Arkeoloji terimleri

A
1. Abaküs ‫ رأس العمود‬: sütün başlığının en üstünde yer alan tabla
2. Açık bir müze : ‫متحف مفتوح‬
3. Adak taşı : ‫حجر الكربان‬
4. Ahşap oymacılığı : ‫فن الحفر على األخشاب‬
5. Ahşap köprü : ‫جسر خشب‬
6. Alınlık: ‫ وجهي‬: antik yunan mimarsinde
7. Altın izleri : ‫آثار الدهب‬
8. Atlı Köşk: ‫قصر الفارس‬
9. Altın maskeler ‫اقنعة ذهبية‬
10. Altı minareli cami : ‫مسجد ذو ست مآذن‬
11. Altın kubbeli cami : ‫مسجد دو قبه ذهبية‬
12. Altın kubbe: ‫القبه الذهبيه‬
13. Alman Arkeoloji Enstitüsü : ‫المعهد األثري األلماني‬
14. Ana kazı alanın : ‫موقع الحفر الرئيسي‬
15. ana giriş: ‫المدخل الرئيسي‬
16. Antik çağda : ‫العصور القديمة‬
17. Antik ‫ تحفة‬: sıfat , tarih ilk çağdaki uygarlıklarla , özellikle eski Yunan ve roma uygarlıkları ile olan
antik.
18. Anıt mezar :‫ نصب تذكاري‬: tarihi değeri olan kişileri mezarı olarak yapılan anıt değerlerindeki yapı.
19. Antik Mısır kimyası: ‫الكيمياء المصريه القديمه‬
20. Antika ürünler : ‫منتجات اثرية‬
21. Antik Kent : ‫مدينة قديمة‬
22. Anıtkabir ‫ ضريح‬: Atatürk'ün mezarının bulunduğu anıtsal yapı.
23. Antik yapı : ‫مبني اثري‬
24. Antik yazarlar : ‫ال ُكتاب القدامى‬

1
25. Arkeolog ‫ عالم اثار‬:Kazı bilimci
26. Arkeolojik açtan : ‫من منظور اثري‬
27. Arkeoloji Bölümü : ‫قسم االثار‬
29. Aşk ve güzellik tanrıça : ‫إلهة الحب والجمال‬
30. Aşk, müzik ve dans tarıçası hathor : ‫حتحور إلهة الحب والموسيقى والرقص‬
31. Avize ‫ نجفة‬: tavana asılan , şamdanlı , lambalı , cam veya metal süslü aydınlatma aracı
32. Avlu ‫ فناء‬: bir yapının veya yapı grubunun ortasında kalan üstü , açık , duvarlar , çevrili olan , hanay
ve sahne
33. Ayasofya Müzesi ‫متحف آيا صوفيا‬

B
34. Basalt ‫ بازلت‬: jeoloji koyu renkli , sert bir tür yanardağ kütlesi
35. Başrahip ‫ رئيس الدير‬: Manastırlarda en kıdemli ve yönetimden sorumlu rahip, başkeşiş.
36. Başlık ‫ تاج العمود‬: çeşitli düzenlerdeki sütun tepeliği
37. Baharatçılar çarşısı : ‫سوق البهارات‬
38. Bakırcılık : ‫اعمال نحاسية‬
39. Bakır tepsileri: ‫صواني نحاس‬
40. Bakır ustası : ‫صائغ النحاس‬
41. Basamakl piramit : ‫هرم مدرج‬
42. bazalt kayalar: ‫صخور بازلتية‬
43. Bazilika ‫ طراز معمارى‬: mimarlık içi , ortadaki yüksek yanlardakiler daha alçak olmak üzere iki sıra
sütun üç salona ayrılmış , dikdortgen biçiminde büuük kilise
44. Bez parçası : ‫قطعة قماش‬
45. Bilim ve kültür müze: ‫المتحف الثقاف‬
46. Bilim insanlar : ‫العلماء‬
47. bir onarım yapılmayan kale : ‫قلعة لم يتم اصالحها‬
48. Binbir gece masalları: ‫حكايات ألف ليلة و ليلة‬
49. Bir çok olayın tanığı : ‫شاهد علي الكثير من االحداث‬
50. Bit pazarı : ‫سوق الخردة‬

2
51. Bizans kale: ‫قلعه بيزينطيه‬
52. Bolton Müzesi: ‫متحف بولتون‬
53. Botanik bahçesi: ‫حديقة نباتيه‬
54. Bronz sanat eser : ‫عمل برونزى فن‬
55. Buluntu ‫ لقية‬: arkeolojik kazılardan elde edilen insan elinde çıkma taşınabilir eşyalara verilen
isimdir. seramik parçaları, heykeller, metal eşyalar buluntulara örnektir .
56. Buluşlar: ‫اختراعات‬
57. Büst heykel : ‫تمثال نصفي‬
58. Büyük mimar : ‫معمار كبير‬
59. Büyük piramidin zirvesi : ‫قمة الهرم األكبر‬

