Τι εννοούμε με τον όρο απόκρυφα;

Με τον γενικό όρο Απόκρυφα, ονομάζονται αρχαία

ψευδεπίγραφα χριστιανικά κείμενα που έχουν
αποκλεισθεί από τον Κανόνα της Αγίας Γραφής. Οι
χριστιανικές εκκλησίες θεωρούν ότι τα κείμενα αυτά
έχουν συνταχθεί κατ' απομίμηση των κανονικών
βιβλίων της Αγίας Γραφής και έχουν αποκλειστεί από
τους κανόνες τους
 Πρόκειται για βιβλία, τα οποία άρχισαν να
εμφανίζονται κατά το 2ο μ.Χ. αιώνα. Διακρίνονται
σε Ευαγγέλια, Πράξεις των Αποστόλων και
Επιστολές. Αποκλείστηκαν από την Αγία Γραφή ως
πλαστά ή νόθα. Τα περισσότερα συμπληρώνουν τα
κενά των αφηγήσεων της Καινής Διαθήκης για τη
ζωή του Ιησού.
 Ευαγγέλια

Απόκρυφα της Πράξεις των

Αποστόλων
Καινής Διαθήκης
Επιστολές

Αποκαλύψεις
 Ποια ήταν τα αίτια που οδήγησαν στην
παραγωγή αυτής της απόκρυφης
φιλολογίας;

