Gabriele D' Annunzio + Ο Θάνατος Του Δούκα Της Οφένα

Ï èÜíáôïò ôïõ Äïýêá ôçò ÏöÝíá
&
Üëëá äýï äéçãÞìáôá
ÓÅÉÑÁ: ÎÅÍÏÉ ÊËÁÓÉÊÏÉ
Óôçí ßäéá óåéñÜ

1. Íôåíß Íôéíôåñü, Áõôü äåí åßíáé ìýèïò.
Copyright © 2000 Åêäüóåéò Ðåñßðëïõò

Τιτάνων 3, 113 62 Αθήνα
Υποκατάστημα: Ζαίμη 31, 106 82 Αθήνα
Tηλ: 2103307001, 2, 4 Fax: 2103307005
ekdoseis.periplous@gmail.com, vitsos@otenet.gr
www.periplous.gr,
Hλεκτρονικό Πολιτιστικό περιοδικό:
www.politismospolitis.org
Ηλεκτρονικό Βιβλιοπωλείο: www.booksandthecity.gr
ÄÉÅÕÈÕÍÓÇ ÅÊÄÏÓÅÙÍ: ÄÉÏÍÕÓÇÓ ÂÉÔÓÏÓ
ISBN 960-7131-97-5
ÌåôÜöñáóç: ×ñßóôïò Ã. Áëåîáíäñßäçò

Äéïñèþóåéò: ÃéïëÜíäá ÄÜëêá
ÃÊÁÌÐÑÉÅËÅ ÍÔ’ ÁÍÍÏÕÍÔÓÉÏ

&
Üëëá äýï äéçãÞìáôá
ÌÅÔÁÖÑÁÓÇ
×ñßóôïò Ã. Áëåîáíäñßäçò
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ
ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΒΙΤΣΟΣ
ÏÉ ÅÉÄÙËÏËÁÔÑÅÓ
I
Ç ìåãÜëç áììþäçò ðëáôåßá Ýëáìðå óáí

íá Þôáí ðáóðáëéóìÝíç ìå óêüíç åëá-
öñüðåôñáò. ¼ëá ôá áóâåóôùìÝíá óðßôéá
ôñéãýñù Ýìïéáæáí ðõñáêôùìÝíá üðùò ôá
ôïé÷þìáôá åíüò ôåñÜóôéïõ öïýñíïõ Ýôïéìïõ
íá óâÞóåé. Óôï âÜèïò ïé ðáñáóôÜôåò ôçò åê-
êëçóßáò áíôáíáêëïýóáí ôçí áíôáýãåéá ôùí
óýííåöùí êáé ãßíïíôáí ðïñöõñïß óáí áðü
ãñáíßôç. ôá âéôñþ öåããïâïëïýóáí óáí íá óõ-
ãêñáôïýóáí ôï îÝóðáóìá ìéáò ðõñêáãéÜò
óôï åóùôåñéêü ôçò åêêëçóßáò. ïé åéêüíåò
Ýðáéñíáí ìéá æùíôáíÞ ðíïÞ áðü ÷ñþìáôá
êáé óôÜóåéò. üëï ôï ïéêïäüìçìá ôþñá, êÜôù
áðü ôç ëÜìøç ôïõ öùôåéíïý ìåôÝùñïõ óôï
çëéïâáóßëåìá, áðïêôïýóå ìåãáëýôåñç äýíá-
ìç êõñéáñ÷ßáò ðÜíù óôá óðßôéá ôùí Ñáíôïõ-
æÜíùí.
Áðü ôïõò äñüìïõò êáôåõèýíïíôáí ðñïò
9
ÃêáìðñéÝëå Íô’ Áííïýíôóéï
ôçí ðëáôåßá ïìÜäåò áíôñþí êáé ãõíáéêþí

öùíÜæïíôáò êáé ÷åéñïíïìþíôáò. Óôéò øõ÷Ýò
üëùí ìåãÜëùíå ãñÞãïñá ï äåéóéäáßìïíáò
öüâïò. ìåò óôç öáíôáóßá üëùí åêåßíùí ôùí
Üîåóôùí áíèñþðùí áíáäýïíôáí ÷ßëéåò öïâå-
ñÝò åéêüíåò èåßáò ôéìùñßáò. ôá ó÷üëéá, ïé
öëïãåñÝò áìöéóâçôÞóåéò, ïé êëáøéÜñéêïé
åîïñêéóìïß, ïé áóõíÜñôçôåò éóôïñßåò, ïé
ðñïóåõ÷Ýò, ïé öùíÝò áíáêáôåýïíôáí ó’ Ýíá
óêïôåéíü ìïõñìïýñéóìá åðéêåßìåíçò èýåë-
ëáò. Åäþ êáé êÜìðïóåò ìÝñåò åêåßíç ç êïê-
êéíÜäá óáí áßìá ðáñÝìåíå óôïí ïõñáíü ìå-
ôÜ ôï çëéïâáóßëåìá, åéóâÜëëïíôáò ìÝóá
óôçí çóõ÷ßá ôçò íý÷ôáò, öùôßæïíôáò ôñáãéêÜ
ôïí ýðíï ôçò åîï÷Þò, ðñïêáëþíôáò ôï ïýñ-
ëéáóìá ôùí óêýëùí.
— ÉÜêùâå! ÉÜêùâå! öþíáæáí, êïõíþíôáò
ôá ÷Ýñéá, êÜðïéïé ðïõ ìÝ÷ñé ôüôå ìéëïýóáí
÷áìçëüöùíá, ìðñïóôÜ óôçí åêêëçóßá, óôñé-
ìùãìÝíïé ãýñù áðü ìéá êïëüíá ôïõ ðñüíá-
ïõ. ÉÜêùâå!
¸âãáéíå áðü ôçí ðýëç êáé ðëçóßáæå áõ-
ôïýò ðïõ ôïí êáëïýóáí Ýíáò Üíôñáò øçëüò,
îåñáêéáíüò ðïõ Ýìïéáæå Üññùóôïò áðü ÷ôé-
10
êéü, öáëáêñüò óôçí êïñõöÞ ôïõ êñáíßïõ, ìå

êáëõììÝíïõò ôïõò êñïôÜöïõò êáé ôï óâÝñêï
áðü ìáêñéÜ êïêêéíùðÜ ìáëëéÜ. Ôá ìéêñÜ,
âáèïõëùôÜ ìÜôéá ôïõ Þôáí æùçñÜ óáí íá ôá
Ýêáéãå ç ëÜâñá åíüò Ýíôïíïõ ðÜèïõò, åß÷áí
Ýíá ÷ñþìá áêáèüñéóôï êáé óõãêëßíáíå ðñïò
ôç ñßæá ôçò ìýôçò. Ç Ýëëåéøç äõï ìðñïóôé-
íþí äïíôéþí óôçí åðÜíù óéáãüíá ôïý Ýäéíå,
ôç óôéãìÞ ðïõ ðñüöåñå ôéò ëÝîåéò êáé êïõ-
íïýóå ôï óïõâëåñü ôïõ ðçãïýíé äéÜóðáñôï
áðü ôñß÷åò, ìéá ìïíáäéêÞ üøç ãÝñïõ Öáý-
íïõ. ¼ëï ôï õðüëïéðï êïñìß ôïõ Þôáí Ýíá
èëéâåñü áñ÷éôåêôüíçìá áðü êüêáëá ðïõ äý-
óêïëá ôï Ýêñõâáí ôá ñïý÷á. êáé ðÜíù óôá
÷Ýñéá, ðÜíù óôïõò êáñðïýò, ðÜíù óôçí áíÜ-
óôñïöç ôùí âñá÷éüíùí, ðÜíù óôï óôÞèïò ôï
äÝñìá Þôáí ãåìÜôï áðü êõáíÜ óçìÜäéá,
áðü ó÷Ýäéá öôéáãìÝíá ìå ôçí áé÷ìÞ âåëüíáò
êáé óêüíç ëïõëáêéïý, åéò áíÜìíçóç ôùí éå-
ñþí ðïõ åðéóêÝöèçêå, ôçò ÷Üñçò ðïõ Ýëáâå,
ôùí ôáìÜôùí ðïõ ðñáãìáôïðïßçóå.
Êáèþò ï öáíáôéêüò ðëçóßáæå óôçí ïìÜäá
áõôþí ðïõ óôÝêïíôáí óôçí êïëüíá, Ýíá áíá-
êÜôåìá áðü åñùôÞóåéò óçêþèçêå áðü åêåß-
11
íïõò ôïõò áíÞóõ÷ïõò áíèñþðïõò.

– Ëïéðüí; Ôé åßðå ï Íôïí Êüíóïëï; Èá
Ýâãáæáí ìüíï ôï áóçìÝíéï ÷Ýñé; Äå èá Þôáí
êáëýôåñá üëï ôï ìðïýóôï; Ðüôå èá ãýñéæå ï
Ðáëïýñá ìå ôá êåñéÜ; ¹ôáí åêáôü ëßâñåò ôï
êåñß; Ìüíï åêáôü ëßâñåò; Êáé ðüôå èá Üñ÷é-
æáí íá ÷ôõðïýí ïé êáìðÜíåò; Ëïéðüí; Ëïéðüí;
Ç ï÷ëïâïÞ ìåãÜëùíå ãýñù áðü ôïí ÉÜêù-
âï. ïé ðéï áðïìáêñõóìÝíïé ðëçóßáóáí êï-
íôýôåñá óôçí åêêëçóßá. áðü üëïõò ôïõò äñü-
ìïõò ï êüóìïò îå÷ýèçêå óôçí ðëáôåßá êáé ôç
ãÝìéóå. Êáé ï ÉÜêùâïò áðáíôïýóå ó’ áõôïýò
ðïõ ñùôïýóáí, ìéëïýóå ÷áìçëüöùíá, óáí
íá áðïêÜëõðôå öïâåñÜ ìõóôéêÜ, óáí íá
Ýöåñíå ðñïöçôåßåò áðü ìáêñéÜ. Åß÷å äåé
øçëÜ, ìÝóá óôï áßìá, Ýíá áðåéëçôéêü ÷Ýñé
êáé êáôüðéí Ýíá ìáýñï ðÝðëï êáé ýóôåñá
Ýíá óðáèß êáé ìéá óÜëðéããá...
— ËÝãå! ËÝãå! ðáñüôñõíáí ïé Üëëïé, êïé-
ôÜæïíôáò ï Ýíáò ôïí Üëëïí êáôÜ ðñüóùðï,
êõñéåõìÝíïé áðü ìéá ðåñßåñãç áðëçóôßá í’
áêïýóïõí èáõìáóôÜ ðñÜãìáôá, åíþ ï ìýèïò
áðü óôüìá óå óôüìá áðëùíüôáí ãñÞãïñá
ìÝóá óôï óõãêåíôñùìÝíï ðëÞèïò.
12
ÉÉ
Ç ÌÅÃÁËÇ ÐÏÑÖÕÑÅÍÉÁ ÅÊÔÁÓÇ áíÝâáéíå áñ-

ãÜ áðü ôïí ïñßæïíôá ðñïò ôï æåíßè, áðëùíü-
ôáí ãéá íá êõñéÝøåé üëï ôï èüëï ô’ ïõñáíïý.
ÐÜíù áðü ôéò óôÝãåò ôùí óðéôéþí Ýìïéáæå íá
êõìáôßæåé áôìüò áðü ëéùìÝíá ìÝôáëëá êáé
ìåò óôï öùò ðïõ ëéãüóôåõå, åîáéôßáò ôïõ äåé-
ëéíïý, áêôßíåò óôï ÷ñþìá ôïõ èåéáöéïý êáé
ôïõ ìåíåîÝ áíáêáôåýïíôáí ì’ Ýíá ôñÝìïõëï
éñéäéóìïý. Ìéá ìáêñéÜ æþíç ðéï öùôåéíÞ îÝ-
öåõãå ðñïò Ýíá äñüìï ðïõ Ýâãáæå óôçí ü÷èç
ôïõ ðïôáìïý êáé óôï âÜèïò îå÷þñéæå ôï öëï-
ãïâüëçìá ôùí íåñþí áíÜìåóá óôïõò øçëïýò
êáé ëåðôïýò êïñìïýò áðü ëåýêåò. Ðéï ðÝñá
Ýíá êïììÜôé Üãïíçò ãçò, üðïõ ïé ðáëéïß ðýñ-
ãïé ôùí Óáñáêçíþí õøþíïíôáí óõãêå÷õìÝíá
óáí ðÝôñéíá íçóÜêéá ìåò óôçí ïìß÷ëç. Ïé
ðíéãçñÝò áíáèõìéÜóåéò ôïõ èåñéóìÝíïõ ÷üñ-
ôïõ îå÷ýíïíôáí óôïí áÝñá: óôéãìÝò óôéãìÝò
Ýìïéáæå ìå ïóìÞ óêïõëçêéþí ôçò áðïóýíèå-
13
óçò áíÜìåóá óôá öõëëþìáôá. ÓìÞíç ÷åëéäï-

íéþí äéÝó÷éæáí ôïí áÝñá ìå ìåãÜëç öáóáñßá
áðü ôéôéâßóìáôá, ðåôþíôáò áðü ôéò ü÷èåò ôïõ
ðïôáìïý ðñïò ôéò õäñïññïÝò.
ÓéùðÝò áíáìïíÞò äéÝêïðôáí ôï ìïõñìïõ-
ñçôü ìÝóá óôï ðëÞèïò. Ôï üíïìá ôïõ Ðá-
ëïýñá êõêëïöïñïýóå óôï óôüìá üëùí. åäþ
êé åêåß îåóðïýóå ìéá íåõñéêüôçôá üëï ïñãÞ.
Óôï âÜèïò ôïõ äñüìïõ ôïõ ðïôáìïý äå öáé-
íüôáí áêüìç ôï êÜñï. äåí õðÞñ÷áí êåñéÜ. ï
Íôïí Êüíóïëï, ãé’ áõôü ôï ëüãï, áñãïðïñïý-
óå íá âãÜëåé ôá ëåßøáíá, íá êÜíåé ôïõò åîïñ-
êéóìïýò. êáé ï êßíäõíïò êõñéáñ÷ïýóå. Ï ðá-
íéêüò êõñßåõå üëï åêåßíï ôï óõãêåíôñùìÝíï
ðëÞèïò ðïõ Ýìïéáæå ìå êïðÜäé æþùí ðïõ äåí
ôïëìïýóå ðëÝïí íá óçêþóåé ôá ìÜôéá óôïí
ïõñáíü. Áðü ôï óôÞèïò ôùí ãõíáéêþí Üñ÷é-
óáí íá âãáßíïõí ëõãìïß êáé ìéá ìåãÜëç
áðåëðéóßá êáôÝëáâå êáé ðáñÝëõóå ôéò óõíåé-
äÞóåéò óôï Üêïõóìá åêåßíïõ ôïõ èñÞíïõ.
Ôüôå Þ÷çóáí, åðß ôÝëïõò, ïé êáìðÜíåò. Êáèþò
ôï ìÝôáëëï êñåìüôáí ÷áìçëÜ, ç õðüêùöç äü-
íçóç ôçò êùäùíïêñïõóßáò Üããéæå üëá ôá êå-
öÜëéá êáé êÜôé óáí óõíå÷Ýò ïõñëéá÷ôü óêïñ-
14
ðéæüôáí óôïí áÝñá, áíÜìåóá óôïí Ýíá ÷ôýðï

êáé óôïí Üëëïí.
— ¢ãéå ÐáíôåëåÞìïíá! ¢ãéå ÐáíôåëåÞìï-
íá!
¹ôáí ìéá äõíáôÞ, ìõñéüóôïìç êñáõãÞ
áðåëðéóìÝíùí ðïõ æçôïýóáí âïÞèåéá. ¼ëïé
ãïíáôéóôïß ìå áðëùìÝíá ôá ÷Ýñéá, ìå ÷ëùìÜ
ôá ðñüóùðá, éêÝôåõáí.
— ¢ãéå ÐáíôåëåÞìïíá!
Åìöáíßóèçêå óôçí ðýëç ôçò åêêëçóßáò,
áíÜìåóá óôïõò êáðíïýò äõï èõìéáôþí, ï
Íôïí Êüíóïëï áóôñÜöôïíôáò ìÝóá óôï ìáâß
÷ñõóïêÝíôçôï öåëüíé ôïõ. Êñáôïýóå øçëÜ
ôïí éåñü, áóçìÝíéï âñá÷ßïíá êáé åîüñêéæå
ôïí áÝñá öùíÜæïíôáò óôá ëáôéíéêÜ:
— Ut fidelibus tuis aeris serenitatem con-
cedere digneris. Te rogamus audi nos*.
Ç åìöÜíéóç ôïõ ëåßøáíïõ ðñïêÜëåó’ Ýíá
ðáñáëÞñçìá ôñõöåñüôçôáò óôï ðëÞèïò.
* Ó.ô.Ì.: ¼ðùò êáôáäå÷èåßò ßíá ðáñÜó÷åéò ôçí ãáëÞíçí ôïõ

áéèÝñïò ôïéò óïéò ðéóôïßò. ÄåüìåèÜ Óïõ, åéóÜêïõóïí çìÜò. (Ãéá
íá êáôáäå÷èåßò íá äþóåéò ôç ãáëÞíç ôïõ áéèÝñá óôïõò
ðéóôïýò óïõ. Óå ðáñáêáëïýìå, åéóÜêïõóÝ ìáò.)
15
¸ôñå÷áí äÜêñõá áð’ üëá ôá ìÜôéá êáé ìÝóá

áðü ôï áóôñáöôåñü ðÝðëï ôùí äáêñýùí ôá
ìÜôéá áíôßêñéæáí ìéá èáõìáôïõñãÞ, ïõñÜíéá
ëÜìøç íá îå÷ýíåôáé áðü ôá ôñßá õøùìÝíá
äÜ÷ôõëá ðïõ åõëïãïýóáí. Ôï ó÷Þìá ôïõ âñá-
÷ßïíá Ýìïéáæå ôþñá ìåãáëýôåñï ìåò óôï öëå-
ãüìåíï áÝñá. ïé á÷ôßíåò ôïõ çëéïâáóéëÝìáôïò
ðñïêáëïýóáí ðïéêßëåò ëÜìøåéò óôïõò ðïëýôé-
ìïõò ëßèïõò. ôï âÜëóáìï ôïõ ëéâáíéïý óêïñ-
ðéæüôáí ãñÞãïñá óôá åõëáâéêÜ ñïõèïýíéá.
— Te rogamus, audi nos!
¼ôáí üìùò ï âñá÷ßïíáò îáíáìðÞêå óôçí
åêêëçóßá êáé ïé êáìðÜíåò óôáìÜôçóáí, ìÝ-
óá óôç óôéãìéáßá óéãÞ Ýíá êïíôéíü êïõäïýíé-
óìá áêïýóôçêå ðïõ åñ÷üôáí áðü ôï äñüìï
ôïõ ðïôáìïý. Êé Ýôñåîáí ôüôå üëïé îáöíéêÜ
ðñïò åêåßíç ôç ìåñéÜ êáé ðïëëïß Ýëåãáí:
— Åßíáé ï Ðáëïýñá ìå ôá êåñéÜ! ¸ñ÷åôáé
ï Ðáëïýñá! Íá ï Ðáëïýñá!
Ôï êÜñï ðñï÷ùñïýóå ôñßæïíôáò ðÜíù óôï
÷áëßêé, óôï âçìáôéóìü ìéáò âáñéÜò ãêñßæáò
öïñÜäáò ðÜíù óôá êáðïýëéá ôçò ïðïßáò
Ýëáìðå ôï ìåãÜëï ïñåé÷Üëêéíï öõëá÷ôü óå
ó÷Þìá êÝñáôïò, üìïéï ìå ìéóïöÝããáñï. Êá-
16
èþò ï ÉÜêùâïò êáé ïé Üëëïé ðëçóßáóáí, ôï

Þñåìï æþï óôáìÜôçóå îåöõóþíôáò äõíáôÜ
áðü ôá ñïõèïýíéá. Êáé ï ÉÜêùâïò, ðïõ
Ýöôáóå ðñþôïò, åßäå áìÝóùò îáðëùìÝíï óôï
âÜèïò ôïõ êÜñïõ ôï óþìá ôïõ Ðáëïýñá ìÝ-
óá óôá áßìáôá êáé Üñ÷éóå íá ïõñëéÜæåé êïõ-
íþíôáò ôá ÷Ýñéá ðñïò ôï ðëÞèïò.
— Åßíáé íåêñüò! Åßíáé íåêñüò!
ÉÉÉ
Ç ÈËÉÂÅÑÇ ÅÉÄÇÓÇ äéáäüèçêå óáí áóôñáðÞ.

Ï êüóìïò óôñéìù÷íüôáí ãýñù áðü ôï êÜñï,
ôÝíôùíáí ôï ëáéìü ãéá íá äïõí êÜôé, äå óêÝ-
öôïíôáí ðéá ôéò Üíùèåí áðåéëÝò, åíôõðùóéá-
óìÝíïé áðü ôï êáéíïýñéï, áíáðÜíôå÷ï ðåñé-
óôáôéêü, êõñéåõìÝíïé áðü åêåßíç ôç öõóéêÞ,
Üãñéá ðåñéÝñãåéá ðïõ ïé Üíèñùðïé äåß÷íïõí
óôçí ðáñïõóßá ôïõ áßìáôïò.
— ÐÝèáíå; Ðþò ðÝèáíå;
Ï Ðáëïýñá Þôáí îáðëùìÝíïò áíÜóêåëá
ðÜíù óôá óáíßäéá, ìå ìéá ðëáôéÜ ðëçãÞ óôç
17
ìÝóç ôïõ ìåôþðïõ, ì’ Ýíá áöôß ó÷éóìÝíï, ìå

èëÜóåéò óôá ÷Ýñéá, óôá ðëåõñÜ, óôïí Ýíá ìç-
ñü. ¸íá ÷ëéáñü ñõÜêé Ýôñå÷å áðü ôéò êüã÷åò
ôùí ìáôéþí ôïõ êÜôù ìÝ÷ñé ôï ðçãïýíé êáé ôï
ëáéìü, ôïõ ëÝñùíå ôï ðïõêÜìéóï, ó÷çìÜôéæå
èñüìâïõò ìáýñïõò êáé ãõáëéóôåñïýò ðÜíù
óôï óôÞèïò, ðÜíù óôç äåñìÜôéíç æþíç, ìÝ-
÷ñé ðÜíù óôï ðáíôåëüíé. Ï ÉÜêùâïò Ýìåíå
óêõöôüò ðÜíù ó’ åêåßíï ôï óþìá. üëïé ïé Üë-
ëïé ãýñù ðåñßìåíáí. ôï öùò áðü ôï óÝëáò
öþôéæå ôá áìÞ÷áíá ðñüóùðá êáé, åêåßíç ôç
óôéãìÞ ôçò óéùðÞò, áðü ôçí ü÷èç ôïõ ðïôá-
ìïý õøùíüôáí ôï ôñáãïýäé ôùí âáôñÜ÷ùí
êáé ïé íõ÷ôåñßäåò ðåñíïýóáí êáé îáíáðåñ-
íïýóáí îõóôÜ ðÜíù áðü ôá êåöÜëéá.
ÎáöíéêÜ ï ÉÜêùâïò óçêþèçêå ìå ôï Ýíá
ìÜãïõëï âáììÝíï ìå áßìá êáé öþíáîå:
—Äåí åßíáé íåêñüò. Áíáóáßíåé áêüìá.
¸íá õðüêùöï ìïõñìïõñçôü äéÝôñåîå ôï
ðëÞèïò êáé ïé êïíôéíüôåñïé ôåíôþèçêáí ãéá
íá äïõí êáé ç áíçóõ÷ßá åêåßíùí ðïõ âñßóêï-
íôáí ìáêñéÜ Üñ÷éóå íá îåóðÜ óå ï÷ëïâïÞ.
Äõï ãõíáßêåò Ýöåñáí Ýíá ìðïõêÜëé íåñü, êÜ-
ðïéá Üëëç Ýöåñå Ýíá êïììÜôé ýöáóìá. Ýíáò
18
íåáñüò ðñüóöåñå ìéá íåñïêïëïêýèá ãåìÜôç

êñáóß. ¸ðëõíáí ôï ðñüóùðï ôïõ ôñáõìáôé-
óìÝíïõ, óôáìÜôçóáí ôï áßìá ðïõ Ýôñå÷å
áðü ôï ìÝôùðï, ôïõ áíáóÞêùóáí ôï êåöÜëé.
Õøþèçêáí ôüôå óôåíôüñåéåò ïé öùíÝò ðïõ
ñùôïýóáí ãéá ôéò áéôßåò ôïõ êáêïý. Ïé åêáôü
ëßâñåò êåñß Ýëåéðáí. ëßãá ìüëéò êåñéÜ áðÝ-
ìåíáí áíÜìåóá óôá äéÜêåíá ôùí óáíéäéþí
óôï âÜèïò ôïõ êÜñïõ.
Ïé ãíþìåò ìåò óôçí áíáôáñá÷Þ üëï êáé ðå-
ñéóóüôåñï êüñùíáí, ãßíïíôáí äñéìýôåñåò êáé
óõãêñïýïíôáí. Êáé, êáèþò Ýíá ðáëéü áôáâé-
óôéêü ìßóïò êü÷ëáæå åíáíôßïí ôïõ ÷ùñéïý Ìá-
óêÜëéêï, ðïõ âñéóêüôáí óôçí áðÝíáíôé ü÷èç
ôïõ ðïôáìïý, ï ÉÜêùâïò åßðå ìå âñá÷íÞ öù-
íÞ, ãåìÜôç äçëçôÞñéï:
— ÌÞðùò ôï êåñß ðÞãå óôïí ¢ãéï Ãêïí-
óÝëâï;
¹ôáí óáí ìéá óðßèá ðïõ áíÜâåé ðõñêá-
ãéÜ. Ôï ðíåýìá ôçò åêêëçóßáò îýðíçóå îáö-
íéêÜ ó’ åêåßíï ôï ðëÞèïò ðïõ åß÷å áðïêôçíù-
èåß, ôüóá ÷ñüíéá ôþñá, ìÝóá óôçí ôõöëÞ êáé
Üãñéá ëáôñåßá ôïõ ìïíáäéêïý ôïõ åéäþëïõ.
Ôá ëüãéá ôïõ öáíáôéêïý äéáäüèçêáí áðü
19
óôüìá óå óôüìá. Êáé, êÜôù áðü ôçí ôñáãéêÞ

ðïñöýñá ôïõ äåéëéíïý, ôï ôáñáãìÝíï ðëÞèïò
Ýìïéáæå ìå öõëÞ åîåãåñìÝíùí íÝãñùí.
Ôï üíïìá ôïõ áãßïõ îå÷õíüôáí áð’ üëá ôá
ëáñýããéá óáí ðïëåìéêÞ éá÷Þ. Ïé æùçñüôåñïé
Ýñé÷íáí êáôÜñåò ðñïò ôç ìåñéÜ ôïõ ðïôá-
ìïý, êïõíþíôáò ôá ÷Ýñéá, óößããïíôáò ôéò
ãñïèéÝò. Êáôüðéí, üëá åêåßíá ôá ðñüóùðá,
îáíáììÝíá áðü ôçí ïñãÞ êáé ôï öùò, ðëáôéÜ
êáé äõíáôÜ, óôá ïðïßá ÷ñõóïß êñßêïé óô’
áöôéÜ êáé ôï ìåãÜëï ôóïõëïýöé óôï ìÝôùðï
Ýäéíáí ìéá ðåñßåñãç üøç âáñâáñüôçôáò,
üëá åêåßíá ôá ðñüóùðá óôñÜöçêáí ðñïò
ôïí îáðëùìÝíï, ôá ãëýêáéíå ç óõìðüíéá. Ãý-
ñù áðü ôï êÜñï ðïíåôéêÝò ãõíáßêåò, ìå ôéò
öñïíôßäåò ôïõò, Þèåëáí íá îáíáæùíôáíÝ-
øïõí ôïí åôïéìïèÜíáôï. ÐïëëÜ ÷Ýñéá ôïý
Üëëáæáí ìå áãÜðç ôïõò åðéäÝóìïõò óôéò
ðëçãÝò, ôïõ êáôÜâñå÷áí ìå íåñü ôï ðñüóù-
ðï, ôïõ Ýöåñíáí óôá ù÷ñÜ ÷åßëç ôç íåñïêï-
ëïêýèá ìå ôï êñáóß, ôïõ Ýöôéá÷íáí Ýíá ðéï
ìáëáêü ìáîéëÜñé êÜôù áðü ôï êåöÜëé.
—Ðáëïýñá, êáêüìïéñå Ðáëïýñá, äåí
áðáíôÜò;
20
¸ìåíå îáðëùìÝíïò áíÜóêåëá, ìå ôá ìÜ-

ôéá êëåéóôÜ, ìå ôï óôüìá ìéóÜíïé÷ôï, ì’ Ýíá
êáóôáíü ÷íïýäé óôá ìÜãïõëá êáé óôï óáãü-
íé, ìå ìéá Þñåìç ïìïñöéÜ íéüôçò äéÜöáíçò
áêüìç, ìå ôñáâçãìÝíá ôá ÷áñáêôçñéóôéêÜ
áðü ôï óðáóìü ôïõ ðüíïõ. ÊÜôù áðü ôïí
åðßäåóìï ôïõ ìåôþðïõ Ýôñå÷å ìéá áéìÜôéíç
ãñáììÞ ðñïò ôïõò êñïôÜöïõò. óôéò ãùíéÝò
ôïõ óôüìáôïò åìöáíßæïíôáí ìéêñÝò öõóáëß-
äåò êïêêéíùðïý áöñïý êáé áðü ôï óôüìá
ôïõ Ýâãáéíå êÜôé óáí âñá÷íü óöýñéãìá, ìå
äéáêïðÝò. Ãýñù ôïõ ìåãÜëùíáí ïé öñïíôß-
äåò, ïé åñùôÞóåéò, ïé ðõñåôþäåéò ìáôéÝò. Ç
öïñÜäá êÜèå ôüóï êïõíïýóå ôï êåöÜëé êáé
÷ëéìßíôñéæå ðñïò ôá óðßôéá. Ìéá áíçóõ÷ßá
óáí åðåñ÷üìåíç èýåëëá ðåñíïýóå ðÜíù áð’
üëï ôï ÷ùñéü.
Áêïýóôçêáí ôüôå ãõíáéêåßåò öùíÝò áðü ôç
ìåñéÜ ôçò ðëáôåßáò, öùíÝò ìÜíáò, ðïõ
Ýìïéáæáí ðéï äõíáôÝò ìÝóá óôçí îáöíéêÞ,
ãåíéêÞ âïõâáìÜñá. Êáé ìéá ôåñÜóôéá ãõíáß-
êá, ðíéãìÝíç óôï ëßðïò, äéÝó÷éóå ôï ðëÞèïò
êáé ðëçóßáóå, öùíÜæïíôáò, êïíôÜ óôï êÜñï.
Êáèþò Þôáí âáñéÜ êáé äåí ìðïñïýóå í’ áíÝ-
21
âåé åðÜíù, Ýðåóå óôá ðüäéá ôïõ ãéïõ ôçò, ìå

ëüãéá áãÜðçò áíÜìåóá óô’ áíáöéëçôÜ ôçò,
ìå óðáñáãìïýò ðïëý äéáðåñáóôéêïýò ìéáò
öùíÞò óðáóìÝíçò êáé ìå ìéá Ýêöñáóç æùþ-
äïõò ðüíïõ, ðïõ ðñïêÜëåóå ñßãç óå üëïõò
ôïõò ðáñåõñéóêïìÝíïõò êáé ôïõò Ýêáíå íá
óôñÝøïõí áëëïý ôï ðñüóùðï.
— Æáê÷áßï! Æáê÷áßï! ÊáñäéÜ ìïõ! ×áñÜ
ìïõ! öþíáæå ç ÷Þñá, ÷ùñßò óôáìáôçìü, öé-
ëþíôáò ôá ðüäéá ôïõ ôñáõìáôéóìÝíïõ, ôñá-
âþíôáò ôïí åðÜíù ôçò, ðñïò ôç ãç.
Ï ôñáõìáôßáò áíáôáñÜ÷èçêå, óôñÜâùóå
ôï óôüìá ôïõ áðü ôï äõíáôü ðüíï, Üíïéîå ôá
ìÜôéá êïéôÜæïíôáò ðñïò ôá åðÜíù. Äåí ìðü-
ñåóå âÝâáéá íá äåé, åðåéäÞ êÜôé óáí õãñÞ
ìåìâñÜíç ôïõ óêÝðáæå ôï âëÝììá. ×ïíôñÜ
äÜêñõá Üñ÷éóáí íá ôñÝ÷ïõí áðü ôéò êüã÷åò
ôùí ìáôéþí ôïõ êáé íá êáôåâáßíïõí óôá ìÜ-
ãïõëá êáé ôï ëáéìü ôïõ. ôï óôüìá ôïõ ðáñÝ-
ìåéíå óõóðáóìÝíï. ìÝóá áðü Ýíá âñá÷íü
óöýñéãìá ôïõ ëáéìïý áêïýóôçêå ìéá áðïôõ-
÷çìÝíç ðñïóðÜèåéá ïìéëßáò. Êáé ôñéãýñù
ôïí ðßåæáí:
— Ìßëá Ðáëïýñá! Ðïéïò óå ôñáõìÜôéóå;
22
Ðïéïò óå ôñáõìÜôéóå; Ìßëá! Ìßëá!

