3

Science
Quarter 3 – Modyul 6
Tinubdan o Gigikanan sa
Kainit ug Kuryente

Department of Education • Republic of the Philippines

 Hibalo-i Kini

Kini nga modyul gibuhat para sa mga magtutungha sa Grade 3.

Kini makatabang sa pagtuon ug pagsabot sa subject nga Science. Kini
nga modyul magamit sa nagkalain – laing sitwasyon. Ang linggwahe nga
gigamit haum sa mga magtulungha sa Grade 3.
Human niini nga modyul imong mahibalo-an ang mosunod nga
mga tumong:
1. Magrupo ang duh aka tinubdan o gigikanan sa kainitug kuryente.
2. Mahulagway ang nagkalain-laing tinubdan o gigikanan sa kainit
ug kuryente.

Pagsusi: (Pre-Test)
Direksiyon: Basaha ug sabta ang mga mosunod nga
pangutana. Isulat ang letra sa imong tubag diha sa imong activity
notebook.

1. Asa sa mosunod nga tinubdan sa kainit ang natural nga makatabang

aron mauga ang mga nilabhan?
A. Bulan B. Adlaw C. Bitoon D. Suga

2. Ang mosunod, mga tinubdan sa artipisyal nga kainit nga maoy

hinungdan sa sunog kung dili magbantay gawas sa ______________.
A. kaldero B. cellphone C. kahoy D. suga

3. Unsa ang artipisyal nga tinubdan o gigikanan sa kainit ang maka luto
sa hilaw nga bugas kung kini isaksak sa kuryente?
A. oven B. takuri C. thermos D. rice cooker

4. Unsa ang natural nga tinubdan sa kainit ang gigamit sa mga tawo sa
unang panahon sa wala pay posporo o lighter aron sila makaluto sa
ilang pagkaon?
A. asin B. bato C. sagbot D. dahon
5. Asa sa mga mosunod ang nagpakita sa insakto nga paghulagway sa
tinubdan o gigikanan sa pag-andar sa dulaan nga trak-trak?
A. Adunay battery sa sulod niini nga maoy nagpaandar sa trak-trak.
B. Adunay wire sa ilalom niini nga maoy gisumpay ngadto sa
sak-sakanan sa kuryente.
C. Adunay magic ang tag-iya mao nga niandar ang iyang trak-trak.
D. Adunay hangin sa ilalom niini nga maoy nagpaandar sa maong
trak-trak.
 Sulayan Ta
Direksiyon: Maglista ug napulo (10) ka mga tinubdan o gigikanan
sa init ug kuryents sa inyong balay ug ihulagway kini sa imong activity
notebook.

Tinubnan sa Kainit Paghulagway sa Tinubdan

sa Kainit ug Kuryente
Example: kalayo Example: Init ug makapaso
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.

Hisgutan Ta
Ang kainit nga atong nasinati ug gigamit sa adlaw-adlaw, dahgan
kayo ug tinubdan o gigikanan. Adunay tinubdan nga natural ug
artipisyal.
Ang natural nga kainit nagagikan sa kainit sa adlaw, sa bato, ug
uban nga binuhat sa Diyos. Ang init sa adlaw naghatag kanato ug
enerhiya o kusog. Naghatag usab kini ug bitamina D. Ang bitamina D
adunay “calciferol” nga makatabang sa pagpalig-on sa atong bukog.
Kini usab ang hinungdan nga mauga pagdali ang atong mga nilabhan.
Ug ang atong mga tanom usab himsog ug dali ra motubo.
Ang artipisyal nga kainit binuhat sa tawo sama sa kalayo, kandila,
posporo, suga nga moron, lighter ug uban pa. Lain nga artipisyal nga
kainit nagagikan usab sa kuryente sama sa electric fan, oven toaster,
plantsa, rice cooker ug uban pa. Ang kuryente us aka bahin sa enerhiya
sama sa kahayag, kainit ug tunog. Ang kuryents nagagikan sa baterya o
planta sa elektisidad. Kasagaran mga aplyanses sa atong balay gikan sa
kuryente o elektrisidad.

