LYCEUM OF THE PHILIPPINES UNIVERSITY – CAVITE

RESEARCH PAPER

TITLE:

Basura, Baha at iba pang Problema

Delara, Jhanrol
Fernandez, Shairah Angelica
Samartino, Yna Cassandra
Santos, Norika
Sombilon, Rachel Ann

CAKO 202
 Basura, Baha at iba pang Problema

I. Introduction

Karaniwang makikita sa ating paligid ang mga nagkalat na basura. Basurang

dulot ay sakit na kadalasa'y bata ang tinatamaan at basurang nagiging dahilan ng
isang pagbaha na daan-daang pamilya ang naaapektuhan. Ang basura ay anumang
uri ng bagay na maaring hindi na kakailanganin at hindi na nararapat gamitin.
Taliwas naman ito sa paraan ng pagreresiklo, o ang paraan ng pagkumpuni at pag
ayos muli ng isang bagay upang magamit muli ito. Ang baha naman ay pag-apaw ng
lumaking tubig mula sa normal nitong lugar tungo sa karatig na lugar, karaniwang
dulot ng malakas na ulan, daluyong, at katulad na kalamidad. Isa sa pangunahing
dahilan ng pagbaha ay ang hindi wastong pagtapon ng basura sa tamang lagayan
nito. Sa kawalan ng respeto ng kahit isa man lang na nilalang, maaaring malaki ang
maging epekto nito sa karamihan. Ang pakalat kalat na basura sa isang tabi ay
isang problema, ngunit ang dulot nitong pagbaha ay mas malaking problema sa
ating lipunan.

II. Background

Mula noong 1950 hanggang 2018, humigit-kumulang 6.3 bilyong tonelada ng mga
plastik ang ginawa sa buong mundo, 9% at 12% nito ay na-recycle at sinunog, ayon
sa pagkakabanggit. Ang pagtaas ng populasyon ng tao at ang pare-parehong
pangangailangan para sa mga plastik at produktong plastik ay responsable para sa
patuloy na pagtaas ng produksyon ng mga plastik, pagbuo ng mga basurang plastik
at ang kasama nitong polusyon sa kapaligiran.

Tinatayang 8 milyong tonelada ng plastik ang inilalabas taun-taon sa karagatan,

na humahantong sa pagkasira ng tirahan ng dagat na kalaunan ay nakakaapekto sa
mga organismo sa tubig. Ang pangmatagalang paggamit at pagkakalantad ng mga
plastik at produktong plastik sa mataas na temperatura ay maaaring humantong sa
pag-leaching ng mga nakakalason na sangkap ng kemikal sa pagkain, inumin at tubig.
Ang walang pinipiling pagtatapon ng mga plastik sa lupa at pagsunog sa hangin ay
maaaring humantong sa paglabas ng mga nakakalason na kemikal sa hangin na
nagdudulot ng mga panganib sa kalusugan ng publiko.

Sanhi ng pagbaha ay pagpuputol ng mga puno. Ang pagputol ng puno ay isa sa

dahilan ng pagbaha dahil kung patuloy tayo sa pagpuputol ng puno walang sisip-sip
ng tubig na bunga ng pag-uulan pati na rin ang pagguho ng lupa. Isa na rin ang mga
basurang humaharang sa mga kanal, ilog o daluyan ng tubig. Ang mga basurang
humaharang ay nagiging sanhi ng pagbaha dahil hinaharangan nito ang daloy ng
tubig. Ang ilan pang mga sanhi ay pagkakaingin, pagsusunog sa bundok na pagkasira
ng mga puno at pagguho ng lupa at malawakang pagpapaunlad na gawa ng tao.
Nababawasan ang kakayahan ng lupa upang sumipsip ng tubig na nagdudulot ng
pagbaha. Halimbawa nito ay ang mga eskwater na tinitirahan ang mga tabi ng dagat
at ilog. Maraming tao ang tinatapon kung saan saan ang mga basura o di kaya'y hindi
tinatapon ang basura nila sa tamang lalagyanan ng basura.

III. CONCLUSION

Ang pagtapon ng basura'y iwasan. Sa halip ay gawin natin itong dahilan upang
tayo ay magkaroon ng disiplina hindi man lang sa ating sarili maging sa ating
kapaligiran. Ang wastong pagtapon nito sa tamang lagayan ay isa ng malaking
kalutasan. Maraming paraan ang dapat gawin upang masolusyonan ang problemang
ito; ang Reduce, Reuse at Recycle.

Upang maiwasan ang polusyon sa hangin, higpitan ang mga pabrika at planta na
nagbubuga ng usok na siyang nagdudulot ng maruming hangin. Iwasan din natin ang
pagsusunog ng mga basura sapagkat ito ay nagdudulot din polusyon sa hangin.
Sabihan ang mga kompanya na huwag magtapon ng kanilang mga dumi sa ilog at
dagat, sumunod din tayo sa batas na pagbabawal ng pagtatapon ng mga basura sa
ilog at karagatan na siyang lumalason sa ating mga anyong tubig at nagiging dahilan
 din ng mga pagbaha dahil di na makadaloy ng maayos ang tubig sa ating mga ilog at
sapa, nagiging sanhi rin ng pagkamatay ng mga isda at iba pang hayop na
naninirahan doon. Iwasan ang mga illegal mining na gumagamit ng ibat ibang kemikal
sa pagmimina upang makakuha ng mga yamang nakukuha sa lupa katulad ng ginto
pilak at iba pa, dahil din sa pagmimina ay nasisira ang magandang kabundukan at
nawawala ang natural na sustansya ng lupa. Iwasan din ang pagtatapon ng basura
kung saan saan dahil maaring makalason din ito sa lupang taniman ng mga
magsasaka.

References:

Ciano, D. F. (n.d.). Sanhi at Bunga ng Pagbaha. Retrieved December 14, 2022, from
https://daisy-fermin.blogspot.com/2012/05/sanhi-at-bunga-ng-
pagbaha.html?m=1&fbclid=IwAR0AaUGlsjzgMOevqMhjyEADwaPjTCACzN8fsr5Tamw
qbnll2TD1HKCXmcs

Change.org. (n.d.). Retrieved December 14, 2022, from https://www.change.org/p/filipino-

people-pagtapon-ng-basura-ay-iwasan-upang-pagbaha-ay-malutasan