İnşaat Mühendisleri Odası – İstanbul Şubesi

Meslek İçi Eğitim Semineri

İnşaat Projelerinde Sözleşme Yönetimi

21 Ocak 2019
İstanbul

Sinan Noyan
sinan.noyan@qgs.global

1
 İnşaat Projelerinde Sözleşme Yönetimi

Eğitimi Veren:

T.Sinan Noyan – Kıdemli Danışman

İnşaat Mühendisi (B.Sc. BU 2005), (M.Sc. ITU 2010)

İletişim:

sinan.noyan@qgs.global
T: +90 531 699 78 59

2
 İnşaat Projelerinde Sözleşme Yönetimi

Gündem
• Sözleşme - Sözleşme Dokümanları
• Sözleşme Yönetimi
• Sözleşmelerin Yönetiminde Temel Adımlar
• Bildirim ve Zaman Aşımı (Notice – Time Bar)
• Tarafların Risk Paylaşımı
• Saha Kayıtları (Comtemporary Records)
• Uyuşmazlıklar (Disputes)
• Öneriler

3
 İnşaat Projelerinde Sözleşme Yönetimi

Sözleşme – Sözleşme Dokümanları

4
 Sözleşme Nedir?

SÖZLEŞME;

- Belirli bir amaç dahilinde,

- İki veya daha fazla Taraf arasında yapılan,

- Taraflar’ın kendi iradelerini karşılıklı ve birbirine uygun olarak

beyan ederek kurulan,

- Taraflar arasında hukuki sonuç doğuran,

- herhangi bir şekle bağlı olmayan anlaşmadır.

5
 Sözleşmenin İçeriği

- Taraflar

- İş’in Kapsamı

- İş’in Süresi

- İş’in Fiyatı

- Sözleşme’nin Ekleri – Sözleşme Dokümanları

6
 Sözleşme Dokümanları

- Ana Sözleşme

- Genel Koşullar

- Özel Koşullar

- İş Programı

- İş Kapsamı

- Spesifikasyonlar - Şartname

- Çizimler

7
 Sözleşme Dokümanları (devam)

- Keşif Cetveli (BOQ)

- İhale Dokümanları – Teklif Dosyası

- Ekler: Proforma Belgeler (Teminat Mektubu vb.)

- Bu dokümanların bütünü taraflar

arasındaki hukuku, iletişimi,
sorumlulukları oluşturur; Tarafların
birbirleriyle konuşacağı dil’in tamamıdır.

8
 İnşaat Projelerinde Sözleşme Yönetimi

- Neden İhtiyaç Var – Neden önemli?

o Sözleşme tarafların, işle ilgili her türlü iletişimini içerir.
Doğru iletişimin kurulması için iyi yönetilmesi
önemlidir,

o Projelerde her şey yolunda gitmeyebilir,

o Her proje özgündür.

- Ne yapmalı?

o Sözleşmesel Haklarımızı Bilmeli ve Korumalıyız,

o Kayıt Tutmalı, Kayıt Tutmalı, KAYIT TUTMALI...

9
 İnşaat Projelerinde Sözleşme Yönetimi

Sözleşme Yönetimi Nedir?

10
 İnşaat Projelerinde Sözleşme Yönetimi

Sözleşme Yönetimi, bir inşaat işinin Sözleşme Koşulları’na uygun

olarak ifa edilmesini sağlamak için yapılan işlerin bütünüdür.

Sözleşme imzalanması öncesi (Pre-Award) Sözleşme Yönetimi unsurları:

• Sözleşme’nin tesis edilmesi / kurulması
- Planlama
- Şartname’nin geliştirilmesi
- Sözleşme’ye geçiş planlaması

• Sözleşme Yönetimi’nin belirlenmesi

- Sözleşme bedeli
- Riskin bertaraf edilmesi
- İşveren şartnamesindeki değişiklikler,
- Proje paydaş yönetimi

11
 İnşaat Projelerinde Sözleşme Yönetimi
Sözleşmenin imzalanmasından sonraki (Post-Contract Award) Sözleşme
Yönetimi faaliyetleri:

• Yüklenicinin performansının gözlenmesi

• Ödeme onayı

• Yazışmaların / Kayıtların dosyalanması

• Değişiklikler’in yönetimi

• İş programının izlenmesi

• Hak Taleplerinin (Claims) değerlendirilmesi / Uyuşmazlıkların (Dispute) bertaraf

edilmesi

• Sözleşmenin kapatılması

12
 İnşaat Projelerinde Sözleşme Yönetimi

Sözleşme Yönetiminde Temel Adımlar

13
 Sözleşmenin Temeli
İşveren: ‘X inşa edilsin’ Sözleşmenin Başlaması FIDIC 99 Sözleşme
Yüklenici: ‘X’i, Y Lira’ya inşa ederim.’