Êáé êÜôù áðü ôçí åñþôçóç èÝñéåõå ç ïñ-
ãÞ, öïýíôùíå ç ëýóóá, ìéá õðüêùöç áíáôá-
ñá÷Þ ãéá åêäßêçóç áíáðçäïýóå êáé ôï áôá-
âéóôéêü ìßóïò Ýâñáæå óôéò øõ÷Ýò üëùí.
— Ìßëá! Ðïéïò óå ôñáõìÜôéóå; Ðåò ôï óå
ìáò! Ðåò ôï óå ìáò!
Ï åôïéìïèÜíáôïò îáíÜíïéîå ôá ìÜôéá êáé,
êáèþò ôïõ êñáôïýóáí óöé÷ôÜ ôá äõï ôïõ ÷Ý-
ñéá, ßóùò åîáéôßáò åêåßíçò ôçò æùíôáíÞò,
èåñìÞò åðáöÞò, ãéá ìéá óôéãìÞ ôï ðíåýìá
ôïõ îýðíçóå, ôï âëÝììá ôïõ öùôßóôçêå. Ôá
÷åßëç ôïõ êéíÞèçêáí ó’ Ýíá áäéüñáôï øÝëëé-
óìá ìÝóá áðü ôïí áöñü ðïõ Ýâãáéíå Üöèï-
íïò êáé ìå ðåñéóóüôåñï áßìá. Äåí êáôáëÜ-
âáéíå áêüìç êáíåßò ôá ëüãéá. Ìåò óôçí çóõ-
÷ßá áêïýóôçêå ç áíáðíïÞ ôïõ ëá÷áíéáóìÝ-
íïõ ðëÞèïõò êáé óôá ìÜôéá Ýêáéãå óôï âÜèïò
ìéá ìüíï öëüãá, áöïý ïé øõ÷Ýò üëùí ðåñß-
ìåíáí ìéá ëÝîç ìüíï.
— Ìá... Ìá... Ìá... óêÜëéêï.
— ÌáóêÜëéêï! ÌáóêÜëéêï! ïýñëéáîå ï
ÉÜêùâïò ðïõ Þôáí óêõììÝíïò ìå ôåíôùìÝíï
ôï áöôß ãéá íá ðéÜóåé ôéò îÝðíïåò óõëëáâÝò
23
áðü ôï óôüìá åêåßíïõ ðïõ ðÝèáéíå.

Ìéá ôåñÜóôéá ï÷ëïâïÞ õðïäÝ÷ôçêå ôçí
êñáõãÞ. Óôçí áñ÷Þ Þôáí êÜôé óáí íáõôßá áðü
ôñéêõìßá ìåò óôï ðëÞèïò. Êáôüðéí, üôáí ìéá
öùíÞ ðïõ îåðåñíïýóå ôçí ï÷ëïâïÞ óÞìáíå
óõíáãåñìü, ôï ðëÞèïò äéáëýèçêå ãñÞãïñá.
Ìéá óêÝøç ìüíï óõíüäåõå åêåßíïõò ôïõò áí-
èñþðïõò, ìéá óêÝøç ðïõ Ýìïéáæå íá Ý÷åé
áóôñÜøåé óôï ìõáëü üëùí ãéá ìéá óôéãìÞ: í’
áñìáôùèïýí ìå êÜôé ãéá íá ÷ôõðÞóïõí. ÐÜ-
íù ó’ üëåò ôéò óõíåéäÞóåéò êñåìüôáí Ýíá åß-
äïò áéìÜôéíïõ ðåðñùìÝíïõ, êÜôù áðü ôç ìå-
ãÜëç, áðåéëçôéêÞ ëÜìøç ôïõ äåéëéíïý, ìÝóá
óôçí çëåêôñéóìÝíç ïóìÞ ðïõ áíÝäõå ç áíÞ-
óõ÷ç åîï÷Þ.
IV
ÊÁÉ Ç ÖÁËÁÃÃÁ, áñìáôùìÝíç ìå äñåðÜíéá,

êüóóåò, ôóåêïýñéá, áîßíåò, ôïõöÝêéá, óõãêå-
íôñþèçêå óôçí ðëáôåßá, ìðñïóôÜ óôçí åê-
êëçóßá. Êáé ïé åéäùëïëÜôñåò öþíáæáí:
24
— ¢ãéå ÐáíôåëåÞìïíá!
Ï Íôïí Êüíóïëï, ôñïìáãìÝíïò áðü ôç
öáóáñßá, êáôÝöõãå ó’ Ýíá óôáóßäé óôï âÜ-
èïò, ðßóù áðü ôçí Áãßá ÔñÜðåæá. Ìéá ÷ïý-
öôá öáíáôéêïß, ïäçãçìÝíïé áðü ôïí ÉÜêùâï,
ìðÞêáí óôï ìåãÜëï ðáñåêêëÞóé, ðáñáâßá-
óáí ôï ìðñïýôæéíï êéãêëßäùìá, Ýöôáóáí óôï
õðüãåéï üðïõ öõëáóóüôáí ôï ìðïýóôï ôïõ
Áãßïõ. Ôñßá êáíôÞëéá ìå åëáéüëáäï Üíáâáí
ãëõêÜ ìåò óôïí õãñü áÝñá ôïõ éåñïý. ðßóù
áðü Ýíá êñýóôáëëï ôï ÷ñéóôéáíéêü åßäùëï
ëáìðïêïðïýóå ìå ôï ëåõêü ôïõ êåöÜëé óôç
ìÝóç åíüò ìåãÜëïõ çëéáêïý äßóêïõ êáé ïé
ôïß÷ïé ÷Üíïíôáí êÜôù áðü ôïí ðëïýôï ôùí
áöéåñùìÜôùí.
¼ôáí ôï åßäùëï, ðïõ ôï ìåôÝöåñáí óôïõò
þìïõò ôïõò ôÝóóåñéò çñáêëåßò, åìöáíßóèçêå
åðß ôÝëïõò áíÜìåóá óôéò êïëüíåò ôïõ ðñüíá-
ïõ êáé áêôéíïâüëçóå óôï öùò ðïõ óêïñðïý-
óå ôï óÝëáò, Ýíáò ìáêñýò áíáóôåíáãìüò ðÜ-
èïõò äéáðÝñáóå ôï ëáü ðïõ ðåñßìåíå, Ýíá
ôñåìïýëéáóìá óáí Üíåìïò ÷áñÜò ðÝôáîå ðÜ-
íù áð’ üëá ôá ìÝôùðá. Êáé ç öÜëáããá îåêß-
íçóå. Êáé ôï ôåñÜóôéï êåöÜëé ôïõ Áãßïõ ôñá-
25
ìðáëéæüôáí øçëÜ, êïéôÜæïíôáò ìðñïóôÜ

ìÝó’ áðü ôéò äõï Üäåéåò êüã÷åò ôùí ìáôéþí.
Ôïí ïõñáíü ôþñá, ìÝóá ó’ Ýíá ïìïéüìïñ-
öï êáé èáìðü öùò, ôïí áõëÜêùíáí ðüôå ðü-
ôå ðéï æùçñïß ìåôåùñßôåò. óùñïß áðü ëåðôÜ
óýííåöá îåêïëëïýóáí áðü ôéò Üêñéåò ôïõ ïõ-
ñáíïý êáé Ýðëåáí áñãÜ äéáëõüìåíïé. ¼ëï ôï
÷ùñéü ôçò Ñáíôïýæá ðßóù Ýìïéáæå óáí Ýíá
âïõíü áðü óôÜ÷ôç ðïõ êëùóïýóå ôç öùôéÜ
êáé, ìðñïóôÜ, ïé üãêïé ôçò åîï÷Þò ÷Üíïíôáí
ìå ìéá áäéüñáôç ëÜìøç. Ôï áôÝëåéùôï ôñá-
ãïýäé ôùí âáôñÜ÷ùí ãÝìéæå ôïí Þ÷ï ôçò åñç-
ìéÜò.
Óôï äñüìï ôïõ ðïôáìïý ôï êÜñï ôïõ Ðá-
ëïýñá åìðüäéæå ôçí ðïñåßá. ¹ôáí Üäåéï, åß-
÷å üìùò ß÷íç áßìáôïò óå ðïëëÜ óçìåßá. Èõ-
ìùìÝíåò âñéóéÝò îÝóðáóáí îáöíéêÜ ìåò óôç
óéùðÞ. Ï ÉÜêùâïò öþíáîå:
— Íá âÜëïõìå åðÜíù ôïí ¢ãéï!
Êáé ôï ìðïýóôï ôïðïèåôÞèçêå ðÜíù óôéò
óáíßäåò êáé ìå ôá ÷Ýñéá ôï ôñÜâçîáí óôï ðÝ-
ñáóìá ôïõ ðïôáìïý. Ç ðïëåìéêÞ ëéôáíåßá
ðåñíïýóå Ýôóé ôá óýíïñá. ÌÝóá óôéò ãñáì-
ìÝò ôçò Üóôñáöôáí ìåôáëëéêÝò ëÜìøåéò. ôá
26
íåñÜ ôïõ ðïôáìïý, êáèþò ôá äéÝó÷éæå, óêüñ-

ðéæáí óå öùôåéíÝò øåêÜäåò êé Ýíá êüêêéíï
ñÝìá öëåãüôáí áíÜìåóá óôéò ëåýêåò, ìá-
êñéÜ, ðñïò ôïõò ïñèïãþíéïõò ðýñãïõò. Ôï
ÌáóêÜëéêï îå÷þñéæå êïéìéóìÝíï ðÜíù ó’
Ýíá ìéêñü ýøùìá, áíÜìåóá óôéò åëéÝò. Ôá
óêõëéÜ ãÜâãéæáí åäþ êé åêåß, ìå ìéá ëõóóá-
óìÝíç åðéìïíÞ í’ áðáíôïýí ôï Ýíá óôï Üëëï.
Ç öÜëáããá, áöïý âãÞêå áðü ôï ðÝñáóìá
ôïõ ðïôáìïý êáé Üöçóå ôç äçìïóéÜ, ðñï÷ù-
ñïýóå ìå ãñÞãïñï âçìáôéóìü óå ó÷çìáôé-
óìü åõèåßáò ãñáììÞò ðïõ äéÝó÷éæå ôá ÷ùñÜ-
öéá. Ôï áóçìÝíéï ìðïýóôï, ðïõ ôï êïõâá-
ëïýóáí ðÜëé óôïõò þìïõò, äÝóðïæå ðÜíù
áðü ôá êåöÜëéá ôùí áíèñþðùí áíÜìåóá óôá
ðïëý øçëÜ óôÜ÷õá ðïõ åõùäßáæáí êáé Þôáí
ãåìÜôá áðü áóôåñÜêéá æùíôáíþí ðõãïëá-
ìðßäùí.
ÎáöíéêÜ, Ýíáò âïóêüò ðïõ Ýìåíå óå ìéáí
á÷õñïêáëýâá ãéá íá öõëÜåé ôï óéôÜñé, êõ-
ñéåõìÝíïò áðü Ýíáí ôñåëü ðáíéêü ìðñïóôÜ
óå ôüóïõò Ýíïðëïõò, ôï Ýâáëå óôá ðüäéá
ðñïò ôçí ðëáãéÜ ôïõ ëüöïõ öùíÜæïíôáò ìå
üóç äýíáìç åß÷å:
27
— ÂïÞèåéá! ÂïÞèåéá!
Êáé ïé êñáõãÝò ôïõ áíôç÷ïýóáí ìåò óôïí
åëáéþíá.
Ôüôå ïé ÑáãêïõæÜíïé Ýêáíáí åðßèåóç.
ÁíÜìåóá óôïõò êïñìïýò ôùí äÝíôñùí, áíÜ-
ìåóá óôéò îåñÝò êáëáìéÝò ï Üãéïò áðü áóÞìé
ôñáìðáëéæüôáí, êïõäïýíéæå ç÷çñÜ óôá ÷ôõ-
ðÞìáôá ìå ôá êëáäéÜ, öùôéæüôáí áðü ëÜì-
øåéò ðïëý æùçñÝò êÜèå öïñÜ ðïõ õðÞñ÷å
êßíäõíïò íá ðÝóåé. ÄÝêá, äþäåêá, åßêïóé ôïõ-
öåêéÝò Ýðåóáí ì’ Ýíá ðáëëüìåíï áóôñáðï-
âüëçìá, ç ìéá ìåôÜ ôçí Üëëç, ðÜíù óôç ìÜ-
æá ôùí óðéôéþí. Áêïýóôçêáí ôñéîßìáôá, êá-
ôüðéí êñáõãÝò. ýóôåñá áêïýóôçêå ìéá ìåãÜ-
ëç, èïñõâþäçò áíáôáñá÷Þ: ìåñéêÝò ðüñôåò
Üíïéîáí, Üëëåò Ýêëåéóáí. ôæÜìéá Ýóðáóáí êé
Ýãéíáí èñýøáëá, Ýðåóáí ãëÜóôñåò ìå âáóé-
ëéêü óôï äñüìï êé Ýãéíáí êïììÜôéá. Ðßóù
áðü ôï ôñå÷áëçôü ôùí åðéäñïìÝùí Ýíáò ëåõ-
êüò êáðíüò áíÝâáéíå óôïí áÝñá Þñåìá ðñïò
ôá ðÜíù óôïí ðýñéíï ïõñáíü. ¼ëïé, ôõöëù-
ìÝíïé, ìå ìéá ðïëåìéêÞ ïñìÞ, öþíáæáí:
— ÈÜíáôïò! ÈÜíáôïò!
Ìéá ïìÜäá åéäùëïëáôñþí Þôáí óõãêå-
28
íôñùìÝíïé ãýñù áðü ôïí ¢ãéï ÐáíôåëåÞìï-

íá. ÖïâåñÝò âñéóéÝò åíÜíôéá óôïí ¢ãéï Ãêïí-
óÝëâï îåóðïýóáí áíÜìåóá áðü ôá äñåðÜíéá
êáé ôéò êüóóåò ðïõ êñÜäáéíáí.
— ÊëÝöôç! ÊëÝöôç! ¢èëéå! Ôá êåñéÜ! Ôá
êåñéÜ!
¢ëëåò ïìÜäåò Ýðåöôáí ìå ôá ôóåêïýñéá
ðÜíù óôéò ðüñôåò ôùí óðéôéþí. Êáé êáèþò ïé
ðüñôåò îå÷áñâáëùìÝíåò êáé óðáóìÝíåò õðï-
÷ùñïýóáí, ïé ÐáíôåëåÞìïíåò ðçäïýóáí ìÝ-
óá ïõñëéÜæïíôáò, ãéá íá óêïôþóïõí. Ìéóü-
ãõìíåò ãõíáßêåò êñýâïíôáí óôéò ãùíéÝò åêëé-
ðáñþíôáò Ýëåïò. ðñïóðáèïýóáí íá ðñïöõ-
ëá÷èïýí áðü ôá ÷ôõðÞìáôá áñðÜæïíôáò ôá
áé÷ìçñÜ üðëá êáé êüâïíôáò ôá äÜ÷ôõëÜ
ôïõò. êõëéüíôïõóáí îáðëùìÝíåò óôï ðÜôùìá,
áíÜìåóá óå óùñïýò êïõâÝñôåò êáé óåíôüíéá
áð’ üðïõ îå÷åßëéæáí ïé ðëáäáñÝò ôïõò óÜñ-
êåò èñåììÝíåò ìå ãïããýëéá.
Ï ÉÜêùâïò, øçëüò, ëåðôüò, êïêêéíùðüò,
Ýíá äåìÜôé óôåãíÜ êüêáëá ðïõ ôïí Ýêáíå
ôñïìåñü ôï ðÜèïò, ï êáðåôÜíéïò ôçò óöá-
ãÞò, óôáìáôïýóå êÜèå ôüóï ãéá íá êÜíåé ìéá
ðëáôéÜ ÷åéñïíïìßá ðñïóôáãÞò ìå ìéá ìåãÜ-
29
ëç êüóóá ðÜíù áðü ôá êåöÜëéá üëùí. ÐÞ-

ãáéíå ìðñïóôÜ, áôñüìçôïò, ÷ùñßò êáðÝëï,
óôï üíïìá ôïõ Áãßïõ ÐáíôåëåÞìïíá. ÐÜíù
áðü ôñéÜíôá Üíôñåò ôïí áêïëïõèïýóáí. Êáé
üëïé åß÷áí ôç óõãêå÷õìÝíç êáé áäéüñáôç áß-
óèçóç üôé ðïñåýïíôáí ìÝóá óå ìéá ðõñêá-
ãéÜ, ðÜíù ó’ Ýíá Ýäáöïò ðïõ ôáëáíôåõüôáí,
êÜôù áðü Ýíáí ðõñáêôùìÝíï èüëï ðïõ Þôáí
Ýôïéìïò íá ãêñåìéóôåß.
Áð’ üëá ôá ìÝñç, üìùò, Üñ÷éóáí íá öôÜ-
íïõí ôñÝ÷ïíôáò ïé õðåñáóðéóôÝò, ïé Ìáóêá-
ëéêÝæïé, äõíáôïß êáé ìáõñéäåñïß óáí ìéãÜ-
äåò, áéìï÷áñåßò, ðïõ ðÜëåõáí ìå ìáêñéÜ
óôéëÝôá êáé Ýñé÷íáí óôçí êïéëéÜ êáé ôï ëáé-
ìü, óõíïäåýïíôáò ìå ëáñõããéóìïýò ôï ÷ôý-
ðçìá. Ç óõìðëïêÞ ìåôáôïðéæüôáí óéãÜ óéãÜ
ðñïò ôçí åêêëçóßá. áðü ôéò óêåðÝò äõï Þ
ôñéþí óðéôéþí ðåôÜ÷ôçêáí êéüëáò ïé öëüãåò.
Ýíá êýìá ãõíáéêüðáéäùí îÝöåõãå ôñÝ÷ïíôáò
áíÜìåóá óôéò åëéÝò, êõñéåõìÝíá áðü ðáíéêü,
ôõöëùìÝíá áðü ôïí ôñüìï.
Ôüôå áíÜìåóá óôïõò Üíôñåò, ðïõ äåí ôïõò
åìðüäéæáí ôá äÜêñõá êáé ïé èñÞíïé, ç ìÜ÷ç
óþìá ìå óþìá Ýãéíå ðéï Üãñéá. ÊÜôù áðü
30
Ýíáí ïõñáíü ðïõ åß÷å ôï ÷ñþìá ôçò óêïõ-

ñéÜò, ôï ÷þìá óêåðáæüôáí ìå ðôþìáôá.
Áêïýãïíôáí óôñéãêÝò ìéóïôåëåéùìÝíåò ïé
âñéóéÝò áíÜìåóá áðü ôá äüíôéá ôùí ðëçãù-
ìÝíùí êáé ç öùíÞ ôùí ÑáãêïõæÜíùí åðÝìå-
íå óõíÝ÷åéá áíÜìåóá óôçí ï÷ëïâïÞ:
— Ôá êåñéÜ! Ôá êåñéÜ!
Ç ðüñôá üìùò ôçò åêêëçóßáò Ýìåíå áìðá-
ñùìÝíç, ôåñÜóôéá, üëç äñýéíç, ãåìÜôç êáñ-
öéÜ óáí áóôÝñéá. Ïé ÌáóêáëéêÝæïé ôçí õðå-
ñÜóðéæáí áðü ôéò åðéèÝóåéò êáé ôá ôóåêïýñéá.
Ï Üãéïò áðü áóÞìé, áôÜñá÷ïò êáé ëåõêüò, ôá-
ëáíôåõüôáí ìåò óôçí êáñäéÜ ôçò óõìðëïêÞò,
åíþ ôïí êñáôïýóáí áêüìç óôïõò þìïõò ôïõò
ïé ôÝóóåñéò çñáêëåßò ðïõ ìÜôùíáí üëïé áðü
ôçí êïñõöÞ ùò ôá íý÷éá, êáé äåí Ýëåãå íá ðÝ-
óåé. Êáé ïé åðéäñïìåßò åß÷áí êÜíåé ìåãÜëï ôÜ-
ìá íá ôïðïèåôÞóïõí ôï åßäùëï ðÜíù óôçí Á-
ãßá ÔñÜðåæá ôïõ å÷èñïý.
Ôçí þñá ðïõ ïé ÌáóêáëéêÝæïé áãùíßæïíôáí
óáí ëéïíôÜñéá, èáõìÜóéá, ðÜíù óôï ðÝôñéíï
óêáëïðÜôé, ï ÉÜêùâïò îáöíéêÜ åîáöáíßóôç-
êå, ãýñéóå óôï ðëÜé ôïõ êôéñßïõ øÜ÷íïíôáò Ý-
íá ðÝñáóìá áöýëá÷ôï ãéá íá ìðåé ìÝóá óôï
31
éåñü. Êáé ìüëéò åßäå Ýíá Üíïéãìá óå ìéêñü ý-

øïò áðü ôï Ýäáöïò, óêáñöÜëùóå, ìÜãêùóáí
üìùò ôá ðëåõñÜ ôïõ åîáéôßáò ôçò óôåíüôçôáò
ôïõ áíïßãìáôïò, Ýêáíå ìéá óôñïöÞ, ìÝ÷ñé ðïõ
êáôÜöåñå íá ðåñÜóåé ôï ìáêñý ôïõ óþìá
ðñïò ôá êÜôù ìÝóá áðü ôï Üíïéãìá. Ç åíèáñ-
ñõíôéêÞ ìïó÷ïâïëéÜ ôïõ ëéâáíéïý åîáóèåíïý-
óå ìÝóá óôç íõ÷ôåñéíÞ ðáãùíéÜ ôïõ ïßêïõ ôïõ
Èåïý. Øá÷ïõëåõôÜ ìåò óôï óêïôÜäé, ïäçãçìÝ-
íïò áðü ôï èüñõâï ôçò ìÜ÷çò ðïõ ãéíüôáí Ý-
îù, ðñï÷ùñïýóå ðñïò ôçí ðüñôá, óêïíôÜöôï-
íôáò åðÜíù óôéò êáñÝêëåò, ôñáõìáôßæïíôáò ôï
ðñüóùðï, ôá ÷Ýñéá ôïõ. Áíôç÷ïýóáí Þäç ïé
ôóåêïõñéÝò ôùí ÑáíôïõæÜíùí ðÜíù óôç óêëç-
ñÞ, äñýéíç ðüñôá, üôáí áõôüò Üñ÷éóå ì’ Ýíá
óßäåñï íá ðáñáâéÜæåé ôéò êëåéäáñéÝò, üëï ëá-
÷ôÜñá, ðíéãìÝíïò áðü Ýíá âßáéï ëá÷Üíéáóìá
ðïõ ôïõ ðåñéüñéæå ôç äýíáìç, ìå ôç üñáóÞ
ôïõ íá ôç äéáðåñíïýí åðéðüëáéåò ëÜìøåéò, ìå
ôá ôñáýìáôá ðïõ ôïí ðïíïýóáí áð’ üðïõ Ý-
ôñå÷å ÷ëéáñü ôï áßìá êáé êõëïýóå ðñïò ôá êÜ-
ôù, ðÜíù óôï äÝñìá.
— ¢ãéå ÐáíôåëåÞìïíá! ¢ãéå ÐáíôåëåÞìïíá!
öþíáîáí áðü Ýîù ïé âñá÷íÝò öùíÝò ôùí äéêþí
32
ôïõ ðïõ Ýíéùèáí ôçí ðüñôá íá õðï÷ùñåß áñãÜ,

äõíáìþíïíôáò ôá óðñùîßìáôá êáé ôéò ôóåêïõ-
ñéÝò. Ôï îýëï ôï äéáðåñíïýóå ï âáñýò Þ÷ïò
ôùí óùìÜôùí ðïõ Ýðåöôáí, ôï èáíáôçöüñï
÷ôýðçìá ôïõ ìá÷áéñéïý ðïõ êÜñöùíå êÜðïéïí
óôá íåöñÜ. Êáé ôïõ öáéíüôáí ôïõ ÉÜêùâïõ üôé
ïëüêëçñïò ï èüëïò áíôç÷ïýóå ôïõò ÷ôýðïõò
ôçò Üãñéáò êáñäéÜò ôïõ.
ÌÅÔÁ ÁÐÏ ÌÉÁ ÔÅËÅÕÔÁÉÁ ðñïóðÜèåéá ç ðüñôá

Üíïéîå. Ïé ÑáíôïõæÜíïé üñìçóáí ìå ìéá ìåãÜ-
ëç êñáõãÞ íßêçò, ðåñíþíôáò ðÜíù áðü ôá
ðôþìáôá ôùí óêïôùìÝíùí, óÝñíïíôáò ôïí Ü-
ãéï áðü áóÞìé ðñïò ôçí Áãßá ÔñÜðåæá. Êé Ý-
íáò æùçñüò êõìáôéóìüò áðü áíôáýãåéåò üñìç-
óå áìÝóùò ìåò óôá óêïôÜäéá ôïõ êëßôïõò, Ýêá-
íå íá ëÜìøïõí ï ÷ñõóüò ôùí ðïëõåëáßùí êáé
ïé áõëïß ôïõ åêêëçóéáóôéêïý ïñãÜíïõ, øçëÜ.
Êáé ìÝóá ó’ åêåßíç ôç ÷ñõóÞ ëÜìøç ðïõ ðáë-
ëüôáí ðüôå Ýíôïíá, ðüôå áìõäñÜ óôï åóùôåñé-
33
êü ôçò åêêëçóßáò áðü ôá ãåéôïíéêÜ óðßôéá ðïõ

