SLAJD 2

Czym tak właściwie są finanse publiczne?

Finanse publiczne obejmują zjawiska i procesy gromadzenia, oraz podziału środków
pieniężnych, będących w dyspozycji władz publicznych. Środki te pochodzą głównie z danin
publicznych, majątku publicznego, oraz z przychodów zwrotnych tj. kredytów, pożyczek
i emisji papierów wartościowych. Ze środków publicznych realizowane są cele i zadania
publiczne. Według ustawy o finansach publicznych, gospodarka środkami publicznymi jest
jawna. Oznacza to, że osoby zainteresowane mogą zapoznać się z m.in. sprawozdaniami
z wykonania budżetu państwa jak i budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

SLAJD 3
Czym jest budżet powiatu?
Budżet powiatu jest planem finansowym obejmującym dochody i wydatki powiatu. Stanowi
on podstawę polityki finansowej powiatu. Jest uchwalany w formie uchwały przez Radę
Powiatu na rok kalendarzowy zwany „rokiem budżetowym”. Opracowanie i przedstawienie
do uchwalenia projektu budżetu powiatu, a także inicjatywa w sprawie zmian tego budżetu,
należą do wyłącznej kompetencji Zarządu Powiatu. Zarząd Powiatu przygotowuje
i przedstawia Radzie Powiatu, nie później niż do dnia 15 listopada roku poprzedzającego rok
budżetowy, projekt budżetu uwzględniając zasady prawa budżetowego oraz ustalenia Rady
Powiatu. Bez zgody Zarządu Powiatu, Rada Powiatu nie może wprowadzić w projekcie
budżetu powiatu zmian powodujących zwiększenie wydatków nieznajdujących pokrycia
w planowanych dochodach lub zwiększenia planowanych dochodów bez jednoczesnego
ustanowienia źródeł tych dochodów.

SLAJD 4
Podsumowując:
Budżet powiatu a właściwie uchwała budżetowa obejmuje plan dochodów i wydatków, plan
przychodów i rozchodów oraz wynik budżetu (nadwyżka lub deficyt).

SLAJD 5
Deficyt budżetowy powstaje, gdy dochody są wyższe niż wydatki.
Nadwyżka budżetowa jest, gdy wydatki są większe niż dochody.

SLAJD 6
Głównymi dochodami powiatów są: subwencje, podatek dochodowy od osób fizycznych
i osób prawnych oraz dotacje na zadania z zakresu administracji rządowej. W przypadku
miast na prawach powiatów istotnym źródłem dochodu jest także podatek od nieruchomości.
O źródłach dochodów powiatu mówi art. 5 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach
jednostek samorządu terytorialnego. Punkt 2 i 3 tego artykułu, mówi nam o wysokości
udziału we wpływach z PIT-u i CIT-u.

Pkt 2. Wysokość udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, od

podatników tego podatku zamieszkałych na obszarze powiatu wynosi 10,25%.

Pkt 3. Wysokość udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych, od

podatników tego podatku, posiadających siedzibę na obszarze powiatu, wynosi 1,40%.
 SLAJD 7
Wydatki powiatu przeznaczane są przede wszystkim na: oświatę i wychowanie, transport,
pomoc społeczną oraz administrację publiczną. Mówi o tym Art. 216 ustawy o finansach
publicznych. Wydatki budżetu powiatu są przeznaczone na realizację zadań określonych
w odrębnych przepisach, a w szczególności na:
1) zadania własne jednostki;
2) zadania z zakresu administracji rządowej i inne zadania zlecone ustawami;
3) zadania przejęte przez jednostkę do realizacji w drodze umowy lub porozumienia;
4) zadania realizowane wspólnie z innymi jednostkami samorządu terytorialnego;
5) pomoc rzeczową lub finansową dla innych jednostek samorządu terytorialnego, określoną
odrębną uchwałą przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego;
6) programy finansowane z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3.

SLAJD 8
W budżecie powiatu tworzy się rezerwę ogólną, w wysokości nie niższej niż 0,1% i nie
wyższej niż 1% wydatków budżetu. Mogą być również tworzone rezerwy celowe , których
suma nie może przekroczyć 5% wydatków budżetu jednostki. Rezerwę ogólną przeznacza
się na dowolny wydatek jednostki samorządu terytorialnego związany z realizacją jej zadań,
którego nie można było przewidzieć w dniu uchwalania budżetu. Rezerwy celowe tworzone
są:
1) na wydatki, których szczegółowy podział na pozycje klasyfikacji budżetowej nie może być
dokonany w okresie opracowywania budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
2) na wydatki związane z realizacją programów finansowanych z udziałem środków,
o których mowa w ustawie o finansach publicznych;
3) gdy odrębne ustawy tak stanowią.
Podziału tych rezerw dokonuje Zarząd powiatu.

