(Thuvientoan.net) Tích Phân Suy Rộng - Giải Tích 1 - Cô Trần Ngọc Diễm - ĐHBK TPHCM

om
.c
ng
TÍCH PHÂN SUY RỘNG
co
an
th
o ng
du
u
cu
Trang 1
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Tích phân suy rộng loại 1
(cận vô hạn)
om
Cho f(x) khả tích trên [a, b], b a
.c
ng
b
co
f ( x)dx li m f ( x)dx
a a
an
b
th
gọi là tích phân suy rộng loại 1 của f trên [a, + )
o ng
du
Nếu giới hạn tồn tại hữu hạn ta nói tích phân
u
cu
hội tụ, ngược lại ta nói tích phân phân kỳ.

Giới hạn trên còn được gọi là giá trị của tpsr.
Trang 2
Nhận dạng tpsr loại 1
Nếu f(x) liên tục trên [a, + ) hoặc chỉ có hữu hạn
om
các điểm gián đoạn loại 1 trên [a, + ) thì
.c
ng
f ( x)dx là tích phân suy rộng loại 1
co
a
an
th
s in x dx
là tpsr loại 1
ng
VD: dx
2 2
o
0 x x x 1
du
u
cu
x x 1
dx dx
0 0 2
s in x x 2x 3
không là tpsr loại 1
Trang 3
Ví dụ
Khảo sát sự hội tụ và tính giá trị nếu tính phân hội tụ
om
.c
dx
I
ng
2
1 x
co
0
an
b
dx
th
b
(b ) ng a rc ta n x a rc ta n b
2 0
1 x
o
0
du
u
dx
cu
b
0 2
2 1 x
Trang 4
b
I cos xdx (b ) cos xdx s in b
0 0
om
Không có gh khi b →+
.c
Phân kỳ
ng
co
an
th
ln x
I dx
ng
e x
o
du
b ln x ln b 1 2
u
(b ) dx td t ln b 1
cu
e x 1 2
b
Phân kỳ
Trang 5
ĐỊNH NGHĨA
b b
om
a a
.c
ng
co
a
f ( x)dx f ( x)dx f ( x )dx
an
a
th
ng
Lưu ý: tích phân vế trái hội tụ khi và chỉ khi
o
du
các tp vế phải hội tụ.

u
cu
(chỉ cần 1 tp vế phải phân kỳ là tp vế trái

phân kỳ, không cần biết tp còn lại)
Trang 6
Tính chất của tích phân suy rộng
om
1.f khả tích trên [a, b], b a. Khi đó >a
.c
ng
co
f ( x)dx và f ( x)dx
an
a
th
cùng hội tụ hoặc cùng phân kỳ (cùng bản chất)
o ng
du
u
cu
Trang 7
om
2.f khả tích trên [a, b], b a. Khi đó ≠0
.c
ng
co
f ( x)dx và f ( x)dx
an
a a
th
cùng hội tụ hoặc cùng phân kỳ (cùng bản chất)
o ng
du
u
cu
Trang 8
3.f, g khả tích trên [a, b], b a.
om
.c
ng
* f ( x)dx và g ( x)dx hội tụ
co
a a
an
hội tụ
th
f g dx
a
o ng
du
* f ( x)dx hội tụ và g ( x)dx phân kỳ

u
a a
cu
a
f g dx phân kỳ
Trang 9
Công thức Newton-Leibnitz
f khả tích trên [a, b], b a, F là nguyên hàm
om
của f trên [a, + ), khi đó
.c
ng
co
f ( x)dx F (x) F( ) F (a )
an
a a
th
ng
trong đó F( ) li m F ( x )
o
du
x
u
cu
Lưu ý: các phương pháp tính tích phân xác

định vẫn sử dụng được cho tp suy rộng.
Trang 10
Ví dụ
x 1 1 x
dx
om
2
dx
1 1 2
x(x x 1) x x x 1
.c
ng
co
an
1 1 2x 1 1 1
th
1 2 2
x 2 x 2
ng
x 1 1 3
x
o
du
2 4
u
cu
1 2 1 2 (x 1 / 2)
ln x ln x x 1 a rc ta n 2
2 2 3 3 1
Trang 11
1 2 1 2 (x 1 / 2)
ln x ln x x 1 a r c ta n 2
2 2 3 3 1
om
.c
ng
x 1 (x 1 / 2)
ln a rc ta n 2
co
2 3 3
x x 1
an
1
th
o ng
1 1 1
du
0 . a rc ta n ( ) ln a rc ta n 3
3 3 3
u
cu
1
ln 3
6 3 2
Trang 12
Ví dụ
dx 1 1 dt
om
I 2
3 2 2 2
ta n t
.c
x 1 x
3
1 ta n t cos t
ng
co
dt
an
2
th
ng s in t
3
o
du
u
t 2 1
cu
ln ta n ln
2 3
3
Trang 13
Ví dụ
x x x
om
x .e dx xe e dx
0 0 0
.c
ng
x x
co
xe e 1
an
0
th
o ng
du
u
cu
Trang 14
TÍCH PHÂN HÀM KHÔNG ÂM
Cho f(x) không âm và khả tích trên [a, b], b a.
om
Khi đó
.c
ng
b
(b ) f ( x)dx là hàm tăng theo biến b.
co
a
an
th
(b) hội tụ khi và chỉ khi (b) bị chận trên.
ng
o
du
u
cu
Trang 15
Tiêu chuẩn so sánh 1:
om
.c
Cho f(x), g(x) không âm và khả tích trên [a, b],
ng
b a
co
an
Nếu f ( x ) k g ( x ) , x a
th
ng
g ( x)dx hội tụ thì f ( x)dx hội tụ
o
du
a a
u
cu
f ( x)dx phân kỳ thì g ( x)dx phân kỳ

