SNF Turk Dili Ve Edebiyat MEB Kavrama Testleri 2019

1 9.
Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
İletişim ve Dil
1. Dil, iletişimin temel ögesidir. Dil aracılığı ile insanlar duy- 4. I. Dil, bir ulusun aynasıdır; bu aynaya baktığımız zaman,
gu, düşünce ve hayallerini ifade eder ve birbirleriyle ileti- orada kendimizin en gerçek yansımasını buluruz.
şim kurarlar. Taşıdığı değerler ile bir milletin fertlerini bir II. Dili başka dillerin sözcüklerinden uzaklaştırıp temiz
arada tutan dil, geçmiş ile gelecek arasındaki en önemli tutmak; tıpkı vücudunu, vicdanını, evini, köyünü ve
köprüdür. şehrini temiz tutmak gibi ahlaki bir ödevdir.
Bu parçada dilin hangi özelliğine değinilmemiştir? III. Dili zengin olanın aklı büyük, hayali geniş mi geniş,
fikir evreni ise uçsuz bucaksız olur.
A) Canlılığına
IV. Ülkesini, yüksek istiklalini korumasını bilen Türk mil-
B) Yansıtıcılığına
leti, dilini de yabancı diller boyunduruğundan kurtar-
B) Aracı oluşuna malıdır.
C) Toplumsallığına V. Bir milletin gerçek yurdu onun dilidir, bir milleti tanı-
E) Birleştiriciliğine mak isterseniz dilinden başlamalısınız.
Numaralanmış sözler konu bakımından eşleştirildi-
MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
ğinde hangisi dışarıda kalır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

2. Dil ile - - - - arasındaki münasebeti bilen bir kimse dili tek
başına almaz. Zira dilde her kelimenin ses, şekil ve ma-
nanasını tayin eden odur. Yunus Emre’nin şiirlerinin dilini,
yazıldığı devir ve çevreden ayrı ele alamazsınız. Nitekim 5. Türkiye Türkçesinde son yıllarda özellikle televizyon,
onun eserlerinin kökleri yetiştiği topraklara sımsıkı bağlı- gazete ve İnternet başta olmak üzere çeşitli kitle iletişim
dır. araçlarının güçlü etkisiyle konuşma dilinde var olan bir-
çok unsurun yazı diline yansıtılmaya çalışıldığı görülmek-
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangi- tedir. Örneğin “- - - -” şeklindeki bir yazım bunun tipik bir
si getirilmelidir? örneğidir.
A) düşünce B) edebiyat C) insan Aşağıdaki cümlelerden hangisi bu parçadaki boşluğa
D) kültür E) iletişim getirilemez?
A) Kapıyı kitlediğimden emin değilim.

B) Zonguldak’a ne gün yağmur yağdı?
3. Maksim Gorki, fırıncı çıraklığı yıllarında, Tolstoy’un bir C) Sendeki dede yadigârı saate noldu?
hikâyesini okurken öylesine kendinden geçer ki acaba D) Terziye kaç dakkada giderim.
kâğıdın içinde efsunlu bir şey mi var diye havaya kaldırır,
E) Onlar burdan asla ayrılmazlar.
bakar. Tabi beyaz sayfa üzerinde siyah harflerden başka
bir şey görmez. Saf fırıncı çırağını etkileyen unsur ise o
ak sahife üzerinde yazılı kara harflerden başka bir şey
değildir. Harfler, seslerin işaretleridir. Kelimeler ise sesler-
6. Karın lapa lapa yağdığı anlarda bir adam alelacele ecza-
den oluşur. Yazılı veya sözlü işaretlerle, göz önünde bu-
neye girdi ve tuttuğu buruşuk kâğıdı ıslak elleriyle kalfa-
lunmayan her şeyi göz önüne getirebilir, ölüleri diriltebilir,
ya uzatıverdi. Kalfa, kâğıdı almadı; adama kaşıyla diğer
ağaçları konuşturabilirsiniz. Bu, büyü değil de nedir?
müşterileri gösterdi. Bunun üzerine adam başını eğerek
Bu parçaya verilebilecek en uygun başlık aşağıdaki- sıranın en arkasına geçti.
lerden hangisidir?
Bu parçada iletişim ögeleri ile ilgili aşağıdaki eşleştir-
A) Gorki’nin Çıraklık Yılları melerden hangisi yanlıştır?
B) Yazı Dilinin Önemi A) Adam-Gönderici
C) Dillerin Kökeni B) Eczane-Bağlam
D) Harfler ve Sözcükler C) Diğer müşteriler-Alıcı
E) Dilin Gücü D) Adamın sıraya geçmesi-Geri bildirim
E) Kalfanın mimiği-Kanal
http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
1 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
İletişim ve Dil
7. Divanu Lugati’t-Türk’ten beri Türkçe sözlüklerde örnekle- 9. Bir suna uçurdum Çıldır elinden
rine rastlanan argo, ortak dilden beslenen ancak ondan Arpaçay’ı Gars’ı geçin durnalar
ayrı olarak belirli topluluklara mensup insanların sözcük- Yoluz uğrarısa bah Gağızman’a
lere ve sözlere yeni anlamlar yükleyerek oluşturduğu hu- Fuat Bey’de bir çay için durnalar
susi bir dildir. Denebilir ki argo, dilin yaramaz çocuğudur. Bu dizelerle ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene-
Argo kullanan kişi herhangi bir sebepten dolayı iletisinin mez?
sınırlı bir kesim tarafından anlaşılmasını ister. Argo as-
lında bir başka türlü söyleme, böylece “söyleyebilme”nin A) Ağız özelliği gösteren ifadeler vardır.
yoludur. Bu yolda kimi zaman ince bir alaya kimi zaman B) Örneklemeye başvurulmuştur.
örtmeceye kimi zaman da mecaza rastlamak kaçınılmaz- C) Dil, sanatsal işlevde kullanılmıştır.
dır.
D) Devrik cümlelere yer verilmiştir.
Bu parçadan argo kavramı ile ilgili aşağıdakilerden E) Sade ve içten bir söyleyişe sahiptir.
hangisi çıkarılamaz?
A) Genel dilin etkisinde oluşmuş özel bir dildir.

B) Söylenmek istenenin gizlenmesi esastır.
10. Bugünlerde sokaklarımızın ve caddelerimizin yaban-
C) Çok anlamlılık bakımından zengindir. cı kelimelerle kirlendiği doğrudur ama bence Türkçenin
D) Bir tür dil kusuru kabul edilir. asıl derdi, bir ur gibi sokaklarımızı ve caddelerimizi saran
E) Köklü bir geçmişe sahiptir. yabancı kelimeler değil, bizim Türkçe yaşamayışımızdır.
O kafelerde içtiklerimiz, o arenalarda attığımız naralardır
asıl Türkçeyi yaralayan. Niçin yabancı kelimelere meyle-
diyoruz çünkü hayatımızı Türkçe yaşamıyoruz. Türkçenin
kelimelerinin de bize yetmeyeceğini düşünüyoruz. Sade-
ce tabelaları indirdiğimizde Türkçenin dertleri son bulma-
yacak bence. Türkçenin derdine derman olmak istiyorsak
önce başkalarının hayatını yaşamaktan vazgeçmeliyiz.
Bu parçada asıl yakınılan durum aşağıdakilerden
8. Bu doktorlar bir âlem arkadaş! Neredeyse söylediklerinin
hangisidir?
hiçbirini anlamadım. Görünen o ki bildiğimiz Türkçeden
ayrı olarak yalnızca kendi aralarında kullandıkları bir A) Yabancı kökenli sözcüklerin yaygınlığı
söz dağarcığı ile de iletişim kurabiliyorlar. Yazıları da bir B) Millî kültürden uzaklaşılmasının dilde bulduğu karşı-
acayip! Hepimizin bildiği harfler ama şekil şemal karga- lıklar
cık burgacık. Dumanla ya da ışıkla haberleşseler sanki
C) Dilin kullanımına dair dikkatsizlik
daha iyi olacak. Hoş, benim kulaklarla beraber gözler de
emeklilik dilekçesini verdi lakin yine de kâğıttaki yazıdan D) Çağın gereklerine ayak uydurulamaması
doktorun beni nereye gönderdiğini anlamış oldum. Dilim E) Türkçenin duygu ve düşünceleri ifadede yetersiz ol-
de dönmüyor ya bizim oralarda söylendiği gibi “Rütgen duğu algısı
cekilcekmiş.” Zaten aklımdakileri İstanbul Türkçesiyle di-
yebilseydim bu kafayla âlim olurdum alimallah!
Bu parçada aşağıdakilerden hangisine bir gönderme
yoktur?
11. Ali Bey, komşusu ile sohbet ederken ertesi gün bahçeye
A) Standart dile inip kuru yaprakları toplayacağını söyler.
B) Bazı iletişim araçlarına Ali Bey’in komşusu aşağıdakilerden hangisini söyler-
C) Dilin alıcıyı harekete geçirme işlevine se dili göndergesel işlevde kullanmış olur?
D) Jargona A) Meteorolojiye göre yarın hava yağmurlu olacakmış.
E) Beden diline B) Harika! İşte benim çevre dostu komşum.
C) O zaman gel de bendeki tırmığı vereyim.
D) Geçen gün diktiğimiz fidelere de su tutar mısın?
E) Yaprak sıkılmıştı ağaçtan / Bahaneydi sonbahar
Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.

2 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Edebiyat - Edebiyatın Bilimle ve Güzel Sanatlarla İlişkisi - Metinlerin Sınıflandırılması
1. (I) Arapça “edeb (ahlak)” kökünden türetilen “edebiyat” ke- 4. İyi bir edebiyatçı olmak öncelikle sağlam bir hayal gücü
limesinin ilk defa Tanzimat Dönemi’nde kullanılmaya baş- ister. Bilhassa geçmiş asırları göz önünde canlandırmak
landığı görülür. (II) Ondan önce bu alan için “ilm-i edeb”, için hayal gücü bilgi kadar önemlidir. Hayal edilenleri baş-
“şiir ve inşa” gibi ifadeler kullanılmaktadır. (III) Edebiyat kaları açısından görünür kılabilmek için buna bir de - - - -
kelimesi o yıllarda Fransızca “littérature” sözcüğünün gücünü eklemek gerekir.
Türkçedeki karşılığı olarak düşünülmüş ve kullanılmıştır.
Bu parçadaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi getiril-
(IV) Bugüne gelindiğinde tam bir tanımı yapılamasa da
melidir?
olay, düşünce, duygu ve hayalleri sözlü ya da yazılı ola-
rak güzel ve etkili bir biçimde nakletme sanatı şeklinde A) anlatma B) soyutlama C) karşılaştırma
düşünülebilir. (V) O hâlde bu görsel sanat türünün temel D) dinleme E) anlama
malzemesinin dil olduğu sonucuna varılabilir.
Numaralanmış cümlelerden hangisinde bir bilgi yan-
5. Bir edebî eserde aranılacak en mühim özellik, her şeyden
lışı vardır?
önce onun nasıl bir davranış tarzının ifadesi olduğudur.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü Bunu bulabilmek için esere bütün olarak bakmak, onun
ruhunu kavramak, muhteva ve üsluba ait teferruatı bu
ruha bağlamak icap eder. Edibin kâinat, hayat, cemiyet,
2. Edebiyat dışındaki bütün güzel sanatlar -resim, musiki, tabiat ve insan karşısında almış olduğu hususi tavırdan
dans, heykel, mimari vb.- kültür sahasına girdiği gibi, gü- hareket etmek ve teferruattan daima ona varmak lâzım
zel sanatların dışında insanoğlunun elinden çıkma eşya, gelir. Mevzu, kompozisyon, fikir, kelime, hayal, ahenk bir
yiyecek, içecek, elbise, silah, alet vesaire de kültür saha- yazarın, eserini vücuda getirmek için seçtiği ve kullandığı
sına girer. Böyle olmakla beraber, ben şahsen edebiyatı her şey, onun şahsiyetini ortaya koyar.
hemen hemen kültüre denk buluyorum. Denklik ayniyet
demek değildir. Aynadaki hayal, kendisine yansıyan eş- Bu parçada aşağıdakilerin hangisinde verilenler ara-
yaya benzer. Edebiyat, bu manada kültürün aynadaki sındaki ilişkiden söz edilmektedir?
aksine benzetilebilir. Bu demektir ki kültür sahasında ne A) Yazar-Toplum B) Eser-Yazar C) Toplum-Eser
varsa onların hepsinin yansımalarını edebiyatta bulmak
D) Dil-Toplum E) Yazar-Dil
mümkündür.
Bu parçadan hareketle,
6. Leonardo da Vinci sanatı evrene ilişkin bir bilgi türü ola-
I. Edebiyat, hayata tutulmuş bir aynadır. rak görür. Bu bakış, sanat ve bilim arasındaki güçlü bağı
II. Edebiyat için bir tanım yapılamaz. işaret eder ki uzunca bir süre dünyada sanat ile bilgi
III. Edebî verimler, kültürel yapıdan bağımsız olarak ele arasında kopukluk olmadığı düşüncesi hâkim olmuştur.
alınamaz. Bugün de her ne kadar farklı disiplinler olarak bilinseler
ve aralarında amaç, yöntem ve dil bakımından birtakım
IV. Edebî metinler sıradan sözlerle veya cümlelerle oluş-
farklılıklar bulunsa da bu iki disiplin birbirlerini besleme-
turulamaz.
ye hatta zaman zaman bir diğerinin sınırlarında yürüyüş
cümlelerinden hangileri bu paragrafta söylenenlerle yapmaya devam eder. Örneğin bilimin sanata etkisi ko-
benzer bir iletiye sahiptir? nusunda ilginç bir ilişki türü bilimsel üretimlerin âdeta sa-
natsal bir objeye dönüşmesidir. Hubble uzay teleskobu ya
A) Yalnız I. B) I ve III. C) II ve III.
da siborg mühendisliğindeki gelişmeler bugün insanları
D) II ve IV. E) III ve IV. Picasso’nun resimleri kadar heyecanlandırıyor, yeni çağ-
rışımlara kapı açıyor.
3. Bir sanatkârın eserleri başka bir sanatkârınkinden ayrı bir Bu parçaya getirilebilecek en uygun başlık aşağıdaki-
karakter taşıdığı gibi aynı sanatkârın muhtelif eserleri de lerden hangisidir?
birbirinden ayrı çehreler arz eder.
A) Sanat Nedir?
Bu parçada edebî eserler ile ilgili aşağıdakilerden B) Bilimin Tarihî Gelişimi
hangisi vurgulanmaktadır?
C) Sanatsal Bilim
A) Özlülüğü B) İnandırıcılığı C) Tutarlılığı D) Sanat-Bilim Etkileşimi
D) Özgünlüğü E) Evrenselliği E) Edebiyat Bilimi
2 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Edebiyat - Edebiyatın Bilimle ve Güzel Sanatlarla İlişkisi - Metinlerin Sınıflandırılması
7. I. 9. Müzik sanatından yazın sanatına, plastik sanatların tüm

Gün bitti. Ağaçta neşe söndü. kollarından gösteri sanatlarına kadar birçok alan, bir baş-
Yaprak ateş oldu, kuş da yakut; ka disiplinle beraber, sanatın üretim alanlarını genişletip
Yaprakla kuşun parıltısından sınırları ortadan kaldırarak arayışlarını çoğu kez disip-
Havuzun suyu erguvana döndü linler arası yürütmektedir. Günümüz sanatlarına baktığı-
II. mızda video sanatı, dijital sanat ve diğer birçokları isim-
Güneş ışığı, atmosferden geçerken saçılıma uğrar. Tüm lerinde disiplinler arası bilgiyi barındırmaktadır. Disiplinler
renkleri barındıran beyaz ışıktan; yüksek enerjili mavi ışık, arası çalışmalar geçmişten bugüne hâlâ devam etmekte-
düşük enerjili kırmızı ışığa göre daha fazla saçılır. Bu du- dir. Birçok sanatçı diğer disiplinlerden etkilenerek bunları
rum beyazın içindeki maviyi azalttığından Güneş’in daha eserlerine yansıtmıştır.
kırmızı görünmesine sebep olur.
Aşağıdaki durumlardan hangisi bu parçadaki açıkla-
Bu metinlerin karşılaştırılması ile ilgili aşağıdakiler- mayı örneklemez?
den hangisi söylenemez?
A) Ahmet Hamdi Tanpınar’ın “Mahur Beste” ve “Huzur”-
A) I. metin edebî, II. metin ise öğretici bir metinden alın- da günlük hayatı ya da İstanbul manzaralarını anla-

mıştır. tırken ünlü ressamların tablolarına göndermeler yap-
B) I. metin duygu, II. metin bilgi odaklıdır. ması
C) I. metinde nesnel bir bakış açısı varken II. metinde B) Andre Gide’in “Pastoral Senfoni” isimli eserini Alman
öznellik söz konusudur. besteci Beethoven’ın 6. senfonisinden esinlenerek
D) I. metinde dil sanatsal işlevde, II. metinde ise gönder- yazması
gesel işlevde kullanılmıştır. C) Ahmet Mithat Efendi için romanın toplumun sos-
E) I. metinde hissettirme, sezdirme, ikinci metinde ise yo-kültürel yapısını, bu alanlardaki temel sorunlarını
haberdar etme esastır. yansıtma ve halkı bilgilendirme vasıtası olması
D) Kemal Tahir’in “Devlet Ana” romanında anlatıcının
yer yer tarihî kaynaklardan alıntılar yaparak okuyucu-
ya bilgi vermesi
E) Moliere’in “Cimri” adlı oyununun, ismini başkahrama-
nı Harpagon’un kişilik özelliğinden alması
8. Bilinç akımı tekniği, - - - - edebiyata armağanıdır. Bu tek- 10. İyi bir anlatımda bulunması gereken özelliklerden biri
niği denemek isteyen bir edebiyatçı ister istemez bilinçte açıklıktır. Açık bir anlatımda herhangi bir belirsizliğe, kuş-
ve bilinçaltında yer alanlarla ilgili tahlillere gitmekte, dola- kuya yol açacak ifadeye yer verilmez.
yısıyla eserine ruhsal bir derinlik kazandırmaktadır. Peki,
nedir özetle bu teknik? Kişinin aklından geçenlerin birinci Buna göre,
kişi ağzından yansıtılmasıdır. I. Bu masa eskisi kadar sağlam değil.
Bu parçadaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi getiril- II. Böreğinin tarifini kimseye vermez.
melidir? III. Arkadaşımın bahçesi âdeta bir çiçek bahçesi.
A) sosyolojinin IV. Canım Ege! Elbette sen denizlerin sultanısın.
B) felsefenin V. Afişler üç beş günde bir değiştirilirdi.
C) psikolojinin yargılarının hangilerinde anlatımda açıklık ilkelerine
D) tarihin uyulmamıştır?
E) fiziğin A) I ve II. B) I ve III. C) II ve IV.
D) III. ve V. D) IV. ve V.

3 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Ses Bilgisi ve Yazım Kuralları
1. İstanbul deyince aklıma Sait Faik gelir 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kısaltmaların yazımı
Burgaz adasında kıyıda ile ilgili yanlışlık vardır?
Mavi gözlü bir çocuk büyür döne döne
A) Bölgede birçok geniş yapraklı ağaç türü vardır. (Ör.
Mavi gözlü bir ihtiyar balıkçı gencelir küçülür
kayın ve kestane).
Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yok-
B) Yirmi cm’lik bir boşluk daha bıraktık.
tur?
C) Buluntular tahminen MÖ 5. yüzyıldan kalma.
A) Ünlü düşmesi D) Hakkında daha geniş bir bilgi için bkz. Edebiyatımız-
B) Ünsüz sertleşmesi da İsimler Sözlüğü.
C) Ünsüz yumuşaması E) TV’de harika bir belgesel izledim.
D) Ünsüz düşmesi
E) Ünlü daralması
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir ses olayının uy- 5. Hamza, dokuz on yaşlarındaydı. Çok iyi bir çocuktu. Ya-
gulanmamasından kaynaklanan bir yazım yanlışı var- zın, her köy çocuğunun yaptığı gibi, yalınayak gezerdi. O
dır? yaştaki tüm köylü oğlanları gibi kurdelesiz fötr şapka ta-
kardı. Kısalmış pantolonunun paçaları, ayak bileklerinden
A) Gülümseme iki kişi arasındaki en kısa mesafedir. bir karış yukarıdaydı. Alacalı mintanının esmer yüzünde
B) Başkalarını bilen bilgili, kendisini bilen bilgindir. ışıl ışıl, kara gözleri vardı. Hasan’la Fadiş’i görünce dişle-
C) Rüzgârın yönünü değiştiremediğinde yelkenlerini rüz- rini göstererek güldü.
gâra göre ayarla. Bu parçadaki yazım yanlışı aşağıdakilerden hangisi
D) Önemli olan hayatınızın içindeki yıllar değil, yıllarını- ile düzeltilebilir?
zın içindeki hayatdır.
A) “dokuz on” sözcükleri bitiştirilerek
E) Amcam Farsçayı çok güzel konuşuyordu.
B) “yalınayak” sözcüğü “yalın” ve “ayak” şeklinde ayrıla-
rak
C) “kurdele” sözcüğü “kurdela” şeklinde yazılarak
D) “yukarıdaydı” sözcüğündeki “ı” sesi düşürülerek
E) “Hasan’la” yerine “Hasan ile” ifadesi kullanılarak
3. (I) Karbon atomlarından oluşan elmasın atom yapısı 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yapıl-
farklıdır. (II) Kayda değer bir özelliği, sıcağı en iyi ileten mıştır?
madenlerden biri olması iken diğer bir özelliği dünyadaki
A) O da ben de seksen üçlüydük.
en sert cisim olmasıdır. (III) Renksiz elmasların yanısıra
yeşil, pembe, mavi, kanarya sarısı ya da siyah elmaslar B) Hayatta en hakiki mürşit ilimdir.
da vardır. (IV) Bir elmasın tüm güzelliğinin ortaya çıkması C) İkisi de aynı iş de ben birinciyi tercih ederim.
için kesilip cilalanması gerekir. (V) Elmasın adı Yunanca D) Karabük’te Zonguldak gibi Batı Karadeniz’dedir.
“yenilmez ve yola getirilmez” anlamına gelen “adamas” E) Zamanında buralar Dulkadiroğullarında imiş.
sözcüğünden türemiştir.
Numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım yanlışı
yapılmıştır?
3 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Ses Bilgisi ve Yazım Kuralları
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözün 10. Birleşme sırasında hiçbiri veya ikinci kelimesi anlam deği-
yazımı yanlıştır? şikliğine uğramayan birleşik kelimeler ayrı yazılır.
A) Omuz omuza verdik mi sırtımız yere gelmez. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik
B) Shakespeare’nin (Şekspir) bir oyunuydu sanırım. sözcüklerin yazımı ile ilgili bir yanlışlık vardır?
C) Hayal miydi yoksa gerçek mi? A) Ne zamandır keçiboynuzu yemedim.

D) Akşamüzeri ılık bir esinti baş gösterdi. B) Bir alinazik yapar ki yeme de yanında yat.
E) Bu dizelerden anlaşılıyor ki şiirin teması özlemdir. C) Üzerinde yavruağzı bir kazak vardı.
D) Ahırın her yanında atsinekleri uçuşuyor.
E) Akşamsefaları, adı üzerinde, gece açar.

