FRASES CON LA PRIMERA Y SEGUNDA DECLINACIÓN

1. Historia est vita memoriae et magistra vitae.

2. Nautae stellas spectant, nam stellae viam monstrant.

3. Romanorum socii gladiis barbaros fugabant.

4. Ventus horti muros vastabat et altae mali ramos agitabat.

5. Hispania liberorum virorum patria est.

6. Virorum improborum vita misera est.

7. Veri amici non prava exempla, sed bona consilia dant.

8. Vita mortuorum in memoriā vivorum vivit.

9. Aliena vitia in oculis habemus, a tergo nostra.

FRASES CON LA TERCERA DECLINACIÓN Y EL PRET. IMP.

10.Utilitas saepe cum honestate certat.

11.Claros viros antiquae civitates magnā laude honorabant.

12.Fratres pares in amore esse debent.

13.Sidera caelum illustrant.

14.Pastores Romani uxores non habebant, sed mulieres vicinarum

civitatum rapuerunt.

15.Morum dissimilitudo dissociat amicitias.

16.In pace leo, in proelio cervus est.

17.Homo homini saepe lupus est.

18.Oratio interpres mentis est.

19.Sub dulci melle impia venena latent.

20.Virorum sapientium consilia utilia sunt.

21.In veteribus temporibus ingentia animalia in terris erant.

FRASES CON LA CUARTA Y QUINTA DECLINACIÓN

22.Senatus magnum exercitum in hostes mittebat.

23.Manus manum lavat.

24.Imago est animi vultus.

25.Res secundae homines ad perniciem saepe duxerunt.

PRONOMBRES PERSONALES

26.Unus vestrum me tradet.

27.Sapiens semper in se divitias habet.

28.Fili, tu semper mecum eris et omnia mea tua erunt.

29.Matres non sibi vivunt, sed liberis suis.

ADJETIVOS EN GRADO COMPARATIVO Y SUPERLATIVO

30.Amicus magis necessarius quam ignis et aqua est.

31.Consilia minus utilia sunt quam exempla.

32.Nullum malum gravius est quam bellum civile.

33.In libero populo imperia legum potentiora sunt quam imperia

hominum.
34.In periculis acriora consilia sunt salutatiora.

35.Nihil est homini dulcius libertate; nihil carius quam patria; nihil est

amabilius virtute.

36.Saepe remedium malo peius est.

37.Nihil est in homine divinius ratione.

38.Melior est canis vivus leone mortuo.

39.Nullum vitium turpius est avaritiā.

40.Omnium Gallorum fortissimi sunt Belgae.

41.Saturnus, saevissimus patrum, filios suos vorabat.

42.Somnus est morti simillimus.

CONJUNCIÓN UT

43.Pompeius suis praedixerat ut Caesaris impetum exciperent.

44.Sol efficit ut omnia floreant.

45.Milites pugnant ut suam patriam defendant.

46.-Epicurus discipulos hortabatur ("animaba") ut amicitiam omnibus

rebus anteponerent.

47.-Legum idcirco omnes servi sumus, ut liberi esse possimus.

PARTICIPIO DE PRESENTE ACTIVO Y DE PERFECTO PASIVO

48.Ducunt volentem fata, nolentem trahunt.

49.Platonem scribentem mors oppressit.

50.Nihil puero nascente debilius est.

51.Legati a Saguntinis Romam missi sunt ("fueron enviados") auxilium

orantes.

52.Hominibus laborantibus fortuna favet.

53.In silvā erat agnus videns lupum.

54.Pulchrum est erranti monstrare viam.

55.Oculus, se non videns, alia cernit.

56.Romani, a Romulo moniti, iuvenes virgines rapuerunt.

57.Graecia capta ferum victorem cepit.

58.Interdiu stellas non conspicimus, solis luce obscuratas.

59.Pisistratus Homeri libros, antea confusos, in ordine disposuit.

CUM COMO PREPOSICIÓN Y CONJUNCIÓN

60.Utilitas saepe cum honestate certat.

61.Facile omnes, cum valemus, recta consilia aegrotis damus.

62.Romulus eiusque socii, cum uxores non haberent, mulieres Sabinas

rapere statuerunt.

63.Leonidas, cum victoriam non speraret, tamen usque ad mortem

pugnavit.

64.Cum hominis naturam mors dissolvit, animus solus nec cum adest

nec cum discedit, apparet.

PRONOMBRE RELATIVO

65.Bis miser est ille, qui ante felix fuit.

66.Diligens agricola serit arbores, quarum fructus ipse numquam

aspiciet.

67.Navis, quae in flumine magna est, in mari parvula est.

68.Multos timere debet, quem multi timent.

