PUBLIUS AELIUS HADRIANUS

117-138
*Publius Aelius Hadrianus’un Portreleri:
*Yenilikçi Özellikleri:
-Hadrianus’un portreleri birçok bakımdan
yenilikçidir:
1.özellik:
-Traianus’un portreleri gibi ebedi orta yaşlı ve
olgun görünüşünü yansıtırlar.
-Hadrianus imparator olduğunda 41 yaşındaydı ve
tüm portrelerinde bu yaşta tasvir edilmiştir.
-Hatta ölümünden hemen sonra yapılanlarda bile
durum böyledir.
-Cildi yumuşak, kırışıksız ve parlaktır.
-Alnında derin çizgiler ve çenesinde şekil
bozuklukları yoktur.

Hadrian Portresi (Roma)

Stazione Termini
*Publius Aelius Hadrianus’un Portreleri:
*Yenlikçi Özellikleri:
*2.Özellik: ilk kez görülür ve belirleyicidir.
-Hadrianus her zaman sakallıdır ve sakallı tasvir
edilen ilk imparatordur.
*Dönemindeki yaygın bir söylentiye göre imparator
yüzündeki lekeleri gizlemek için sakal bırakmaktaydı.
Bu dedikoduda bir gerçeklik payı olsa da sadece bu
nedenden dolayı değil, eski bir Hellen geleneğini
izlemek için sakal bırakıyordu.
-Romalı erkekler sakal bırakmazlardı ve daha önceki
imparatorlar sakallı tasvir edilmemişlerdir.
-Hellas’ta her devirde moda olan sakal 2. yüzyılda da
Hellen şairler, filozoflar ve devlet adamları tarafından
bırakılmaktaydı.
-Onun da sakal bırakmasının nedeni eski Hellenlere
öykünmesi idi. Gerçekten de Hadrianus'un baş
danışmanlarından ve Hellen fizyonomi teorileri
üzerine eserleri olan Laodikeia'lı Polemon
imparatoru sakal bırakmaya teşvik ediyordu.
-İmparatorun sakala düşkünlüğü bir moda yarattı,
çağdaşları tarafından hemen taklit edildi ve
izleyenleri tarafından kural haline getirildi.
-Hadrianus’un yüzünü tasarlayan ve ardından
Antoninlerin portrelerini yapan sanatçılar sakal ve Hadrian Portresi (Roma)
saç dokusunun oluşturulmasında ve tenin Stazione Termini
yumuşaklığı ve parlaklığı konusunda uzman oldular.
*Publius Aelius Hadrianus’un Portreleri:
*Yenlikçi Özellikleri:
*3.Özellik:
-Hadrianus döneminin heykeltıraşlık alanındaki
başka bir yeniliği de gözlerdeki iris
ve pupilisin oyulması ve gösterilmesidir.
-Hadrianus öncesi portrelerde gözler işlenmemiş
bırakılıyor, iris ve pupilis boya ile yapılıyordu.
*Önceleri
göz bebeğinin oyulması ve daha geç dönemlerde iris
ve pupulis'in kazınması gibi özellikle pişmiş toprak
eserlerde kullanılan teknikler, Hadrianus'un
iktidarının ilk yıllarında büyük boyutlu
taş portrelerde de görülmektedir.
-Heykeltıraşlıkta esas değişim heykelin renklerin
egemenliğinden kısmen kurtarılmış olmasıdır.
-Daha önce saç ve kaş gibi detaylar boya ile
kuvvetlendirilirken, Hadrianus döneminden itibaren
bu gibi
uzuvların biçimsel olarak vurgulanmasına önem veril
meye başlanır.
*Ayrıca dokulara da daha fazla önem verilmekte, saç
ve deri bitimi arasındaki zıtlıklar vurgulanmaktaydı.
* O günden itibaren heykeltıraşlar ifadeyi
kuvvetlendirmek Hadrian Portresi (Roma)
için boyadan daha ziyade heykeltıraşların mermere Stazione Termini
uyguladıkları hünerlere daha fazla
güvenmeye başladılar.
*Publius Aelius Hadrianus’un Fizyonomisi:
-Antik yazarlara göre Hadrian, oldukça uzun
