OSHO

DOJRZAŁOŚĆ

Odpowiedzialność bycia sobą

 1
„Ta mądra i błyskotliwa książka jest biblią dla pokolenia „baby boomers" ! Zawiera cenne wskazówki na temat dojrzałości jako drogi ku mądrości, przedstawia
sposoby pokonywania problemów, zamiast podejmowania prób ich rozwiązywania, oraz wyjawia sekret przekształcenia kryzysu wieku średniego w twórczą
eksplozję"

Margot Anand,
autorka „The Art of Sexual Ecstasy" ("Sztuka seksualnej ekstazy") oraz „The Art of Everyday Ecstasy" ("Sztuka codziennej ekstazy").

1
w USA, pokolenie urodzone w czas/e wyżu demograficariego fcrt / 945 - 64
 OSHO
DOJRZAŁOŚĆ
Odpowiedzialność bycia sobą
Warszawa 2006

Przekład z jęz. angielskiego: Bogusława Jurkevich, Magdalena Stefańczuk

tytuł oryginału: Maturity. The Responsibilty of Being Oneself
Przekład: Bogusława Jurkevich, Mogdalena Stefańczuk
Redakcja: Anna Ratuś
Projekt graficzny okładki: Jacek Fajfer Projekt graficzny serii: Jacek Fajfer Skład i łamanie: Agata Leśniewska
Druk: Wydawnictwo Garmond, ul. Grzybowa 3, 05-092 Łomianki Wydanie I
Copyright © 2001 Osho International Foundation, Switzerland. www.osho.com
Copyright © for the Polish edition by Wydawnictwo GARMOND, 2006
OSHO is a registered trademark of Osho International Foundation, used with permission.
Książka jest wyborem fragmentów wykładów Osho. Wszystkie jego wykłady zostały opublikowane w formie książek oraz w formie kaset i płyt kompaktowych.
Nagrania wykładów Osho oraz pełne archiwum transkrypcji wykładów są dostępne w Osho Library www.osho.com

Wydawca:
Wydawnictwo Garmond
ul. Grzybowa 3
05-092 Łomianki
tel.: (0-22) 7515942
fax: (0-22) 7515943
email: garmond@garmond.pl
www.garmond.pl

Wyłączny dystrybutor:
Jacek Santorski & Co.
Agencja Wydawnicza Sp. z o.o.
ul. Alzacka 15a
03-972 Warszawa
tel.: (0-22) 6162928, 6162936
email: handel@jsantorski.pl
www.jsantorski.pl
SPIS TREŚCI PRZEDMOWA

PRZEDMOWA Wsłuchaj się w swoją istotę. Daje ci ona nieustannie

Sztuka życia
wskazówki; jej głos jest cichy i spokojny. Nie krzyczy ci w ucho,
1. DEFINICJE nie przekonuje, że to wszystko jest prawdą. I jeżeli będziesz
Od ignorancji do niewinności
Dojrzałość a starość wyciszony, wyczujesz co dla ciebie dobre. Bądź tym, kim jesteś.
Dojrzałość ducha
Nie próbuj być kimś innym, a staniesz się dojrzały. Dojrzałość
2. SIEDMIOLETNIE CYKLE ŻYCIA polega właśnie na akceptacji faktu, że jesteś odpowiedzialny za
3. DOJRZAŁY ZWIĄZEK bycie sobą, za wszelką cenę. Być sobą nawet za cenę ryzyka -
Zależność, niezależność, współzależność oto sedno dojrzałości.
Potrzebować i dawać, kochać i posiadać
Miłość a małżeństwo
Rodzic a dziecko
Miłość + świadomość = Istnienie

4. STOJĄC NA SKRZYŻOWANIU
Kiedy wieczność przenika do czasu
Prawa starzenia się

5. SYMPTOMY
Obcy w salonie
Menopauza - problem nie tylko „babski”
Sprośny starzec
Gorycz

6. PRZEMIANY
Od nie do tak
Integracja i wyśrodkowanie
Gdy narodziny i śmierć stają się jednym
Skończ tę grę

7. ŁAMIGŁÓWKI
Usprawiedliwione ludobójstwo
Zycie bez nastawienia
Od seksu do zmysłowości

8. NIEUSTANNA PODRÓŻ

O AUTORZE

OŚRODEK MEDYTACYJNY

Sztuka życia
Człowiek rodzi się po to, żeby przeżyć życie i to od niego
zależy czy go nie przegapi. Może oddychać, jeść, starzeć się i
przybliżać do grobu - ale to nie będzie życie, tylko powolna śmierć. Od
kołyski do grobu... powolna śmierć trwająca siedemdziesiąt lat. A
ponieważ miliony ludzi wokół ciebie umierają taką stopniową, powolną
śmiercią, ty także zaczynasz ich naśladować. Dzieci uczą się
wszystkiego od swoich bliskich, a przecież otaczają nas sami umarli.
Najpierw chcę wam wyjaśnić co, moim zdaniem, znaczy życie:
nie starzenie się, ale dojrzewanie. To dwa całkowicie odmienne
zjawiska.
Starzeniu się podlega każde zwierzę. Dojrzewanie jest
przywilejem istot ludzkich. Korzystają z niego nieliczni.
Dojrzewanie oznacza wchodzenie coraz głębiej w podstawy
życia, oznacza oddalanie się od śmierci, a nie zbliżanie się do niej. Im
głębiej wchodzisz w życie, tym lepiej pojmujesz swoją nieśmiertelność.
Oddalasz się od śmierci; w końcu nadchodzi chwila, w której widzisz,
że śmierć jest po prostu jak zmiana ubrania, albo zmiana domu, zmiana
formy. Nic nie umiera, nic nie może umrzeć.
Śmierć to największa iluzja.
Aby zrozumieć na czym polega dojrzewanie popatrz na drzewo.
Rosnąc w górę, jednocześnie zapuszcza korzenie coraz głębiej.
Zachowana jest równowaga - im wyżej drzewo rośnie, tym głębiej
sięgają jego korzenie. Pięćdzie-sięciometrowe drzewo nie może mieć
małych korzeni, nie mogłyby one przecież utrzymać tak wielkiego
drzewa.
W życiu każdego człowieka dojrzewanie oznacza zagłębianie
się w siebie - tam są korzenie.
Dla mnie najważniejsza w życiu jest medytacja. Wszystko inne
jest na drugim miejscu. A najlepszy okres na medytację to dzieciństwo.
Starzenie, to przybliżanie się do śmierci; coraz trudniej ci medytować.
Medytacja oznacza wniknięcie we własną nieśmiertelność,
nieskończoność i boskość. Dziecku jest najłatwiej, bo jeszcze nie zo-
stało obciążone przez wiedzę, przez religię, wykształcenie, przez
wszystkie te śmieci; jest jeszcze niewinne.
Lecz, niestety, jego niewinność jest uważana za ignorancję.
Ignorancja i niewinność małą pewne cechy wspólne, ale nie są tym
samym. Obie oznaczają stan niewiedzy, ale jest między nimi ogromna
różnica, której ludzkość nie zauważyła. Niewinność - charakteryzuje
się brakiem wiedzy, ale też wcale jej nie pragnie. Jest całkowicie
zadowolona, spełniona.
Małe dziecko nie ma ambicji, nie ma pragnień. Daje się porwać
chwili: ptak na drucie potrafi całkowicie przyciągnąć jego uwagę;
zachwyca je motyl i jego piękne kolory; tęcza na niebie... i nie
wyobraża sobie, że może być coś ważniejszego, bogatszego niż ta
tęcza. I noc pełna gwiazd, gwiazd nad gwiazdami...
Niewinność jest bogata, pełna, prawdziwa.
Ignorancja jest biedna, jest żebrakiem - chce tego, chce tamtego,
chce być wykształcona, chce być szanowana, mieć bogactwo i władzę.
Ignorancja idzie drogą pożądania. Niewinność to stan braku pożądania.
Obie są stanem braku wiedzy, toteż mamy o nich błędne pojęcie. Z
góry zakładamy, że są tym samym.
Pierwszy krok w sztuce życia będzie polegał na zrozumieniu
różnicy pomiędzy ignorancją i niewinnością. Niewinność potrzebuje
opieki, ochrony, bowiem dziecko przyniosło ze sobą na świat
największy skarb; skarb, do którego mędrcy docierają po wielu latach
trudnych poszukiwań. Odnalazłszy go mówią, że znów stali się
dziećmi, że urodzili się ponownie. W Indiach prawdziwy Bramin, ten
który posiadł wiedzę, nazywa siebie dwij, dwukrotnie urodzony.
Dlaczego urodzony dwukrotnie? Co stało się z pierwszymi
narodzinami? Skąd potrzeba drugich narodzin? I co dają takie powtórne
narodziny?
Drugie narodziny dają to samo, co pierwsze, dają ponownie to,
co zniszczyło społeczeństwo, rodzice, ludzie z najbliższego otoczenia.
Każde dziecko zostaje "wypchane" wiedzą. Jego prostota musi być
jakoś usunięta, bo nie byłaby pomocna w tym, opartym na rywalizacji,
świecie. Jego prostota spowodowałaby, że uznano by je za prostaka;
jego niewinność byłaby wykorzystywana na każdym kroku. Obawiając
się społeczeństwa, obawiając się świata, który sami stworzyliśmy,
staramy się sprawić, żeby każde dziecko było sprytne, przebiegłe,
wykształcone; żeby znalazło się w tej części społeczeństwa, która
rządzi, a nie w tej wyzyskiwanej i bezsilnej.
A gdy dziecko już zacznie rozwijać się w złym kierunku,
później kontynuuje tę drogę, jego całe życie podąża w tę stronę.
Gdy zrozumiesz, że przegapiłeś życie, podstawową sprawą, o
którą musisz zadbać jest przywrócenie swojej niewinności. Porzuć
wiedzę, zapomnij o świętych pismach, religiach, teologiach i
filozofiach. Narodź się znowu, stań się niewinnym; uda ci się. Wyrzuć
z umysłu wszystko to, czego nie poznałeś samodzielnie, co
zapożyczyłeś, co należy do tradycji, co jest zwyczajem. To zostało ci
wpojone przez innych: przez rodziców, nauczycieli, uniwersytety; po
prostu pozbądź się tego. Jeszcze raz stań się prostym, jeszcze raz bądź
dzieckiem. I ten cud może nastąpić dzięki medytacji.
Medytacja ma w sobie coś z zabiegu chirurgicznego; odcina cię
od wszystkiego co nie jest twoje i pozostawia tylko to, co jest twoją
prawdziwą istotą. Spala wszystkie dodatki i wystawia cię samiutkiego,
nagiego na słońce, na wiatr. Czujesz się jakbyś był pierwszym
człowiekiem, który pojawił się na ziemi, który nic nie wie, musi
wszystko odkryć, być poszukiwaczem, udać się na pielgrzymkę.
Drugą zasadą jest wyruszenie na tę pielgrzymkę. Zycie musi
być poszukiwaniem; nie pożądaniem lecz szukaniem; nie ambicją, aby
stać się tym lub tamtym, prezydentem, premierem jakiegoś państwa, ale
dowiadywaniem się „kim jestem?"
To bardzo dziwne, że ludzie, którzy nie wiedząc kim są, starają
się być „kimś". Nawet nie wiedzą kim są w tym momencie! Są
nieświadomi swojej własnej istoty, ale ich celem jest stawanie się kimś.
Stawanie się jest chorobą duszy.
Bycie jest tobą.
Odnaleźć istotę samego siebie to znaczy rozpocząć życie.
Każdy moment staje się nowym odkryciem, przynosi nową radość.
Nowa tajemnica otwiera swoje drzwi, zaczyna rozkwitać w tobie nowa
miłość, pojawia się współczucie, którego wcześniej nie odczuwałeś,
nowa wrażliwość na piękno, na dobro. Stajesz się tak wrażliwy, że
nawet najmniejsze źdźbło trawy nabiera dla ciebie znaczenia. Twoja
wrażliwość uzmysławia ci, że to małe źdźbło trawy jest tak samo
ważne jak największa gwiazda - bez niego egzystencja byłaby
niekompletna. To małe źdźbło trawy jest wyjątkowe, niezastąpione,
posiada swoją własną indywidualność.
Ta wrażliwość otwiera przed tobą nowe przyjaźnie -przyjaźnie z
drzewami, ptakami, zwierzętami, oceanami, gwiazdami. Wraz z
rozwojem miłości, wraz z rozwojem przyjaźni, życie staje się bogatsze.
Świętemu Franciszkowi przydarzyła się piękna historia. Był już
umierający. Przez całe życie podróżował na osiołku z jednego miejsca
na drugie. Dzielił się swoim doświadczeniem. Toteż w chwili jego
śmierci uczniowie zebrali się wokół niego by usłyszeć ostatnie słowa.
Są one wszak najważniejsze ze wszystkich wypowiedzianych,
zawierają bowiem całą mądrość życiową.
Ale w tym przypadku uczniowie nie chcieli wierzyć własnym
uszom… Święty Franciszek nie zwrócił się do nich, ale do swojego
osła. Powiedział: „Bracie, jestem ci niezmiernie zobowiązany. Nosiłeś
mnie z jednej miejscowości do drugiej nigdy się nie żaląc, nie
narzekając. Zanim opuszczę ten świat pragnę twojego przebaczenia; nie
byłem ludzki dla ciebie". Takie były jego ostatnie słowa. Jakiej
wyjątkowej wrażliwości trzeba żeby zwrócić się do osła: „Bracie
ośle..." i prosić go o wybaczenie.
Im wrażliwszy się stajesz, tym bardziej poszerza się twoje
życie. Nie jest już małym stawem, urasta do oceanicznych rozmiarów.
Nie ogranicza się do ciebie, twojej żony, dzieci; nie jest ograniczone
niczym ani nikim. Cała egzystencja staje się twoją rodziną. Dopóki tak
się nie stanie, nie wiesz co to znaczy życie; człowiek nie jest przecież
wyspą, wszyscy jesteśmy połączeni.
Stanowimy ogromny kontynent i jesteśmy połączeni na miliony
sposobów.
A jeżeli nasze serca nie są pełne miłości do wszystkiego wokół,
tak samo niepełne jest nasze życie.
Medytacja rozbudzi twoją wrażliwość, da ci wspaniałe uczucie
bycia cząstką świata. To przecież nasz świat, nasze gwiazdy; nie
jesteśmy tu obcy. Nieodłącznie przynależymy do całej egzystencji.
Jesteśmy jej składnikiem, jej sercem.
Poza tym, medytacja przyniesie ci głęboką ciszę, bo cała
niepotrzebna wiedza znika. Wraz z nią znikają także myśli... nastaje
wszechogarniająca cisza; a najbardziej zadziwi cię to, że cisza okaże się
jedyną prawdziwą muzyką.
Muzyka jest próbą odzwierciedlenia tej ciszy. Prorocy
starożytnego Wschodu podkreślali to, że wszystkie sztuki piękne,
muzyka, poezja, taniec, malarstwo, rzeźba rodzą się z medytacji. W
pewien sposób one wszystkie podejmują wysiłek wprowadzenia tego,
co nieznane w znany nam świat dla tych, którzy nie są gotowi podjąć
pielgrzymki. Stanowią one prezent dla tych, którzy jeszcze nie
wyruszyli. Być może piosenka, być może posąg, wyzwolą pragnienie
udania się na poszukiwanie źródła.
Gdy następnym razem wejdziesz do świątyni Buddy, po prostu
siedź w ciszy, patrz na posąg. Jest on wykonany w taki sposób, ma
takie proporcje, że patrząc na niego zapadniesz w milczenie. To posąg
medytacyjny, nie ma zbyt wiele wspólnego z Gautamą Buddą.
To z tego powodu wszystkie posągi są do siebie podobne:
Mahawiry, Buddy, Neminatha, Adinatha... dwudziestu czterech
dżinijskich tirthankarów... znajdziesz w jednej świątyni dwadzieścia
cztery identyczne posągi. W dzieciństwie zwykłem pytać swego ojca:
„Czy możesz wytłumaczyć jak to możliwe znaleźć dwadzieścia cztery
tak podobne do siebie osoby? Te same rozmiary, nosy, twarze, ciała..."
A on mi odpowiadał: „Nie wiem. Zawsze dziwiło mnie, że nie
różnią się oni od siebie ani o włos. A to przecież niesłychane - na całym
świecie nie ma nawet dwóch takich samych osób, a co dopiero
dwudziestu czterech."
Ale wraz z rozwojem mojej medytacji, sam dotarłem do
odpowiedzi. Nikt mi nie wyjaśniał; sam odkryłem, że te posągi nie
mają nic wspólnego z ludźmi. Natomiast pokazują to, co wydarzyło się
we wnętrzu tych dwudziestu czterech ludzi, a było to dokładnie to
samo. Nie powinniśmy się martwić o to, co jest na zewnątrz, tylko
zwrócić uwagę na to, co jest wewnątrz. To, co na zewnątrz jest
nieważne. Ktoś jest młody, ktoś inny stary, jeden jest czarny, drugi
biały, mężczyzna czy kobieta – to nie ma znaczenia. Ale ważne jest, że
we wnętrzu znajduje się ocean ciszy. W tym oceanicznym stanie, ciało
przyjmuje pewną specyficzną pozycję.
Jest ci ona znana, ale nie zwróciłeś na nią uwagi. Czy
zauważyłeś ze kiedy jesteś zdenerwowany twoje ciało przyjmuje pewną
pozycję? Dłonie same ci się zaciskają w pięści, nie możesz utrzymać
ich otwartych. W złości nie możesz się uśmiechać, prawda? Pewnym
emocjom towarzyszą odpowiednie pozycje ciała. Takie drobnostki, a są
gdzieś w głębi ciebie zaprogramowane.
Toteż te posągi są wykonane w taki sposób, że jeśli po prostu
siedzisz w ciszy i patrzysz, a potem zamykasz oczy, negatyw, odwrotne
odbicie wizerunku tego posągu wnika w twoje ciało i zaczynasz
odczuwać coś, czego nie czułeś nigdy wcześniej. Te posągi i świątynie
nie są po to, by się modlić, lecz aby doświadczać. Są jak laboratoria
naukowe, nie mają nic wspólnego z religią. Od stuleci stosowane są
pewne sekretne metody naukowe, które pozwalają nowym pokoleniom
doznawać doświadczeń przeszłych pokoleń. Nie poprzez księgi, nie za
pomocą słów, ale dzięki czemuś, co wnika głębiej - dzięki ciszy,
medytacji, spokojowi.
W miarę jak narasta w tobie cisza, rośnie też twoja życzliwość,
twoja miłość; życie staje się jak taniec, staje się radością, świętem.
 Czy zastanowiło cię, dlaczego na całym świecie, w każdej
kulturze, w każdym społeczeństwie jest tak niewiele dni w roku
przeznaczonych na świętowanie? Te parę dni dostajesz w ramach
rekompensaty, bowiem społeczeństwo odebrało ci większość radości,
toteż jeśli nie da ci nic w zamian, możesz stać się groźny dla swojej
kultury.
Każda kultura musi dać człowiekowi jakąś nagrodę, by nie czuł
się pogrążony w nędzy i smutku. Ale te nagrody są czymś fałszywym.
Petardy i kolorowe światełka nie uczynią cię zadowolonym. Są
dla dzieci; dla ciebie to jedynie utrapienie.
A przecież w twym świecie wewnętrznym może być wiele
światełek, śpiewu, radości.
Zawsze pamiętaj, że społeczeństwo rekompensuje cię wtedy,
gdy wie, że w przypadku braku nagrody za represje możesz
przysporzyć wielu kłopotów. Zostaje stworzony sposób, który pozwoli
ci odreagować, ale to nie jest prawdziwe świętowanie; nie może być
prawdziwe.
Prawdziwe świętowanie wypływa z twojego życia, jest w twoim
życiu. Nie może być ustalone z góry w kalendarzu, że w dniu 25.
grudnia będziesz świętował. Przedziwne - cały rok jesteś smutny, a 25.
grudnia nagle smutek się kończy i zaczynasz tańczyć? Albo smutek był
fałszywy, albo święto jest sztuczne; oba naraz nie mogą być
prawdziwe. A kiedy kończy się ten dzień, znów wpadasz w swój
ciemny dół, każdy wraca do swojego nieszczęścia, każdy znów jest
przygnębiony.
Życie powinno być ciągłym świętowaniem, całorocznym
festiwalem świateł. Wtedy możesz dojrzewać, możesz rozkwitać.
Celebruj nawet małe rzeczy.
Na przykład w Japonii mają ceremonie picia herbaty. W
każdym klasztorze zen, w domu każdego, kto może sobie na to
pozwolić, jest mała świątynia, w której pije się herbatę. Herbata nie jest
już zwykłą, pospolitą rzeczą; celebruje się ją. Świątynia jest
zaaranżowana w szczególny sposób - w pięknym ogrodzie, z pięknym
stawem; po stawie pływają łabędzie, wszędzie wokół kwiaty. Goście,
kiedy przychodzą, zostawiają buty na zewnątrz; to przecież świątynia.
A gdy przekroczysz próg świątyni, zachowujesz ciszę; masz zostawić
myśl i słowa na zewnątrz, wraz z butami. Siadasz w pozycji
medytacyjnej, a gospodyni, kobieta przygotowująca dla ciebie herbatę,
porusza się z takim wdziękiem, jakby tańczyła wokół herbaty, filiżanek
i spodków podając ci wszystko jakbyś był jakimś Bogiem. Ma dla
ciebie tyle respektu… kłania ci się, a ty przyjmujesz to wszystko z
takim samym respektem.
Herbata jest przygotowywana w specjalnym samowarze, który
wydaje piękne dźwięki, jak muzyka. I to należy do pierwszej części
rytuału - każdy słucha herbacianej muzyki. Wszyscy więc milczą,
słuchają... na zewnątrz w ogrodzie świergocą ptaki, a samowar, herbata
tworzy swoją własną pieśń. I taki spokój dokoła...
Kiedy herbata jest gotowa i nalana do każdej filiżanki, nie pijesz
jej tak, jak zwykle robią to ludzie. Najpierw poczuj jej aromat. Pij
małymi łyczkami, jakby była ona czymś zesłanym z nieba; nie spiesz
się - nie ma potrzeby. Ktoś może zacząć grać na flecie lub na sitarze.
Zwykła rzecz - po prostu herbata - a stała się przepięknym,
religijnym świętem. Dzięki niemu każdy czuje się pokrzepiony, świeży,
odmłodzony, pełen energii.
A w podobny sposób można celebrować wszystko - ubieranie
się, jedzenie. Ludzie jakby przesypiają swoje życie. Gdyby nie to,
dostrzegaliby, że każda tkanina, każda część garderoby ma swoje
piękno, każda jest inna w dotyku. Jeśli masz w sobie wrażliwość, to
ubrania nie są jedynie po to, by okryć twoje ciało, ale podkreślają twoją
indywidualność, wyrażają twój gust, mówią o twojej kulturze, o twojej
istocie. Wszystko, co robisz powinno wyrażać ciebie, być przez ciebie
naznaczone. I tak życie może zamienić się w nieustające świętowanie.
Nawet jeśli zachorujesz i leżysz w łóżku, uczynisz te chwile
pełnymi piękna i radości, odprężenia i odpoczynku, medytacji,
słuchania muzyki lub poezji. Nie ma potrzeby aby być smutnym w
chorobie. Możesz się cieszyć, że wszyscy są w pracy, a ty leżysz sobie
w łóżku jak król, odpoczywasz. Ktoś robi dla ciebie herbatkę, samowar
śpiewa, jeden z przyjaciół chciał przyjść, by zagrać dla ciebie na
flecie...
Te rzeczy są ważniejsze niż jakiekolwiek lekarstwo. Kiedy
jesteś chory, zadzwoń po lekarza. Jednak ważniejsze jest to, byś
zadzwonił po tych, którzy cię kochają. Nie ma leku lepszego niż
miłość. Zadzwoń po tych, którzy, potrafią roztoczyć piękno, poezję,
muzykę wokół ciebie, nic nie ma bowiem innej, tak wspaniale
leczniczej mocy jak nastrój świętowania. Lekarstwo to najgorszy
sposób na wyleczenie, ale skoro zatraciliśmy w sobie tok wiele,
jesteśmy teraz uzależnieni od leków, marudni i smutni - zupełnie
jakbyśmy przegapili jakąś szampańską okazję w miejscu pracy. W
biurze czułeś się okropnie, a teraz masz wolny dzień i to marne sa-
mopoczucie przenosisz do domu, jesteś do niego przywiązany, nie
dajesz mu zniknąć.
Niech wszystko, co robisz będzie twórcze, wyciągaj co się da
najlepszego nawet z najgorszych sytuacji; to właśnie nazywam sztuką
życia. A jeśli człowiek przeżywa całe swoje życie, każdy jego moment
czyni pięknym, pełnym miłości, radości, to oczywiście jego śmierć
będzie wspaniałym uwieńczeniem tych wszystkich przeżyć. Ostatnie
muśnięcia.. jego śmierć nie będzie tak brzydka, jak ta która staje się
udziałem większości ludzi, każdego dnia.
Jeśli śmierć jest brzydka, znaczy że zmarnowałeś swoje życie.
Śmierć powinna być spokojną akceptacją, czułym przejściem w
nieznane, pogodnym pożegnaniem ze starymi przyjaciółmi, ze starym
światem. Nie powinno w niej być nic z tragedii.
Jeden z mistrzów zen, Lin Chi, umierał. Tysiące jego uczniów
zebrały się by usłyszeć ostatnie przesłanie, ale Lin Chi po prostu leżał -
radosny, uśmiechnięty - w całkowitym milczeniu. Wiedząc, że śmierć
się zbliża, a Lin Chi nie mówi ani słowa, jeden z jego przyjaciół, także
mistrz, upomniał go. Nie był uczniem Lin Chi, mógł więc to zrobić.
Powiedział: „Lin Chi, czyżbyś zapomniał, że masz wypowiedzieć
ostatnie słowa? Zawsze mówiłem, że masz kłopoty z pamięcią.
Umierasz... zapomniałeś?"
Lin Chi powiedział: „Po prostu posłuchaj". A po dachu biegały
z wrzaskiem dwie wiewiórki. I dodał po chwili: „Jak pięknie" i umarł.
Kiedy powiedział: „Po prostu posłuchaj", przez chwilę
zapanowała absolutna cisza. Wszyscy czekali, że powie coś
wspaniałego, wyjątkowego... a tu - dwie wiewiórki - wrzeszczące,
goniące się po dachu... A on uśmiechnął się i umarł. Ale przecież
zostawił przesłanie: Nie czyń rzeczy wielkimi ani małymi, błahymi ani
ważnymi. Wszystko jest ważne. W pewnej chwili śmierć Lin Chi jest
tak samo ważna jak dwie wiewiórki biegające po dachu; nie ma
różnicy. Dla Istnienia obie chwile są tak samo ważne. To właśnie była
filozofia Lin Chi, podsumowanie wszystkich nauk, których udzielał w
życiu - nie ma nic, co byłoby wspaniałym samo w sobie, ani nic, co
byłoby nieważne; wszystko zależy od tego, co z tym zrobisz.
Zacznij medytować a wszystkie te cechy rozwiną się w tobie:
milczenie, prawdziwość, błogość, wrażliwość. A cokolwiek pojawi się
w medytacji, spróbuj wprowadzić to w swoje życie. Dziel się tym, bo
dzieląc się, jednocześnie pomnażasz. Kiedy osiągniesz punkt śmierci,
będziesz wiedział, że śmierć nie istnieje. Możesz się pożegnać, ale łzy i
smutek są niepotrzebne; jeśli łzy, to łzy radości, nie smutku.
Musisz zacząć od stania się niewinnym.
Odrzuć więc te śmieci, które targasz ze sobą, każdy dźwiga ich
tyle! Ktoś może dziwić się - po co? Inni ludzie wmówili ci, że to
wspaniałe idee, zasady... Nie byłeś inteligentny dla samego siebie. Stań
się inteligentny.
Życie jest bardzo proste, jest radosnym tańcem. Cała ziemia
może być przepełniona radością i tańcem. Są ludzie, którym bardzo
zależy na tym, by nikt nie czerpał z życia radości, by nikt się nie śmiał,
bo życie ich zdaniem jest grzechem, jest karą. Jak możesz cieszyć się
życiem, jeżeli ciągle ci wmawiają, że jest ono karą i cierpisz za złe
uczynki, że jest więzieniem, do którego zostałeś wtrącony aby cierpieć?
 Mówię wam, że życie nie jest karą. Jest nagrodą i jest dane DEFINICJE
tylko tym, którzy na nie zasłużyli, którzy są go warci. Teraz jest czas na
korzystanie z życia; grzeszysz, jeśli tego nie robisz. Jeśli nie czynisz go Od ignorancji do niewinności
pięknym, pozostajesz w sprzeczności z Istnieniem. Nie zostawiaj życia
takim, jakie je zastałeś, uczyń je choć trochę szczęśliwszym,
radośniejszym, dodaj mu aromatu. Dojrzałość jest niemalże tym samym, co niewinność. Jedyna
różnica polega na tym, że dojrzałość jest niewinnością odzyskaną,
niewinnością zdobytą ponownie. Każde dziecko rodzi się niewinne, ale
społeczeństwo je deprawuje. Każde istniejące do tej pory
społeczeństwo demoralizowało dzieci. Wszystkie kultury bazowały na
wyzyskiwaniu niewinności dzieci, na zniewalaniu ich, na kształtowaniu
ich według norm społecznych, dla własnych celów - politycznych,
ideologicznych. Cały wysiłek polega na tym, by zwerbować dziecko do
służby jakiemuś celowi. Kapłani i politycy potajemnie współpracują ze
sobą w tym zakresie.
Z chwilą, gdy dziecko zaczyna stawać się częścią
społeczeństwa, traci ono coś niezwykle wartościowego - kontakt z
Bogiem. Coraz bardziej koncentruje się na głowie, zapominając o
sercu; a serce jest mostem wiodącym do bytu. Bez serca nie dotrzesz do
swego wnętrza; to niemożliwe. Z głowy żadna droga nie prowadzi
bezpośrednio do bytu; trzeba przejść przez serce; a społeczeństwa
niszczą serca. Są przeciwko miłości, przeciwko uczuciom; wyśmiewają
uczucia jako coś sentymentalnego. Społeczeństwa zawsze przeklinały i
przeklinają kochanków, z prostej przyczyny: miłość nie pochodzi z
głowy; ona rodzi się w sercu. Człowiek zdolny do miłości wcześniej
czy później dotrze do swego wnętrza, a kiedy tak się stanie, uwolni się
on od wszystkich struktur, wszystkich wzorców. Taki człowiek jest
wolny od wszelkich więzów. Jest czystą wolnością.
Każde dziecko rodzi się niewinne, ale społeczeństwo przekazuje
mu wiedzę. Stąd biorą się szkoły, licea, uniwersytety. Istnieją by cię
zniszczyć, by cię skorumpować.
Dojrzałość oznacza odzyskanie utraconej niewinności,
odzyskanie swego raju, stanie się ponownie dzieckiem. Oczywiście jest
zasadnicza różnica: małe dziecko jest skazane na bycie
zdeprawowanym; jednak kiedy odzyskasz swoją niewinność - stajesz
się odporny na deprawację. Nikt nie może cię ponownie zepsuć. Stajesz
się wystarczająco inteligentny i już wiesz, co uczyniło ci
społeczeństwo; jesteś czujny i świadomy - nie pozwolisz, by to się
zdarzyło ponownie.
Dojrzałość to odrodzenie, urodziny duchowe. Rodzisz się nowy,
znów jesteś dzieckiem. Patrzysz na Istnienie świeżym okiem. Do życia
podchodzisz z sercem pełnym miłości. Przenikasz rdzeń swojej istoty
zachowując ciszę i niewinność. Już nie jesteś głową. Nadal jej używasz,
ale teraz ona ci służy. W pierwszej kolejności jesteś jednak sercem, a
po jakimś czasie przechodzisz nawet ponad serce...
Dojrzałość polega na przejściu ponad swe myśli i odczucia, jest
najwspanialszym kwiatem medytacji.
Jezus mówi: „Póki nie urodzicie się ponownie, nie wejdziecie
do Królestwa Bożego". Ma rację - musisz się urodzić ponownie.
Jezus stał kiedyś na rynku i ktoś zapytał go: „Kto jest godny aby
wejść do Królestwa Bożego?" Jezus rozejrzał się wokół. W pobliżu stał
rabin, który słysząc to pytanie wysunął się do przodu, myśląc że będzie
wybrany. Nie został wybrany. Był tam także najbardziej zasłużony
człowiek w całym mieście, moralista, purytanin. Wystąpił do przodu
będąc przekonanym, że to jego Jezus wskaże. Nie wskazał. Popatrzył
uważnie wokół i dostrzegł dziecko. Nie spodziewało się ono, że
mogłoby być wskazane, więc nie ruszyło się ze swego miejsca. Po
prostu przyglądało się całej scenie - Jezusowi, tłumowi, rozmowom.
Jezus je przywołał, wziął je na ręce i uniósłszy nad tłumem powiedział:
„Jedynie ci, którzy są jak to małe dziecko, godni są wejść do Królestwa
Bożego".
Ale trzeba zwrócić uwagę, że powiedział: „... są jak to małe
dziecko..." a nie: „ci, którzy są małymi dziećmi".
To ogromna różnica. Jezus nie powiedział, że jedynie małe
dzieci są godne wejść do Królestwa Bożego, bo przecież każde dziecko
będzie zdemoralizowane, każde musi się zagubić. Nawet Adam i Ewa
są skazani na wygnanie z raju; muszą się zagubić. Tylko w ten sposób
odnajdą prawdziwe dzieciństwo - wpierw je straciwszy. Tb bardzo
dziwne, ale tak właśnie jest w życiu. Brzmi paradoksalnie, ale życie jest
paradoksem. Aby pojąć prawdziwe piękno swego dzieciństwa, najpierw
musisz je stracić; bez tego nigdy go nie docenisz.
Ryba nigdy nie zdoła pojąć czym jest ocean; ab mogła to
zrozumieć, trzeba wyjąć ją z wody, rzucić m piasek w upalny dzień.
Wtedy zatęskni za oceanem zrobi wszystko, co tylko w jej mocy aby do
niego wrócić, wskoczy do oceanu. To ta sama ryba, ale właściwie już
nie ta sama. To ten sam, ale już nie ten sam, ocean Ryba dowiedziała
się czegoś nowego. Teraz jest świadoma, teraz już wie: „ To jest ocean
i to moje życie. Bez tego nie istnieję; jestem tego cząstką".
Każde dziecko musi stracić swoją niewinność i odzyskać ją.
Strata jest jedynie połową tego procesu. Wielu straciło, lecz nieliczni
umieli odzyskać. To naprawdę wielka szkoda. Wszyscy je tracą, ale
jedynie co pewien czas, jakiś Budda, Zaratustra, Kriszna, Jezus
odzyskują ją. Jezus jest nikim innym jak Adamem powracającym do
domu. Magdalena jest Ewą, która wraca do domu. Wyskoczyli zwody,
ujrzeli głupotę i nędzę. Pojęli, że życie poza oceanem nie ma w sobie
nic z błogosławieństwa.
W chwili kiedy uświadomisz sobie, że bycie częścią
jakiegokolwiek społeczeństwa, religii, kultury oznacza pozostawanie
więźniem - zaczniesz zrzucać swoje więzy. Dojrzałość zacznie się do
ciebie przybliżać, odzyskasz swoją niewinność.
Dojrzałość a starość
Między dojrzałością a starością jest ogromna różnica, różnica
wprost przepastna, a mimo to ludzie wciąż je ze sobą mylą. Myślą, że
starzeć się oznacza stawać się dojrzałym. A przecież proces starzenia
ma związek jedynie z ciałem. Każdy się starzeje, każdy będzie stary, co
jednak nie oznacza, że stanie się dojrzały. Dojrzałość to rozwój twego
wnętrza.
Starzenie nie jest czynnością, którą wykonujesz; jest po prostu
procesem fizjologicznym. Każdy noworodek z czasem staje się
starcem. Dojrzewanie jest czymś, co sam wnosisz w swoje życie, jeśli
jesteś świadomy. Kiedy człowiek starzeje się w pełni swojej
świadomości, staje się ort dojrzały. Starzenie się i świadomość,
doświadczanie i świadomość - to właśnie prowadzi do dojrzałości.
Każdej rzeczy można doświadczać w dwojaki sposób. Możesz
być jak zahipnotyzowany, nieświadomy, nie przykładać wagi do tego,
co się dzieje; coś się zdarzyło przed twoimi oczami, ale ty byłeś
nieobecny. Przeszedłeś obok, nie drgnęła w tobie ani jedna struna. Nie
został w tobie ślad niczego się nie nauczyłeś. Być może stanie się to
częścią twojej pamięci, w końcu byłeś przecież obecny, ale nigdy nie
zamieni się w twoją mądrość. Nie rozwijasz się dzięki temu, po prostu
jedynie starzejesz się.
Jeżeli temu samemu zdarzeniu będzie towarzyszyć twoja
świadomość - przyczyni się ono do pogłębienia twojej dojrzałości.
Są dwa sposoby na życie. Jeden z nich to żyć w stanie
głębokiego uśpienia; wtedy się starzejesz, każda chwila jest po prostu
umieraniem. Całe życie składa się z długiego, powolnego umierania.
Jeśli jednak twoim poczynaniom towarzyszy uważna świadomość, to
cokolwiek robisz przydarza ci się naprawdę; jeśli czuwasz,
obserwujesz, postrzegasz to doświadczenie z każdej perspektywy,
próbujesz pojąć jego znaczenie, wnikną w jego głębię, cokolwiek ci się
zdarza, próbujesz prze żyć to intensywnie i całkowicie - wtedy nie jest
to zjawisko powierzchowne. Wraz z nim coś zmienia się w głębi ciebie.
Stajesz się uważniejszy. Jeżeli to doświadczenie okaże się błędem, już
nigdy więcej go nie popełnisz.
Człowiek dojrzały nigdy nie popełnia powtórnie tego samego
błędu. Jeśli starzejesz się i nie dojrzewasz - popełniasz ciągle te same
błędy. Żyjesz jak w zaklętym kole i nigdy się niczego nie nauczysz.
Będziesz zły dzisiaj, byłeś zły wczoraj i przedwczoraj, będziesz zły
jutro i pojutrze. Ciągle od nowa złościsz się, po raz kolejny żałujesz
tego, znów podejmujesz decyzję, że to się już nie powtórzy. Tylko, że
taka decyzja niczego nie zmienia - zawsze gdy coś cię zezłości,
wściekłość jest od ciebie silniejsza, dajesz się jej porwać; wciąż
popełniasz ten sam błąd. Starzejesz się.
Jeśli przeżyłbyś doświadczenie złości całym sobą, nie
zezłościłbyś się nigdy więcej. Jedno takie przeżycie wystarczyłoby do
tego, żebyś pojął jak jest głupie, absurdalne, idiotyczne; wcale nie jest
grzechem, jest po prostu zwyczajnie głupie. Ranisz siebie i innych bez
powodu. Cała sprawa nie jest tego warta. I w taki sposób stajesz się
dojrzalszy. Jutro sytuacja się powtórzy, ale twoja złość nie będzie jej
towarzyszyć. Człowiek staje się dojrzalszy nie dlatego, że zdecydował
już nigdy się nie zdenerwować. Taka decyzja jest już sama w sobie
przejawem niedojrzałości. Człowiek dojrzały nie podejmuje decyzji w
imię przyszłości. Żyjesz dzisiaj i to jak przeżyłeś dzisiejszy dzień
zdecyduje o tym, jakie będzie twoje jutro; przyszłość wyniknie z
teraźniejszości. Dojrzałość zadba sama o siebie.
Jeśli złość była bolesna, trująca, czułeś się jak w piekle, jakie
znaczenie ma twoja decyzja, twoja przysięga przed ołtarzem w
kościele: „Już nigdy więcej się nie zezłoszczę"? To dziecinada i na
dodatek nie ma sensu. Jeśli dowiedziałeś się jak trująca jest złość - to
koniec! Ta droga się zamyka, te drzwi przestają dla ciebie istnieć.
Sytuacja powtórzy się futro, ale nie dasz jej sobą zawładnąć. Czegoś się
nauczyłeś i ta wiedza będzie obecna. Możesz nawet zareagować na to
śmiechem, może wydać ci się zabawnym to jak ludzie dają się ogłupić.
Twoje rozumienie rzeczy rozwija się poprzez każde nowe
doświadczenie.
Możesz żyć jakbyś był zahipnotyzowany - tak żyje
dziewięćdziesiąt dziewięć procent ludzi - albo możesz uczynić swoje
życie pełnym wrażeń, świadomym. Jeśli żyjesz świadomie -
dojrzewasz; jeśli nieświadomie - po prostu tylko się starzejesz. A fakt,
że się starzejesz, nie czyni cię mądrzejszym. Jeśli byłeś głupi za młodu,
teraz kiedy się zestarzałeś, będziesz jedynie starym głupkiem. Starzejąc
się nie stajesz się mądrzejszy. Może nawet stałeś się jeszcze głupszy
niż w młodości, bo przejąłeś wiele czynności rutynowych, jesteś jak
robot.
Życie można przeżyć na dwa sposoby. Jeśli żyjesz
nieświadomie - któregoś dnia po prostu umierasz; jeśli żyjesz
świadomie - osiągasz coraz wyższy poziom życia. Śmierć nadchodzi,
ale nie przyjdzie ona do człowieka dojrzałego; jest ona udziałem tych,
co z wiekiem jedynie się zestarzeli. Człowiek dojrzały nigdy nie
umiera, bo nawet śmierć będzie dla niego po prostu kolejną lekcją.
Nawet własna śmierć stanie się doświadczeniem, które należy przeżyć
jak najintensywniej, na które trzeba s zgodzić, które można
obserwować.
Człowiek dojrzały nie umiera nigdy. Śmierć rozbija się o skały
dojrzałości, rozdziera się na strzępy, popełnia samobójstwo. Umiera
śmierć, nie - człowiek dojrzały. Oto przesłanie wszystkich tych, którzy
doznali oświecenia: jesteś nieśmiertelny. Oni to wiedzą, oni przeszli
przez własną śmierć. Przyjrzeli się jej dokładnie i dostrzegli, że nawet
jeśli cię otacza, to i tak zachowujesz odległość, pozostajesz z dala od
niej. Śmierć przydarza się gdzieś obok, ale nigdy nie dotyczy ciebie.
Twoja istota jest nieśmiertelna, twoja istota jest pełna błogości,
twoja istota ma w sobie boskość, ale nie możesz wszystkich tych
odczuć zapakować do umysłu, do pamięci. Musisz je zdobyć w trakcie
swojego życia. Wiąże się to z doświadczaniem cierpienia, z bólem. A
chcąc uniknąć bólu i cierpienia ludzie wolą żyć jak głupcy; to właśnie
wyjaśnia dlaczego tak wielu z nich wybiera życie w stanie hipnozy;
dlaczego mimo nawoływań Buddy i Chrystusa, że czas się obudzić,
nikt nie słucha. Zapewne istnieje jakieś głębokie przywiązanie do tego
stanu hipnozy, zapewne to się jakoś opłaca. Na czym polega ta
opłacalność?
Trzeba zrozumieć mechanizm jej działania, bo bez tego,
będziecie mnie słuchać, ale nigdy nie staniecie się świadomi. Będziecie
słuchać i wbijecie sobie do głów: „Tak, ten facet mówi, żebyśmy byli
świadomi, bo to dobrze być świadomym, a ci co są świadomi stają się
dojrzali..." Ale sami nie staniecie się dojrzalsi. Moje słowa pozostaną
dla was jedynie informacją. Możecie ją nawet przekazać innym, ale w
taki sposób nikt nikomu nie pomoże.
Dlaczego? Czy kiedyś zadałeś to pytanie? Dlaczego nie
osiągasz dojrzałości? Jeśli prowadzi ona do wiecznego błogostanu, do
osiągnięcia satchita-nanda, prawdy absolutnej - to czemu nie stać się
świadomym? Dlaczego upierasz się przy pozostawaniu w stanie
uśpienia? Bo w pewnym sensie to ci się opłaca, a opłaca się dlatego, że
stawanie się świadomym nie oszczędzi ci cierpienia. Stając się
świadomym, uświadomisz sobie istnienie bólu, a ból bywa tak wielki,
że wolisz wziąć tabletkę przeciwbólową i zasnąć.
Ta życiowa senność chroni cię przed bólem w życiu. Problem
jednak w tym, że znieczulony na ból, jesteś także znieczulony na
przyjemności. Wyobraź sobie, że są dwa krany: na jednym napisano
BÓL, na drugim PRZYJEMNOŚĆ. Chciałbyś zakręcić kran z bólem, a
odkręcić ten z przyjemnościami. Ale rzecz w tym, że zamykając jeden z
nich, jednocześnie powodujesz zamknięcie drugiego, gdyż z tyłu
zamknięcie drugiego, gdyż z tyłu za nimi, kran główny nosi nazwę
ŚWIADOMOŚĆ. Toteż ból i przyjemność to dwie strony tego samego
zjawiska - świadomości; albo istnieją obie, albo nie ma żadnej z nich.
Oto cała sprzeczność tkwiąca w umyśle: umysł chce wciąż
więcej i więcej przyjemności - przyjemność jest możliwa jeśli jesteś
świadomy. Następnie umysł chce jak najmniej bólu - ale brak bólu jest
możliwy jedynie przy braku świadomości. Mamy dylemat. Nie chcesz
bólu -natychmiast znikają także twoje przyjemności, zanika poczucie
szczęścia. Chcesz przyjemności - odkręcasz kurek, a przy okazji
wypływa także ból. Będąc świadomym wiesz, że masz do czynienia z
jednym i drugim. Zycie to ból i przyjemność. Życie to szczęście i
nieszczęście. Zycie to dzień i noc, życie to także śmierć. Trzeba sobie
to uświadomić.
Pamiętaj więc - jeśli boisz się bólu, pozostaniesz w stanie
hipnozy; przybędzie ci lat, staniesz się stary i umrzesz. Przegapiłeś
swoją szansę. Jeśli chcesz być świadomym - musisz uświadomić sobie
istnienie bólu i przyjemności; te zjawiska są połączone ze sobą. Czło-
wiek świadomy staje się bardzo szczęśliwy, ale także nie zamyka się
przed głębokim bólem, którego ty nie umiałbyś znieść.
Pewnego razu zmarł Mistrz zen, a jego najlepszy uczeń (który
był już także bardzo znany, nawet bardziej od swego Mistrza; w
zasadzie to Mistrz zawdzięczał swoją sławę temu, że miał takiego
ucznia) zaczął płakać. Siedział I na schodach świątyni, a łzy lały mu się
z oczu strumieniami. Zebrały się tysiące ludzi; wszyscy byli zaskoczeni
- nigdy nie widzieli, żeby oświecony człowiek łkał i płakał rzewnymi
łzami. Mówili: „Nie do wiary! Co się z tobą dzieje? Tak strasznie
rozpaczasz, a sam przecież nas uczyłeś, że wewnętrzna jaźń nigdy nie
umiera, że śmierć nie istnieje. Miliony razy powtarzałeś, że śmierci nie
ma. I Czemu więc tak rozpaczasz? Twój Mistrz nadal jest żywy i w
swej istocie".
Uczeń otworzył oczy i odrzekł: „Nie zawracajcie mi głowy.
Będę płakał, będę rozpaczał. Nie płaczę z powodu istoty mojego
Mistrza. Żal mi jego pięknego ciała. Ono już nigdy nie powróci."
Ktoś usiłował mu przetłumaczyć, że zniszczy w ten sposób
swoją sławę i dobre imię. Zebrało się przecież tylu ludzi; pomyślą, że
nie jest oświeconym.
On jednak odpowiedział: „Niech myślą co chcą. Od dnia, w
którym doznałem oświecenia, stałem się nieskończenie szczęśliwy, ale
także nieskończenie czuły na ból i cierpienie".
Wydaje się, że tak właśnie jest. Jeśli uderzysz Buddę, będzie on
cierpiał bardziej niż ty, jeśli ktoś cię uderzy. Budda jest nieskończenie
wrażliwy wrażliwością płatka lotosu. Twój kamień spowoduje głębokie
cierpienie. Oczywiście będzie go świadomy, oczywiście będzie miał do
niego dystans, będzie ponad to - obserwując co się dzieje nie stanie się
tego uczestnikiem; będzie jak mgła, która otacza to wszystko, co się
właśnie przydarza.
Nie możesz być wrażliwy na ból, śpisz tak głęboko... Poruszasz
się jak pijak - nawet jeśli przewrócisz się na ulicy i uderzysz głową w
rynnę, nic się nie stanie. Gdybyś był świadomy tego, co się dzieje,
czułbyś wielki ból.
Budda cierpi bezgranicznie i bezgranicznie się raduje. Pamiętaj
o tym, że ilekroć osiągasz najwyższy szczyt, jednocześnie powstaje
najgłębsza dolina. Jeśli chcesz osiągnąć niebo, twoje korzenie będą
tkwić w samym środku piekła. Ponieważ jednak obawiasz się bólu, nie
rozwiniesz w sobie uważnej świadomości - i niczego się nie nauczysz.
To tak, jakbyś w obawie przed wrogami zaryglował drzwi
swojego domu. Teraz nie może cię odwiedzić przyjaciel, ktoś, kto cię
kocha został na zewnątrz. Puka do drzwi, ale ty nie wiesz czy to
przypadkiem nie wróg. Pozostajesz w zamknięciu. Tak was wszystkich
postrzegam: zamknięci, obawiający się wroga: przez co przyjaciel nie
może wejść. To jakbyście zamienili przyjaciela we wroga - ze strachu
nie wpuszczacie nikogo.
Otwórzcie drzwi. Kiedy wpuścicie do domu świeże powietrze,
być może pojawi się też jakieś niebezpieczeństwo. Gdy przyjdzie
przyjaciel, zapewne także przyjdzie wróg, bo dzień i noc stanowią parę,
tak samo jak ból i przyjemność, jak życie i śmierć. Nie bój się bólu, bo
będziesz żył w ciągłym znieczuleniu. Chirurg stosuje znieczulenie
przed operacją, bo takiego bólu nie byłbyś w stanie wytrzymać. Twoja
świadomość musi zostać przytłumiona, przysłonięta; wtedy będzie
mógł ciąć twoje ciało, a ty nie poczujesz bólu.
Ze strachu przed bólem skazałeś się na życie z przytłumioną
świadomością. Z powodu strachu jesteś niemal martwy. Musisz go
odrzucić; zmierzyć się z bólem. Musisz przejść przez cierpienie; tylko
wtedy zaistnieje szansa na to, że wpuścisz przyjaciela.
Kiedy poznasz oba stany, natychmiast stajesz się trzecim.
Poznawszy ból i przyjemność, parzystość, dzień i noc - nagle stajesz się
transcendentalny. Dojrzałość to świadomość. Starzenie się to po prostu
marnowanie siebie.
NAJWAŻNIEJSZE, CO NALEŻY ZAPAMIĘTAĆ to, że życie
jest dialektyczne. Istnieje dzięki dwoistości, jest rytmem pomiędzy
dwiema sprzecznościami. Nie możesz być wiecznie szczęśliwy, bo
szczęście straciłoby swoją wartość. Nie możesz żyć w wiecznej
równowadze, bo stracisz poczucie tego czym jest równowaga. Zgoda
musi co jakiś czas zamieniać się w niezgodę, szczęście w nieszczęście.
W każdym szczęściu jest nieco bólu, a w każdym bólu jest nieco szczę-
ścia. Dopóki nie pojmiemy dwoistości Istnienia, będziemy
niepotrzebnie wciąż przygnębieni.
Zaakceptuj całość, wszystkie agonie i ekstazy. Nie próbuj
rzeczy niemożliwych - nie pragnij jedynie samego szczęścia, bez
cierpienia. Ekstaza nie może istnieć w pojedynkę, potrzebuje kontrastu.
Cierpienie jest jak czarna tablica, dzięki czemu radość może stać się
czysta i wyraźna, tak jak w ciemności nocy gwiazdy mogą nam się
jawić tak jasnymi. Im noc ciemniejsza, tym jaśniej błyszczą gwiazdy.
Nie znikają one za dnia; jedynie stają się niewidoczne. Nie możesz ich
dostrzec, bo nie ma kontrastu.
Pomyśl czym byłoby życie bez śmierci; nieznośnym bólem,
egzystencją nie do wytrzymania. Nie byłoby możliwe życie bez
umierania - śmierć nadaje życiu kształtu, dostarcza mu emocji. Po-
nieważ życie mija, każdy moment staje się cenny. Gdybyśmy żyli
wiecznie - kto dbałby o swoje życie? Czekając zawsze na to, co
przyniesie przyszłość, kto żyłby dniem dzisiejszym? Ponieważ przy-
szłość przyniesie ci śmierć, jesteś zmuszony żyć tu i teraz. Musisz
wnikać w chwilę obecną, dosięgać jej głębi, bo nie wiesz czy kolejna
chwila nadejdzie, czy nie.
Dostrzegłszy ten rytm, można zgodzić się na obydwa stany.
Kiedy pojawi się nieszczęście - przywitać je, kiedy pojawi się szczęście
- także je przywitać, wiedząc że to partnerzy w grze. To właśnie należy
zawsze pamiętać. Jeśli utkwi to na dobre w twojej pamięci, życie
nabierze całkowicie innego smaku - to smok wolności, to smak
nieprzylegania, to smak braku przywiązani. Cokolwiek się zdarzy, ty
pozostajesz cichy i pogodzony.
Człowiek, który jest w stanie zachować spokój, ciszę i zgodę na
ból, frustrację, przygnębienie, zmienia znaczenie pojęcia
„przygnębienie". Dla niego staje się ono skarbem; ból przydaje mu
przenikliwości. Dla niego nawet ciemność ma swe własne piękno,
głębię, nieskończoność. Dla niego śmierć nie jest końcem, ale począt-
kiem czegoś nieznanego.
Dojrzałość ducha
Osoba dojrzała ma bardzo dziwne cechy. Właściwie należałoby
zacząć od tego, że nie jest osobą. Nie jest dawnym sobą - jest obecną,
ale nie jest osobą.
Ponadto, jest bardziej jak dziecko - prosta i niewinna. Dlatego
powiedziałem, że cechy osoby dojrzałej są bardzo dziwne; dojrzałość
sprawia, że taki człowiek czuje się tak doświadczony jakby przeżył już
wiele, wiele lat. I może rzeczywiście być stary fizycznie, ale duchowo
jest niewinnym dzieckiem. Jego dojrzałość nie wynika jedynie ze
zgromadzonego doświadczenia - nie byłby wtedy jak dziecko, nie
byłby jedynie obecnością - stałby się osobą wszystkowiedzącą, ale nie
dojrzałą.
Dojrzałość nie ma nic wspólnego z twoimi doświadczeniami
życiowymi. Jest ona związana z twoją podróżą do swego wnętrza,
obcowaniem z tym, co znajduje się w środku.
Im głębiej wejdziesz w siebie, tym dojrzalszy się stajesz.
Dotarłszy do samego środka swojej istoty człowiek staje się w pełni
dojrzały. I to właśnie wtedy znika osoba a zostaje obecność. Znika jaźń,
zostaje cisza. Wiedza znika, zostaje tylko niewinność.
Dla mnie dojrzałość oznacza to samo co spełnienie: udało ci się
osiągnąć pełnię swojego potencjału, stał się on rzeczywistością.
Ziarenko przebyło długą drogę i zakwitło.
Dojrzałość ma swój aromat. Każdemu przydaje niesamowitego
piękna. Daje też inteligencję, najprzenikliwszą z możliwych. Czyni
człowieka miłością. Kiedy coś robi - robi to z miłością, nic nie robiąc -
pozostaje miłością; jego życie to miłość, jego śmierć to miłość. Jest
kwiatem miłości.
 Zachodnia definicja dojrzałości jest bardzo dziecinna. Zachód
uważa, że będąc dojrzałym, nie jesteś już niewinny, że zgorzkniałeś z
powodu życiowych doświadczeń, dzięki czemu nie można cię już tak
łatwo oszukać, nie można cię wykorzystać, bo masz w sobie coś
twardego jak skała, ochronę, zabezpieczenie. Taka definicja jest bardzo
powierzchowna, uproszczona. Tak, znajdziesz na świecie ludzi
dojrzałych w takim znaczeniu. Ale moje spojrzenie jest całkowicie
odwrotne, diametralnie przeciwne definicji stosowanej na Zachodzie.
Dojrzałość nie czyni cię skałą; uczyni cię podatnym, miękkim,
prostym...
Pamiętam taką opowieść... Złodziej wszedł do chaty mistyka.
Było to nocą, księżyc jasno świecił, a on wszedł przez pomyłkę, bo
przecież wiadomo, że w chacie mistyka nie ma co kraść. Złodziej
rozglądał się i nie mógł się nadziwić, że było tom tak pusto. Nagle
ujrzał mężczyznę ze świecą w ręku, zbliżającego się ku niemu.
Mężczyzna zapytał:
- Czego szukasz po ciemku? Dlaczego mnie nie zbudziłeś?
Spałem tuż przy drzwiach wejściowych. Mogę pokazać ci cały dom. -
Mówił to z taką prostotą i niewinnością, jakby nie zdawał sobie sprawy
z istnienia złodziei.
W obliczu takiej szczerości i otwartości złodziej odpowiedział:
- Bo zapewne nie wiesz, że jestem złodziejem.
- To nie ma znaczenia, każdy jest kimś. Rzecz w tym, że
mieszkam w tej chacie od trzydziestu lat i niczego tu nie znalazłem.
Może poszukajmy razem! Jeśli coś znajdziemy, zostaniemy
wspólnikami. Ja nie mogłem niczego znaleźć, bo chata jest pusta.
Złodziej nieco się przestraszył słysząc takie dziwne słowa.
Może ten mistyk jest wariatem... kto wie co to za człowiek? Był gotów
uciekać, zwłaszcza że przed domem zostawił kilka rzeczy, które ukradł
wcześniej w innych domach. Mistyk miał tylko jeden koc. Nic więcej.
A noc była chłodna. Powiedział więc do złodzieja:
- Nie odchodź bez niczego, nie obrażaj mnie; nigdy bym sobie
nie wybaczył, że biedny człowiek przyszedł do mojego domu w środku
nocy i musiał wyjść z pustymi rękami. Weź ten koc. Przyda ci się. Na
zewnątrz jest zimno. Ja jestem w środku chaty, jest mi więc cieplej -i
okrył złodzieja kocem.
Złodziej odchodził od zmysłów. Wykrzyknął:
- Co ty wyprawiasz? Jestem złodziejem!
- To nie jest ważne - odparł mistyk. - Na tym świecie każdy
musi być kimś, musi coś robić. Możesz kraść, to nieważne - zawód to
zawód. Tylko wykonuj go dobrze, a będziesz miał moje
błogosławieństwo. Rób to perfekcyjnie, nie daj się złapać, bo narobisz
sobie kłopotów.
- Jesteś prawdziwym dziwakiem - powiedział złodziej. -
Chodzisz goły, nic nie masz...
- Nie martw się o mnie, idę z tobą! W tej chacie trzymał mnie
jedynie ten koc. Teraz kiedy go już nie mam, bo dałem go tobie, nic już
tu nie ma. Idę z tobą, będziemy żyli razem. A ty masz zapewne wiele
różnych rzeczy, będzie to więc dobra spółka. Dałem ci wszystko, co
miałem. Wystarczy, że ty dasz mi choć trochę tego, co ty masz. Tak
będzie sprawiedliwie.
Złodziej nie wierzył własnym uszom. Jedyne czego pragnął, to
znaleźć się jak najdalej od tego miejsca, od tego człowieka. Powiedział:
- Nie mogę zabrać cię z sobą. Mam żonę i dzieci. I co moi
sąsiedzi powiedzieliby, gdybym przyprowadził do domu gołego
człowieka?
- To prawda, nie powinienem robić ci wstydu. Możesz odejść, a
ja zostanę tutaj.
Złodziej pospiesznie zbierał się do odejścia, gdy mistyk
krzyknął:
- Hej! Wracaj tu natychmiast!
Głos mistyka był mocny i ostry jak nóż. Złodziej musiał
zawrócić.
- Naucz się choć odrobinę uprzejmości. Dałem ci koc, a ty mi
nawet nie podziękowałeś. Zacznijmy od tego, że mi podziękujesz. To ci
się przyda w przyszłości. A po drugie: wchodząc otworzyłeś drzwi,
więc zamknij je za sobą kiedy wychodzisz! Nie zauważyłeś, że noc jest
zimna? Nie pojmujesz, że dałem ci swój koc i jestem całkiem nagi?
Mogę ci wybaczyć bycie złodziejem, ale jeśli chodzi o uprzejme
zachowanie się - jestem bardzo wymagający. Nie mam zamiaru
tolerować takiego zachowania. Podziękuj!
Złodziej musiał powiedzieć: „Dzięki, Panie", zamknąć za sobą
drzwi i dopiero wtedy mógł uciec. Nie mógł uwierzyć w całe to
zdarzenie. Nie spał całą noc. Ciągle mu się przypominało... Nigdy
wcześniej nie słyszał tak potężnego głosu, tak zniewalającego głosu, a
ten mistyk przecież niczego nie posiadał!
Następnego dnia udało mu się dowiedzieć, że ten człowiek był
wielkim Mistrzem. No cóż, nieładnie postąpił; to było naprawdę
okropne aby iść do tak biednego człowieka. A na dodatek był on
znanym Mistrzem. Zresztą, to że był wielkim Mistrzem wydało się
złodziejowi całkowicie zrozumiałe; ten człowiek był wszak taki
dziwny. W całym swoim życiu nie natknął się na nikogo równie
dziwnego. Spotykał zarówno biedaków jak i bogaczy... ale na samo
wspomnienie Mistrza dostawał dreszczy. Przypominał sobie, że gdy
Mistrz kazał mu zawrócić, nie mógł postąpić ani kroku w przód, nie był
w stanie uciec. A przecież nie był niczym skrępowany; mógłby zabrać
otrzymany koc i uciec. A jednak nie mógł. Coś w głosie Mistrza
zmusiło go do powrotu.
Minęło kilka miesięcy i złodziej został złapany. W sądzie
zapytano go:
- Czy możesz wskazać kogoś w tej okolicy, kto cię zna?
Odparł:
- Zna mnie jeden człowiek - i podał imię Mistrza. Sędzia
powiedział:
-To wystarczy. Zawołajcie Mistrza. Jego zeznania są cenniejsze
niż tysiąca innych ludzi razem wziętych. To, co powie, będzie
wystarczające by wydać wyrok.
Zapytano więc Mistrza:
- Czy znasz tego człowieka? Ten odpowiedział:
- Czy go znam? Jesteśmy partnerami. To mój przyjaciel.
Pewnego razu odwiedził mnie nawet w nocy. Było tak zimno, że dałem
mu swój koc. On go używa, możesz się przekonać. Mój koc jest znany
wszystkim w tych stronach; każdy wie, że jest mój.
Urzędnik zapytał:
- Jest więc twoim przyjacielem? Czy kradnie? Mistrz odparł:
Nigdy! On nie potrafiłby niczego ukraść. Jest dżentelmenem.
Kiedy dałem mu koc, powiedział: „Dziękuję ci Panie". A wychodząc z
mojego domu, bardzo delikatnie zamknął drzwi. Jest bardzo grzeczny.
Urzędnik powiedział:
- Na podstawie twoich słów unieważniam zeznania wszystkich
świadków, którzy mówią, że jest on złodziejem. Jest wolny.
Mistrz wyszedł, a złodziej podążył za nim.
- Co robisz? Po co za mną idziesz? - zapytał mistyk.
- Teraz już nigdy cię nie opuszczę. Nazwałeś mnie
przyjacielem, nazwałeś mnie swoim partnerem. Nikt nigdy nie okazał
mi szacunku. Jesteś pierwszym człowiekiem, który nazwał mnie
dżentelmenem Zamierzam siedzieć u twych stóp i uczyć się jak zostać
takim jak ty. Skąd wziąć taką dojrzałość, taką moc, taką siłę... taką
umiejętność patrzenia na wszystko z zupełnie innego punktu widzenia?
Mistyk odpowiedział:
- Czy wiesz jak okropnie czułem się tamtej nocy? Poszedłeś
sobie, a było tak zimno, że bez koca nie mogłem zasnąć. Siedziałem
więc przy oknie patrząc na pełnię księżyca i napisałem poemat:
„Gdybym był wystarczająco bogaty, dałbym ten wspaniały księżyc
temu biedakowi, który pod osłoną nocy usiłował coś znaleźć w chacie
nędzarza. Dałbym mu księżyc, gdybym go miał, ale przecież sam
jestem ubogi". Chodź ze mną; pokażę ci ten poemat. Płakałem tamtej
nocy, że złodzieje powinni nauczyć się paru rzeczy. A już co najmniej
powinni dać znać dwa, trzy dni wcześniej, że się pojawią u człowieka
takiego jak ja, żebym mógł coś przygotować. Wtedy nie odchodziliby z
pustymi rękami. I dobrze się stało, że przypomniałeś sobie mnie w są-
dzie; ci ludzie są niebezpieczni, mogli cię źle potraktować. Już tamtej
nocy proponowałem ci, że pójdę z tobą i zostaniemy partnerami, ale
odmówiłeś. Teraz chcesz iść ze mną! Nie ma sprawy, możesz iść;
podzielę się z tobą wszystkim, co mam. Ale to nie jest materialne. To
coś niewidzialnego.
- Wyczuwam, że jest to coś niewidzialnego - powiedział
złodziej - ale uratowałeś mi życie i teraz należy ono do ciebie. Uczyń z
nim co tylko chcesz, bo ja je po prostu marnowałem. Kiedy cię widzę,
kiedy patrzę w twoje oczy, jedna rzecz jest dla mnie oczywista -
możesz mnie przemienić. Od tamtej nocy jestem zakochany.
nawet zamiaru ich spełniać. Ale jeśli powiedzą dokładnie i uczciwie
jaka jest sytuacja oraz, że to o co prosisz jest niewykonalne - zostaną
odsunięci od władzy. Nie wybierzesz uczciwego polityka.
To bardzo dziwny świat. To jakby miejsce odosobnienia dla
szaleńców. Jeżeli w tym domu wariatów staniesz się uważny i
świadomy swego wewnętrznego ja, jesteś błogosławiony.

