You are on page 1of 32

KOLEGJI UNIVERSITAR WISDOM

FAKULTETI I DREJTЁSISЁ

Master i shkencave “E Drejtё Penale”

Tema: “Historiku i ekstradimit nё Shqipёri”

Kandidat MsC Udhёheqёs shkencor

Klidion Hoj Dr. Edit Bregu

Tiranё 2022

EKSTRADIMI
Tema e përmbajtjes

1. Historia e ekstradimit.............................................................................................................................
1.1 Historiku........................................................................................................................................
1.2 Historiku i ekstradimit në Shqipëri................................................................................................
2. Aktet kryesore........................................................................................................................................
3. Parimet e Ekstradimit.............................................................................................................................
3.1 Parimi i specialitetit. [1].................................................................................................................
3.2 Parimi i fajësisë së dyfishtë (parimi i sanksionit të ndërsjellë). [2]................................................
3.3 Parimi i ndalimit të ekstradimit për vepra me karakter politik. [3]...............................................
3.4 Parimi i mosdiskriminimit. [4].....................................................................................................
3.5 Parimi prima facie. [5].................................................................................................................
3.6 Parimi i mosekstradimit të shtetasve. [6]......................................................................................
3.7 Parimi ne bis in idem. [7]............................................................................................................
4. Autoritetet e Ekstardimit......................................................................................................................
4.1 Ministri i drejtësisë......................................................................................................................
4.2 Prokuroria....................................................................................................................................
5. Nene te rëndësishme.............................................................................................................................
6. Ekstradimi nga jashtë shtetit.................................................................................................................
7. Traktati i ri i ekstardimit.......................................................................................................................
8. Raste ndaj Shqipërisë në Gjykatën Europiane të të Drejtave të Njeriut...............................................
REFERENCAT.......................................................................................................................................
BIBLIOGRAFIA.......................................................................................................................................

2
1. HISTORIA E EKSTRADIMIT

1.1 Historiku
Me fjalë të thjeshta, ekstradimi është procesi ligjor, me anë të të cilit një vend i dorëzon një
të arratisur një vendi tjetër ku ai person është akuzuar ose dënuar për një krim. Megjithëse
termi aktual "ekstradim" nuk u përdor deri në fund të shekullit të tetëmbëdhjetë, nocioni ishte
ekzistues dhe termat ekuivalentë ose të ngjashëm.

Si koncept, ai filloi me qytetërimet e Egjiptit të Lashtë dhe Kinës. Pas një pushtimi të
pasuksesshëm në Egjipt, një marrëveshje ekstradimi ishte pjesë e një traktati paqeje të
nënshkruar midis Ramsesit II dhe mbretit hitit, Hatusili II. Çuditërisht, ky tekst ekziston
akoma.

"Nëse një burrë ik nga vendi i Hatit, ose dy burra, ose tre burra, dhe nëse ata vijnë në
Remasesa, Mbreti i Madh, mbreti i vendit të Egjiptit, vëllai i tij, atëherë Remasesa, Mbreti i
Madh, mbreti i vendit të Egjiptit, duhet t'i kapë dhe t'i urdhërojë që t'i çojnë te Hatusili, vëllai
i tij, meqenëse ata janë vëllezër. Sa i përket krimit të tyre, ai nuk duhet të imputohet; gjuha e
tyre dhe sytë e tyre nuk duhet të nxirren; veshët dhe këmbët e tyre nuk do të priten; shtëpitë e
tyre me gratë dhe fëmijët e tyre nuk do të shkatërrohen. '' 1

Ekstradimi në antikitet nuk përfaqësonte ndonjë praktikë apo zhvillim në një shkencë të
ekstradimit. Për më tepër, korrupsioni, dhuna dhe kërcënimi, shpesh, ishin "mjetet për
ekzekutim" të përdorura për të marrë të arratisurit.

Megjithëse nuk kishte praktikë ose zhvillim të vazhdueshëm të një shkence, ekstradimi, ose
të paktën dhënia e të arratisurve nga një popull ose komb te një tjetër, nuk ishte i panjohur në
antikitet. Shumë shoqëri të lashta kërkuan kthimin e kriminelëve. Këto kërkesa kishin disa
karakteristika të ngjashme me ato të ekstradimi modern. Shpesh, kërkesa bëhej "zyrtarisht"
përmes "sovranëve" përkatës.

Historia e lashtë jep shembuj të dorëzimit të individëve midis popujve, jo vetëm për vepra
penale politike ose akte agresioni kundër sovranit, por edhe për vrasje, përdhunime, vjedhje,
grabitje, rrëmbime dhe të tjera vepra të rënda jo politike.

Një nga problemet që studiuesit kanë hasur është fakti se, në atë periudhë kohore në historinë
njerëzore, nuk ka pasur asnjë "shtet". Akte të tilla si vjedhja, vrasja, apo përdhunimi, ishin të
prirura për "drejtësi private," ose ndëshkim individual në vend të reagimit të një sovrani ose
shteti.

1
KADESH TREATY Traktati i Kadeshit është marrëveshja më e hershme e paqes dhe e barazisë që ishte
lidhur midis mbretit hitit Hatusili III dhe farës egjiptiane Ramses II, dhe u shkrua në akadisht: gjuha
ndërkombëtare e ditës, në 1269 para Krishtit. https://www2.uned.es/geo-1-historia-antigua-universal/EGIPTO
%20HISTORIA/RAMSES_II_TRATADO_KADESH_VERSION_HITITA.htm
3
Një dokument tjetër i rëndësishëm në historinë e ekstradimit është dhe Kodi i Manu. Në të
parashikohet se nuk do të kishte mundësi lumturie për kriminelin ose shoqërinë pa
ndëshkim.2 Pushimi dhe lumturia për mëkatarin dhe shoqërinë duhet të merret përmes një
ndëshkimi pastrues të shpirtit të keqbërësit. Prandaj, ekstradimi duhej kërkuar.

Një nga rastet më të hershme dhe më famëkeqe të regjistrimit të ekstradimit brenda Britanisë
daton në 1591, kur një fisnik irlandez dhe rebel, Brian O’Rurke, u arratis në Skoci. Monarku
në atë kohë, Mbretëresha Elizabetë, kërkoi që O’Rurke të transferohej nga Skocia në Angli.
Ajo përdori Traktatin e 1586 të Bëruik për të siguruar kujdestarinë e O'Rourke. 3 Ai u dërgua
në Kullën e Londrës dhe, më pas, u ekzekutua për tradhëti në Tibërn më 3 nëntor 1591.

Nuk kishte ndodhur deri në Traktatin e Falezës në 1174, që një monark anglez zyrtarisht të
merrte masa për ekstradimin. Traktati midis Henrit II dhe Uilliamit të Skocisë përcaktoi një
marrëveshje reciproke ekstradimi midis skocezëve dhe anglezëve. Traktati i nënshkruar me
forcë nga Uilliami, përcaktoi kushtet që, për herë të parë të shkruara në një dokument zyrtar
dhe të shpallura publikisht, përcaktuan që mbreti i Skocisë të ishte i nënshtruar ndaj mbretit
të Anglisë.

Në traktat thuhet se: “Për më tepër, mbreti i Skocisë dhe njerëzit e tij nuk do të marrin, as në
Skoci as në ndonjë nga vendet e tij të tjera, asnjë mërgim nga tokat e mbretit Henry nëse
dëbuar prej tij për shkak të krimit, përveç nëse ai dëshiron të justifikojë veten në gjykata e
mbretit të zotit (Henry), dhe t'i nënshtrohet gjykimit të gjykatës së tij. Përndryshe, mbreti i
Skocisë dhe njerëzit e tij do ta marrin këtë të arratisur sa më shpejt që të munden dhe do ta
çojnë te mbreti Henry, ose te avokatët e tij ose te përmbaruesit e tij në Angli.”4

Konventa e 4 mars 1376, midis Sharlit V, Mbretit të Francës, dhe Kontit të Savojës, ishte më
e ngjashmja me konceptin modern të ekstradimit. Ishte konventa më jopolitike e asaj
periudhe kohore. Konventa bëri thirrje për dhënien reciproke të "keqbërësve menjëherë pas
kërkesës së parë," duke specifikuar dhe autorët e krimeve të zakonshme. Qëllimi i Konventës
ishte të luftuarit e krimeve dhe kriminëve të zakonshëm në përgjithësi më shumë sesa për të
ndëshkuar ose përndjekur armiqtë politikë. Konventa midis Karlit të Urtë dhe Kontit të
Savojës nuk bëri dallim midis krimeve dhe delikteve, përpjekje kjo me qëllim shmangien e
konfuzionit dhe vështirësisë në interpretim.

Në 1736, Franca dhe Hollanda krijuan një marrëveshje për ekstradimin e individëve të
akuzuar për kryerjen e krimeve të zakonshme. Ky kompakt u pasua nga marrëveshjet midis
Francës dhe Egjiptit, Zvicrës, Sardenjës dhe disa shteteve gjermane. Franca ishte padyshim

2
Kodi i Manu është një përmbledhje e ligjeve që pasqyrojnë mendimin hindu në periudhën budiste, të ruajtura
në një përsëritje metrike ose studim. Ai përmban 2685 vargje dhe, me sa duket, nuk është vepër e një njeriu, por
prodhim i shumë mendjeve.
3
Traktati i Bëruik ishte një 'ligë miqësie' ose marrëveshje paqeje e bërë më 6 korrik 1586 midis mbretëreshës
Elizabetw I të Anglisë dhe mbretit Xheims VI të Skocisë, pas një jave takimesh në Tolbut në Bëruik mbi Tuid.
https://lawdigitalcommons.bc.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1575&context=iclr
4
Traktati i Falezws ishte një marrëveshje e detyruar me shkrim, e bërë në dhjetor 1174, midis robërit Uilliam I,
Mbretit të Skocisë, dhe Henrit II, Mbretit të Anglisë. Gjatë Revoltës së 1173-1174, Uilliam u bashkua me
rebelët dhe u kap në Betejën e Alnuikut gjatë një pushtimi të Northumbrias. Traktati u anullua nw 1189 nga
Rikardi I. https://en.wikipedia.org/wiki/Treaty_of_Falaise
4
katalizatori për zhvillimin e ligjit të ekstradimit nga fundi i shekullit XVIII deri në fund të
shekullit XIX, dhe ndoshta më herët.

Termi "ekstradim" u importua në Shtetet e Bashkuara nga Franca, ku dekreti-Loi i 19


shkurtit 1791, duket se është dokumenti i parë zyrtar që ka përdorur termin. Termi nuk
gjendet në traktate ose konventa deri në 1828.

Është e rendesishme të përmendim se asnjë vend në botë nuk ka një traktat ekstradimi me të
gjitha vendet e tjera; për shembull, Shteteve të Bashkuara u mungojnë traktatet e ekstradimit
me Kinën, Rusinë, Namibinë, Emiratet e Bashkuara Arabe, Korenë e Veriut, Bahreinin dhe
shumë vende të tjera.

1.2 Historiku i ekstradimit në Shqipëri

Pas shpalljes së pavarësisë në 1912, Shqipëria filloi zhvillimin e kuadrit ligjor lidhur me
ekstradimin, duke hyrë në disa marrëveshje ndërkombëtare bilaterale. Traktati i parë mbi
ekstradimi u nënshkrua me Greqinë, më 25 qershor 1926. Gjatë të njëjtit vit, u nënshkruan
traktate Mbretërinë e Bashkuar dhe Mbretërinë e Serbëve, Kroatëve dhe Sllovenëve. Në
1933 u nënshkrua një traktat ekstradimi me Shtetet e Bashkuara, i cili hyri në fuqi në vitin
1935, pas ratifikimit dhe nënshkrimit të Protokollit të Shkëmbimit nga Faik Konica, Ministër
Fuqiplotë i Shqipërisë në SHBA dhe Kordell Hul, Sekretari i Shtetit të Shteteve të
Bashkuara.

Gjatë periudhës 1944-1990, Shqipëria nënshkroi marrëveshje me Bashkimin Sovjetik për


Ndihmën Juridike (1958), me Çekosllovakinë për Ndihmën Juridike dhe për ekstradimin dhe
ndihmën penale juridike (1938), me RDGJ për Ndihmën Juridike (1959), me Rumaninë mbi
ndihmën juridike (1961), si dhe mes Republikës së Shqipërisë dhe Mbretërisë së Bashkuar të
Britanisë së Madhe dhe Irlandës së Veriut për Ekstradimin në vitin 1957.