69.Levis est fortuna; cito reposcit quod dedit.

70.Non qui parum habet, sed qui plus cupit quam habet, pauper est.

71.Ille dolet vere, qui sine teste dolet.

72.Solidissima corporis pars est (ea) quam frequens usus agitavit.

73.Nullus dolor est quem non longinquitas temporis minuat ac molliat.

74.Clementes simus erga eos, a quibus iniurias accepimus.

PRONOMBRES (anafóricos, demostrativos, interrogativos e

indefinidos)

75.Nostra omnis vis in animo et corpore sita est; ille nobis cum diis,

hoc cum belluis commune est.

76.Bello Troiano dei ipsi pugnaverunt; eidem dei semper eidem populo

favebant; Venus ipsa Hectorem ipsum in proelio adiuvit

77.Quid est optabilius sapientiā?

78.Quid est in homine ratione divinius?

79. Deos semper rogaverunt homines cur in terris malum exsisteret.

80.Si quis nullum filium habet, ei licet filium alterius adoptare.

81.Quisque suae fortunae faber est.

82.Nullum est animal praeter hominem quod habeat notitiam aliquam

Dei.

83.Etiam capillus unus habet umbram suam.

84.Dux callidus alia cogitabat, alia simulabat.

85.Alius voluptati servit, alius pecuniae, alius honoribus.

86.Suis armis quaeque bestia se defendit, alia cornibus, alia dentibus,

alia unguibus.

87.Nemo omnia scit.

88.Mors nemini parcit.

89.Hoc unum scio: nihil scio.

90.Nihil tibi deest (del verbo "desum") praeter voluntatem.

PREPOSICIONES

91.Caesar magnis itineribus in hostium fines venit.

92.Hostes se in densissimas silvas abdiderunt.

93.Vergilius poeta natus est ("nació") in parvo vico, apud Mantuam.

94.E corporis vinculis, tamquam e carcere, supremo die animus evolat.

95.Multa itinera sunt per maria et terras.

96.Breviore viā in castra venerunt.

PARTICIPIO ABSOLUTO (o ablativo absoluto).

97.Regibus expulsis, Romae consules creati sunt.

98.Maximae virtutes, voluptate dominante, pereunt.

99.Perditis omnibus rebus, tamen ipsa virtus se sustentare potest.

100. Caesar, exploratis regionibus, albente caelo, omnes copias

castris educit.

101. His rebus constitutis, Caesar ad portum Itium cum legionibus

pervenit.

102. Paucis defendentibus, oppidum expugnare non potuit.

COMPUESTOS DE SUM (absum, praesum, possum, obsum, prosum)

103. Homines hominibus plurimum et prosunt et obsunt.

104. Hominis natura longe abest a ferarum naturā.

105. Ex eā pugnā pauci milites superfuerunt.

106. Dux legionibus praeest.

107. Pericles duodequadraginta annis praefuit Athenis.

108. Terribili facie sunt Britanni atque procerā staturā.

109. Caesar fuit vir excelsā staturā nigrisque oculis.

VERBOS DEPONENTES Y SUS PARTICIPIOS

110. Bellum ex iniuriā ortum erat.

111. Mens divina hominibus est largita rationem.

112. Dux eodem cibo utebatur quo milites vescebantur.

113. Bellum inferre hostes ausi sunt.

114. Caesar, milites hortatus, proelium commisit.

115. Equites nostri, flumen transgressi, cum hostium equitatu

proelium commiserunt.

116. Caesar, paucos dies ibi moratus, se in finibus Ubiorum recepit.

117. Milites, incautius progressi, in insidias inciderunt.

VERBOS IRREGULARES FRECUENTES: fero, eo, fio, volo, nolo y

malo.

118. Secures signa erant quae ante consules ferebantur.

119. Fortuna opes auferre potest, non animum.

120. Facilius est laudare quam ferre paupertatem.

121. "Foedus" est pax quae fit inter dimicantes.

122. Fiat lux; et lux facta est.

123. Leve fit, quod bene fertur, onus.

124. Socrates e carcere aufugere noluit, nam legibus suae patriae

parere malebat.

ORACIONES CON INFINITIVO (OJO: solo se deben traducir con un

“que” tras el verbo principal aquellos infinitivos con dos acusativos o

bien el infinitivo intransitivo con un acusativo)

125. Mors non potest vitari.

126. Oportet discere philosophiam.

127. Caesar Rhenum transire decreverat.

128. Caesar bellum cum Germanis gerere constituit.

129. Milites flumen transire ausi sunt.

130. Omnes homines amicos habere volunt.

131. Platonem dicunt in Italiam venisse.

132. Captivos in carcerem abduci imperavit.

133. Veteres Graeci et Romani putabant multos esse deos.

134. Romulum et Remum filios Martis fuisse dicitur.

135. Atlantem caelum umeris sustinere dicebatur.

GERUNDIO Y GERUNDIVO

136. Sicut equus ad cursum, bos ad arandum, canis ad indagandum,

sic homo ad agendum et laborandum natus est.

