DERSİN TANITIMI. TANIŞMA. TEMEL İLKEKELER.

• DEVLET • Devlet, toprak bütünlüğüne sahip bir ve ya birden fazla toplumun meydana getirdiği
NEDİR.
siyasi birlikteliktir. Bu siyasi örgüt yani devlet, ihdas ettiği bir dizi daimi kurum aracılığı
vatandaşlar üzerinde otorite sahibidir. 1
• DEVLETİN
ROLÜ • Devleti oluşturan toplumun bireyleri genellikle ortak bir kültüre sahiptirler. Fakat ortak
kültür yegane unsur değildir.
• Bir devletin devlet olması için üç temel özelliğe sahip olması gerekir. Coğrafya
(toprak), yani sınırları belirlenmiş ve uluslararası arenada da bu husus kabul edilmiş
olmalı, bölgenin genişletilmesi değil, sınırlandırılmasıdır. Bu, devletin diğer devletlerden
açık ve kesin sınırlarla ayrılmış, tanımlanmış bir karasal alanda gelişmesi gerektiği
anlamına gelir..; Nüfus (halk): Bu, bir nüfus olmadan devlet olunamayacağı anlamına
gelir. Hukuk (Devlet iktidarı= Egemenlik Unsuru= Otorite) yani bu devletin bir hukuk
sisteminin önceden belirlenmiş olması gerekir. Bu üç hususa dördüncü bir özellik de
ekleyenler var. Ayırım yapmadan her vatandaşa eşit bir şekilde uygulanabilecek
kanunların var olması.
Batı literatüründe, Onaltıncı Yüzyıla kadar, ‘devlet’ kavramı
kullanılmıyordu. Klasik Yunanlılar, devlet kavramı yerine
‘polis’, Romalılar ‘civitas’ veya ‘republica’ kavramlarını
kullanmışlardır. Devlet kavramı ‘stato’, Onbeşinci Yüzyıldan
sonra kullanılmaya başlanmıştır. Devlet kavramını ilk olarak
Onaltıncı Yüzyılda Machiavelli kullanmıştır.

Şimdi kısaca modern devlet, üniter devlet görüşünün önemli

temsilcilerinden J.J. Rousseau’ya kısaca bakalım.
Jean-Jacques Rousseau’da devlet (1712-1778)
• Rousseau’ya göre erdem olmadan özgürlük, özgürlük olmadan devlet olamaz.
Rousseau; devletin iktidara değil, halka ait olduğunu savunmuş ve modern ulus-
devlet anlayışını benimsemiştir.
• Rousseau’nun genel irade kavramı, yurttaşların kendi tekil çıkarlarını değil,
toplumun ortak yararını temel almasını ve bireylerin toplum içinde
bütünleşmesini amaçlar. Rousseau’nun siyaset kuramı, temelde, herkesin eşit ve
özgür olduğu, kimsenin başkalarının tahakkümü altına girmediği bir toplumu
amaçlar. Sözlerinden:
• Gerçek demokrasi hiçbir zaman var olmamıştır ve olmayacaktır da.
• Politika ve ahlâkı farklı ele alanlar, her ikisini de asla anlayamazlar.
• Yalnızca güçlü bir devlet yurttaşlarına özgürlük sağlayabilir.
• Önemli Eseri: Toplum Sözleşmesi (Du Contrat social 1762)
Bir devletin belirlenmiş sınırları içinde yaşayan ve nüfusuna kayıtlı ve o ülkeye
bağlı kişilere "vatandaş" denir. Vatandaşlık bu birey ile devlet arasında bir
ilişkidir. Taraflar karşılıklı olarak belirlenmiş haklar ve ödevler ile birbirine
bağlıdır.
Devlet, egemenliğini idare organları aracılığıyla uygular. İdare organlarının
yapılandırılması devletten devlete değişiklik gösterir. Klasik yapılandırma üç erke
ayrılır: yasama, yürütme ve yargı. Bu üç temel erk devlet gücünün bir elde
toplanmaması için birbirlerini denetler. Buna siyasi bilimlerde erkler ayrılığı
denir.
Çizelge: 3
Erkler konusunu ileride işleyeceğiz. Şimdi federal devlet ve üniter devlet
kavramlarına bakalım.
Almanya federal bir devlet yapılanmasına sahiptir. Örneğin Türkiye bir üniter
devlettir. Konumuz gereği önceliğimiz Almanya’nın siyasal sistemi. Ama Türkiye
ile kıyaslamamız faydalı olacaktır.
Erkler Ayrılığının Doğuşu

•
Devletin beş temel özelliği vardır:

1. Devlet egemendir. Yani devlet, tüm vatandaşları üzerinde (gruplar, dernekler, birey…)
olduğundan kesin ve sınırsız yetki sahibidir. İktidardır. Bundan dolayı siyaset
bilimcilerden bazıları devleti, bir canavara «leviathan» (Thomas Hobbes, 1588-1679)
benzetirler.
2. Devlet kurumları. Bu kurumlar resmidir ve kolektif karar almak ve uygulamakla
yükümlüdürler. Bu organlar devlet tarafından finanse edilir.
3. Devlet bir meşrulaştırma uygulamasıdır. Alınan kararlar genellikle vatandaşlar tarafından
bağlayıcı kabul edilir. Burada devletin, toplumun çıkarlarını gözettiğine ve koruduğuna
dolaysıyla yapılanların bir «iyi» adına yapıldığına inanılmaktadır.
4. Devlet bir hükmetme aygıtıdır. Varsayılan kanunlara uyulmasına, kanunları ihlal
edenlerin cezalandırılmasına ilişkin cebri güce sahiptir. Yani meşru şiddet uygulama
tekeline sahiptir (Max Weber).
5. Devlet coğrafi/ teritoryal bir birlikteliktir. Tanımlanan sınırlar içinde kanuni yetkilerini
kullanır. Uluslararası düzeyde devlet, teorik olarak bağımsız hareket eder.