SLAJD 9
Powiatowi, tak jak innym jednostkom samorządu terytorialnego może zostać udzielona
pożyczka z budżetu państwa w związku z realizowanymi postępowaniami naprawczymi.
Pożyczki te są przewidziane w art. 224 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach
publicznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 1870, z późn. zm.).
Zgodnie z ust. 1 tego przepisu jednostce samorządu terytorialnego może być udzielona
pożyczka z budżetu państwa, jeżeli:
1) realizuje ona postępowanie naprawcze lub przystępuje do jego realizacji
oraz
2) z analizy programu postępowania naprawczego wynika, że jest wysoce prawdopodobne,
że:
a) nastąpi poprawa sytuacji finansowej tej jednostki,
b) nastąpi poprawa skuteczności wykonywania jej ustawowych zadań,
c) na koniec roku, w którym spłacona ma zostać pożyczka, zachowane zostaną zasady
określone w art. 242-244 (tj. równowaga pomiędzy wydatkami bieżącymi a dochodami
bieżącymi jst oraz dopuszczalny wskaźnik zadłużenia),
d) jednostka spłaci pożyczkę wraz z odsetkami.
Oprocentowanie pożyczki wynosi ½ stopy redyskonta weksli w NBP, nie mniej jednak
niż 1,5% w skali roku. W przypadku niedokonania spłaty pożyczki w terminie
określonym w umowie pożyczki, Minister Finansów może potrącić niespłaconą kwotę
pożyczki wraz z odsetkami z należnej subwencji ogólnej ustalonej dla powiatu.
 SLAJD 10
Rada Powiatu określa tryb prac nad projektem uchwały budżetowej, ustalając
w szczególności:
1. obowiązki jednostek organizacyjnych powiatu oraz powiatowych służb, inspekcji
i straży, w toku prac nad projektem budżetu powiatu,
2. wymaganą przez Radę Powiatu szczegółowość projektu, z zastrzeżeniem, że
szczegółowość ta nie może być mniejsza niż określona w odrębnych przepisach,
3. wymagane materiały informacyjne, które Zarząd Powiatu powinien przedstawić Radzie
Powiatu wraz z projektem uchwały budżetowej,
4. terminy obowiązujące w toku prac nad projektem budżetu powiatu.

SLAJD 11
Uchwałę budżetową rada powiatu podejmuje przed rozpoczęciem roku budżetowego,
a w szczególnie uzasadnionych przypadkach – nie później niż do 31 stycznia roku
budżetowego. Uchwała budżetowa powiatu powinna być uchwalona przed rozpoczęciem
roku budżetowego. W przypadku nieuchwalenia budżetu w tym terminie, do czasu
uchwalenia budżetu przez Radę Powiatu, nie później jednak niż do dnia 31 stycznia roku
budżetowego, podstawą gospodarki budżetowej jest projekt budżetu przedłożony Radzie
Powiatu. W przypadku nieuchwalenia budżetu do dnia 31 stycznia roku budżetowego,
Regionalna Izba Obrachunkowa ustala budżet powiatu najpóźniej do dnia 28 lutego roku
budżetowego. Do dnia ustalenia budżetu przez Regionalną Izbę Obrachunkową podstawą
gospodarki budżetowej jest projekt budżetu przygotowany przez Zarząd Powiatu.
W przypadku, gdy dochody i wydatki państwa określa ustawa o prowizorium budżetowym,
Rada Powiatu może uchwalić prowizorium budżetowe powiatu na okres objęty prowizorium
budżetowym państwa.

SLAJD 12
Za prawidłowe wykonanie budżetu powiatu odpowiada Zarząd Powiatu. Zarządowi
Powiatu przysługuje wyłączne prawo:

1. zaciągania zobowiązań mających pokrycie w ustalonych w uchwale budżetowej

kwotach wydatków, w ramach upoważnień udzielonych przez Radę Powiatu,
2. emitowania papierów wartościowych, w ramach upoważnień udzielonych przez Radę
Powiatu,
3. dokonywania wydatków budżetowych,
4. zgłaszania propozycji zmian w budżecie powiatu,
5. dysponowania rezerwą budżetu powiatu,
6. blokowania środków budżetowych, w przypadkach określonych ustawą.

SLAJD 13

Regionalne izby obrachunkowe są państwowymi organami nadzoru i kontroli gospodarki

finansowej. Izby sprawują nadzór nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego
(w tym powiatów) w zakresie spraw finansowych oraz dokonują kontroli gospodarki
finansowej i zamówień publicznych.
 SLAJD 14
Izba, prowadząc postępowanie nadzorcze w sprawie uznania uchwały budżetowej za
nieważną w całości lub w części, wskazuje nieprawidłowości oraz sposób i termin ich
usunięcia.
Jeżeli organ właściwy w wyznaczonym terminie nie usunie nieprawidłowości kolegium izby
orzeka o nieważności uchwał w całości lub w części.
W przypadku stwierdzenia nieważności uchwały budżetowej w całości lub w części budżet
lub jego część dotknięte nieważnością ustala kolegium izby.