C
60.cami ‫ مسجد‬: Müslümanların ibadet etmek için toplandıkları yer
61. Cami avlusu: ‫فناء المسجد‬
62. Cam külçe : ‫كتل زجاجيه‬
63. Cephanelik ‫ الترسانه‬: Cephanenin saklanmasına yarar kapalı ve korunmuş yer.
64. Ceviz ağacı tahtı : ‫عرش من خشب شجر الجوز‬
65. coğrafi alanlar: ‫المناطق الجغرافية‬
66. Cumhuriyet dönemi: ‫العصر الجمهوري‬
67. Cumhuriyet Meydanı:‫ساحة الجمهورية‬

68. Çan ‫ جرس‬/ ‫ ناقوس‬: içinden sarkan takmağının kenarlara vurmasıyla ses çıkaran mededen bir
araçtır.
69. Çarşı ‫ سوق‬: Dükkânların bulunduğu alışveriş yeri
70. Çatı ‫ سقف‬: bir yapının, bir evin damını kuran parçaların bütünü.
71. Çanak çömlek : ‫اواني فخارية‬
72. Çapraz ‫ بالعرض‬: İki taraflı, karşılıklı

3
73. Çatlaklar ‫ شقوق‬: Herhangi bir yerde uzunluğuna olan açıklık.
74. Çerçeve ‫ إطار‬: kapı pencere ile bunların cam veya tablarının yerleştirilmiş olduğu kenarlık
75. çeşitli ekleme : ‫إضافة متنوعة‬
76. Çini Eserler Müzesi : ‫متحف االعمال البالط‬
77. Çinilerin mavisi : ‫البالط االزرق‬
78. Çinilerle süslenmiş : ‫مزين بالقشاني‬
79. Çini fiyatı : ‫سعر البالط‬
80. Çivi yazısı ‫ خط مسماري‬: Mezopotamya’da geliştirilen ve ıslak kile, çiviye benzer uçla bastırarak
yazılan yazı sistemine verilen ad.
81. Çok değerleri veriler ‫معطيات قيمة للغاية‬
82. Çok Önemli Aşamalar : ‫خطوات هامة جدا‬
83. Çok önemli gelişmeler : ‫تطورات مهمة جدا‬
84. Çokgen ‫ مضلع‬/‫ متعدد الجوانب‬: matematik açı olusturacak biçimde dörtten çok kenardan oluşan
kapalı düzlem .
85. Çömlekçilik ‫ صناعة الخزف او الفخا ر‬: çömlekçinin yatığı iş.

D
86. Darüşşifa ‫ مكان للعالج‬: Sağlık yurdu
87. Dairesel taş : ‫حجر دائري‬
88. Dayanıklı sembolu : ‫رمز المتانة‬
89. Define/Hazine ‫ كنز‬: altın, gümüş , mücevher gibi değerli eşya yığını , büyük servet .
90. Demode ‫ عتيق‬: modası geçmiş olan .
91. Değerli maden : ‫معدن نفيس‬
92. Demode ‫ عتيق‬: modası geçmiş olan .
93. Destinasyon: ‫وجهة‬
94. Devlet adamları: ‫رجال الدولة‬
95. Değerli Sanat eserleri : ‫تحفه فنية ثمينة‬
96. Depo ‫ مستودع‬: Korunmak, saklanmak veya gerektiğinde kullanılmak için bir şeyin konulduğu yer

4
97. dericiler : ‫تاجر الجلود‬
98. Devasa dikilitaş : ‫مسلة ضخمة‬
99. Değerli taşlar : ‫االحجار الكريمه‬
100. devasa taş bloklar : ‫كتل حجرية ضخمه‬
101. Depreme : ‫زلزال‬
102. Dev bir girişi : ‫مدخل عمالق‬
103. Denizcilik bölumü : ‫ القسم البحري‬/ ‫الجانب‬
104. Dış Görünüş : ‫المظهر الخارجي‬
105. Dikilitaş ‫ مسلة‬/ ‫ نُصب‬: Eskiden bir zafer veya ölmüş birinin hatırasını yaşatmak için yere dikey
olarak dikilen yekpare taşlar.
106. Dizi Kemer :‫قنطرة‬
107. dikdörtgen mimari: ‫العمارة المستطيلة‬
108. dini semboller : ‫الرموز الدينية‬
109. Djoserkrallığı hanedan :‫ساللة مملكة زوسر‬
110. Dokumalar ‫ منسوجات‬: kumaş olabilen , kumaş yapılabilen
111. Doruk noktası: ‫ القمه‬، ‫الذروه‬
112. doğa Konulu çizimler: ‫رسومات الطبيعة‬
113. Dört yol : ‫مفرق طرق‬
114. dört yüzey: ‫اربع اسطح‬
115. Dönem ‫ حقبة‬: Belli özellikleri olan zaman parçası
116. duvar pervazların : ‫جوانب الحائط‬
117. Duvar ayağı : ‫دعامة حائط‬
118. Dünya Mirası : ‫التراث العالمى‬
119. Dünya'nın yedi harika : ‫عجائب الدنيا السبع‬
120. Düşen duvarlar : ‫حوائط متساقطه‬
121. El işi sanatı : ‫صناعة فنية‬
122. El yazması ‫ مخطوطات يدوية‬: basım tekniğinin gelişmediği dönemlerde el ile yazılmış bir kitap.

