REGULACIJA PH PUTEM BUBREGA

Bubrezi kontrolišu acidobaznu ravnotežu u krvi reapsorpcijom odfiltriranih HCO 3- jona ,

aktivnom sekrecijom vodikovih jona , i stvaranjem novih HCO3- jona. Na ovaj način se
vrši eliminacija viška H+ ili HCO3- jona urinom. U fiziološkim uslovime eliminiše se više H +
jona i to uglavnom u obliku H2PO4- i NH4+ jer se svi odfiltrirani HCO3- resorbuju.
Količina izlučenih H + i HCO3- jona u urinu ovisi od količine HCO 3- jona koji se
reapsorbuju nakon filtracije i količine H+ jona koji se secreniraju u bubrežnim tubulima. Od
toga će zavisiti i pH mokraće. Ako se izlučuje više H + jona mokraća će biti kisela, a ako se
luči više HCO3- jona biće alkalna.
U proksimalnom kanaliću, debelom uzlaznom kraku Henleove petlje i distalnom kanaliću H+
joni se secerniraju sekundarnim aktivnim transportom u zamjenu za jone Na +. Natrij na
luminalnoj strani u stanicu ulazi zahvaljujući koncentracionom gradijentu koji se stvara kao
posljedica aktivnosti Na+ – K+ pumpe na bazolateralnoj strani tubulocita. Za svaki
secernirani H+ jon mora se reapsorbovati jedan HCO 3- jon. To u biti nije HCO3- jon koji je
u tubularnu tečnost dospio glomerularnom filtracijom. Nakon filtracije ti HCO 3- joni se u
tubularnoj tečenosti koriste za vezivanje sa H+ jonom secerniranim iz tubulocita. Na taj način
nastaje H2CO3 koja se razlaže na CO2 i vodu. U tubulocitima iz CO 2 koji lako difunduje u i iz
stanice i vode nastaje H2CO3 koja disocira na H+ koji se secernira u tubule, a HCO 3- se
resorbuje u krv. Na taj način se eliminiše višak H + jona, a HCO3- se vraća u krv. U distalnim
kanalićima i sabirnim cijevima vrši se primarni aktivni transport H + jona kroz luminalnu
membranu tubulocita
Na taj način se kiselost mokraće može smanjiti ispod pH 5. Za svaki secernirani jon hidrogena
resorbuje se jedan HCO3+ , koji nastaje iz vode i CO 2 na isti način kao i u proksimalnom
kanaliću.
Ako nema dovoljno otfiltriranih HCO3- jona, odnosno ako postoji višak H+ jona moraju se
sintetizirati novi HCO3- joni. Velike količine H+ jona se izlučuje spajanjem sa puferima
tubularne tekućine. Osim hidrogenkarbonatnog pufera u tubularnoj tečnosti su prisutni i
fosfatni (HPO4- - i H2PO4-) i amonijačni pufer. Za njihovo djelovanje potrebno je stvoriti nove
HCO3- jone. Kada se secernirani hidrogen jon u tubularnoj tečnosti spaja sa ovim puferima u
krv se resorbuje HCO3- jon koji se stvara u tubulocitima iz CO 2 i vode. Pod djelovanjem
karboanhidraze u stanici se iz vode i CO 2 nastaje H2CO3. Disocijacijom daje H+ jon koji se
secernira u tubularnu tečnost u zamjenu za jon Na+, a novi HCO3- se resorbira u krv. Nakon
vezivanja H+ jona sa NaHPO4- - nastaje NaH2PO4- koji se izlučuje urinom i tako se eliminira
hidrogen jon.
Amonijačni puferski sistem se sastoji od amonijaka (NH3) i amonijum jona NH 4+. Amonijum
jon se stvara u proksimalnom kanaliću, debelom uzlaznom kraku Henleove petlje i distalnom
kanaliću iz aminokiseline glutamina
Iz svake molekule glutamina nastaje 2 NH4+ i 2 nova hidrogenkarbonatna jona. U
proksimalnim kanalićima se NH4+ joni secerniraju u tubul u kontratransportu sa Na+ koji se
zajedno sa novonastalim HCO3- reapsorbira u krv.
U sabirnim cijevima se novi hidrogenkarbonatni joni stvaraju kao i u stanicama proksimalnih
kanalića iz CO2 i vode. H+ jon, nastao disocijacijom H2CO3, se primarnim aktivnim
transportom secernira u lumen tubula i veže sa amonijakom stvarajući amonijum jon NH 4+
koji se izlučuje urinom jer se slabo reapsorbira. U ovom slučaju za svaki odstranjeni NH 4+ se
u krv vrati jedan novi HCO3- jon