You are on page 1of 13

SENTENTIAE

Traduceţi maximele de mai jos şi încercuiţi numărul celor care v-a impresionat mai mult. Memoraţi,
la alegere, 30 de dictoane.

1. Ab alio expectes, alteri quod feceris.


2. Abusus non tollit usum.
3. Abyssus abyssum invocat.
4. Acti laboris comes laetitia.
5. Ad augusta per angusta.
6. Ad kalendas Graecas (solvere).
7. Ad libitum.
8. Agnosco veteris vestigia flammae. -
Vergilius
9. Alea iacta est. - Caesar
10. Aliena vitia in oculis habemus, a tergo
nostra sunt. – Seneca
11. Alteri vivas oportet, si vis tibi vivere.
12. Amicis omnia communia sunt.
13. Amicus certus in re incerta cernitur. -
Cicero
14. Amicus est tamquam alter idem. – Cicero
15. Amor gignit amorem.
16. Amor timere neminem verus potest. –
Seneca
17. Amor vincit omnia et nos cedamus amori. –
Vergilius
18. Amplius oculis quam auribus credimus.
19. Ante victoriam ne canas triumphum!
20. Antequam incipias, consulto.
21. Apes debemus imitari. – Seneca
22. Ars longa, vita brevis. Hippocrates
(Horatius, Seneca)
23. Artem non odit nisi ignarus.
24. Artes omnes perdocet paupertas.
25. Audentes fortuna iuvat. – Vergilius
26. Audiatur et altera pars.
27. Aurea mediocritas. – Horatius
28. Auri sacra fames! - Vergilius
29. Aurum igne probatur.
30. Avaritia omnia vitia habet. – Cato
31. Avaritia prima scelerum mater. – Vulgata,
Timotei
32. Beati pauperes spiritu – Vulgata, Matei
33. Beatus, qui prodest, quibus potest.
34. Bello homines gladius, pace luxus vulnerat.
– Balbus (vulnerare – a răpune)
35. Bis dat qui cito dat.
36. Caelum, non animum mutant, qui trans
mare currunt. – Horatius
37. Carpe diem! – Horatius
38. Castigo te non quod odio habeam, sed quod
1
amem.
39. Cave amici invidias, inimici insidiis magis.
– Balbus
40. Cave quid dicis, quando et cui. (cavere – a
avea grijă)
41. Cave quidquam incipias, quod poeniteat.
42. Citius, altius, fortius!
43. Cito ignominia (ruşine) fit superbi gloria. –
Syrus
44. Concordia civium, murus urbium.
45. Concordiae parvae res crescunt, discordia
maximae dilabuntur. – Sallustius
46. Conditio sine qua non
47. Conscientia mille testes (valet). –
Quintilianus
48. Consilium inveniunt multi, sed docti
explicant (a pune în aplicare). – Syrus
49. Credere te sapientem primus ad stultitiam
gradus.
50. Credula res amor. - Ovidius
51. Crescentem sequitur cura pecuniam. –
Horatius
52. Cui (quid) prodest?
53. Cui bono?
54. Cui desunt amici semper miser est.
55. Cum fatuis consilium ne habeas!
56. Dies diem docet.
57. Diligere parentes prima lex naturae est. –
Valerius Maximus
58. Dimidium facti qui cepit habet. – Horatius
59. Divide et impera!
60. Do ut des, do ut facias, facio ut des, facio ut
facias.
61. Donec eris felix, multos numerabis amicos/
Tempora si fuerint nubila, solus eris. –
Ovidius
62. Duae res sunt quae homines ad maleficium
impellunt: luxuria et avaritia.
63. Dubito ergo cogito, cogito ergo sum. –
Descartes
64. Ducunt volentem fata, nolentem trahunt. –
Seneca
65. Dulce et decorum est pro patria mori. -
Horatius
66. Dum spiro, spero.
67. Dura lex, sed lex.
68. Ecce homo!
69. Errando discitur.
70. Errare humanum est, perseverare
diabolicum. - Seneca Rhetor
71. Esse oportet ut vives, non vivere ut edas. –
Cicero
2
72. Esse quam videri malim.
73. Est modus in rebus. - Horatius
74. Est proprium stultitiae aliorum vitia cernere,
oblivisci suorum. – Cicero
75. Et tu, Brute? - Caesar
76. Etiamsi omnes, sed non ego.
77. Eventus stultorum magister est. – Titus
Livius (eventus,-us=întâmplare)
78. Ex cupiditatibus odia, discordiae, seditiones,
bella nascuntur.