Teklif ve Kabul

Ödeme Başvurusu ve Ödeme Yapılması, Madde 14.3

14
 Temel Prosedürel Adımlar (FIDIC99)

İşveren (Mühendis) Dokümanları yayınlar: Sözleşme Başlangıcı

• Madde 1.8 – Şartname ve İnşaat Çizimleri
• Madde 3.3 – Ilave Talimat veya Bilgi
Yüklenici’nin Bildirim’de bulunması (maliyet ve zaman):
• Madde 1.8 – Dokümanlardaki Kusur or Eksiklik
Yüklenici Bilgi Talebinde
Evet • Madde 1.9 – Eksik çizim veya talimattan ötürü gecikilirse,
(RFI) bulunur:
Belirsizlik var mı E/H ? • Madde 2.1 – Sahaya erişim
• Madde 1.8 – Kusur ya
• Madde 8.3 – İş’i menfi etkileyen gelecekteki bir olay
da Eksiklik Hayır
Yüklenici Çizimlere, revizyonlara, talimatlara göre Yüklenici’nin güncel, o anki kayıtları tutması:
inşa eder: • Madde 20.1 – Gerekli güncel kayıtların tutulması
• Madde 4.1 – Genel Yükümlülükler • Madde 6.10 – İş gücü ve Ekipman
• Madde 8.2 – Bitiş Süresi’nde
Yüklenici’nin İşveren’i sürekli haberdar etmesi
• Madde 8.3 – iş programının güncellenmesi
Değişiklikler? Etkisi var mı? E/H ?
• Madde 20.1 – kayıtların olay kapanana kadar
• Çizimler, revizyonlar, talimatlar; İhale
tutulmaya devam edilmesi
Koşulları’ndan farklı mı? Etki var, para ve
Etki Yok? • Ufukta bir sorun/husus var mı? zaman? Yüklenici’nin Hak Talebi’nde bulunması (Claim):
• Madde 20.1 – Olayın ölçülmesi ve parasal ve
Ödeme Başvuruları ve Ödemeler, Madde 14.3 zamansal etkisinin hesaplanması
• Olayın detaylarının sunulması (Temel kaynak:
Hak Talebi / Değişiklik Emri (VO) Listesi: Güncel kayıtlar)
• Madde 13.1 – Onaylanan Degişiklik
Emirleri
İş’lerin ölçülmesi (BOQ – Keşif
• Madde 20.1 – Hak Talepleri (Claims) Mühendis’in Tespit’te bulunması (Determination):
Cetveli):
• Uygunsa, hesaba mahsuben (on • Madde 3.5 – Anlaşma için görüşme. Anlaşma
• Madde 14.3 – Yapılan işin
account) ödeme yapılmasını sağlamak yoksa, İşveren’in Tespit’te bulunması
kuruşlandırılması
(Hakedişler)

