Aydınlanma Çağının Üç Düşünürü:

Locke (1632-1704)-Montesquieu (1689-1755)-Rousseau (1712-1778)

Aydınlanma Nedir?

1776 Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi
«Aşağıda gerçekler bizim için gayet açıktır: Tüm insanlar
eşit yaratılmışlardır; Yaradan’ları tarafından bağışlanmış,
belli bazı vazgeçilemez haklara sahiptirler; yaşam,
özgürlük ve mutluluğa erişme hakları da bunların
arasındadır. Bu hakları güvence altına almak amacıyla,
insanlar kendi aralarında yönetimler kurarlar; bu
yönetimler gerçek güçlerini, yönetilenlerin onamasından
alırlar; herhangi bir yönetim biçimi, bu hedeflere ulaşmada
köstekleyici olmaya başladığında, bu yönetimi değiştirmek
ya da düşünmek, yeni bir yönetim kurmak ve bu yeni
yönetimin yetkilerini ve dayandığı temelleri, güvenlik ve
mutluluklarını sağlayacağına en çok inandıkları bir biçimde
düzenlemek ve kurmak, halkın hakkıdır; aslında sağgörü,
uzun bir geçmişi olan yönetimlerin sudan ve geçici
nedenlerle değiştirilmemesini buyurur; bu yüzden
insanların durumlarını düzeltmek amacıyla alışılagelen
yönetim biçimlerini değiştirmek yerine, kötülüklere
katlanmayı yeğlediklerini deneyimler göstermiştir; ancak
sürekli aynı amaca yönelik, uzun bir yolsuzluklar ve
zorbalıklar silsilesi, ulusu, mutlak bir despotizme
sürüklemek niyetini açığa vurursa, o zaman böyle bir
yönetimi yıkmak ve gelecekteki güvenlikleri için yeni
koruyucular seçmek, o ulusun hakkı ve görevidir.»
1789 Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları
Bildirgesi
• Madde 2 Her bir politik birleşmenin amacı; doğal ve
dokunulamaz insan haklarını korumaktır. Bunlar; özgürlük hakkı,
mülkiyet hakkı, güvenlik hakkı ve baskıya karşı direnme
hakkıdır.
• Madde 4 Özgürlük başkalarına zarar vermeden istediğini
yapabilmektir: Her bir insanın doğal haklarını kullanması da
toplumun diğer üyelerinin de aynı hakları kullanmasını garanti
altına alacak sınırlar içindedir. Bu sınırlar da sadece yasalarla
belirlenebilir.
• Madde 6 Yasa genel iradenin ifadesidir. Bütün yurttaşlar bizzat
veya temsilcileri aracılığıyla yasaların oluşturulmasına katılma
hakkına sahiptir. Koruyan veya cezalandıran olarak yasa herkes
için aynı olmalıdır. Bütün yurttaşlar yasalar önünde eşit olduğu
için yeteneklerine uygun olarak ve özellikler ile yetenekleri
konusunda ayrım görmeden, her türlü rütbe, mevkii ve göreve de
eşit olarak getirilirler.
• Madde 16 Hakların güven altına alınmadığı ve güçler ayrılığının
belirlenmediği bir toplumun anayasası yoktur.
• Madde 17 Mülkiyet dokunulmaz ve kutsal bir hak olduğu için,
yasaların belirlediği kamusal gereklilik açıkça doğmadıkça ve
meşru bir tazminat ödenmedikçe kimse bu haktan yoksun
bırakılamaz.
 Fransız Devrimi
Bireycilik:
- Felsefi bakımdan (bireyi toplumdaki tek gerçek
varlık olarak görmesi)
- Siyasal bakımdan (devletin amacı bireyi ve onun
haklarını korumak)
- Ekonomik bakımdan (mülkiyet: dokunulmaz ve
kutsaldır)
Liberalizm:
1. Bireycilik (amaç:birey)
2. Özgürlük (negatif özgürlük)
3. Hukukun üstünlüğü ve sınırlı devlet
4. Kendiliğinden doğan düzen ve serbest piyasa
ekonomisi
 Modern Devlet ve Modern Hukuk

Georg Jellinek’in Üç Öge Kuramı: Bilişim Teknolojilerindeki gelişmeler

ışığında üç tartışma konusu:

Staatsvolk İnsan, yurttaş, ulus İnsan v./e Yapay Zeka

Staatsgebiet Toprak, ülke, haritacılık Ülkesel sınırlar v./e Siberalan
Staatsgewalt Egemenlik, siyasal güç, Siyasal İktidar v./e Teknoloji Devleri
güçler ayrılığı
Covid-19 Pandemisinde alınan önlemler devlet
kuramı açısından nasıl değerlendirilebilir?
 Devletin Üç Unsuru, Güncel Tartışmalar ve
Covid-19 Pandemisi
• Devletin İnsan Unsuru: Sınır
ötesi yakınlaşmalar ve
uzaklaşmalar
• Devletin ülkesi: Silikleşen
sınırlar ve yükselen duvarlar
• Siyasal iktidar: Güçlenen siyasal
otorite ve siyasal güç kazanan
şirketler
• Hızlı yayılım
• Küresel iletişim
• Kapatılan sınırlar ve sokağa
çıkma yasakları
• Fiziksel alandan siberalana
taşınan yaşam pratikleri
• Teknoloji devlerinin gücü
• Kapsamlı gözetim etkinlikleri