
επιβάρυνση με έξοδα. Άλλοι, πάλι, μιλούσαν για κάποια
παλιά ερωτική σχέση, και για ένα ξανθόμαλλο κορίτσι που
είχε μαραζώσει στις ακτές του Ατλαντικού. Όποιος και να
ήταν ο λόγος, ο Φερριέρ παρέμεινε αυστηρά εργένης. Από
κάθε άλλη πλευρά συμμορφωνόταν με τη θρησκεία του
νεαρού καταυλισμού, και κέρδισε το όνομα του ορθόδοξου και
του ανθρώπου που βάδιζε στον ίσιο δρόμο.
Η Λούσυ Φερριέρ μεγάλωσε στο ξύλινο σπίτι, και
βοηθούσε τον υιοθετημένο πατέρα της σε όλα του τα
εγχειρήματα. Ο τραχύς αέρας των βουνών και το βάλσαμο της
ευωδιάς των πεύκων αντικατέστησε γκουβερνάντα και μητέρα
για το νεαρό κορίτσι. Καθώς ο ένας χρόνος ακολουθούσε τον
άλλο ψήλωσε και δυνάμωσε, τα μάγουλα της έγιναν πιο
ροδοκόκκινα, και το βήμα της πιο πεταχτό. Πολλοί ταξιδιώτες
στο μεγάλο δρόμο που περνούσε από την φάρμα των Φερριέρς
ένοιωσαν από παλιά ξεχασμένες σκέψεις να ξυπνούν στο
μυαλό τους καθώς παρακολούθησαν την λυγερή κοριτσίστικη
φιγούρα να περπατά ανάλαφρα μέσα στα σταροχώραφα, η
την συνάντησαν καβάλα στο μάσταγκ του πατέρα της, και
που το χειριζόταν με όλη την άνεση και τη χάρη ενός
αληθινού παιδιού της Δύσης. Έτσι το μπουμπούκι άνθισε σε
άνθος, κι ο χρόνος που βρήκε τον πατέρα της τον πλουσιότερο
από όλους τους γαιοκτήμονες την άφησε ένα τόσο πανέμορφο

- 114 -
Arthur Conan Doyle

δείγμα της Αμερικάνικης γυναικείας φύσης όσο θα βρισκόταν


σε ολόκληρη την πλευρά του Ειρηνικού.
Δεν ήταν ο πατέρας της, ωστόσο, εκείνος που πρώτος
ανακάλυψε πως το παιδί είχε εξελιχθεί σε γυναίκα. Σπανίως
είναι σε αυτές τις περιπτώσεις. Η μυστηριώδη εκείνη αλλαγή
είναι πολύ λεπτή και υπερβολικά σταδιακή για να μετρηθεί με
ημερομηνίες. Ακόμη κι η ίδια η κόρη ελάχιστα από όλα αυτά
γνωρίζει ώσπου ο τόνος μιας φωνής ή το άγγιγμα ενός χεριού
να κάνει την καρδιά της να φτερουγίσει μέσα της, και τότε
μαθαίνει, με ένα μίγμα υπερηφάνειας και φόβου, πως μια
καινούργια και μια φύση σπουδαιότερη ξύπνησε μέσα της.
Υπάρχουν μερικές που δεν μπορούν να θυμηθούν τη μέρα και
θυμούνται το ένα μικρό περιστατικό το οποίο ανήγγειλε την
αυγή μιας νέας ζωής. Στην περίπτωση της Λούσυ Φερριέρ η
περίσταση ήταν αρκετά σοβαρή από μόνη της, ξέχωρα από τη
μελλοντική επιρροή στο πεπρωμένο της όπως και εκείνου
πολλών.
Ήταν ένα ζεστό πρωινό του Ιούνη, και οι Άγιοι των
Προσφάτων Ημερών ήταν τόσο απασχολημένοι όσο οι
μέλισσες των οποίων την κυψέλη είχαν επιλέξει ως έμβλημα.
Στα λιβάδια και στους δρόμους ακουγόταν το ίδιο βουητό της
ανθρώπινης δραστηριότητας. Κατηφορίζοντας τους
χωματένιους κεντρικούς δρόμους στενές μακριές σειρές από
βαρυφορτωμένα μουλάρια, κατευθυνόμενα όλα τους προς τα
δυτικά, εξαιτίας του πυρετού του χρυσού που είχε ξεσπάσει
στην Καλιφόρνια, και το Χερσαίο δρόμο 42 απλωνόταν μέσα
από την Πόλη Του Εκλεκτού. Εκεί, επίσης, βρισκόντουσαν
κοπάδια από πρόβατα και γελάδια που προέρχονταν από τα
τριγύρω λιβάδια, και τραίνα με κουρασμένους μετανάστες,
ανθρώπους και άλογα εξίσου ταλαιπωρημένους από ένα
ταξίδι δίχως τελειωμό. Μέσα από όλη αυτή την ετερόκλητη
συνάθροιση, ανοίγοντας δρόμο με το ταλέντο μιας τέλειας
καβαλάρισσας, ερχόταν καλπάζοντας η Λούσυ Φερριέρ, με το
όμορφο της πρόσωπο αναψοκοκκινισμένο από την άσκηση και

42 Overland Route (???)

- 115 -
Σπουδή στο Άλικο

τα μακριά καστανά της μαλλιά να ανεμίζουν πίσω της. Είχε


μια δουλειά από τον πατέρα της στην Πόλη, και κάλπαζε
βιαστικά όπως είχε κάνει αρκετές φορές πριν, με όλη την
γενναιότητα της νιότης, σκεπτόμενη μόνο την δουλειά της και
πως έπρεπε να πραγματοποιηθεί. Οι λεκιασμένοι από το
ταξίδι τυχοδιώκτες την κοιτούσαν με έκπληξη, και ακόμη κι οι
ασυγκίνητοι Ινδιάνοι, που ταξίδευαν με τα δέρματα 43 τους,
χαλάρωναν για λίγο τη συνήθη στωικότητα τους καθώς
θαύμαζαν την ομορφιά της κόρης.
Είχε φτάσει στα προάστια της πόλης όταν βρήκε τον
δρόμο κλεισμένο από ένα μεγάλο κοπάδι γελάδια, οδηγημένα
από μισή ντουζίνα βλοσυρούς γελαδάρηδες από τους
κάμπους. Στην ανυπομονησία της επιχείρησε να περάσει το
εμπόδιο σπρώχνοντας το άλογο της μέσα σε ότι φάνηκε να
είναι κάποιο κενό. Μόλις είχε καταφέρει να μπει κάπως εκεί
μέσα, όμως, πριν τα ζωντανά κλείσουν πίσω της, και βρέθηκε
εντελώς σφηνωμένη μέσα στην κινούμενη μάζα των
αγριεμένων μακρυκέρατων γελαδιών. Συνηθισμένη όπως
ήταν να ασχολείται με γελάδια, δεν ανησύχησε για την
κατάσταση της, αλλά εκμεταλλεύθηκε κάθε ευκαιρία για να
αναγκάσει το άλογο της να συνεχίσει με την ελπίδα να βγει
σπρώχνοντας μέσα από την πομπή. Δυστυχώς τα κέρατα ενός
από τα πλάσματα, είτε από ατύχημα ή από πρόθεση, βρήκε
δυνατά το Μάσταγκ στα καπούλια, και το έκανε να αφηνιάσει.
Στη στιγμή ανασηκώθηκε στα δυο πίσω του πόδια με ένα
ρουθούνισμα οργής, και πήδηξε τσινώντας κατά τρόπο που θα
είχε πετάξει από την σέλα τον καθένας εκτός από τον πλέον
επιδέξιο καβαλάρη. Η κατάσταση ξεχείλιζε από κίνδυνο. Κάθε
βουτιά του εκνευρισμένου αλόγου το έφερνε να βρει ξανά
πάνω σε κέρατα, και το έκανε να αφηνιάζει και πάλι. Το μόνο
που μπορούσε να κάνει το κορίτσι ήταν να κρατιέται από την
σέλλα, γιατί ένα γλίστρημα θα σήμαινε έναν τρομερό θάνατο
κάτω από τις οπλές των ανεξέλεγκτων και τρομοκρατημένων
ζώων. Ασυνήθιστη σε αιφνίδιες καταστάσεις, το κεφάλι της

43 pelties ή peltries

- 116 -
Arthur Conan Doyle

άρχισε να ταλαντεύεται, κι η λαβή της στο χαλινάρι άρχισε να


χαλαρώνει. Πνιγμένη από το νέφος της σκόνης κι από την
αποφορά των αφηνιασμένων ζωντανών, θα μπορούσε να είχε
εγκαταλείψει τις προσπάθειες της σε απελπισία, αν δεν
υπήρχε μια ευγενική φωνή στο πλάι της η οποία την
διαβεβαίωνε πως θα είχε βοήθεια. Την ίδια στιγμή ένα μυώδες
μαυρισμένο χέρι έπιασε το τρομοκρατημένο άλογο από το
χαλινάρι, και ανοίγοντας δρόμο μέσα από το κοπάδι, σύντομα
την έφερε στην άκρη του.
«Ελπίζω να μην πληγωθήκατε, δεσποινίς», είπε ο
σωτήρας της, με σεβασμό.
Ανασήκωσε το βλέμμα της, στο σκούρο, αγριωπό
πρόσωπο, και γέλασε σκανδαλιάρικα. «Κατατρόμαξα», είπε
εκείνη, αθώα· «ποιος θα φανταζόταν πως ο Πόντσο θα
τρόμαζε από ένα κοπάδι αγελάδες;»

«Δόξα τω Θεό που έμεινες πάνω του», είπε ο άλλος


από καρδιάς. Επρόκειτο για έναν ψηλό, αγριωπό νεαρό,
ανεβασμένο σε ένα δυνατό παλομίνο, και που φορούσε τα
τραχιά ρούχα του κυνηγού, με μια καραμπίνα δεμένη πίσω
από την πλάτη του. «Φαντάζομαι πως είσαι η κόρη του Τζων
Φερριέρ», σχολίασε, «σε είδα να έρχεσαι καλπάζοντας από το

- 117 -
Σπουδή στο Άλικο

σπίτι του. Όταν τον δεις, ρώτησε τον αν θυμάται τον


Τζέφερσον Χόουπς από το Σαίντ Λιούις. Αν είναι ο ίδιος
Φερριέρ, ο πατέρας μου κι αυτός ήταν καλοί φίλοι.»
«Δεν θα ήταν καλύτερα να έρθεις και να τον ρωτήσεις
ο ίδιος;» ρώτησε εκείνη, συνεσταλμένα.
Ο νεαρός φάνηκε ευχαριστημένος από την πρόταση,
και τα σκούρα του μάτια έλαμψαν από ευχαρίστηση. «Θα το
κάνω», είπε, «βρισκόμασταν στα βουνά για δυο μήνες, και δεν
είμαστε και στην καλύτερη κατάσταση για επισκέψεις. Θα
πρέπει να μας δεχθεί όπως είμαστε.»
«Έχει πολλά για να σας ευχαριστεί, όπως κι εγώ το
ίδιο», απάντησε εκείνη, «μου έχει φοβερή αδυναμία. Αν εκείνα
τα γελάδια είχαν περάσει από πάνω μου δεν θα το άντεχε.»
«Ούτε κι εγώ», είπε ο σύντροφος της.
«Εσύ! Να πω την αλήθεια, δεν βλέπω πως θα είχε
κάποια σημασία για εσένα, ωστόσο. Ούτε καν είσαι φίλος
μας.»
Το πρόσωπο του νεαρού κυνηγού κατήφιασε τόσο
πολύ στο σχόλιο που η Λούσυ Φερριέρ γέλασε δυνατά.
«Εντάξει, δεν το εννοούσα», είπε· «φυσικά, είσαι φίλος
πλέον. Πρέπει να έρθεις να μας επισκεφθείς. Τώρα πρέπει να
συνεχίσω, ειδάλλως ο πατέρας δεν θα με εμπιστευθεί ξανά
για τις δουλειές του. Αντίο!»
«Αντίο», απάντησε εκείνος, υψώνοντας το φαρδύ του
σομπρέρο, και σκύβοντας πάνω από το μικρό της χέρι. Εκείνη
οδήγησε το μάστανγκ να στρίψει, του έδωσε ένα κοφτό
χτύπημα με το μαστίγιο ιππασίας, κι απομακρύνθηκε
βιαστικά κατηφορίζοντας το φαρδύ δρόμο με ένα νέφος
σκόνης πίσω της.
Ο νεαρός Τζέφερσον Χόουπ συνέχισε να καλπάζει με
τους συντρόφους του, κατηφής και λιγομίλητος. Μαζί τους
είχε βρεθεί στα Όρη της Νεβάδα ψάχνοντας για ασήμι, και
επέστρεφαν στην πόλη του Σάλτ Λέηκ με την ελπίδα να
συγκεντρώσουν αρκετό κεφάλαιο για να επεξεργαστούν
κάποια αποθέματα μολύβδου που είχαν ανακαλύψει. Ήταν
τόσο αφοσιωμένος όσο ο καθένας τους στη δουλειά μέχρι που

- 118 -
Arthur Conan Doyle

ετούτο το άξαφνο περιστατικό είχε παρασύρει τις σκέψεις του


σε άλλο κανάλι. Η θέα του όμορφου νεαρού κοριτσιού, τόσο
ειλικρινούς και τόσο ζωντανού σαν τις αύρες της Σιέρρα, είχε
κάνει να σκιρτήσει η εκρηκτική, αδάμαστη καρδιά του ως τα
βάθη. Όταν είχε χαθεί από τα μάτια του, συνειδητοποίησε πως
μια κρίση είχε έρθει στην ζωή του, κι ότι μήτε οι ιστορίες για
ασήμι μήτε άλλες αναζητήσεις θα είχαν ποτέ τόση σημασία
για εκείνον όσο τούτη εδώ η καινούργια και τόσο απόλυτη. Η
αγάπη που είχε ξεπηδήσει στην καρδιά του δεν ήταν η
αιφνίδια, άστατη επιθυμία ενός αγοριού, αλλά περισσότερο το
ασυγκράτητο, σφοδρό πάθος ενός άντρα με ισχυρή θέληση κι
αδάμαστο ταμπεραμέντο. Ήταν συνηθισμένος να επιτυγχάνει
σε όλα όσα αναλάμβανε. Ορκίστηκε από καρδιάς πως δεν θα
αποτύγχανε σε αυτό αν η ανθρώπινη προσπάθεια κι η
ανθρώπινη καρτερικότητα υπήρχε περίπτωση να τον κάνει να
επιτύχει.
Επισκέφτηκε τον Τζων Φερριέρ το ίδιο βράδυ, και
αρκετές άλλες φορές, ώσπου το πρόσωπο του ήταν οικείο στο
αγρόκτημα. Ο Τζων περιορισμένος στην κοιλάδα, και
απορροφημένος στο έργο του, είχε λιγοστές ευκαιρίες να
μαθαίνει νέα από τον έξω κόσμο κατά την διάρκεια των
τελευταίων δώδεκα ετών. Όλα αυτά ο Τζέφερσον Χόουπ ήταν
σε θέση να του τα πει, και με ένα στυλ το οποίο ενδιέφερε τόσο
την Λούσυ όσο και τον πατέρα της. Είχε υπάρχει από τους
πρωτοπόρους στην Καλιφόρνια, και μπορούσε να διηγηθεί
πάμπολες ιστορίες για περιουσίες που φτιάχτηκαν και που
χάθηκαν σε εκείνες τις άγριες, αλκυονίδες μέρες. Ήταν και
εκείνος ανιχνευτής, και παγιδευτής θηραμάτων, εξερευνητής
ασημιού, και εργάτης σε ράντσο. Όπου ξυπνούσαν
περιπέτειες, ο Τζέφερσον Χόουπ βρισκόταν εκεί ψάχνοντας
τις. Σύντομα έγινε ο ευνοούμενος του γέρου αγρότη, ο οποίος
μιλούσε με ευγλωττία για τις αρετές του. Σε εκείνες τις
περιπτώσεις, η Λούσυ καθόταν σιωπηλή, αλλά τα
κοκκινισμένα της μάγουλα και τα λαμπερά, χαρούμενα μάτια
της, φανέρωναν ξεκάθαρα πως η νεανική καρδιά της δεν της
ανήκε πλέον. Ο άδολος πατέρας της ίσως να μην είχε

- 119 -
Σπουδή στο Άλικο

παρατηρήσει τα συμπτώματα εκείνα, όμως το βέβαιο είναι


πως δεν πέρασαν απαρατήρητα από τον άντρα που είχε
κερδίσει τα αισθήματα της.
Ήταν ένα καλοκαιρινό απόγευμα όταν εκείνος μπήκε
καλπάζοντας από τον δρόμο και σταμάτησε στην είσοδο.
Εκείνη στεκόταν στο κατώφλι και κατέβηκε για να τον
συναντήσει. Πέρασε τα χαλινάρια πάνω από τον φράχτη και
ανέβηκε βιαστικά το μονοπάτι.
«Φεύγω, Λούσυ», είπε, παίρνοντας τα χέρια της στα
δικά του, και κοιτώντας όλο τρυφερότητα το πρόσωπο της·
«Δεν θα σου ζητήσω να έρθεις μαζί μου αυτή την φορά, μα θα
είσαι έτοιμη να έρθεις όταν θα ξαναγυρίσω;»
«Και πότε θα γίνει αυτό;» ρώτησε, κοκκινίζοντας και
γελώντας.
«Κανά δυο μήνες το πολύ. Θα έρθω και θα σε ζητήσω
τότε, αγάπη μου. Κανείς δεν θα σταθεί μεταξύ μας.»
«Και τι θα γίνει με τον πατέρα;» ρώτησε εκείνη.
«Έχει δώσει την συγκατάθεση του, με την προϋπόθεση
πως θα καταφέρουμε να δουλέψουμε εκείνα τα μεταλλεία για
τα καλά. Δεν έχω κανένα φόνο από αυτό το μέτωπο.
«Ω, τότε· μα φυσικά, αν εσύ και ο πατέρας τα έχετε
κανονίσει όλα, δεν υπάρχει τίποτα να ειπωθεί», ψιθύρισε, με
το μάγουλο της πάνω στο πλατύ του στέρνο.

- 120 -
Arthur Conan Doyle

«Δόξα τω Θεό!» είπε εκείνος, βραχνά, σκύβοντας και


φιλώντας την. «Κανονίστηκε, τότε. Όσο περισσότερο κάθομαι,
τόσο πιο δύσκολο θα μου είναι να φύγω. Με περιμένουν στο
φαράγγι. Αντίο, αγαπούλα μου—αντίο. Θα με δεις σε δυο
μήνες.»
Τραβήχτηκε από πάνω της λέγοντας αυτά, και,
καβαλώντας με ένα τίναγμα το άλογο του, απομακρύνθηκε
γοργά καλπάζοντας, δίχως να κοιτάξει ξανά πίσω, λες και
φοβόταν πως η αποφασιστικότητα του θα χανόταν αν έριχνε
άλλη μια ματιά σε ότι άφηνε πίσω του. Εκείνη στάθηκε στην
είσοδο, κοιτώντας στο κατόπι του μέχρι που χάθηκε από την
θέα της. Κατόπιν επέστρεψε στο σπίτι, το ευτυχέστερο κορίτσι
σε ολόκληρη την Γιούτα.