boylu, sağlam yapılı, şişman olmayan, atletik
vücutlu, avcılık ve dağcılık sporları ile
ilgilenen bir kişidir.
-Şık ve temiz giyinir.
-Bakımlı taranmış saç ve sakallıdır (güçlü bir
kuaföre sahiptir).
-Roma imparatorları içinde Sakallı tasvir
edilen ilk imparatordur. (Antik yazarların
vurgusunun nedeni Hadrian’ın bilinçli olarak
sakallı olmasıdır).
*Hadrianus’un iyi bir ‘Graeculus’ olduğunun
göstergesidir.
*Antik yazarlara göre Hadrian, Grek
filozofları gibi düşünen ve onlar gibi
Hadrianus
görünmek isteyen bir kişiliktir.
Portreli sikke
***Hadrian’ın sakalı, yüzündeki bir yara izini
gizlemek amaçlıdır savı ise hem antik hem
de modern araştırmalarla kanıtlanmış
değildir.
*Publius Aelius Hadrianus’un Portre
Yontuları:
-Hadrian’ın çok sayıda portre (üç yüze yakın)
ve portre büstü vardır.
-Hadrian’ın gerçek fizyonomisini adıyla
birlikte basılan sikkeler üzerindeki tasvirler
ve yazıtlı portre yontulardan öğrenmekteyiz.
-Portre yontularından büyük çoğunluğu
mermer, çok azı bronz ve diğer Hadrian Portresi
malzemedendir. (Roma)
Stazione Termini
-Hadrian, Traian’ın MS 117’de ölmesi ile 41
yaşında imparator olmuştur. (tahta çıkışı
nedeniyle yeni ve özgün bir portresi
yapılmış olmalı ve sikke betimlemelerinde
kullanılmış olmalıdır).
*Mermer porte ve sikke tasvirleri paralellik
göstermelidir. (Belli yaştan sonra fizyonomi
pek değişmez).
*İlk yapılan özgün porte sonrakilere temel
olmalıdır.
Hadrianus
Portreli sikke
*Roma-Milli Müzesi’nden Hadrian Portresi:
-Roma Milli Müzesi’nde sergilenmektedir.
-1941’de Roma Termini (son tren sitasyonu)
istasyonu yapımında bulunmuştur.
-Hadrian canlı, taze ve yumuşak yüz ifadesi ile
dostça bir insan olarak betimlenmiştir.
-Uzun oval biçimli yüz, alın bölgesinde ve
şakaklarda zengin, dalgalı, hareketli ve bakımlı saç
bukleleri ile çevrelenmiştir.
*Bu bakımlı ve düzgün portre düzenlemesi, antik
yazarların ifadesine uyar. Hadrian Portresi (Roma)
-Hacimli saç buklelerinin çevrelediği yüzü, Stazione Termini
düzgün, temiz ve parlaktır (herhangi bir yaşlanma
ve yorgunluk belirtisi yoktur. Tam tersine canlılık
ve enerji vardır).
-Burun biraz uzun, kuvvetli bir yapıdadır.
-Yanaklar canlıdır.
-Düz, hafif şişkin, kırışıksız alın ile tazelik, dinçlik
ve canlılık ifade edilmiştir.
-Kaşlar hafif kalkık, kabarık ve dolgun yapısı yüzün
diğer hatları ile uyumludur.
-Gözler sakin ve telaştan uzaktır.(Göz kapakları
oldukça açıktır).
*Portredeki fizyonomik ve duygusal yapı Grek Hadrianus
Klasik Devir eserlerinden bilinçli şekilde alınmıştır. Portreli sikke
*Hadrian Portrelerinde Belirgin özellik:
-En belirgin özelliklerden biri, hareketli uzun
saç buklelerinin alın üstünde ve şakaklarda,
daha çok kabartılarak, iri, dolgun
döndürülmüş bukleler halinde verilmesidir.
-Başın üst ve ense kısmında muntazam
taranmış, daha az hareketli uzun saç telleri
kulakların üst seviyesinden itibaren, şakak ve
alın üstüne doğru iyice kabartılarak hacim
kazandırılır.
*Bu portre görünümünü tekrar eden
kopyalar arasında en iyi korunmuş örnekler
Roma, Kapitol Müzesi’nde sergilenmektedir.