5
123. El işçiliğini : ‫العمل اليدوي‬
124. En son yıllarda : ‫في السنوات االخيره‬
125. En meşhur : ‫األكثر شهرة‬
126. En büyük örneklerinden : ‫أحد أكبر األمثلة‬
127. Eskitme : ‫التقدم الزمني لالثر‬
128. Eski motifleri : ‫نقوش قديمة‬
129. Eski gemi baktıkları : ‫حطام سفينة قديمة‬
130. Eski Kahire : ‫القاهرة القديمة‬
131. Eski bir kilise : ‫كنيسة قديمه‬
132. Eski mısırı mimarlığını : ‫المعمار المصري القديم‬
133. Eserler : ‫آثار عتيقة‬
134. Esas : ‫أساس‬
135. Eşsiz eseri : ‫قطعة اثرية فريدة‬
136. erken gelişme : ‫التطور المبكر‬
137. etkileyici yerleri : ‫اماكن مؤثرة‬
138. evrimci : ‫ انصار التطور‬Evrimcilik yanlısı olan kimse.
139. Evliyalar : ‫القديسين‬

140. Fatimi mezar : ‫المقبرة الفاطمية‬

141. Fener ‫فنار‬/ ‫ برج‬: gemilere yol gösteren ışık külesi.
142. Figür ‫ الرسم التشخيصي‬: Resim ve heykel sanatlarında varlıkların biçimi.
143. Firavunlar mezar : ‫مقابر الفراعنة‬
144. Firavun Ramses ll : ‫الفرعون رمسيس الثاني‬
145. Firavunlar : ‫ الفراعنه‬Eski mısırlılar
146. Filozof : ‫فيلسوف‬

6
G
147. Gelecek kuşaklar : ‫االجيال القادمه‬
148. Geometrik Diziler : ‫رسوم هندسة‬
149. Geçit : ‫ممر‬
150. Genişliğinde : ‫عرض‬
151. Geriye kalanlar sergileniyor : ‫عرض ما تبقي منها‬
152. Geniş yankı : ‫صدى واسع‬
153. Gelişmeler : ‫تطورات‬
154. Gizemli piramitler : ‫اهرامات غامضه‬
155. Giriş : ‫مدخل‬
156. Gizli belgeleri : ‫وثائق السرية‬
157. Gömüş kakmalı : ‫مطعمه بالفضه‬
158. Görkemli : ‫فخم‬
159. Gösterişli : ‫مبهرج‬
160. Gözlemsel : ‫مراقبة‬
161. Görebilmesi mümkün değil : ‫ال يمكن رؤيته‬
162. Gökkuşağı pırıltılı : ‫بريق قوس قزح‬
163. Gözler önüne serildi : ‫المعروضات امام االعين‬
164. Grafik : ‫فن الرسم و الحفر‬
165. Granit ‫ جرانيت‬: jeoloji kuvars , feldspat , ortoklaz ve mika minerallerinden birleşmiş türlü renkte,
billursu, çok sert bir koyaç türü.
166. güneş diski : ‫قرص الشمس‬

H
167. Hazine odası : ‫غرفة الكنز‬
168. Hatıra hediye : ‫هدية تذكارية‬
169. halıcılar : ‫بائعي السجاد‬

7
170. Harem ‫ حرملك‬: Saray ve konaklarda kadınlara ayrılan bölüm
171. hayvan derileri : ‫جلود الحيوانات‬
172. hava torbaları : ‫أكياس هوائية‬
173. Hakim olmak: ‫يسيطر علي‬
174. Hazine ‫ كنز‬: Gömülü veya saklıiken bulunan değerli şeylerin bütünü
175. Hazırlıklar: ‫االستعدادات‬
176. Heykel ‫ تمثال‬: taş , tunç , bakır vb. Maddelerden yontularak , kalıba dökülerek biçimlendirilen
eser
177. Havza : ‫حوض‬
178. Haliç kıyısı : ‫شاطئ الخليج‬
179. Hanedan dönemi : ‫فترة االسره الحاكمة‬
180. harikalar : ‫عجائب‬
181. Havalandinilmak : ‫تهوية‬
182. Heyecan : ‫حماس‬
183. Heykeltıraşlık : ‫فن النحت‬
184. heykellerin gövdeleri : ‫جثث التماثيل‬
185. Heykel başları : ‫رؤوس التمثال‬
186. Hiyeroglif ‫هيروغليفية‬: eski mısısrların kullandığı, bir resim ile bir kelimenin gösterildiği yazı , resim
yazı
187. Hıristiyanlık ilk dönemine ait : ‫عائد للعصور االولي المسيحية‬
188. Hristiyan hakimiyetinin : ‫الهيمنة المسيحية‬
189. Hıristiyanlar : ‫المسيحيون‬
190. Hurda ‫ ُخرده‬: Eski maden parçası:
191. Hükümdarlık binası : ‫مبنى ملكي‬
192. hükümdarlik sarayina : ‫قصر ملكي‬