Pas viteve 1990, Shqipëria u bë pjesë e shumë organizatave ndërkombëtare, përfshirë


Këshillin e Evropës, Organizata për Sigurinë dhe Bashkëpunimin në Evropë, dhe Organizata
e Traktatit të Atlantikut të Veriut. Integrimi në këto organizata hapi rrugë për një rritje te
kudarit ligjor, jo vetëm ne marrëveshje bilaterale, por edhe në ratifikimin e shumë
konventave dhe traktatve, në lidhje me rritjen e bashkëpunimit në çështjet penale, si
Konventa Evropiane për Ekstradimi dhe të katër protokollet shtesë të tij. 5 Republika e
Shqipërisë ishte vendi i parë që ratifikoi Protokollin e Katërt Shtesë. Ndër të tjera mund të
përmendim Konventën për Krimin Kibernetik (ETS nr.185),6 Konventën e Kombeve të
Bashkuara kundër Krimit të Organizuar Transnacional dhe dy protokolle shtesë prej tij.7

5
Konventa (ETS nr.024) dhe dy protokollet e saj të parë shtesë (ETS nr. 086 dhe ETS nr. 098) janë ratifikuar
nga Republika e Shqipërisë me ligjin nr. 8322, datë 2.4.1998. Protokolli i Tretë Shtesë (ETS nr.209) është
ratifikuar me Ligjin nr. 10426, datë 2.6.2011. Protokolli i Katërt Shtesë (ETS nr.212) është ratifikuar me Ligjin
nr. 117/2013, datë 15.4.2013.
6
Ratifikuar me Ligjin nr. 8888, datë 25.4.2002.
7
Ratifikuar me Ligjin nr. 8920, datë 11.7.2002.
5
2. AKTET KRYESORE

Aktualisht, akti kryesor ndërkombetar në fuqi që parashikon ektradimin është Konventa


Europiane “Për ekstradimin” dhe dy protokollet e para shtesë, e ratifikuar me Ligjin nr.
9646, datë 27.11.2006. Kjo marrëveshje është ratifikuar me disa deklarime dhe rezerva si më
poshtë:

 lidhur me pikën 1, të nenit 2 të Konventës, pala shqiptare nuk njeh kufij minimalë të
masës së dënimit me burgim për efekt ekstradimi. Ky deklarim është i vlefshëm
vetëm në kushte reciprociteti;
 lidhur me shkronjën “a”, të pikës 1, të nenit 6 të Konventës, pala shqiptare refuzon
ekstradimin e shtetasve të vet, me përjashtim të rasteve kur është parashikuar ndryshe
në marrëveshjet ndërkombëtare ku Shqipëria është palë;
 lidhur me shkronjën “b”, të pikës 1, të nenit 6 të Konventës, pala shqiptare me termin
“shtetas” kupton edhe “personat me dyshtetësi”, kur përfshihet edhe shtetësia
shqiptare;
 lidhur me pikën 1, të nenit 7 të Konventës, pala shqiptare nuk lejon ekstradimin e
personave që kanë kryer vepra penale në territorin shqiptar ose jashtë tij, kur vepra
është kryer në dëm të interesave të shtetit shqiptar ose shtetasve shqiptarë, përveç
rastit kur ka marrëveshje të ndryshme me palën e interesuar. Ky deklarim është i
vlefshëm vetëm në kushte reciprociteti;
 lidhur me pikën 2, të nenit 12 të Konventës, kërkesa për ekstradim duhet të
shoqërohet me tekstin origjinal ose të vërtetuar, të ligjit që do të zbatohet ndaj të
ekstraduarit;
 lidhur me pikën 2, të nenit 19 të Konventës, kur personi që kërkohet të ekstradohet
është duke vuajtur dënimin për një vepër tjetër, në rastin e esktradimit lejohet të vuajë
plotësisht dënimin në vendin kërkues. Ky deklarim është i vlefshëm vetëm në kushte
reciprociteti;      
 lidhur me shkronjën “a”, të pikës 4, të nenit 21 të Konventës, në rastet e tranzitit ajror
që nuk parashikon ulje në territorin shqiptar, nuk është i nevojshëm njoftimi
paraprak.

Për sa i përket akteve të brendshme, ligjet kryesore lidhur me ekstradimin, në Shqipëri, janë:

1. Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë, e cila parashikon normat bazë për


ekstradimin dhe zbatimin e së drejtës ndërkombëtare; 
2. Kodi Penal dhe Kodi i Procedurës Penale, të cilët parashikojnë normat kryesore
materiale dhe procedurale lidhur me ekstradimin;
3. ligji nr. 10193, datë 3.12.2009 “Për marrëdhëniet juridiksionale me autoritetet e
huaja në çështjet penale”, i ndryshuar me ligjin nr. 100/2013, datë 18.3.2013

6
3. PARIMET E EKSTRADIMIT

3.1 Parimi i specialitetit. [1]

Sipas një rregulli të tillë, në rastin e një kërkese për ekstradim, shteti kërkues duhet të
garantojë kushtin se personi i ekstraduar nuk do të procedohet, nuk do të dënohet, nuk do të
mbahet me qëllim për ekzekutimin e një vendimi dënimi ose mase sigurimi dhe as do t'u
nënshtrohet kufizimeve të tjera individuale për një vepër tjetër penale tej asaj për të cilën
jepet ekstradimi8.

Ky parim njihet në doktrinë si parimi i specialitetit, pasi sipas këtij parimi, ekstradimi i një
personi mund të lejohet vetëm për veprën penale konkrete të parashtruar në kërkesën për
ekstradim. Duhet pasur parasysh se këtu bëhet fjalë për vepra penale të kryera nga personi
përpara dorëzimit të tij për shkak të ekstradimit.

Parimi i specialitetit dhe procedura që ndjekin autoritetet shqiptare në garantimin e këtij


parimi gjatë shqyrtimit të kërkesave për ekstradim rregullohet edhe në nenin 42 të Ligjit Nr.
10 193, datë 03.12.2009 "Për Marrëdhëniet Juridiksionale me Autoritetet e Huaja në Çështjet
Penale".

Sipas kësaj dispozite, Ministri i Drejtësisë përcakton në urdhrin që disponon ekstradimin e


një shtetasi të huaj kërkesën për respektimin e parimit të specialitetit. Për këtë qëllim, në
fillim të procedurës së ekstradimit dhe kur garancitë nuk janë dhënë, Ministri i Drejtësisë
kërkon nga shteti kërkues:
a) faktin se personi nuk do të ndiqet penalisht për një vepër të kryer para ekstradimit;
b) faktin që personi i ekstraduar nuk do t'i nënshtrohet ekzekutimit të një dënimi ose
urdhri të ndalimit për çdo vepër të kryer para dorëzimit të tij ose të saj, përveç asaj
për të cilën ai ose ajo u ekstradua;
c) faktin se as një dënim më i rëndë se ai i dënuari, as dënimi me vdekje, nuk do të
zbatohet;
d) faktin që personi i ekstraduar, nëse dënohet në mungesë, ka të drejtë për rigjykim;
e) faktin që personi i ekstraduar mund të mos jetë i ekstraduar në një vend tjetër, pa
pëlqimin e Republikës së Shqipërisë, për ekzekutimin e një vendimi gjyqësor të
formës së prerë për dënimin me burgim se për ekzekutimin e një mase sigurimi
shtrënguese të karakterit personal per kufizimin e lirisë, të dhënë përpara se
ekstradimi të lejohej9

Nga zbatimi i parimit të specialitetit bëhet përjashtim në dy raste:

1. Në qoftë se pala dorëzuese jep pëlqimin që i ekstraduari të ndiqet edhe për një vepër
tjetër penale dhe për këtë i ekstraduari shprehet se nuk ka kundërshtim. Në këtë rast shteti
8
neni 14 i Konventës së Ekstradimit, i ndryshuar me nenin 3 të Protokolli i Katërt Shtesë, 490 i Kodit të
Procedurës Penale dhe Ligjit 42-441.
9
Duhet vënë në dukje fakti se, tre kushtet e fundit nuk kanë tw bejnë me kushtin e specialitetit, por sipas
Konventës, përkrahur nga i gjithë legjislacioni i vendeve të tjera, janë kusht që vihen për lejimin e ekstradimit.
7
që kërkon ekstradimin duhet ta shoqërojë kërkesën për ekstradim edhe me një kërkesë të
veçantë për aplikimin e këtij përjashtimi.

Po kështu, personi i ekstraduar duhet të pyetet nëse është dakord apo jo për zgjerimin e
ekstradimit. Rasti i dhënies së pëlqimit të personit që do të ekstradohet për mospërfitimin
nga zbatimi i parimit të specialitetit është emërtuar në Ligjin Nr. 10193, datë 03.12.2009
"Për Marrëdhëniet Juridiksionale me Autoritetet e Huaja në Çështjet Penale" si "ekstradimi i
thjeshtuar". 10

Lidhur me mënyrën e pyetjes së personit që do të ekstradohet, ajo duhet të realizohet në


seancë gjyqësore, gjykata ka detyrimin që përpara heqjes dorë nga parimi i specialitatit, të
informojë personin për avantazhet, pasojat e ekstradimit thjeshtuar dhe pamundësinë e
revokimit të pëlqimit dhe heqjes dorë. Seanca gjyqësore zhvillohet me pjesëmarrjen e
domosdoshme të prokurorit dhe të mbrojtësit dhe procesverbali i pyetjes së tij duhet t'i
bashkëngjitet dosjes përkatëse. Kur aplikohet përjashtimi i mësipërm, pëlqimi duhet të jepet
për ato vepra penale që janë objekt i ekstradimit sipas ligjit shqiptar11.

2. Kur i ekstraduari, edhe pse ka pasur mundësi, nuk ka lënë territorin e shtetit të cilit i
është dorëzuar, pasi kanë kaluar 45 ditë nga lirimi i tij ose pasi është kthyer
vullnetarisht.12

Elementet këtij përjashtimi janë tre:


a. E para, personi i ekstraduar duhet të jetë liruar përfundimisht nga detyrimi penal për
të cilën ishte ekstraduar dhe realisht të jetë në gjendje të lirë;
b. E dyta, të këtë mundësi të lërë territorin e shtetit të cilit i është dorëzuar;13
c. E treta, personi i ekstraduar, me vullnetin e tij, është kthyer përsëri në territorin e
vendit ku ai është ekstraduar. Një parashikim i tillë lidhet me të drejtën e secilit të
vendosë vetë lëvizjen e tij dhe, për pasojë, mbetet në vlerësimin e tij edhe rreziku për
procedim të ri.

Duhet të theksohet se ka disa dallime midis Konventës së Ekstradimit dhe Kodit të


Procedurës Penale Shqiptare në lidhje me zbatimin e rregullit të specialitetit. Para së
gjithash, afati brenda të cilit personi i ekstraduar ka të drejtë largimi nga territori i Palës së
cilës i është dorëzuar. Së dyti, Kodi kërkon pëlqimin e qartë të personit të ekstraduar, dhe jo
vetëm pëlqimn e Palës që i dorëzohet.

10
Neni 44 i këtij ligji ka detajuar mundësinë e personit për të cilin kërkohet ekstradimi, që të japë pëlqimin për
t'iu dorëzuar shtetit kwrkues dhe për heqjen dorë nga e drejta për të përfituar nga parimi i specialitetit përmes
një procedure të thjeshtuar. Ligji ka përcaktuar se pwlqimi dhe heqja dorë janë të parevokueshme.
11
neni 491 i Kodit te Procedurës Penale.
12
Ka disa dallime midis Konventws sw Ekstradimit dhe Kodi i Procedurës Penale Shqiptare, afati, brenda të
cilit personi i ekstraduar ka të drejtë largimi nga territori i Palës qw i është dorëzuar, është 45 ditë në Kod dhe
30 ditë në Konventë.
13
Me fjalët “pasur mundësi" duhet kuptuar mundësia reale e largimit nga territori. Nw këtë kuptim, pamundësia
për t’u larguar pwr shkak sëmundjesh, mungese tw hollash, force madhore, etj., bën që autoriteti i vendit, të
mos ketë tw drejtë procedimi, megjithëse ka kaluar afati 45 ditë.
8
Në lidhje me këto dallime, në funksion të rregullave kushtetuese në Shqipëri, duke deklaruar
se marrëveshjet ndërkombëtare të ratifikuara me ligj janë superiore ndaj ligjeve të brendshme
që nuk përputhen me to, atëherë duhet të konkludohet se Konventa e Ekstradimit është më e
lartë se Kodi i Procedurës Penale Shqiptare për rastet e ekstradimit nga Shqipëria me një
Palë të Konventës.
Sipas nenit 51 të Kodit Penal Shqiptar “për të miturit, të cilët në atë kohë që ata kryen veprën
penale ishin nën tetëmbëdhjetë vjeç, dënimi me burgim nuk mund të kalojë gjysmën e afatit
të dënimit të parashikuar ne ligj për kriminelin për veprën penale të kryer ”. Dispozitat e
ndryshme ligjore, në lidhje me mungesën e përgjysmimit të dënimit me burg për personin që
kërkohet të ekstradohet, nëse personi i tillë ishte i mitur në kohën kur ai/ajo ka kryer veprën
penale, është pengesë për ekstradim.

Sipas Gjykatës së Lartë Shqiptare, nëse legjislacioni i huaj nuk parashikon përgjysmimin e
dënimit për të miturit, edhe nëse të qenit i mitur në atë kohë kur ishte kryer vepra penale nuk
është një rrethanë lehtësuese, duke lejuar ekstradimin do të ishte një shkelje e të drejtat
themelore të njeriut për personin që kërkohet të ekstradohet.