8. Çevremize bakıyoruz. Nereden çıktı ve yayıldı bu arap- 11. (I) İstanbul tarih boyunca pekçok uygarlığa ev sahipliği
ça kökenli “aynen” sözü? İnsanların duyduğu hemen her yapmış bir kent. (II) Nitekim günümüze odaklandığımız
cümleyi bir zarf olan “aynen” kelimesiyle tasdik etmek da bile farklı kültürlerden birçok insana ev sahipliği yap-
kolaylarına mı geliyor? Konuşmuyor, katıldığı durumu tığı görülüyor. (III) Ancak İstanbul’un yanlızca insanları
kendiside bir cümleyle ifade edemiyor, “aynen” ile yeti- değil başka canlı türlerini de barındırdığını hatırlamak
ni veriyor. Okul çağında ki öğrencilerde de bu sözü çok gerekiyor. (IV) İşte Yunuslar, İstanbul’la özdeşleşmiş bu
duyuyorum. Artık kulakları rahatsız eden hastalık derece- canlıların başında gelir. (V) Yunusları, özellikle eylül-ekim
sindeki bu “aynen” sözü sokaklarda, şehir otobüslerinde ve haziran-temmuz aylarında küçük gruplar hâlinde Bo-
yüksek sesle konuşanların dilinde. ğaz’da yüzerken görebilirsiniz.
Bu parçada aşağıdakilerin hangisinin yazımı ile ilgili Numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım yanlışı
yanlışlık yapılmamıştır? yoktur?
A) Büyük harflerin A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

B) Ki bağlacının
C) De bağlacının
D) Birleşik fiillerin
E) Soru ekinin
12. Birgün gelir de unuturmuş insan

I II
En sevdiği hatıraları bile
9. I. Haymana Platomuz İç Anadolu’dadır.
Bari sen her gece yorgun sesiyle
II. Atmosfer dünyayı çepeçevre kuşatmıştır. III IV
III. O gün tarihler 3 mayısı göstermekteydi.
Saat on ikiyi vurduğu zaman
IV. Öyle hoş bir sesi vardı ki hepimiz keyfettik. V
Numaralanmış cümlelerin hangilerinde yazım yanlışı Beni unutma
vardır?
Bu dizelerdeki altı çizili sözlerden hangisinin yazımı
A) Yalnız I. B) I ve II. C) II ve III. yanlıştır?
D) II ve IV. E) III ve IV.

4 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Noktalama İşaretleri
1. ( ) Bir dost bulunca delilik etmek hoşuma gider ( ) diyor 4. Hiçbirini unutamam (I) Cicirya’nın domates, ceviz (II) tu-
Horatius ( ) Bu sözü herkes onaylar mı ( ) bilemiyorum runç ve bergamot reçelleri (III) Gül Abla Mantı Salonu’n-
ama hiç şüphesiz benim sloganlarımdan biri ( ) daki zeytinyağlıları (IV) kızartmaları (IV) kekikleri (V)
Bu parçada yay ayraçla belirtilen yerlere sırasıyla Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine nok-
aşağıdakilerden hangisinde verilen noktalama işaret- talı virgül getirilmelidir?
leri getirilmelidir?
A) ( “ ) ( ” ) ( . ) ( , ) ( . )
B) ( “ ) ( ” ) ( . ) ( ? ) ( . )
C) ( — ) ( , ) ( . ) ( , ) ( . )
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir noktalama yanlı-
D) ( “ ) ( ” ) ( . ) ( , ) ( … ) şı yoktur?
E) ( — ) ( , ) ( . ) ( , ) ( ... )
A) Dünya, yüzeyinde sıvı hâlde su bulunmasıyla öteki
gezegenlerden ayrılıyor. Yaşamın temel gereksinimi
olan su, gezegenimizin %71’ini kaplıyor. Güneş sis-
temindeki öteki gezegenlerde sıvı hâlde suya rastlan-
madı. Ancak araştırmalar devam ediyor.
B) Dünya yüzeyinde sıvı hâlde su bulunmasıyla öteki
2. Behçet Necatigil, “Barbaros Meydanı” adlı şiirinde Barba- olan su, gezegenimizin %71’ini kaplıyor. Güneş sis-
ros Meydanından sahile kadar inen anne kız çevresinde temindeki öteki gezegenlerde sıvı hâlde suya rastlan-
şehri sosyal ve kültürel tezatları ve değişmeleri ile yansıtır. madı; ancak araştırmalar devam ediyor.
Noktalama işaretleri eksik bırakılan bu parçada aşa- C) Dünya, yüzeyinde sıvı hâlde su bulunmasıyla öteki
ğıdakilerden hangisi kullanılamaz? gezegenlerden ayrılıyor. Yaşamın temel gereksinimi
olan su, gezegenimizin %71’ini kaplıyor. Güneş sis-
A) Tırnak işareti
temindeki öteki gezegenlerde sıvı hâlde suya rastlan-
B) Virgül madı. Ancak, araştırmalar devam ediyor.
C) Kısa çizgi D) Dünya yüzeyinde sıvı hâlde su bulunmasıyla öteki
D) Üç nokta gezegenlerden ayrılıyor. Yaşamın temel gereksinimi
E) Kesme İşareti olan su, gezegenimizin %71’ini kaplıyor. Güneş siste-
mi’ndeki öteki gezegenlerde sıvı hâlde suya rastlan-
E) Dünya, yüzeyinde sıvı hâlde su bulunmasıyla öteki
olan su, gezegenimizin %71’ini kaplıyor. Güneş siste-
mi’ndeki öteki gezegenlerde sıvı hâlde suya rastlan-
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde iki noktanın kullanı-
mıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?
A) Kamp için en gerekli malzemeler şunlardır: çadır, 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir noktalama hata-
kafa feneri, uyku tulumu ve ilk yardım seti. sı vardır?
B) Bundan dolayıdır ki: bölgede hububat üretimi oldukça A) Korkma! Sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak/
fazladır. Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak
C) Sözleri hâlâ kulağımdadır: “Hepimiz en çok zaman B) Halikarnas Balıkçısı [Cevat Şakir Kabaağaçlı (1886-
geçirdiğimiz beş kişinin ortalamasıyız evlat.” 1973)] en güzel eserlerini Bodrum’da yazmıştır.
D) Fatma Hanım: (Çaydanlığı masaya bırakır.) Niye C) Peki, bu bazlamayı da mı Sarı Begonvil Bakkaliyesin-
söylemedin? Neredeyse kopuk düğmeyle gidecektin den aldın?
yine. D) Sana uğurlar olsun... Ayrılıyor yolumuz!
E) Sözlüklere http://tdk.gov.tr adresinden ulaşabilirsiniz. E) Yazar, 6. ve 7. sınıfları Şebinkarahisar’da okumuş.
4 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Noktalama İşaretleri
7. Aşağıda ayraçla gösterilen yerlerden hangisine kes- 10. Çizgi romanın masal türü ile benzeyen yönlerini yazar
me işareti getirilemez? şöyle açıklamıştır ( ) “Çizgi romanlar romantik çocuklu-
ğun resimli masalları mıydı ( ) masallarını yitirmekte olan
A) Diğer maddelerin bir kısmının, c ( ) nin ise tamamının
çocukluğu besleyen deve gücü, tazı hızı şerbeti mi ( )”
altını çizdim.
Çizgi roman ( ) biçimi, yapısı ve işlevi açısından masalla
B) Türkiye Türkçe ( ) sindeki bir diğer kural, iki ünlünün ilişkilendirilmekte ( ) Bu yüzden çizgi roman için masalın
yan yana gelmemesidir. yerine ikame edilmiş resimli edebiyat denebilir.
C) BM ( ) ye oy birliği ile yeni bir genel sekreter seçildi.
Bu parçada yay ayraçla belirtilen yerlere sırasıyla
D) Halit Ziya Uşaklıgil’in Mai ve Siyah’ı 1897 ( ) de tefri- aşağıdakilerden hangisinde verilen noktalama işaret-
ka edilmiştir. leri getirilmelidir?
E) Bahçeden 2 ( ) nci kata doğru seslenmiş.
A) (;) (?) (?) (;) (.) B) (;) (,) (?) (;) (.)
C) (:) (,) (?) (,) (.) D) (.) (,) (?) (;) (…)
8. Afrika’nın batısında, İspanya’ya bağlı Kanarya Adaları’n- E) (:) (,) (?) (;) (.)
dan biri olan La Gomera’da yaşayan insanlar “Silbo Go-

mera” adı verilen bir ıslık dili kullanıyorlar. Bu dilin Kuzey
Afrikada yaşayan Berberilerin dili olan Berbericeden kö-
ken aldığı ve 15. yy.dan daha eskiye dayandığı düşünülü-
yor. Silbo Gomera günümüzde İspanyolca gramer kural-
larına uygun olarak kullanılıyor, buranın eski sakinlerince
11. ● Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı gösteren sayıları
ise neredeyse bir cep telefonu kadar kullanışlı olduğu
birbirinden ayırmak için - - - - kullanılır.
söyleniyor.
● Cümle içinde ara sözleri veya ara cümleleri ayırmak
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi ile ilgili bir nok- için ara sözlerin veya ara cümlelerin başına ve sonu-
talama hatası yapılmıştır? na - - - - kullanılır.
A) Özel adlara getirilen iyelik, durum ve bildirme ekleri- Aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangisi bu boş-
nin kesme işaretiyle ayrılması luklardan herhangi birine getirilemez?
B) Sayılardan sonra sıra bildirmek için nokta konması
A) eğik çizgi B) virgül C) nokta
C) Bazı kısaltmaların sonuna nokta konması
D) yay ayraç E) kısa çizgi
D) Özel olarak vurgulanmak istenen sözlerin tırnak içine
alınması
E) Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için virgül konma-
sı
9. (I) Tasarım yaparken çeşitli araçlar ve malzemeler kulla- 12. Değerli Kardeşim,
nırız, değil mi? (II) İşte; oyuncak tasarımı da böyle bir şey. Mektubunu 09.15’te aldım. Mektubunda “Fuzuli’nin en
(III) Bir de atık malzemelerle yapılırsa, oyuncak tasarımı sevdiğim şiiri “Su Kasidesi”dir cancağızım.” demişsin.
bir tür “geri kazanım sanatı” hâline dönüşür. (IV) Gazoz Seninle aynı fikirde miyim, bilmiyorum. Çünkü tüm kasi-
kapakları, kavanozlar, yumurta kutuları, teller, çubuklar... delerini, gazellerini okumadım. Mesnevilerini de...
(V) Hepsi bir anda bir oyuncağa/oyun gerecine dönüşebilir. Bu parçadaki noktalama yanlışı aşağıdaki değişiklik-
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangilerinde lerin hangisiyle düzeltilir?
noktalama yanlışı vardır? A) “Değerli Kardeşim” söz grubundan sonra ünlem geti-
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) II ve III. rilerek
D) III ve IV. E) IV ve V. B) Saat bildiren ifadeye nokta yerine iki nokta getirilerek
C) “Su Kasidesi” ifadesi tek tırnak içine alınarak
D) “Fikirde miyim” den sonra soru işareti konarak
E) Parça nokta ile bitirilerek

5 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Hikâye (Tarihî Gelişim-Tür Özellikleri-Olay ve Durum Hikâyesi-Gelenek ve Gerçeklik)
1. Ayrı, her şeyden, herkesten ayrı ve uzak kalmak; sadece 3. (I) Hikâye (öykü); yaşanmış ya da yaşanabilir olay veya
kendisini dinlemek, yalnız kendi düşünebileceği gibi dü- durumların kişi, yer ve zamana bağlı olarak okuyucuda
şünmek istiyordu. O nedenle sakız gibi çiğnenmiş sözler- heyecan ve zevk uyandıracak şekilde anlatıldığı kısa
den, bir dua kadar çok yinelenmiş yeni fikirlerden eser bu- edebî türdür. (II) Hikâyede genellikle olay tek, kişi sayı-
lunmayan, hiçliğin ve güzelliğin hüküm sürdüğü bu çöle sı az ve tek boyutlu, zaman ve mekân anlatımı yüzeysel
gelmişti. olup çoğu kez uzun cümleler kullanılmaz. (III) 14. yüz-
yılda İtalyan edebiyatında Boccaccio’nun yazdığı “Deca-
Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki altı çizili de-
meron” adlı eser, hikâye türünün ilk örneği kabul edilir.
yimlerden herhangi birinin açıklaması değildir?
(IV) Batılı anlamda hikâye, Türk edebiyatına Tanzimat’la
A) Bir şeyi kaybetmek girmiş olup Ahmet Mithat Efendi’nin “Letâif-i Rivâyât” adlı
B) Yalnız kalmak eseri, ilk hikâye örneklerindendir. (V) Teknik açıdan güç-
lü, Batılı örneklere benzeyen ilk hikâye ise Şemsettin Sa-
C) Hiçbir belirti olmamak
mi’nin “Küçük Şeyler” adlı eseridir.
D) Sık sık tekrarlanıp durmak
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bil-
E) Etkisi devam etmek MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
gi yanlışı vardır?
2. Kırmızı düğmeli teybin başındayım. Gözlerimi bu küçük, 4. Bazı öyküleri okurken yazarın hayatından haberdarsa-
siyah kutudan ayıramıyorum. Başımı kaldırıp amcamın nız, yaşadıklarını yazıyor, dersiniz. Cumhuriyet Dönemi
muzip gülüşlü resmine, sarı-siyah çiçek desenli koltuğun yazarlarından Tarık Buğra da hayatından süzdüğü birta-
bana nasıl baktığına, dolabının açık kalan kapaklarıyla kım malzemeleri anlattıklarının içine katmıştır. Söz gelimi
bana sarılmaya çalışan televizyona bakacak cesaretim taşradaki hayatından kimi sahneler, üniversite yıllarında
yok. Otuz ikilik mum boya takımım yanımda olsa her şe- çektiği yoksulluklar “Piyano ve Keman İçin”e serpiştiril-
yin resmini baştan yapabilirim belki. Bu hayata nasıl ya- miştir. Kimi öykülerinde gördüğümüz “çevreden yoksun
zılmak istiyorsam öyle çizerim kendimi. Ama gücüm yok. olduğu için boşlukta kalan” insan tipi, öykücünün kendi-
Batı’nın en hızlı atı Silver yanında olmadan Maskeli Sü- sinden başkası değildir. Yine “087956’nın Sıfırı” da böyle
vari nereye kaçabilir ki? Kapının kenarında duran çocuk- bir özelliğe sahiptir. Bu öyküde beş parasız bir tıp öğren-
luğum, kasette anlatılanları dinlemeye can atıyor. Bir an cisinin yoksulluk dramı, İclâl adlı bir kızla olan duygusal
göz göze geliyoruz. Bana yardım etmesini çok istiyorum ilişkisi ve öykünün adını taşıyan rakamlarla uydurulmuş
ama artık birbirimizden o kadar uzağız ki... Elim, teybe yılbaşı biletinin tutmayan sıfırı yüzünden doğan şanssız-
doğru uzanırken amcamın sesini duyuyorum: “Kırmızı lık psikolojisi anlatılır.
düğmeye basarsan her şey silinir!” Bu metne getirilebilecek en uygun başlık aşağıdaki-
Bu şekilde sonlanan bir hikâye ile ilgili, lerden hangisidir?
I. İnsanların davranışları hayatın doğallığı içinde veril- A) Cumhuriyet Öykücülüğü

miştir. B) Gerçekçi Öykü
II. Bir olaydan çok hayatın belli bir kesiti sunulmuştur. C) Yazar-Eser İlişkisi
III. Merak unsuru yoktur. D) Öyküde Gözlem
yargılarından hangileri çıkarılabilir? E) Tarık Buğra Hikâyeleri
A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.

D) II ve III. E) I, II ve III.
5 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Hikâye (Tarihî Gelişim-Tür Özellikleri-Olay ve Durum Hikâyesi-Gelenek ve Gerçeklik)
5. Fazlı Paşa Yokuşu’nda akşam olurken tatlı bir meyille 7. Hikâye, roman, tiyatro, anı, fıkra gibi birçok edebî türde
Boğaz’a uzanan kırmızı damların üzeri kararır, koyulaşan eser veren Refik Halid Karay (1888-1965), güçlü göz-
denizin kenarındaki küçük minare, gölgeler içinden garip lem yeteneği ve kendine özgü üslubuyla Türk edebiya-
bir tarzda uzanır; uzak görünen ufukların renkli bulutla- tında olay hikâyeciliğinin önde gelen temsilcilerinden biri
rı siyah gölgeleriyle İstanbul’un üzerine doğru dağılarak olmuştur. Anadolu’yu konu edinen hikâyelerin yanı sıra
gelirdi. Akşam ağır ağır çökerken garip ve ince bir ses, Orta Doğu insanının töre ve yaşamını anlattığı, dış dün-
hâkim bir hüzün perdesiyle bu sükûneti yırtardı: yada olup bitenleri merkeze alan hikâyeler de yazmıştır.
Gurbet temasını, öykülerinde başarı ile işlemiştir.
— Kabak çekirdeği, taze taze!
Bu bilgilere göre aşağıdaki metinlerden hangisinin
Karanlık, sessiz evlerden çocuklar evvela sönük, sonra
Refik Halit Karay’a ait olduğu söylenemez?
telaşlı, birbiri arkasından haykırırlardı:
— Kabak çekirdekçi, kabak çekirdekçi! A) Kasabanın her tarafından gelen elleri sepetli, sırtları
zembilli, karnı acıkmış, aceleci bir halk, önüne gelen
Bu metinle ilgili, tezgâha eğilerek rast geldiği balığı kavrayıp koklayarak
I. Kültürel unsurlar içermektedir. her dükkândan fiyat sorarak uzun uzun dolaşıyordu.

II. Karşılıklı konuşmalara yer verilmiştir. B) Tokmakların derin gümbürtülerle kalkıp indiği dibek
taşları önünde kızlar buğday dövüyor, çeşme başın-
III. Yazıldığı dönemin bir gerçekliği yansıtılmıştır.
da kadınlar ta yarı yola kadar bakraçlar, çuvallar, tek-
yargılarından hangilerine ulaşılamaz? neler yaymış, bulgur yıkıyor, güneşli meydancıklarda
çorap ören ihtiyarlar serili taneleri bekliyordu.
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II.
C) Neredesin? Ben bir çukurdayım, yok hayır odamda-
D) I ve III. E) I, II ve III.
yım. Hani bilirsin her tarafı kelimelerle çevrili odamda.
İçimde hep sen, hep başkaları. Ben diyorum başka-
ları olmadan, başkalarına tutunmadan, ben benimle
böyle yapayalnız dışarı adım atamam.
D) Halep’te güneş, taş duvarlı ak sokakların cenderesine
tıkandığı için bir nevi ışık dumanıdır. Duman gibi fazla
koyu, boğucu, âdeta isli, göz yumdurucu ve şaşırtıcıdır.
6. Türk edebiyatında durum hikâyeciliğinin öncülerinden
E) Şimdi onun da kuşaklı entarisi, ceketi, takkesi vardı.
biridir. Klasik hikâye tekniğinden uzak, kendine has bir
Saçlarının ortası, el ayası kadar sıfır makine ile kesil-
anlatım tarzı geliştirmiştir. Bireyin iç dünyasını esas alan
miş, alnına perçemler uzatılmıştı. Gurbette deri gibi
eserlerinde çağrışımlardan yararlanarak şiirsel bir üslup
sert, yayvan tandır ekmeğine de alışmıştı.
kullanmıştır. Hikâyelerinde mekân olarak genellikle İstan-
bul’u seçmiş; Adalar’a, özellikle de Burgazada’ya önem
vermiştir. Burgazada’ya yerleşerek balıkçıları, Ada’nın
doğal güzelliklerini, sıradan insanların yaşama sevincini 8. I. Ömer Seyfettin, Orhan Kemal, Haldun Taner ve Bilge
hikâyelerinde işlemiş, anlattığı konuya özgü kelimelerle Karasu gibi isimler modern hikâyeciliğin edebiyatı-
ördüğü hikâyelerinde yalın bir dil kullanmış, ağırlıklı ola- mızdaki başarılı temsilcilerinden birkaçıdır.
rak diyalog ve iç konuşma anlatım tekniklerinden yarar- II. Hikâyelerde duygulandırmak ve heyecanlandırmak-
lanmıştır. Semaver, Sarnıç, Lüzumsuz Adam, Mahalle tan çok, düşündürmek esastır.
Kahvesi, Havada Bulut, Son Kuşlar ve Alemdağ’da Var
III. Modern hikâyenin ortaya çıkmasında realizm akımı
Bir Yılan, yazarın tanınmış hikâyelerindendir.
çok etkili olmuştur.
Bu parçada kendisinden söz edilen öykücü aşağıda- IV. Hikâye; kişiler, olay örgüsü, çatışma, konu, tema, an-
kilerden hangisidir? latıcı ve bakış açısı gibi unsurlardan oluşur.
A) Memduh Şevket Esendal V. Hikayeler; mektup, günlük, anı, gezi yazısı biçiminde
B) Kenan Hulusi Koray kurgulanabilir.
C) Kemal Bilbaşar Numaralanmış cümlelerin hangisinde hikâye türü ile
D) Sait Faik Abasıyanık ilgili yanlış bir bilgi verilmiştir?
E) Sabahattin Ali A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

6 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Hikâye (Tema - Konu - Çatışma - Dil ve Anlatım - Yapı)
1. 2. I. Hatırlıyorum da dedemin anlattığı masalların birinde

deniz diye bir şey vardı. Su gibi bir şeymiş, karaların
bittiği yerde başlarmış. Dünyanın ucuymuş.
II. Bir kış günü akşamı. Odabaşı taraflarında bir polis
karakolu. Birkaç ayak merdiveni çıkıp gece gündüz
açık duran kapıdan girince, darca bir aralıkta bulunur-
sunuz. İki yanda kapılar. Soldan birinci kapı, Komiser
odasının kapısı. Yani benim kapım.
III. O perşembe gününü sabahtan akşama kadar okuyarak
geçirmiştim. Birkaç Avrupa magazini, sonra da o zaman
gazetelerden birinin tefrika ettiği yerli bir roman bütün
günümü doldurmuştu, diyerek başladı anlatmaya.
IV. Artık ne kapıları kilitleyecek ne de anahtarları vazo-
Bu görseli doğru biçimde hikâye eden metin aşağıda- MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü nun içine atacaktım. Kimseye yaranamadığıma göre
kilerden hangisidir? ilkelerimden vazgeçecektim. Kahvaltıdan sonra bula-
şıkları da yıkamayacaktım.
A) Emrah dayımın düğününü dün gibi hatırlarım. Tüm
V. Sani Bey orta boylu, ben tanıdığım zaman kır sakallı,
köy bir araya gelmişti. Kadın erkek, genç yaşlı, çoluk
geniş, atletik vücutlu, mavi gözlü bir adamdı. Bir za-
çocuk herkes ayaktaydı ve sabaha kadar davul zurna
man çarkçı yüzbaşılığı yapmıştı. Fakat gedikli miydi,
eşliğinde eğlenmiştik.
mektepten mi yetişmişti? Bunu iyi bilmiyorum.
B) Asker uğurlaması vardı o gece. Duvarda büyük bir bay-
rak asılıydı. Teyzemin kızı bağlama, tanımadığım bir Numaralanmış cümlelerin hangisinde diğerlerinden
kadınsa tef çalıyordu. Çocuklar desen yaramazlık pe- farklı bir anlatıcının bakış açısı vardır?
şindeydiler. Kimisi oynuyor kimisi halıda yuvarlanıyordu. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
C) İlk kez o gün, beş altı yaşlarımda dikkatimi çekmişti
ay yıldızlı bayrağımız. Nermin ablanın kınasıydı ga-
liba. Annemler kına türküsüyle dönelerken ben hem 3. – Allah Allah! Taş nasıl yanar acep?
onları taklit ediyor hem de onu görmeye çalışıyordum. Çavuş, şaşkınlığını anlamıştı.
D) Bizim oralarda âdettendir. Oğlan evinde “bayrak ye- – Ne o, dedi. Kömür görmedin mi hiç?
meği” hazırlanır, yemeğin hazırlanmasında neredey-
– İlk defa görüyom çavuşum, nasıl yanar bu?
se mahallenin tüm kadınları görev alır ve konu kom-
şu, yediden yetmişe herkes bu yemeğe davetlidir. – Yanar, öyle yanar ki pelit odununun beş katı sıcaklık verir.
E) Bunca yıldır birçok düğüne katıldım. Meydandaki şu – Vay canına! Nereden çıkar bu taşlar?
dört ufaklık kadar güzel ve uyumlu oynayanı görme-
– Bizde yoktur. Uzaklardan gelir.
dim. Ne yalan söyleyeyim onlara bakmaktan gelini,
kınayı unutmuşum. – Abov! Nasıl gelir?
– Gemiyle getirirler. Çok da pahalı ha. Avuç dolusu para
yer bu kara oğlan.
– Niye odun yakmıyoz?
– Odunla yürür mü ulen koca gemi? Sizin evin ocağı mı
sandındı?
Bu parçanın üslup özellikleri ile ilgili aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Diyalog tekniğinden yararlanılmıştır.