êáßãïíôáí, îÝóðáóå ìéá äåýôåñç ìÜ÷ç. Ôá
êïñìéÜ áãêáëéáóìÝíá êõëéüíôáí ðÜíù óôá
ôïýâëá, äåí îåêïëëïýóáí ðéá, ðçäïýóáí ìáæß
åäþ êé åêåß óôá óôñéöïãõñßóìáôá ôçò ëýóóáò,
÷ôõðïýóáí êáé êáôÝëçãáí êÜôù áðü ôïõò ðÜ-
ãêïõò, ðÜíù óôá óêáëïðÜôéá ôùí ðáñåêêëç-
óßùí, ðÜíù óôéò ãùíéÝò ôùí åîïìïëïãçôáñßùí.
Óôéò Þóõ÷åò ãùíéÝò ôïõ ïßêïõ ôïõ Èåïý, ï ðá-
ãåñüò Þ÷ïò ôïõ óßäåñïõ ðïõ äéáðåñíÜ ôéò óÜñ-
êåò Þ ðïõ ãëéóôñÜ ðÜíù óôá êüêáëá, åêåßíï ôï
ìïíáäéêü êïììáôéáóìÝíï âïãêçôü ôïõ áí-
èñþðïõ ðïõ ÷ôõðÞèçêå óå êÜðïéï æùôéêü ìÝ-
ñïò ôïõ óþìáôüò ôïõ, åêåßíïò ï ôñéãìüò ðïõ
êÜíåé ôï êñáíßï ôç óôéãìÞ ðïõ óõíôñßâåôáé
êÜôù áðü Ýíá ÷ôýðçìá, ôï ìïõãêñçôü åêåßíïõ
ðïõ äå èÝëåé íá ðåèÜíåé, ç Üãñéá ÷áñÜ åêåß-
íïõ ðïõ êáôÜöåñå íá óêïôþóåé, üëá áíôç÷ïý-
óáí êáèáñÜ. Êáé ç ãëõêéÜ ìõñùäéÜ ôïõ ëéâá-
íéïý ðëáíéüôáí ðÜíù áðü ôç ìÜ÷ç.
Ôï áóçìÝíéï åßäùëï äåí åß÷å áêüìç ðëç-
óéÜóåé ôç äüîá ôçò Áãßáò ÔñÜðåæáò, áöïý ìéá
å÷èñéêÞ æþíç ôïõ åìðüäéæå ôçí ðñïóÝããéóç.
Ï ÉÜêùâïò ðïëåìïýóå ìå ôï äñåðÜíé, ôñáõ-
34
ìáôéóìÝíïò óå ðïëëÜ ìÝñç, ÷ùñßò íá õðï÷ù-

ñåß ïýôå âÞìá áðü ôï óêáëïðÜôé ðïõ ðñþôïò
êáôÝëáâå. Åß÷áí áðïìåßíåé äõï ìüíï íá õðï-
âáóôÜæïõí ôïí Üãéï. Ôï ôåñÜóôéï ëåõêü êå-
öÜëé ôáëáíôåõüôáí óáí ìåèõóìÝíï ðÜíù á-
ðü ìéá èåñìÞ ëßìíç ïñãéóìÝíïõ áßìáôïò. Ïé
ÌáóêáëéêÝæïé ðñï÷ùñïýóáí óáí èåñéÜ.
Ôüôå ï ¢ãéïò ÐáíôåëåÞìïíáò Ýðåóå óôï
ðÜôùìá, áöÞíïíôáò Ýíá äõíáôü êïõäïýíé-
óìá ðïõ åéó÷þñçóå óôçí êáñäéÜ ôïõ Éáêþ-
âïõ ðéï âáèéÜ êáé áðü ôçí áé÷ìÞ åíüò ìá-
÷áéñéïý. Êáèþò ï êüêêéíïò äñåðáíçöüñïò
üñìçóå íá ôïí áíáóçêþóåé, Ýíáò äéáâïëÜí-
èñùðïò ãßãáíôáò ì’ Ýíá ÷ôýðçìá ôçò êüóóáò
îÜðëùóå ôïí å÷èñü áíÜóêåëá. Äõï öïñÝò
áíáóçêþèçêå êáé Üëëá ôüóá ÷ôõðÞìáôá ôïí
îáíÜñéîáí êÜôù. Ôï áßìá ôïý åß÷å ðëçììõ-
ñßóåé üëï ôï ðñüóùðï, ôï óôÞèïò êáé ôá ÷Ý-
ñéá. óôïõò þìïõò êáé ôïõò âñá÷ßïíåò Üóðñé-
æáí ôá êüêáëÜ ôïõ ãõìíÜ áðü ôéò âáèéÝò
ðëçãÝò. áõôüò üìùò åðÝìåíå íá îáíáóçêù-
èåß. ÅîáãñéùìÝíïé áðü åêåßíç ôçí Üãñéá åðé-
ìïíÞ ôïõ íá æÞóåé, ôñåéò, ôÝóóåñéò, ðÝíôå
æåõãÜäåò ìáæß ôïí ÷ôýðçóáí ìå ìáíßá óôçí
35
êïéëéÜ áð’ üðïõ îå÷ýèçêáí ôá óùèéêÜ ôïõ. Ï
öáíáôéêüò Ýðåóå áíÜóêåëá, ÷ôýðçóå ôï
óâÝñêï ðÜíù óôï áóçìÝíéï ìðïýóôï, ãýñéóå
óôç óôéãìÞ ìðñïýìõôá ìå ôï ðñüóùðï
óôñáììÝíï ðñïò ôï ìÝôáëëï, ìå ôá ÷Ýñéá ôïõ
áðëùìÝíá ìðñïóôÜ, ìå ôá ðüäéá ôïõ ìáæå-
ìÝíá. Êáé ï ¢ãéïò ÐáíôåëåÞìïíáò ÷Üèçêå.
(1892)
36
Ï ÈÁÍÁÔÏÓ ÔÏÕ ÄÏÕÊÁ ÔÇÓ ÏÖÅÍÁ
37
I
¼ ôáí Ýöôáóå áðü ìáêñéÜ ç ðñþôç óõ-

ãêå÷õìÝíç ï÷ëïâïÞ ôçò áíôáñóßáò,
ï Íôïí Öéëßððï ÊáóÜïõñá Üíïéîå áìÝóùò
ôá âëÝöáñá ðïõ óõíÞèùò ôïí âÜñáéíáí,
Þôáí êüêêéíá óôéò Üêñåò êáé ãõñéóìÝíá
üðùò åêåßíá ôùí èáëáóóüëõêùí ðïõ ðëÝïõí
óå áíåìïäáñìÝíåò èÜëáóóåò.
— ¢êïõóåò; ñþôçóå ôï Ìáôæáãêñüíéá
ðïõ ôïõ ðáñáóôåêüôáí êáé ôï ôñÝìïõëï ôçò
öùíÞò ðñüäéíå ôïí åóùôåñéêü ôïõ ðáíéêü.
Ï áñ÷éõðçñÝôçò áðÜíôçóå ÷áìïãåëþ-
íôáò:
— Ìç öïâÜóôå, Åîï÷üôáôå. ÓÞìåñá åßíáé
ôïõ Áãßïõ ÐÝôñïõ. Ôñáãïõäïýí ïé èåñéóôÝò.
Ï ãÝñïò Ýìåéíå ìéá óôéãìÞ í’ áêïýåé,
áêïõìðéóìÝíïò óôïí áãêþíá, ìå ôï âëÝììá
óôñáììÝíï óôá ìðáëêüíéá. Ïé êïõñôßíåò
áíÝìéæáí óôï æåóôü öýóçìá ôïõ ëßâá. ÓìÞíç
ôá ÷åëéäüíéá ðåñíïýóáí êáé îáíáðåñíïý-
39
óáí, ãñÞãïñá óáí óáÀôåò, ìÝóá óôïí êáõôü

áÝñá. Ïé óêåðÝò üëùí ôùí óðéôéþí ðïõ âñß-
óêïíôáí ðéï êÜôù öëÝãïíôáí, Üëëåò êüêêé-
íåò, Üëëåò ãêñßæåò. ÐÝñá áðü ôéò óêåðÝò
áðëùíüôáí ç ôåñÜóôéá êáé åýöïñç åîï÷Þ,
ó÷åäüí ïëüêëçñç ÷ñõóáöÝíéá óôïí êáéñü
ôïõ èåñéóìïý.
Ï ãÝñïò îáíáñþôçóå:
— Ìá ÔæéïâÜíé, Üêïõóåò;
¸öôáíáí, ðñÜãìáôé, öùíÝò ðïõ äåí
Ýìïéáæáí ì’ åêåßíåò ôçò ÷áñÜò. Ï Üíåìïò ôéò
äõíÜìùíå êáôÜ äéáóôÞìáôá, ôéò Ýóâçíå Þ ôéò
áíáêÜôåõå ìå ôï óöýñéãìÜ ôïõ êáé ôéò Ýêáíå
ðéï áëëüêïôåò.
— Ìç äßíåôå óçìáóßá, Åîï÷üôáôå, áðÜ-
íôçóå ï Ìáôæáãêñüíéá, óáò ãåëïýí ô’ áöôéÜ
óáò. Çóõ÷Üóôå.
Êáé óçêþèçêå íá ðÜåé ó’ Ýíá áðü ôá
ìðáëêüíéá.
¹ôáí Ýíáò óùìáôþäçò Üíôñáò, ìå óôñá-
âÜ ðüäéá, ìå ôåñÜóôéá ÷Ýñéá êáëõììÝíá ìå
ôñß÷åò óôçí áíÜóôñïöç, êôçíþäç. Åß÷å ìÜ-
ôéá ëßãï ëïîÜ, îáóðñïõëéÜñéêá, üðùò åêåßíá
ôùí áëöþí, üëï ôï ðñüóùðï óðáñìÝíï ìå
40
öáêßäåò, ëßãá êüêêéíá ìáëëéÜ óôïõò êñïôÜ-

öïõò êáé óôï ðßóù êáé êÜôù ìÝñïò ôïõ êåöá-
ëéïý êÜôé åêâëáóôÞóåéò óêëçñÝò êáé óêïõñü-
÷ñùìåò óáí êÜóôáíá.
¸ìåéíå ãéá ëßãï üñèéïò, áíÜìåóá óôéò äõï
êïõñôßíåò ðïõ öïýóêùíáí óáí äõï éóôßá, ãéá
íá åîåñåõíÞóåé ôï ÷áìÞëùìá. ¸íáò êïõñ-
íéá÷ôüò óçêùíüôáí øçëÜ áðü ôï äñüìï ôçò
ÖÜñá, óáí íá ðåñíïýóáí ìåãÜëá êïðÜäéá.
êáé ôá ðõêíÜ óýííåöá, öïõóêùìÝíá áðü ôïí
áÝñá, ìåãÜëùíáí êé Ýðáéñíáí ôï ó÷Þìá ôïõ
óßöïõíá. Ðüôå ðüôå ôá óýííåöá Üóôñáöôáí
óáí íá Ýêëåéíáí ìÝóá ôïõò áíèñþðïõò ïðëé-
óìÝíïõò.
— Ëïéðüí; ñþôçóå ï Íôïí Öéëßððï áíÞ-
óõ÷ïò.
— Ôßðïôå, áðÜíôçóå ï Ìáôæáãêñüíéá. åß-
÷å üìùò æáñþóåé âáèéÜ ôá öñýäéá.
Ï ïñìçôéêüò Üíåìïò îáíÜöåñå ôï èüñõâï
áðü ìáêñéíÝò öùíÝò. Ìéá êïõñôßíá, ðáñá-
óõñìÝíç áðü ôïí Üíåìï, Üñ÷éóå íá ÷ôõðÜåé
êáé í’ áíåìßæåé óôïí áÝñá óáí îåäéðëùìÝíï
ëÜâáñï. Ìéá ðüñôá Ýêëåéóå îáöíéêÜ ìå âßá
êáé ðÜôáãï. Ôá ôæÜìéá ôçò ôñåìüðáéîáí. Ôá
41
÷áñôéÜ, óôïéâáãìÝíá ðÜíù ó’ Ýíá ôñáðÝæé,

óêüñðéóáí ó’ üëï ôï äùìÜôéï.
— Êëåßóå! Êëåßóå! öþíáîå ï ãÝñïò, ìå ìéá
êßíçóç ôñüìïõ. Ðïý åßíáé ï ãéïò ìïõ;
Ëá÷Üíéáæå ðÜíù óôï êñåâÜôé, ðíéãìÝíïò
áðü ôï ðÜ÷ïò, áíÞìðïñïò íá óçêùèåß åðåé-
äÞ ôïí åìðüäéæå ç ðáñÜëõóç ðïõ åß÷å üëï ôï
êÜôù ìÝñïò ôïõ óþìáôüò ôïõ. ¸íá óõíå÷Ýò
ðáñáëõôéêü ôñÝìïõëï ôïõ áíáóôÜôùíå ôïõò
ìõò ôïõ ëáéìïý, ôïõò áãêþíåò, ôá ãüíáôá. Ôá
÷Ýñéá ôïõ áêïõìðïýóáí ðÜíù óôï óåíôüíé,
ðáñáìïñöùìÝíá ìå åîïãêþìáôá óáí ôéò ñß-
æåò ãÝñéêùí åëáéüäåíôñùí. Ìðüëéêïò éäñþ-
ôáò Ýóôáæå áðü ôï ìÝôùðü ôïõ êáé áðü ôï
öáëáêñü ôïõ êñáíßï, áõëáêþíïíôÜò ôïõ ôï
öáñäý ðñüóùðï ðïõ åß÷å Ýíá ÷ñþìá ñïäá-
ëü îåèùñéáóìÝíï, ìå ëåðôÝò êüêêéíåò öëåâß-
ôóåò üðùò ç óðëÞíá ôùí âïäéþí.
— Íá ðÜñåé ï äéÜïëïò, ìïõñìïýñéóå áíÜ-
ìåóá óôá äüíôéá ï Ìáôæáãêñüíéá, åíþ Ýêëåé-
íå ìå äýíáìç ôá ðáñáèõñüöõëëá.
— Ôï êÜíïõí óôá óïâáñÜ;
Ôþñá äéáêñßíïíôáí óôï äñüìï ôçò ÖÜñá,
óôá ðñþôá óðßôéá, Ýíá ðëÞèïò ïñãéóìÝíùí
42
áíèñþðùí ðïõ êéíéüíôáí óáí ôá êýìáôá,

óáí öïõóêïèáëáóóéÜ, êáé ìáñôõñïýóå ôçí
ýðáñîç åíüò Üëëïõ ìåãáëýôåñïõ ðëÞèïõò,
áüñáôïõ, ðïõ ôï Ýêñõâáí ïé óêåðÝò êáé ïé
âáëáíéäéÝò ôïõ Áãßïõ Ðßïõ. Ç âïçèçôéêÞ ëå-
ãåþíá áðü ôïõò áãñïýò åñ÷üôáí, ëïéðüí, íá
ìåãáëþóåé ôçí áíôáñóßá. ÓéãÜ óéãÜ ôï ðëÞ-
èïò ëéãüóôåõå, åíþ Ýìðáéíå ìåò óôïõò äñü-
ìïõò ôïõ ÷ùñéïý êáé åîáöáíéæüôáí óáí ôá
ìõñìÞãêéá óôïõò ëáâýñéíèïõò ìéáò ìõñìç-
ãêïöùëéÜò. Ïé öùíÝò, ðíéãìÝíåò ðßóù áðü
ôïõò ôïß÷ïõò Þ áíôáíáêëþìåíåò, Ýöôáíáí
ôþñá óáí Ýíá óõíå÷üìåíï âïýéóìá, áêáèü-
ñéóôï. ÌåñéêÝò öïñÝò ÷áíüôáí. êáé ôüôå á-
êïõãüôáí ôï ìåãÜëï èñüéóìá ôùí öýëëùí
ôùí ðïõñíáñéþí ìðñïóôÜ óôï áñ÷ïíôéêü
ðïõ Ýìïéáæå Ýôóé ðéï ìïíá÷éêü.
— Ðïý åßíáé ï ãéïò ìïõ; îáíáñþôçóå ï ãÝ-
ñïò, ìå ìéá öùíÞ ðïõ ï ôñüìïò ôçí Ýêáíå
ðéï óôñéãêéÜ. ÖþíáîÝ ôïí! ÈÝëù íá ôïí äù.
¸ôñåìå Ýíôïíá ðÜíù óôï êñåâÜôé, ü÷é ìü-
íï åðåéäÞ Þôáí ðáñÜëõôïò, áëëÜ åðåéäÞ öï-
âüôáí êéüëáò. Óôéò ðñþôåò óôáóéáóôéêÝò êé-
íÞóåéò ôçò ðñïçãïýìåíçò ìÝñáò, óôá ïõñ-
43
ëéá÷ôÜ ìéáò åêáôïíôÜäáò ðáëéüðáéäùí ðïõ

åß÷áí Ýñèåé íá êÜíïõí öáóáñßá êÜôù áðü ôá
ìðáëêüíéá ôïõ, åíÜíôéá óôçí ôåëåõôáßá áã-
ãáñåßá ôïõ äïýêá ôçò ÏöÝíá, ôïí Ýðéáóå Ý-
íáò ôÝôïéïò ôñåëüò öüâïò ðïõ Ýêëáøå óáí
ãõíáéêïýëá êáé ðÝñáóå ôç íý÷ôá êáëþíôáò
óå âïÞèåéá ôïõò áãßïõò ôïõ Ðáñáäåßóïõ. Ç
óêÝøç ôïõ èáíÜôïõ Þ ôïõ êéíäýíïõ ôñïìï-
êñáôïýóå áíåßðùôá ôï ãÝñï ðáñÜëõôï, ìéóï-
ðåèáìÝíï Þäç, êáé óôïí ïðïßï ôá ôåëåõôáßá
óêéñôÞìáôá ôçò æùÞò Þôáí ôüóï åðþäõíá.
Äåí Þèåëå íá ðåèÜíåé.
— Ëïõßôæé! Ëïõßôæé! Üñ÷éóå íá öùíÜæåé, ìå
áãùíßá, êáëþíôáò ôï ãéï ôïõ.
Ó’ üëï ôï áñ÷ïíôéêü áíôç÷ïýóáí ôá Ýíôïíá
ôñéîßìáôá ôùí ôæáìéþí áðü ôï öýóçìá ôïõ
áíÝìïõ. Ðüôå ðüôå áêïýãïíôáí ï ðÜôáãïò
ìéáò ðüñôáò ðïõ ÷ôõðïýóå Þ ï Þ÷ïò âéáóôé-
êþí âçìÜôùí êáé óýíôïìùí ïìéëéþí.
— Ëïõßôæé!
44
ÉÉ
Ï ÄÏÕÊÁÓ ÇÑÈÅ ÔÑÅ×ÏÍÔÁÓ. ¹ôáí ëßãï ÷ëù-

ìüò êáé áíáóôáôùìÝíïò, áí êáé ðñïóðáèïý-
óå íá äåßîåé øõ÷ñáéìßá. Øçëüò êáé ãåñïäå-
ìÝíïò, ìå êáôÜìáõñá áêüìç ãÝíéá ðÜíù óôá
áñêåôÜ ìåãÜëá óáãüíéá ôïõ. ôï óôüìá ôïõ Þ-
ôáí óáñêþäåò êáé åðéâëçôéêü ìå ìéá âßáéç
ðíïÞ. ôá ìÜôéá ôïõ èïëÜ êáé Üðëçóôá. ç ìý-
ôç ôïõ ìåãÜëç, ðáëëüìåíç, êüêêéíç.
— Ëïéðüí; ñþôçóå ï Íôïí Öéëßððï, á-
óèìáßíïíôáò ìå ôÝôïéï áãêïìá÷çôü ðïõ Ý-
ìïéáæå íá ðíßãåôáé.
— Ìç öïâüóáóôå, ðáôÝñá, åäþ åßìáé åãþ,
áðÜíôçóå ï äïýêáò, ðëçóéÜæïíôáò óôï êñå-
âÜôé, åíþ ðñïóðáèïýóå íá ÷áìïãåëÜóåé.
Ï Ìáôæáãêñüíéá óôåêüôáí üñèéïò ìðñï-
óôÜ ó’ Ýíá áðü ôá ìðáëêüíéá, êïéôÜæïíôáò Ý-
îù, áðïññïöçìÝíïò. Äåí Ýöôáíáí ðéá öù-
íÝò. äå öáéíüôáí ðëÝïí êáíåßò. Ï Þëéïò Ýãåñ-
íå óôïí êáèáñü ïõñáíü, üìïéïò ì’ Ýíá ñüäé-
íï äßóêï öùôéÜò, ðïõ üóï ìåãÜëùíå, ôüóï
ðéï ðïëý öëåãüôáí, ðëçóéÜæïíôáò ôéò êïñõ-
öÝò ôùí ëüöùí. ¼ëç ç åîï÷Þ Ýìïéáæå íá êáß-
45
ãåôáé. êáé ï ãáñìðÞò óáí íá Þôáí ðíïÞ ôçò

ðõñêáãéÜò. Ôï ðñþôï ôÝôáñôï ôïõ öåããá-
ñéïý áíÝâáéíå ìÝóá áðü ôïõò èÜìíïõò ôïõ
Ëßóé. Ôï Ðüôæéï ÑéâÝëé, ôï ÑéôóéÜíï, ç Ñüêá
íôé Öüñêá Ýóôåëíáí, áðü ìáêñéÜ, áóôñáðÝò
áðü ôá ôæÜìéá ôùí ðáñáèýñùí êáé ðüôå ðü-
ôå Þ÷ï áðü êáìðÜíåò. ÌåñéêÝò öùôéÝò Üñ÷é-
óáí íá ëÜìðïõí åäþ êé åêåß. Ç æÝóôç Ýêïâå
ôçí áíÜóá.
— Áõôü, åßðå ï äïýêáò ôçò ÏöÝíá ìå ôç
âñá÷íÞ êáé óêëçñÞ öùíÞ ôïõ, ìáò Ýñ÷åôáé
áðü ôïõò Óéüëé. ÁëëÜ...
Êé Ýêáíå ìéá ìåãÜëç áðåéëçôéêÞ ÷åéñïíï-
ìßá. ¸ðåéôá ðÞãå ðëÜé óôï Ìáôæáãêñüíéá.
¹ôáí áíÞóõ÷ïò ãéá ôïí ÊáñëÝôôï Ãêñïýá
ðïõ äå öáéíüôáí áêüìç. Ðåñðáôïýóå ðÜíù
êÜôù ìÝóá óôï äùìÜôéï ìå âÞìá âáñý. ÔñÜ-
âçîå áðü ìéá ðáíïðëßá äõï ìáêñýêáíåò ðé-
óôüëåò êáé ôéò åîÝôáóå ìå ðñïóï÷Þ. Ï ðáôÝ-
ñáò ðáñáêïëïõèïýóå êÜèå åíÝñãåéÜ ôïõ ìå
ïñèÜíïé÷ôá ìÜôéá. áãêïìá÷ïýóå óáí ôï õðï-
æýãéï ðïõ øõ÷ïññáãåß. óôéãìÝò óôéãìÝò ôßíá-
æå ìå ôá ðáñáìïñöùìÝíá ÷Ýñéá ôïõ ôï óå-
íôüíé, ãéá íá êÜíåé áÝñá. Ñþôçóå äõï ôñåéò
46
öïñÝò ôï Ìáôæáãêñüíéá:
— Ôé öáßíåôáé;
ÎáöíéêÜ ï Ìáôæáãêñüíéá öþíáîå:
— Íá ï ÊáñëÝôôï ðïõ áíåâáßíåé ôñÝ÷ï-
íôáò ìáæß ìå ôïí ÔæåíÜñï.
Áêïýóôçêáí, ðñÜãìáôé, äõíáôÜ ÷ôõðÞìá-

ôá óôç ìåãÜëç ðüñôá. Óå ëßãï ï ÊáñëÝôôï
êáé ï õðçñÝôçò ìðÞêáí óôï äùìÜôéï, ÷ëù-
ìïß, ôñïìáãìÝíïé, ëåêéáóìÝíïé áðü áßìáôá,
ãåìÜôïé óêüíç.
Ï äïýêáò âëÝðïíôáò ôïí ÊáñëÝôôï Ýâáëå
ìéá öùíÞ. Ôïí ðÞñå óôçí áãêáëéÜ ôïõ, Üñ÷é-
óå íá ôïí øá÷ïõëåýåé ó’ üëï ôïõ ôï êïñìß ãéá
íá âñåé ôçí ðëçãÞ.
— Ôé óïõ ’êáíáí; Ðåò ìïõ, ôé óïõ ’êáíáí;
Ï íåáñüò Ýêëáéãå óáí ãõíáßêá.
— Åäþ, åßðå áíÜìåóá óô’ áíáöéëçôÜ. ¸-
óêõøå ôï êåöÜëé êé Ýäåéîå ðÜíù óôï óâÝñêï
ìåñéêÝò ôïýöåò ìáëëéþí êïëëçìÝíåò ìåôáîý
ôïõò áðü ôï ðçãìÝíï áßìá.
Ï äïýêáò Ýâáëå áðáëÜ ôá äÜ÷ôõëÜ ôïõ
áíÜìåóá óôá ìáëëéÜ ãéá íá âñåé ôçí ðëçãÞ.
Áãáðïýóå ì’ Ýíáí áðåëðéóìÝíï Ýñùôá ôïí
47
ÊáñëÝôôï Ãêñïýá êáé ôïí öñüíôéæå óáí åñá-

óôÞò.
— Óå ðïíÜåé; ôïí ñþôçóå.
Ï íÝïò Ýêëáøå ðéï äõíáôÜ. ¹ôáí ëåðôüò
óáí êïñßôóé. åß÷å ãõíáéêåßï ðñüóùðï ðïõ
ìüëéò ôï óêßáæå Ýíá îáíèü ÷íïýäé. ôá ìáëëéÜ
ôïõ Þôáí áñêåôÜ ìáêñéÜ, ùñáéüôáôï ôï óôü-
ìá êáé ç öùíÞ ôïõ ëåðôÞ óáí åõíïý÷ïõ. ¹-
ôáí ïñöáíüò, ãéïò åíüò æá÷áñïðëÜóôç áðü
ôï ÌðåíåâÝíôï. ¹ôáí ï ðñïóùðéêüò õðçñÝ-
ôçò ôïõ äïýêá.
— Ôþñá èá Ýñèïõí! åßðå ôñÝìïíôáò ïëü-
êëçñïò, óôñÝöïíôáò ôá ìÜôéá ôïõ, ãåìÜôá
äÜêñõá, ðñïò ôï ìðáëêüíé áð’ üðïõ îáíáÝ-
öôáíå ôþñá ç ï÷ëïâïÞ, ìåãáëýôåñç êáé öï-
âåñüôåñç.
Ï õðçñÝôçò, ðïõ åß÷å ìéá âáèéÜ ðëçãÞ
óôç äåîéÜ ùìïðëÜôç êáé üëï ôïõ ôï âñá÷ßï-
íá âïõôçãìÝíï ìåò óôï áßìá ìÝ÷ñé ôïí á-
ãêþíá, åîéóôïñïýóå, ôñáõëßæïíôáò, ðþò êáé
ôïõò äõï ôïýò êáôáäßùîå ôï åîáãñéùìÝíï
ðëÞèïò. Ï Ìáôæáãêñüíéá, ðïõ êáôáóêü-
ðåõå ðÜíôá, öþíáîå:
— ÍÜôïé! ¸ñ÷ïíôáé óôï áñ÷ïíôéêü. Åßíáé
48
ïðëéóìÝíïé. Ï Íôïí Ëïõßôæé Üöçóå ôïí Êáñ-

ëÝôôï êé Ýôñåîå íá äåé.
ÉÉÉ
ÔÏ ÐËÇÈÏÓ, ÐÑÁÃÌÁÔÉ, ïñìïýóå áíåâáßíï-

íôáò ôïí ðëáôý áíÞöïñï, öùíÜæïíôáò êáé á-
íåìßæïíôáò óôïí áÝñá üðëá êáé Üëëá áãñïôé-
êÜ åñãáëåßá, ìå ôÝôïéá ïìüöùíç ïñãÞ ðïõ
äåí Ýìïéáæå ìå óõíÜèñïéóç ìåìïíùìÝíùí
áíèñþðùí, áëëÜ ìå ìéá óõìðáãÞ ìÜæá êÜ-
ðïéáò ôõöëÞò ýëçò, óðñùãìÝíçò áðü ìéá á-
êáôáíßêçôç äýíáìç. Óå ëßãá ëåðôÜ Þôáí êÜ-
ôù áðü ôï áñ÷ïíôéêü, áðëþèçêå ãýñù óáí Ý-
íá ìåãÜëï ößäé ìå ðïëëÝò óðåßñåò êé Ýêëåéóå
óöé÷ôÜ ãýñù ãýñù üëï ôï êôßñéï. Ìåñéêïß á-
ðü ôïõò óôáóéáóôÝò êïõâáëïýóáí øçëÜ äå-
ìÜôéá êáëÜìéá áíáììÝíá óáí äÜäåò ðïõ Ý-
ñé÷íáí ðÜíù óôá ðñüóùðá Ýíá êïêêéíùðü
ìåôáêéíïýìåíï öùò, ðåôïýóáí óðßèåò êáé á-
íáììÝíåò ó÷ßæåò, Ýâãáæáí Ýíá ç÷çñü ôñßîé-
ìï. ¢ëëïé, ó÷çìáôßæïíôáò ìéá óõìðáãÞ ïìÜ-
49
äá, êñáôïýóáí Ýíá êïíôÜñé ðïõ óôçí êïñõ-