15
 Ortaya çıkabilecek sorunlar
İşveren (Mühendis) Dokümanları yayınlar:
• Madde 1.8 – Şartname ve İnşaat Çizimleri
• Madde 3.3 – Ilave Talimat veya Bilgi
Yüklenici Bilgi Talebinde (RFI)
bulunur:
• Madde 1.8 – Kusur ya da Eksiklik
Esas Koşulların/Yetkilerin Sözleşme’de yazdığı gibi olmaması:
• İdareler’de para ve zamanla ilintili yetkili kuruluşunun farklı kurallarının
olması:
• Eylem – Yüklenici’ye işle meşgul etmek ve İş’leri sürdürtmek
• İş Kültürü – Talimat’ın nihai haline gelmesi
• Hak taleplerinin özel bir düzende sunulması
• Gecikmeler – olayların etkisi bittikten sonra ancak Talimat’a dönmesi –
etki devam ederken ara bir anlaşma yapılmaması
• İdare’nin sorunları proje sonuna bırakıp, sadace İş sonunda ‘Genel
Anlaşma’ yapmak istemesi
• Normal İş Bitimi’nde ödemenin durması – Nihai anlaşmaları yapmaya sevk eder
• Strateji – Genel Anlaşma’dan önce toplam Proje hesabını baskılamak
Ödeme Başvuruları ve Ödemeler, Madde 14.3
Hak Talebi / Değişiklik Emri (VO) Listesi:
İş’lerin ölçülmesi (BOQ –
• Madde 13.1 – Onaylanan Degişiklik Emirleri
Keşif Cetveli):
• Made 20.1 – Hak Talepleri (Claims)
• Madde 14.3 – Yapılan işin
• Uygunsa, hesaba mahsuben (on account) ödeme
kuruşlandırılması
yapılmasını sağlamak (Hakedişler)
Mühendis’in Talimat yayınlamaktan kaçınması:
• Tasarım – Yüklenici her şeyi çözmeli
• Sorumluluk – Talimat vermek, sorumluluğu kabul ettiğine
delalet olabilir
• Yetki – Talimat verme yetkisi yoktur
• Şahsi risk – Yetkililerin hatalı karar vermesi durumunda
işlerinden olması
Mühendis’in Tespit’te bulunmaktan kaçınması
(Determination)
• Yetki – Tespit’te bulunma yetkisi yoktur
• Sorumluluk – Talimat vermek, sorumluluğu kabul
ettiğine delalet olabilir
• Nihai Anlaşmaya Halel Getirmemek – İş bitiminde
genel bir anlaşma yapılmasını tercih etmek
• Eylem – Yüklenici herşeyi sürdürsün/yürütsün
• Şahsi risk – Yetkililerin hatalı karar vermesi
durumunda işlerinden olması
Mühendis’in Tespit’te bulunması
(Determination):
• Madde 3.5 – Anlaşma için görüşme. Anlaşma
yoksa, İşveren’in Tespit’te bulunması
16
 Ortaya çıkabilecek sorunlar – Ne Yapmalı?
İşveren (Mühendis) Dokümanları yayınlar:
• Madde 1.8 – Şartname ve İnşaat Çizimleri
• Madde 3.3 – Ilave Talimat veya Bilgi
1. Sözleşme Koşulları her koşulda mümkün olabilecek en iyi
bulunur:
şekilde
Yüklenici Bilgi Talebinde (RFI) tatbik edilmeli
• Madde 1.8 – Kusur or Eksiklik
Mühendis’in Talimat yayınlamaktan kaçınması:
• Tasarım – Yüklenici herşeyi çözmeli
• Sorumluluk – Talimat vermek, sorumluluğu kabul ettiğine
delalet olabilir
• Yetki – Talimat verme yetkisi yoktur
• Şahsi risk – Yetkililerin hatalı karar vermesi durumunda
işlerinden olması

Esas Koşulların/Yetkilerin Sözleşme’de yazdığı gibi olmaması:

2. Sözleşme Prosedürleri’ne uyulmaya çalışılmalı (Karşı
• İdareler’de para ve zamanla ilintili yetkili kuruluşunun farklı kurallarının
olması: Mühendis’in Tespit’te bulunmaktan kaçınması
tarafın art niyetini ortaya çıkarmak açısından).
(Determination)
• Eylem – Yüklenici’ye işle meşgul etmek ve İş’leri sürdürtmek
• İş Kültürü – Talimat’ın nihai haline gelmesi • Yetki – Tespit’te bulunma yetkisi yoktur
• Hak taleplerinin özel bir düzende sunulması • Sorumluluk – Talimat vermek, sorumluluğu kabul
• Gecikmeler – olayların etkisi bittikten sonra ancak Talimat’a dönmesi – ettiğine delalet olabilir
3. Kayıt altında olmayan görüşmeler bertaraf edilmeli
etki devam ederken ara bir anlaşma yapılmaması • Nihai Anlaşmaya Halel Getirmemek – İş bitiminde
• İdare’nin sorunları proje sonuna bırakıp, sadace İş sonunda ‘Genel genel bir anlaşma yapılmasını tercih etmek
Anlaşma’ yapmak istemesi • Eylem – Yüklenici herşeyi sürdürsün/yürütsün
• Normal İş Bitimi’nde ödemenin durması – Nihai anlaşmaları yapmaya sevk eder • Şahsi risk – Yetkililerin hatalı karar vermesi
4. İyi güncel kayıtlar tutulmalı
• Strateji – Genel Anlaşma’dan önce toplam Proje hesabını baskılamak durumunda işlerinden olması