Dojrzałość to zjawisko duchowe.

DOJRZAŁOŚĆ DUCHA TO SIĘGANIE KU SWEMU

WEWNĘTRZNEMU NIEBU. Kiedy już go dosięgniesz, jesteś w
domu; twoim poczynaniom, twemu zachowaniu towarzyszy ogromna
dojrzałość. Cokolwiek robisz ma w sobie wdzięk. Cokolwiek robisz
staje się poezją. Żyjesz poezją, twoje kroki zamieniają się w taniec,
twoja cisza jest jak muzyka.
Dojrzałość rozumiem jako dotarcie do domu. Nie jesteś już
dorastającym dzieckiem - dorosłeś. Sięgnąłeś wyżyn swoich
możliwości. Po raz pierwszy-w jakiś dziwny sposób - nie ma cię, a
jesteś. Nie ma cię pośród twych dawnych pomysłów, wyobrażeń,
poprzednich sposobów pojmowania siebie; wszystko spłynęło do
ścieków. Teraz wzrasta w tobie coś nowego i dziewiczego, co prze-
kształca całe twoje życie w radość. Świat smutku stał ci się obcy, już
nie stwarzasz nieszczęścia dla siebie ani dla nikogo innego. Żyjesz
korzystając z pełni wolności, bez przejmowania się tym, co inni na to
powiedzą.
Ludzie, którzy zawsze się liczą z opiniami innych są niedojrzali.
Są uzależnieni od tych opinii. Niczego nie robią autentycznie, uczciwie,
nie mówią tego, co chcieliby powiedzieć; mówią to, co inni chcą
usłyszeć. Politycy mówią to, co chcemy słyszeć; obiecują to, czego
chcemy. Wiedzą, że te obietnice nie zostaną spełnione, bo nikt nie ma