öÞ ôïõ áéùñïýíôáí Ýíá áíèñþðéíï êïõöÜñé.
Áðåéëïýóáí ìå èÜíáôï ìå ôéò ÷åéñïíïìßåò
êáé ôéò öùíÝò ôïõò. ÁíÜìåóá óôéò âñéóéÝò å-
ðáíáëÜìâáíáí Ýíá üíïìá:
— ÊáóÜïõñá! ÊáóÜïõñá!
Ï äïýêáò ôçò ÏöÝíá äÜãêùóå ôá ÷Ýñéá
ôïõ áðü ëýóóá, üôáí áíáãíþñéóå óôçí êïñõ-
öÞ ôïõ êïíôáñéïý ôï áêñùôçñéáóìÝíï óþìá
ôïõ ÂéíôóÝíôóï Ìïýñï, ôïõ áããåëéáöüñïõ
ðïõ åß÷å óôåßëåé ôç íý÷ôá íá æçôÞóåé ôç âïÞ-
èåéá åíüðëùí. ¸äåéîå ôïí êñåìáóìÝíï óôï
Ìáôæáãêñüíéá ðïõ åßðå ÷áìçëüöùíá:
— Åßíáé ôï ôÝëïò!
Ôïí Üêïõóå üìùò ï Íôïí Öéëßððï êáé Üñ-
÷éóå Ýíá ðáñÜðïíï ôüóï ëõðçìÝíï ðïõ óöß-
÷ôçêå ç êáñäéÜ üëùí êé Ý÷áóáí ôï èÜññïò
ôïõò.
Ïé õðçñÝôåò óôñéìþ÷íïíôáí óôá êáôþ-
öëéá, ìå ÷ëùìÜ ðñüóùðá, óõãêñáôçìÝíïé á-
ðü ëéãïøõ÷éÜ... Ìåñéêïß äÜêñõæáí, Üëëïé å-
ðéêáëïýíôáí êÜðïéïí Üãéï, Üëëïé óêÝöôï-
íôáí ôçí ðñïäïóßá. ÅÜí ðáñÝäéíáí ôïí áöÝ-
íôç óôï ëáü, èá ìðïñïýóáí íá óþóïõí ôç
50
æùÞ ôïõò; ÐÝíôå Þ Ýîé, ëéãüôåñï öïâçôóéÜ-

ñçäåò, Ýêáíáí óõìâïýëéï åñåèßæïíôáò ï Ýíáò
ôïí Üëëïí.
— Óôï ìðáëêüíé! Óôï ìðáëêüíé! öþíáæå ï
ëáüò, ìáéíüìåíïò. Óôï ìðáëêüíé!
Ôþñá ï äïýêáò ôçò ÏöÝíá ìéëïýóå ÷áìç-
ëüöùíá ìå ôï Ìáôæáãêñüíéá, ðáñÜìåñá.
Ãõñßæïíôáò ðñïò ôïí Íôïí Öéëßððï åßðå:
— Êáèßóôå óôï êÜèéóìá, ðáôÝñá. Èá åß-
íáé êáëýôåñá.
ÁíÜìåóá óôïõò õðçñÝôåò óçêþèçêå Ýíá å-
ëáöñý ìïõñìïõñçôü. Äõï ðñï÷þñçóáí
ìðñïóôÜ ãéá íá âïçèÞóïõí ôïí ðáñÜëõôï íá
êáôÝâåé áðü ôï êñåâÜôé.
¢ëëïé äõï Ýöåñáí êïíôÜ ôï êÜèéóìá ðïõ
êõëïýóå ðÜíù óå ìéêñÝò ñüäåò. Ç åðé÷åßñç-
óç Þôáí èëéâåñÞ.
Ï ãÝñïò, óùìáôþäçò, êïíôáíÜóáéíå êáé
ðáñáðïíéüôáí Ýíôïíá, ðéÝæïíôáò ìå ôïõò
âñá÷ßïíåò ôï ëáéìü ôùí õðçñåôþí ðïõ ôïí õ-
ðïâÜóôáæáí. ¹ôáí ìïýóêåìá óôïí éäñþôá.
êáé ôï äùìÜôéï, ìå êëåéóôÜ ôá ðáñáèõñü-
öõëëá, Þôáí ôþñá ãåìÜôï ìå áíõðüöïñç
ìðü÷á. ¼ôáí êÜèéóå óôï êÜèéóìá ôá ðüäéá
51
ôïõ Üñ÷éóáí íá ÷ôõðïýí óôï ðÜôùìá ñõèìé-

êÜ. Ç ìåãÜëç ôïõ êïéëéÜ Ýôñåìå ðëáäáñÜ
ðÜíù óôá ãüíáôá, üìïéá ì’ Ýíá ìéóïÜäåéï á-
óêß.
Ôüôå ï äïýêáò åßðå óôï Ìáôæáãêñüíéá:
— ÔæéïâÜíé, ç óåéñÜ óïõ ôþñá!
Êé åêåßíïò, ìå ìéá áðïöáóéóôéêÞ êßíçóç,
Üíïéîå ôá ðáñáèõñüöõëëá êáé âãÞêå óôï
ìðáëêüíé.
IV
ÔÏÍ ÕÐÏÄÅ×ÔÇÊÅ ÅÍÁ äõíáôü ïõñëéá÷ôü. ÐÝ-

íôå, äÝêá, åßêïóé áíáììÝíåò áñìáèéÝò áðü
êáëÜìéá óõãêåíôñþèçêáí êÜôù áðü ôï
ìðáëêüíé. Ç ëÜìøç öþôéæå ôá ðñüóùðá, îá-
íáììÝíá áðü ôç óöïäñÞ åðéèõìßá ãéá ìáêå-
ëåéü, öþôéæå ôï áôóÜëé ôùí ôïõöåêéþí, ôï ìÝ-
ôáëëï ôùí ôóåêïõñéþí. Ïé ðõñóïöüñïé åß÷áí
ïëüêëçñï ôï ðñüóùðï óêåðáóìÝíï ìå áëåý-
ñé, ãéá ðñïóôáóßá áðü ôéò óðßèåò, êáé áíÜìå-
óá áðü åêåßíï ôï ëåõêü ÷ñþìá ãõÜëéæáí ðá-
52
ñÜîåíá ôá ìÜôéá ôïõò üëï áßìá. Ï ìáýñïò

êáðíüò áíÝâáéíå óôïí áÝñá, óêïñðßæïíôáò
ãñÞãïñá. ¼ëåò ïé öëüãåò áðëþíïíôáí ðñïò
ìéá êáôåýèõíóç, óðñùãìÝíåò áðü ôïí Üíå-
ìï, ôóéñßæïíôáò, óáí ôéò öùôéÝò ôçò êüëáóçò.
Ôá ðéï ëåðôÜ êáé ðéï îåñÜ êáëÜìéá Üíáâáí,
êïõëïõñéÜæïíôáí, êïêêßíéæáí, Ýóðáãáí, Ý-
óêáãáí óáí ðõñïôå÷íÞìáôá, óôï ëåðôü. Êáé
Þôáí Ýíá ÷áñïýìåíï èÝáìá.
— Ï Ìáôæáãêñüíéá! Ï Ìáôæáãêñüíéá!
ÈÜíáôïò óôï ñïõöéÜíï! ÈÜíáôïò óôïí áëëÞ-
èùñï! öþíáæáí üëïé, óðñþ÷íïíôáò ãéá íá
ðåôÜîïõí áðü ðéï êïíôÜ ôç âñéóéÜ.
Ï Ìáôæáãêñüíéá Üðëùóå ôï ÷Ýñé ôïõ, óáí
íá Þèåëå íá êáëìÜñåé ôçí ï÷ëïâïÞ. ìÜæåøå
üóç äýíáìç åß÷å ç öùíÞ ôïõ êáé Üñ÷éóå ìå
ôï üíïìá ôïõ âáóéëéÜ, óáí íá êïéíïðïéïýóå
Ýíá íüìï, ãéá íá åðéâÜëåé óôï ëáü óåâáóìü.
— Åí ïíüìáôé ôçò Áõôïý Ìåãáëåéüôçôïò
ôïõ ÖåñäéíÜíäïõ ôïõ Â´, åëÝù Èåïý âáóéëÝ-
ùò ôùí Äýï Óéêåëéþí, ôçò ÉåñïõóáëÞì...
— ÈÜíáôïò óôïí êëÝöôç!
Äõï, ôñåéò ôïõöåêéÝò áíôÞ÷çóáí áíÜìåóá
óôéò öùíÝò êáé ï ñÞôïñáò, ÷ôõðçìÝíïò óôï
53
óôÞèïò êáé óôï ìÝôùðï, ôñÝêëéóå, êïýíçóå

øçëÜ ôá ÷Ýñéá êé Ýðåóå ìðñïóôÜ. ÐÝöôï-
íôáò, ôï êåöÜëé ôïõ ÷þèçêå áíÜìåóá óôá óß-
äåñá ôïõ êÜãêåëïõ êáé êñåìÜóôçêå ðñïò ôá
Ýîù, óáí êïëïêýèá. Ôï áßìá Ýóôáæå êÜôù,
óôï Ýäáöïò.
Ôï ðåñéóôáôéêü Ýäùóå ÷áñÜ óôï ëáü. Ï
óáìáôÜò Ýöôáíå óôïí ïõñáíü.
Ôüôå åêåßíïé ðïõ êïõâáëïýóáí ôï êïíôÜñé
ìå ôïí êñåìáóìÝíï Þñèáí êÜôù áðü ôï
ìðáëêüíé êáé ðëçóßáóáí ôï ÂéíôóÝíôæï
Ìïýñï óôïí áñ÷éõðçñÝôç. Åíþ ôï êïíôÜñé
áéùñïýíôáí óôïí áÝñá, ï ëáüò, óéùðçëüò
ó÷åäüí, åß÷å óôñáììÝíç ôçí ðñïóï÷Þ ôïõ
óôá äõï êïõöÜñéá ðïõ âñßóêïíôáí ôï Ýíá
ðëÜé óôï Üëëï. ¸íáò áõôïó÷Ýäéïò ðïéçôÞò,
ìå õðáéíéãìü ãéá ôá áëöÜ ìÜôéá ôïõ Ìáôæá-
ãêñüíéá êáé ôá ôóéìðëéÜñéêá ôïõ áããåëéáöü-
ñïõ, ðÝôáîå ìå üëç ôç äýíáìç ôçò öùíÞò
ôïõ:
— ÐñïõâÜëôå óôïõ ðáñáèýñ’ ìÜôéá ì’
öôéáóéäïõìÝíá,
ãéáô’ Þñèé íá óáò ðåé Ýíá ôñáãäÜêé
ïõ ôóéìðëéÜñò!
54
¸íá ÷Ü÷áíï õðïäÝ÷ôçêå ôçí êïñïúäßá ôïõ

ðïéçôÞ. Êáé ôá ãÝëéá äéáäüèçêáí áðü óôüìá
óå óôüìá, óáí ôïí ðáöëáóìü ôùí íåñþí ðïõ
ðÝöôïõí ðÜíù óôéò ðÝôñåò ôïõ ãêñåìïý.
¸íáò áíôáãùíéóôÞò ðïéçôÞò öþíáîå:
— ÔÞñá ðüóïõ ôõ÷åñüò åßí’ ïõ ôõöëüò!
Äåí êÜí’ ôïõí êüðïõ íá êëåßó’
ôá ìÜôéá ô’ óáí ðéèÜí’.
Ôá ãÝëéá îáíÜñ÷éóáí.
¸íáò ôñßôïò öþíáîå:
— Óôñáâïìïýñç ì’ éóý,
áð’ Ý÷’ò ôïõ ÷ñþìá ôïõ ×Üñïõ!
Êé Üëëá äßóôé÷á ðÝôáîáí óôï Ìáôæáãêñü-
íéá. Ìéá Üãñéá ÷áñÜ ðëçììýñéóå ôéò øõ÷Ýò.
Ç èÝá êáé ç ïóìÞ ôïõ áßìáôïò ìåèïýóáí
ôïõò ðéï êïíôéíïýò. Ï ÔïìÜæï íôé ÌðÝöé êáé
ï Ñüêï Öïýñôóé îåêßíçóáí áãþíá äåîéïôå-
÷íßáò óôï íá ÷ôõðïýí ìå ðÝôñåò ôï êñáíßï
ôïõ äïëïöïíçìÝíïõ ðïõ êñåìüôáí áêüìç æå-
óôü. Óå êÜèå ÷ôýðçìá ôï êñáíßï êïõíéüôáí
êé Ýâãáæå áßìá. Ç ðÝôñá ôïõ Ñüêï Öïýôóé
ôåëéêÜ ÷ôýðçóå óôï êÝíôñï êé Ýâãáëå Ýíáí
îåñü Þ÷ï. Ïé èåáôÝò ÷åéñïêñüôçóáí. Åß÷áí
üìùò ÷ïñôÜóåé êéüëáò ôï Ìáôæáãêñüíéá.
55
Õøþèçêå îáíÜ ç öùíÞ:

— Ôïí ÊáóÜïõñá! Ôïí ÊáóÜïõñá! Ôï
äïýêá! ÈÜíáôïò!
Ïé Öáìðñßôóéï êáé ÖåñíôéíÜíôï Óéüëé ÷þ-
íïíôáí ìÝóá óôï ðëÞèïò êáé ðáñáêéíïýóáí
ôïõò êáêïðïéïýò. ¸íáò öïâåñüò ëéèïâïëé-
óìüò îÝóðáóå ìå óôü÷ï ôá ðáñÜèõñá ôïõ
áñ÷ïíôéêïý, ðõêíüò óáí ôï ÷áëÜæé, áíÜìé-
êôïò ìå ôïõöåêéÝò. Ôá ôæÜìéá Ýðåöôáí ðÜíù
óôïõò ðïëéïñêçôÝò. Ïé ðÝôñåò áíáðçäïý-
óáí. Áñêåôïß áðü ôïõò ðáñáâñéóêüìåíïõò
ôñáõìáôßóôçêáí.
¼ôáí ôÝëåéùóáí ïé ðÝôñåò êáé êáôáíáëþ-
èçêå üëï ôï ìïëýâé, ï ÖåñíôéíÜíôï Óéüëé öþ-
íáîå:
— Ñßîôå êÜôù ôéò ðüñôåò!
Êáé ç öùíÞ, åðáíáëáìâáíüìåíç áðü ôü-
óá óôüìáôá, áöáßñåóå áðü ôï äïýêá ôçò Ï-
öÝíá êÜèå åëðßäá óùôçñßáò.
56
ÊÁÍÅÉÓ ÄÅÍ ÔÏËÌÇÓÅ íá îáíáêëåßóåé ôï ðá-

ñÜèõñï ôïõ ìðáëêïíéïý üðïõ Ýðåóå ï Ìá-
ôæáãêñüíéá. Ôï êïõöÜñé êåßôïíôáí óå ìéá
áíÜñìïóôç óôÜóç. Êáèþò ïé óôáóéáóôÝò,
ãéá íá Ý÷ïõí åëåõèåñßá êéíÞóåùí, áêïýìðç-
óáí ôï êïíôÜñé óôï êÜãêåëï, äéáêñéíüôáí,
ìÝóá áðü ôéò êïõñôßíåò ðïõ ôéò öïýóêùíå ï
áÝñáò, êáé ôï óþìá ôïõ áããåëéáöüñïõ ãåìÜ-
ôï áßìáôá, áðü ôï ïðïßï åß÷áí áðïêïðåß êÜ-
ðïéá ìÝëç ìå ôï ôóåêïýñé. Åß÷å íõ÷ôþóåé ãéá
ôá êáëÜ. Ô’ áóôÝñéá Ýëáìðáí îáíÜ áíáñßè-
ìçôá. ÊÜðïéåò êáëáìéÝò êáßãïíôáí ìáêñéÜ.
Áêïýãïíôáò ôá ÷ôõðÞìáôá óôéò ðüñôåò, ï
äïýêáò ôçò ÏöÝíá èÝëçóå íá äïêéìÜóåé îá-
íÜ. Ï íôïí Öéëßððï, áðïâëáêùìÝíïò áðü ôï
öüâï, êñáôïýóå ôá ìÜôéá êëåéóôÜ. äå ìéëïý-
óå ðéá. Ï ÊáñëÝôôï Ãêñïýá, ìå äåìÝíï ôï
êåöÜëé, Þôáí ìáæåìÝíïò óå ìéá ãùíéÜ, ìå ôá
äüíôéá ôïõ íá ÷ôõðïýí áðü ôïí ðõñåôü êáé ôï
öüâï, ðáñáêïëïõèþíôáò ìå ôá ôáëáßðùñá,
ãïõñëùìÝíá ìÜôéá ôïõ êÜèå âÞìá, êÜèå ÷åé-
ñïíïìßá, êÜèå êßíçóç ôïõ áöÝíôç ôïõ. Ïé õ-
57
ðçñÝôåò åß÷áí êáôáöýãåé üëïé ó÷åäüí óôéò

óïößôåò. Ëßãïé áðüìåéíáí óôéò äéðëáíÝò êÜ-
ìáñåò.
Ï Íôïí Ëïõßôæé ôïõò ìÜæåøå, ôïõò Ýäùóå
èÜññïò. ôïõò üðëéóå ìå ðéóôüëéá êáé ôïõöÝ-
êéá. Ýðåéôá üñéóå óôïí êáèÝíá ìéá èÝóç ðßóù
áðü ôá ðáñÜèõñá Þ áíÜìåóá óôá ðáíôæïý-
ñéá ôùí ìðáëêïíéþí. ¼ëïé Ýðñåðå íá ñß-
÷íïõí åðÜíù óôï ðëÞèïò, ìå ôç ìåãáëýôåñç
äõíáôÞ ôá÷ýôçôá, óéùðçëÜ, ÷ùñßò íá åêôßèå-
íôáé.
— Ñßîôå!
Ôï ðõñ Üñ÷éóå. Ï Íôïí Ëïõßôæé õðïëüãéæå
óôïí ðáíéêü. Áõôüò ï ßäéïò ãÝìéæå êáé Üäåéá-
æå ôá ìáêñýêáíá ðéóôüëéá ôïõ ìå åêðëçêôé-
êÞ æùçñüôçôá, ÷ùñßò íá êïõñÜæåôáé. Êáèþò
ôï ðëÞèïò Þôáí ðõêíü, äåí îáóôï÷ïýóå êá-
ìéÜ âïëÞ. Ïé öùíÝò ðïõ óçêþíïíôáí ìå êÜ-
èå ôïõöåêéÜ, åñÝèéæáí ôïõò õðçñÝôåò êáé ìå-
ãÜëùíáí ôï æÞëï ôïõò. Ç óýã÷õóç åß÷å êáôá-
ëÜâåé êéüëáò ôïõò óôáóéáóôÝò. Ðïëëïß Ýöåõ-
ãáí ôñÝ÷ïíôáò, áöÞíïíôáò êáôáãÞò ôïõò
ôñáõìáôéóìÝíïõò.
Ôüôå áðü ôïõò õðçñÝôåò âãÞêå ìéá êñáõ-
58
ãÞ íßêçò:
— ÆÞôù ï äïýêáò ôçò ÏöÝíá!
Ïé äåéëïß åêåßíïé Üíèñùðïé ôþñá áðïèñá-
óýíïíôáí, âëÝðïíôáò ôá íþôá ôïõ å÷èñïý.
Äåí êñýâïíôáí ðéá ïýôå Ýñé÷íáí ðëÝïí óôá
ôõöëÜ, áëëÜ åß÷áí óçêùèåß üñèéïé, ìå ðåñç-
öÜíéá, êáé ðñïóðáèïýóáí íá ñßîïõí óôï
øá÷íü. Êáé êÜèå öïñÜ ðïõ Ýâëåðáí êÜðïéïí
íá ðÝöôåé, Ýâãáæáí ìéá êñáõãÞ;
— ÆÞôù ï äïýêáò!
Óå ëßãï ôï áñ÷ïíôéêü Þôáí åëåýèåñï áðü
ôçí ðïëéïñêßá. Ôñéãýñù ïé ôñáõìáôßåò âï-
ãêïýóáí. Ôá áðïìåéíÜñéá ôùí êáëáìéþí,
ðïõ Ýêáéãáí áêüìç óôï Ýäáöïò, Ýñé÷íáí ðÜ-
íù óôá óþìáôá áâÝâáéåò ëÜìøåéò, Ýêáíáí í’
áíôáíáêëïýí ïé ëáêêïýâåò áðü áßìá Þ ôóßñé-
æáí óâÞíïíôáò. Ï Üíåìïò äõíÜìùóå êáé ôá
ðïõñíÜñéá áíåìïäÝñíïíôáí èñïÀæïíôáò äõ-
íáôÜ. Ôá ãáõãßóìáôá ôùí óêýëùí áðïêñßíï-
íôáí ôï Ýíá óôï Üëëï ìåò óôçí êïéëÜäá.
ÌåèõóìÝíïé áðü ôç íßêç, ìïýóêåìá óôïí
éäñþôá áðü ôçí êïýñáóç, ïé õðçñÝôåò êáôÝ-
âçêáí ãéá íá ôïíùèïýí. ¹ôáí üëïé ôïõò Üèé-
÷ôïé. ¸ðéíáí ÷ùñßò ìÝôñï êé Ýêáíáí öáóá-
59
ñßá. Ìåñéêïß öþíáæáí ôá ïíüìáôá åêåßíùí

ðïõ åß÷áí ðëÞîåé êáé ðåñéÝãñáöáí ôïí ôñü-
ðï ðïõ Ýðåöôáí, êÜíïíôáò áóôåßá. Ïé öýëá-
êåò ôùí êõíçãüóêõëùí Ýâñéóêáí ôéò ïìïéü-
ôçôåò ìå ôá èçñÜìáôá. ¸íáò ìÜãåéñáò êáõ-
÷Þèçêå ðùò óêüôùóå ôïí ôñïìåñü Ñüêï
Öïýñôóé.
ÈñåììÝíåò áðü ôï êñáóß ïé êáõ÷çóéÝò
ðïëëáðëáóéÜæïíôáí.
VI
ÔÇÍ ÙÑÁ ÐÏÕ Ï ÄÏÕÊÁÓ ôçò ÏöÝíá, âÝâáéïò

üôé ãéá êåßíç ôç íý÷ôá ôïõëÜ÷éóôïí åß÷å å-
îïñêßóåé êÜèå êßíäõíï, Þôáí ìüíïò, áðáó÷ï-
ëçìÝíïò ìå ôç öýëáîç ôïõ ÊáñëÝôôï ðïõ
êëáøïýñéæå, êÜðïéïò êáèñÝöôçò áíôáíÜ-
êëáóå áíáðÜíôå÷åò ëÜìøåéò êáé ç ï÷ëïâïÞ
îáíáóçêþèçêå ìÝóá áðü ôï óöýñéãìá ôïõ
ëßâá, êÜôù áðü ôï áñ÷ïíôéêü. Ôáõôü÷ñïíá
åìöáíßóôçêáí ôÝóóåñéò Þ ðÝíôå õðçñÝôåò
ðïõ ôïõò åß÷å ðíßîåé ó÷åäüí ï êáðíüò åíþ
60
êïéìüíôáí ìåèõóìÝíïé óôá êÜôù äùìÜôéá.

Äåí åß÷áí óõíÝëèåé áêüìç. ôñÝêëéæáí ÷ùñßò
íá ìðïñïýí íá ìéëÞóïõí, áöïý áéóèÜíïíôáí
ìïõäéáóìÝíç ôç ãëþóóá ôïõò. ¹ñèáí êé Üë-
ëïé.
— ÖùôéÜ! ÖùôéÜ!
¸ôñåìáí óôçñéæüìåíïé ï Ýíáò åðÜíù óôïí
Üëëïí, óáí íá Þôáí êïðÜäé. Ç Ýìöõôç äåéëß-
á ôïýò êõñßåõå ðÜëé. Ïé áéóèÞóåéò ôïõò åß÷áí
üëåò áôïíÞóåé, óáí íá âñßóêïíôáí óå üíåéñï.
Äåí Þîåñáí ôé Ýðñåðå íá êÜíïõí. Áêüìç êáé
ç ðëÞñçò óõíåéäçôïðïßçóç áðü ìÝñïõò ôïõò
ôïõ êéíäýíïõ, äåí ôïõò êÝíôñéæå íá ðñïóðá-
èÞóïõí ãéá ôç óùôçñßá ôïõò.
ÁéöíéäéáóìÝíïò, ï äïýêáò óôçí áñ÷Þ Ý-
ìåéíå áíáðïöÜóéóôïò. Ï ÊáñëÝôôï Ãêñïýá
üìùò, âëÝðïíôáò íá ìðáßíåé ï êáðíüò êáé á-
êïýãïíôáò åêåßíï ôï ìïíáäéêü ìïõãêñçôü
ðïõ êÜíïõí ïé öëüãåò ðïõ èåñéåýïõí, Üñ÷éóå
íá óôñéãêëßæåé ôüóï äõíáôÜ êáé íá êÜíåé ôÝ-
ôïéåò ôñåëÝò ÷åéñïíïìßåò ðïõ ï Íôïí Öéëßð-
ðï îýðíçóå áðü ôï âáèý ëÞèáñãï ðïõ åß÷å
ðÝóåé êáé áíôßêñéóå ôï èÜíáôï.
Ï èÜíáôïò Þôáí áíáðüöåõêôïò. Ç öùôéÜ,
61
ìå ôï óôáèåñü öýóçìá ôïõ áÝñá, ìåôá-

äéäüôáí ìå êáôáðëçêôéêÞ ôá÷ýôçôá ìÝóá á-
ðü ôïí ðáëéü óêåëåôü ôïõ êôéñßïõ, êáôáâñï-
÷èßæïíôáò ôá ðÜíôá, ìåôáôñÝðïíôáò êÜèå
ðñÜãìá óå öëüãåò êéíçôÝò, ñåõóôÝò, ìåëùäé-
êÝò. Ïé öëüãåò Ýôñå÷áí åëáöñÝò ðÜíù óôïõò
ôïß÷ïõò, Ýãëåéöáí ôéò ôáðåôóáñßåò, äßóôáæáí
ãéá ëßãï ðÜíù óôçí åðéöÜíåéá ôïõ õöÜóìá-
ôïò, âÜöïíôáí ìå áêáèüñéóôïõò êáé ìåôá-
âáëëüìåíïõò ÷ñùìáôéóìïýò, åéó÷ùñïýóáí
óôï õöÜäé ìå ÷ßëéåò ëåðôüôáôåò ðáëëüìåíåò
ãëþóóåò, Ýìïéáæå ãéá ìéá óôéãìÞ íá äßíïõí
æùÞ óôéò åéêüíåò ôïõ ôïß÷ïõ, í’ áíÜâïõí ãéá
ëßãï ðÜíù óôï óôüìá ôùí íõìöþí êáé ôùí
èåáéíþí Ýíá ðñùôïöáíÝñùôï ãÝëéï, íá âÜ-
æïõí ãéá ìéá óôéãìÞ óå êßíçóç ôéò áêßíçôåò
óôÜóåéò êáé ÷åéñïíïìßåò ôïõò. Ðåñíïýóáí
ðáñáðÝñá, ìå ìéá üëï êáé ðéï öùôåéíÞ öõãÞ.
ôõëßãïíôáí ãýñù áðü ôá îýëéíá áíôéêåßìåíá,
äéáôçñþíôáò ìÝ÷ñé ôÝëïõò ôç ìïñöÞ ôùí á-
íôéêåéìÝíùí Ýôóé ðïõ ôá Ýêáíáí üëá íá ìïéÜ-
æïõí óáí áðü ãñáíßôç, êáé îáöíéêÜ êïììá-
ôéÜæïíôáí êáé ìåôáôñÝðïíôáí óå óôÜ÷ôç óáí
íá Þôáí ìáãåìÝíá. Ïé öùíÝò ðïõ Ýâãáæáí ïé
62
öëüãåò Þôáí Üðåéñåò. ó÷çìÜôéæáí ìéá ìåãÜ-