8
İ

193. İbrişim kuşakları: ‫احزمة حريرية‬

194. İbâdet : ‫عبادة‬
195. İç avlu : ‫فناء داخلي‬
196. İç ve diş mimarı : ‫العماره الداخليه و الخارجيه‬
197. iç kale : ‫قلعه داخليه‬
198. İlginç detayları keşfetmek : ‫اكتشاف تفاصيل غريبة‬
199. İlginç : ‫ مثير‬/ ‫غريب‬
200. İlk bilimsel su altı kazasıdır : ‫اول تنقيب حفر علمي تحت الماء‬
201. İlk maden para : ‫أول عملة معدنية‬
202. İlk restorasyon işlemi : ‫اول عمل ترميم‬
203. İlahi : ‫ترنيمه‬
204. İkonlaşmak: ‫يصبح ايقونة‬
205. İmkan : ‫فرص‬
206. inşa edilen ilk mescid : ‫اول جامع تم انشاؤه‬
207. İnsanın ilk yerleşim yerlerden biri : ‫احد اول االماكن المأهولة‬
208. İnşa etmek: ‫انشاء‬
209. İslami süslemeler : ‫زخارف اسالميه‬
210. islamda ilk mescid Bina eden kişi : ‫الشخص الذى بنى أول مسجد في اإلسالم‬
211. İslam dünyası = İslam alemi : ‫العالم اإلسالمى‬
212. islam mimarisi : ‫المعمار اإلسالمي‬
213. islam sanat müzesi : ‫متحف الفنون اإلسالمية‬
214. İskender : ‫االسكندر‬
215. İznik çinisi : ‫بالط إزنيق‬

9
K

216. Kabartma ‫ النقش البارز‬: bir biçimin veya bir süslemenin düz yüzey üzerindeki çıkıntısı.
217. Kalıntılar : ‫ بقايا‬Eski çağlardan kalmış şehir veya yapı, kültür, uygarlık
218. Kabartmalar : ‫ نقوش‬Bir biçimin veya bir süslemenin düz yüzey üzerindeki çıkıntısı.
219. Katedral : ‫ = كاتدرائية‬Başkilise
220. Kalan Kısımları : ‫االقسام المتبقية‬
221. Kayalık bir zemin : ‫ارض صخرية‬
222. Kapalı çarşı : ‫السوق المغطاه‬
223. Kalkar taşı : ‫حجر بركاني‬
224. Kalem oyma : ‫النقش بالقلم‬
225. Kazıda çıkarılan çeşitli eserler : ‫العديد من االثار المتنوعة المستخرجه من التنقيب‬
226. Kale ‫ قلعه‬: tarih düşmanın gelmesi beklenilen yollar üzerinede , askeri önem taşıyan şehirlerde ,
geçit ve dar boğazlarda güvenliği sağlamak için yapılan kalın duvarlı , burçlu , magallı yapıdır.
227. Kale balkonu : ‫شرفة القلعة‬
228. Kaleler : ‫الحصون‬
229. Kapsamlı Arkeolojik Araştırma : ‫بحث اثري شامل‬
230. Kapsamlı Bilimsel Araştırma : ‫بحث علمي شامل‬
231. Karanlık Çağlar ‫ العصور المظلمة‬: yunan tarihinin
232. Kayın ‫ الزان‬: bu ağaçtan yapılmış.
233. kazı ve restorasyon çalışmalar: ‫أعمال الحفر والترميم‬
234. Kazı araştırmalar uzamanlar ‫خبراء اعمال البحث و التنقيب‬
236. kazı çalışması : ‫اعمال التنقيب‬
237. Kazılar ‫ حفريات‬: yer altındaki tarihi değeri olan şeyleri , yapıları ortaya çıkmış amacıyla
arkeologlarca toprağın belli kurallara ve yöntemlere göre kazılması , araştırılması
238. Kazılar sırasında : ‫اثناء البحث و التنقيب‬
239. Kadife saplı : ‫ مخملي‬/ ‫مقابض قطيفه‬

10
240. Kandil : ‫مصباح الزيت‬
241. Kalite: ‫جودة‬
242. Kartpostallar: ‫بطاقات بريدية‬
243. Kemerli pencere : ‫النوافذ المقنطرة‬
244. Kentçilik : ‫العمران‬
245. Kent : ‫مدينة‬
246. Kerpiç ‫ الطوب اللبن‬: bu tuğladan yapılmış.
247. Kesme taş ‫ حجر مقطع‬: dikdötgen prizması şeklinde kesilmiş taş blokların yatay düzlemeler
oluşturarak dizilmesini içeren duvar örgüsüne verilen ad .
248. Keşfetmek : ‫اكتشاف‬
249. Kentin kültürel : ‫مدينه ثقافيه‬
250. keşif gezisi : ‫رحلة استكشافية‬
251. Kemik: ‫عظم‬
252. Keops piramidi : ‫هرم خوفو‬
253. Kıl ‫الطين‬/‫ الفخار‬: ıslandığı zaman kolayca biçimlendirilebilen yumuşak ve yağlı toprak.
254. Kıble cephesi : ‫جهة القبلة‬
255. Kırk bir taşın : ‫حجر مكسو‬
256. Kimliği Kazanmak : ‫يكتسب هوية‬
257. Kireç taş : ‫ الحجر الجيري‬: Mermer, tebeşir , Alçı taş gibi birçok taşın özünü oluşturan kalsiyum oksit
.
258. Kiremit : ‫ طوب مفرغ‬çatıları örtmekte kullanılan , yan yana dizilerek suyu aşağıya geçirmeden
dışarı akıtacak biçimde yapılmış
259. kipti ‫ قبطى‬: önceleri Mısır’ın yerleşik halkına daha sonra da Hıristiyan Mısırlılara da verilen ad
260. kireç taşı : ‫الحجر الجيري‬
261. Klasik Mimar Stili : ‫نموذج العمارة الكالسيكية‬
262. Klasik Stili : ‫طراز كالسيكي‬
263. Klasik Arkeoloji ‫ علم االثار الكالسيكية‬: bu uzmanlık dalı en genel anlatımla .