137. Naves ad navigandum paratae erant.

138. Scribere scribendo, dicendo dicere disces.

139. Amicitiam colere debemus magis dandis quam accipiendis

beneficiis.
TEXTO 1

Las aventuras de Ulises.

PÁRRAFO 1:

Bello Troiano confecto Troiāque deletā, Graeci victores in patriam

navigaverunt, sed omnes ob deorum iram variis casibus obnoxii fuerunt.

PÁRRAFO 2.

Agamemno dux Argis in suā regiā ab uxore ipsā Clitaemnestrā, quae

Iphigeniae filiae mortem ulcisci volebat, dolo occisus est. Aiax mediis in

fluctibus fulmine ictus est, nam in Minervae templo huic deae gravem

iniuriam intulerat.

PÁRRAFO 3:

Homerus poeta clarum carmen de Ulixis reditu in patriam scripsit. Facinora

Ulixis, Ithacae insulae regis, egregia et mirabilia sunt.

PÁRRAFO 4:

Callidus Ulixes, cuius sollertia Graecis multum in bello adiuverat, cum

Graeci Troiam dolo cepissent, navigare in patriam statuit, sed per omnia

maria decem per annos erravit ob Neptuni iram, maris aquarumque

omnium regis. Itaque multas gentes urbesque atque incolarum mores

cognovit, multisque monstris periculisque mari terrāque obvius fuit.

Ubi primum Ulixes Troiana litora reliquit, saevae procellae eum in

Thraciam, deinde in Africam impulerunt. Inde classis ad Siciliae litora

appulit.

PÁRRAFO 5:

Illis temporibus insulae Siciliae valles montesque Cyclopum sedes erant.

Nefandis Cyclopibus unus oculus in mediā fronte erat. Ovium magnos

greges pascebant. Neptuni filii erant atque in maris litore magnis retibus

sine lintribus pisces captabant. Ulixes loca, quae Cyclopes habitabant,

explorare voluit. Itaque in latam speluncam, Polyphemi sedem, intravit.

Poliphemus ingenti corpore summāque crudelitate monstrum erat. Cum

Ĉyclops in antrum venisset, primum gravissimo saxo ostium interclusit,

deinde duos Ulixis comites statim arripuit atque avide voravit. Postremo

gravi somno victus humi recubuit.

PÁRRAFO 6:

Postero die duos Ulixis socios rursus corripuit et devoravit. Tum callidus

Ulixes magnum poculum vini plenum ei obtulit. Polyphemus poculum

sumpsit et exhausit. Ulixes vero alterum et tertium poculum ei praebuit.

Cum multa pocula Cyclops avide exhausisset, humi recubuit et mox gravi

somno oppresus est.

PÁRRAFO 7:

Tum Ulixes eiusque socii palum igne praeustum totis viribus in Cyclopis

oculum infixere eumque effoderunt. Ita omnes se ab illo monstro

liberavere.

PÁRRAFO 8:
Cum e Siciliā insulā profecti essent, in Aeolias insulas pervenerunt, ubi

regnabat Aeolus, ventorum rex, qui Ulixem benigne domi suae accepit.

Refectis viribus navibusque, rursus naves conscendere. Aeolus, ut in

patriam vento secundo navigarent, utrem, in quo omnes venti retinebantur,

Ulixi dedit. Sed, cum iam omnes in Ithacae insulae conspectu essent, Ulixis

comites, magnā cupiditate decepti, existimantes magnas divitias in utrem

inclusas esse, utrem aperuere. Statim venti soluti ruunt atque naves

saevissimā procellā ad Aeoli litora rursus reiciuntur. At ventorum rex

stultis nautis hospitium praebere noluit.

PÁRRAFO 9:

Circae magicas artes, quae homines in bestias mutabat, summā calliditate

eludere potuit Ulixes atque praeter Sirenum insulam sine damno navigavit.

Sirenes nefanda monstra erant, quae dulci cantu nautas alliciebant atque eos

trahebant in scopulos, ubi naves fluctibus frangebantur nautaeque omnes

periebant. At callidus Ulixes nautarum omnium aures cerā occlusit atque

ipse ad navis malum a nautis deligatus est. Itaque suaves Sirenum cantus

incolumis audivit atque periculosos insulae scopulos vitare potuit.