ëç ÷ïñùäßá, ìéá âáèéÜ áñìïíßá, óáí Ýíá äÜ-
óïò ì’ åêáôïììýñéá öýëëá, óáí Ýíá åêêëç-
óéáóôéêü üñãáíï ì’ åêáôïììýñéá áõëïýò. ¸-
êáíå Þäç ôçí åìöÜíéóÞ ôïõ, êáôÜ äéáóôÞìá-
ôá, ìÝóá áðü áíïßãìáôá ðïõ ó÷çìáôßæïíôáí
ìå èüñõâï, ï êáèáñüò ïõñáíüò óôåöáíùìÝ-
íïò ìå Üóôñá. Ôþñá ðéá üëï ôï áñ÷ïíôéêü
âñéóêüôáí êÜôù áðü ôçí êõñéáñ÷ßá ôçò öù-
ôéÜò.
— Óþóå ìå! Óþóå ìå! öþíáîå ï ãÝñïò,
ðñïóðáèþíôáò ìÜôáéá íá óçêùèåß, íéþèï-
íôáò Þäç áðü êÜôù ôïõ ôï ðÜôùìá íá õðï-
÷ùñåß, ôõöëùìÝíïò áðü ôçí áäõóþðçôç ðý-
ñá. Óþóå ìå!
Ìå ðïëý ìåãÜëç ðñïóðÜèåéá êáôÜöåñå
íá óçêùèåß. Êáé Üñ÷éóå íá ôñÝ÷åé, ìå ôï
êïñìß ãåñìÝíï åìðñüò, ðçäþíôáò ìå ìéêñÜ
ãñÞãïñá âÞìáôá, óáí óðñùãìÝíïò áðü ìéáí
áêáôáíßêçôç âáèìéáßá þèçóç, êïõíþíôáò
ôá ðáñáìïñöùìÝíá ÷Ýñéá ôïõ, ìÝ÷ñé ðïõ Ý-
ðåóå êåñáõíïâïëçìÝíïò, ëåßá ôçò öùôéÜò,
îåöïõóêþíïíôáò êáé ìáæåýïíôáò óáí öïý-
óêá.
63
Ôþñá, êÜèå ôüóï, ïé öùíÝò ôïõ ëáïý ìå-

ãÜëùíáí êáé õøþíïíôáí ðéï ðÜíù êé áðü
ôçí ðõñêáãéÜ. Ïé õðçñÝôåò, ôñåëïß áðü ôïí
ôñüìï êáé ôïí ðüíï, ìéóïêáìÝíïé, Ýðåöôáí
áðü ôá ðáñÜèõñá êáé êáôÝëçãáí íåêñïß ðÜ-
íù óôï Ýäáöïò Þ ìéóïðåèáìÝíïé êáé ïé Üëëïé
ôïõò áðïôÝëåéùíáí. ÊÜèå ðôþóç ôç óõíü-
äåõå ìåãÜëïò áëáëáãìüò.
— Ôï äïýêá! Ôï äïýêá! öþíáæáí ïé âÜñ-
âáñïé, áíéêáíïðïßçôïé, ãéáôß Þèåëáí íá äïõí
íá ðÝöôåé ï ôõñáííßóêïò ìå ôï ðïõóôáñÝëé
ôïõ.
— ÍÜôïò! ÍÜôïò! Áõôüò åßíáé!
— ÊÜôù! ÊÜôù! ÅóÝíá èÝëïõìå!
— ÐÝèáíå, óêýëå! ÐÝèáíå! ÐÝèáíå! ÐÝ-
èáíå!
Óôç ìåãÜëç ðüñôá, ìðñïóôÜ áêñéâþò áðü
ôï ëáü, åìöáíßóèçêå ï Íôïí Ëïõßôæé ìå ôá
ñïý÷á ôïõ ôõëéãìÝíá óôéò öëüãåò, ìåôáöÝñï-
íôáò óôïõò þìïõò ôï Üøõ÷ï óþìá ôïõ Êáñ-
ëÝôôï Ãêñïýá. Åß÷å üëï ôï ðñüóùðï êáìÝíï,
áãíþñéóôï. äåí åß÷å ðéá ó÷åäüí êáèüëïõ
ìáëëéÜ, ïýôå ãÝíéá. Ðåñðáôïýóå üìùò äéá-
ó÷ßæïíôáò ôç öùôéÜ, áôñüìçôïò, æùíôáíüò á-
64
êüìç, ì’ åêåßíï ôï öïâåñü ðüíï ðïõ åìøõ-

÷þíåé.
Óôçí áñ÷Þ ï ëáüò âïõâÜèçêå. Êáôüðéí îÝ-
óðáóå îáíÜ óå öùíÝò êáé ÷åéñïíïìßåò, ðåñé-
ìÝíïíôáò ìå áãñéüôçôá íá Ýñèåé ôï ìåãÜëï
èýìá íá îåøõ÷Þóåé ìðñïóôÜ ôïõ.
— Åäþ, åäþ, óêýëå! ÈÝëïõìå íá óå äïýìå
íá ðåèáßíåéò!
Ï Íôïí Ëïõßôæé Üêïõóå, ìÝóá áðü ôéò öëü-
ãåò, ôéò ôåëåõôáßåò âñéóéÝò. ÓõãêÝíôñùóå üëç
ôçí øõ÷éêÞ ôïõ äýíáìç óå ìéá ðñÜîç áðåñß-
ãñáðôïõ ÷ëåõáóìïý. Êáôüðéí ôïõò ãýñéóå
ôçí ðëÜôç êáé åîáöáíßóôçêå ãéá ðÜíôá åêåß
ðïõ êüñùíå ðåñéóóüôåñï ç öùôéÜ.
(1892)
65
Ï ÐÅÑÁÔÁÑÇÓ
Ç Íôüíá ËÜïõñá Áëìðüíéêï Þôáí óôïí êÞ-
ðï, êÜôù áðü ôçí ðÝñãïëá, êáé äñïóé-
æüôáí ìåò óôï ìåóçìÝñé.
Ç âßëá Þôáí óéùðçëÞ, êÜôáóðñç, ìå êëåé-
óôÜ ôá ðáíôæïýñéá áíÜìåóá óôéò ëåìïíéÝò
êáé óôéò ðïñôïêáëéÝò. Ï Þëéïò áêôéíïâïëïý-
óå èåñìüôçôá êáé ëÜìøç ìåãÜëç. ¹ôáí óôá
ìÝóá Éïõíßïõ êáé ôï Üñùìá ôùí áíèéóìÝíùí
ðïñôïêáëéþí êáé ëåìïíéþí áíáêáôåõüôáí ìå
ôç ìõñùäéÜ ôùí ôñéáíôÜöõëëùí ìåò óôïí Þ-
óõ÷ï áÝñá. Ôá ôñéáíôÜöõëëá öýôñùíáí ðá-
íôïý ìåò óôïí êÞðï, ì’ Ýíá áêáôáìÜ÷çôï äõ-
íáìéóìü. Ç õðÝñï÷ç ìÜæá ôùí ëïõëïõäéþí
êõìÜôéæå, êáôÜ ìÞêïò ôùí ìïíïðáôéþí ôïõ
êÞðïõ, óå êÜèå öýóçìá ôïõ áíÝìïõ, óêåðÜ-
æïíôáò ôï Ýäáöïò ìå ôçí áöèïíßá ôïõ ìõñù-
äÜôïõ ôïõò ÷éïíéïý. ÊÜðïéåò óôéãìÝò ï áÝ-
ñáò, ãåìÜôïò Üñùìá, åß÷å ìéá ãëõêéÜ êáé äõ-
íáôÞ ãåýóç óáí ôï äõíáôü êñáóß. Ïé ðßäá-
êåò, áüñáôïé ìåò óôç âëÜóôçóç, øéèýñéæáí.
69
Ðüôå ðüôå ç ëáìðåñÞ, êéíçôÞ êïñõöÞ ôïõò

åìöáíéæüôáí Ýîù áðü ôï öýëëùìá, åîáöáíé-
æüôáí, îáíáåìöáíéæüôáí ìå äéÜöïñá ðáé÷íé-
äßóìáôá êáé ìåñéêïß ÷áìçëïß ðßäáêåò ðñï-
êáëïýóáí áíÜìåóá óôá ëïõëïýäéá êáé ôá
÷üñôá Ýíá èñüéóìá êé Ýíá áíáêÜôùìá ìïíá-
äéêü, óáí íá Þôáí æþá æùíôáíÜ ðïõ Ýôñå÷áí
åêåß áíÜìåóá Þ Ýâïóêáí Þ Ýóêáâáí öùëéÝò.
Ôá ðïõëéÜ, áüñáôá, ôñáãïõäïýóáí.
Ç Íôüíá ËÜïõñá, êáèéóìÝíç êÜôù áðü
ôçí ðÝñãïëá, óêåöôüôáí.
¹ôáí êéüëáò ìéá çëéêéùìÝíç ãõíáßêá. Åß-
÷å Ýíá ëåðôü êé åõãåíéêü ðñïößë. ç ìýôç ôçò
Þôáí ìáêñéÜ, åëáöñÜ ãáìøÞ, ôï ìÝôùðï êÜ-
ðùò õðåñâïëéêÜ ðëáôý, ôï óôüìá ôÝëåéï, á-
êüìç äñïóåñü, ãåìÜôï êáëïóýíç. Ô’ Üóðñá
ôçò ìáëëéÜ, ìáæåìÝíá ðÜíù óôïõò êñïôÜ-
öïõò, ó÷çìÜôéæáí ãýñù áðü ôï êåöÜëé Ýíá åß-
äïò óôåöáíéïý. ¸ðñåðå íá Þôáí ðïëý üìïñ-
öç óôá íéÜôá ôçò êáé áîéáãÜðçôç.
Åß÷å Ýñèåé ðñéí äõï ìüëéò ìÝñåò ó’ åêåßíï
ôï åñçìéêü óðßôé ìå ôï óýæõãü ôçò êáé ëßãïõò
õðçñÝôåò. Åß÷å áðïññßøåé ôï áñ÷ïíôéêü ôïõò
ðïõ õøùíüôáí ðÜíù ó’ Ýíá ëüöï óôï Ðåäå-
70
ìüíôéï, óõíçèéóìÝíç èåñéíÞ êáôïéêßá. åß÷å

áðïññßøåé êáé ôç èÜëáóóá, ãéá ÷Üñç åêåß-
íçò ôçò Ýñçìçò êáé ó÷åäüí îåñÞò åîï÷Þò.
— Óå ðáñáêáëþ, ðÜìå óôï ÐÝíôé, åß÷å ðåé
óôï óýæõãü ôçò.
Ï âáñüíïò, åâäïìçíôÜñçò, åß÷å ìåßíåé
óôçí áñ÷Þ ëßãï Ýêðëçêôïò ì’ åêåßíç ôçí ðá-
ñÜîåíç åðéèõìßá ôçò óõæýãïõ ôïõ.
— Ãéáôß óôï ÐÝíôé; Ôé íá êÜíåé êáíåßò óôï
ÐÝíôé;
— Óå ðáñáêáëþ, ðÜìå. Ãé’ áëëáãÞ, åðÝìå-
íå ç Íôüíá ËÜïõñá.
Ï âáñüíïò, üðùò ðÜíôá, áöÝèçêå íá ðåé-
óèåß.
— ÐÜìå.
Ç Íôüíá ËÜïõñá öýëáãå Ýíá ìõóôéêü.
Óôá íéÜôá ôçò, ôç æùÞ ôçò ôçí åß÷å äéáðå-
ñÜóåé ôï ðÜèïò. Óôá äåêáï÷ôþ ôçò åß÷å ðá-
íôñåõôåß ôï âáñüíï Áëìðüíéêï, ãéá ëüãïõò
ïéêïãåíåéáêïý óõìöÝñïíôïò. Ï âáñüíïò õ-
ðçñåôïýóå õðü ôï ÍáðïëÝïíôá ôïí Ðñþôï
ìå ðïëëÞ ãåííáéüôçôá. Áðïõóßáæå ó÷åäüí
ðÜíôá áðü ôï óðßôé, áöïý áêïëïõèïýóå ðá-
íôïý ôçí ðôÞóç ôùí áõôïêñáôïñéêþí áåôþí.
71
Óå ìéá áðü åêåßíåò ôéò ìáêñï÷ñüíéåò áðïõ-

óßåò, ï ìáñêÞóéïò ôçò ÖïíôáíÝëëá, Ýíáò íå-
áñüò êýñéïò ðïõ åß÷å ãõíáßêá êáé ðáéäéÜ, å-
ñùôåýèçêå ôçí Íôüíá ËÜïõñá êáé, êáèþò Þ-
ôáí ðïëý üìïñöïò êáé öëïãåñüò, Ýêáìøå
óôï ôÝëïò êÜèå áíôßóôáóç ôçò áãáðçìÝíçò
ôïõ.
Ãéá ôïõò äõï åñáóôÝò ðÝñáóå ôüôå ìéá å-
ðï÷Þ ìÝóá óôçí ðéï ãëõêéÜ åõôõ÷ßá. Æïýóáí
áäéáöïñþíôáò ãéá üëá ôá ðñÜãìáôá.
Ìéá ìÝñá üìùò ç Íôüíá ËÜïõñá Ýíéùóå
ðùò Þôáí Ýãêõïò. Ýêëáøå, áðåëðßóôçêå, ôçí
êáôÝëáâå ìéá öïâåñÞ áãùíßá, ìçí îÝñïíôáò
ôé ëýóç íá äþóåé, ðþò íá ãëõôþóåé. Ìå ôç
óõìâïõëÞ ôïõ ößëïõ ôçò, áíá÷þñçóå ãéá ôç
Ãáëëßá. êñýöôçêå ó’ Ýíá ìéêñü ÷ùñéü ôçò
Ðñïâçãêßáò, ó’ Ýíá áðü åêåßíá ôá ðñïóÞëéá
ìÝñç ãåìÜôá ìå ðåñéâüëéá, üðïõ ïé ãõíáßêåò
ìéëïýí ôç ãëþóóá ôùí ôñïâáäïýñùí.
Êáôïéêïýóå ó’ Ýíá áãñïôüóðéôï, ðåñéôñé-
ãõñéóìÝíï áðü Ýíá ìåãÜëï ðåñéâüëé. Ôá äÝ-
íôñá Üíèéæáí: Þôáí Üíïéîç. ÁíÜìåóá óôïõò
öüâïõò ôçò êáé ôéò ìáýñåò ôçò ìåëáã÷ïëßåò
åß÷å äéáëåßììáôá ìéáò Üðåéñçò ãëõêýôçôáò.
72
Ðåñíïýóå áôÝëåéùôåò þñåò êáèéóìÝíç óôç

óêéá, óáí íá ìç óõíåéäçôïðïéïýóå ôçí êáôÜ-
óôáóÞ ôçò, åíþ ôï áüñéóôï óõíáßóèçìá ôçò
ìçôñüôçôáò ôçò ðñïêáëïýóå ðüôå ðüôå Ýíá
âáèý ñßãïò. Ôá ëïõëïýäéá ãýñù ôçò áíÝäéíáí
Ýíá Ýíôïíï Üñùìá: ìéá åëáöñÜ íáõôßá ôçò á-
íÝâáéíå óôï ëáéìü êáé ôçò ìåôÝäéäå ó’ üëá ôá
ìÝëç ìéá ìåãÜëç ÷áëÜñùóç. Ôé áîÝ÷áóôåò
ìÝñåò!
Êáé üôáí ç ìïéñáßá óôéãìÞ ðëçóßáóå, Ý-
öèáóå, ýóôåñá áðü åðéèõìßá ôçò, ï ößëïò
ôçò. Ç êáçìÝíç ç ãõíáßêá õðÝöåñå. Áõôüò
ôçò ðáñáóôåêüôáí, ù÷ñüò, ïëéãïìßëçôïò, ôçò
öéëïýóå ôá ÷Ýñéá. ÃÝííçóå ôç íý÷ôá. Öþíá-
æå áíÜìåóá óôïõò óðáóìïýò. ðéáíüôáí ôñÝ-
ìïíôáò áðü ôï êñåâÜôé. íüìéæå ðùò èá ðåèÜ-
íåé. Ôá ðñþôá êëáøïõñßóìáôá ôïõ ìùñïý
ôÞò óõãêëüíéóáí ôçí øõ÷Þ áðü ôá êáôÜâá-
èá. ÎáðëùìÝíç áíÜóêåëá, ìå ôï êåöÜëé ñéã-
ìÝíï ëßãï ðßóù áðü ôá ìáîéëÜñéá, êÜôá-
óðñç, ÷ùñßò öùíÞ ðéá, áíßêáíç ðëÝïí íá
êñáôÞóåé áíïé÷ôÜ ôá âëÝöáñá, êïõíïýóå
ìðñïóôÜ ôçò ôá åîáíôëçìÝíá ôçò ÷Ýñéá, ÷ù-
ñßò äýíáìç, ìå áüñéóôåò êéíÞóåéò, üðùò ôá
73
êïõíïýí êáìéÜ öïñÜ ïé åôïéìïèÜíáôïé ðñïò

ôï öùò.
Ôçí Üëëç ìÝñá, üëç ôç ìÝñá, åß÷å ìáæß
ôçò, óôï ßäéï êñåâÜôé, êÜôù áðü ôá ßäéá óêå-
ðÜóìáôá, ôï ìùñü ôçò. ¹ôáí ìéá åýèñáõ-
óôç ýðáñîç, ôñõöåñü, ëßãï êïêêéíùðü, ðïõ
ðáëëüôáí óôïõò áóôáìÜôçôïõò ÷ôýðïõò ôçò
êáñäéÜò, óôïõò ñõèìïýò ìéáò ïëïöÜíåñçò
æùÞò ìå áâÝâáéç áêüìç ôçí áíèñþðéíç ìïñ-
öÞ. Ôá ìÜôéá Ýìåíáí áêüìç êëåéóôÜ, ëßãï
ðñçóìÝíá êáé áðü ôï óôüìá Ýâãáéíå Ýíá á-
äýíáìï êëÜìá, ó÷åäüí Ýíá áêáèüñéóôï íéá-
ïýñéóìá.
Ç ìçôÝñá, åêóôáôéêÞ, äå ÷üñôáéíå íá ñß-
÷íåé åîåôáóôéêÝò ìáôéÝò, íá áããßæåé, íá íéþ-
èåé óôï ìÜãïõëï ôçí áíÜóá ôïõ ðáéäéïý ôçò.
Áðü ôï ðáñÜèõñï Ýìðáéíå Ýíá îáíèü öùò
êáé öáéíüôáí ç ãç ôçò Ðñïâçãêßáò óêåðá-
óìÝíç ïëüêëçñç ìå óðáñôÜ. Ç ìÝñá åß÷å
êÜôé áðü áãéïóýíç. Ôá ôñáãïýäéá ôïõ èåñé-
óìïý åíáëëÜóóïíôáí ìåò óôïí Þóõ÷ï áÝñá.
Êáôüðéí ôçò ðÞñáí ôï ìùñü, ôï Ýêñõøáí,
ôï ðÞãáí ðïéïò îÝñåé ðïý. Äåí ôï îáíáåßäå
ðéá. ÅðÝóôñåøå óðßôé ôçò êáé Ýæçóå ìå ôï óý-
74
æõãü ôçò ìéá æùÞ óáí üëåò ôéò ãõíáßêåò, ÷ù-

ñßò íá Ýñèåé íá ôçí ôáñÜîåé êáíÝíá Üëëï ãå-
ãïíüò. Äåí Ýêáíå Üëëá ðáéäéÜ.
Ç áíÜìíçóç üìùò, ï åîéäáíéêåõìÝíïò
èáõìáóìüò åêåßíçò ôçò ìéêñÞò ýðáñîçò ðïõ
äåí ôçí Ýâëåðå ðéá, ðïõ äåí Þîåñå êáí ðïý
âñßóêåôáé, ôçò ðëçììýñéóáí ãéá ðÜíôá ôçí
øõ÷Þ. Äåí åß÷å Üëëç óêÝøç áðü áõôÞ. èõìü-
ôáí êáé ôéò ðáñáìéêñÝò ëåðôïìÝñåéåò åêåß-
íùí ôùí çìåñþí. îáíÜâëåðå êáèáñÜ ôï ÷ù-
ñéü, ôï ó÷Þìá êÜðïéùí äÝíôñùí ðïõ âñßóêï-
íôáí ìðñïóôÜ óôï óðßôé, ôç ãñáììÞ åíüò ëü-
öïõ ðïõ Ýêëåéíå ôïí ïñßæïíôá, ôï ÷ñþìá êáé
ôá ó÷Ýäéá ôïõ õöÜóìáôïò ðïõ êÜëõðôå ôï
êñåâÜôé, Ýíá ëåêÝ óôï èüëï ôïõ äùìáôßïõ, Ý-
íá ìéêñü æùãñáöéóôü ðéÜôï ðïõ ðÜíù ôïõ
ôçò Ýöåñíáí ôï ðïôÞñé, üëá, üëá êáèáñÜ, ìå
êÜèå ëåðôïìÝñåéá. ÊÜèå ôüóï ôï öÜíôáóìá
åêåßíùí ôùí ìáêñéíþí ðñáãìÜôùí îåðçäïý-
óå ìÝóá óôç ìíÞìç ôçò, Ýôóé, Üôáêôá, áóýí-
äåôá, üðùò óôá üíåéñá. Ðüôå ðüôå üëá áõôÜ
ôçí Üöçíáí ó÷åäüí êáôÜðëçêôç. Åìöáíßæï-
íôáí ìðñïóôÜ ôçò, æùíôáíÜ êáé ìå êÜèå á-
êñßâåéá, ôá ðñüóùðá êÜðïéùí ðïõ åß÷å äåé
75
åêåß êÜôù, ïé êéíÞóåéò ôïõò, êÜðïéá ÷åéñïíï-

ìßá ôïõò ÷ùñßò óçìáóßá, êÜðïéá óõíÞèåéÜ
ôïõò, êÜðïéï âëÝììá ôïõò. Ôçò öáéíüôáí íá
ç÷åß áêüìç ìåò óô’ áöôéÜ ôçò ôï êëÜìá ôïõ
ìùñïý, í’ áããßæåé ôá ëåðôÜ ôïõ ÷Ýñéá, ñïäá-
ëÜ, ôñõöåñÜ, åêåßíá ôá ÷åñÜêéá ðïõ Þôáí ß-
óùò ôï ìüíï ìÝñïò ôïõ óþìáôïò ðïõ åß÷å Þ-
äç ó÷çìáôéóèåß ôÝëåéá, üìïéá ìå ìéá ìéêñï-
ãñáößá áíèñþðéíïõ ÷åñéïý, ìå ôéò öëÝâåò
ìüëéò äéáêñéôÝò, ìå ôéò öÜëáããåò ôïíéóìÝíåò
áðü åëáöñÝò áíáäéðëþóåéò, ìå ôá íý÷éá äéÜ-
öáíá, ôñõöåñÜ, ìéá éäÝá âéïëåôéÜ. Ù, åêåßíá
ôá ÷Ýñéá! Ìå ôé ðåñßåñãï ñßãïò ç ìçôÝñá Ý-
öåñíå óôï íïõ ôçò ôá áóõíáßóèçôá ÷Üäéá
ôïõò! Ðþò Ýíéùèå ôç ìõñùäéÜ ôïõò, ôç ìïíá-
äéêÞ ôïõò ìõñùäéÜ ðïõ èõìßæåé åêåßíç ôùí
ðåñéóôåñéþí óôï ðñþôï ôïõò öôÝñùìá!
¸ôóé ç Íôüíá ËÜïõñá, êëåéóìÝíç ó’ Ýíáí
ôÝôïéï åóùôåñéêü êüóìï ðïõ êÜèå ìÝñá êáé
ðåñéóóüôåñï Ýìïéáæå í’ áðïôåëåß ôçí ßäéá
ôçò ôç æùÞ, ðÝñáóå ôá ÷ñüíéá, ðïëëÜ ÷ñü-
íéá, ìÝ÷ñé ôá ãåñáôåéÜ. ÐïëëÝò öïñÝò æÞôç-
óå áðü ôïí ðáëéü ôçò åñáóôÞ íÝá ôïõ ãéïõ
ôçò. Èá Þèåëå íá ôïí îáíáäåß, íá ìÜèåé ãéá
76
ôçí êáôÜóôáóÞ ôïõ.

— Ðåßôå ìïõ ðïý âñßóêåôáé, ôïõëÜ÷éóôïí.
Óáò ðáñáêáëþ.
Ï ìáñêÞóéïò, öïâïýìåíïò êáìéÜ áðåñé-
óêåøßá, áñíéüôáí. «Äåí Ýðñåðå íá ôïí äåé.
Äå èá ìðïñïýóå íá óõãêñáôçèåß. Ï ãéïò
ôïõò èá ôá ìÜíôåõå üëá. èá åêìåôáëëåõüôáí
ôï ìõóôéêü ãéá äéêïýò ôïõ óêïðïýò. èá áðï-
êÜëõðôå ßóùò ôá ðÜíôá... ¼÷é, ü÷é, äåí Ýðñå-
ðå íá ôïí äåé».
Ç Íôüíá ËÜïõñá, ìðñïóôÜ ó’ áõôÜ ôá å-
ðé÷åéñÞìáôá åíüò ðñáêôéêïý áíèñþðïõ, Ý-
ìåíå óáóôéóìÝíç. Äåí ìðïñïýóå íá öáíôá-
óôåß ðùò ôï ìùñü ôçò åß÷å ìåãáëþóåé, Þôáí
êéüëáò Ýíáò Üíôñáò åíÞëéêáò, åß÷å öôÜóåé Þ-
äç óôá ðñüèõñá ôùí ãçñáôåéþí. Åß÷áí ðåñÜ-
óåé êéüëáò óáñÜíôá ÷ñüíéá ó÷åäüí áðü ôçí
çìÝñá ôçò ãÝííçóçò. êé üìùò áõôÞ ìå ôç óêÝ-
øç ôçò äåí Ýâëåðå ðáñÜ Ýíá ìùñü, ñïäáëü,
ìå ôá ìÜôéá áêüìç êëåéóôÜ.
¹ñèå üìùò ç þñá íá ðåèÜíåé ï ìáñêÞ-
óéïò ôçò ÖïíôáíÝëëá.
¼ôáí ç Íôüíá ËÜïõñá Ýìáèå ãéá ôçí áñ-
ñþóôéá ôïõ ãÝñïõ, ôçí êáôÝëáâå ìéá áãùíßá
77
ôüóï âáóáíéóôéêÞ ðïõ Ýíá âñÜäõ, ìçí ìðï-

ñþíôáò ðëÝïí í’ áíôÝîåé ôïí ðüíï, âãÞêå ìü-
íç, êáôåõèýíèçêå óôï óðßôé ôïõ áññþóôïõ,
åðåéäÞ ôçí Ýóðñù÷íå ìéá åðßìïíç óêÝøç, ç
óêÝøç ôïõ ãéïõ ôçò. ¹èåëå íá ìÜèåé ôï ìõ-
óôéêü, ðñéí ðåèÜíåé ï ãÝñïò.
Ðåñðáôïýóå óôç óêéá ôùí ôïß÷ùí, ìáæå-
ìÝíç, óáí íá ìçí Þèåëå íá ôç äïõí. Ïé äñü-
ìïé Þôáí ãåìÜôïé êüóìï. ïé ôåëåõôáßåò áíá-
ëáìðÝò ôïõ äåéëéíïý Ýâáöáí ñïæ ôá óðßôéá.
áíÜìåóá ó’ Ýíá óðßôé êáé ó’ Ýíá Üëëï Ýíáò
êÞðïò Ýêáíå ôçí åìöÜíéóÞ ôïõ üëïò ëéëÜ á-
ðü ôéò áíèéóìÝíåò ðáó÷áëéÝò. Ôï ðÝôáãìá
ôùí ÷åëéäïíéþí, ãñÞãïñï êáé êõêëéêü, äéá-
óôáõñùíüôáí ìåò óôï öùôåéíü ïõñáíü.
Ìðïõëïýêéá ðáéäéþí ðåñíïýóáí ôñÝ÷ïíôáò,
ìå öùíÝò êáé êáëÝóìáôá. ÊÜðïôå ðåñíïýóå
êáé êáìéÜ ãõíáßêá Ýãêõïò, áãêáæÝ ìå ôï óý-
æõãï êáé ç óêéá ôçò êïéëéÜò ôçò äéáãñáöüôáí
óôïí ôïß÷ï.
Ôçí Íôüíá ËÜïõñá Ýìïéáæå íá ôçí êáôá-
äéþêåé üëç åêåßíç ç ÷áñïýìåíç æùíôÜíéá
ôùí ðñáãìÜôùí êáé ôùí áíèñþðùí. ÅðéôÜ-
÷õíå ôï âÞìá, ôï Ýâáæå óôá ðüäéá. Ç ëá-
78
ìðñüôçôá ôùí âéôñéíþí, ôùí áíïé÷ôþí êáôá-