11
264. Koridor ‫ ممر‬/‫ ممشي‬: bir yapıya girmeyi sağlayan veya odaları bileştiren genellikle dar geçit,
geçenek.
265. Korniş ‫ إفريز‬: Sarp, kayalık çıkıntı
266. Koruma sembolu : ‫رمز الحماية‬
267. Konuk olarak kullanıldı : ‫استخدم كمسكن‬
268. Kontekst ‫ سياق‬:
270. Korunaklı : ‫محميه‬
271. Koruyucu : ‫ محميه‬/ ‫محفوظه‬
272. Koç başlı : ‫رأس الكباش‬
273. Köşk ‫ قصر‬: Bahçe içinde yapılmış süslü ev
274. köylerin kalıntıları : ‫انقاض القري‬
275. Kölelik : ‫ عبودية‬Köle olma durumu, esirlik, kulluk, esaret.
276. Kumaş desenleri : ‫انماط النسيج‬
277. Kuşatma : ‫حصار‬
278. Kutsal Bilgelik Kilisesi : ‫كنيسة الحكمة المقدسة‬
279. Kubbe ‫ القبه‬: yarım küre biçiminde taştan çatı örtüsü
280. Kuvars taşı / değerli taş / kıymetli taş : ‫الحجر الكريم‬
281. Kuyu ‫ بئر‬: toprağa kazılan derince çukur
282. Kutsal hatıra : ‫ذكرى مقدسة‬
283. Kutsal aile : ‫العائلة المقدسة‬
284. Kurduğu kenti : ‫حصن حدودى‬
285. Kültür Mirası: ‫ميراث ثقافي‬
286. Kültür Peyzaji : ‫منظر ثقافي‬
287. kültürel sonuçlar : ‫النتائج الثقافية‬
288. Kültürel kargaşa : ‫اضطراب ثقافي‬
289. Kraliçe : ‫ ملكه‬Kral karısı veya krallığı yöneten kadın
290. Krallık / kraliyet : ‫مملكة‬

12
291. kraliçe odası : ‫غرفة الملكة‬
292. Kral Tahtı : ‫العرش الملكي‬

L
291. lahit ‫ تابوت حجري‬: taş veya mermerden oyma mezar
292. Lâlik bardak : ‫كوب عقيق‬

M
293. Mabut ‫ معبود‬: kutsal ve güçlü olduğuna inanılıp tapılan varlık.
294. Mağara ‫ كهف‬: bir yamaca veya kaya içine doğru uzanan, barınak olarak kullanılanabilen yer
kovuğu.
295. Manastır ‫ دير‬: bazı kesin kurallara bağlı rahip veya rahibelerin dünya ile ilgilerini keserek
yaşadıkları yapı, keşişhane.
296. Manicilik ‫ مانوية‬: M.S III. Yüzyılda İranlı din reformcusu Mani tarafından kurulan dine verilen ad.
297. Medeniyet : ‫= حضارة‬Uygarlık
298. Medeniyet başlangıçı : ‫بداية الحضارة‬
299. Mermer ‫ رخام ابيض‬: beyaz ve ince bir tür bez
300. Mezar ‫ مقبرة‬: ölüm gömlü olduğu yer , kabir , sin, makber , gömüt
301. Mezlemeden gerçeğe çok benzeyen : ‫انماط من طين مشابه جدا للحقيقة‬
302. Mermer türbesi : ‫قبر رخامي‬
304. Mermer tahtları : ‫كرسي رخامي‬
305. Mezarlar yerel azizler : ‫مقابر القدسين المحليين‬
306. Medeniyet Başlangıcı : ‫بداية الحضارة‬
307. Mezar kompleksi : ‫مجمع مقابر‬
308. mezarlar : ‫ مقابر‬Ölünün gömülü olduğu yer, gömüt, kabir, sin(I), makber, metfen:
309. mezar odası kazılır : ‫حفر غرفة االمن‬