79. Ex malis eligere minima oportet. – Cicero
80. Ex nihilo, nihil. - Lucretius
81. Ex ossibus ultor.
82. Ex socio cognoscitur vir.
83. Exegi monumentum aere perennius. -
Horatius
84. Exercitatio artem paravit. – Tacitus
85. Experientia docet. (v. şi Experienţa este
numele greşelilor. – Oscar Wilde)
86. Experto credite!
87. Extra ecclesiam nulla salus.
88. Faber est suae fortunae est unusquisque
nostrum. – Sallustius
89. Facile dictu, difficile factu.
90. Facta (acta), non verba!
91. Falsus amicus non te, sed tua amat.
92. Falsus in ore caret honore. (Omul care nu
îşi respectă cuvântul/ Cel fals în vorbă...)
93. Fama nihil est celerius. (Ovidius)
94. Fas est et ab hoste doceri. – Ovidius
95. Fatuus statim indicat iram suam.
96. Favete linguis! Horatius (Păziţi-vă limbile!)
97. Felicitas multos habet amicos. (habere –
aici, a atrage)
98. Felix qui potuit rerum cognoscere causas.
(Vergilius)
99. Felix qui, quod amat, defendere fortiter
audet.
100. Fidem qui perdidit nihil ultra perdere potest.
– Syrus
101. Finis coronat opus. – Horatius
102. Fluctuat nec mergitur. - deviză a Parisului
103. Foedum inceptu, foedum exitu.
104. Fortuna caeca est.
105. Fraus est celare fraudem.
106. Frustra laborat, qui omnibus placere studet.
107. Fugit irreparabile tempus. - Vergilius
108. Gloriam invidia sequitur. – Sallustius
109. Gloriam qui spreverit, veram habebit. –
Titus Livius (sperno,-ere, sprevi=a
dispreţui)
110. Gratia (binefacere) gratiam parit.
3
111. Gravissimum est imperium consuetudinis. –
Syrus
112. Gutta cavat lapidem non vi, sed saepe
cadendo. - Ovidius
113. Habent sua fata libelli.
114. Haec lex in amicitia sanciatur ut neque
rogemus res turpes, nec faciamus rogati.
(Cicero)
115. Hannibal ad portas.
116. Hic Rhodus, hic salta!
117. Historia est magistra vitae. - Cicero
118. Hominem ipsum ut ames oportet, non sua.
119. Hominem non odi, sed eius vitia.
120. Homines nihil agendo male agere discunt.
121. Homines quo plura habent, eo ampliora
cupiunt. - Justinianus
122. Hominis mens discendo alitur et cogitando.
123. Homo doctus in se simper divitias habet.
124. Homo homini deus erit si bene suum
officium faciet.
125. Homo homini lupus (est). - Plaut
126. Homo locum ornat, non locus hominem.
127. Homo proponit, sed Deus disponit.
128. Homo sum, humani nihil a me alienum
puto. - Terentius
129. Honesta mors turpi vita potior. – Tacitus
130. Honesta vita beata est.
131. Honor est praemium virtutis. – Cicero
132. Honos alit artes.
133. Idem velle atque idem nolle, demum
firmum amicitia est. - Sallustius
134. Ignavia corpus hebetat, labor firmat.
(hebetare - a slăbi)
135. Ignorantia legum excusat neminem.
136. Ille dolet vere qui sine teste dolet.
137. Imago animi sermo est: vir qualis, talis est
oratio. (Seneca)
138. Imitari quam invidere bonis malebant. –
Sallustius
139. Improbus est homo qui beneficium scit
accipere et reddere nescit.
140. In dubio pro reo. (În caz de dubiu, decizie în
favoarea acuzatului.)
