ΣΑ ΑΙΣΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΥΟΡΜΕ΢

ΣΟΤ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗ΢ΙΑΚΟΤ ΠΟΛΕΜΟΤ 431 / 404 π. χ

Ο πρώτος εμφύλιος πόλεμος στην Ελλάδα

ΕΜΥΤΛΙΟ΢
ΠΟΛΕΜΟ΢
Ο πόλεμος
μεταξύ
ανθρώπων του
ίδιου κράτους
Για τα γεγονότα του Πελοποννησιακού
πολέμου έγραψε ο ΘΟΤΚΤΔΙΔΗ΢

«Κτῆμα ἐς αἰεί μᾶλλον

ἤ ἀγώνισμα ἐς τό
παραχρῆμα ἀκούειν
ξύγκειται».
Έγραψα την Ιστορία μου
για να μείνει αιώνιο
κτήμα των ανθρώπων
και όχι σαν έργο επίκαιρου
ανταγωνισμού για ένα
πρόχειρο ακροατήριο».
 Μαχόμενα μέρη
Δηλιακή ΢υμμαχία Πελοποννησιακή ΢υμμαχία
με ηγέτιδα πόλη την Αθήνα με ηγέτιδα πόλη την ΢πάρτη
Ισχυρή στη θάλασσα Ισχυρή στην ξηρά
Οι αντίπαλες συμμαχίες στον
Πελοποννησιακό πόλεμο
 Σα αίτια του
Πελοποννησιακού πολέμου (1)
1)Οι κακές σχέσεις μεταξύ Αθήνας και ΢πάρτης
2)Σα διαφορετικά πολιτεύματα και ο αλλιώτικος τρόπος ζωής
των δύο πόλεων

Η κλειστή και
αριστοκρατική
΢πάρτη
Σην ανοιχτή
και
Βλέπει με καχυποψία
δημοκρατική
Αθήνα
 Σα αίτια του
Πελοποννησιακού πολέμου (2)

3) Η κίνηση της Αθήνας να πουλήσει προϊόντα της

στη δυτική Ελλάδα και στην Ιταλία
4) Η οικονομική ζημιά που προκλήθηκε από την
κίνηση αυτή στους φίλους των ΢παρτιατών τους
Κορίνθιους
 Η διαφορά στη νοοτροπία των δύο πόλεων δημιουργεί
ανάμεσά τους αγεφύρωτο χάσμα και κάνει τη σύγκρουση
αναπόφευκτη
 Οι αφορμές του πολέμου (1)
1) η διαμάχη Κορίνθου και Κέρκυρας για την Επίδαμνο
και η ανάμειξη της Αθήνας σ’ αυτή, στο πλευρό της
Κέρκυρας
2) Οι Κορίνθιοι ωθούν σε αποστασία από την Αθηναϊκή
συμμαχία την Ποτίδαια (432 π. Χ.)

Επίδαμνος

Ποηίδαια
Οι αφορμές του πολέμου (2)

3)΢ε αντίποινα ο Περικλής απαγορεύει στα πλοία των

Μεγαρέων, συμμάχων της ΢πάρτης, να αγκυροβολούν
σε λιμάνια της Αθηναϊκής συμμαχίας και να
διεξάγουν εμπόριο (Κατά Μεγαρέων ψήφισμα)
΢ε συνέδριο στην ΢πάρτη, Κορίνθιοι και Μεγαρείς,
με τη συμπαράσταση και της φιλοπόλεμης
σπαρτιατικής μερίδας, ισχυρίζονται ότι ο πόλεμος
είναι η μόνη λύση
 Παρά τις προσπάθειες του ΢παρτιάτη βασιλιά
Αρχίδαμου να αποφύγει τον πόλεμο, επικρατούν ο
φιλοπόλεμοι και οι εχθροπραξίες ξεκινούν το 431 π.Χ
 Ο βασιλιάς
Αρχίδαμος σε μια
ύστατη προσπάθεια
να αποφευχθεί ο
πόλεμος στέλνει
απεσταλμένο στην
Αθήνα, τον
Μελήσιππο, τον
οποίο οι Αθηναίοι
διώχνουν χωρίς καν
να τον ακούσουν
 «ἥδε ἡ ἡμέρα τοῖς
Ἕλλησι μεγάλων κακῶν ἄρξει»

Η μέρα η ζημερινή είναι η αρτή

μεγάλων κακών για ηοσς
Έλληνες

Ο Μελήσιππος υεύγει προυητεύοντας

την αρτή μιας μεγάλης σσμυοράς για
τοσς Έλληνες

ΜΕΛΗΣΙΠΠΟΣ
 Ο Πελοποννησιακός πόλεμος
χωρίζεται σε τρεις φάσεις

Ο
Αρχιδάμειος ΢ικελική
Δεκελεικός
πόλεμος εκστρατεία
πολεμος
431-421 π.Χ 415-413 π.Χ
413-411 π.Χ