SIEDMIOLETNIE CYKLE ŻYCIA
Zycie ma własny porządek i dobrze jest go zrozumieć.
Fizjologowie twierdzą, że co siedem lat w ciele i umyśle następuje
pewien kryzys i zachodzą zmiany. Co siedem lat wszystkie komórki
ciała zmieniają się i ulegają całkowitej odnowie. W rzeczywistości,
jeżeli żyjesz siedemdziesiąt lat, taka jest przeciętna długość życia,
twoje ciało umiera dziesięć razy. Co siedem lat wszystko się zmienia -
tak jak pory roku. Po siedemdziesięciu latach krąg się zamyka. Linia
rozpoczynająca się od urodzin dochodzi do śmierci, po
siedemdziesięciu latach zatacza pełne koło. Ma ono dziesięć części.
Ludzkiego życia nie powinno się dzielić na dzieciństwo,
młodość i starość. To nie jest naukowy podział, gdyż co siedem lat
rozpoczyna się nowy okres, stawiamy nowy krok.
Przez pierwsze siedem lat dziecko jest skoncentrowane na
sobie, jakby było środkiem świata. Cała rodzina krąży wokół niego.
Wszystkie jego potrzeby muszą być natychmiast spełniane, w
przeciwnym przypadku wpada w furię, złości się i wścieka. Żyje jak
król, prawdziwy król, bowiem matka, ojciec, wszyscy są jego służbą, a
cała rodzina istnieje tylko dla niego. I oczywiście wydaje mu się, że to
dotyczy całego świata. Księżyc wschodzi dla niego, słońce wschodzi
dla niego, pory roku zmieniają się dla niego. Przez siedem lat dziecko
pozostaje absolutnym egoistą, skoncentrowanym na sobie. Jeżeli
zapytasz psychologów, powiedzą, że dziecko przez pierwsze siedem lat
jest w fazie masturbacyjnej, zadowolone z samego siebie. Niczego ani
nikogo nie potrzebuje. Czuje się kompletne.
Po siedmiu latach następuje przełom. Dziecko nie jest już dłużej
egocentryczne, staje się ekscentryczne w dosłownym znaczeniu tego
słowa. Ekscentryczny znaczy „wychodzący z siebie". Porusza się w
kierunku innych. Inni stają się ważnym zjawiskiem - przyjaciele, jego
paczka... Teraz mniej interesuje się sobą, bardziej innymi, większym
światem. Rozpoczyna przygodę, która pozwoli mu dowiedzieć się kim
są „inni". Zaczyna się ciekawość.
Kiedy skończy pierwsze siedem lat, dziecko staje się wielkim
wątpiącym. Wszystko kwestionuje. Staje się wielkim sceptykiem, bo
ma tak wiele wątpliwości. Zadaje miliony pytań. Zanudza rodziców na
śmierć, staje się nie do wytrzymania. Interesuje się innymi i całym
światem wokół. Dlaczego drzewa są zielone? Dlaczego Bóg stworzył
świat? Dlaczego tak jest? Staje się coraz bardziej filozoficzne - pytania,
sceptycyzm, uparcie wchodzi we wszystkie szczegóły..
Zabija motyla, żeby zobaczyć co jest w środku, niszczy
zabawkę, żeby dowiedzieć się jak działa, rzuca zegarem, żeby zajrzeć
do środka i przekonać się co tam tyka i wybija godziny: co jest w
środku? Zaczyna się interesować innymi przedstawicielami tej samej
płci. Chłopca nie interesują dziewczynki. Jeżeli inni chłopcy interesują
się dziewczynami, to uważa, że są maminsynkami. Dziewczynki nie
interesują się chłopcami. Jeżeli jakaś dziewczyna interesuje się
chłopcami i bawi się z nimi, to uchodzi za chłopczycę, nienormalną,
dziwaczną; coś zapewne jest z nią nie w porządku. Drugą fazę rozwoju
psychologowie nazywają homoseksualną.
Po ukończeniu czternastu lat otwierają się trzecie drzwi.
Chłopak nie interesuje się już chłopcami, a dziewczyna dziewczynami.
Są dla nich uprzejmi, ale nie interesują się nimi. Dlatego każda
przyjaźń nawiązana między siódmym, a czternastym rokiem życia jest
najgłębsza; wtedy umysł jest homoseksualny i już nigdy więcej w życiu
nie przydarzy się tak trwały związek. Ta przyjaźń pozostanie na
zawsze, jest bowiem oparta na bardzo głębokiej więzi. Możesz później
przyjaźnić się z wieloma ludźmi, ale będzie to tylko znajomość, nie tak
silny związek, jaki tworzy się między siódmym, a czternastym rokiem
życia.
Po skończeniu czternastu lat, chłopiec nie interesuje się już
chłopcami, jeżeli wszystko przebiega normalnie, jeżeli nie nastąpi jakiś
zastój - zainteresuje się dziewczynami. Teraz staje się heteroseksualny -
nie tylko interesuje się innymi, ale teraz to naprawdę są inni - bo gdy
chłopiec interesuje się kolegami, to wciąż są chłopcy, tacy sami jak on,
a nie zupełnie inni. Kiedy zaczyna interesować się dziewczynami,
rzeczywiście interesuje się swoim przeciwieństwem, kimś zupełnie od
niego innym. Kiedy dziewczyna zainteresuje się chłopcem, pojawia się
cały nowy świat.
Czternasty rok życia jest rokiem wielkiej rewolucji. Pojawia się
gotowość seksualna, zaczyna się myśleć w kategoriach seksu, ma się
seksualne sny i marzenia. Chłopiec staje się wielkim Don Juanem,
zaczyna zaloty. Rodzi się poezja, romans. Wchodzi w świat.
W wieku dwudziestu jeden lat - jeżeli wszystko przebiega
normalnie i społeczeństwo nie wymusza czegoś, co nie jest naturalne -
ambicje stają się ważniejsze niż miłość. Chce rolls-royce'a, chce mieć
wielki pałac. Chce sukcesów, chce być Rockefellerem, premierem.
Ambicje stają się najważniejsze. Rodzą się pragnienia dotyczące
przyszłości, sukcesu, rywalizacji, sposobów walki; tylko to się liczy.
Następuje wejście nie tylko w świat natury, ale także w świat
ludzkości, na wielki rynek; wejście w świat szaleństwa. Rynek staje się
najważniejszą rzeczą. Cała istota człowieka nastawia się na
uczestnictwo w rynku, na pieniądze, władzę, prestiż.
Jeżeli wszystko przebiega prawidłowo - chociaż nigdy tak nie
jest, mam na myśli całkowicie naturalny, niczym niezakłócony proces -
po dwudziestym ósmym roku życia człowiek już nie interesuje się
przygodami. Od dwudziestego pierwszego do dwudziestego ósmego
roku, żyje przygodami, ale później zaczyna sobie uświadamiać, że nie
wszystkie jego pragnienia mogą być spełnione. Dociera do niego to, że
wiele jego pragnień nie da się zrealizować. Jeżeli ktoś pozostał głup-
cem, będzie dalej uganiał się za nimi, ale ludzie inteligentni, po
dwudziestym ósmym roku życia, przechodzą przez następne drzwi.
Stają się bardziej zainteresowani bezpieczeństwem i komfortem, a
mniej przygodami i ambicjami. Zaczynają się stabilizować. Dwudziesty
ósmy rok życia to koniec bycia hippisem.
W wieku dwudziestu ośmiu lat hippisi stają się spokojniejsi,
rewolucjoniści nie są już rewolucjonistami, pragną się ustatkować,
wieść komfortowe życie i posiadać konto bankowe. Nie chcą już być
Rockefellerami - to już przeszłość, nie ma takiej potrzeby. Chcą
małego domku, urządzonego, przytulnego miejsca do życia, poczucia
bezpieczeństwa - przynajmniej na tyle zawsze mogą sobie pozwolić; na
malutkie konto w banku. W tymże wieku udają się wreszcie do
najbliższej firmy ubezpieczeniowej. Układają sobie życie. Włóczęga
przestaje być włóczęgą. Kupuje dom, zamieszkuje w nim, cywilizuje
się. Słowo cywilizacja pochodzi od civis - „obywatel". Toteż człowiek
staje się częścią miasta, struktur społecznych. Nie jest już włóczęgą ani
podróżnikiem. Nie wybiera się do Kathmandu ani na Goa. Nigdzie się
nie wybiera - ma dość podróży, dość wiedzy, teraz chce się ustatkować
i trochę odpocząć.
W trzydziestym piątym roku twoja energia życiowa osiąga
punkt omega. Zatoczyłeś już ponad połowę kręgu i energie zaczynają
słabnąć. Teraz człowiek jest już nie tylko zainteresowany
bezpieczeństwem i komfortem, ale staje się konserwatystą, ortodoksem.
Nie tylko przestaje się interesować rewolucją, ale wręcz staje się
kontrrewolucjonistą. Występuje przeciwko wszelkim zmianom, jest
konformistą. Jest przeciwny wszelkim rewolucjom; chce utrzymać
status quo, ponieważ zmiany mogłyby rozchwiać jego stabilizację.
Potępia więc hippisów, sprzeciwia się buntowi, staje się częścią
struktury społecznej.
I to naturalne - człowiek nie powinien być przez całe życie
hippisem. Jest to pewna faza; dobrze przez nią przejść, ale nie utknąć w
niej. Bo to by oznaczało, że zablokowałeś się w pewnej fazie. Dobrze
być homoseksualistą pomiędzy siódmym, a czternastym rokiem życia,
ale jeżeli pozostaje się homoseksualistą przez całe życie, znaczy to, że
się nie dorosło, że nie jest się dojrzałym. Trzeba się kontaktować z
kobietami, to część życia. Odmienna płeć powinna stać się ważna, bo
tylko dzięki temu można poznać harmonię przeciwieństw, konflikt,
nieszczęście, ekstazę - zarówno agonię jak i ekstazę. To rodzaj
treningu, bardzo przydatnego treningu.
 Po trzydziestym piątym roku życia trzeba stać się częścią
otaczającego cię, przewidywalnego świata. Zaczynasz wierzyć w
tradycję, w przeszłość, w Wedy, Koran, Biblię. Ostro sprzeciwiasz się
zmianom, bo każda oznacza zakłócenie twojego życia; teraz masz wiele
do stracenia. Nie popierasz rewolucji, jesteś zachowawczy. Popierasz
prawo, sądy i rząd. Już nie jesteś anarchistą; jesteś za rządem,
zasadami, przepisami, dyscypliną.
Po czterdziestym drugim roku życia, pojawiają się najróżniejsze
choroby psychiczne i fizyczne; twoje życie chyli się już ku upadkowi.
Energia płynie w stronę śmierci. Na początku twoje energie wzrastały,
stawałeś się coraz bardziej żywotny, energiczny, coraz silniejszy. Teraz
dzieje się coś przeciwnego, z każdym dniem słabniesz. Ale twoje
nawyki nie ulegają zmianie. Do trzydziestego piątego roku życia
objadałeś się. Jeżeli będziesz kontynuował ten nawyk zaczniesz
przybierać na wadze. Nie potrzeba ci już tyle jedzenia, ponieważ życie
zmierza w kierunku śmierci. Jeżeli będziesz się objadał tak jak
przedtem, rozwiną się różne dolegliwości: wysokie ciśnienie, ataki
serca, bezsenność, wrzody żołądka - pojawiają się one około
czterdziestego drugiego roku. Czterdziesty drugi rok jest jednym z
najniebezpieczniejszych momentów - włosy zaczynają wypadać,
siwieją. Zycie zawraca w kierunku śmierci.
Około czterdziestego drugiego roku, po raz pierwszy w życiu,
ważna staje się religia. Może już wcześniej nieco interesowałeś się
religią, ale teraz po raz pierwszy religia nabiera znaczenia, ponieważ
jest ona głęboko związana ze śmiercią. Wraz z nadchodzącą śmiercią
pojawia się pierwsze pragnienie religii.
Carl Gustav Jung napisał, że w ciągu całego swojego życia
zaobserwował, iż czterdziestoletni ludzie przychodzący do niego
zawsze potrzebowali religii. Jeżeli popadli w szaleństwo, neurozę czy
psychozę, jedyne co mogło im pomóc, to znalezienie oparcia w religii.
Potrzebują religii; staje się ona dla nich podstawową potrzebą. W spo-
łeczeństwie świeckim, w którym nie uczy się religii, osoby w wieku
czterdziestu dwóch lat przeżywają najgłębszy kryzys. Społeczeństwo
nie daje żadnej możliwości, żadnej furtki, żadnego wyboru.
Było ono dobre kiedy miałeś czternaście lat^ dostarczało ci ono
wtedy wystarczająco dużo seksu - całe społeczeństwo jest seksualne,
seks wydaje się być wyjątkowym towarem - takim, który skrywa się we
wszystkim. Jeżeli chcesz sprzedać dziesięciotonową ciężarówkę,
używasz nagiej kobiety. Tak samo z pastą do zębów. Ciężarówka czy
pasta do zębów, to nie ma znaczenia - zawsze stoi za tym uśmiechnięta,
naga kobieta. Tak naprawdę sprzedaje się kobietę. Nie ciężarówkę, nie
pastę do zębów, ale kobietę. A ponieważ pojawia się kobieta, jej
uśmiech ma związek z pastą do zębów, musisz również kupić pastę.
Seks sprzedawany jest na każdym kroku.
Społeczeństwo świeckie jest więc dobre jedynie dla młodych
ludzi. Ale nie będą oni zawsze młodzi. W wieku czterdziestu dwóch lat
zawisną w próżni. Teraz nie będą wiedzieć co mają robić. Staną się
neurotyczni, gdyż nie wiedzą, nikt ich nie przygotował, nie nauczono
ich jak mają stanąć twarzą w twarz ze śmiercią. Społeczeństwo
przygotowało ich do życia. Nikt nie uczył ich jak przygotować się do
śmierci. Potrzebują tyle samo wiedzy na temat śmierci, ile mają na
temat życia.
Gdyby to zależało ode mnie, podzieliłbym uniwersytety na dwie
części: jedną część dla młodych ludzi, a drugą dla starych. Młodzi
ludzie przychodziliby, żeby uczyć się sztuki życia - seksu, ambicji,
walki. Później, kiedy staliby się starsi, po czterdziestym drugim roku
życia, wróciliby na uniwersytet, żeby uczyć się o śmierci, Bogu,
medytacji. Obecnie stare uniwersytety nie mogą im w tym pomóc.
Potrzebne są nowe szkolenia, nowe przedmioty, żeby móc zakotwiczyć
się w nowej fazie życia, która jest ich udziałem.
Społeczeństwo trzyma ich w zawieszeniu. Z tego powodu na
Zachodzie jest tak dużo chorób umysłowych. Na Wschodzie jest ich o
wiele mniej. Dlaczego? Ponieważ Wschód nadal naucza o religii. Te
nauki nie zniknęły. Trącą fałszem, są nieautentyczne, ale jednak wciąż
są, gdzieś w jakimś kącie. Nie na głównym placu, nie w centrum życia,
nieco na uboczu - ale jednak istnieje świątynia. Na peryferiach życia,
ale wciąż jest. Trzeba tylko zrobić kilka kroków i już tam będziesz.
Na Zachodzie religia nie stanowi już części życia. Około
czterdziestego drugiego roku życia każdy człowiek Zachodu ma
problemy psychiczne. Pojawiają się tysiące odmian nerwic i wrzody
żołądka. Wrzody to rezultat ambicji. Człowiek ambitny jest skazany na
wrzody żołądka, ambicja gryzie, zjada go. Wrzód żołądka to nic innego
jak zjadanie siebie. Jesteś tak spięty, że zaczynasz zjadać błonę śluzową
własnego żołądka. Ty jesteś spięty, żołądek jest spięty; nigdy się nie
rozluźnia. Zawsze kiedy umysł jest napięty, napięty jest również
żołądek.
Wrzód jest wynikiem ambicji. Jeżeli go masz, oznacza to, że
jesteś człowiekiem sukcesu. Jeżeli nie masz wrzodu jesteś biednym
człowiekiem, twoje życie to klęska, jesteś nieudacznikiem. Jeśli masz
pierwszy atak serca około czterdziestego drugiego roku, oznacza to, że
odniosłeś wielki sukces. Jesteś zapewne co najmniej ministrem albo
bogatym przemysłowcem, albo sławnym aktorem; jak inaczej
wytłumaczyłbyś ten atak? Atak serca zawiera się w definicji sukcesu.
Wszyscy ludzie odnoszący sukcesy mają ataki serca, muszą je
mieć. Ich cały organizm jest obciążony toksycznymi pierwiastkami:
ambicją, pożądaniem, przyszłością, jutrem, którego przecież nigdy nie
ma. Żyłeś marzeniami, ale teraz twój organizm już tego nie toleruje.
Ciągle tak bardzo martwisz się o przyszłość, że napięcie staje się twoim
stylem życia, głęboko zakorzenionym nawykiem.
W wieku czterdziestu dwóch lat następuje przełom. Człowiek
zaczyna myśleć o religii, o tamtym świecie. Zycie wydaje się takie
męczące, pozostało tak mało czasu - jak dotrzeć do Boga, osiągnąć
nirwanę, oświecenie? Stąd wzięła się teoria reinkarnacji: „Nie przejmuj
się. Urodzisz się znowu, i znowu, i jeszcze raz; koło życia będzie się
wciąż obracać. Nie bój się, jest dużo czasu, masz przed sobą całą
wieczność - zdążysz."
Dlatego właśnie wszystkie trzy główne religie, które powstały w
Indiach - dżinizm, buddyzm i hinduizm - nie zgadzają się ze sobą w
niczym za wyjątkiem reinkarnacji. Tak rozbieżne teorie, nie zgadzające
się nawet w podstawowej kwestii Boga, natury jaźni, zgadzają się
jednak w kwestii reinkarnacji. Wszystkie potrzebują czasu, ponieważ
żeby stać się Brahmanem, potrzeba dużo czasu. To takie ambitne
wyzwanie, a zaczynasz się tym interesować dopiero w wieku
czterdziestu dwóch lat. Pozostało tylko dwadzieścia osiem lat.
A jest to dopiero początek zainteresowania. W rzeczywistości,
w wieku czterdziestu dwóch lat znowu stajesz się dzieckiem w świecie
religii, a pozostało ci tylko dwadzieścia osiem lat. Mało czasu, nie
wystarczy na dostąpienie takich wyżyn jak stanie się Brahmanem, jak
nazywają to Hindusi czy mokszą, jak nazywają to dżiniści; na osią-
gnięcie absolutnego wyzwolenia ze wszystkich poprzednich karm. Ale
masz za sobą tysiące, miliony żywotów, jakże więc sobie z tym
poradzisz w ciągu dwudziestu ośmiu lat? Jak wymazać całą przeszłość?
Taka ogromna przeszłość, zła i dobra karma... jak zamierzasz odkupić
swoje grzechy w ciągu dwudziestu ośmiu lat? Wydaje się to
niesprawiedliwe! Bóg żąda zbyt wiele, jest to niewykonalne. Poczułbyś
się sfrustrowany, gdyby dano ci tylko dwadzieścia osiem lat. A
buddyści, którzy nie wierzą ani w Boga, ani w duszę - wierzą również
w reinkarnację. Nirwana, ostateczna pustka, całkowita pustka... przez
tyle żywotów nazbierałeś tak wiele śmieci, jak teraz możesz się ich
pozbyć w ciągu dwudziestu ośmiu lat? Jest ich zbyt dużo i wygląda to
na zadanie niemożliwe do wykonania. Tak więc, wszystkie te trzy
religie zgadzają się w jednej kwestii: potrzeba przyszłości, potrzeba
więcej czasu.
Zawsze, gdy masz ambicję, potrzebujesz czasu. Ale dla mnie
człowiek religijny, to taki, który nie potrzebuje czasu. Zostaje
wyzwolony tutaj i teraz, osiąga poziom Brahmana tutaj i teraz, jest
wyzwolony, oświecony, tutaj i teraz. Człowiek religijny w ogóle nie
potrzebuje czasu, ponieważ religia istnieje poza czasem. Trwa teraz, za-
wsze teraz i nigdy kiedy indziej. Tak jest od zawsze.
W wieku czterdziestu dwóch lat, pojawia się mglista, niejasna,
niewyraźna potrzeba. Nawet nie uświadamiasz sobie, że postępuje w
tobie pewien proces - zaczynasz z coraz większym zainteresowaniem
spoglądać w kierunku świątyni. Czasami, przy okazji, zaglądasz do
kościoła. Czasami, w wolnej chwili, zaczynasz patrzeć na Biblię, na
której zawsze gromadził się kurz. Nie wiesz czemu cię interesuje; jesteś
trochę jak małe dziecko, które ma niejasne jeszcze poczucie płci i
zaczyna dotykać swój organ seksualny, nie wiedząc po co to robi.
Niejasna potrzeba... Czasami ktoś siedzi samotnie w milczeniu i nagle
bezwiednie spływa na niego spokój. Ktoś inny zaczyna powtarzać
mantrę słyszaną w dzieciństwie od babci. Teraz, czując napięcie, także
I zaczyna ją powtarzać. Zaczyna się rozglądanie, poszukiwanie guru,
kogoś kto będzie przewodnikiem. Przyjmuje się inicjację, zaczyna się
uczyć mantry, czasami się ją powtarza, później zapomina na kilka dni,
potem i powtarza znowu... niejasne, poszukiwanie po omacku.
W czterdziestym dziewiątym roku życia już wiesz, czego
szukasz; potrzeba było siedmiu lat, żeby się tego dowiedzieć. Teraz
rodzi się determinacja. Teraz już I dłużej nie interesują cię inni, nie
starasz się za wszelką I cenę utrzymywać dobrych kontaktów ze
wszystkimi i, zawsze to powtarzam, bo ludziom trudno to pojąć, w wie-
ku czterdziestu dziewięciu lat mężczyzna przestaje się interesować
kobietami. Kobieta przestaje interesować się mężczyznami -
menopauza, czterdziesty dziewiąty rok życia. Mężczyzna nie czuje, że
posiada płeć. Wszystko wydaje się nieco dziecinne, trochę niedojrzałe.
Ale społeczeństwo ma swoje sposoby... Na Wschodzie
potępiano seks i stłumiono go. Kiedy chłopiec ma czternaście lat, tłumi
się jego seks i uważa, że chłopiec wciąż jest dzieckiem, że nie myśli o
dziewczynach. Może inni chłopcy - ci z sąsiedztwa - ale nigdy twój
chłopiec, on jest niewinny jak dziecko, jak aniołek. Przecież wygląda
tak niewinnie... ale to nieprawda - ma fantazje. Jakaś dziewczyna już
przeniknęła do jego świadomości; to oczywiste, bo jest to naturalne.
Jednak on jest zmuszony to ukrywać. Zaczyna się masturbować i musi
się z tym ukrywać. Ma mokre sny i musi to ukrywać.
Na Wschodzie czternastoletni chłopiec ma poczucie winy.
Dzieje się z nim coś złego; uważa, że tylko z nim, ponieważ nie wie, że
wszędzie, ze wszystkimi dzieje się to samo. Wiele się od niego
oczekuje - że powinien pozostać aniołkiem, prawiczkiem, żeby nie
marzył, ani nawet nie myślał o dziewczynach. Ale one już i tak go inte-
resują, a społeczeństwo stara się go ograniczyć.
Na Zachodzie, ten rodzaj presji nie ma miejsca, ale w zamian
występują inne jej rodzaje - i to trzeba zrozumieć, mam bowiem
odczucie, że społeczeństwo nie jest w stanie istnieć bez wywierania
nacisku. Jeżeli przestanie wywierać na coś nacisk, natychmiast pojawia
się inna presja. Na Zachodzie, człowiek w wieku czterdziestu
dziewięciu lat jest zmuszany do uprawiania seksu. Wszyscy mówią:
„No co ty? Mężczyzna może być sprawny seksualnie aż do
dziewięćdziesiątki!" Tak mówią wielkie autorytety. A jeżeli nie
wystarcza ci potencji, jeżeli nie jesteś zainteresowany seksem,
zaczynasz czuć się winny. W wieku czterdziestu dziewięciu lat
mężczyzna zaczyna czuć się winny, że nie kocha się tak często jak
powinien.
Są tacy nauczyciele, którzy powtarzają: „To nonsens. Możesz
się kochać, możesz to roić nawet do dziewięćdziesiątki. Rób to dalej.” I
mówią, że jeżeli przestaniesz się kochać, stracisz potencję, a jeżeli nie
przestaniesz, twoje organy będą dalej funkcjonować. Gdy przestaniesz
uprawiać seks, twoja energia życiowa opadnie i szybko umrzesz. Kiedy
mąż przestaje, żona za nim goni: „Co ty wyprawiasz?" Kiedy żona nie
ma już ochoty, mąż za nią goni: „To niezgodne z zaleceniami psycho-
logów, może spowodować jakąś perwersję."
Na Wschodzie popełniliśmy jeden głupi błąd, zresztą Zachód w
czasach starożytnych też się przed nim nie ustrzegł. Wbrew religii było
przyznać, że czternastolatki osiągają pełnię sprawności seksualnej, że
jest to zgodne z naturą. A dziecko nie może sobie z tym poradzić, nie
panuje nad tym. Co może zrobić? Kto mu pomoże? Wszystkie nauki o
konieczności pozostawania w celibacie w wieku czternastu lat są
głupie, krępują człowieka. Ale dawne autorytety, tradycje, guru, starzy
psychologowie i religijni ludzie - wszyscy występowali przeciw
seksualności, wszyscy sprawujący władzę byli przeciwnikami seksu.
Dziecko było poddawane presji, powstawało w nim poczucie winy. Nie
zwracano uwagi na naturę.
Po przeciwnej stronie ma miejsce zjawisko odwrotne:
psychologowie zmuszają ludzi w wieku czterdziestu dziewięciu lat do
kochania się, twierdząc, że w przeciwnym przypadku życie traci sens.
Właśnie kiedy masz czterdzieści dziewięć lat... W wieku czternastu lat
seks pojawia się w naturalny sposób, a w wieku czterdziestu
dziewięciu, naturalnie zanika. Tak musi być, dzięki temu koło się
zamyka.
Dlatego też w Indiach stworzyliśmy określenie vanprasth.
Mężczyzna w wieku pięćdziesięciu lat powinien stać się vanprasth,
zwrócić oczy w kierunku lasu, a plecami odwrócić się od rynku.
Vanprasth to piękne słowo; oznacza kogoś, kto zaczyna spoglądać w
kierunku Himalajów, w kierunku lasu. Odwraca się plecami do życia,
ambicji i pożądania - koniec. Zaczyna się poruszać w kierunku
samotności, do wewnątrz siebie.
Wcześniej życie przynosiło ze sobą tak wiele, że trudno byłoby
podołać wszystkiemu w pojedynkę; wiele przeróżnych obowiązków,
wychowywanie dzieci. Teraz dzieci dorosły, są już po ślubie - kiedy
skończysz czterdzieści dziewięć lat, twoje dzieci zwykle wstępują w
związek małżeński i stabilizują się. Nie są już hippisami, mają zapewne
około dwudziestu ośmiu lat. One zakładają rodzinę, a ty możesz zrobić
coś odwrotnego. Możesz teraz zająć się czymś więcej niż tylko
sprawami domowymi, możesz stać się bezdomny. W wieku
czterdziestu dziewięciu lat trzeba zacząć spoglądać w kierunki zwrócić
się do swojego wnętrza, stać się introwertykiem, coraz głębiej
wchodzić w medytację i modlitwę.
W wieku pięćdziesięciu sześciu lat znowu następuje zmiana,
rewolucja. Teraz już nie wystarczy patrzeć w kierunku Himalajów,
trzeba naprawdę podróżować, trzeba wyjechać. Zycie się kończy,
śmierć podchodzi coraz bliżej. W wieku czterdziestu dziewięciu lat
człowiek przestaje się interesować płcią przeciwną. W wieku pięćdzie-
sięciu sześciu powinien przestać się interesować innymi,
społeczeństwem, konwenansami, klubami. W wieku pięćdziesięciu
sześciu lat powinien zrezygnować ze wszystkich Klubów
Rotariańskich, Klubów Lwów, bo to zaczyna wydawać się głupie,
dziecinnie. Przejdź się do takich klubów - zobaczysz ubranych eleganc-
ko ludzi, w krawatach - wyglądają dziecinnie. Co tam robią? „Lwy" -
sama nazwa brzmi głupio. Dla małych dzieci - jest dobra, są dla nich
kluby „Lwiątek", a dla kobiet - kluby „Lwic". Dla maluchów - to
zupełnie w porządku, ale „Lwy" i „Lwice"...? Wskazuje to na miernotę
umysłową.
W wieku pięćdziesięciu sześciu lat człowiek powinien być na
tyle dojrzały, żeby wycofać się ze wszystkich zobowiązań
towarzyskich. Skończone! Przeżył już wystarczająco dużo, nauczył się
wystarczająco dużo, teraz dziękuje wszystkim i wychodzi.
Pięćdziesiąty szósty rok życia to czas, żeby w naturalny sposób zostać
sannjasinem. Powinno się przyjąć sannja, praktykować wyrzeczenie,
tak samo naturalnie jak wchodzisz w życie, powinieneś się go wyrzec.
Zycie powinno mieć wejście i wyjście, w przeciwnym przypadku
zadusiłbyś się. Wchodzisz, ale nie chcesz wyjść i narzekasz, że się du-
sisz. Istnieje takie wyjście i jest nim sannja - wychodzisz ze
społeczeństwa. Po pięćdziesiątym szóstym roku życia inni ludzie już
cię nie interesują.
Po sześćdziesiątym trzecim roku znów jesteś jak dziecko,
zajmujesz się tylko sobą. Tym właśnie jest medytacja - o skierowanie
się do wnętrza, jakby wszystko odpadło a istniejesz tylko ty. Znowu
stajesz się dzieckiem - oczywiście jesteś bardzo wzbogacony przez ży-
cie, bardzo dojrzały, pełen zrozumienia, posiadasz wielką inteligencję.
Teraz znowu stajesz się niewinny. Zaczynasz przesuwać się w kierunku
swego wnętrza. Zostało ci już tylko siedem lat i musisz przygotować
się do śmierci.
A na czym polega gotowość na śmierć? Uroczyste umieranie to
twoja gotowość na śmierć. Być gotowym, to umierać szczęśliwie,
radośnie, zgodnie ze swoją wolą i przyjmując śmierć z zadowoleniem.
Bóg dał ci możliwość uczenia się, bycia i nauczyłeś się. Teraz czas na
odpoczynek. Teraz powinieneś wrócić do boskiego domu. Bawiłeś
tylko w gościnie. Podróżowałeś po obcym kraju. Żyłeś z obcymi
ludźmi, kochałeś obcych ludzi i dużo się nauczyłeś. Teraz nadszedł
czas - książę musi powrócić do swego królestwa.
Sześćdziesiąt trzy lata, to wiek, w którym człowiek zamyka się
w sobie. Cała energia kieruje się do wnętrza. Stajesz się kręgiem
energii, nigdzie się nie ruszasz. Nie czytasz, nie mówisz mówisz wiele.
Stajesz się coraz bardziej wyciszony, coraz częściej pozostajesz sam ze
sobą, całkowicie uniezależniasz się od wszystkiego, co jest wokół
ciebie. Energia stopniowo opada.
W wieku siedemdziesięciu lat jesteś gotowy. I jeżeli żyłeś
zgodnie z tym naturalnym cyklem, przed samą śmiercią, dziewięć
miesięcy wcześniej, zaczynasz odczuwać, że ona nadchodzi. Tak, jak
dziecko musi przejść przez dziewięć miesięcy w łonie matki, ten sam
cykl powtarza się, zamyka całkowicie i ostatecznie. Dziewięć miesięcy
przed przyjściem śmierci stajesz się jej świadomy. Teraz znowu
wchodzisz do łona. Nie jest już ono w twojej matce, ale w tobie.
Najbardziej wewnętrzną kaplicę w świątyni Hindusi nazywają
garbha, łono. Kiedy idziesz do świątyni jej najgłębsza część nazywa się
garbha. Jest tak nazwana symbolicznie i ma to wiele sensu: jest to łono,
do którego się wchodzi. W ostatniej fazie, w czasie tych dziewięciu
miesięcy człowiek wchodzi w siebie, własne ciało staje się łonem.
Przechodzi do najskrytszej kaplicy, w której zawsze palił się płomień,
gdzie zawsze było jasno, do świątyni, gdzie zawsze zamieszkiwał Bóg.
Jest to naturalny proces, któremu nie jest potrzebna żadna
przyszłość. Powinieneś naturalnie przejść przez ten moment. Następny
pojawi się sam z siebie. Tak samo jak dziecko rośnie i staje się
nastolatkiem - nie potrzeba niczego planować; to dzieje się naturalnie,
samo z siebie. Tak jak rzeka płynie i wpada do oceanu - w ten sam
sposób - płyniesz i dochodzisz do końca, do oceanu. Ale trzeba być
naturalnym, płynąć i pozostawać w chwili obecnej. Kiedy zaczynasz
myśleć o przyszłości, o ambicjach i pragnieniach, przegapiasz ten
moment. A jeżeli go przegapisz, to zawsze będziesz wykrzywiony,
będzie czegoś ci brakować, powstanie luka.
Jeżeli dziecko nie miało swojego dzieciństwa, wtedy to
nieprzeżyte dzieciństwo wkroczy w jego młodość - no bo gdzie ma
pójść? Musi zostać przeżyte. Kiedy dziecko w wieku czterech lat
tańczy, skacze i biega, łapiąc motyle, jest to piękne. Ale młody
dwudziestoletni człowiek biegający za motylami to wariat - trzeba go
zawieźć do szpitala, to przypadek choroby psychicznej. W wieku
czterech lat nie było w tym nic złego, to całkiem naturalne, takie rzeczy
trzeba wtedy robić. To była właściwa rzecz do robienia; jeżeli dziecko
nie biegałoby za motylami, to lepiej je zabrać do psychologa, bo być
może coś jest z nim nie tak. A kiedy ma dwadzieścia lat i biega za
motylami, można się spodziewać czegoś niedobrego: nie dorósł. Ciało
dorosło, ale umysł jest opóźniony. Zapewne przebywa gdzieś w
dzieciństwie - nie pozwolono mu go w pełni przeżyć. Jeżeli dziecko w
pełni przeżyje swoje dzieciństwo, stanie się młodzieńcem: pięknym,
świeżym, bez reminiscencji z przeszłości. Porzuci dzieciństwo, tak jak
wąż porzuca starą skórę. Wyjdzie z tego odświeżony. Będzie miał
inteligencję młodego człowieka i nie będzie wyglądać na opóźnionego
w rozwoju.
W pełni przeżywaj swoją młodość. Nie słuchaj starożytnych
autorytetów, usuń je ze swojej drogi. Nie słuchaj ich; oni zniszczyli
swoją młodość, stłumili ją. Występują przeciwko seksualności, a jeżeli
społeczeństwo występuje przeciwko seksualności, to rozpanoszy się
ona w twoim życiu, stanie się trucizną. Przeżyj seksualność! Ciesz się
nią!
Pomiędzy czternastym, a dwudziestym pierwszym rokiem życia
chłopiec dochodzi do szczytu swej seksualności. W zasadzie, w wieku
około siedemnastu czy osiemnastu lat, osiąga szczyt swojej
seksualności i już nigdy więcej nie będzie miał takiej potencji i jeżeli
zaprzepaści ten czas, nigdy nie osiągnie tak pięknego orgazmu jaki
mógłby mieć w wieku siedemnastu, osiemnastu lat.
 Ciągle stykam się z tym problemem, że społeczeństwo zmusza
do pozostawania w celibacie, przynajmniej do dwudziestego
pierwszego roku życia. Oznacza to, że największe możliwości doznania
seksu, nauczenia się go, zostają zaprzepaszczone. Kiedy masz dwa-
dzieścia jeden, dwadzieścia dwa lata jesteś już nieco za stary na seks.
Około siedemnastego roku znajdujesz się na samym szczycie, z taką
potencją, taki mocny, że orgazm może dotrzeć do każdej komórki
twojego ciała. Twoje całe ciało czułoby się jak w ekstatycznej kąpieli. I
kiedy mówię, że seks może stać samadhi, nadświadomością, nie mam
na myśli siedemdziesięciolatków, zapamiętaj to sobie! Mówię to do
siedemnastolatków. Jedna z moich książek, „Od seksu do
nadświadomości" (Agencja Wyd. J. Santorski & Co, W-wa 2006 -przyp
tłum.)... Otóż pewien stary człowiek przychodzi do mnie i mówi:
„Przeczytaliśmy tę książkę, ale nic nam nie wyszło". A dlaczego
miałoby wyjść? Przegapiłeś odpowiedni czas, który już nie wróci. Nie
ponoszę za to żadnej odpowiedzialności. Możesz winić społeczeństwo,
którego słuchasz.
Jeżeli w wieku pomiędzy czternastym a dwudziestym
pierwszym rokiem pozwolono by dziecku na wolny seks, absolutnie
wolny seks, w późniejszym życiu nigdy nie miałoby z nim kłopotów.
Stałoby się całkowicie wolne. Nie zaglądałoby do „Playboy'a" ani do
„Playgirl". Nie chowałoby ohydnych, obscenicznych obrazków w
szafce albo w Biblii. Mężczyzna nie starałby się za wszelką cenę
obrażać kobiet, nie szczypałby kobiet w pośladki przy każdej
nadarzającej się okazji. To wszystko jest ohydne, po prostu ohydne, ale
tolerujesz to i nie widzisz jakie to ma następstwa: z tego powodu ludzie
są neurotyczni.
Nigdy nie przepuścisz okazji by otrzeć się o ciało kobiety - co
za paskudztwo! Ocierać się o kobietę? Coś w tobie pozostaje
niespełnione. A kiedy stary człowiek patrzy oczyma pełnymi
pożądania, to nie da się tego z niczym porównać. To największa ohyda
na świecie: starzec patrzący z pożądaniem w oczach. Jego oczy
powinny być teraz niewinne, powinien już z tym skończyć. To nie seks
jest czymś paskudnym, pamiętaj - nie mówię, że seks jest paskudny.
Seks jest piękny w swoim czasie, we właściwej fazie życia, ale jest
czymś brzydkim w niewłaściwym czasie, w nieodpowiedniej fazie
życia. Dla dziewięćdziesięcioletniego starca zainteresowanie seksem to
choroba. Dlatego też ludzie mówią: „sprośny staruch". Bo to jest
sprośne.
Młody człowiek jest piękny, seksowny. Ma w sobie wiele
witalności, życia. Stary człowiek, jeśli wciąż interesuje się seksem,
pokazuje zmarnowane życie; puste, niedojrzałe. Przegapił je, a teraz nie
może już nic zrobić, ale wciąż rozmyśla, wyobraża sobie, fantazjuje o
seksie.
Pamiętaj, właściwe społeczeństwo dałoby człowiekowi w wieku
od czternastu do dwudziestu jeden lat całkowitą wolność w sprawach
seksu. Wtedy takie społeczeństwo byłoby automatycznie mniej
seksualne, po przekroczeniu pewnego wieku seks nie miałby już
znaczenia. Nie tworzyłyby się sytuacje patologiczne. Przeżywano by
seks, kiedy nadchodzi odpowiedni moment i zapominano o nim, kiedy
ten moment odchodzi. Ale tak może się zdarzyć tylko wtedy, kiedy to
przeżyjesz. W przeciwnym razie nie udaje się go ani zapomnieć ani
wybaczyć sobie. Będziesz się go kurczowo trzymał i stanie się to
wewnętrzną raną.
Nie słuchaj tego, co mówią autorytety ze Wschodu. Słuchaj
natury - kiedy natura mówi, że jest czas na miłość- kochaj się. Kiedy
mówi, że czas przestać - przestań Nie słuchaj także głupich
psychoanalityków i psychologów z Zachodu. Niezależnie od tego jakie
skomplikowane mają instrumenty - Masters i Johnson i inni - i jak
wiele przetestowali i przebadali wagin, i tak nie znają życia.
Właściwie, to podejrzewam, że ci wszyscy Mastersi,
Johnsonowie , Kinseyowie i inni są podglądaczami. Oni sami są
maniakami seksualnymi, bo kogo by interesowało obserwowanie za
pomocą różnych przyrządów tysięcy wagin, obserwowanie co dzieje się
wewnątrz kiedy kobieta się kocha? Kogo to obchodzi? Co za nonsens!
Ale kiedy wszystko jest poprzekręcane, takie rzeczy się zdarzają.
Masters i Johnson uważani są za ekspertów, najwyższe autorytety.
Jeżeli masz jakiś problem z seksem, to udaj się do nich - najlepszych
specjalistów. Podejrzewam, że zmarnowali swoją młodość, nie przeżyli
swojego seksualnego życia we właściwy sposób. Czegoś im kiedyś
zabrakło i stosują sztuczki, aby to sobie kompensować.
Jeśli powołasz się na cele naukowe, wolno ci robić dosłownie
wszystko. Teraz zrobiono sztuczne, elektryczne penisy, które wibrują w
prawdziwych pochwach i dzięki nim starają się odkryć co dzieje się w
środku, czy orgazm jest łechtaczkowy czy pochwowy, jakie wydzielają
się hormony, a jakie nie, i jak długo kobieta może się kochać. Mówią,
że do samego końca - nawet na łożu śmierci.
Według nich po menopauzie, to znaczy po zakończeniu
czterdziestego dziewiątego roku życia, kobieta może się kochać jeszcze
lepiej niż przedtem. Dlaczego tak mówią? Uważają, że przed
czterdziestym dziewiątym rokiem, kobieta zawsze boi się zajść w ciążę.
Nawet pigułka nie daje stuprocentowej gwarancji; dlatego kobieta się
boi. Po czterdziestym dziewiątym roku i przejściu menopauzy, kiedy
ustaje miesiączka, jest zupełnie wolna od lęku. Jeżeli ich poglądy się
rozpowszechnią, kobiety staną się wampirami. Stare kobiety będą
polować na mężczyzn, bo już się nie będą bały i będą miały poparcie
autorytetów naukowych. Mówią oni, że jest to najlepszy czas, żeby
cieszyć się seksem - bez żadnej odpowiedzialności.
W przypadku mężczyzn ich opinie są podobne. Spotkali jakiś
okaz mężczyzny, który w wieku sześćdziesięciu lat mógł się kochać
pięć razy na dzień. Ten mężczyzna to jakiś cudak. Coś jest nie w
porządku z jego hormonami i jego ciałem. Sześćdziesiąt lat! Nie jest to
naturalne, ponieważ tak jak ja to widzę, a mówię to w oparciu o swoje
własne doświadczenia z wielu wcieleń, które pamiętam, po skończeniu
czterdziestego dziewiątego roku życia, mężczyzna żyjący w naturalny
sposób przestaje się interesować kobietami. Przechodzi mu to. Było,
minęło.
Wszystko co przyszło, musi odejść. Wszystko co się wzniosło,
musi upaść. Każda fala, która powstaje musi się rozpłynąć, musi
nadejść czas, kiedy zniknie. W wieku czternastu lat przychodzi, a w
wieku około czterdziestu dziewięciu lat, odchodzi. Ale mężczyzna w
wieku sześćdziesięciu lat, kochający się pięć razy na dzień? Coś tu nie
jest w porządku. Jego ciało nie funkcjonuje prawidłowo. Jest to drugi
koniec impotencji, drugie ekstremum. Kiedy chłopiec mający
czternaście lat nie odczuwa potrzeby seksu, albo młody człowiek w
wieku osiemnastu lat nie ma pożądania, coś jest nie w porządku - jakoś
trzeba to leczyć. Kiedy mężczyzna w wieku sześćdziesięciu lat chce
kochać się pięć razy dziennie, to coś tu nie gra. Funkcjonowanie jego
ciała jest nieprawidłowe, nienaturalne.
Jeżeli w pełni przeżywasz każdą chwilę, nie musisz się martwić
o przyszłość. Swobodnie przeżyte dzieciństwo doprowadza cię do
swobodnej, dojrzałej młodości: falującej, witalnej, pełnej życia; dziki
ocean energii. Właściwie przeżyta młodość doprowadzi cię do ustabi-
lizowanego, spokojnego, cichego życia. Spokojne i ciche życie
doprowadza cię do religijnych zainteresowań: czym jest życie? Nie
wystarczy po prostu żyć, trzeba poznać tajemnicę. Spokojne i ciche
życie doprowadza cię do chwil medytacji. Medytacja doprowadza cię
do wyrzucenia tego, co jest już niepotrzebne: złomu, śmieci. Całe życie
wydaje się być śmietnikiem, jest tylko jedna zawsze cenna rzecz - to
twoja świadomość.
Po siedemdziesiątce, gdy jesteś przygotowany na to, że umrzesz
- jeżeli wszystko przeżyłeś właściwie, żyłeś każdą chwilą i nic nie
odkładałeś na przyszłość, nigdy nie marzyłeś o przyszłości, bez
względu na to jaka była dana chwila żyłeś nią w pełni - dziewięć
miesięcy przed śmiercią staniesz się jej świadomy. Osiągnąłeś już taką
świadomość, że dostrzeżesz kiedy nadejdzie śmierć.
Wielu świętych przepowiedziało swoją śmierć, ale nigdy nie
spotkałem się z przypadkiem, żeby ktoś zrobił to wcześniej niż
dziewięć miesięcy przed śmiercią. Człowiek świadomy, niezaśmiecony
przez przeszłość -ponieważ ktoś, kto nigdy nie myśli o przyszłości,
nigdy nie pomyśli o przeszłości - umie poczuć zbliżającą się śmierć z
wyprzedzeniem dziewięciomiesięcznym. Przeszłość i przyszłość są
razem, połączone ze sobą. Kiedy myślisz o przyszłości, robisz to na Śmierć jest kulminacją, spełnieniem. Zycie nie kończy się wraz
podstawie doświadczeń z przeszłości. Kiedy myślisz o przeszłości, ma z nią, życie dzięki niej zakwita - jest kwiatem. Ale żeby poznać piękno
to ścisły związek z robieniem planów na przyszłość. Występują one śmierci, trzeba być na nią gotowym, trzeba nauczyć się tej sztuki.
razem. Teraźniejszość nie łączy się z nimi; człowiek, który żyje w
danej chwili, tu i teraz, nie jest zaśmiecony ani przez przeszłość, ani
przez przyszłość; nie ma żadnych obciążeń. Nie musi dźwigać żadnego
brzemienia i porusza się jakby nic nie ważył. Grawitacja na niego nie
działa. W rzeczywistości on nie chodzi lecz unosi się. Ma skrzydła.
Zanim umrze, dokładnie dziewięć miesięcy wcześniej staje się
świadomy, że nadchodzi śmierć.
Wtedy się cieszy, świętuje i mówi ludziom: „Mój statek
przybywa i już niedługo pozostanę na tym brzegu. Wkrótce udam się
do swojego domu. To życie było piękne, było niezwykłym
doświadczeniem. Kochałem, uczyłem się, dużo przeżyłem, jestem
bogatszy. Przyszedłem tutaj z niczym, a odchodzę z dużym
doświadczeniem, dojrzały." Jest wdzięczny za wszystko to, co się
wydarzyło - zarówno dobre jak i złe, właściwe i niewłaściwe, ponieważ
uczył się od wszystkiego. Nie tylko dobrego, lecz także złego - uczył się
od mędrców, których poznał, uczył się też od grzeszników. Wszyscy
mu pomogli. Pomogli mu ci, którzy go okradli, pomogli mu ci, którzy
podali mu dłoń w potrzebie. Pomogli przyjaciele, pomogli wrogowie -
wszyscy mu pomogli. Lato i zima, sytość i głód. Taki człowiek może
być wdzięczny wszystkim i wszystkiemu.
Kiedy człowiek jest tak wdzięczny i jest gotowy na śmierć,
świętując tę okazję, która została mu dana, wtedy śmierć staje się
piękna. Wtedy śmierć nie jest wrogiem, jest największym przyjacielem,
ponieważ stanowi crescendo życia. Jest najwyższym wierzchołkiem, na
jaki może wspiąć się życie. Nie jest końcem życia, lecz jego
kulminacją. Wygląda jak koniec, ponieważ nigdy nie poznałeś życia;
dla człowieka, który poznał życie jest ona najwyższym crescendo,
szczytem, najwyższym wierzchołkiem.
 DOJRZAŁY ZWIĄZEK
Zależność, niezależność, współzależność
Miłość może mieć trzy wymiary. Jednym z nich jest zależność;
przydarza się ona większości ludzi. Mąż jest zależny od żony a żona
zależna od męża; wykorzystują się nawzajem, starają się dominować,
starają się posiąść drugą osobę, sprowadzić ją do roli towaru. Tak się
dzieje na świecie w dziewięćdziesięciu dziewięciu procentach
przypadków. Właśnie dlatego miłość, która mogłaby otworzyć wrota
niebios, otwiera jedynie bramy piekieł.
Druga możliwość to miłość między dwiema niezależnymi
osobami. To również czasem się zdarza. Ale niesie ze sobą cierpienie,
ponieważ wytwarza nieustanny konflikt. Niemożliwe jest dopasowanie;
obie osoby są tak niezależne, że żadna nie chce pójść na kompromis,
dostosować się do partnera.
Poeci, artyści, myśliciele, naukowcy to osoby, które w pewnym
sensie żyją niezależnie, przynajmniej ich umysły są niezależne. Są to
osoby, z którymi nie da się żyć; są na to zbyt ekscentryczni. Dają
drugiej osobie wolność, ale przypomina ona raczej obojętność. Wy-
gląda to tak, jakby im nie zależało, jakby nie miało to dla nich
znaczenia. Zostawiają oni drugiej osobie przestrzeń. Związek zdaje się
być powierzchowny; boją się bardziej w niego zagłębić, ponieważ są
bardziej przywiązani do swojej wolności niż do miłości i nie chcą iść
na kompromis.
Trzecią możliwością jest współzależność. Przydarza się ona nie-
zwykle rzadko, ale gdy się przydarzy, to jakby na ziemię spadł kawałek
nieba. Dwie osoby, ani niezależne, ani zależne, będące doskonale
zsynchronizowane, niemal oddychające dla siebie nawzajem, będące
niczym jedna dusza w dwóch ciałach - gdy coś takiego się przydarzy,
oznacza to, że pojawiła się miłość. Tylko to nazywaj miłością.
Pozostałe dwa wymiary nie są miłością, są jedynie układem -
społecznym, psychologicznym, biologicznym lecz tylko układem.
Współzależność jest czymś duchowym.
Potrzebować i dawać, kochać i posiadać
C. S. Lewis podzielił miłość na dwa typy: na „miłość-potrzebę"
i „miłość-podarunek". Abraham Masłów również dokonał podziału.
Pierwszą miłość nazywa „niedostatkiem miłości", drugą „byciem
miłością". To doskonały podział i trzeba go zrozumieć.
Zarówno „miłość-potrzeba" jak i „niedostatek miłości" opierają
się na drugiej osobie; są niedojrzałe. Tak właściwie nie są prawdziwą
miłością - są potrzebą. Druga osoba zostaje wykorzystana, używasz jej
jako środka. Wykorzystujesz, manipulujesz, dominujesz. Ograniczasz
drugą osobę, niemal całkowicie ją niszczysz. Druga osoba robi
dokładnie to samo. Stara się tobą manipulować, dominować,
zawładnąć, wykorzystać. Wykorzystywanie drugiego człowieka to
przejaw braku miłości. Wydaje się, że to miłość; jest to fałszywa
moneta. Ale robi tak dziewięćdziesiąt dziewięć procent ludzi, ponieważ
pierwszą lekcję miłości otrzymujesz w dzieciństwie.
Gdy dziecko się rodzi, jest zależne od matki. Jego miłość w
stosunku do niej to „niedostatek miłości" - potrzebuje matki, bez niej
nie jest w stanie przetrwać. Kocha ją, ponieważ jest ona jego życiem.
Tak naprawdę nie jest to miłość - pokochałoby każdą kobietę, która
chroniłaby je, pomagała przetrwać, która wypełniałaby jego potrzeby.
Matka to pewien rodzaj jedzenia, którym dziecko się żywi. Od matki
dostaje nie tylko mleko, ale również miłość - i ona także jest potrzebą.
Miliony ludzi przez całe życie pozostają dziecinni; nigdy nie dorastają.
Starzeją się w sensie fizycznym, ale w ich umysłach nie zachodzi
proces dojrzewania; ich psychika pozostaje młodzieżowa i niedojrzała.
Nieustannie potrzebują miłości, pragną jej jak pożywienia.
Człowiek staje się dojrzały gdy zaczyna kochać, a nie
potrzebować. Miłość go przepełnia, zaczyna się nią dzielić; zaczyna
dawać. Zaczyna się liczyć coś zupełnie innego. Na początku zależy mu
na tym, aby dostawać jak najwięcej. Później zaczyna się zastanawiać
jak dawać; jak dawać coraz więcej i robić to bezwarunkowo. To
właśnie dorosłość, dojrzałość, która w się w tobie rozwija. Osoba
dojrzała daje. Tylko taka osoba może to robić, ponieważ tylko ona ma
co dawać. Miłość nie jest wtedy od niczego zależna. Możesz kochać nie
zważając na to czy druga osoba kocha czy nie. Wtedy miłość nie jest
związkiem lecz stanem.
Co się dzieje gdy głęboko w lesie rozkwita kwiat i nikt go nie
podziwia, nikt nie czuje jego zapachu, nie ma nikogo kto przechodząc
powiedziałby o nim, że jest piękny, nie ma nikogo kto rozkoszowałby
się jego pięknem i radością, nie ma się z kim dzielić - co wtedy dzieje
się z kwiatem? Umiera? Cierpi? Wpada w panikę? Popełnia
samobójstwo? Kwitnie dalej, po prostu rozkwita dalej. Nie robi mu
różnicy czy ktoś przechodzi czy nie; to nie ma znaczenia. Dzieli się
swoim zapachem z wiatrem. Ofiarowuje swoją radość Bogu, Istnieniu.
Gdy jestem sam kocham tak samo, jak wtedy gdy jestem z tobą. To nie
ty wytwarzasz we mnie miłość. Gdyby tak było, to z chwilą gdy
odchodziłbyś, moja miłość znikałaby. Nie wyciągasz ze mnie miłości,
to ja zsyłam ją na ciebie - oto „miłość-podarunek", oto „bycie
miłością".
Nie do końca zgadzam się z C. S. Lewisem i Abrahamem
Masłowem. Pierwsze, co nazywają „miłością", wcale nią nie jest, jest
potrzebą. Jak potrzeba może być miłością? Miłość jest luksusem. Jest
obfitością. Ma w sobie tyle życia, że nie wiesz co z nią zrobić, więc za-
czynasz się dzielić. W twoim sercu pojawia się tyle piosenek, że musisz
zacząć je śpiewać czy ktoś słucha czy nie. Jeśli nikt nie słucha to i tak
musisz śpiewać, musisz tańczyć. Druga osoba może to zobaczyć lub
może to przegapić - ale wszystko płynie; wypływa z ciebie. Rzeki nie
płyną dla ciebie; robią to niezależnie od tego czy jesteś czy cię nie ma.
Nie płyną żeby zaspokoić twoje pragnienie, nie płyną aby nawodnić
twoje pola; po prostu płyną. A ty możesz zaspokoić pragnienie lub nie
- to zależy od ciebie. Rzeka nie płynie dla ciebie, po prostu płynie. Co
całkowity przypadek, że możesz brać z niej wodę do nawadniania pól,
to przypadek, że możesz wykorzystywać ją do swoich potrzeb.
Kiedy polegasz na drugiej osobie, zawsze pojawia się
cierpienie. Gdy zaczynasz być od kogoś zależny, zaczynasz odczuwać