- 121 -
Σπουδή στο Άλικο

ΚΕΦΑΛΑΙΟ III. Ο ΤΖΩΝ ΦΕΡΡΙΕΡ


ΜΙΛΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΡΟΦΗΤΗ

Τρεις εβδομάδες είχαν περάσει από τότε που ο


Τζέφερσον Χόουπ με τους συντρόφους του είχαν αναχωρήσει
από την πόλη του Σαλτ Λέηκ. Η καρδιά του Τζων Φερριέρ
ένοιωθε έναν βαθύ πόνο όταν σκεφτόταν την επιστροφή του
νεαρού, και την επικείμενη απώλεια της υιοθετημένης του
κόρης. Αλλά πάλι το λαμπερό και ευτυχισμένο της πρόσωπο
τον συμφιλίωνε με την ιδέα περισσότερο από όσο κάθε άλλο
επιχείρημα θα κατάφερνε. Υπήρξε πάντοτε αποφασισμένος,
βαθιά μες την ανένδοτη καρδιά του, πως τίποτα δεν θα τον
έπειθε να επιστρέψει στην κόρη του να παντρευτεί έναν
Μορμόνο. Έναν τέτοιο γάμο δεν μπορούσε να τον θεωρήσει ως
γάμο, αλλά ως ντροπή και αίσχος. Οτιδήποτε και να
σκεφτόταν για τα πιστεύω των Μορμόνων, όσον αφορά το
συγκεκριμένο θέμα ήταν αμετακίνητος. Έπρεπε να κρατήσει
το στόμα του σφραγισμένο σχετικά με το ζήτημα, όμως, διότι η
έκφραση μιας ανορθόδοξης γνώμης αποτελούσε ένα
επικίνδυνο ζήτημα εκείνο τον καιρό στην Γη των Αγίων.
Μάλιστα, ένα επικίνδυνο ζήτημα—τόσο επικίνδυνο
που ακόμη και οι πλέον ευσεβείς τολμούσαν μόνον να
ψιθυρίζουν τις θρησκευτικές τους απόψεις με κομμένη την
ανάσα, αλλιώς κάτι το οποίο να έβγαινε από τα χείλη τους
ίσως να ερμηνευόταν λάθος, και να έφερνε μια γοργή τιμωρία
πάνω τους. Τα θύματα του κατατρεγμού είχαν μετατραπεί οι
ίδιοι σε διώκτες , και διώκτες του πλέον χείριστου είδους. Όχι η
Ιερά Εξέταση της Σεβίλλης, ούτε η Γερμανική Vehm-geright,
ούτε οι Μυστικές Αδελφότητες της Ιταλίας, ήταν ποτέ ικανές
να θέσουν έναν τόσο επικίνδυνο μηχανισμό σε κίνηση όσο
εκείνος που έπεφτε σαν σύννεφο πάνω από την Πολιτεία της
Γιούτα.
Το ότι ήταν αόρατος, μαζί με το μυστήριο το οποίο του
είχε προσαρτηθεί, έκανε την οργάνωση εκείνη διπλά τρομερή.
Παρουσιαζόταν να γνωρίζει τα πάντα και να είναι
παντοδύναμη, και όμως ποτέ δεν φαινόταν είτε ακουγόταν. Ο

- 122 -
Arthur Conan Doyle

άνθρωπος που θα αντιτιθόταν στην Εκκλησία εξαφανιζόταν,


και κανένας δεν μάθαινε το που είχε πάει μήτε τι τον είχε
βρει. Η γυναίκα του και τα παιδιά του τον πρόσμεναν σπίτι,
αλλά κανένας πατέρας δεν επέστρεψε ποτέ για να τους πει
πως τα είχε περάσει στα χέρια των μυστικών δικαστών του.
Μια βιαστική κουβέντα ή μια απερίσκεπτη ενέργεια
ακολουθούταν από εξολόθρευση, και όμως κανείς ακόμη δεν
γνώριζε την φύση της τρομερής δύναμης που παράμενε πάνω
από τα κεφάλια τους. Δεν υπήρχε η παραμικρή αμφιβολία
γιατί οι άντρες τριγύριζαν φοβισμένοι και τρέμοντας, και πως
ακόμη και στην καρδιά της ερήμου δεν τολμούσαν να
ψιθυρίσουν τις αμφιβολίες που τους έπνιγαν.
Αρχικά η αδιόρατη και τρομερή δύναμη εξασκούταν
μόνον πάνω στους ανυπάκουους που, έχοντας αγκαλιάσει την
πίστη των Μορμόνων, επιθυμούσαν κατόπιν να προβούν σε
διαστροφές ή να την εγκαταλείψουν. Σύντομα, όμως, πήρε
μεγαλύτερη κλίμακα. Η προμήθεια των ενήλικων γυναικών
τελείωνε, και η πολυγαμία δίχως γυναικείο πληθυσμό από τον
οποίο να αντλούν απέβαινε ένα στέρφο δόγμα στην
πραγματικότητα. Περίεργες φήμες άρχισαν να εγείρονται
ολόγυρα—φήμες για δολοφονημένους μετανάστες και
κατασκηνώσεις σε περιοχές όπου οι Ινδιάνοι δεν είχαν φανεί
ποτέ. Καινούργιες γυναίκες εμφανίζονταν στα χαρέμια των
Πρεσβύτερων—γυναίκες που μαράζωναν και έκλαιγαν, και
είχαν στα πρόσωπα τους τα ίχνη ενός άσβεστου τρόμου.
Αργοπορημένοι οδοιπόροι πάνω στα βουνά μιλούσαν για
συμμορίες οπλισμένων αντρών, μασκοφορεμένων, που
κινούνταν κλεφτά και αθόρυβα, και οι οποίοι περνούσαν
αλαφροπατώντας μέσα στο σκοτάδι. Οι ιστορίες εκείνες και οι
φήμες απόκτησαν ουσία και μορφή, και τεκμηριώθηκαν και
επανά-τεκμηριώθηκαν, μέχρι που ξεδιαλύθηκαν σε ένα
συγκεκριμένο όνομα. Μέχρι σήμερα, στα μοναχικά
αγροκτήματα της Δύσης, το όνομα της Συμμορίας των
Ντανάϊτς, ή των Αγγέλων Εκδικητών, είναι απειλητικό και
δυσοίωνο.

- 123 -
Σπουδή στο Άλικο

Πληρέστερη γνώση της οργάνωσης η οποία


προκαλούσε τόσο τρομερά αποτελέσματα εξυπηρετούσε στο
να εντείνει αντί να ελαττώσει τον τρόμο τον οποίο ενέπνεε
στις σκέψεις του κόσμου. Κανείς δεν γνώριζε ποιος άνηκε σε
αυτήν την αδυσώπητη αδελφότητα. Τα ονόματα των
συμμετεχόντων στις κτηνωδίες του αίματος και της βίας που
διαπράττονταν επ’ ονόματι της θρησκείας φυλάγονταν ως
εξαιρετικής σημασίας μυστικά. Ο ίδιος ο φίλος σου στον οποίο
είχες εξομολογηθεί τους φόβους σου όσον αφορά τον Προφήτη
και την αποστολή του, μπορούσε να είναι ένας από εκείνους
που θα έρχονταν την νύχτα με την φωτιά και το ξίφος για να
απαιτήσουν μια τρομερή επανόρθωση. Οπότε κάθε άνθρωπος
φοβόταν τον γείτονα του, και κανείς δεν μιλούσε για τα
πράγματα που παρέμεναν βαθιά στην καρδιά του.
Ένα καλό πρωί, ο Τζων Φερριέρ ετοιμαζόταν να
ξεκινήσει για τους σιτοβολώνες του, όταν άκουσε τον ήχο από
το μάνδαλο, και, κοιτάζοντας μέσα από το παράθυρο, είδε
έναν εύσωμο, γκριζομάλλη, μεσήλικα, να ανηφορίζει το
μονοπάτι. Η καρδιά του πάγωσε44, γιατί δεν ήταν άλλος από
τον σπουδαίο Μπρίγκχαμ Γιανγκ τον ίδιο. Γεμάτος από
τρόμο—διότι γνώριζε πως μια τέτοια επίσκεψη δεν προμήνυε
κάτι κάλο—ο Φερριέρ έτρεξε στην πόρτα να προϋπαντήσει τον
Μορμόνο ηγέτη. Ο τελευταίος, όμως, δέχθηκε τους
χαιρετισμούς του παγερά, και τον ακολούθησε με ένα αυστηρό
πρόσωπο στο καθιστικό.
«Αδελφέ Φερριέρ», είπε, καθώς κάθισε, και κοίταξε τον
αγρότη έντονα κάτω από τα ανοιχτόχρωμα φρύδια του, «οι
αληθινοί πιστοί υπήρξαν καλοί σου φίλοι. Σε μαζέψαμε όταν
λιμοκτονούσες στην έρημο, μοιραστήκαμε το φαγητό μας μαζί
σου, σε οδηγήσαμε με ασφάλεια στην Διαλεχτή Κοιλάδα, σου
δώσαμε ένα γενναίο μερίδιο γης, και σου επιτρέψαμε να
πλουτίσεις υπό την προστασία μας. Έτσι δεν είναι;»
«Έτσι είναι», απάντησε ο Τζων Φερριέρ.

44 His heart leapt to his mouth

- 124 -
Arthur Conan Doyle

«Σε αντάλλαγμα όλων αυτών σου ζητήσαμε έναν


μονάχα όρο: ο οποίος ήταν, να αγκαλιάσεις την αληθινή
θρησκεία, και να συμμορφωθείς με κάθε τρόπο στα ήθη της.
Υποσχέθηκες να το πράξεις, και όμως, αν τα όσα
συνομολογούνται αληθεύουν, το αμέλησες.»
«Και πως το αμέλησα;» ρώτησε ο Φερριέρ, απλώνοντας
τα χέρια του σε διαμαρτυρία. «Δεν προσέφερα στο κοινό
ταμείο; Δεν εκκλησιάστηκα στο Ναό; Δεν —;»
«Που είναι οι γυναίκες σου;» ρώτησε ο Γιάνγκ
κοιτώντας τριγύρω του. «Κάλεσε τις, ώστε να τις χαιρετήσω.»
«Είναι αλήθεια πως δεν παντρεύτηκα», απάντησε ο
Φερριέρ. «Όμως οι γυναίκες είναι λιγοστές, και υπάρχουν
πολλοί που είχαν μεγαλύτερες απαιτήσεις από εμένα. Δεν
ήμουν μονάχος μου: είχα την κόρη μου να φροντίζει τις
ανάγκες μου.»
«Και περί της κόρης σου θα ήθελα να σου μιλήσω»,
είπε ο ηγέτης των Μορμόνων. «Έχει μεγαλώσει σε ένα Άνθος
της Γιούτα, και έχει προσελκύσει την εύνοια στα μάτια
πολλών που στέκονται ψηλά στην χώρα.»
Ο Τζων Φερριέρ μούγκρισε από μέσα του.
«Ακούγονται ιστορίες για εκείνη τις οποίες με
ευχαρίστηση θα δυσκολευόμουν να πιστέψω—ιστορίες πως
είναι λογοδοσμένη με κάποιον Άπιστο. Θα πρέπει να είναι
κουτσομπολιό των αργόσχολων. Ποιος είναι ο δέκατος-τρίτος
κανόνας στον κώδικα του ανακηρυχθέντος αγίου Τζόζεφ Σμιθ;
`Αφήστε κάθε κόρη της αληθινής πίστης να νυμφευθεί έναν
εκ των εκλεκτών· διότι αν παντρευτεί έναν Άπιστο, θα
διαπράξει ένα βαρύτατο αμάρτημα.’ Έχοντας έτσι, είναι
αδύνατον για εσένα, που κατέχεις την ιερή πίστη, να
υπομείνεις την παράβαση της από την κόρη σου.»
Ο Τζων Φερριέρ δεν είπε λέξη, αλλά έπαιξε νευρικά με
το καμτσίκι του.
«Πάνω σε αυτό το ένα και μοναδικό σημείο θα κριθεί
καθ’ ολοκληρία η πίστη σου—έτσι αποφασίσθηκε από το Ιερό
Συμβούλιο των Τεσσάρων. Το κορίτσι είναι μικρό, και δεν θα
θέλαμε να παντρευτεί με πολύ μεγαλύτερο της, ούτε και θα

- 125 -
Σπουδή στο Άλικο

της στερούσαμε κάθε επιλογή. Εμείς οι Πρεσβύτεροι έχουμε


πολλές αγελαδίτσες45, αλλά τα παιδιά μας πρέπει με την
σειρά τους να βρουν κι εκείνα. Ο Στάνγκερσον έχει γιο, και ο
Ντρέμπερ έχει γιο, και καθένας τους θα χαιρόταν αφάνταστα
να καλωσορίσει την κόρη σου στο σπιτικό του. Άσε την να
διαλέξει μεταξύ τους. Είναι νέοι και πλούσιοι, και ανήκουν
στην αληθινή πίστη. Τι λες εσύ περί αυτού;»
Ο Φερριέρ παρέμεινε σιωπηλός για λίγη ώρα με τα
φρύδια του πλεγμένα.
«Δώστε μας χρόνο», είπε εντέλει. «Η κόρη μου είναι
πολύ μικρή—δεν έχει φτάσει ακόμη σε ηλικία γάμου.»
«Θα έχει ένα μήνα για να επιλέξει», είπε ο Γιανγκ,
καθώς σηκώθηκε από την καρέκλα του. «Στο τέλος του
συγκεκριμένου διαστήματος θα μας δώσει μια απάντηση.»

45 Heifer – Νεαρή αγελάδα - Ο Heber C. Kemball, σε μια από τις τελετές του, αναφέρεται στις

εκατό γυναίκες υπό το χαϊδευτικό αυτό επίθετο.

- 126 -
Arthur Conan Doyle

Περνούσε το κατώφλι της πόρτας, όταν στράφηκε


πίσω, με κατακόκκινο πρόσωπο και με μάτια που έκαιγαν.
«Θα ήταν καλύτερο για σένα, Τζων Φερριέρ», βροντοφώναξε,
«να κειτόσασταν τώρα ξασπρισμένοι σκελετοί πάνω στην
Σιέρα Μπλάνκο, από ότι να εναντιωθούν οι αδύναμες βουλές
σας στις προσταγές των Ιερών Τεσσάρων!»
Με μια απειλητική χειρονομία του χεριού του, πέρασε
το κατώφλι, και ο Φερριέρ άκουσε το βαρύ του βήμα να
διασχίζει τριζοβολώντας το τραχύ μονοπάτι.
Καθόταν ακόμη με τους αγκώνες του ακουμπισμένους
στα γόνατα, σε βαθιά περισυλλογή πως θα έθιγε το ζήτημα
στην θυγατέρα του όταν ένα απαλό χέρι ακούμπησε το δικό
του, και ανασηκώνοντας το βλέμμα του, την είδε να στέκεται
πλάι του. Μια ματιά στο χλωμό, τρομαγμένο της πρόσωπο του
έδωσε να καταλάβει πως είχε ακούσει όσα είχαν
διαδραματιστεί.
«Δεν μπορούσα να μην παρακούσω», είπε εκείνη, σε
απάντηση του βλέμματος του. «Η φωνή του αντήχησε σε
ολόκληρο το σπίτι. Ω, πατέρα, πατέρα, τι θα κάνουμε;»
«Μην μου σκοτίζεσαι», είπε εκείνος, τραβώντας την
κοντά του, και περνώντας το πλατύ, τραχύ του χέρι σε ένα
χάδι πάνω από τα καστανά της μαλλιά. «Με κάποιο τρόπο θα
τα βγάλουμε πέρα. Δεν σου ΄χει περάσει ο έρωτας για τον
τύπο, έτσι;»
Ένας λυγμός και ένα σφίξιμο του χεριού ήταν η μόνη
της απάντηση.
«Όχι· φυσικά όχι. Ούτε και θα το πίστευα και να μου
το έλεγες. Είναι αξιαγάπητο παλικάρι, και είναι Χριστιανός,
κάτι πολύ σπουδαιότερο από όλους αυτούς εδώ, παρόλες τις
προσευχές και τα κηρύγματα τους. Αύριο φεύγει μια ομάδα
για την Νεβάδα, και θα καταφέρω να του στείλω ένα μήνυμα,
αναφέροντας του την κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε. Αν
έμαθα κάτι για τον νεαρό, θα επιστρέψει τόσο γρήγορα που
θα βάλει κάτω και τα τηλεγραφήματα.»
Η Λούσυ γέλασε παρόλα τα δάκρια της στην
περιγραφή του πατέρα της.

- 127 -
Σπουδή στο Άλικο

«Όταν έρθει, θα μας συμβουλέψει καλύτερα. Όμως για


σένα είναι που φοβάμαι, καλέ μου. Ακούγονται—ακούγονται
τόσο τρομερές ιστορίες για εκείνους που εναντιώνονται στον
Προφήτη: πάντοτε κάτι τρομερό τους συμβαίνει.»
«Μα δεν του έχουμε εναντιωθεί ακόμη», απάντησε ο
πατέρα της. «Έχουμε ακόμη καιρό πριν να χτυπήσει η
καταιγίδα. Έχουμε έναν ολάκερο μήνα μπροστά μας· στο
τέλος του, θαρρώ πως καλά θα κάνουμε να ‘μαστε μακριά από
την Γιούτα.»
«Να αφήσουμε την Γιούτα!»
«Έτσι έχει η κατάσταση.»
«Και το αγρόκτημα;»
«Θα μαζέψουμε όσο πιο πολλά μπορούμε σε χρήματα,
και θα αφήσουμε τα υπόλοιπα πίσω. Να σου πω την αλήθεια,
Λούσυ, δεν είναι η πρώτη φορά που σκέφτηκα να το κάνω. Δεν
σκοπεύω να καταθέσω τα όπλα σε κανέναν, όπως όλοι εδώ
κάνουν μπροστά στον καταραμένο τους προφήτη. Είμαι
ελεύθερος Αμερικάνος, και όλα αυτά μου είναι καινούργια.
Θαρρώ, πως είμαι πολύ γέρος για να μάθω. Αν πάει
γυρεύοντας και ‘ρθει σε ετούτο το αγρόκτημα, ίσως και να
συναντηθεί με ένα τσούρμο χοντρά σκάγια τα οποία θα
ταξιδεύουν προς την αντίθετη μεριά.»
«Μα δεν θα μας αφήσουν να φύγουμε», αντέδρασε η
κόρη του.
«Περίμενε ως να έρθει ο Τζέφερσον, και σύντομα θα
τα καταφέρουμε. Εν τω μεταξύ, μη χολοσκάς, αγαπούλα μου,
και μη μου κλαις, αλλιώς θα έχω να κάνω μαζί του αν έρθει
και σε δει έτσι.»
Ο Τζων Φερριέρ άρθρωσε τα παρηγορητικά του λόγια
με έναν τόνο σιγουριάς, όμως εκείνη δεν μπόρεσε να μην
παρατηρήσει πως εκείνο το βράδυ κλείδωσε με περισσή
φροντίδα τις πόρτες, και πως προσεκτικά καθάρισε και γέμισε
την σκουριασμένη του καραμπίνα η οποία κρεμόταν στον
τοίχο της κρεβατοκάμαρας του.

- 128 -
Arthur Conan Doyle

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV. ΑΓΩΝΑΣ ΖΩΗΣ

Το πρωινό που ακολούθησε την συνομιλία του με τον


Μορμόνο Προφήτη, ο Τζων Φερριέρ πήγε στην πόλη του Σάλτ
Λέηκ, και έχοντας βρει έναν γνωστό, ο οποίος κατευθυνόταν
προς τα Βουνά της Νεβάδα, του εμπιστεύθηκε το μήνυμα του
προς τον Τζέφερσον Χόουπ. Εντός του μιλούσε στον νεαρό για
τον επικείμενο κίνδυνο ο οποίος τους απειλούσε, και τη
μεγάλη ανάγκη να επιστρέψει. Έχοντας τελειώσει με αυτό
ένοιωσε καλύτερα, και επέστρεψε σπίτι με την καρδιά του
ξαλαφρωμένη.
Καθώς πλησίαζε στο αγρόκτημα του, ξαφνιάστηκε
βλέποντας από ένα άλογο δεμένο στις κολώνες της εισόδου.
Ξαφνιάστηκε ακόμη περισσότερο καθώς μπήκε βρίσκοντας
δυο νεαρούς άντρες να έχουν καταλάβει το καθιστικό του. Ο
ένας τους, με ένα μακρύ χλωμό πρόσωπο, ακουμπούσε πίσω
στην κουνιστή καρέκλα με τα πόδια του κουρνιασμένα πάνω
στην σόμπα. Ο άλλος, ένας νεαρός με γεροδεμένο λαιμό με
τραχιά γεμάτα χαρακτηριστικά, στεκόταν μπροστά από το
παράθυρο με τα χέρια του στις τσέπες, σφυρίζοντας έναν
γνωστό σκοπό. Και οι δυο τους χαιρέτισαν τον Φερριέρ καθώς
μπήκε μέσα, και εκείνος που καθόταν στην κουνιστή καρέκλα
ξεκίνησε την κουβέντα.
«Ίσως να μην μας γνωρίζετε», είπε. «Από εδώ ο γιος
του Πρεσβύτερου Ντρέμπερ, και εγώ είμαι ο Τζόζεφ
Στάνγκερσον, που ταξίδεψα μαζί σας μέσα στην έρημο όταν ο
Κύριος άπλωσε το χέρι Του και σας έφερε κοντά στο αληθινό
πλήρωμα της εκκλησίας.»
«Όπως Εκείνος θα πράξει με όλα τα έθνη κατά την
βούληση Του εν καλό καιρό», είπε ο άλλος με ρινική φωνή· «Ο
Θεός αργεί μα δεν λησμονεί.»
Ο Τζων Φερριέρ υποκλίθηκε παγερά. Είχε μαντέψει
ποιοι ήταν οι επισκέπτες του.
«Ήρθαμε», συνέχισε ο Στάνγκερσον, «κατόπιν της
συμβουλής των γονέων μας να αιτηθούμε το χέρι της κόρης
σας για όποιον από τους δυο μας θελήσετε εσείς και εκείνη.