B) Ağız özelliklerine yer verilmiştir.
C) Kişileştirme vardır.
D) Anlatım hâkim bakış açısıyla yapılmıştır.
E) Betimleyici anlatıma başvurulmuştur.
6 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Hikâye (Tema - Konu - Çatışma - Dil ve Anlatım - Yapı)
4. İstanbul’u ilk gördüğünde bütün Anadolu çocukları gibi şa- 7. Tema Kahraman Mekân Zaman Bakış
şıp kaldı. Orman gibi minareler, dağ tepesi gibi kubbeler, sayısı açısı
kat kat yapılar ve bunca insan. Yakında bu şehir denize ba-
Dostluk İki Park Sabah Kahraman
tar diye düşündü. Öyle ya bunca ağırlığı ufacık kara parça- anlatıcı
sı nasıl çeker? Ne yana baksan deniz. Hele Sarayburnu’n-
Aşağıdaki parçalardan hangisi bu bilgilerin tamamıy-
da öyle yüksek yapılar, öyle kalın duvarlar var ki bayağı
la örtüşmektedir?
korktu. “Bunları yapan ustalar denizi hiç düşünmemişler.”
dedi Mehmet kendi kendine. “Hep buraya yapacağınıza bi- A) Saat, on biri bir saat geçmişti ve ben hâlâ parkta Sa-
raz da bizim oralara yapsanıza hey ustalar!” mim’i beklemekteydim. Arkadaşım iyidir, hoştur, dü-
rüsttür, gerçek bir dosttur ancak bu huyu yok mu? Bir
Bu metinde aşağıdaki yapı unsurlarından hangisi be- türlü değiştiremedi. Geçenlerde galiba Mahmut de-
lirgin değildir? mişti: “Kusursuz dost arayan dostsuz kalır.”
A) Mekân B) Zaman C) Kişi B) “Âlem çiçek olsa arı ben olsam / Dost dilinden tatlı bal
D) Olay/Durum E) Anlatıcı bulamadım” sözünün anlamını bir kere daha kavradı
Süleyman. Sabah bir telefon gelmişti ve acilen eve

gitmesi gerekiyordu fakat yerine bakacak birini bul-
5. Yine birlikte oynuyor, okuldan eve birlikte dönüyorduk. Bir malıydı. Tam o anda imdadına isminin anlamını doğ-
gün hava çok sıcaktı. Büyük Hoca, bize yarım günlük ta- rularcasına İmdat yetişecekti.
til verdi. Tıpkı perşembe günkü gibi... Mıstık’la sokağın C) Bir cuma sabahıydı ve ben tüm geceyi hastanede
tozları içinde yavaş yavaş yürüyorduk. Ben terimi sileme- geçirmiştim. Sınıf arkadaşım Bünyamin besin zehir-
diğim için yüzüm sırılsıklamdı. Büyük, geniş bir yoldan lenmesi yaşamış, bunu fark eder etmez de ilk iş beni
geçiyorduk. Kenarda yığılmış bir duvarın temelleri vardı. aramıştı. Zaten dostluk da bunu gerektirirdi. Neyse ki
Birdenbire karşıdan iri, kara bir köpek çıktı. Koşarak ge- tehlikeyi atlattı.
liyordu. Arkasından birkaç adam, kalın sopalarla kovalı-
D) “Buraya park edilmez.” yazısını görememişim. O gün
yorlardı. Bize, “Kaçınız, kaçınız, ısıracak!” diye bağırdılar.
de sabahtan yapılacak bir sürü iş var. Bir dostumu
Korktuk, şaşırdık. Öyle kaldık. Önce ben biraz kendimi
ziyaret edeceğim, alışveriş yapacağım, çocuğu okul-
toplayarak “Aman, kaçalım!” dedim. Gözleri ateş gibi par-
dan alacağım. Manavdan çıktığımda arabanın yerin-
layan köpek bize yetişmişti. O zaman Mıstık “Sen arkama
de yeller estiğini görünce elimdeki öteberiyi yere bıra-
saklan!” diye haykırdı.
kıvermişim. Sonrası bir dizi evrak işi.
Bu parçada aşağıdaki anlatım biçimlerinden hangisi E) Dostluk illa yan yana olmak değildir. Asıl olan can
ağır basmaktadır? cana olabilmektir azizim. İnsanların birbirine günay-
A) Mizahi B) Betimleyici C) Açıklayıcı dın dediği şu dakikalarda sen gurbette şoförlük et-
mektesin. Ben ise bir parkta göldeki kuğuları seyret-
D) Öyküleyici E) Destansı
mekteyim. Ama gönüllerimiz bir, biz biriz.
6. Yıllardır bu tozlu, örümcekli karanlığa çıkmamıştı. Işığı

gören bazı böcekler kaçıştılar. Korktu, çıkmasa mıydı 8. Bir ırmağın bu yakasında bir adam varmış. Karşı yakasın-
acaba? Fakat yararlı olacağını düşünmek kuvvetlendirdi da da başka bir adam. Irmak, geçilmesi zor bir ırmakmış.
onu. Gerçekten yardım etmek miydi bu? Acele etmeliydi Bu yakadaki karşı yakadakine seslenmiş: “Hey, karşıya
öyleyse. Feneri yakın bir yere tuttu. Annesiyle babasının nasıl geçebilirim?” Karşı yakadaki adam hayretle cevap
resimleri. Aralarında eski bir ayakkabı torbası, kırık bir- vermiş: “Ne lüzum var, sen zaten karşıdasın.”
kaç lamba. Ne kadar da sevmişlerdi birbirlerini? Torbayı Bu parçanın iletisi aşağıdaki sözlerden hangisidir?
karıştırdı ve nihayet aradığını buldu: Mezuniyette giydiği
A) Nasihat istersen tembele iş buyur.
o kırmızı elbise. Nişanda ne giyeceğine karar veremeyen
kızı bunu beğenir miydi? B) Akıllar gelin olmuş, herkes kendininkini beğenmiş.
C) Kardeşinin saIını karşıya geçirmeye yardım et, göre-
Bu metinde aşağıdaki çatışma türlerinden hangisi
ceksin ki sen de karşıdasın.
vardır?
D) Bencillik insanın istediği gibi yaşaması değil başkala-
A) İnsan ile insan B) İnsan ile toplum rına da kendisi gibi yaşamayı önermesidir.
C) İnsan ile kendisi D) İnsan ile doğa E) Her doğrunun iki yüzü vardır; birini kabullenmeden
E) İnsan ile teknoloji önce, iki taraftan da bakmak her zaman daha iyidir.

7 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
İsim
1. (I) Bursa’da bir ahbabı görmek ve bir müddet edebiyattan 3. Ünlü besteci Beethoven yirmili yaşlarının sonlarına doğ-
başka mevzularda konuşmak için yola çıkmıştım. (II) Ya- ru işitme sorunları yaşamaya başlamıştı. Bu sorunlar
lova’da bir kamyoncuyla anlaşıp Orhangazi’ye gelmiştim. I
(III) Bu küçük kasabaya inerken uzaktan gördüğüm İznik ilerleyince neredeyse hiçbir şey duyamaz hâle gelen
Gölü beni garip bir cazibe ile kendine çekti. (IV) Hiç sebep Beethoven, sesleri piyanosuna tutturduğu metal bir çu-
yokken otobüsü kaçırıp burada kaldım. (V) Bu davranış, II
benim gibiler için bir tür kahramanlıktı. buğu ısırarak kemik titreşimi yoluyla duymaya çalışırdı.
III
Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki-
Bu yöntemde piyanoda oluşan titreşimler, demir çubuktan
lerden hangisi söylenemez?
geçerek dişlere ulaşıyor ve buradan kafatası aracılığıyla
A) I. cümlede iyelik eki kullanılmamıştır. IV
B) II. cümlede birden çok özel isim vardır. doğrudan iç kulağa iletiliyordu.
C) III. cümlede hâl eki almış isim vardır. V
D) IV. cümlede somut isme yer verilmiştir. MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü Bu parçadaki altı çizili isimler yapı bakımından eşleş-
E) V. cümlede bir isim, çoğul eki almıştır. tirildiğinde hangisi dışarıda kalır?
2. Doğa seslerine benzer seslerle yapılan taklidî kelimelere

“yansıma” adı verilmektedir.
Buna göre aşağıdaki dizelerin hangisinde yansıma- 4. Aşağıdaki dizelerin hangisinde hem topluluk ismi
dan türemiş isim kullanılmamıştır? hem de soyut ve özel isim vardır?
A) Çok yaşamayı diliyor
A) yarın akşam gelin dedim ya
siperlerin içinde
yırtık pırtık gelin zarar yok
birbirlerine askerler
hapşırık sesi üç işimin biri barış
beklemeden biri dünya
B) Acının hası biri de sizsiniz dedim ya
Gönül yükü B) Tepebaşı’ndan Pera’ya girerken
Hükmü kara bir suskunluk Küçük bir alandan geçeceksiniz
Uçurum arsızı
Geçmeyin!
Güz yorgunu
Sağda bir ufak dükkân vardır, benimdir
Hüzzam bir hışırtı
C) çaputtan bebek C) Trenin kalkmasına daha on dakika var,
tahtadan araba Vagonlardan uzatmış başlarını yolcular
elmalı şeker Bakıyorlar arkada kalacak olanlara,
birkaç bilye çamurda “Tez geliriz” diyorlar gözleri dolanlara
baktım gözlerim daldı D) Türkmen kiliminden çıkmış güneşe
fırıldak bile vardı
Bir orman uğultusu
D) Bir vızıltı geziniyor karanlıkta
Bir yitik ağlama
Tanıyorum o can sıkıcı sesi
Kâh kulağımda kâh burnumda Ve bitmez tükenmez bir sevgidir Ruhi Su
Sonbaharın arsız sinekleri E) Âşık olan gölde dönderir yüzer
E) ama inan ki Yetmiş iki millet Hak deyip gezer
çok oldu geçeli, bitti Bugün pîrim bana eylersin nazar
çelimsiz ufacık Cümlesi Mevla’nın kuludur kulu
çıtkırıldım bir ahtı benimki
7 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
İsim
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük 9. I. Günlerce aradıktan sonra nihayet buldum.
isim değildir? II. Beni soracak olursan, uğraşıyoruz işte.
A) Danışan dağı aşmış, danışmayanın yolu şaşmış. III. Daha ne iyilikler yapılabilir ki onun için
B) Altın yerde paslanmaz, taş yağmurdan ıslanmaz. Numaralanmış cümlelerin hangilerinde isim kullanıl-
C) Ağacın meyvesi olunca, başını aşağı salar. mamıştır?
D) İyi gitmeyince kişinin işi, muhallebi yerken kırılır dişi. A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III.
E) Kaybolan koyunun kuyruğu büyük olur. D) I ve II. E) II ve III.
6. Okuyorum. Boş kaldıkça dükkânımda, geceleri evimde

hep okuyorum. Fransızca, anlayabildiğim kadar Yunanca,
elime geçtiği kadar Türkçe… Daima okuyorum. Dedikle- 10. I. Ne gezersin Şam’ ı Şarkı
rim hep sevdiğim bilim insanlarının, yazarların görüşleri. Yok mu sende hiçbir korku
Terk edersin evi barkı

Bu parçadaki sözcüklerle ilgili, Beni boşa yorma gönül
I. “yazarların” sözcüğü 3. çoğul şahıs iyelik eki ile çe-
kimlenmiştir. II. Uzun ince bir yoldayım
II. “Yunanca” sözcüğü türemiş bir özel isimdir. Gidiyorum gündüz gece
III. “dükkânımda” sözcüğü iki farklı türde çekim eki almıştır.
III. Tutam yar elinden tutam
IV. “görüşleri” sözcüğü soyut bir cins isimdir.
Çıkam dağlara dağlara
yargılarından hangileri yanlıştır? Olam bir yaralı bülbül
A) Yalnız I. B) Yalnız III. C) II ve III. İnem bağlara bağlara
IV. Karlı dağların başında
Salkım salkım olan bulut
7. Misafirperverliğin, dostluğun ve muhabbetin sembolü Saçın çözüp benim için
olan çay; üşüdüğümüzde, yorulduğumuzda, sıcacık bir Yaşın yaşın ağlar mısın
dost sohbeti aradığımızda hep yanı başımızdadır. Kulla- Numaralanmış dizelerin hangilerinde altı çizili ikile-
nımı son derece yaygın, yediden yetmişe herkesin, gü- meler isim görevindedir?
nün her saatinde içtiği bu şifalı bitki, gündelik hayatımızın
vazgeçilmez zevkleri arasında. Bir dizi karakterinin dediği A) I ve II. B) I ve III. C) II ve III.
gibi “Çay varsa umut var demektir.” D) II ve IV. E) III ve IV.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Birleşik isim
B) Özel isim 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soyut isim vardır?
C) Çoğul isim A) Böyle sabahlarda, daha gün doğmadan, anası yayı-
D) Türemiş isim ğın ilk tereyağı topağını ona verirdi.
E) Ek fiil almış isim B) Sadece asker ve subaylarla değil cephane, erzak ve
hayvanlarla da dolu olan Gülcemal adlı vapur yüzen
bir şehir gibi uzaklaşmaya başladı.
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “doğru” sözcüğü C) Halının üzerinde bağdaş kurup aklından ertesi gün
isim görevinde kullanılmıştır? yapılacakları geçiriyordu.
A) Yağışın akşama doğru etkisini artırması bekleniyor. D) Köşeyi dönerken rastladığım bir duvar resmi sanki
büyüdüğüm sokağın kuş bakışı bir çizimiydi.
B) Doğru işi yapmak işleri doğru yapmaktan daha önemlidir.
E) Odaya, açık pencerelerden dalga dalga sıcak bir rüz-
C) Doğru söylüyorsun ama kazın ayağı öyle değil.
gâr giriyor ve yüzlerimize bahçedeki çiçeklerin koku-
D) Bunları daha sonra ele almak bence daha doğru. sunu ulaştırıyordu.
E) İki tarafından dere geçen yoldan köye doğru yürüdüm.

8 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Şiir (Ahenk Unsurları)
1. Aşağıdaki şiir parçalarının hangisinde redif vardır? 3. Yaş otuz beş! Yolun yarısı eder.
Dante gibi ortasındayız ömrün.
A) Bir sabah uyanınca
Delikanlı çağımızdaki cevher,
Yanda kalmış Yalvarmak, yakarmak nafile bugün,
bir at buldum başucumda Gözünün yaşına bakmadan gider.
B) Gidebilirim genç yaşımda Bu dizelerin ahenk özellikleri ile ilgili aşağıdakilerden
En güzel şiirlerimi söylemeden götürebilirim hangisi söylenemez?
Şimdi kavak yelleri esiyorken başımda A) Kafiye örgüsü ababa şeklindedir.
Seni bir akşamüstü düşündürebilirim B) Hece ölçüsüyle yazılmıştır.
C) Bakışlarımla düğüm düğüm C) Tam kafiye kullanılmıştır.
Sana bir şeyler söyliyebilsem D) Durak düzeni 4+4+3’tür.
Sabahlara kadar düşündüğüm E) Kelime tekrarına yer verilmemiştir.
Sana bir şeyler söyliyebilsem MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
D) Hissen yok bu akşamda senin

sen öğleden beri
bu renk renk
bu çeşit çeşit söylenen şarkının
artık haricindesin.
E) Burgaz’la Heybeli arasında
4. Söz oyunlarına yer vermeyen; sade, açık bir dile sa-
Bir ada suyun içinde pusmuş hip, söz tekrarları içeren ve serbest tarzda yazılmış
Size göre bir toprak boyası şiirlere ilgi duyan bir kişinin aşağıdaki dizelerden
Bana göre sudan bir saksı hangisini sevmesi beklenir?
A) Her şey birdenbire oldu

Birdenbire vurdu gün ışığı yere
Gökyüzü birdenbire oldu
Mavi birdenbire
B) Seher vakti çaldım yârin kapısın
Baktım yârin kapıları sürmeli
2. Biliyorum gölgede senin uyuduğunu Boş bulmadım otağının yapısın
Bir deniz mağarası kadar kuytu ve serin
Çıkageldi bir gözleri sürmeli
Yukarıdaki dizelerle, C) Gün olur, alır başımı giderim
I. yumulmuş kirpiklerin Denizden yeni çıkmış ağların kokusunda
II. hazların âleminde Şu ada senin, bu ada benim
III. yüzünde bir tebessüm Yelkovan kuşlarının peşi sıra
IV. bu ağır öğle sonu D) Bir sabah çıkmak güneşler, aylar bir sabah çıkmak
bu parçalar kullanılarak sarmal uyak düzeni oluştu- Bir ağacı bu evleri sarı ters bir kuşu düzeltmek
rulmak istense son iki dizenin sıralanışı aşağıdakiler- E) Işık bulutları içinden geçiyor tren
den hangisi olur? sevinç mi tasa mı bilinmez
A) I – IV. ve II – III. B) IV – I. ve II – III. cama dayalı alnım
C) III – I. ve II – IV. D) III – IV. ve II – I. gün indi inecek
E) II – I. ve III – IV. dilimin ucunda bir türkü
8 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Şiir (Ahenk Unsurları)
5. I. Gelmiş dünyanın dört bir ucundan 7. - aruz ölçüsü

Ayrı dilleri konuşur, anlaşırız - ulama
Yeşil dallarız dünya ağacından - düz kafiye
Gençlik denen bir millet var, ondanız. - redif
II. Ey beni ayıblayan gel beni aşkdan kurtar Bu özelliklerin tamamı aşağıdaki dizelerin hangisinde
Ger elünden gelmezse söyleme fasid haber vardır?
III. Bulutta şaha kalkmış Fatih’ten kalma kır at;
Pırlantadan kubbeler, belki bir milyar kırat... A) Kara yerde mor menekşe biter mi
IV. Ne yanar kimse bana âteş-i dilden özge Yaz baharda ishak kuşu öter mi
Ne çalar kimse kapım bâd-ı sabadan gayrı B) Ne göndü ki göreydi yüzün ayını gözüm
V. Sözün bilmez bazı nadan elinden
Yıllar durur ki cânım ol ayile hoş geçer
Erkân ağlar, usul ağlar, yol ağlar
Bülbülün feryadı gonca gülünden C) Âşıkâne gönlünü akıtmasaydı yâre su
Gülşen ağlar, bülbül ağlar, gül ağlar Olmaz idi vâdî-i aşka düşüp âvâre su
Numaralanmış şiirlerler için aşağıdakilerden hangisi D) Rûm u Mısr u Basra vu Bagdâda hükmündür revân

söylenemez? Hindi aldun tâlib-i iklîm-i Türkistân mısın
A) I. şiirde kafiye ve redif vardır, ölçü yoktur. E) Dinle sana bir nasihat edeyim
B) II. şiirde ne kafiye ne redif ne de ölçü vardır. Hatırdan gönülden geçici olma
C) III. şiirde ölçü ve kafiye vardır, redif yoktur. Yiğidin başına bir iş gelince
D) IV. şiirde ölçü vardır, kafiye ve redif yoktur. Anı yad illere açıcı olma
E) V. şiir hem ölçülü hem kafiyeli hem de rediflidir.
6. I. Andırırsın beni bana, bana beni,

Dediklerinde, duyduklarında,
Yazdıklarımda seni bana, bana seni, 8. I.
Söylemesem bile saklamadıklarımda. Köroğluyum medhim merde yeğine
(aliterasyon) Koç yiğit değişmez cengi düğüne
II. Adam aman kuzusu Sere serpe gider düşman önüne
Çay kuru çeşme kuru Ölümü karşılar meydan içinde
Nerden içsin kuzu su
II.
Beni yakıp yandıran
Hani yaprak kıpırdamaz, çakıl yanar,
Bir ananın kuzusu
Bir böcek sesi gelir bahçeden, fincan
(cinas)
Düşlere götürür sizi, kesik kanar,
III. Kalbim yine üzgün seni andım da derinden;
Emersiniz, yazdır akan.
Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden!
Üzgün ve kırılmış gibi en ince yerinden, Numaralanmış şiirler ahenk özellikleri bakımından kar-
Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden! (nakarat) şılaştırıldığında aşağıdaki yargılardan hangisi söylene-
IV. Ufku tutuşturmadan fecrin ilk alevleri mez?
Arkamızda kalıyor şehrin kenar evleri A) I. şiirin kafiye düzeni düz, ikinci şiirin ise çaprazdır.
(tunç uyak)
B) I. şiirde yarım uyak, ikinci şiirde ise tam uyak vardır.
V. Sana bir karşılık vereceğim
toprağı deşen boğuk sesimle C) I. şiirde bir ölçü varken II. şiir serbesttir.
sana bir karşılık vereceğim D) I. şiirde ulama varken II. şiirde yoktur.
amansız kum fırtınası altında (hece ölçüsü) E) I. şiirde redif yokken II. şiirde ek redif vardır.
Numaralanmış dizelerin hangisinde ayraç içindeki
ahenk unsuru yoktur?

9 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Şiirde Ahenk Unsurları
1. I. 4. - hece ölçüsü
İnsan bu, su misali, kıvrım kıvrım akar ya; - kelime tekrarı
Bir yanda akan benim, öbür yanda Sakarya. - tunç uyak
Su iner yokuşlardan, hep basamak basamak; - dörtlük
Benimse alın yazım, yokuşlarda susamak. Şiire ait bu unsurların tamamının yer aldığı dizeler
II. aşağıdakilerden hangisidir?
Cihan ne vakit mâmur idi? Bahçelerde ne vakit güller açtı? A) Nem var ne diyem dilde gam u dîdede nem var
Ne vakit yuvalarda bülbüller öttü? Yollardan ne vakit yârlar
Budur görünen gözde göŋülde dahı nem var
geldi? Umduk, bekledik, düşündük. Hangi şey umduğu-
muza uygun düştü? B) Rüya gibi bir akşamı seyretmeğe geldin
Çok benzediğin memleketin her tepesinde
III.
Tarancı’nın, şairin “haberci” kimliği üzerinde durması Baktım: Konuşurken daha bir kere güzeldin
önemlidir. Aslında şairi bir sismografa benzetmesiyle de İstanbul’u duydum daha bir kere sesinde
bu mesajı vermektedir. Olanı kendi dilince yeniden kuran C) El sürme yareme sır sır sızılar
adamdır şair. Baştan başa var endamım yareli
Numaralanmış metinlerden hangileri şiir olarak nite- Lokmanlar el çekmiş rakip sızılar
lendirilebilir?
Değmeyince iy’olur mu yâr eli
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III. D) Bir gün dedim ki “İstemem artık ne yer ne yâr!”
D) I ve II. E) II ve III. Çıktım sürekli gurbete, gezdim diyar diyâr;
Gittim son diyâra ki serhaddidir yerin,
2. Şiirde her şeyden evvel önemli olan kelimenin manası Hâlâ dilimdedir tuzu engin denizlerin!
değil, cümledeki telaffuz kıymetidir. Şairin hedefi her keli- E) Bak şu garip bülbülün
menin cümledeki yerini, diğer kelimelerle kurduğu temas Ne suyu var ne yemi
ve meydana gelen esrarengiz uyumla beliren tatlı, gizli, Civanım görüşmemiz
havai ve haşin sese göre tayin etmek olmalıdır. Bu mü-
Seneden seneye mi
zikal dalgalanmalar hem eserin anlam sınırını genişletir
hem de şiirin sesinin dinleyiciye / okuyucuya daha iyi do-
kunmasını sağlar.
Bu parçada şiirin hangi özelliği vurgulanmaktadır?
A) Ahenk B) Konu C) Üslup

D) Gerçeklik E) Gelenek
3. Gün doğarken yıldızlar

Söner de belli olmaz
Hayal içinde dünya
Döner de belli olmaz
Döner de belli olmaz
Bu dizede aşağıdaki ahenk unsurlarından hangisi
yoktur?
A) Ölçü B) Durak C) Kafiye

D) Redif E) Nakarat
9 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Şiirde Ahenk Unsurları
5. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ölçü, kafiye ve redif 7. Sen bir şarkıyı yorumlarken
yoktur? Ayaklarım yerden kesilir benim
Yedi kat göklerde dolaşırken
A) Doruklara tırmanıyor patika
Başım bir yıldıza çarpar
Doyumsuz bir sarmaşık gibi
Akkor kesilir bedenim
İte kaka yürüyorum kalabalıkta
Sesim tanınmaz bir çocuk sesi Bu dizelerdeki uyağın benzeri aşağıdakilerin hangi-
B) Veysel sapma sağa sola sinde vardır?
Sen Allah’tan birlik dile A) Şimdi bomboş sebilden selviler bir şey sorar
İkilikten gelir bela Hatırlatır uzayan dem çekişleri rüzgâr
Dava insanlık davası
Mermer basamaklarda uçuşur beyaz tüyler
C) Denizlerden
B) Benim gönlüm bir kelebek
Esen bu ince hava saçlarınla eğlensin.
Bilsen Dolaşıyor çiçek çiçek.
Melâl-i hasret ü gurbetle ufk-i şâma bakan Tükenecek ömrü böyle

Bu gözlerinle, bu hüznünle sen ne dilbersin! Çırpınarak, titreyerek
D) Bir gemi bembeyaz teniyle açıklarda, C) Titrek bir damladır aksi sevincin
Güverteleri uçtan uca orman; Yüzünün sararmış yapraklarında
Aldım çiçeğimi şurama bastım,
Ne zaman kederden taşarsa için
Bastım ki yalnızlığımmış
Şarkılar taşırsın dudaklarında.
E) Çok yorgunum, beni bekleme kaptan.
Seyir defterini başkası yazsın. D) İkiz hayaletler gibi yürüdük
Çınarlı, kubbeli, mavi bir liman. Puslu aydınlıkta o bahar günü
Beni o limana çıkaramazsın Gece, bir tepeden seyrettik, büyük
Yıldızların suya döküldüğünü.
E) Geceleyin benden ayrılır ruhum,
Dönünceye kadar açık kalır cam.
6. Aşağıdaki dizelerden hangisi tam kafiyeli, çapraz
Uyanık, başımın ucunda bir mum,
uyaklı ve serbest tarzda yazılmıştır?
Beklerim, beklerim böyle her akşam.
A) Göğsümüz kuvvetli, gönlümüz temiz
Tükenmez yolları tüketiriz biz
Ne saray ne hamam ne han isteriz
Nerde gün batarsa orda yatarız
B) Hava bugün de bulutlu
Rüzgâr daha serin esecek.
Bütün insanlar umutlu, 8. Hey göklere duman durmuş dağlar hey
Şairler mahzun gezecek. Değirmenin üstü her gün yel olmaz
C) Sen varken kötü diye bir şey bilmiyorduk Dinle ağa, dinle paşa, dinle bey
Mutsuzluklar, bu karalar yaşamda yoktu Sen söylersin o susar mı bell’olmaz
Sensiz karanlığın çizgisine koymuşlar umudu Bu dizelerin ahenk özellikleri ile ilgili aşağıdakilerden
Sensiz esenliğimizin üstünü çizmişler hangisi söylenemez?
D) Çanakkale derler yokken hesapta
A) Redif kullanılmıştır.
Mahşerin dünyada kurulduğu yer
Çanakkale derler topraktan kapta B) Bir ses, ölçü gereği düşürülmüştür.
Şehitlik şerbeti verildiği yer C) Ulama yapmaya uygun söz dizileri vardır.
E) Aysel git başımdan ben sana göre değilim D) Kafiye düzeni abab şeklindedir.
Ölümüm birden olacak seziyorum. E) Nakarata yer verilmiştir.
Hem kötüyüm karanlığım biraz çirkinim
Aysel git başımdan istemiyorum.

