ÖRNEK 5 Şekilde görülen konsollu kirişin elastik eğri denklemini;

a) İkinci mertebeden diferansiyel denklem kullanarak,

b) Üçüncü mertebeden diferansiyel denklem kullanarak çıkartınız.

y P

A x
C
B
P/2 3P/2
L L/2

EI  v  M
P 3  3 L 
0 x L  M1   x Lx L  M 2  P   x
2 2  2 
P 3PL
EI  v1   x EI  v2  Px 
2 2
P 2 P 2 3PL
EI  v1   x  c1 EI  v2  x  x  c3
4 2 2
P P 3 3PL 2
EI  v1   x3  c1 x  c2 EI  v2  x  x  c3 x  c4
12 6 4

v1  0   0  c2  0
v1  L   v2  L 

P PL2
v1  L   0   L3  c1L  0  c1  v2  L   0 274
12 12
 y P
P P  L2 P  L2 3  P  L2 5  P  L2
v1  L   v2  L   L2     c3 c3 
4 12 2 2 6 x
A
C
P  L3
3
PL 3PL 5PL 3 2
c4  B
v2  L   0     c4  0 4
P/2 3P/2
6 4 6 L L/2

Elastik eğri denklemleri

Konsol
 3L  PL3
v1 
Px
12 EI
 L2  x 2  v2 
P
12 EI
 3L2  10 L2 x  9 Lx 2  2 x3  Ucundaki
Çökme
v2    
 2  8EI

dM
EI  v   Q
dx
0 x L
P 3
Q1  Lx L Q2   P
2
2
P
EIv1   EI  v2  P
2
P
EI  v1   x  c1 EI  v2  Px  c4
2
P 2 P 2
EI  v1   x  c1 x  c2 EI  v2  x  c4 x  c5
4 2
P 3 x2 P 3 x2
EI  v1   x  c1  c2 x  c3 EI  v2  x  c4  c5 x  c6
12 2 6 2
275
 ÖRNEK 6
y
Şekilde gösterilen ankastre kiriş, düzgün yayılı q yükü ile q
yüklüdür. Çubuk uç kuvvetlerini elastik eğri denklemi
yardımıyla hesaplayınız. Eğim ve sehim fonksiyonlarını
yazınız. Çubuk ucu kuvvetlerini bir şekil üzerinde i EI k x
gösteriniz. L

EI  v  q
v( x  0)  0  C3  0
EI  v  qx  C1
x2 v( x  0)  0  C4  0
EI  v  q  C1 x  C2
2
L3 L2
x3 x2 v( x  L)  0  q  C1  C2 L  0 C1 
qL
EI  v  q  C1  C2 x  C3 6 2 2
6 2
L4 L3 L2 qL2
x4 x3 x2 v ( x  L)  0  q  C1  C2 0 C2  
EI  v  q  C1  C2  C3 x  C4 24 6 2 12
24 6 2

qL
EI  v  S  qx  Ankastrelik kuvvetleri
2 qx 3 qL 2 qL2
EI  v    x  x
x 2 qL qL2 y 6 4 12
EI  v  M   q 
q
x qx 4 qL 3 qL2 2
2 2 12 qL2 qL2 EI  v    x  x
12 i EI k 12 24 12 24
qL L qL
2 2
276
 ÖRNEK 6.1
y
Şekilde gösterilen ankastre kiriş, düzgün yayılı q yükü ile q
yüklüdür. Çubuk uç kuvvetlerini elastik eğri denklemi
yardımıyla hesaplayınız. Eğim ve sehim fonksiyonlarını
yazınız. Çubuk ucu kuvvetlerini bir şekil üzerinde gösteriniz.
i EI k x
L

qx 2  qL M i  M k  y
M ( x)      x  M i
2  2 L q Mk
Mi
i k x
EI  v  M
qx 2  qL M i  M k  L
EI  v      x  M i
2  2 L
qx 3  qL M i  M k  x 2
qL M i  M k qL M i  M k
EI  v      
6  2 L  2  M i x  C1 2 L 2 L
qx 4  qL M i  M k  x 3 x2
EI  v      6  M i 2  C1 x  C2
24  2 L