- 129 -
Σπουδή στο Άλικο

Καθώς έχω μόνο πέντε συζύγους και ο Αδελφός Ντρέμπερ


από εδώ επτά, έχω την εντύπωση πως η αξίωση μου είναι
ισχυρότερη.»
«Όχι, όχι46, Αδελφέ Στάνγκερσον», φώναξε ο άλλος·
«το ζήτημα δεν είναι πόσες συζύγους έχουμε, αλλά πόσες
μπορούμε να συντηρήσουμε. Ο πατέρας μου κληροδότησε
τους μύλους του, και πλέον είμαι κατά πολύ πλουσιότερος.»
«Εντούτοις οι προοπτικές μου είναι καλύτερες», είπε ο
άλλος, με ζήλο. «Όταν ο Κύριος πάρει τον πατέρα μου, θα έχω
το βυρσοδεψείο του και το εργοστάσιο δέρματος. Τότε θα είμαι
ο Πρεσβύτερος σας, και ίσταμαι ψηλότερα στο Εκκλησίασμα.»
«Εναπόκειται στην κόρη να αποφασίσει»,
ανταπάντησε ο νεαρός Ντρέμπερ, με ένα υπεροπτικό
χαμόγελο στην ίδια του την αντανάκλαση στο γυαλί. «Θα
αφήσουμε το ζήτημα να αποφασισθεί από εκείνη.»
Κατά την διάρκεια του διαλόγου, ο Τζων Φερριέρ είχε
σταθεί θυμωμένος στο κατώφλι, συναντώντας δυσκολία να
κρατηθεί από το να κατεβάσει το καμτσίκι του στις ράχες των
δυο επισκεπτών του.
«Κοιτάτε να δείτε, είπε τελικά, βαδίζοντας βιαστικά
προς το μέρος του, «όταν η κόρη μου σας καλέσει, μπορείτε να
έρθετε, αλλά μέχρι τότε δεν θέλω να ξαναδώ τα πρόσωπα
σας.»
Οι δυο νεαροί Μορμόνοι τον κοίταξαν με κατάπληξη.
Στα μάτια τους ο συναγωνισμός μεταξύ τους για το χέρι της
κόρης αποτελούσε την σπουδαιότερη τιμή τόσο για εκείνη όσο
και για τον πατέρα της.
«Υπάρχουν δυο δρόμοι για να αφήσετε το δωμάτιο»,
φώναξε ο Φερριέρ· «υπάρχει η πόρτα, και υπάρχει και το
παράθυρο. Ποιο θα θέλατε να χρησιμοποιήσετε;»
Το ‘λιοκαμένο του πρόσωπο φάνταζε τόσο αγριεμένο,
και τα λιπόσαρκα χέρια του τόσο απειλητικά, ώστε οι
επισκέπτες του πετάχτηκαν όρθιοι και προέβησαν σε μια

46 Nay, Nay, (???)

- 130 -
Arthur Conan Doyle

βιαστική υποχώρηση. Ο γέρο αγρότης τους ακολούθησε στην


πόρτα.
«Πείτε το μου όταν θα το αποφασίσετε», είπε
σαρδόνια.
«Θα το πληρώσεις αυτό!» φώναξε ο Στάνγκερσον,
κάτασπρος από οργή. «Αψήφησες τον Προφήτη και το
Συμβούλιο των τεσσάρων. Θα το μετανιώνεις μέχρι το τέλος
της ζωής σου.»
«Το χέρι του Κυρίου θα σε πέσει πάνω σου», φώναξε ο
νεαρός Ντρέμπερ· «Θα υψωθεί και θα σε τιμωρήσει!»
«Τότε θα αρχίσω εγώ την τιμωρία», αναφώνησε ο
Φερριέρ αγριεμένα, και θα είχε ορμήσει πάνω να πάρει το
όπλο του αν δεν τον είχε πιάσει η Λούσυ από το χέρι και δεν
τον είχε κρατήσει. Πριν μπορέσει να της ξεφύγει, ο τροχασμός
από τις οπλές των αλόγων του έλεγε πως βρισκόταν ήδη
μακριά.
«Τα φαρισαϊκά καθάρματα!» κραύγασε,
σφουγγίζοντας τον ιδρώτα από το μέτωπο του· «Θα
προτιμούσα να σε δω στον τάφο, κορίτσι μου, παρά γυναίκα
κάποιου από τους δυο τους.»
«Το ίδιο και εγώ, πατέρα», απάντησε όλο θέρμη· «μα ο
Τζέφερσον θα βρίσκεται σύντομα εδώ.»
«Ναι. Δεν θα αργήσει να έρθει. Το συντομότερο το
καλύτερο, γιατί δεν γνωρίζουμε ποια θα είναι η επόμενη τους
κίνηση.»
Ήταν, όντως, ο κατάλληλος καιρός για κάποιον ικανό
να συμβουλέψει και να βοηθήσει να έρθει προς βοήθεια του
αποφασιστικού γέρου αγρότη και της υιοθετημένης του κόρης.
Σε ολόκληρη την ιστορία της αποικίας δεν είχε υπάρξει
κάποια περίπτωση εντονότατης ανυπακοής προς την εξουσία
των Πρεσβυτέρων. Αν μικρά παραπτώματα τιμωρούνταν με
τέτοια αυστηρότητα, ποια θα ήταν η μοίρα αυτού του αρχι-
επαναστάτη. Ο Φερριέρ γνώριζε πως ούτε ο πλούτος ούτε η
θέση του μπορούσαν να τον βοηθήσουν. Άλλοι εξίσου γνωστοί
και πλούσιοι όπως ο ίδιος είχαν δεχθεί επίθεση εδώ και καιρό,
και τα υπάρχοντα τους είχαν δοθεί στην Εκκλησία. Ήταν ένας

- 131 -
Σπουδή στο Άλικο

γενναίος άντρας, μα έτρεμε τους ακαθόριστους, σκιώδεις


τρόμους που αιωρούνταν από πάνω του. Κάθε γνωστό κίνδυνο
μπορούσε να τον αντιμετωπίσει με σιγουριά, αλλά η αγωνία
εκείνη ήταν αποκαρδιωτική. Απέκρυψε τους φόβους του από
την κόρη του, όμως, και προσποιήθηκε για να ελαφρύνει την
όλη κατάσταση, όμως εκείνη, με το έντονο βλέμμα της
αγάπης, είδε ξεκάθαρα πως μαύρο κουράγιο έκανε.
Ανέμενε πως θα λάμβανε κάποιο μήνυμα ή κάποια
επίσημη διαμαρτυρία από τον Γιάνγκ όσον αφορά την
συμπεριφορά του, και δεν έπεσε έξω μολονότι ήρθε κατά έναν
απρόβλεπτο τρόπο. Μόλις ξημέρωσε το επόμενο πρωί βρήκε,
προς έκπληξη του, ένα μικρό τετράγωνο κομμάτι χαρτί
καρφιτσωμένο στο κάλυμμα του κρεβατιού του πάνω από το
μπαούλο του. Πάνω υπήρχε τυπωμένο, με έντονα αραιά
γράμματα:—

«Είκοσι-εννέα ημέρες σου εδόθησαν να μετανοήσεις,


κατόπιν —»

Η παύλα ήταν περισσότερο απειλητική από όποια


απειλή και αν υπήρχε. Με ποιόν τρόπο η προκειμένη
προειδοποίηση έφτασε στο δωμάτιο του προβλημάτισε τον
Τζων Φερριέρ βαθύτατα, γιατί οι υπηρέτες του κοιμόταν σε
ένα εξωτερικό κτίσμα, και οι πόρτες και τα παράθυρα ήταν
όλα τους ασφαλισμένα. Τσαλάκωσε το χαρτί και δεν είπε λέξη
στην κόρη του, αλλά το περιστατικό παρέμεινε βαθιά
παγώνοντας την καρδιά του. Οι είκοσι-εννέα μέρες
αποτελούσαν προφανώς τη μηνιαία διορία την οποία ο Γιάνγκ
είχε υποσχεθεί. Ποια δύναμη και ποιο κουράγιο θα χρειαζόταν
εμπρός σε έναν εχθρό οπλισμένο με τόσο μυστηριώδεις
δυνάμεις; Το χέρι που έβαλε το μήνυμα θα μπορούσε να τον
έχει χτυπήσει στην καρδιά, και ούτε που θα καταλάβαινε
ποιος θα τον είχε δολοφονήσει.
Ακόμη πιότερο αναστατωμένος ήταν το επόμενο πρωί.
Είχαν καθίσει να πάρουν το πρωινό τους όταν η Λούσυ με μια
κραυγή έκπληξης έδειξε προς τα πάνω. Στο κέντρο του

- 132 -
Arthur Conan Doyle

ταβανιού ήταν σκαλισμένο, με ένα καμένο ξύλο προφανώς, ο


αριθμός 28. Για την κόρη του ήταν ακατάληπτο, και εκείνος
δεν την διαφώτισε περισσότερο. Την νύχτα εκείνη κάθισε με
το όπλο του και φύλαξε σκοπιά. Δεν είδε και ούτε άκουσε το
παραμικρό, και όμως το πρωί ένα μεγάλο 27 είχε γραφτεί στο
εξωτερικό της πόρτας του.
Έτσι η μια μέρα ακολούθησε την άλλη· και με κάθε
πρωινό ανακάλυπτε πως οι αθέατοι εχθροί του κρατούσαν το
μέτρημα, και σημάδευαν σε κάποιο ευδιάκριτο σημείο τον
αριθμό των ημερών οι οποίες του απέμεναν από την περίοδο
χάριτος. Μερικές φορές οι μοιραίοι αριθμοί εμφανίζονταν
πάνω στους τοίχους, άλλες πάλι στο πάτωμα, και
περιστασιακά βρίσκονταν πάνω σε μικρά ξύλα κολλημένα
πάνω στην πόρτα του κήπου ή στα πρεβάζια. Παρά την
άγρυπνη προσοχή του ο Τζων Φερριέρ δεν είχε κατορθώσει να
ανακαλύψει τον τρόπο κατά τον οποίο οι συγκεκριμένες
καθημερινές προειδοποιήσεις συνεχίζονταν. Ένας τρόμος
σχεδόν υπερφυσικός τον καταλάμβανε στην θέα τους. Τον
κατέβαλλαν και τον έκαναν νευρικό, και τα μάτια του είχαν το
προβληματισμένο βλέμμα κάποιας στοιχειωμένης ψυχής.
Τώρα του απόμενε μια μονάχη ελπίδα στην ζωή, και αυτήν
ήταν η άφιξη του νεαρού κυνηγού από την Νεβάδα.
Οι είκοσι είχαν αλλάξει σε δεκαπέντε και οι δεκαπέντε
σε δέκα, μα δεν είχαν νέα από τον απόντα. Ο ένας μετά τον
άλλο οι αριθμοί κατέβαιναν, και ακόμη δεν φαινόταν ίχνος
του. Όποτε ένας καβαλάρης κατηφόριζε τον δρόμο, ή ένας
οδηγός φώναζε την ομάδα του, ο γέρο αγρότης έτρεχε στην
πόρτα με την σκέψη πως η βοήθεια είχε επιτέλους φτάσει. Εν
τέλει, όταν είδε το πέντε να αντικαθίσταται από το τέσσερα
και κατόπιν αυτού το τρία, αποθαρρύνθηκε, και εγκατέλειψε
κάθε ελπίδα απόδρασης. Μονάχος του, και με περιορισμένη
γνώση για τα βουνά τα οποία περιέβαλαν την αποικία, ήξερε
πως ήταν ανίσχυρος. Οι πολυσύχναστοι δρόμοι
παρακολουθούσαν και φυλάσσονταν διαρκώς, και κανείς δεν
μπορούσε να κινηθεί εντός τους δίχως την άδεια του
Συμβουλίου. Όπου και αν στρεφόταν, δεν φαινόταν να

- 133 -
Σπουδή στο Άλικο

υπάρχει διαφυγή από την τιμωρία που κρεμόταν από πάνω


του. Και όμως ο γέρος άντρας ποτέ δεν έχασε την
αποφασιστικότητα του να αποχωριστεί την ίδια του την ζωή
πριν δώσει την συγκατάθεση του σε ότι θεωρούσε ως την
ατίμωση της κόρης του.
Καθόταν μονάχος του ένα βράδυ βυθισμένος σε σκέψη
βαθιά για τα βάσανα του, και ψάχνοντας ματαίως για κάποια
οδό διαφυγής. Εκείνο το πρωί είχε φανερώσει τον αριθμό 2
πάνω στους τοίχους του σπιτιού του, και η επόμενη μέρα θα
ήταν η τελευταία της διορίας. Τι θα συνέβαινε τότε; Κάθε
είδους ακαθόριστες και τρομερές σκέψεις πλημμύρισαν την
φαντασία του. Και η κόρη του—τι θα απογινόταν όταν εκείνος
θα είχε φύγει; Δεν υπήρχε διέξοδος από το αόρατο δίκτυο το
οποίο είχε τραβηχτεί ολόγυρα τους. Βύθισε το κεφάλι του
πάνω στο τραπέζι και έκλαψε με λυγμούς στην σκέψη του
πόσο ανήμπορος ήταν.
Τι ήταν αυτό; Στην σιωπή άκουσε έναν απαλό ήχο
ξυσίματος—χαμηλό, αλλά πολύ ευδιάκριτο μέσα στην
νυχτερινή σιωπή. Ήρθε από την πόρτα του σπιτιού. Ο Φερριέρ
πήγε πατητά ως το χωλ και αφουγκράστηκε με προσοχή.
Υπήρξε μια παύση για μερικές στιγμές, και κατόπιν ο
χαμηλός ύπουλος ήχος επαναλήφθηκε. Κάποιος προφανώς
χτυπούσε πολύ απαλά στην πόρτα. Να επρόκειτο για κάποιον
νυχτερινό δολοφόνο που είχε έρθει για να πραγματοποιήσει
τα δολοφονικά προστάγματα του μυστικού δικαστηρίου; Ή να
επρόκειτο για κάποιο πράκτορα ο οποίος να σημάδευε πως η
στερνή μέρα της περιόδου χάριτος είχε φτάσει. Ο Τζων
Φερριέρ ένοιωσε εκείνη την στιγμή πως ο θάνατος θα ήταν
καλύτερος από την αγωνία η οποία είχε καταρρακώσει τα
νεύρα του και είχε παγώσει την καρδιά του. Πετάχτηκε εμπρός
τραβώντας το μάνδαλο και ανοίγοντας την πόρτα.

- 134 -
Arthur Conan Doyle

Έξω όλα ήταν ήρεμα και σιωπηλά. Η νύχτα ήταν


όμορφη, και τα άστρα έλαμπαν ψηλά στον ουρανό. Ο μικρός
μπροστινός κήπος απλωνόταν μπροστά στα μάτια του αγρότη
περιτριγυρισμένος από τον φράχτη και την πόρτα, αλλά ούτε
εκεί ούτε και στον δρόμο φαινόταν ψυχή. Με έναν
αναστεναγμό ανακούφισης, ο Φερριέρ κοίταξε δεξιά και
αριστερά, μέχρι που έτυχε να κοιτάξει κάτω στα πόδια του
βλέποντας προς έκπληξη του έναν άντρα να κείτεται
μπρούμυτα στο έδαφος, με χέρια και πόδια απλωμένα.
Τα έχασε τόσο από το θέαμα που ακούμπησε πάνω
στον τοίχο με το ένα του χέρι στο λαιμό για να καταπνίξει την
τάση του να φωνάξει. Η πρώτη του σκέψη ήταν πως η
πεσμένη μορφή ήταν κάποιος πληγωμένος ή ετοιμοθάνατος
άντρας, μα μόλις τον κοίταξε τον είδε να σέρνεται πάνω στο
έδαφος και να μπαίνει μέσα στο σπίτι σαν ερπετό. Μόλις
βρέθηκε μέσα ο άντρας τινάχτηκε όρθιος, κλείνοντας την
πόρτα, και αποκαλύπτοντας στον έκπληκτο αγρότη το
αγριωπό πρόσωπο και την αποφασιστική έκφραση του
Τζέφερσον Χόουπ.

- 135 -
Σπουδή στο Άλικο

«Θεούλη μου!» είπε πνιγμένα ο Τζων Φερριέρ. «Με


κατατρόμαξες! Τι σε έκανε να μπεις μέσα έτσι;»
«Δώσε μου φαγητό», είπε ο άλλος τραχιά. «Έχω να
βάλω κάτι στο στόμα μου εδώ και σαράντα-οχτώ ώρες.» Έπεσε
πάνω στο κρύο κρέας και το ψωμί που ήταν απλωμένα ακόμη
πάνω στο τραπέζι από το δείπνο του οικοδεσπότη του, και το
καταβρόχθισε με βουλιμία. «Η Λούσυ βαστάει καλά;» ρώτησε,
μόλις είχε ικανοποιήσει την πείνα του.
«Ναι. Δεν γνωρίζει τον κίνδυνο», απάντησε ο πατέρας
της.
«Καλό αυτό. Το σπίτι παρακολουθείται από όλες τις
μεριές. Για αυτό και σύρθηκα μέχρι εδώ. Μπορεί να είναι
καλοί, αλλά δεν είναι τόσο καλοί όσο ένας κυνηγός των
Washoe.»
Ο Τζων Φερριέρ ένοιωθε άλλος άνθρωπος τώρα που
συνειδητοποιούσε πως είχε έναν αφοσιωμένο σύμμαχο.
Άρπαξε το γεροδεμένο χέρι του νεαρού και το έσφιξε
εγκάρδια. «Πρέπει να είσαι περήφανος για τον εαυτό σου»,
είπε. «Δεν υπάρχουν πολλοί που θα έρχονταν να μοιραστούν
τον κίνδυνο και τα βάσανα μας.»
«Έπεσες διάνα, σύντροφε», απάντησε ο νεαρός
κυνηγός. «Σε σέβομαι αφάνταστα, αλλά αν ήσουν μόνος σε
ετούτη την ιστορία θα το σκεφτόμουν διπλά πριν βάλω το
κεφάλι μου σε μια τέτοια σφηκοφωλιά. Για την Λούσυ ήρθα,
και κακό δεν θα την βρει θαρρώ αν η οικογένεια των Χόουπ
στην Γιούτα δεν λιγοστέψει κατά έναν.
«Τι θα κάνουμε;»
«Η αυριανή είναι η τελευταία σου μέρα, και αν δεν
δράσεις απόψε χάθηκες. Έχω αφήσει ένα μουλάρι και δυο
άλογα δεμένα κάτω στην Ρεματιά του Αετού. Πόσα λεφτά
έχεις;»
«Δυο χιλιάδες δολάρια σε χρυσό, και πέντε σε
χαρτονομίσματα.»
«Αρκούν. Έχω άλλα τόσα να βάλω και εγώ. Πρέπει να
πάμε προς την πόλη του Κάρσον μέσα από τα βουνά. Καλά θα

- 136 -
Arthur Conan Doyle

κάνεις να ξυπνήσεις την Λούσυ. Καλύτερα που οι υπηρέτες


δεν κοιμούνται στο σπίτι.»
Για όσο ο Φερριέρ έλειπε, προετοιμάζοντας την κόρη
του για το επικείμενο ταξίδι, ο Τζέφερσον Χόουπ πακετάρισε
ότι φαγώσιμο μπορούσε να βρει σε ένα μικρό πακέτο, και
γέμιζε μια πήλινη κανάτα με νερό, γνωρίζοντας εκ πείρας πως
οι βουνίσιες πηγές ήταν λιγοστές και απείχαν αρκετά μεταξύ
τους. Μόλις που είχε προλάβει τις ετοιμασίες του πριν ο
αγρότης επιστρέψει με την κόρη του ντυμένη και έτοιμη για να
ξεκινήσουν. Ο χαιρετισμός μεταξύ των εραστών ήταν θερμός,
αλλά σύντομος, γιατί οι στιγμές ήταν πολύτιμες, και υπήρχαν
πολλά να γίνουν.
«Πρέπει να ξεκινήσουμε αμέσως», είπε ο Τζέφερσον
Χόουπ με μια χαμηλή αλλά αποφασισμένη φωνή, σαν
κάποιου που αντιλαμβάνεται το μέγεθος του κινδύνου, μα έχει
κάνει πέτρα την καρδιά του για να τον αντιμετωπίσει. «Η
μπροστινή και η πίσω είσοδος παρακολουθούνται, αλλά με
προσοχή ίσως να ξεφύγουμε από το πλαϊνό παράθυρο και
μέσα από τα χωράφια. Μόλις φτάσουμε στον δρόμο θα μας
μένουν μόνο δυο μίλια από την Ρεματιά όπου τα άλογα μας
περιμένουν. Μέχρι το χάραμα θα πρέπει να έχουμε φτάσει
στα βουνά.»
«Και αν μας σταματήσουν», ρώτησε ο Φερριέρ.
Ο Χόουπ χτύπησε την λαβή του όπλου που προεξείχε
από το χιτώνιο του. «Αν είναι πάρα πολλοί για να τους
κάνουμε καλά θα πάρουμε δυο-τρεις από δαύτους μαζί μας»,
είπε με ένα κακόβουλο χαμόγελο.
Τα φώτα μέσα στο σπίτι είχαν όλα σβηστεί, και από το
σκοτεινιασμένο παράθυρο ο Φερριέρ κοίταξε πάνω από τα
χωράφια που του άνηκαν, και τα οποία έπρεπε τώρα να
εγκαταλείψει για πάντα. Είχε εδώ και καιρό προετοιμαστεί για
την θυσία, εντούτοις, και η σκέψη της τιμής και της ευτυχίας
της κόρης του υπερίσχυαν κάθε θλίψης για την χαμένη του
περιουσία. Όλα έδειχναν τόσο γαλήνια και τόσο ευτυχισμένα,
τα δέντρα που θρόιζαν και η πλατιά σιωπηλή έκταση του
σιτοβολώνα, ώστε ήταν δύσκολο να συλλάβει με το μυαλό του

- 137 -
Σπουδή στο Άλικο

πως το πνεύμα του δολοφόνου ενέδρευε μέσα σε όλα τους. Και


όμως το ωχρό πρόσωπο και η αποφασισμένη έκφραση του
νεαρού κυνηγού φανέρωνε πως κατά την προσέγγιση του στο
σπίτι είχε δει αρκετά για να τον ικανοποιήσουν όσον αφορά το
θέμα.
Ο Φερριέρ κουβαλούσε την τσάντα με τον χρυσό και τα
χαρτονομίσματα, ο Τζέφερσον Χόουπ είχε τις φτωχικές
προμήθειες και το νερό, ενώ η Λούσυ είχε ένα μικρό δέμα το
οποίο περιείχε μερικά από τα πιο αγαπημένα της υπάρχοντα.
Ανοίγοντας το παράθυρο πολύ αργά και προσεκτικά,
περίμεναν έως ότου ένα σκοτεινό σύννεφο κάλυψε κάπως την
νύχτα, και κατόπιν ο ένας μετά τον άλλο πέρασαν από μέσα
του στον μικρό κήπο. Με κομμένη ανάσα και σκυφτοί τον
διέσχισαν παραπατώντας, και έφτασαν το καταφύγιο ενός
φράχτη, τον οποίο και ακολούθησαν μέχρι που έφτασαν στο
άνοιγμα που έβγαζε στα χωράφια του καλαμποκιού. Είχαν
φτάσει ως εκεί όταν ο νεαρός έπιασε τους δυο συντρόφους του
και τους τράβηξε κάτω μέσα στην σκιά, όπου απέμειναν
σιωπηλοί και τρέμοντας.
Αποτελούσε ευτύχημα πως η εξάσκηση στην στέπα
είχε δώσει στον Τζέφερσον Χόουπ τα αυτιά ενός λύγκα 47 .
Εκείνος και οι φίλοι του μόλις που πρόλαβαν να σκύψουν πριν
το μελαγχολικό χουχούτισμα μιας βουνίσιας κουκουβάγιας
ακουστεί μερικές γυάρδες μακρύτερα τους, και το οποίο
απαντήθηκε αμέσως από ένα άλλο χουχούτισμα σε μικρή
απόσταση. Την ίδια στιγμή μια αμυδρή σκιώδη μορφή
ξεπρόβαλε από το άνοιγμα για το οποίο κατευθύνονταν, και
να βγάλει τη μελαγχολική κραυγή του σινιάλου, στην οποία
ένας δεύτερος άντρας εμφανίστηκε από εκεί που βρισκόταν
κρυμμένος.
«Αύριο τα μεσάνυχτα», είπε ο πρώτος που φάνηκε να
είναι ο αρχηγός. «Όταν ο κούκος 48 φωνάξει τρεις φορές.»