141. In hoc signo vinces. – deviză a lui
Constantin cel Mare
142. In vino veritas.
143. Ingenium vis praeceptis alitur et crescit. –
Seneca
144. Initium est salutis notitia peccati. – Seneca
(notitia,-ae = recunoaşterea)
145. Initium omnis peccati est superbia.
146. Inscitia omnis arogantiae mater est.
4
147. Ipsa scientia potestas est. – Francis Bacon
148. Ipse tibi fer opem!
149. Ira est ianua omnium vitiorum.
150. Ira furor brevis est. – Horatius
151. Iracundiam, qui vincit, hostem superat
maximum.
152. Iudex damnatur, ubi nocens absolvitur.
153. Iurare in verba magistri. (Nullius addictus
iurare in verba magistri) – Horatius
154. Iuris praecepta sunt haec: honeste vivere,
alterum non laedere, suum cuique tribuere.
– (Iustinianus)
155. Justitia nihil expetit praemii. (Cicero)
156. Labor omnia vincit improbus. (Vergilius)
157. Labor praebet quod natura repugnat.
158. Laborare est orare.
159. Labore et constantia.
160. Libertas est potestas faciendi id quod jure
licet.
161. Litterarum studia adulescentiam alunt,
senectutem oblectant.
162. Longum iter est per praecepta, breve et
efficax exempla. - Seneca
163. Magnicium esse laudari a laudato viro. –
Naevius
164. Malum alienum ne feceris tuum gaudium. –
Syrus
165. Malum quidem nullum est sine aliquo bono.
– Plinius Senior
166. Malus ipse fiet qui convivet cum malis. –
Syrus
167. Manus manum lavat.
168. Margaritas ante porcos.
169. Maxima bella ex levissimis causis.
170. Maximum remedium irae dilatio est. –
Seneca
171. Mea culpa.
172. Melior fit animus dolore.
173. Melius est ignoscere quam vidictam sumere
(a atrage).
174. Melius est virtutes colere quam divitias
cogere.
175. Memento mori!
176. Memoria minuitur nisi eam exerceamus.
177. Mendacem memorem esse oportet.
(Quintilian)
178. Mens agitat molem. – Vergilius (Spiritul
pune în mişcare materia.)
179. Mens sana in corpore sano. (Juvenal)
180. Mens strenua est virtus clara plus valent
argento fugaci.
181. Modice et modeste melius est vitam vivere.
5
– Plautus
182. Modicus cibi, medicus sibi.
183. Mors misera (jalnică) non est, aditus ad
mortem est miser. – Quintilianus
184. Multa petentibus desunt multa. - Horatius
185. Multi multa sciunt, nemo omnia.
186. Multi sunt vocati, pauci vero electi. -
Vulgata
187. Muti magistri sunt libri.
188. Nascuntur poetae, fiunt oratores. (Cicero)
189. Naturalia non sunt turpia.
190. Ne discere cessa!
191. Ne quid nimis.
192. Nec tecum possum vivere, nec sine te. –
Martialis
193. Necessitas non habet legem.
194. Nefas est nocere patriae. – Seneca
195. Nemo censetur ignorare legem.
196. Nemo diu gaudet, qui iudice vincit iniquo.
197. Nemo ignavia immortalis factus est. –
Sallustius
198. Neque ingenium sine disciplina, aut
disciplina sine ingenio perfectum artificem
potest efficere. – Vitruvius
199. Nihil est in intellectu, quod non fuerit prius
in sensu. (Toma de Aquino)
200. Nihil est turpius, quam cum eo gerere,
quicum familiariter vixisses. – Cicero
201. Nihil est virtute amabilius.
202. Nihil novi sub sole.
203. Nihil potest evenire nisi causa antecedente.
204. Nihil tam mortiferum ingeniis, quam
luxuria. – Seneca Rhetor (luxuria -
necumpătarea)
205. Nil admirari. - Horatius
206. Nimis ultra.
207. Noli me tangere!
208. Noli turbare circulos meos! – Arhimede
209. Non magister ad discipulum debet venire,
sed discipulus ad magistrum.
210. Non accipimus vitam brevem, sed facimus.
211. Non bene coepisse, sed bene perfecisse laus
est.