Hadrian Portresi (Roma)

Stazione Termini
 Hadrian Portresi
(Roma)
Hadrian Portresi Stazione Termini
(Roma)

Hadrian Portresi
(Roma)
*Hadrian Portrelerinde Teknik:
-İmparatorun kendi döneminde üretilen
portrelerinde stil ve teknik açıdan ilginç olan
önemli husus, bu dönem portrelerinde matkap
yöntemiyle çalışmanın hemen hemen yok
denecek kadar az olmasıdır.
*Portrelerde görülen bu özellik, bu dönemde
üretilen portrelerin matkapla çalışma yöntemi
ve alışkanlığı bulunmayan Grek portre ustaları
tarafından üretilmiş olabileceğini düşündürür.
(Bu durum Klasisizm düşüncesi ile açıklanabilir).
-Portre yontuculuğunda matkap kullanımı
Hadrian dönemi sonunda gündeme gelmekle
birlikte, hemen sonraki dönem olan Antoninler
döneminde çok yoğun kullanılan bir teknik
olmuştur.
-Muhtemelen bu akımın etkisi ile MS 130’dan
itibaren, yani Geç Hadrian döneminde portrede
göz bebekleri matkap nokta vuruş tekniği
kullanılarak işlenmeye başlamıştır.
*Daha önceki dönemlerde göz bebekleri sadece
boyalarla belirtilirken, Geç Hadrian
döneminden itibaren iris çizgisi şeklinde hem
de boyama ile belirtilmiştir.
**Bu durumda portre sanatında matkap Hadrian Portresi (Roma)
kullanımı, sakallı imparator betimlemelerinden
sonra Hadrian Dönemi’nde ortaya çıkan ikinci Stazione Termini
bir yenilik olarak görülür.
Hadrian Portresi
(Vatikan)
Hadrian Portresi
(Roma-Kapitol)
Hadrian Portresi
(İtalya-Grosetto)
 Hadrian Portresi Hadrian Portresi
(Roma-Kapitol) (İtalya-Grosetto)

*Kapitol müzesindeki ‘Typus Panzerbüste İmparatori’ ve Grosetto Tipi:

-Matkap her ikisinde de nadiren kullanılmıştır.
-Gözlerin boş, göz bebek ve irislerinin belirtilmemesi, erken dönemde (MS 125-130)
yapıldıklarını gösterir.
-Grosetto’daki medusa; dalgalı, uzun ve hareketli bukleleri benzerdir. Dolgun, hareketli, çatık
kaşlar ile yüzde ürkütücü ve konsantre ifade sağlar (İmparatorun yüz ifadesi ile uyumlu).
-Medusa betimi, stil ve tipolojik olarak aynı dönemin Dokumaion ve Perge girlandlı
lahitlerindeki Medusa başlarına da benzer.
*Bergama’dan Hadrian Portresi:
*Alın ve şakaklardaki kabarık saç bukle düzeni, kısa sakal, dolgun yüz hatları ve göz
bebeklerinin işlenmemiş olması Bergama portresinin erken yapıldığına işarettir.
(‘Stazione Termini’ tipiyle ilintilidir).

Hadrian Portresi Hadrian Portresi

(Bergama) (Stazione Termini)
(Roma)
*Adana’dan Hadrian (?) Bronz Portre
Yontusu:
-1932’de Kadirli’de kanalizasyon çalışmasıyla
bulunmuştur.
-Yüksekliği 2.06 m. (bronz).
-Sıradan bir kişiye ait olmayan eserin kime
ait olduğunu gösteren bir belirteç yoktur.
(elindeki nesne de kayıptır).
-Başında defne yapraklarından çift sıra
çelenk taşımaktadır.
-Altta chiton üstte hymation ile tipik Grek
Hadrian (?)
giysisi ile portrelenmiştir. Bronz Portre
-Sol bacak dizden kırılarak yana atılmıştır. Yontusu
(Adana-Kadirli)
-Sol kol dirsekten kırılmış ve karın üzerinde
manto kumaşını tutmaktadır.
-Sağ kol ve el gövdeden ayrık, aşağı ve hafif
ileri uzatılmıştır. (elin kapanış şekline göre
tuttuğu rulo olmalı).
-Genel görünüşü ile filozof yontularını
anımsatmaktadır.
*Hadrianus’un Zırhlı Yontuları::
-Hadrian, tam bir Grek kültür, bilim ve düşünce hayranıdır. (yani ölçüsüz bir ‘Grekophili’ dir.).
-İmparatorun Grek hayranı olduğunu gösteren en önemli kanıtlardan biri de zırhlı yontularıdır.
-Propaganda amaçlı olduklarından birbirleriyle bağlantılıdırlar.
-İstanbul, Atina, Korinth, Olympia, Kyrene ve Amasra zırhlı yontuları en güzel örneklerdir.