cierpienie, ponieważ zależność jest niewolą. Wtedy „po cichu"
zaczynasz się mścić, ponieważ ktoś zdobył nad tobą władzę. Nikt tego
nie lubi, nikt nie lubi być zależny, ponieważ zależność zabija wolność.
Miłość nie może w niej rozkwitać - miłość jest kwiatem wolności;
potrzebuje przestrzeni, nieograniczonej przestrzeni. Druga osoba nie
może jej naruszać. To wymaga ogromnej delikatności.
Gdy jesteś zależny, druga osoba zapewne cię zdominuje, a ty
będziesz starał się zdominować ją. Taką wojnę toczą tak zwani
kochankowie. Są swoimi najskrytszymi wrogami, nieustannie walczą.
Mężowie i żony - co oni robią? Miłość jest bardzo rzadka; regułą jest
walka, miłość to wyjątek. Na każdy możliwy sposób starają się oni
dominować - nawet poprzez miłość. Jeśli mąż poprosi o coś żonę, ona
odmawia, nie ma ochoty. Jest bardzo niezadowolona: daje ci coś, ale
bardzo niechętnie, chce abyś chodził wokół niej merdając ogonem. To
samo dotyczy mężów. Gdy żona czegoś potrzebuje i prosi o pomoc, on
mówi, że jest zmęczony. Miał za dużo pracy w biurze, jest przemęczo-
ny i chciałby pójść spać.
Oto sposoby manipulowania, „głodzenia" drugiej osoby,
sprawiające, że człowiek staje się coraz bardziej spragniony i zależny.
Oczywiście kobiety są tu bardziej dyplomatyczne niż mężczyźni,
ponieważ oni już od dawna mają władzę. Nie potrzebują delikatnych i
przebiegłych sposobów. Zarabiają pieniądze - to ich siła. Mają większe
mięśnie i są silniejsi. Przez wieki uwarunkowali kobiety tak, aby
myślały, że >q silniejsi niż one. Mężczyzna zawsze szukał kobiety we
wszystkim od siebie gorszej. Mężczyzna nie chce mieć za żonę kobiety,
która ma większą wiedzę niż on, ponieważ zagraża to jego władzy. Nie
chce poślubić kobiety wyższej, ponieważ wygląda ona lepiej od niego.
Nie chce za żonę intelektualistki, ponieważ kłóciłaby się z nim, a jej
trafne argumenty mogłyby zniszczyć jego władzę. Mężczyzna nie chce
mieć sławnej kobiety, ponieważ wtedy zszedłby na drugi plan. Od
wieków mężczyźni chcą mieć kobiety młodsze od siebie. Dlaczego
żona nie może być od ciebie starsza? Ponieważ starsza kobieta ma
więcej doświadczenia - a to niszczy władzę.
Mężczyźni zawsze szukali kobiet niższych niż oni -dlatego stały
się one niższe. Chociaż nie ma ku temu żadnego powodu, są niższego
wzrostu, bo mężczyźni wybierali zawsze tylko niższe kobiety.
Stopniowo tak bardzo zakorzeniło się to w ich umysłach, że stały się
mniejsze. Straciły również swoją inteligencję, ponieważ mądra kobieta
nie była nikomu potrzebna; inteligentna kobieta była wybrykiem
natury. Zdziwisz się, ale w tym stuleciu kobiety stają się coraz wyższe.
Nawet ich kości zaczynają się powiększać, szkielet rozrasta się. Za
pięćdziesiąt lat... zapewne głównie w Ameryce... Ich mózgi także się
powiększają; zwiększa się objętość czaszki.
Idea wolności dla kobiet zniszczyła w nich pewne głęboko
zakorzenione uwarunkowania. Mężczyzna miał władzę więc nie musiał
być specjalnie mądry ani nie potrzebował niczego „owijać w bawełnę".
Kobiety nie miały takich przywilejów. Gdy nie masz władzy musisz
wykazać się większą dyplomacją - to substytut. Jedyną rzeczą, która
dawała im poczucie władzy była świadomość bycia użyteczną,
świadomość, że mężczyzna nieustannie ich potrzebuje. Nie jest to
miłość, to handel i wieczne targowanie się o cenę. Niekończąca się
walka.
C. S. Lewis i Abraham Masłów dzielą miłość na dwa rodzaje. Ja
nie dzielę jej w ten sposób. Moim zdaniem, pierwszy rodzaj miłości jest
jedynie nazwą, fałszywą monetą; nie jest prawdziwy. Tylko drugi
rodzaj jest miłością.
Miłość przydarza się tylko wtedy, gdy jesteś dojrzały. Stajesz
się zdolny do miłości tylko wtedy, gdy się rozwijasz. Gdy wiesz, że
miłość nie jest potrzebna, lecz że wynika z przepełnienia - to „bycie
miłością" lub „miłość--podarunek" - wtedy zaczynasz dawać
bezwarunkowo.
Pierwszy rodzaj tak zwanej miłości wywodzi się z głębokiej
potrzeby bycia z kimś, podczas gdy drugi rodzaj, .miłość-podarunek"
czy „bycie miłością", przepływa między dwiema dojrzałymi osobami,
ponieważ jest jej za dużo. Człowiek jest nią przepełniony. Jest jej w
tobie tyle, że zaczyna wydobywać się z ciebie, tak jak wtedy, gdy
zapalasz lampę i promienie rozchodzą się w ciemności. Miłość to
uboczny produkt tego, że jesteś. Gdy jesteś masz wokół siebie aurę
miłości. Gdy cię nie ma, nie ma również aury. A gdy jej nie ma
zaczynasz prosić o miłość drugą osobę. Pozwól, że powtórzę: gdy nie
ma w tobie miłości, prosisz drugą osobę aby ci ją dała; jesteś
żebrakiem. Druga osoba prosi ciebie, abyś ty dał jej miłość. Dwoje
żebraków rozkłada przed sobą ręce w nadziei, że druga osoba ma to
czego im potrzeba... Ostatecznie oboje czują się pokonani i oszukani.
Zapytaj jakiegokolwiek męża lub jakąkolwiek żonę, zapytaj
każdego kochanka - wszyscy czują się oszukani. Druga osoba miała to,
czego szukałeś tylko w twoich wyobrażeniach. Twoje oczekiwania były
błędne, co druga osoba może na to poradzić? Twoje wyobrażenie
zostało zniszczone; twój partner ci nie odpowiada, to wszystko. I nie
ma on obowiązku dostosowywać się do twoich oczekiwań.
Partner czuje się zdradzony, ponieważ miał nadzieję, że to z
ciebie wypłynie miłość. Oboje łudziliście się, że miłość wypłynie z tej
drugiej osoby, a oboje okazaliście się puści - jak miłość mogłaby wam
się przydarzyć? Co najwyżej możecie być nieszczęśliwi; nieszczęśliwi
razem. Wcześniej cierpieliście w pojedynkę, osobno; teraz możecie
cierpieć razem. Ale pamiętaj, gdy dwie osoby cierpią wspólnie, nie jest
to zwykłą sumą, wtedy cierpienie się mnoży.
Będąc sam, czułeś się sfrustrowany, teraz gdy jesteście razem,
także czujecie się sfrustrowani. Jedyna dobra rzecz jaka z tego płynie to
możliwość zrzucenia odpowiedzialności na partnera: to druga osoba
sprawia, że cierpisz; to świetny argument. Wreszcie możesz poczuć
ulgę. „Ze mną jest wszystko w porządku, to wina drugiej osoby... Co
mogę zrobić mając taką żonę - wredną i uciążliwą? Muszę być
nieszczęśliwy. Co zrobić mając takiego męża - brzydkiego, skąpego?"
Teraz odpowiedzialność możesz zrzucić na partnera; wreszcie znalazłeś
kozła ofiarnego. Ale cierpienie pozostaje, i jest pomnożone.
Pojawia się paradoks: ci którzy się zakochują, właśnie dlatego
się zakochują, że nie mają w sobie miłości. Ponieważ nie ma w nich
miłości, nie mogą dawać. I jeszcze coś - niedojrzała osoba zawsze
zakochuje się w drugiej niedojrzałej osobie, ponieważ tylko oni są w
stanie zrozumieć swój język. Osoba dojrzała kocha osobę dojrzałą.
Osoba niedojrzała kocha osobę niedojrzałą.
Możesz zmieniać męża i żonę tysiące razy, ale zawsze
znajdziesz tylko ten sam typ ludzi i to samo nieszczęście zacznie się
powtarzać - przyjmie inne formy, i ale będzie takie samo. Możesz
zmieniać żonę, ale ty pozostajesz niezmieniony - a kto wybiera ci żonę?
Ty. Znów pokierujesz się swoją niedojrzałością. Wybierzesz ten sam
typ kobiety.
Podstawowym problemem w miłości jest stanie się na początek
dojrzałym. Wtedy znajdziesz dojrzałego partnera; wtedy ludzie
niedojrzali nie będą cię w ogóle interesować. Tak to jest. Jeśli masz
dwadzieścia pięć lat nie zakochujesz się w dwuletnim dziecku.
Dokładnie w ten sam sposób, gdy jesteś psychicznie i duchowo
dojrzały nie zakochujesz się w dziecku. Tak się nie dzieje. Nie może
tak się stać, widzisz, że jest to bezsensowne.
Osoba dojrzała nie potrzebuje oparcia w miłości. Ona w miłości
wzrasta. Tylko niedojrzali ludzie chcą się wesprzeć; potykają się więc
muszą się czegoś uchwycić. W jakiś sposób, do tej pory, udawało im
się stać. Teraz nie są w stanie ustać - spotykają kobietę lub mężczyznę i
łapią z całej siły. Już myśleli, że będą musieli upaść i zacząć się
czołgać, bo brak im kręgosłupa, nie umieją stać o własnych siłach.
Dojrzała osoba jest na tyle niezależna, że może być sama. A
kiedy daje komuś swoją miłość, robi to bez ukrytych warunków - po
prostu daje. Gdy osoba dojrzała daje miłość, odczuwa wdzięczność za
to, że ją przyjmujesz, nie odwrotnie. Nie oczekuje, że będziesz jej
wdzięczny - nie, wcale nie potrzebuje twojej wdzięczności. Dziękuje ci
za przyjęcie jej miłości. A gdy dwie dojrzałe osoby łączy miłość,
pojawia się jeden z największych paradoksów, pojawia się coś
wspaniałego: są oni ze sobą, ale jednocześnie są całkowicie sami. Są ze
sobą tak bardzo, że niemal stanowią jedność, ale ta jedność nie niszczy
wcale ich indywidualności - a tak właściwie pogłębia ją, sprawia, że
stają się jeszcze większymi indywidualnościami. Dwie zakochane
dojrzałe osoby pomagają sobie jeszcze bardziej się wyzwolić. Nie ma w
tym polityki, nie ma dyplomacji, nikt nie usiłuje dominować.
Jak możesz starać się zdominować kogoś, kogo kochasz?
Przemyśl to jeszcze raz - dominacja to rodzaj nienawiści, gniewu,
wrogości. Jak możesz nawet myśleć o zdominowaniu osoby, którą
kochasz? Chciałbyś zobaczyć tę osobę wolną i niezależną; chciałbyś
dać jej więcej indywidualności. Oto co nazywam największym
paradoksem: tacy ludzie są ze sobą tak blisko, że niemal stanowią
jedność, ale nadal pozostają jednostkami. Ich indywidualność nie
zostaje naruszona - lecz pogłębiona. Będąc wolni, wzbogacają się
nawzajem.
Ludzie niedojrzali zakochując się niszczą wolność drugiej
osoby, tworzą niewolę i więzienie. Ludzie dojrzali pomagają drugiej
osobie stać się wolną; pomagają sobie nawzajem zniszczyć wszelkie
przejawy niewoli. A gdy miłość przepełniona jest wolnością, pojawia
się piękno. Gdy przepełnia ją zależność, pojawia się brzydota.
Pamiętaj, wolność jest wyższą wartością niż miłość. Dlatego w
Indiach to, co ostateczne nazywamy moksha, wolność. Wolność to
wyższa wartość niż miłość. Więc jeśli miłość niszczy wolność, to nie
jest nic warta. Trzeba ją odrzucić, a wolność zachować - wolność to
wyższa wartość. Bez niej nie możesz być nigdy szczęśliwy, to nie-
możliwe. Wolność jest wrodzonym pragnieniem każdego mężczyzny i
każdej kobiety - całkowita, totalna wolność. Więc człowiek zaczyna
nienawidzić wszystkiego co ją niszczy.
Czyż nie nienawidzisz mężczyzny, którego „kochasz"? Czy nie
nienawidzisz kobiety, którą „kochasz"? Nienawidzisz! To zło
konieczne, które musisz tolerować. Ponieważ nie potrafisz być sam,
musisz radzić sobie będąc z kimś; musisz dostosować się do żądań
drugiej osoby. Musisz ją tolerować, musisz ją znosić.
Prawdziwa miłość to „bycie miłością" lub „miłość-podarunek".
„Bycie miłością" oznacza pewien stan: gdy docierasz do domu i do-
wiadujesz się kim jesteś, narasta w tobie miłość. Roztacza swój aromat,
a ty możesz zacząć dawać go innym. Jak mógłbyś dawać coś, czego nie
masz? Żeby coś dawać, najpierw musisz to mieć.
Miłość i małżeństwo
Uważam, że małżeństwo powinno się zawierać po miesiącu
miodowym, nigdy wcześniej. Powinno do niego dochodzić tylko
wtedy, gdy wszystko podczas miodowego miesiąca dobrze się ułoży.
Miesiąc miodowy po zawarciu małżeństwa jest bardzo
niebezpieczny. O ile wiem, dziewięćdziesiąt dziewięć procent
małżeństw kończy się z chwilą zakończenia miesiąca miodowego. Ale
wtedy jesteś już usidlony i nie masz dokąd uciekać. Wtedy całe społe-
czeństwo - prawo, sąd, wszyscy - są przeciwni temu byś opuścił żonę
lub by ona opuściła ciebie. Wtedy wszyscy są przeciw tobie: religia,
księża.
Społeczeństwo powinno wprowadzać ograniczenia przed zawar-
ciem małżeństwa, a nie wtedy, gdy ktoś chce się rozwieść. Społeczeń-
stwo nie powinno zbyt łatwo pozwalać ludziom na ślub. Sąd powinien
wprowadzić ograniczenia - żyj z kobietą co najmniej dwa lata, dopiero
wtedy sąd pozwoli ci na ślub. Dzieje się zupełnie inaczej. Gdy chcecie
się pobrać nikt nie pyta czy jesteście na to gotowi lub czy jest to
jedynie twój kaprys, bo podoba ci się nos tej kobiety. Cóż za głupota!
Człowiek nie może ułożyć sobie życia z pięknym nosem. Po kilku
dniach zapomnisz o nosie - kto patrzy na nos własnej żony? Zona nigdy
nie jest piękna, mąż nigdy nie jest przystojny; kiedy dobrze się
poznajecie, piękno znika.
Dwoje ludzi powinno mieszkać ze sobą tak długo, aż dobrze się
poznają. Nawet jeśli chcą się pobrać wcześniej, powinno im się tego
zabronić. Wtedy zniknęłyby rozwody. Rozwody istnieją, ponieważ
małżeństwa zawierane są z niewłaściwych powodów i pod presją czasu.
Istnieją, ponieważ ludzie biorą ślub będąc w romantycznym nastroju.
Romantyczny nastrój jest dobry kiedy jesteś poetą - a jak
wiadomo poeci nie są dobrymi mężami ani dobrymi żonami. Niemal
wszyscy to kawalerowie; zabawiają się, ale nigdy nie dają się usidlić,
dlatego ich romanse pozostają zawsze takie żywe. Piszą oni poezję,
piękną poezję... Człowiek nie powinien brać ślubu będąc w
romantycznym nastroju. Pozwól, aby opanował cię nastrój prozy.
Ponieważ codzienne życie jest bardziej prozą niż poezją.
Człowiek musi odpowiednio dojrzeć. Dojrzałość oznacza, że
przestajesz być romantycznym głupcem. Rozumiesz życie i
odpowiedzialność jaką ono ze sobą niesie, rozumiesz problem bycia
razem z drugą osobą. Akceptujesz trudności i decydujesz, że mimo
wszystko chcesz żyć z drugą osobą. Nie łudzisz się, że będzie tylko jak
w niebie, że wszystko będzie usłane różami. Człowiek nie oczekuje
takich nonsensów; wie, że rzeczywistość jest ciężka i brutalna.
Pojawiają się w niej i róże, ale jest ich niewiele; jest za to wiele
kolców.
Gdy zdasz sobie sprawę z tych problemów i nadal uważasz, że
warto zaryzykować i być z kimś zamiast być samemu, weź ślub. Wtedy
małżeństwo nie zabije miłości, ponieważ będzie ona realistyczna.
Małżeństwo może zabić jedynie romantyczną miłość. A miłość roman-
tyczna nazywana jest miłością szczeniacką. Człowiek nie powinien na
niej polegać. Nie powinien traktować jej jako czegoś wartościowego.
Może i jest ona jak lody - czasami możesz je zjeść, ale nie polegaj na
niej. Zycie musi być bardziej realistyczne, musi być prozą.
Małżeństwo samo w sobie nigdy niczego nie niszczy.
Uwydatnia po prostu to, co było w tobie ukryte - wyciąga to na
powierzchnię. Jeśli ukrywasz w sobie miłość, małżeństwo ujawni ją.
Jeśli miłość była udawana, była jedynie przynętą, wtedy prędzej czy
później zniknie. A wtedy pojawisz się prawdziwy, brzydki ty. wystarczy aby cię uszczęśliwić... Wtedy coś zacznie w tobie kwitnąć,
Małżeństwo to okazja do tego, aby to co w tobie ukryte wyszło na jaw. pojawi się tysiąc kwiatów lotosu, wtedy jesteś zakochany. I
Miłość nie jest niszczona przez małżeństwo. Niszczą ją ludzie, przezwyciężysz wszystkie trudności jakie przygotuje dla was życie.
którzy nie wiedzą jak kochać. Miłość zostaje zniszczona, ponieważ tak Cierpienia, zmartwienia - poradzisz sobie ze wszystkim, a twoja miłość
naprawdę wcale jej nie ma; do tej pory żyłeś w marzeniach. będzie kwitnąć coraz bardziej, ponieważ wszystkie te sytuacje będą dla
Rzeczywistość niszczy sny. A tak naprawdę miłość jest wieczna; jest was wyzwaniem. Pokonując je, twoja miłość stanie się silniejsza.
częścią wieczności. Jeśli rozwijasz się, jeśli poznajesz jej sztukę i Miłość jest wiecznością. Jeśli jest obecna, rośnie. Miłość zna
akceptujesz realia życia z miłością, wtedy każdego dnia będzie ona początek, ale nie zna końca.
rosnąć. Małżeństwo daje ogromną szansę rozwijania w sobie miłości.
Miłości nic nie może zniszczyć. Jeśli jest, będzie rosnąć. Ale
mam wrażenie, że w większości przypadków wcale jej ma. Źle Rodzic i dziecko
zinterpretowałeś siebie, to było coś innego – może to był seks albo
seksapil. A to zostanie zniszczone, ponieważ gdy kochasz się z kobietą,
Dziecko może zostać poczęte nie tylko podczas zwykłego
znika seksapil. Seksapil związany jest tylko z tym, co nieznane - gdy
seksualnego współżycia, ale również dzięki głębokiej medytacyjnej
już poczułeś smak ciała kobiety lub mężczyzny, seksapil znika. Jeśli
miłości. Oznacza ona stopienie się z istotą drugiej osoby, a nie tylko z
twoja miłość nie miała w sobie nic więcej, musi zniknąć.
jej ciałem. Oznacza odłożenie na bok twojego ego, poglądów
Więc nigdy nie myl miłości z czymś innym. Jeśli jest ona
religijnych, ideologii - i stanie się prostym i niewinnym. Jeśli dziecko
prawdziwa... Co mam na myśli mówiąc „prawdziwa miłość"? Mam na
poczęte zostanie przez takich rodziców, nie będzie w żaden sposób
myśli to, że sama obecność drugiej osoby nagle sprawia, że jesteś
uwarunkowane.
szczęśliwy, bycie razem przynosi ekstazę, obecność drugiej osoby
Musisz zrozumieć kilka rzeczy - nie mogę dać ci na nie żadnych
wypełnia coś leżącego głęboko w twoim sercu... coś zaczyna w tobie
dowodów, tego nie da się udowodnić. Tylko twoje doświadczenie może
śpiewać, zaczynasz odczuwać harmonię. Obecność drugiej osoby
ci dostarczyć dowodów.
pomaga wam być razem; stajecie się coraz większymi
Na przykład, biologiczny organizm może wykroczyć poza
indywidualnościami, jesteście bardziej wyśrodkowani i zakorzenieni.
siebie. Robi to w określonych momentach. Są to chwile uwielbiane
To jest miłość.
przez ludzki umysł, ponieważ dzięki nim poznajesz swoją wolność,
Miłość nie jest pasją, nie jest emocją. Miłość to głębokie
nieograniczonego siebie, całkowitą ciszę i spokój; poznajesz spokój bez
zrozumienie, że druga osoba sprawia, iż stajesz się kompletny. Ktoś
nienawiści, która przecież zwykle jej towarzyszy. Taki moment
sprawia, że stajesz się pełnym okręgiem. Obecność drugiej osoby
nazywamy orgazmem. Biologia dostarcza ci orgazmów; to
wzmacnia twoją obecność. Miłość daje wolność do bycia sobą; nie ma
najcenniejszy prezent jaki ci daje. Możesz wykorzystać te chwile
nic wspólnego z zachłannością.
wolności, stapiania się, znikania, do medytacji. Nie ma lepszego punktu
Więc obserwuj - nigdy nie myl seksu z miłością. Bądź uważny i
wyjścia dla medytacji niż orgazm. Dwaj kochankowie czują się jak
kiedy poczujesz, że wystarczy sama obecność, niczego więcej nie
jedna dusza w dwóch ciałach... wszystko na chwilę zatrzymuje się,
potrzebujesz, o nic nie prosisz, obecność wystarczy, druga osoba
nawet czas. Nie ma myśli, umysł nie pracuje. Po prostu jesteś. To
właśnie z tych niewielkich miejsc możesz wykroczyć poza biologię.
Jedyne co musisz wiedzieć, to czym jest medytacja: jest
nieobecnością czasu, nieobecnością ego, ciszą, błogością,
wszechogarniającą radością i ekstazą.
Zdarza się to dwojgu ludzi dzięki biologii. A kiedy przekonasz
się, że to może się naprawdę przydarzyć, osiągniesz to także wtedy,
gdy jesteś sam; musisz jedynie spełnić kilka warunków. Moim zdaniem
człowiek poznał medytację właśnie dzięki seksualnym orgazmom,
ponieważ nie istnieje inny moment, który tak bardzo przybliżałby nas
do medytacji.
Ale wszystkie religie potępiają seks. Popierają medytację, ale
odrzucają jej początek, podstawowe doświadczenie, które do niej
prowadzi. Stworzyły w ten sposób ubogich ludzi - nie tylko ubogich
materialnie, ale również duchowo. Nastawili twój umysł przeciwko
seksowi tak bardzo, że co prawda pod wpływem biologicznej potrzeby
uprawiasz go, ale przez nacisk z ich strony nie doświadczasz
orgazmicznej wolności, nieskończoności która nagle otwiera się przed
tobą, wieczności zawartej w jednej chwili, przepastnej głębi
doświadczenia.
Ponieważ człowieka pozbawiono orgazmicznej błogości, jakże
mógłby dowiedzieć się czym jest medytacja? Tego właśnie chcą
wszystkie religie, abyś nie poznał medytacji - mów o niej, czytaj, badaj
ją, słuchaj wykładów na jej temat... Są to rzeczy, które wywołają w
tobie jeszcze większą frustrację, ponieważ dzięki nim będziesz wiedział
o medytacji wszystko, ale nie będziesz miał podstaw praktycznych,
nawet odrobiny doświadczenia, które pozwoliłoby ci zrozumieć, że
skoro jest kropla, to gdzieś również istnieje ocean.
Kropla to namacalny dowód na istnienie oceanu. Biologia ma w
sobie więcej współczucia niż kościoły, synagogi, świątynie, meczety.
Chociaż jest ona ślepa, nie wykazuje aż takiej ślepoty jak Mojżesz,
Kriszna, Jezus, Mahomet. Biologia to twoja natura przepełniona
współczuciem dla ciebie. Dała ci wszystko, abyś mógł wznieść się
wyżej, abyś mógł osiągnąć to, co ponadnaturalne.
Całe życie walczyłem z idiotami. Nie potrafią oni odpowiedzieć
na mój bardzo prosty argument: mówiąc o medytacji musicie
przedstawić konkretny dowód, oparty na życiu konkretnego człowieka;
inaczej ludzie nie zrozumieją a jedynie wysłuchają waszych słów. Mu-
1 sicie dać im coś, co uzmysłowi im jakie mają możliwości - miłość
bez poczucia winy, bez pośpiechu, bez przekonania, że robią coś złego.
Dzięki temu zrobicie coś dobrego i słusznego dla całego świata.
To dziwne widzieć jak ludzie potrafią zabijać bez poczucia
winy - nie jednostki, ale zabijać miliony - a nie potrafią, bez poczucia
winy, spłodzić dziecka. Wszystkie religie to plaga. Kochaj się tylko
wtedy, gdy jesteś gotów wkroczyć w medytacyjną przestrzeń. Kochając
się stwórz atmosferę medytacji. Traktuj to miejsce jak święte.
Tworzysz życie... co może być bardziej święte? Rób to tak pięknie, tak
estetycznie i z taką radością, z jaką tylko potrafisz. Nie możesz się
spieszyć. I jeśli dwoje kochanków spotka się w takiej atmosferze na
zewnątrz i ciszą wewnątrz, przyciągną oni najwspanialszą duszę dla
swego dziecka.
Dajesz dziecku życie, którego wartość mierzy się
prawdziwością miłości jaką odczuwasz. Jeśli rodzic jest zawiedziony,
powinien to przemyśleć, bo otrzymał takie dziecko na jakie zasłużył.
Rodzice nie stwarzają możliwości wejścia do łona wyższej i bardziej
rozwiniętej duszy; sperma i żeńskie jajeczka powodują, że jakaś dusza
się pojawi. Stwarzają możliwość dla ciała, aby dusza mogła się w nim
zakorzenić. Ale przyciągniesz tylko taką osobę na jaką pozwoli ci twoja
aktywność seksualna.
Jeśli świat przepełniają głupcy i ludzie przeciętni, jesteś za to
odpowiedzialny - rodzice są odpowiedzialni. Nigdy się nie
zastanawiali; ich dzieci są, zupełnie przypadkowe. Nie ma większej
zbrodni niż stworzyć życie przypadkowo.
Przygotuj się na to. Najbardziej podstawową rzeczą, którą
trzeba zrozumieć jest orgazmiczny moment: braku myśli, braku czasu,
braku umysłu; jedynie czysta świadomość. Tą czystą świadomością
możesz przyciągnąć Gautamę Buddę. Biorąc pod uwagę sposób w jaki
uprawiasz miłość, dziwne jest, że mimo wszystko, nie przyciągasz
samych Adolfów Hitlerów, Mussolinich, Stalinów, Nadirszahów,
Tamerlanów, Dżingis Chanów. Przyciągasz ludzi przeciętnych. Nie
przyciągasz również ludzi poniżej pewnej granicy; oni przychodzą jako
wynik brutalnego gwałtu. Dla tych najszlachetniejszych, miłość musi
być medytacją.
Życie dziecka zaczyna się z chwilą, gdy dusza wejdzie do łona.
Jeśli wkroczyła w przestrzeń medytacyjną możliwe jest, że będziesz
miał dziecko, które nie podda I się naciskom. Dziecko urodzone z
medytacji nie może zostać uwarunkowane; będzie się przeciw temu
buntować. Tylko ludzi przeciętnych da się uwarunkować.
Para, która potrafi wejść w medytację podczas uprawiania
miłości, nie jest zwyczajną parą. Ci ludzie będą szanować dziecko.
Dziecko jest gościem, który przychodzi od nieznanego, a ty musisz
tego gościa szanować. Rodzice, którzy nie szanują swoich dzieci,
zniszczą ich życie. Szacunek, miłość, wdzięczność za to, że „wybrałeś
nas jako swoich rodziców" odpłaci wam głębszym szacunkiem,
większą wdzięcznością i większą miłością.
Kiedy kogoś kochasz nie starasz się wywierać na niego presji.
Gdy kogoś kochasz dajesz mu wolność, dajesz mu ochronę. Kochając,
nie chcesz aby druga osoba stała się kopią ciebie, chcesz aby była ona
wyjątkowa i niepowtarzalna. I aby to zrobić stworzysz mu odpowiednie
warunki, postawisz go przed wyzwaniami, które wymuszą rozwój jego
potencjału.
Nie obciążysz go wiedzą, ponieważ będziesz chciał aby sam
poznał prawdę. Każda zapożyczona prawda jest kłamstwem. Dopóki
sam jej nie przeżyjesz, nigdy nie stanie się twoją prawdą.
Pomożesz dziecku odkrywać coraz więcej rzeczy. Nie będziesz
opowiadał mu kłamstw o tym, że istnieje Bóg - to kłamstwo, ponieważ
nigdy go nie widziałeś. Rodzice cię okłamali, a ty powtarzasz to
swojemu dziecku. Twoi rodzice uwarunkowali cię i czym stało się
twoje życie? Cierpieniem od kołyski aż po sam grób. Czy chcesz aby
życie twojego dziecka również było pełne cierpienia, lęku, rozpaczy?
W Biblii jest tylko jedno zdanie, któremu się nie sprzeciwiam.
Zdanie to brzmi następująco: .Bóg może wybaczyć ci wszystko, z
wyjątkiem rozpaczy". Ktokolwiek to napisał musiał posiadać ogromne
zrozumienie. Bóg nie może wybaczyć tylko jednej rzeczy i jest nią
rozpacz. Ale wszyscy żyją w rozpaczy - czy Bóg jest czy go nie ma,
rozpacz jest prawdziwa. Jest samozniszczeniem. Jeśli kochasz swoje
dziecko, pomożesz mu cieszyć się, śmiać, radować, tańczyć. Ale robisz
coś zupełnie odwrotnego.
W młodym wieku, kiedy jeszcze mieszkałem w domu
rodzinnym, gdy przychodził jakiś gość, rodzina zawsze mnie dokądś
wysyłała. Gdy zaczynali mówić o tym, że trzeba mnie gdzieś wysłać -
że na przykład muszę iść do lekarza, ponieważ od wielu dni jestem
przeziębiony - odpowiadałem:
- Nie będę nic robił. Wiem, że jestem przeziębiony i znam
lekarza; sam zadecyduję kiedy się do niego udać. Nie pójdę -
przeziębienie czy rak, to nie robi dla mnie różnicy.
- Ale dlaczego? - pytali Odpowiadałem:
- Wiem, że spodziewacie się gościa i boicie się.
Oczywiście, że się bali, ponieważ zawsze wprawiałem ich w
zakłopotanie. Gość mógł być kimś ważnym, a ja mogłem zrobić coś, co
zepsułoby ich znajomość.
Kiedyś, w trakcie jedzenia, nagle zacząłem się śmiać. Rodzina
wiedziała, że za chwilę coś się wydarzy, ponieważ był u nas gość. Gość
był zaskoczony. Spytał:
- Dlaczego się śmiejesz? Odpowiedziałem:
- Nie potrzeba powodu do śmiechu. Właściwie to ja
powinienem spytać was: „Dlaczego siedzicie z takimi ponurymi
minami?" Śmiech ma wielką wartość; ponure miny nie mają żadnej. A
odkąd przyszedłeś cała moja rodzina stała się smutna i poważna. Nie
rozumiem co z tobą jest nie tak. Czy wszędzie dokąd się udajesz
wprowadzasz taką atmosferę?
 Czasami nagle zaczynałem tańczyć. Rozmowa między
rodzicami i gościem natychmiast milkła, ponieważ tańczyłem między
nimi. Mówili:
- Możesz wyjść i się pobawić.
Odpowiadałem:
- Wiem gdzie dobrze się tańczy. Wy możecie wyjść i dokończyć
na zewnątrz waszą głupią rozmowę - ona nic nie znaczy! Rozmowa o
pogodzie i porach roku... wszyscy doskonale o tym wiemy, nawet ja.
Jaki sens ma taka rozmowa?
W uprzejmej rozmowie ludzie nigdy nie dyskutują o rzeczach
kontrowersyjnych, ponieważ mogłoby to doprowadzić do
antagonizmów. Rozmawiają tylko o rzeczach oczywistych - o
pogodzie... Nie ma w tym kontrowersji. Jeśli jest zimno, jest zimno;
jeśli jest gorąco, jest gorąco.
Tańczę w tym miejscu tylko po to, aby uświadomić wam, że
tracicie czas. Lepiej przyłączcie się do mnie!
Nie uwarunkowane dziecko w wielu sytuacjach zawstydza
swoich rodziców. Ale jeśli je kochają będą gotowi zrobić wszystko.
Nawet jeśli wiąże się to z zakłopotaniem, nie robi to nikomu krzywdy.
Ich dziecko rozwinie I się w wyjątkową istotę. Pomogą mu pozostać
wolnym, otwartym; otwartym na nieznaną przyszłość.
Pomogą mu stać się poszukiwaczem, a nie wierzącym. Nie
zrobią z niego chrześcijanina, żyda, hinduisty czy muzułmanina,
ponieważ wszystkie te religie uczyniły bardzo dużo zła. Czas aby
wszystkie religie zniknęły. Nie uwarunkowane dzieci mogą sprawić, że
tak się stanie, ponieważ jutro będą młodymi ludźmi, którzy nie będą ani
chrześcijanami, ani hinduistami, ani muzułmanami. Będą poszuki-
waczami; poszukiwanie będzie ich religią. Oto moja definicja
sannjasina: to ktoś, kogo religią jest poszukiwanie, zagłębianie się i
wnikliwość. Wiara przerywa jakąkolwiek wnikliwość.
Dziel się z dzieckiem wszystkimi swoimi doświadczeniami.
Uświadom je, że zostało poczęte w pełnej miłości, orgazmicznej chwili,
i że miłość jest wielkim darem egzystencji. Musisz sprawić aby miłość
stała się centralnym punktem twojego życia, ponieważ tylko dzięki niej
jesteś w stanie wykroczyć poza ślepą naturę i wejść w świat
nadnaturalny, w którym nie ma ślepoty, w którym stajesz się
wizjonerem.
Tak, stworzenie nieuwarunkowanego i wolnego dziecka jest
możliwe, ale nie poprzez samą biologię. Staje się możliwe wtedy, gdy
masz w sobie na tyle dużo odwagi, by ze swojej miłości uczynić świą-
tynię, miejsce medytacji. W ten sposób przywołasz duszę posiadającą
potencjał do stania się wyjątkową osobą. A wtedy dawaj jej wszelką
możliwość bycia wolną, nawet jeśli jest to wbrew tobie. Wolność
twojego dziecka ma większą wartość, ponieważ jest ono przyszłością
ludzi.
Twoje dni przeminęły - jakie ma znaczenie czy przyszłość
rozwinie się wbrew tobie? Co dała ci przeszłość? Jesteś pusty, jesteś
żebrakiem. Chcesz aby twoje dzieci również takie były? Oto co każdy
rodzic stara się zrobić -stworzyć kopię, idealną kopię. Lecz pamiętaj, że
egzystencja akceptuje tylko oryginał. Kopie nie są akceptowane.
Pozwól by dziecko miało swoją niepowtarzalną twarz.
Może to wywołać w tobie strach, może wywołać zmartwienie,
ale to twój problem. W żaden sposób nie ograniczaj dziecka. A dziecko
obdarowane wolnością -nawet wbrew rodzicom - będzie zawsze ich
szanować, będzie na zawsze wdzięczne. Obecnie jest odwrotnie: każde
dziecko przepełnione jest gniewem, wściekłością, nienawiścią do
rodziców, ponieważ to, co mu zrobili jest nie do wybaczenia.
Więc dając wolność, pozwalając mu na bycie samym sobą,
cokolwiek to oznacza, akceptując je w jego naturalnej istocie, dokąd-
kolwiek ona prowadzi, tworzysz dziecko, które będzie cię kochać i sza-
nować. Byłeś nie tylko zwykłym ojcem czy matką; dałeś życie,
wolność, wyjątkowość. Dziecko na zawsze zapisze to wspomnienie w
swoim sercu, a jego wdzięczność skierowana ku tobie przekona je, że
to co dla niego zrobiłeś musi przekazać przyszłym pokoleniom.
Jeśli każde pokolenie kochałoby i szanowało dzieci, dawało im
wolność wzrastania, cały nonsens konfliktu pokoleń przestałby istnieć.
Jeśli szanujesz swoje dziecko, jeśli jesteś jego przyjacielem, konflikt
znika.
ZAWSZE DOBRZE JEST DOJŚĆ DO POROZUMIENIA ZE
SWOIMI RODZICAMI. To jedna z podstawowych rzeczy. Gurdżijew
zwykł mawiać „Jeśli nie jesteś w dobrych stosunkach ze swoimi
rodzicami, zmarnowałeś życie". Ponieważ jest to czymś niezwykle
głęboko zakorzenionym... Jeśli pojawi się między wami złość, nic cię
nie zadowoli. Zawsze i wszędzie będziesz od czuwać jakieś poczucie
winy. Nigdy nie zapomnisz i ni przebaczysz. Z rodzicami łączy cię coś
więcej niż związek społeczny. To z nich powstałeś - jesteś ich częścią,
gałęzią odchodzącą od ich drzewa. Wciąż jesteś w nich zakorzeniony.
Gdy rodzice umierają, umiera w tobie coś bardzo głęboko
zakorzenionego. Gdy umierają, po raz pierwszy czujesz się naprawdę
samotny i pozbawiony korzeni. Więc póki żyją zrób wszystko co
możesz, aby połączyło was wzajemne zrozumienie. Wtedy wszystko
się uspokoi i rachunki zostaną wyrównane. Wtedy, gdy odejdą z tego
świata - a kiedyś odejdą - nie będziesz czuł się winny, niczego nie
będziesz żałował. Oni byli szczęśliwi z tobą; ty byłeś szczęśliwy z
nimi.
Związek miłosny rozpoczyna się i kończy na rodzicach. Zatacza
krąg. Jeśli koło w jakimś miejscu zostanie uszkodzone, zawsze już
będziesz odczuwał zaniepokojenie. Człowiek jest bardzo szczęśliwy
jeśli może porozumieć się z własnymi rodzicami. A jest to jedna z
najtrudniejszych rzeczy; przepaść jest ogromna. Rodzice nigdy nie
traktują cię jak osoby dorosłej i nigdy nie komunikują się z tobą
bezpośrednio. Rozkazują ci: „Zrób to" albo: „Nie rób tego". Nigdy nie
biorą pod uwagę twojej wolności i twojego ducha, twojej istoty... nie
szanują cię. Z góry zakładają, że będziesz ich słuchał.
Od samego początku dziecko jest podirytowane, ponieważ za
każdym razem gdy rodzice mówią mu: „Zrób to" czy: „Nie rób
tamtego" ma ono wrażenie, że zostaje mu odebrany kawałek wolności.
Zastaje poddane represjom. Opiera się, czuje się urażone, a opór
pozostaje w nim jak nie zagojona rana. Przepaść powiększa się coraz
bardziej. Trzeba przerzucić nad nią most. Jeśli jesteś w stanie stworzyć
most pomiędzy tobą i twoją matką, nagle poczujesz, że ten most
połączy! cię z całym światem, raniesz się bardziej zakorzeniony w
ziemi. Jeśli możesz Dołączyć się mostem ze swoim ojcem, twoim
domem stanie się niebo. Rodzice to symbole ziemi i nieba. A dziecko
Jest jak drzewo, które potrzebuje i tego, i tego.
Miłość + Świadomość = Istnienie
Miłość jest niezbędna do rozwoju duchowego. Co więcej -
funkcjonuje na zasadzie lustra. Bardzo trudno jest poznać siebie jeśli
nie ujrzysz się w oczach kogoś, kto cię kocha. Aby zobaczyć odbicie
swojej twarzy musisz popatrzeć w lustro, aby ujrzeć wizerunek swojej
duchowości musisz spojrzeć w lustro miłości. Miłość jest duchowym
lustrem. Pobudza cię, mobilizuje, czyni gotowym do podróży w głąb
siebie, przypomina ci kim naprawdę jesteś.
W chwilach kiedy odczuwasz głębię miłości, masz także
przebłyski swojej prawdziwości, które przychodzą do ciebie w formie
lustrzanego odbicia. Miłość jest jak jezioro. Widzisz w niej przebłyski
medytacji, tak jak w księżycową noc widzisz księżyc odbity w tafli
spokojnego jeziora. Księżyc odbity w wodzie daje początek
poszukiwaniom prawdziwego księżyca. Jeśli go nie ujrzysz, być może
nigdy nie wyruszysz na poszukiwanie. Będziesz przychodzić raz po raz
nad to jezioro, myśląc, że właśnie w nim trzeba szukać prawdziwego
księżyca; będziesz nurkować, przeszukiwać dno. W końcu, po wielu
niepowodzeniach pojmiesz, że tam wcale nie ma prawdziwego
księżyca.
Któregoś dnia zrozumiesz, że księżyc był jedynie odbiciem. To
wspaniałe odkrycie Od teraz zaczniesz patrzeć ku górze. Jeśli to
zaledwie odbicie, to gdzie jest księżyc? Jeśli to odbicie, to znaczy, że
trzeba patrzeć w stronę przeciwną. Odbicie księżyca jest na wodzie je-
ziora, czyli księżyc będzie nad wodą. Spojrzysz w górę... i podróż się
zaczęła.
Miłość daje ci przebłyski medytacji, odbicie księżyca w
jeziorze; są to jednak tylko refleksy na wodzie, nie prawda. Dlatego
miłość nie da ci pełni satysfakcji. Nawet więcej - miłość przyniesie ci
coraz więcej rozczarowań i niezadowolenia. Miłość pozwoli ci dostrzec
jak wiele jest możliwe, ale nie wypełni tych możliwości. Nie da ci tego,
czego się spodziewasz, a to cię zdenerwuje. I dzięki temu
rozczarowaniu, tej złości będziesz w stanie zwrócić się do swojej
własnej istoty. Jedynie kochankowie znają radość medytacji. Ci, którzy
nigdy nie kochali i nie doznali frustracji z powodu miłości, ci którzy nie
nurkowali w jeziorze miłości poszukując księżyca, nigdy nie odnajdą
prawdziwego księżyca na niebie. Nawet nie będą świadomi, że istnieje.
Człowiek, który kocha, wcześniej czy później, stanie się
religijny. Jednak ten, kto nie kochał - na przykład polityk, który nie
kochał nigdy drugiego człowieka a jedynie władzę - nigdy nie stanie się
religijny. Człowiek mający obsesję na punkcie pieniędzy, kochający
jedynie pieniądze - także nie będzie w stanie nigdy stać się religijny.
Byłoby to niezwykle trudne z wielu powodów. Pieniądze można
posiadać; możesz mieć pieniądze na własność. Łatwo posiąść
pieniądze, trudno jest posiąść ukochaną osobę; nawet może jest to
całkiem niemożliwe. Będziesz usiłował posiąść, ale jakże miałoby ci
się udać posiąść żywą osobę? Będzie się ona temu sprzeciwiać, będzie
walczyć aż do upadłego. Nikt nie chce stracić swojej wolności.
Miłość nie ma tak wielkiej wartości jak wolność. Miłość to coś
cennego, ale nie tak cennego jak wolność. Toteż każdy chce być
kochany, ale nie za cenę własnej wolności. Stąd na pewnym etapie
pojawia się frustracja. Usiłujesz posiąść, a im bardziej się o to starasz,
tym mniej możliwa staje się miłość, a twój partner zaczyna się
odsuwać. Jeśli nie usiłujesz nikogo zawłaszczyć, jeśli oboje
kochankowie dają sobie całkowitą wolność, wtedy istnieje między nimi
ogromna miłość.
Trzeba zacząć od tego, że próby zawłaszczenia i tak skazane są
na porażkę. Z jej powodu będziesz odczuwał rozczarowanie. Po drugie,
jeśli nauczyłeś się nie próbować posiąść drugiego człowieka, jeśli
wiesz już, że wolność ma o wiele wyższą wartość niż miłość, to
wcześniej czy później dostrzeżesz, iż wolność przywróciła cię samemu
sobie, stała się twoją świadomością, medytacją.
Wolność jest po prostu innym aspektem medytacji. Możesz
zacząć od wolności - a świadomość przyjdzie sama, lub od
świadomości - wtedy staniesz się wolny. Obie są ze sobą połączone.
Miłość jest pomiędzy nimi jak delikatne spoiwo. Stanowią one
podstawowe doświadczenie, przez które trzeba przejść w drodze ku
dojrzałości.
W cudownej książce Margery Williams: „The Velveteen
Rabbit", znalazłem przepiękny opis stawania się prawdziwym dzięki
miłości:
- Co znaczy być prawdziwym ? - zapytał Królik pewnego dnia.
- Czy to znaczy mieć ten brzęczyk w sobie i wystający kijek do
trzymania?
- Prawdziwość nie ma związku z tym, jak jesteś zbudowany -
odparł Skórzany Konik. - To jest raczej coś, co ci się przydarza. Kiedy
dziecko bardzo cię kocha, nie tylko pobawi się z tobą i zostawia, ale
naprawdę cię kocha przez długi, długi czas, wtedy stajesz się
Prawdziwym.
- Czy to boli? - spytał Królik.
- Czasami, tak - odpowiedział Skórzany Konik, gdyż zawsze
mówił prawdę. - Lecz kiedy staniesz się Prawdziwy, nie obawiasz się
tego bólu.
- Czy to się staje nagle, tak jakby ktoś cię zranił, czy też
powolutku?
- To nie dzieje się nagle - powiedział Skórzany Konik. - To staje
się powoli. Dlatego bardzo rzadko zdarza się tym, którzy łatwo się
mogą potłuc, albo mającym ostre brzegi, albo takim, o których trzeba
bardzo dbać. Zwykle, zanim staniesz się Prawdziwy, część twojej
sierści jest już wytarta od przytulania, może wypadnie ci oko, albo nogi
będą zwisać luźno; może będziesz wyglądać dość marnie. Ale te rzeczy
nie mają znaczenia, bo kiedy staniesz się Prawdziwy, nie będziesz
nigdy brzydki; może wydasz się taki ludziom, którzy nic nie
rozumieją... Kiedy staniesz się Prawdziwy, nie możesz stać się na
powrót nieprawdziwy. Twoja Prawdziwość będzie w tobie na zawsze.
Miłość czyni cię prawdziwym. Bez niej jesteś jedynie fikcją,
niematerialnym snem. Miłość przydaje ci treści, daje ci poczucie
całości, czyni cię wyśrodkowanym. Jest ona jednak zaledwie połową
podróży; drugą połowę stanowi medytacja i świadomość. Miłość
przygotowuje cię do niej - jest początkiem, a świadomość jest końcem.
Pomiędzy nimi dwiema zaczynasz odczuwać Boga; między tymi
dwoma brzegami płynie rzeka Istnienia.
Nie unikaj miłości. Przejdź przez nią pomimo bólu, którego ci
dostarcza. Tak, naprawdę boli, ale kiedy kochasz, to nie ma tak wiel-
kiego znaczenia. Te rany pomagają ci się wzmocnić. Czasem tak
bardzo boli..., tak strasznie; ale ten ból jest potrzebny, żeby cię
pobudzać, żebyś nie był ospały, żebyś podążał za wyzwaniem.
Niebezpieczeństwa są po to, aby uczynić cię czujnym. Miłość
przygotowuje grunt; w glebie miłości i tylko w niej, może wykiełkować
ziarenko medytacji.
Wszyscy ci, którzy uciekają przed miłością, nigdy nie osiągną
medytacji. Mogą siedzieć w jaskiniach w Himalajach przez wiele
wcieleń, ale nie osiągną medytacji. To niemożliwe - nie zasłużyli na
nią. Wpierw trzeba na nią zasłużyć żyjąc wśród ludzi, trzeba
przygotować glebę.
Dlatego tak nalegam, by nie odrzucać świata. Bądź w nim,
zmierz się z wyzwaniami, zaakceptuj niebezpieczeństwa, które z sobą
niesie, rany, ciosy. Przejdź przez to. Nie unikaj, nie szukaj skrótów, bo
ich nie ma. To walka, trud, droga pod górkę, ale tak wejdziesz na
szczyt.
Radość, którą da ci ta droga jest nieporównywalna do tego, co
możesz przeżyć jeśli polecisz na szczyt helikopterem. Co z tego, że
stoisz na szczycie, jeśli jesteś niedojrzały? Nie będziesz umiał się tym
cieszyć. Pomyśl tylko jaka to wielka różnica. Ze wszystkich sił
próbujesz zdobyć Everest. To takie niebezpieczne, możesz zginąć,
możesz nie dojść; ryzyko, wysiłek. Na każdym kroku czai się śmierć;
jest tyle pułapek i duże prawdopodobieństwo, że raczej przegrasz niż,
że zwyciężysz. Szansa jedna na sto, że ci się uda. Jednak im bliżej do
szczytu, tym większa radość w tobie narasta. Twoja dusza unosi się
coraz wyżej. To nie przychodzi za darmo, musisz zapracować... A im
więcej trudu cię to kosztowało, tym bardziej się radujesz. No, a teraz
wyobraź sobie - możesz się tam dostać helikopterem. Staniesz na
szczycie i będziesz się czuł jak idiota. Pomyślisz: „Co ja tu robię?" Po
pięciu minutach będziesz miał dosyć. Powiesz do siebie: „No, to
zobaczyłem. Nic tu właściwie nie ma".
To podróż stwarza cel. Każdy krok podróży stwarza cel. Nie
chodzi o to, by nagle znaleźć się u kresu drogi. Celem jest
podróżowanie. Podróż nie jest czymś oddzielnym od celu; to nie są
dwie osobne części. Kres podróży i sposób podróżowania nie są od
siebie oddzielone. Koniec podróży rzutuje na całą drogę; każdy sposób
podróżowania wiedzie ku końcowi.
Nigdy więc nie przegap szansy na pełnię życia, na branie
odpowiedzialności, na bycie zaangażowanym, na włączenie się w nurt.
Nie bądź tchórzem. Stań z życiem oko w oko, zmierz się z nim. Powoli,
krok po kroku, coś w tobie zacznie się krystalizować.
Tak, trwa to długo. Chudy Koń ma rację: „Zresztą zwykle
zanim staniesz się Prawdziwy, część twojej sierści jest już wytarta od
przytulania, może wypadnie ci oko albo nogi będą zwisać luźno;
możesz wyglądać dość marnie. Ale te rzeczy nie mają znaczenia, bo
kiedy staniesz się Prawdziwy, nie będziesz nigdy brzydki; może
wydasz się taki ludziom, którzy nic nie rozumieją... Kiedy staniesz się
Prawdziwy, nie możesz stać się znowu nieprawdziwy. Twoja
Prawdziwość będzie w tobie na zawsze".
Ale na to trzeba zasłużyć. Pozwól, że powtórzę: w życiu nie ma
nic za darmo. A jeśli nawet coś dostaniesz za darmo, nie ma to żadnej
wartości. Musisz zapłacić. A im wyższa cena, tym większa satysfakcja.
Jeśli dla miłości zaryzykujesz całe swoje życie, to co zdobędziesz
będzie wspaniałe. Miłość skieruje cię ku samemu sobie, da ci widok na
odbicie medytacji. Pierwsze przebłyski medytacji znajdziesz właśnie w
miłości. I wtedy pojawi się w tobie pragnienie, by dotrzeć do tych prze-
błysków, i nie tylko przebłysków ale do tego stanu; będziesz chciał w
nim pozostać na zawsze. Miłość daje przedsmak medytacji.
Orgazmiczne doświadczenie miłości jest pierwszym
doświadczeniem samadhi, ekstazy. Uczyni cię jeszcze bardziej
spragnionym. Teraz wiesz, jak wiele jest możliwe i nie
usatysfakcjonuje cię byle co. Przeniknęła do ciebie świętość i ogarnęła
twoje serce. Bóg dotknął twego serca, czułeś ten dotyk. Teraz pragniesz
zatrzymać tę chwilę na zawsze, chciałbyś aby takie stało się twoje
życie. I stanie się, a dopóki się nie stanie, będziesz niezadowolony.
Z jednej strony - miłość da ci ogromną radość, ale z drugiej -
pragnienie radości wiecznej.
STOJĄC NA SKRZYŻOWANIU
Kiedy wieczność przenika do czasu
Czas jest tym w czym żyjemy - biegnie poziomo. Od A do B do
C do D; jest niczym linia. Wieczność jest pionowa. Nie idzie od A do B
i od B do C. Biegnie od A, potem coraz bardziej do A i coraz bardziej.
Porusza się ku górze. Bardzo rzadko wieczność przenika do czasu;
może się to zdarzyć tylko wtedy, gdy medytacja osiągnie odpowiedni
poziom, stanie się dojrzała: gdy dotrzesz do swej istoty.
Wtedy, nagle, zdasz sobie sprawę z tego, że jesteś
skrzyżowaniem. Jedna linia biegnie poziomo - innymi słowy jest
nijaka, zwyczajna, pozbawiona znaczenia i ostatecznie prowadzi do
śmierci. Pozioma linia nieustannie porusza się w kierunku cmentarza.
Opowiem wam historię. Z wielu powodów niezwykle ważną:
Wielki władca ujrzał we śnie cień; wystraszył się go, chociaż
był to jedynie sen. Zapytał cienia: „Czego chcesz?"
Ten odpowiedział „Nie przyszedłem o nic cię prosić. Przybyłem
aby poinformować cię, że dziś wieczorem, w pewnym miejscu, gdy
będzie zachodzić słońce, po raz ostatni zaczerpniesz powietrza. Zwykle
nie informuję ludzi o takich rzeczach, ale ty jesteś wspaniałym władcą;
jest to mój sposób na okazanie ci szacunku".
Cesarz tak się przeraził, że natychmiast obudził się zlany potem
i nie był w stanie zadecydować co powinien teraz zrobić. Jedyne co
przyszło mu do głowy to zwołać do siebie mędrców, astrologów,
proroków, aby rozszyfrowali znaczenie snu. Za ojca analizy snów
zwykle przyjmujemy Zygmunta Freuda; to nieprawda, jej powstanie !
wiąże się z tym cesarzem, który żył tysiąc lat temu!
W środku nocy wszyscy prorocy zamieszkujący jego kraj,
mędrcy, wszyscy ci, którzy wiedzieli coś o przyszłości, o interpretacji
snów, zgromadzili się aby usłyszeć całą historię. Była ona bardzo
prosta, ale ponieważ każdy przywiózł ze sobą swoje księgi - zaczęli się
między sobą kłócić: „To nie może być znaczenie tego snu" lub: „To
musi być znaczenie tego snu".
Zmarnowali mnóstwo czasu, zaczęło wschodzić słońce. Król
miał starego sługę, którego traktował jak ojca - jego prawdziwy ojciec
umarł bardzo wcześnie. Ponieważ syn był zbyt młody, opiekę nad nim
zlecił temu słudze i nakazał mu: „Zadbaj o to, aby mój syn stał się mo-
im następcą i aby nie stracił królestwa". Sługa wypełnił tę prośbę, był
bardzo stary. Ale nie był traktowany jak służący, traktowano go niemal
jak ojca króla. Zbliżył się do cesarza i rzekł: „Chcę a" powiedzieć dwie
rzeczy. Zawsze mnie słuchałeś. Nie jestem oni prorokiem, ani
astrologiem i nie wiem po co cały ten nonsens, po co sprawdzanie tych
pism. Jedno jest pewne - że gdy słońce wzejdzie, to do jego zachodu
jest już niewiele czasu. Ci ludzie, ci tak zwani wszechwiedzący, przez
całe wieki nie doszli nigdy do żadnych konkluzji. A tym bardziej w
jeden dzień... będą się kłócić, sprzeczać, wzajemnie obalać swoje
argumenty ale nie łudź się, że dojdą do porozumienia, że wyciągną
jakieś wnioski. „Pozwól im dyskutować. Ponieważ masz
najwspanialszego konia na świecie" - były to czasy koni - „radzę ci,
abyś opuścił na nim ten pałac tak szybko jak to tylko możliwe. Pewne
jest, że nie powinieneś tu być; powinieneś być daleko stąd".
Pomimo swojej prostoty była to rada logiczna i racjonalna.
Cesarz zostawił kłócących się intelektualistów i mędrców - nie