Ο πόλεμος κράτησε 27 χρόνια

1.ΑΡΦΙΔΑΜΕΙΟ΢ ΠΟΛΕΜΟ΢
431-421 π .Φ
2. ΢ΙΚΕΛΙΚΗ ΕΚ΢ΣΡΑΣΕΙΑ
415-413 π.Φ
Ο Δεκελεικός πόλεμος
413-411 π.Φ
 ΣΑ ΠΡΩΣΑ ΕΣΗ ΣΟΤ
ΠΟΛΕΜΟΤ
• Οι Θηβαίοι εισβάλλουν στην
Πλάταια, σύμμαχο της Αθήνας
• Ο πελοποννησιακός στρατός λεηλατεί την
ύπαιθρο της Αττικής και ο πληθυσμός της
αναγκάζεται να καταφύγει μέσα στην
οχυρωμένη πόλη

1.
 Σα Μακρά τείχη: μεγάλο οχυρωματικό έργο που περιέβαλλε
Αθήνα και Πειραιά και μεταμόρφωνε ουσιαστικά τις δυο πόλεις σε
απόρθητο τεχνητό νησί.
Ένας αστάθμητος παράγοντας, όμως, θα μεταβάλει
την ισορροπία των δυνάμεων μεταξύ
των δύο αντιμαχόμενων πλευρών.
Πρόκειται για την εκδήλωση μίας ιδιαίτερα φονικής
επιδημίας,
γνωστής ως
«μεγάλος Λοιμός της Αθήνας»,
που θα ξεσπάσει το δεύτερο χρόνο του
πολέμου

2.
Ανάμεσα στα χιλιάδες θύματα του λοιμού
βρίσκεται και ο Περικλής ο οποίος
πεθαίνει το 429 π. Χ.
• Έτσι η Αθήνα στερήθηκε το μεγάλο
της ηγέτη, τη στιγμή που τον
χρειαζόταν περισσότερο από κάθε
άλλη φορά.
• Ισάξιος διάδοχος του Περικλή δεν
υπάρχει
΢την πολιτική ζωή της Αθήνας κυριαρχούν πλέον οι
δημαγωγοί

Δημαγωγός:
Αυτός που έχει την
ικανότητα να
καθοδηγεί και να
παρασύρει τα πλήθη
 Η αποστασία της Λέσβου

oΓια να αντιμετωπίσει τις

σπαρτιατικές επιδρομές,
η Αθήνα πιέζει οικονομικά
τους συμμάχους
oΗ συμπεριφορά των
Αθηναίων προκαλεί
εξεγέρσεις
oΗ Λέσβος πρωτοστατεί
και η αποστασία
καταπνίγεται με
αγριότητα από τους
Αθηναίους 3.
Η κατάληψη της ΢φακτηρίας

Σο 425 π.Χ. οι Αθηναίοι

καταλαμβάνουν το νησί
΢φακτηρία στην Πύλο και
συλλαμβάνουν πολλούς
΢παρτιάτες.
Η ΢πάρτη προτείνει ειρήνη,
προκειμένου να πετύχει την
απελευθέρωση των
αιχμαλώτων, την οποία
απορρίπτει η Αθήνα.

4.
 Ο πόλεμος στη Μακεδονία
Οι ΢παρτιάτες μεταφέρουν
τον πόλεμο στη Μακεδονία
Ο στρατηγός Βρασίδας με
το στρατό του, φτάνει στη
Χαλκιδική και
καταλαμβάνει την
Αμφίπολη
Οι Αθηναίοι στέλνουν
στρατό στη Χαλκιδική , με
αρχηγό τον Κλέωνα
΢ε μάχη κοντά στην
Αμφίπολη σκοτώνονται και
οι δυο στρατηγοί, Βρασίδας
και Κλέωνας
 Μετά το θάνατο των δύο ηγετών, ο
πόλεμος που σχεδόν μετά 10 χρόνια είχε
φτάσει σε αδιέξοδο, έδειχνε να πλησιάζει
στο τέλος του
• Με πρωταγωνιστή τον αρχηγό
του αριστοκρατικού κόμματος
στην Αθήνα, Νικία,
υπογράφεται ειρήνη, το 421
π.Χ, για πενήντα χρόνια, η
Νικίειος ειρήνη.
• Δυστυχώς η ειρήνη θα
διαρκέσει μόλις 6 χρόνια ΝΙΚΙΑΣ
ΣΕΛΟ΢