Ödeme Başvuruları ve Ödemeler, Madde 14.3

5. Sözleşmeye uygun olarak Hak Talepleri yapılmalı
Hak Talebi / Değişiklik Emri (VO) Listesi:
İş’lerin ölçülmesi (BOQ – Mühendis’in Tespit’te bulunması
• Madde 13.1 – Onaylanan Degişiklik Emirleri
Fiyat Çizelgesi): (Determination):
• Made 20.1 – Hak Talepleri (Claims)
• Madde 14.3 – Yapılan işin • Madde 3.5 – Anlaşma için görüşme. Anlaşma
• Uygunsa, hesaba mahsuben (on account) ödeme
kuruşlandırılması yoksa, İşveren’in Tespit’te bulunması
yapılmasını sağlamak (Hakedişler)

17
 İnşaat Projelerinde Sözleşme Yönetimi

Bildirim (Notice) ve Zaman Aşımı (Time Bar)

18
 Zaman Aşımı nedir?
“Zaman aşımı maddesi gereğince; eğer yüklenici, belirli sürede gerekli bildirimde
bulunmazsa, teorik olarak parasal ve zamansal hakları zaman aşımına uğramış olur.”
P.Giles & S.Gibson (2014)

Anlamı:
• “Belirli bir süre içinde” gerekli bildirim yapılmadığı takdirde, parasal ve zamansal
konuda talep yapma (claim) hakkınızı kaybedersiniz.

• Zamanında bildirim yapmak, bu durumda Ön Şarttır. (Taliki Şart – Condition Precedent)

19
 Zaman Aşımı Maddeleri Neden Bulunur?

• Limitli mertebede paraya / fona erişimi olan İşverenler için yaratılmıştır,

• İşverenlerin kendi yükümlülüklerinin (parasal) farkına bir an önce varmaları için
tasarlanmıştır,
• Yüklenicilerin kesin hesabı, haddinden yüksek tutmasını engellemek için
uygulanmaktadır,
• Proje bütçelerinin sözleşme süresince daha belirgin olmasını amaçlamaktadır,

Özet olarak;
Proje bütçesine odaklı olan Taraflar, projeyi daha makul sürede ve uygun
maliyetle teslim ederler.

Tüm tarafların proje süresince daha net bir bütçeyle çalışmasını sağlar, böylece
proje sonunda beklenmedik bir Kesin Hesap’la karşılaşılması engellenmiş olur.

20
 Zaman Aşımı maddeleri içeren Sözleşmeler

• Tüm FIDIC Sözleşmeleri – FIDIC 99

• Neredeyse tüm inşaat sözleşmelerinde hak talebi süreçleri bulunmaktadır.
• Yükleniciye süre uzatımı (Extension of Time – EOT) ve ilave maliyeti verebilmek için
bir mekanizma.
• Tüm inşaat sözleşmeleri Zaman Aşımı maddesi içerir mi?
• Ortadoğu’da sözleşmeler FIDIC tipinde oluyor, ancak FIDIC Genel Koşulları
üzerinden birçok değişiklik yapılıyor. Tüm sözleşmeyi dikkatli bir şekilde inceleyip
birbiriyle tutarsız maddeler ortaya çıkarılabilir.

21
 FIDIC Sözleşmeleri (1999, 2005)

FIDIC Sözleşmesi; Madde 20.1:

should have become aware

Eğer bir bildirim, termini biterken verildiyse, o zaman tartışmalar müteahhidin ‘olayın ne zaman
farkına varması gerekiyordu’ noktasında tartışılabilir.

22
 Zaman Aşımı maddeleri içeren Sözleşmeler
Başka bir sözleşme’de (SA);

23
 Bildirim Gerektirecek Genel Hususlar

Yüklenici, hangi koşullarda (sözleşme ihlali) yazılı bildirimde

bulunmalıdır?