óôçìÜôùí, ôùí êáöÝ äçìéïõñãïýóå óôá ìÜ-
ôéá ôçò Ýíá áßóèçìá Ýíôïíïõ ðüíïõ. ÓéãÜ óé-
ãÜ Ýíá åßäïò æÜëçò ãÝìéæå ôï êåöÜëé ôçò. Ýíá
åßäïò áíáóôÜôùóçò êõñßåõå ôï ðíåýìá ôçò.
Ôé Ýêáíå! Ðïý ðÞãáéíå! Ìå ìéá ôÝôïéá áíá-
óôÜôùóç óôç óõíåßäçóç ôçò öáéíüôáí üôé
äéÝðñáôôå ó÷åäüí Ýíá áìÜñôçìá. ôçò öáéíü-
ôáí üôé ôçí ðáñáôçñïýóáí üëïé, ôçí åñåõ-
íïýóáí, ìÜíôåõáí ôç óêÝøç ôçò.
Ôþñá ç ðüëç ãéíüôáí ðïñöõñÝíéá óôéò ôå-
ëåõôáßåò êïêêéíùðÝò áêôßíåò ôïõ Þëéïõ. Åäþ
êé åêåß ìåò óôéò ôáâÝñíåò áíôç÷ïýóáí ôá
ôñáãïýäéá ôçò êñáóïðáñÝáò.
Ìüëéò ç Íôüíá ËÜïõñá Ýöôáóå óôçí ðüñ-
ôá, äåí åß÷å ôç äýíáìç íá ìðåé. ÐÝñáóå, Ý-
êáíå êáìéÜ åéêïóáñéÜ âÞìáôá. êáôüðéí ãýñé-
óå ðßóù, îáíáðÝñáóå. ÔåëéêÜ äñáóêÝëéóå ôï
êáôþöëé, áíÝâçêå ôéò óêÜëåò. óôáìÜôçóå, å-
îáíôëçìÝíç, óôïí ðñïèÜëáìï.
Óôï óðßôé âáóßëåõå åêåßíç ç óéùðçëÞ, æù-
çñÞ êéíçôéêüôçôá ìå ôçí ïðïßá ïé Üíèñùðïé
ôïõ óðéôéïý ðåñéóôïé÷ßæïõí ôï êñåâÜôé ôïõ
áññþóôïõ. Ïé õðçñÝôåò ðåñðáôïýóáí óôéò
79
Üêñåò ôùí ðïäéþí, êïõâáëþíôáò êÜôé óôá ÷Ý-

ñéá. Óôï äéÜäñïìï áêïýãïíôáí ÷áìçëüöù-
íåò êïõâÝíôåò. ¸íáò öáëáêñüò êýñéïò, íôõ-
ìÝíïò üëïò óôá ìáýñá, äéÝó÷éóå ôï óáëüíé,
õðïêëßèçêå ìðñïóôÜ óôçí Íôüíá ËÜïõñá
êáé âãÞêå.
Ç Íôüíá ËÜïõñá ñþôçóå Ýíáí õðçñÝôç
ìå öùíÞ ôþñá ðéï óôáèåñÞ:
— Ç ìáñêçóßá;
Ï õðçñÝôçò Ýäåéîå ìå óåâáóìü, ìå ôï ÷Ý-
ñé, Ýíá Üëëï äùìÜôéï óôçí Íôüíá ËÜïõñá.
ÌåôÜ Ýôñåîå í’ áíáããåßëåé ôçí åðßóêåøç.
Ç ìáñêçóßá åìöáíßóôçêå. ¹ôáí ìéá êõ-
ñßá ìÜëëïí ãåìÜôç, ìå ãêñßæá ìáëëéÜ. Ôá
ìÜôéá ôçò Þôáí ãåìÜôá äÜêñõá. ¢íïéîå ôçí
áãêáëéÜ óôç ößëç ôçò, ÷ùñßò íá ìéëÞóåé,
ðíéãìÝíç áðü Ýíá áíáöéëçôü.
ÌåôÜ áðü ëßãï ç Íôüíá ËÜïõñá ñþôçóå,
÷ùñßò íá óçêþóåé ôá ìÜôéá:
— Ìðïñþ íá ôïí äù;
Ìüëéò ðñüöåñå ôéò ëÝîåéò Ýóöéîå ôá óáãü-
íéá ãéá íá óõãêñáôÞóåé Ýíá âßáéï ôñÝìïõëï.
Ç ìáñêçóßá åßðå:
— ¸ëá.
80
Ïé äõï ãõíáßêåò ìðÞêáí óôï äùìÜôéï ôïõ

áññþóôïõ. Ôï öùò åêåß Þôáí áðáëü. ç ïóìÞ
åíüò öáñìÜêïõ ãÝìéæå ôïí áÝñá. ôá áíôéêåß-
ìåíá Ýñé÷íáí ìåãÜëåò êáé ðáñÜîåíåò óêéåò.
Ï ìáñêÞóéïò ôçò ÖïíôáíÝëëá, îáðëùìÝíïò
óôï êñåâÜôé, ù÷ñüò, ãåìÜôïò ñõôßäåò, ÷áìï-
ãÝëáóå óôçí Íôüíá ËÜïõñá, ìüëéò ôçí åßäå.
Åßðå áñãÜ:
— Åõ÷áñéóôþ, âáñüíç.
Êáé ôçò Üðëùóå ôï ÷Ýñé ðïõ Þôáí õãñü êáé
æåóôü.
¸ìïéáæå íá Ý÷åé áíáêôÞóåé îáöíéêÜ ôéò
áéóèÞóåéò ôïõ, ìå ìéá ðñïóðÜèåéá ôçò èÝëç-
óÞò ôïõ. Ìßëçóå ãéá äéÜöïñá ðñÜãìáôá
öñïíôßæïíôáò ôéò ëÝîåéò ôïõ, üðùò üôáí Þôáí
õãéÞò.
ÁëëÜ ç Íôüíá ËÜïõñá, óôç óêéá, ôïí êÜñ-
öùíå ì’ Ýíá âëÝììá ôüóï öëïãåñÜ éêåôåõôé-
êü ðïõ áõôüò, ìáíôåýïíôáò, óôñÜöçêå ðñïò
ôç óýæõãü ôïõ.
— ÔæéïâÜííá, óå ðáñáêáëþ, ðñïåôïßìá-
óÝ ìïõ åóý ôï öÜñìáêï, üðùò ôï ðñùß.
Ç ìáñêçóßá æÞôçóå óõããíþìç êáé âãÞêå
÷ùñßò íá õðïøéáóôåß ôßðïôå. Ìåò óôç óéùðÞ
81
ôïõ óðéôéïý áêïýãïíôáí ðÜíù óôá ÷áëéÜ ôá

âÞìáôÜ ôçò ðïõ áðïìáêñýíïíôáí.
Ôüôå ç Íôüíá ËÜïõñá, ìå ìéá áðåñßãñá-
ðôç êßíçóç, Ýóêõøå ðÜíù óôï ãÝñï, ôïõ ðÞ-
ñå ôá ÷Ýñéá, ôïõ áðÝóðáóå ôéò ëÝîåéò ìå ôç
ìáôéÜ ôçò.
— Óôï ÐÝíôé... Ëïýêá Ìáñßíï... Ý÷åé ãõ-
íáßêá... ðáéäéÜ... óðßôé... Ìçí ôïí äåéò! Ìçí
ôïí äåéò! øÝëëéóå ï ãÝñïò, ìå êüðï, êõñéåõ-
ìÝíïò áðü Ýíáí áíáðÜíôå÷ï ôñüìï ðïõ Ýêá-
íå ôéò êüñåò ôùí ìáôéþí ôïõ íá äéáóôÝëëï-
íôáé. Óôï ÐÝíôé... Ëïýêá Ìáñßíï... Ìçí ôïõ
öáíåñùèåßò ðïôÝ!
Ç ìáñêçóßá åðÝóôñåöå Þäç ìå ôï öÜñìá-
êï. Ç Íôüíá ËÜïõñá êÜèéóå. óõãêñáôÞèçêå.
Ï Üññùóôïò Þðéå. êáé ïé ãïõëéÝò êáôÝâáéíáí
óôï ëáéìü ì’ Ýíá ãïõñãïõñçôü, ìéá ìéá, äéá-
êñéôÝò, êáíïíéêÝò.
ÌåôÜ Ýðåóå óéùðÞ. Êáé ï Üññùóôïò Ý-
ìïéáæå íá ðÝöôåé óå íÜñêç: üëï ôï ðñüóùðü
ôïõ Ýãéíå ðéï âáèïõëü. óêéåò ðéï âáèéÝò, ó÷å-
äüí ìåëáíÝò ôïõ óêÝðáæáí ôéò êüã÷åò ôùí
ìáôéþí, ôá ìÜãïõëá, ôá ñïõèïýíéá, ôï ëáéìü.
Ç Íôüíá ËÜïõñá áðï÷áéñÝôçóå ôç ößëç ôçò.
82
áðïìáêñýíèçêå áñãÜ, êñáôþíôáò ôçí áíá-

ðíïÞ ôçò.
ÉÉ
ÏËÁ ÁÕÔÁ ÔÁ ÎÁÍÁÖÅÑÍÅ óôï íïõ ôçò ç ãçñáéÜ

êõñßá, êÜôù áðü ôçí ðÝñãïëá, ìåò óôïí Þóõ-
÷ï êÞðï. Ôé ôç óõãêñáôïýóå ôþñá áðü ôï íá
îáíáäåß ôï ãéï ôçò; ¸ðñåðå íá âñåé ôç äýíá-
ìç íá óõãêñáôçèåß, äå èá öáíåñùíüôáí, ü÷é.
Ôçò áñêïýóå íá ôïí îáíáäåß, ôï ãéï ôçò, å-
êåßíïí ðïõ ôïí êñÜôçóå óôçí áãêáëéÜ ôçò
ìéá ìÝñá ìüíï, ðñéí ðïëëÜ ÷ñüíéá, ðïëëÜ,
ðïëëÜ ÷ñüíéá! ÌåãÜëùóå; ¹ôáí ìåãáëüóù-
ìïò; ¹ôáí üìïñöïò; Ðþò Þôáí; Êé åíþ áíá-
ñùôéüôáí áõôÜ, óôï âÜèïò ôïõ ìõáëïý ôçò
äåí êáôüñèùíå í’ áðåéêïíßóåé ôïí Üíôñá.
ÐÜíôá ìÝóá ôçò êõñéáñ÷ïýóå ç åéêüíá ôïõ
ìùñïý, óêÝðáæå êÜèå Üëëç åéêüíá, õðåñíé-
êïýóå, ìå ôçí êáèáñÞ äéáýãåéá ôçò ìïñöÞò
ôçò, êÜèå Üëëç öáíôáóôéêÞ ìïñöÞ ðïõ èá
ðñïóðáèïýóå í’ áíáäõèåß. Äåí ðñïåôïßìáæå
83
ôçí øõ÷Þ ôçò, áöçíüôáí áäýíáìá óôï áêá-

èüñéóôï óõíáßóèçìá. Åêåßíç ôç óôéãìÞ ôçò
Ýëåéðå ç áßóèçóç ôçò ðñáãìáôéêüôçôáò.
«Èá ôïí äù! Èá ôïí äù!» åðáíáëÜìâáíå
óôïí åáõôü ôçò, ìåèþíôáò.
¼ëá ãýñù óéùðïýóáí. Ï Üíåìïò Ýãåñíå
ôéò ôñéáíôáöõëëéÝò ðïõ, ìåôÜ ôï ðÝñáóìá
ôçò ðíïÞò ôïõ, óõíÝ÷éæáí íá êïõíéïýíôáé âá-
ñéÜ. Ïé ðßäáêåò Üóôñáöôáí êáé ôéíÜæïíôáí,
áíÜìåóá óôéò ðñáóéíÜäåò, óáí óðáèéÜ.
Ç Íôüíá ËÜïõñá Ýìåéíå ãéá ëßãï í’ áöïõ-
ãêñÜæåôáé. ÌÝóá áðü ôç óéùðÞ, ôçí ðáíéêÞ
åêåßíç þñá áíáäõüôáí êÜôé ìåãÜëï êáé áäõ-
óþðçôï ðïõ ðëçììýñéæå ôçí øõ÷Þ ôçò ì’ Ýíá
ìõóôçñéþäç öüâï. Äåßëéáóå. Êáôüðéí îåêß-
íçóå ìå ãïñãÜ âÞìáôá ìåò óôçí áëÝá. Ýöôá-
óå óôçí åîþðïñôá ðïõ ôçí áãêÜëéáæáí áðü
ðáíôïý öõôÜ êáé ëïõëïýäéá. óôáìÜôçóå ãéá
íá êïéôÜîåé ðßóù: Üíïéîå. ÌðñïóôÜ ôçò á-
ðëùíüôáí ç åîï÷Þ åñçìéêÞ ìåò óôï ìåóçìÝ-
ñé. Ôá óðßôéá ôïõ ÐÝíôé Üóðñéæáí ìáêñéÜ ìå
öüíôï ôï ãáëÜæéï ô’ ïõñáíïý, ì’ Ýíá êáìðá-
íáñéü, ì’ Ýíáí ôñïýëï, ìå äõï ôñßá ðåýêá. Ôï
ðïôÜìé êõëïýóå óôçí ðåäéÜäá, åëéêïåéäÝò
84
êáé áóôñáöôåñü, áããßæïíôáò ôá óðßôéá.

Ç Íôüíá ËÜïõñá óêÝöôçêå: «Åßíáé åêåß».
Êáé üëåò ïé ìçôñéêÝò ôçò ÷ïñäÝò ðÜëëïíôáí.
Åìøõ÷ùìÝíç, îáíÜñ÷éóå íá ðåñðáôÜ, êïéôÜ-
æïíôáò ìðñïóôÜ ôçò ìå ìÜôéá ðïõ ôçò ôá èÜ-
ìðùíå ï Þëéïò, áøçöþíôáò ôç æÝóôç. Ó’ Ýíá
óçìåßï ôïõ äñüìïõ Üñ÷éæáí ôá äÝíôñá, áóèå-
íéêÝò, ìéêñÝò ëåýêåò, ìå ôá ôæéôæßêéá íá ôñá-
ãïõäïýí åðÜíù ôïõò. Äõï îõðüëõôåò ãõíáß-
êåò, êÜèå ìéá ì’ Ýíá êáëÜèé óôï êåöÜëé, Ýñ-
÷ïíôáí áðü áðÝíáíôé.
— ÎÝñåôå ôï óðßôé ôïõ Ëïýêá Ìáñßíï; ñþ-
ôçóå ç êõñßá ìå ìéá áêáôáíßêçôç åðéèõìßá
íá ðñïöÝñåé åêåßíï ôï üíïìá öùíá÷ôÜ, åëåý-
èåñá.
Ïé ãõíáßêåò êïíôïóôÜèçêáí êáé ôçí êïß-
ôáîáí Ýêðëçêôåò. Ìéá åßðå áðëïúêÜ:
— Äåí åßìáóôå áðü ôï ÐÝíôé.
Ç Íôüíá ËÜïõñá, áíéêáíïðïßçôç, óõíÝ÷é-
óå ôï äñüìï ôçò, íéþèïíôáò êéüëáò ëßãç êïý-
ñáóç óôá ôáëáßðùñá ãåñïíôéêÜ ôçò ìÝëç.
Ôá ìÜôéá ôçò, èáìðùìÝíá áðü ôï Ýíôïíï
öùò, Ýâëåðáí êÜôé êéíïýìåíåò êüêêéíåò êçëß-
äåò óôïí áÝñá. Ç áñ÷Þ ìéáò åëáöñéÜò æÜëçò
85
ôçò âáóÜíéæå ôï ìõáëü.

Ôï ÐÝíôé üëï êáé ðëçóßáæå. Ôá ðñþôá
öôù÷üóðéôá Ýêáíáí ôçí åìöÜíéóÞ ôïõò áíÜ-
ìåóá óôïõò çëßáíèïõò. Ìéá ãõíáßêá ìå á-
ðáßóéá ìïñöÞ ëüãù ôïõ ðÜ÷ïõò ôçò, êáèü-
ôáí ó’ Ýíá êáôþöëé. ÐÜíù ó’ åêåßíï ôï ôåñÜ-
óôéï êïñìß óôçñéæüôáí Ýíá ðáéäéêü êåöÜëé,
ìå ãëõêÜ ìÜôéá, ãåñÜ äüíôéá êáé Ýíá ãáëÞíéï
÷áìüãåëï
— Å, êõñßá, ðïý ðÜôå; ñþôçóå ç ãõíáßêá
ì’ Ýíá ôüíï áèþáò ðåñéÝñãåéáò.
Ç Íôüíá ËÜïõñá ðëçóßáóå. Ôï ðñüóùðü
ôçò Þôáí üëï îáíáììÝíï êáé êïíôáíÜóáéíå.
Ïé äõíÜìåéò ôçò Þôáí Ýôïéìåò íá ôçí åãêáôá-
ëåßøïõí.
— ÈåÝ ìïõ! Ù, ÈåÝ ìïõ! Âïãêïýóå êñá-
ôþíôáò ôïõò êñïôÜöïõò ìå ôá ÷Ýñéá ôçò.
Ù ÈåÝ ìïõ!
— Êõñßá, ðåñÜóôå íá îåêïõñáóôåßôå, åßðå
ç öéëüîåíç ãõíáßêá, ðñïóêáëþíôáò ôçí íá
ìðåé óôï óðßôé.
Ôï óðßôé Þôáí ÷áìçëïôÜâáíï êáé óêïôåéíü
êáé åß÷å åêåßíç ôçí îå÷ùñéóôÞ ìõñùäéÜ ôùí
÷þñùí üðïõ æïõí ìáæåìÝíïé ðïëëïß Üíèñù-
86
ðïé. Ôñßá Þ ôÝóóåñá ãõìíÜ ðáéäéÜ, êáé áõôÜ

ìå ôçí êïéëéÜ ôüóï ðñçóìÝíç ðïõ Ýìïéáæáí
õäñùðéêÜ, óÝñíïíôáí óôï Ýäáöïò ãêñéíéÜæï-
íôáò, øá÷ïõëåýïíôáò, öÝñíïíôáò óôï óôüìá
áðü Ýíóôéêôï ïôéäÞðïôå ôïõò Ýðåöôå óôá ÷Ý-
ñéá.
Åíþ ç Íôüíá ËÜïõñá êáèéóìÝíç áíá-
êôïýóå ôéò äõíÜìåéò ôçò, ç ãõíáßêá ìéëïýóå
ôåìðÝëéêá êñáôþíôáò óôçí áãêáëéÜ ôçò Ýíá
ðÝìðôï ðáéäß ðïõ åß÷å üëï ôï óþìá ôïõ êá-
ëõììÝíï ìå ìáõñéäåñÝò êñïýóôåò, áíÜìåóá
áðü ôéò ïðïßåò îå÷þñéæáí äõï ìåãÜëá ìÜôéá,
êáèáñÜ êáé ãáëáíÜ, óáí äõï èáõìÜóéá ëïõ-
ëïýäéá.
Ç Íôüíá ËÜïõñá ñþôçóå:
— Ðïéï åßíáé ôï óðßôé ôïõ Ëïýêá Ìáñßíï;
Ç öéëüîåíç ãõíáßêá Ýäåéîå ìå ìéá ÷åéñï-
íïìßá Ýíá êïêêéíùðü óðßôé, óôçí Üêñç ôïõ
÷ùñéïý, ðëÜé óôï ðïôÜìé, ðåñéôñéãõñéóìÝíï
ó÷åäüí áðü øçëÝò ëåýêåò ðïõ ó÷çìÜôéæáí,
ëåò, êéïíïóôïé÷ßá.
— Åêåßíï åßíáé, ãéáôß;
Ç ãçñáéÜ êõñßá Ýóêõøå íá äåé.
Ôçò ðïíïýóáí ôá ìÜôéá áðü ôï öùò ôïõ Þ-
87
ëéïõ êáé ôá âëÝöáñÜ ôçò áíïéãüêëåéíáí äõ-

íáôÜ. ¸ìåéíå üìùò ãéá ëßãï ó’ åêåßíç ôç óôÜ-
óç, áíáóáßíïíôáò ìå äõóêïëßá, ÷ùñßò í’ á-
ðáíôÜ, ðíéãìÝíç ó÷åäüí áðü ìéá áíáóôÜôù-
óç ôùí ìçôñéêþí ôçò óõíáéóèçìÜôùí. Åêåß-
íï ëïéðüí Þôáí ôï óðßôé ôïõ ðáéäéïý ôçò;
ÎáöíéêÜ öÜíçêáí ìðñïóôÜ ôçò ôï åóùôåñé-
êü ôïõ ìáêñéíïý åêåßíïõ óðéôéïý, ôï ÷ùñéü
ôçò Ðñïâçãêßáò, ôá ðñüóùðá, ôá ðñÜãìáôá
óáí ìÝóá áðü ôç ëÜìøç ìéáò áóôñáðÞò, Þ-
ôáí üìùò ïëïöÜíåñá, ðåíôáêÜèáñá. ÎáíÜ-
ðåóå óôï êÜèéóìá êáé Ýìåéíå óéùðçëÞ, óá-
óôéóìÝíç, óáí íá âñéóêüôáí âõèéóìÝíç ó’ Ý-
íá åßäïò öõóéêÞò Üíïéáò, ðñïåñ÷üìåíçò ß-
óùò áðü ôç äñÜóç ôïõ Þëéïõ. Ô’ áöôéÜ ôçò
âïýéæáí óõíå÷þò.
Ç ãõíáßêá åßðå:
— ÈÝëåôå íá ðåñÜóåôå ôï ðïôÜìé;
Ç Íôüíá ËÜïõñá Ýêáíå Ýíá áíåðáßóèçôï
íåýìá, æáëéóìÝíç áðü Ýíá óôñïâéëéóìü ðïõ
Ýêáíáí êüêêéíïé êýêëïé ìÝóá óôá ìÜôéá ôçò.
— Ï Ëïýêá Ìáñßíï êïõâáëÜåé áíèñþ-
ðïõò êáé æþá áðü ôç ìéá ü÷èç óôçí Üëëç. ¸-
÷åé ìéá âÜñêá êáé ìéá ðåñáôáñéÜ, óõíÝ÷éóå
88
ç ãõíáßêá. ÅÜí äåí ôïí ðñïôéìÞóåôå, èá ðñÝ-

ðåé íá ðÜôå ìÝ÷ñé ôï ÐñÝôóé ãéá íá âñåßôå Ý-
íá ðÝñáóìá. ÔñéÜíôá ÷ñüíéá êÜíåé áõôÞ ôç
äïõëåéÜ! Åßíáé áóöáëÞò, êõñßá.
Ç Íôüíá ËÜïõñá Üêïõãå ôþñá, êÜíïíôáò
ðñïóðÜèåéåò íá óõãêåíôñþóåé ôéò óêÝøåéò
ôçò ðïõ Þôáí óêüñðéåò. ¸ìåíå üìùò óáóôé-
óìÝíç ìðñïóôÜ óôá íÝá ðïõ ìÜèáéíå ãéá ôï
ãéï ôçò. äåí êáôáëÜâáéíå ó÷åäüí.
— Ï Ëïýêá äåí åßíáé áðü ôï ÷ùñéü, óõíÝ-
÷éóå ç ÷ïíôñÞ ãõíáßêá, ðáñáóõñìÝíç áðü
ôçí íôüðéá öëõáñßá. Ôïí áíÜèñåøáí ïé Ìá-
ñßíï ðïõ äåí åß÷áí ðáéäéÜ êé Ýíáò êýñéïò,
ðïõ äåí åßíáé áðü åäþ, ôïõ ðñïßêéóå ôç ãõ-
íáßêá. Ôþñá æåé êáëÜ. Äïõëåýåé, áëëÜ Ý÷åé
ôï åëÜôôùìá íá ðßíåé.
Ç ãõíáßêá Ýëåãå áõôÜ êáé ðïëëÜ Üëëá ìå
ìåãÜëç áðëüôçôá, ÷ùñßò êáêüâïõëá õðïíï-
ïýìåíá ãéá ôçí Üãíùóôç êáôáãùãÞ ôïõ Ëïý-
êá.
— Áíôßï, áíôßï, åßðå ç Íôüíá ËÜïõñá ôçí
þñá ðïõ óçêùíüôáí ìå ìéá ðñïóðïéçôÞ æù-
íôÜíéá. Åõ÷áñéóôþ, êáëÞ ìïõ ãõíáßêá.
¢ðëùóå ó’ Ýíá áðü ôá ðáéäéÜ Ýíá íüìéóìá
89
êáé âãÞêå óôï öùò.

— Áð’ áõôü ôï äñïìÜêé! ôçò öþíáîå ðßóù
ôçò, äåß÷íïíôáò, ç ãõíáßêá.
Ç Íôüíá ËÜïõñá áêïëïýèçóå ôï äñïìÜ-
êé. Ãýñù åðéêñáôïýóå ìåãÜëç óéùðÞ êáé ìåò
óôç óéùðÞ ôá ôæéôæßêéá ôñáãïõäïýóáí óáí
äáéìïíéóìÝíá. ÌåñéêÝò óõóôÜäåò åëáéüäå-
íôñùí ìå óôñéöôïýò êáé ñïæéáóìÝíïõò êïñ-
ìïýò îåöýôñùíáí áðü ôçí îåñáìÝíç ãç. Ôï
ðïôÜìé, óô’ áñéóôåñÜ, Ýëáìðå.
— Å, å! Ëá Ìáñôßíááá! êÜëåóå ìéá öùíÞ
áðü ìáêñéÜ, áðü ôç ìåñéÜ ôïõ ðïôáìïý.
Åêåßíç ç áíèñþðéíç öùíÞ ðñïêÜëåóå
îáöíéêÜ Ýíá ôñÝìïõëï óôç ãñéá. Êïßôáîå.
ÐÜíù óôï ðïôÜìé ãëéóôñïýóå ìéá âÜñêá,
ìüëéò ïñáôÞ ìÝóá áðü ôç öùôåéíÞ á÷ëÞ ôïõ
ðïôáìïý êáé ìéá Üëëç âÜñêá, ìå ðáíß üìùò,
Üóðñéæå ìáêñýôåñá. Óôçí ðñþôç âÜñêá äéÝ-
êñéíå êáíåßò ìïñöÝò æþùí: ßóùò Þôáí Üëïãá.
— Å, å! Ëá Ìáñôßíááá! îáíáêÜëåóå ç öù-
íÞ.
Ïé äõï âÜñêåò ðëçóßáæáí ç ìéá ôçí Üëëç.
Óôï óçìåßï åêåßíï âñéóêüôáí ïé îÝñåò, åðé-
êßíäõíåò ãéá ôïõò âáñêÜñçäåò ðïõ êïõâá-
90
ëïýóáí öïñôßï ìåãÜëïõ âÜñïõò.

