Professional Documents
Culture Documents
Ευκλείδειο Διάνυσμα
Ευκλείδειο Διάνυσμα
Ευκλείδειο διάνυσμα
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πίνακας περιεχομένων
◾ 1 Γενικά
◾ 2 Αναπαράσταση ενός Διανύσματος
◾ 3 Χαρακτηριστικά των διανυσμάτων
◾ 3.1 Μέτρο διανύσματος
◾ 3.2 Φορέας διανύσματος
◾ 4 Το μηδενικό διάνυσμα
◾ 5 Ίσα διανύσματα
◾ 6 Αντίθετα διανύσματα
◾ 7 Πρόσθεση και Αφαίρεση διανυσμάτων
◾ 7.1 Πρόσθεση διανυσμάτων
◾ 8 Γωνία δύο διανυσμάτων
◾ 9 Πολλαπλασιασμός αριθμού με διάνυσμα
◾ 9.1 Ιδιότητες πολλαπλασιασμού αριθμού με διάνυσμα
◾ 10 Εσωτερικό/Αριθμητικό γινόμενο δύο διανυσμάτων
◾ 11 Εξωτερικό/Διανυσματικό γινόμενο δύο διανυσμάτων
◾ 12 Τριπλά γινόμενα
◾ 13 Μέτρο διανύσματος
Γενικά
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CF%85%CE%BA%CE%BB%CE%B5%CE%A... 7/1/2015
Ευκλείδειο διάνυσμα - Βικιπαίδεια Page 2 of 7
Η ουσιαστική ανάπτυξη όμως του πεδίου αυτού ξεκινά αργότερα με τη γενίκευση των πιο πάνω
ιδεών στο τρισδιάστατο χώρο και με τη θεμελίωση μιας γενικής μαθηματικής θεωρίας με τα έργα
των Ουίλιαμ Χάμιλτον (W. Hamilton) και Χέρμαν Γκράσσμαν (H. Grassmann). Κατά το 19ο αιώνα
η ανάπτυξη του Διανυσματικού Λογισμού επηρεάστηκε από τη φυσική. Το 1880 οι φυσικοί Γιοσάια
Ουίλαρντ Γκιμπς (J. W. Gibbs) και Όλιβερ Χέβισαϊντ (O. Heaviside) δημιούργησαν τη σύγχρονη
θεωρία του διανυσματικού λογισμού. Τέλος το 1888 ο Τζουζέπε Πεάνο (G. Peano) θεμελίωσε
αξιωματικά την έννοια του διανυσματικού χώρου.
◾ Σύστημα αναφοράς
◾ Σύστημα συντεταγμένων (http://el.wikiversity.org/wiki/%CE%A3%CF%8D%CF%83%CF%
84%CE%B7%CE%BC%CE%B1_%CF%83%CF%85%CE%BD%CF%84%CE%B5%CF%
84%CE%B1%CE%B3%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CF%89%CE%BD)
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CF%85%CE%BA%CE%BB%CE%B5%CE%A... 7/1/2015
Ευκλείδειο διάνυσμα - Βικιπαίδεια Page 3 of 7
Μέτρο ή μήκος ενός διανύσματος ονομάζεται η απόσταση μεταξύ των άκρων του Α και Β,
δηλαδή το μήκος του ευθύγραμμου τμήματος ΑΒ. Συμβολίζεται με . Αν το διάνυσμα έχει
μέτρο 1 τότε ονομάζεται μοναδιαίο διάνυσμα.
Φορέας διανύσματος
Φορέας ενός μη μηδενικού διανύσματος ονομάζεται η ευθεία πάνω στην οποία βρίσκεται το
διάνυσμα, για παράδειγμα φορέας του διανύσματος είναι η ευθεία ΑΒ.
Αν δύο μη μηδενικά διανύσματα και έχουν τον ίδιο φορέα ή παράλληλους φορείς
λέγονται παράλληλα ή συγγραμμικά και λέμε ότι σε αυτή την περίπτωση έχουν ίδια διεύθυνση. Τα
συγγραμμικά διανύσματα διακρίνονται σε ομόρροπα και αντίρροπα. Τα μη μηδενικά διανύσματα
και είναι:
◾ Ομόρροπα, όταν έχουν παράλληλους φορείς και βρίσκονται στο ίδιο ημιεπίπεδο ως προς την
ευθεία που ενώνει τις αρχές τους ή έχουν τον ίδιο φορέα και η μία από τις ημιευθείες ΑΒ και
ΕΖ περιέχει την άλλη. Τα συγγραμμικά και ομόρροπα διανύσματα λέμε ότι έχουν ίδια
κατεύθυνση (γράφουμε ).
Ομόρροπα διανύσματα.
◾ Αντίρροπα, όταν δεν είναι ομόρροπα. Τα συγγραμμικά και αντίρροπα διανύσματα λέμε ότι
έχουν αντίθετη κατεύθυνση (γράφουμε ).
Αντίρροπα διανύσματα
Το μηδενικό διάνυσμα
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CF%85%CE%BA%CE%BB%CE%B5%CE%A... 7/1/2015
Ευκλείδειο διάνυσμα - Βικιπαίδεια Page 4 of 7
Μηδενικό διάνυσμα είναι το διάνυσμα στο οποίο η αρχή και το πέρας συμπίπτουν και συμβολίζεται
με . Για παράδειγμα το διάνυσμα είναι ένα μηδενικό διάνυσμα.
Ως φορέα ενός μηδενικού διανύσματος θεωρούμε ότι είναι οποιαδήποτε από τις ευθείες που
διέρχονται από την αρχή του.