Sınır Koşulları v( x  0)  0  C1  0

v( x  0)  0  C2  0
 qL3  qL M i  M k  L2 qL2
v( x  L)  0      2  M i L  0   Mi  Mk
6  2 L 6 qL2
Mi  Mk 
qL4  qL M i  M k  L3 L2 qL2 12
v ( x  L)  0      6  Mi 2  0   2M i  M k
24  2 L  4

y
q
qL2 qL2
12 i EI k 12

Ankastrelik kuvvetleri qL L qL
2 2

qx 3 qL 2 qL2
EI  v    x  x
6 4 12
qx 4 qL 3 qL2 2
EI  v    x  x
24 12 24
 ÖRNEK 6.2
y
Şekilde gösterilen ankastre kiriş, düzgün yayılı q yükü ile q
yüklüdür. Çubuk uç kuvvetlerini elastik eğri denklemi
yardımıyla hesaplayınız. Eğim ve sehim fonksiyonlarını x
yazınız. Çubuk ucu kuvvetlerini bir şekil üzerinde gösteriniz.
i EI k
L

qx 2  qL M i  y
M ( x)     x  Mi
2  2 L  q
Mi
i k x
EI  v  M
qx 2  qL M i  L
EI  v     x  Mi
2  2 L 
qx3  qL M i  x 2 qL M i qL M i
EI  v      M i x  C1  
6  2 L  2 2 L 2 L
qx 4  qL M i  x3 x2
EI  v      M i  C1 x  C2
24  2 L  6 2

Sınır Koşulları v( x  0)  0  C1  0

v( x  0)  0  C2  0
 qL4  qL M i  L3 L2 qL2 M i qL2
v ( x  L)  0      Mi 0   Mi 
24  2 L  6 2 24 3 8

y
q
qL2
8
k
Ankastrelik kuvvetleri i EI
5
qL L 3
qL
8 8

qx3 5qL 2 qL2

EI  v    x  x
6 16 8
qx 4 5qL 3 qL2 2
EI  v    x  x
24 48 16
ÖRNEK 7 Şekilde gösterilen ankastre kiriş, Tekil P yükü ile
yüklüdür. Çubuk uç kuvvetlerini elastik eğri EI  v  M
denklemi yardımıyla hesaplayınız. Eğim ve sehim
fonksiyonlarını yazınız. Çubuk ucu kuvvetlerini bir 0 xa
şekil üzerinde gösteriniz.
x
EIv1"  ( Pb  M i  M k )  Mi
y
P
L
x2
EIv1  ( Pb  M i  M k )
'
 M i x  C1
2L
i EI k x x3 x2
a b EIv1  ( Pb  M i  M k )  Mi  C1 x  C2
L 6L 2
y v1' ( x  0)  0  C1  0
P Mk v1 ( x  0)  0  C2  0
Mi
i k x axL
x
EIv2"  ( Pa  M i  M k )(1  )  M k
L
a b x2
L EIv2  ( Pa  M i  M k )( x  )  M k x  C3
'

2L
Pb  M i  M k Pa  M i  M k x2 x3 x2
EIv2  ( Pa  M i  M k )(  )  M k  C3 x  C 4
L L 2 6L 2
2
Pa
x v1' ( a )  v2' ( a ) C3  
0  x  a  M ( x )  ( Pb  M i  M k )  Mi 2
L
Pa 3
x v1 ( a )  v2 ( a ) C4 
a  x  L  M ( x )  ( Pa  M i  M k )(1  )  M k 6
L
 Pab2 Pa 2b
v ( L)  0; v2 ( L)  0  M i  2 ; M k  2
'
2
L L

0 xa axL
Pb (3a  b) 2 Pab
2 2
Pa 2 (a  3b) 2 Pa 2 (a  2b) Pa 2
EIv 
'
1 x  2 x EIv  
'
x  x
2 L3 L 2
2 L3 L2 2
Pb2 (3a  b) 3 Pab2 2 Pa 2 (a  3b) 3 Pa 2 (a  2b) 2 Pa 2 Pa 3
EIv1  x  x EIv2   x  x  x
6 L3 2 L2 6 L3 2 L2 2 6