47 (Σ.τ.Μ.) Λυγξ

48 Whip-poor-Will

- 138 -
Arthur Conan Doyle

«Έχει καλώς», αποκρίθηκε ο άλλος. «Να το πω στον


Αδελφό Ντρέμπερ;»
«Πες του το, κι από εκείνον στους υπόλοιπους. Εννέα
με επτά!»
«Επτά με πέντε!» επανέλαβε ο άλλος, και οι μορφές
απομακρύνθηκαν προς διαφορετικές κατευθύνσεις. Οι
τελευταία κουβέντα τους ήταν προφανώς κάποιου είδους
σύνθημα και παρασύνθημα. Την στιγμή που τα βήματα τους
είχαν χαθεί στην απόσταση, ο Τζέφερσον Χόουπ τινάχτηκε
πάνω, και βοηθώντας τους συντρόφους του να περάσουν μέσα
από το άνοιγμα, άνοιξε τον δρόμο μέσα από τα χωράφια όσο
πιο γρήγορα μπορούσε, στηρίζοντας και σχεδόν κουβαλώντας
το κορίτσι όταν είχε φανεί πως τα πόδια της δεν την
κρατούσαν.
«Βιαστείτε! Βιαστείτε!» έλεγε πνιχτά κατά καιρούς.
«Είμαστε μέσα στις γραμμές των φρουρών. Τα πάντα
εξαρτιούνται από την ταχύτητα. Βιαστείτε!»
Μόλις βρέθηκαν στον κεντρικό δρόμο άρχισαν να
κινούνται ταχύτατα. Μόνο μια φορά συνάντησαν κάποιον, και
τότε κατάφεραν να ξεγλιστρήσουν σε ένα χωράφι, και να
γλιτώσουν την αναγνώριση. Πριν να φτάσουν στην πόλη ο
κυνηγός έστριψε σε ένα τραχύ και στενό μονοπάτι το οποίο
οδηγούσε στα βουνά. Δυο σκοτεινές τραχιές κορυφές
υψώνοντας από πάνω τους μέσα στο σκοτάδι, και η στενωπός
που περνούσε ανάμεσα τους ήταν το Φαράγγι του Αετού στο
οποίο τα άλογα τους περίμεναν. Με αλάθητο ένστικτο ο
Τζέφερσον Χόουπ διάλεγε τον δρόμο μέσα από τους μεγάλους
βράχους και κατά μήκους της ξεραμένης κοίτης, μέχρι που
έφτασε μια απόμερη στροφή, καλυμμένη από βράχια, όπου τα
πιστά ζώα είχαν δεθεί. Το κορίτσι τοποθετήθηκε πάνω στο
μουλάρι, και ο γέρο Φερριέρ πάνω σε ένα από τα άλογα, μαζί
με το σακούλι με τα χρήματα, ενώ ο Τζέφερσον Χόουπ τους
οδηγούσε μέσα από ένα απόκρημνο και επικίνδυνο μονοπάτι.
Επρόκειτο για ένα δυσπρόσιτο δρόμο για όποιον δεν
ήταν συνηθισμένος να αντικρίζει την Φύση στις πλέον άγριες
διαθέσεις της. Από τη μια πλευρά ένας μεγάλος γκρεμός

- 139 -
Σπουδή στο Άλικο

υψωνόταν για καμιά τριανταριά μέτρα ή και περισσότερο,


μαύρος, βλοσυρός, και απειλητικός, με μακριές βασαλτικές
στήλες πάνω στην τραχιά του επιφάνεια σαν να ήταν τα
πλευρά κάποιου πετρωμένου τέρατος. Από την άλλη πλευρά
ένα συνονθύλευμα από ογκόλιθους και πεσμένα βράχια έκανε
κάθε προσπάθεια ανάβασης αδύνατη. Μεταξύ των δυο
περνούσε ένα ακανόνιστο μονοπάτι, τόσο στενό σε κάποια
σημεία που χρειαζόταν να ταξιδεύουν σε Ινδιάνικη σειρά, και
τόσο τραχύ που μόνο εξασκημένοι ιππείς θα μπορούσαν να το
διασχίσουν. Ωστόσο παρά όλους τους κινδύνους και τις
δυσκολίες, οι καρδιές των φυγάδων ήταν ανάλαφρες, γιατί
κάθε βήμα μεγάλωνε την απόσταση μεταξύ αυτών και του
τρομερού δεσποτισμού από τον οποίον είχαν τραπεί σε φυγή.
Σύντομα είχαν αποδείξεις, ωστόσο, πως βρίσκονταν
ακόμη εντός της δικαιοδοσίας των Αγίων. Είχαν φτάσει το
πλέον άγριο και πιο απομονωμένο κομμάτι του περάσματος
όταν το κορίτσι άφησε μια ξαφνιασμένη κραυγή, και έδειξε
προς τα πάνω. Πάνω σε έναν βράχο που επέβλεπε το
μονοπάτι, σκοτεινός και ξεκάθαρος ενάντια στον ουρανό,
στεκόταν ένας μοναχικός φρουρός. Τους είδε μόλις τον
αντιλήφθηκαν και εκείνοι, και η στρατιωτική πρόκληση του
«Αλτ τις ει?» αντήχησε μέσα στην σιωπηλή ρεματιά.

- 140 -
Arthur Conan Doyle

«Ταξιδιώτες από την Νεβάδα», είπε ο Τζέφερσον


Χόουπ, με το χέρι του πάνω στο τουφέκι το οποίο κρεμόταν
από την σέλλα του.
Διέκριναν τον μοναχικό παρατηρητή να πιάνει το
όπλο του και να προσπαθεί να κοιτάξει κάτω σαν να μην είχε
ικανοποιηθεί από την απάντηση τους.
«Με ποιανού την άδεια;» ρώτησε.
«Των Ιερών Τεσσάρων», απάντησε ο Φερριέρ. Οι
εμπειρίες τους από τους Μορμόνους τον είχαν διδάξει πως
αυτή αποτελούσε την ανώτερη εξουσία την οποία μπορούσε
να επικαλεστεί.
«Εννέα με επτά», φώναξε ο φρουρός.
«Επτά με πέντε», αποκρίθηκε ο Τζέφερσον Χόουπ
αμέσως, ενθυμούμενος το παρασύνθημα το οποίο είχε
ακούσει στον κήπο.
«Περάστε, και ο Κύριος μαζί σας», είπε η φωνή από
πάνω τους. Πέρα από το σημείο εκείνο το μονοπάτι φάρδαινε,
και τα άλογα μπορούσαν να κινηθούν με ελαφρύ καλπασμό.
Κοιτώντας πίσω, έβλεπαν τον μοναχικό σκοπό να γέρνει
πάνω στο όπλο του, και ήξεραν πως είχαν περάσει το πλέον
προκεχωρημένο φυλάκιο των διαλεχτών, και πως η ελευθερία
απλωνόταν μπροστά τους.

- 141 -
Σπουδή στο Άλικο

ΚΕΦΑΛΑΙΟ V. ΟΙ ΑΓΓΕΛΟΙ ΤΗΣ


ΕΚ∆ΙΚΗΣΗΣ

Ολόκληρη την νύχτα η πορεία τους πέρασε μέσα από


δαιδαλώδεις στενωπούς και πάνω από τραχιά και σπαρμένα
βράχια μονοπάτια. Αρκετές φορές έχασαν τον δρόμο τους,
αλλά η βαθιά γνώση του Χόουπ για τα βουνά τους έφερνε και
πάλι πίσω στο δρόμο τους κάθε φορά. Όταν χάραξε, μια
σκηνή μαγευτικής μολονότι άγριας ομορφιάς απλώθηκε
εμπρός τους. Προς κάθε κατεύθυνση οι ψηλές χιονισμένες
βουνοκορφές τους περιτριγύριζαν, ξεχωρίζοντας η μια πάνω
από την ράχη της άλλης στον μακρινό ορίζοντα. Τόσο
απότομες ήταν οι βραχώδεις πλαγιές προς κάθε πλευρά, ώστε
τα πεύκα και τα αγριόπευκα έμοιαζαν να κρέμονται πάνω
από τα κεφάλια τους, και πως χρειαζόταν ένα μονάχα φύσημα
του αέρα για να τα κάνει να πέσουν πάνω τους. Και ο
συγκεκριμένος φόβος δεν αποτελούσε κύημα της φαντασίας
τους, γιατί η γυμνή κοιλάδα ήταν διάσπαρτη από δέντρα και
βράχια τα οποία είχαν πέσει καθ’ αυτόν τον τρόπο. Ακόμη και
καθώς περνούσαν, ένας μεγάλος βράχος κύλησε με ένα τραχύ
κοφτό ήχο ο οποίος ξύπνησε τις αντηχήσεις μέσα στα
σιωπηλά χάσματα, και ξάφνιασε τα κουρασμένα άλογα
κάνοντας τα να αρχίσουν να καλπάζουν.
Καθώς ο ήλιος σηκώθηκε αργά πάνω από τον
ανατολικό ορίζοντα, οι κορυφές των ψηλών βουνών
φωτίστηκαν η μια μετά την άλλη, σαν λάμπες σε γιορτή, μέχρι
που όλες τους κοκκίνισαν και έλαμπαν. Το μαγευτικό θέαμα
ευθύμησε τις καρδιές των τριών φυγάδων και τους έδωσε
ανανεωμένη δύναμη. Σε έναν άγριο χείμαρρο ο οποίος
ξεχυνόταν από μια ρεματιά σταμάτησαν και πότισαν τα
άλογα τους, καθώς μοιράστηκαν ένα βιαστικό πρωινό. Η
Λούσυ και ο πατέρας της ευχαρίστως θα ξεκουράζονταν λίγο
ακόμη, όμως ο Τζέφερσον Χόουπ ήταν ανένδοτος. «Θα
βρίσκονται πλέον στο κατόπι μας», είπε. «Τα πάντα
εξαρτώνται από την βιάση μας. Όταν φτάσουμε με ασφάλεια

- 142 -
Arthur Conan Doyle

στο Κάρσον θα μπορέσουμε να αναπαυτούμε για την


υπόλοιπη ζωή μας.»
Κατά την διάρκεια ολόκληρης της μέρας εκείνης
συνέχισαν να προχωρούν με δυσκολία μέσα από τα στενά
μονοπάτια, και μέχρι το βράδυ υπολόγιζαν πως βρίσκονταν
περισσότερο από τριάντα μίλια μακριά από τους εχθρούς τους.
Μόλις νύχτωσε διάλεξαν την βάση ενός γκρεμού, όπου τα
βράχια τους προσέφεραν κάποια προστασία από τον παγερό
άνεμο, και εκεί στριμωγμένοι κοντά για ζεστασιά, χάρηκαν
μερικές ώρες ύπνου. Πριν το χάραμα, όμως, είχαν σηκωθεί και
πάρει τον δρόμο τους για άλλη μια φορά. Δεν είδαν σημάδι
κάποιων διωκτών τους, και ο Τζέφερσον Χόουπ άρχισε να
σκέφτεται πως ήταν αρκετά μακριά από την περιοχή επιρροής
της τρομερής οργάνωσης της οποίας την έχθρα είχαν επισύρει.
Ελάχιστα γνώριζε σχετικά με το πόσο μακριά εκείνο το
σιδερένιο χέρι μπορούσε να απλώσει, ή το πόσο σύντομα θα
έπεφτε πάνω τους και θα τους σύντριβε.
Περί τα μέσα της δεύτερης μέρας της φυγής τους οι
φτωχικές τους προμήθειες άρχισαν να τελειώνουν. Το γεγονός
ελάχιστα ανησύχησε τον κυνηγό, ωστόσο, γιατί υπήρχε
αρκετό κυνήγι στα βουνά και κατά το παρελθόν είχε συχνά
χρειαστεί να στηριχθεί στο τουφέκι του για τα προς το ζην.
Διαλέγοντας μια προφυλαγμένη κώχη, σώριασε μερικά ξερά
κλαδιά και άναψε μια καλή φωτιά, στην οποία οι σύντροφοι
του θα μπορούσαν να ζεσταθούν, γιατί βρίσκονταν σχεδόν
χίλια-πεντακόσια μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, και
ο αέρας ήταν τσουχτερός και οξύς. Έχοντας δέσει τα ζώα, και
αποχαιρετίσει την Λούσυ, έριξε το όπλο του πάνω στον ώμο,
και ξεκίνησε να βρει οτιδήποτε η τύχη έφερνε στον δρόμο του.
Κοιτάζοντας πίσω είδε τον γέρο και το νεαρό κορίτσι να
σκύβουν πάνω από την δυνατή φωτιά, καθώς τα τρία ζώα
στέκονταν ακίνητα πιο πίσω. Κατόπιν τα βράχια που
παρεμβλήθηκαν τους έκρυψαν από τα μάτια του.
Περπάτησε για κάνα δυο μίλια στη μια ρεματιά
κατόπιν της άλλης δίχως επιτυχία, μολονότι από τα ίχνη πάνω
στους κορμούς των δέντρων, και άλλες ενδείξεις, έκρινε πως

- 143 -
Σπουδή στο Άλικο

έπρεπε να υπάρχουν αρκετές αρκούδες στην περιοχή. Εν τέλει,


έπειτα από δυο με τρεις ώρες άκαρπης έρευνας, σκεπτόταν να
επιστρέψει πίσω με βαριά καρδιά, όταν ρίχνοντας μια ματιά
προς τα πάνω είδε ένα θέαμα το οποίο έστειλε μια ανατριχίλα
ευχαρίστησης στην καρδιά του. Στην άκρη μιας προεξέχουσας
κορυφής, εκατόν-πενήντα με διακόσια μέτρα από πάνω του,
στεκόταν ένα πλάσμα που έμοιαζε με πρόβατο, αλλά
οπλισμένο με μεγάλα κέρατα. Το αγριοκάτσικο 49 —γιατί έτσι
λέγεται—ενεργούσε, προφανώς, σαν φύλακας κάποιου
κοπαδιού το οποίο ήταν αόρατο στον κυνηγό· μα ευτυχώς
κατευθυνόταν προς την αντίθετη κατεύθυνση, και δεν τον είχε
αντιληφθεί. Ξαπλωμένος χάμω, ακούμπησε το τουφέκι του
πάνω σε έναν βράχο, και σκόπευσε σταθερά και με προσοχή
πριν τραβήξει την σκανδάλη. Το ζώο τινάχτηκε στον αέρα,
έκανε ένα δυο κλονισμένα βήματα για μια στιγμή στην άκρη
του βαράθρου, και έπειτα έπεσε βαριά μέσα στην κοιλάδα από
κάτω.
Το πλάσμα ήταν αρκετά βαρύ για το σηκώσει, έτσι ο
κυνηγός αρκέσθηκε να κόψει ένα μπούτι και μέρος από τα
πλευρά. Με το τρόπαιο του στους ώμους, βιαστικά
ακολούθησε το δρόμο του γυρισμού, γιατί η νύχτα είχε αρχίσει
να βαθαίνει. Μόλις που είχε ξεκινήσει, όμως, όταν
συνειδητοποίησε την δυσκολία που αντιμετώπιζε. Στον
ενθουσιασμό του είχε περιπλανηθεί μακρύτερα από τις
ρεματιές τις οποίες γνώριζε, και δεν ήταν εύκολη η ανεύρεση
του μονοπατιού που είχε ακολουθήσει. Η κοιλάδα στην οποία
είχε βρεθεί χωριζόταν και ξανά χωριζόταν σε πολλά
φαράγγια, τα οποία έμοιαζαν τόσο πολύ μεταξύ τους που
ήταν αδύνατον να ξεχωρίσεις το ένα από το άλλο.
Ακολούθησε ένα για κάνα μίλι ή κάπου τόσο μέχρι που
έφτασε σε έναν ορεινό χείμαρρο τον οποίο ήταν σίγουρος πως
δεν είχε ξαναδεί πριν. Πεπεισμένος πως είχε πάρει την λάθος
στροφή, δοκίμασε άλλο ένα, μα με το ίδιο αποτέλεσμα. Η
νύχτα βάθαινε γοργά, και είχε σχεδόν σκοτεινιάσει πριν

49 big-horn

- 144 -
Arthur Conan Doyle

επιτέλους βρεθεί σε ένα στενό μονοπάτι το οποίο γνώριζε.


Ακόμη και τότε δεν ήταν εύκολο να παραμείνει στο σωστό
μονοπάτι, γιατί το φεγγάρι δεν είχε ανατείλει ακόμη, και τα
ψηλά βράχια σε κάθε πλευρά έκαναν το σκοτάδι περισσότερο
βαθύ. Κουρασμένος από το φορτίο του, και εξαντλημένος από
την προσπάθεια, παραπατούσε ακολουθώντας το, κρατώντας
το κουράγιο του στην σκέψη πως κάθε βήμα τον έφερνε πιο
κοντά στην Λούσυ, και πως κουβαλούσε αρκετό κρέας για να
τους εξασφαλίσει τροφή για το υπόλοιπο του ταξιδιού τους.
Είχε πλέον φτάσει στο στόμιο του στενωπού στο οποίο
τους είχε αφήσει. Ακόμη και μέσα στο σκοτάδι αναγνώριζε το
περίγραμμα των βράχων που το περιέβαλλαν. Έπρεπε,
συλλογίστηκε, να τον περιμένουν εναγωνίως, γιατί έλειπε για
σχεδόν πέντε ώρες. Στην χαρά της καρδιάς του έφερε τα χέρια
του στο στόμα και έκανε την στενή κοιλάδα να αντηχήσει ένα
δυνατό χαιρετισμό σαν σινιάλο πως ερχόταν. Στάθηκε και
αφουγκράστηκε για κάποια απάντηση. Τίποτα δεν ακούστηκε
εκτός από την κραυγή του, η οποία γέμισε τις μελαγχολικές
σιωπηλές ρεματιές, και έφτασε πίσω στα αυτιά του σε
αναρίθμητες επαναλήψεις. Φώναξε ξανά, ακόμη πιο δυνατά
ετούτη την φορά, και πάλι ούτε ψίθυρος δεν ήρθε από τους
φίλους που είχε αφήσει πριν από λίγη ώρα. Ένα ασαφής,
απροσδιόριστος φόβος τον κατέλαβε, και με αλλοφροσύνη
ξεχύθηκε εμπρός, ρίχνοντας την πολύτιμη τροφή μέσα στην
ταραχή του.
Όταν πέρασε την στροφή, είδε μπροστά του το σημείο
όπου είχε αναφτεί η φωτιά. Υπήρχε ακόμη ένας σωρός από
αποκαΐδια που έφεγγαν, αλλά ήταν φανερό πως δεν είχε
φροντιστεί από την αναχώρηση του. Η ίδια νεκρική σιωπή
βασίλευε ακόμη ολόγυρα. Με τους φόβους του να έχουν
μεταβληθεί σε βεβαιότητες, συνέχισε βιαστικά. Δεν υπήρχε
ψυχή ζώσα κοντά στα απομεινάρια της φωτιάς: ζώα, άντρας,
κόρη, όλοι είχαν χαθεί. Ήταν ξεκάθαρο πως κάποια αιφνίδια
και τρομερή συμφορά είχε συμβεί κατά την απουσία του—μια
συμφορά η οποία τους είχε αγκαλιάσει όλους, και όμως δεν
είχε αφήσει ίχνη πίσω της.

