Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ......

/ 26
Imię i nazwisko ....................................................

1 Przyporządkuj pojęciom A–B właściwe definicje wybrane spośród podanych (1–3). ( ... / 1 p.)

A. Erozja. 1. Przenoszenie zwietrzeliny, czyli materiału skalnego.

B. Akumulacja. 2. Osadzanie materiału skalnego.
3. Niszczenie materiału skalnego.
2 Rozpoznaj rodzaje wietrzenia na podstawie opisów, a następnie podaj ich nazwy. ( ... / 2 p.)

A. Woda w szczelinach skał zamarza i zwiększa swoją objętość. W ten sposób powiększa
szczeliny, aż w końcu rozsadza duże bloki skalne.
Jest to wietrzenie _______________.
B. Woda zawierająca dwutlenek węgla rozpuszcza skały, na przykład dolomity.
Jest to wietrzenie _______________.

3 Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedzi A lub B i 1 lub 2. ( ... / 1 p.)

Proces łuszczenia zewnętrznej warstwy skał zachodzi w klimacie

gorącym dużych zmian temperatury powietrza w ciągu doby

A. 1. i działania Słońca.
i suchym w
warunkach
chłodnym dobowych zmian temperatury około 0°C oraz
B. 2.
i wilgotnym zamarzania i odmarzania wody.
4 Zaznacz nazwy form krasowych, które są widoczne na powierzchni ziemi. ( ... / 1 p.)

żłobki krasowe, ostańce krasowe, ponory, stalaktyty, kominy krasowe, korytarze krasowe

5 Podaj nazwy opisanych biegów rzeki. ( ... / 2 p.)

A. Kajakarze potrzebują sporych umiejętności, by płynąć w tym odcinku. W korycie

rzeki leżą duże kamienie, a woda płynie szybko, ponieważ ma duży spadek.
Mogą też występować wodospady.
B. W tym odcinku pływanie kajakiem jest łatwe. Woda płynie wolno, co ułatwia
sterowanie. W tym biegu rzeka zostawia najdrobniejszy materiał skalny.

6 Określ, w którym biegu rzeki występują podane zjawiska. ( ... / 1 p.)

A. Przewaga erozji – ____________

B. Erozja i akumulacja równocześnie – ____________
C. Przewaga akumulacji – ____________

7 Oceń, czy podane informacje są zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli zdanie jest ( ... / 2 p.)
prawdziwe, lub literę F – jeśli jest fałszywe.

A. Starorzecze jest jeziorem powstałym w miejscu, w którym rzeka wcześniej tworzyła

meandry. P / F
B. Każda rzeka kończy się ujściem do morza. P / F
C. Wisła, Nil i Dunaj tworzą rozległe, wachlarzowate ujścia z nanoszonego materiału
skalnego. P / F

8 Zaznacz formy rzeźby polodowcowej, które powstały przed czołem lądolodu. ( ... / 2 p.)

sandr, oz, morena czołowa, morena denna, pradolina

Grupa A | strona 1 z 2
9 Oceń, czy podane informacje są zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli zdanie jest ( ... / 4 p.)
prawdziwe, lub literę F – jeśli jest fałszywe.

A. Rynny podlodowcowe powstały w wyniku niszczącej działalności wód lodowcowych.

P/F
B. Sandry to lekko faliste tereny, które powstały na dnie lądolodu. P / F
C. Dowodem na zlodowacenie obszaru Polski w przeszłości są wzgórza morenowe, na
przykład w Suwalskim Parku Krajobrazowym. P / F
D. Obecnie lądolody znajdują się na Antarktydzie i na Grenlandii. P / F

10 Skreśl zbędne wyrażenia tak, aby zdania zawierały prawdziwe informacje. ( ... / 2 p.)

A. Wysokie wybrzeża ulegają budującej / niszczącej działalności morza.

B. Wały, które oddzielają jeziora lub zatoki od morza, nazywamy klifami / mierzejami.
C. Plaża / Nisza abrazyjna to położony między wodą a lądem piaszczysty pas, którego
szerokość może się zmieniać.

11 Przyporządkuj typom wybrzeża (A–C) właściwe miejsca występowania wybrane ( ... / 3 p.)
spośród podanych (1–4).
A. Wybrzeże fiordowe. 1. Rosja – obwód kaliningradzki, Litwa.
B. Wybrzeże dalmatyńskie. 2. Brazylia, Indonezja.
C. Wybrzeże namorzynowe. 3. Norwegia, Nowa Zelandia.
4. Chorwacja.

12 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)

Grzyby skalne powstają w wyniku

A. akumulacji.
B. korazji.
C. abrazji.
D. deflacji.

13 Zaznacz poprawną definicję deflacji. ( ... / 1 p.)

A. Wywiewanie materiału skalnego, a następnie tworzenie się rozległych zagłębień,

czyli niecek.
B. Niszczenie skał, głównie w ich dolnej części, przez uderzające z dużą siłą okruchy
skalne.

14 Podaj nazwy rodzajów pustyń, które opisano poniżej. ( ... / 2 p.)

A. Jej powierzchnię stanowi stwardniały, popękany ił – ____________

B. Tworzą ją nagie, popękane skały – ___________

15 Oceń, czy podane informacje są zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli zdanie jest ( ... / 1 p.)
prawdziwe, lub literę F – jeśli jest fałszywe.

A. Na pustyniach piaszczystych występują wyraźnie ukształtowane wydmy. P / F

B. Wydmy paraboliczne tworzą się w miejscach wilgotniejszych, miejscami porośniętych
kępami roślin. P / F
C. Aby powstała wydma gwiaździsta, wiatr musi wiać przeważnie z jednego kierunku.
P/F

Grupa A | strona 2 z 2