Ankastrelik kuvvetleri

y
2 P Pa 2b
Pab
L2 L2
i EI k
a b
Pb (3a  b)
2
Pa 2 ( a  3b)
L
L3 L3
ÖRNEK 8
EI  v  0
Şekilde gösterilen ankastre kirişin B mesnedi kiriş EI  v  C1
eksenine dik yönde Δ kadar yer değiştirmektedir.
Çubuk uç kuvvetlerini elastik eğri denklemi yardımıyla EI  v  C1 x  C2
hesaplayınız. Eğim ve sehim fonksiyonlarını yazınız. Δ=1
x2
olması durumundaki çubuk ucu kuvvetlerini bir şekil EI  v  C1  C2 x  C3
üzerinde gösteriniz. 2
y
x3 x2
A B EI  v  C1  C2  C3 x  C4
6 2
EI x
L v( x  0)  0  C3  0

y
B v( x  0)  0  C4  0
D L2
EI
v( x  L)  0   C2 L  0 EI D
C1 C1  12
A x 2 L3
EI D
L
L3 L2 C2   6 2
v ( x  L)  D  C1  C2  EI D
6 2 L

y B
EI D 6D  x 2 
6EI 6EI EI  v  S  12 v     x 
D 1 L3 L2  L 
L2 EI L2
EI D EI D 6D  x 3 x2 
A x EI  v  M  12 3 x  6 2 v  2   
L L L L  3L 2 
12EI 12EI
L3 L3
283
ÖRNEK 8.1
y
Şekilde gösterilen ankastre kirişin B mesnedi kiriş eksenine
dik yönde Δ kadar yer değiştirmektedir. Çubuk uç A B
kuvvetlerini elastik eğri denklemi yardımıyla hesaplayınız.
Eğim ve sehim fonksiyonlarını yazınız. Δ=1 olması EI x
durumundaki çubuk ucu kuvvetlerini bir şekil üzerinde L
gösteriniz.

B B
y y

MA EI
MB D D
EI
A x A x
L
MA  MB MA  MB L

L L

EI  v  M
MA  MB
EI  v   x MA Sınır Koşulları
L
M A  M B x2 v( x  0)  0  C1  0
EI  v    M A x  C1
L 2
M A  M B x3 x2 v( x  0)  0  C2  0
EI  v    M A  C1 x  C2
L 6 2
 Ek Sınır Koşulları
M A  M B x2 M A  M B L2
EI  v    M Ax v( x  L)  0    M AL  0  M A  M B
L 2 L 2
M A  M B x3 x2 2M A L3 L2 6 EI D
EI  v    MA v ( x  L)  D    MA  EI D  M A  2
L 6 2 L 6 2 L

12 EI D x 2 6 EI D 6 EI D  x 2 
EI  v    x    x 
L3 2 L2 L2  L 
12 EI D x3 6 EI D x 2 6 EI D  x 3 x 2 
EI  v       
L3 6 L2 2 L2  3L 2 

y B

6EI 6EI
D 1
L2 EI L2
A x
L
12EI 12EI
L3 L3
ÖRNEK 9
y
Şekilde gösterilen ankastre kirişin B mesnedi MB momentinin
etkisiyle θ kadar dönmektedir. Çubuk uç kuvvetlerini elastik eğri A MB
denklemi yardımıyla hesaplayınız. Eğim ve sehim fonksiyonlarını
yazınız. θ=1 olması durumundaki çubuk ucu kuvvetlerini bir şekil EI B x
üzerinde gösteriniz.
L
EI  v  0 y q
EI  v  C1 A B
EI  v  C1 x  C2 EI q x

x2 L
EI  v  C1  C2 x  C3 v( x  0)  0  C3  0
2
x3 x2 v( x  0)  0  C4  0
EI  v  C1  C2  C3 x  C4
6 2
EIq EIq
v( x  L)  q  C1
L2
 C2 L  EIq C1  6 EI  v  S  6
2 L2 L2
L3 L2 EIq EIq EIq
v ( x  L)  0  C1  C2 0 C2   2 EI  v  M  6 2 x  2
6 2 L L L

q 1
y q  3x 2 
4EI v    2x 
A L B L L 
2EI x
q  x3 
L
EI v   x2 
6EI
L L 
6EI 286
L2 L2
ÖRNEK 9.1
y
Şekilde gösterilen ankastre kirişin B mesnedi MB momentinin etkisiyle θ
kadar dönmektedir. Çubuk uç kuvvetlerini elastik eğri denklemi A MB
yardımıyla hesaplayınız. Eğim ve sehim fonksiyonlarını yazınız. θ=1 olması
durumundaki çubuk ucu kuvvetlerini bir şekil üzerinde gösteriniz. EI B x