13
310. mermer bloklardır : ‫كتل رخامية‬
311. Memluk sultanlar: ‫سالطين المماليك‬
312. mermer heykel: ‫تمثال من الرخام‬
313. Miras olarak kalacak ‫تبقي كميراث‬
314. Mimar başı ‫كبير المعماريين‬
315. Minare ‫ مأذنه الجامع‬: camilerde ezan okunan , yüksek , ince yapılı kule
316. Minber ‫ منبر‬: camilerde hatibin çıkıp hutbe okuduğu merdivenli yüksekçe yer
317. mimari karmaşıklığı: ‫التعقيد المعماري‬
318. mimari analizleri: ‫التحليل المعماري‬
319. mimari tasarım: ‫التصميم المعماري‬
320. . mimari planlama: ‫التخطيط المعماري‬
321. mimari karmaşıklığı : ‫التعقيد المعماري‬
322. Miras: ‫ تراث‬Bir neslin kendinden sonra gelen nesle bıraktığı şey
323. mirasını taşıyor : ‫يحمل إرثه‬
324. Mısır müzesi : ‫المتحف المصري‬
325. Mısır Antik : ‫مصر القديمة‬
326. Mısır tanrılarının mezarlarının: ‫مقابر االلهة المصرية‬
327. Mozaikler ‫ فن الفسيفساء‬: ince kum , çimento ve küçük mermer parçalarından oluşan karışımlar
döşeme sıvası
328. MÖ (milattan önce): ‫قبل الميالد‬
329. Mumya ‫ مومياء‬: eski Mısır’lılar insanın öldükten sonra ruhunun yaşadığına ve o ruhun kendi
vücundunu aradığına inanırlardı.
330. Mumyalama ‫ التحنيط‬: tekniği ile saklanan cesetlere mumya denir
331. mumyalanmış bedenler ‫الجثث المحنطة‬
332. müslümanlık: ‫الديانه االسالميه‬
333. müze laboratuvarları : ‫مختبرات المتحف‬
334. MS (milattan sonra) : ‫بعد الميالد‬

14
N

335. Nakış : ‫ نقش‬: özellikle duvar ve tavanları süslemek için yapılan resim
336. Naibi Kral : ‫الملك الوصي‬
337. Nadir ve değerli islam sanatları koleksiyounu ‫مجمع الفنون اإلسالمية النادر و القيم‬
338. Namaz Mezarlığı : ‫مقبره المصلي‬
339. Neolitik: ‫العصر الحجري الحديث‬
340. Nil nehri ‫نهر النيل‬
341. Nubiya kültür : ‫الحضارة النوبية‬

342. osmanlı devleti döneminde :‫خالل اإلمبراطورية العثمانية‬

343. Osmanlı Mimarı ‫العمارة العثمانيه‬
344. Osmanlı kadırga: ‫المطبخ العثماني‬
345. Osmanlı padişah: ‫سلطان عثمانى‬
346. Otopsi : ‫ علم التشريح‬: Ölüm sebebini belirlemek amacıyla bir cesedi açıp inceleme işi
347. oyma tapınaklar : ‫المعابد المنحوتة‬

348. Önemli Çalışmalar : ‫اعمال مهمة‬

349. Öneme sahip : ‫يحمل اهمية‬
350. ölüler kitabı : ‫كتاب الموتى‬
351. ölümsüzleştirmiş : ‫الخلود‬

15
352. Ömrü Savaşlarda geçen : ‫قضي عمره في الحرب‬
353. örneklerden biri : ‫أحد النماذج‬

P
354. Padişah : ‫ سلطان‬Osmanlı Devleti'nde devlet başkanına verilen unvan, hükümdar, sultan.
355. Parılda : ‫يلمع‬
356. Pagan tapınağına aıt kalıntılar: ‫بقايا معبد وثنى‬
357. Parmaklık ‫ درابزين‬: dik ve biraz aralıklı yan yana dizilmiş tahta , demir çubuklarla yapılmış bölüme
veya korkuluk
358. Papirüs : ‫ ورق البردي‬Eski Mısırlıların bu bitkinin saplarından yaptıkları kâğıt
359. Peygamberin ayak izi : ‫اثر قدم الرسول‬
360. Peygamber : ‫ نبى‬insanlar Tanrının buyruklarını bildiren, onları Tanrı yoluna, dine çağıran kimse,
yalvaç, yalavaç, elçi.
361. Pelerin ‫ مالبس ملكية‬: kralların giydiği kıyafetler.
362. persler ile Greklerin : ‫الفرس واليونانيون‬
363. Piramit ‫ االهرامات‬: Mısır Firavunlarının mezarlarına verilen ad
364. piramitlerin inşaları : ‫بناء االهرامات‬
365. piramit bölgeler : ‫مواقع االهرامات‬
366. Porselen ‫ بورسالن‬: kaolinden yapılma , beyaz , sert ve yarı saydam çömlek hamuru .
367. Profesyonel keşif ekibi : ‫فريق استكشاف متخصص‬
368. Prestijli yeri : ‫مكان مهيب‬
369. Prestij : ‫= هيبة‬Saygınlık

R
370. radyoaktif madde : ‫ماده مشعه‬
371. Rahip : ‫ كاهن‬Hristiyanlarda genellikle manastırda yaşayan evlenmemiş papaz, keşiş, karabaş
372. Rahle ‫ منبر‬/ ‫ حامل مصحف‬Üzerinde kitap okunan, yazı yazılan, bazıları açılıp kapanabilen alçak,
küçük masa
373. Rastlamak : ‫تصادف‬
374. Restore edilmek : ‫ترميم‬

16
375. Renkleri solmuş : ‫الوان باهته‬
376. Restorasyon uzmanı : ‫خبير ترميم‬
377. Restorasyon Analı : ‫مجال الترميم‬
378. Restorasyon yapılmayan hiç bir eser kalmadı ‫لم يتبقي اي اثر بدون ترميم‬
379. Revak ‫ رواق‬: üslü tonoz, kubbe ya da çatıyla örtülü önü açık mekanlara verilen ad.
380. Roman dönemi: ‫عصر رومانى‬
381. Roma dönemi surlarının : ‫جدران الفترة الرومانية‬
382. Rönesans mimarisi : ‫عمارة عصر النهضة‬
383. Ruhunu yansıtıyor : ‫يعكس روحه‬
384. Ruhunu kaybetmedi : ‫لم يفقد روحه‬