- 145 -
Σπουδή στο Άλικο

Σε παραζάλη και έκπληξη από το πλήγμα, ο


Τζέφερσον Χόουπ ένοιωθε το κεφάλι του να στριφογυρνά, και
χρειάστηκε να στηριχθεί πάνω στο τουφέκι του για να
γλιτώσει το πέσιμο. Ήταν κατ’ ουσία άνθρωπος της δράσης,
όμως, και σύντομα ανένηψε από την προσωρινή αδυναμία του.
Αρπάζοντας ένα μισό-καμένο κομμάτι ξύλου από την φωτιά
το οποίο σιγόκαιγε, το φύσηξε να ανάψει, και με την βοήθεια
του ερεύνησε τη μικρή τους κατασκήνωση. Το έδαφος ήταν
πατημένο από τις οπλές αλόγων, φανερώνοντας πως μια
μεγάλη ομάδα εφίππων είχε αιφνιδιάσει τους φυγάδες, και η
κατεύθυνση των πατημασιών τους αποδείκνυε πως κατόπιν
είχαν στραφεί πίσω προς την πόλη του Σαλτ Λέηκ. Να είχαν
πάρει πίσω μαζί τους και τους δυο συντρόφους του; Ο
Τζέφερσον Χόουπ είχε πλέον πειστεί πως έτσι είχε, όταν τα
μάτια του έπεσαν πάνω σε ένα αντικείμενο το οποίο έκανε
κάθε νεύρο του κορμιού του να παγώσει. Κάπου μακρύτερα
στην άκρη της κατασκήνωσης υπήρχε ένας χαμηλός σωρός
από κοκκινωπό χώμα, ο οποίος ήταν βέβαιο πως δεν
βρισκόταν εκεί προηγουμένως. Δεν υπήρχε περίπτωση να
πρόκειται για οτιδήποτε άλλο εκτός από έναν
φρεσκοσκαμμένο τάφο. Καθώς ο νεαρός κυνηγός πλησίασε,
αντιλήφθηκε πως ένα ξύλο είχε καρφωθεί πάνω του, με ένα
κομμάτι χαρτιού κολλημένο πάνω στην διχάλα του. Η

- 146 -
Arthur Conan Doyle

επιγραφή πάνω στο χαρτί ήταν σύντομη, αλλά στο


προκείμενο:

ΤΖΩΝ ΦΕΡΡΙΕΡ
ΚΑΤΟΙΚΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΣΑΛΤ ΛΕΗΚ
Απεβίωσε την 4η Αυγούστου του 1860

Ο αποφασιστικός γέρος, τον οποίο είχε αφήσει πριν


από τόσο λίγη ώρα, είχε χαθεί, λοιπόν, και αυτό αποτελούσε
όλο του τον επικήδειο. Ο Τζέφερσον Χόουπ κοίταξε ξέφρενα
ολόγυρα για να δει αν υπήρχε ένας δεύτερος τάφος, αλλά δεν
υπήρχε ίχνος πουθενά. Η Λούσυ είχε μεταφερθεί πίσω από
τους τρομερούς διώκτες τους για να εκπληρώσει το αρχικό της
πεπρωμένο, να αποτελέσει μια από το χαρέμι κάποιου γιου
των Πρεσβύτερων. Καθώς ο νεαρός συνειδητοποίησε τη μοίρα
της, και την δική του αδυναμία να την αποτρέψει, ευχήθηκε, κι
εκείνος, να βρισκόταν πλάι στον γέρο αγρότη στην στερνή
σιωπηλή του κατοικία.
Για άλλη μια φορά, ωστόσο, το δραστήριο μυαλό του
απεδίωξε το λήθαργο το οποίο πήγαζε από την απόγνωση.
Αφού δεν του απέμενε τίποτα άλλο, θα αφιέρωνε τουλάχιστον
την ζωή του στην εκδίκηση. Μαζί με την ακατάβλητη υπομονή
και την επιμονή, ο Τζέφερσον Χόουπ κατείχε επίσης την
δύναμη της άσβεστης εκδίκησης, την οποία ίσως να είχε μάθει
από τους Ινδιάνους μεταξύ των οποίων είχε ζήσει. Καθώς
στεκόταν πλάι στη μοναχική φωτιά, ένοιωσε πως το μοναδικό
πράγμα που θα μπορούσε να κατευνάσει την θλίψη του θα
ήταν η διεξοδική και πλήρη απονομή δικαιοσύνης, από το ίδιο
του το χέρι πάνω στους εχθρούς του. Η ισχυρή του θέληση και
η ακαταπόνητη αντοχή του έπρεπε, όπως αποφάσισε, να
αφιερωθούν σε αυτόν τον σκοπό. Με ένα βλοσυρό, ωχρό
πρόσωπο, γύρισε πίσω εκεί που είχε ρίξει το φαγητό, και
έχοντας ανακατέψει τα αποκαΐδια της φωτιάς, έψησε αρκετό
για να έχει για μερικές μέρες. Έπειτα το έκανε ένα δέμα, και,
κουρασμένος καθώς ήταν, άρχισε να βαδίζει επιστρέφοντας
μέσα από τα βουνά πάνω στο μονοπάτι των εκδικητών.

- 147 -
Σπουδή στο Άλικο

Για πέντε ημέρες περπάτησε με κόπο και με πόδια που


πονούσαν μέσα από τα στενά μονοπάτια τα οποία είχε ήδη
διασχίσει ιππεύοντας. Την νύχτα θα ξάπλωνε ανάμεσα στα
βράχια και θα κοιμόταν για μερικές ώρες· μα πριν το χάραμα
θα ήταν και πάλι καθοδόν. Την έκτη μέρα, έφτασε το Φαράγγι
του Αετού, από το οποίο είχαν ξεκινήσει το κακότυχο ταξίδι
τους. Από εκεί έβλεπε την πατρίδα των αγίων.
Καταβεβλημένος και εξουθενωμένος, έγειρε πάνω στο
τουφέκι του και κούνησε το λιπόσαρκο χέρι του αγριεμένα
προς την σιωπηλή πόλη που απλωνόταν από κάτω του. Καθώς
την κοίταξε, παρατήρησε πως υπήρχαν σημαίες σε κάποιους
από τους κεντρικούς δρόμους, και άλλα ίχνη εορτασμού.
Σκεφτόταν ακόμη τι θα μπορούσαν να σημαίνουν όλα αυτά
όταν άκουσε το κροτάλισμα από οπλές αλόγου, και είδε έναν
έφιππο άντρα να καλπάζει προς το μέρος του. Καθώς
πλησίαζε, τον αναγνώρισε σαν τον Μορμόνο που ονομαζόταν
Κόουπερ, και για τον οποίο είχε κάνει κάποιες δουλειές κατά
καιρούς. Οπότε και μόλις έφτασε κοντά του, τον πλεύρισε,
έχοντας ως στόχο να μάθει ποια ήταν η μοίρα της Λούσυ
Φερριέρ.
«Είμαι ο Τζέφερσον Χόουπ», είπε. «Με θυμάσαι.»
Ο Μορμόνος τον κοίταξε με απροκάλυπτη έκπληξη—
πράγματι, ήταν δύσκολο να αναγνωρίσει σε εκείνον τον
κουρελιασμένο, αφρόντιστο οδοιπόρο, με το αποτρόπαια ωχρό
πρόσωπο και τα έντονα, αγριεμένα μάτια, τον περιποιημένο
νεαρό κυνηγό του παλιού καιρού. Έχοντας, ωστόσο,
ικανοποιηθεί όσον αφορά την ταυτότητα του, η έκπληξη του
άντρα μεταβλήθηκε σε ανησυχία.
«Είσαι τρελός για να έρθεις εδώ», φώναξε. «Όσο αξία
έχει η ζωή σου τόση θα ‘χει και η δικιά μου αν με δουν να
μιλάω μαζί σου. Υπάρχει ένταλμα για σένα από τους Τέσσερις
Αγίους για την συμβολή σου στην διαφυγή των Φερριέρ.»
«Δεν τους φοβάμαι, ούτε και το ένταλμα τους», είπε ο
Χόουπ, μέσα από την καρδιά του. «Πρέπει να γνωρίζεις κάτι
σχετικά με το ζήτημα, Κόουπερ. Σε ορκίζω σε ότι έχεις ιερό να

- 148 -
Arthur Conan Doyle

απαντήσεις μερικές ερωτήσεις. Πάντοτε ήμασταν φίλοι. Για


όνομα του Θεού, μην αρνηθείς να μου απαντήσεις.»
«Τι είναι;» ρώτησε ο Μορμόνος ανήσυχα. «Κάνε
γρήγορα. Ακόμη και οι πέτρες έχουν αυτιά και τα δέντρα
μάτια.»
«Τι απόγινε η Λούσυ Φερριέρ;»
«Παντρεύτηκε χθες με τον νεαρό Ντρέμπερ. Ηρέμησε,
άνθρωπε, ηρέμησε, δεν έχεις το κουράγιο.»
«Μην σε νοιάζει για μένα», είπε ο Χόουπ ξεψυχισμένα.
Ήταν κάτωχρος μέχρι και τα χείλη του, και είχε βουλιάξει
στον βράχο πάνω στον οποίο έγερνε. «Παντρεύτηκε, είπες;»
«Παντρεύτηκε χθες—για αυτό και υπάρχουν όλες
εκείνες οι σημαίες στον Οίκο της Χάρης 50 . Ειπώθηκαν μερικές
κουβέντες μεταξύ του νεαρού Ντρέμπερ και του νεαρού
Στάνγκερσον σχετικά με το ποιος θα την έπαιρνε. Είχαν
ακολουθήσει και οι δυο τους την ομάδα που τους είχε
ακολουθήσει, και ο Στάνγκερσον πυροβόλησε τον πατέρα της,
γεγονός που φαινόταν να προσφέρει τις καλύτερες αξιώσεις·
άλλα όταν το έθεσαν ενώπιον του συμβουλίου, η ομάδα του
Ντρέμπερ ήταν ισχυρότερη, έτσι ο προφήτης την έδωσε σε
εκείνον. Κανείς δεν θα την έχει για πολύ, γιατί είδα τον
θάνατο στη ματιά της χθες. Μοιάζει περισσότερο με
φάντασμα παρά με γυναίκα. Θα φύγεις, λοιπόν;»
«Ναι, θα φύγω», είπε ο Τζέφερσον Χόουπ, που είχε
σηκωθεί από το σημείο που είχε καθίσει. Το πρόσωπο του
κάλλιστα θα μπορούσε να είχε σκαλιστεί σε μάρμαρο, τόσο
σκληρή και αποφασισμένη ήταν η έκφραση του, ενώ τα μάτια
του έλαμπαν με ένα απειλητικό φως.
«Που πηγαίνεις;»
«Δεν έχει σημασία», απάντησε, και, ρίχνοντας το όπλο
του πάνω στο ώμο, κατηφόρισε βιαστικά το χάσμα και ακόμη
μακρύτερα μέσα στην καρδιά των βουνών στα λημέρια των
άγριων θηρίων. Ανάμεσα τους δεν υπήρχε πιο μανιασμένο και
πιο επικίνδυνο από όσο ο ίδιος.

50 Endowment House

- 149 -
Σπουδή στο Άλικο

Η πρόβλεψη του Μορμόνου εκπληρώθηκε πλήρως.


Κατά πόσο έφταιγε ο φρικτός θάνατος του πατέρα της ή τα
αποτελέσματα ενός μισητού γάμου στον οποίο είχε συναινέσει
δια της βίας, η φτωχή η Λούσυ δεν ξανασήκωσε κεφάλι, αλλά
μαράζωσε και πέθανε μέσα στον μήνα. Ο μέθυσος άντρας της,
ο οποίος την είχε παντρευτεί κυρίως χάρη της περιουσίας του
Τζων Φερριέρ, δεν έδειξε να φέρει βαρέως την απώλεια της
συζύγου του· μα οι άλλες γυναίκες του την θρήνησαν, και
κάθισαν μαζί της την νύχτα πριν από την ταφή, όπως
αποτελεί έθιμο των Μορμόνων. Ήταν μαζεμένες γύρω από το
νεκροκρέβατο τις μικρές ώρες του πρωινού, όταν, με ανείπωτο
φόβο και έκπληξη, η πόρτα άνοιξε, και ένας αγριεμένος,
βασανισμένος άντρας με κομματιασμένα ενδύματα μπήκε
μέσα στο δωμάτιο. Δίχως μια ματιά ή μια λέξη προς τις
φοβισμένες γυναίκες, περπάτησε μέχρι την ωχρή σιωπηλή
φιγούρα που κάποτε περιείχε την αχνή ψυχή της Λούσυ
Φερριέρ. Σκύβοντας από πάνω της, πίεσε τα χείλη του με
σεβασμό πάνω στο παγωμένο της μέτωπο, και κατόπιν,
ανασηκώνοντας το χέρι της, έβγαλε την βέρα από το δάκτυλο
της. «Δεν θα κηδευτεί μαζί του», φώναξε με μια εξαγριωμένη
κραυγή, και πριν σημάνει συναγερμός και να ειδοποιηθεί
κανείς κατέβηκε βιαστικά τις σκάλες και χάθηκε. Τόσο
παράδοξο και τόσο σύντομο ήταν το επεισόδιο, που οι φρουροί
ίσως να το έβρισκαν δύσκολο να το πιστέψουν και οι ίδιοι ή
ακόμη και να πείσουν άλλους για αυτό, αν δεν υπήρχε το
αδιάψευστο γεγονός της εξαφανισμένης χρυσής βέρας η οποία
την σημάδευε ως νύφη.
Για μερικούς μήνες ο Τζέφερσον Χόουπ παρέμεινε
μέσα στα βουνά, ζώντας μια περίεργη άγρια ζωή, και
τρέφοντας στην καρδιά του τη μανιασμένη επιθυμία της
εκδίκησης η οποία τον διακατείχε. Ιστορίες λέγονταν στην
Πόλη για την αλλόκοτη μορφή που είχε φανεί να τριγυρνά
στα προάστια, και που στοίχειωνε τις μοναχικές χαράδρες των
βουνών. Κάποτε μια σφαίρα πέρασε σφυρίζοντας μέσα από το
παράθυρο του Στάνγκερσον και χτύπησε στον τοίχο ούτε μισό
μέτρο μακριά του. Σε μια άλλη περίσταση, καθώς ο Ντρέμπερ

- 150 -
Arthur Conan Doyle

περνούσε κάτω από έναν γκρεμό ένας βράχος έπεσε προς το


μέρος του, και διέφυγε έναν τρομερό θάνατο πέφτοντας κάτω
με τα μούτρα. Οι δυο νεαροί Μορμόνοι δεν άργησαν να
ανακαλύψουν τον λόγο των αποπειρών εκείνων, και οδήγησαν
επανειλημμένως αποστολές μέσα στα βουνά με την ελπίδα να
αιχμαλωτίσουν ή να σκοτώσουν τον εχθρό τους, αλλά πάντοτε
ανεπιτυχώς. Κατόπιν υιοθέτησαν την προφύλαξη να μην
βγαίνουν ποτέ μόνοι ή μετά το ηλιοβασίλεμα, και να έχουν
πάντοτε φρουρά στα σπίτια τους. Έπειτα από καιρό μπόρεσαν
να χαλαρώσουν τα μέτρα εκείνα, γιατί ο αντίπαλος τους είχε
γίνει άφαντος, ούτε φωνή ούτε ακρόαση, και έλπισαν πως ο
καιρός είχε κατευνάσει την θέληση του για εκδίκηση.
Απείχε μακράν από το να τη μαλακώσει, αν μη τι
άλλο, την είχε εντείνει. Το μυαλό του κυνηγού ήταν από μια
σκληρή, ανένδοτη στόφα, και η κυρίαρχη ιδέα της εκδίκησης
το είχε καταλάβει σε τέτοιο βαθμό που δεν υπήρχε χώρος για
κανένα άλλο συναίσθημα. Ήταν, ωστόσο, υπεράνω όλων
πρακτικός. Σύντομα συνειδητοποίησε πως ακόμη και η
σιδερένια του κράση δεν θα άντεχε την ακατάπαυστη πίεση
στην οποία υπέβαλε τον εαυτό του. Η έκθεση στα στοιχεία της
φύσης και η ανάγκη για ένα πλήρες φαγητό τον εξουθένωναν.
Αν πέθαινε σαν το σκυλί μέσα σε τούτα τα βουνά, τι θα
γινόταν ύστερα με την εκδίκηση του; Και όμως ένας τέτοιος
θάνατος ήταν βέβαιο πως θα τον έβρισκε αν επέμενε. Ένοιωθε
πως έτσι θα έπαιζε το παιχνίδι του εχθρού του, έτσι απρόθυμα
επέστρεψε στα παλιά ορυχεία στην Νεβάδα, μένοντας εκεί για
να ξαναβρεί την υγεία του και να συγκεντρώσει αρκετά
χρήματα που να του επιτρέψουν να επιδιώξει τον σκοπό του
δίχως στερήσεις.
Πρόθεση του ήταν να λείψει για έναν χρόνο το πολύ,
αλλά ένας συνδυασμός από απρόβλεπτες περιστάσεις
απέτρεψε την αποχώρηση του από τα ορυχεία για σχεδόν
πέντε. Στο τέλος της περιόδου εκείνης, όμως, η μνήμη των
αδικιών του και η λαχτάρα του για εκδίκηση ήταν τόσο
έντονες όπως εκείνη την αλησμόνητη μέρα όταν είχε σταθεί
πλάι στον τάφο του Τζων Φερριέρ. Μεταμφιεσμένος και υπό

- 151 -
Σπουδή στο Άλικο

άλλο όνομα, επέστρεψε στην Πόλη του Σαλτ Λέηκ, δίχως να


νοιάζεται για την ζωή του, υπό τον όρο πως θα επιτύγχανε ότι
γνώριζε ως δίκαιο. Εκεί βρήκε κακά μαντάτα να τον
περιμένουν. Ένα σχίσμα είχε λάβει χώρα μεταξύ των
Εκλεκτών μερικούς μήνες νωρίτερα, με κάποια από τα
νεώτερα μέλη της Εκκλησίας να έχουν επαναστατήσει
ενάντια στην εξουσία των Πρεσβυτέρων, και το αποτέλεσμα
ήταν η απόσχιση ενός αριθμού δυσαρεστημένων, οι οποίοι
είχαν αφήσει την Γιούτα και είχαν γίνει Άπιστοι. Μεταξύ
αυτών ήταν οι Ντρέμπερ και Στάνγκερσον· και κανείς δεν
γνώριζε που είχαν πάει. Φήμες ανέφεραν πως ο Ντρέμπερ είχε
καταφέρει να μετατρέψει ένα μεγάλο μέρος της περιουσίας
του σε χρήματα, και πως είχε αναχωρήσει ένας πλούσιος
άνθρωπος, ενώ ο σύντροφος του, ο Στάνγκερσον, ήταν εν
συγκρίσει φτωχός. Δεν υπήρχε το παραμικρό στοιχείο,
εντούτοις, σχετικά με το που βρίσκονταν.
Πολλοί, όσο και εκδικητικοί να ήταν, θα είχαν
εγκαταλείψει κάθε σκέψη εκδίκησης αντικρίζοντας μια τέτοια
δυσκολία, όμως ο Τζέφερσον Χόουπ δεν δίστασε ούτε στιγμή.
Με το μικρό εισόδημα που κατείχε, τα έβγαζε βόλτα με όποια
δουλειά έβρισκε, ταξιδεύοντας από πόλη σε πόλη μέσα στις
Ηνωμένες Πολιτείες σε αναζήτηση των εχθρών του. Ο ένας
χρόνος πέρασε κατόπιν του άλλου, τα μαύρα μαλλιά του
γκριζάρισαν, αλλά ακόμη περιπλανιόταν, ένα ανθρώπινο
λαγωνικό, με το μυαλό του αφοσιωμένο εντελώς πάνω στον
σκοπό που είχε αφιερώσει την ζωή του. Τελικά η εμμονή του
ανταμείφθηκε. Δεν ήταν παρά μια ματιά σε ένα πρόσωπο σε
κάποιο παράθυρο, αλλά αυτή η μοναδική ματιά του είπε πως
το Κλήβελαντ του Οχάιο κρατούσε τους άντρες τους οποίους
καταδίωκε. Επέστρεψε στο άθλιο κατάλυμα του με το σχέδιο
της εκδίκησης πλήρως διευθετημένο. Από τύχη, ωστόσο, ο
Ντρέμπερ, κοιτώντας από το παράθυρο του, είχε αναγνωρίσει
τον πλανόδιο στον δρόμο, και είχε διαβάσει τον φόνο στα
μάτια του. Πήγε βιαστικά μέχρι έναν ειρηνοδίκη,
συνοδευόμενος από τον Στάνγκερσον, ο οποίος είχε γίνει ο
γραμματέας του, και του δήλωσε πως κινδύνευε η ζωή τους

- 152 -
Arthur Conan Doyle

από την ζήλια και το μίσος ενός παλιού αντίζηλου. Εκείνο το


απόγευμα ο Τζέφερσον Χόουπ συνελήφθη, και μην δυνάμενος
να βρει εγγυήσεις, κρατήθηκε για μερικές εβδομάδες. Όταν ο
τελευταίος αφέθηκε ελεύθερος, μπόρεσε μονάχα να βρει πως
το σπίτι του Ντρέμπερ ήταν εγκαταλελειμμένο, και πως
εκείνος και ο γραμματέας του είχαν αναχωρήσει για την
Ευρώπη.
Για μια ακόμη φορά ο εκδικητής είχε αποτραπεί, και
ξανά το εντονότατο μίσος του τον ανάγκασε να συνεχίσει την
καταδίωξη του. Τα κεφάλαια του ήταν ελάχιστα, όμως, και για
κάποιο διάστημα χρειάστηκε να επιστρέψει στην δουλειά,
αποταμιεύοντας κάθε δολάριο για το επερχόμενο ταξίδι του.
Εν τέλει, έχοντας συλλέξει αρκετά για να συντηρηθεί στη ζωή,
αναχώρησε για την Ευρώπη, και έψαξε για τους εχθρούς του
από πόλη σε πόλη, εργαζόμενος σε κάθε χαμαλήδικη δουλειά,
μα δίχως ποτέ να προλαβαίνει τους φυγάδες. Όταν έφτασε
στην Αγία Πετρούπολη είχαν αναχωρήσει για το Παρίσι· και
όταν τους ακολούθησε ως εκεί έμαθε πως είχαν μόλις φύγει
για την Κοπεγχάγη. Στην πρωτεύουσα της Δανίας έφθασε για
άλλη μια φορά αργοπορημένα, γιατί είχαν ταξιδεύσει στο
Λονδίνο, όπου τελικά κατόρθωσε να τους ξετρυπώσει. Όσο για
το τι συνέβη εκεί, τίποτα δεν θα ήταν καλύτερο από το να
παραθέσουμε την εξιστόρηση του γέρου κυνηγού, όπως ως
αρμόζει κατεγράφη στα Πρακτικά του Δρ. Γουώτσον, στα
οποία είμαστε ήδη υπόχρεοι.