3.2 Parimi i fajësisë së dyfishtë (parimi i sanksionit të ndërsjellë). [2]


Sipas këtij parimi, vepra penale duhet të parashikohet si e tillë nga legjislacioni i të dyja
vendeve të përfshira në procedurën e ekstradimit dhe, në qoftë se nuk ka një kriminalizim të
dyanshëm të veprës penale, nuk mund të lejohet ekstradimi.
Në lidhje me paragrafin 1, të nenit 2 të Konventës “Për ekstradimin”14, Republika e
Shqipërisë nuk njeh kufij minimalë në masën e dënimit me burgim për efekt ekstradimi.
Shteti shqiptar e njeh të vlefshëm këtë deklarim vetëm në kushte reciprociteti.
Një shembull të tillë do të përmendnim rastin e personave përdorues të drogës. Ndodhur në
këtë situatë ligjore, në rast se një shtet i huaj do të kërkonte sot ekstradimin e një shtetasi të
tij që ndodhet në Shqipëri, sepse e akuzon penalisht si përdorues të lëndëve narkotike,
atëherë ekstradimi nuk do të jepej, për shkak se ajo vepër nuk parashikohet si vepër penale
nga ligji shqiptar. Një shëmbull tjetër është në rastin e fazës së “përgatitjes së kryerjes së
veprës penale”, pasi kjo situatë, me përjashtim të disa rasteve specifike, nuk parashikohet si
vepër penale nga ligji shqiptar.
Kjo situatë sjell pamundësinë e ekstradimit, pasi nuk kemi “fajësi të dyfishtë”, duke qenë se
ligji shqiptar nuk e konsideron përgatitjen për kryerjen e një vepre penale një “vepër penale”
në kuptim të Konventës “Për ekstradimin”. 15

Ndërsa sipas ligjit nr. 10193, ekstradimi i një personi në drejtim të një shteti të huaj lejohet
kur:

14
Kur zbatohet një dënim ose një masë ndëshkimore sigurimi në territorin e palës kërkuese, dënimi i dhënë
duhet të jetë të paktën katër muaj. Deklarim i bërë nga Republika e Shqipërisë gjatë ratifikimit të Konventës
“Për ekstradimin”.
15
Është vendi të theksohet sa i rëndësishëm bëhet shoqërimi i kërkesës për ekstradim në këtë rast me
informacion të hollësishëm të dispozitës ligjore të aplikuar nga shteti kërkues dhe një informacion të plotë të
kuptimit të dispozitës penale. Një informacion i pamjaftueshëm do të sillte, si pasojë, ekstradimin në
kundërshtim me konventën dhe Kodin e Procedurës Penale, pasojë kjo thuajse e pamundur për t'u riparuar.
9
a) legjislacioni shqiptar parashikon për veprën penale një dënim me burgim jo më të
ulët se një vit;
b) pjesa e mbetur e dënimit të dhënë me vendim gjyqësor të formës së prerë është të
paktën 4 muaj, në kohën e paraqitjes së kërkesës për ekstradim;
c) ndjekja penale ose ekzekutimi i dënimit penal nuk janë parashkruar sipas
legjislacionit të shtetit kërkues. 16
Çfarë do të ndodhë nëse veprat penale cilësohen në mënyra të ndryshme sipas
legjislacioneve të të dyja vendeve?
Ligjërisht, kjo situatë nuk e prek parimin e fajësisë së dyfishtë. Sipas këtij parimi, kërkohet
që vepra të konsiderohet si vepër penale nga ligjet e të dyja vendeve të përfshira në
procedurën e ekstradimit. Nuk i takon shtetit të cilit i është kërkuar ekstradimi që të
verifikojë nëse cilësimet ligjore janë apo jo të njëjta.
3.3 Parimi i ndalimit të ekstradimit për vepra me karakter politik. [3]

Sipas nenit 3/1 të Konventës “Për ekstradimin”, nenit 11, shkronja “b”, të Kodit Penal dhe
nenit 491, shkronja “a”, të Kodit të Procedurës Penale, ekstradimi nuk lejohet në rastet kur
vepra për të cilën ai është kërkuar, konsiderohet nga shteti të cilit i kërkohet ekstradimi, si
vepër politike ose si vepër e lidhur me një vepër politike.

Pika 2 e nenit 3 të Konventës lejon shtetin e kërkuar të refuzojë kërkesën për ekstradim nëse
ka arsye të mjaftueshme për të besuar se personi do të diskriminohet apo inkriminohet nisur
nga bindjet e tij politike. Me këtë përcaktim, i lejohet shtetit të cilit i kërkohet ekstradimi, pra
shtetit shqiptar, të vendosë se kur një vepër penale është politike. Nuk mund të ketë një
recetë të paracaktuar, pasi konsiderimi i një vepre si politike ose jo lidhet me disa faktorë:

a) së pari, lidhet me atë se ç'kuptohet me vepra penale politike në Shqipëri;


b) së dyti, me situatat apo rrethanat që lidhen me kohën kur kërkohet ekstradimi;17
c) së treti, nga vendi i cili kërkon ekstradimin, etj.

Marrja në konsideratë e këtyre faktorëve, apo faktorëve të tjerë, duhet të çojë në një vendim
pranimi ose refuzimi të kërkesës. Është e rëndësishme të theksohet se konventa e Këshillit të
Evropës "Për ekstradimin" nuk konsideron si vepër politike atentatin për vrasjen e kryetarit
të shtetit, apo ndonjë pjesëtari të familjes së tij. 18.

Për këtë drejtim, Këshilli Evropës ka mbajtur edhe në miratimin Protokollin e Parë Shtesë të
Konventës, ku ka përjashtuar nga aplikimi i nenit 3 të Konventës veprat penale si:

a) Krimet kunder njerëzimit të përcaktuara në Konventen "Për parandalimin dhe


dënimin e krimit të genocidit," të adoptuar në 9.12.1948 nga Asambleja e
Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara;

16
Neni 32 i ligjit nr. 10193.
17
Vështirësia paraqitet e shumëllojshme, pasi koncepti i veprave penale me karakter politik është i
ndryshueshëm nga një kohë në tjetrën dhe nga një vend në tjetrin, sipas kushteve historike dhe politike të
krijuara.
18
Neni 3/3 i Konventës “Për ekstradimin”.
10
b) Shkeljet e përcaktuara në nenin 50 të Konventës së Gjenevës të vitit 1949 "Për
përmirësimin e kushteve të të plagosurve dhe të të sëmurëve në forcat e armatosura
në terren;
c) Çdo shkelje e kësaj natyre të ligjeve të luftës që kanë efekt në kohën kur hyn në fuqi
ky protokoll. 19

E njëjta gjë është parashikuar edhe në Ligjin Nr. 10193, datë 3.12.2009 "Për Marrëdhëniet
Juridiksionale me Autoritetet e Huaja në Çështjet Penale" në nenin 8, pika 3 të të cilit
përcaktohet se: "Në rast të veprave penale kundër njerëzimit apo vlerave të tjera të mbrojtura
nga e drejta nderkombëtare, tentativave për t'i kryer ato, si dhe bashkëpunimit në kryerjen e
tyre, Ministria e Drejtësisë dhe autoriteti gjyqësor vendas nuk mund të refuzojnë
letërkërkesën me shkakun se përbëjnë vepra penale politike".
I njëjti rregull zbatohet nëse pala e kërkuar ka arsye serioze të besojë se kërkesa për
ekstradim për një vepër penale jopolitike, është paraqitur me qëllim që të procedohet ose të
dënohet personi, për arsye që lidhen me racën, besimin, kombësinë ose mendimet politike,
ose kur situata e individit rrezikon të rëndohet, për njërën nga këto arsye 20. Pra, arsyet
politike të shtetit kërkues përbëjnë pengesë absolute për ekstradim.

Aktet terroriste janë vepra që, në mjaft raste, kanë marrë ngjyra besimi fetar apo politik.
Lidhur me qëndrimin ndaj tyre, ka pasur divergjenca mes shteteve për konsiderimin ose jo
politike të akteve terroriste e për shkaqet e kryerjes së tyre, duke vështirësuar kështu
bashkëpunimin penal.

Sipas Konventës "Për shtypjen e terrorizmit"21 nuk do të konsiderohen si vepra penale


politike;

1. Veprat penale të përfshira në fushën e zbatimit të Konventës "Për marrjen e


paligjshme të mjeteve fluturuese" të nënshkruar në Hagë më 16.12.1970
2. Veprat penale të përfshira në fushën e zbatimit Konventës "Për dënimin e veprimeve
të paligjshme të drejtuara kundër sigurisë së avionëve civile" nënshkruar Montreal
23.09.1971;
3. Veprat penale përmbajnë përdorim bombash, granatash, raketash, armësh zjarri
automatike, letra, apo shpërthyese në masën që përdorimi i tyre paraqet rrezik për
personat;
4. Veprat penale që përfshijnë rrëmbim, marrje peng dhe sekuestrim arbitrar personi;
5. Tentativat për kryerjen e një vepre penale të sipërpërmendur, ose pjesëmarrja si
bashkëpunëtor i personit që kryen a tenton të kryejë një vepër penale të sipër-
përmendur.

Në bazë të këtyre dy akteve ndërkombëtare, që janë pjesë e legjislacionit shqiptar, në lidhje


me ekstradimin nga Shqipëria në një shtet tjetër, si dhe nga një shtet tjetër në Shqipëri, veprat

19
Neni 1 i Protokollit të Parë Shtesë të Konventës “Për ekstradimin”.
20
Neni 3/2 i Konventës “Për ekstradimin”.
21
Konventa "Për shtypjen e terrorizmit" konsiderohet edhe si konventa e depolitizimit të akteve terroriste dhe
që ka lehtësuar bashkëpunimin mes shteteve anëtare në ekstradimin e personave që i kryejnë ato.
11
me qëllime terroriste nuk konsiderohen as “vepra politike”, as “vepra të lidhura me një vepër
politike” dhe as “vepra të nxitura nga qëllime politike”.

Duhet vënë në dukje se nuk ekziston një përkufizim i detyrueshëm për “veprën penale
politike”, por aktet ndërkombëtare parashikojnë disa përjashtime, pra se cilat vepra nuk
konsiderohen të tilla.
3.4 Parimi i mosdiskriminimit. [4]

Personi nuk mund të ekstradohet kur vlerësohet se ekstradimi i tij kërkohet në mënyrë që t’i
nënshtrohet persekutimeve apo diskriminimeve për shkak të racës, fesë, gjinisë, shtetësisë,
bindjeve politike, gjendjes personale apo shoqërore, ose dënimeve apo trajtimeve të egra,
çnjerëzore apo poshtëruese. Ky parim rrjedh nga Konventa “Për ekstradimin”22 dhe në këtë
frymë ecën edhe legjislacioni shqiptar. Neni 11, shkronja “c”, i Kodit Penal dhe neni 491,
shkronja “b”, i Kodit të Procedurës Penale, e sanksionojnë këtë parim.

Ky parashikim lidhet ngushtësisht me mbrojtjen e Konventës Evropiane për të Drejtat e


Njeriut ndaj torturës, mbrojtje e cila garantohet nga neni 3 i kësaj konvente dhe nga
jurisprudenca e Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut në këtë drejtim.

Rëndësi themelore zënë motivet e ekstradimit, të cilat duhen vlerësuar në çdo rast, lidhur
ngushtë me shtetin kërkues dhe kushtet e tij sociale dhe politike, duhen marrë në konsideratë
politikat fetare dhe racore që ekzistojnë në shtetin kërkues. Nga ana tjetër, rëndësi të veçantë
merr personaliteti i personit të kërkuar që mund të ketë shfaqur mendime të kundërta me
doktrinat dhe ideologjitë fetare apo politike që janë në fuqi ose normale/të zakonshme në atë
vend. Së fundmi, duhet vlerësuar karakteri i veprës që i atribuohet.

Jurisprudenca shqiptare nuk ka raste mbi mosekstradimin bazuar në parimin e


mosdikriminimit. Ndërsa Gjykata Europiane e Drejtësisë ka trajtuar në shumë raste parimin e
mosdiskriminimit në kuadër të ekstradimit.
Sipas jurisprudencës së GJED-së, nëse një shtet anëtar i BE-së merr një kërkesë për
ekstradim nga një shtet i tretë për një shtetas të një shteti tjetër të BE-së, shteti i kërkuar
duhet të verifikojë nëse ekstradimi do të vinte në dyshim të drejtat e parashikuara nga neni
19 i Kartës së të Drejtave Themelore të Bashkimit Europian, sipas së cilit askush nuk mund
të largohet, të dëbohet, apo të ekstradohet në një shtet ku ka rrezik t’i nënshtrohet dënimit me
vdekje, tortures, apo trajtimeve dhe dënimeve të tjera çnjerëzore, ose degraduese.
Nëse autoritetet kompetente të shtetit anëtar të BE-së, të cilit i është kërkuar ekstradimi, janë
në zotërim të të dhënave për rrezik real për trajtim çnjerëzor ose degradues të personave në
shtetin kërkues të ekstradimit, ato duhet të vlerësojnë ekzistencën e këtij rreziku në
momentin që duhet të shprehen lidhur me kërkesën për ekstradim. Për këtë qëllim, autoritetet
kompetente të shtetit të cilit i është kërkuar ekstradimi duhet të bazohen në të dhëna që janë
objektive, të besueshme, konkrete dhe të përditësuara23.