zauważyli oni nawet jego zniknięcia. Cesarz z pewnością miał konia
wartego całego królestwa. Był z niego bardzo dumny, nie znano
innego, równie silnego konia. Króla i konia łączyła ogromna miłość,
głęboka bliskość, rodzaj symbiozy. Cesarz zwrócił się do konia:
„Wygląda no to, że zbliża się po mnie śmierć. Ten cień to nie było nic
innego jak śmierć. Musisz zabrać mnie tak daleko stąd, jak tylko dasz
radę".
Koń skinął głową. Wypchał obietnicę. Po południu gdy zaczęło
zachodzić słońce, znajdowali się dziesiątki mil z dala od królestwa. W
przebraniu wkroczyli na ziemię innego królestwa. Cesarz był bardzo
zadowolony. Zsiadł z konia i próbował przywiązać go do drzewa -
ponieważ ani on, ani koń od dawna niczego nie jedli. Cesarz
powiedział: „Dziękuję przyjacielu. Teraz zatroszczę się o jedzenie dla
ciebie i dla mnie. Jesteśmy daleko od domu, nie ma się czego bać.
Dowiodłeś, że to co się o tobie mówi, to prawda. Poruszałeś się
niezwykle szybko, niemal jak chmura".
Gdy cesarz przywiązywał konia do drzewa pojawił się czarny
cień i powiedział: „Martwiłem się, że może ci się nie udać, ale twój koń
jest wspaniały. Ja również jestem mu wdzięczny - oto właściwe miejsce
i właściwa pora. I bałem się - byłeś tak daleko - jak mógłbym cię
stamtąd sprowadzić? Koń wypełnił przeznaczenie".
Jest to dziwna opowieść ale zwraca uwagę na to, że jeśli
poruszasz się po linii poziomej, niezależnie od prędkości, zawsze
skończysz na jakimś cmentarzu. To dziwne, że z każdą chwilą nasze
groby przybliżają się do nas coraz bardziej - nawet jeśli ty się nie
poruszasz, grób zbliża się w twoim kierunku. Pozioma linia czasu,
innymi słowy, jest ludzką śmiertelnością.
Ale jeśli potrafisz sięgnąć w głąb siebie, wejść w ciszę swego
wnętrza, dostrzeżesz dwie drogi: jedną poziomą, drugą pionową.
Może cię to zdziwi, ale chrześcijański krzyż nie jest wcale
chrześcijański. To starożytny, Wschodni, aryjski symbol - swastyka. To
dlatego Adolf Hitler, który uważał, że płynęła w nim najczystsza
aryjska krew, wybrał swastykę jako swój symbol. Swastyka to nic
innego jak krzyżujące się dwie linie. W Indiach ludzie biznesu, nie
wiedząc dlaczego, na początku każdego roku rozpoczynają swoje księgi
symbolem swastyki. Chrześcijański krzyż jest po prostu fragmentem
swastyki. Również oznacza to samo: pion i poziom. Ręce Chrystusa
rozpostarte są w poziomie; jego głowa i ciało wskazują inny kierunek.
Medytując zauważasz nagle, że masz możliwość poruszania się
w dwóch kierunkach - w poziomie bądź w pionie. Pion zawiera w sobie
ciszę, błogosławieństwo, ekstazę; poziom to ręce, praca i świat.
Gdy człowiek odkryje, iż jest skrzyżowaniem, nie może nie
zainteresować się kierunkiem pionowym. Zna to, co jest w poziomie,
ale pionowe otwiera przed nim drzwi do wieczności, w której śmierć
nie istnieje, gdzie człowiek coraz bardziej staje się częścią kosmicznej
całości - gdzie człowiek traci wszystkie ograniczenia, nawet te
związane z ciałem.
Gautama Budda zwykł mówić: „Narodziny to cierpienie, życie
to cierpienie, śmierć to cierpienie". Chodziło mu o to, że poruszanie się
w poziomie wiąże się z nieustannym cierpieniem, bólem. Takie życie
nie może być pełne tańca, radości - jeśli tak ma ono wyglądać, to
jedynym rozwiązaniem jest samobójstwo. To, że życie pozbawione jest
sensu to współczesna konkluzja, do której doszli Zachodni filozofowie
egzystencjalizmu - Jean Paul Sartre, Jaspers, Heidegger, Kierkegaard i
inni. Na płaszczyźnie poziomej życie rzeczywiście takie jest, ponieważ
jest agonią, bólem, schorzeniami, chorobami, starością. Człowiek
uwięziony jest w ciasnym ciele, podczas gdy jego świadomość to
nieograniczony wszechświat.
Gdy pionowa płaszczyzna zostanie odkryta, człowiek zaczyna
się po niej poruszać Nie znaczy to, że musisz wyrzec się świata, tylko
że nie należysz już do niego: świat stał się efemeryczny, stracił
znaczenie. Nie oznacza to, że musisz teraz wyrzec się świata i uciec w
gór czy do klasztorów. Znaczy to tylko tyle, że niezależnie od tego
gdzie się znajdujesz, zaczynasz prowadzić wewnętrzne życie, które
wcześniej nie było możliwe. Wcześniej byłeś ekstrawertykiem; teraz
stałeś się introwertykiem. Jeśli chodzi o ciało, to o ile pamiętasz o tym,
iż nie jesteś ciałem, poradzisz sobie bez większego trudu. Ale ciało
możesz wykorzystać na wiele sposobów, aby pomogło ci poruszać się
po linii pionowej. Przeniknięcie do płaszczyzny pionowej, promień
światła wpadający w mrok twojego poziomego życia może być
początkiem oświecenia.
Będziesz tak samo wyglądał, ale nie będziesz tą samą osobą.
Dla tych, którzy mają jasność widzenia również nie będziesz taki sam -
a już na pewno w swoich oczach nigdy nie będziesz wyglądał tak jak
kiedyś, i nigdy nie będziesz mógł stać się taki jaki byłeś. Będziesz
istniał na świecie, ale świata nie będzie w tobie. Ambicje, żądze,
zazdrości zaczną wyparowywać. Nie będziesz potrzebował wkładać
wysiłku w to, aby je odrzucić, wystarczy że będziesz poruszał się w
pionie - ponieważ w płaszczyźnie pionowej nie mogą one istnieć. Mogą
istnieć tylko w mroku płaszczyzny poziomej, gdzie wszyscy ze sobą
współzawodniczą, przepełnieni są żądzami, chęcią rządzenia,
dominacji, pragną stać się kimś wyjątkowym.
W pionie wszystkie te bzdury po prostu znikają. Stajesz się
lekki, nic nie ważysz, zupełnie jak kwiat lotosu, który znajduje się w
wodzie lecz woda go nie dotyka. Pozostaniesz na tym świecie, ale nie
będzie on już miał na ciebie żadnego wpływu. Wręcz przeciwnie, to ty
zaczniesz wpływać na świat
- nie świadomymi staraniami lecz po prostu byciem, swoją
obecnością, wdziękiem i pięknem. Gdy rozrosną się one w tobie,
zaczną w końcu wydostawać się poza ciebie.
Poruszy to ludzi, którzy mają otwarte serca, a przerazi tych,
którzy żyli z zamkniętymi sercami
- tych, którzy zamknęli wszystkie okna, wszystkie drzwi. Osoby
te nie będą chciały stykać się z takim człowiekiem. Znajdą tysiące
wymówek, tysiące kłamstw na to, dlaczego nie chcą mieć z taką osobą
kontaktu. Ale wszystko bierze się stąd, że nie chcą się one odkryć.
Człowiek, który porusza się w pionie staje się niemal jak lustro.
Jeśli zbliżysz się do niego zobaczysz swoją prawdziwą twarz -
zobaczysz swoją brzydotę, dostrzeżesz ciągłą ambicję, zobaczysz swoją
miskę żebraczą.
Być może kolejna opowieść pomoże wyjaśnić o co mi chodzi.
Wcześnie rano, mężczyzna, żebrak z żebraczą miską, wszedł na
teren królewskich ogrodów. Król zwykł udawać się codziennie no
poranny spacer; spotkanie go gdzie indziej byłoby niemożliwe -
zwłaszcza dla żebraka, któremu kontakt z władcą uniemożliwiłaby
służba. Więc wybrał moment, w którym nie było dookoła służących,
gdy król był sam, w ciszy z naturą, by spijać j piękno życia, którym
obdarzało go Istnienie.
Na widok żebraka król powiedział:
 - To nie jest odpowiedni moment... nikogo teraz nie I
przyjmuję.
Biedak odpowiedział:
- Jestem żebrakiem. Twoja biurokracja jest zbyt skomplikowana
i dla takiego żebraka jak ja spotkanie z tobą jest niemożliwe. Nalegam
abyś udzielił mi audiencji.
Król chciał się go jak najszybciej pozbyć. Zapytał:
- Czego chcesz? Powiedz a dostaniesz to. Nie przerywaj mojego
porannego spokoju.
- Zanim coś mi obiecasz, dwukrotnie to przemyśl. Król
odpowiedział:
- Wydajesz się być dziwnym człowiekiem. Wszedłeś do ogrodu
bez pozwolenia, wymusiłeś audiencję u króla. A teraz mówię ci, abyś
powiedział mi czego chcesz. Nie zakłócaj dłużej mojego spokoju i nie
przerywaj ciszy.
Żebrak zaśmiał się. Powiedział:
- Spokój, który można zakłócić nie jest spokojem. A cisza, którą
da się zmącić nie jest prawdziwa, jest tylko snem.
Król spojrzał na żebraka. Ten człowiek mówił coś niezwykle
ważnego.
- On chyba nie jest zwyczajnym żebrakiem - pomyślał. Biedak
znów się odezwał:
- Chcę, abyś jeszcze raz przemyślał swoją obietnicę; moja
prośba jest taka: zapełnij moją misę. Wtedy odejdę. Ale miska musi być
pełna.
Król zaśmiał się.
- Jesteś szaleńcem - powiedział. - Czy wydaje ci się, że twojej
żebraczej miski nie da się napełnić?
Wezwał swego skarbnika i rozkazał mu:
- Wypełnij miskę tego człowieka diamentami i drogocennymi
kamieniami.
Skarbnik był zupełnie zdezorientowany. Nikt nie wypełnia
miski żebraka diamentami. Żebrak przypomniał skarbnikowi:
- Pamiętaj, dopóki misa nie będzie pełna, nigdzie się stąd nie
ruszę.
Był to pojedynek między żebrakiem i królem. Następnie stało
się coś bardzo dziwnego... diamenty, po włożeniu do misy, zaczynały
znikać. Król był bardzo zakłopotany. Lecz powiedział:
- Cokolwiek się stanie, nawet gdybym miał stracić cały
skarbiec, nie mogę dać się pokonać żebrakowi. Podbiłem przecież
ogromne imperia!
W końcu cały skarbiec zniknął! Wieść dotarła aż do stolicy i
tysiące ludzi zebrały się, aby zobaczyć co się stało. Nigdy nie widzieli
króla tak rozdygotanego i załamanego.
W końcu, gdy w skarbcu nic nie pozostało, a misa żebraka nadal
była pusta tak jak na początku, król padł żebrakowi do stóp i
powiedział:
- Wybacz mi, nie zrozumiałem. Nigdy nie myślałem o takich
rzeczach. Zrobiłem co mogłem, ale teraz... Nie mam nic innego co
mógłbym ci dać. Będę wiedział, że] mi przebaczasz, gdy zdradzisz mi
sekret swojej misy. Jest ona dziwna, bo wygląda jakby mogła
pomieścić zaledwie kilka diamentów; a zniknął w niej cały skarbiec!
Żebrak zaśmiał się i powiedział:
- Nie przejmuj się. To nie jest normalna żebracza miska.
Znalazłem ludzką czaszkę i z niej zrobiłem swoją miskę. Nie
zapomniała ona swoich dawnych przyzwyczajeń. Czy zaglądałeś do
swojej własnej żebraczej misy, do swojej głowy? Cokolwiek jej dasz,
zawsze będzie prosić o więcej, o więcej i więcej. Zna ona tylko jeden
temat: „więcej". Zawsze jest pusta, zawsze jest żebrakiem.
Na linii poziomej istnieją sami żebracy. Nieustannie chcą
więcej, a tego nie da się spełnić - nawet jeśli dostaniesz wymarzoną
posadę, z chwilą gdy będziesz już ją miał, zauważysz, że są inne, lep-
sze. Przez moment może poczujesz przebłysk zadowolenia, ale już po
chwili wróci rozpacz i pojawi się ten sam wyścig o więcej. Nie jesteś w
stanie zaspokoić swojej żądzy posiadania więcej i więcej. Jest to
absolutnie nie do spełnienia. A taka właśnie jest pozioma linia; jest
linią więcej i więcej, i więcej.
Czym jest linia pionowa? Byciem mniej i mniej, i coraz mniej,
aż do punktu całkowitej pustki, do punktu bycia nikim. Jedynie
podpisem - nawet nie na piasku lecz na wodzie; nawet go nie złożyłeś a
on już zniknął. Człowiek linii pionowej jest autentycznym sannjasinem,
który odczuwa ogromną radość z bycia nikim, jest zadowolony ze
swojej czystości i pustki, ponieważ jedynie pustka może być czysta,
jest on całkowicie przepełniony nagością, ponieważ tylko nicość może
być zestrojona z wszechświatem.
Kiedy współgrasz z wszechświatem, przestajesz, w pewnym
dawnym znaczeniu tego słowa, istnieć. Ale po raz pierwszy jesteś
całym wszechświatem. Nawet najdalsze gwiazdy są w tobie, twoja
nicość może je w sobie pomieścić. Kwiaty i słońce, i księżyc... i cała
muzyka egzystencji. Nie jesteś już ego, twoje „ja" znika. Ale nie
oznacza to, że ty znikniesz. Wręcz przeciwnie, dopiero gdy zniknęło
twoje „ja" pojawiłeś się ty.
Bez odczuwania „ja", bez ego, bez ciągłego dopominania się o
więcej, jesteś w stanie poczuć wspaniałą ekstazę. O co jeszcze miałbyś
prosić? Masz nicość -w tej nicości, bez zdobywania niczego stałeś się
całym wszechświatem. Ptaki śpiewają w tobie, nie gdzieś na zewnątrz.
Znajdują się na zewnątrz dlatego, że twoje ciało tworzy barierę.
Na linii pionowej stajesz się coraz bardziej świadomością, a
coraz mniej ciałem. Nie identyfikujesz się już z nim. W nicości te ptaki
będą w tobie; tak samo kwiaty, drzewa i piękny poranek. Zniknie nawet
samo pojęcie „na zewnątrz". Masz wgląd we wszystko. Nie możesz
mieć bogatszego życia niż wtedy, gdy wszystko przenika do twojego
wnętrza. Gdy słońce i księżyc, gwiazdy i cała nieskończoność czasu i
przestrzeni znajduje się w tobie... czego więcej mógłbyś chcieć?
Kabir, wielki mistyk hinduski, choć był niewykształcony,
zapisał wiele wspaniałych spostrzeżeń. Przed śmiercią zdecydował się
poprawić jeden ze swoich utworów. " Gdy był młody napisał: „Kropla
rosy, w porannym słońcu, spływa do oceanu po liściu lotosu, lśniąc jak
perła..." i dalej: „To samo przydarzyło się mnie. Poszukiwałem,
przyjacielu. Zamiast odnaleźć siebie, zagubiłem się w kosmosie. Kropla
rosy rozpłynęła się w oceanie".
Przed śmiercią, gdy już niemal zamknął oczy na wieki, zwrócił
się do swego syna, Kamala: „Proszę, zmień jeden z moich zapisów".
Kamal odpowiedział: „Zawsze podejrzewałem, że jest w nim
coś nie tak". Pokazał ojcu już poprawione oświadczenie. Poprawka
została już wprowadzona. Dlatego Kabir nazwał syna Kamal - „Jesteś
cudem". Kamal oznacza „cud". A jego syn naprawdę był cudem.
Poprawił ten wers, o który chodziło Kabirowi w następujący sposób:
„Przyjacielu, poszukiwałem siebie. Zamiast się odnaleźć, znalazłem
cały świat, znalazłem wszechświat. To nie kropla rosy zniknęła w
oceanie, lecz ocean zniknął w kropli rosy".
A gdy ocean ginie w kropli rosy, kropla traci swoje granice, nic
więcej się nie dzieje.
Na pionowej linii jest cię coraz mniej i mniej, i mniej, i mniej.
Aż któregoś dnia całkiem znikasz.
Mistrz zen, Rinzai, miał pewien piękny lecz absurdalny nawyk.
Każdego ranka, gdy się budził, jeszcze zanim otworzył oczy, pytał
samego siebie:
- Rinzai, czy nadal tu jesteś? Jego uczniowie dziwili się.
- Cóż to za nonsens? - pytali go. Odpowiadał:
- Czekam na moment, gdy odpowiedź będzie brzmieć: „Nie.
Jest tu egzystencja, ale nie ma Rinzaja". Jest to najwyższy szczyt na
jaki może się wzbić ludzka świadomość. To największe
błogosławieństwo. I jeśli człowiek nie dotrze na to wzgórze, będzie
błąkał się po ciemnych ścieżkach, ślepy, cierpiący i nieszczęśliwy.
Może on zgromadzić ogromną wiedzę, może stać się wspaniałym
uczonym, ale to nie pomoże. Tylko jedna, bardzo prosta rzecz jest
esencją wszelkich doznań religijnych; jest nią medytacja.
Udajesz się do wewnątrz. Nie będzie łatwo wydostać się z
natłoku myśli, ale ty sam nie jesteś myślą. Jesteś w stanie wydostać się
z tłumu, potrafisz wytworzyć dystans pomiędzy sobą i swoimi
myślami. Gdy dystans będzie się powiększał, myśli zaczną spadać jak nie osiągnął... Z chwilą gdy pojawi się synchronizacja, on także zacznie
martwe liście - ponieważ odżywiały się tobą i twoją tożsamością. Gdy poruszać się w pionie.
przestajesz je karmić, myśli nie mogą istnieć. Czy spotkałeś kiedyś Te słowa usiłują wyjaśnić coś, czego słowami nie da się
stojące gdzieś samodzielnie myśli? wyjaśnić.
Postaraj się być obojętny - słowem Gautamy Buddy,
określającym ten stan, jest upeksha. Bądź obojętny wobec umysłu a
powstanie dystans. Następnie dojdziesz do punktu, w którym pokarm
Prawa starzenia się
dla myśli przestanie płynąć. Zaczną one znikać; będą jak bańki
Wszyscy się starzeją. Starzejesz się od dnia swoich narodzin - z
mydlane. Gdy już znikną wszystkie myśli, sytuacja się
każdą chwilą, z każdym dniem. Dzieciństwo i młodość to ciągłe
powtórzy i zapytasz: „Rinzai, czy nadal tu jesteś?" Będziesz oczekiwać
zmiany - starość nigdy się nie kończy, ponieważ jest ona krańcem! Na
na wspaniały moment, cudowną, wyjątkową chwilę, gdy w odpowiedzi
tym polega wyjątkowość starego wieku, że przybliża cię w stronę osta-
usłyszysz: „Nie. Kim jest Rinzai?"
tecznego spoczynku. Ale jeśli potrzebne wam są prawa właściwe dla
Ta cisza to medytacja - nie jest ona talentem. Nie każdy może
wieku średniego... O ile mi wiadomo nigdy nie byłem dzieckiem, nigdy
być Picassem, Rabindranathem, Michałem Aniołem - to są talenty. Ale
nie byłem młody, nigdy się nie zestarzałem i nigdy nie umrę. Znam w
każdy może dojść do oświecenia, ponieważ oświecenie nie jest ta-
sobie tylko jedną całkowicie niezmienną i wieczną rzecz. Ale
lentem; jest twoją naturą, której nie jesteś świadomy. I pozostaniesz
specjalnie dla ciebie...
nieświadomy dopóki otaczać cię będą myśli. Świadomość twojej osta-
Istnieje wiele praw odnoszących się do wieku średniego,
tecznej rzeczywistości pojawia się tylko wtedy, gdy nic jej nie
ponieważ ludzie na całym świecie starzeją się. Wielu myślicieli
powstrzymuje, gdy otacza cię nicość.
rozważało czym on tak naprawdę jest.
Pionowa linia jest czymś wyjątkowym. Jest to prawdopodobnie
Pierwszym prawem jest „Zapomniane Prawo Pana Nigdy";
jedyna tak rzadko spotykana rzecz w całej egzystencji, ponieważ
oczywiście dotyczy ono starości, może być zarówno pierwszym jak i
zabiera cię na wycieczkę w stronę wieczności i nieśmiertelności.
ostatnim: „Nigdy nie spekuluj na temat tego, co jest pewne".
Kwiaty, które kwitną na tych ścieżkach są niepojęte dla umysłu, a
Doskonale wiesz, że się starzejesz, nie zastanawiaj się nad tym;
zachodzące zdarzenia są niemożliwe do wyjaśnienia. Co najdziw-
to cię tylko unieszczęśliwi.
niejsze, łatwo rozpoznać człowieka, który tam dotarł. Jego oczy
To prawo jest piękne: „Nigdy nie spekuluj na temat tego, co jest
pokazują głębię jego serca, w jego gestach jest wiele gracji właściwej
pewne". Tak naprawdę, poza śmiercią, w życiu nie ma niczego
jedynie ruchom w płaszczyźnie pionowej. Całe jego życie promieniuje
oczywistego; poza tematem śmierci, na każdy inny można spekulować.
blaskiem, pulsuje, wytwarza pole energii.
Starość to jedynie drzwi prowadzące ku śmierci.
Ludzie z uprzedzeniami, ci, którzy są już zdeterminowani i
„Wiek średni jest wtedy, gdy zamieniasz emocje na symptomy".
zdefiniowani... Żal mi ich. Ale ci otwarci, bez uprzedzeń, którzy nie
„Czujesz, że się starzejesz, gdy dziewczyna mówi ci 'nie', a ty
tkwią w sztywnych ramach - oni natychmiast zaczną odczuwać
odczuwasz z tego powodu ulgę".
pulsację, promieniowanie. Może dojść do pewnej synchronizacji
„Starość jest wtedy, gdy gasisz światło z oszczędności a nie ze
między sercem człowieka żyjącego w pionie i tego, który jeszcze tego
względu na romantyzm".
 "Starość to taki moment życia, gdy utrzymanie równowagi
wydaje się być niezwykłym osiągnięciem".
„Starość jest wtedy, gdy możesz robić to co dawniej, ale wolisz
już tego nie robić".
Starość to tajemnicze doświadczenie, a wszystkie powyższe
prawa stworzył Zachodni umysł. Nie udało mi się nigdy odnaleźć
nikogo, w całym zbiorze literatury Wschodniej, kto mówiłby o starości
w taki sposób. Wręcz przeciwnie, stary wiek jest tam niezwykle szano-
wany. Jeśli twoje życie poruszało się tylko po linii poziomej, to po
prostu się zestarzałeś, ale jeśli twoje życie, twoja świadomość
poruszały się pionowo, w górę, wtedy osiągnąłeś piękno i chwałę bycia
starym. Na Wschodzie starość była zawsze synonimem mądrości.
Oto dwie ścieżki: jedna pozioma, od dzieciństwa przez młodość
i stary wiek do śmierci; druga pionowa, od dzieciństwa przez młodość i
starość do nieśmiertelności. Różnica między nimi jest ogromna,
niemierzalna. Człowiek, który po prostu staje się młody, potem stary, a
na końcu umiera, utożsamia się jedynie ze swoim ciałem. Nie
dowiedział się niczego o sobie, ponieważ byt nigdy się nie rodzi i nigdy
nie umiera; zawsze jest, zawsze był i zawsze będzie. Na tym polega
pełnia wieczności.
Na linii pionowej dziecko staje się młodzieńcem lecz taki
młodzieniec będzie inny od tego na linii poziomej. Dzieciństwo jest
niewinne i właśnie ono jest początkiem tych dwóch wymiarów.
Młodość na linii poziomej to nic innego jak zmysłowość, seksualność i
setki innych głupot. Młodość na linii pionowej to poszukiwanie
prawdy, poszukiwanie życia - to tęsknota za tym, aby poznać siebie.
Na linii poziomej starość to rozdygotanie, strach przed śmiercią;
nie umie myśleć o niczym innym niż cmentarz i mrok, który staje się
coraz ciemniejszy i ciemniejszy. Nie wyobraża sobie siebie inaczej niż
w postaci szkieletu. Na linii pionowej starość to celebracja; jej piękno
zależy od tego jak pięknym było całe życie człowieka.
Młodość jest trochę lekkomyślna - musi taka być bo jest niedo-
świadczona. Ale starość przeszła przez wszystkie możliwe
doświadczenia - dobre i złe, słuszne i niewłaściwe - i dotarła do stanu,
w którym nic, co związane jest z ciałem czy umysłem, nie ma na nią
wpływu. Jest powitaniem! Starość na linii pionowej zostawia otwarte
drzwi dla ostatecznego gościa. Nie jest ona końcem, jest początkiem
prawdziwego życia, początkiem autentycznego istnienia.
Dlatego zawsze podkreślam różnicę między starzeniem się a
dojrzewaniem. Bardzo niewielu ludzi miało to szczęście, by dojrzeć.
Pozostali jedynie się starzeli - oczywiście wszyscy oni zbliżają się w
stronę śmierci. Śmierć nie istnieje tylko na linii pionowej; to ona jest
drogą do nieśmiertelności, do boskości. Gdy ktoś zestarzeje się w tym
właśnie wymiarze, ma w sobie wdzięk i piękno, współodczuwanie i
miłość.
Wciąż się o tym pisze... W buddyjskich pismach wspomina się
o tym, że Budda starzejąc się, stawał się coraz piękniejszy. To właśnie
nazywam prawdziwym cudem -nie chodzenie po wodzie; każdy pijak
może tego próbować. Nie przemianę wody w wino, bo to łatwo w
tajemnicy zaaranżować. Oto prawdziwy cud: na starość Budda stał się
piękniejszy niż wtedy, gdy był młody; stał się bardziej niewinny niż w
dzieciństwie. To jest wzrastanie.
Jeśli nie poruszasz się po linii pionowej, tracisz wszystkie
możliwości jakie daje życie. Gdy poruszasz się po linii pionowej, nie
oddalasz się, lecz każdego dnia przybliżasz się do życia. Wtedy twoje
narodziny nie są początkiem śmierci, narodziny stają się początkiem
wiecznego życia. Są zaledwie dwie linie, a różnica między nimi jest
ogromna...
Zachód nigdy się nad tym nie zastanawiał; o pionowej linii nikt
nigdy nie wspominał, ponieważ brak tam wychowania w duchowej
atmosferze, wskazania, że prawdziwe bogactwa znajdują się w
człowieku. Nawet gdy myślą o Bogu, widzą go poza sobą. Gautama
Budda mógł zaprzeczyć istnieniu Boga - ja również to robię - Boga nie
ma z bardzo prostego powodu: chcemy abyś zwrócił się do wnętrza
siebie. Jeśli Bóg, lub coś do niego podobnego, istnieje, musisz tego
szukać wewnątrz siebie. Musisz to znaleźć w swojej wieczności, w
swojej ekstazie.
Wyobrażanie sobie siebie jako struktury ciało-umysł to
najniebezpieczniejsze co przydarzyło się ludziom. Niszczy to ich
wdzięk, całe ich piękno, sprawia, że nieustannie drżą i boją się śmierci,
próbują odsunąć od siebie starość tak bardzo] jak to możliwe. Na
Zachodzie, jeśli starej kobiecie powiesz: "Wyglądasz tak młodo" a ona
wie, że wcale nie jest już młoda, to i tak stanie przed lustrem i godzina-
mi będzie sprawdzać czy zostało w niej jeszcze cokolwiek z młodości.
Ale nie zaprzeczy, będzie niezwykle szczęśliwa. Na Wschodzie nikt nie
mówi starej kobiecie: „Wyglądasz tak młodo". Wręcz przeciwnie, wiek
jest tam tak bardzo szanowany, że powiedzenie komuś: „Nie wyglądasz
na swoje lata" jest pewnego rodzaju obelgą.
Przypomniałem sobie pewne zdarzenie. Zatrzymałem się u
rodziny, w której wszyscy interesowali się czytaniem z dłoni. Bardzo
mnie kochali, a ja starałem się przyjeżdżać do nich przynajmniej trzy
razy w roku i spędzać u nich trzy, cztery dni. Któregoś razu, gdy do
nich przyjechałem, nie informując mnie o tym wcześniej, umówili
spotkanie z kimś, kto wróży z dłoni, aby obejrzał moje ręce i
powiedział coś o mnie. Gdy się o tym dowiedziałem wszystko już było
ustalone; chiromanta siedział już w salonie. Więc powiedziałem: -W
porządku, pobawmy się! Pokazałem mu dłoń; przyjrzał się jej i
powiedział: - Musisz mieć co najmniej osiemdziesiąt lat.
Jedna z córek przestraszyła się:
- To głupie. Co to za czytanie z dłoni...?
Miałem wtedy nie więcej niż trzydzieści pięć lat - nawet ślepiec
mógł wyczuć różnicę między trzydziestopięcio- i niż ty przeżyjesz nawet w ciągu trzystu sześćdziesięciu lat. Przeżyłem
osiemdziesięciolatkiem. Dziewczyna była wściekła, powiedziała do
mnie:
- Więcej go nie zaproszę. Co on może wiedzieć?
- Nie rozumiesz - odparłem. - Jesteś wyedukowana w
Zachodnim stylu. Wyjechałaś na Zachód, aby zdobyć wykształcenie,
toteż nie potrafisz zrozumieć co mówił ten człowiek.
- A cóż takiego mówił? - zapytała. - To tak oczywiste, że nie ma
tu nic do rozumienia; pokazał po prostu swoją głupotę. Jesteś młodym,
trzydziestopięcioletnim mężczyzną, a on mówi, że masz osiemdziesiąt
lat?
Opowiedziałem jej historię o Ralphie Waldo Emersonie. Ktoś
zapytał go:
- Ile masz lat? Emerson odpowiedział:
- Około trzystu sześćdziesięciu.
Ten człowiek nie mógł w to uwierzyć... a był przekonany, że
Emerson zawsze mówi prawdę! Co się stało, przejęzyczył się?
Zdziecinniał? Żartował?
Aby wszystko wyjaśnić powiedział:
- Nie usłyszałem co odpowiedziałeś. Powiedz mi ile masz lat...?
Emerson odpowiedział:
- Dobrze słyszałeś - trzysta sześćdziesiąt lat. Mężczyzna
odpowiedział:
- Nie mogę w to uwierzyć. Nie wyglądasz na więcej niż
sześćdziesiąt.
Emerson odpowiedział:
- W pewnym sensie masz rację: w płaszczyźnie pionowej mam
trzysta sześćdziesiąt, w poziomej sześćdziesiąt.
Prawdopodobnie był on pierwszym człowiekiem z Zachodu,
który użył wyrażeń poziomy i pionowy wymiar. Emerson był
niezwykle zainteresowany Wschodem, miał kilka przebłysków, które
zbliżyły go do proroków z upaniszad. Powiedział kiedyś: „Tak
właściwie to żyję sześćdziesiąt lat. Ale przez te lata przeżyłem więcej
sześć razy więcej".
Linia pionowa nie liczy lat, liczy doświadczenie. To na niej
znajduje się całe bogactwo egzystencji - nie tylko nieśmiertelność, nie
tylko uczucie boskości, ale także pierwsze doświadczenie miłości
wolnej od nienawiści, pierwsze doświadczenie współodczuwania,
pierwsze odczuwanie medytacji - pierwsze niezwykłe doznanie
oświecenia.
Nie jest to przypadek, że słowo oświecenie na Wschodzie i na
Zachodzie ma inne znaczenie. Mówi się, że po wiekach ciemności i
zacofania nadeszły wieki oświecenia. Oświeconymi geniuszami
nazywa się ludzi takich jak Bertrand Russell, Jean Paul Sartre, Karl
Jaspers. Ludzie nie rozumieją, że używają tego słowa w złym
znaczeniu, że mieszają je z błotem. Ani Bertrand Russell, ani Jean Paul
Sartre, ani Karl Jaspers nie byli oświeceni.
Oświecenie nie dotyczy linii poziomej. Nawet na starość Jean
Paul Sartre uganiał się za młodymi dziewczynami. Bertrand Russell
wielokrotnie zmieniał żony - żył bardzo długo na linii poziomej, niemal
wiek. Ale nawet na starość jego zainteresowania były nadal tak głupie,
jak zainteresowania młodych ludzi.
Na Wschodzie słowo oświecenie nie ma nic wspólnego z
geniuszem, nie ma nic wspólnego z intelektem, dotyczy natomiast
odkrycia swojego prawdziwego, autentycznego ja. Dotyczy odkrycia w
sobie Boga.
Więc nie przejmuj się prawami. Wszystkie one znajdują się na
linii poziomej. Na linii pionowej nie ma praw, jest za to miłość. Narasta
w człowieku uczucie stawania się coraz bardziej duchowym i coraz
mniej cielesnym, coraz bardziej medytującym i coraz mniej skupionym
na umyśle, coraz bardziej boskim i coraz mniej związanym z nic nie
znaczącym światem materialnym, który nas tak bardzo uzależnia.
Na linii pionowej czujesz jak powoli zanikają pragnienia, zanika
seksualność, ambicje, żądza władzy... Zanikają źródła twojego zniewo-
lenia - religijne, polityczne, narodowe. Stajesz się indywidualnością.
Dzięki przejrzystej, promiennej indywidualności cała ludzkość staje się
w twoich oczach jednością - nie jesteś już w stanie nikogo
dyskryminować.
Na linii pionowej pojawiają się wspaniałe doświadczenia; na
poziomej jest tylko zamieranie. Na linii poziomej stary człowiek żyje
przeszłością. Rozmyśla o tamtych wspaniałych dniach, o baśniach z
tysiąca i jednej nocy, które zdarzały się gdy był młody. Myśli o
pięknych dniach wolnych od odpowiedzialności, gdy był dzieckiem
uganiającym się za motylami. W rzeczywistości przez całe życie ugania
się on za motylami - nawet na starość.
Oto co dzieje się na linii poziomej - gdy się starzejesz stajesz się
coraz bardziej zaślepiony przez pożądanie, ponieważ wiesz, że jedyne
co cię czeka, to śmierć. Więc chcesz czerpać ile się tylko da, mimo iż
staje się to bardzo trudne, ponieważ straciłeś już swoją fizyczną
energię. Tak więc stary człowiek na linii poziomej staje się seksualny
już w swoim mózgu; nieustannie myśli o seksie. Staruszkowi nie
pozostaje nic innego jak rozmyślanie - a o czym innym mógłby
myśleć? Wyobraża sobie piękne kobiety.
Stary człowiek nieustannie myśli o przeszłości - taka jest jego
konstrukcja psychiczna. Dziecko myśli o przyszłości, ponieważ nie ma
jeszcze przeszłości; nie pojawia się w u niego problem przeszłości -
ono nie ma wczoraj. Rozmyśla o kolejnym dniu, o całym długim życiu.
Siedemdziesiąt lat daje mu dużą przestrzeń... Chce szybko dorosnąć i
móc robić to, co robią ludzie dorośli.
Stary człowiek nie ma przyszłości - u niego przyszłość oznacza
śmierć, nie chce o niej rozmawiać. Przyszłość wywołuje w nim drżenie,
przyszłość oznacza grób - rozmawia więc o przeszłości.
Ten sam mechanizm dotyczy państw. Na przykład kraj taki jak
Indie, nigdy nie myśli o przyszłości. Oznacza to, że się zestarzał; jest to
symptomatyczne. Indie zawsze myślą o przeszłości. Odgrywają
dramaty z życia Ramy i Sity, przez wieki mówią o tych samych histo-
riach... każda wioska odgrywa te- dramat. Ważni dla nich są Budda,
Mahawira, Adinatha, a także hymny Rigwedy i Upaniszady. To
wszystko przeminęło. Teraz kraj czeka na śmierć; nie ma już
przyszłości.
Zgodnie z pewną indyjską ideą - mówiącą o zestarzałej
mentalności, o umyśle starego człowieka - najlepsze czasy były miliony
lat temu; nazywały się satyuga, wiek prawdy. Później człowiek upadał
już tylko coraz niżej. Możesz tu dojrzeć psychologiczną analogię; są
cztery przedziały wiekowe: dzieciństwo, młodość, wiek średni, starość.
W oparciu o te przedziały stworzono cztery przedziały życia. Pierwszy
to niewinność, jak dziecko, bardzo zbalansowany. Podaje się w przy-
kładzie, że ma on cztery nogi, jak stół; jest doskonale zrównoważony.
Dalej zaczyna się upadek...
W Indiach nigdy nie istniała teoria ewolucji, istniało coś
zupełnie przeciwnego. Tego słowa nie używa się na Zachodzie - być
może nawet nigdy go nie słyszałeś
- ale w Indiach mówiono o de-ewolucji, nie o ewolucji:
"Kurczymy się, upadamy". W kolejnym etapie upadku tracimy jedną
nogę; stół zamienia się w trójnóg. Wciąż utrzymuje równowagę, ale już
nie tak łatwo jak wtedy, gdy miał cztery nogi. Na etapie trzecim traci
kolejną nogę; teraz stoi tylko na dwóch, jest chwiejny. A oto czwarty
etap: nie ma dwóch nóg; stoisz tylko na jednej
- jak długo jesteś w stanie się utrzymać?
Pierwszy etap nazywa się satyuga, wiek prawdy. Drugi
zawdzięcza nazwę ilości nóg: treta - co oznacza trzy; zostają wtedy
tylko trzy nogi. Trzeci etap nazywa się dwapar. Dwa to słowo
pochodzące z sanskrytu (w języku polskim ma to samo brzmienie i
znaczenie - przyp. tłum.) dwa. Stół ma już tylko dwie nogi. Czwarty
etap nazywa się kaliyuga, wiek ciemności.
Żyjemy w wieku ciemności - taki jest umysł starego człowieka,
nie mc w nim niczego poza ciemnością. Dziecko myśli o przyszłości, o
złotej przyszłości; stary człowiek myśli o złotej przeszłości. Ale dzieje
się tak jedynie na linii poziomej. Na pionowej złota jest zarówno
przeszłość, przyszłość, jak i teraźniejszość; życie jest pełne radości.
Więc zamiast martwić się prawami starszego wieku pomyśl, po
której linii porusza się twój pociąg. Wciąż masz czas aby się przesiąść;
na przesiadkę zawsze jest czas, ponieważ na każdym etapie pojawia się
rozwidlenie. Możesz zmienić linię z poziomej na pionową; tylko to ma
znaczenie.
SYMPTOMY
Obcy w salonie
Starsza kobieta mówi, że zauważyła w swoim zachowaniu
niepokojące zmiany. „Bez powodu, nagle, czuję jak wypełnia mnie
ogromna złość. Bardzo szybko przechodzi, ale wcześniej jej nie
zauważałam. Być może zawsze we mnie była...?"
Nie, ale w pewnym wieku zmienia się układ biegunów. Jest to
bardzo powolny proces.
Każdy mężczyzna ma w swojej podświadomości kobietę, a
każda kobieta ma w podświadomości mężczyznę. Świadomie jesteś
kobietą więc używasz swoich kobiecych zdolności - a im bardziej ich
używasz, tym bardziej się one wyczerpują. A niewykorzystywana
podświadomość pozostaje młoda i świeża. Ponieważ kobieca część
używana jest bardzo często, osłabia się, aż w końcu pojawia się
moment, gdy jest ona tak słaba, że nieużywana, męska część staje się
od niej silniejsza.
Na początku o wiele silniejsza była w tobie kobiecość - dlatego
byłaś kobietą. Przykładowo, byłaś kobietą w siedemdziesięciu
procentach, a mężczyzną w trzydziestu - te trzydzieści procent było w
tobie tłumione, spychane do podświadomości. Nieustanne używanie
zdolności kobiecych osłabia je. Przychodzi moment, gdy spadają one
poniżej trzydziestu procent - wtedy nagle koło się obraca i silniejsza
część przejmuje kontrolę. Umacnia się, a ty jesteś zaskoczona, ponie-
waż nie wiedziałaś o jej istnieniu. To samo dzieje się z mężczyzną - na
starość mężczyźni stają się bardziej kobiecy.
Gdzieś około czterdziestego dziewiątego roku życia, w wieku
gdy pojawia się menopauza, równowaga w kobiecie zaczyna się
chwiać. Prędzej czy później człowiek odczuwa, że pojawia się w nim
jakaś inna istota... jakby ktoś obcy. Stąd zakłopotanie, dezorientacja,
nie wiadomo bowiem jak żyć z tą obcą istotą. Ten obcy zawsze tu był -
ale do tej pory ukrywał się w piwnicy. Nigdy nie brał udziału w tym, co
działo się w domu; nigdy nie wchodził na górę. Teraz, nagle wyłonił się obserwatorem na wzgórzu. Więc nie przejmuj się - po prostu obserwuj.
z piwnicy - a co więcej rozsiadł się w salonie i próbuje wszystkim Po prostu bądź szczęśliwy!
zawładnąć! A ma wiele siły!
Jedynym co można zrobić to zaakceptować go, obserwować. Menopauza - problem nie tylko „babski"
Nie walcz, nie próbuj go stłumić. W tej chwili nie jesteś w stanie go
stłumić. Uświadom sobie jego istnienie, a ta świadomość zaowocuje
Czterdziestoośmioletni mężczyzna mówi, że ma blokadę
zupełnie nową postawą. Zdasz sobie sprawę, że nie jesteś ani mężczy-
seksualną, która objawia się niechęcią do powiedzenia czego chce, gdy
zną, ani kobietą. To była tylko rola - teraz została ona wyparta przez
znajduje się z kobietą. Zauważył również, że jego seksualność zaczęła
inną rolę; odrzucana postawa wypłynęła na wierzch. Pokonana część
zanikać.
ciebie teraz sama podbija. Ale ty nie jesteś ani mężczyzną, ani kobietą -
Nadszedł czas, mm? Około czterdziestego dziewiątego roku
dzięki temu możliwa jest ta gra.
życia mężczyźni również wchodzą w meno-pauzę, nie jest to jedynie
Jeśli byłabyś całkowicie kobietą, męska część energii nie byłaby
sprawa kobiet. Menopauza mężczyzn nie daje wyraźnych objawów, ale
w stanie przejąć nad tobą kontroli. Nie byłaś ani kobietą ani mężczyzną
występuje u każdego mężczyzny - teraz nawet nauka to potwierdza.
- po prostu kiedyś kobieca część była w tobie silniejsza; odgrywała
Tantra wiedziała o tym od wieków... ponieważ procesy chemiczne u
swoją ważną rolę. Teraz druga część próbuje odegrać swoją. Wszystkie
mężczyzn i u kobiet nie mogłyby się aż tak bardzo różnić. Są one
stare kobiety stają się bardziej męskie - właśnie dlatego teściowe są tak
różne, ale nie aż tak.
niebezpieczne! To zupełnie naturalne; nie da się z tym niczego zrobić.
Kobieta i mężczyzna stają się dojrzali seksualnie w tym samym
Musisz jedynie zdać sobie z tego sprawę. Musisz obserwować, stać na
czasie, około dwunastego, trzynastego, czternastego roku życia. Byłoby
uboczu i przyglądać się tej grze. Wtedy zrozumiesz trzecią istotę, bez
to wielce niesprawiedliwe gdyby kobiety przechodziły menopauzę
płci - będziesz doświadczać siebie, doświadczać swojej duszy.
około czterdziestego dziewiątego roku życia, a mężczyźni nie; to by
Męskość i kobiecość znajdują się w ciele - umysł podąża za
wskazywało, że Bóg jest męskim szowinistą! To niesprawiedliwe i
cieniami, odbiciami. Wewnątrz, w jądrze siebie nie jesteś żadną płcią -
niemożliwe.
ani mężczyzną, ani kobietą. Musisz to zrozumieć - gdy ci się to uda
U mężczyzn wygląda to inaczej - właśnie dlatego nie wykryto u
będziesz się śmiał ze wszystkiego. Gdy to zrozumiesz zniknie w tobie
nich menopauzy wcześniej - ale badania z ostatnich lat wskazują na to,
siła gniewu, brutalność. Nie staniesz się ponownie kobietą, ale nie
że menopauza występuje również u nich. Mężczyźni, tak samo jak
będziesz też mężczyzną. Będziesz kimś zupełnie innym.
kobiety, raz w miesiącu przeżywają coś w stylu kobiecej miesiączki.
Taki właśnie jest człowiek. To właśnie religie nazywają
Przez trzy, cztery dni kobieta wpada w stan depresji, w negatywny
transcendencją, przekraczaniem - człowiek to jedyne zwierzę, które
nastrój -mężczyzna również. Ale u kobiet widać krwawienie, więc nie
potrafi wykroczyć poza siebie. Na tym polega piękno, że potrafi on
trzeba się długo zastanawiać, że coś się dzieje - kobieta wie, że
wykroczyć poza męskość, po za kobiecość, poza taką czy inną rolę,
nadszedł okres, że pojawiła się depresja, negatywny stan i staje się
poza dobro, zło, moralność i niemoralność. Może wykroczyć poza
posępna i ponura.
wszystko i dojść do momentu, gdy stanie się czystą świadomością,
U mężczyzn nie jest to aż tak widoczne, ale każdego miesiąca
uwalniają oni pewną energię - przez trzy, cztery dni mężczyzna
również staje się ofiarą depresji i negatywnego nastroju. Jeśli zaczniesz mężczyzn czy kobiet... i będzie to zupełnie inny świat - świat ludzi. W
to zapisywać przez kilka miesięcy, zauważysz, że po dwudziestu ośmiu rzeczywistości, patrzenie na kobietę jak na kobietę, a na mężczyznę jak
dniach znów pojawiają się trzy, cztery dni negatywnego nastroju - na mężczyznę, nie jest słuszne - ale seks tworzy taki podział. Gdy
zupełnie bez powodu, całkiem znienacka. Prowadź mały dziennik a przestaje on być taki ważny, zaczynasz dostrzegać istoty ludzkie.
stanie się to dla ciebie jasne. W wieku czterdziestu dziewięciu lat
menopauza zaczyna się zbliżać - nie ma się czym martwić, to normalne. Sprośny starzec
Energia seksualna zaczyna zanikać - ale wraz z jej zanikiem może
zacząć się rozwijać energia duchowa. Jeśli człowiek pójdzie w dobrą
Lata represji w społeczeństwie przyczyniły się do powstania
stronę, zanikająca energia seksualna może przemienić się w rosnącą
sprośnych staruszków. To, że istnieją jest winą twoich świętych, twoich
energię duchową - ponieważ jest to ta sama energia, która zaczyna
księży, twoich purytan.
poruszać się w inną I stronę, ku górze. Gdy zainteresowanie seksualne
Jeśli ludziom pozwoli się cieszyć z ich seksualnego życia, to
obniży się, istnieje większa szansa na podwyższenie poziomu twojej
gdy będą się zbliżać do czterdziestego drugiego roku życia - pamiętaj,
życiowej energii.
że mówię do czterdziestego drugiego, a nie osiemdziesiątego czwartego
Więc nie traktuj tego jak wyroku - może się to okazać wielkim
- seks zacznie tracić dla nich znaczenie. Gdy człowiek ma czternaście
błogosławieństwem; po prostu zaakceptuj to. Nie ma potrzeby
lat, seks pojawia się i staje się bardzo ważny. Podobnie, gdy człowiek
próbować czegoś zmieniać, zaakceptuj to. Pozwól, aby działo się po
ma czterdzieści dwa lata, zaczyna on zanikać i staje się nieważny. To
swojemu i nie nazywaj tego „blokadą" - to złe. Jeśli młody chłopak w
naturalne. Gdy seks znika, człowiek wypełniony jest zupełnie inną
wieku dwudziestu, dwudziestu pięciu lat czuje zmniejszenie energii
miłością i współ-odczuwaniem. W miłości nie ma pożądania, nie ma
seksualnej, to jest to blokada; wtedy trzeba coś zrobić. Jeśli mężczyzna
pragnień; człowiek niczego od niej nie chce. Jego miłość jest czysta,
powyżej czterdziestego dziewiątego roku życia nie czuje spadku energii
niewinna; jego miłość jest radością.
seksualnej, wtedy również dzieje się coś złego. Trzeba coś zrobić -
Seks dostarcza ci przyjemności. Dostarcza jej tylko wtedy, gdy
oznacza to, że nie przesuwa się on ku górze, lecz stoi w miejscu.
się w nim zagłębisz; wtedy przyjemność jest jego ostatecznym
Na Zachodzie stało się to problemem, ponieważ życiu
rezultatem. Jeśli seks stał się obojętna - nie stłumiony lecz
seksualnemu przypisuje się priorytetową rolę. Ono ma zaświadczać o
doświadczony przez ciebie tyle razy. że stracił swoją wartość - poznałeś
tym, że życie jeszcze ma sens... Więc gdy energia seksualna zaczyna
go, a wiedza zawsze daje wolność. Ponieważ poznałeś go całkowicie,
zanikać człowiek czuje się tak, jakby umierał. Na Wschodzie cieszymy
nie jest on już dla ciebie tajemnicą, nie masz już niczego nowego do
się, gdy tak się dzieje, odczuwamy ogromne szczęście, ponieważ
odkrycia. Dzięki tej wiedzy cała energia seksualna zostaje
kończy się ten koszmar, znika ta przeszkoda.
przemieniona w miłość i współodczuwanie. Z radości pragniesz dzielić
Nie ma się czym martwić - nie ma w tobie blokady. W ciągu
się z innymi. Taki staruszek jest najpiękniejszym i najczystszym
następnego roku wszystko się unormuje, a ty znajdziesz się na
człowiekiem na świecie.
wyższym poziomie: będziesz mógł dostrzec życie w innym świetle i
W żadnym języku nie ma wyrażenia „czysty staruszek". Nigdy
innych barwach. Mężczyźni nie będą już tacy jak mężczyźni, a kobiety
czegoś takiego nie słyszałem. Ale wyrażenie „sprośny staruch" obecne
nie będą takie jak kobiety. Na świecie będzie więcej ludzi, a nie
jest niemal we wszystkich językach. Powodem jest to, że ciało starzeje
się, jest zmęczone, chce pozbyć się seksualności - ale umysł nadal się
jej kurczowo trzyma, ponieważ był poddawany represjom. Gdy ciało
nie jest już w stanie czegoś robić, a umysł zmusza je by to robiło, stary
człowiek zaczyna żyć w prawdziwym chaosie. Jego oczy przepełnione
są seksualnością, pożądaniem; jego ciało jest martwe i ociężałe. Umysł
zaczyna go pobudzać. Człowiek ten zaczyna mieć nieprzyzwoite
spojrzenie, nieprzyzwoitą twarz; zaczyna rozwijać się w nim coś
brzydkiego.
Przypomina mi to historię pewnego mężczyzny, który
podsłuchał rozmowę żony z jej siostrą na temat jego częstych
biznesowych wyjazdów. Siostra nalegała, aby żona zaczęła niepokoić
się o swojego męża i jego samotne wyjazdy na kongresy do tych
wszystkich ekskluzywnych hoteli, w których przebywa także tak wiele
niezamężnych kobiet biznesu.
Zona jednak odparła: „Mam się martwić? Po co? On nigdy mnie
nie zdradza. Jest na to zbyt lojalny, zbyt przyzwoity... i zbyt stary".
Ciało prędzej czy później zestarzeje się; musi się zestarzeć. Ale
jeśli nie zaspokoiłeś swoich pragnień będą one upominać się o swoje i
na pewno sprawią, że narośnie w tobie coś brzydkiego. Stary człowiek
może stać się najpiękniejszym człowiekiem na świecie, jeśli osiągnie
niewinność dziecka lub nawet jeszcze większą niewinność... i wtedy
staje się mędrcem. Ale jeśli nie wyzbył się żądz i kłębią się one w nim
jak ukryte pod powierzchnią wody prądy, wtedy popada on w zamęt.
Bardzo stary człowiek został aresztowany w chwili, gdyż
usiłował molestować seksualnie młodą kobietę. Widząc tego
osiemdziesięcioczteroletniego starca sąd wycofał oskarżenie o gwałt i
zamienił je na oskarżeń' o próbę napadu z niesprawną bronią.
Kiedy starzejesz się, pamiętaj o tym, że starość to kulminacyjny
punkt życia. Pamiętaj, że może on być najpiękniejszym
doświadczeniem - dziecko żyje przyszłością, ponieważ ma związane z
nią plany, pragnie coś zrobić. Każde dziecko myśli, że będzie kimś
wyjątkowym - Aleksandrem Wielkim, Józefem Stalinem, Mao Tse-
tungiem - żyje pragnieniami i przyszłością. Młody człowiek
zawładnięty jest przez instynkty, eksplodują w nim. W młodym
człowieku jest seks - współczesne badania mówią, że mężczyzna myśli
o seksie przeciętnie raz na trzy minuty. Kobiety są trochę lepsze, myślą
o seksie raz na sześć minut. To ogromna różnica, niemal podwójna -
może to być przyczyną wielu nieporozumień między mężami i żonami!
Raz na trzy minuty w umyśle pojawia się myśl o seksie - młody
mężczyzna zostaje tak bardzo opętany przez tę potężną naturalną siłę,
że nie może być wolny. Jest pełen ambicji, czas szybko ucieka, a on
stale ma coś do zrobienia. Wszystkie marzenia, pragnienia i fantazje z
dzieciństwa muszą zostać spełnione; żyje w ciągłym pośpiechu,
nieustannie gdzieś pędzi.
Stary człowiek wie, że te wszystkie pragnienia były naprawdę
bardzo dziecinne. Wie, że dni młodości i zamętu odeszły. W jego życiu
zapanowała cisza, podobna do tej, która przychodzi zaraz po burzy. Ta
cisza może być niezwykle piękna, głęboka, bogata. Jeśli stary człowiek
jest dojrzały, a zdarza się to niezwykle rzadko, wtedy będzie on piękny.
Ale zwykle ludzie jedynie się starzeją, nie dorastają. Stąd problem.
Dorośnij, stań się dojrzały, bądź bardziej świadomy i uważny.
Starość to twoja ostatnia szansa: przygotuj się zanim nadejdzie śmierć.
A w jaki sposób człowiek może przygotować się na śmierć? Poprzez
rozwinięcie w sobie medytacji.
Nie przejmuj się jeśli jakieś pożądania wciąż się w tobie
ukrywają, mimo, że ciało się starzeje i nie jest w stanie ich spełniać.
Medytuj nad nimi, obserwuj, bądź czujny. Dzięki zachowaniu uwagi,
obserwacji i czujności, żądze, i związana z nimi energia, mogą zostać
przemienione: następuje ich sublimacja. Ale zanim nadejdzie śmierć
uwolnij się od wszystkich pragnień.
Gdy mówię abyś uwolnił się od pragnień, mam na myśli, abyś
uwolnił się od przedmiotów pożądania. Wtedy pojawi się czysta
tęsknota - ta tęsknota jest boska, ta tęsknota jest Bogiem. Wtedy pojawi
się również czysta kreatywność, bez przedmiotów, nie skierowana w
żadną konkretną stronę, do nikogo nie zaadresowana, bez celu - będzie
ona czystą energią, oceanem donikąd nie zmierzającej energii. Na tym dojrzali, dorośli. Tak wiele widzieli i tak wiele przeżyli, że są za to
polega bycie jak Budda. wdzięczni Bogu.
Ale bardzo trudno kogoś takiego znaleźć, oznaczałoby to, że ten
Gorycz człowiek to kolejny Budda lub Chrystus. Jedynie osoba przebudzona,
na starość może nie być zgorzkniała. Zwykle jednak mysi się, że zbliża