10 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Şiir (İçerik - Gelenek ve Gerçeklik) - 1
1. Her şiir, oluştuğu dönemden izler taşır. Şair; yaşadığı dö- 3. Ortak zevk ve dil anlayışına sahip şairlerin ortak şekil
nemin sosyal ve siyasal olaylarını, kültürünü, inançlarını, özelliklerini, ahenk unsurlarını, imge ve temaları kullana-
sanat zevkini doğrudan veya dolaylı olarak şiire yansıtır. rak oluşturduğu şiir anlayışına şiir geleneği denir.
Bu bilgiden hareketle aşağıdaki dizelerden hangisi- Buna göre aşağıdaki dizelerden hangisinin diğerlerin-
nin tarihî bir gerçekliği yansıttığı söylenebilir? den farklı bir şiir geleneğine ait olduğu söylenebilir?
A) Soramadım bir çift sözü A) Kazanmak istersen sen de zaferi,

Ay mıydı gün müydü yüzü Gürleyen sesinle doldur gökleri,
Sandım ki Zühre yıldızı Zafer dedikleri kahraman peri,
Şavkı beni yaktı geçti Susandan kaçar da koşana gider.
B) O gece o müthiş deniz durgundu, B) Dur yolcu! Bilmeden gelip bastığın,
Ömründe susmayan rüzgâr yorgundu, Bu toprak, bir devrin battığı yerdir.
En kara gönüller aya vurgundu MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü Eğil de kulak ver, bu sessiz yığın,
Leylâ’yı içinde bulan er gibi. Bir vatan kalbinin attığı yerdir.
C) Bu vatan toprağın kara bağrında C) Yelkenler biçilecek, yelkenler dikilecek;
Sıradağlar gibi duranlarındır Dağlardan çektiriler, kalyonlar çekilecek;
Bir tarih boyunca onun uğrunda Kerpetenlerle surun dişleri sökülecek.
Kendini tarihe verenlerindir Yürü, hâlâ ne diye oyunda oynaştasın?
D) Bura Hiroşima’dır, bu ilk atom bombasıdır Fatih’in İstanbul’u fethettiği yaştasın!
Resmi çıktı D) Milletin kalbinde yer etmez keder;
Kulelerin atlarını kamçılayan arabacının, taşa toprağa Asırlar değişir, seneler geçer..
Çınladı canı 245 bin kişinin Ne kadar karanlık olsa geceler,
E) Yağız atlar kişnedi, meşin kırbaç şakladı Mümkün mü sonunda sabah olmasın.
Bir dakika araba yerinde durakladı E) Saat beş nalburları pencerelerden
Neden sonra sarsıldı altımda demir yaylar, Madenî paralar gösteriyorlar
Gözlerimin önünden geçti kervansaraylar Yalnızlığı soruyorlar, yalnızlık
Bir ovanın düz oluşu gibi bir şey
2. Kalbim yine üzgün seni andım da derinden;
Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden! 4. Âtiyi karanlık görerek azmi bırakmak…
Bu dörtlükteki söz sanatının benzeri aşağıdaki dizele- I
rin hangisinde vardır? Alçak bir ölüm varsa, eminim, budur ancak.
“İş bitti… Sebâtın sonu yoktur!” deme, yılma.
A) Üsküp ki Yıldırım Bayazıd Han diyârıdır II
Evlâd-ı Fâtihân’a onun yâdigârıdır Ey millet-i merhûme, sakın ye’se kapılma.
III
B) Âheste çek kürekleri, mehtâb uyanmasın,
Bir âlemi hayâle dalan âb uyanmasın. Bu dizelerde numaralanmış sözcüklerin anlamları
aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?
C) Birden kapandı birbiri ardınca perdeler
A) Geçmiş - Bir işi sonuna değin sürdürme - Merhamet
Kandilli, Göksu, Kanlıca, İstinye nerdeler?
B) Gelecek - Sabır - Rahat
D) Bizdik o hücumun bütün aşkıyla kanatlı
C) İstikbal - İnat - Yanlış
Bizdik o sabah ilk atılan safta yüz atlı
D) Gelecek - Sözünden veya kararlarından dönmeme -
E) Sana dün bir tepeden baktım aziz İstanbul! Ümitsizlik
Görmedim gezmediğim, sevmediğim hiçbir yer. E) Mazi - Gayret - Karamsarlık
10 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
5. Söyleyici; şiirde konuşan, şairin sesini ve söyleyişini ema- 7. Rıza Tevfik Bölükbaşı’nın bir devre damgasını vuran asıl
net ettiği kişi veya varlıktır. Şair, her şiirde bir söyleyici sanatkâr şahsiyeti, tekke şairleri ve halk âşıklarının ge-
belirler. Bu söyleyici, şairin kendisi değil yalnızca o şii- nellikle musiki eşliğinde okudukları şiirlerden yola çıkarak
re özgü kurgusal bir kişi ya da varlıktır. Söyleyici, şiirin kaleme aldığı divan, koşma ve nefesleriyle belirir.
içeriğine ve aksettirdiği ruh durumuna göre karakter ve
Bu bilgiden hareketle aşağıdaki dizelerden hangisi-
ses kazanır; bu durum, şiiri okuma tonuna / tarzına etkide
nin Rıza Tevfik’e ait olduğu söylenebilir?
bulunur ve okuma faaliyetinde okuyucu bu söyleyici ile
özdeşleşir. A) Kişi doğru yoldan eğri giderse,
Aşağıdaki dizelerin hangisinde söyleyicide farklı bir İyiliğe karşı kemlik ederse,
duygu hâkimdir? Kendini beğenip benlik güderse;
A) Böyle sessiz ayrılıklarda, Yükü saman; suya çök etsin, dedi
her şey önceden belli olur. B) Tanıdığım bir ağaç var

en güzel zamanında, aşkın ve hayatın Etlik bağlarına yakın
Saadetin adını bile duymamış
insan deli olur…
Tanrı’nın işine bakın.
B) sanmıştık ki ikimiz
yeryüzünde ancak C) Bir kırlangıç bir su birikintisi bir parça gök.
birbirimiz için varız Bir şiirden düşmüş olmalı bunlar.

Böyle diyordu yoldan geçen biri.
ikimiz sanmıştık ki
tek kişilik bir yalnızlığa bile D) mıknatıslı bir anten gibi tek tek
rahatça sığarız gökyüzüne açılmış kirpiklerim
C) potinlerime ve paltoma dilimde yanık yıldızların tadı
teşekkür etmeliyim ayakta ne uyku ne durak
teşekkür etmeliyim yağan kara E) Ne hoş, ey güzel Tanrı’m, ne hoş
bu güne bu sevince Magillerde sefer etmek!
kara bastığım için şükür Bir sahilden çözülüp gitmek
D) Ne hasta bekler sabahı, Düşünceler gibi başıboş.
Ne taze ölüyü mezar.

Ne de şeytan, bir günahı, 8. Bir varlığı, kavramı, durumu daha canlı ve daha duygulu
Seni beklediğim kadar. anlatmak için onu başka varlık, kavram veya durumların
çizgileri ve şekilleri içinde tasarlayışa “imge” denir. Sanat-
E) Ayrılık, demir çubuk gibi sallanıyor havada
çı, imge oluştururken izlenimlerinden hareketle gerçeği
Çarpıyor yüzüme yüzüme kendi algısına göre yeniden biçimlendirir. Duygu ve dü-
Sersemledim şüncelerini ifade etmek için kendine özgü bir dil oluşturur.
Yeni bir anlatım için hayal gücü ve sanatçı duyarlılığı sa-
yesinde alışılmamış sözler bulur. Bilinen sözcüklere farklı
anlamlar yüklerken çeşitli ipuçlarıyla çağrışım sağlar.
6. Dışarıya yağmur, Buna göre,
yüreğime hasret,
fikrime sen. I. Dalga dalga hücum edip pişmanlıklar
Nasıl yağıyorsunuz üçünüz birden II. Unutuşun o tunç kapısını zorlar
bir bilsen. III. Ve ruh, atılan oklarla delik deşik;
Bu dizelerin teması aşağıdakilerden hangisidir? IV. İşte, doğduğun eski evdesin birden
A) Aşk B) Mutluluk V. Yolunu gözlüyor lamba ve merdiven,
C) Kötümserlik D) Sitem dizelerinin hangisinde imge kullanılmamıştır?
E) Sabır

11 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
1. Âşık Veysel, yetmiş dokuz yıllık hayat serüveninde özel- 3. Aşağıdaki şiir parçalarından hangisinde toplumcu bir
likle içinde bulunduğu toplumun sosyal yaşamını, ahlâk sanat anlayışının izleri görülmez?
anlayışını, dönemin mühim olaylarını, çalışmanın öne-
A) Biz o şiiri isteriz ki çifte giden babalar,
mini ve gerekliliğini, zamanın bazı sosyal kurumlarını ve
bunların toplum içerisindeki rollerini, işlevlerini, vatan ve Ekin biçen genç kızlarla, odun kesen analar,
millet sevgisini, birlik ve beraberlik düşüncesini şiirlerinde Yanık sesin dinlerlerken gözyaşların silsinler.
bir nasihat ve uyarı üslubuyla dile getirmiştir. Başlarını açık, beyaz sinesine koysunlar;
Bu metne göre aşağıdakilerden hangisi Âşık Veysel’e Yüreğinin, özleriçün çarpındığın duysunlar;
ait olamaz? Bu çarpıntı, bu ses nedir? Neler diyor? Bilsinler.
A) Anaların hakkı kolay ödenmez B) Geleceğim, bekle dedi, gitti
Analara ne yakışmaz ne denmez Ben beklemedim, o da gelmedi
Kan uykudan gece kalkar gücenmez Ölüm gibi bir şey oldu
Emzirdi salladı uyuttu anam MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü Ama kimse ölmedi
B) Ağlayalım Atatürk’e C) Bırak beni haykırayım, susarsam sen mâtem et;
Bütün dünya kan ağladı Unutma ki şâirleri haykırmayan bir millet,
Başbuğ olmuştu mülke Sevenleri toprak olmuş öksüz çocuk gibidir;
Geldi ecel can ağladı D) Yaşamak bir ağaç gibi tek ve hür
C) Olmak istiyorsan dünyada mesut ve bir orman gibi kardeşçesine
Hakka halka yarayacak bir iş tut bu hasret bizim
Çalıştır oğlunu kızını okut E) Başka sanat bilmeyiz karşımızda dururken
İnsan olmak için okumak gerek Yazılmamış bir destan gibi Anadolu’muz
D) Sen İstinye’de bekle ben buradayım Arkadaş, biz bu yolda türküler tuttururken
İçimde köpek gibi havlayan yalnızlığım Sana uğurlar olsun... ayrılıyor yolumuz
Belki gelmem gelemem beş dakika bekle git
Çünkü ben buradayım karanlıktayım
E) Avrupa, Asıya ayrı bir kıta 4. Bre ağalar bre beyler
Ölmeden bir dem sürelim
Bir yıllık yol idi deveye ata
Gözümüze kara toprak
Uçaklar sığdırdı beş, on saate Dolmadan bir dem sürelim
Daha neler çıkar dur belli değil
Bu dizelerin nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Koşma B) Varsağı C) Mâni

D) Mesnevi E) Sone
2. Anlatamam derdimi dertsiz insana
Dert çekmeyen dert kıymetin bilemez
Derdim bana derman imiş bilmedim
Hiçbir zaman gül dikensiz olamaz
Bu dizelerde anlatılmak istenen aşağıdakilerden han-
gisidir?
A) Yalnızlığın olumsuz etkileri

B) Her derdin bir dermanının olduğu
C) Yardımseverlik duygusunun yitirilmesi
D) Dert çekmenin değerli olabileceği
E) Kişi sıkışmadan yardımın gelmeyeceği
11 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
5. Sen sık sık gülen gülerken de 7. Aşağıdaki dizelerin hangisi ayraç içindeki terimi ör-
Sevecen bir Akdeniz çizgisini neklemez?
Sol yanına ağzının
A) Garibim namıma Kerem diyorlar
İliştiren çocuk özenle
Aslı’mı el almış haram diyorlar
Yabana mı atıyorum yani seni
Hastayım derdime verem diyorlar
Bu dizelerin anlamlı, doğru ve tam bir şekilde düzya- Maraşlı Şeyhoğlu Satılmış’ım ben (Tapşırma)
zıya çevrilmiş şekli aşağıdakilerden hangisidir?
B) Mavi bir gölge uçtu pencereden
A) Seni yani yabana mı atıyorum, sık sık gülen ve güler- Baktım âvâre bir küçük kelebek
ken de ağzının sol yanına sevecen bir Akdeniz çizgi- Yaramaz geldi kim bilir nereden
sini özenle iliştiren adam?
Belli yorgundu, bir veremli çiçek
B) Sen, gülerken ağzının sol yanına bir Akdeniz çizgisi-
Gibi serpildi lambanın yanına
ni sevecen bir şekilde iliştiren çocuk, seni yabana mı
Bir duman uçtu, gitti titreyerek (Terzarima)
atıyorum yani?
C) Sık sık gülen, gülerken de ağzının sol yanına bir Ak- C) Bir vakte erdi ki bizim günümüz

deniz çizgisini dikkatle iliştiren çocuk, seni mi yabana Yiğit belli değil mert belli değil
atıyorum yani? Herkes yarasına derman arıyor
D) Bir Akdeniz çizgisini özenle yanağına iliştiren ve se- Deva belli değil dert belli değil (Taşlama)
vecen ağzının sol yanıyla sık sık gülen çocuk, yani D) Karac’oğIan gene coştu, bulandı
seni yabana mı atıyorum? İnip aşkın deryasına dolandı
E) Sen, sık sık gülen, gülerken de ağzının sol yanına Güzel gitti, diye pınar ağladı
sevecen bir Akdeniz çizgisini özenle iliştiren çocuk, Acıdı yüreğim, yandı pınara (Hüsnütalil)
yani seni yabana mı atıyorum? E) Tam otların sarardığı zamanlar
Yere yüzükoyun uzanıyorum
Toprakta bir telâş, bir telâş
Karıncalar öteden beri dostum (Pastoral şiir)
6. Bu şiir türünde bir düşünceyi aktarmak veya belli bir ko-
nuda öğüt, bilgi, ders vermek amacı güdülür. Daha çok
dinî, ahlaki, felsefi, sosyal konularda yazılır.
8. Gün gibi zâhir idi zerre günahı yoğ idi
Aşağıdaki dizelerden hangisi bu parçada sözü edilen
Eşiğinden dahi bir özge penâhı yoğ idi
şiir türünü örneklemektedir?
Sana ol doğru idi eğri nigahı yoğ idi
A) Canım senin için işim her gün âh Hak ana şâhid idi gayrı güvâhı yoğ idi
Bin sevab yazılır etsen bir günâh Bende idi sana ol bir dahi şâhı yoğ idi
Hak bilür gayrı yire varmağa râhı yoğ idi
B) Bülbül ne yatarsın bahar erişti
Ceng ider geldi disen iki sipâhı yoğ idi
Ulu sular göl olduğu zamandır Hançer urdun da anın cismine âhı yoğ idi
Kat kat oldu gül yaprağa karıştı
[Güneş gibi açıktı, zerre günahı yoktu. Eşiğinden başka sı-
Gene bülbül kul olduğu zamandır
ğınağı yoktu. O sana yan gözle bakmazdı, dosdoğruydu.
C) Dost düşman önümde yürür Allah’tan başka ona şahitlik edecek yoktu. Senden başka
Bilmedim asıl dostu kul / hizmetkâr olduğu bir başka şah yoktu. Allah bilir ya
Dostların canıma kastı başka yere gitmeye (başkasına tabi olmaya) yolu yoktu,
Beni dostlarım öldürür. Cenk etmeye geldi desen yanında iki askeri dahi yoktu.
D) Gök mavi mavi gülümsüyordu Öyle ki Onun bedenine hançeri vurduğunda ahı bile yoktu.]
Yeşil yeşil dallar arasından Bu dizeler aşağıdaki nazım türlerinden hangisinin ör-
Altın sesi birdenbire sordu neğidir?
“Ne haber eski aşk yarasından” A) Tevhit B) Münacaat C) Naat

E) Şu kim istedi buldı ilmi Çîn’de D) Mersiye E) Methiye
Bugün oldur muhakkık ilm içinde

12 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Sıfatlar
1. (I) Çocukken annem bana hep hayatın anahtarının mut- 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir ismin birden çok
luluk olduğunu anlatırdı. (II) Okula giderken bana “Büyü- sıfatı vardır?
yünce ne olmak istiyorsun?” diye sorarlardı. (III) Ben de
A) Bahçeye girildiğinde sizi önce beyaz zambaklar ve
onlara daima, mutlu olmak istediğimi söylerdim. (IV) On-
renk renk sümbüller karşılıyordu.
lar bana, soruyu anlamadığımı söylerdi. (V) Bense onlara
bu hayatı anlamadıklarını söylerdim. B) Kim bilir, belki bir mucize olur ve ağrıyan dişleri kendi
kendine, ağrısız sızısız düşüverir.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde sı-
C) O gün gazete idaresinde biriken edebî dergilerin yap-
fat kullanılmıştır?
raklarını karıştırıyordum.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. D) Emin amcam bütün kelimeleri tam manasıyla, usu-
lünce kullanmayı bilirmiş.
E) Malatyalı, yan komşumuzun oğlu Ali’ye yıllar sonra
Ankara Garı’nda rastladım.
2. Sıfatlar, bir adın önüne gelerek onun bir niteliğini ortaya 4. Aşağı köylerden Halil İbrahim, on sekiz yaşlarında
koyan ya da onun sırasını, sayısını, yerini vs. belirten bir I
işleve sahip olduğundan ön ad olarak da adlandırılır. bir delikanlıydı. Sazlık köyünde Tevfik Ağa’nın yanında
Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu genellemeye uy- II
mayan bir sıfat kullanımı vardır? duruyordu. Yaşı ufaksa da kütüğe büyük yazılmış, askere
III IV
A) Ben: çağırıyorlar. Ağa’dan hesabını alıp gide cekti.
nerelere, ne zaman V
ne zamanlardan Bu parçadaki altı çizili sözcüklerden hangisi diğerle-
bu yana rinden farklı bir türdedir?
boyuna A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
çabalayan
B) Leman Hanım
Size bir şiir borcum vardı ya
İşte onu ödüyorum
C) Kirli eller daha temiz. 5. Ben bir gün bu dağ köyünde
Temiz elli Bakılacak en güzel şeye baktım.
Kirli gönüllerden. Dağ havasında, geniş yapraklı ümitlerin üzerine
Ne dersiniz? Yattım, gökyüzünün altına
Hiçbir çağda bu kadar mavi olmamıştı.
D) Ben İsmet Özel, şair, kırk yaşında. Baktım da vuruldum maviliğine
Her şey ben yaşarken oldu, bunu bilsin insanlar
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
E) Çok yorgunum, beni bekleme kaptan.
A) Niteleme sıfatı
Seyir defterini başkası yazsın.
B) İşaret Sıfatı
Çınarlı, kubbeli, mavi bir liman.
C) Belgisiz sıfat
Beni o limana çıkaramazsın...
D) Sayı sıfatı
E) Kurallı birleşik sıfat
12 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Sıfatlar
6. I. Pembe uçurtmalar yolladığından beri 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sıfat, yapı
II. sarardı tiryaki menekşeleri bakımından diğerlerinden farklıdır?
III. sonbaharın tozlu kafeslerinde A) Bazı kentlerin, insanın üstünde olağanüstü bir etkisi
IV. sevgi turnaları yakalıyorum oluyor.
V. turnalar gidiyor; ben kalıyorum B) Durmuş Ağa’ya gelince yetmişlik fakat sapasağlam
bir ihtiyar.
Numaralanmış dizelerin hangilerinde sıfat kullanıl-
mıştır? C) O cana yakın yüzüyle dört yanına bakınca sanki bü-
tün varlık masumlukla aydınlanırdı.
A) I ve II. B) I ve III. C) II ve IV. D) Kıyıda kapıları, kepenkleri kapalı, birkaç ev ve depo
D) III ve V. E) IV ve V. sıralanıyordu.
E) Beyaz ipek pantolon ve kavuniçi ipek bir gömlek gi-
yinmişti.

10. Bir sıfatın kendisinden sonra gelen kelime veya kelime
7. Bir gün akıp gitmeye her yerim gruplarıyla yapı ve anlam bakımından bağlantısı olmadı-
I ğını göstermek ve anlam karışıklığını önlemek için virgül
Suyundan içmeye alışık. kullanılır.
II
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala uyma-

maktan doğan bir anlam karışıklığı vardır?
Gitmek! Yazmışım defterime çoktan
III A) Gemide bulaşık yıkamak kolay iş değildi.
Rıhtımlar, güz halatları, daha bir sürü şey B) Bir çocuk gibi kedilerle saklambaç oynuyor.
IV
C) Dosdoğru yolun karşısına geçerek bağırdım.
Şuramda darmadağınık.
V D) Limana bakan penceresinden deniz görünürmüş.
Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerden hangileri sıfat E) Hayat sahnesinde altmış yaşın basamaklarındayım.
görevinde kullanılmıştır?
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden fazla sıfat

kullanılmıştır?
A) Piyanonun mor kadifeden şamdanlıkları vardı.