Zırhlı Hadrian
Portre yontusu.
(Çanakkale))
Zırhlı Hadrian
Portre yontusu.
(torso)
Zırhlı Hadrian Zırhlı Hadrian
(Amasra) Portre yontusu. Portre yontusu.
(torso) (Antalya)
Zırhlı Hadrian
(Kyrene) Portre yontusu.
(Olympia)
Zırhlı Hadrian Portre
yontusu.
(İstanbul)
*Amasra Müzesi’nden Zırhlı Hadrian Portre
Yontusu (torso):
-İstanbul zırhlı portresi gibi aynı amaçlı
propaganda içerir.
-Kolosal ölçülerdedir.
-Göğüs zırhındaki dişi kurt ve hemen
üzerindeki Palladion-Athena kabartması ile
diğer zırhlı yontu kabartmalarına benzerdir.
-İmparatorun kültür propagandasına da
hizmet vermektedir. (Amasra agorasına
dikilerek imparatorun kültür ve
propagandasına hizmet etmektedir).

Zırhlı Hadrian
Portre yontusu.
(torso)
(Amasra)
Zırhlı Hadrian Portre Hadrian Portresi (Roma)
yontusu. (Antalya)
Stazione Termini
*Antalya’dan (Perge giriş kapısı) Zırhlı
Hadrian Portre Yontusu :
-Perge ören yerinde giriş kapısı 1954-1955
çalışmalarında bulunmuştur.
-J.İnan ve R.Özgan’a göre ‘Stazione Termini’
portre tipini tekrar etmektedir (Ayrıntılardan
çok genel görünümü ile benzer).

Zırhlı Hadrian Portre

yontusu. (Antalya)
 Hadrian Portresi (Roma)
Zırhlı Hadrian Portre Stazione Termini
yontusu. (Antalya)
*Bergama Asklepieion’dan Zırhını çıkarmış
(Heroik) Hadrian Portre Yontusu :
-Asklepieion kütüphanesinde bulunmuştur.
-Asklepieion’un yenilenip antik dünyanın ünlü
sağlık merkezi haline gelmesi Hadrian
zamanında gerçekleşir.
-Hadrian’ın MS 124 yılındaki gezisinde
zenginlerle beraber katkı yaparak gerçek bir
sağlık merkezi haline getirilmiştir.
*İşte bu katkılarından dolayı Hadrian’ın portre
yontusu Bergamalılar’ın minnet ve şükran
duygularının bir ifadesi olarak adanmış
olmalıdır.
-Yazıtlı mermer kaidesi ile birlikte
bulunduğundan diğer portrelerin
adlandırılması için sikkeler kadar yardımcıdır.
-Kaidede portre yontu açıkça ‘Tanrı Hadrian’
olarak adlandırılmıştır.
*Hadraina burada tanrılara özgü görkemli ve Heroize Hadrian Portre
güçlü yapısıyla sol kolu üzerinde kılıç yontusu. (Bergama)
taşımaktadır.
*Destek üzerine ise imparatorun üzerinden
çıkardığı zırhı konmuştur.
*Hadrian’ın adoption yoluyla veliahtlığa
kabulüne ait arkeolojik (kabartma-portre)
kanıtlar:
-Hadrian’ın adoption yoluyla veliahtlığa
kabulü, Traian’ın ölümünden birkaç gün
öncedir (yeğeni Matidia ve Traian’ın karısı
Plotina desteği ile).
-Hadrian’ın veliahtlığa kabulü zamanı
konusunda yeni görüşler vardır.
-Hadrian’ın daker savaşları sırasında önemli
katkı sağladığı Traian sütunu üzerinde ön
sırada betimlenmesinden de anlaşılmaktadır.
*Daker zaferi sonucu Traian sütununda
imparatora eşlik eden genç Hadrianus’tur.
(önemli bir kişi).
-Traian sütunu kabartmasında tüm figürler
Traian saç tipi ve modasına sahipken Hadrian
kendi saç tipinde betimlenmiştir. (bilinçli
ayrım yapılmıştır).
-Hadrian, hem Traian sütununda hem de
Benevent zafer takında imparator Traian’ın
yanındadır.
-Traian (Gazipaşa/Selinus) ölürken Hadrian’ı
veliaht seçer. (Senatoya haber gönderir). Benevent Zafer Takı. Traian ve genç Hadrian
 *Anagylipha Traiani/Hadriani:
*1.Kabartma:
-Birinci kabartma üzerinde 6 Liktor’un
eşliğinde, Rostra’da Romalılara hitap eden
togalı bir imparator, Hadrianus vardır.
-Arka planda Divus Julius ve Castor-Polluks
tapınakları, Augustus Takı, Basilica Julia gibi
yapılar görülmektedir.
-Dinleyiciler togalı senatörler, atlılar ve
Roma’nın fakir halkından oluşur.