24
 Bildirim gerektiren Genel İhlaller

1. Tamamlanmamış İnşaat çizimleri – Yüklenici’nin tasarımı Tamamlanmamış tasarım

atölye çizimleri (shop drawing) aşamasında bitirmesinin
beklenmesi
2. Bilgi Taleplerine (RFI) yanıt verilmemesi Sorunlu-verimsiz onay
sürecleri
3. Çizimlerin geç yayınlanması
4. Sunumlara onay verilmemesi Değişiklik Emirleri’nden
5. Saha koşulları’ndaki değişiklikler ötürü tasarım
6. Sahaya tam erişimin verilememesi değişiklikleri
7. Üçüncü tarafların idare edilememesi – izin, onay ve paydaş
Sahaya Erişimin tesis
gereklilikleri
edilememesi
8. Üçüncü tarafların işe karışması – yerel idareler vb.
9. İnşaat yapım yöntemi-sıralamasının değişikliğe uğraması Öngörülemeyen Koşullar
10. Zorunlu satınalma gereklilikleri (belli bir tedarikçi seçimi)
Ödeme Sorunları
11. Az veya geç ödeme yapılması

25
 İşveren’in Tutumunu Anlamak - Örnek
1. İş’in başlangıcında tasarım eksik İşveren, Yüklenici’nin tasarımı
olabilir. tamamlayacağına ilişkin Yüklenici’yle anlaşmış
olduğuna inanıyor. (Design Intent)

2. Mühendis yetkili kılınmamış. Karar Veremeyecektir – Güç birkaç kişinin

üstünde; ama karar verebilecek yetkisi yok.

3. Mühendis onay vermekten İş’te bir değişiklik olacağını biliyordur.

kaçınabilir. Sözleşmedeki kusur, eksikliklerin üstünü
Yüklenicinin sebepleriyle örtmeye çalışabilir.

4. İşveren, önemli bir Değişiklik
Emri’ni çok geç yayınlayabilir.
5. Mühendis, her konuya dahil
olmak isteyebilir.
Ama bunu Yedek Akçe’den geç vakit (proje
sonunda) yapabilir. – Yüklenici Paralel
Gecikmede (concurrent delay) olduğundan hiç
ceza oluşmayacaktır.
Mühendis, İşveren’e varlığını kanıtlamaya
çalışıyor olabilir.

26
 İşveren’in Tutumunu Anlamak - Örnek
1. İş’in başlangıcında tasarım eksik İşveren, Yüklenici’nin tasarımı
olabilir. tamamlayacağına ilişkin Yüklenici’yle anlaşmış
olduğuna inanıyor. (Design Intent)

2. Mühendis yetkili kılınmamış. Karar Veremeyecektir – Güç birkaç kişinin

üstünde; ama karar verebilecek yetkisi yok.

3. Mühendis onay vermekten İş’te bir değişiklik olacağını biliyordur.

kaçınabilir. Sözleşmedeki kusur, eksikliklerin üstünü
Yüklenicinin sebepleriyle örtmeye çalışabilir.
Bu hususlarla baş etmeye hazır olunmalı
4. İşveren, önemli bir Değişiklik Ama bunu Yedek Akçe’den geç vakit (proje
Emri’ni çok geç yayınlayabilir. sonunda) yapabilir. – Yüklenici Paralel
Gecikmede (concurrent delay) olduğundan hiç
ceza oluşmayacaktır.
5. Mühendis, her konuya dahil Mühendis, İşveren’e varlığını kanıtlamaya
olmak isteyebilir. çalışıyor olabilir.

27
 Şantiyede Zaman Aşımı Tartışmaları
Yüklenici İşveren

Bildirim yapılması – Sözleşmedeki

koşullarla tam uygun olmayabilir
Yanıt verilmemesi ve acil çözüm
Hak Talebi (Claim) gerektiren soruna odaklanması
Yapılması (20.1)

Zaman aşımı olmadı, çünkü:

Zaman aşımı (Time bar):
• Taraflar durumun farkında: Toplantılar, ilerleme
raporları vb. , Mühendis’in önerisi var. Bildirim yok ya da zamanında
bildirim yapılmadı
• Karşılıklı edimler arasında orantısızlık (TBK. Madde 28)
• İşverenin tutumu, Haksız Kazanç (6098 sayılı TBK
Madde 49 vd.)
Sözleşme içeriği, kanunda öngörülen sınırlar
içinde özgürce belirlenebilir.
Emredici Hükümler: Zaman aşım süreleri
değiştirilemez, henüz edinilmemiş bir haktan feragat Bir sözleşme kanunun emredici hükümlerine
edilemez (TBK. Madde 148, 285) – 10 yıl (TBK. 146) aykırı olmadıkça, taraflar arasında kanun
hükmündedir. (TBK. 26)
Kanunun emredici hükümlerine aykırı veya imkânsız
olan sözleşmeler hükümsüzdür. (TBK. 27)
28
 Bir Bildirimde (Notice) Neler Bulunur?
• Öncelikle Sözleşme’nin Okunması (Projelerin kendine özel tipik bildirimleri olabilir)
• Resmi Mektup veya Sözleşme’deki tip (proforma) mektup
• Şirket antetli kağıt
• İlgi (Reference), Sözleşme No, Tarih, Yetkili İmzası
• Başlık – Bildirimin Konusu
• Özet bir açıklama
• Her mektupta sadece bir adet konu bildirimi (birçok konu aynı mektupla
bildirilmemeli)
• Toplantı Tutanakları:
• Destekleyici olarak kullanılabilir; resmi bildirim yerine geçmeyebilir.
• Diğer:
• Emailler – Bildirim için güvenilir değil – sadece doküman iletimi için kullanın.
• Sözleşme Maddelerinin kullanılması – zorunlu değil, bildirimle ilgili sözleşme
maddesi yazılabilir.

29
 Bir Bildirimde (Notice) Neler Bulunur?

Bildirim’lerinizi mutlaka gönderin:

• Sözleşme, bildirimde bulunmanızı gerektirir.
• Emin değilseniz – Az bildirim göndermiş olmaktansa fazla bildirimde bulunmak daha
iyidir.
• Bildiriminizi zamanında yapın – Bildirimde, ilgili sözleşme terminlerine uyun.

Eğer geç bildirim yapılırsa:

• Kıta Avrupası Hukuk Sistemleri (Civil Code) - Borçlar Kanunu esneklik sağlayabilir.
• Ancak bu konuda Kıta Avrupası’na her koşulda güvenmek doğru değildir.

Unutmayın! Bildirimde bulunmazsanız, sorumluluk sizde kalabilir.

30
 İnşaat Projelerinde Sözleşme Yönetimi

Tarafların Risk Paylaşımı

31
 Tarafların Risk Paylaşımı
Hata olması durumunda
Yüklenici’nin Riski
‘Sadece İnşaat’ Birim Fiyatların Yeterliliği
Ölçülebilir
Hata olması durumunda
İşveren’in Riski
Çizimler (Tasarım)
Keşif Cetveli (BOQ) / Fiyat
Spesifikasyon (Malzeme)
Spesifikasyon (Performans)

‘Sadece İnşaat’ Birim Fiyatların Yeterliliği Çizimler (Tasarım)

Spesifikasyon (Malzeme)
Götürü Bedel Keşif Cetveli (BOQ) / Fiyat
Spesifikasyon (Performans)

Tasarım&İnşaat Birim Fiyatların Yeterliliği Spesifikasyon (Malzeme)

Götürü Bedel Keşif Cetveli (BOQ) / Fiyat
Spesifikasyon (Performans)
Çizimler (Tasarım)
Birim Fiyatların Yeterliliği
‘EPC’ Keşif Cetveli (BOQ) / Fiyat
(FIDIC Gümüş) Çizimler (Tasarım) Spesifikasyon (Performans)
Spesifikasyon (Malzeme)
32
 Risk Kimin Sorumluluğunda?

Terminolojiye Dikkat (Risk’in Sorumluluğu)

Birim Fiyat (Yüklenici)
‘Sadece İnşaat’ Keşif Cetveli - BoQ (İşveren)
Ölçülebilir Çizimler (İşveren)
Spesifikasyon (İşveren)
Sözleşme Fiyatı (Yüklenici)
‘Sadece İnşaat’ Birim Fiyat Listesi (Keşif Cetveli - BoQ değil) (Yüklenici)
Götürü Bedel Çizimler (İşveren)
Spesifikasyon (İşveren)
Sözleşme Fiyatı (Yüklenici)
Tasarım&İnşaat Birim Fiyat Listesi, (Keşif Cetveli idi) (Yüklenici)
Götürü Bedel Çizimler, Yüklenici Tasarımı (Yüklenici)
İşveren Şartnameleri (Spesifikasyon idi) (İşveren)
Contract Price (Yüklenici)
Schedule of Rates (Yüklenici)
‘EPC’ FEED – Front End
Çizimler, Yüklenici Tasarımı (Yüklenici) Engineering
(FIDIC Gümüş) Spesifikasyon, Yüklenici Tasarımı (Yüklenici) Design
Performance Specification (İşveren)
33
 İnşaat Projelerinde Sözleşme Yönetimi

Saha Kayıtları (Contemporary Records)

34
 Saha Kayıtları (Contemporary Records)
Saha Kayıtları (Contemporary Records)

• Olayın meydana geldiği dönemde tutulan kayıtlardır.