212. Non bis punitur pro eodem delicto.
213. Non census, nec clarum nomen avorum,/
Sed probitas magnos ingeniumque facit. –
Ovidius
214. Non est, crede mihi, sapientis dicere:
„vivam”/ Sera nimis vita est crastina: vive
hodie. – Martialis
215. Non ignara mali, miseris sucurrere disco. –
Vergilius
6
216. Non inveniet fraudulentus lucrum.
217. Non multa, sed multum. - Plinius
218. Non natura tantum, sed etiam disciplina
mores facit. – Columella (mos, moris -
deprindere)
219. Non numeranda, sed ponderanda sunt
argumenta.
220. Non omnia possumus omnes. - Lucilius
221. Non omnis moriar. - Horatius
222. Non pudeat, quae nesciveris te velle doceri.
- Cato
223. Non pudor est nil scire, pudor nil discere
velle.
224. Non quamdiu, sed quam bene vixeris refert.
– Seneca
225. Non qui parum habet, sed qui plus cupit
parum est. –Seneca
226. Non quis, sed quid.
227. Non refert (contează) quam multos libros,
sed quam bonos habeas. – Seneca
228. Non rex est lex, sed lex est rex.
229. Non scholae, sed vitae discimus. – Seneca
230. Non ut edam vivo, sed ut vivam edo.
231. Nosce te ipsum (et nosces universum et
deos).
232. Nostra nos sine comparatione delectent;
nunquam erit felix quem torquebit felicior.
– Seneca (torquere – a chinui)
233. Nota bene!
234. Nulla dies sine linea. (Plinius cel Bătrân)
235. Nulla est medicina sine lingua Latina.
236. Nulla res tam necessaria est quam medicina.
237. Nulla salus bello. – Vergilius
238. Nullum magnum ingenium sine mixtura
(amestec) dementiae fuit. – Seneca
239. Nullus dolor est quam longiquitas temporis
minuat ac molliat. – Cicero
240. Odium effugere est triumphare.
241. Omne nimium nocet.
242. Omne tulit punctum qui miscuit utile dulci,/
Lectorem delectando pariterque monendo. –
Horatius
243. Omnes qui acceperint gladium, gladio
peribunt. Novum Testamentum
244. Omnia homini, dum vivit, speranda sunt.
245. Omnia mea mecum porto. - Cicero
246. Omnia si perdas, famam servare memento!
247. Omnia tempus habent.
248. Omnis amans –amens, nam amor caecus est.
249. Omnium malorum origo otium.
250. Omnium rerum homo mensura est.
251. Optimum est pati quod emendari nequit. –
7
Seneca
252. Optimum est praemium virtus.
253. Optimum medicamentum quies est.
254. Optimus est orator qui dicendo animos
audentium et docet, et delectat et permovet.
- Cicero
255. Ora et labora!
256. Otia dant vitia.
257. Otium sine litteris mors est. – Seneca
258. Pacta sunt servanda. – Legămintele trebuie
respectate.
259. Panem et circenses (dare). - Juvenal
260. Parturient montes, nascetur ridiculus mus.
(Horatiu)
261. Parva leves capiunt mentes. – Minţile
uşoare se preocupă de fleacuri.
262. Patientia animi occultas divitias habet.
263. Patientia est remedium cuivis dolori.
264. Pax iuvat et media pace (în mijlocul păcii)
repertus (est) amor. – Ovidius
265. Pax melior est quam iustissimum bellum.
266. Pax vobiscum!
267. Pecunia non olet. - Vespasian
268. Per aspera ad astra.
269. Perfer et obdura! – Ovidius
270. Periculum in mora.
271. Perpetuo vincit qui utitur clementia. –
Balbus
272. Plenus venter non studet libenter.
273. Plerumque in calamitate ex amicis inimici
exsistunt. – Caesar
274. Plurimum facere, minime ipse de se loqui. –
Sallustius
275. Poeta nascitur, orator fit.
276. Post equitem sedet atra cura. – Horatius
277. Post factum.
278. Post festum.
279. Post gloriam invidia sequitur. – Sallustius
280. Praestat invidiam habere quam
misericordiam.
