

 Podzielność liczb naturalnych  Dzielniki i wielokrotności liczb 

Temat: Dzielniki i wielokrotności liczb.


Przykład 1
Kubuś Puchatek zaprosił przyjaciół na przyjęcie. Przygotował 8 jabłek. Zaczął
zastanawiać się, jak można podzielić owoce.
Ojej! Jeżeli nikt nie przyjmie zaproszenia? Będę sam! Wszystkie jabłka będą dla
mnie:

8 : 1 = 8

A jeśli przyjdzie tylko Prosiaczek? Hm! Będzie nas dwóch, więc 8 : 2 = 4 –

możemy wziąć po 4 jabłka.

8 : 2 = 4

Jeżeli przyjdzie jeszcze Kłapouchy i będzie nas trzech … To trudny podział!

8 : 3 = 2 r 2 – nie da się podzielić jabłek po równo.

Jeżeli przyjdą Prosiaczek, Kłapouchy i Królik i będę jeszcze ja, to:

8 : 4 = 2 – każdy z nas weźmie po 2 całe jabłka i podział będzie sprawiedliwy.

8 : 4 = 2

https://app.wsipnet.pl/sc-173048/podreczniki/strona/141543 1/6
 Ale gdy przyjdą jeszcze oprócz nich Sowa i Kangurzyca z Maleństwem, nie będę
umiał podzielić jabłek sprawiedliwie, bo przecież nie będę ich kroił! A jak przyjdą
wszyscy, bo i Tygrysek, to:

8 : 8 = 1

Tak będzie najlepiej!

Z rozważań Kubusia Puchatka wynika, że liczbę 8 można podzielić bez reszty przez 1 , 2 , 4 i 8 .
Mówimy, że 1, 2, 4 i 8 – to dzielniki liczby 8. Możemy zapisać, np.
2 | 8 – czytamy: 2 jest dzielnikiem 8 ,

3 /| 8 – czytamy: 3 nie jest dzielnikiem liczby 8 . 3URV]Ċ]DSLVDüZ

Liczba 8 ma 4 dzielniki: 1, 2, 4, 8. ]HV]\WDFK
Mówimy także, że liczba 8 jest wielokrotnością swoich dzielników:
1, 2, 4, 8.


Przykład 2
Wypiszmy dzielniki wymienionych liczb naturalnych.

Liczba 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ...

Dzielniki liczb 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

2 2 3 2 5 2 7 2 3 2

3 4 3 4 9 5

4 6 8 10

...

https://app.wsipnet.pl/sc-173048/podreczniki/strona/141543 2/6
 Możemy odczytać, że dzielnikami liczby 6, są liczby: 1, 2, 3, 6. Dzielnikami liczby
7 są liczby 1 i 7 .

Mówimy, że liczba 6 jest wielokrotnością liczb: 1, 2, 3 i 6. Liczba 7 jest

wielokrotnością liczb 1 i 7. =DSLVDüZ]HV]\FLH
Zwróćmy uwagę, że:
=DSLVDüZ]HV]\FLH
Każda liczba, różna od 0, jest dzielnikiem liczby 0. Liczba 0 jest
wielokrotnością każdej liczby.

Liczba 1 jest dzielnikiem każdej liczby. Każda liczba jest wielokrotnością

liczby 1.

Każda liczba, różna od 0, jest swoim dzielnikiem. Każda liczba jest swoją
wielokrotnością.


Przykład 3
Wypiszmy wielokrotności liczby 4.

Przedstawmy tabelę mnożenia przez liczbę 4.

⋅ 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

4 0 4 8 12 16 20 24 28 32 36 40 44 48 52 56

Wyróżnione liczby to kolejne wielokrotności liczby 4 . Każda wielokrotność jest

wynikiem mnożenia liczby 4 przez liczbę naturalną. Kropki oznaczają, że jest
jeszcze bardzo dużo wielokrotności liczby 4 i że nie można wypisać wszystkich tak,
jak nie można wypisać wszystkich liczb naturalnych. Uwaga! Dalej będziemy
zajmować się tylko wielokrotnościami liczb naturalnych różnymi od zera.


Przykład 4
Wypiszmy liczby naturalne mniejsze od 18 i sprawdźmy, ile mają dzielników.

Liczba naturalna Dzielniki Liczba dzielników

0 1 , 2 , 3 , ... nieskończenie wiele

1 1 1

https://app.wsipnet.pl/sc-173048/podreczniki/strona/141543 3/6
 2 1 ,2 2

3 1 ,3 2

4 1 , 2, 4 3

5 1 ,5 2

6 1 , 2, 3, 6 4

7 1 ,7 2

8 1 , 2, 4, 8 4

Liczba naturalna Dzielniki Liczba dzielników

9 1 , 3, 9 3

10 1 , 2 , 5 , 10 4

11 1 , 11 2

12 1 , 2 , 3 , 4 , 6 , 12 6

13 1 , 13 2

14 1 , 2 , 7 , 14 4

15 1 , 3 , 5 , 15 4

16 1 , 2 , 4 , 8 , 16 5

17 1 , 17 2

Liczby wyróżnione w tabeli kolorem pomarańczowym mają dokładnie dwa dzielniki.

Są wielokrotnością liczby 1 i samej siebie. Takie liczby to liczby pierwsze. Liczby,
które mają więcej niż dwa dzielniki, to liczby złożone.

Poniższy schemat przedstawia podział liczb naturalnych ze względu na liczbę dzielników.

https://app.wsipnet.pl/sc-173048/podreczniki/strona/141543 4/6
 =DSLV]Z]HV]\FLH

ZADANIA DO WYKONANIA W ZESZYTACH W DNIU 2.04.2020

1. Wypisz wszystkie dzielniki liczb: 2, 4, 6, 8, 12, 9, 15, 32. Użyj symbolu |.

2. Wszystkie dzielniki liczby 28 to liczby:

A. , , , ,
1 2 4 8 28 B. , , ,
2 4 7 14 C. , , , , , ,
1 2 3 4 7 14 28

D. , , , ,
1 2 4 7 14 28 ,

3. Podaj po 5 wielokrotności każdej z liczb: 3, 11, 25.

4. Przeczytaj zdania i podaj, które są prawdziwe, a które fałszywe.

a) Liczby 1, 2, 4, 16 to wszystkie dzielniki liczby 16.

b) Dzielnikami liczby 20 są: 1, 2, 4, 5, 10, 20.
c) Prawdą jest, że: 6 | 32.
d) Liczba 1 jest dzielnikiem liczb: 23, 125 i 1050.

5. Wypisz dzielniki każdej z liczb 10 i 12. Sprawdź, czy iloczyn liczb 10 i 12 dzieli się przez
wypisane dzielniki.
6. Narysuj oś liczbową i zaznacz na niej liczby pierwsze mniejsze od 20.

https://app.wsipnet.pl/sc-173048/podreczniki/strona/141543 5/6