• Bu kayıtlar üzerinde anlaşma sağlanmış olmayabilir, ancak;

• Eğer böyle kayıtlar varsa, işe çok yarayabilir,
• Taraflar arasındaki tartışma, sorumluluğun kimde olduğu üzerine olacaktır.

35
 FIDIC 99 - Madde 20.1

should have become aware

If notice is marginal, arguments revolve around when the Contractor ‘became [reasonably]
aware’ or of the event.

36
 Saha Kayıtları (Contemporary Records)

Bu kayıtlar neler olabilir?

• Şantiye Günlükleri, Günlük Raporlar, Puantaj
kayıtları, İş’in yapıldığına dair kayıtlar (WIR)
• Mektuplar, İlerleme Raporları, Toplantı
Tutanakları, Bilgi Talepleri (RFI, TQ), Saha
Talimatları (SI)…
• İlerlemeyi gösteren iş programları, şantiye iç
ilerleme raporları
• Konuya özel işaretli çizimler (Marked-up
drawings)
• Masraf çizelgeleri, maliyet defterleri
• Doküman sunum takip tabloları, satınalma takip
tabloları, vb. takip ve ilerleme tabloları
• Fotoğraflar, videolar, krokiler, şemalar, vb
• Email’ler, Deftere alınan notlar
• Özetle: konuyla ilgili olabilecek herhangi bir
kağıt parçası bile olabilir

37
 Saha Kayıtları (Contemporary Records)

Sahada Tutulan Genel Kayıtlar :

• ‘Ilerlemeyi gösteren’ programlar
• Puantaj ve Günlük Raporlar Yeterli Değil.
• Maliyet tabloları

Zaman
Birimi:
Yapılan İş: • Günlük
• Drenaj Metrajı (m) • Haftalık
Kaynaklar: • Yol inşaatı metrajı (km) • Aylık
• Ekipler • Toplam seramik metrajı (m2)
• Takımlar
• Taşeronlar
Verimlilik Kaybıyla ilgili hak
talepleri (disruption) için
gerekecektir.
38
 İnşaat Projelerinde Sözleşme Yönetimi

Uyuşmazlıkların Bertaraf Edilmesi (Dispute Avoidance)

&
Uyuşmazlıkların Çözümü (Dispute Resolution)

39
 Uyuşmazlıkların Bertaraf Edilmesi (Dispute Avoidance)

Etkin Sözleşme Yönetimi, Uyuşmazlıkların bertaraf edilmesine nasıl

yardımcı olabilir?
• Yazışmalara zamanında yanıtlamak,

• Sözleşme koşullarına uygun olarak bildirimlerde bulunmak,

• Hakların korunabilmesi için çeşitli sözleşmesel sorumlulukların izlenmesi; bunun için uygun
saha prosedürlerinin geliştirilmesi

• Saha ekiplerine sözleşmesel süreçler hakkında bilgi vermek – Sahadaki olaylarla ilgili
Yüklenicinin Sözleşme Yöneticisi’ne bilgi akışını kolaylaştıracaktır.

• Saha kayıtlarının detaylı tutulması, bu kayıtların ne detaylı tutulacağı hususunda tavsiyelerde

bulunmak – Uyuşmazlıkların başarılı olarak çözümü için çok önemli

• Tüm mevcut teknik personele sözleşme yönetimiyle ilgili eğitim vermek

40
 Uyuşmazlıkların Çözümü (Dispute Resolution)

• Mahkeme

• Tahkim (Arbitration)

41
 Dispute Resolution

• Alternatif Çözüm Yolları (Alternative Dispute Resolution – ADR):

o DAB (Hakem Heyeti)

o Sulh Yoluyla Çözüm (Amicable Settlement)

o Arabuluculuk (Mediation)