22
Për shembull nenet 3 dhe 21.
23
Petruhhin, C-182/15.
12
3.5 Parimi prima facie. [5]
Gjykimi i zhvilluar për një kërkesë ekstradimi, nuk përbën një gjykim themeli për veprën
penale që i atribuohet personit të kërkuar për ekstradim. Gjykata disponon me vendim
lejimin ose jo për ekstradimin, duke u mbështetur në dy kritere: 1) nuk vlerëson ekzistencën
ose jo të akuzës dhe nuk analizon provat, dhe 2) në kërkesën për ekstradim, shteti kërkues
parashikon rrethanat e kryerjes së veprës penale, në mënyrë që të jetë sa më bindës te pala e
kërkuar, në lidhje me fajësinë ose shkallën e përfshirjes së personit në kryerjen e veprës
penale, por këto rrethana nuk janë objekt gjykimi nga gjykata e vendit të kërkuar.
Autoritetet e shtetit të kërkuar nuk mund të ngrenë akuzë, nuk mund të ndryshojnë ose të
vlerësojnë cilësimin juridik të bërë dhe as të vënë në dyshim mënyrën e zgjidhjes së çështjes.
E gjithë kjo përbën suprimimin e parimit prima facie.
Sipas vendimit nr. 134, datë 7.5.2014 të Kolegjit Penal të Gjykatës së Lartë, gjykata
shqiptare duhet të vlerësojë, jo vetëm formalisht paraqitjen e dokumentacionit të nevojshëm
sipas Kodit të Procedurës Penale dhe Konventës “Për ekstradimin”, por edhe
përputhshmërinë e informacionit të paraqitur në këtë dokumentacion me fakte. Kjo pasi “kur
faktet e paraqitura, duken haptazi në mospërputhje me dokumentacionin mbështetës dhe ka
arsye të bazuara për mosrespektimin e të drejtave dhe lirive themelore, prezumimi për
respektimin ekuivalent të të drejtave dhe lirive themelore të individit, nga ana e shtetit
kërkues, mund të tejkalohet dhe nga ana e gjykatës mund të konsiderohet si pengesë për
ekstradimin”.
Sipas Gjykatës Europiane të të Drejtave të Njeriut, ekzistenca e cënimit do të pranohet vetëm
në raste të jashtëzakonshme, në të cilat hasen shkelje “të tilla në shtetin ku kërkohet të
ekstradohet personi, të cilat sjellin zhdukje ose mohim të vetë thelbit të së drejtës”, si dhe
“kur ka pretendime për korrupsion të përhapur, ato duhen trajtuar me seriozitet”.
3.6 Parimi i mosekstradimit të shtetasve. [6]
Çdo vend ka të drejtë të refuzojë ekstradimin e shtetasve të vet, sipas nenit 6/1, shkronja “a”,
të Konventës “Për ekstradimin”. Ky parim nuk është detyrues, pasi shteteve iu njihet e drejta
të veprojnë ndryshe, sipas parashikimeve të një marrëveshje dypalëshe.
Republika e Shqipërisë ka bërë dy rezerva lidhur me këtë dispozite të Konventës:
a) lidhur me nenin 6.1, gërma "a": pala shqiptare refuzon ekstradimin e shtetasve të vet,
me përjashtim të rasteve kur është parashikuar ndryshe në marrëveshje
ndërkombëtare ku Shqipëria është palë;
b) lidhur me nenin 6.1, gërma "b": pala shqiptare me "shtetas" kupton edhe "personat
me dyshtetësi", kur ata kanë edhe shtetësi shqiptare
Republika e Shqipërisë ka bërë një deklarim lidhur me këtë normë, duke përcaktuar se ajo
refuzon ekstradimin e shtetasve të vet, me përjashtim të rasteve kur është parashikuar
ndryshe në marrëveshjen ndërkombëtare ku Shqipëria është palë.

Nëse do të hidhnim vështrimin në zbatimin e këtij parimi në kohë, duke filluar që nga viti
1927, në nenin 9 të Kodit Penal parashikohej se: "Nuk pranohet kërkimi për ekstradimin e
nënshtetasit shqiptar, por edhe në të gjitha marrëveshjet bilaterale të ekstradimit të lidhura
mes shtetit shqiptar dhe vendeve të tjera, është parashikuar shprehimisht ndalimi i
ekstradimit të shtetasve të vet”. Në nenin 3 të Traktatit të Ekstradimit mes Greqisë dhe
Shqipërisë, datë 25 qershor 1926, parashikohet se: "Asnjë nënshtetas grek nuk do t'i
13
ekstradohet Qeverisë Shqiptare dhe asnjë nënshtetas shqiptar s’do t'i ekstradohet Qeverisë
Greke. Kombetarët nuk ekstradohen."24

Nga ana tjetër, në nenin 3 të Konventës mbi ekstradimin e keqbërësve të Republikës


Shqiptare e të Mbretërisë të Serbëve, Kroatëve dhe Sllovenëve, datë 10 dhjetor 1926, thuhet:
"Ekstradimi i shtetasit të vet nuk asht i lejuem". Gjithashtu, më 24 shkurt 1938 është lidhur
"Konventa midis Mbretnisë Shqiptare dhe Republikës Çekosllovake mbi ekstradimin dhe
ndihmën Gjyqësore në çashtje penale". 25 Pasi specifikon llojet e delikteve për të cilat lejohet
ekstradimin në nenin 2, në nenin 3 të saj, Konventa bën disponimin për ekstradimin e
shtetasve. Neni 3 (1) përcakton: "Palët e nalta Kontraktuese nuk do t'i akordojnë njëra-tjetrës
ekstradimin e shtetasve të tyre. Megjithëketë, në qoftë se ekstradimi është akorduar një herë,
ndërrimi i pastajshëm i shtetësisë së t'ekstraduarit nuk do të mundte të influencojë mbi
vlefshmëninë e ekstradimit të pranuar një herë". Kjo do të thotë se ndryshimi i mëpasshëm i
shtetësisë nuk e mbron personin nga parimi i shtetësisë.
Republika e Shqipërisë ka hequr dorë nga ndalimi për mosekstradimin e shtetasve të vet, në
zbatim të parimit të reciprocitetit, duke lidhur marrëveshje ndërkombëtare dypalëshe me
Shtetet e Bashkuara të Amerikës, me Mbretërinë e Bashkuar26, me Italinë dhe me Kosovën.
Shtetasit shqiptarë që kryejnë vepra penale jashtë territorit shqiptar dhe që kapen (ndalohen
apo arrestohen) në Shqipëri do të procedohen penalisht nga gjykatat shqiptare, në përputhje
me nenin 6 të Kodit Penal.
“Ligji penal i Republikës së Shqipërisë është i zbatueshëm edhe për shtetasin shqiptar për
kryerje krimi në territorin e një shteti tjetër ku krimi është njëkohësisht i dënueshëm dhe
derisa nuk është dhënë për të një vendim përfundimtar nga një gjykatë e huaj”.
Në situatën aktuale, ekstradimi i shtetasve shqiptarë ndalohet (neni 39/2 i Kushtetutës dhe
neni 491/f i Kodit të Procedurës Penale), me përjashtim të rastit kur parashikohet ndryshe në
marrëveshje ndërkombëtare.
3.7 Parimi ne bis in idem. [7]
Ekstradimi nuk lejohet edhe në rastin kur, për veprën për të cilën kërkohet ekstradimi personi
është proceduar apo gjykuar Shqipëri, edhe pse vepra është kryer jashtë saj. 27 Ky parim vjen
si rezultat i përcaktimit të bërë nga Kodi Penal, se kodi penal shqiptar është i zbatueshëm për
shtetasit shqiptarë për krimet që mund të kryejnë në territorin e një vendi tjetër, me kushtin
që, për të njëjtën vepër, nuk është dhënë një vendim përfundimtar nga gjykata huaj.
Këtu futen edhe shtetasit e huaj për një kategori veprash të kryera jashtë territorit shqiptar,
por që janë kryer në dëm të shtetit ose shtetasve shqiptarë, të parashikuara në nenet e Kodit
24
Lidhur me këtë dispozitë interesant është kuptimi që Gjykata e Diktimit i ka dhënë fjalës "kombëtar" me
Vendimin Nr.145, datë 27 Mars 1937. Ne këtë vendim Gjykata e Diktimit është shprehur se: "Fjala
"Kombetarë" që përmendet në paragrafin 2 të nenit 3 te Traktatit t’ekstradimit lidhun midis Shqipnis dhe Greqis
ka kuptimin e Shtetasve" Pra, Gjykata e ka lidhur interpretimin e termit kombëtar me shtetësinë e personave,
duke i barazuar këta dy terma dhe duke e lidhur aplikimin e nenit 3 të Konventës vetëm me personat që gëzonin
shtetësinë shqiptare.
25
E shoqëruar me ligjin e po kësaj date "Mbi pranimin e Konvetës së ekstradimit dhe të ndihmës gjyqësore në
çashtje penale shqiptaro-çekosllovake", botuar në Fletoren Zyrtare nr. 3, datë 16.03.1938.
26
Konventa mbi Ekstradimin e keqw-bwrsvet të Republikës Shqiptare e të Mbretërisë së Bashkuar të Britanisë
së Madhe", e datës 17 dhjetor 1926. Në nenin 3/1 të saj parashikohet se: "Çdo anë i rezervon të drejtën të
refuzojë ose të pranojë dorëzimin e Shtetasve ose të qytetarevet të vet njwj tjetrit". Me anë të këtij parashikimi,
në mënyrë të shprehur, shtetet kontraktuese u kanë rezervuar njëri-tjetrit të drejtën të ekstradojnë edhe shtetasit
e tyre.
27
Ky parim rregullohet nga neni 9 i Konventës, neni 491, germa "ç" Kodit Procedurës Penale dhe neni 11 Kodit
Penal.
14
Penal, gjithmonë me kusht që të ketë filluar çështja nga organi Prokurorisë, ose të jetë dhënë
vendim nga gjykata shqiptare. Në këtë rast nuk është nevoja për vendim të formës prerë.
Kapitulli II i Protokollit të Parë Shtesë të Konventës “Për ekstradimin” ka amenduar nenin 9
të Konventës. Sipas paragrafëve të shtuar nga ky protokoll, nuk lejohet ekstradimi i një
personi ndaj të cilit është dhënë një vendim i formës së prerë në një shtet të tretë, palë në
Konventë, për veprën ose veprat për të cilat është kërkuar ekstradimi, nëse:
a) është vendosur pafajësi;
b) afati i burgimit është ekzekutuar plotësisht, ose është falur a amnistuar, qoftë plotësisht,
qoftë vetëm për pjesën e paekzekutuar;
c) është vendosur fajësi, por pa dënim.
Megjithatë, paragrafi i tretë i Protokollit të Parë Shtesë parashikon disa përjashtime nga ky
rregull. Këto përjashtime lidhen në radhë të parë me objektin e cënuar nga vepra penale. Kur
vepra penale ka cënuar një person apo një institucion me status publik, nuk gjen më zbatim
parimi non bis in idem.
Nga ana tjetër, përjashtimi nga rregulli i përgjithshëm lidhet edhe me subjektin e veprës
penale. Nëse personi, kundër të cilit është dhënë vendimi, ka patur një status publik në
shtetin kërkues, atëherë shteti i kërkuar ka detyrimin ta ekstradojë këtë person drejt shtetit
kërkues, edhe pse ndaj tij mund të ekzistojë një vendim i dhënë nga autoritetet e shtetit të
kërkuar për veprën penale për të cilën është kërkuar ekstradimi.28
Neni 500 i Kodit të Procedurës Penale i parashikon rastet kur personi duhet të gjykohet në
territorin e shtetit shqiptar, apo duhet të vuajë një dënim në Republikën e Shqipërisë, si
shkaqe për pezullimin e ekstradimit.

Në rastin kur ekstradimi pezullohet sipas nenit 500 të të Procedurës Penale, Ministri i
Drejtësisë mund të disponojë me urdhër dorëzimin e shtyrë në kohë të të ekstraduarit pas
përfundimit të procedimit penal apo të ekzekutimit të dënimit penal të dhënë në Shqipëri. 29
Ndërkohë, Prokurori i Përgjithshëm, të paktën 30 ditë përpara përfundimit të shkakut të
pezullimit, njofton Ministrin e Drejtësisë.