Vitavit quoque magnā virtute Charibdis voragines et voracia Scyllae ora.

Scylla in Italiae litore erat, Charibdis in Siciliae insulae oris.

PÁRRAFO 10:

At Ulixis socii boves, qui deo Soli sacrati erant, occiderant. Deus nautis

impiis iratus, saevissimam procellam emisit eorumque naves in fluctibus

mersit. Omnes perierunt praeter Ulixem, qui enatare potuit atque in

insulam, ubi Calypso nympha habitabat, pervenit. Calypso benignum

hospitium Ulixi septem per annos praebuit, nam eum amabat atque in

insulā invitum retinere temptabat. Tandem Iovis imperiis Calypso paruit

atque Ulixem in patriam Ithacam dimisit.

PÁRRAFO 11:

Itaque Ulixes ratem paravit atque ad Ithacam insulam navigare statuit. At

fluctus eum ad insulae Phaeacum litora reiecerunt. Forte in litore erat

Nausicaa, eius insulae regis filia, naufragumque benigne excepit atque in

regiam ad patrem duxit. Phaeacum rex ei hospitium praebuit. Ulixes casus

suos regi narravit atque regis iussu Phaeaces hospitem in Ithacam insulam

navi veloci propere devexere.

PÁRRAFO 12:

Tandem Ulixes in patriam reverti potuit. Minervae auxilio mendici formam

induit atque domum, ubi proci Penelopam uxorem Telemachumque filium

vexabant, ignotus venit. Deinde a Telemacho filio adiutus, cum procis

strenue pugnavit certisque sagittis inimicos omnes brevi tempore necavit.

Ita regnum suum fidelemque uxorem Ulixes recuperavit.

TEXTO 2:

Teseo y el minotauro.

PÁRRAFO 1:

Antiquis temporibus erat in insulā Cretā horrendum monstrum, Minotaurus

nomine. Monstrum habebat caput tauri in humano corpore atque in

labyrintho habitabat. Labyrinthus erat magnum aedificium unde homines

exire nesciebant, nam multae viae flexae faciebant errorem. In labyrintho

rex Minos Minotaurum hominibus vivis alebat. Itaque Athenienses multos

pueros multasque puellas quotannis in Cretam mittere debebant atque

monstrum saevum omnes avide vorabat.

PÁRRAFO 2:

Minos, Cretae rex atque Minotauri pater, paucis annis antea magno bello

Athenas vicerat. Victor non solum magnam pecuniam, sed etiam multos

obsides ab Atheniensibus quotannis flagitabat atque obsidibus Minotaurum

alebat. Sed Theseus, Athenarum regis filius, Minotaurum occidere

constituit. Itaque cum obsidibus in Cretam pervenit. Cretae rex filiam

pulchram quoque habebat, Ariadna nomine. Ariadna, magno amore Thesei

capta, Theseum servare constituit.

PÁRRAFO 3

Itaque Theseo longum filum dedit ut certam viam ad portam labyrinthi

invenire posset. Theseus in labyrinthum intravit atque Minotaurum post

longam pugnam gladio occidit. Deinde auxilio fili ad portam labyrinthi

facile pervenit atque e labyrintho evasit. Ita Athenienses obsides a saevitiā

monstri liberavit.

PÁRRAFO 4

Ariadna cum Theseo e Cretā, patriā suā, evasit, sed Theseus nocte in insulā

Naxo Ariadnam reliquit atque in patriam suam navigavit. Mane Ariadna, e

somno excitata, Theseum in litore frustra quaesivit, multisque cum lacrimis

frustra vocabat, dum capillos vestemque scindebat maesta atque magnā

aegritudine afflicta. Tunc Bacchus deus in insulam Naxum venit atque

Ariadnam a solitudine ac periculis liberavit.

PÁRRAFO 5

Postquam Theseus Ariadnam in litore deseruit ad patriam vento secundo

laetus navigabat. Aegeus, Thesei pater Athenarumque rex, de altis saxis in

mare prospiciebat, nam filium suum anxius opperiebatur (“esperaba”). Iam

Theseus patriae suae litoribus appropinquabat, cum pater Aegeus atra vela

navigii conspexit. Theseus enim non mutaverat atra vela candidis velis ut

victoriam nuntiarent. Itaque Aegeus pater mortem filii ex atro colore

velarum putavit atque dolore amens (“loco”) statim de alto saxo in mare se

proiecit. Ex eo tempore Graeci mare ubi Aegeus mortem invenit “mare

Aegeum” nominaverunt. Post Aegei mortem, Theseus rex Athenarum fuit

multosque per annos magnā sapientiā patriam suam rexit.