- 153 -
Σπουδή στο Άλικο

ΚΕΦΑΛΑΙΟ VI. ΣΥΝΕΧΙΣΗ ΤΩΝ


ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΤΖΩΝ
ΓΟΥΩΤΣΟΝ, ΙΑΤΡΟΥ

Η μανιασμένη αντίσταση του κρατούμενου μας δεν


υποδήλωνε προφανώς καμία βιαιότητα στις προθέσεις του
προς εμάς, γιατί βρίσκοντας πως ήταν ανίσχυρος, χαμογέλασε
με έναν φιλικό τρόπο, και εξέφρασε την ελπίδα πως δεν είχε
τραυματίσει κανέναν μας κατά την συμπλοκή. «Φαντάζομαι
πως θα με μεταφέρετε στο αστυνομικό τμήμα», σχολίασε στον
Σέρλοκ Χολμς. «Η άμαξα μου είναι στην πόρτα. Αν μου λύσετε
τα πόδια θα περπατήσω μέχρι κάτω. Δεν είμαι τόσο ελαφρύς
όσο ήμουν κάποτε.»
Ο Γκρέγκσον και ο Λεστρέιντ αντάλλαξαν ματιές σα
να θεωρούσαν την πρόταση του αρκετά τολμηρή· όμως ο
Χολμς με μιας δέχθηκε το λόγο του κρατούμενου, και
χαλάρωσε την πετσέτα την οποία είχαμε δέσει γύρω από τους
αστράγαλους του. Εκείνος σηκώθηκε και άπλωσε τα πόδια
του, σα να ήθελε να βεβαιωθεί πως ήταν ελεύθερα και πάλι.
Θυμάμαι πως σκέφτηκα από μέσα μου, καθώς τον κοίταξα,
πως σπάνια είχα δει έναν πιο γεροδεμένο άντρα· και το
σκούρο ηλιοκαμένο του πρόσωπο είχε μια έκφραση
αποφασιστικότητας και ζωής το οποίο ήταν τόσο τρομερό όσο
και η σωματική του δύναμη.
«Αν υπάρχει μια κενή θέση για έναν αρχηγό της
αστυνομίας, θαρρώ πως είσαι ο κατάλληλος άνθρωπος για
αυτή», είπε, κοιτάζοντας με φανερό θαυμασμό τον σύντροφο
μου. «Ο τρόπος που με ακολούθησες ήταν φοβερός.»
«Καλύτερα να έρθετε μαζί μου», είπε ο Χολμς στους
δυο επιθεωρητές.
«Οδηγώ εγώ», είπε ο Λεστρέιντ.
«Ωραία! Και ο Γκρέγκσον θα έρθει μέσα μαζί μου. Και
εσύ επίσης, Γιατρέ, φαίνεται πως ενδιαφέρθηκες για την
υπόθεση και μπορείς να μείνεις μαζί μας.»

- 154 -
Arthur Conan Doyle

Δέχθηκα με ευχαρίστηση, και κατεβήκαμε όλοι μαζί. Ο


κρατούμενος μας δεν έκανε καμία προσπάθεια να διαφύγει,
αλλά μπήκε ήρεμα μέσα στην άμαξα, που ήταν δική του, και
εμείς τον ακολουθήσαμε. Ο Λεστρέιντ ανέβηκε στην θέση του
αμαξά, μαστίγωσε το άλογο, και μας έφερε σε λιγάκι στον
προορισμό μας. Οδηγηθήκαμε σε έναν μικρό θάλαμο όπου
ένας αστυνομικός επιθεωρητής σημείωσε το όνομα του
κρατουμένου και τα ονόματα των ατόμων των οποίων ο φόνος
του είχε απαγγελθεί. Ο αστυνομικός ήταν ένας χλωμός
παγερός άντρας, ο οποίος εξασκούσε τα καθήκοντα του με
έναν μονότονο, μηχανικό τρόπο. «Ο κρατούμενος θα βρεθεί
ενώπιον των δικαστών κατά την διάρκεια της εβδομάδος»,
είπε· «εν τω μεταξύ, Κε Τζέφερσον Χόουπ, έχετε κάτι άλλο το
οποίο επιθυμείτε να πείτε; Πρέπει να σας προειδοποιήσω πως
τα λόγια σας θα καταγραφούν και ίσως να χρησιμοποιηθούν
εναντίον σας.»

- 155 -
Σπουδή στο Άλικο

«Έχω αρκετά να πω», είπε ο κρατούμενος μας αργά.


«Θέλω κύριοι να σας τα πω όλα σχετικά.»
«Δεν θα ήταν καλύτερα να καταθέσετε στην δίκη;»
ρώτησε ο επιθεωρητής.
«Ίσως να μην προλάβω να δικαστώ», απάντησε. «Μην
ξαφνιάζεστε. Δεν σκέφτομαι να αυτοκτονήσω. Είσαι γιατρός;»
Έστρεψε τα έντονα σκοτεινά μάτια του πάνω καθώς έκανε την
τελευταία ερώτηση.
«Ναι· είμαι», απάντησα.
«Τότε βάλε το χέρι σου εδώ», είπε, με ένα χαμόγελο,
δείχνοντας με τα δεμένα του χέρια το στήθος του.
Το έκανα· και αμέσως αντιλήφθηκα έναν ιδιαίτερα
έντονο χτυποκάρδι και μια αναστάτωση (commotion δεν
κολλάει) που εξελίσσονταν εντός. Τα τοιχώματα του στήθους
του έμοιαζαν να δονούνται και να τραντάζονται όπως ένα
ετοιμόρροπο κτίριο όταν κάποια ισχυρή μηχανή δούλευε
εντός. Στην σιωπή του δωματίου άκουγα ένα μουντό πνιχτό
και διαρκές βουητό το οποίο προερχόταν από την ίδια πηγή.
«Μα», φώναξα, «πάσχεις από ανεύρυσμα της αορτής!»
«Έτσι το λένε», είπε εκείνος, ατάραχα. «Πήγα σε ένα
Γιατρό την περασμένη εβδομάδα σχετικά με αυτό, και μου είπε
πως πρόκειται να σπάσει σε λίγες μέρες. Γινόταν όλο και
χειρότερο με τα χρόνια. Το απόκτησα από την υπερβολική
έκθεση στα στοιχεία της φύσης και τον υποσιτισμό κάπου στα
βουνά του Σαλτ Λέηκ. Ολοκλήρωσα τον σκοπό μου πλέον, και
δεν με νοιάζει πόσο σύντομα θα φύγω, όμως θέλω να αφήσω
μια κατάθεση όλης της ιστορίας που έχω πίσω μου. Δεν θέλω
να με θυμούνται σαν έναν κοινό φονιά.»
Ο Επιθεωρητής και οι δυο ντετέκτιβ είχαν μια σύντομη
κουβέντα σχετικά με το αν ενδεικνυόταν να του επιτραπεί να
πει την ιστορία του.
«Θεωρείτε, Γιατρέ, πως διατρέχει άμεσο κίνδυνο;»
ρώτησε ο πρώτος.
«Βεβαίως διατρέχει», απάντησα.
«Στην περίπτωση αυτή αποτελεί σαφώς καθήκον μας,
προς όφελος της δικαιοσύνης, να πάρουμε την κατάθεση του»,

- 156 -
Arthur Conan Doyle

είπε ο Επιθεωρητής. «Έχετε το ελεύθερο, κύριε, να δώσετε την


κατάθεση σας, η οποία σας προειδοποιώ ξανά πως θα
καταγραφεί.»
«Θα καθίσω, με την άδεια σας», είπε ο κρατούμενος,
ακολουθώντας τα λόγια με την πράξη. «Το ανεύρυσμα μου με
κάνει να κουράζομαι εύκολα, και ο καυγάς που είχαμε πριν
από μισή ώρα δεν βελτίωσε την κατάσταση. Είμαι με το ένα
πόδι στον τάφο, και δεν υπάρχει περίπτωση να σας πω
ψέματα. Κάθε λέξη που θα πω είναι η απόλυτη αλήθεια, και
το πώς θα την χρησιμοποιήσετε δεν με αφορά.»
Με τα λόγια αυτά, ο Τζέφερσον Χόουπ έγειρε πίσω
στην καρέκλα του και άρχισε την ακόλουθη αξιοσημείωτη
κατάθεση. Μιλούσε με την ηρεμία και μεθοδικότητα, σαν τα
γεγονότα τα οποία μας αφηγήθηκε να ήταν απολύτως
συνηθισμένα. Μπορώ να εγγυηθώ για την εγκυρότητα της
ακόλουθης κατάθεσης, διότι έχω πρόσβαση στο
σημειωματάριο του Λεστρέιντ, στο οποίο τα λόγια του
κρατουμένου καταγράφηκαν όπως ακριβώς αναφέρθηκαν.
«Δεν έχει τόση σημασία για εσάς ο λόγος για τον οποίο
μισούσα τους ανθρώπους εκείνους», είπε· «είναι αρκετό πως
ήταν ένοχοι για το φόνο δυο ανθρώπινων υπάρξεων—ενός
πατέρα και μιας κόρης—και πως, για τον συγκεκριμένο λόγο,
έχασαν τις ίδιες τους τις ζωές. Κατόπιν του διαστήματος που
έχει περάσει από το έγκλημα τους, είναι αδύνατον να
εξασφαλίσω μια καταδίκη εναντίον τους σε οποιοδήποτε
δικαστήριο. Γνώριζα την ενοχή τους όμως, και αποφάσισα πως
έπρεπε να γίνω ο δικαστής, οι ένορκοι, και ο εκτελεστής όλα
μαζί. Θα είχατε κάνει το ίδιο, αν έχετε κάποιο ανδρισμό μέσα
σας, αν είχατε βρεθεί στην θέση μου.
«Εκείνο το κορίτσι για το οποίο μίλησα θα έπρεπε να
με είχε παντρευτεί πριν από είκοσι χρόνια. Υποχρεώθηκε δια
της βίας να παντρευτεί τον ίδιο Ντρέμπερ, και ράγισε η καρδιά
της τότε. Πήρα την νυφική βέρα από το νεκρό της χέρι, και
ορκίστηκα πως τα μάτια του καθώς θα πέθαινε θα
αναπαύονταν πάνω στο ίδιο αυτό δαχτυλίδι, και πως οι
στερνές του σκέψεις θα ήταν για το έγκλημα για το οποίο είχε

- 157 -
Σπουδή στο Άλικο

τιμωρηθεί. Το κουβαλούσα μαζί μου, και τους ακολούθησα,


εκείνον και τον συνένοχο του μέσα από δυο Ηπείρους πριν
τους προφτάσω. Είχαν την εντύπωση πως θα με εξαντλούσαν,
μα δεν το κατάφεραν. Αν πεθάνω αύριο, όπως είναι και
αρκετά πιθανό, θα πεθάνω γνωρίζοντας πως το έργο μου στον
κόσμο ετούτο ολοκληρώθηκε, και έγινε σωστά. Βρήκαν τον
θάνατο, και από το χέρι μου. Δεν υπάρχει πλέον για μένα
τίποτα να ελπίζω, ή να επιθυμώ.
«Ήταν πλούσιοι και ήμουν φτωχός, έτσι δεν ήταν
εύκολο να τους ακολουθήσω. Όταν έφτασα στο Λονδίνο οι
τσέπες μου ήταν σχεδόν αδειανές, και ανακάλυψα πως έπρεπε
κάτι να κάνω για να βγάζω τα έξοδα μου. Το οδήγημα και η
ιππασία μου είναι τόσο φυσικά όπως το περπάτημα, έτσι
έκανα αίτηση στο γραφείο ενός ιδιοκτήτη αμαξών, και
σύντομα βρήκα δουλειά. Έπρεπε να φέρνω ένα συγκεκριμένο
ποσό κάθε εβδομάδα στον ιδιοκτήτη, και ότι παραπάνω
έβγαζα μπορούσα να το κρατάω για μένα. Σπάνια είχα
παραπανίσια, όμως κατάφερα να τα βγάλω πέρα. Η
δυσκολότερη δουλειά ήταν να μάθω τους δρόμους, γιατί
θαρρώ από όλους τους λαβύρινθους που φτιάχτηκαν ποτέ, η
πόλη ετούτη είναι η πιο πολύπλοκη. Είχα έναν χάρτη πλάι μου
όμως, και μόλις είχα εντοπίσει όλα τα σημαντικά ξενοδοχεία
και τους σταθμούς, τα πήγα αρκετά καλά.
«Πέρασε αρκετός καιρός πριν ανακαλύψω που οι δυο
μου κύριοι ζούσαν· μα έψαχνα και έψαχνα μέχρι που τελικά
έπεσα πάνω τους. Βρίσκονταν σε μια πανσιόν στο
Κάμπεργουέλ, από την άλλη πλευρά του ποταμού. Με το που
τους βρήκα ήξερα πως τους είχα υπό το έλεος μου. Είχα
αφήσει την γενειάδα μου να μεγαλώσει, και δεν υπήρχε
περίπτωση να με αναγνωρίσουν. Θα τους κόλλαγα σαν
σκύλος και θα τους ακολουθούσα μέχρι που να μου δοθεί η
ευκαιρία. Ήμουν αποφασισμένος πως δεν έπρεπε να μου
ξεφύγουν ξανά.
«Λίγο έλειψε να το καταφέρουν. Όπου και να
πήγαιναν στο Λονδίνο, ήμουν πάντοτε στο κατόπι τους.
Κάποιες φορές τους ακολούθησα με την άμαξα μου, και άλλες

- 158 -
Arthur Conan Doyle

με τα πόδια, αλλά με την άμαξα ήταν καλύτερα, γιατί έτσι δεν


μπορούσαν να μου ξεφύγουν. Έτσι μονάχα νωρίς το πρωί ή
αργά το βράδυ κέρδιζα κάτι, έτσι άρχιζα να μένω πίσω στις
οφειλές μου προς τον εργοδότη μου. Δεν με ένοιαζε αυτό,
ωστόσο, υπό τον όρο ότι θα έπιανα στα χέρια μου τους άντρες
που ζητούσα.
«Ήταν εξαιρετικά πανούργοι, ωστόσο. Θα πρέπει να
σκέφτονταν πως υπήρχε περίπτωση να είχαν ακολουθηθεί,
για δεν έβγαιναν ποτέ μόνοι, και ποτέ μετά το ηλιοβασίλεμα.
Κατά την διάρκεια δυο εβδομάδων τους ακολουθούσα κάθε
μέρα, και ούτε μια φορά δεν τους είδα να χωρίζουν. Ο
Ντρέμπερ ήταν μεθυσμένος τις μισές από τις μέρες, όμως ο
Στάνγκερσον δεν θα πιανόταν ποτέ στον ύπνο. Τους
παρακολουθούσα μέρα και νύχτα, αλλά ούτε στιγμή δεν μου
δόθηκε η παραμικρή ευκαιρία· όμως δεν αποθαρρύνθηκα,
γιατί κάτι μου έλεγε πως ο καιρός πλησίαζε. Ο μόνος μου
φόβος ήταν πως αυτό το πράγμα στο στήθος μου ίσως να
έσπαζε λίγο πιο νωρίς και να άφηνε το έργο μου ατέλειωτο.
«Επιτέλους, ένα βράδυ ανέβαινα και κατέβαινα στο
Ύψωμα Τόρκεϋ, όπως λεγόταν η οδός στην οποία διέμεναν,
όταν είδα ένα αμάξι να σταματάει στην πόρτα τους. Σύντομα
κάποιες αποσκευές μεταφέρθηκαν έξω, και έπειτα από ώρα ο
Ντρέμπερ και ο Στάνγκερσον τις ακολούθησαν, και έφυγαν.
Μαστίγωσα το άλογο και παρέμεινα κοντά τους, νοιώθοντας
ανησυχία, γιατί φοβόμουν πως ετοιμάζονταν να αλλάξουν
τον τόπο διαμονής τους. Στον σταθμό Γιούστον βγήκαν έξω
και, αφήνοντας σε ένα παιδί να κρατήσει το άλογο μου, τους
ακολούθησα στην πλατφόρμα. Τους άκουσα να ρωτάνε για το
τραίνο του Λίβερπουλ, και ο φύλακας απάντηση πως είχε ήδη
αναχωρήσει και δεν θα υπήρχε άλλο για μερικές ώρες. Ο
Στάνγκερσον φάνηκε να δυσανασχετεί στο γεγονός, αλλά ο
Ντρέμπερ ήταν, μάλλον ικανοποιημένος από την άλλη.
Έφτασα τόσο κοντά τους μέσα στο συνωστισμό ώστε
μπορούσα να ακούσω κάθε λέξη που αντάλλασσαν. Ο
Ντρέμπερ είπε πως είχε κάποια δουλειά να τακτοποιήσει, και
πως αν ο άλλος τον περίμενε θα τον συναντούσε σύντομα. Ο

- 159 -
Σπουδή στο Άλικο

σύντροφος του αντιτέθηκε, και του υπενθύμισε πως είχαν


αποφασίσει να μείνουν κοντά. Ο Ντρέμπερ απάντησε πως το
θέμα ήταν αρκετά λεπτό, και πως έπρεπε να πάει μόνος του.
Δεν μπόρεσα να πιάσω τι απάντησε σε αυτό ο Στάνγκερσον,
αλλά ο άλλος ξέσπασε σε βλαστήμιες, και του υπενθύμισε
πως δεν ήταν τίποτα περισσότερο από έναν πληρωμένο
υπηρέτη του, και πως δεν έπρεπε να έχει την εντύπωση πως
θα τον πρόσταζε. Σε αυτό ο Γραμματέας τα παράτησε
βλέποντας πως ήταν μάταιο, και απλά συμφώνησε μαζί του
πως αν έχανε το τελευταίο τραίνο θα συναντιόντουσαν στο
Ιδιωτικό Ξενοδοχείο Χάλιντεϋ· στο οποίο ο Ντρέμπερ
απάντησε πως θα επέστρεφε στην πλατφόρμα πριν από τις
έντεκα, οπότε και βγήκε από τον σταθμό.
«Η στιγμή την οποία ανέμενα για τόσο πολύ είχε
επιτέλους φτάσει. Είχα τους εχθρούς μου στο χέρι. Μαζί
μπορούσαν να προστατέψουν ο ένας τον άλλο, αλλά χωριστά
βρίσκονταν στο έλεος μου. Δεν ενήργησα, ωστόσο, με άσκοπη
βιασύνη. Τα σχέδια ήταν ήδη σχηματισμένα. Δεν υπάρχει
ικανοποίηση στην εκδίκηση παρά μόνο όταν ο φταίχτης έχει
τον χρόνο να συνειδητοποιήσει ποιος είναι εκείνος που τον
χτυπά, και γιατί η δίκαιη τιμωρία πέφτει πάνω του. Είχα
τακτοποιήσει τα σχέδια μου έτσι ώστε να έχω την ευκαιρία να
κάνω τον άνθρωπο που με είχε βλάψει να καταλάβει πως η
παλιά του αμαρτία τον είχε προφτάσει. Από τύχη μερικές
μέρες νωρίτερα ένας κύριος ο οποίος φρόντιζε μερικά σπίτια
στον Δρόμο του Μπρίξτον είχε ρίξει το κλειδί ενός από αυτά
στην άμαξα μου. Ζητήθηκε το ίδιο βράδυ, και επιστράφηκε·
αλλά στο διάστημα που μεσολάβησε είχα πάρει ένα καλούπι
του, και είχα βάλει να μου κατασκευάσουν ένα αντίγραφο.
Χρησιμοποιώντας το είχα πρόσβαση σε τουλάχιστον ένα
σημείο της μεγάλης αυτής πόλης όπου θα μπορούσα να
προβώ στο έργο μου δίχως παρεμβολές. Το πώς να έκανα τον
Ντρέμπερ να έρθει σε εκείνο το σπίτι ήταν το πλέον δύσκολο
πρόβλημα το οποίο έπρεπε να λύσω.
«Κατηφόρισε τον δρόμο και μπήκε σε ένα δυο
ποτοπωλεία, μένοντας κάπου για μισή ώρα στο τελευταίο