Pas ketij njoftimi, Ministri i Drejtësisë njofton shtetin kërkues nëse ky i ka ende interes për
realizimin e ekstradimit. Nëse shteti kerkues njofton se ka interes për realizimin e
ekstradimit, Ministri i Drejtësisë vepron sipas procedurës së zakonshme për ekstradimin.
Lidhur me ekstradimin e përkohshëm, ligji parashikon se Ministri i Drejtësisë mund të
disponojë me urdhër ekstradimin e përkohshëm të personit me kushte të përcaktuara në
marrëveshje të shprehur me shtetin kërkues. Ekstradimi i përkohshëm disponohet për
kryerjen e veprimeve urgjente procedurale, nëse një gjë e tillë nuk pengon procedimin penal,
apo ekzekutimin e vendimit penal në Shqipëri dhe nëse shteti kërkues jep garanci se personi i
ekstraduar do të ruhet dhe do të kthehet në Shqipëri brenda afatit të përcaktuar paraprakisht.
Vlen të përmendet se gjykata duhet të sigurohet se veprimet, pra faktet materiale, duhet të
jenë pazgjidhshmërisht të lidhura me njëra-tjetrën, duke krijuar një unitet faktesh,

28
Gërma c) e nenit 491 të Kodit të Procedurës Penale, në përputhje edhe me nenin 8 të Konventës, e ndalon
ekstradimin, jo vetëm në rastet kur personi është dënuar nga gjykatat shqiptare, por edhe në ato raste kur ndaj tij
thjesht ka filluar procedimi nga organet e drejtësisë shqiptare.
29
Një rregullim i posaçëm i veprimeve dhe afateve brenda të cilave duhet të veprojnë autoritetet në këtë rast
është bërë nga neni 41 i Ligjit Nr.10193, datë 03.12.2009. Këtë procedurë të veçantë, ligji e ka emwrtuar me
titullin "ekstradimi i shtyrë ose i kushtëzuar".
15
pavarësisht emërtimeve të ndryshme që vepra penale mund të marrë në legjislacione të
shteteve të ndyshme. Ky qëndrim është mbajtur edhe nga praktika gjyqësore shqiptare vitet e
fundit, ku, pavarësisht kualifikimeve të ndryshme të veprave penale, gjykatat kanë mbajtur
në vëmendje tërësinë e fakteve/veprimeve kriminale në përputhje me praktikat gjyqësore
europiane, në rastet e kërkesave për ekstradim nga Shqipëria30.
Gjykata e Apelit për Krime të Rënda31, në një çështje që lidhej me trafikim lëndësh narkotike
të kryer nga një shtetas shqiptar (L.SH) nga Shqipëria drejt Greqisë, u shpreh se i njëjti
person, për të njëjtin veprim, ishte dënuar nga gjykatat greke. Këto të fundit kishin refuzuar
kërkesën për ekstradim të paraqitur nga pala shqiptare, duke u bazuar në parimin ne bis in
idem. Mbi këtë bazë, gjykata shqiptare argumentoi se, pavarësisht formulimeve të ndryshme
të veprave penale, nga ana objective,32 personi kishte kryer të njëjtën vepër penale, duke
kryer të njëjtin veprim penalisht të dënueshëm.
Në një çështje edhe më aktuale,33 u ndoq i njëjti argumentim, pra se parimi ne bis in
idem gjen zbatim për të njëjtin veprim/mosveprim penal. Për këtë arsye, gjykata shqiptare
refuzoi kërkesën për ekstradim të një shtetasi shqiptar drejt Italisë, pasi ai e kishte vuajtur në
Shqipëri dënimin me burgim për të njëjtin fakt penal për të cilin ishte dënuar edhe nga
gjykatat italiane.

30
Me vendimin nr. 26414, datë 15.06.2012, Gjykata e Kasacionit në Itali anuloi një vendim të Gjykatës së
Apelit të Milanos, e cila kishte pranuar kërkesën për ekstradim nga Italia për në Shqipëri të një shtetasi
shqiptar, për ekzekutimin e një dënimi me 16 vite burgim, dhënë nga gjykatat shqiptare, për veprën penale të
“trafikimit të të miturve me qëllim shfrytëzimin për prostitucion”. Gjykata e Kasacionit refuzoi kërkesën për
ekstradim, për shkak se i njëjti person (F.Z) ishte dënuar nga gjykatat italiane më parë për të njëjtin “fakt
penal”. Gjykata e Kasacionit, duke u bazuar në jurisprudencën e Gjykatës Europiane të të Drejtave të Njeriut, të
GJED-së dhe të Gjykatës Interamerikane për të Drejtat e Njeriut, në lidhje me parimin ne bis in idem, u shpreh
se: “do të gjendemi përpara ‘faktit të njëjtë’ nëse do të kemi identitet të njëjtë, natyror dhe historik, midis
episodeve të gjykuara në shtetin kërkues dhe atyre të gjykuara në shtetin kërkues, për të cilat është paraqitur
kërkesa për ekstradim, pavarësisht kualifikimit të ndryshëm ligjor të dhënë këtyre fakteve nga të dyja shtetet”.
31
Vendimi nr. 16, datë 29.02.2016 i Gjykatës së Apelit për Krimet e Rënda.
32
I njëjti fakt penal, “trafikimi i lëndëve narkotike”, u kualifikua ndryshe në të dyja shtetet, konkretisht si
“eksportim lëndësh narkotike” (në Shqipëri) dhe “importim lëndësh narkotike” (në Greqi).
33
Vendimi nr. 49/486, datë 05.03.2018 i Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Durrës (dhoma penale).
16
4. AUTORITETET E EKSTRADIMIT

4.1 Ministri i drejtësisë

Kodit i Procedurës Penale, në seksionin e parë, të titulluar "Ekstradimi jashtë shtetit",


përcakton autoritetet gjyqësore dhe politike që ngarkohen me procedurat e ekstradimit,
kompetencat tyre, veprimet që duhet të kryejnë, rregullat e dorëzimit të personit për cilin
lejohet ekstradimi, shpenzimet e ekstradimit etj.

Sipas kuptimit të nenit 489 të kodit, dhe nenit 6 të Ligjit, autoriteti qendror, nëpërmjet të cilit
kalon e gjithë procedura është Ministria e Drejtësisë. I gjithë aktiviteti procedural i
autoriteteve gjyqësore, pra i Prokurorisë dhe ai gjykatës, janë të lidhura me disponimin që
do bëjë Ministria e Drejtësisë lidhur me një kërkesë për ekstradim. Kërkesa për ekstradim,
sipas legjislacionit shqiptar, lejohet vetëm nëse i drejtohet Ministrisë së Drejtësisë. Në rastet
kur kemi disa kërkesa për ekstradim, institucioni i cili përcakton radhën e shqyrtimit të tyre
është Ministria e Drejtësisë, bazuar në të gjitha rrethanat e çështjes, veçanërisht në datat e
marrjes së kërkesave, në rëndësinë dhe vendin e kryerjes së veprave penale, në shtetësinë dhe
vendbanimin e personit të kërkuar, si dhe në mundësinë e riekstradimit nga shtetet
kërkuese.34
Si rregull, një vendim në favor të ekstradimit i gjykatës do të ndiqet me lejimin të ekstradimit
nga Ministria e Drejtësisë, por kjo nuk do thotë që në të gjitha rastet qëndrimet do të
përputhen. Leja për dhënien ekstradimit është në diskrecion të Ministrisë, që do të thotë që
vendimi i takon kësaj të fundit dhe mund të jetë ndryshëm me atë gjykatës që është në favor
të ekstradimit. Pra, Ministria Drejtësisë përbën pikënisjen dhe pikën e fundit të të gjithë
procedurës së ekstradimit, duke qenë se është ky organi që fillimisht vendos t'i japë udhë
ekstradimit.
Pas shqyrtimit të kërkesës së ekstradimit, Ministria e Drejtësisë, në qoftë se nuk vendos
refuzimin e saj, ia dërgon atë bashkë me dokumentet përaktëse prokurorit pranë gjykatës
kompetente dhe i përcjell autoriteteve të vendeve të huaja kërkesat eventuale të organit të
akuzës. Ministria e Drejtësisë është institucioni i cili mund të marrë masa shtrënguese ndaj
personit për të cilin është kërkuar ekstradimi, si dhe me një kërkesë drejtuar prokurorisë,
lejon sekuestrimin e provave materiale dhe të sendeve që i përkasin veprës penale, për të
cilën është kërkuar ekstradimi. Ministria e Drejtësisë është institucioni që i komunikon
shtetit kërkues vendimin e pranimit ose të refuzimit të kërkesës së ekstradimit.
Ministria Drejtësisë ka të drejtë ta refuzojë kërkesën e një shteti të huaj për ekstradimin për
një personi të ndodhur në Shqipëri edhe pa investuar fare organin e Prokurorisë. Në këtë rast
ajo kthen përgjigje për refuzimin e lejimit të ekstradimit autoritetit kompetent të shtetit
kërkues. Kjo përgjigje negative menjëhershme, pa kaluar në procedurat gjyqësore, do ishte,
për shembull, në rastin kur kërkesa është bërë nga një shtet që nuk është palë konventën "Për

34
Gjithashtu, sipas paragrafit të fundit të nenit 490 të Kodit të Procedurës Penale, “Ministria e Drejtësisë mund
të vërë edhe kushte të tjera që i çmon të përshtatshme, pa tejkaluar parashikimet e akteve ndërkombëtare, në të
cilat Republika e Shqipërisë është palë dhe rezervat e deklarimet ligjore”.
17
ekstradimin" dhe me të cilin Shqipëria nuk ka marrëveshje dy ose shumëpalëshe në këtë
fushë.
Gjithashtu, veç sa më sipër, ekstradimi mund refuzohet, pa kaluar në procedurat gjyqësore,
në rastin kur personi kërkohet për një vepër penale të konsideruar politike, për një vepër të
karakterit ushtarak, për arsye të diskriminimit racor, fetar apo arsye të tjera të këtij karakteri
dhe që nuk kanë nevojë të provohen si tilla me rrugë gjyqësore. Gjithsesi theksojmë se
refuzimin e menjehershëm të ekstradimit Ministria Drejtësisë duhet bëjë vetëm atëherë kur
ajo, edhe pasi ka marrë të dhëna të tjera të nevojshme për të gjykuar kërkesën, arrin në
përfundime të sigurta se është përpara rasteve në fjalë.

Është rëndësishme të theksohet, se Ministria Drejtësisë mund të refuzojë lejimin e


ekstradimit edhe pa kaluar në procedurat gjyqësore, por ajo nuk mund të disponojë asnjëherë
në favor të tij, pa kaluar më parë këto procedura. Pra, në organi administrativ, qoftë edhe
Ministri Drejtësisë, nuk mund të japë një vendim favor, pa pasur më parë një vendim
gjyqësor pro ekstradimit.

Edhe për ekstradimin nga jashtë shtetit, është Ministria e Drejtësisë ajo që ka kompetencën
për t’i kërkuar një shteti të huaj ekstradimin e një personi të proceduar ose të dënuar
penalisht, ndaj të cilit duhet të ekzekutohet një masë që kufizon lirinë personale. Ministria e
Drejtësisë është kompetente të vendosë në lidhje me kushtet e vëna nga shteti i huaj për të
dhënë ekstradimin, kur ato nuk vijnë në kundërshtim me parimet themelore të rendit juridik
shqiptar. Autoriteti procedues detyrohet të respektojë kushtet e pranuara.
Ligji Nr.10193 në nenin 40 të përcakton veprimet Ministrit Drejtesisë pas vendimit të
gjykatës lidhur me kërkesën për ekstradim. Sipas kësaj dispozite Prokurori i Përgjithshëm,
brenda 7 ditëve nga data e marrjes në formë të prerë të vendimit gjyqësor për ekstradimin, ia
përcjell të gjitha aktet Ministrit të Drejtësisë. Me pas, në rast të një vendimi gjyqësor në
favor të kërkesës për ekstradim, Ministri i Drejtësisë, pas verifikimit dhe vlerësimit të të
gjithë dokumentacionit, mund të disponojë me urdhër ekstradimin duke respektuar afatin dhe
procedurat e nenit 499 të Kodit të Procedurës Penale.35
Në rast se Ministri i Drejtësisë nuk disponon brenda afatit për ekstradimin ose në rast të një
vendimi gjyqësor kundër ekstradimit apo në rast të mosveprimit në kohë të shtetit kërkues,
personi për të cilin është kërkuar ekstradimi, në qoftë se është i burgosur, lirohet. Por nëse
Ministri i Drejtësisë, gjatë verifikimit të dokumentacionit, konstaton mangësi të akteve,
brenda 7 ditëve i kërkon Prokurorit të Përgjithshëm plotësimin e tyre. Prokurori i
Përgjithshëm plotëson dokumentacionin brenda 20 ditëve nga data e marrjes në formë të
prerë të vendimit gjyqësor.

Ligji i posaçëm në nenin 38 të tij ka përcaktuar në mënyrë të veçantë procedurën dhe afatet
që zbatohen në rastin e ekzekutimit nga shteti shqiptar i Urdhrit Nderkombëtar të Arrestit për
një shtetas shqiptar.
Sipas kësaj dispozite, Zyra e Interpolit, me marrjen e një urdhri ndërkombëtar arresti nga një
shtet i huaj kundër një shtetasi shqiptar, në të cilin deklarohet qëllimi i shtetit kërkues për
ekstradimin e personit, menjëherë brenda 5 ditëve, ia përcjell Ministrisë së Drejtësisë. Kjo e
35
Neni 499 pika 1 “Ministria e Drejtësisë disponon për ekstradimin brenda tridhjetë ditëve nga data që vendimi
i gjykatës ka marrë formë të prerë. Me mbarimin e këtij afati, edhe kur nuk është disponuar nga Ministri,
personi për të cilin është kërkuar ekstradimi, në qoftë se është i burgosur, lirohet.”
18
fundit, brenda 5 ditëve nga marrja e urdhrit ndërkombëtar, ia përcjell atë Prokurorit të
Përgjithshëm, i cili nëpërmjet prokurorit pranë gjykatës kompetente për procedimin penal të
shtetasit shqiptar, mund të procedojë për arrestimin e përkohshëm të shtetasit shqiptar.
Ministria e Drejtësisë në procedurat e ekstradimit, ka edhe rol substancial duke verifikuar,
krahas gjykatës, ekzistencën e kushteve për lejimin ose jo të ekstradimit. Në këtë mënyrë,
Ministria e Drejtësisë shërben si garanci e interesave të vetë shtetit dhe e vullnetit të tij të
shprehur për të ndjekur autorët e veprave penale.
Cështje, shëmbull.