281. Praevenire melius est quam curare.
282. Primum discere, dein docere.
283. Primus error meretur veniam.
284. Principiis obsta! – Ovidius
285. Principis est virtus maxima nosse suos.
(nosse=novisse=a cunoaşte)
286. Priusquam promittas, deliberes, et cum
promiseris, facias. – Seneca
287. Pro domo (oratio)
288. Propria laus sordet in ore proprio.
289. Prosit!
290. Punitur non solum quia peccatur, sed ne
8
peccetur.
291. Quae nocent, docent.
292. Quale ingenium, talis oratio. – Terentius
293. Qualis autem homo ipse esset, talem esse
eius orationem. (Cicero)
294. Qualis rex, talis grex.
295. Qualis vir, talis honos.
296. Qualis vita, talis oratio.
297. Quantum potes, tandum aude!
298. Qui accusare volunt probationes habere
debent.
299. Qui bene amat, bene castigat.
300. Qui fert malis auxilium, post tempus dolet.
301. Qui malis parcit bonis nocet.
302. Qui nescit pati, nescit dominare.
303. Qui omnia se simulant scire, neque
quidquam sciunt. – Plautus
304. Qui perseveraverit usque in finem, salvus
erit.
305. Qui pro quo
306. Qui proficit in litteris et deficit in moribus,
plus deficit quam proficit. (mos, moris –
aici, comportare; proficere – a progresa;
deficere – a regresa)
307. Qui quae vult dicit, quae non vult audiet. –
Terentius
308. Qui rogat, non errat.
309. Qui scribit bis legit.
310. Qui se ipsum laudat, cito derisorem invenit.
311. Qui seminat iniquitatem, metet mala.
312. Qui sibi modo vivit, merito aliis est
mortuus. – Syrus
313. Qui spernit consilium, spernit auxilium.
314. Qui stultis videri eruditi volunt, stulti
eruditis videntur. – Quintilian
315. Qui timetur timet. Nemo potuit terribilis
esse secure. – Seneca
316. Qui timide rogat, docet negare. – Seneca
317. Qui unius culpae ignoscit, suadet pluribus.
318. Quid autem vides festucam in oculo fratris
tui, et trabeam în oculo tuo non vides?
(Novum Testamentum, Matei)
319. Quidquid agis, prudenter agas, et respice
finem!
320. Quidquid discis, tibi discis. - Petronius
321. Quidquid erit, superanda (trebuie învinsă)
omnis fortuna ferendo est.
322. Quis plurimum habet? Is qui mimimum
cupit.
323. Quisque est faber suae fortunae.
324. Quo vadis?
325. Quod dubites, ne feceris!- Plinius Junior
9
326. Quod non vetat lex, hoc vetat fieri pudor. –
Seneca
327. Quod sentimus loquamur, quod loquimur
sentiamus: concordet sermo cum vita. –
Seneca
328. Quoniam non potest id fieri quod vis, id
velis, quod possit. – Terentius
329. Radix enim malorum omnium cupiditas.
330. Recte sapit, periculo (periculum,-i n.
=primejdie, experienţă) qui alieno sapit. –
Syrus
331. Redde Caesari quae sunt Caesaris, et quae
sunt Dei Deo! - Vulgata
332. Rem tene, verba sequentur.
333. Repetitio mater studiorum est.
334. Ridendo castigat mores.
335. Ridentem dicere verum quid vetat? –
Horatius
336. Roganti melius quam imperanti pareas! –
Syrus
337. Saepe nihil, inimicius homini, quam sibi
ipse.- Cicero
338. Salus (bunăstarea) populi suprema lex esto!
339. Sapere aude!
340. Sapiens nihil affirmat quod non probet.
341. Sapienter temporibus uti.
342. Sapientia est ars vitae. – Seneca (ars - ştiinţa)
343. Scire volunt omnes, sed studio incumbere
pauci. (incumbere – a se adânci)
344. Secreto amicos admone, lauda palam!
345. Secundae amicos res parant, tristes probant.
– Syrus
346. Secundae res neglegentiam creant. – Titus
Livius
347. Semper et infirmi est animi exiguique
voluptas ultio. – Juvenalis
348. Semper vocis et silentii temperamentum
tene! – Syrus (tenere – a păstra)
349. Sequitur superbos ultor a tergo Deus. –
Seneca
350. Si ad naturam vives, nunquam eris pauper;
si ad opiniones, nunquam eris dives.-
Seneca (ad – în conformitate cu)
351. Si cupis pacem, linguam compesce
loquacem.