385. Saray ‫ قصر‬Hükümdarların veya devlet başkanlarının oturduğu büyük yapı

386. Sanat eseri : ‫تحفة فنية‬
387. Saltanat : ‫ حكم‬Bir ülkede hükümdarın, padişahın, sultanın egemen olması
388. Sebil ‫ سبيل‬: hayır için yapılmış çeşme .
389. Semt ‫ ضاحية‬: şehirde yerleşim bölgesi ,yaka.
390. Seramik ‫ سيراميك‬: Yüksek ısıda pişirilmiş topraktan yapılan vazo, çanak, çömlek vb. nesne.
391. Sergileniyor : ‫معروض‬
392. Selçuklu motifleri : ‫نقش سلجوقي‬
393. Selçuklu yapıları : ‫هياكل سلجوقيه‬
394. sembolik hiyerarşilerle karakterize: ‫تتميز بتسلسل هرمي رمزي‬
395. Sfenks : ‫أبو الهول‬
396. sınır kalesi: ‫ حدود القلعه‬/ ‫حصن حدودي‬
397. Sığınak: ‫ مأوي‬Yağmur, güneş veya çeşitli tehlikelerden korunmak için sığınılacak yer, melce
398. Simetrik ‫(= متماثل‬Bakışımlı)

17
399. Silme ‫ شطب‬: bir duvar yüzeyi üzerinde hafif çıkıntı olarak yer alan şerit biçiminde , sürekli mimarı
bezeme ögesi.
400. Simge/sembol ‫ رمز‬: duyularla ifade edilmeyen bir şeyi belirten somut nesne veya işaret, alem,
remiz, timsal ,sembol.
401. Sinagog ‫ المعبد اليهودي‬: din yahudilerin ibadet etmek için toplandıkları bir yer.
402. silah zanaat : ‫حرفة بندقية‬
403. Stereoskopik dikilitaşlar: ‫مسالت المجسمة‬
404. Sunak ‫ مذبح‬: tapınaklarda üzerinde kurban kesilen , günlük yakılan dini tören yapılan , taş masa.
405. Sultanın emriyle: ‫بأمر السلطان‬
406. Sütun kaideleri :‫قاعدة العمود‬
407. Sütün: ‫عمود‬

Ş
408. Şadırvan ‫ ميضا‬: genellikle cami avlularında bulunan , çevresindeki musluklardan ve otasındaki
fiskiyeden su akan , üzeri kubbeli veya açık havuz.
409. Şamdan ‫ شمعدان‬: üzerine kandil ,mum veya herhangi bir ışık kaynağı konulan yüksek tabla,
mumluk, çırakma.
410. Şehzade : ‫ أمير‬Padişahların ve oğullarının erkek çocuklarına verilen san.
411. Şehir duvar: ‫حائط المدينه‬
412. Şeyhülislam: ‫شيخ اإلسالم‬
413. Şövalyeler: ‫فرسان‬
414. Tabaka ‫طبقة‬: katman, kat.
415. Taht : ‫عرش‬
416. Tapınak ‫ معبد‬: antik dmnem kültürlerinde tapınma ve benzeri dini uygulamaların yapıldıgı kutsal
mekanlara verilen isimdir.
417. Tarih Özellikleri : ‫سمات تاريخية‬
418. Tarihi boyunca : ‫علي مر التاريخ‬
419. Tarihi eserlerle dolu : ‫ملئ باالثار التاريخية‬
420. Tarihi Mirası : ‫تراث تاريخي‬
421. Tarih öncesi: ‫ما قبل التاريخ‬

18
422. Tarihi Kazıları : ‫حفريات تاريخية‬
423. Tarihî ışık : ‫ضوء تاريخي‬
424. Tarihin efsanevi : ‫أسطورة تاريخية‬
425. Tarih sayfaları: ‫صفحات التاريخ‬
426. Tarihçi : ‫ مؤرخ‬Tarihsel konular üzerinde araştırmalar yapan, tarih kitapları yazan kimse, müverrih
427. Taşlar: ‫احجار‬
428. Taht: ‫ كرسى الحكم‬، ‫عرش‬
429. taş işi : ‫األعمال الحجرية‬
430. taşınabilir matematik müze : ‫متحف الرياضيات المحمول‬
431. Tanımlanması çok zor : ‫يصعب وصفها‬
432. Taş Dikit ‫ حجر الصواعد‬: Antik Çağ’da binalarda yapı örme tekniğiyle yapımış düşey taşıyıcıya
verilen ad .
433. Taşlık bir alan : ‫منطقة حجرية‬
434. Temel kazası : ‫الحفر االساسي‬
435. Temel taşı : ‫الحجر االساسي‬
436. Teşhir etmek: ‫تعرض‬
437. Tonoz : ‫سقف‬Bir kemerin aralıksız devam etmesiyle oluşan örtü biçimi.
438. Toprak heykel : ‫تمثال طيني‬
439. Tombak : ‫ خليط من النحاس والقصدير‬Kuyumculukta kullanılan, % 80 bakır, % 20 çinkodan oluşan sarı
renkli alaşım.
440. Toprak kazmak: ‫حفر األرض‬
441. Tunç çağı : ‫العصر البرونزي‬
442. Turistlere açılması : ‫مفتوح للسياح‬
443. Tutankhamun'un mezar : ‫قبر توت أمون‬
444. Tuğla : ‫قالب طوب‬
445. Türbe : ‫ قبر‬Genellikle ünlü bir kimse için yaptırılan ve içinde o kimsenin mezarı bulunan yapı:
446. Tören : ‫ حفلة‬، ‫ مراسم‬Anma, kutlama, nişan, evlenme, ölüm gibi sebeplerle yapılan toplantı.