B) Tiyatrocular yan uğraş olarak sinemayla uğraşıyordu.
8. Adlaşmış sıfat, niteleme veya sayı sıfatıyla kurulan sıfat C) Bütün gözlerden manalı ışıklar sıçrıyordu.
tamlamalarında tamlanan ismin düşmesi ve varsa düşen D) Dışarıda nemli bir rüzgâr esiyordu.
isimdeki ekin sıfata geçmesi şeklinde oluşur. E) Çalıların üstündeki kuşlar cıvıldayarak uçuşuyordu.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde adlaşmış
sıfat vardır?
A) Yeğenim yarın Bursa’ya uçacak.

B) İkinci, üstünde daha iyi durdu.
12. Aşağıdaki sözcüklerden hangisi sıfat görevinde kul-
C) Haşlanmış hâli daha lezzetlidir.
lanılamaz?
D) Üç ağaç meşe, bir ağaç çınardı.
E) Neden yenebilecek bir şey yetiştirmiyorsun? A) Sulak B) Biri C) Hangi
D) Öteki E) Az

13 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Masal / Fabl
1. Vakti zamanında bir peri padişahının güzel bir kızı ile ak 4. Padişah, konuk ağırlamayı çok sever. Methi her yerde du-
saçlı, ak yürekli bir yaşlı ninenin oğlu varmış. Yaşı on sekiz, yulan bir de aşçısı vardır. Bir gün çok sevdiği arkadaşları,
boyu selvi, gözleri ela, adı Namlı Kemankeş, bir bakışı ci- evine konuk olur, aşçısından sofrayı donatmasını ister.
hana eş. Ama başında kavak yelleri eser, aşk nedir bilmez- Akşam olur, davetliler gelir, sofrada kırk çeşit yemek var-
miş. Alıp başını durmadan gezermiş. Bir gün geze geze dır fakat hepsi dilden yapılmıştır. Padişah bu duruma şa-
gelmiş bir bayram yerine. Bakmış, bakışmış da karşısında şırır. Başka bir gün padişahın tekrar misafiri gelir. Padişah
ne görsün? Adı dillerde, gönlü bilinmedik illerde peri padi- aşçısına, “Bu sefer gelenler çok önemli insanlar değil.”
şahının kızını görmüş... Kara kara gözleri varmış, zeytin der. Padişah, önemsiz dediği misafirlerine de dil yeme-
tanesini andırırmış. Oğul balı ağzı, kızaran yanağı göreni ği hazırlandığını görünce şaşırır ve nedenini sorar. Aşçı,
boyu boyuna, huyu huyuna demiş de kızla göz göze gelip “Dil çok kıymetlidir, iyi kullanırsak yılanı deliğinden çıkarır.
derinden bir ah çekmiş. Ah ile birlikte yer yerinden oyna- Kötü kullanırsak dilin hatasını hiçbir şey düzeltemez.” der.
mış, yetmiş iki dağ birden kazan gibi kaynamış.
Bu parça, dil ve anlatım özellikleri bakımından aşağı-
Bu masal parçasında, daki anlatmaya bağlı edebî türlerden hangisine örnek
MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü olabilir?
I. Olay / Konu
II. Zaman A) Masal B) Roman C) Destan
III. Mekân D) Mesnevi E) Manzum hikâye
IV. Kişiler
yapı unsurlardan hangisi belirgin değildir?
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve III. 5. Eski zamanlardan bir padişah, kendi memleketinin top-
D) II ve IV. E) III ve IV. rakları üstünde yaşayan en zeki insanı bulması için ve-
zirine emir vermiş. Bir oduncunun üç kızı varmış, aynı
memlekette yaşayan. Bu kızların en küçüğü çok zeki
2. Aşağıdakilerden hangisi kalıplaşmış bir masal cümle- imiş. Padişah, bir sürü aramadan sonra bulunan bu kıza,
sidir? veziriyle otuz lira ve otuz arşın kumaş göndermiş. Ama
vezir hem paranın hem de kumaşın yarısını kendine alı-
A) Kralın bu emrini duyan prens hemen kardeşinin yanı- koymuş, geriye kalan yarı para ile kumaşı kıza götürmüş.
na gitmiş. Kız hediyeleri alınca “Benim de bir haberim var padişaha,
B) Anne ceylan, yavrularının bir saldırıya uğramasından aynen nakledin.” diyerek şunları söylemiş: “Babam tak-
korktuğu için daima tetiktedir. taklara, annem vakvaklara gitti. Büyük ablam çirkini gü-
C) Ordunun nereye gideceği kimse tarafından bilinmi- zel etmeye, küçük ablam biri iki yapmaya gitti. Ben de
yormuş. baş aşağı, baş yukarı yapıyorum. Padişahım ne İslam’dır
ne başka.” Vezir bu cevabı padişaha nakledince padişah
D) Bu olağanüstü varlıkların hangi zamanda karada da
meseleyi çözmüş ve hırsızlık yaptığı için vezirini zindana
yaşayabilme özelliği kazandığı belli değil.
attırmış. Meğer kızın dediklerinin manası şuymuş: Babam
E) Bir varmış, bir yokmuş, ülkenin birinde elinden her iş
odun kesmeye, annem ördek gütmeye, büyük ablam ge-
gelen usta bir marangoz yaşarmış.
lin hazırlamaya, küçük ablam doğum yaptırmaya gittiler.
Ben de fasulye pişiriyorum. Bana gönderdiğin hediyeler
ne senin şanına uygun ne de bana yeter.
3. Aşağıdaki kalıplaşmış masal ifadeleri, bulundukları Bu parçanın dil ve anlatım özellikleri ile ilgili aşağıda-
yere göre gruplandırıldığında hangisi dışta kalır? kilerin hangisi söylenemez?
A) Az gitmişler, uz gitmişler, dere tepe düz gitmişler. A) Anlatım, duyulan geçmiş zamanla gerçekleştirilmiştir.
B) Evvel zaman içinde kalbur saman içinde, sakinlerinin B) Olağanüstü ayrıntılara yer verilmiştir.
çok mutlu olduğu bir köy varmış. C) Kötülüğün / yanlış işin timsali olan tip cezasını bul-
C) Onlar ermiş muradına, darısı sizin başınıza. muştur.
D) Masal masal matitas, kalaylandı bakır tas. Çukura D) Anlatıcı hâkim bir bakış açısına sahiptir.
düştü çıkamaz. Pır pır eder uçamaz. E) Kısa, duru ve açık cümleler kullanılmıştır.
E) Gökten üç elma düştü. İkisi sizin, birisi benim başıma.
13 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Masal / Fabl
6. Masal kahramanları ile ilgili aşağıdakilerden hangisi 9. Bir gün Rüzgâr Güneş’le konuşuyormuş.
söylenemez? — Ben senden daha güçlüyüm, demiş.
A) Genellikle özel adları bilinmez; kral, prenses, çoban — Öyle mi, demiş Güneş.
gibi unvanlarla anılırlar. — Elbette, demiş Rüzgâr.
B) Dev ve peri gibi gerçek dışı varlıklar kahraman olabilir. — Bunu sana göstereceğim. Bak şu aşağıdaki yaşlı ada-
C) Anlatı çoğu kez iyilerin istediği şekilde sonlanır. mı görüyor musun?
D) Sıra dışı özelliklere sahip olabilirler. Güneş eğilip bakmış.
E) Tip özelliği gösterirler. — Görüyorum diye cevap vermiş.
Rüzgâr gururla:
— Gör bak, onun ceketini çıkaracağım diye konuşmuş.
Güneş:
7. Tilki değirmenciyi kandırır ve beraber yola çıkarlar. Padi-
— Peki o zaman, demiş. Haydi dene bakalım.
şahın sarayına yaklaşınca tilki, değirmenciye der ki:
Sonra bulutların arkasına çekilmiş. Merakla Rüzgâr’ı, izle-

—Sen burada dur, ben gidip padişahtan sana bir kat elbi- meye başlamış.
se alıp geleyim. Rüzgâr bütün şiddetiyle esmiş. O estikçe yaşlı adam üşü-
Tilki saraydan içeri girer, padişahla karşılaşır. müş. Üşüdükçe paltosuna sarılmış. Rüzgâr buna öfke-
Bu parça aşağıdaki masal bölümlerinin hangisinden lenmiş. Daha da şiddetli esmiş. Bu kez adam paltosunu
alınmıştır? daha sıkı tutmuş. O ne kadar şiddetli estiyse adam da
paltosuna o kadar çok sarılmış. Çünkü çok üşüyormuş.
A) Döşeme B) Serim C) Düğüm
Rüzgâr sonunda pes etmiş. Bu kez sıra Güneş’e gelmiş.
D) Çözüm E) Dilek
Güneş bulutların arkasından çıkmış. Yaşlı adama sıcacık
gülümsemiş. Yeryüzünü iyice ısıtmış. Adam pek sevinmiş.
Yeryüzü ısındıkça adam da ısınmış. O da gülümsemeye
8. Günün birinde, kurbağa ile fare arkadaş olmuşlar. Bir bahar başlamış. Artık paltoya ihtiyacım kalmadı diye düşünmüş.
mevsiminde kurbağa, fareye: “Gel, biraz gezelim.” demiş. Ve paltosunu çıkarmış.
Bunlar gide gide, bir ırmağa rastlamışlar. Kurbağa, farenin Güneş Rüzgâr’a dönerek:
sudan geçemeyeceğini bildiği için ona: “Sen üzerime çık,
— Gördün mü, demiş. Nazik olanlar zorbalardan her za-
kuyruğunu da ayağımla bağla. Böylece seni karşı tarafa
rahatlıkla geçirebilirim.” demiş. Fare kurbağanın sırtına man daha güçlüdür.
binmiş, tam suyun ortasına vardıklarında kurbağa suyun Bu parça fabl türünün aşağıdaki özelliklerinden han-
dibine doğru dalmaya başlamış. Elbette fare suyun içine gisini temsil etmez?
girer girmez hemen boğulmuş. Ama kuyruğu kurbağanın
A) Kahramanları çoğunlukla insan dışındaki canlılardan
ayağına bağlı olduğu için yine onun sırtında kalmış. Suyun
seçilir.
yüzüne çıkan kurbağa sırtında fare ölüsü ile dolaşırken
kartal yukarıdan fareyi görmüş ve kaptığı gibi dağın başına B) Ders verme amacı güdülür.
götürmüş. Fare kurbağaya bağlı olduğu için yüksek dağın C) Genellikle manzum biçimde yapılandırılır.
zirvesinde kartala yem olmaktan kurtulamamış. D) Teşhis ve intak sanatlarından yararlanılılır.
Atalarımız ne güzel demiş: - - - - E) Dostluk, dayanışma, kurnazlık, nezaket gibi evrensel
tema ve kavramlar işlenir.
Bu fablın sonunda boş bırakılan yere aşağıdaki öğüt-
lerden hangisi getirilmelidir?
A) Güvenme varlığa, düşersin darlığa.

B) Alna yazılan başa gelir.
C) Av vuranın değil, alanın.
D) Dost, kara günde belli olur.
E) Akıl akıldan üstündür.

14 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Edat - Bağlaç - Ünlem
1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde edat öbeği, yüklem 4. (I) Şimdiye kadar hem hazırlık hem uygulama bakımın-
görevindedir? dan birkaç saati aşmayan etkinlikler paylaştık. (II) Bu se-
fer ise kütüphane şenlikleri, yıl sonu gösterileri, veli günü
A) Başarmak için inanmak gerekir.
gibi vesilelerle daha uzun soluklu bir faaliyet planlamak-
B) Belirtildiği üzere önceliği eğitime verdik. tayız. (III) Örneğin bu cumaki buluşmamızda sizler için
C) Dükkâna kadar sana eşlik edeyim. okuma alışkanlığınızı pekiştirecek bir uygulama gerçek-
D) Yeni evleri avuç içi kadardı. leştireceğiz.
E) Gelişim, sabır ve gayret ile mümkündür. Numaralanmış cümlelerin hangilerinde hem edat hem
bağlaç kullanılmıştır?
A) Yalnız I. B) Yalnız III. C) I ve II.

2. Bu treni ilk kim nasıl gördü, duydu - - - - okudu kimse öğre- 5. I. Pamuk gibi bir kalbi vardır. (Benzetme)
nemedi - - - - herkesin emin olduğu tek bir şey vardı: Bunun II. Saatlerce aramasına karşın bir türlü bulamıyordu.
çocuklarını uyutmak için çok güzel bir masal olması. Ger- (Koşul)
çek olup olmaması - - - - yetişkinlerin umrunda - - - - değil- III. Amcam ile yarın köye gideceğiz. (Birliktelik)
di, onlar zaten hayal kurmayı çoktan unutmuşlardı.
IV. Çiçek demetini annesi için almıştı. (Özgülük)
Aşağıdaki bağlaçlardan hangisi bu parçadaki boşluk- V. Hiçbiri bu işi senin kadar öğrenemedi. (Karşılaştırma)
lardan herhangi birine getirilemez?
Numaralanmış cümlelerin hangisinde edatın cümleye
A) ancak B) veya C) bile kattığı anlam yanlış verilmiştir?
D) da E) eğer
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “gerek ... gerek” bağ- 6. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi bağlama
lacı kelime gruplarını birbirine bağlamaktadır? görevi üstlenmemiştir?
A) Gerek ailesi gerek arkadaşları onu yüreklendiriyordu. A) Sardunya odanın yalnız bu köşesinde canlanıyor.
B) Eserleri gerek sanatımızı gerek düşünce dünyamızı B) O bize katılmayacak çünkü hastalanmış.
derinden etkilemiştir. C) Biraz yorgunum ama sizinle geleceğim.
C) Gerek hızıyla gerek gücüyle hepimizin dikkatini çek- D) Hemen soğumuş hâlbuki daha yeni kapattım.
mişti.
E) Mademki isteklidir, bulur bir çaresini.
D) Gerek susuşu gerek gülüşü daima bir şeyler anlatırdı.
E) Takipçilerimle gerek yazışarak gerek buluşarak de-
vamlı irtibat kuruyorum.
14 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Edat - Bağlaç - Ünlem
7. I. Bizi sen sevgisiz, susuz, havasız 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir edat isim çekim
Ve vatansız bırakma Allah’ım! eki almıştır?
II. İlmi öyle büyüktür ki (!) kimseyi dinlemesi gerekmez. A) Oturması ile kahkaha atması bir oldu.
III. Aferin, dayısının bir tanesine! B) Aması maması yok kardeşim, diyecek oldum.
Ünlemin numaralanmış cümlelere kattığı anlamlar C) Gelenlerden bazılarına tanıyor gibi kafa sallıyordu.
aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir? D) Ona güzel bir gelecek bırakmak için çabalıyoruz.
A) Dilek – Alay – Gurur E) Bu kadarına dayanabilmesi bir mucizeydi.
B) Korku – Övgü – Sevinç
C) Mutluluk – Küçümseme – Şefkat
D) Saygı – Kınama – Beğeni
E) İstek – Alay – Sabır
11. I. hatta
MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü II. amma velâkin
III. yani
IV. keşke
V. şayet
Numaralanmış sözlerden hangisi bağlama işlevine
sahip değildir?

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı bir
edatla sağlanmıştır?
A) Neden böyle bir karar verdi ki?

B) Tabiatı ondan daha iyi kim anlatabilir?
C) Hangi güzergâhı kullanacaksın?
D) Gözleri her şeyi söylüyor olabilir miydi? 12. Aşağıdaki dizelerin hangisinde bağlacın yazımıyla il-
E) İlacını günde kaç kere alacak? gili bir yanlışlık yapılmıştır?
A) Hadi git, ne bir adres ne bir hatıra bırak

Zannetme ki pişmanlık, mutluluk kadar ırak!
B) Öyle bir ilkyaz ol ki korkut yaprakları,

Öyle bir son yaz ol ki tut yaprakları
C) Bir kez gönül yıktın ise

Bu kıldığın namaz değil
9. ● Aman efendim, öyle şeyler işittim ki kalakaldım! Yetmiş iki millet dahi
● Aman, kimse duymasın! Elin yüzün yumaz değil
● Aman, ne akıllı şey!
D) Tahir olmak da ayıp değil Zühre olmak da
● Aman, bıktık bu tavırlardan!
hatta sevda yüzünden ölmek de ayıp değil,
Bu cümlelerde aşağıdaki anlamlardan hangisi yoktur? bütün iş Tahir’le Zühre olabilmekte
A) Rica B) Şaşkınlık C) Beğeni yani yürekte.
D) Pişmanlık E) Usanç E) Bir akşamüstü yanımızda kimsecikler olmaz
Yada olması gerekenler yanımızdakiler değildir

15 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Roman (Tarihî Gelişim - Özellikler - Türler - Gelenek ve Gerçeklik)
1. Roman türü için aşağıdakilerden hangisi söylene- 4. Stendhal “Kırmızı ve Siyah” adlı eserinde, “Yol boyun-
mez? ca gezdirilen bir aynadır roman.” derken romanın hangi
özelliğini vurgulamaktadır?
A) Kurmaca bir gerçekliği ortaya koyar.
B) Öyküleme ve betimleme yapmak esastır. A) Gerçek hayatı yansıtma özelliğini
C) Yansıttığı edebî akıma göre sınıflandırılabilir. B) Yazarının gittiği yöne göre biçimlendiğini
D) Gerçeküstü olayları da konu edinebilir. C) Hikâyeden farklı bir tür olduğunu
E) Yazıldığı dönemin zihniyetinden bağımsızdır. D) Sanatlı bir dilde yazılması gerektiğini
E) Açık ve örtük iletiler içerdiğini
2. Roman ve öykü ile ilgili aşağıdaki genellemelerden 5. (I) Türk edebiyatına roman Tanzimat’la girmiştir. (II) Tü-
hangisi yanlıştır? rün ilk örnekleri çeviri eserlerdir. (III) İlk çeviri roman,
Yusuf Kâmil Paşa’nın Fransız yazar Fenelon’dan 1859
A) Romanlarda birbirini etkileyen birçok olayın oluştur- yılında çevirdiği “Telemak”tır. (IV) İlk yerli roman ise
duğu bir zincir söz konusuyken hikâyeler daha çok Samipaşazade Sezai’nin Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat adlı
tek bir olay üzerinde kurgulanır. eseridir. (V) Halit Ziya Uşaklıgil, roman türünün Batılı an-
B) Romanlarda hikâyelere göre ruh tahlillerine daha çok lamdaki ilk örneklerini vermiştir.
yer verilir.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bil-
C) Romanlarda mekân sayısı ve çeşitliliği hikâyeye göre gi yanlışı vardır?
daha fazladır.
D) Romanların kişi kadrosu hikâyeye göre daha geniştir.
E) Romanlarda diyalog, özetleme gibi anlatım teknikleri
kullanılırken hikâyelerde tasvir tekniği tercih edilir.
3. Bir bir hatırlıyor, dinlediklerini hatırlıyor, gördüklerini ha- 6. Bana öyle geliyor ki gördüklerimi ve işittiklerimi yazmak,
tırlıyor, deliliklerini hatırlıyor; durulup arınışını, büyük yö- gelecek nesillere karşı en büyük vazifemdir. Kaldı ki
rüngeye yerleştirilişini hatırlıyor; yerleri, olayları, hâlleri, müessesemizin tarihçesini benden daha iyi yapabilecek
gerçek doğuşunu hatırlıyor. Osman Gazi Han şimdi son tek insan, Halit Ayarcı, artık aramızda değildir. Dün ak-
dönemecindeki sayılı dakikalarda, Uludağ’dan da büyük şam yine onun masamızdaki yerini boş gördüm. Karımın
ve yüklü bir hatıralar dağıdır; Osman Gazi Hân şimdi za- dolmuş gözlerle bütün yemek müddetince bu boş sandal-
manın iki ucunu -tesbih gibi- birleştirmiştir. yeye bakışını bir türlü unutamayacağım.
Bu parçanın, konusu bakımından aşağıdaki roman Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki altı çizili söz-
türlerinden hangisine örnek olduğu söylenebilir? cüklerden herhangi birinin yerine kullanılamaz?
A) Macera B) Fantastik C) Tarihî A) süre B) görev C) kuşak

D) Polisiye E) Sosyal D) kurum E) yetki
15 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Roman (Tarihî Gelişim - Özellikler - Türler - Gelenek ve Gerçeklik)
7. Aşağıdaki parçaların hangisinde toplumsal bir kabule 10. Peyami Safa’nın şaheserlerinden Dokuzuncu Hariciye
yer verilmiştir? Koğuşu’nda romanın genç kahramanı, ayağındaki rahat-
sızlıktan kurtulabilmek için sayısız doktora görünür ve en
A) Bir ara deredeki ayak sesleri kesildi, ortalık tarifsiz bir
nihayetinde havadar bir ortamda, stresten uzak bir istira-
sessizliğe gömüldü. Ta uzaktan bir çobanaldatan ku-
hat dönemi geçirmesi gerektiğine ikna edilir. Ancak gerek
şunun bir daldan ötekine atlarken kurumuş çöplere
akrabaları olan bir Paşa’nın Erenköy’deki köşkünde misa-
basmaktan doğan çıtırtılar duyuldu.
fir kaldığı dönemde gerekse kendi evi ve hastaneye gidiş
B) Derviş Bey’e adamlar göndermeye başladı. Adam- gelişlerinde şuurunu âdeta bir facia atmosferinde yoğu-
larından birisinin eline bir mektup veriyor, onu kabul rur. Peyami Safa’nın çocukluk ve gençlik dönemlerinden
etmesini istiyordu. Bir kere, bir kerecik olsun kabul fazlasıyla izler taşıyan roman hem umudu ve umutsuzlu-
etmeliydi. Saygıda kusur etmişti. Küçükten kusur, bü- ğu hem de sevinci ve felaketi aynı sayfalara sığdırabilmiş
yükten bağışlamak... olması bakımından insanın eşsiz bir tarifini sunuyor.
C) İnceden bir yel çıktı, bir bulut gölgesi geldi geçti orma-
Bu parçada romanın kurgusuna etki eden,
nın üstünden. Beş on kartal... Biri birinden çok uzakta
Kirazlı Koyak’ın üstünde dönüyor. Koyak’ın dibine bir I. İnsanın psikolojik hâlleri

tortu gibi çökmüş pusu güneş eritmiş veya yel alıp II. Yazarının özel yaşamı
götürmüş.
III. Geleneksel değerleri
D) Taşbaş’ın evinin duldasında akşama kadar hayaller
IV. Ön araştırmalar yapmak
kurdular. Taşbaş kaç kere köye geldi. Karanlıklar gün-
düz gibi oldu. Sofralar yağlı yemeklerle donandı. Bir unsurlarından hangilerinin üzerinde durulmaktadır?
oda dolusu ayakkabı... Bir oda dolusu da giysi...
A) Yalnız I. B) Yalnız III. C) I ve II.
E) Köprüyü yel gibi geçti. Bundan önce köprüden çok az
geçmişti. Bir yanında kayalık bir tepe, öte yanında bir
orman vardı. Bu sefer atını yoldan da sürdü.
8. Roman yazarları genellikle iki temel yönelim arasında

hareket ederler. Onlar bir yandan yaşanan olayları örnek
alır, bunlardan sapmamaya çalışarak gerçekçi bir tutum
izler; öte yandan ise kendi yarattıkları olay ve kişilerden 11. İyi bir roman bize kahramanının gerçeklerini, kötü bir ro-
oluşan bir dünyada hayal gücünü işleterek gerçeğe yeni mansa yazar hakkındaki gerçekleri anlatır.
görünümler kazandırır. Bu sözden hareketle aşağıdaki çıkarımlardan hangisi
Bu parçada roman yazarları ile ilgili aşağıdakilerden yapılabilir?
hangisine değinilmemiştir?
A) İyi bir romanda serim, düğüm ve çözüm bölümleri be-
A) Hayata dair ayrıntılardan beslenmelerine lirgindir.
B) İzlenimci bir yaklaşım benimsemelerine B) Romanda anlatılanlar, yazarının yaşadığı dönemin
C) Gerçeği dönüştürmelerine kültürel özelliklerini taşır.
D) Heyecan uyandıracak konular seçmelerine C) Roman kahramanları, ait oldukları çevrenin diliyle ko-
nuşturulmalıdır.
E) Hayal gücüne başvurmalarına
D) Romanlarda birbiriyle bağlantılı olaylar bir tema etra-
fında bir araya getirilir.
9. Nabokov’un “Emma Bovary denen kız hiç yaşamadı. E) Romanlar, sahiplerinin sesi değil kurgusal kimliklerin
Madame Bovary kitabı ise sonsuza dek yaşayacak.” sesini yansıtmalıdır.
sözü romanın hangi özelliklerini vurgulamaktadır?
A) Kurgusallık - Kalıcılık
B) Gerçekçilik - Üslupçuluk
C) Kurmaca - Nedensellik
D) Kalıcılık - Özgünlük
E) Yanlılık - İroni

16 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Roman (Tema - Konu - Çatışma - Dil ve Anlatım - Yapı - 1
1. Ayın on dördünde Bünyamin’in kazması beyaz bir cis- 3. Damların yosun tutan ve kararan kiremitlerini nihayetsiz
me çarptı. Merakı artan Vardapet’le birlikte çevresindeki dut, erik ve iri yapraklı incir ağaçlan örtmeye çalışıyor, de-
toprağı temizlediklerinde bunun, çoktan taşlaşmış, nere- relerin kenarını beyazımtırak yapraklarıyla uzun kavaklar
deyse öküz büyüklüğünde bir kertenkele kafası olduğunu takip ediyordu. Bunların arasında belki yirmiden fazla mi-
gördüler. Boynundan itibaren bel kemiği toprağın derin- nare, bembeyaz yükseliyor ve uzaktan bakan bir göze,
liklerinde kayboluyordu. Bünyamin, canavarın dişlerinden tıpkı kavak ağaçları gibi hafif hafif sallanıyor hissini veri-
birini yadigâr olarak almayı düşündü. Ama diş, eline alır yordu.
almaz ufalanıverdi. Vardapet bunu uğur telakki edip çıra
Bu parçada,
ışığı altında birtakım hesaplar yaptı. Rakamları topladı,
çıkardı; iletkiden okuyup kaydettiği derecelerin yüz sek- I. Betimleyici
sene erişip erişmediğine baktı ve delikanlıya gülümsedi. II. Öyküleyici
Bu parçada, III. Tartışmacı
I. Olay örgüsü anlatım biçimlerinden hangileri kullanılmıştır?