Roli i Ministrisë së Drejtësisë, si organi që garanton mbrojtjen e interesave të shtetit shqiptar,


në procedurat e ekstradimit, është vënë në dukje në një çështje të kohëve të fundit, lidhur me
shtetasin N.S,36 i cili kërkohej të ekstradohej në Itali, për procedimin për të njëjtin fakt për të
cilin po procedohej në Shqipëri. Ai u kërkua të ekstradohej në Itali, përmes një vendimi
arresti të lëshuar nga gjykata italiane, si i dyshuar për kryerjen e veprës penale “organizatë
kriminale me qëllim trafikimin e lëndëve narkotike”. Në të njëjtën kohë, N.S. ishte duke u
hetuar nga Prokuroria për Krimet e Rënda në Shqipëri për veprat penale “prodhim dhe shitje
narkotikësh” dhe “trafikim të lëndëve narkotike”. Ai gjendej në masën e sigurisë “arrest me
burg” dhe procedimi penal rezultonte i regjistruar rregullisht në regjistrat e ndjekjes penale,
në përputhje me ligjin shqiptar.

Kërkesën për ekstradim të autoriteteve italiane, Ministria e Drejtësisë ia përcolli për shqyrtim
prokurorisë dhe gjykatës. Kjo e fundit vendosi ekstradimin, duke mos qenë e njoftuar se ndaj
N.S-së ekzistonte një procedim penal në shtetin shqiptar. Sipas ligjit shqiptar, ky fakt përbën
pengesë për ekstradim. Në bazë të vendimit të gjykatës, Ministria e Drejtësisë lejoi
ekstradimin e N.S-së në drejtim të Italisë.
Ky rast ngjalli debat të gjerë, jo vetëm juridik, në Shqipëri, pasi ekstradimi i N.S-së drejt
Italisë i dha përparësi gjykatave italiane ndaj atyre shqiptare, në gjykimin e këtij personi. Ky
rast tregon anashkalimin e të gjitha argumenteve ligjore, nga ana e Ministrisë së Drejtësisë.
Legjislacioni shqiptar nuk përmban ndonjë mekanizëm korrigjues në rast “ekstradimi të
papërshtatshëm”. Raste si ky mund të trajtohen, në një moment të dytë, vetëm përmes
njohjes së vendimit penal të gjykatës së huaj.
4.2 Prokuroria

Veprimet e prokurorit parashikohen në neni 492 i Kodit të procedurës Penale dhe neni 34 i
Ligjit Nr.10193. Në rastin kur Ministria vendos të procedohet me rrugën gjyqësore, ajo i
përcjell aktet prokurorit pranë gjykatës kompetente. Gjykata kompetente në këtë rast, sipas
paragrafit të dytë të nenit 76 të Kodit të Procedurës Penale, do të ishte gjykata e vendbanimit
ose e vendqëndrimit të personit për të cilin kërkohet ekstradimi, apo edhe e vendit ku vuan
dënimin me burgim, apo një masë sigurimi.

Me marrjen e kërkesës për ekstradim dhe dokumentacionit shoqërues të saj dhe verifikimit të
tyre, prokurori kompetent merr masa për thirrjen dhe identifikimin e personit duke zbatuar
rregullat e caktuara në këtë Kod dhe me këtë rast i komunikon atij kërkesën për ekstradim.37
36
Vendimi nr. 1506, datë 05.12.2017 i Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë (dhoma penale).
37
Ligji Nr.10193, dt.3.12.2009, ka përcaktuar si afat ligjor detyrues për veprimet e prokurorit, afatin 10 ditor
(neni 34).
19
Urdhri i thirrjes së prokurorit përmban:

a) të dhëna për kohën dhe vendin e paraqitjes;


b) të drejtën për të zgjedhur një mbrojtës,
c) arsyen e thirrjes me një përmbledhje të shkurtër të fakteve;
d) paralajmërimin për shoqërimin e detyrueshëm të personit, në rast mosparaqitjeje të
personit pa shkaqe të ligjshme.

Në nenin 492/2 të Kodit të Procedurës Penale dhe në nenin 34 të ligjit parashikohet se një
nga veprimet që duhen kryer me personin që kërkohet të ekstradohet, është edhe marrja e
pëlqimit eventual të tij për ekstradimin. 38 Një rast i tillë do të ishte atëherë kur personi që
kërkohet për ekstradim në shtetin e tij dhe është duke vuajtur një dënim në Shqipëri, do të
jepte pëlqimin që pjesën e pavuajtur të dënimit ta kryente në shtetin e tij. Po ashtu, detyrues
është pëlqimi i tij në rastin e zgjerimit të ekstradimit apo të riekstradimit, ndërsa ne te gjitha
rastet e tjera nuk është e nevojshme të merret ky pëlqim.

Në qoftë se dokumentacioni i paraqitur nga autoritetet e huaja nuk konsiderohet i


mjaftueshëm nga organi i Prokurorisë për të proceduar me kërkesën për ekstradim në
gjykatë, apo për të urdhëruar marrjen e masave të sigurimit, kërkohet plotësimi i mëtejshëm i
dokumentacionit me ato që ai i çmon të nevojshme.39 Neni 492/4 dhe 5 përcakton afate
kohore për organin e Prokurorisë për të paraqitur kërkesën në gjykatë, duke e kufizuar atë në
kohë në raport me afatet e tjera procedurale për shkak të veçantisë që kanë ceshtjet ku
përfshihen juridiksione të shteteve të ndryshme.

Kështu, prokurorit i lihet një afat tremujor që nga dita kur i janë referuar aktet nga Ministria
e Drejtësisë, për të paraqitur kërkesën për ekstradim përpara gjykatës në territorin e së cilës
ai vepron. Kerkesa, dhe në rastin e mundshëm, edhe sendet e sekuestruara më parë,
depozitohen në sekretarinë e gjykatës e cila merr masa për njoftimin e personit të kërkuar
apo mbrojtësit të tij dhe, kur ka ndonjë përfaqësues të shtetit që kërkon ekstradimin, njofton
këtë të fundit. Ndërkohë, ligji i posaçëm, në nenin 40/1 të tij ka përcaktaur afatin 7 ditë
brenda të cilit Prokurori i Përgjithshëm ka detyrimin të përcjellë pranë Ministrisë së
Drejtësisë vendimin e gjykatës lidhur me kërkesën për ekstradim.

Neni 43 i ligjit të posaçëm përcakton se pas njoftimit nga ana e Prokurorit të Përgjithshëm,
Ministri i Drejtësisë ia komunikon menjëherë shtetit kërkues dhe Ministrisë së Brendshme
urdhrin që disponon ekstradimin e një shtetasi të huaj. Më pas, Zyra e Interpolit, në
bashkëpunim me autoritetin homolog të shtetit kërkues, merr masat teknike për të realizuar
dorëzimin dhe njofton menjëherë Ministrinë e Drejtësisë për vendin dhe datën e dorëzimit të
të ekstraduarit. Dorëzimi i të ekstraduarit kryhet nga Zyra e Interpolit, e cila menjëherë
njofton Ministrinë e Drejtësisë dhe Prokurorin e Përgjithshëm.

38
Termi "pëlqim eventual" përdoret për faktin se, siç kemi përmendur më sipër, në raste të veçanta, pëlqimi i
personit të kërkuar për t'u ekstraduar është i domosdoshëm, përfshi këtu edhe rastin e ekstradimit të thjeshtuar.
39
Si rregull, veprimet kryhen nëpërmjet Ministrisë së Drejtësisë ashtu sikurse përcakton neni 492/3 i Kodit të
Procedurës Penale, megjithatë Konventa, e tashmë edhe ligji i posaçëm, njohin edhe komunikimin e
drejtpërdrejtë mes autoriteteve proceduese.
20
Ajo që vihet re është legjitimiteti që ligji i njeh vetëm Prokurorit të Përgjithshëm për të
paraqitur kërkesë për rishikim, duke mos ia njohur këtë të drejtë personit që do ekstradohet
dhe kufizimi i objektit të kërkimit në këtë rast vetëm në një nga shkaqet e parashikuara nga
neni 32 i ligjit të posaçëm, pa iu referuar shkaqeve të parashikuara nga neni 490 i Kodit të
Procedurës Penale. Të drejtën për të kërkuar rishikimin e vendimit të formës së prerë duhet
ta kenë të dy subjektet e procedimit penal: organi i akuzës (prokurori) dhe personi që do të
ekstradohet dhe mbrojtësi i tij, pa u vendosur në pozita të pabarabarta.

Në rastin kur për personin për të cilin kërkohet ekstradimi ka një kërkesë të Ministrisë së
Drejtësisë për të marrë masë shtrënguese ose për të bërë sekuestrime mbi sende që përbëjnë
provë materiale, prokurori procedon në gjykatë sipas rregullave të përgjithshme të vendosura
në Kodin e Procedurës Penale.40

Në mënyrë që gjykata shqiptare të caktojë një masë shtrënguese apo të lejojë sekuestron
duhet që urdhri ndërkombëtar i arrestit ose kërkesa e shtetit të huaj të përmbaje:

a) gjenealitetet e shtetasit ndaj të cilit kërkohet aplikimi i masave te sigurimit,


b) te dhenat mbi autoritetin gjyqësor të huaj që ka lëshuar urdhrin nderkombëtar të
arrestit ose një kopje të aktit, me të cilin është urdhëruar masa shtrënguese apo
sekuestrimi,
c) te dhenat mbi veprën penale, për të cilën kërkohet masa shtrënguese ose sekuestrimi
dhe,
d) deklarimin e shtetit kërkues se do të paraqitet një kërkesë për ekstradim.

5. NENE TE RËNDËSISHME

Në nenin 494/1 të Kodit të Procedurës Penale përcaktohet se: "Me kërkesën e shtetit të
huaj, të paraqitur nga Ministria Drejtësisë nëpërmjet prokurorit pranë gjykatës, gjykata mund
të vendosë përkohësisht një masë shtrënguese para se të vijë kërkesa.” Ndërsa në paragrafin
e parë të nenit 16 të konventës "Për Ekstradim", “Në rast urgjence autoriteti kompetent i
palës kërkuese mund të kërkojë arrestimin e përkohshëm të personit të kërkuar. Autoriteti
kompetenti i palës që kërkohet do të vendosë mbi këtë në me ligjin e tij".

Në nenin 494, paragrafi i dytë, përcaktohen edhe rastet kur mund të vendoset masa
shtrënguese e përkohshme, që janë:

a. Kur ndaj personit është ndërmarrë një masë për kufizimin e lirisë së tij personale në
shtetin e huaj ose ka një vendim dënimi me burgim. Keto vendime duhet t'i
bashkengjiten në çdo rast kërkesës për ekstradim të autoritetit të huaj.

40
Zbatimi i masave shtrënguese dhe sekuestrimeve (nenet 493-496 të Kodit të Procedurës Penale dhe neni 35 i
Ligjit Nr.10193)

21
b. Kur shteti i huaj ka paraqitur të dhëna të hollësishme për veprën penale dhe elemente
të mjaftueshme për identifikimin e personit. Pra, në këtë rast, ndaj personit nuk është
marrë ende ndonjë masë shtrënguese apo vendim dënimi në shtetin e huaj. Shteti
kërkues duhet të përcaktojë identitetin e personit të kërkuar dhe të argumentojë
nevojën e aplikimit të një mase të përkohshme.
c. Në rastin kur ka rrezik ikjeje. Ky është rast i veçantë urgjence që nuk pret të
realizohen formalitetet e tjera. P.sh., dikush, pasi ka kryer një vrasje në territorin e
shtetit kërkues, kalon menjëherë pas saj kufirin shqiptar, duke pasur si qëllim të
shkojë në një shtet tjetër apo t'i fshihet drejtësisë.

Një rregullim i tillë ka të bëjë me rastet kur personi që ka kryer një vepër penale në një shtet
të huaj të verifikohet nga të dhëna se ndodhet në Shqipëri dhe, për shkak të rrezikshmërisë tij
veprës, shteti mund të kërkojë arrestimin e përkohshëm të personit dhe, realizimin e tij,
brenda një afati caktuar të kërkojë edhe ekstradimin. Urgjencën në këtë rast e vlerëson shteti
të cilit i kërkohet të zbatojë një masë të përkohshme shtrëngimi. Por nëse ekzistojnë dyshime
janë autoritetet gjyqësore shqiptare që vlerësojnë sipas dispozitave të Kodit të Procedurës
Penale.

Nenet 497-498 të Kodit të Procedurës Penale. Shqyrtimi i kërkesës për ekstradim dhe
pezullimi.