42
 İnşaat Projelerinde Sözleşme Yönetimi

Öneriler

43
 İyi Sözleşme Yönetimi için Notlar

• Sözleşme dokümanlarının tamamına her zaman kolay erişimde olun,

• Sözleşme maddeleriyle ilgili hangi maddelere göre doküman
sunumları yapacağınızı, sözleşmesel bildirimlerde bulunacağınıza
ilişkin bir tablo yapın,
• Sözleşme dokümanlarının öncelik sırasını iyi bilin,
• Üyesi olduğunuz Taraf’ın sözleşmesel sorumluluklarının ne olduğunu
iyi bilin, diğer Taraf(lar)ın sorumluluklarını üzerinize almayın (Örnek:
Tasarım sorumluluğu),
• Yazışmalarda, sözleşme maddelerini kullanmadan önce mutlaka tekrar
gözden geçirin,
• Kayıtlarınızı, zamanı gelince aranabilir ve bulunabilir şekilde arşivleyin
(Doküman Kontrol Sistemi),
• Maliyetlerinizin takibini detaylı yapın (Maliyet Kontrol Sistemi)
44
 İyi Sözleşme Yönetimi için Notlar

• Diğer taraflarla her türlü iletişiminizi kayıt altına alın (toplantı tutanağı,
email, deftere alınan notlar)

• Gelen mektuplara mutlaka yanıt verin,

• Sorun oluşturabilecek her konu için Bildirim’de bulunun; hak talebini

yapmamak değil, ancak bildirimde bulunmamak sözleşmesel olarak
haklarınızın düşmesine sebep olabilir.

• Tüm kayıtlarınızın (şirket emaili, vb) uyuşmazlık oluşması durumunda

bir gün tüm taraflara açılabileceğini göz önünde bulundurun.

45
 Hazırlıklar

• Sözleşme’ye göre proje süresince yapılması gereken bildirimlerin kime

ve ne zaman yapılacağının listesini yapın:
Table-1: Communications and Notices

Precedent Conditions
Sub-Clause Description (Timing/Time Limits) To Copy
3.5
Notice to give dissatisfaction Within 14 days ER Employer
Determination
Intended appointment,
4.4
commencement to Works, not less than 28 days ER Employer
Subcontractors
commencement to Works on Site
Notice of Delivery Date on which
4.16
any Plant or a major item of other not less than 21 days ER Employer
Transport of Goods
Goods
4.24 Discovery of any such finding
Promptly ER Employer
Fossils (fossils)
5.2 Submission of Contractor's
Contractor's Documents specified in - ER Employer
Documents Employer's Requirements
5.2 Any revision of a Contractor's
Contractor's Document that is under the Immediately ER Employer
Documents Employer's review

46
 Hazırlıklar

• Sözleşme’ye göre yapılması gereken doküman sunumlarının listesini

yapın:
Table-2: Scheduled Responsibilities

Precedent Conditions
Sub-Clause Description
(Timing/Time Limits)
4.2 Delivery of Performance Security to the Within 28 days after the
Performance Security Employer Contract is signed
4.3
Contractor's Consent for the appointment of Prior to the
Representative Contractor's Representative Commencement Date
4.9 Submit details of all procedures and Before start of each design
Quality Assurance compliance documents and execution stage
Every month within 7 days
4.21 after the last day of the
Progress Reports Submission of Progress Reports period to which it relates
5.2 Submission of Contractor's Documents
Contractor's Documents for Employer's Review -
5.6 Providing the Employer with as-built Prior to Commencement of
As-built Documents records Tests on Completion
5.6 Providing the Employer with as-built Prior to issue of any Taking-
As-built Documents records Over Certificate

47
 Hazırlıklar

• Sözleşme’nin hangi maddeleri size zaman, maliyet ve kâr bakımından

telafi sağlar, bir çizelge yapın:
Table-3: Grounds for Extension of Time, Cost and Profit

Sub-Clause Description Time Cost Profit

2.1 Failure of handing over the Site to the
x x x
Right of Access Contractor
4.12
Unforeseeable Difficulties x x x
Unforeseeable Difficulties
4.24
Fossils x x
Fossils
5.1 General Design
General Design Obligations x x x
Obligations
5.4
If changed or new applicable standards
Technical Standards and x x x
come into force after the Base Date
Regulations
7.4 If additional costs and delays incurred
x x x
Testing Conducting Varied or Additional Tests
8.4
Extension of Time for Extension of Time for Completion x
Completion
8.9
Consequences of Consequences of Suspension x x x
Suspension

48
 İnşaat Projelerinde Sözleşme Yönetimi

SORULARINIZ?

ÇOK TEŞEKKÜRLER!

Sinan Noyan – Kıdemli Danışman

sinan.noyan@qgs.global

T: +90 531 699 78 59

49