Hadrianus Anaglypha Traiani-Hadriani Adlocutio

*Anagylipha Traiani/Hadriani:
*2.Kabartma:
-İkinci kabartma borç kayıtlarının yakılmasını tasvir etmektedir.
-İncir ağacı ve Marsyas heykeli sol taraftadır ve 9 Romalı asker desteler halinde bağlanmış borç defterlerini
taşırlar.
-Defterler ortada yığın oluşturur.
-Sağda erkekler ve iki Liktor vardır.
-Liktorlardan biri meşale ile borç kayıtlarını ateşe verir.
-En sağda dipte imparator Rostra üzerinde oturur ve olaya şahitlik eder.
-Arka plandaki yapılar (Basilica Julia, Satürn ve Vespasianus tapınakları ve Rostra’dır).
*Yazılı kaynaklara göre imparator Hadrianus MS 118 yılında halkın borç kayıtlarını yaktırmış ve vergi
borçlarını affetmiştir.
-Hadrianus’un borç kayıtlarını yakma eylemi Traianus Forumu’nda gerçekleştirilmiş olmasına karşın bu
kabartmada bilinmeyen bir nedenle sanki Forum Romanum’da gerçekleştirilmiş gibi gösterilmektedir.

Hadrianus Anaglypha Traiani. Borç kayıtları yakılması

*Konstantin Takı’ndaki Av Sahneli
Tondolar:
-Yazılı kaynaklar Hadrianus’un avlanmaya
karşı düşkünlüğünden söz ederler.
-İmparator bu sevgisini günümüze
ulaşmayan anıtlarda sergilemiştir.
-Bu tür anıtlardan birinden alınan ve
Konstantin Takı’nda yeniden kullanılan sekiz
adet yuvarlak kabartma ilginçtir ve bunlar
üzerindeki Hadrianus’un portreleri yeniden
oyularak Konstantin ve Licinius’un başlarına Hadrianus Domuz Avında
çevrilmiştir.
-Yuvarlak formlu tondolar muhtemelen bir
grup madalyondan esinlenmiş olmalıdır.
-Bu madalyonlar üzerinde av sahneleri ile
“Virtuli augusti” yazıtı vardır ve MS 128
yılından sonra bastırılmışlardır.

Hadrianus Heraklese Sunu Sırasında

*Konstantin Takı’ndaki Av Sahneli
Tondolar:
-Bu dönemde kabartma
heykeltıraşlığında görülen gelişmeler;

1.klasik sanatın kuvvetli etkisi görülür,

2.dörtgen panellerin tercih edilmesi,
3. Sahnelerde anıtsallığın artması,
4.Yüksek kabartmaların kullanılması.

Hadrianus Domuz Avında

Hadrianus Heraklese Sunu Sırasında

*Hadrianus Döneminde Cenaze Sanatı
ve Lahitler:
*Konular:
-Günümüze kadar ulaşan Roma
lahitlerinin sayısı kabaca 5000
civarındadır.
-Girland taşıyan basit süslemeli lahitler
sayısal olarak ilk sırada gelirler. Orestes Lahdi (Mitolojik)
-İkinci sırada ise mitolojik konulu
lahitlerdir.
-Kuşkusuz bunları sipariş edenler
Helen mitolojisini ve mitolojik
konuların içsel anlamlarını iyi bilen
varlıklı ve entelektüel müşteriler
olmalıdır.
*Bunlar içinde en ünlüsü Orestes
Lahdidir.
 HADRİAN DÖNEMİNE
TARİHLENEBİLECEK BAZI PRİVAT
PORTRELER
*Maraş’tan Hadrian Dönemi Privat Portre:
-Maraş’tan bronz baş, Stil ve moda açısından
Hadrian döneminden olmalıdır.
-Sakal, bıyık, kıllı kaş yapıları ile Roma Ulusal
Müzesi’ndeki Hadrian portresi ile benzerlikler
gösterir.
-Özellikle saç buklelerinin işleniş biçimleri ile
(J.İnan ve R.Özgan’a göre) Thera Adası’ndan
Hadrian portresi ile benzer.