Ίσα διανύσματα
Δύο μη μηδενικά διανύσματα ονομάζονται ίσα όταν έχουν ίδια κατεύθυνση και ίσα μέτρα
(γράφουμε ).
Αντίθετα διανύσματα
Δύο μη μηδενικά διανύσματα ονομάζονται αντίθετα όταν έχουν αντίθετη κατεύθυνση και ίσα μέτρα
(γράφουμε ή ).
Έστω δύο διανύσματα και και ζητούμε το άθροισμα . Με αρχή ένα σημείο Ο
παίρνουμε τα διανύσματα και . Το διάνυσμα λέγεται άθροισμα ή
συνισταμένη των δύο διανυσμάτων. Το άθροισμα των διανυσμάτων αποδεικνύεται ότι είναι
ανεξάρτητο από την επιλογή του σημείου Ο. Το άθροισμα δύο διανυσμάτων μπορεί να βρεθεί και με
το λεγόμενο κανόνα του παραλληλογράμμου.
Πολλαπλασιασμός αριθμού με
διάνυσμα Γωνία διανυσμάτων.Η θ είναι η γωνία που
σχηματίζουν τα διανύσματα της εικόνας.
Έστω κ ένας πραγματικός αριθμός με κ 0 και ένα
μη μηδενικό διάνυσμα. Ονομάζουμε γινόμενο του κ
με το ένα νέο διάνυσμα το οποίο είναι ομόρροπο του αν κ>0 και αντίρροπο του αν κ<0 και
επίσης έχει μέτρο . Αν κ=0 ή τότε ορίζουμε ως το μηδενικό διάνυσμα. Ως
συνέπεια του ορισμού ισχύει: . Σημαντικό είναι επίσης το εξής
θεώρημα, σύμφωνα με το οποίο αν είναι δύο διανύσματα με , τότε
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CF%85%CE%BA%CE%BB%CE%B5%CE%A... 7/1/2015
Ευκλείδειο διάνυσμα - Βικιπαίδεια Page 5 of 7
Για κάθε διάνυσμα και για κάθε αποδεικνύεται ότι ισχύουν οι εξής ιδιότητες:
1.
2.
3.
όπου με και συμβολίζουμε τα μέτρα των διανυσμάτων και αντίστοιχα, cos θ (ελλ.
συν θ ), και θ τη γωνία που σχηματίζεται ανάμεσα στα δύο διανύσματα. Είναι φανερό πως το
εσωτερικό γινόμενο δύο διανυσμάτων θα είναι πάντα ένας αριθμός και όχι ένα νέο διάνυσμα όπως
στην πρόσθεση και την αφαίρεση διανυσμάτων.
Όταν τα διανύσματα είναι κάθετα μεταξύ τους, το εσωτερικό γινόμενο είναι ίσο με το 0, ενώ όταν
είναι παράλληλα (ή αντιπαράλληλα) το εσωτερικό γινόμενο ισούται με το θετικό (ή αρνητικό
αντίστοιχα) γινόμενο των μέτρων τους. Αυτό είναι φανερό γιατί και ή
.
Το εσωτερικό γινόμενο ορίζεται επίσης και ως το άθροισμα των γινομένων των επιμέρους
συνιστωσών των διανυσμάτων. Συγκεκριμένα, αν τα διάνυσματα και είναι n διαστάσεων
γράφονται αναλυτικά, και
με να είναι τα μοναδιαία διανύσματα βάσης ενός
διανυσματικού χώρου n διαστάσεων, τότε το εσωτερικό γινόμενο γράφεται ως:
Το εσωτερικό γινόμενο χρησιμοποιείται εκτεταμένα στις εξισώσεις της φυσικής, όπως και όλος ο
διανυσματικός λογισμός άλλωστε.
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CF%85%CE%BA%CE%BB%CE%B5%CE%A... 7/1/2015
Ευκλείδειο διάνυσμα - Βικιπαίδεια Page 6 of 7
Τριπλά γινόμενα
Έστω τρία διανύσματα , και . Για τα τα τρία αυτά διανύσματα ισχύουν τα ακόλουθα:
1. εν γένει.
2. Το ονομάζεται τριπλό βαθμωτό ή μικτό
Μέτρο διανύσματος
Μέτρο (διανύσματος) είναι ένας αριθμός που χαρακτηρίζει ένα διάνυσμα ή ένα βαθμωτό μέγεθος,
χωρίς όμως να πρόκειται πάντα για την ίδια μονάδα μέτρου, π.χ. Newton για τη δύναμη, Joule για
την ενέργεια.
Στην περίπτωση του διανύσματος δεν πρόκειται για τον μοναδικό αριθμό που το χαρακτηρίζει,
καθώς υπάρχουν επίσης η διεύθυνση και η φορά (που μαζί αυτά τα δύο ονομάζονται κατεύθυνση)
που χαρακτηρίζουν ένα διάνυσμα. Στην περίπτωση του βαθμωτού μεγέθους, όμως, είναι ο
μοναδικός αριθμός που το χαρακτηρίζει.
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CF%85%CE%BA%CE%BB%CE%B5%CE%A... 7/1/2015
Ευκλείδειο διάνυσμα - Βικιπαίδεια Page 7 of 7
Αλλά να θυμάστε ότι μπορείτε να προχωρήσετε ο ίδιος στη διόρθωση των λαθών που βρήκατε, πατώντας "επεξεργασία" στην
κορυφή της σελίδας (δείτε πως).
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CF%85%CE%BA%CE%BB%CE%B5%CE%A... 7/1/2015