SLAJD 15
W zakresie działalności nadzorczej właściwość rzeczowa regionalnych izb obrachunkowych
obejmuje uchwały i zarządzenia podejmowane przez organy powiatu w sprawach:
1) procedury uchwalania budżetu i jego zmian;
2) budżetu i jego zmian;
3) zaciągania zobowiązań wpływających na wysokość długu publicznego powiatu oraz
udzielania pożyczek;
4) zasad i zakresu przyznawania dotacji z budżetu powiatu;
5) podatków i opłat lokalnych, do których mają zastosowanie przepisy ustawy - Ordynacja
podatkowa;
6) absolutorium;
7) wieloletniej prognozy finansowej i jej zmian.
W przypadku niepodjęcia uchwały budżetowej przez organ stanowiący jednostki do dnia 31
stycznia roku budżetowego izba ustala budżet tej jednostki w terminie do końca lutego roku
budżetowego w zakresie zadań własnych oraz zadań zleconych.
W przypadku nieistotnego naruszenia prawa w uchwale lub zarządzeniu izba nie stwierdza
nieważności uchwały lub zarządzenia, lecz ogranicza się do wskazania, że wydano je z
naruszeniem prawa.

POWIAT PILSKI

SLAJD 16
Podstawowe informacje o powiecie pilskim.
Utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Siedzibą jego władz jest miasto
Piła. W skład powiatu wchodzą:
 gminy miejskie: Piła
 gminy miejsko-wiejskie: Kaczory, Łobżenica, Ujście, Wyrzysk, Wysoka
 gminy wiejskie: Białośliwie, Miasteczko Krajeńskie, Szydłowo
 miasta: Kaczory, Łobżenica, Piła, Ujście, Wyrzysk, Wysoka
Powiat pilski ma 134 513 mieszkańców, z czego 51,2% stanowią kobiety, a 48,8%
mężczyźni.

SLAJD 17
Dochody powiatu pilskiego w ostatnich latach kształtowały się następująco:
2022-> 221,5 mln zł
2021-> 226,0 mln zł
2020-> 197,6 mln zł
2019 ->175,9 mln zł
Możemy zauważyć, że w 2022 roku w porównaniu z 2021 roku budżet zmniejszył się o 4,5
mln zł natomiast w porównaniu z 2019 r. zwiększył aż o 45,6 mln zł.
 SLAJD 18
Wydatki powiatu pilskiego w ostatnich latach kształtowały się następująco:
2022 -> 253 mln zł
2021 -> 243,9 mln zł
2020 -> 208,8 mln zł
2019 -> 177, 4 mln zł
Widzimy tutaj wzrost wydatków powiatu z roku na rok. W 2022 roku wydatki wzrosły
o ponad 9 mln w porównaniu z rokiem poprzednim, a w porównaniu z rokiem 2019 aż o 75,6
mln zł.

SLAJD 19
Skąd pochodzą pieniądze powiatu pilskiego? Najbardziej interesująca nas część wykresu to
„Dochody od osób prawnych, od osób fizycznych i od innych jednostek nieposiadających osobowości
prawnej. Z wykresu wynika, że dochody z PIT-u i CIT-u stanowią ponad 17% dochodów
powiatu. Interesują nas dlatego, że to po prostu nasze pieniądze. Pozostałe pozycje, to
różnego rodzaju dotacje i subwencje.

SLAJD 20
Na co powiat wydaje swoje fundusze? Aż 39,1% (prawie 99 mln zł) przeznaczane jest na
oświatę i wychowanie, pomoc społeczna stanowi 11% wydatków (prawie 28 mln zł),
edukacyjna opieka wychowawcza (8%) to trochę ponad 20 mln zł a transport i łączność
(7,3%) to ponad 18 mln zł.

SLAJD 21
Tutaj mamy tabelkę, która pokazuje nam w jakim stopniu wykonaliśmy plan budżetowy
w powiecie pilskim na 2022 r na koniec III kwartału, czyli na koniec września tego roku.
Możemy zauważyć, że dochody, które uzyskaliśmy do września stanowią ponad 72%
planowanych dochodów na cały rok. Wydatki, które już zrealizowaliśmy stanowią prawie
61,5% wydatków całorocznych. Na koniec III kwartału mieliśmy nadwyżkę prawie 5,9 mln
zł. Plan natomiast zakłada, że rok zakończymy z deficytem ponad 31 mln zł.