Hadrian Dönemi
Privat Portre
(Maraş)

Hadrian Portresi (Roma)

Stazione Termini
Hadrian Portresi Hadrian Portresi Caesernicus Statianus
(Bergama) (Stazione Termini) portresi
(Roma) (Münih)
Caesernicus Statianus
portresi
(Münih)
 Hadrian Portresi Hadrian Dönemi Privat
(Stazione Termini) portre (İsviçre)
(Roma)
*Antakya Müzesi’nden Damascus’lu (Şam) mimar Apollodoros
Portresi:
*Tipolojik olarak Antakya-Apollodoros portresi, Münih’teki yazıtlı
Apollodoros portre büstünün bir kopyası olduğu açıktır.
*Portenin buluntu yeri olan Lübnan sınırları içindeki Arados adası
da mimarın hemşehrileri tarafından onurlandırıldığı yer olmalıdır.
-Portrede matkap kullanılmamıştır.
*Genel görünüş ve portre stili olarak Berlin’deki çocuk portresi ve
Antinoos’un portre stilini anımsatmaktadır.
***Apollodoros’un portresi belki de imparatorla arası açılıp
öldürülmeden önce, belki de MS 130 yılları civarında yapılmış
olmalıdır.
Ünlü Mimar ve
Mühendis
Apollodoros portresi
(Antakya)

Hadrian Dönemi çocuk Antinoos Portre yontusu

portresi (Napoli)
(Berlin)
Aelius Caesar portre
yontusu
(Paris)
VIBIA SABINA
*Vibia Sabina’nın sikke tasvirleri:
-Sabina’nın erken darp edilen sikke
tasvirlerinde saç biçim ve modası daha çok
büyükannesi Marciana ve annesi Matidia’nın
saç biçim ve modasını anımsatır.

Sabina portreli sikke

Marciana portreli sikke Matidia portreli sikke

*Roma (2) ve Berlin’den Vibia Sabina
Portresi:
-Yüz ev saç modası açılarından sikke ve
Kopenhag portre tipinden farklıdır.
*Sabina’nın portrelerinin çoğu bu
sonraki döneme aittir. Sabina portresi
(Roma)
-Bu tipin en güzel örnekleri Roma
Ulusal Müzesi’nde bulunmaktadır (Bir
diğer portresi de Berlin-Pergamon
Müzesi’nde bulunmaktadır).
-Aynı hanıma ait olan bu eserlerde
(Roma-Berlin) olgun yaşlarda güzel bir
bayan portrelenmiştir.
Sabina portresi
-Yüz oval, çene vurgulanmış ve çeneye
(Roma)
doğru yüz daralmıştır.
-Yüzde deri gergin, taze görünümlü ve
kırışıksızdır.
-Ağız kapalı, dudaklar hafif etli ve
hareketlidir.
-Burun uzun ve hafif kemerlidir.
-Saç modası ilk portre tipinden
(Kopenhag) farklıdır ve klasisizm etkisi Sabina portresi
bunda daha belirgindir. (Berlin)
*Plancia Magna Portresi:
-İmparatoriçe Sabina’nın geç dönem
portrelerindeki Klasistik saç modasını tekrar
eden Anadolu kökenli kadın portreleri ve
portre yontuları da dönemin stil ve portre
moda anlayışı içinde yapılmışlardır.
-Perge kökenli ünlü kadın Plancia Magna’nın
portre yontusu da bu Klasistik saç modasnı
yansıtır.
-Plancia Magna, kendi portresinin konacağı
gövdeyi Herculaneum’da bulunan Klasik
Dönemin ünlü kadın yontusu ‘Büyük Plancia Magna portre
Herculaneumlu’ olarak seçmiş ve onun yontusu (Antalya)
gövdesini, duruşunu, hareketlerini ve giyiniş
biçimini tercih etmiştir.
-Hymationu başına çekmiş kadın, rahibe
belirteci olan küçük büstlerle süslü bir
diadem taşımaktadır
*Kaidedeki yazıta göre Plancia Magna,
Perge’nin zengin ve ünlü ailelerindendir ve
Hadrian döneminde yaşamış, imparatorluk
kültüne hizmet etmiş ve rahibelik görevini
üstlenmiştir. (Kente yardımlarıyla hizmet
etmiş saygın bir kadındır).
*Perge’den genç bayan portreli yontu
gurubu:
-Plinthe ve kaide üzerinde duran iki
kadın yontusundan oluşmaktadır.
-Sabina ve Plancia Magna moda akımı
içerisinde aynı stil yöntemiyle meydana
getirilmiştir.
-Başsız kadın figürü Grek Klasik Dönem
ünlü ideal kadın yontularından birinin
kopyasıdır.
-Diğer kadın ise bir kadın portre
yontusudur.
-Şeffaf kithon ve çıplak sol göğsü ile
karakterize edilen figür sol elinde
tuttuğu güverciniyle elini portre
yontusunun omzuna koymuştur.
-Büyük olasılıkla başını da soluna
çevirmiş yontu özellikle Hellenistik
dönemde çok sevilen ve yapılan ünlü
‘Venüs Genetrix’ yontusunun bir Perge’den genç bayan portreli yontu gurubu
tekrarıdır. (Antalya)
*Burada da zengin bir hanım, önceki
devrin ünlü kadın ve tanrıça yontu
gövdesini kendi portresi için tercih
etmiştir. (Bu da Venüs Genetrix’i tercih
etmiştir).
 Plancia
Magna
portre
yontusu
(Antalya)