Gjykata kompetente për shqyrtimin e kërkesës për ekstradim njofton palët të paktën dhjetë
ditë përpara për datën e caktuar të seancës gjyqësore. Kur vendos në favor të lejimit të
ekstradimit, për të bërë realisht të mundur ekstradimin e personit, gjykata urdhëron edhe
arrestimin e tij në burg si dhe sekuestrimin e sendeve që u përkasin veprës penale dhe
provave materiale. Siç trajtuam më sipër, ajo vepron në këtë mënyrë vetëm kur ka kërkesë
nga Ministria e Drejtësisë, të paraqitur nëpërmjet organit të Prokurorisë.

Kur gjykata vendos refuzimin e kërkesës për ekstradim për ekzistencën e një ose më shumë
prej shkaqeve të trajtuara, atëherë Ministria e Drejtësisë nuk lejon ekstradimin. Pra, në këtë
rast, Ministrisë i mbetet vetëm të përfundojë procedurat duke disponuar me moslejim të
ekstradimit.

Kur ekstradimi lejohet, Ministria e Drejtësisë duhet të percaktojë dhe një datë për dorëzimin
e personit autoriteteve të shtetit kërkues. Neni 499 i Kodit të Procedurës Penale parashikon
se personi duhet të dorëzohet brenda pesëmbëdhjetë ditëve nga data e caktuar për dorëzim
dhe, në rast të një kërkese të arsyetuar të shtetit të huaj, ajo mund të zgjatet edhe
pesëmbëdhjetë ditë të tjera, me kalimin e këtyre afateve personi edhe mund të mos
ekstradohet kur ekstradimi nuk është kryer për faj të shtetit që e ka kërkuar.

Në rastin kur personi i kërkuar për t'u ekstraduar në një shtet tjetër është në ndjekje penale
ose është duke vuajtur një dënim penal në Shqipëri, për një vepër tjetër që nuk ka lidhje me
ate për të cilën është kërkuar ekstradimi, procedura për shqyrtimin e kërkesës do të
zhvillohet e plotë. Neni 500 i Kodit të Procedurës Penale jep tre mënyra si duhet të veprojë
gjykata në rastin në fjalë:

22
1. Te shtyhet dorëzimi i personit, duke e pezulluar atë deri në perfundimin e gjykimit
apo të vuajtjes së dënimit shqiptar.
2. Të dorëzohet përkohësisht në shtetin e huaj për zhvillimin e procedurave gjyqësore
në atë vend, por jo për të vuajtur dënimin e mundshëm në ngarkim të tij dhe me
kushtin e shprehur, që personi do të kthehet në afatin e caktuar me aktin e lejimit të
ekstradimit.
3. Të lejohet ekstradimi kur shtetet bien dakord dhe personi jep pëlqimin, që dënimi i
dhënë ose i mbetur pa vuajtur në Shqipëri të kryhet në shtetin e huaj.

Nenet 501 - 503 të Kodit të Procedurës Penale dhe neni 45 i Ligjit Nr.10 193, datë
03.12.2009. Zgjerimi, riekstradimi, kalimi transit dhe shpenzimet e ekstradimit.
Ekstradimi jepet për një vepër të caktuar ose për disa të tilla, prandaj shteti i huaj nuk ka të
drejtë të procedojë e të dënojë personin e ekstraduar për një vepër tjetër penale të ndodhur
para dorëzimit të tij. Ai mund ta bëjë këtë vetëm në kushtet e parashikuara nga neni 501 i
Kodit të Procedurës Penale, që quhet zgjerim i ekstradimit.
Shteti i huaj duhet të procedojë me një kërkesë për zgjerimin e ekstradimit dhe për këtë duhet
të dërgojë gjithë dokumentacionin e nevojshëm që kërkohet me rastin e ekstradimit.
Bashkëngjitur kësaj kërkese, kur kërkohet, duhet deklarimi i personit, i bërë përpara një
gjyqtari të shtetit kërkues në të cilin rezulton se i ekstraduari ka dijeni për kërkesën për
zgjerim të ekstradimit.41 Gjykata shqiptare, duke zbatuar të njëjtën procedurë dhe kritere si
në rastin e lejimit të ekstradimit, vendos nëse duhet të pranojë ose jo zgjerimin e tij.

Në pikën 4 të nenit Kodi rregullon edhe rastin kur shteti të cilit i është dorëzuar personi
kërkon t'ia kalojë atë një shtëti të tretë. Në këtë rast veprohet me riekstradim dhe ndiqet e
njëjta rrugë si për zgjerimin ekstradimit.

Sipas nenit 45 të ligjit të posacëm kur shteti kërkues riparaqet kërkesë për riekstradimin e
personit, i cili pas ekstradimit të parë është shmangur procedimit penal ose ekzekutimit
dënimit penal shtetin kërkues dhe hyrë në territorin shqiptar, personi mund riekstradohet
bazën një kërkese përsëritur, zbatuar rregullat seksioni. këtë Ministri Drejtësisë, pasi edhe
mendimin e Prokurorit mund kërkues nevojshme riparaqitja dokumenteve që kërkesën për
ekstradim, me përjashtim të dokumentit që provon shmangien ekstraduarit nga procedimi
penal ose ekzekutimi dënimit penal.
Në nenin 502 të Kodit të Procedurës Penale është rregulluar mënyra kalimit nëpërmjet
territorit kalimin një ekstraduar nga një shtet shtetin tjetër huaj nëpër territorin vendit tonë.
Eshtë përsëri Ministria Drejtësisë organi jep lejen për kalimin transit, duhet marrë kërkesë
për kalim transit nga shteti i huaj. Do verifikohet kërkesa dhe nëse ekziston ndonjë nga rastet
parashikuara paragrafin dytë nenit 502, për refuzimin e saj.42 Këto raste janë:

1. Kur ekstradimi është dhënë për fakte që nuk parashikohen si vepra penale nga ligji
shqiptar.
2. Kur rastet parashikuara nga neni 491, paragrafi pare këtij Kodi.

41
Gjykimi i çështjes, për shkak se tashmë personi në fjalë i është dorëzuar më parë shtetit kërkues, do të bëhet
në mungesë të tij por, gjithsesi, në prani të mbrojtësit të zgjedhur prej tij ose të caktuar nga gjykata.
42
Në dallim nga Konventa "Për ekstradimin", në ligjin tonë është bërë përjashtim thuhet se nuk nevojë për
autorizim kur kalimi transit bëhet rrugë ajrore dhe nuk parashikohet ulje në territorin shqiptar.
23
3. Është fjala për shtetas shqiptar, për të cilin ekstradimi shtetin që kërkuar kalimin
transit nuk do jepej.

Në rastin kur do ketë zbritje tokën shqiptare, atëherë më parë duhet paraqitet kërkesë për
kalimin transit, për gjitha rastet tjera kalimit me tokë ose me det, kalimi duhet autorizohet
nga Ministria e Drejtësisë. Është shteti kërkues përgjegjës për plotësimin të gjitha
procedurave që kërkohen për transit dhe për vetë të ekstraduarin.

Në nenin 503 Kodit Procedurës është parashikuar që shpenzimet e ekstradimit, bëra territorin
shqiptar, mbulohen pala shqiptare nuk ka marrëveshje tjetër. Neni 24 i Konventës Evropiane
"Për ekstradimin", përcakton që këto shpenzime mbulohen nga shteti kërkues. Megjithatë
edhe këtu ka vend për përjashtim nga ky rregull, kur ka marrëveshje të mëparshme me
shtetin kërkues.

24
6. EKSTRADIMI NGA JASHTË SHTETIT

Në nenin 6 të Kodit Penal thuhet ndër të tjera se, për vepra penale të kryera nga shtetas
shqiptarë apo shtetas të huaj ose pa shtetasi brenda territorit të Republikës së Shqipërisë,
zbatohet ligji shqiptar.

Ligji Nr.10 193, datë 03.12.2009 ka përcaktuar veprimet që kryen organi i prokurorisë në
rastin kur personi që ndiqet penalisht nga autoritetet shqiptare, ose për të cilin është dhënë
një vendim dënimi i formës së prerë nga gjykatat shqiptare, nuk ndodhet në territorin e
Republikës së Shqipërisë. Sipas nenit 48 të këtij ligji prokurori i ekzekutimit, nëse ka të
dhëna se i dënuari nuk gjendet brenda territorit shqiptar, mund të nxjerrë urdhrin për
kërkimin ndërkombëtar të tij.

Urdhri i kërkimit ndërkombëtar përmban:

a) prokurorin që ka lëshuar urdhrin e kërkimit;


b) gjenealitetet e personit që kërkohet dhe çdo e dhënë tjetër, e vlefshme per
identifikimin e tij;
c) giykatën dhe të dhëna për vendimin gjyqësor që ka caktuar masen e sigurimit ose ka
dhënë vendimin penal të dënimit,
d) kohëzgjatjen e masës së sigurimit, kur ajo është caktuar me afat ose kohën e mbetur
të masës së dënimit;
e) emërtimin e veprës penale dhe një përshkrim të përmbledhur të faktit penal;
f) deklarimin se ky person kërkohet për qëllime të ekstradimit.

Ligji përcakton se procedura vazhdon nga prokurori në fjale, duke ia dërguar menjëherë
urdhrin e kërkimit ndërkombëtar Prokurorit të Përgjithshëm dhe ky i fundit ia përcjell Zyrës
se Interpolit për komunikimin ndërkombëtar të urdhrit. Ligji ngarkon Prokurorin e
Përgjithshëm dhe Ministri i Brendshëm, që me një me udhëzim të përbashkët, të përcaktojnë
procedurat e nxjerrjes së urdhrit të kërkimit ndërkombëtar, si dhe rregulla të detajuara per
afatet dhe mënyrat e shkëmbimit të informacionit për nxjerrjen dhe komunikimin e tij.

Më pas, është Ministria e Drejtësisë e cila autorizohet sipas ligjit t'i drejtojë një kërkesë për
ekstradim autoritetit kompetent të shtetit ku ndodhet personi i kërkuar. Kërkesës duhet t'i
bashkëngjitet i tërë dokumentacioni që duhet në rastin e një kërkese ekstradimi për jashtë
shtetit si dhe dokumentacioni shtesë që mund të kërkohet nga autoritetet e huaja.43

Kur ndodh që shteti pranon ekstradojë personin e kërkuar, por për këtë vendos kushte, është
Ministria Drejtësisë ajo pranon ose jo ato. Lidhur me garancitë e personit të ekstraduar,
përveç parashikimeve neni 51 ligjit të posaçëm përcakton se personi kërkuar ekstradohet, ai

43
Neni 50 i ligjit Nr.10193 parashikon se në raste urgjente, nëse ka nezik që personi, për të cilin kërkohet
ekstradimi, të largohet ose të fshihet, Ministri i Drejtësisë, edhe para paraqitjes së kërkesës për ekstradim, mund
të kërkojë që shteti kërkuar ndalojë përkohësisht personin.
25
gëzon të gjitha të drejtat e parashikuara ligj me parimin e specialitetit, me përjashtim të rastit
ekstraduari ka hequr dorë nga këto të drejta dhe kur shteti kërkuar përcaktuar një gjë të tillë
shprehimisht në kërkesë.

Kur i ekstraduari është ndaluar në shtetin e kërkuar për veprën penale për të cilën ai është
ekstraduar, koha që ai ka kaluar në ndalim llogaritet në masën e dënimit. Përllogaritja e
kohëzgjatjes së paraburgimit bëhet sipas rregullave të caktuara në titullin V të Kodit të
Procedurës Penale

26
7. TRAKTATI I RI I EKSTRADIMIT

Ambasadorja e Shteteve të Bashkuara në Shqipëri, Yuri Kim, dhe ministrja e drejtësisë së


Shqipërisë, Etilda Gjonaj, nënshkruan në Dhjetor të vitit 2020 një traktat të ri ekstradimi mes
dy vendeve. Propozimi nga pala amerikane synon krijimin e një kuadri të ri rregullues në
lidhje me aplikimin e ekstradimit ndaj shtetasve të shteteve nënshkruese të traktatit.

Objektiva të tjerë kryesorë të marrëveshjes në fjalë lidhen me krijimin e një kuadri të ri


rregullativ në lidhje me aplikimin e ekstradimit ndaj shtetasve të shteteve nënshkruese të
marrëveshjes, lehtësimin e funksionimit të procesit të ekstradimit midis palëve, garantimin e
një bashkëpunimi të efektshëm ndërmjet palëve, eliminimin e pengesave ligjore ndaj
ekstradimit të shtetasve të shtetit të kërkuar për ndjekje penale ose për kryerjen e një dënimi
në shtetin kërkues, duke marrë masat e nevojshme për ekstradimin e këtyre shtetasve.

Justifikimi i hartimit dhe i miratimit të kësaj marrëveshjeje gjendet te një sërë arsyesh që
lidhen kryesisht me nevojën e përqasjes me Konventën e Këshillit të Europës për
ekstradimin, parashtrimin e zgjidhjeve efektive për disa raste që kanë të bëjnë me vepra
penale që nuk gjejnë parashikim në traktatin ekzistues, traktatin fillestar ndërmjet Mbretërisë
Shqiptare dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës të vitit ‘33, si dhe për nevojën e
kategorizimit të disa veprave penale të aplikueshme mbi bazën e masës së dënimit dhe jo
llojet e tyre, si dhe përfshirjen e një numri të konsiderueshëm të figurave të reja të veprave
penale në legjislacionet penale ekzistuese.

