AΡΧΑΙΑ 

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΛΑΣΤΙΚΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΑΡΧΑΪΚΗΣ ΚΑΙ ΚΛΑΣΣΙΚΗΣ 
ΕΠΟΧΗΣ 

Η   αρχαϊκή και κλασική εποχή άφησαν  πίσω τους ανεπανάληπτα έργα 
πλαστικής τέχνης, πιο γνωστά ίσως οι κούροι και οι κόρες. Η γλυπτική άκμασε 
την περίοδο αυτή και τα γλυπτά αποκτούσαν, σιγά‐σιγά, φυσικότητα ως προς 
τη μορφή, την έκφραση και τις κινήσεις τους. 

ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ  
ΘΕΜΑΤΑ‐ΥΛΙΚΑ‐ΤΕΧΝΙΚΗ 

Τα έργα γλυπτικής συνήθως εξυπηρετούσαν θρησκευτικούς σκοπούς ενώ αρκετά 
δημιουργήθηκαν για να γιορταστούν νίκες σε μάχες και σε αθλητικούς αγώνες και 
οι υπογραφή συνθηκών ειρήνης. Πολλά έργα ήταν ταφικά μνημεία που κοσμούσαν 
το εξωτερικό μέρων των ταφών. Τα θέματά τους, οι καλλιτέχνες, τα αντλούσαν 
κυρίως απ’τους μύθους των αρχαίων Ελλήνων (ιστορίες με τους θεούς, 
κατορθώματα ηρώων) αλλά και από την καθημερινή ζωή (μάχες, αγώνες, 
οικογενειακή ζωή, ταφή νεκρών) και τους μυθικούς αγώνες, όπως η Γιγαντομαχία. 
Από τον 5ο ,περίπου, αιώνα κατασκευάζονται, κατόπιν παραγγελιών, ανδριάντες 
επιφανών προσώπων, πολιτικών, αθλητών κ.α. Τα υλικά που χρησιμοποιούνταν 
από τους τεχνίτες ήταν ο ασβεστόλιθος, το μάρμαρο, ο χαλκός, ο πηλός, το ξύλο, 

8 
 
συνδυασμός χρυσού‐ελεφαντοστού και σπανιότερα σίδηρος. Τις περισσότερες 
φορές τα κεφάλια και οι βραχίονες κατασκευάζονταν ξεχωριστά απ’το υπόλοιπο 
γλυπτό και προσαρμόζονταν σε αυτό με μεταλλικά καρφιά και πέτρινους 
συνδέσμους αλειμμένους με λιωμένο μόλυβδο. Τα μάτια ήταν σχεδόν πάντα 
ένθετα, κατασκευασμένα από χρωματιστούς λίθους και ελεφαντόδοντο. Πολλές 
φορές πρόσθεταν στα αγάλματα εξαρτήματα από διάφορα υλικά όπως διαδήματα, 
περιδέραια, ξίφη, ηνία, από τα οποία όμως ελάχιστα έχουν σωθεί καθώς εύκολα 
μπορούσαν να αποσπαστούν. 

ΠΡΩΙΜΗ ΑΡΧΑΪΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (600‐580 Π.Χ.) 

Τα πρώτα γλυπτά της εποχής εκείνης κατασκευάζονταν από ασβεστόλιθο και 
μάρμαρο και χρωματίζονταν. Τα πρώτα γνωστά μεγάλα αγάλματα των αρχαίων 
Ελλήνων μαρτυρούν την έμπνευση και επιρροή που δέχθηκαν απ’τους λαούς της 
Ανατολής. 

Κούροι και κόρες : Εκείνη την εποχή οι κούροι κατασκευάζονταν σε μετωπική 
στάση, με το αριστερό πόδι λίγο μπροστά, τους βραχίονες δίπλα στα πλευρά και τις 
παλάμες ελαφρώς σφιγμένες, ενώ οι αγκώνες μερικές φορές ήταν λυγισμένοι. 
Επίσης δεν έφεραν κάποιο ένδυμα διότι παρουσιάζονταν ολοκληρωτικά γυμνοί. Οι 
κόρες, γυναικεία αγάλματα, ήταν καλυμμένες με υφάσματα, χωρίς πτυχώσεις, 
κολλημένα πάνω στο σώμα τους. Τα αγάλματα αρχίζουν σιγά‐σιγά να μην 
αναπαριστούν μονάχα ανατομικά χαρακτηριστικά αλλά οι τεχνίτες προσπαθούσαν 
να αποτυπώσουν τις σκέψεις του, όμως αυτό είναι μια διαδικασία πολλών αιώνων 
που θα επιτευχθεί στα λαμπρά έργα τέχνης της κλασικής περιόδου.  