1
 Kat-onan Ta
A. Direksiyon: Basaha ang mga pulong nga anaa sa sulod sa
kahon. Igrupo kini sa natural ug artipisyal nga tinubdan o gigikanan sa
kainit o kuryenter diha sa inyong activity notebook. Dayun, pagpili ug
usa ka pulong ug ihulagway kini.

adlaw gas stove posporo

bato rice cooker lighter

Natural nga Artipisyal nga Tinubdan Paghulagway

Tinubdan sa Kainit sa Kainit
(Ihulagway ang usa ka
pulong nga imong napili
nga anaa sa kahon).

__________________________
__________________________
__________________________

B. Direksiyon: Pilia ang letra sa tinubdan sa kainit o kuryente diha sa

Kolum 2 kung giunsa kini paghulagway diha sa Kolum 1. Isulat ang letra
sa imong tubag diha sa imong activity notebook.

Kolum 1 Kolum 2
_____1. Kini ang tinubdan sa kainit sa bag-ong A. Baterya
giprito nga itlog.
_____2. Gumikan niini nauga ang mga hinay-hay. B. Plantsa
_____3. Tungod niini nituskig ug nahapnig ang
kum-os nga sanina. C. Init nga Kalha
_____4. Kini ang hinungdan nganong dili na kita D. Adlaw
magdagkot sa kandila o sugang moron
panahon sa gabii.
_____5. Tungod niini niandar ang trak-trak ni Dodong. E. Sugang
Dagitabnon

2
 Buhaton Ta
Direksiyon: Pagtan-aw as imong palibot. Idrowing ang usa ka
tinubdan o gigikanan sa kainit ug usa usab ka tinubdan sa kuryente diha
sa imong activity notebook. Ihulagway ang tinubdan o gigikanan niini
ubos sa imong drowing.

Pagtantiya: (Post Test)

Direksiyon: Basaha ang mga pangutana. Isulat ang letra sa imong
tubag diha sa activity notebook.

1. Unsa ang insakto nga paghulagway sa tinubdan o gigikanan sa

kainit sa bag-ong nilung-ag nga saging?
A. Ang kainit sa tubig nga naa sulod sa kaldero nga gitak-ang
sa kalayo maoy nagpaluto sa saging.
B. Ang kainit sa kalayo sa wala pa gitak-ang ang kaldero maoy
hinungdan nga naluto ang saging.
C. Ang natural nga kainit sa saging maoy nagpaluto niini.
D. Ang kainit sa palibot sa gitak-ang nga saging maoy
nagpaluto niini.

2. Unsa nga tinubdan o gigikanan sa kainit ang gihulagway nganong

magka sun-burn ka kung magpondo sa dagat tibook adlaw nga way
proteksyon?
A. Ang kainit sa adlaw init kaayu maoy makadaot sa imong panit.
B. Ang kainit sa asin sa dagat makasamad sa imong panit.
C. Ang kainit sa baybayon maoy makaingon nga magka sun burn
ka.
D. Ang kainit sa imong lawas nga nagbabad sa adlaw maoy
hinungdan nga ma sun-burn ka.

3. Unsa ang tinubdan o gigikanan sa kainit kung imong bation ang

labihang kaigang ?
A. Ang kainit nga dala sa hangin
B. Ang kainit sa panahon nga walay hangin.
C. Ang kainit nga dala sa ulan
D. Wala sa gipapilian ang tubag.

3
4. Unsa nga tinubdan sa kuryente ang gihulagway kung nibati kag
kabugnaw sa hangin nga nagtuyok-tuyok ibabaw sa imong ulo
sulod sa inyong balay?
A. aircon B. electric fan C. oven D. refrigerator

5. Unsa nga butang ang gihulagway nga gigikanan sa kuryente

nga maoy nagpainit sa tubig?
A. air pot B. electric kettle C. rice cooker D. refrigerator

4
 Post Test: (Pagtantiya) Buhaton Ta
1. A (Answers Vary)
2. A
3. B
4. B
5. C
Kat-onan Ta
A. (in any order)
Natural
1. adlaw
2. bato
Artipisyal
4. gas stove
5. posporo
6. lighter
B.
Sulayan Ta Pre-Test: (Pagsusi)
1. C
1. B
2. D
(Answers vary) 2. C
3. B
3. D
4. E
4. B
5. A
5. A
Tubag mga Pangutana