L
y q
MB y q
A B
q x
A
q
B
EI x
MA EI
L
MA  MB MA  MB
L L

EI  v  M
MA  MB
EI  v  xMA
L
Sınır Koşulları
M A  M B x2
EI  v   M A x  C1
L 2 v( x  0)  0  C2  0
M A  M B x3 x2
EI  v   M A  C1 x  C2
L 6 2 v( x  0)  0  C1  0
 M A  M B x2 Ek Sınır Koşulları
EI  v   M Ax
L 2
M A  M B x3 x2 M A  M B L3 L2 MB
EI  v  MA v ( x  L)  0   MA 0  MA 
L 6 2 L 6 2 2
M A  M B L2 4 EIq
v( x  L)  q   M A L  EIq  MB 
L 2 L

6 EIq x 2 2 EIq EIq  3x 2 

EI  v  2  x    2x 
L 2 L L  L 
6 EIq x3 2 EIq x 2 EIq  x 3 2
EI  v  2     x 
L 6 L 2 L L 

y q 1
4EI
A L B
2EI x
L
EI
6EI 6EI
L2 L2
 ÖRNEK 10 Şekilde gösterilen konsol kirişin reaksiyon kuvvetlerini çift katlı integrasyon yolu ile hesaplayınız.

y Düşey yükler etkisindeki MA q

M
q kirişlerde yatay doğrultuda
A x reaksiyon oluşmayacağından
C yazılabilecek iki adet denge
x
B denklemi mevcuttur. Bu iki RA
L L/3 denklemde bilinmeyen üç
reaksiyon kuvveti bulunur.
Çözüm için gereken üçüncü x2 qx 2
denklemi elastik eğri M  M A  q  RA x  0, M  RA x  M A 
q bağıntısı sağlar. 2 2
2
qx
MA EIv  RA x  M A 
A C 2
B
1 qx3
RA RB 
EIv  RA x  M A x 
2
 c1
L L/3 2 6
1 1 qx 4
EIv  RA x  M A x 
3 2
 c1 x  c2
F y  0, M  0 6 2 24
 v  0   0  c2  0 
4  
RA  RB  qL Sınır koşulları:
3 I  v   0   0  c1  0 
4
1 1 qx
 4 L  4 L L  4 2 EIv  RA x3  M A x 2 
RA L  M A  q      qL II 6 2 24
 3  6 3  9
v1  L   0
1 1 qL  24 4

 RA L3
 M A L2
  0  * 1 1 qL4
6 2 24  L2 RA L  M A L 
3 2
0
6 2 24 III
4 RA L  12M A  qL2 
 16 2 7 2
4 2   8M A   qL  qL   qL
2
7 2 13 19
RA L  M A  qL  9 9 MA  qL , RA  qL, RB  qL 289
9  72 24 24
ÖRNEK 11 ÖRNEK 12

Yükleme durumu şekilde verilen konsol kirişin

Yükleme durumu şekilde verilen konsol kirişin elastik
elastik eğri denklemini bulunuz.
eğri denklemini bulunuz.
A noktasındaki eğim ve sehimi hesaplayınız.

35 kN y 10 kN
y
A
B A
x x B C
4
4m kNm 1m 2m

M  35 x  144, EIv  35 x  144 0  x 1 m 1 x  3 m

1 EIv1  0 EIv2  10  10 x
v'  (17.5 x 2  144 x)
EI 20 1
v '1  v '2  (5 x 2  10 x  15)
1 EI EI
v (5.833 x3  72 x 2 ) 1 1
EI v1  (20 x  46.667) v2  ( 53 x3  5 x 2  15 x  45)
EI EI

290
 Yükleme durumu ve boyutları şekilde gösterilen kirişlerin elastik eğri denklemini
çıkartınız. En büyük sehimin yerini ve değerini hesaplayınız.

y y
q q
a A B x b A B x
C

L/2 L/2 L L/2

y y

c A
M0
B x d A
M0
B x
D C

L L L/2
L/3 2L/3

y B
D
Yükleme durumu yanda verilen hiperstatik kirişin B
mesnedi, eksenine dik doğrultuda Δ kadar yer
değiştirmektedir. Mesnet reaksiyonlarını elastik
e A
EI
x
eğri denklemi yardımıyla hesaplayınız. B L
mesnedindeki eğimi belirleyiniz.