Perge’den genç bayan portreli yontu gurubu

(Antalya)
ANTINOOS VE PORTRELERİ
*Antinoos’un Doğumu ve Yaşamı:
-Hadrian ve Hadrian dönemi kültür
politikasının önemli ismidir.
-Hadrian’ın genç sevgilisi, yani ‘oğlanı’ dır.
-MS 110-115 yılları arasında (27 Kasım)
Bithynia’nın merkezi kentlerinden
Bithynion-Claudiopolis’te (Bolu)
doğmuştur.
-30 Ekim 130’da Alexandria (İskenderiye)
yakınlarında, Besa’da Nil nehrinde yüzerken
boğularak ölmüştür.
-İyi bir ‘Graeculus’ olan Hadrian bu güzel
Anadolu gencini MS 121 veya MS 123-124
yıllarındaki Bithynia gezisi sırasında tanımış, Osiris
etkilenmiş ve yanına almış olmalıdır. ikonografisinde
*Araştırmacılara göre: Osirantinoos Portre
1.Hadrian’ın hormonal bozukluğu vardır. yontusu. (Londra)
2.Mutlu olmayan evlilik yapmıştır.
3.Grekophili olduğundandır.
(homoseksüellik ve oğlancılık Greklerde
doğal sayılmaktadır).
*Antinoos ölünce Hadrian’ın üzülmesi ve
günlerce yas tutması homoseksüel
olduğunu ve çok sevdiğini gösterir.
*Antinoos portre yontu ve portre
büstleri:
-Porte yontu ve portre büstlerinin çoğu
Yunanistan, Mısır ve İtalya’da ele
geçmiştir.
-En iyi korunmuş örnekler ise Vatikan,
Roma Kapitol, Napoli, Delphi, Berlin
Pergamon, Münih, Paris Louvre
müzelerinde yer alır.
*Portre yontuları genelde tipolojik
olarak Grek Yüksek Devir ideal vücut
güzelliği içerisinde ve o dönemin genç
Apollon yontularından esinlenerek
yapılmışlardır.
-Gövde duruşu, bacak ve kol
hareketleri, başın bir yana
döndürülmesi, vücut ölçü ve oranları
birbirinin aynı gibidir.
-Gövde yüzeyi çok iyi perdahlanıp
parlatıldığı için Antinoos’un vücuduna
ayrı bir tazelik, güzellik ve çekicilik Antinoos Portre yontusu
verilmeye çalışılmıştır. (Napoli)
*Bu yontu uygulaması, Hadrian’ın Grek
kültür politikasıyla paralellik gösterir.
*Antinoos portre yontu ve portre
büstleri:
-Antinoos, ideal Grek güzellik anlayışı
içinde verilmiştir.
-Yüz hafif dolgun, yuvarlağımsı,
yanaklar yumuşak, dudaklar iyice etli ve
çekici, normal ölçülerde ağız, burun ve
burun konturu ideal Grek profilindedir.
(Yatay kaşlar da yine Grek Klasik Devir
yüzlerini anımsatır).
-Bakışlar dalgın ve melankoliktir.
-Yüz güzelliğine uyum sağlayan zengin
ve uzun-dolgun saçlar bakımlı,
birbirinden keskin hatlarla ayrılmış
hareketli, uzun ve orak biçimli
buklelerden oluşmaktadır.
*Bu portreleme özelliklerinden dolayı
Antinoos portreleri tam gerçekçi anlayış
içinde değil, genelde gençlik ve güzellik
ideal anlayışı çerçevesinde güzel bir
delikanlı olarak idealize edilmiştir. Antinoos Portre yontusu
(Delphi)
 Antinoos Portre yontusu
Antinoos Portre yontusu
(Delphi)
(Napoli)
Omphalos Apollon
Antinoos Portresi
(Berlin)
*Antinoos Silvanus:
-Antinoos bir kabartma levha üzerinde Roma’nın kır
tanrısı Silvanus olarak da tasvir edilmiştir.
-Burada delikanlı zeytin dalından çelenk taşır; kır
tanrısının kısa bir tuniğini giyer ve sağ elinde bir bağ
bıçağı tutar.
-Ayakları çıplaktır.
-Ayaklarının dibinde Silvanus’un sembolü bir köpek
bulunur.
*Nar, çam kozalağı ve diğer meyvelerin olduğu bir sun
ağa yaklaşır.
-Sunak üzerinde sanatçının Aphrodisiaslı Antonianus
olarak imzası vardır.