II. Mekân A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II.
III. Zaman D) I ve III. E) II ve III.
IV. Kişiler
unsurlarından hangileri belirgin değildir?
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve III.

2. Bugün ensenize kadar kestirdiğiniz şu saçlar yok mu? Ne 4. I. Kanaryacık küçük vücudunu yana bırakmış, sessiz
uzundu, ne uzun! Köklerini sökercesine onları tarardık. bir feryat gibi gagasını açmıştı. İşte bu dakikada tek-
Hiç unutmam, hanımefendi size üstü papatya örneği be- rar size baktım. Kâfi derecede çevik davranmamış,
yaz ketenlerden yeni bir elbise diktirmişti, onu giydirdik kirpiklerinizdeki iki damla gözyaşını benden saklaya-
ve sizi büyük hanımefendiye götürdük. O vakte kadar mamıştınız. Ah sizin o her şeyle eğlenen gözleriniz-
büyükannenizi görmemiştiniz çünkü büyük hanımefendi deki bu iki damla merhamet yaşı! Nejat Bey, tekrar
damadıyla altı sene dargın durdu. Nihayet barıştılar, biz ediyorum: Hayatıma istediğiniz gibi tasarruf edebilir-
de sizi götürdük. Ah, diye içini çekiyor ve başını sallıyor siniz. Değil mi ki gözlerinizde o iki merhamet damla-
Gülter. Büyükanneniz gibi kadın nerede şimdi? sını gördüm.
II. Bir başınaydı işte. Bir başına, hiç bilmediği bir mekân-
Bu parçada aşağıdaki anlatım tekniklerinden hangisi
da, iki zıt yaradılışlı kapıyla... Ne bir eksik ne bir fazla.
kullanılmıştır?
Yüz yüze durmuş iki kapı... Biri içeri, öteki dışarı...
A) Pastiş B) Parodi Birinin muhatabı yer üstü, ötekininse yer altı.
C) İroni D) Geriye dönüş Numaralanmış roman kesitlerinde hâkim olan duygu-
E) İç çözümleme lar aşağıdakilerden hangisidir?
I. II.
A) Özlem Ölüm
B) Saygı Öfke
C) Aşk Yalnızlık
D) Hüzün Kararsızlık
E) Güven Korku
16 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
5. Aşağıdaki parçalardan hangisi kültürel bir çatışmayı 7. Aşağıdaki parçalardan hangisi diğerlerinden farklı bir
dile getirmektedir? bakış açısı ile yazılmıştır?
A) Bir an sokağın iki ucuna ve karşıya bakındıktan son- A) Babiali’den geçiyordum. Bir kitapçının camlığında be-
ra ses sahibinin belki de ısınmak için yürüyüp gitmiş nimkilerden birisini gördüm. Çıkalı beş yıl olmuştu.
olacağı kanısına vardı çünkü görünürlerde iri yarı bir B) Hareketlerinde ve yürüyüşünde, kabul edilmiş bir
delikanlıdan başka kimse yoktu. Delikanlı, evin önün- mağlubiyetin iç burkan sessizliği vardı. Mutfağa geçti.
deki parmaklığın üstüne tünemiş, tereyağlı ekmek ye- Mangala ve semavere kömür koydu.
mekteydi.
C) Başımı çevirdim, ona baktım. Bunu yaparken roma-
B) Nihayet rastgele bir kapıyı araladım ve içeride Raif tizmalı kolumu zorlar gibiydim. Fakat içim birdenbire
Efendi’yi gördüm. Onu evvelden tanımıyordum. Buna ferahladı, sanki yıllardır aradığım bir arkadaşımı bul-
rağmen masasının başına eğilmiş gördüğüm bu ada- muştum.
mın başkası olamayacağını derhal hissettim.
D) Radyoya gittim. Uzun dalga bomboştu, orta dalga da
C) Halam, babamın yeryüzündeki tek akrabası idi. Belki öyle... Uzun uzun esnedim. Kısa dalganın parazitleri
de bu yüzden birbirlerine huy, mizaç hatta sıhhat iti- arasında bir mucize çıktı: Bu enfes bir kemandı ve

barıyla taban tabana zıttılar. Babam kanlı canlı, taş karımla daha nişanlıyken dinlediğimiz bir parçaydı.
yese öğütür cinsten bir adamdı. Kâinat onun için har-
E) Yavaş yavaş yanıma yaklaştı. Gözleri tuhaf bir hay-
man gibi savrulacak bir şeydi. Halam ise zayıf ve içi-
retle hafifçe büyümüştü. Birdenbire, her şeyi anlayı-
ne kapanıktı.
vermiş olmasından korktum.
D) Havuz, dökülmüş yaprak tabakaları altında görülmez
olmuştu. Sonbahar denen mevsim ne hazin bir mev-
simmiş! Bu, âdeta yazın çürüyüşü, parça parça çürü-
yüp dökülüşü gibi bir şeydi.
E) Annesi ve babası ona bir Doğulu alışkanlığı vermişti.
Fakat İstanbul’a yerleştikten sonra bilhassa dayısının 8. Üsteğmen Demir Çukurcalı, kol saatine bir göz attı:
ailesinden aldığı tesirler bambaşkadır. Tahsilini Avru- 05.15. Sel sularından kuduza dönmüş Hantan Çayı’nın
pa’da bitiren dayısı ve kızları, Neriman’da Batı haya- üzerinde donuk bir şafak söküyor. Öylesine donuk ki koyu
tına karşı cazibe uyandırmıştı. kül rengine batık görünümü, aydınlatacağına karartıyor
sanki. Şu kıvrıla büküle giden keçi yolu, ırmağa giden yol;
şuraları, dünkü çarpışmalar sırasında Çinlilerden alınan
siperler. Erat elinden geldiği kadar çekidüzen verip içine
mevzilenmiş. Yüz metre kadar ötelerinde pirinç tarlaları
başlıyor, onların gerisinde ise yağmur perdesinden zar
zor seçilebilen 306 rakımlı tepe, bugünkü hedef. Telsiz
6. Bütün kalbimle zevkini çıkarmaya çalıştığım ilk yaz sa- eri, alay komuta yeriyle bağlantı sağlamak derdinde.
bahı ile birlikte ruhumu harikulade bir neşe sarıverdi. Yal-
— Burası ateş, burası ateş, Kartal’ı arıyoruz! Tamam!
nızım, burada yaşamaktan da son derece memnunum.
Burası tam benim yaradılışımdaki insanlara göre bir yer. 241. Piyade Alayı, sekiz kilometrelik bir cephe boyunca
Öyle mutluyum, huzur içinde yaşantıma öyle bir daldım ki kırk sekiz saattir Çinlilere saldırıyor. Solunda yerinde sa-
sanatımın da bu durumdan fayda göreceğini umuyorum. yan bir Porto Rico birliği, sağında ise Amerikalı zencilerin
Bu parçanın dil ve anlatımıyla ilgili aşağıda verilenler- 25. Alayı, o da duraklamış.
den hangisi doğrudur? Bu metnin yapı unsurları ile ilgili aşağıdaki çıkarım-
A) Coşku ve heyecana bağlı bir anlatıma sahiptir. lardan hangisi yapılamaz?
B) İlahi anlatıcının bakış açısı vardır. A) Olay: Çinlilere karşı verilen mücadele
C) Sade ve akıcı bir dil kullanılmıştır. B) Zaman: Şafak vakti
D) Diyalog tekniğine başvurulmuştur. C) Anlatıcı: Hâkim
E) Mizahi bir tavır sergilenmiştir. D) Mekân: Porto Rico
E) Şahıs Kadrosu: Demir Çukurcalı, telsiz eri ve ordu
birlikleri

17 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
1. Romandaki göndermelerden biri Duha Koca Oğlu Deli 4. Tayfur; çocuğunun üstüne titreyen, her hareketini hoş gö-
Dumrul hikâyesinedir. Azrail ile Deli Dumrul arasında ge- ren, her arzusunu yerine getirmeyi annelik vazifesinden
çen ve Deli Dumrul’un Azrail’i yenmek için mücadele ettiği bilen, evladını sürekli pohpohlayan bir ananın elinde bü-
bölüme atıf yapmakta, Azrail ile Deli Dumrul arasındaki yüdü, böyle bir öğrenimle Mülkiye Mektebinden çıktı. Me-
mücadele, Azrail ile Atiye arasında geçmektedir. Duha murluk yapmak istemedi. Her ne görse öğrenmeye kal-
Koca Oğlu Deli Dumrul hikâyesinde Deli Dumrul’a Al- kar, az vakitte ondan bıkar, başka yeni bir arzuya düşerdi.
lah’ın kendisine canını almasını emrettiğini bildiren Azrail, Bu yüzden her şeyle uğraştı ama ciddi hiçbir şey öğre-
romanda Atiye’ye aynı şeyi söyler. Bu kez, Deli Dumrul nemedi. Annesi oğlunun bu binbir çeşit işini zekâsının
yerine Atiye, ailesinin yanına gider ve Azrail’in kendisinin olağanüstü taşkınlığına verir, bununla avunurdu. Küçük
canını alacağını haber verir. Bey’in ediplik, şairlik, hususundaki dikkati bir başkaydı.
Özgün bir şeyler bulmak için günlerde uğraşır, birkaç satır
Bu parçada sözü edilen romanda aşağıdaki anlatım
için haftalarca didinirdi.
tekniklerinden hangisi kullanılmıştır?
Bu parçadan, sözü edilen kahramana ait hangi özellik
A) Pastiş B) İç çözümleme
MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü çıkarılamaz?
C) Geriye dönüş D) Parodi
A) Sıkılgan B) Karamsar
E) Diyalog
C) Sanatkâr D) Şımartılmış
E) Hevesli
2. Bursa çoktan uyanmış, sokaklar çoktan canlanmıştı. Ge-
cenin ölmüşlüğünden eser yoktu şimdi. Her taraf cıvıl
cıvıl kaynıyordu. Tacirler sergilerini açmış, mallarını yol
boyunca sıralamış, bağıra bağıra müşteri çekmeye çalı-
şıyorlardı. İbrahim, hayatında Bursa kadar büyük bir şehir
görmemişti. Bunun için her tarafa dikkatle bakıyor, her ye-
niliği hayretle süzüyordu.
Bu metnin yapı unsurları ile ilgili aşağıdaki yargılar-
dan hangisi söylenemez? 5. ● Yafes Çelebi’nin Zekeriya Usta’ya çırak olması
A) Anlatma zamanı sabah vaktidir. ● Yafes Çelebi’nin hiyel ilmini öğrenmeye başlaması
B) Temel mekân Bursa şehridir. ● Yafes Çelebi’nin icatlarının tanıtımı, bu icatları padi-
C) Olay, bir çocuğun şehirde kaybolmasıdır. şaha sunmak için gösterdiği gayretler ve Yafes Çele-
bi’nin Hiyel Kalemi Reisi Uzun İhsan Efendi ile tanış-
D) Tacirler, dekoratif birer şahıs kadrosudur.
ması
E) Hâkim bakış açılı bir anlatım söz konusudur.
● Yafes Çelebi’nin, Davud’u kaçırması
Bu yargılar romanın yapı unsurlarından hangileri
3. Tatlıcı Sokağı, öyle dardır ki ancak kedilerle çocuklar sı- hakkında bilgi vermektedir?
ğabilir. İçine hiçbir yabancıyı almayan yabani bir sokağa
soğuk bir şubat sabahı, korkunç soluğuyla bir kamyon gir- A) Şahıs Kadrosu - Olay örgüsü
mek istedi. Kışın ayazına çıkmak istemeyen bizler, sıca- B) Zaman - Olay örgüsü
cık yataklarımızda, senaryosunu kendi yazdığımız rüya- C) Mekân - Şahıs kadrosu
ları tembelce seyrederken narayı andıran bir ses duyarak
D) Zaman - Şahıs kadrosu
uyandık.
E) Olay Örgüsü – Mekân
Bu parçanın dil ve anlatım özellikleri ile ilgili aşağıda-
kilerde hangisi söylenemez?
A) Doğrudan anlatım yapılmıştır.

B) Kişileştirme vardır.
C) Kahraman anlatıcının bakış açısı kullanılmıştır.
D) Abartıya yer verilmiştir.
E) Düşsel anlatıma başvurulmuştur.
17 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
6. Aşağıdaki parçaların hangisinde “merhamet” teması 8. Aşağıdaki parçaların hangisinde öyküleyici bir anla-
işlenmiştir? tım vardır?
A) Başını kaldırdı. Son vazifesini yapmış insanlara özgü A) Kitap; noktalama işaretleri ile ilgili çeşitli tespitlere,
bir gönül huzuru ile soluk dudaklarına parlaklık gele- tespitlerden sorunlara, sorunlardan çözümlere, çö-
rek ellerini uzattı: “Sizin için dua ettim, Cenab-ı Hak zümlerden tekliflere kadar uzanan geniş bir yelpaze-
sizi mesut, benim kadar mesut etsin. Artık yoruldum, de çok kapsamlı bilgiler içermektedir.
beni yatırınız.” dedi. B) İnsanoğlunun şahit olduğu son yüzyılları birkaç keli-
B) Yegâne dost! O, beni bütün güzelliklerimle ve bütün me ile sembolize etmek istersek 19. yy. için “sanayi-
çirkinliklerimle tanıyan, onları bilen ve her yönümle leşme”, 20. yy. için “küreselleşme”, 21. yy. için “yük-
seven, severek affeden bir dosttur. Onun yanında ne sek teknoloji” kullanılabilir. Ancak özellikle iş dünyası
meziyetlerimle mağrur ne olumsuz taraflarımla mah- için, devam eden süreçte yepyeni bir başlık atılıyor:
cubum. Sürdürülebilirlik.
C) Sessizliği seviyordu o. Sessizliği, yalnızlığı... Dalga- C) Yedigey, sadece bahar gelince çok kısa süreliğine
sına taş atılmamalıydı. Seviyordu geceleri. Hele ayın yeşeren uçsuz bucaksız Sarı-Özek bozkırını görünce

güçlü ışıklarının, dünyayı gündüze çevirdiği geceleri... etkilendi. Aral Gölü’nün çevresinde de Üst-Yurt Yay-
D) Ve bu sağlam olmaktan ziyade hastaya benzeyen ço- lası gibi bozkırlar ve düz ovalar vardı ama hayatında
cuk, kışın sulu ve buzlu rüzgârına rağmen sırtından ilk defa böyle bir çöl görüyordu.
ceketini çıkarmış, ayaklarının dibinde can çekişen o D) Sanatçı, edebiyat dünyamızda şair kimliğiyle tanındı.
iri hayvanın geniş nefeslerle körüklenen karnının üs- İlk şiiri 1964 yılında Genç Şairler Antolojisi’nde ya-
tüne atmış idi. yımlandı. Hece ölçüsüne tutkuyla bağlandı. Âşık tarzı
E) Kayalardan yükle inmek çok zordu. Kayalara varınca bazı şiirlerinde “Nedim” mahlasını kullandığı görüldü.
yüklerimizi sırtımızdan indiriyorduk. Babam ucuna ip E) Maya ve şekeri karıştırma kabına alıp üzerine bir su
geçirip yükü sarkıtıyordu. Ben de yükün altına geçi- bardağı kadar ılık su ekledikten sonra mayanın ka-
yor, takılan yerlerden kurtarıyordum. barmasını bekleyin. Derin bir kap içerisine unları ele-
yip, ortasını açın ve kabaran mayalı karışımı ortaya
boşaltın. Azar azar ılık su ilave ederek ele yapışan,
yumuşak bir hamur yoğurun.
7. Naim Efendi, konağa vasıl olur olmaz dünden beri ilk defa 9. Hemşire kendini hâlâ eski devirlerde zannediyor. Kıyafet-
olarak geniş bir nefes aldı. Hele çocuklarından hiçbirine ler gibi ruhlar da değişti. Büyüklere eski itaat, eski hürmet
tesadüf etmeksizin odasına girip kapanmayı büyük bir sa- nerede, kimde var? Bizim gördüğümüz terbiyedeki insan-
adet telakki etti. Burası hayatta onun yegâne sığınağıydı. larla şimdi alay ediyorlar. Belki hakları da var, her eski
Asrın tepkileri onu ite ite evvela şehirden konağın içine, şey biraz acayiptir; çocuklarımızın çocuklarını kendimize
sonra konağın içinden bu odaya sürüklemişti. uydurmaya çabalamak ne beyhude! Onlar, her şeyden
Bu parçada, sözü edilen kahraman üzerinde hâkim evvel, zamanın icaplarına uymaya mecburdurlar.
olan duygu aşağıdakilerden hangisidir? Bu parçada aşağıdaki çatışma türlerinden hangisinin
örneği vardır?
A) Yalnızlık B) Özlem C) Sevgi
D) Merak E) Şüphe A) İyilik-kötülük
B) Kuşak
C) Toplumsal sınıf
D) Hayal-gerçek
E) Bencillik-fedakârlık

18 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Zamir
1. Aşağıdaki dizelerin hangisinde ayraç içinde belirtilen 4. Bizde nakış olarak da adlandırılan ve kendine has bir
türde bir zamir yoktur? I II
uygulama tekniği olan minyatürlerin hepsinin ortak özel-
A) Gurbet elde bir hâl geldi başıma
III
Derman ararken derde düş oldum
likleri: Mesafelerin belirtilmemesi, şahısların ve başka
(belgisiz) IV
B) Ölenler yeniden doğarmış, gerçek şekillerin birbirini kapatmayacak şekilde dizilmesi, arka
Tabut değildir bu, bir tahta kundak V
(işaret) plandaki figürlerin, sayfanın üstünde gösterilmesi, ışık ve
gölge oyunlarına yer verilmemesidir.
C) Bеn sаnа mеcburum bilеmеzsin
Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisi
Adını mıh gibi аklımdа tutuyorum
zamir görevinde kullanılmamıştır?
(iyelik)
D) Sana yerden gökten büyük nasihat MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Gördüğün ört, görmediğin söyleme
(kişi)
E) Kişinin kendine ettiğini
Edemez kişiye hiçbir fani
(dönüşlülük)
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kişi zamiri kullanıl- 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamlamayı oluştu-
mamıştır? ran sözcüklerin tamamı zamir görevindedir?
A) Bugün bana gelen ikinci e-postaydı bu. A) Bu semtin kedileri insanlardan kaçmıyor.
B) Biz kırk kişiyiz, birbirimizi biliriz. B) O kişi beni de birkaç kez aradı.
C) Ne ekersen onu biçersin. C) Onlardan bazılarını tanıyorum?
D) İşe giderken onu da okuluna bırakacağım. D) Bu şehir o eski İstanbul mudur?
E) Ne verirsen elinle, o gider seninle. E) Bu bisikletlerden hangisi senin?
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sözcük veya ek bi- 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük di-
çiminde zamir kullanılmamıştır? ğerlerinden farklı türdedir?
A) Ağaca çıkanlardan hiçbiri, dalın ucundaki elmaya A) Bu sınıftaki öğrencilerimin çoğu iki isimli.
uzanamamıştı. B) Bu saatte kasabadaki birçok dükkân kapalı olur.
B) Sultandan üç istekte bulunmuş Keloğlan. C) Bazılarını iskele tarafında buldum.
C) Şuradakilere de bakmanı öneririm. D) Kiminin parası kiminin duası...
D) Evet, o kalemi sana aldım. E) Ankara’nın neresindensiniz?
E) Tüm hazırlıklarda kendisinin birikiminden faydalan-
dık.
18 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Zamir
7. (I) Suflör kişilikler bazen ana baba, bazen mühendis, ba- 10. Tuhaf, siste yürümek!
zen herhangi biri olup bizlere sadece birtakım alışkanlık-
Her çalı ve taş bir başınadır
ları fısıldarlar. (II) Bu dogmaların dışına çıkabilenler, olay-
I II
lara alışılmışın dışında bakabilenler, bilimde ve sanatta
yeni ufuklar açarlar. (III) Örneğin yüzyıllar boyunca insan- Hiçbir ağaç diğerini görmez
ların hepsi havada bıraktıkları cisimlerin aşağıya düştü- III IV
ğünü söylediler. (IV) Bu, son derece doğal ve basit bir Herkes yalnızdır.
şeydi ve elbette ki her şey aşağıya düşerdi. (V) Günün bi- V
rinde Newton çıkıp bu olaya yeni bir bakış tarzı getirerek
Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerden hangileri zamir
“Havada bırakılan bir cisim aşağıya mı düşmüyor yoksa
görevinde kullanılmıştır?
dünyaya doğru mu çekiliyor?” dedi.
Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki- A) I ve II. B) I ve III. C) II ve IV.
lerden hangisi söylenemez D) III ve V. E) IV ve V.
A) Birinci cümlede birden çok zamir kullanılmıştır.