Jesteśmy zgorzkniali, ponieważ nie jesteśmy tym, kim się śmierć, życie dobiega końca, z czegoj tu się cieszyć? Człowieka
powinniśmy być. Wszyscy są zgorzkniali, ponieważ czują, że życie wypełnia złość.
powinno wyglądać zupełnie inaczej; jeśli to już wszystko, to nie było Słyszałeś zapewne o gniewnych młodych ludziach, ale żaden z
warto... Musi w tym tkwić coś więcej i dopóki tego nie odkryjesz, nie nich nie dorówna gniewem osobie starej. Nikt nie mówi o
będziesz w stanie odrzucić zgorzknienia. To z niego rodzi się gniew, zagniewanych starych ludziach, jednaki z mojego doświadczenia
zazdrość, przemoc, nienawiść - wszystko co negatywne. Człowiek wynika - obserwowałem za-l równo młodych jak i starych ludzi - że
nieustannie narzeka, ale prawdziwe źródło znajduje się gdzieś w nim. nikt nie jest tak] bardzo przepełniony gniewem jak stary człowiek.
Uskarża się na egzystencję: „Co ja tu robię? Po co tu jestem? Nic się Gorycz to stan ignorancji. Musisz się z niego wydostać, musisz
nie dzieje. Dlaczego zmuszany jestem aby żyć skoro nic się nie dzieje?" nauczyć się świadomości, jest ona pomostem, dzięki któremu
Czas mija a życie nie wypełnia się błogosławieństwem. Tak właśnie przejdziesz dalej. Będzie to rewolucja. Z chwilą, gdy wykroczysz poza
rodzi się gorycz. wszelkie skargi, poza ciągłe „nie", pojawi się w tobie wspaniałe „tak" -
To nie przypadek, że starzy ludzie stają się zgorzkniali. Bardzo tylko tak, tak, tak - ma ono cudowny zapach. Ta sama energia, która
trudno jest z nimi żyć, nawet jeśli są to twoi rodzice. Jest to trudne, była goryczą stanie się aromatem.
ponieważ ich życie przeminęło i z tego powodu odczuwają oni gorycz
Zawsze znajdą wymówkę, która usprawiedliwi ich negatywne
zachowanie; narzekają i wszystko ich przeraża. Nie potrafią zaakcep-
tować tego, że dzieci są szczęśliwe, że tańczą, śpiewają, krzyczą z
radości - nie potrafią tego znieść. Sprawia im to przykrość, ponieważ
sami już wiedzą, że zmarnowali swoje życie. Tak naprawdę wołają:
„Przestań sprawiać mi kłopoty", mówią: „Jak śmiesz być szczęśliwy!"
Są przeciwnikami młodych i cokolwiek młodzi zrobią, zawsze będzie
to złe.
Są zgorzkniali z powodu całego swojego życia i wciąż szukają
nowych wymówek. Bardzo trudno jest znaleźć starą osobę, która nie
jest zgorzkniała - spotkanie kogoś takiego oznacza, że żył on w piękny
sposób, że naprawdę dojrzał. Od takiej osoby bije niezwykłe piękno,
którego nie zdobędzie żaden młody człowiek. Ci ludzie są niezwykle
 PRZEMIANY
Od nie do tak
Świadomość przynosi wolność. Wolność nie oznacza jedynie
prawa do postępowania słusznie; jeśli takie byłoby znaczenie tego sło-
wa, to jakaż by to była wolność? Jeśli wolno ci postępować tylko słusz-
nie, to nie jesteś wolny. Wolność pozostawia dwie możliwości: postę-
pować dobrze lub postępować źle. Wolność daje prawo aby mówić
„tak" lub aby mówić „nie".
Musisz zrozumieć coś subtelnego: mówienie „nie" wydaje się
kryć w sobie większą wolność niż mówienie „tak". Nie filozofuję, sam
możesz to bardzo łatwo zaobserwować. Gdy mówisz „nie" czujesz się
bardziej wolny. Gdy mówisz „tak" nie czujesz wolności, ponieważ
„tak" oznacza, że się dostosowujesz, że się poddajesz - gdzie tu
wolność? „Nie" oznacza, że jesteś uparty, pozostajesz na uboczu; „nie"
oznacza że jesteś pewny siebie, że jesteś gotów walczyć. „Nie" określa
cię dużo lepiej niż „tak".
„Tak" jest mgliste, jak chmura. „Nie" jest solidne i wyraziste
jak skała.
Dlatego psycholodzy uważają, że między siódmym a
czternastym rokiem życia dziecko uczy się coraz częściej używać słowa
„nie". Mówiąc „nie" wydostaje się poza psychologiczne łono matki.
Nawet jeśli nie musi tal i tak powie „nie". Nawet jeśli korzystniej dla
niego będzie powiedzieć „tak", to i tak powie „nie". Wiąże się to z
wieloma czynnikami; dziecko musi nauczyć się mówić „nie”. Gdy
będzie miało czternaście lat i będzie dojrzałe seksualnie, ostatecznie
sprzeciwi się matce - zakocha się. To jego ostateczny sprzeciw,
odwrócenie się do matki plecami. Mówi: „Skończyłem z tobą,
wybrałem inną kobietę. Stałem się niezależną, samodzielną jednostką.
Chcę żyć swoim życiem, chcę robić rzeczy po swojemu".
A jeśli rodzice będą nalegać „Noś krótkie włosy" to będzie on
nosić długie. Jeśli rodzice będą nalegać „Noś długie włosy" to on
będzie nosił krótkie. Obserwuj... gdy hippisi stają się rodzicami ich
dzieci noszą krótkie włosy, ponieważ muszą się nauczyć mówić „nie".
Jeśli rodzice twierdzą: „Czystość jest boską cnotą", dzieci na
każdy możliwy sposób będą się brudzić. Będą brudne, przestaną się
kąpać; nie będą się myć, przestaną używać mydła. Zaczną to tłumaczyć
tym, że mydło jest szkodliwe dla skóry, że jest nienaturalne, że
zwierzęta go nie używają. Wymyślą tyle powodów, ile to tylko
możliwe, choć tak naprawdę będzie to tylko przykrywka. Tak naprawdę
chodzi im jedynie o to, aby powiedzieć „nie". A oczywiście kiedy
chcesz mówić „nie", musisz mieć jakiś powód.
Dlatego „nie" daje ci poczucie wolności; a co więcej daje
również poczucie bycia inteligentnym. Powtarzanie „tak" nie wymaga
inteligencji. Gdy mówisz „tak" nikt nie zadaje ci pytań. Gdy się na coś
zgodziłeś, to po co przejmować się dodatkowymi pytaniami? Nie
potrzebujesz niczego uzasadniać, zgodziłeś się. Gdy mówisz „nie" na
pewno padnie pytanie „dlaczego?" Wyostrza to twoją inteligencję,
definiuje, wyrabia styl, daje wolność.
Zaobserwuj psychologię „nie". Ludziom trudno jest zachować
równowagę w życiu. Dzieje się tak z powodu świadomości.
Świadomość daje wolność, wolność pozwala ci mówić „nie", a szansa,
że powiesz „nie" jest większa niż szansa, że powiesz „tak".
Bez „tak" nie ma harmonii; „tak" jest harmonią. Potrzeba sporo
czasu aby dorosnąć, dojrzeć do takiego momentu gdy będziesz mógł
mówić „tak" i pozostaniesz wolny, gdy będziesz mógł mówić „tak" i
pozostaniesz wyjątkowy, gdy będziesz mógł mówić „tak" i nie staniesz
się niewolnikiem.
Wolność jaką daje ci „nie" jest bardzo dziecinna! Jest dobra dla
siedmio-, czternastolatków. Jeśli człowiek wpadnie w jej pułapkę i całe
życie będzie mówił „nie", to znaczy, że przestał się rozwijać.
Najwyższym poziomem dojrzałości jest mówienie1 „tak" z taką
radością z jaką dziecko mówi „nie". Tak jak drugie dzieciństwo. A
człowiek, który potrafi mówić „tak" z poczuciem wolności i radością,
bez wahania, bez podtekstów, bezwarunkowo - z czystą i prostą
radością, czyste i proste „tak" - taki człowiek stał się mędrcem. Ten
człowiek ponownie żyje w harmonii; lecz w harmonii innej od
harmonii drzew, zwierząt czy ptaków. One żyją w harmonii, ponieważ
nie mogą mówić „nie", a mędrzec żyje w harmonii właśnie dlatego, że
nie mówi „nie". Ludzkość znajduje się pomiędzy ptakami i Buddą –
jest niedojrzała, dziecinna, zatrzymała się na pewnym etapie, wciąż
stara się mówić „nie", stara się tym samym podkreślić swoją wolność.
Nie mówię, że masz oduczyć się odmawiania. Mówię, żebyś na-
uczył się mówić „nie" wtedy, kiedy jest to właściwe, ale byś nie przy-
zwyczaił się do tego. Powoli dostrzeżesz, że istnieje wyższa wolność i
wyższa harmonia, i obie związane są z „tak".
Integracja i wyśrodkowanie
Integracja znajduje się w najgłębszych zakamarkach twojego
„ja". Twoje centrum jest zintegrowane, inaczej nie byłbyś w stanie
istnieć. Jak można istnieć nie mając środka? Wózek porusza się,
ponieważ koła opierają się na osiach, a te na nieruchomym środku -
poruszają się dzięki oparciu w centrum. Jeśli wózek jedzie, to musi
mieć osie i nieruchomą bazę. Możesz o tym wiedzieć, ale nie musisz.
Żyjesz, oddychasz, jesteś świadomy; życie jest w ruchu więc
musi istnieć podstawa, która to podtrzymuje. Możesz nie zdawać sobie
z tego sprawy, ale ona tam jest. Bez niej nie mógłbyś istnieć.
Więc pierwsza, podstawowa rzecz: nie chodzi o stawanie się.
Jesteś. Musisz tylko zajrzeć w głąb siebie i to dostrzec. To ma być
odkrycie, a nie osiągnięcie. Od zawsze to w sobie nosisz. Ale za bardzo
przywiązałeś się do obrzeży i odwróciłeś się plecami do tego co jest w
środku. Zbyt dużo przebywasz na zewnątrz i nie potrafisz spojrzeć do
środka.
Postaraj się o odrobinę przenikliwości. Słowo „przenikliwość"
jest piękne; oznacza że przyglądasz się, widzisz więcej. Oczy otwarte
są na zewnątrz, ręce skierowane są na zewnątrz, nogi poruszają się z
dala od ciebie. Usiądź w ciszy, zamknij oczy i po prostu wejdź do
środka... bez wysiłku. Zrelaksuj się - poczuj się jaki osoba tonąca, która
nie może nic zrobić. Ludzie zwykle starają się coś robić nawet wtedy
gdy toną.
Jeśli potrafisz pozwolić, aby działo się to po swojemu, wkrótce
wydostanie się to na powierzchnię. Z mgły wyłoni się twoje centrum.
Są dwa tryby życia. Jeden to tryb akcji - coś robisz. Drugi to
tryb odbioru - po prostu przyjmujesz. Tryb działania wychodzi na
zewnątrz. Jeśli chcesz mieć więcej pieniędzy nie możesz po prostu
siedzieć. Nic ci się w ten sposób nie uda. Będziesz musiał się zmagać,
rywalizować, będziesz musiał stosować różne środki -legalne,
nielegalne, dobre i niedobre. Pieniądze nie zjawią się jeśli będziesz
tylko siedział. Jeśli marzy ci się władza, jeśli chcesz zostać politykiem,
będziesz musiał zrobić coś w tym kierunku. Samo z siebie nic do ciebie
nie przyjdzie.
Istnieje tryb działania; jest on skierowany na zewnątrz. Jest
również tryb niedziałania: nic w nim nie robisz, jedynie pozwalasz aby
rzeczy działy się same. Zapomnieliśmy o tym języku. Trzeba się go
ponownie nauczyć.
Integracji nie trzeba hodować - ona już jest. Zapomnieliśmy jak
się na nią patrzy, zapomnieliśmy jak się ją interpretuje. Przejdź z trybu
aktywnego na tryb odbierania, na tryb pasywny.
Nie mówię, żebyś porzucał świat działania - ponieważ to
również wywoła skrzywienie. W tej chwili też jesteś skrzywiony. Znasz
tylko jeden tryb i jest nim akcja, działanie. Istnieją ludzie, którzy nie
potrafią usiedzieć w ciszy; to dla nich niemożliwe. Nie potrafią
pozwolić sobie nawet na chwilę relaksu. Interesuje ich tylko działanie.
Są zainteresowani tylko wtedy, gdy coś się dzieje. Jeśli to tylko zachód
słońca, to po co na niego patrzeć?
 Jesteś zainteresowany jedynie wtedy gdy coś się dzieje, gdy jest
jakaś akcja. Stało się to wielką obsesją. Trzeba to choć trochę
rozluźnić: na kilka chwil, na kilka godzin, czasem na kilka dni musisz
zmienić tryb życia, musisz usiąść i pozwolić rzeczom dziać się po
swojemu. Gdy patrzysz na zachód słońca nikt nie wymaga od ciebie
abyś coś robił. Po prostu patrz. Gdy patrzysz na kwiat, co masz robić?
Patrz.
Przecież w patrzeniu na kwiat nie ma wysiłku. Jest to
całkowicie pozbawione wysiłku. Masz otwarte oczy, kwiat jest
obecny... nadchodzi moment połączenia, gdy obserwowany i
obserwator znikają. Wtedy pojawia się piękno i błogosławieństwo.
Wtedy nagle przestajesz być obserwatorem a kwiat nie jest już dłużej
obserwowany - ponieważ obserwacja to nadal działanie. Teraz jesteś
tam ty i jest tam kwiat, i w jakiś sposób razem przekraczacie swoje
granice. Kwiat wnika w ciebie, ty wnikasz w kwiat i pojawia się nagłe
objawienie. Możesz je nazwać pięknem, prawdą lub Bogiem.
Musisz coraz częściej pozwalać na te momenty. Nie mogę
powiedzieć, że masz o nie dbać, że musisz się do nich przygotowywać,
że musisz cokolwiek robić. Byłoby to ponownie wykorzystanie trybu
działania i zostałoby poddane bardzo niewłaściwej interpretacji. Nie,
mogę jedynie powiedzieć: pozwól, aby takie stany się pojawiały.
Czasami po prostu nie rób nic. Relaksuj się na trawie i patrz w niebo.
Czasami zamknij oczy i zagłęb się w swój wewnętrzny świat - w
pływające, poruszające się myśli; narastające i odchodzące pragnienia.
Spójrz na kolorowy świat fantazji jaki nosisz w sobie. Po prostu patrz.
Nie mów: „Chcę zatrzymać myśli" - jest to znów przeniesienie się do
trybu działania. Nie mów: „Medytuję! Wszystkie myśli natychmiast
precz!" - ponieważ mówiąc to zaczniesz znowu coś robić.
W niektórych monastyrach w Tybecie wciąż stosuje się jedną z
najbardziej starożytnych medytacji. Mówi ona o tym, że czasami
można całkowicie zniknąć. Siedząc w ogrodzie czujesz, że zaczynasz
znikać. Przyjrzyj się jak wygląda świat kiedy ciebie na nim nie ma, gdy
stałeś się całkowicie przeźroczysty. Przez kilka sekund spróbuj by cię
nie było.
We własnym domu, bądź tak, jakby cię nie było.
Tylko pomyśl - kiedyś cię nie będzie. Któregoś dnia odejdziesz,
będziesz martwy; radio nadal będzie grać, żona nadal będzie
przygotowywać śniadanie, dzieci będą jak zwykle szykować się do
szkoły. Pomyśl: znikasz dzisiaj, nie ma cię. Stań się duchem. Siedząc
na swoim krześle po prostu zniknij. Pomyśl: „Rzeczywistość nie
istnieje; nie ma mnie". I zobacz, że twój dom nadal będzie stał. Pojawi
się ogromy spokój i cisza. Wszystko będzie się toczyć tak samo jak do
tej pory. Bez ciebie wszystko nadal będzie takie, jakie było. Nic nie
zginie. Więc po co cały czas masz być czymś zajęty, po co masz ciągle
coś robić, po co ci obsesja na punkcie działania? Po co to wszystko?
Odejdziesz, a to czego dokonałeś zniknie - to tak jakbyś napisał swoje
imię na piasku; nadchodzi wiatr i podpis znika... wszystko się kończy.
Bądź, jakbyś nigdy nie istniał.
To naprawdę piękna medytacja. Możesz próbować jej wiele
razy w ciągu doby. Pół sekundy wystarczy; na pół sekundy po prostu
zaprzestań wszystkiego... nie ma cię... a świat nadal trwa. Gdy dobrze
sobie uświadomisz to, że bez ciebie świat funkcjonuje tak samo, wtedy
będziesz w stanie poznać kolejną część siebie, część która przez wiele
kolejnych wcieleń była tłumiona - jest nią tryb odbioru. Pozwalaj
rzeczom i sprawom dziać się, bądź drzwiami. Niech świat się dzieje bez
twojego udziału.
Oto co ma na myśli Budda mówiąc „Bądź dryfującą kłodą.
Pływaj w strumieniu jak drewno i pozwól się nieść wodzie; nie wkładaj
w to wysiłku". Podejście buddystów związane jest z trybem odbioru.
Właśnie dlatego Budda siedzi pod drzewem. Wszystkie wyobrażenia
Buddy przedstawiają go siedzącego; siedzącego i nie robiącego nic. Po
prostu siedzi i nic nie robi.
Jezusa widzisz już zupełnie inaczej. Żyje on w trybie działania.
Oto gdzie chrześcijaństwo zaprzepaściło największą szansę: stało się
aktywne. Chrześcijańscy misjonarze służą biednym, chodzą po
szpitalach, robią to, robią tamto i wkładają dużo wysiłku, aby tylko
czymś się zająć. Tak, bardzo dobrze - ale pozostają w trybie działania, a
Boga można poznać jedynie poprzez tryb odbioru. Więc chrześcijański
misjonarz będzie dobrym człowiekiem, bardzo dobrym, ale nie będzie
świętym we Wschodnim znaczeniu.
Teraz nawet na Wschodzie osoba, która ciągle coś robi, czczona
jest jak Mahatma - ponieważ Wschód jest biedny i chory. Żyją tam
tysiące trędowatych, ślepych, analfabetów; potrzebują oni edukacji,
lekarstw, usług, potrzebują mnóstwa rzeczy. Nagle osoba aktywna stała
się potrzebna - więc Gandhi jest niczym Mahatma. Matka Teresa z
Kalkuty również stała się kimś ważnym. Nikt nie patrzy już na to czy
żyją oni w trybie odbioru, czy nie.
Gdyby teraz pojawił się Budda nikt by go nie szanował,
ponieważ nie prowadziłby on szkoły czy szpitala. Siedziałby znów pod
drzewem bodhi; siedziałby w ciszy. Nie oznacza to, że niczego by nie
robił - wytwarzałby wokół wspaniałą aurę, lecz jest to przecież niedo-
strzegalne gołym okiem. Siedząc pod swoim drzewem, przemienia cały
świat, ale aby dostrzec jego wibracje musisz się do nich dostroić,
musisz dorosnąć. Jeśli potrafisz rozpoznać Buddę oznacza to, że
znajdujesz się na odpowiedniej ścieżce. Rozpoznać Matkę Teresę jest
bardzo łatwo, nie ma w tym nic trudnego. Każdy widzi, że robi ona coś
dobrego.
Robić coś dobrego to jedno, być kimś dobrym to coś zupełnie
innego. Nie mówię, że masz nie robić dobrych rzeczy. Mówię: pozwól
im wypłynąć z twojego bycia dobrym.
Najpierw przejdź na pasywny, nieaktywny tryb. A gdy twoja
istota zacznie rozkwitać i poczujesz w sobie integrację - ona zawsze
tam jest, tak samo jak centrum -gdy zauważysz centrum, nagle zniknie
dla ciebie śmierć. Nagle znikną wszystkie
zmartwienia, ponieważ nie będziesz już ani ciałem, ani
umysłem.
Wtedy pojawi się współodczuwanie, pojawi się miłość, pojawi
się modlitwa. Staniesz się dla świata jak deszcz, jak
błogosławieństwo. Teraz nikt nie będzie w stanie przewidzieć, co ci się
przydarza - czy będziesz rewolucjonistą jak Jezus i wyrzucisz fary-
zeuszy ze świątyni, czy będziesz pomagał biednym, czy usiądziesz pod
drzewem bodhi i podzielisz się ze światem swoim aromatem, czy
zostaniesz Meerą i będziesz tańczyć i śpiewać na chwałę Boga. Nikt
tego nie wie, to jest nieodgadnione.
Staram się uświadomić ci, że niczego więcej nie potrzebujesz.
Wszystko, co potrzebne masz w sobie. Lecz musisz stworzyć drzwi,
aby do tego wejść. Musisz kopać; skarb na pewno tam jest.
Chciałbym zapoznać cię z pewną techniką. Jest ona bardzo
prosta choć na początku wydaje się być trudna. Jeśli jej spróbujesz,
zobaczysz, że jest łatwa. Jeśli nie spróbujesz, a jedynie będziesz o niej
myślał, wyda ci się skomplikowana. Technika polega na tym: rób tylko
to, co sprawia ci przyjemność. Jeśli coś nie jest dla ciebie przyjemne, to
nie rób tego. Spróbuj - ponieważ zadowolenie wypływa z twojego
centrum. Jeśli robisz coś, co cię cieszy, to ponownie nawiązujesz
kontakt ze swoim centrum. Jeśli robisz coś, co nie sprawia ci
przyjemności - oddalasz się od środka. Radość wypływa ze środka i
znikąd indziej. Więc pozwól, by była twoim jedynym kryterium.
Spacerujesz drogą; nagle zdajesz sobie sprawę, że chodzenie nie
sprawia ci przyjemności. Zatrzymaj się. Koniec - nie rób tego dalej.
Robiłem tak na studiach i ludzie uważali, że jestem szalony.
Nagle zatrzymywałem się i pozostawałem w tamtym miejscu przez pół
godziny, godzinę, dopóki chodzenie znów nie zaczęło sprawiać mi
przyjemności. Moi profesorowie byli tym tak bardzo zaniepokojeni, że
w dni egzaminów wsadzali mnie do samochodu i zawozili na uczelnię.
Zostawiali mnie przed drzwiami i czekali tam na mnie zastanawiając
sie, czy dotarłem do swojej ławki czy nie? Kiedy kąpałem się i
dochodziłem do wniosku, że nie sprawia mi to radości, przestawałem.
Jaki sens miałaby dalsza kąpiel? Kiedy jadłem i przestawało mi to spra-
wiać przyjemność, przestawałem.
W liceum chodziłem do klasy matematycznej. Pierwszego dnia,
gdy wszedłem, nauczyciel przedstawiał nam temat. W środku lekcji
wstałem i chciałem wyjść z sali. Zapytał: „Dokąd idziesz? Chcesz
wyjść bez pytania? Nie wpuszczę cię już z powrotem". Odpowie-
działem: „Nie zamierzam tu wracać; niech pan się nie przejmuje.
Właśnie dlatego nie pytam o pozwolenie. Koniec - nie sprawia mi to
przyjemności! Znajdę dla siebie jakiś inny przedmiot, który będzie
mnie cieszył, ponieważ na ten nie będę już chodził. To jak tortury, to
okrutne".
I stopniowo stało się to moim kluczem. Zdałem sobie nagle
sprawę, że gdy coś cię cieszy, znajdujesz swoje centrum. Radość to
dźwięk bycia w swoim centrum.
Gdy coś nie sprawia dl radości, jesteś pozbawiał ny środka. Nie
siłuj się; nie ma potrzeby. Jeśli ludzie mają cię za szaleńca, pozwól im
na to. W ciągu kilku dni, dzięki nowemu doświadczeniu poczujesz jak
bardzo mijałeś się sam ze sobą. Robiłeś tysiące rzeczy, które nie
dawały ci radości; mimo to nadal je robiłeś, bo tego cię nauczono.
Wypełniałeś swoje obowiązki.
Ludzie zniszczyli nawet coś tak pięknego jak miłość.
Przychodzisz do domu i całujesz żonę, ponieważ tak musi być, musisz
to zrobić. Piękny pocałunek, podobny do kwiatu, został zniszczony.
Będziesz całował swoją żonę nie czerpiąc z tego radości; zapomnisz jak
przyjemnie jest całować drugiego człowieka. Podajesz dłoń każdej
osobie, którą spotykasz - zimny uścisk, bez znaczenia, bez przesłania,
bez ciepła. Dwie martwe dłonie stykają się ze sobą w uścisku. Powoli
zaczynasz uczyć się tego zimnego, martwego gestu. Zamarzasz,
zamieniasz się w lód. A potem pytasz: „Jak odnaleźć swoje wnętrze?"
Centrum możesz odkryć, gdy jesteś ciepły, gdy płyniesz,
roztapiasz się w miłości, radujesz się, tańczysz, jesteś szczęśliwy.
Wszystko zależy od ciebie. Rób tylko to, co naprawdę sprawia ci
przyjemność i co kochasz robić. Jeśli nie odczuwasz radości, przestań.
Znajdź sobie coś innego, co będzie dla ciebie przyjemne. Musi być coś,
co sprawia ci radość. Nigdy nie spotkałem osoby, która nie lubiłaby
niczego. Są ludzie, którzy nie lubią pewnej rzeczy, potem kolejnej i
kolejnej, ale życie daje wiele możliwości. Nie angażuj się w jedną
sprawę; pływaj. Powiększ strumień płynącej energii. Pozwól jej płynąć,
pozwól jej spotykać się z innymi energiami dookoła ciebie. Wkrótce
zauważysz, że problemem wcale nie było to, jak się zintegrować lecz
to, że zapomniałeś jak się pływa. W strumieniu energii nagle stajesz się
zintegrowany. Czasami zdarza się to przez przypadek, ale powód
zawsze jest ten sam.
Bywa, że zakochujesz się i nagle czujesz się zintegrowany,
nagle odczuwasz, że po raz pierwszy jesteś jednością. Twoje oczy
błyszczą, twoja twarz promieniuje, a intelekt wyostrza się. Wewnątrz
ciebie coś zaczyna płonąć jasnym światłem; pojawia się pieśń, twój
krok zamienia się w taniec. Jesteś wtedy kimś zupełnie innym.
Ale takie chwile są bardzo rzadkie - ponieważ nie poznałeś
sekretu. Sekretem jest to, że musi się pojawić coś, co mogłoby sprawiać
ci przyjemność. Oto cały sekret. Malarz malując może być głodny, ale
nadal na jego twarzy widać zadowolenie. Poeta może być biedny, ale
kiedy śpiewa swoje piosenki, jest najbogatszym człowiekiem na
świecie. Nikt nie ma więcej niż on. Jaki jest jego sekret? Sekretem jest
to, że cieszy go dana chwila. Gdy coś cię cieszy zestrajasz się ze sobą i
z całym wszechświatem - ponieważ twój środek jest środkiem
wszystkiego.
Więc niech ta wskazówka poprawi ci nastrój: rób tylko to, co
sprawia ci przyjemność. Czytasz gazetę i w połowie lektury zdajesz
sobie sprawę, że przestała cię ona cieszyć. Po co miałbyś czytać?
Natychmiast prze-l rwij. Jeśli z kimś rozmawiasz i w połowie dyskusji
stwierdzasz, że nie chcesz już dalej rozmawiać, to nawet jeśli jesteś w
połowie zdania, przestań mówić. Nie cieszy cię coś, nie musisz tego
robić. Na początku będzie to wyglądać dziwnie. Ale nie sądzę, aby był
to problem. Możesz poćwiczyć.
Po kilku dniach wiele razy uda ci się nawiązać kontakt ze
swoim centrum i wtedy zrozumiesz, co miałem na myśli mówiąc, że
wszystko czego potrzebujesz jest już w tobie. Nie szukaj tego w
przyszłości. To nie ma nic wspólnego z przyszłością. Jest tu i teraz,
właśnie się przydarza.
 Gdy narodziny i śmierć stają się jednym siedemdziesiąt lat. Zycie i śmierć są jak dwa skrzydła ptaka, istnieją
równocześnie. Ani życie nie może istnieć bez śmierci, ani śmierć nie
istnieje bez życia. Oczywiście nie są one przeciwieństwami;
Stare drzewo rosnące koło mojego domu tańczyło w deszczu,
uzupełniają się. Potrzebują się nawzajem żeby istnieć, są niezależne. Są
gubiąc z niezwykłym wdziękiem pożółkłe liście. Nie tylko drzewo
składnikami kosmicznej całości.
tańczy w deszczu i na wietrze, tańczą również spadające liście;
Ale ponieważ ludzie są nieuważni i zaspani, nie potrafią
zjawisko to pełne jest celebracji.
dostrzec prostych i oczywistych faktów. Wystarczy odrobina
Człowiek jest jedyną istotą spośród całej egzystencji, która
świadomości, niedużo, i zauważysz, że w każdej chwili przechodzisz
cierpi z powodu starego wieku; tak naprawdę egzystencja nic nie wie o
przemiany. Oznaczają one, że coś umiera - coś się odradza. Wtedy
starości. Wie o dojrzewaniu, o dorastaniu. Wie, że jest czas na taniec i
narodziny i śmierć stają się jednym; wtedy niewinność dzieciństwa
intensywne życie oraz, że przychodzi czas na odpoczynek.
staje się jednym z niewinnością wieku starego.
Stare liście migdałowego drzewa, rosnącego obok mojego
Istnieje między nimi pewna różnica, lecz nie są one
domu, nie umierają; udają się na odpoczynek, topnieją, stapiają się z
przeciwieństwami. Niewinność dziecka jest bardzo uboga, jest niemal
ziemią, z której wyrosły. W tym udawaniu się na spoczynek w
synonimem ignorancji. Stary człowiek, dojrzały wiekiem, który
wieczności nie ma smutku, żalu; jest ogromny spokój. Być może jutro,
doświadczył zarówno ciemności jak i światła, doświadczył miłości i
być może kiedy indziej, powrócą one w innej formie, w postaci innego
nienawiści, radości i smutku, który dojrzał dzięki sytuacjom ze swojego
drzewa. Ponownie będą tańczyć; znowu będą śpiewać; będą cieszyć się
życia, dotarł do miejsca, w którym nie uczestniczy już w niczym.
chwilą.
Pojawia się cierpienie... on obserwuje. Pojawia się radość, jq również
Egzystencja zna jedynie kolistą przemianę od urodzin do
obserwuje. Stał się obserwatorem na wzgórzu. Rzeczy dzieją się w
śmierci, od śmierci do urodzin, i jest ona wiecznym procesem. Każde
ciemnych alejkach, ale on pozostaje na skąpanym w słońcu szczycie
narodziny wiążą się ze śmiercią, a każda śmierć wiąże się z na-
góry i obserwuje w całkowitej ciszy.
rodzinami. Każde narodziny poprzedzone są śmiercią, i każda śmierć
Niewinność starości jest bogata. Bogata dzięki doświadczeniu;
następuje po narodzinach. Dlatego egzystencja nie odczuwa lęku.
bogata dzięki porażkom, dzięki sukcesom; bogata dzięki słusznym i
Strach nie istnieje nigdzie indziej tylko w umyśle człowieka.
błędnym decyzjom; jest bogata dzięki wszystkim porażkom i
Człowiek wydaje się być jedynym chorym gatunkiem w całym
wszystkim sukcesom; jest bogata w wielu wymiarach. Niewinność ta
kosmosie. Gdzie tkwi choroba? Powinno być zu
nie może być synonimem ignorancji. Może jedynie być synonimem
pełnie inaczej... człowie powinien bardziej się cie| szyć, bardziej
mądrości.
kochać, żył. każdą chwilą. Nieważne] czy to moment z dziecin-: stwa, z
Oboje są niewinni, zarówno dziecko jak i starzec. Ale ich
młodości czy stoi rości, czy to narodziny czy śmierć, bo to nie ma zna-
niewinność jest inna. Dziecko jest niewinne, ponieważ nie zagłębiło się
czenia. Jesteś czymś więcej niż te krótkie epizody.
jeszcze w mroki duszy; stary człowiek jest niewinny - ponieważ
Zetknąłeś się z tysiącami narodzin i tysiącami śmierci. Ci,
wydostał się z tunelu. Jedna osoba wkracza do tunelu, druga z niego
którzy widzą wyraźnie mogą głębiej to zrozumieć, tak jakby działo się
wychodzi. Jedna będzie bardzo cierpieć, druga już swoje wycierpiała.
to w danej chwili. W każdym momencie coś w tobie umiera i coś rodzi
Jedna nie uniknie piekła; druga zostawiła już piekło za sobą.
się na nowo. Zycie i śmierć nie występują osobno, nie rozdziela ich
 Świadomie lub nieświadomie w sercu każdej ludzkiej istoty
tkwi strach: starzejesz się, a potem przychodzi zagłada - po starości
przychodzi śmierć. Przez lata zmuszano cię, abyś bał się śmierci: tak
bardzo, że podejście to zdążyło zakorzenić się głęboko w twojej pod-
świadomości, wniknęło w twoją krew, w kości i szpik. Samo słowo cię
przeraża - nie dlatego, że wiesz czym jest śmierć, lecz dlatego, że przez
lata utrwalono w tobie jej wizerunek jako końca życia.
Chcę, abyś zdawał sobie sprawę z tego, że śmierć nie jest
końcem. W egzystencji nic się nie zaczyna i nic się nie kończy.
Rozejrzyj się... wieczór nie jest końcem, a ranek nie jest początkiem.
Poranek zmierza w kierunku wieczora, a wieczór w kierunku poranka.
Wszystko po prostu zmienia formę.
Nie ma początku i nie ma końca.
Dlaczego z człowiekiem miałoby być inaczej? Człowiek nie jest
wyjątkiem. Traktowanie siebie jako kogoś wyjątkowego, lepszego niż
zwierzęta, drzewa czy ptaki wytworzyło w człowieku piekło i paranoję.
Myśl, że jesteśmy wyjątkowi wytworzyła przepaść między czło-
wiekiem i egzystencją. Ta przepaść wywołuje w tobie strach i
cierpienie, niepokój i gniew. A wszyscy twoi tak zwani przywódcy, czy
to religijni, polityczni czy społeczni, kładą na nią nacisk; poszerzają ją.
Nikt nie wkłada wysiłku, żeby zbudować nad nią most, żeby
sprowadzić człowieka z powrotem na ziemię: znów postawić go na
równi ze zwierzętami, z ptakami i drzewami, i ogłosić jego jedność z
egzystencją.
Oto prawda naszego istnienia - gdy ją zrozumiesz, nie będziesz
martwił się starością, śmiercią, ponieważ rozglądając się dookoła
widzisz, że nic nie ma początku, od zawsze tu było; nic się też nie
kończy i na zawsze tu pozostanie.
Ale myśl o tym, że będziesz stary przepełnia cię niepokojem.
Oznacza, że nadszedł koniec życia, miłości, radości, że będziesz
funkcjonował jedynie jako imię. Nie będzie to radość lecz wleczenie się
w stronę grobu. Oczywiście idea stania w kolejce do grobu nie jest
przyjemna. Jedną z największych klęsk wszystkich kultur i cywilizacji
świata jest to, że nie potrafią one zapewnić starym ludziom życia
wypełnionego znaczeniem, kreatywnego; że nie potrafią dostrzec
piękna i gracji ani w starych ludziach, ani w zjawisku śmierci.
A problem ten jeszcze się komplikuje, ponieważ im bardziej
boisz się śmierci, tym bardziej będziesz bał się życia. Z każdym
przeżytym momentem jesteś bliżej śmierci... Człowiek, który się jej boi
nie może kochać życia, ponieważ prowadzi ono w kierunku śmierci.
Jak w takiej sytuacji można kochać życie? Właśnie dlatego religie
zaczęły odrzucać życie: odrzucenie życia daje odrzucenie śmierci. Jeśli
nie żyjesz, jeśli już przestałeś żyć, kochać, tańczyć, śpiewać, to wtedy
nie musisz bać się śmierci; już umarłeś.
Takich martwych ludzi nazywamy świętymi; oddajemy im
cześć. Czcimy ich, ponieważ chcieliśmy być jak oni, lecz zabrakło nam
do tego odwagi. Możemy więc czcić i pokazywać w ten sposób swoje
intencje: „Gdybyśmy mieli odwagę lub któregoś dnia udałoby nam się
na nią zdobyć, również chcielibyśmy żyć tak jak wy: całkowicie
martwi". Święty nie może umrzeć bo już umarł. Odrzucił wszystkie
przyjemności i radości; odtrącił wszystko, co oferuje nam życie. Oddał
egzystencji swój bilet ze słowami „Już dłużej nie jestem częścią tego
przedstawienia". Zamknął oczy.
Kiedyś zdarzyło mi się, że odwiedził mnie pewien „święty".
Zaprowadziłem go do ogrodu - rosło w nim mnóstwo dalii, więc
pokazałem mu je skąpane w porannym słońcu. Dziwnie na mnie
popatrzył, był trochę zdenerwowany, poirytowany i nie mógł się
powstrzymać przed słowami krytyki: „Wydawało mi się, że jesteś
religijną osobą... a tobie wciąż sprawia przyjemność podziwianie
kwiatów?" W pewnym sensie miał rację, bo jeśli podziwiasz piękno
kwiatów, nie ustrzeżesz się od podziwiania piękna ludzi. Nie unikniesz
podziwiania pięknej kobiety; nie unikniesz zachwytu nad piękną mu-
zyką czy tańcem. Jeśli interesujesz się urodą kwiatów, udowodniłeś, że
nadal interesujesz się życiem, że nie jesteś w stanie odrzucić miłości.
Jeśli masz świadomość piękna, jak mógłbyś nie kochać?
Piękno prowokuje miłość; miłość obdarza pięknem.
 Odpowiedziałem mu: „Częściowo masz rację - doceniam
piękno kwiatów. Ale kto powiedział ci, że jestem religijny? Jeszcze nie
umarłem! Aby być religijnym trzeba być martwym. Dopóki żyjesz
możesz jedynie być hipokrytą, nie możesz być naprawdę religijny".
Gdy widzisz lecącego ptaka, niemożliwe jest nie cieszyć się
jego wolnością. Gdy widzisz zachód słońca z całą gamą kolorów
rozsianych na horyzoncie, to nawet jeśli zamkniesz oczy, dowiedziesz
jedynie jak cię ten widok poruszył. Jego piękno cię przerosło.
Zycie to inne imię miłości, a miłość to nic innego jak
wrażliwość na piękno.
Powiedziałem temu „świętemu": „Mogę zrezygnować z religii,
ale nie z życia, ponieważ dostałem je od samego Istnienia. A religię
stworzyli ludzie, wyprodukowali ją księża i politycy - stworzyli ją aby
pozbawić człowieka radości, aby pozbawić go jego godności, aby po-
zbawić go człowieczeństwa".
Nie jestem religijny w takim znaczeniu. Moja definicja
religijności jest zupełnie odmienna. Osoba religijna to dla mnie ten, kto
żyje pełnią, żyje całkowicie, płonie miłością, świadomy jest
otaczającego go piękna i ma w sobie odwagę, aby cieszyć się każdą
chwilą życia i śmierci. Tylko człowiek, który potrafi cieszyć się życiem
i śmiercią, tylko jego pieśń może trwać. Nieważne czy jest to życie czy
śmierć, jego pieśni nic nie zmieni; jego taniec pozostanie niezakłócony.
Jedynie taka śmiała dusza, taki pielgrzym po egzystencji jest
religijny. Ale w imię religii ludziom dano tanie substytuty, fałszywe,
sztuczne, pozbawione znaczenia zabawki, którymi można się tylko
bawić. Czczenie posągów, śpiewanie stworzonych przez człowieka
mantr, składanie hołdu tchórzom i eskapistom, którzy nie potrafili żyć
pełnią życia, ponieważ tak bardzo bali się śmierci, nazywanie ich
świętymi... religia odciągnęła ludzi od prawdziwej i autentycznej
religijności.
Nie musisz przejmować się podeszłym wiekiem. I jest to nawet
piękne, gdy ludzie zaczynają traktować cię jak człowieka starego.
Oznacza to, że doszedłeś do prawdziwej transcendencji, przeżyłeś
wszystko i dzięki temu jesteś teraz dojrzały. Niczego nie odrzuciłeś
lecz przebrnąłeś przez każde możliwe doświadczenie. Jesteś teraz tak
doświadczony, że nie musisz niczego przeżywać po raz kolejny. Oto
transcendencja.
Powinieneś się radować i chciałbym aby cały świat zrozumiał,
że radość jest naszym prawem, nadanym przy narodzinach, także po to
abyśmy akceptowali z wdzięcznością podeszły wiek i jego przemianę w
śmierć. Jeśli nie jesteś wdzięczny także i za to, jeśli nie potrafisz się z
tego śmiać, jeśli nie potrafisz zniknąć w wieczności pozostawiając za
sobą śmiech, to nie żyłeś właściwie. Zdominowali cię i kierowali tobą
niewłaściwi ludzie. Mogłeś nazywać ich swymi prorokami,
mesjaszami, zbawcami; mogli być wcieleniami bogów, ale naprawdę
wszyscy oni byli przestępcami, bo pozbawili cię życia i napełnili twoje
serce strachem.
Staram się wypełnić twoje serce śmiechem. Każda najmniejsza
cząsteczka ciebie powinna kochać taniec, w każdej sytuacji, nieważne
czy jest dzień czy noc, czy jest ci smutno czy nie. Niezależnie od
sytuacji zawsze powinien w tobie płynąć niewidoczny strumyczek
radości. Tym właśnie jest dla mnie prawdziwa religijność.
Kilka sutr dla ciebie:
„Staruszek, to taki mężczyzna, który na noc zakłada okulary aby
lepiej widzieć dziewczyny, które mu się przyśnią".
„Staruszek, to taki mężczyzna, który flirtuje z młodymi
dziewczynami tylko na przyjęciach, by mieć pewność, że żona odwiezie
go do domu".
„Piękno bycia starym polega na tym, że będąc za starym na da-
wanie złego przykładu, możesz zacząć udzielać dobrych rad".
„Kobiety lubią w życiu proste rzeczy - na przykład starych
mężczyzn".
„Gdy kobieta zacznie cię lubić to przepadłeś!
Zupełnie się ciebie nie boi i gotowa na wszystko się zgodzić".
 „Wewnątrz każdego staruszka siedzi młody człowiek, który wewnątrz, dopóki umysł nie zmieni wymiaru i nie zacznie
zastanawia się co się stało". medytować...
Medytacja to zwrócenie umysłu do jego źródła.
Skończ tę grę Medytacja sprawia, że dojrzewasz; medytacja robi z ciebie
osobę dorosłą. Starzenie się nie jest tak naprawdę dorastaniem,
ponieważ widzę osiemdziesięcioletnich ludzi wciąż grających w gry,
Możesz dojrzeć tylko wtedy, gdy rozpoczniesz medytację;
paskudne polityczne gry o władzę - nawet gdy mają osiemdziesiąt dwa,
inaczej pozostajesz dziecinny. Mogą ci się zmieniać zabawki - małe
osiemdziesiąt trzy, osiemdziesiąt cztery lata! Sen wydaje się być bardzo
dzieci bawią się małymi zabawkami, duże, stare, dorosłe dzieci bawią
głęboki. Kiedy wreszcie się obudzą? Kiedy zaczną myśleć o świecie
się dużymi zabawkami - ale to jest bez różnicy.
wewnętrznym?
Zobacz... twoje dziecko też czasem będzie tak robić. Stanie na
Śmierć zabierze wszystko, co nagromadziłeś - władzę,
stole gdy ty będziesz siedział na krześle obok i zawoła: „Spójrz tato,
pieniądze, prestiż. Nie zostanie po tym nawet najmniejszy ślad. Twoje
jestem większy niż ty". Stoi na stole i woła: „Patrz, jestem wyższy" a ty
życie zostanie unieważnione. Przyjdzie śmierć i zniszczy wszystko co
się śmiejesz. Czy nie robisz tak samo? Zauważ w jaki sposób chodzisz
udało ci się zrobić; przyjdzie śmierć i udowodni ci, że wszystkie twoje
gdy masz więcej pieniędzy. Pokazujesz wszystkim sąsiadom:
pałace były zbudowane z kart.
„Spójrzcie! Jestem od was większy". Albo gdy zostajesz prezydentem
Dojrzałość to poznanie w sobie czegoś, co nie może umrzeć,
państwa, premierem, zauważ w jaki sposób chodzisz, z jaką
czegoś, co przekroczy śmierć - medytacji. Umysł zna świat; medytacja
zarozumiałością, z jakim nadętym ego. Mówisz wszystkim:
zna Boga. Umysł to sposób na poznanie przedmiotu; medytacja to spo-
"Pokonałem was. Teraz to ja siedzę na najwyższym krześle". To takie
sób na zrozumienie podmiotu. Umysł zajmuje się zawartością, a
same gierki! Od dzieciństwa do starości grasz w te same gry. Możesz
medytacja zbiornikiem, świadomością. Umysł ma obsesję na punkcie
grać w Monopol lub wyjść i grać w prawdziwy monopol na giełdzie -
chmur, a medytacja szuka nieba. Chmury przypływają i odpływają;
ale nie robi to różnicy. To ta sama gra, tyle że na większą skalę.
niebo pozostaje, trwa.
Gdy zrozumiesz, że korzenie twojej dziecinności tkwią w
Poszukaj wewnętrznego nieba. I jeśli je znajdziesz nigdy nie
umyśle skierowanym na zewnątrz... Małe dzieci próbują dosięgnąć
umrzesz. Umrze ciało, umrze umysł, ale ty nie umrzesz nigdy.
Księżyca, więksi od nich naukowcy też to robią - i nawet im się to
Poznanie tego, to poznanie życia. To co nazywasz życiem nie jest
udało. Różnica między nimi jest niewielka.
prawdziwe, ponieważ umrze. Tylko osoba medytująca wie czym ono
Wyciągając dłonie na zewnątrz możesz dosięgnąć gwiazd, ale
jest, ponieważ dotarła ona do źródła wieczności.
pozostaniesz dziecinny. Nawet jeśli dosięgniesz Księżyca, to co
będziesz tam robić? Będziesz tą samą osobą! Z tymi samymi śmieciami
w głowie, z tym samym łajnem od świętej krowy w sercu, będziesz stał
sobie na Księżycu. Żadnej różnicy! Możesz być biedny, możesz być
bogaty; możesz być nieznany lub sławny na całym świecie - to nie robi
różnicy. Dopóki umysł nie wykona ruchu i nie skieruje się do
 ŁAMIGŁÓWKI
Usprawiedliwione ludobójstwo
Mam pięćdziesiąt lat ale nie czuję się dojrzały i w pełni dorosły.
Co jest ze mną nie tak?
Być może jeszcze nikogo nie zabiłeś. Jeśli chcesz dojrzeć,
musisz koniecznie wyeliminować parę osób. Dopóki tego nie zrobisz,
nie dorośniesz. Musisz uciszyć swoich rodziców, nauczycieli,
przywódców. Wszyscy oni wrzeszczą w tobie i nie pozwalają ci stać się
dorosłą osobą - utrzymują cię na poziomie dziecka. Sprawiają, że jesteś
zależny, nie pozwalają abyś się uniezależnił.
Przydarzyła się kiedyś taka historia: pewien mnich opuszczał
Buddę - miał się udać daleko i głosić jego nauki. Gdy przyszedł
dotknąć jego stóp, Budda pobłogosławił go i powiedział do innych
uczniów:
- Czy widzicie tego błogosławionego mnicha? Zabił swoją
matkę, zabił swojego ojca, zabił krewnych, zabił swojego króla.
Ludzie byli bardzo zdziwieni, nie mogli uwierzyć swoim
uszom. Zastanawiali się: „Co też mówił Budda?"
Jeden z uczniów zebrał się na odwagę i zapytał
- Panie, co masz na myśli? Czy mówisz, że morderca jest
cnotliwy? Nazywasz go błogosławionym?
Budda roześmiał się i powiedział:
- A co więcej, ten człowiek zabił również siebie, popełnił
samobójstwo.
Następnie Budda zaśpiewał pieśń, gatha, która wyjaśniła co
miał na myśli.
Każdy jako dziecko jest wychowywany. To twój pierwszy
kontakt ze światem; przez lata szkolono cię, abyś pozostał dzieckiem.
Nakładano na ciebie nakazy i wymagano, abyś ich przestrzegał. Stałeś
się bardzo zależny - wszędzie szukasz postaci ojca, zawsze szukasz
autorytetów, które powiedzą ci co powinieneś robić, a czego ci nie
wolno.
Dojrzałość to zrozumienie, które pozwala ci decydować za
siebie, zrozumienie, które pozwala dokonywać własnych wyborów.
Stanięcie na własnych nogach - to właśnie jest dojrzałość. Ale zdarza
się to rzadko, ponieważ rodzice, w mniejszym lub większym stopniu,
rozpieszczają prawie każde dziecko. Potem jest szkoła, college,
uniwersytet - które są gotowe aby cię zepsuć. Bardzo rzadko zdarza się,
że ktoś staje się dojrzały.
Społeczeństwo nie lubi dojrzałych ludzi. Są oni niebezpieczni,
ponieważ żyją w zgodzie ze sobą. Robią wszystko po swojemu - nie
przejmują się tym, co mówią inni, nie przykładają wagi do ich opinii.
Nie zależy im na szacunku, na prestiżu; nie przejmują się honorem.
Żyją swoim własnym życiem - gotowi są zapłacić za to każdą cenę.
Gotowi są poświęcić wszystko, poza wolnością. Społeczeństwo boi się
takich ludzi; społeczeństwo chce, aby wszyscy pozostali dziecinni.
Wszyscy powinni zatrzymywać się pomiędzy siódmym a czternastym
rokiem życia - i tam właśnie znajduje się większość ludzi.
Po raz pierwszy uświadomiono sobie to zjawisko podczas
Pierwszej Wojny Światowej. Po raz pierwszy na dużą skalę zbadano
mentalny wiek żołnierzy. Odkryto coś dziwnego: ludzie w wojsku byli
mentalnie średnio na poziomie dwunastu lat. Twoje ciało może mieć
pięćdziesiąt lat, ale umysł ma nadal poniżej czternastu lat.
Jesteś poddawany represjom do czternastego roku życia.
Później staje się to bardzo trudne. Jeśli nie poddano dziecka represjom
do czternastego roku życia, to później już nic nie można zrobić, bo gdy
stanie się ono istotą seksualną - nabierze siły. Wcześniej było słabe,
delikatne, dziewczęce. Wcześniej mogłeś wkładać mu do głowy
wszystko; łatwo mu było coś zasugerować, można je było bez
problemu zahipnotyzować. Mogłeś powiedzieć mu co tylko chcesz, a
ono słuchało i wierzyło.
Po czternastym roku życia pojawia się logika i wątpliwości.
Pojawia się seksualność; dzięki niej dziecko staje się niezależne. Teraz
chłopak sam może zostać ojcem, teraz dziewczyna sama może zostać
matką. Natura, biologia, uniezależnia człowieka od rodziców, gdy
skończy on czternaście lat. Wiedziano o tym na długo przed
pojawieniem się psychologów. Księża odkryli to dużo wcześniej -
obserwowali to przez tysiące lat i doszli do pewnych wniosków: Jeśli
chcesz poddać dziecko represjom, jeśli chcesz, aby było ono zależne,
zrób to najwcześniej jak tylko możesz - im wcześniej, tym lepiej. Jeśli
uda ci się to zanim skończy ono siedem lat, to masz dużą szansę na
sukces. Jeśli nie uda ci się to przed czternastym rokiem życia, to nie
uda się już wcale.
Właśnie dlatego ludzi tak bardzo interesują dzieci i ich
edukacja. Religie również są tym zainteresowane i uważają, że dzieci
powinny otrzymywać wykształcenie religijne. Dlaczego? Aby
ukształtować ich umysły, zanim staną się one niezależne.
Człowiek, który chce stać się wolny, który naprawdę pragnie
być świadomy, który chce się odhipnotyzować, który nie chce być
niczym ograniczony i pragnie płynąć z pełnią Istnienia - musi włożyć
ogromny wysiłek w wyrzucenie z siebie wielu rzeczy. I kiedy mówię to
ja, lub kiedy mówi to Budda, że musisz zabić swoją matkę i ojca, nie
oznacza to, że naprawdę musisz ich zamordować. Musisz jedynie
przestać nosić ich w sobie, zniszczyć pewną ideę.
Patrz, obserwuj a zauważysz to. Zrobisz coś i nagle usłyszysz
głos swojej matki: „Nie rób tego!" Możesz siebie obserwować;
usłyszysz ten głos, dokładnie ten głos. Masz w sobie nagraną kasetę.
Gdy zjesz za dużo lodów - obserwuj. Nagle usłyszysz jak z wnętrza
ciebie, twoja matka mówi: „Nie jedz tyle lodów - już wystarczy. Prze-
stań!" Odezwie się w tobie poczucie winy..
Gdy zamierzasz kochać się z kobietą lub mężczyzną, nagle
wszyscy twoi nauczyciele staną ci nad głową i powiedzą: „Zamierzasz
popełnić zbrodnię, za chwilę dopuścisz się grzechu. Strzeż się! To
pułapka. Uciekaj, zanim nie jest za późno." Nawet gdy kochasz się z
żoną, twoja matka i ojciec, twoi nauczyciele są tam między wami i
wszystko niszczą.
Bardzo trudno jest znaleźć mężczyznę czy kobietę, którzy
całkowicie zatapiają się w miłości - nie możesz tego zrobić, ponieważ
przez wiele lat uczono cię, że miłość to coś złego. Jak mógłbyś nagle
zacząć uważać inaczej? Chyba, że jesteś w stanie zabić te wszystkie
głosy... potrzeba do tego ogromnej odwagi. Musisz być gotowy na
odrzucenie głosów rodziców, na odrzucenie wszystkich tak zwanych
autorytetów, na wyruszenie w nieznane bez żadnej mapy, całkowicie
samemu. Musisz być gotów by zaryzykować.
Przydarzyło się to pewnemu człowiekowi. Aleksander Eliot był
uczniem mistrza zen. Miesiącami medytował, stosował zazen i
wchodził w coraz głębsze warstwy swojego istnienia. Pewnej nocy miał
sen, bardzo dziwny sen. Ludzie zen dobrze go znają - ale dla Eliota był
on dziwny; był on człowiekiem Zachodu więc był zszokowany.
Opowiedział swój sen:
- Ostatnio miałem sen, w którym pojawił się Bodhidharma.
Wyglądał jak karykatura człowieka - okrągły, upiorny, z wyłupiastymi
oczami i nastroszonymi brwiami.
Tak samo jak ja, Bodhidharma to niebezpieczny człowiek. A
ludzie zen, choć z wielkim uczuciem, to namalowali jego twarz w
bardzo groźny sposób. Nie był on taki - nie w rzeczywistości. Fizycznie
był jednym z najpiękniejszych ludzi na świecie - ale jeśli natkniesz się
gdzieś na jego obraz, to przerazisz się! Spoglądając w jego oczy
zaczniesz myśleć, że wygląda jak morderca, który zaraz cię zabije. Ale
tacy są wszyscy mistrzowie. Nawet we śnie, Aleksander Eliot
wystraszył się i zaczął drżeć.
- Jego nastroszone wąsy uniemożliwiły rozpoznanie czy
uśmiechał się on szeroko, czy też jego twarz wykrzywiał grymas.
- Wydaje się, że jesteś dorosłym mężczyzną - wyszeptał
Bodhidharma spod brody - ale wciąż nikogo nie zabiłeś. Dlaczego?
Eliot był tak zszokowany, że się obudził i zauważył, że poci się
i drży.
- Co miał na myśli ten dziwny człowiek pytając dlaczego
jeszcze nikogo nie zabiłem?
 To właśnie mam na myśli; jeśli czujesz, że nie jesteś dorosłym
mężczyzną, oznacza to, że jeszcze nikogo nie zabiłeś. Wiek
pięćdziesięciu lat to zdecydowanie za późno - nie trać więcej czasu.
Natychmiast zabij wszystkie ślady znajdujące się w tobie. Zmyj ze
swojego wnętrza wszystkie stare taśmy, uwolnij swój umysł.
Zacznij żyć swoim życiem od tego momentu, tak jakbyś
niczego nie wiedział, jakby nikt cię nigdy niczego nie nauczył - bądź
świeży, czysty, zacznij od A B C -a wkrótce zobaczysz, jak wyrośnie w