Ç Íôüíá ËÜïõñá óôÜèçêå êÜôù áðü ìßá
åëéÜ êé áêïõìðþíôáò óôïí êïñìü ôçò ðáñá-
êïëïõèïýóå ìå ôï âëÝììá üóá ãßíïíôáí. Ç
êáñäéÜ ôçò ÷ôõðïýóå ôüóï äõíáôÜ ðïõ ôçò
öáéíüôáí üôé ïé ÷ôýðïé ãÝìéæáí ôçí åîï÷Þ
ôñéãýñù. Ôï èñüéóìá ôùí êëáäéþí, ôï ôñá-
ãïýäé ôùí ôæéôæéêéþí, ç áíôáýãåéá ôùí íåñþí,
üëá ôçí áíáóôÜôùíáí, ìðåñäåýïíôáí ìåò
óôï ìõáëü ôçò ìå ôçí áêáôáóôáóßá ðïõ ðñï-
êáëåß ç Üíïéá. Ç áñãÞ áéìÜôùóç ôïõ åãêå-
öÜëïõ, åîáéôßáò ôïõ Þëéïõ, ôçò Ýäéíå ôþñá Ý-
íá åëáöñü êüêêéíï ÷ñþìá óôï ðñüóùðï ðïõ
åßíáé ç áñ÷Þ ôïõ éëßããïõ.
Ïé äõï âÜñêåò, ðïõ Ýöôáóáí óå ìéá êá-
ìðÞ ôïõ ðïôáìïý, äå öáßíïíôáí ðéá.
¢ñ÷éóå ôüôå ç Íôüíá ËÜïõñá îáíÜ íá
ðåñðáôÜ, ôñåêëßæïíôáò ëßãï, óáí ìåèõóìÝíç.
ÌðñïóôÜ ôçò öÜíçêå ìéá ïìÜäá óðéôéþí,
ãýñù áðü êÜôé ðïõ Ýìïéáæå ìå áõëÞ. ¸îé Þ
åöôÜ æçôéÜíïé Ýðáéñíáí ôï ìåóçìåñéáíü
ôïõò ýðíï, îáðëùìÝíïé áíÜêáôá óôç óêéá óå
ìéá ãùíßá: êÜôù áðü ôá êïõñÝëéá öáéíüôáí
ç óÜñêá ôïõò êïêêéíùðÞ ìå êçëßäåò áðü
91
äåñìáôéêÜ. óôá ðáñáìïñöùìÝíá ðñüóùðÜ

ôïõò ï ýðíïò åß÷å èñïíéÜóåé ì’ Ýíá êôçíþäåò
âÜñïò. ÊÜðïéïò êïéìüôáí ìðñïýìõôá, ìå ôï
ðñüóùðï êñõììÝíï áíÜìåóá óôá ÷Ýñéá ðïõ
ëõãéóìÝíá ó÷çìÜôéæáí êýêëï. ÊÜðïéïò Üë-
ëïò êïéìüôáí áíÜóêåëá ìå áíïé÷ôÜ ôá ÷Ýñéá
óáí ôïí ÅóôáõñùìÝíï. ¸íá óýííåöï áðü
ìýãåò óôñéöïãýñéæå êáé âïýéæå ðÜíù áðü å-
êåßíåò ôéò ôáëáßðùñåò óÜñêåò, óýííåöï ðõ-
êíü êáé áåéêßíçôï, üðùò ðÜíù áðü Ýíá óùñü
êïðñéÜò. Áðü ôéò ìéóÜíïé÷ôåò ðüñôåò Ýâãáé-
íå Ýíáò èüñõâïò áðü áñãáëåéïýò ðïõ äïý-
ëåõáí.
Ç Íôüíá ËÜïõñá äéÝó÷éóå ôç ìéêñÞ ðëá-
ôåßá. Ï Þ÷ïò áðü ôá âÞìáôÜ ôçò ðÜíù óôéò
ðÝôñåò îýðíçóå Ýíá æçôéÜíï ðïõ áíáóçêþ-
èçêå óôïõò áãêþíåò êáé, ìå ôá ìÜôéá áêüìç
êëåéóôÜ, øÝëëéóå ìç÷áíéêÜ:
— ÅëåÞóôå, ãéá ôï Èåü!
Áêïýãïíôáò ôç öùíÞ åêåßíç üëïé ïé æçôéÜ-
íïé îýðíçóáí êáé óçêþèçêáí.
— ÅëåÞóôå ãéá ôï Èåü!
— ÅëåÞóôå ãéá ôï Èåü!
Ôï ìðïõëïýêé ôùí êïõñåëÞäùí ðÞñå óôï
92
êáôüðé ôç ãõíáßêá ðïõ ðåñíïýóå, æçôþíôáò

åëåçìïóýíç, áðëþíïíôáò ôá ÷Ýñéá. ¸íáò Þ-
ôáí óáêÜôçò êáé ðñï÷ùñïýóå ìå ìéêñÜ ðç-
äÞìáôá, óáí ðëçãùìÝíç ìáúìïý. ¸íáò Üë-
ëïò óåñíüôáí ðÜíù óôïí ðéóéíü ôïõ, óôçñé-
æüìåíïò ðÜíù óôá äõï ôïõ ÷Ýñéá, üðùò êÜ-
íïõí ìå ôá ðüäéá ôïõò ïé áêñßäåò, åðåéäÞ Þ-
ôáí ðáñÜëõôï ôï êÜôù ìÝñïò ôïõ óþìáôüò
ôïõ. Åíüò Üëëïõ ôïõ êñåìüôáí ìéá ìåãÜëç
ìðëÜâá ãêïýóá ñõôéäùìÝíç ðïõ ðÞãáéíå ðÝ-
ñá-äþèå óå êÜèå ôïõ âÞìá, óáí ëùãÜíé. ¸-
íáò Üëëïò åß÷å ôï âñá÷ßïíÜ ôïõ óõíåóôñáì-
ìÝíï óáí íá Þôáí ìåãÜëç ñßæá äÝíôñïõ.
Ïé öùíÝò ôïõò äéÝöåñáí, ìåñéêÝò âñá÷íÝò
êáé óðçëáéþäåéò, Üëëåò ëåðôÝò êáé ãõíáéêåß-
åò óáí åêåßíåò ôùí åõíïý÷ùí. ÅðáíáëÜìâá-
íáí ðÜíôá ôá ßäéá ëüãéá, ìå ôïí ßäéï ôüíï, ìå
ëõðçìÝíï ýöïò.
Ç Íôüíá ËÜïõñá, áêïëïõèïýìåíç Ýôóé á-
ðü åêåßíïõò ôïõò ôåñáôüìïñöïõò áíèñþ-
ðïõò, Ýíéùèå ìéá åíóôéêôþäç åðéèõìßá íá ôï
óêÜóåé, íá ãëéôþóåé. ¸íáò ôõöëüò ðáíéêüò
93
ôçí êõñßåõå. Èá Ýâáæå ßóùò ôéò öùíÝò, áí ôçò

åß÷å áðïìåßíåé öùíÞ óôï ëáéìü. Ïé æçôéÜíïé
ôçí åß÷áí ðÜñåé áðü êïíôÜ, ôçò Üããéæáí ôá
ìðñÜôóá, ìå áðëùìÝíá ôá ÷Ýñéá. ¹èåëáí å-
ëåçìïóýíç, üëïé.
Ç ãçñáéÜ êõñßá Ýøáîå ìÝóá óôçí ôóÝðç
ôçò, ðÞñå ìåñéêÜ êÝñìáôá, ôá Üöçóå íá ðÝ-
óïõí ðßóù ôçò. Ïé ðåéíáóìÝíïé óôáìÜôçóáí,
Ýðåóáí ìå ôá ìïýôñá ðÜíù óôá íïìßóìáôá,
ðÜëåõáí, óùñéÜæïíôáí óôï Ýäáöïò, Ýäéíáí
êëùôóéÝò, ðáôïýóáí ï Ýíáò ôïí Üëëïí. Âëá-
óôçìïýóáí.
Ôñåéò Ýìåéíáí ìå Üäåéá ÷Ýñéá êáé óõíÝ÷é-
óáí í’ áêïëïõèïýí ôç ãñéá, üëï êáêßá.
— Åìåßò äåí ðÞñáìå! Åìåßò äåí ðÞñáìå!
Ç Íôüíá ËÜïõñá áðåëðéóìÝíç áðü åêåß-
íç ôçí êáôáäßùîç, Ýäùóå êé Üëëá íïìßóìá-
ôá, ÷ùñßò íá ãõñßóåé. Ç ìÜ÷ç îÝóðáóå áíÜ-
ìåóá óôï óáêÜôç êáé ó’ åêåßíïí ìå ôçí ãêïý-
óá. ÊÜôé ðÞñáí êáé ïé äõï. ¸íáò çëßèéïò å-
ðéëçðôéêüò üìùò, ðïõ ôïí êáôáðßåæáí üëïé
êáé ôïí êïñüéäåõáí, äåí êáôüñèùóå íá ðÜ-
ñåé ôßðïôå êáé Üñ÷éóå íá êëáøïõñßæåé ãëåß-
öïíôáò ôá äÜêñõÜ ôïõ êáé ôç ìýîá ðïõ Ýôñå-
94
÷å áðü ôç ìýôç ôïõ, âãÜæïíôáò ãåëïßåò êñáõ-

ãÝò:
— ¢ïõ, Üïõ, Üïõïõïõ!
ÉÉÉ
Ç ÍÔÏÍÁ ËÁÏÕÑÁ Ýöôáóå ôåëéêÜ óôï óðßôé ìå

ôéò ëåýêåò. ¸íéùèå åîáíôëçìÝíç: ìéá èïëïý-
ñá óêÝðáæå ôá ìÜôéá ôçò, ïé êñüôáöïß ôçò
÷ôõðïýóáí äõíáôÜ, ç ãëþóóá ôçò Ýêáéãå, ëý-
ãéæáí ôá ðüäéá ôçò. ÌðñïóôÜ ôçò Þôáí áíïé-
÷ôÞ ìéá åîþðïñôá. ÌðÞêå.
Ç ðåñéöåñåéáêÞ áëÝá ðåñéâáëëüôáí áðü
ðïëý øçëÝò ëåýêåò. Äõï áðü ôá äÝíôñá óôÞ-
ñéæáí Ýíá óùñü áðü Ü÷õñï óôáñéïý, ìÝóá á-
ðü ôïí ïðïßï Ýâãáéíáí ôá êëáäéÜ ãåìÜôá
öýëëá. Êáèþò ôñéãýñù åß÷å ìðüëéêï ÷ïñôÜ-
ñé, äõï óêïõñïêßôñéíåò áãåëÜäåò Ýâïóêáí å-
êåß ãáëÞíéá, ÷ôõðþíôáò ìå ôçí ïõñÜ ôá êñå-
áôùìÝíá ôïõò ðëåõñÜ, êáé áíÜìåóá óôá ðü-
äéá ôïõò êñÝìïíôáí ôá ìáóôÜñéá ôïõò öïõ-
óêùìÝíá áðü ãÜëá, ñïäáëÜ óáí öñïýôá üëï
95
÷õìü. ÐïëëÜ áãñïôéêÜ åñãáëåßá Þôáí óêïñ-

ðéóìÝíá óôï Ýäáöïò. Ôá ôæéôæßêéá, ðÜíù óôá
äÝíôñá, ôñáãïõäïýóáí. ÁíÜìåóá óå üëá áõ-
ôÜ ôñßá Þ ôÝóóåñá êïõôÜâéá Ýðáéæáí ãáâãß-
æïíôáò ôéò áãåëÜäåò Þ êõíçãþíôáò ôéò êüôåò.
— Å, êõñßá, ôé øÜ÷íåéò; ñþôçóå Ýíáò ãÝ-
ñïò, âãáßíïíôáò áðü ôï óðßôé. ÈÝëåéò íá ðå-
ñÜóåéò;
Ï ãÝñïò, öáëáêñüò, îõñéóìÝíïò, åß÷å ëõãé-
óìÝíï ôï êïñìß ôïõ ðñïò ôá åìðñüò, óôçñéã-
ìÝíïò óôá óôñáâÜ ôïõ ðüäéá. Ôá ìÝëç ôïõ Þ-
ôáí ðáñáìïñöùìÝíá áðü ôç óêëçñÞ äïõ-
ëåéÜ, áðü ôï üñãùìá ðïõ êÜíåé í’ áíõøþíå-
ôáé ï áñéóôåñüò þìïò êáé íá óõóôñÝöåôáé ôï
óôÞèïò, áðü ôï èÝñéóìá ôïõ ÷üñôïõ ðïõ êÜ-
íåé íá ìÝíïõí áíïé÷ôÜ ôá ãüíáôá, áðü ôï
êëÜäåìá ðïõ äéðëþíåé óôá äõï ôïí Üíèñù-
ðï, áðü üëåò ôéò áñãÝò êáé õðïìïíåôéêÝò
êáëëéåñãçôéêÝò åñãáóßåò. ÐñïöÝñïíôáò ôçí
ôåëåõôáßá ëÝîç ï ãÝñïò Ýäåéîå ðñïò ôï ðïôÜ-
ìé.
— Íáé, íáé, áðÜíôçóå ç Íôüíá ËÜïõñá
÷ùñßò íá îÝñåé ôé íá ðåé, ÷ùñßò íá îÝñåé ôé íá
êÜíåé, ÷áìÝíç.
96
— ¸ëá ôüôå. Íá ï Ëïýêá ðïõ ãõñßæåé, åß-

ðå ï ãÝñïò, óôñÝöïíôáò ðñïò ôï ðïôÜìé üðïõ
Ýðëåå ìéá ðåñáôáñéÜ ãåìÜôç ðñïâáôßíåò,
óðñùãìÝíç áðü ôç äýíáìç ðïõ Ýâáæå ï âáñ-
êÜñçò ðÜíù ó’ Ýíá êïíôÜñé.
Ï ãÝñïò ïäÞãçóå ôçí ôáîéäéþôéóóá, ìÝóá
áðü Ýíá ðïôéóôéêü ðåñéâüëé, óå ìéá ðÝñãïëá
êÜôù áðü ôçí ïðïßá ðåñßìåíáí êáé Üëëïé ôá-
îéäéþôåò. Ðñï÷ùñþíôáò ìðñïóôÜ, ìéëïýóå
ìå ôá êáëýôåñá ëüãéá ãéá ôá ëá÷áíéêÜ ôïõ
êÜíïíôáò ðñïâëÝøåéò, üðùò óõíçèßæïõí ïé
áãñüôåò ðïõ Ý÷ïõí ãåñÜóåé áíÜìåóá óôá
ðñÜãìáôá ðïõ ðáñÜãåé ç ãç.
ÓôñÝöïíôáò îáöíéêÜ, åðåéäÞ ç êõñßá Ýìå-
íå óéùðçëÞ óáí íá ìçí Üêïõãå, åßäå üôé åß÷å
ôá ìÜôéá ôçò ãåìÜôá äÜêñõá.
— Ãéáôß êëáéò, êõñßá; ôç ñþôçóå ìå ôçí ß-
äéá çñåìßá ðïõ ìéëïýóå ãéá ôá ëá÷áíéêÜ ôïõ.
Äåí åßóáé êáëÜ;
— ¼÷é, ü÷é... ôßðïôå... ìïõñìïýñéóå ç
Íôüíá ËÜïõñá ðïõ áéóèáíüôáí íá ôçí åãêá-
ôáëåßðïõí ïé äõíÜìåéò ôçò.
Ï ãÝñïò äåí åßðå ôßðïôå Üëëï. Ôïí åß÷å
óêëçñýíåé ôüóï ç æùÞ, ðïõ ï ðüíïò ôùí Üë-
97
ëùí äåí ôïí óõãêéíïýóå. ¸âëåðå êÜèå ìÝñá

ôüóïõò äéáöïñåôéêïýò áíèñþðïõò íá ðåñ-
íïýí!
— ÊÜèéóå, åßðå ìüëéò Ýöôáóå óôçí ðÝñãï-
ëá.
Åêåß ðåñßìåíáí ôñåéò ÷ùñéÜôåò, íÝïé Ü-
íôñåò, öïñôùìÝíïé ìå äÝìáôá. Êáé ïé ôñåéò
êÜðíéæáí ìåãÜëåò ðßðåò ìå âáèéÜ ðåñéóõë-
ëïãÞ óáí íá Þèåëáí íá ãåõèïýí ïëüêëçñç
ôçí åõ÷áñßóôçóç ôïõ êáðíßóìáôïò, üðùò óõ-
íçèßæïõí ïé ÷ùñéÜôåò óôéò åëÜ÷éóôåò åõêáéñß-
åò áðüëáõóçò ðïõ ôïõò ôõ÷áßíïõí. ÊáôÜ äéá-
ëåßììáôá Ýëåãáí åêåßíá ô’ áíåîÜíôëçôá êáé
áóÞìáíôá ðñÜãìáôá ðïõ ï áãñüôçò åðáíá-
ëáìâÜíåé ÷ùñßò ôåëåéùìü êáé ðïõ éêáíï-
ðïéïýí ôï áñãü êáé ðåñéïñéóìÝíï ðíåýìá
ôïõ.
Êïßôáîáí ãéá ëßãï, îáöíéáóìÝíïé, ôçí
Íôüíá ËÜïõñá. Êáôüðéí âõèßóôçêáí ðÜëé
óôçí áôáñáîßá ôïõò.
¸íáò ôïõò áíÞããåéëå, Þñåìá.
— Íá ç ðåñáôáñéÜ.
¸íáò Üëëïò ðñüóèåóå.
— ÖÝñíåé ôéò ðñïâáôßíåò ôïõ ÌðéíôÝíá.
98
Ï ôñßôïò:
— Èá åßíáé êáìéÜ äåêáðåíôáñéÜ.
Êáé óçêþèçêáí ìáæß, âÜæïíôáò óôçí ôóÝ-
ðç ôéò ðßðåò ôïõò. Ç Íôüíá ËÜïõñá åß÷å ðÝ-
óåé ó’ Ýíá åßäïò áäñáíïýò áðïâëÜêùóçò. Ôá
ìÜôéá ôçò Þôáí âïõñêùìÝíá. Åß÷å ÷Üóåé ôçí
áßóèçóç ôçò ðñáãìáôéêüôçôáò. Ðïý âñéóêü-
ôáí; Ôé Ýêáíå;
Ç ðåñáôáñéÜ ÷ôýðçóå åëáöñÜ óôçí ü÷èç.
Ïé ðñïâáôßíåò, óôñéìùãìÝíåò ç ìéá ìå ôçí
Üëëç, âÝëáæáí ôñïìáãìÝíåò áðü ôï íåñü. Ï
âïóêüò, ï ðåñáôÜñçò êáé ï ãéïò ôïõ ôéò âïç-
èïýóáí íá êáôÝâïõí óôçí îçñÜ. Ïé ðñïâáôß-
íåò, ìüëéò êáôÝâáéíáí, Ýôñå÷áí ãéá ëßãï, êá-
ôüðéí óôáìáôïýóáí, óõãêåíôñþíïíôáí êáé
Üñ÷éæáí íá îáíáâåëÜæïõí. Äõï ôñßá áñíéÜ
ðçäïýóáí ìå ôá ìáêñéÜ êáé áóïõëïýðùôá
ðüäéá ôïõò, ðñïóðáèþíôáò íá ðéÜóïõí ôéò
ìçôñéêÝò ñþãåò.
Ìüëéò ôÝëåéùóå ôï îåöüñôùìá, ï Ëïýêá
Ìáñôßíï Ýäåóå ôçí ðåñáôáñéÜ. Êáôüðéí ìå
ìåãÜëåò êáé áäñÝò äñáóêåëéÝò áíÝâçêå ôçí
ü÷èç êáôåõèõíüìåíïò ðñïò ôï ðåñéâüëé. ¹-
ôáí Ýíáò Üíôñáò óáñáíôÜñçò ðåñßðïõ, øç-
99
ëüò, áäýíáôïò, ìå êïêêéíùðü ðñüóùðï, ìå

ãõìíïýò ôïõò êñïôÜöïõò. Åß÷å Ýíá ìïõóôÜêé
áêáèüñéóôïõ ÷ñþìáôïò êáé ìéá ÷ïýöôá ôñß-
÷åò óêïñðéóìÝíåò Üíéóá óôï óáãüíé êáé óôá
ìÜãïõëá. Ôá ìÜôéá ôïõ Þôáí ëßãï èáìðÜ,
÷ùñßò íá ôá äéáðåñíÜ êáìßá ëÜìøç åõöõÀáò,
ìå êüêêéíåò öëÝâåò, üðùò åêåßíá ôùí ìðå-
êñÞäùí. Ôï áíïé÷ôü ôïõ ðïõêÜìéóï Üöçíå
íá öáßíåôáé ôï ôñé÷ùôü ôïõ óôÞèïò, Ýíáò
óêïýöïò üëï ãëßôóá óêÝðáæå ôï êåöÜëé ôïõ.
— Ïõö! Ýêáíå îáöíéêÜ, ìðñïóôÜ óôçí
ðÝñãïëá, óôáìáôþíôáò ìå áíïé÷ôÜ ôá ðüäéá
êáé óêïõðßæïíôáò ìå ôá äÜ÷ôõëá ôï ìÝôùðü
ôïõ ðïõ Ýóôáæå éäñþôá.
ÐÝñáóå ìðñïóôÜ áðü ôïõò ôáîéäéþôåò,
÷ùñßò íá ôïõò êïéôÜîåé. Óå üëåò ôéò êéíÞóåéò
ôïõ êáé óå üëç ôïõ ôç óõìðåñéöïñÜ Þôáí Ü-
÷áñïò êáé ó÷åäüí Üãñéïò. Ôá ÷Ýñéá ôïõ ôå-
ñÜóôéá, ìå öëÝâåò íá îåðçäïýí óôçí áíÜ-
óôñïöÞ ôïõò, ôá ÷Ýñéá ôïõ óõíçèéóìÝíá óôï
êïõðß, Ýìïéáæáí íá ôïõ åßíáé åìðüäéï. Ôá
êñáôïýóå êñåìáóìÝíá óôá ðëåõñÜ ôïõ êáé
ôá êïõíïýóå ðåñðáôþíôáò.
— Ïõö! Ôé äßøá!..
100
Ç Íôüíá ËÜïõñá Ýìïéáæå áðïëéèùìÝíç,

÷ùñßò ìéëéÜ, ÷ùñßò óõíåßäçóç, ÷ùñßò èÝëçóç
ðéá.
Åêåßíïò Þôáí ï ãéïò ôçò! Åêåßíïò Þôáí ï
ãéïò ôçò!
Ìéá ãõíáßêá Ýãêõïò, ðïõ Ýìïéáæå êéüëáò
ãñéá, ìå ôï óþìá ôçò íá Ý÷åé ÷áëÜóåé áðü ôç
äïõëåéÜ êáé áðü ôéò ðïëëÝò ãÝííåò, Þñèå êé Ý-
öåñå óôï äéøáóìÝíï Üíôñá ôçò Ýíá ìðïõêÜ-
ëé êñáóß. Ï Üíôñáò Þðéå ìïíïñïýöé. Êáôü-
ðéí óêïýðéóå ôá ÷åßëç ôïõ ìå ôçí áíÜóôñïöç
ôïõ ÷åñéïý êáé ðëáôÜãéóå ôç ãëþóóá ôïõ. Åß-
ðå áðüôïìá óáí íá ôïõ Þôáí ìåãÜëï âÜñïò
ôï êáéíïýñéï äñïìïëüãéï:
— ÐÜìå.
Ìáæß ìå ôïí ðñùôüôïêü ôïõ, Ýíá ÷ïíôñü
äåêáðåíôÜ÷ñïíï áãüñé, ðñïåôïßìáóå ôçí ðå-
ñáôáñéÜ: Ýâáëå áíÜìåóá óôï ðëåïýìåíï êáé
óôçí ü÷èç äýï óáíßäåò ãéá íá äéåõêïëýíåé
ôçí åðéâßâáóç ôùí ôáîéäéùôþí.
— Ãéáôß äåí áíåâáßíåéò êõñßá; ñþôçóå ï
ãÝñïò âëÝðïíôáò ôçí Íôüíá ËÜïõñá íá ìçí
êéíåßôáé êáé íá ìç ìéëÜ.
Ç Íôüíá ËÜïõñá óçêþèçêå ìç÷áíéêÜ êáé
101
áêïëïýèçóå ôï ãÝñï ðïõ ôç âïÞèçóå í’ áíÝ-

âåé. Ãéáôß áíÝâáéíå; Ãéáôß ðåñíïýóå ôï ðïôÜ-
ìé; Äå óêÝöôçêå, äåí Ýêñéíå ôéò ðñÜîåéò ôçò.
Ôï ðíåýìá ôçò åß÷å åðçñåáóèåß ôüóï ðïõ
ôþñá Ýìåíå áäñáíÝò, ó÷åäüí áêßíçôï ó’ Ýíá
óçìåßï. Åêåßíïò Þôáí ï ãéïò ôçò.
Êáé ëßãï ëßãï áéóèáíüôáí ìÝóá ôçò êÜôé
íá óâÞíåé, íá ÷Üíåôáé. Ýíéùèå ìåò óôï ìõáëü
ôçò óéãÜ óéãÜ íá äçìéïõñãåßôáé Ýíá ìåãÜëï
êåíü. Äåí êáôáëÜâáéíå ðéá ôßðïôå. ¸âëåðå,
Üêïõãå óáí óå üíåéñï.
¼ôáí ï ðñùôüôïêïò ôïõ Ëïýêá Þñèå êï-
íôÜ ôçò íá ôçò æçôÞóåé ôï áíôßôéìï ôïõ ðåñÜ-
óìáôïò, ðñéí ç âÜñêá áðïìáêñõíèåß áðü
ôçí ü÷èç, äåí êáôÜëáâå. Ôï áãüñé êïõäïýíé-
æå óôç ÷ïýöôá ôïõ ôá êÝñìáôá ðïõ Ýëáâå á-
ðü Ýíáí áðü ôïõò ôáîéäéþôåò êáé åðáíáëÜì-
âáíå ôçí åñþôçóç ðéï öùíá÷ôÜ, ðéóôåýï-
íôáò ðùò ç êõñßá Þôáí êïõöÞ áðü ôá ãçñá-
ôåéÜ.
¼ôáí áõôÞ åßäå ôïõò Üëëïõò äõï Üíôñåò
íá âÜæïõí ôï ÷Ýñé óôçí ôóÝðç êáé íá ðëçñþ-
íïõí, ìéìÞèçêå ôçí êßíçóÞ ôïõò, îáíáâñß-
óêïíôáò ôïí åáõôü ôçò. ¸äùóå üìùò ðåñéó-
102
óüôåñï áð’ üóï Ýðñåðå.

Ôï áãüñé èÝëçóå íá ôçò äþóåé íá êáôáëÜ-
âåé üôé äåí ìðïñïýóå íá ôçò åðéóôñÝøåé ôá
ñÝóôá, åðåéäÞ äåí åß÷å. ÁõôÞ äåí êáôÜëáâå
êáé ôï áãüñé êñÜôçóå üëá ôá ÷ñÞìáôá ìå
ìéá ãêñéìÜôóá äéáâïëéÜò. Ïé ðáñáâñéóêü-
ìåíïé ÷áìïãÝëáóáí ì’ åêåßíï ôï ðïíçñü ÷á-
ìüãåëï ðïõ Ý÷ïõí ïé ÷ùñéÜôåò üôáí åîáðá-
ôïýí êÜðïéïí.
ÊÜðïéïò åßðå:
— ÐÜìå;
Ï Ëïýêá, ðïõ ìÝ÷ñé åêåßíç ôç óôéãìÞ åß÷å
óôñáììÝíç ôçí ðñïóï÷Þ ôïõ óôï óÞêùìá
ôçò Üãêõñáò, Ýóðñùîå ôç âÜñêá ðïõ ãëß-
óôñçóå áðáëÜ ðÜíù óôï íåñü ðïõ ðÜöëáæå.
Ç ü÷èç Ýìïéáæå í’ áðïìáêñýíåôáé ìå ôá êá-
ëÜìéá êáé ôéò ëåýêåò ôçò êáé íá êõñôþíåé óáí
äñåðÜíé. Ï Þëéïò Ýêáéãå üëï ôï ðïôÜìé, ãÝñ-
íïíôáò ìüëéò ðñïò ôç äýóç áð’ üðïõ áíáäý-
ïíôáí ìåíåîåäÝíéïé áôìïß. Óôçí ü÷èç ôþñá
äéáêñßíïíôáí ìéá ïìÜäá áíèñþðùí ðïõ ÷åé-
ñïíïìïýóáí. ¹ôáí ïé æçôéÜíïé ðïõ åß÷áí
ðÝóåé ðÜíù óôïí çëßèéï. Ðüôå ðüôå ï áÝñáò
Ýöåñíå êïõñÝëéá áðü ëÝîåéò êáé ãÝëéá üìïéá
103
ìå ôáñáãìÝíá êýìáôá.
Ïé êùðçëÜôåò, ìå ãõìíü ôï ðÜíù ìÝñïò
ôïõ êïñìéïý, ôñáâïýóáí êïõðß ìå ìåãÜëç
äýíáìç ãéá íá îåðåñÜóïõí ôï ñåýìá. Ç
Íôüíá ËÜïõñá Ýâëåðå ôï êïñìß ôïõ Ëïýêá,
ìáõñéóìÝíï, üðïõ äéáêñßíïíôáí ïé ðëåõñÝò
ôïõ êáé áð’ üðïõ Ýôñå÷å ðïôÜìé ï éäñþôáò.
Ôá ìÜôéá ôïõ Þôáí áðëáíÞ, åëáöñÜ äéá-
óôáëìÝíá, ãåìÜôá çëéèéüôçôá.
¸íáò áðü ôïõò ôáîéäéþôåò áíÞããåéëå,
ðáßñíïíôáò êÜôù áðü ôïí ðÜãêï ôá ðñÜãìá-
ôÜ ôïõ:
— ÖôÜóáìå.
Ï Ëïýêá Üñðáîå ôçí Üãêõñá êáé ôçí ðÝ-
ôáîå óôçí ü÷èç. Ôï ñåýìá ðáñÝóõñå ôç âÜñ-
êá óå áðüóôáóç üóï ôï ìÞêïò ôïõ ó÷ïéíéïý
ðïõ ôç óõãêñáôïýóå, ìåôÜ óôáìÜôçóå ì’ Ýíá
áðüôïìï ôñÜâçãìá. Ïé ôáîéäéþôåò ì’ Ýíá
ðÞäçìá âñÝèçêáí óôçí îçñÜ êáé âïÞèçóáí
Þñåìá ôç ãçñáéÜ êõñßá. Êáôüðéí ðÞñáí ðÜ-
ëé ôï äñüìï.
Ó’ åêåßíï ôï ìÝñïò ôá ÷ùñÜöéá Þôáí áìðå-
ëþíåò. Ô’ áìðÝëéá, ìéêñÜ êáé êá÷åêôéêÜ,
ðñáóßíéæáí óå ãñáììÝò. Åäþ êé åêåß ìåñéêÜ
104
äÝíôñá äéÝêïðôáí ôï åðßðåäï ôçò ðåäéÜäáò

ìå ôá óôñïããõëÜ ôïõò ó÷Þìáôá.
Ç Íôüíá ËÜïõñá âñÝèçêå ìüíç, ÷áìÝíç,
ó’ åêåßíç ôçí ü÷èç ÷ùñßò óêéá, ìçí Ý÷ïíôáò
ðéá óõíåßäçóç ôïõ åáõôïý ôçò ðáñÜ ìüíï
ìÝóá áðü ôïõò óõíå÷åßò ÷ôýðïõò ôùí áñôç-
ñéþí ôçò, ìÝóá áðü Ýíáí õðüêùöï êáé åêêù-
öáíôéêü óõíÜìá èüñõâï ðïõ ðëçììýñéæå ô’
áöôéÜ ôçò. Ôï Ýäáöïò õðï÷ùñïýóå êÜôù á-
ðü ôá ðüäéá ôçò êé Ýìïéáæå íá âõèßæåôáé óå
êÜèå âÞìá ìÝóá óå ëÜóðç Þ óå Üììï. ¼ëá
ãýñù ôçò óôñéöïãýñéæáí êáé ÷Üíïíôáí. êáèå-
ôß, áêüìç êáé ç ýðáñîÞ ôçò, ðñüâáëëáí
ìðñïóôÜ ôçò èïëÜ, ìáêñéíÜ, îå÷áóìÝíá, ôå-
ëåéùìÝíá ãéá ðÜíôá. ÓÜëåõå ï íïõò ôçò. Áíôß-
êñéóå îáöíéêÜ áíèñþðïõò, óðßôéá, Ýíáí Üë-
ëï ôüðï, Ýíáí Üëëï ïõñáíü. ¸ðåóå ðÜíù ó’
Ýíá äÝíôñï, óêüíôáøå óå ìéá ðÝôñá. îáíáóç-
êþèçêå. Êáé ôï ôáëáßðùñï, åîáóèåíçìÝíï
êïñìß ôçò ôñÝêëéæå ìå êéíÞóåéò öïâåñÝò êáé
ôáõôü÷ñïíá áóôåßåò. Óáí ôá Üóðñá ìáëëéÜ
ôçò üìùò äåí Üóôñáöôå ôñéãýñù ôßðïôå êÜôù
áðü ôï äõíáôü Þëéï.
Ïé æçôéÜíïé, ôþñá, áðü ôçí Üëëç ü÷èç ðå-
105
ñéãåëþíôáò ôïí çëßèéï ôïí åß÷áí ðáñáêéíÞ-