352. Si esse vis felix, deos ora, ne quid tibi ex
his, quae optantur eveniat. – Seneca
353. Si post fata venit gloria, non propero. –
Martialis
354. Si tacuisses, philosophus mansisses.
(Boetius)
355. Si vis ad summum progredi, ab infimo
10
ordire.
356. Si vis omnia tibi subicere, te subice rationi.
357. Si vis pacem, para bellum!
358. Si vis pacem, para iustitiam.
359. Si vis vincere, disce pati!
360. Sibi imperare maximum imperium est, sibi
servire, gravissima servitus. – Seneca
361. Sic transit gloria mundi.
362. Silent leges inter arma. – Cicero
363. Sine ira et studio.
364. Sine iustitia, nulla libertas.
365. Sine magno labore, vita nihil mortalibus dat.
366. Solent mendaces luere poenas maleficii. –
Phaedrus (luere – a ispăşi)
367. Somnus est imago mortis.
368. Sperne voluptates: nocet empta dolore
voluptas. – Horatius
369. Statu quo…
370. Studia litterarum secundas res ornant,
adversis perfugium ac solacium praebent. –
Cicero
371. Stultitiam simulare loco prudentia summa
est. – Cato
372. Stultus primus suam sententiam dicit.
373. Sublata amicitia, quae potest esse vitae
iucunditas? – Cicero
374. Sublata causa, tollitur effectus.
375. Suis qui nescit parcere, inimicis favet. –
Syrus
376. Sustine et abstine! - Suportă (toate relele) şi
abţine-te (de la plăceri)!
377. Suum cuique rei tempus (est). – Seneca
378. Tacere nunquam, saepe paenituit loqui. –
Balbus
379. Tacere qui nescit, nescit loqui.
380. Tarde venientibus, ossa.
381. Te hominem esse memento!
382. Tempori parce! – Seneca
383. Tertium non datur.
384. Testis unus, testis nullus.
385. Timeo Danaos et dona ferrentes. (Vergilius)
386. Timeo lectorem unius libri.
387. Trahit sua quemque voluptas.
388. Tria sunt vitanda: odium, invidia,
contemptus.
389. Tu ne cede malis, sed contra audentior ito. –
Vergilius
390. Turpe est aliud loqui, aliud sentire; quanto
turpius aliud scribere, aliud sentire. - Seneca
391. Turpe est laudari ab illaudatis.
392. Tuum nomen rerum est mensura tuarum. –
Ovidius
11
393. Ubi amici, ibidem sunt opes. – Plautus
394. Ubi bene, ibi patria (Cicero).
395. Ubi concordia, ibi victoria.
396. Ubi libertas cadet, audet nemo loqui. - Syrus
397. Ubi tu Gaius, ibi ego Gaia.
398. Unum castigabis, centum emendabis.
399. Urbi et orbi.
400. Usus magister est optimus. - Cicero
401. Ut ameris, ama! - Martialis
402. Ut ameris, amabilis esto! (Ovidius)
403. Ut desint vires, tamen est laudanda
voluntas. – Ovidius
404. Ut pictura poesis. – Horatius
405. Ut sementem feceris, ita metes.
406. Ut sis nocte levis, sit cena brevis.
407. Utendum divitiis, non abutendum.
408. Uti, non abuti!
409. Utilius homini nihil est, quam recte loqui. –
Phaedrus
410. Utrumque enim vitium est: et omnibus
credere et nulli.
411. Vae victis!
412. Vanitas vanitatum, omnia vanitas.
413. Velle non discitur. – Seneca
414. Verae amicitiae sempiternae sunt. – Cicero
415. Verba docent, exempla trahunt.
416. Verba volant, scripta manent.
417. Veritas odium paret.
418. Veritas semper vincit.
419. Veritas vos liberabit. Vulgata, Ioan, 8, 32
(Adevărul vă va face liberi.)