- 160 -
Arthur Conan Doyle

τους. Όταν βγήκε έξω είχε ένα τρέκλισμα στο περπάτημα του,
και ήταν εμφανώς μεθυσμένος. Υπήρχε μια δίτροχη μπροστά
μου και της έκανε νόημα να πλησιάσει. Την ακολούθησα από
τόσο κοντά που η μύτη του αλόγου μου βρισκόταν μόλις μια
γυάρδα από την οδηγό της καθ’ όλη την διαδρομή. Περάσαμε
βιαστικά την Γέφυρα Γουώτερλου και αρκετά μίλια δρόμων,
μέχρι, προς έκπληξη μου, που βρεθήκαμε στο ύψωμα στο
οποίο είχε στεγασθεί. Αδυνατούσα να σκεφθώ με ποιο σκοπό
είχε επιστρέψει εκεί· όμως συνέχισα και σταμάτησα την
άμαξα μου μερικές γιάρδες από το σπίτι. Εκείνος μπήκε μέσα,
και η δίτροχη του απομακρύνθηκε. Δώστε μου ένα ποτήρι
νερό, αν μπορείτε. Το στόμα έχει στεγνώσει από την κουβέντα.
Του έδωσα το ποτήρι, και εκείνος το κατέβασε
μονομιάς.
«Καλύτερα», είπε. «Λοιπόν, περίμενα για ένα τέταρτο
της ώρας, ή περισσότερο, όταν ξαφνικά ακούστηκε φασαρία
σαν κάποιοι να πάλευαν μέσα στο σπίτι. Την επόμενη στιγμή
η πόρτα άνοιξε απότομα και δυο άντρες φάνηκαν, ένας εκ των
οποίων ήταν ο Ντρέμπερ, και ο άλλος ήταν ένας νεαρός τύπος
τον οποίο δεν είχα ξαναδεί προηγουμένως. Ο τύπος κρατούσε
τον Ντρέμπερ από τον γιακά, και όταν έφτασαν στο
κεφαλόσκαλο του έδωσε μια σπρωξιά και μια κλωτσιά που τον
έστειλαν στη μέση του δρόμου. ‘Παλιοτόμαρο,’ φώναξε,
κουνώντας το ραβδί του προς το μέρος του· ‘θα σου δείξω εγώ
να προσβάλεις ένα τίμιο κορίτσι!’ Ήταν τόσο νευριασμένος
που σκέφτηκα πως θα τον ξυλοφόρτωνε με το ραβδί του, αλλά
ο λεχρίτης έτρεξε παραπατώντας όσο πιο γρήγορα μπορούσαν
να αντέξουν τα πόδια του. Πρόλαβε να τρέξει μέχρι την γωνία,
και τότε, βλέποντας την άμαξα μου, με κάλεσε και πήδηξε
μέσα. ‘Οδήγησε με στο Ιδιωτικό Ξενοδοχείο Χάλιντεϋ,’ είπε.
«Όταν τον είχα σίγουρο μέσα στην άμαξα μου, η
καρδιά μου χτύπησε όλο χαρά ώστε ελάχιστα φοβόμουν την
προκειμένη στιγμή το ανεύρυσμα που μπορεί να έσπαζε.
Οδήγησα αργά, ζυγίζοντας μέσα στο μυαλό μου τι θα ήταν
καλύτερο να κάνω. Θα μπορούσα να τον πάω μέχρι την
ύπαιθρο, και εκεί σε κάποιο ερημωμένο δρομάκι να είχα την

- 161 -
Σπουδή στο Άλικο

στερνή μου κουβέντα μαζί του. Το είχα σχεδόν αποφασίσει,


όταν μου έλυσε το πρόβλημα από μόνος του. Η τρέλα για ποτό
τον είχε πιάσει και πάλι, και με πρόσταξε να σταματήσω έξω
από ένα μπαρ. Μπήκε μέσα, λέγοντας μου να τον περιμένω.
Εκεί παρέμεινε μέχρι το κλείσιμο, και όταν βγήκε έξω ήταν
τόσο μεθυσμένος που ήξερα πως το παιχνίδι βρισκόταν στα
χέρια μου.
«Μην φανταστείτε πως είχα την πρόθεση να τον
σκοτώσω εν ψυχρώ. Θα επρόκειτο μόνο για αυστηρή απόδοση
δικαιοσύνης αν το είχα κάνει, όμως δεν μπορούσα να το κάνω.
Είχα μακράν αποφασίσει πως έπρεπε να έχει μια ευκαιρία αν
επέλεγε να την εκμεταλλευθεί. Μεταξύ των πολλών θέσεων
στις οποίες είχα εργασθεί στην Αμερική κατά την διάρκεια της
περιπλάνησης μου, υπήρξα επιστάτης και καθαριστής ενός
εργαστηρίου στο Κολέγιο Γιορκ. Μια μέρα ο καθηγητής είχε
μια διάλεξη σχετικά με τα δηλητήρια, και έδειξε στους
σπουδαστές του κάποιο αλκαλοειδές, όπως το αποκάλεσε, το
οποίο είχε αποστάξει από κάποιο δηλητήριο για βέλη της
Νοτίου Αμερικής, και το οποίο ήταν τόσο ισχυρό που και ο
ελάχιστος κόκκος του σήμαινε ακαριαίο θάνατο. Εντόπισα το
μπουκάλι στο οποίο κρατιόταν το συγκεκριμένο εκχύλισμα,
και όταν είχαν όλοι φύγει, πήρα λίγο μαζί μου. Ήμουν σχετικά
καλός στην παρασκευή φαρμάκων, έτσι μετέτρεψα το
αλκαλοειδές σε μικρά, υδροδιαλυτά χάπια, και κάθε χάπι το
έβαλα σε ένα κουτί μαζί με ένα παρόμοιο χάπι δίχως το
δηλητήριο. Είχα αποφασίσει τότε πως όταν μου δινόταν η
ευκαιρία, οι κύριοι αυτοί θα έπρεπε καθένας τους να διαλέξει
ένα από εκείνα τα κουτιά, ενώ εγώ θα έπαιρνα το χάπι που θα
απέμενε. Θα ήταν εξίσου θανάσιμο, και αρκετά πιο αθόρυβο
από το να πυροβολήσω μέσα από ένα μαντήλι. Από τη μέρα
εκείνη είχε πάντα τα κουτιά με τα χάπια μαζί μου, και τώρα
είχε έρθει η ώρα να τα χρησιμοποιήσω.
«Ήταν πιο κοντά στις μια παρά στις δώδεκα, και μια
αγριεμένη, ψυχρή νύχτα, με τον αέρα να φυσά δυνατά και
χείμαρρους βροχής. Όσο καταθλιπτικά όπως ήταν έξω, τόσο
ευτυχισμένος ήμουν μέσα μου—τόσο χαρούμενος που θα είχα

- 162 -
Arthur Conan Doyle

φωνάξει από αγαλλίαση. Αν κάποιος σας κύριοι είχε


μαραζώσει για ένα πράγμα, και το είχε λαχταρήσει για είκοσι
ολόκληρα χρόνια, και ύστερα άξαφνα το είχε βρει κοντά του,
θα καταλαβαίνατε τα συναισθήματα του. Άναψα ένα πούρο
και το κάπνισα για να ηρεμήσω τα νεύρα μου, αλλά τα χέρια
μου έτρεμαν, και οι κρόταφοι μου πάλλονταν από την ταραχή.
Καθώς οδηγούσα, έβλεπα τον γέρο Τζων Φερριέρ και την
Λούσυ να με κοιτάζουν μέσα από το σκοτάδι και να μου
χαμογελούν, όπως σας βλέπω όλους μέσα στο δωμάτιο. Για
όλο το δρόμο βρίσκονταν μπροστά μου, ένας τους σε κάθε
πλευρά του αλόγου μέχρι που σταμάτησα έξω από το σπίτι
στο Δρόμο του Μπρίξτον.
«Ούτε ψυχή δεν φαινόταν, ούτε ήχος δεν ακουγόταν,
εκτός του ακατάπαυστου ήχου της βροχής. Όταν κοίταξα μέσα
από το παράθυρο είδα τον Ντρέμπερ μαζεμένο σε ένα
μεθυσμένο λήθαργο. Τον κούνησα από το χέρι, «Ώρα να βγεις
έξω», είπα.
«’Εντάξει, αμαξά,’ είπε.
«Υποθέτω πως σκέφθηκε ότι είχαμε φτάσει στο
ξενοδοχείο που είχε αναφέρει, γιατί βγήκε έξω δίχως άλλη
κουβέντα, και με ακολούθησε μέσα στον κήπο. Ήμουν
υποχρεωμένος να περπατάω πλάι του για να τον κρατάω
όρθιο, γιατί ήταν ακόμη κάπως βαρύς. Όταν έφτασε στην
πόρτα, την άνοιξα, και τον οδήγησα στο μπροστινό δωμάτιο.
Σας δίνω τον λόγο μου πως για όλη την διαδρομή, ο πατέρας
και η κόρη περπατούσαν μπροστά μας.
«’Είναι διαβολεμένα σκοτεινά’», είπε εκείνος,
παραπατώντας ολόγυρα.
«’Θα έχουμε σύντομα φως,’ είπα, τρίβοντας ένα σπίρτο
και ανάβοντας ένα κερί που είχα φέρει μαζί μου. ‘Τώρα, Ένοκ
Ντρέμπερ,’ συνέχισα, στρεφόμενος σε εκείνον, και κρατώντας
το φως στο πρόσωπο μου, ‘ποιος είμαι;’»
Με κοίταξε με θολά, μεθυσμένα μάτια για μια στιγμή,
και ύστερα είδα τον τρόμο να ξεπηδά μέσα τους, και να
παραμορφώνει τα χαρακτηριστικά του, γεγονός που
φανέρωσε πως με γνώριζε. Παραπάτησε προς τα πίσω με το

- 163 -
Σπουδή στο Άλικο

πρόσωπο του να έχει χλομιάσει, και είδα ιδρώτα να κυλά από


το μέτωπο του, ενώ τα δόντια του χτυπούσαν. Στην θέα αυτή,
ακούμπησα την πλάτη μου πάνω στην πόρτα και γέλασα
δυνατά και για αρκετή ώρα. Πάντοτε ήξερα πως η εκδίκηση θα
ήταν γλυκιά, όμως ποτέ δεν είχα ελπίσει για εκείνη την
ψυχική αγαλλίαση που με κατείχε εκείνη την στιγμή.

«’Παλιοτόμαρο!’» είπα· ‘Σε κυνήγησα από την Πόλη


του Σαλτ Λέηκ μέχρι την Αγία Πετρούπολη, και πάντοτε μου
ξέφευγες. Τώρα, επιτέλους οι περιπλανήσεις σου έφτασαν στο
τέλος, γιατί είτε εσύ είτε εγώ δε θα δούμε ποτέ ξανά τον ήλιο
να ανατέλλει την επόμενη μέρα.’ Μαζεύτηκε ακόμη
μακρύτερα καθώς μιλούσα, και έβλεπα στο πρόσωπο του πως
με θεωρούσε τρελό. Και ήμουν την ώρα εκείνη. Οι παλμοί
χτυπούσαν στους κροτάφους μου σαν βαριές, και πιστεύω πως
θα είχα πέσει σε κάποια κρίση αν το αίμα δεν είχε ξεχυθεί από
τη μύτη μου και με ανακουφίσει.
«’Τι έχεις να πεις για την Λούσυ Φερριέρ τώρα;’
Φώναξα, κλειδώνοντας την πόρτα, και κουνώντας του το
κλειδί κατάμουτρα. ‘Η τιμωρία άργησε να έρθει, αλλά
επιτέλους σε πρόφτασε.’ Είδα τα άνανδρα χείλη του να

- 164 -
Arthur Conan Doyle

τρέμουν καθώς μιλούσα. Θα με είχε ικετέψει για την ζωή του,


όμως ήξερε καλά πως ήταν μάταιο.
«’Θα με δολοφονούσες;» τραύλισε.
«’Δεν υπάρχει κανένας φόνος,’ απάντησα. ‘Ποιος μιλά
για φόνο ενός λυσσασμένου σκύλου; Ποιο το έλεος σου πάνω
στην φτωχή μου αγαπούλα, όταν την έσυρες μακριά από τον
δολοφονημένο πατέρα της, και την φυλάκισες στο
καταραμένο και ξεδιάντροπο χαρέμι σου.’
«’Δε σκότωσα εγώ τον πατέρα της,’ φώναξε.
«’Εσύ όμως ράγισες την αθώα της καρδούλα,’
ούρλιαξα, προτείνοντας απότομα το κουτί μπροστά του. ‘Ας
μας κρίνει ο μεγαλοδύναμος Θεός. Διάλεξε και κατάπιε. Το
ένα έχει το θάνατο και το άλλο την ζωή. Θα πάρω όποιο
αφήσεις. Ας δούμε αν υπάρχει δικαιοσύνη πάνω στη γη, η αν
μας κυβερνά η τύχη.’
«Τραβήχτηκε μακριά με αγριεμένες φωνές και ικεσίες
για έλεος, όμως εγώ τράβηξα το μαχαίρι μου και το κράτησα
στον λαιμό του ώσπου με υπάκουσε. Έπειτα κατάπια το άλλο,
και σταθήκαμε αντικρίζοντας ο ένας τον άλλο σιωπηλοί για
ένα λεπτό ή και περισσότερο, περιμένοντας να δούμε ποιος θα
ζούσε και ποιος θα πέθαινε. Δε θα ξεχάσω ποτέ το βλέμμα
που αναδύθηκε στο πρόσωπο του όταν οι πρώτες ενδείξεις τον
έκαναν να καταλάβει πως το δηλητήριο βρισκόταν στον
οργανισμό του; Γέλασα μόλις το είδα, και κράτησα την νυφική
βέρα της Λούσυ μπροστά στα μάτια του. Μονάχα για μια
στιγμή, γιατί η δράση του αλκαλοειδούς ήταν γοργή. Ένας
σπασμός πόνου παραμόρφωσε τα χαρακτηριστικά του· τίναξε
τα χέρια του μπροστά, παραπάτησε, κι ύστερα, με μια τραχιά
κραυγή, έπεσε βαριά στο πάτωμα. Τον γύρισα από την άλλη
με το πόδι μου, και ακούμπησα το χέρι μου πάνω στην καρδιά
του. Δεν υπήρξε καμιά κίνηση. Ήταν νεκρός!
«Το αίμα κυλούσε από τη μύτη μου, όμως ούτε καν το
είχα προσέξει. Δεν ξέρω τι με έπιασε και έγραψα πάνω στον
τοίχο με αυτό. Ίσως να ήταν κάποια πονηρή ιδέα να βάλω την
αστυνομία σε λάθος δρόμο, γιατί ένοιωθα ξέγνοιαστος και
κεφάτος. Θυμήθηκα έναν Γερμανό που είχε βρεθεί στην Νέα

- 165 -
Σπουδή στο Άλικο

Υόρκη με το RACHE γραμμένο από πάνω του, και έγινε πολύ


κουβέντα εκείνο τον καιρό στις εφημερίδες πως μυστικές
οργανώσεις έπρεπε να το είχαν διαπράξει. Υπέθεσα πως ότι
είχε προβληματίσει τους Νεοϋορκέζους θα προβλημάτιζε και
τους Λονδρέζους, έτσι βούτηξα το χέρι στο ίδιο μου το αίμα και
το αποτύπωσα σε ένα βολικό σημείο του τοίχου. Έπειτα
περπάτησα μέχρι την άμαξα μου και είδα πως δεν υπήρχε
κανείς τριγύρω, και πως η νύχτα ήταν ακόμη αγριεμένη. Είχα
οδηγήσει κάποια απόσταση όταν έβαλα το χέρι μου στην
τσέπη στην οποία συνήθως φυλούσα το δαχτυλίδι της Λούσυ,
και ανακάλυψα πως δεν ήταν εκεί. Πάγωσα στο γεγονός, γιατί
αποτελούσε το μοναδικό αναμνηστικό που είχα από εκείνη.
Σκεπτόμενος πως μπορεί να μου είχε πέσει όταν έσκυψα πάνω
από το σώμα του Ντρέμπερ, επέστρεψα πίσω, και αφήνοντας
την άμαξα μου σε ένα πλευρικό δρόμο, πήγα θαρραλέα μέχρι
το σπίτι —γιατί ήμουν έτοιμος να αντιμετωπίσω τα πάντα
παρά να χάσω το δαχτυλίδι. Όταν έφτασα εκεί, έπεσα μέσα
στα χέρια ενός αστυνομικού ο οποίος έβγαινε έξω, και μονάχα
υποκρινόμενος τον μεθυσμένο κατόρθωσα να αποδιώξω τις
υποψίες του.
«Έτσι λοιπόν ο Ένοκ Ντρέμπερ βρήκε το τέλος του. Το
μόνο που απέμενε να κάνω ήταν το ίδιο και για τον
Στάνγκερσον, και έτσι να ξεπληρώσω το χρέος του Τζων
Φερριέρ. Ήξερα πως διέμενε στο Ιδιωτικό Ξενοδοχείο
Χάλιντεϋ, και τριγύριζα την περιοχή ολόκληρη τη μέρα, όμως
εκείνος δε βγήκε ούτε στιγμή έξω. Φαντάζομαι πως κάτι
υποπτεύθηκε όταν ο Ντρέμπερ δεν έκανε την εμφάνιση του.
Ήταν πανούργος, ο Στάνγκερσον, και πάντοτε πρόσεχε. Αν
σκεφτόταν πως θα με κρατούσε μακριά μένοντας μέσα ήταν
βαθιά νυχτωμένος. Σύντομα ανακάλυψα ποιο ήταν το
παράθυρο του υπνοδωματίου του, και νωρίς το επόμενο πρωί
χρησιμοποιώντας κάποιες σκάλες που βρίσκονταν στο
δρομάκι πίσω από το ξενοδοχείο, ανέβηκα στο δωμάτιο του
την ώρα που είχε αρχίσει να χαράζει. Τον ξύπνησα και του
είπα πως είχε έρθει η ώρα να λογοδοτήσει για την ζωή που
είχε αφαιρέσει πριν από τόσο καιρό. Του περιέγραψα τον

- 166 -
Arthur Conan Doyle

θάνατο του Ντρέμπερ, και του προσέφερα την ίδια επιλογή


των δηλητηριασμένων χαπιών. Αντί να αδράξει την ευκαιρία
της ασφάλειας που του προσφερόταν, πετάχτηκε από το
κρεβάτι και έκανε να με πιάσει από τον λαιμό. Σε αυτό-άμυνα
τον μαχαίρωσα στην καρδιά. Όπως και να είχε το ίδιο θα ήταν,
γιατί η Θεία Πρόνοια δεν θα είχε ποτέ επιτρέψει το ένοχο χέρι
του να διαλέξει οτιδήποτε εκτός του δηλητηρίου.
«Ελάχιστα απομένουν να πω ακόμη, και είναι
ευτύχημα, γιατί έχω σχεδόν αποκάμει. Συνέχισα με την άμαξα
για μια ακόμη μέρα ή κάπου εκεί, σκοπεύοντας να συνεχίσω
μέχρι να μαζέψω αρκετά για να με φτάσουν να επιστρέψω
στην Αμερική. Στεκόμουν στην αυλή όταν ένα κουρελιάρικο
χαμίνι με ρώτησε αν υπήρχε ένας αμαξάς ονόματι Τζέφερσον
Χόουπ, και είπε πως το αμάξι του είχε ζητηθεί από έναν κύριο
στο 221Β της οδού Μπέϊκερ. Πείστηκα, δίχως να υποπτευθώ
τίποτα, και το επόμενο που κατάλαβα, ήταν ο νεαρός από εδώ
να μου ‘χει περάσει τις χειροπέδες και τόσο καθαρά τσακώσει
όσο ποτέ στην ζωή μου. Αυτή είναι όλη η ιστορία μου, κύριοι.
Ίσως να με θεωρήσετε δολοφόνο· όμως εγώ κρίνω πως είμαι
τόσο ένα όργανο της δικαιοσύνης όσο και εσείς.»
Τόσο συγκλονιστική ήταν η αφήγηση του ανθρώπου
αυτού, και ο τρόπος του ήταν τόσο εκφραστικός ώστε όλοι μας
παραμείναμε σιωπηλοί και απορροφημένοι. Ακόμη και οι
επαγγελματίες ντετέκτιβ, όσο μπλαζέ κι αν ήταν όσον αφορά
την κάθε λεπτομέρεια του εγκλήματος, φάνηκαν να
ενδιαφέρονται ειλικρινά για την ιστορία του άντρα. Όταν
τελείωσε καθίσαμε για μερικά λεπτά σε πλήρη ακινησία η
οποία διακοπτόταν μόνο από τον ήχο ξυσίματος του μολυβιού
του Λεστρέιντ καθώς έβαζε τις τελευταίες πινελιές στην
στενογραφική καταγραφή του.
«Υπάρχει μόνο ένα σημείο το οποίο θα ήθελα κάποια
περαιτέρω πληροφόρηση», είπε ο Σέρλοκ Χολμς τελικά.
«Ποιος ήταν ο συνεργός σου ο οποίος ήρθε για το δακτυλίδι
που είχα βάλει αγγελία;»
Ο κρατούμενος έκλεισε το μάτι χωρατατζίδικα στον
φίλο μου. «Μπορώ να αναφέρω μόνο τα δικά μου μυστικά»,

- 167 -
Σπουδή στο Άλικο

είπε, «όμως δεν θα βάλω άλλους ανθρώπους σε μπελάδες.


Είδα την αγγελία σας, και σκέφτηκα πως ίσως να ήταν κάποιο
σχέδιο, είτε να ήταν το δαχτυλίδι το οποίο επιθυμούσα. Ο
φίλος μου προθυμοποιήθηκε να έρθει και να δει. Πιστεύω πως
θα δεχθείτε ότι το έκανε έξυπνα.»
«Ουδεμία αμφιβολία περί αυτού», είπε ο Χολμς
εγκάρδια.
«Τώρα, κύριοι», σχολίασε ο Επιθεωρητής σοβαρά, «οι
νομικές διαδικασίες οφείλεται να τηρηθούν. Την Πέμπτη ο
κρατούμενος θα παρουσιαστεί ενώπιον των δικαστών, και η
παρουσία σας θα απαιτηθεί. Μέχρι τότε θα είμαι υπεύθυνος
για αυτόν.» Χτύπησε το κουδούνι καθώς μίλησε, και ο
Τζέφερσον Χόουπ οδηγήθηκε έξω από δυο φύλακες, ενώ ο
φίλος μου και εγώ φύγαμε από το Τμήμα και επιστρέψαμε με
ένα αμάξι στην οδό Μπέϊκερ.