Antinoos Silvanus
HADRİAN KLASİZMİ ESERLERİ
*Hadrian Klasizmi Eserleri:
-Roma Erken İmparatorluk döneminde
Grek kültürü Roma yaşam biçimine
iyice etki eder.
-Grek kültür varlıkları ve yaşam biçimi
ile lüks yapılar, ideal ve güzel sanat
eserleri ile doldurulur. (Lüks yaşamın
gereği ve geleneği haline gelir).
-Grek dünyası, kültür varlıkları
soygununu yaşar.
-Grek eserleri Roma’da kopya edilir.
(imparatorluk kültür politikası gibi).
*Augustus dönemine birinci ‘Klasistik
Dönem’ denmesinin nedenlerinden biri
Riace Bronz Omphalos Apollon Diomedes yontusu
bu kültür politikasıdır. heykeli
*Roma yaşam ve kültürü farkında
olmadan Grek bilim ve kültür
emperyalizmi altına girmiştir.
(Hadrian’ın Grek kültürüne karşı
ilgisinin sonucudur).
*Hadrian dönemi ise Roma kültür tarihi
içerisinde ikinci ‘Klasistik Dönem’ olarak
adlandırılmıştır.
*Hadrian Klasizmi Eserleri:
*Tivoli’den Ares ve Hermes Yontuları:
-Klasik devir yontularını tekrarlarlar.
-Biri kalkanlı ve miğferli savaşçıdır.
(Ares’i betimliyor olmalı).
-Savaşçı gövdesi, duruş ve yapılışında
Klasik dönem ünlü heykeltıraşlarından
Pheidias ve Polykleitos’un stil ve
tipoloji özelliklerini taşımaktadır.
-Çıplak erkek heykeli ise sağ kol
üzerindeki kerykeion kalıntısından ve
ayağındaki bağlı ve kanatlı
sandaletlerinden dolayı, haberci genç
tanrı Hermes’i betimlemektedir. Ares yontusu Hermes yontusu
(Tivoli) (Tivoli)
-Vücut yapısı ve gövdenin duruşu ile
Hermes yontusu savaşçı yontusunun
repliği gibidir ve villada yan yana ve
birlikte sergilenmiş olmalıdır.
*Hadrian Klasizmi Eserleri:
*Erectheion Koreleri:
-Villa’da ele geçmişlerdir.
-Klasik Devir Atina’sının ünlü yapıtı
Erectheion Korelerinin kopyalarıdır.
-Hadrian döneminin kopya sanatı ve stili
hakkında bilgi vermesi açısından önemlidir.
*Tivoli villasında saptanan diğer Grek Klasik
Dönem kopyaları; Efes kenti yarışması için
yapılan Amazonlar, Artemis ve Apollon
tarafından öldürülen Niobe ve çocuklerı.
*Grek Klasik devir eserleri villanın sanatsal ve
estetik bütünlüğüne katkıda bulunurlarken
Grek kültür ve yaşamını da Tivoli2de
canlandırmış olmaktadır.
*Orjinallerinin bronz olduğu söylenen ve
Bergama krallığının varoluş mücadelesini
anlatan ünlü Büyük Galat Yontu Gurubu
Erectheion Koreleri
mermerden kopya edilerek bugüne kadar
(Tivoli)
gelmişlerdir.
*Hadrian Klasizmi Eserleri:
*Polyphemos Yontu Gurubu:
-Homeros’un Odysseia’sında dile getirdiği
kahraman Odysseus’un ülkesine dönerken
yaşadığı maceralardan biri olan tek gözlü
canavar Polyphemos’u kör edilişi gibi
Hellenistik dünyanın ünlü eserleri de burada
(Villada) değerlendirilmiştir.
Polyphemos yontu gurubu