9 
 
  Κλέοβης και Βίτων, 
Δελφοί 

ΜΕΣΗ ΑΡΧΑΪΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (580‐535 Π.Χ.) 

Τα χρόνια που ακολούθησαν δίνεται μεγαλύτερη σημασία στη λεπτομέρεια. Οι 
ώμοι, το στήθος, οι μηροί και οι βραχίονες των αγαλμάτων κατασκευάζονται πιο 
φυσικά, ως αλληλοεξαρτώμενα μέρη, το καθένα με τις δικές του ιδιαιτερότητες. Οι 
μύες των κούρων διαγράφονται εντονότερα προσφέροντας μεγαλύτερη 
φυσικότητα, η κόμη είναι εντυπωσιακή ενώ συναντώνται και αγάλματα ντυμένων 
κούρων. Επιπλέον στα ενδύματα των κορών οι πτυχώσεις γίνονται βαθύτερες. 

10 
 
  
 

ΥΣΤΕΡΗ ΑΡΧΑΪΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (540‐480 Π.Χ.) 

Οι κούροι και οι κόρες συνεχίσουν να εξελίσσονται, οι στάσεις γίνονται λιγότερο 
άκαμπτες ενώ ο μεγαλύτερος όγκος μεταφέρεται στο θώρακα. Παράλληλα η πλάτη 
αποκτά μεγαλύτερη προεξοχή και τα χαρακτηριστικά του προσώπου αποδίδονται 
με μεγαλύτερη λεπτομέρεια και φυσικότητα. Επίσης παρατηρείται και μια αμυδρή 
στροφή της κεφαλής πράγμα που μαρτυρά την απομάκρυνση από τη μετωπική 
στάση.  

11 
 
  Ο έφηβος του Κριτίου 

Χαρακτηριστικά γλυπτά εκείνης της περιόδου είναι, επίσης, οι κόρες της 
Ακροπόλεως με εντυπωσιακούς χιτώνες με πτυχώσεις και μακριά σγουρά, 
περιποιημένα μαλλιά που μαρτυρούν το μεγαλείο εκείνης της εποχής. 

 Η Πεπλοφόρος 

12 
 
 

ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΙΣΟ 6ΟΥ Π.Χ. ΑΙ. 

Την περίοδο αυτή γίνονται προσπάθειες για απόδοση του βάθους, προοπτική 
απόδοση. Ο κορμός των αγαλμάτων παύει πια να είναι τελείως κάθετος. Το 530 
π.Χ., περίπου, γίνονται, επίσης, αλλαγές στον τρόπο διακόσμησης των επιτύμβιων 
στυλών, οι οποίες αποκτούν απλούστερη διακόσμηση και στεφανώνονται από ένα 
σχήμα που θυμίζει άνθος ανθεμίας σε διάφορες παραλλαγές. 

 Τμήμα επιτύμβιας στήλης 

ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ 
ΠΡΩΙΜΗ ΚΛΑΣΙΚΗ‐ΤΕΛΗ 6ΟΥ‐ΑΡΧΕΣ 5ΟΥ ΑΙΩΝΑ 

Ο  ι τεχνίτες έχοντας πλέον αποκτήσει βαθύτερες γνώσεις για την πολύπλοκη 
δομή της ανθρώπινης μορφής κατασκευάζουν τις ανθρώπινες μορφές με 
εντυπωσιακή φυσικότητα. Παρόλα αυτά όμως έδιναν στα αγάλματά τους 
μια μάλλον όχι και τόσο ρεαλιστική ηρεμία. 

Οι κούροι, αγάλματα γυμνών ανδρών και οι κόρες, αγάλματα γυναικών 
ανανεώνονται. Οι γλύπτες δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα στις κινήσεις και τις 
εκφράσεις τους. Οι ζωηρές κινήσεις των αγαλμάτων είναι αποτέλεσμα των 
κοπιαστικών προσπαθειών των τεχνιτών της εποχής. Τα έργα πλαστικής αυτών των 
χρόνων χαρακτηρίζονται από άνιση κατανομή του βάρους, στροφή του άνω μέρους 
του σώματος και έντονη αίσθηση της κίνησης. Οι  κινήσεις των αγαλμάτων, 

13