Me këtë marrëveshje të re zgjerohet dhe përditësohet kategoria e veprave penale për të cilat
mund të kërkohet ekstradimi nga palët, duke nisur nga ato me karakter financiar, tatimor dhe
doganor, korrupsioni, krimet mjedisore dhe informatike, me përjashtim të veprave penale me
karakter politik. Ky projektligj përmban gjithsej 23 nene.

Neni 2 i traktatit të ekstradimit të vitit ’33 ka parashikuar vepra penale, për të cilat mund të
kryhet ekstradimi, duke listuar një sërë veprash, por nuk ka parashikuar masën e dënimit të
tyre. Traktati i ekstradimit paraqet risi dhe përmirëson dukshëm procesin e ekstradimit, duke
marrë në konsideratë që legjislacioni penal ka pësuar ndryshime ndër vite dhe Kodi Penal i
Republikës së Shqipërisë përmban një sërë veprash penale që nuk gjejnë pasqyrim në
përmbajtjen e traktatit ekzistues, por që mund të jenë objekt ekstradimi.

Traktati i ekstradimit i vitit ’33 përcakton mospranimin e ekstradimit për vepra penale që
kanë karakter politik dhe për vepra penale që kanë lidhje me to, ndërkohë traktati i miratuar
së fundi nga Këshilli i Ministrave parashikon refuzimin e ekstradimit jo vetëm për veprat
penale me karakter politik, por edhe për veprat penale ushtarake që nuk janë vepër penale
sipas të drejtës penale të zakonshme. Ratifikimi i traktatit të ekstradimit nëpërmjet qeverisë
së Republikës së Shqipërisë dhe qeverisë së Shteteve të Bashkuara të Amerikës ishte mjaft i
nevojshëm.

27
Po ashtu, qartësohet se cili shtet mund të autorizojë një transport nëpërmjet territorit të tij të
një personi që ekstradohet apo transferohet në mënyra të tjera në shtetin tjetër. Po ashtu,
përcaktohet edhe përfaqësimi, duke përcaktuar se cili shtet këshillon, ndihmon, paraqitet në
gjykatë në emër të shtetit kërkues dhe përfaqëson interesat e tij në çdo procedurë që rrjedh
nga një kërkesë për ekstradim.

Marrëveshja jonë e mëparshme e ekstradimit me Shtetet e Bashkuara të Amerikës daton që


para përfundimit të Luftës Antifashiste Nacionalçlirimtare. Një marrveshje e re duket qartë
se ishte në nevojë.

28
8. RASTE NDAJ SHQIPËRISË NË GJYKATËN EUROPIANE
TË TË DREJTAVE TË NJERIUT

Izet Haxhia kundër Shqipërisë (aplikimi nr. 34783/06)

Pas ngjarjes së vitit 1998 në Tiranë, ku mbeti i vrarë një deputet dhe roja e tij, I.H u largua
nga Shqipëria në drejtim të Turqisë. Ndaj tij u lëshua një urdhër-arresti, si pasojë e
dyshimeve për përfshirjen e tij në ngjarje. Gjykimi u zhvillua në mungesë. Ai u përfaqësua
dhe u mbrojt nga një avokat i caktuar nga familjarët e tij, sipas Kodit të Procedurës Penale.
Gjykata e shkallës së parë e dënoi aplikuesin me 25 vite burgim. Vendim që u la në fuqi si
nga gjykata e apelit, ashtu edhe nga Gjykata e Lartë. Në qershor të vitit 2006 aplikuesi u
arrestua në Turqi nga autoritetet turke, bazuar në urdhër-arrestin e lëshuar nga autoritetet
shqiptare, ku kërkohej ekstradimi i tij në Shqipëri.

Bazuar në Konventën “Për ekstradimin”, ndryshuar me nenin 3 të Protokollit të Dytë Shtesë,


“kur pala kontraktuese i kërkon një pale tjetër kontraktuese ekstradimin e personit për të
ekzekutuar dënimin apo urdhër-ndalimin sipas vendimit të marrë kundër tij në mungesë,
pala së cilës i kërkohet ekstradimi mund të refuzojë ekstradimin për këtë qëllim nëse, sipas
mendimit të saj, procedimet që çuan në këtë vendim nuk përmbushnin të drejtat minimale të
mbrojtjes së njohura për çdo person të akuzuar për një vepër penale. Megjithatë, ekstradimi
lejohet nëse pala kërkuese jep siguri të mjaftueshme për t’i garantuar personit të kërkuar
për t’u ekstraduar të drejtën për rigjykim, gjë që mbron të drejtën e mbrojtjes”. Bazuar mbi
këtë normë gjykatat turke nuk e pranuan ekstradimin e I.H për në Shqipëri.

Çështja kryesore që ngrihet për diskutim në këtë rast është pranimi i një kërkese për
ekstradim, kur gjykimi që ka dënuar të pandehurin është zhvilluar në mungesë. Cilat janë
garancitë procedurale që Republika e Shqipërisë do të duhet të ofrojë për këtë lloj gjykimi,
në përputhje me Protokollin e Dytë Shtesë të Konventës “Për ekstradimin”?

Ai pretendoi se gjykimet ndaj tij dhe dënimi i tij në mungesë ishin zhvilluar në shkelje të
nenit 6 të KEDNJ-së. GJEDNJ-ja vërejti se personi i kerkuar nuk kishte më mundësi për t’iu
drejtuar Gjykatës Kushtetuese, pasi afati dyvjeçar për këtë gjë, kishte përfunduar në
momentin kur I denuari ishte vënë në dijeni të dënimit të tij në mungesë. Së fundmi, në
momentin e paraqitjes së ankimit para GJEDNJ-së, përmbajtja shteruese e Kodit të
Procedurës Penale nuk lejonte paraqitjen e një ankimi me qëllim rishikimin e një vendimi të
dhënë në mungesë. GJEDNJ-ja ra dakord me aplikuesin duke i garantuar atij të drejtën për
rigjykim, si dhe duke dënuar Republikën e Shqipërisë për shkeljen e nenin 6 të Konventës.  

Garancia e parë procedurale përcaktohet nga neni 3 i Protokollit të Dytë Shtesë të Konventës
“Për ekstradimin”, ku parashikohet se, ekstradimi mund të refuzohet nga shteti i kërkuar,
nëse ky shtet vlerëson se, gjykimi i zhvilluar në mungesë nuk përmbush sigurimin e
minimumit të së drejtës për mbrojtje, që i njihet çdo personi të akuzuar penalisht.

29
Garancia e dytë procedurale rrjedh nga ndryshimet më të fundit në Kodin e Procedurës
Penale, lidhur me hetimin dhe gjykimin në mungesë. Me qëllim garantimin e procesit të
rregullt ligjor, neni 450 i ndryshuar i Kodit, parashikon se kur shteti i kërkuar ka pranuar
ekstradimin për në Shqipëri, me kushtin e rigjykimit të gjykimit të zhvilluar në mungesë,
gjykatat shqiptare janë të detyruara të zhvillojnë rigjykimin, në përputhje me kërkesat për
rishikimin e vendimeve gjyqësore të formës së prerë.

Kjo garanci është e mbështetur dhe me jurisprudencen e Gjykatës Kushtetuese shqiptare


lidhur me ekstradimin e cila përbëhet nga vendimi nr. 21, datë 29.4.2010; vendimi nr. 32,
datë 10.7.2013; vendimi nr. 4, datë 5.2.2014 dhe vendimi nr. 44, datë 19.6.2017. Sipas këtyre
vendimeve ka cenim të procesit të rregullt ligjor, si dhe shkelje të detyrimeve ndërkombëtare
të marra përsipër nga Shqipëria në kuadër të Konventës “Për ekstradimin” dhe të
protokolleve shtesë të saj, kur nuk lejohet rigjykimi i të pandehurit të gjykuar në mungesë (in
absentia);

30
REFERENCAT
[1] Informacione te marra nga: Autore Florian Boriçi, Iva Çorri, Olti Skrame, Arben Rakipi
(Tutor). Shkrim, i datës 27 mars 2018, I botuar fillimisht nga Rrjeti i Trajnimit Gjyqësor
Europian me temë: “Bashkëpunimi ndërkombëtar në çështjet penale”, pjesë e konkursit
mbarëeuropian të magjistratëve të rinj THEMIS 2018, zhvilluar në Barcelonë, Spanjë.
https://ejtn.eu/PageFiles/17290/WR%20TH-2018-01%20AL.pdf . Libri i “Procedures
Penale” me autore Halim Islami, Prof. as. Dr. Artan Hoxha, Dr. Ilir Panda. Botuar Tirane
2012. Faqja 709-712.
[2] Informacione te marra nga: Autore Florian Boriçi, Iva Çorri, Olti Skrame, Arben Rakipi
(Tutor). Shkrim, i datës 27 mars 2018, I botuar fillimisht nga Rrjeti i Trajnimit Gjyqësor
Europian me temë: “Bashkëpunimi ndërkombëtar në çështjet penale”, pjesë e konkursit
mbarëeuropian të magjistratëve të rinj THEMIS 2018, zhvilluar në Barcelonë, Spanjë.
https://ejtn.eu/PageFiles/17290/WR%20TH-2018-01%20AL.pdf . Libri i “Procedures
Penale” me autore Halim Islami, Prof. as. Dr. Artan Hoxha, Dr. Ilir Panda. Botuar Tirane
2012. Faqja 712-714.
[3] Informacione te marra nga: Autore Florian Boriçi, Iva Çorri, Olti Skrame, Arben Rakipi
(Tutor). Shkrim, i datës 27 mars 2018, I botuar fillimisht nga Rrjeti i Trajnimit Gjyqësor
Europian me temë: “Bashkëpunimi ndërkombëtar në çështjet penale”, pjesë e konkursit
mbarëeuropian të magjistratëve të rinj THEMIS 2018, zhvilluar në Barcelonë, Spanjë.
https://ejtn.eu/PageFiles/17290/WR%20TH-2018-01%20AL.pdf . Libri i “Procedures
Penale” me autore Halim Islami, Prof. as. Dr. Artan Hoxha, Dr. Ilir Panda. Botuar Tirane
2012. Faqja 721-723.
[4] Informacione te marra nga: Autore Florian Boriçi, Iva Çorri, Olti Skrame, Arben Rakipi
(Tutor). Shkrim, i datës 27 mars 2018, I botuar fillimisht nga Rrjeti i Trajnimit Gjyqësor
Europian me temë: “Bashkëpunimi ndërkombëtar në çështjet penale”, pjesë e konkursit
mbarëeuropian të magjistratëve të rinj THEMIS 2018, zhvilluar në Barcelonë, Spanjë.
https://ejtn.eu/PageFiles/17290/WR%20TH-2018-01%20AL.pdf . Libri i “Procedures
Penale” me autore Halim Islami, Prof. as. Dr. Artan Hoxha, Dr. Ilir Panda. Botuar Tirane
2012. Faqja 723-724.
[5] Informacione te marra nga: Autore Florian Boriçi, Iva Çorri, Olti Skrame, Arben Rakipi
(Tutor). Shkrim, i datës 27 mars 2018, I botuar fillimisht nga Rrjeti i Trajnimit Gjyqësor
Europian me temë: “Bashkëpunimi ndërkombëtar në çështjet penale”, pjesë e konkursit
mbarëeuropian të magjistratëve të rinj THEMIS 2018, zhvilluar në Barcelonë, Spanjë.
https://ejtn.eu/PageFiles/17290/WR%20TH-2018-01%20AL.pdf
[6] Libri i “Procedures Penale” me autore Halim Islami, Prof. as. Dr. Artan Hoxha, Dr. Ilir
Panda. Botuar Tirane 2012. Faqja 714-721.
[7] https://ejtn.eu/PageFiles/17290/WR%20TH-2018-01%20AL.pdf
BIBLIOGRAFIA

1. Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë


2. Kodi i Proçedurës Penale
3. Udhëzuësi mbi Kodin e Proçedurës Penale

31
4. “Proçedura Penale” Halim Islami, Prof.as.Dr. Artan Hoxha, Dr.Ilir Panda
5. Shkrim, i datës 27 mars 2018, I botuar fillimisht nga Rrjeti i Trajnimit Gjyqësor Europian
me temë: “Bashkëpunimi ndërkombëtar në çështjet penale”. Me autorë Florian Boriçi,
Iva Çorri, Olti Skrame, Arben Rakipi (Tutor).
6. Konventa Europiane për Ekstradimin dhe protokollet shtesë.
7. Ligji Nr. 10 193, datë 03.12.2009 "Për Marrëdhëniet Juridiksionale me Autoritetet e
Huaja në Çështjet Penale".
8. Udhëzuësi mbi Kodin e Proçedurës Penale.
9. Christopher L. Blakesley, The Practice of Extradition from Antiquity to Modern France
and the United States: A Brief History, 4 B.C. Int'l & Comp. L. Rev. 39 (1981).
10. O'Higgins, Historia e Ekstradimit në Praktikën Britanike.

32

You might also like