óåé íá äéáó÷ßóåé êïëõìðþíôáò ôï ðïôÜìé êáé
íá öôÜóåé ôç ãõíáßêá ãéá íá ôïõ äþóåé åëåç-
ìïóýíç. Ôïí åß÷áí óðñþîåé ìåò óôï íåñü, á-
öïý ðñïçãïõìÝíùò ôïõ Ýâãáëáí ôá êïõñÝ-
ëéá. Êáé ï çëßèéïò êïëõìðïýóå óáí óêõëß,
ìÝóá áðü ôéò ðåôñéÝò ðïõ ôïõ Ýñé÷íáí óáí
âñï÷Þ ãéá íá ôïí åìðïäßóïõí íá ãõñßóåé ðß-
óù. Ïé ðáñáìïñöùìÝíïé åêåßíïé Üíèñùðïé
óöýñéæáí êáé ïýñëéáæáí, äéáóêåäÜæïíôáò ìå
ôçí áãñéüôçôÜ ôïõò. Êáèþò ôï ñåýìá ðáñÝ-
óåñíå ôïí çëßèéï, áõôïß óÝñíïíôáí êáôÜ ìÞ-
êïò ôçò ü÷èçò åîáãñéùìÝíïé.
— Ðíßîïõ! Ðíßîïõ!
Ï çëßèéïò, ìå áðåãíùóìÝíåò ðñïóðÜ-
èåéåò, Ýöôáóå óôçí áðÝíáíôé ü÷èç. Êáé ãõ-
ìíüò üðùò Þôáí, áöïý ìáæß ìå ôï ëïãéêü ôïý
Ýëåéðå êáé ôï áßóèçìá ôçò íôñïðÞò, Üñ÷éóå
íá ðñï÷ùñÜ ðñïò ôç ãõíáßêá, âáäßæïíôáò
ëïîÜ, üðùò ôï óõíÞèéæå, áðëþíïíôáò êÜèå
ôüóï ôï ÷Ýñé ôïõ.
Ç óáëåìÝíç, ìüëéò áíáóçêþèçêå, ôïí åß-
äå êáé ìå ìéá êßíçóç öñßêçò êáé ìå äéáðåñá-
óôéêÞ öùíÞ Üñ÷éóå íá ôñÝ÷åé ðñïò ôï ðïôÜ-
106
ìé. ¹îåñå ôé Ýêáíå; ¹èåëå íá ðåèÜíåé; Ôé

óêåöôüôáí åêåßíç ôç óôéãìÞ;
ÖèÜíïíôáò óôï Ýó÷áôï üñéï ôçò îçñÜò, Ý-
ðåóå óôï íåñü. Ôï íåñü ðÜöëáóå êáé Ýêëåé-
óå áñãÜ áðü åðÜíù ôçò ó÷çìáôßæïíôáò ðïë-
ëïýò ïìüêåíôñïõò êýêëïõò ðïõ îåêéíïýóáí
áðü ôï óçìåßï ôçò ðôþóçò êáé ðëÜôáéíáí ìå
åëáöñïýò öùôåéíïýò êõìáôéóìïýò ìÝ÷ñé ðïõ
Ýóâçóáí.
Ïé æçôéÜíïé áðü ôçí Üëëç ü÷èç öþíáæáí
ðñïò ìéá âÜñêá ðïõ áðïìáêñõíüôáí:
— Ååå, Ëïýêá! Ååå Ëïýêá Ìáñßíïïï!
Êáé Ýôñå÷áí ðñïò ôï óðßôé ìå ôéò ëåýêåò íá
öÝñïõí ôçí åßäçóç.
Ôüôå, ìüëéò ðëçñïöïñÞèçêå ôï ãåãïíüò, ï
Ëïýêá Ýóðñùîå ôç âÜñêá ðñïò ôï ìÝñïò ðïõ
ôïõ Ýäåé÷íáí êáé öþíáîå ôï Ëá Ìáñôßíá ðïõ
ðÞãáéíå Þñåìá ìå ôç âÜñêá ôïõ áêïëïõèþ-
íôáò ôï ñåýìá.
Åßðå ï Ëïýêá:
— Åßíáé ìéá ðíéãìÝíç åêåß êÜôù.
Äåí ìðÞêå óôïí êüðï íá äéçãçèåß ôï ãåãï-
íüò êáé íá ìéëÞóåé ãéá ôï ðñüóùðï, áöïý
äåí ôïõ Üñåóáí ôá ðïëëÜ ëüãéá.
107
Ïé äõï åñãÜôåò ôïõ ðïôáìïý Ýíùóáí ôéò

âÜñêåò ôïõò êáé êùðçëáôïýóáí Þñåìá.
Åßðå ï Ëá Ìáñôßíá:
— Äïêßìáóåò ôï ãéïìáôÜñé ôïõ Êéáêéïý;
¸íá ðñÜìá!..
Êáé Ýêáíå ìéá ÷åéñïíïìßá ðïõ Ýäåé÷íå ôçí
åîáéñåôéêÞ ðïéüôçôá ôïõ ðïôïý.
Ï Ëïýêá áðÜíôçóå:
— ¼÷é áêüìç.
Åßðå ï Ëá Ìáñôßíá:
— ÈÝëåéò ìéá ãïõëéÜ;
— Íáé.
Ï Ëá Ìáñôßíá:
— ÌåôÜ. Ìáò ðåñéìÝíåé ï ÃéáíÜíôæåëï.
Ï Ëïýêá:
— ÅíôÜîåé.
¸öôáóáí åðß ôüðïõ. Ï çëßèéïò, ðïõ èá
ìðïñïýóå êáëýôåñá íá ôïõò äåßîåé ôï óç-
ìåßï, ôï åß÷å óêÜóåé êáé ìÝóá óôïõò áìðåëþ-
íåò ôïí Ýðéáóå êñßóç åðéëçøßáò. Óôçí Üëëç
ü÷èç ïé ðåñßåñãïé Üñ÷éóáí íá ìáæåýïíôáé.
Ï Ëïýêá åßðå óôï óýíôñïöü ôïõ:
— ÓôáìÜôçóå ôç âÜñêá óïõ êáé ðÞäá óôç
108
äéêÞ ìïõ. Ï Ýíáò èá ôñáâÜåé êïõðß êé ï Üë-

ëïò èá øÜ÷íåé.
¸ôóé êé Ýêáíå ï Ëá Ìáñôßíá. Êùðçëáôïý-
óå ðÜíù êÜôù êáìéÜ åéêïóáñéÜ ìÝôñá êáé ï
Ëïýêá Ýøá÷íå ôï âõèü ì’ Ýíá ìáêñý êïíôÜ-
ñé. ÊÜèå öïñÜ ðïõ ï Ëïýêá óõíáíôïýóå êÜ-
ðïéá áíôßóôáóç ìïõñìïýñéæå:
— Íá!
¸ðåöôå üìùò ðÜíôá Ýîù. Óôï ôÝëïò, ýóôå-
ñá áðü ðïëý øÜîéìï, ï Ëïýêá åßðå:
— ÁõôÞ ôç öïñÜ ôç âñÞêá.
Êáé óêýâïíôáò ìå ëõãéóìÝíá ôá ðüäéá ãéá
íá äþóåé äýíáìç, óÞêùóå áñãÜ áñãÜ ôï âÜ-
ñïò óôçí Üêñç ôïõ êïíôáñéïý. Ïé äéêÝöáëïß
ôïõ Ýôñåìáí.
Ï Ëá Ìáñôßíá ñþôçóå áöÞíïíôáò ôï êïõ-
ðß:
— ÈÝëåéò íá óå âïçèÞóù;
— Äåí åßíáé áíÜãêç.
(1902)
109
110
Ï ÃêáìðñéÝëå Íô’ Áííïýíôóéï ãåííÞèçêå óôçí Ðå-

óêÜñá óôéò 12 Ìáñôßïõ 1863 êáé ðÝèáíå óôo
Ãêáñíôüíå ôçí 1ç Ìáñôßïõ 1938.
ÊÜíåé ðïëý íùñßò ôçí åìöÜíéóÞ ôïõ óôá éôáëéêÜ
ãñÜììáôá. Óå çëéêßá ìüëéò äåêáÝîé åôþí åêäßäåé
ôçí ðñþôç ðïéçôéêÞ ôïõ óõëëïãÞ ìå ôßôëï Primo
vere, öáíåñÜ åðçñåáóìÝíïò áðü ôï ìåãÜëï Éôáëü
ðïéçôÞ ôçò åðï÷Þò ÔæïæïõÝ Êáñíôïýôóé. Ðëçèùñé-
êüò óõããñáöÝáò, èá óõíå÷ßóåé áêáôÜðáõóôá ôç ëï-
ãïôå÷íéêÞ ôïõ äñáóôçñéüôçôá ìÝ÷ñé ôï ôÝëïò ôçò æù-
Þò ôïõ, áöÞíïíôáò ðßóù ôïõ Ýíá ôåñÜóôéï Ýñãï áðü
ðïéçôéêÝò óõëëïãÝò, äéçãÞìáôá, ìõèéóôïñÞìáôá êáé
èåáôñéêÜ Ýñãá.
Ìå ôçí ðïëõôÜñá÷ç æùÞ ôïõ, ôïõò èõåëëþäåéò Ý-
ñùôÝò ôïõ, áëëÜ êáé ôï áíáìöéóâÞôçôï ôáëÝíôï ôïõ
êáôáöÝñíåé íá âñßóêåôáé ðÜíôá óôçí åðéêáéñüôçôá
111
êáé íá ðñùôáãùíéóôåß óôçí éôáëéêÞ ëïãïôå÷íéêÞ

óêçíÞ ôùí áñ÷þí ôïõ áéþíá ìáò. Åðéæçôåß ôç äüîá
êáé ôï ìåãáëåßï ìå êÜèå ôñüðï. ÌáèçôÞò ôïõ ãõ-
ìíáóßïõ áêüìç, ôçí þñá ðïõ êÜíïõí ôçí åìöÜíéóÞ
ôïõò ôá ðñþôá ôïõ ðïéÞìáôá, ãñÜöåé óôïí ðáôÝñá
ôïõ: «Ìïõ áñÝóåé ï Ýðáéíïò, åðåéäÞ îÝñù üôé ÷áßñå-
óôå ìå ôïõò åðáßíïõò ìïõ. ìïõ áñÝóåé ç äüîá, åðåé-
äÞ îÝñù ôçí áãáëëßáóç ðïõ èá íéþóåôå üôáí ìÜèå-
ôå ðùò äïîÜóôçêå ôï üíïìÜ ìïõ». Ðïëý åýóôï÷á,
êáôÜ ôç ãíþìç ìáò, ï Êþóôáò ÏõñÜíçò ðáñáôçñåß:
«¼,ôé áãÜðçóå ðéï óôáèåñÜ óôç æùÞ ôïõ Þôáí áõôÞ
(ç Äüîá). Äåí Üöçóå íá Ýëèåé ìüíç ôçò ó’ áõôüí. ¸-
ôñåîå ðßóù ôçò, ôç æÞôçóå ìå äéÜöïñïõò ôñüðïõò —
êáé üëïé ïé ôñüðïé åßôáí êáëïß ãé’ áõôüí. ÄåêáåííéÜ
÷ñïíþí Þîåñå ôüóï êáëÜ íá ôçí êõíçãÜåé, þóôå üëç
ç Ñþìç ìéëïýóå ãé’ áõôüí. ÁëëÜ ï Íô’ Áííïýíôóéï,
êáé ôüôå êáé áñãüôåñá áêüìá, Ýêáíå ìéá ðáñÜäïîç
óýã÷õóç. Ýðáéñíå ãéá äüîá ôç öÞìç...». Ç öÞìç
ôïõ öôÜíåé óôï æåíßè êáôÜ ôçí ðåñßïäï ôïõ öáóéóìïý
üôáí ï âáóéëéÜò ôçò Éôáëßáò ìå ôçí ðñïôñïðÞ ôïõ
Ìïõóïëßíé ôïí áíáêÞñõîå Ðñßãêéðá ôïõ Ìïíôåíå-
âüæï. Ï ßäéïò ï äéêôÜôïñáò äßíåé åíôïëÞ íá äçìï-
óéåõèïýí ôá ¢ðáíôÜ ôïõ, ôçí Ýêäïóç ôùí ïðïßùí å-
ðéìåëåßôáé ï ßäéïò ï Íô’ Áííïýíôóéï, êáé ôïõ ðáñÝ-
112
÷åé ãéá ìüíéìç äéáìïíÞ ôçí ðïëõôåëÞ âßëá ôïõ Êáñ-

íéÜêï óôéò ü÷èåò ôçò ëßìíçò ÃêÜñíôá.
Ðßóù áðü ôçí ðïëõêýìáíôç æùÞ ôïõ êáé ôéò ðíåõ-
ìáôéêÝò êáé êáëëéôå÷íéêÝò ôïõ áíçóõ÷ßåò êáé áíáæç-
ôÞóåéò, üðùò åêöñÜæïíôáé óôï Ýñãï ôïõ, õðÜñ÷åé ôï
éäåïëïãéêü öüíôï ðïõ êõñéáñ÷ïýóå óå ìéá ìåãÜëç
ìåñßäá ôùí äéáíïïõìÝíùí ôçò åðï÷Þò ôïõ, ìéá åðï-
÷Þ ðïõ ôç ÷áñáêôçñßæåé ìéá Ýíôïíç êïéíùíéêÞ êéíç-
ôéêüôçôá ìå ôçí Ýíôáóç êáé åðÝêôáóç ôçò åêâéïìç-
÷Üíéóçò êáé ôçí Üíïäï óôï ðñïóêÞíéï ôçò åñãáôéêÞò
ôÜîçò. Äéáíïïýìåíïé óáí ôïí Íô’ Áííïýíôóéï íéþ-
èïõí ìéáí Ýíôïíç áðÝ÷èåéá ãéá ôï èåôéêéóìü êáé ôçí
ôå÷íïëïãéêÞ åîÝëéîç, êáèþò êáé ãéá ôç äçìïêñáôßá
ðïõ óôï èåóìéêü åðßðåäï ôïõò õðïóôçñßæåé. Óôç èÝ-
óç ôïõò áíôéðáñáèÝôïõí ôçí ÏìïñöéÜ, ôçí ÔÝ÷íç,
ôçí ¸êöñáóç. Ðåñéöñïíïýí êáé öïâïýíôáé óõíÜìá
ôéò ìÜæåò, ðïõ äéåêäéêïýí ôþñá ðñùôáãùíéóôéêü ñü-
ëï óôï éóôïñéêü ãßãíåóèáé, êáé áíÜãïõí óáí ýøéóôï
éäáíéêü ôïí íéôóåúêü õðåñÜíèñùðï.
Ìå åêöñáóôéêÜ ìÝóá ðïõ ôá ÷áñáêôçñßæïõí ôï
ðëïýóéï êáé óõ÷íÜ åîåæçôçìÝíï ëåîéëüãéï êáé ïé ðå-
ñßôå÷íåò êáé êïìøÝò öñÜóåéò, êáôïñèþíåé ï Íô’ Áí-
íïýíôóéï íá äçìéïõñãåß óôá Ýñãá ôïõ óõíáéóèçìáôé-
êÜ Ýíôïíá öïñôéóìÝíåò êáôáóôÜóåéò, üðùò óôá äéç-
113
ãÞìáôá ðïõ ðåñéëáìâÜíïíôáé óôï ôïìßäéï áõôü. Ôá

äéçãÞìáôá áõôÜ äçìïóéåýïíôáé áñ÷éêÜ óå äéÜöïñåò
óõëëïãÝò êáé ôï 1902 óõãêåíôñþíïíôáé ôåëéêÜ, ìá-
æß ìå Üëëá äåêáôÝóóåñá, ó’ Ýíáí ôüìï ìå ôßôëï Le
novelle della Pescara. Åßíáé åðçñåáóìÝíá áðü ôï
âåñéóìü êáé ìåñéêÜ ìÜëéóôá áðü áõôÜ ï Íô’ Áííïý-
íôóéï ôá åìðíåýóôçêå áðü Ýñãá Üëëùí óõããñáöÝùí.
ÖÝñíïõí üëá, ùóôüóï, ôç óöñáãßäá ôïõ äçìéïõñãïý
ôïõò ìå ôá Ýíôïíá ðÜèç ðïõ ðåñéãñÜöïõí êáé ôçí
ðåñéöñüíçóç ðñïò ôéò ìÜæåò ðïõ äåß÷íïõí.
Ï êáëýôåñïò Íô’ Áííïýíôóéï, ðéóôåýïõìå, âñß-
óêåôáé óôá ðïéçôéêÜ ôïõ Ýñãá. Åßíáé êáôÜ âÜóç Ý-
íáò ëõñéêüò ðïéçôÞò, áéóèáíôéêüò, ìå ìéá åõáéóèç-
óßá éêáíÞ íá áíé÷íåýåé ëåðôÝò êáôáóôÜóåéò êáé áé-
óèÞìáôá êáé íá ôéò ìåôáôñÝðåé ìå ôç äýíáìç ôïõ
ëüãïõ óå ìáãéêÝò åéêüíåò.
Ôá óçìáíôéêüôåñá Ýñãá ôïõ åßíáé ôá áêüëïõèá:
Á ´ Ðïßçóç
Primo vere (1879-1880), Canto novo (1882),
Intermezzo di rime (1884), Elegie romane (1892),
Laudi del cielo del mare della terra e degli eroi
(1903-1918).
114
B ´ ÐåæÜ
Il piacere (1889), Giovanni Episcopo (1892),
L’Innocente (1892), Trionfo della morte (1894),
Le novelle della Pescara (1902), Forse che si forse
che no (1910), Notturno (1921), Libro segreto
(1935).
Ã ´ ÈÝáôñï.
Figlia di Iorio (1904), Parisina (1912).
×ñßóôïò Ã. Áëåîáíäñßäçò
115
116
ðåñéå÷üìåíá
Ïé åéäùëïëÜôñåò 7
Ï èÜíáôïò ôïõ Äïýêá ôçò ÏöÝíáò 39
Ï ðåñáôÜñçò 69
ÃêáìðñéÝëå Íô’ Áííïýíôóéï 111
117
118
ÓÅÉÑÁ: ÎÅÍÏÉ ÊËÁÓÉÊÏÉ
Íôåíß Íôéíôåñü, Áõôü äåí åßíáé ìýèïò
Äýï áíôßèåôåò åñùôéêÝò éóôïñßåò
Ãéá ôéò íïèåõìÝíåò åñùôéêÝò ïñìÝò áíáæçôÞóôå ôéò
õðïëïãßóôñéåò ãõíáßêåò êáé ôïõò óêëçñïýò Üíôñåò
(Á´ Ýêäïóç 1998, óó. 76) ISBN 960-7131-66-5
Óôï âùìü ôùí åðéäéþîåþí ìáò èõóéÜæïõìå ôá æùôéêüôåñá åñù-

ôéêÜ óõíáéóèÞìáôÜ ìáò. ÁõôÞ ç «íüèåõóç ôùí öõóéêþí ïñÝîåùí»
ìáò êÜíåé ìéêñïðñåðåßò êáé êáêüøõ÷ïõò.
Ó’ áõôü ôï óýíôïìï Ýñãï ôïõ, ï ìåãÜëïò ÃÜëëïò åãêõêëïðáé-
äéóôÞò êáé öéëüóïöïò Íôåíß Íôéíôåñü äéçãåßôáé äýï áíôßèåôåò
åñùôéêÝò éóôïñßåò ãéá íá êÜíåé öáíåñü üôé ç êïéíùíßá ìáò åßíáé
÷þñïò ðáíïõñãßáò, óêëçñüôçôáò êáé èëßøçò, üôé ðñïóáñìüæïõìå
ôç óõìðåñéöïñÜ ìáò áíÜëïãá ìå ôéò áðáéôÞóåéò ôùí Üëëùí êáé
åéò âÜñïò ôùí ðñáãìáôéêþí ìáò áíáãêþí.
Óôçí ðñþôç éóôïñßá, ìéá õðïëïãßóôñéá ãõíáßêá åêìåôáëëåý-
åôáé ìÝ÷ñé èáíÜôïõ Ýíáí áöïóéùìÝíï ó’ áõôÞí Üíôñá. Óôç äåý-
ôåñç éóôïñßá, Ýíáò óêëçñüò Üíôñáò ÷ñçóéìïðïéåß ìéá áöïóéù-
ìÝíç ó’ áõôüí ãõíáßêá ìÝ÷ñé íá ðåôý÷åé ôéò êïéíùíéêÝò ôïõ åðé-
äéþîåéò êáé óôç óõíÝ÷åéá ôçí åãêáôáëåßðåé.
Ï Íôéíôåñü ìÜò èõìßæåé üôé êáé ïé óþöñïíåò áíÜìåóÜ ìáò
Ý÷ïõìå êÜðïéá óôéãìÞ áãáðÞóåé áðåëðéóìÝíá Ýíáí Üíèñùðï ãéá
ôïí ïðïßï îÝñïõìå üôé äåí áîßæåé ôá óõíáéóèÞìáôÜ ìáò.
119
120

Gabriele D&#39; Annunzio + Ο Θάνατος Του Δούκα Της Οφένα

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Gabriele D&#39; Annunzio + Ο Θάνατος Του Δούκα Της Οφένα

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Ï èÜíáôïò ôïõ Äïýêá ôçò ÏöÝíá

Óôçí ßäéá óåéñÜ

Copyright © 2000 Åêäüóåéò Ðåñßðëïõò

ÄÉÅÕÈÕÍÓÇ ÅÊÄÏÓÅÙÍ: ÄÉÏÍÕÓÇÓ ÂÉÔÓÏÓ

ÌåôÜöñáóç: ×ñßóôïò Ã. Áëåîáíäñßäçò

Ï èÜíáôïò ôïõ Äïýêá ôçò ÏöÝíá

Ç ìåãÜëç áììþäçò ðëáôåßá Ýëáìðå óáí

ôçí ðëáôåßá ïìÜäåò áíôñþí êáé ãõíáéêþí

êéü, öáëáêñüò óôçí êïñõöÞ ôïõ êñáíßïõ, ìå

íïõò ôïõò áíÞóõ÷ïõò áíèñþðïõò.

Ç ÌÅÃÁËÇ ÐÏÑÖÕÑÅÍÉÁ ÅÊÔÁÓÇ áíÝâáéíå áñ-

óçò áíÜìåóá óôá öõëëþìáôá. ÓìÞíç ÷åëéäï-

ðéæüôáí óôïí áÝñá, áíÜìåóá óôïí Ýíá ÷ôýðï

* Ó.ô.Ì.: ¼ðùò êáôáäå÷èåßò ßíá ðáñÜó÷åéò ôçí ãáëÞíçí ôïõ

¸ôñå÷áí äÜêñõá áð’ üëá ôá ìÜôéá êáé ìÝóá

èþò ï ÉÜêùâïò êáé ïé Üëëïé ðëçóßáóáí, ôï

Ç ÈËÉÂÅÑÇ ÅÉÄÇÓÇ äéáäüèçêå óáí áóôñáðÞ.

ìÝóç ôïõ ìåôþðïõ, ì’ Ýíá áöôß ó÷éóìÝíï, ìå

íåáñüò ðñüóöåñå ìéá íåñïêïëïêýèá ãåìÜôç

óôüìá óå óôüìá. Êáé, êÜôù áðü ôçí ôñáãéêÞ

¸ìåíå îáðëùìÝíïò áíÜóêåëá, ìå ôá ìÜ-

âåé åðÜíù, Ýðåóå óôá ðüäéá ôïõ ãéïõ ôçò, ìå

Ðïéïò óå ôñáõìÜôéóå; Ìßëá! Ìßëá!

áðü ôï óôüìá åêåßíïõ ðïõ ðÝèáéíå.

ÊÁÉ Ç ÖÁËÁÃÃÁ, áñìáôùìÝíç ìå äñåðÜíéá,

ìðáëéæüôáí øçëÜ, êïéôÜæïíôáò ìðñïóôÜ

íåñÜ ôïõ ðïôáìïý, êáèþò ôá äéÝó÷éæå, óêüñ-

íôñùìÝíïé ãýñù áðü ôïí ¢ãéï ÐáíôåëåÞìï-

ëç êüóóá ðÜíù áðü ôá êåöÜëéá üëùí. ÐÞ-

Ýíáí ïõñáíü ðïõ åß÷å ôï ÷ñþìá ôçò óêïõ-

éåñü. Êáé ìüëéò åßäå Ýíá Üíïéãìá óå ìéêñü ý-

ôïõ ðïõ Ýíéùèáí ôçí ðüñôá íá õðï÷ùñåß áñãÜ,

ÌÅÔÁ ÁÐÏ ÌÉÁ ÔÅËÅÕÔÁÉÁ ðñïóðÜèåéá ç ðüñôá

êü ôçò åêêëçóßáò áðü ôá ãåéôïíéêÜ óðßôéá ðïõ

ìáôéóìÝíïò óå ðïëëÜ ìÝñç, ÷ùñßò íá õðï÷ù-

¼ ôáí Ýöôáóå áðü ìáêñéÜ ç ðñþôç óõ-

óáí, ãñÞãïñá óáí óáÀôåò, ìÝóá óôïí êáõôü

öáêßäåò, ëßãá êüêêéíá ìáëëéÜ óôïõò êñïôÜ-

÷áñôéÜ, óôïéâáãìÝíá ðÜíù ó’ Ýíá ôñáðÝæé,

áíèñþðùí ðïõ êéíéüíôáí óáí ôá êýìáôá,

ëéá÷ôÜ ìéáò åêáôïíôÜäáò ðáëéüðáéäùí ðïõ

Ï ÄÏÕÊÁÓ ÇÑÈÅ ÔÑÅ×ÏÍÔÁÓ. ¹ôáí ëßãï ÷ëù-

ãåôáé. êáé ï ãáñìðÞò óáí íá Þôáí ðíïÞ ôçò

Áêïýóôçêáí, ðñÜãìáôé, äõíáôÜ ÷ôõðÞìá-

ÊáñëÝôôï Ãêñïýá êáé ôïí öñüíôéæå óáí åñá-

ïðëéóìÝíïé. Ï Íôïí Ëïõßôæé Üöçóå ôïí Êáñ-

ÔÏ ÐËÇÈÏÓ, ÐÑÁÃÌÁÔÉ, ïñìïýóå áíåâáßíï-

äá, êñáôïýóáí Ýíá êïíôÜñé ðïõ óôçí êïñõ-

æùÞ ôïõò; ÐÝíôå Þ Ýîé, ëéãüôåñï öïâçôóéÜ-

ôïõ Üñ÷éóáí íá ÷ôõðïýí óôï ðÜôùìá ñõèìé-

ÔÏÍ ÕÐÏÄÅ×ÔÇÊÅ ÅÍÁ äõíáôü ïõñëéá÷ôü. ÐÝ-

ñÜîåíá ôá ìÜôéá ôïõò üëï áßìá. Ï ìáýñïò

óôÞèïò êáé óôï ìÝôùðï, ôñÝêëéóå, êïýíçóå

¸íá ÷Ü÷áíï õðïäÝ÷ôçêå ôçí êïñïúäßá ôïõ

Õøþèçêå îáíÜ ç öùíÞ:

ÊÁÍÅÉÓ ÄÅÍ ÔÏËÌÇÓÅ íá îáíáêëåßóåé ôï ðá-

ðçñÝôåò åß÷áí êáôáöýãåé üëïé ó÷åäüí óôéò

ñßá. Ìåñéêïß öþíáæáí ôá ïíüìáôá åêåßíùí

ÔÇÍ ÙÑÁ ÐÏÕ Ï ÄÏÕÊÁÓ ôçò ÏöÝíá, âÝâáéïò

êïéìüíôáí ìåèõóìÝíïé óôá êÜôù äùìÜôéá.

ìå ôï óôáèåñü öýóçìá ôïõ áÝñá, ìåôá-

öëüãåò Þôáí Üðåéñåò. ó÷çìÜôéæáí ìéá ìåãÜ-

Ôþñá, êÜèå ôüóï, ïé öùíÝò ôïõ ëáïý ìå-

êüìç, ì’ åêåßíï ôï öïâåñü ðüíï ðïõ åìøõ-

Gabriele D' Annunzio + Ο Θάνατος Του Δούκα Της Οφένα

Gabriele D' Annunzio + Ο Θάνατος Του Δούκα Της Οφένα