25.05.

22 – Kentleşme
Dünya kenti, küresel kent
Kent üzerine yapılan tanımlardan hiçbir tanesi büyüklük bakımından
tanımlanmış kavramlar değildir. Kentler, genelde ulusal yapılar içinde yer
alan özellikler ortaya koyarlar. İstanbul, uluslararası bir yapı ve kentler
uluslararası boyuta geçtiğinde farklı özellikler kazanıyorlar, bunun
büyüklükle falan alakası yoktur.
Uluslararası elitler
Çoğu çalışmazlar fakat bunlardan çalışanları ve ciddi mal varlıkları olan
uluslararası elitler vardır. Bir yandan çalışırlar, genelde yönetim kurullarının
başkanlıklarını yaparlar ve tam olarak çalıştıkları söylenemez. Dolaştıkları,
gittikleri yerlerde otellerde kalmazlar, genelde rezidanslarda kalırlar. Çünkü
özel alan, uluslararası elitler için önemlidir. En önemli istekleri kişisel
hayatlarının gizliliğidir çünkü her zaman göz önündedirler ve kişisel
hayatlarını gizleme isteğindedirler. Örneğin Güler Sabancı. Bu insanlar
genelde hayatların rezidansları olan bu kentlerde geçirirler.
Metropol olarak ifade ettiğimiz İstanbul’un bir kısmı uluslararası, bir kısmı
yereldir. Uluslararası olan kısmında lojistik, finans, müşavirlik yapı
sistemleri, güvenlik sistemleri, kültürel yapıtlar, müzeler, okullar, karaborsa,
illegal ticaretler, genelevler, fuhuş sektörü, uyuşturucu ticareti,
kumarhaneler boş lokantaların defterlerine bakıldığında dışardan
bakıldığında defterin dolu olduğu görünür  sanat eserleriyle kara para
aklama, tablolar üzerinden para aktarımı
Özal  beyrut’un tüm işlerini istanbul’a taşımaya çalışıyor
90’da doğu bloğu kendisi feshetti  bu birinci dönemi istabul’un
işlevselliğinin değişmesi
80 den sonra akdenizdeki istikrarsızlıklar, bütün bunlar Lübnan ve beyrutun
kan kaybetmesinden dolayı istanbul’un işlevselliği değişt ve bugünkü halini
almaya başladı.
İstanbul çok stratejik bir konuma sahip ve bunu kullanıyor. Örneğin ulaşım,
aktarmalarda İstanbul büyük öneme sahip.
Reklam ajansları  moda merkezleri
İtalya’nın moda merkezi Milano, kültür merkezi Roma
Pisa ve Bolonya  İtalya’nın kültürel merkezleri
Kentlerin büyüklerine kentsel bölge ya da konürbasyon denir. Kentin bir
büyüğü metropol değildir.
Brüksel ve Strassbourg  diplomasiden dolayı öne çıkan kentlerdir,
büyüklükleri önemsizdir. Bunlar mega kentlerdir.
Bu tüm kentlerde toplumsal çatışmaları görmek çok mümkün, ayrışmalar
öne çıkar. Güvenlik sistemleri genelde özelleşmiş boyuttadır.
Uluslararası bakımdan finans sektöründe bankalar çok önemlidir. Bilgi
üretimi, AR-GE çalışmaları önemlidir. Sanayisizleşme sürecinin içindelerdir.
Bütün bu sistemler uluslararasının ötesinde çalışan sistemler, ülkeler
bağlamı dışında kendi içlerinde bağlantılılardır. Örneğin İstanbul, Londra
bankasından direkt olarak kredi alabilir, bunun ülkeyle bir ilgisi yoktur.
Dünya finans sisteminde güneş batmıyor çünkü bir borsa kapanmaya
yakınken diğer borsa açılıyor ve borsa sistemi her zaman açık ve canlı
kalıyor. Üç büyük finans borsası var: New York, Tokyo, Londra. Bunlar
tesadüf bir şekilde oluşmuş değillerdir. Arka planlarında siyasi, kültürel vs
gerekçeleri vardır. Avrupa, afrikayla yaşıyor çünkü Londra borsası afirkayı
çemberine alır. Rusya’nın özelliği hem Tokyo borsasının hem de Londra
borsasının sınırlarına girer. Kesişim noktasıdır ve Rusya hem iki bölgeyi
etkiler, hem de bu iki bölgeden etkilenir.
Kuzey buz denizi kanalı  Rusya için önemli
Siyasi coğrafyanın önemini görmekteyiz.
Bazı konular, ulusal sistemlerden bağlantısız çalışır, böyle olmak
zorundadır. Örneğin moda, finans, müşavirlik… ulusal yapılanmanın
özelliği, küresel yapılanmadan belirli noktalarda ayrılmasıdır.
THY, dünyadaki en büyük kargo firmalarından bir tanesi. Bu özelliğini de
pandemi döneminde kazandı.
Küreselleşmeden ortaya çıkan yeni iş bölümleri, yoksulluğa neden oluyor.
Bunun nedeni sanayisizleşmedir. Çünkü belli bir döneme kadar cıvata sıkan
adama yazılım yap dersen hem iş bölümünde sıkıntılar çıkar hem de ortaya
verimsizlik çıkar.
Küresel sistemdeki kurallar, ulusal sistemdeki kurallara uymuyor. Küresel
sistem tamamen kar üzerine kurulmuş bir sistem. Bu yüzden ortaya çıkan
bir yetersizlik ve verimsizlik söz konusu.
Küresel sistemler:
Uluslararası elitler kesimi  bunlar yatırım yapıyorlar İstanbul’a gelerek ve
hizmet bekliyorlar  çocukları için eğitim talep ediyorlar ve istedikleri kendi
kültürel değerlerini geldikleri yerde bulabilmek. Bunun için Amerikan
kolejleri vs. yapılıyor. Bunun yanında istedikleri dini değerleri de görmek
istiyorlar. Örneğin istanbulda farklı dinlerin ibadethaneleri mevcut fakat bu
her kentte aynı değil. Bçr döngü söz konusu. İstanbul’a o değerleri
bulabildikleri için geliyorlar, İstanbul’da da bu kesim tarafından talep olduğu
için böyle bir sistem var.
2. küresel grup ise bu 1. Gruptaki yabancılara ait özel yerlerde çalışan
Türkler. Bunlar yurt dışına çıkarak 1. Gruptakiler olmak istiyorlar
Ulusal sistemler:
3. grup: hizmet sektörü çalışanları, İstanbul’u İstanbul yapanlar, esnaflar
4. grup: köyden kente göçle gelenler
4.gruptakilerin de 3.gruba geçme isteği var. fakat bu geçiş sağlanamaz.
İstanbul’un her zaman göçe ihtiyacı var ve köyden kente geçiş yapan grup
her zaman var olacak  buradan soru gelebilir.