- 168 -
Arthur Conan Doyle

ΚΕΦΑΛΑΙΟ VII. Η ΕΚΒΑΣΗ

Είχαμε όλοι μας ειδοποιηθεί να παραστούμε ενώπιον


των δικαστών την Πέμπτη· ωστόσο όταν ήρθε η Πέμπτη δεν
υπήρχε κανένας λόγος για την κατάθεση μας. Ένας ανώτερος
δικαστής είχε αναλάβει το υπό συζήτηση θέμα, και ο
Τζέφερσον Χόουπ είχε καλεστεί ενώπιον ενός δικαστηρίου
όπου η αυστηρή δικαιοσύνη θα του αποδιδόταν. Την ίδια
εκείνη νύχτα κατόπιν της σύλληψης του το ανεύρυσμα του
έσπασε, και βρέθηκε το επόμενο πρωί ξαπλωμένος στο
πάτωμα του κελιού του, με ένα γαλήνιο χαμόγελο πάνω στο
πρόσωπο του, σαν να είχε καταφέρει την στιγμή του θανάτου
να ανατρέξει πίσω σε μια πρόσφορη ζωή, και σε ένα έργο
καλώς πραγματοποιηθέν.
«Ο Γκρέγκσον και ο Λεστρέιντ θα είναι έξω φρενών με
τον θάνατο του», σχολίασε ο Χολμς, καθώς κουβεντιάζαμε το
επόμενο πρωί. «Πως θα έχουν την σπουδαία τους διαφήμιση
τώρα;»
«Δεν θεωρώ πως είχαν τόσο μεγάλη ανάμειξη στην
σύλληψη του», απάντησα.
«Τι κάνεις σε ετούτο τον κόσμο δεν έχει καμία
σημασία», επέστρεψε ο σύντροφος μου, με πικρία. «Το
ερώτημα είναι, τι θα κάνεις τους ανθρώπους να πιστέψουν
πως έκανες. Δεν έχει σημασία», συνέχισε, πιο ελαφρά,
κατόπιν μιας παύσης. «Δεν θα έχανα την έρευνα για τίποτα.
Δεν έχει υπάρξει καμία καλύτερη υπόθεση από όσο θυμάμαι.
Απλή καθώς ήταν, υπήρχαν αρκετά ιδιαίτερα διδακτικά
σημεία σχετικά.»
«Απλή!» αναφώνησα.
«Να σου πω, πράγματι, δύσκολα μπορεί να περιγραφεί
διαφορετικά», είπε ο Σέρλοκ Χολμς, χαμογελώντας στην
έκπληξη μου. «Η απόδειξη της εσωτερικής της απλότητας
είναι, πως δίχως την παραμικρή βοήθεια εκτός από μερικά
εξαιρετικά συνηθισμένα συμπεράσματα κατάφερα να πιάσω
τον εγκληματία σε διάστημα τριών ημερών.»
«Αλήθεια είναι», είπα εγώ.

- 169 -
Σπουδή στο Άλικο

«Σου έχω ήδη εξηγήσει πως αυτό που διαφέρει του


συνηθισμένου είναι συνήθως ένας οδηγός παρά μια
τροχοπέδη. Λύνοντας ένα πρόβλημα τέτοιου είδους, το
σπουδαιότερο είναι να έχεις την ικανότητας να
χρησιμοποιήσεις αντίστροφη λογική. Αποτελεί ένα εξαιρετικά
χρήσιμο επίτευγμα, και ένα εξαιρετικά εύκολο, αλλά ο κόσμος
δεν την εξασκεί αρκετά. Στις καθημερινές καταστάσεις της
ζωής είναι περισσότερο χρήσιμο να χρησιμοποιείς εμπρόσθιο
συλλογισμό, και έτσι η άλλη πλευρά καταλήγει να
παραμελείται. Υπάρχουν πενήντα που μπορούν να
αιτιολογήσουν συνθετικά για κάθε έναν ο οποίος μπορεί να
αιτιολογήσει αναλυτικά.»
«Ομολογώ», είπα εγώ, «πως δεν σε κατανοώ.»
«Ούτε και θα περίμενα πως θα μπορούσες. Για να δω
αν μπορώ να το κάνω πιο ξεκάθαρο. Ο περισσότερος κόσμος,
αν τους περιγράψεις μια αλληλουχία γεγονότων, θα σου πουν
ποιο θα μπορούσε να είναι το αποτέλεσμα. Είναι σε θέση να
διευθετήσουν τα γεγονότα στο μυαλό τους, και να επιχειρημα-
τολογήσουν κατόπιν πως κάτι θα προκύψει. Υπάρχουν
ελάχιστοι άνθρωποι, ωστόσο, οι οποίοι, αν τους πεις ένα
αποτέλεσμα, θα είναι σε θέση να αναπτύξουν μες από την
δική τους αντίληψη ποια ήταν τα βήματα τα οποία οδήγησαν
στο αποτέλεσμα. Την συγκεκριμένη ικανότητα εννοώ
αναφερόμενος στην αντίστροφη συλλογιστική, είτε την
αναλυτική.
«Καταλαβαίνω», είπα.
«Λοιπόν η συγκεκριμένη υπήρξε μια υπόθεση που σου
δινόταν το αποτέλεσμα και έπρεπε να ανακαλύψεις καθετί
άλλο από μόνος σου. Τώρα άφησε με να προσπαθήσω να σου
δείξω τα διάφορα βήματα του συλλογισμού μου. Ας τα
πάρουμε από την αρχή. Πλησίασα το σπίτι, όπως γνωρίζεις,
πεζός, και με το μυαλό απολύτως ελεύθερο από κάθε εντύπω-
ση. Φυσικά άρχισα εξετάζοντας το οδόστρωμα, και εκεί, όπως
ήδη σου έχω εξηγήσει, είδα εμφανή τα ίχνη ενός αμαξιού, το
οποίο, όπως εξακρίβωσα ερευνώντας, όφειλε να βρισκόταν
εκεί κατά την διάρκεια της νύχτας. Ικανοποιήθηκα σχετικά με

- 170 -
Arthur Conan Doyle

το ότι επρόκειτο για αμάξι και όχι περί ιδιωτικής άμαξας από
τα στενά ίχνη των τροχών του. Η συνηθισμένη Λονδρέζικη 51
είναι κατά πολύ λιγότερο φαρδιά από το τετράτροχο
μόνιππο 52 ενός κυρίου.
«Αποτέλεσε το πρώτο στοιχείο που αποκόμισα.
Κατόπιν περπάτησα αργά μέσα στο μονοπάτι του κήπου, το
οποίο έτυχε να αποτελείται από αργιλώδες χώμα, ιδιαίτερα
κατάλληλο για την λήψη εκμαγείων. Δίχως αμφιβολία σε
εσένα δίνει την εντύπωση πως είναι απλά μια ποδοπατημένη
λασπουριά 53 , μα για τα εξασκημένα μου μάτια κάθε σημάδι
πάνω στην επιφάνεια της είχε νόημα. Δεν υπάρχει κλάδος της
επιστήμης της δίωξης ο οποίος να είναι τόσο σημαντικός και
τόσο παραμελημένος όσο η τέχνη της παρακολούθησης
αποτυπωμάτων ποδιών. Ευτυχώς, πάντοτε έδωσα ιδιαίτερη
προσοχή στο συγκεκριμένο θέμα, και αρκετή εξάσκηση το
κατέστησε δεύτερη φύση μου. Είδα τα βαριά αποτυπώματα
των αστυνομικών, όμως είδα επίσης τα ίχνη των δύο αντρών
που είχαν αρχικά διασχίσει τον κήπο. Ήταν εύκολο να
διακρίνω πως είχαν περάσει πριν από τους άλλους, επειδή
κατά τόπους τα ίχνη είχαν εντελώς εξαλειφθεί από τα
υπόλοιπα που περνούσαν από πάνω τους. Κατά αυτόν τον
τρόπο ο δεύτερος συνδετικός κρίκος σχηματίστηκε, ο οποίος
μου έδωσε να μάθω πως οι νυχτερινοί επισκέπτες ήταν δυο
τον αριθμό, ο ένας αξιοσημείωτος για το ύψος του (καθώς
υπολόγισα από το μήκος του διασκελισμού του), και ο άλλος
ντυμένος κομψά, κρίνοντας από τα μικρά και καλαίσθητα
αποτυπώματα που άφηναν οι μπότες του.
«Μπαίνοντας στο σπίτι ο τελευταίος συμπερασμός μου
επιβεβαιώθηκε. Ο άνθρωπος με τις κομψές μπότες κειτόταν
εμπρός μου. Ο ψηλός, λοιπόν, είχε διαπράξει τον φόνο, αν
επρόκειτο περί φόνου. Δεν υπήρχε τραύμα πάνω στο νεκρό
άτομο, εντούτοις μια ταραγμένη έκφραση στο πρόσωπο του με

51 growler

52 Βrougham

53 trampled line of slush

- 171 -
Σπουδή στο Άλικο

διαβεβαίωσε πως είχε προδεί τη μοίρα του πριν να τον βρει.


Άνθρωποι που πεθαίνουν από καρδιακή πάθηση, ή κάποιο
αιφνίδιο φυσικό αίτιο, ποτέ δεν προλαβαίνουν να εμφανίσουν
ταραχή στα χαρακτηριστικά τους. Έχοντας οσμιστεί τα χείλη
του νεκρού εντόπισα μια ελαφρώς όξινη οσμή, και κατέληξα
στο συμπέρασμα πως είχε εξαναγκασθεί να πάρει δηλητήριο.
Για μια ακόμη φορά, αμφισβήτησα το ότι είχε εξαναγκασθεί
να το κάνει από το μίσος και τον φόβο τα οποία εκφράζονταν
στο πρόσωπο του. Βάση της μεθόδου του αποκλεισμού, είχα
καταλήξει στο συμπέρασμα εκείνο, διότι καμιά άλλη υπόθεση
δεν συμφωνούσε με τα στοιχεία. Μην φανταστείς πως
επρόκειτο για μια ιδιαίτερα ανήκουστη ιδέα. Η δια της βίας
χορήγηση δηλητηρίου επ’ ουδενεί λόγο δεν αποτελεί κάτι
καινούργιο στα χρονικά της εγκληματολογίας. Οι υποθέσεις
του Ντόλσκυ στην Οντέσσα, και του Λετουριέ στο
Μοντπελλιέ, θα έρθουν αμέσως στο μυαλό κάθε τοξικολόγου.
«Και τώρα έφτασε το μεγάλο ερώτημα όσον αφορά το
για ποιόν λόγο. Η ληστεία δεν υπήρξε το αντικείμενο του
φόνου, διότι τίποτα δεν έλειπε. Να επρόκειτο περί πολιτικής,
τότε, ή μήπως να ήταν για μια γυναίκα; Αυτό ήταν το ερώτημα
με το οποίο βρέθηκα αντιμέτωπος. Έκλινα προς το πρώτο
έναντι του τελευταίου. Οι πολιτικοί δολοφόνοι το χαίρονται
αφάνταστα να τελειώνουν την δουλειά τους και να
εξαφανίζονται. Ο συγκεκριμένος φόνος είχε, αντιθέτως,
διαπραχθεί με μεγαλύτερη σκοπιμότητα, και ο ένοχος είχε
αφήσει τα ίχνη του σε ολόκληρο το δωμάτιο, φανερώνοντας
πως βρισκόταν εκεί όλη την ώρα. Θα έπρεπε να πρόκειται περί
μιας προσωπικής αδικίας, και όχι περί μιας πολιτικής, αφού
απαιτούσε μια τόσο μεθοδική εκδίκηση. Όταν η επιγραφή
ανακαλύφθηκε πάνω στον τοίχο είχα κλίνει περισσότερο
παρά ποτέ στην γνώμη μου. Επρόκειτο προφανώς περί
απόπειρας παραπλάνησης. Όταν ανακαλύφθηκε το δαχτυλίδι,
ωστόσο, παγίωσε το ερώτημα. Εμφανώς ο δολοφόνος το είχε
χρησιμοποιήσει για να υπενθυμίσει στο θύμα του κάποια
νεκρή η απούσα γυναίκα. Στο σημείο εκείνο ήταν που ρώτησα
τον Γκρέγκσον αν είχε ζητήσει να μάθει στο τηλεγράφημα του

- 172 -
Arthur Conan Doyle

στο Κλήβελαντ σχετικά με κάποιο συγκεκριμένο σημείο στην


πρότερη καριέρα του Κου Ντρέμπερ. Απάντησε, όπως
θυμάσαι, αρνητικά.
«Κατόπιν προέβην σε μια επισταμένη εξέταση του
δωματίου, η οποία επιβεβαίωσε την γνώμη μου σχετικά με το
ύψος του δολοφόνου, και με εφοδίασε με τις πρόσθετες
λεπτομέρειες σχετικά με το Τριτσινόπολυ και το μήκος των
νυχιών του. Είχα ήδη καταλήξει στο συμπέρασμα, εφόσον δεν
υπήρχαν ίχνη πάλης, πως το αίμα το οποίο κάλυπτε το
πάτωμα είχε τρέξει από τη μύτη του δολοφόνου στην ταραχή
του. Αντιλήφθηκα πως το ίχνος του αίματος ταυτιζόταν με τα
ίχνη των ποδιών του. Σπανίως κάποιος, εκτός κι αν έχει
υπερβολική πίεση, ξεσπάει καθαυτό τον τρόπο μέσω
συναισθηματικής φόρτισης, έτσι διακινδύνεψα την γνώμη πως
ο κακοποιός ήταν μάλλον ένας γεροδεμένος και ερυθρωπός
άντρας. Τα γεγονότα απέδειξαν πως είχα κρίνει ορθά.
«Έχοντας αφήσει το σπίτι, διενήργησα ότι ο Γκρέγκσον
είχε παραμελήσει. Τηλεγράφησα στον επικεφαλή της
αστυνομίας του Κλήβελαντ, περιορίζοντας την έρευνα μου
στις συνθήκες που σχετίζονταν με τον γάμο του Ένοκ
Ντρέμπερ. Η απάντηση ήταν καθοριστική. Μου έδωσε να
μάθω πως ο Ντρέμπερ είχε ήδη αιτηθεί την προστασία του
νόμου ενάντια σε έναν παλιό αντίζηλο, ονόματι Τζέφερσον
Χόουπ, και πως αυτός ο ίδιος Χόουπ βρισκόταν επί της
παρούσης στην Ευρώπη. Γνώριζα πλέον πως είχα το κλειδί του
μυστηρίου μου στα χέρια μου, και πως το μόνο που απέμενε
ήταν να πιάσω τον δολοφόνο.
«Είχα ήδη αποφασίσει στο μυαλό μου πως ο άντρας ο
οποίος είχε μπει στο σπίτι μαζί με τον Ντρέμπερ, δεν ήταν
άλλος από τον άντρα που είχε οδηγήσει την άμαξα. Τα
σημάδια στον δρόμο μου φανέρωσαν πως το άλογο είχε
κινηθεί κατά τρόπο που θα ήταν αδύνατον αν κάποιος το
συγκρατούσε. Πού, τότε, να ήταν ο αμαξάς, εκτός κι αν
βρισκόταν μέσα στο σπίτι; Ξανά, είναι εξωφρενικό πως κάθε
λογικός άντρας θα διεξήγαγε ένα τέτοιο προμελετημένο
έγκλημα υπό το βλέμμα, όπως είχε, ενός τρίτου προσώπου, ο

- 173 -
Σπουδή στο Άλικο

οποίος ήταν βέβαιο πως θα τον πρόδιδε. Τελικά, υποθέτοντας


πως κάποιος ήθελε να παρακολουθήσει κάποιον άλλο μέσα
στο Λονδίνο, τι καλύτερο μέσο θα μπορούσε να υιοθετήσει
από το να γίνει αμαξάς. Όλες αυτές οι σκέψεις με οδήγησαν
στο αδιαμφισβήτητο συμπέρασμα πως ο Τζέφερσον Χόουπ θα
βρισκόταν μεταξύ των αμαξάδων της Μητρόπολης.
«Αν ήταν ένας από αυτούς δεν υπήρχε λόγος να
σταματήσει να είναι. Αντιθέτως, από την δική του οπτική,
κάθε αιφνίδια αλλαγή υπήρχε περίπτωση να τραβήξει την
προσοχή πάνω του. Θα εξακολουθούσε, προφανώς, για ένα
διάστημα τουλάχιστον, να εκτελεί τα καθήκοντα του. Δεν
υπήρχε λόγος να υποθέσω πως θα χρησιμοποιούσε
διαφορετικό όνομα. Ποιος ο λόγος να αλλάξει το όνομα του σε
μια χώρα που κανείς δεν γνώριζε το αληθινό του; Οπότε
λοιπόν και οργάνωσα το ντετεκτιβικό σώμα των χαμινιών μου,
και τους έστειλα συστηματικά σε κάθε ιδιοκτήτη αμαξιών του
Λονδίνου ώσπου ξετρύπωσαν τον άνθρωπο που αναζητούσα.
Το πόσο καλά το επέτυχαν, και πόσο σύντομα το
εκμεταλλεύθηκα, είναι ακόμη νωπά στη μνήμη σου. Ο φόνος
του Στάνγκερσον αποτέλεσε ένα περιστατικό το οποίο ήταν
εντελώς απρόσμενο, αλλά το οποίο δύσκολα θα υπήρχε
περίπτωση να έχει αποτραπεί. Μέσω αυτού, όπως γνωρίζεις,
περιήλθαν στην κατοχή μου τα χάπια, την ύπαρξη των οποίων
είχα ήδη υποθέσει.
«Είναι θεσπέσιο!» αναφώνησα. «Οι αρετές σου θα
έπρεπε να αναγνωρισθούν δημοσίως. Θα έπρεπε να εκδόσεις
έναν απολογισμό της υπόθεσης. Αν δεν το κάνεις, θα το κάνω
εγώ για σένα.»
«Μπορείς να κάνεις ότι θέλεις, Γιατρέ», απάντησε.
«Δες εδώ!» συνέχισε, παραδίδοντας μου μια εφημερίδα, «Δες
εδώ!»
Επρόκειτο για την ημερήσια Ηχώ, και η παράγραφος
την οποία υπεδείκνυε ήταν αφιερωμένη στην υπό συζήτηση
υπόθεση.
«Το κοινό», έγραφε, «έχασε μια εντυπωσιακή
απόλαυση εξαιτίας του αιφνίδιου θανάτου του Χόουπ, ο

- 174 -
Arthur Conan Doyle

οποίος ήταν ύποπτος για τους φόνους του Κου Ένοκ Ντρέμπερ
και του Κου Τζόζεφ Στάνγκερσον. Οι λεπτομέρειες της
υπόθεσης πιθανόν να μη γίνουν ποτέ γνωστές πλέον, ωστόσο
πληροφορούμεθα από αξιόπιστη πηγή πως το έγκλημα
αποτέλεσε την έκβαση μια παλιάς ακλόνητης και ρομαντικής
φύσεως διαμάχης, της οποίας η αγάπη και ο Μορμονισμός
αποτελούν μέρος. Φαίνεται πως και τα δυο θύματα, άνηκαν,
στα νιάτα τους, στους Άγιους των Πρόσφατων Ημερών, και ο
Χόουπ, ο εκλείποντας κρατούμενος κρατούσε κι εκείνος από
την Πόλη του Σαλτ Λέηκ. Αν η υπόθεση δεν έχει κάποια άλλη
συνέπεια, τουλάχιστον, φέρνει στο φως κατά τον πλέον
εκπληκτικό τρόπο την αποτελεσματικότητα του σώματος των
αστυνομικών ντετέκτιβ, και θα αποτελέσει ένα μάθημα προς
όλους τους αλλοδαπούς πως σοφό θα ήταν να διευθετούν τις
διαμάχες τους στην πατρίδα τους, και να μην τις μεταφέρουν
σε Βρετανικό έδαφος. Αποτελεί κοινό μυστικό πως τα εύσημα
για αυτήν την έξυπνη σύλληψη ανήκουν αποκλειστικά στους
διάσημους αξιωματικούς της Σκότλαντ Γιάρντ, Κυρίους
Λεστρέιντ και Γκρέγκσον. Ο άντρας συνελήφθη, όπως
φαίνεται, στο διαμέρισμα κάποιου Κου Σέρλοκ Χολμς, ο
οποίος έχει κι ο ίδιος, ως ερασιτέχνης, επιδείξει κάποιο
ταλέντο στο επάγγελμα των ντετέκτιβ, και ο οποίος, με
τέτοιους εκπαιδευτές δύναται να ελπίζει πως με τον καιρό θα
κατακτήσει σε κάποιο βαθμό τις δεξιότητες τους. Αναμένεται
πως μια τιμητική διάκριση θα απονεμηθεί στους δυο
αξιωματικούς ως μια ταιριαστή αναγνώριση των υπηρεσιών
τους.»
«Δεν σου το είπα όταν ξεκινήσαμε;» φώναξε ο Σέρλοκ
Χολμς με ένα γέλιο. «Αυτό είναι το αποτέλεσμα όλης της
Σπουδής μας στο Άλικο: να τους δώσουμε μια τιμητική
διάκριση!»
«Δεν πειράζει», απάντησα, «Έχω όλα τα γεγονότα στο
ημερολόγιο μου, και το κοινό θα τα μάθει. Εν τω μεταξύ εσύ
θα πρέπει να είσαι ικανοποιημένος έχοντας την επίγνωση της
επιτυχίας, όπως ο Ρωμαίος φιλάργυρος—

- 175 -
Σπουδή στο Άλικο

«`Populus me sibilat, at mihi plaudo


Ipse domi simul ac nummos contemplar in arca.'» 54

54 (Σ.τ.Μ.) Οράτιου Σάτυρες 1.1, γραμμές 66-67 – Αποδίδεται και ως: Με αποδοκιμάζουν οι

άνθρωποι, μα εγώ τον εαυτό μου επικροτώ στην κατοικία μου, καθώς τα χρήματα κοιτάζω στο σεντούκι μου.

- 176 -

You might also like