tobie dojrzałość. Bez niej życie nie jest nic warte, ponieważ wszystko
co piękne i wspaniałe przydarza się tylko dojrzałemu umysłowi. Bycie
dorosłym to błogosławieństwo. Ale ludzie jedynie się starzeją, nigdy
nie dorastają. Przybywa lat, ale świadomość coraz bardziej się kurczy.
Ich świadomość pozostaje w fazie embrionalnej; nigdy nie wydostaje
się z łona, nie rodzi się. Rodzi się tylko twoje ciało - ty nadal się nie
narodziłeś.
Weź życie w swoje ręce - w końcu jest ono twoje. Nie jesteś tu,
aby spełniać oczekiwania innych. Nie żyj życiem swojej matki, nie żyj
życiem swojego ojca, żyj po swojemu.
Życie bez nastawienia
Raz kładziesz nacisk na bycie dojrzałym, za chwilę mówisz:
„Bądź jak dziecko". Jeśli stosuję dojrzałe podejście do życia, to czuję,
że moje dziecko jest stłumione i nie potrafi się wyrazić. Jeśli pozwalam
mu tańczyć i śpiewać, zachowuję się dziecinnie. Co robić?
Bycie dojrzałym nie oznacza zastosowania dojrzałego
podejścia. W rzeczywistości, stosowanie go będzie jedną z
największych przeszkód w staniu się dojrzałym.
Przyjmowanie oznacza coś narzuconego, wyhodowanego,
praktykowanego. Nie wypływa z ciebie. Jest maską, namalowaną
twarzą; nie jest tobą. To właśnie robią ludzie. Właśnie dlatego jedynie
wydają się oni być dojrzałymi; ale nie są - są całkowicie niedojrzali -
mają dojrzałe nastawienie, a nadal pozostali dziecinni. Ich dorosłość
jest bardzo powierzchowna. Zrób człowiekowi niewielkie zadrapanie, a
zobaczysz jak wypływa z niego dziecinność. I nie dotyczy to jedynie
zwykłych ludzi - zrób zadrapanie swoim świętym i również zobaczysz
jak wypływa z nich dziecinność, za-drapnij polityków i przywódców.
Poobserwuj jakikolwiek parlament na świecie. Nigdzie indziej nie
zobaczysz zgromadzenia tylu niedojrzałych ludzi.
Człowiek oszukuje siebie i innych. Jeśli adoptujesz jakieś
postawy, będziesz fałszywy, pseudo. Nigdy nie mówiłem, że masz
cokolwiek przyjmować. Bądź! Stosowanie się do zasad jest barierą.
Jedynym sposobem na to aby być, jest zacząć od początku. Ponieważ
twoi rodzice ci na to nie pozwalali gdy byłeś mały, teraz utknąłeś w
jakimś punkcie. Mentalny wiek „normalnych" ludzi waha się w
przedziale między dziesięć a trzynaście lat, nie dochodzi nawet do
czternastu! I możesz mieć siedemdziesiąt czy osiemdziesiąt lat, ale twój
mentalny wiek zatrzymał się na etapie sprzed osiągnięcia dojrzałości
seksualnej. Z chwilą gdy człowiek staje się seksualnie dojrzały, w
wieku trzynastu, czternastu lat, zostaje na zawsze zapieczętowany.
Zaczyna być coraz bardziej fałszywy. Jeden fałsz musi być osłaniany
przez inny, jedno kłamstwo musi być bronione przez kolejne; to nie ma
końca. Stajesz się wypełniony śmieciami - oto czym jest osobowość.
Osobowość trzeba odrzucić, tylko wtedy powstanie indywidualność.
Osobowość i indywidualność nie oznaczają tego samego. Osobowość
jest na pokaz; jest niczym wystawa.
Indywidualność jest prawdziwa, nie ma nic wspólnego z
przedstawieniem. Możesz kopać tak głęboko jak tylko chcesz i
wszędzie będziesz odczuwać ten sam smak. Mówi się, że Budda
powiedział: „Możecie próbować mnie z każdej strony i wszędzie
znajdziecie ten sam smak, zupełnie tak jakbyście próbowali oceanu,
który w każdym miejscu jest słony". Indywidualność jest całością, jest
organiczna. Osobowość jest schizofreniczna: centrum to jedno, a
obwód to coś zupełnie innego: i nigdy się one nie spotykają. Nie tylko
się nie spotykają, nie tylko różnią się od siebie, ale są całkowitymi
przeciwieństwami i nieustannie ze sobą walczą.
Więc pierwszą rzeczą, którą trzeba zrozumieć jest to, żeby
nigdy nie przyjmować dojrzałego podejścia. Bądź albo dojrzały albo
niedojrzały. Jeśli jesteś niedojrzały, bądź taki - dzięki temu dopuścisz
możliwość rozwoju. Pozwól sobie na niedojrzałość; nie bądź fałszywy,
nie bądź nieszczery. Jeśli jesteś dziecinny, to taki jesteś - i co z tego?
Bądź taki. Zaakceptuj to, podążaj za tym. Nie wytwarzaj w sobie
podziału; inaczej zbudujesz sobie podstawę do szaleństwa. Po prostu
bądź sobą.
W byciu dziecinnym nie ma nic złego. Ponieważ nauczono cię,
że jest to złe, zacząłeś adoptować inne I nastawienia. Od dzieciństwa
starałeś się być dorosły; a w jaki sposób dziecko może być dojrzałe?
Dziecko to dziecko; musi być dziecinne.
Ale nie dopuszcza się tego, więc małe dzieci zostają
dyplomatami - zaczynają udawać, fałszywie się zachowywać, kłamią
od początku i te kłamstwa rozwijają się coraz bardziej. A potem,
któregoś dnia zaczynasz nagle szukać prawdy; musisz odnieś: się do
świętych pism, a one wcale nie zawierają prawdy. Prawda jest w tobie,
ty jesteś prawdziwym pismem świętym. Wedy, Koran, Biblia - to
wszystko znajduje się w twojej świadomości! Wszystko co jest ci
potrzebne nosisz w sobie; taki dostałeś prezent od Boga. Każdy rodzi
się z zawartą w sobie prawdą - życie jest prawdą. Ale ty zaczynasz
uczyć się kłamstw.
Odrzuć je. Bądź odważny - oczywiście będziesz czuł jak narasta
w tobie ogromny strach, ponieważ zawsze, gdy odrzucasz osobowość,
na zewnątrz wypływa tłumiona do tej pory dziecinność. Będziesz czuł
się zaniepokojony: „Co? Znów będę dziecinny? Przecież wszyscy
wiedzą, że jestem wspaniałym profesorem -doktorem czy inżynierem -
mam doktorat i znów będę dziecinny?" Narasta strach - strach przed
opinią publiczną, strach przed tym, co pomyślą ludzie.
Ten sam strach niszczył cię od samego początku. Ten sam
strach cię zatruwał: „Co o mnie pomyśli moja matka? Co pomyśli mój
ojciec? Co pomyślą ludzie, nauczyciele i społeczeństwo?" Małe
dziecko uczy się przebiegłości - nie będzie pokazywało swojego serca.
Wie, że nie byłoby to zaakceptowane przez innych, więc tworzy maskę,
kamuflaż. Pokaże to, co inni chcą zobaczyć. Tym właśnie jest dy-
plomacja, polityczna gra - jest to trucizna!
Każdy jest politykiem. Uśmiechasz się, ponieważ się to opłaca;
płaczesz, ponieważ tego się od ciebie oczekuje. Mówisz coś, ponieważ
to ci wszystko ułatwi. Mówisz żonie: „Kocham cię", ponieważ to
zamyka jej usta.
Mówisz mężowi: „Bez ciebie umrę, jesteś dla mnie jedyną
osobą na świecie, jesteś moim życiem", ponieważ on tego oczekuje, a
nie dlatego, że naprawdę to czujesz. Jeśli czujesz to naprawdę, wtedy
jest to przepełnione pięknem, wtedy jest to prawdziwa róża. Jeśli
udajesz, łechczesz w ten sposób jego męskie ego, ponieważ masz jakieś
związane z nim plany; wtedy jest to sztuczny kwiat, plastikowy.
Nadmiar plastiku więzi cię - na tym polega problem. Świat nie
jest problemem. „Religijni" ludzie wciąż powtarzają: „zrzeknij się
świata". Ja mówię ci, że świat nie jest problemem. Odrzucanie jest
fałszem - oto prawdziwy problem. Odrzucanie jest sztuczne - oto
problem. Nie ma potrzeby wyrzekać się rodziny, ale trzeba odrzucić
pseudo rodzinę, którą wytworzyłeś. Bądź prawdziwy i autentyczny.
Czasem będzie to bardzo bolesne, ponieważ bycie prawdziwym i
autentycznym dużo kosztuje. Bycie nieprawdziwym, nieautentycznym
jest tanie, wygodne i komfortowe. Jest sztuczką, strategią, która ma cię
chronić; jest jak zbroja. Ale wtedy tracisz prawdę, którą nosisz w
swojej duszy. Wtedy nigdy nie dowiesz się kim jest Bóg, ponieważ da
się go poznać jedynie zagłębiając się w siebie. Najpierw to, co
wewnątrz, potem to co na zewnątrz; najpierw to, co w, potem to co
poza - ponieważ ty jesteś dla siebie najbliższy. Jeśli nie masz Boga w
sobie, jak możesz go odnaleźć w Krisznie, Chrystusie czy Buddzie? To
nonsens. Nie zobaczysz Boga w Chrystusie jeśli nie dostrzegasz go w
sobie. A jak możesz zobaczyć go w sobie jeśli nieustannie tworzysz na
swój temat kłamstwa? Stanowią one tak dużą część ciebie, że już
niemal zapomniałeś drogi do swojego wnętrza. Zagubiłeś się w dżungli
kłamstw.
Fryderyk Nietzsche mówił, że człowiek nie potrafi żyć bez
kłamstw; i jest to prawda w przypadku dziewięćdziesięciu dziewięciu
procent ludzi. Dlaczego człowiek nie umie żyć bez kłamstw? Ponieważ
działają one jak bufory, amortyzują wstrząsy. Działają jak smar; a ty
nie chcesz wchodzić w kolizję z innymi ludźmi. Uśmiechasz się i inni
też to robią - wazelina. W środku możesz być zły, może przepełniać cię
wściekłość, ale do żony powiesz: „Kocham cię". Wyrażenie złości
wpakowałoby cię w kłopoty.
Pamiętaj, że dopóki nie nauczysz się wyrażać gniewu, nie
będziesz wiedział jak wyraża się miłość. Człowiek, który nie umie być
zły, nie potrafi również kochać, ponieważ tak bardzo tłumi złość, że
stał się niezdolny do wyrażania czegokolwiek innego. Wszystko jest ze
sobą powiązane, nic w tobie nie działa oddzielnie. Złości i miłości nie
oddziela nieprzepuszczalna bariera; istnieją one razem, wymieszane ze
sobą. Są tą samą energią. Jeśli tłumisz gniew, będziesz musiał tłumić
także miłość. Jeśli zaczniesz wyrażać miłość, zdziwisz się - zacznie
narastać w tobie także złość. Albo powstrzymuj wszystko, albo
wszystko wyrażaj. Musisz zrozumieć tę arytmetykę twojej
wewnętrznej, organicznej jedności. Albo wyrażasz, albo tłumisz. Nie
możesz tłumić gniewu a wyrażać miłości; wtedy byłaby ona sztuczna,
nie byłaby gorąca, nie miałaby w sobie nic miękkiego. Będzie
sentymentalna i letnia, a ty zawsze będziesz się bał bardziej w nią
zagłębić.
Ludzie jedynie udają, że kochają, ponieważ tego się od nich
oczekuje. Kochają swoje dzieci, kochają żonę i męża, partnerów i
przyjaciół, ponieważ oczekuje się od nich, że będą to robić. Traktują to
jak swoje obowiązki. Nie ma w nich celebracji. Przychodzisz do domu i
głaszczesz dzieci po głowach, ponieważ takie są wymagania, tak należy
robić, ołe nie cieszy cię to - jest to zimny i martwy gest. Dziecko nigdy
ci tego nie wybaczy, ponieważ zimne pogłaskanie po głowie to coś
naprawdę brzydkiego. Zarówno dziecko jak i ty czujecie się
zakłopotani.
Kochasz się ze swoją kobietą, ale nigdy nie zagłębiasz się w
miłość. A może ona zabrać cię naprawdę daleko, do ostatecznego
błogosławieństwa, możesz się w niej rozpłynąć. Ale jeśli nigdy nie
pozwoliłeś sobie na złość, i nigdy się w niej nie zatraciłeś, jak mógłbyś
zatracić się w miłości? Zdarzało się - będziesz zaskoczony - że kocha-
nek zabił kobietę, ponieważ pozwolił sobie na miłość, a zaraz po niej
przyszedł gniew. To ogólnie znany fakt, że wielu kochanków zabijało
kobiety, dusiło je - i nie byli oni mordercami; winę za to ponosi
społeczeństwo. On po prostu, nagle, na zbyt wiele sobie pozwolił, i
zbyt mocno zagłębił się w miłość. Gdy zagłębisz się zbyt mocno stajesz
się dziki, ponieważ twoje ucywilizowanie zostaje na powierzchni.
Wtedy narasta gniew, wypływa wszystko co było w tobie ukryte i
prowadzi niemal do furii.
Aby uniknąć tego szaleństwa, kochasz się w bardzo
powierzchowny sposób. Nigdy nie staje się to czymś pięknym. Tak,
ludzie mają rację mówiąc, że jest to bardziej jak kichnięcie: uwalnia
napięcie, pozbawia cię energii, która się w tobie nagromadziła. Ale nie
jest to prawdziwy obraz miłości. Miłość musi być ekstazą - nie jak
kichnięcie, nie pozbycie się czegoś, lecz jak spełnienie, wyzwolenie.
Jeśli nie znasz miłości będącej wyzwoleniem, ekstazą, samadhi, to nie
znasz jej w ogóle. Ale poznanie jej możliwe jest tylko wtedy, gdy nie
jesteś sztuczny, jeśli we wszystkim, co robisz jesteś autentyczny - po-
zwalasz sobie na gniew, pozwalasz na śmiech i na łzy, pozwalasz sobie
na wszystko. Wtedy, gdy nie stosujesz siły zapobiegającej, gdy niczego
nie powstrzymujesz, niczego nie kontrolujesz - jeśli wiedziesz życie
pozbawione kontroli. Pamiętaj jednak, że mówiąc o braku kontroli nie
mam na myśli folgowania sobie. Zycie pozbawione kontroli może być
wspaniałą dyscypliną i nie jest ona narzucona z zewnątrz. Nie jest
zaadoptowana. Wypływa z twojego wewnętrznego doświadczenia. Z
poznania wszystkich twoich możliwości. Pojawia się, gdy wszystkiego
doświadczasz, gdy odkrywasz wszystkie wymiary. Wypływa ze
zrozumienia. Zdenerwowałeś się i dzięki temu zrozumiałeś coś - to
zrozumienie rodzi dyscyplinę. Nie jest ona kontrolą. Kontrola to coś
paskudnego, dyscyplina jest piękna.
Słowo dyscyplina oznacza zdolność do uczenia się, stąd słowo
disciple (po polsku - uczeń - przyp. tłum). Nie oznacza ono kontroli,
oznacza możliwość uczenia się. Zdyscyplinowany człowiek to taki,
który uczy się doświadczając, który zagłębia się we wszystko, który się
nie boi - taki, który ryzykuje, szuka przygód, który zawsze jest gotów
udać się w ciemność nieznanego, który nie trzyma się kurczowo tego
co znane, i gotów jest popełniać błędy, który zawsze gotów jest wpaść
do rowu i nie przejmuje się tym, że inni będą się z niego śmiali. Jedynie
ludzie na tyle odważni, aby dać się nazwać głupcami, są w stanie żyć,
kochać, poznawać i być.
Dojrzałość przychodzi dzięki coraz większemu i głębszemu
doświadczaniu życia, a nie dzięki unikaniu go. Unikając życia
pozostajesz dziecinny.
Jeszcze jedna rzecz: Gdy mówię abyś był jak dziecko nie mam
na myśli, że masz być dziecinny. Dziecko musi być dziecinne; inaczej
ominie je to wspaniałe doświadczenie jakim jest dzieciństwo. Ale jeśli
ty, będąc młodym czy starym, jesteś dziecinny, oznacza to, że nie
rozwijałeś się. Bycie jak dziecko to coś zupełnie innego. Co oznacza?
Po pierwsze, dziecko zawsze żyje pełnią - cokolwiek robi, całkowicie
się w to angażuje, nigdy nie robi czegoś częściowo. Jeśli zbiera
muszelki na plaży, to wszystko inne znika z jego świadomości; wtedy
zajmują go jedynie muszelki na plaży. Jest nimi zaabsorbowany,
całkowicie w nich zatracony. Bycie totalnym to jedna z podstawowych
rzeczy jeśli chodzi o zachowywanie się jak dziecko. Jest ono koncentra-
cją, intensywnością, pełnią.
Po drugie: dziecko jest niewinne. Zaczyna z punktu całkowitej
niewiedzy. Nigdy nie działa opierając się o wiedzę, ponieważ jej nie
posiada. Natomiast ty zawsze opierasz się na wiedzy. Wiedza oznacza
przeszłość, oznacza to, co stare i już wypowiedziane, oznacza to, co
udało ci się zebrać. A przecież każda nowa sytuacja jest czymś nowym,
nie da się do niej odnieść wiedzy. Nie mówię o inżynierii czy
technologii - tam wiedza doskonale się sprawdza, ponieważ maszyna
jest maszyną. Ale jeśli jesteś człowiekiem, jeśli komunikujesz się z
żywymi istotami, to żadna sytuacja w życiu się nie powtarza. Każda
jest wyjątkowa. Chcąc w niej prawidłowo funkcjonować musisz wejść
w stan ignorancji, jak dziecko. Nie wciskaj w to swojej wiedzy,
zapomnij o niej. Odpowiadaj nowemu tak, jak czemuś co jest nowe, nie
odpowiadaj mu starym. Jeśli tak zrobisz popełnisz błąd: między tobą a
tym, co się dzieje wokół nie będzie połączenia. Zawsze będziesz
spóźniony, nigdy nie zdążysz na pociąg.
Ludzie nieustannie śnią o pociągu, a nigdy na niego nie zdążają.
We śnie człowiek spieszy się, biegnie, a gdy dociera na stację pociągu
już nie ma. Ten sen śni się milionom ludzi, to jeden z najczęstszych
snów. Dlaczego powraca on do milionów ludzi na całym świecie?
Ponieważ mijają się oni z życiem. Zawsze są nie na czas. Zawsze
pozostaje między nimi przepaść. Starają się, ale nie umieją zbudować
mostu. Nie mogą z nikim porozmawiać od serca, nie mogą się w nic
zagłębić, coś im wiecznie przeszkadza. Co? Wiedza.
Uczę cię ignorancji. A gdy mówię abyś żył jak dziecko, mam na
myśli to, że cały czas masz się uczyć i nigdy nie dojść do stanu wiedzy.
Wiedza jest martwa, nauka to żywy proces. Uczeń musi to zapamiętać -
nie możesz funkcjonować w oparciu o wiedzę.
Zapewne to dostrzegłeś - małe dzieci bardzo szybko się uczą.
Jeśli żyją w wielojęzycznym środowisku, nauczą się wszystkich
dostępnych języków. Nauczą się języka jakim mówi matka, nauczą się
języka jakim mówi ojciec, jakim mówią sąsiedzi - bardzo łatwo, bez
większych problemów dziecko nauczy się trzech, czterech, pięciu
języków. Gdy ty nauczysz się jakiegoś języka, trudno jest ci nauczyć
się kolejnego, ponieważ zaczynasz funkcjonować w oparciu o zdobytą
właśnie wiedzę. Mówi się, że starego psa nie nauczysz nowych
sztuczek. To prawda. Ale co sprawia, że pies robi się stary? Na pewno
nie wiek, ponieważ Sokrates uczył się aż do końca, do chwili śmierci.
Budda również uczył się do końca. Co sprawia, że pies jest stary?
Wiedza.
Budda i Kriszna pozostali młodzi. Nie ma ani jednego posągu,
który ukazuje ich jako ludzi starych. Nie dlatego, że nigdy się nie
zestarzeli! Kriszna dożył osiemdziesięciu lat, stał się bardzo stary, ale
jakaś część w nim na zawsze pozostała młoda, podobna do dziecka.
Funkcjonował on w stanie niewiedzy.
Więc po pierwsze, gdy mówię, żebyś był jak dziecko mam na
myśli, abyś żył całkowicie. Po drugie, pozostań na zawsze uczniem,
funkcjonuj w stanie niewiedzy. Właśnie tym jest niewinność:
funkcjonowaniem w stanie niewiedzy.
Po trzecie i ostatnie: dziecko ma w sobie naturalną skłonność do
ufania; inaczej nie mogłoby przetrwać. Gdy się rodzi, ufa matce, ufa
mleku, ufa, że będzie ono dla niego pożywne, że wszystko będzie
dobrze. Jego zaufanie jest całkowite, dziecko nie ma wątpliwości.
Niczego się nie boi. Obdarza wszystko tak ogromnym zaufaniem, że w
matce wywołuje to strach - ponieważ może ono nawet zacząć bawić się
z wężem. Ufa tak bardzo, że może włożyć rękę w ogień. Bardzo mocno
ufa - nie zna strachu, nie zna wątpliwości. Jest to trzeci warunek.
Jeśli potrafisz powrócić do ufności, jeśli poznasz drogi, które do
niej prowadzą, dowiesz się, czym jest boskość, uświadomisz sobie,
czym jest prawda. Trzeba to zrozumieć.
Nauka bazuje na wątpliwości - właśnie dlatego edukacja stała
się edukacją wątpliwości. Nauka bazuje na wątpieniu, bez niego nie
może się rozwijać. Religijność opiera się na zaufaniu, nie rozwija się
bez niego. To dwa całkiem przeciwstawne kierunki.
Zapamiętaj, że jeśli do pracy naukowej wprowadzisz zaufanie,
miniesz się z jej celem. Niczego nie osiągniesz, niczego nie odkryjesz.
Metodologią w nauce jest wątpienie. Musisz wątpić, wątpić i jeszcze
raz wątpić; musisz wątpić tak długo, aż natrafisz na coś w co nie
będziesz mógł wątpić, na coś niewątpliwego. Tylko wtedy, będąc
bezsilnym, będziesz musiał to zaakceptować - lecz nadal pozostanie
ziarno wątpliwości, że jutro pojawią się nowe fakty i będziesz musiał
wszystko odrzucić. Więc będzie to trwało tylko przez pewien czas...
Nauka nigdy nie dochodzi do ostatecznej prawdy lecz do prawdy
chwilowej, przybliżonej. Akceptuje się ją tylko przez pewien czas, no
bo któż może wiedzieć na pewno? - jutro badacze odkryją nowe fakty,
usłyszymy nowe informacje. Więc nauka dochodzi jedynie do hipotez,
przypuszczeń, a nie arbitralnych stwierdzeń. To, co odkrył Newton
zostało odrzucone przez Alberta Einsteina, a to, co odkrył Einstein
zostanie odrzucone przez kogoś innego. W nauce, wątpienie jest
metodologią. Zaufanie nie jest do niczego potrzebne. Musisz ufać tylko
wtedy gdy nie ma żadnej możliwości aby wątpić - a i tak jest to
tymczasowe, krótkotrwałe, i wypływa z chwilowej bezsilności. Co
innego możesz zrobić? Dalsze wątpienie nie jest możliwe. Zobaczyłeś
już problem ze wszystkich stron, rozwiałeś wątpliwości i pojawił się
pewien rodzaj pewności.
Religia jest całkowicie przeciwnym wymiarem. Tak jak w
nauce metodą jest wątpienie, tak w religii jest nią zaufanie. Co ono
oznacza? Oznacza, że nie jesteśmy oddzieleni od egzystencji, że
jesteśmy jej częścią, że jest ona naszym domem. Oznacza także, że
należymy do niej a ona należy do nas, że nie jesteśmy bezdomni, że
wszechświat jest naszą matką. Możemy być dziećmi wszechświata,
które ufają w to, że gdy pojawi się jakaś potrzeba, matka przyjdzie i ją
spełni. Gdy dziecko jest głodne, matka je nakarmi, gdy jest mu zimno
przyjdzie, przytuli i ogrzeje, obdarzy miłością i opieką. Dziecko ufa.
Wszystko co musi zrobić, gdy czegoś potrzebuje, to zacząć krzyczeć,
aby zwrócić na siebie uwagę matki. Religia mówi, że wszechświat jest
naszą matką lub ojcem, stąd te wyrażenia. Jezus nazywał Boga „abba",
co jest dużo lepszym określeniem niż „ojciec". „Ojciec" to formalne
słowo, „abba" jest nieformalne. Jeśli koniecznie chcesz to tłumaczyć, to
„abba" oznacza bardziej tatusia niż ojca. Ale nazywanie Boga tatusiem
brzmi absurdalnie; kościół na to nie pozwoli. Kościół powie, że to
niestosowne. Ale Jezus nazywał go abba, a to oznacza „tatuś".
Modlitwa powinna być przecież nieformalna. „Ojciec" oznacza
kogoś oficjalnego. Nic dziwnego, że mówiąc na Boga: Ojciec,
odsunęliśmy go gdzieś daleko, gdzieś do nieba. Tatuś wydaje się
bliższy - możesz go dotknąć, jest prawie namacalny, możesz z nim
rozmawiać. Do Boga Ojca siedzącego gdzieś wysoko w niebie możesz
krzyczeć, i mimo wszystko nadal nie mieć pewności czy uda ci się go
dosięgnąć.
Religia to dziecięce podejście do egzystencji: świat staje się
rodzicem. Nie występujesz przeciw naturze, nie walczysz z nią. Nie ma
walki, jest wspaniała współpraca. Walka zdaje się być głupia i
absurdalna.
Wątpienie nie sprawdza się w religii, tak jak zaufanie nie
sprawdza się w nauce. Nauka to eksploracja tego, co zewnętrzne, a
religia to eksploracja wewnętrznego. Nauka to religia przedmiotów,
religia to nauka istot. Nie możesz zobaczyć kwiatu uchem -nie ważne
jak wrażliwe masz ucho, jak bardzo muzykalne, nie zobaczysz przez
nie kwiatu. Ucho wyłapuje jedynie dźwięki, ma swoje granice. Jeśli
chcesz zobaczyć kolor, światło, kształt, musisz patrzeć oczami. Oczy są
piękne, ale mają swoje ograniczenia - nie możesz słuchać nimi muzyki.
Nawet najwspanialsza muzyka nie trafi do oczu. Oczy są głuche,
musisz słuchać uszami.
Wątpienie to drzwi do rzeczy i spraw. Zaufanie to drzwi do
Istnienia. Jedynie dzięki niemu możesz poznać boskość.
I pamiętaj, że błąd możesz popełnić na dwa sposoby. Tak zwani
religijni ludzie walczyli z nauką, walczył z nią kościół. Była to głupia
walka, ponieważ kościół chciał, aby nauka opierała się na zaufaniu.
Teraz nauka mści się-teraz to ona chce, aby religia opierała się na
wątpliwości, sceptycyzmie, logice. Człowiek jest tak głupi, że w kółko
powtarza te same błędy. W średniowieczu kościół był głupi; teraz ci,
którzy uważają się za naukowców popełniają tę samą głupotę.
Człowiek, który rozumie, powie że wątpienie żyje w swoim
własnym świecie. Możesz używać go jako metody, ale ta metoda ma
swoje ograniczenia. Tak samo zaufanie ma swój świat, ale również ma
ograniczenia. Nie ma potrzeby ufać, aby poznać rzeczy, ani wątpić w
to, co wewnętrzne; stworzyłbyś bałagan. Gdyby zaufania używano do
odkryć naukowych, nauka w ogóle by się nie narodziła. Właśnie
dlatego na Wschodzie pozostała ona bardzo prymitywna.
Spotkałem hinduskich naukowców - w Indiach nawet ktoś, kto
zdobył najlepsze Zachodnie wykształcenie, kto zdobył wiele nagród,
być może był nawet laureatem nagrody Nobla, gdzieś głęboko
pozostaje niewykształcony i przesądny. Próbuje różnymi sposobami -
znanymi i nieznanymi, świadomymi i nieuświadomionymi
- do zewnętrznego świata wprowadzić zaufanie. A bardzo
religijna osoba z Zachodu gdzieś głęboko pozostaje pełna wątpliwości.
Zachód zgłębił możliwości wątpienia, Wschód możliwości zaufania.
Musisz korzystać z obu. Ten, kto to potrafi, jest według mnie
człowiekiem o głębokim zrozumieniu. Gdy pracuje on w naukowym
laboratorium posługuje się wątpieniem, sceptycyzmem, logiką; gdy
modli się w świątyni, medytuje używa zaufania. I jest on wolny -nie
ogranicza go ani zaufanie, ani zwątpienie.
Nie daj się ograniczyć uszom ani oczom, inaczej pozostaniesz
ubogi. Masz i jedno, i drugie! Więc gdy chcesz widzieć, używaj oczu,
gdy chcesz słuchać, zamykaj oczy. To nie przypadek, że ludzie
słuchając muzyki zamykają oczy. Jeśli wiesz jak się jej słucha, to sam
też będziesz je zamykał, ponieważ nie są one potrzebne.
Tak właśnie jest z wątpieniem i zaufaniem. Zaufanie jest cechą
dziecka. Te trzy cechy: życie pełnią, ignorancja mimo posiadanej
wiedzy i umiejętność ufania
- składają się na znaczenie.
Dziecinność to rodzaj sentymentalnego stanu emocjonalnego.
Nie jest ci on potrzebny. Każdemu dziecku trzeba pozwolić na to, aby
było dziecinne, tak jak każdemu dorosłemu na to, aby był on dorosły.
Ale dorosły również może wykazywać cechy dziecka. Dziecinność nie
jest ci potrzebna, tak samo jak napady złości czy sentymentalizm - lecz
dojrzałość doskonale współgra z byciem jak dziecko. Nie ma w nich
przeciwieństwa. Możesz stać się dojrzałym tylko wtedy, gdy jesteś
podobny do dziecka.
 Ale jeśli twoje dzieciństwo pozostało niespełnione, musisz je
uwolnić. Pozwól mu wypłynąć, pozwól mu się spełnić; im szybciej tym
lepiej, inaczej będzie ono rzutować na ciebie aż do śmierci. Pozwól mu
się wyrazić -a zniknie. Gdy sobie na nie pozwolisz, wykorzysta swój
czas i odejdzie, a ty poczujesz ogromne spełnienie. Lepiej pozwolić mu
się spełnić teraz niż odkładać to na później - ponieważ im bardziej to
odkładasz, tym trudniejszym się staje. Kiedy to zrobisz, poczujesz, że
stałeś się jak dziecko. Dziecinność zniknie. Pojawi się na krótką chwilę,
ale potem odejdzie, a dziecko w tobie stanie się świeże i młode. Gdy to
osiągniesz zaczniesz dorastać. Wtedy dojrzejesz. Nie dojrzejesz nosząc
w sobie kłamstwa o samym sobie. Możesz dojrzeć tylko wtedy, gdy
staniesz się prawdziwy.
Od seksu do zmysłowości.
Czy to naprawdę możliwe aby porzucić seks zagłębiając się w
niego? Mam wrażenie, że mój umysł i moje ciało nigdy nie przestaną
się go domagać.
Dlaczego tak ci się śpieszy aby go porzucić? Jeśli tak ci się
śpieszy, to nigdy ci się to nie uda. Pośpiech, pragnienie pozbycia się go,
uniemożliwi ci całkowite poznanie. Jak możesz zrozumieć coś, co z
góry uznałeś za złe i chcesz się tego pozbyć? Osądziłeś, to znaczy, że
nie słuchałeś! Daj swojej seksualności szansę.
Słyszałem, że Mułła Nasreddin został wybrany sędzią pokoju.
Podczas pierwszej sprawy sądowej wysłuchał jednej ze stron.
Powiedział: „Zaczekajcie, posłuchajcie mojego wyroku". Sędzia był
zaskoczony, ponieważ Mułła nie wysłuchał nawet argumentów drugiej
strony.
Nachylił się w stronę Nasreddina i powiedział: „Co pan robi?
Wyrok? Nie wysłuchał pan jeszcze drugiej strony!"
Nasreddin odpowiedział: „Jak to drugiej strony? Chce pan mi
zamotać w głowie? Teraz wszystko jasne! Jeśli wysłucham drugiej
strony będę miał kłopot z podjęciem decyzji; wszystko się
skomplikuje".
Ale czy to będzie wyrok? Nie wysłuchałeś drugiej strony. Przez
wieki słyszałeś swoich tak zwanych świętych - są oni bardzo wymowni.
Całą swoją energię seksualną wykorzystują do walki z seksem -
słyszałeś ich. Nigdy nie pozwoliłeś swojej seksualności mówić za
siebie. Sądzisz, że to nie byłoby właściwe, jesteś uprzedzony.
Dlaczego? Kto wie? Może wcale nie trzeba tego odrzucać. A wtedy...?
Kto wie? Może to dobrze, że nosisz to w sobie. Pozostań otwarty. Nie
mówię nic innego poza tym, abyś pozostał otwarty. Głęboko medytuj.
Gdy się kochasz, pozwól medytacji wypełnić ten akt. Obserwuj!
Zapomną o wszystkich uprzedzeniach, w których cię wychowano -
wszystkie ograniczenia związane z seksem sprawiają, że stajesz się
bardziej seksualny i wydaje ci się, że seksualność stanowi dla ciebie
problem. To nie energia seksualna jest problemem. Perwersje wywołuje
umysł nastawiony wrogo do seksu.
Wszystkie religie to źródła perwersji. Gdy mówię o religiach,
nie mam na myśli Buddy, Mahawiry, Kriszny, Chrystusa czy
Mahometa; mam na myśli ich wyznawców. To oni są źródłem. A co tak
naprawdę się stało? Obserwowali Buddę i zauważyli, że zniknął w nim
seks więc doszli do wniosku, że seks musi zniknąć. Zrobili z tego
regułę: możesz stać się jak Budda tylko wtedy, gdy seks zniknie. Ale to
przecież postawienie spraw na głowie. Seks zniknął, ponieważ Budda
dotarł do swojego wewnętrznego źródła, a nie na odwrót. Nie stał się
Buddą dlatego, że odrzucił seks - stał się Buddą i dlatego seks zniknął.
Ale ludzie z zewnątrz obserwowali go i zobaczyli, że seks zniknął -
więc pomyśleli: „Odrzuć seks jeśli chcesz stać się Buddą". Buddy nie
interesują pieniądze, więc pomyśleli: „Przestań interesować się
pieniędzmi, jeśli chcesz stać się Buddą".
Ale jest to złe podejście! Nie jest to szukanie przyczyny lecz
pomylenie rezultatu z przyczyną. Przyczyna leży w byciu Buddą.
Obudził on swoją wewnętrzną istotę. Gdy człowiek przebudzi w sobie
swoje wewnętrzne „ja", czuje się tak błogo, że nie ma po co
przejmować się seksem. Kto w takiej sytuacji będzie błagał o chwilę
przyjemności od drugiej osoby? Kto będzie żebrał? Gdy jesteś
cesarzem i posiadasz skarb, wewnętrzny nieskończony skarb, nie
pójdziesz do kobiety czy mężczyzny prosić ich o krótki moment
przyjemności. Wiesz, że zarówno ty jak i ona żebrzecie - jesteście
żebrakami stojącymi naprzeciwko siebie z miskami w dłoniach
prosząc: „Daj mi kilka chwil przyjemności, to ja dam kilka chwil
tobie". Oboje jesteście żebrakami! Jak żebracy mogą dawać?
Ale nie mówię, że jest w tym coś złego. Nie stałeś się jeszcze
buddą więc wszystkie rzeczy będą w tobie trwać - nie ma w tym nic
złego. Staraj się, choćby przez chwilę, nie osądzać. Osądzanie jest złe.
Zacznij więcej obserwować, akceptować, zrelaksuj swoje energie.
Inaczej popadniesz w kłopoty z jakimi przez wieki borykali się chrze-
ścijańscy święci.
Słyszałem o Jeremiaszu, bardzo znanym chrześcijańskim
świętym. Był on takim przeciwnikiem ciała, że każdego dnia biczował
się. Krew płynęła z jego ciała, a tysiące ludzi przychodziły, aby
zobaczyć jego niezwykłą ascezę. Obie strony są chore: Jeremiasz to
masochista, a ludzie przychodzący go oglądać to sadyści. Chcą torturo-
wać innych, mają ogromną potrzebę aby to robić ale przecież im nie
wolno. Robi to za nich ten mężczyzna, z własnej woli; są więc bardzo
szczęśliwi, że mogą to oglądać. Obie postawy są patologiczne.
Jeremiasz potępiał ciało jako „wstrętne", mówił o nim „worek
ekskrementów". W jego jaskini nachodziły go wizje pięknych
dziewczyn. Pozwalał na małżeństwa, choć niechętnie - ponieważ był to
jedyny sposób na rodzenie nowych dziewic. Zależało mu na stwarzaniu
dziewic, najdoskonalszych istot na ziemi. Seks to zło konieczne, ale
potrzebne, dlatego dopuszczał małżeństwa; seks pozamałżeński uważał
za grzech.
Inny mężczyzna, Klemens z Aleksandrii, pisał: „Każda kobieta
powinna wstydzić się tego, że jest kobietą - ponieważ kobieta to brama
do piekła".
Tacy ludzie zawsze mnie zaskakiwali. Jeśli kobieta to brama do
piekła, to żadna z nich do piekła nigdy się nie dostanie - drzwi nie
mogą przejść same przez siebie. Mężczyzna może poprzez kobietę
wejść do piekła, w porządku - ale co z kobietami? Oczywiście
wszystkie kobiety muszą być w niebie! A co z mężczyznami? Jeśli
kobiety to drzwi do piekła, to kim są mężczyźni? Wszystkie święte
pisma pisane były przez mężczyzn, prawie wszystkimi świętymi
również byli mężczyźni.
Tak naprawdę to kobiety nigdy nie stały się aż tak neurotyczne;
dlatego nie było zbyt wiele kobiet, które zostałyby świętymi. Są
bardziej normalne, bardziej przyziemne. Nie są tak głupie jak
mężczyźni. Mają więcej wdzięku, więcej ogłady, są lepiej zakorzenione
w ziemi, bardziej wycentrowane. Dlatego nie słyszysz o kobietach
pokroju Klemensa z Aleksandrii - nie znajdziesz podobnej do niego
kobiety. Żadna kobieta nie powiedziała nigdy, że mężczyzna jest bramą
do piekła.
Nie jest to tak, że kobiety nie były nigdy mistyczka-mi. Nie,
była Meera, była Rabia i Lalla z Kaszmiru - ale one nigdy nie
opowiadały takich rzeczy. Wręcz przeciwnie, Meera uważała, że
drzwiami do Boga jest miłość.
Inny święty, Orygenes, wykastrował się! Mordercy, ludzie ze
skłonnościami samobójczymi! Wszystkie represje wytworzyły w
świecie chrześcijańskim ogromne patologie. Pewna zakonnica, Matylda
z Magdeburga, czuła jak ręka Boga pieści jej łono. Po co Bóg miałby to
robić? Ale jeśli unikasz mężczyzn, zaczynasz fantazjować. Wkładasz w
swoje fantazje zbyt wiele energii. Christine Ebner, kolejna zakonnica,
wierzyła, że jest w ciąży z Jezusem. Byli mnisi, którzy marzyli o tym,
aby współżyć z Dziewicą Maryją. Z powodu represji, zakony i
klasztory stały się ulubionymi miejscami dla tak zwanych złych du-
chów. Demony te przyjmowały formę succubi, pięknych kobiet, które
wchodziły do łóżek przyszłym mnichom lub incubi, przystojnych
młodych mężczyzn, którzy zakłócali sen i medytację zakonnicom. W
chrześcijaństwie narosły takie patologie, że ludzi zaczęli marzyć o
przeróżnych rzeczach. Wiele zakonnic zeznawało w sądzie, że w nocy Gdy patrzy na kwiat, widzi go piękniejszym niż ty - ponieważ cała jego
przyszedł do nich diabeł i kochał się z nimi. Opisywały nawet jego seksualna energia rozdzielona została między zmysły. Nie jest już
fizjologię, to jaki miał seksualny organ - rozwidlony, żeby mógł skupiona w genitaliach, rozeszła się na całe ciało. Dlatego Budda jest
penetrować na raz dwa otwory. taki piękny. Gracja - nieziemska gracja -skąd ona płynie? Z seksu -
Patologia, chorzy neurotyczni ludzie! Zakonnice wyznawały przemienionego, przeobrażonego. Z sublimacji. To samo błoto, które
też, że po tym jak kochały się z diabłem, żaden mężczyzna nie będzie potępiałeś, zamieniło się w kwiat lotosu.
ich już w stanie zadowolić on jest najlepszym kochankiem, doprowadza Więc nigdy nie bądź przeciwnikiem seksu; zamieni się on w
do niesamowitych orgazmów. Taki nonsens dzieje się nie tylko w kwiat lotosu. A gdy się przemieni zrozumiesz jakim był cudownym
chrześcijaństwie, dzieje się na całym świecie. Ale chrześcijaństwo darem od Boga. Jest całym twoim życiem, całą twoją energią. Na
osiągnęło w tym najwyższy szczyt. niższych i na wyższych poziomach - jest jedyną energią jaką masz.
Proszę, żebyś nie był przeciwnikiem seksu; inaczej wpadniesz Więc niech nie pojawia się w tobie antagonizm, inaczej będziesz ją
jeszcze głębiej w jego pułapkę. Jeśli chcesz go porzucić, nigdy ci się to tłumić. Człowiek, który się powstrzymuje nie jest w stanie tego
nie uda. Owszem, pojawiają się momenty transcendencji, gdy seks zrozumieć. A człowiek który nie rozumie, nigdy nie ulega przemianie,
znika, ale wróci. Zniknie dopiero wtedy, gdy odnajdziesz większe transformacji.
błogosławieństwo narastające w tobie, nie wcześniej. Najpierw musisz
odnaleźć to, co znajduje się wyżej, dopiero potem to, co niższe zniknie.
Niech to będzie podstawowe prawo w twoim życiu: nigdy nie
przeciwstawiaj się temu, co niższe - poszukuj tego, co wyższe. Nigdy
nie sprzeciwiaj się niższemu, szukaj wyższego, a gdy to odnajdziesz,
zauważysz nagle, że twoje zainteresowanie niższym znika.
Pytasz: „Czy to naprawdę możliwe aby porzucić seks
zagłębiając się w niego?"
Nie mówię, że tak jest. Mówię, że jeśli się w niego zagłębisz,
będziesz w stanie go zrozumieć. Zrozumienie to wolność, zrozumienie
wyzwala.
Nie jestem przeciwnikiem seksu więc nie śpiesz się aż tak, aby
go porzucić. Jeśli chcesz go odrzucić, to jak mogłoby ci się udać go
zrozumieć? A jeśli go nie rozumiesz, nigdy nie zniknie! A kiedy znika,
nie jest to tak, że nagle zostaje on od ciebie odcięty, że przestajesz być
seksualny. Gdy seks znika stajesz się, tak naprawdę, bardziej zmysłowy
niż przedtem, ponieważ cała energia zostaje przez ciebie wchłonięta.
Budda jest bardziej zmysłowy niż ty. Gdy coś wącha, czuje
zapach bardziej intensywnie niż ty. Gdy dotyka, dotyka całym sobą.
 NIEUSTANNA PODRÓŻ
Twoja świadomość jest dużo większa niż cały wszechświat. Jest
nieskończenie nieskończona. Nie dojdziesz nigdy do punktu, w którym
będziesz mógł powiedzieć: „Dosyć". Zawsze jest coś więcej. Zawsze
masz możliwość rozwoju. A rozwój, dojrzewanie to tak przepiękne
doświadczenia, kto chciałby je przerywać?
Powstrzymuje się nas na każdym kroku. Nawet tak wielcy
naukowcy jak Albert Einstein używali jedynie piętnastu procent swojej
inteligencji. A co dopiero zwykli ludzie? Oni nigdy nie używają więcej
niż pięć procent.
Tylko pomyśl, gdyby Einstein był w stanie wykorzystywać sto
procent swojej inteligencji, dałby światu niewyobrażalne bogactwo.
I jeśli każdy wykorzystywałby sto procent swojej świadomości,
to kto chciałby iść do nieba i żyć tam z martwymi świętymi,
staruchami, masochistami, chorymi psychicznie, bo przecież ich jedyną
umiejętnością było torturowanie siebie.
Gdyby wszyscy używali stu procent inteligencji, moglibyśmy
raj stworzyć tutaj. Nie ma potrzeby nigdzie iść. Możemy dać
człowiekowi życie tak długie, jak tylko chce, w pełnym zdrowiu.
Możemy stworzyć tyle bogactw, że staną się one niczym powietrze -
nikt nie musiałby ich gromadzić.
Używanie w pełni swojej inteligencji jest początkiem
dojrzałości.
Świadomość jest jedynie metodą. Po pierwsze uświadom sobie
z jakiego procenta inteligencji korzystasz i czy w ogóle z niej
korzystasz? Przekonania i wiara nie są inteligencją. Działają na nie-
korzyść inteligencji. Świadomość to sposób na to, aby zobaczyć ile
inteligencji wykorzystujesz. Dzięki tej obserwacji dowiesz się, że wcale
nie używasz dużo. Świadomość na wiele sposobów sprawi, że staniesz
się czujny. Możesz ją wykorzystać.
Świadomość otworzy przed tobą sto procent inteligencji, sprawi
że będziesz niemal boski. Świadomość na tym się nie kończy. Pozwala
ci ona w pełni korzystać ze swojej inteligencji.
Inteligencja jest twoją drogą prowadzącą na zewnątrz, łączącą
cię ze światem, z przedmiotami. Da ci ona więcej nauki i więcej
technologii. Człowiek nie musiałby już więcej pracować gdyby potrafił
z niej skorzystać. Maszyny potrafią zrobić niemal wszystko. Nie musisz
niepotrzebnie dźwigać na ramionach krzyża, jak robił Jezus. Maszyny
mogą zrobić wszystko i po raz pierwszy zostajesz uwolniony od
niewolnictwa; w innym wypadku twoja wolność jest jedynie pozorna.
Musisz zarobić na chleb, zdobyć pieniądze na schronienie, na dom, leki
i na inne rzeczy.
Wydaje się, że jesteś niezależny, ale to nieprawda. Nie ma już
dawnego niewolnictwa; nie jesteś uwiązany łańcuchami, ale istnieją
niewidzialne kajdany-twoje dzieci, starzy rodzice, chora żona, twoja
praca.
Człowiek jeszcze nie jest wolny. Nadal pracuje ponad osiem
godzin i przynosi jeszcze pracę do domu. Pracuje w domu do późna,
pracuje w niedziele. Nadal na jego biurku rośnie sterta papierów i
wydaje się, że nie mają one końca. Wejdź do jakiegokolwiek biura i
zobacz tych ludzi, zobacz ich biurka. Czy możesz nazwać ich
wolnymi? Pomyśl o sobie: Czy naprawdę jesteś wolny?
Jest tylko jeden sposób, super technologia, która będzie
wykonywać za człowieka całą pracę i pozwoli mu na nieograniczoną
niczym kreatywność. Możesz grać na gitarze i śpiewać piosenki.
Możesz malować, możesz rzeźbić. Możesz robić tysiące rzeczy aby
upiększyć świat. Możesz tworzyć wspaniałe ogrody i stawy.
Jest tak wiele do zrobienia, aby ziemia stała się piękna. Jeśli
istnieje Bóg, nawet on może zacząć być zazdrosny, może zacząć
myśleć, że wypędzenie Adama i Ewy z raju było błędem; ludzie
świetnie sobie radzą. Nie będzie to dziwne, o ile Bóg istnieje, że
któregoś dnia zapuka do twoich drzwi i spyta „Czy mogę wejść?"
Świadomość uwolni twoją inteligencję, sprawi że dojrzejesz. A wtedy
dojrzałość sama zacznie się rozrastać.
Zazwyczaj jedynie się starzejesz, nie dojrzewasz. Dojrzewanie
oznacza zdanie sobie sprawy z tego, że nie ma śmierci, zdanie sobie
sprawy z istnienia wieczności, która nie ma początku ani końca. Znika
cały strach. Znika paranoja. Przestajesz być śmiertelny.
Starzejąc się jesteś śmiertelny. Dojrzewając jesteś
nieśmiertelny. Wiesz, że wiele razy zmienisz dom. Wiele razy zmienisz
formę, ale każda kolejna będzie lepsza od poprzedniej, ponieważ
dorastasz, dojrzewasz. Zasługujesz na coraz lepsze formy, na lepsze
ciało. A potem nagle przychodzi moment, w którym ciało przestaje ci
być potrzebne. Możesz pozostać czystą świadomością rozlaną po całej
egzystencji. Nie jest to strata, to zysk.
Kropla rosy spływa z kwiatu lotosu do oceanu... Może ci się
wydawać, że ta biedna kropla zaginęła, straciła swoją tożsamość. Ale
spójrz na to z innego wymiaru: kropla stała się oceanem. Niczego nie
straciła, stalag ogromna. Zamieniła się w ocean.
Świadomość to metoda, która najpierw budzi twoją inteligencję,
następnie budzi twoją istotę, potem pomaga ci w dojrzewaniu, staniu
się nieśmiertelnym i zjednoczeniu z całością.
DOJRZEWANIE TO PROCES CIĄGŁY. Nie ma w nim kropki
ani nawet średnika... dzieje się ono bez przerwy. Wszechświat jest
nieskończony. Tak samo - możliwość rozwoju.
Możesz stać się tak ogromny... Twoja świadomość nie jest
ograniczona przez ciało. Może rozprzestrzeniać się po całej egzystencji
a wszystkie gwiazdy mogą znaleźć się w tobie. Nie istnieje miejsce, w
którym znajdziesz tabliczkę z napisem: „To tu kończy się wszech-
świat". To niemożliwe. On nigdzie się nie zaczyna; nigdzie się nie
kończy.
A ty jesteś jego częścią. Zawsze tu byłeś i zawsze będziesz.
Zmienia się tylko forma a ona nie ma znaczenia. To, co się liczy to
zawartość. Zapamiętaj to, zwłaszcza jeśli jesteś z Ameryki, gdzie
opakowanie znaczy więcej niż zawartość. Kto przejmuje się tym, co
jest w środku? Opakowanie musi być ładniejsze.
Pytasz: „Jaki jest związek między świadomością a
dojrzałością?"
Świadomość jest metodą, dojrzewanie to rezultat. Stań się
świadomy a będziesz dojrzalszy; dlatego uczę cię świadomości i nie
mówię o dojrzałości. Sama się pojawi jeśli będziesz świadomy.
Oto trzy stopnie świadomości.
Pierwszy: bądź świadomy swojego ciała - gdy chodzisz, rąbiesz
drewno lub nosisz wodę ze studni. Obserwuj, bądź czujny, świadomy.
Nie zachowuj się jak zombi, jak somnambulik, jak lunatyk.
Gdy zdasz sobie sprawę z ciała i jego aktywności, zrób drugi
krok - przejdź do umysłu i jego czynności, do myśli, wyobraźni,
projekcji. Gdy staniesz się świadomy swojego umysłu, zdziwisz się.
Gdy uświadomisz sobie procesy ciała, również będziesz
zaskoczony. Mogę mechanicznie ruszać ręką, ruszać nią bez pełnej
świadomości. Ale gdy robię to świadomie pojawia się gracja i piękno.
Mogę mówić nieświadomie. Jest wielu oratorów, mówców...
Nigdy nie nauczyłem się sztuki przemawiania, ponieważ dla mnie
głupio to wygląda. Wystarczy mi jeśli mam coś do powiedzenia. Ale
mówię do ciebie z pełną świadomością każdego słowa, każdej pauzy...
nie jestem oratorem, nie jestem mówcą.
Ale jeśli mówisz świadomie, staje się to sztuką. Nabiera cech
poezji i muzyki. Tak się musi stać, jeśli mówisz świadomie. Wtedy
każdy gest, każde słowo staje się piękne samo w sobie. Pojawia się
gracja.
Kiedy zaczniesz być świadomy umysłu doświadczysz jeszcze
większej niespodzianki. Im większa będzie twoja świadomość, tym
mniejszy strumień myśli. Jeśli wypełnia cię sto procent myśli, nie ma w
tobie świadomości. Jeśli masz jeden procent świadomości, to twoje
myśli stanowią dziewięćdziesiąt dziewięć procent, dokładnie tyle. Gdy
masz dziewięćdziesiąt dziewięć procent świadomości, masz jeden
procent myśli, ponieważ to ta sama energia.
 Gdy stajesz się bardziej świadomy zaczyna brakować energii
dla myśli; umierają one. Gdy jesteś świadomy w stu procentach umysł
całkowicie się wycisza. To dobra chwila, aby pójść krok dalej.
Trzeci krok: uświadomić sobie uczucia, nastroje, emocje. Inny-
mi słowy, najpierw ciało - i jego aktywność; po drugie, umysł - i jego
aktywność; po trzecie, serce - i jego funkcje.
Gdy dojdziesz do serca i skierujesz na nie swoją świadomość,
spotka cię kolejna niespodzianka. Wszystko co dobre, zacznie rosnąć, a
to co złe, będzie zanikać. Miłość będzie rosnąć, nienawiść zanikać.
Wzrośnie współczucie, gniew zniknie. Wzrośnie chęć dzielenia się z
innymi, a chciwość zaniknie.
Gdy świadomość w sercu będzie całkowita, pojawi się ostatnia,
największa niespodzianka: nie musisz już robić żadnych dalszych
kroków. Ten ostatni wydarzy się sam. Z serca znajdziesz się nagle w
swojej istocie, w swoim wnętrzu.
Tam świadomy jesteś już tylko świadomości. Nie ma już
niczego innego czego mógłbyś być świadomy. I jest to ostateczna
czystość. Oto co nazywam oświeceniem.
I jest ona twoim wrodzonym prawem! Jeśli z niego nie
skorzystasz, tylko ty będziesz za to odpowiedzialny. Nie możesz
zrzucić odpowiedzialności na nikogo innego.
Jest to tak proste i naturalne, że musisz to rozpocząć.
Jedynie pierwszy krok jest trudny. Cała reszta podróży jest
łatwa. Jest takie powiedzenie: Pierwszy krok to prawie cała podróż.
OŚRODEK MEDYTACJI OSHO
Ośrodek Medytacji OSHO (OSHO® Meditation Resort), po-
łożony około 150 kilometrów na południowy wschód od Bombaju - w
Punie, jest miejscem, w którym można nauczyć się jak uczynić swoje
życie świadomym, poczuć się rozluźnionym i przepełnionym radością.
Ośrodek organizuje wiele rodzajów terapii medytacyjnych dla tysięcy
ludzi z ponad 100 różnych krajów, przyjeżdżających tam co roku. Puna,
będąca początkowo letnim kurortem dla maharadżów i bogatych
brytyjskich kolonialistów, teraz jest tętniącym życiem nowoczesnym
miastem z wieloma uniwersytetami i nowoczesnymi zakładami
przemysłowymi. Ośrodek zajmuje 32 akry porośniętego drzewami
przedmieścia, zwanego Koregaon Park. Wygodne noclegi można
znaleźć w wielu pobliskich hotelach.
Program medytacji oparty jest na wizji Osho - całkowicie
nowego rodzaju człowieka, który potrafi zarówno uczestniczyć w
radościach codziennego dnia jak i pozostawać w ciszy i medytacji.
Większość programów odbywa się w nowoczesnych, klimatyzowanych
pomieszczeniach i obejmuje krótkie jak i dłuższe kursy medytacyjne,
twórczość artystyczną, holistyczne uzdrawianie, rozwój indywidualny
oraz sport i rekreację zgodnie z filozofią zen. Programy te, połączone z
całodniowym zestawem aktywnych medytacji Osho, trwają przez cały
rok.
Kawiarnie i restauracje znajdujące się na terenie ośrodka oferują
zarówno tradycyjne dania hinduskie jak i kuchnię międzynarodową.
Posiłki przygotowane są z organicznie uprawianych warzyw na własnej
farmie wspólnoty. Centrum posiada własne źródło bezpiecznej,
filtrowanej wody.
Więcej informacji zawiera obszerna strona: www.osho.com
opracowana w kilku językach. Można za jej pośrednictwem odbyć
wirtualną podróż po centrum medytacyjnym, dowiedzieć się o
książkach i kasetach Osho, a także o adresach ośrodków Osho na całym NOTA O AUTORZE
świecie.