420. Veritas, temporis filia. - Aulus Gellius
421. Veritatis simplex oratio. - Seneca
422. Veterrimus homini optimus est amicus.
423. Vincit omnia veritas.
424. Vincit qui patitur.
425. Vincit qui se vincit.
426. Virtus est vitium fugere et sapientia prima
stultitia caruisse. – Horatius
427. Virtus et conciliat amicitias et conservat.
428. Virtutis fortuna comes.
429. Vita est nobis aliena magistra. (alienus,-a,-
um = străin)
430. Vita sine litteris mors est. (litterae,-
arum=învăţătură)
431. Vita, si uti scias, longa est.
432. Vitam efficere deplorando miseriorem. –
Cicero (deplorare- a deplânge)
433. Vivat, crescat, floreat!
434. Vivere militare est. - Seneca
435. Voluptatibus maximis fastidium est
finitimum. – Cicero
12
436. Vox clamantis in deserto.
437. Vox populi, vox dei.
438. Vox unius, vox nullius.
439. Vulnerant omnes, ultima necat.
440. Vulpes pilum mutat, non mores. – Suetonius

 Esto quod es; quod sunt alii sine quemlibet  Fii ceea ce eşti şi lasă pe fiecare să fie ceea ce
esse./ Quod non es, nolis; quod potes esse velis. este; nu căuta să fii ceea ce nu eşti, ci ceea ce
– Oxenstierna poţi.
 Cum his versare, qui te meliorem facturi sunt.  Să ai legături cu aceia care te pot face mai bun.
Illos admite, quos tu potes facere meliores. – Primeşte-i pe aceia pe care-i poţi face mai buni.
Seneca
 Discitur innocuas ut agat facundia causas;/  Elocvenţa se învaţă pentru a pleda cauze drepte;
Protegit haec sontes, immeritosque premit. – dar tot ea ocroteşte pe vinovat şi asupreşte pe
Ovidius inocent.)
 Quid sit futurum cras, fuge quaerere, et/ Quem  Nu te întreba ce a fi mâine şi priveşte ca pe un
fors dierum cumque dabit lucro/ Appone. – câştig orice îţi va da soarta.
Horatius
 Semper vocis et silenti temeperamentum habe!  Păstrează mereu măsura la vorbă şi la tăcere!
– Syrus
 Fatuo non erit amicus.  Prostul nu va avea prieten.
 Quando, quae didiceris, affiges tibi ita, ut  Când îţi vei fixa cele învăţate în aşa fel încât să
excidere non possint? quando illa experieris? nu poată cădea? Când le vei încerca? Căci nu e
non enim, ut caetera, memoriae tradidisse satis de ajuns să le încredinţezi memoriei, ca pe
est: in opere temptanda sunt. Non est beatus qui celelalte lucruri: ele trebuie verificate prin
scit illa, sed qui facit. acţiune. Nu e fericit acela care le ştie, ci acela
care le împlineşte.
 Pacta sunt servanda.  Legămintele trebuie respectate.
 Damnum appellandum est cum mala fama  Câştigul cu faimă rea trebuie să fie numit
lucrum. pagubă.
 Deliberandum est saepe, statuendum est semel.  Trebuie să deliberăm adesea, trebuie să hotărâm
– Syrus o singură dată.
 Si vultis nihil timere, cogitate omnia esse  Dacă vreţi sănu vă temeţi de nimic, gândiţi-vă
timenda. – Seneca că trebuie să vă temeţi de toate.
 Si esse felix vis, deos ora, ne quid tibi ex his,  Dacă vrei să fii fericit, roagă pe zei să nu ţi se
quae optantur, eveniat. – Seneca întâmple ceva dintre acestea care sunt dorite.
 Decipimur specie recti. – Horatius  Suntem înşelaţi de o aparenţă frumoasă.

 Nunquam est fidelis cum potente societas.  Niciodată tovărăşia cu cineva mai putenic nu e
sinceră.
 Respice, adspice, prospice!  Analizează trecutul, examinează prezentul şi
priveşte în viitor!
 Excusatio non petita fit accusatio manifesta.  A nu cere scuze e totuna cu o acuzare vizibilă.
 Male geritur, quidquid geritur fortunae fide.  Rău face tot ce face cineva bazându-se pe
- Syrus noroc.

13

You might also like