I. Πρώτα πρώτα η ευσεβής φαντασία ορισμένων

αγνώστων συγγραφέων, που απέδωσαν τα έργα τους
σε γνωστά πρόσωπα της Εκκλησίας, θέλησε να
καλύψει τα «κενά» της Καινής Διαθήκης, ιδιαίτερα
της ζωής του Ιησού και της Παναγίας καθώς και των
Αποστόλων, με στόχο συνήθως διδακτικό ή
απολογητικό.
II. Η απόκρυφη γραμματεία έγινε αμέσως το όχημα
και το μέσο για τη διατύπωση και τη διάδοση
αιρετικών διδασκαλιών. Για τον αιρετικό ή όχι
χαρακτήρα ορισμένων Αποκρύφων γίνονται
συζητήσεις σήμερα στην έρευνα. Στη διάρκεια
των αιώνων τα απόκρυφα κείμενα έτυχαν
διαφορετικής αντιμετώπισης: άλλοτε
καταδικάστηκαν από την Εκκλησία (ιδιαίτερα
στη Δύση), άλλοτε τροφοδότησαν τη λαϊκή
ευσέβεια ή ενέπνευσαν έργα τέχνης. Η βυζαντινή
τέχνη παρουσιάζει πλούσια θεματική που η πηγή
έμπνευσής της βρίσκεται στα Απόκρυφα.
 Απόκρυφα ευαγγέλια
 Πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου
 Καθ' Εβραίους ευαγγέλιο
 Κατά Πέτρον ευαγγέλιο
 Κατά Θωμάν ευαγγέλιο
 Ιστορία Ιωσήφ του τέκτονος
 Κατ' Αιγυπτίους ευαγγέλιο
 Ευαγγέλιο του Ψευδο-Ματθαίου
 Υπόμνημα των πραχθέντων επί Πιλάτου
 Ευαγγέλιο της Αληθείας
 Κατά Φίλιππον
 Κατά Θωμάν (περιέχει 114 λόγια αποδιδόμενα στον Ιησού)
 Ευαγγέλιο του Ιούδα
 Ευαγγέλιο των Εβιονιτών
 Απόκρυφες Πράξεις
 Κήρυγμα Πέτρου
 Πράξεις Πέτρου
 Πράξεις Παύλου
 Πράξεις Ιωάννη
 Πράξεις Ανδρέα
 Πράξεις Θωμά
 Πράξεις Φιλίππου
 Πράξεις Βαρνάβα
 Πράξεις Θαδδαίου
 Πράξεις Ματθαίου και
 Πράξεις Βαρθολομαίου.
 Απόκρυφες Επιστολές
 Επιστολή Βαρνάβα
 Αλληλογραφία Παύλου και Σενέκα
 Επιστολή Παύλου προς Λαοδικείς
 Επιστολή Ποπλίου Λεοντούλου
 Αλληλογραφία Αβγάρου με τον Ιησού.
 Επιστολή των έντεκα αποστόλων
 Απόκρυφες Αποκαλύψεις
 Αποκάλυψη Πέτρου
 Αποκάλυψη Ιωάννου (απόκρυφο)
 Αποκάλυψη Παύλου
 Αναβατικών Παύλου
 Αποκάλυψη Θωμά
 Αποκάλυψη Πρωτομάρτυρα Στεφάνου
 Σιβυλλικοί χρησμοί κ.ά.
 Κανονικά Ευαγγέλια της Κ.Δ.
Τα τέσσερα «κανονικά» Τα Ευαγγέλια
Ευαγγέλια έχουν βέβαια
το καθένα από αυτά τον
της Καινής Οι διηγήσεις Το θεϊκό
ιδιαίτερο χαρακτήρα του Διαθήκης το των σχέδιο για τη
και τις ιδιαίτερα πρόσωπο της σωτηρία του
τονιζόμενες θεολογικές
Ευαγγελίων
ιδέες του συγγραφέα
Παναγίας της Καινής κόσμου
του, στο σύνολό τους μνημονεύεται Διαθήκης αποτελεί τον
όμως απηχούν την πίστη πάντα σε σχέση
της Εκκλησίας για το διακρίνονται πυρήνα και τον
με το κεντρικό στόχο των
πρόσωπο του Χριστού. για τη λιτότητά
Με άλλα λόγια είναι έργα πρόσωπο της Ευαγγελίων
της Εκκλησίας και Αγίας Γραφής,
τους και έχουν της Καινής
διαβάζονται στις
που είναι ο έναν δωρικό Διαθήκης
λατρευτικές συνάξεις
της. Ιησούς Χριστός χαρακτήρα
 Απόκρυφα Ευαγγέλια της Κ.Δ.
η ιστορία, πραγματική ή
Οι διηγήσεις των φανταστική, και ο
Αποκρύφων δεν εντυπωσιασμός
Τα Απόκρυφα, στα αρκούνται σε απλές συνιστούν τον στόχο των
αντίθετα, είναι αναφορές ή Αποκρύφων. Πρέπει να
Απόκρυφα εξιστορήσεις, κυρίως προσθέσουμε ότι τα
ατομικά έργα μη
αναγνωρισμένα από Ευαγγέλια αποσκοπούν στο να κείμενα αυτά, τα
πείσουν τον αναγνώστη, απόκρυφα,
το σύνολο του παρέχονται δίδοντας πιο συγκρινόμενα προς τα
σώματος της καινοδιαθηκικά,
πληροφορίες εντυπωσιακές
υπολείπονται σαφώς από
Εκκλησίας, έστω κι διαστάσεις στα πρόσωπα
αν επικράτησαν σε για τη ζωή της και στα γεγονότα και πλευράς θεολογικής
καταφεύγοντας σε εμβάθυνσης, καθώς και
ορισμένες ομάδες Παναγίας, όχι λυρικές εξάρσεις. από πλευράς ιστορικών
και διαβάστηκαν για
κατ' ανάγκη Θέλουν να πείσουν, με στοιχείων, πνευματικού
κάποια μικρότερα ή κάθε τρόπο και με στόχο πλούτου και ηθικού
μεγαλύτερα χρονικά σε σχέση με κυρίως απολογητικό, για βάθους. Εθρεψαν
την υπερφυσική ωστόσο πολλές γενιές
διαστήματα. τον Χριστό διάσταση των πιστών και ενέπνευσαν
γεγονότων. υμνογράφους και
αγιογράφους της
Εκκλησίας.