A

MATEMATIKA 1 03.11.2018.
– prvi kolokvij –

PREZIME, IME BODOVI

1. a) Objasnite što su to aksiom i teorem. ..................................................................................... 1

b) Matematičkom indukcijom dokažite da za svaki prirodni broj n vrijedi jednakost

n(n + 1)(n + 2)
1 · 2 + · · · + n · (n + 1) = .
3
......................................................................................................................................... 3

c) Lijevu stranu prethodne jednakosti zapišite pomoću Σ notacije. ............................................... 1

2. a) Napišite zakone distributivnosti logičkih veznika ∧ i ∨. ......................................................... 1

b) Zadana je formula
F = (b ⇒ c) ∧ (a ⇒ b) .
Odredite konjunktivnu ili disjunktivnu normalnu formu koja je logički ekvivalentna formuli F.
Minimizirajte dobivenu normalnu formu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

c) Zadani su sudovi

a := “Četverokut je deltoid”, b := “Dijagonale četverokuta su okomite”

Riječima iskažite tvrdnju (a ⇒ b) i njezinu kontrapoziciju. .................................................... 1

3. Neka su zadani predikati S (x, y) i K(x, y)

S (x, y) := “x je sin od y” , K(x, y) := “x je kćer od y” .

a) Odredite značenje predikata P(x, y) zadanog sljedećom formulom

  
P(x, y) := ∃z K(x, z) ∧ S (z, y) ∨ K(z, y) .

Formulu koja definira P(x, y) zapišite riječima i odgonetnite “obiteljski odnos” x i y. ................ 2

b) Pomoću predikata S i K formulom definirajte predikat M(x) koji odgovara izjavi

M(x) := “x je muško”.

......................................................................................................................................... 1

c) Sljedeća tablica opisuje istinitost predikata S (x, y) na univerzumu {a, b, c, d}.

y
x a b c d
a 0 0 0 0
b 0 0 1 1
c 0 0 0 1
d 0 0 0 0
 Odredite (i obrazložite) istinitost formula

∀y∃x S (x, y) , ∃y∀x (¬S (x, y)) .

......................................................................................................................................... 2

4. a) Definirajte operaciju skupovne razlike. ................................................................................. 1

b) Ispišite elemente sljedećih skupova

U = {m ∈ Z | −10 ≤ m ≤ 10} ,
A = {x ∈ U : x = 2k + 1, k ∈ N} ,
B = {x ∈ U : x = 2k, k ∈ N} ,
C = A\B.

......................................................................................................................................... 2

c) Dokažite da za proizvoljne skupove A, B, C sljedeća jednakost vrijedi

A \ (B ∩ C) = (A \ B) ∪ (A \ C) .

......................................................................................................................................... 2
Rješenja grupe A:

1. a) Aksiom je tvrdnja koja se ne dokazuje već se uzima kao istinita dok su teoremi tvrdnje čiju istinitost
treba dokazati.
1·2·3
b) Baza: n = 1: 1 · 2 = je istinita.
3
Korak: Pretpostavimo da za neko k ∈ N tvrdnja vrijedi.
Provjerimo za sljedeći broj:
n(n + 1)(n + 2) (n + 1)(n + 2)
1 · 2 + · · · + n · (n + 1) + (n + 1) · (n + 2) = + (n + 1) · (n + 2) = [n + 3] =
3 3
(n + 1)(n + 2)(n + 3)
=
3
Tvrdnja vrijedi za svaki prirodni broj.
X n
c) k · (k + 1)
k=1

2. a) a ∧ (b ∨ c) = (a ∧ b) ∨ (a ∧ c) a ∨ (b ∧ c) = (a ∨ b) ∧ (a ∨ c)
a b c b ⇒ c a ⇒ b (b ⇒ c) ∧ (a ⇒ b)
1 1 1 1 1 1
1 1 0 0 1 0
1 0 1 1 0 0
b) 1 0 0 1 0 0
0 1 1 1 1 1
0 1 0 0 1 0
0 0 1 1 1 1
0 0 0 1 1 1
KNF = (a ∨ b ∨ c) ∧ (a ∨ b ∨ c) ∧ (a ∨ b ∨ c) ∧ (a ∨ b ∨ c)
Fmin = (b ∨ c) ∧ (a ∨ b)
c) Tvrdnja a ⇒ b: Ako je četverokut deltoid tada su mu dijagonale okomite.
Kontrapozicija b ⇒ a: Ako dijagonale četverokuta nisu okomite tada on nije deltoid.

3. a) P(x, y) =postoji z takav da je x kćer od z i da je z sin od y ili z kćer od y.

P(x, y) =x je unuka od y.
b) M(x) = ∃yS (x, y)
c) ∀y∃x S (x, y) je lažan sud je za y = a, sud S (x, a) je uvijek lažan.
∃y∀x (¬S (x, y)) je istinit sud jer je negacija od ∀y∃x S (x, y) .

4. a) A \ B = {x : x ∈ A ∧ x < B}
b) U = {−10, −9, −8, −7, ..., 7, 8, 9, 10}
A = {3, 5, 7, 9} B = {2, 4, 6, 8, 10} C = A\B= A
c) Tablicom pripadnosti ili analitički.
A B C B ∩ C A \ (B ∩ C) A \ B A \ C (A \ B) ∪ (A \ C)
∈ ∈ ∈ ∈ < < < <
∈ ∈ < < ∈ < ∈ ∈
∈ < ∈ < ∈ ∈ < ∈
∈ < < < ∈ ∈ ∈ ∈
< ∈ ∈ ∈ < < < <
< ∈ < < < < < <
< < ∈ < < < < <
< < < < < < < <