B) İkinci cümlede herhangi bir zamir yoktur.
C) Üçüncü cümlede bir tamlamanın tamlananı zamirdir.
D) Dördüncü cümlede işaret zamiri yer almaktadır.
E) Beşinci cümlede soru anlamı bir zamirle sağlanmak-
tadır.
11. (I) Duyuruncaya dek bastım en üstteki isimsiz zile. (II) Bu
kadar kat aşağıdan zil duyulmuyordu (III) Derken araba-
lar geçmeye başladılar arkamdaki yoldan. (IV) Kediler,
8. Gevherî güzeller gitti yabana köpekler sağda solda görünür oldu. (V) Birden zilinkini
Lale gibi çıktı o mah meydana bastıran cızırtılı bir ses yankılandı sabahın sessizliğinde.
Bu cihana benim gibi merdane
Ne geldi ne gelir ne gelse gerek Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangilerinde
ek hâlinde zamir kullanılmıştır?
(yaban: aile ocağından uzak olan yer, mah: ay)
A) I ve II. B) I ve III C) II ve IV.
Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerden kaçı zamir gö-
revinde kullanılmıştır? D) III ve V. E) IV ve V.
A)
1 B)
2 C)
3 D)
4 E)
5
9. Aşağıdaki dizelerin hangisinde farklı türde zamirler

bir arada kullanılmıştır? 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zamir yüklem göre-
vinde kullanılmıştır?
A) Ben güzelim diye havadan uçma
İndirirler seni el yaman olur A) Şikâyet ettiğiniz yaşam belki de başka birinin hayalidir.
B) Kimi ufak kimi iri B) Hiç kimse, hiçbir şey söylemeyen karıncadan daha iyi
Her biri tutmuş bir yeri öğüt veremez.
C) Nuşirevan-ı Âdil nerede tahtı C) Dürüstlük ağacının meyvesi güvendir.
Süleyman rnührünü kime bıraktı D) Bir çivi bir nаlı, bir nаl bir аtı, bir аt bir insаnı, bir insаn
dа bir ülkeyi kurtаrır.
D) Onların, yani sizin hayatınıza
E) Bir çiçeğin kokusu neyse bir insanın kişiliği de odur.
Şarkılar girmiş, şarkısız edemiyorsunuz
E) Kendimi kendi akrostişime adadım
Kendimi gerekçesiz oralara buralara

19 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Tiyatro - 1
1. Anadolu’da modern tiyatro öncesinde geleneksel Türk 4. HÜRREM: (Birden tesadüfen hatırlayıvermiş gibi sorar.)
tiyatrosu egemendir. - - - - ve - - - - gibi türleri olan ge- Şehzademiz Mustafa hakkında pek kıvandırıcı, pek gü-
leneksel Türk tiyatrosu, Tanzimat sonrasında da devam vendirici sözler işitiriz hünkârım. (Durur. Hünkârın yüzüne
etmekle beraber değişen hayat şartlarıyla birlikte etkisini tatlı bir bakışla bakar.)
yavaş yavaş yitirmiştir.
KANUNİ: (Yüzünde tek çizgi oynamaksızın) Doğrudur.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki boşlukların
HÜRREM: Söylendiğine göre cennetmekân Selim Han
herhangi birine getirilemez?
güya mezardan çıkmış da yeniden kılıç kuşanmış.
A) Köy seyirlik oyunları KANUNİ: (Aynı durgun tavırla) Doğrudur.
B) Meddah
HÜRREM: Derler ki şehzadenin siması onun simasına
C) Karagöz benzer, kuvveti onun kuvvetine o kadar benzer.
D) Orta oyunu
KANUNİ: Doğrudur.
E) Parodi
MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü HÜRREM: (Gayet masum bir şey söylüyormuş gibi.) Al-
lah esirgeye hünkârım, Allah esirgeye de benzeyiş bu ka-
darla kala.
KANUNİ: Ne demek istersin?
HÜRREM: (Onun öfkesinden dehşetli korkmaktadır. Fa-
kat şu anda hayatı üzerine oynayan bir oyuncu gibidir.)
2. (I) Tanzimat sanatçıları tiyatro yazarlığında hem gelenek- Hiç sultanım. Hünkârımızın hayatı üzerine belki de pek
sel unsurlardan beslenmiş hem de Batı’dan birçok tiyatro lüzumsuz bazı evhamlara kapılmışızdır. Muhabbetimizin
çevirisi yapmıştır. (II) Örneğin İbrahim Şinasi, ilk Türkçe büyüklüğünden. (Hünkârın yüzüne bir çocuk saflığı ile ba-
oyun olan Şair Evlenmesi’ni yazarken geleneksel tiyatro- kar.) Yoksa Allah şahittir ki şehzademizin hiçbir kötü hare-
ya ait birçok husustan faydalanmıştır. (III) Ahmet Mithat ketini görmüş, işitmiş değiliz.
Efendi örneğin Moliere’in birçok eserini Türkçeye uyar-
KANUNİ: (Sert bir hareketle kalkar.) Yeter!
lamıştır. (IV) Bu dönemin önemli bir özelliği birçok oyu-
nun sahnelenmek için değil okunmak için kaleme alınmış Bu parça ile ilgili,
olmasıdır. (V) Millî Edebiyat ve Cumhuriyet Dönemi’ne
I. Kişiler arasındaki anlaşmazlığı ortaya koyan bir çatış-
gelindiğinde ise tiyatro farklı anlayışlarla gelişmesini sür-
ma vardır.
dürmüştür.
II. Kahramanlar fiziksel ve psikolojik özellikleriyle veril-
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bil- miştir.
gi yanlışı vardır?
III. Dramatik örgünün zamanı ve mekânı belirgin değildir.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. IV. Oyuncuları yönlendirmek bakımından konuşanın ha-
reketleri, durumu ayraç içinde açıklanmıştır.
çıkarımlarından hangileri yanlıştır?
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve III.

3. Trajedi (Tragedya) ile ilgili aşağıdaki bilgilerden han-

gisi yanlıştır?
A) Kaba ve çirkin sözlere yer verilmez.

5. Aşağıdakilerden hangisi modern tiyatro türlerinden
B) Konularını tarihten ve mitolojiden alır. biri değildir?
C) Kahramanlar, sıradan insanlardır.
A) Trajedi B) Komedi
D) Üç birlik kuralına uygun olarak yazılır.
C) Dram D) Kukla Oyunu
E) Manzum biçimde oluşturulur.
E) Pandomim
19 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Tiyatro - 1
6. FASULYECİYAN — Zaten aktor dedigin nedir ki? Oynar- 8. Olivia ve Arthur parkta güzel bir gün geçirmektedir. Acemi
ken varizdir. Yok olunca da sesimiz bu bos kubbede bir bir muhafızın aralarından sınır çekmesi ilişkilerini, özgür-
hos seda olarak kalir. Bir zaman sonra da unutulur gider. lüklerini ve birey olma meselelerini sorgulamalarına ne-
Olsa olsa eski program dergilerinde soluk birer hayal olur den olur.
kaliriz. Görorum hepiniz gardroba kosmaya hazirlanor-
Aşağıdaki tiyatro görsellerinin hangisi bu tanıtım bül-
sunuz. Birazdan teatro bombos kalacak. Ama teatro iste
teni ile örtüşmektedir?
o zaman yasamaya baslar. Cunku Satenik’in bir sarkisi
A)
su perdelerden birine takili kalmistir. Benim bir tiradim su
pervaza sinmistir. Hiranus’la Virjinya’nin bir diyalogu eski
kostumlerin birinin yirtigina siginmistir. Iste bu hatiralar,
o sessizlikte saklandiklari yerden cikar, bir fisilti hâlinde
yine sahneye dokulurler. Artik kendimiz yoguz. Seyircile-
rimiz de kalmadi. Ama repliklerimiz, fisildasir dururlar sa-
baha kadar.

Gun agarir, temizleyiciler gelir, replikler yerlerine kacisir.
Perde!
B)
(Perde kapanır.)
Bu parça aşağıdaki tiyatro terimlerinden hangisinin
örneğidir?
A) Diyalog B) Mimik C) Pandomim

D) Tirat E) Replik
C)
7. Tiyatro eserlerinde genellikle tarihî gerçeklikten hareket-

le evrensel insan gerçeğine ulaşmayı amaçlar. Oyunla-
rındaki tarihî kişilerden yola çıkarak insanın her zaman
ve mekânda görülen hırslarını, zayıflıklarını, erdemlerini
yansıtır. Yazar, eserlerinde kişilerin iç çatışmalarını ve bu
çatışmaların davranışlarına nasıl yön verdiğini genellikle D)
trajedinin kalıpları içinde anlatır. “Deli İbrahim”, “IV. Mu-
rat”, “Yine Bir Gülnihal” adlı tiyatroları yazarın tanınmış
eserlerindendir.
Bu parçada aşağıdaki yazarların hangisinden söz
edilmektedir?
A) Turan Oflazoğlu B) Üstün Dökmen

C) Necati Cumalı D) Haldun Taner E)
E) Turgut Özakman

20 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Tiyatro - 2
1. ERKEK: Biliyor musunuz, her yazarın bir yerde saklı bir 4. Tiyatro ve edebiyat, insanlık tarihi kadar köklü ve yaygın iki
konusu vardır. Bütün iş bulmaktır onu. Bir hamlede hem farklı sanat dalıdır. Amaçları aynı olsa da bu amaca ulaş-
de. Onu buldu mu kurtulur ya da batar büsbütün. Benim mada kullanılan araçları, temel unsurları, mahiyetleri ve ni-
konum da bu ışık, bu pencereydi. Öykümü bunun üstüne telikleri farklı iki sanat türü. Zira edebiyat bir anlatma / işitme
kurdum. sanatıdır, tiyatro ise doğrudan doğruya sahne sanatı / gös-
teri sanatıdır. Edebiyatın kendisinden beklenen estetik hazzı
KADIN: Anladım. Siz, yazarsınız! yaratabilmedeki tek vasıtası dil iken tiyatronunki -dili kullan-
ERKEK: Belki de yazarım. Ama ömrümde bir satır olsun makla birlikte- gösterme / sahnelemedir. Bu açıdan tiyatroda
yazmadım. Yazmadığıma göre de bilinmez ki! Belki de asıl olan dramatizasyon, edebiyatta ise dille ifadedir.
yeryüzünün gelmiş geçmiş en büyük yazarı benim! Bu parçanın konusu aşağıdakilerden hangisidir?
Bu parça aşağıdaki edebî türlerin hangisinden alın- A) Tiyatronun önemi
mıştır?
B) Edebiyat ve tiyatronun ortak noktaları
A) Tiyatro B) Roman C) Hikâye C) Tiyatronun edebiyattan ayrılan yönü
D) Fabl E) Masal D) Tiyatronun tarihî gelişimi
E) Tiyatronun yapı unsurları
2. Ahilleus: Demek sizin için zulmetmek töre?

Şeref, kılıç üşürmek ölülere?
Kıymak suçsuzlara, ağlaşanlara?
Agamemnon, bu mu yücelik Hellas için?
Nedir suçu kızların, kadınların bunda?
Denenir mi kılıcı kahramanların, 5. OYA — (Sol kapıdan elinde bir kitapla girerek) Bonjur…
Çocukların, kadınların boynunda? HACI BEY — Kızım, sana beş yüz kere tembih ettim... Sa-
Asıl yiğitlik, o değil mi ki, insan bah şerifler hayrolsun demesini öğren artık. Burası Müslü-
Uzatsın yoksullara, bahtsızlara eliyle man evi... Semt Sultanahmet… Pencereden başını uzatır-
Kendi aşından, kendi azığından san bir tarafında Ayasofya’yı, öbür tarafında Sultanahmet
Ve yücelsin şereflerin, en güzeliyle? Camiini görürsün. Bıktım bu senin züppeliğinden artık.
Hayır, Agamemnon, ululuk değil dediğin! OYA — Dilim alışmış baba...
Ve bu değil şeref veren savaşlara!
HACI BEY — Dilim alışmış baba... Dilin niçin “Sabah şe-
Yücelmez insanoğlu bastığı yerden
riflerin hayır olsun”a alışmamış da “Bonjur”a alışmış kı-
Ateş yağdırarak başlara!
zım? Babandan mı duydun, yoksa dedenden mi duydun?
Bu metin aşağıdaki tiyatro türlerinden hangisinin Bize Hacı Beyler diyorlar, anladın mı, Hacı Beyler... Sen
özelliklerini taşımaktadır? Hacı Beylerin kızısın...
A) Skeç B) Parodi C) Dram OYA — Ya sorma baba, o bir felâket,

D) Trajedi E) Vodvil HACI BEY — Bak yediği naneye. Felâket mi? Bir daha
söyle bakayım.
Bu parçanın teması aşağıdakilerden hangisidir?
3. Klasik komedyalar için aşağıdakilerden hangisi söy- A) Kuşak çatışması B) Ayrılık
lenemez?
C) Memleket sevgisi D Dostluk
A) Konular günlük yaşamdan alınır. E) Mutluluk
B) Üç birlik kuralına uyulur.
C) Kahramanlar sıradan insanlardan seçilir.
D) Her türlü olay sahnede canlandırılabilir.
E) Mensur biçimde sahnelenir.
20 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Tiyatro - 2
6. Olabilir olan aynı zamanda inanılır olandır. Gerçekte ol- 7. Tiyatroda monolog, oyundaki bir kişinin kendi kendine ko-
mamış bir şeyin olabilirliğine kolay kolay inanmayız. Ama nuşması, dışa verilen iç sesidir.
gerçekten olan bir şeyin olabilirliği apaçık ortadadır. Çün-
Buna göre aşağıdakilerden hangisi bir monologdur?
kü olanaksız olsaydı gerçekte olmayacaktı. O hâlde tiyat-
ro olabilir olana yönelmelidir. A) GARSON - Bayan A bulaşıklarını kuruladı, kahvesi-
nin son yudumunu içti, sokağa çıkmak üzere, Bay B
Aşağıdaki parçalardan hangisinin dramatik örgüsü
sinir krizi içinde kızının okul ödevini bitirmesini, daha
bu görüşle örtüşmez?
da beteri eşinin hazırlanmasını bekliyor. Ama evet,
A) SEMRA: Yarın hep birlikte sinemaya gidelim. boşunaymış umutsuzluğu hazırlandı işte.
BANU: Bence diğer kızları da bulmalıyız.
ŞÜKRAN: Haftaya bugün onları da çağırıp benim
evimde toplanalım. B) BURKAN - Bakın hele kimler varmış burada?
BANU: Tamam. AKIN - (Selim’in yanına gider, hayretle elbisesine ba-
SEMRA: Ama yine de yarın sinemaya gidelim. kar.) Vay, bu ne kılık böyle?
BANU: Peki, gidelim.

SEMRA: Tamam öyleyse. C) ZÜLFİKÂR AĞA - Macaristan’a ilk geçtiğimiz gün,
kendi canınızı tehlikeye koymuştunuz da düşmanın
B) YAŞLI ERKEK: (Öfkeyle kâseyi alır, kadının kucağı- elinden bir delikanlının canını kurtarmıştınız. Hatırı-
na verir.) Al! Hurmaların da senin olsun! nızda mıdır?
YAŞLI KADIN: Miden bozulacak.
YAŞLI ERKEK: Niye bozulsun midem? Kadayıfı bile D) MIKNATIS ÇOCUK: Ben mıknatıslıyım!
saklamışsın.
YAŞLI KADIN: (Alttan alır.) Ye. Yarasın. Sakladıy- EMRE: Ben de Ankaralıyım ne var yani?
sam… Belki bir gelen falan olur. MIKNATIS ÇOCUK: Of, sen de bilmiyorsun. Mıknatıs
YAŞLI ERKEK: (Keser.) Kimse gelmez! Herkesin işi gibiyim, demire yapışıyorum.
var, gücü var! Kimse gelmez!
E) PİŞEKÂR: Evet, hatta ben korkumdan evin bodrumu-

C) CEMAL: Hayırdır? Ne o elindeki valiz?
na kaçmıştım. Sen nerede idin?
FERİDE: Günaydın baba. Girebilir miyim?
CEMAL: Gir bakalım.
FERİDE: Bir müddet burada kalabilir miyim?
CEMAL: Niye? Bir sorun mu var? 8. Tiyatro elbette insanlığın ortak malı. Tiyatro tarihi her ulu-
FERİDE: Biraz kafamı dinlemek istiyorum da. sa ortak ve zengin bir birikim sağlıyor. Ama her ulus da
ona yüzyıllar boyu kendi özelliğinden katkılarda bulun-
D) NİHAT: Oynayıp durma şu kanallarla. Reklam bitmiş- muş, bulunuyor. Tiyatro alanında yeni görünen yolların
tir. Aç şu maçı artık. çoğu işte hep bu eski ve yeni yöresel katkılardan doğu-
HÜLYA: Bize ne İtalya liginden? Sabahtan beri sen yor.
izliyorsun, biraz da ben izlemek istiyorum.
Bu parçaya getirilebilecek en uygun başlık aşağıdaki-
NİHAT: Aç dedim sana. Az kaldı, bitmek üzere.
lerden hangisidir?
HÜLYA: Boş ver ya. Ne lazım sana elin futbolu?
A) Tiyatro Tarihi
E) ARMAĞAN: Sarı karga, sence ben bu yolculuktan B) Tiyatro ve Toplum
vazgeçsem mi? Dede ile ninenin evi çok rahattı.
C) Geleneksel Türk Tiyatrosu
SARI KARGA: Yapma dostum. Bir kuş asla hayalle-
rinden vazgeçmez. Kanatların seni nereye uçurursa, D) Tiyatro ve Canlandırma
oraya gitmelisin. E) Tiyatroda İnsan ve Mekân
ARMAĞAN: İyi de ben nasıl gideceğim papağan
adasına?

21 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Zarf
1. (I) Bir adam her gün bir sopanın uçlarına astığı testilerle 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı bir zarf-
dereden evine su taşırmış. (II) Ancak bu testilerden birinin la sağlanmıştır?
yan kısmında çatlak varmış. (III) Diğeri ise kusursuzmuş.
A) Teknolojinin bütün hayatı ele geçirmemesi için ne tür
(IV) Ve her seferinde kusursuz testi adamın doldurduğu
tedbirler almalıyız?
suyun tümünü eve ulaştırırmış. (V) Taşıdığı testilerden
çatlak olanı ise eve yarı dolu olarak varırmış. B) Gençlik dönemi, merak ve bilme isteğinin arttığı bir
dönem midir?
Numaralanmış cümlelerin hangilerinde zarf yoktur?
C) Ruh sağlığı açısından baktığımızda nedir sos-yal
A) I ve II. B) II ve III. C) III ve IV. paylaşım?
D) III ve V. E) IV ve V. D) Peki, sosyal medya bize hangi imkânları sunuyor?
E) Sosyal paylaşım imkânı niçin bağımlılığa dönüşüyor?
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı türde zarflar 5. Amin Maalouf, Çivisi Çıkmış Dünya isimli denemesin-
bir arada kullanılmıştır? den sonra okuyucularını birkaç sene kadar bekletmiş ve
I
A) Rengârenk balıklar okyanusun derinliklerinde gezinti- sonunda Doğu’dan Uzakta isimli yeni romanı raflarda
ye çıkmış. II
B) Papağanların oldukça kuvvetli bir hafızası vardır. yerini almıştır. Maalouf çoğu kitabında olduğu gibi yine,
C) Böyle havalarda bizim oğlan evde durur mu? III
D) Kuşlar göç sırasında yollarını yıldızlara bakarak bu-
lurlar. güzellikleri ve zahmetleriyle Doğu’yu anlatmış. Bu eser,
IV
E) Kapadokya, turizm açısından büyük bir öneme sahiptir.
Maalouf okuyucularının beklediğine değecek bir geçmişe
dönüş, bir yüzleşme romanıdır.
V
Bu parçadaki altı çizili sözcüklerden hangisi zarf gö-
revinde kullanılmıştır?
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yer - yön bildiren 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf bir sıfatı belirt-
sözcük zarf göreviyle kullanılmıştır? miştir?
A) Oraya ne zaman gelmek istesem yolu şaşırırım. A) Çok güzel günler bekliyor bizi.
B) Bu önlem sayesinde mikroplar içeri giremez. B) Orası bana epey uzak görünüyor.
C) İstersen temizliğe yukarıdan başlayalım. C) Anılarını harfi harfine anlatmış.
D) İleride büyük bir ağaç göreceksin. D) Sonra bir tiyatro bileti aldım.
E) Kapının önünde bir bisiklet vardı. E) Çok sevdiği bir dostu çıkagelmiş.
21 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Zarf
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zaman bildiren söz- 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde söz grubu biçimin-
cük zarf görevinde değildir? de bir zarf kullanılmamıştır?
A) Ablam ve eniştem az evvel çıktı. A) Bu şaşkın hâllerine bir anlam veremedik.

B) Neredeyse her sabah bir tas çorba içer. B) Karlı tepeler yavaş yavaş aydınlanıyordu.
C) Şair 1954’te Sinop’ta doğmuş. C) Tam o sıra otobüs perondan ayrılıyordu.
D) Demin bir adam seni sordu. D) On dört yaşından beri bu lokantada çalışıyormuş.
E) Sabah, zihnin en iyi zinde vaktidir. E) Başı eğik bir biçimde bana doğru yaklaştı.
11. (I) Sürekli televizyon izleyen çocukların odaklanma zorluğu

çektiği, durmaksızın ve düşünmeden hareket ettiği ve ça-

bucak kafalarının karıştığı bir gerçektir. (II) Haftada 10 saat
ve üzeri televizyon izlemenin zihin faaliyetini olumsuz et-
kilediği gösterilmiştir. (III) Ayrıca televizyon seyretmek için
8. Ne yapmalıyız, nasıl yapmalıyız? Mesela bugünden iti- geç saatlere kadar oturan çocukların uyku düzensizlikleri
baren elimizi vicdanımıza koymalıyız ve bu fazlaca tüket- yaşadıkları gözlemlenmiştir. (IV) Kişisel gelişimcilere göre
me çılgınlığından vazgeçmeliyiz. Biz “komşusu açken tok eğer evlerinde televizyon olmasaydı çocuklarımız büyük
yatmayı” ayıp sayan bir terbiyeden geliyoruz. Bir milyar ihtimalle farklı olacaklardı. (V) Daha mutlu, daha konuşkan
aç yatanın olduğu bir dünyada tıka basa yiyen içen insa- ve açık yürekli, daha üretken, daha rahat insanlar…
nın vicdanının hormonlu olduğuna inanıyoruz.
Bu parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Bu metinde aşağıdaki zarf türlerinden hangisi yoktur?
A) I. cümlede birden çok zarf vardır.
A) Durum zarfı B) Zaman zarfı
B) II. cümlede durum zarfı kullanılmıştır.
C) Soru zarfı D) Yer - yön zarfı
C) III. cümlede zarf yoktur.
E) Miktar zarfı
D) IV. cümlede birleşik yapılı bir zarf kullanılmamıştır.
E) V. cümlede miktar zarfı vardır.
12. Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerden hangisi diğerle-

9. I. Bu işi beraber halletmeliyiz. rinden farklı görevde kullanılmıştır?
II. Bugün bitkin görünüyorsun. A) Garip turna bizi senden sorana
III. Olay gitgide karmaşıklaşıyor. Şimdi bir yavruya kuldur diyesin
IV. Elbette seni de çağıracağız.
B) Gece gündüz ağlar hiçbir dem gülmez
V. Misafirimiz bugün gelecek.
Unutmuş eşini dostunu bilmez
Numaralanmış cümlelerdeki altı çizili zarflar yapı ba-
kımından eşleştirildiğinde hangisi dışta kalır? C) Sevmiş bir güzeli artık vazgelmez
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. Âşık olmak müşkül hâldir diyesin
D) Ab-ı revan olmuş durmayıp çağlar

Şol akan yaşları seldir diyesin
E) Aceplemem beyim şimdi solduğum

Bülbülün mekânı güldür diyesin

22 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Biyografi - Otobiyografi, Mektup - E – posta, Günlük - Blog
1. Aşağıdakilerden hangisi bir biyografiden alınmıştır? 3. Aralık 1872’de İstanbul Fatih'te, Sarıgüzel'de doğdu.
Babası küçük yaşta tahsil için Arnavutluk'un İpek kazası
A) Türkiye’ye dönüp dönmeyeceğimiz bir haftaya kadar
Şuşisa köyünden İstanbul'a gelmiş Fatih Medresesi mü-
anlaşılır. Zaten birçok dönen var. Mesela, Sabri Esat
derrislerinden Mehmet Tahir Efendi'dir. Annesi ise aslen
gidiyor.
Buharalı olup Tokat'a yerleşmiş bir aileden Emine Şerife
B) Sülün kız, bir de gözünü açıp bakmış ki ne görsün. Hanım'dır. Emir Buhari Mahalle Mektebinde ilköğrenimine
Misli menendi yok bir bahçe! Bir yanında kuşlar şakı- başlayan Mehmet Akif burada iki yıl okuduktan sonra Fa-
yor, bir yanında sular akıyor. tih Muvakkithanesinin yanındaki ibtidai mektebine yazılır.
C) Birkaç gündür İstanbul’daydım, yeni döndüm. Hisar
Bu parçanın yazılış amacı aşağıdakilerden hangisidir?
dergisinin mart sayısını da ancak bugün okudum.
D) Ali Rıza Bey evvela şaşırdı, oğlunun da öteki çocuk- A) Bir hatırayı paylaşmak
ları gibi değiştiğine hükmetti. Fakat biraz sonra anladı B) Bir olayı anlatmak
ki Şevket yine eski Şevket’tir. C) Bir fikri benimsetmek
E) Diyarbakır’da doğan yazar, ilk ve ortaöğrenimini doğ- MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü D) Bir kişiyi tanıtmak
duğu şehirde; yükseköğrenimini ise Erzurum Atatürk
E) Bir eseri değerlendirmek
Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde ta-
mamladı.
2. Aşağıdaki dizelerden hangisi biyografik / otobiyogra- 4. Özel mektuplarla edebî mektupların karşılaştırıldığı,
fik bir içeriğe sahiptir değildir? I. Özel mektupta daha çok günlük konuşma dili kulla-
A) Ben İsmet Özel, şair, 40 yaşında. nılırken edebî mektupta sanat değeri taşıyan bir dil
Her şey ben yaşarken oldu, bunu bilsin insanlar kullanılır.
ben yaşarken koptu tufan II. Edebî mektuplar tanınmış sanatçılar, düşünürler vb.
ben yaşarken yeni baştan yaratıldı kâinat kişiler arasında; özel mektuplar ise arkadaş, dost ve
akrabalar arasında yazılır.
B) Yüksek bir soydandı
III. Özel mektuplarda kişilerin birbirlerine yönelik samimi
İslam’la onurlandı
duygu ve düşüncelerinin, edebî mektupta ise daha
Kısaküreklerden ciddi bir üslupla sanat ve edebiyat konularının payla-
Aslen Maraşlı şılması amaçlanır.
C) Ben Orhan Veli numaralanmış çıkarımlardan hangileri doğrudur?
"Yazık oldu Süleyman Efendiye"
A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.
Mısra-i meşhurunun mübdii
Duydum ki merak ediyormuşsunuz,
Hususi hayatımı,
Anlatayım:
Evvela adamım, yani
5. Ziya Gökalp, 1908’de İttihat ve Terakki’nin Diyarbakır,
D) Seni boydan boya sevmişim, Van ve Bitlis heyetlerinin müfettişliğine atanmıştır. 1909
Ta Kars'a kadar Edirne'den. yılında Darülfünunda hocalık yapmak üzere İstanbul’a
Toprağını, taşını, dağlarını gelen Gökalp orada birkaç ay kalmış, yeterli ücret alama-
Fırsat buldukça övmüşüm. dığı için tekrar Diyarbakır’a dönerek “Peyman” gazetesini
çıkarmaya başlamıştır.
E) 1902'de doğdum
doğduğum şehre dönmedim bir daha Bu parça Ziya Gökalp'in biyografisinin hangi kesitin-
den alınmıştır?
geriye dönmeyi sevmem
üç yaşımda Halep'te paşa torunluğu ettim A) Mesleği B) Eğitimi C) Ailesi
D) Fikirleri E) Eserleri
22 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Biyografi - Otobiyografi, Mektup - E – posta, Günlük - Blog
6. Londra, 10 Ağustos 1990 9. 11 Şubat Pazartesi / Bursa’da

Ahmetçiğim, Geçmiş yıllarda Bursa’da iki kış geçirdim. Hem de öğret-
Uzun bir zamandır seninle şöyle rahat rahat dertleşeme- men olarak. Okulum Bursa’nın dış mahallesinde idi. Ça-
dim. murlu bir yoldan giderdim bata çıka. Öğrenciler ne oldu?
Büyümüşlerdir. Ya okul? Gitmeli mi, aramalı mı eski gün-
Bu fırsatı yeni yakalıyorum. leri? İçimden gelmiyor. Bugünü yaşamak daha iyi. Şehir-
Kusuruma bakmamışsındır sen, seni tanırım. de dolaştık. Yeni yapılar, mağazalar... Anılar ölmüş.
... Bu parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene-

mez?
Gözlerinden öperim, bütün dostlara selamlar.
A) Anlatım birinci kişi ağzından yapılmıştır.
Bu örnekten hareketle mektup türü ile ilgili aşağıdaki-
lerden hangisine ulaşılamaz? B) Bir tür iç konuşma söz konusudur.
C) Samimi bir üslup kullanılmıştır.
A) Bir hitap sözüyle başlar.
D) Bir günlükten alınmıştır.