Nauki Osho nie poddają się jakiejkolwiek kategoryzacji. Do-

tyczą wszystkich aspektów życia począwszy od indywidualnych
poszukiwań sensu ludzkiej egzystencji aż po najważniejsze wydarzenia
społeczne i polityczne. Osho przez ponad 35 lat rozmawiał z ludźmi,
udzielał wykładów na wielu międzynarodowych spotkaniach. Nie pisał
książek. Zostawił jednak po sobie tysiące godzin nagrań na kasetach
audio i video.
Osho został określony przez londyński Sunday Times jako
jedna z 1000 osób, które wywarły największy wpływ na dwudziesty
wiek. Amerykański pisarz Tom Robbins uznał go za „najbardziej
niebezpiecznego człowieka od czasów Jezusa Chrystusa".
Za swój cel Osho uznał stworzenie warunków dla narodzin
nowego rodzaju człowieka, który łączyłby w sobie milczącą duchowość
Buddy z umiejętnością korzystania ze wszelkich uciech życia Greka
Zorby. Wątek połączenia odwiecznej mądrości Wschodu z najwyższym
potencjałem nauki i technologii stworzonym przez Zachód przewija się
przez jego wszystkie prace.
Osho ma także ogromne zasługi w zakresie nauk dotyczących
wewnętrznej przemiany. Jego „Medytacje Aktywne" pozwalają pozbyć
się nagromadzonego w ciele i umyśle stresu dzięki czemu łatwiej
doświadczać stanu rozluźnienia i niemyślenia.