Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ......

/ 25
Imię i nazwisko ...................................

1 Przyporządkuj pojęciom A–B właściwe definicje wybrane spośród podanych (1–3). (.../1 pkt)

A. Erozja. 1. Przenoszenie zwietrzeliny, czyli materiału skalnego.

B. Akumulacja. 2. Osadzanie materiału skalnego.
3. Niszczenie materiału skalnego.
2 Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedzi A lub B i 1 lub 2. (.../1 pkt)

Proces łuszczenia zewnętrznej warstwy skał zachodzi w klimacie

gorącym dużych zmian temperatury powietrza w ciągu doby

A. 1. i działania Słońca.
i suchym w
warunkach
chłodnym dobowych zmian temperatury około 0°C oraz
B. 2.
i wilgotnym zamarzania i odmarzania wody.
3 Zaznacz nazwy form krasowych, które są widoczne na powierzchni ziemi. (.../1 pkt)

żłobki krasowe, ostańce krasowe, ponory, stalaktyty, kominy krasowe, korytarze krasowe

4 Dokończ definicje i wpisz właściwe pojęcia wybrane spośród podanych. (.../2 pkt)

źródło, ujście, erozja wgłębna, erozja boczna, akumulacja, transport

A. Przenoszenie przez rzekę w całym jej biegu materiału skalnego to ____________.

B. Niszczenie brzegów przez wody rzeki to ____________.
C. Budowanie przez rzekę różnych form, na przykład piaszczystych wysp, to
____________.
D. Początek rzeki to ____________.

5 Uszereguj procesy (A–E) zachodzące w środkowym biegu rzeki. (.../2 pkt)

A. Zmniejszenie spadku rzeki i prędkości, z jaką płynie woda.

B. Powstawanie meandrów i ich powiększanie.
C. Przerwanie rozwiniętych meandrów i wyprostowanie biegu rzeki.
D. Przenoszenie się nurtu rzeki z jednego brzegu na drugi, podmywanie jednego brzegu i
osadzanie piasku na drugim.
E. Odcięcie zakrętów od nurtu i powstanie starorzeczy.

A – __ – __ – __ – E

6 Zaznacz nazwy rzek, które mają ujścia lejkowate. (.../1 pkt)

Garonna, Huang He, Missisipi, Parana, Tamiza, Wołga

7 Oceń, czy podane informacje są zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli zdanie jest (.../4 pkt)
prawdziwe, lub literę F – jeśli jest fałszywe.

A. Rynny podlodowcowe powstały w wyniku niszczącej działalności wód lodowcowych.

P/F
B. Sandry to lekko faliste tereny, które powstały na dnie lądolodu. P / F
C. Dowodem na zlodowacenie obszaru Polski w przeszłości są wzgórza morenowe, na
przykład w Suwalskim Parku Krajobrazowym. P / F
D. Obecnie lądolody znajdują się na Antarktydzie i na Grenlandii. P / F

Grupa A | strona 1 z 2
8 Skreśl zbędne wyrażenia tak, aby zdania zawierały prawdziwe informacje. (.../2 pkt)

A. Wysokie wybrzeża ulegają budującej / niszczącej działalności morza.

B. Wały, które oddzielają jeziora lub zatoki od morza, nazywamy klifami / mierzejami.
C. Plaża / Nisza abrazyjna to położony między wodą a lądem piaszczysty pas, którego
szerokość może się zmieniać.

9 Przyporządkuj typom wybrzeża (A–C) właściwe miejsca występowania wybrane (.../3 pkt)
spośród podanych (1–4).
A. Wybrzeże fiordowe. 1. Rosja – obwód kaliningradzki, Litwa.
B. Wybrzeże dalmatyńskie. 2. Brazylia, Indonezja.
C. Wybrzeże namorzynowe. 3. Norwegia, Nowa Zelandia.
4. Chorwacja.

10 Rozpoznaj pustynie na podstawie opisów i zapisz ich nazwy wybrane spośród (.../2 pkt)
podanych.

Sahara, Namib, Białe Piaski, Czarna Pustynia, Pustynia Pstra

A. Ta pustynia ciągnie się wzdłuż wybrzeża Atlantyku, w południowo-zachodniej Afryce.

Jej pomarańczowo-czerwone wydmy o wysokościach przekraczających 300 metrów
wysokości, jak na przykład Dune 7, są jedną z najciekawszych atrakcji turystycznych
Namibii.
B. Ta pustynia znajduje się w Stanach Zjednoczonych, w Nowym Meksyku. Zawdzięcza
ona swój wygląd białemu gipsowi, a jej lśniące wydmy są widoczne z daleka.

11 Podaj nazwy rodzajów pustyń, które opisano poniżej. (.../2 pkt)

A. Jej powierzchnię stanowi stwardniały, popękany ił – ____________

B. Tworzą ją nagie, popękane skały – ___________

12 Uszereguj etapy powstawania formy terenu. (.../2 pkt)

A. Ustąpienie lodowca górskiego i odsłonięcie doliny U-kształtnej.

B. Poszerzenie doliny V-kształtnej przez lodowiec górski.
C. Ocieplenie klimatu i topnienie lodowców górskich.
D. Ochłodzenie klimatu i pojawienie się lodowców górskich.
E. Żłobienie V-kształtnej doliny rzecznej w górach.

13 Uporządkuj formy rzeźby polodowcowej w kolejności od czoła topniejącego (.../1 pkt)

lądolodu.

A. Wzgórze moreny czołowej. B. Pradolina. C. Sandr.

14 Oceń, czy podane informacje są zgodne z prawdą. Zaznacz literę P, jeśli zdanie jest (.../1 pkt)
prawdziwe, lub literę F – jeśli jest fałszywe.

A. Na pustyniach piaszczystych występują wyraźnie ukształtowane wydmy. P / F

B. Wydmy paraboliczne tworzą się w miejscach wilgotniejszych, miejscami porośniętych
kępami roślin. P / F
C. Aby powstała wydma gwiaździsta, wiatr musi wiać przeważnie z jednego kierunku.
P/F

Grupa A | strona 2 z 2