B) Etkisinin artması için sanatlı bir dil kullanılır.
E) Hâkim duygu özlemdir.
C) Giriş bölümünde mektubun yazılış amacı belirtilir.
D) Sonunda selam ve iyi dilekler söylenir.
E) Sağ üst kısımda yazıldığı ver ve tarih belirtilir.
7. E-posta ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi söyle- 10. İlk blog 1991’de oluşturulmakla beraber geniş bir kitle ta-
nemez? rafından tanınması, “weblog” adıyla 1997 yılında gerçek-
leşmiştir. Blogların ortaya çıkış sebepleri arasında bilgi
A) Bilgisayarlar veya bir ağ içindeki belli gönderim mer-
ve iletişim teknolojisindeki ilerlemeler, internet kullanımı-
kezleri arasındaki elektronik bilgi iletişimidir.
nın yaygınlaşması ve kullanım alanlarının farklılaşması,
B) Mektuptan farkı; e-postalara resim, müzik, video gibi müşterilerin bilinçlenmesi ve daha çok söz sahibi olmak
her türlü dosyanın eklenebilmesi ve alıcının bilgisaya- istemeleri gibi unsurlar yer almaktadır. Bloglar temelde
rına gönderilebilmesidir. sınırları olmayan üç kategoriye ayrılmıştır. Ağırlıklı olarak
C) Günümüzde mektuplara göre daha yaygındır ve alıcı- metinlerden, fotoğraf, video veya seslerden oluşmaları
ya daha hızlı ulaşmaktadır. önem teşkil etmemektedir. Kişisel, profesyonel ya da her
D) E-posta hizmetlerinden yararlanabilmek için e-posta iki özelliğe birden de sahip olabilmektedir. Hepsi teknolo-
hesabı açmak gerekir. jik, siyasi ve günlük kategoriler olarak ayrılabilmektedir.
En yaygın ve geleneksel olanı, bir kişinin yayımladığı ki-
E) E-posta adreslerinde sırasıyla kullanıcının adı, adres
şisel bloglar, çevrim içi bir günlük veya yorum olarak iş-
işareti, nokta, site uzantısı ve e-posta sağlayıcısının
lemektedir. Haber içerikli bloglar ve politik bloglar en çok
adı yer almaktadır.
dikkat çeken türlerdir.
Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı
8. 10 Teşrinievvel yoktur?
Bu sabah alaya hareket ettik ancak karargâha ancak öğ-
A) Blogların alt türlerinden söz edilebilir mi?
leden sonra ulaşabildik. Henüz çadırlar kurulmadı. Ben
çok yorgunum. Üstelik biraz da başım ağrıyor. Nasıl ağ- B) Blogların içerisinde ne tür veriler yer almaktadır?
rımasın? Yoldaki molada elimize iki gün öncesine ait bir C) Blogların ortaya çıkması hangi nedenlere bağlanabilir?
gazete parçası geçmişti ve orada okuduğumuz bir haber D) Blog sözcüğü ne anlama gelmektedir?
savaşın tüm seyrini değiştirecek türdendi. E) Bloglar hayatımıza ne zaman girmiştir?
Bu parça aşağıdaki metin türlerinin hangisinden alın-
mıştır?
A) Anı B) Mektup C) Günlük

D) Biyografi E) Gezi yazısı

23 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Fiil - 1
1. “Bana bu kocaman yeryüzünde bulutları ondan çok bilen, 4. (I) İnsanlık son 100 yılda, en büyük adımını iletişim ko-
ondan çok seven bir kişi gösteremezsin.” cümlesinde nusunda attı, dersek yanlış olmaz. (II) Yeni keşfedilen ve
altı çizili fiil ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- insanoğlunun o güne kadar gördüğü en hızlı “şey” olarak
mez? kabul edilen elektriğin, iletişim aracı olarak kullanılmasıyla
ortaya çıkan telgraf, yeni bir çağı başlattı. (III) İletişimin;
A) Basit zamanlıdır.
kolay, hızlı ve ucuz hâle gelmesiyle dünyanın dört bir ya-
B) Tezlik anlamı taşımaktadır. nındaki insanlar düşüncelerini ve yaşamlarını paylaşır hâle
C) II. tekil kişiye göre çekimlenmiştir. geldi. (IV) Telgrafın yerini radyo alırken de asıl amaç bu ile-
D) Birleşik yapılıdır. tişimi daha da kolaylaştırmak ve hızlandırmaktı. (V) 1960’lı
yıllarda kullanımı yaygın hâle gelen televizyon da aslında,
E) Haber kipi almıştır.
daha iyi, hızlı ve kolay iletişim amacıyla ortaya çıktı.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisinin
yüklemi fiil değildir?
MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
2. (I) “Kündekâri”, parçalar arasında herhangi bir bağlantı

elemanının kullanılmadığı ve bütünü oluşturan parçaların
birbirine geçecek şekilde tasarlandığı bir ağaç işleme sa-
natı şeklinde tanımlanmaktadır. (II) Tarihi, Orta Asya Türk 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yapılmakta olan bir
toplumlarına kadar uzanmaktadır. (III) Kündekâri sanatıy- iş bildirilmektedir?
la uğraşan çok az usta var bugün. (IV) Ahşabı maharetli
A) Ankara’nın Kızılcahamam ilçesinde bulunan Şahinler
elleriyle âdeta yoğuran amcam da bu sanatı icra eden üç
Tabiat Parkı, 2009 yılında kurulmuş.
beş ustadan biridir. (V) Kündekâri sanatını konuşmak için
amcamı, atölyesinde ziyaret ettik. B) Yazar, 1954 yılında Ankara’da dünyaya geldi.
C) Mersin'in Silifke ilçesinde 2 bin yıl önce inşa edilen
Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki-
tarihî taş köprü, restore edilecek.
lerden hangisi yanlıştır?
D) Trafiğe takıldıysa ancak on gibi gelir.
A) I. cümlenin yüklemi edilgen çatılıdır. E) Usta, birkaç dakikadan beri demirin bir tarafını yontu-
B) II. cümlenin yüklemi, türemiş bir fiildir. yor.
C) III. cümlede birden fazla fiilimsi kullanılmıştır.
D) IV. cümlenin yüklemi sıfat-fiil grubudur.
E) V. cümlenin yüklemi yardımcı eylemle kurulan birleşik
fiildir.
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem, yapı yö-
nüyle diğerlerinden farklıdır?
A) Atölye dışında resim yapmak XIX. yüzyılda özellikle

empresyonistlerle gelişmiştir.
B) İşe, dikdörtgen şeklindeki büyük bir kurşun kalem
ucunu andıran sıkıştırılmış mürekkep çubuğu ezmek-
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisi çatı bakımından diğer- le başlıyorsunuz.
lerinden farklıdır? C) Mimaride Sinan, şiirde Fuzuli hatta Karahisari ve mu-
sikide Itri mutlaka bilinmeli.
A) Güneş ışığı pencereden odaya yayılıyor.
D) Türk-İslam medeniyetinin zirvesine yerleşmiş Os-
B) Konserin iptal edildiği, e-posta yoluyla duyurulacak.
manlı Devleti, cenk meydanında dahi estetikten taviz
C) Burada 08.00 ila 10.00 arasında hizmet veriliyor. vermemiş.
D) Meselenin iç yüzü nihayet anlaşılmış. E) İnsanlık, tarihin ilk dönemlerinden beri iç dinamiklerini
E) Muhabbetle demlenmiş çaylar bardak bardak tüketildi. sanatla dış dünyaya yansıtmıştır.
23 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Fiil - 1
7. Büyükada’ya bu mevsimde ilk kez geliyordum. Adanın 10. Aşağıdaki atasözlerinden hangisinin yüklemi oluş fii-
I lidir?
kış renkleriyle donanmış sakin, bir tür terk edilmişlik hüz-
A) Sayılı koyunu kurt kapmaz.
nüne bürünmüş sokaklarında gezinmeye başlamıştım.
II B) Çocuk düşe kalka büyür.
Dar ve yapayalnız bir sokağın kıvrımına uyarak meyda- C) Sel ile gelen, yel ile gider.
na doğru ilerleyiverdim. Burada nehirlerin; dağlar, tepeler D) Öfkeyle kalkan, zararla oturur.
III
E) Dost, dostun ayıbını yüzüne söyler.
aşarak düzlükte sükûnet arayan başka başka nehirlerle
birleşmesine benzer bir heyecan vardı. Meydandaki boş
IV
luk gizli bir deniz gibiydi.
V
Bu parçadaki altı çizili sözcüklerin hangisinde ek fiil

yoktur?

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiil kullanılmamıştır?
A) Yine o türküyü mırıldanıyordu.

B) Zor günümde âdeta can simidimdi.
C) Aralanan pencereden temiz hava girdi.
D) Hayata dört elle sarılmak gerekiyor.
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylemde kip kayma- E) Ağzıyla kuş tutsa kendini beğendiremez.
sı vardır?
A) Her sabah, soluğu aynanın karşısında alıyorum.

B) Onu en son geçen bayram durakta gördüm.
C) Onlar Balkan Savaşı’nın bütün acılarını yaşamışlar.
D) Bu gidişle ablasından daha başarılı olacak.
E) O filmi ne zaman izlesem canım turşu ister.
12. Aşağıdaki dizelerin hangisinde anlamca kaynaşmış

birleşik fiil vardır?
A) Burda, Hindistan'da, Afrika'da,

9. Aşağıdaki cümlelerden hangisi nesne-yüklem ilişkisi- Her şey birbirine benzemektedir.
ne göre diğerlerinden farklıdır?
B) Ben ki kıtalar keşfetmişim, nesillerden,
A) Eve girince menekşe kokusunu iyice içime çektim. Ben ki cihan kadar.
B) Bahar gelince uzak ufukları izleriz.
C) Sessizdi yeryüzü
C) Bir ip gerdi badem ağacıyla söğüt ağacının dallarına. Yeryüzünde biricik Akdeniz vardı.
D) Kafamı kaldırınca saat kulesinin yanına geldiğimi fark
D) Bakakalırım giden geminin ardından;
ettim.
Atamam kendimi denize, dünya güzel.
E) Kitaplığın solunda duran masadaki kâğıtlara baktım.
E) Dün gece, dün gece gördüm düşümde
Kömür gözlümden ayrı düşmüştüm.

24 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Fiil - 2
1. Hayatım boyunca ninemin gözleri beni takip etti. O göz- 4. (I) Dört mevsimin de kendine has bir kokusu ve tınısı ol-
lerin her zaman özlemini duyuyorum. Küçükken onların duğu doğrudur. (II) İlkbaharı gören insan, onu hiç böyle
anlamını kavrayamıyordum. Bir şekilde, geleceğe dair farklı görmemiş olduğunu düşünür. (III) Yaz bereketi, her
işaretler taşıdıklarını büyüdüğümde anlayacaktım. Kimi yıl yeni ve büyülüdür. (IV) Sonbahara daha önce hiç bu
yakınlarımızın “Adiviye Hanım” diye seslendikleri ninem; yılki gibi alıcı gözle bakmamışsınızdır. (V) Ve elbette kış
az konuşan, sessiz ve etrafa gökyüzü kadar canlı mavi da yeniler her yıl kendini.
gözleriyle bakan bir kadındı.
Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki
Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur? çıkarımlardan hangisi yanlıştır?
A) Anlamca kaynaşmış birleşik fiil A) I. cümlede fiilimsi vardır.

B) Geçişli fiil B) II. cümlenin yüklemi iş bildiren bir fiildir.
C) Edilgen fiil C) III. cümlede ek fiil kullanılmıştır.
D) Fiilimsi D) IV. cümlenin yüklemi birleşik zamanlıdır.
E) Birleşik zamanlı fiil MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü E) V. cümlenin yüklemi geniş zamanla çekimlenmiştir.
2. (I) Yusuf’un imdadına yine o dağlar yetişir. (II) Uçurumlar, 5. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi durum fii-
dümdüz bir yol olur. (III) Sonra kartallar gelir. (IV) Kulak- lidir?
larında hissettiği, çocukluk denizinin dinmeyen uğultusu-
A) Çeşmenin başında bir müddet dinlendi.
dur. (V) Aradan çağlar, masallar, efsaneler, nesiller geçer.
B) Yağlı iftar çöreklerini kapının koluna asmış.
Bu parçadaki cümlelerin hangisinde çatı özelliği
C) İçine ufarak bir patates doğrayacaksın.
aranmaz?
D) Yanındaki yaşlı adamın elini öptüm.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Atından inmeden daldan bir elma alır.
3. Aşağıdaki dizelerin hangisinde yardımcı fiille kurul- 6. Osmanlı İmparatorluğu’nda cam işleri bir sanat hâline - - - -.
muş bir yüklem kullanılmıştır? Camcılar ocağı kurulmuş, cam işiyle uğraşan ustalara
“câmger” adı - - - -. Cam ürünlerinin üretimi Beykoz ve
A) Ankara'da yedim taze meyveyi Paşabahçe’de kurulan cam atölyelerinde - - - -.
Boşa çiğnemişim yalan dünyayı
Bu parçadaki boşluklara sırasıyla aşağıdaki fiillerden
B) Allı turnam bizim ele varırsan hangileri getirilmelidir?
Şeker söyle, kaymak söyle, bal söyle A) dönüşmüştür – konmuştur – üretilmiştir
B) gelmiştir – verilmiştir – yapılmıştır
C) Çok zaman sabrettim tükenmez derdim
Gönül mihnet pınarında gam çalar C) bürünmüştür – tasarlanmıştır – uygulanmıştır
D) almıştır – uygulanmıştır – düşünülmüştür
D) Gökyüzünde bölük bölük turnalar E) kavuşmuştur – düşünülmüştür – gerçekleştirilmiştir
Yok mu insafınız, aldı dert beni
E) Ne güzel yakışmış allar Ayşe'ye

Boyunu benzettim mor menevşeye
24 9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
Fiil - 2
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem şart kipinin 10. Güzel bir haber almışçasına aniden neşelendi.
hikâyesiyle çekimlenmiştir?
Bu cümledeki fiilin çatı özelliği aşağıdakilerin hangi-
A) Buraya da bir çay bahçesi açılacakmış. sinde doğru verilmiştir?
B) Kuvvetli bir hafızası olduğu söylenmekte. A) Etken - geçişsiz
C) Bilgisayarı tamirciye bırakır mısın? B) Dönüşlü - geçişsiz
D) Şiirin ne söylediği de dikkate alınmalı. C) Edilgen – geçişsiz
E) Keşke bu yaylayı daha önce görseydim. D) İşteş – geçişli
E) Etken - geçişli

8. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi sıfat-fiil 11. Aşağıdakilerin hangisinde ek fiil cümleye tahmin an-
eki almış kelime ile yardımcı fiilin birleşmesi sonu- lamı katmıştır?
cunda oluşmuştur?
A) Hayat, başımızdan geçenlerin toplamıdır.
A) Çocukluğumuzdan beri onunla içtiğimiz su ayrı git- B) Gün aşırı kasabaya inerlerdi.
mez. C) Bu masalı küçüklüğünde anlatırlarmış.
B) Ben daima diğer yoldan gitmeyi tercih ederim. D) Adam nihayet hatasını anlamıştı.
C) Bu sorunun üstesinden pekâlâ gelebilir. E) Sabah yola çıktıysa çoktan varmıştır.
D) Nöbetçinin inat edeceği tutmasın mı?
E) Gözümün içine bakıp bir şeyler söyleyecek oldu.
12. İşliyor kalbim

9. Çık benim şair tabiatım, çık orta yere
I
Fakir güzelinden söyle
Eskiyor saçlarım
I
II
Hasret ateşinden çal
Ve gözlerimin en ince hücreleri
II
III
Çal, söyle benim derdimi sevdalı sesinle.
Okuyorum hayatı
Hep bilinen şarkılar gibi olsun IV
III
Toprağın üstünden çok
Yani bilinen şarkılardan olsun.
Altındakilerle var olduğunu
IV
V
Yeni sözler arama nafile
Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerden hangisi kişi (şa-
V
hıs) eki almıştır?
Bu dizelerde geçen altı çizili sözcüklerden hangisi fi-
ilimsidir?

9. Sınıf
Türk Dili ve
Edebiyatı
ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
CEVAP ANAHTARI
Test 1 1. A 2. D 3. E 4. C 5. B 6. C 7. D 8. E 9. B 10. B 11. A

Test 2 1. E 2. B 3. D 4. A 5. B 6. D 7. C 8. C 9. E 10. A
Test 3 1. E 2. D 3. C 4. D 5. B 6. D 7. B 8. E 9. C 10. D 11. E 12. A
Test 4 1. C 2. D 3. B 4. C 5. A 6. E 7. B 8. A 9. C 10. E 11. D 12. C
Test 5 1. A 2. E 3. E 4. C 5. D 6. D 7. C 8. B
Test 6 1. C 2. C 3. E 4. B 5. D 6. C 7. E 8. E
Test 7 1. E 2. E 3. B 4. D 5. A 6. A 7. B 8. D 9. D 10. B 11. C
Test 8 1. B 2. E 3. D 4. A 5. B 6. E 7. C 8. D
Test 9 1. D 2. A 3. B 4. E 5. D 6. B 7. D 8. E
Test 10 1. D 2. B 3. E 4. D 5. C 6. A 7. A 8. D
Test 11 1. D 2. D 3. B 4. B 5. E 6. E 7. A 8. D
Test 12 1. E 2. B 3. E 4. A 5. D 6. B 7. D 8. B 9. B 10. C 11. C 12. B
Test 13 1. B 2. E 3. A 4. A 5. B 6. E 7. C 8. C 9. C
Test 14 1. D 2. E 3. C 4. C 5. B 6. A 7. A 8. D 9. D 10. E 11. D 12. E
Test 15 1. E 2. E 3. C 4. A 5. D 6. E 7. B 8. D 9. A 10. C 11. E
Test 16 1. B 2. D 3. A 4. C 5. E 6. C 7. B 8. D
Test 17 1. A 2. C 3. E 4. B 5. A 6. D 7. A 8. C 9. B
Test 18 1. A 2. C 3. B 4. D 5. C 6. B 7. E 8. A 9. E 10. E 11. D 12. E
Test 19 1. E 2. C 3. C 4. B 5. D 6. D 7. A 8. B
Test 20 1. A 2. D 3. E 4. C 5. A 6. E 7. A 8. B
Test 21 1. B 2. D 3. B 4. E 5. C 6. A 7. E 8. D 9. B 10. A 11. C 12. E
Test 22 1. E 2. D 3. D 4. E 5. A 6. B 7. E 8. C 9. E 10. D
Test 23 1. B 2. C 3. A 4. D 5. E 6. D 7. C 8. A 9. E 10. B 11. B 12. E
Test 24 1. C 2. D 3. C 4. D 5. A 6. B 7. E 8. E 9. C 10. B 11. E 12. D

SNF Turk Dili Ve Edebiyat MEB Kavrama Testleri 2019

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

SNF Turk Dili Ve Edebiyat MEB Kavrama Testleri 2019

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1 9.

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

A) Kapıyı kitlediğimden emin değilim.

A) Genel dilin etkisinde oluşmuş özel bir dildir.

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.

7. I. 9. Müzik sanatından yazın sanatına, plastik sanatların tüm

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

C) Hayal miydi yoksa gerçek mi? A) Ne zamandır keçiboynuzu yemedim.

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

A) Büyük harflerin A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

12. Birgün gelir de unuturmuş insan

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

I. İnsanların davranışları hayatın doğallığı içinde veril- A) Cumhuriyet Öykücülüğü

A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III.

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.

1. 2. I. Hatırlıyorum da dedemin anlattığı masalların birinde

A) Diyalog tekniğinden yararlanılmıştır.

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

6. Yıllardır bu tozlu, örümcekli karanlığa çıkmamıştı. Işığı

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

2. Doğa seslerine benzer seslerle yapılan taklidî kelimelere

6. Okuyorum. Boş kaldıkça dükkânımda, geceleri evimde

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.

D) Hissen yok bu akşamda senin

A) Her şey birdenbire oldu

5. I. Gelmiş dünyanın dört bir ucundan 7. - aruz ölçüsü

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

6. I. Andırırsın beni bana, bana beni,

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.

A) Ahenk B) Konu C) Üslup

3. Gün doğarken yıldızlar

A) Ölçü B) Durak C) Kafiye

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.

A) Soramadım bir çift sözü A) Kazanmak istersen sen de zaferi,

A) Böyle sessiz ayrılıklarda, Yükü saman; suya çök etsin, dedi

her şey önceden belli olur. B) Tanıdığım bir ağaç var

birbirimiz için varız Bir şiirden düşmüş olmalı bunlar.

D) Ne hasta bekler sabahı, Düşünceler gibi başıboş.

Ne taze ölüyü mezar.

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.

A) Koşma B) Varsağı C) Mâni

A) Yalnızlığın olumsuz etkileri

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

“Ne haber eski aşk yarasından” A) Tevhit B) Münacaat C) Naat

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden fazla sıfat

A) Piyanonun mor kadifeden şamdanlıkları vardı.

A) Yeğenim yarın Bursa’ya uçacak.

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.