19
U

447. Ulu Cami ‫ مسجد فخم‬: her şehirin ya da büyükçe yerleşme merkezinin en büyük camii.
448. Uçsuz bacaksız : ‫واسع االرجاء‬
449. Ulusal : ‫(حضاري‬Millî)
450. Ulusal müzesi : ‫المتحف القومي‬
451. Urne ‫ االسم الذي يطلق علي الحاويات الرمادية التي تكون علي شكل زهرية يوضع فيها رماد االجسام‬: yakılan
cesetlerin kültürlerinin konulduğu vazo şeklindeki kül kaplarına verilen ad .
452. Usta: ‫عامل ماهر‬
453. Uygarlık İzleri : ‫اثار حضارية‬
454. Uyumu sembolu : ‫رمز االنسجام‬

455. Üst taş : ‫الحجر العلوي‬

456. Üzerideki tarihi kayıtları : ‫االوراق التاريخية التي علي جوانبها‬

457. Vadi ‫ وادي‬: iki dağ arasındaki geçit.

458. Vaha ‫ واحة‬: çölde sürekli su bulunan yerlerde oluşan verimli toprak parçası .
459. Varsayımlar: ‫(االفتراضيات‬Deneylerle henüz yeter derecede doğrulanmamış ancak doğrulanacağı
umulan teorik düşünce, faraziye, hipotez:))
460. Varis : ‫(وريث‬Kalıtçı_ Mirasçı)
461. Vakıf dükkanlar: ‫محالت الوقف‬

20
462. Vezirler: ‫الوزراء‬
463. Vitray ‫ الزجاج المعشق‬: birbirine bağlı kuşun bölümelere yerleştirilmiş renkli cam parçalarında
oluşan saydam pencere süslemesi veya resmi.

464. Yakut ‫ ياقوت‬:

465. Yansıtan özellikleri : ‫تعكس السمات‬
466. Yakında bulunan ‫تقع بالقرب‬
467. Yazıt ‫ النقش الحجري‬: bir kimse veya bir olayın anısını yaşatmak için bir taş üzerine kazılan yazı
‫نقش محفور على الحجر تخليداً لذكرى شخص أو حدث‬
468. Yazılar : ‫الكتابات‬
469. Yayvan : ‫مفلطحة‬
470. Yağmalanmak : ‫نهب‬
471. Yabancı ziyaretçiler: ‫زوار اجانب‬
472. Yapılar : ‫ هياكل‬Barınmak veya başka amaçlarla kullanılmak için yapılmış her türlü mimarlık eseri,
bina.
473. Yeşil Pazar : ‫البازار االخضر‬
474. Yerleşme: ‫ مستوطنه‬İnsanların konut adını verdiğimiz barınaklarda toplu veya dağınık bir şekilde
hayatını sürdürmesine yerleşme denir.
475. Yepyeni: ‫جديد جدا‬
476. Yekpare: ‫ متجانس‬Bir parçadan oluşan, tek parça, bütün.
477. Yeni bir çığır açtığı : ‫ حقبة جديدة‬/ ‫بداية فترة‬
478. Yol göstermek: ‫يرشد‬
479. Yol kenarında: ‫جانب الطريق‬
480. Yuvarlak bir hünkar : ‫صاله ملكيه دائريه‬
481. Yükseklikte : ‫على ارتفاع‬
482. Yüzey Araştırması ‫ البحث السطح‬/‫ مسح‬: Arkeolojik veri toplamanın temel yöntemlerinden birisidir.

21
483. Yüksek duvarlar : ‫جدران مرتفعه‬
484. Yükselme yılları : ‫عصور االزدهار‬
485. Yüzyıl: ‫قرن‬

486. Zarif örnekler ‫نماذج ظريفة‬

487. Zanaatkarlar : ‫الحرفيين‬Deneyim ve profesyonelliklerinin yanı sıra işlerinde yetkin kişilerdir.
488. Zanaat : ‫ حرفة‬Öğrenmenin yanı sıra deneyim, beceri ve yeterlilik gerektiren iş.
‫العمل الذي يتطلب خبرة ومهارات وكفاءة باإلضافة إلى التعلم‬
.
489. Zarif örnekler: ‫االمثله الرائعه‬
490. Zaviye: ) ‫ (زاوية (مصلى‬Köşe)
491. Zeytinyağlı tablo ‫لوحة بالوان الزيت‬
492. Zindan: ‫زنزنه‬
493. Ziyarete açık : ‫مفتوح للزياره‬

22