a a
Trang 16
om
Cho f(x), g(x) không âm và khả tích trên [a, b],
.c
f (x)
ng
b a. Đặt k li m
co
x g (x)
an
Cùng hội tụ
th
• 0 k f ( x)dx, g ( x)dx
hoặc phân kỳ
ng
a a
o
du
•k=0 hội tụ hội tụ

u
g ( x)dx f ( x)dx
cu
a a
•k= g ( x)dx phân kỳ f ( x)dx phân kỳ

a a
Trang 17
Tích phân cơ bản
dx
om
a
với a 0 Hội tụ >1
.c
x
ng
co
(Nghĩa là: > 1 thì tp hội tụ, 1 thì tp phân kỳ)
an
Chứng minh: th
o ng
ln b ln a , 1
du
b dx
u
(b )
cu
1 1 1
a , 1
x 1 1
1 b a
Trang 18
Ví dụ
x 1
Khảo sát sự hội tụ: I dx
om
1 3
x 3x 2
.c
ng
Hàm dưới dấu tp liên tục trên [1, + ), đây
co
là tpsr loại 1.
an
th
x 1
0 f (x) , x [1, )
ng
3
x 3x 2
o
du
x 1
u
Cách 1: f (x) , x [1, )

cu
3 2
x x
dx
1 2 hội tụ nên I hội tụ
x Trang 19
Cách 2:
x 1 x 1
f (x)  ,khi x
om
3 3 2
x 3x 2 x x
.c
1
ng
Chọn g (x)
co
2
x
an
th
3 2
f (x) x 1 ng 1 x x x
: 1
3 2 3
o
g (x) x 3x 2 x x 3x 2
du
u
cu
dx
f ( x)dx cùng bản chất với 1
g ( x)dx
1 2
1 x
Trang 20
Ví dụ
x 1
Khảo sát sự hội tụ: I dx
om
0 3
x 3x 2
.c
Hàm dưới dấu tp liên tục trên [0, + ), đây là
ng
tpsr loại 1.
co
an
Lưu ý: 1.Hàm dưới dấu tích phân thay đổi dấu.
th
o ng
du
dx
2.Không thể so sánh I với
u
2
cu
0
x
x 1
3.I cùng bản chất với J 3
dx
1
x 3x 2
I hội tụ
Trang 21
I x cos
1
1 dx
Tiêu chuẩn so sánh 2
1 x dùng được cho hàm âm.
om
1
.c
x cos 1 0, x [1, )
ng
x
co
an
1 1 1
f (x) x cos 1  x
th
2
x 2x 2x
o ng
du
dx
u
cùng bản chất với

cu
f ( x)dx g ( x)dx
1 1 1 x
Vậy I phân kỳ.

Trang 22
1 1
I s in dx
1 x x
om
Khai triển Maclaurin cho f theo u = 1/x trong lcận
.c
ng
co
1 1 1 1 1 1 1
an
f (x) . o  .
3 3 3
th
x x 6 x
ng x 6 x
o
du
dx
I cùng bản chất với g ( x)dx : hội tụ
u
1 1 3
cu
Trang 23
Tìm tất cả các giá trị của để tp sau hội tụ.
2x 3
I dx
om
3 4
0 4 x x 1
.c
ng
1.f(x) liên tục trên [0, + ), I là tpsr loại 1
co
an
th
2.Ngắt bỏ đoạn [0, 1], I cùng bản chất với
o ng
du
2x 3
J dx
u
3
cu
4
1 4 x x 1
3.f(x) > 0 trên [1, + ), sử dụng tiêu chuẩn so sánh.

Trang 24
1
(1) f (x)  2 , 0
1
x3
om
1
.c
1 2
I hội tụ
ng
3
co
3
0
an
th
1 1
ng
(2) f (x) 
1
, 0 I phân kỳ
o
2
du
x3
u
cu
2 1
(3) f (x) 
1
, 0 I phân kỳ
5
x3 Trang 25
2 x (không thay tương
I x .e dx
1 đương được)
om
1
.c
Xét g (x)
ng
x
co
2 x 2
f (x) x .e x
an
x
0,
th
1 x
g (x) ng e
x
Không thể KL pkỳ
o
du
Chọn
u
1
cu
1
dx hội tụ I hội tụ
1
x Trang 26
Trong khi viết bài, chỉ cần chọn = 2,
ta kết luận được I hội tụ.
om
.c
Tức là
ng
co
2 x 4
f (x) x .e x
an
0( k)
th
1 x
g (x) ng e
2
x
o
du
u
1
hội tụ
cu
1 2
dx I hội tụ
x
Trang 27
ln x (không thay tương
I dx
1
x
2 đương được)
om
1
.c
Xét g (x)
ng
x
co
an
ln x 0 nếu 2 >0 (1)
2
th
ng
f (x) x ln x
o
1 2
du
g (x) x
nếu 2 0 (2)
u
x
cu
Lưu ý: phải chọn sao cho có thể kết luận I hội tụ

hay phân kỳ.
Trang 28
chọn = 3/2
ln x
om
.c
f (x) 2 ln x
x x
0
ng
1 1/ 2
g (x) x
co
3/2
x
an
th
ng
g ( x ) d x hội tụ f ( x)dx hội tụ
o
1
du
1
u
cu
Trang 29
Sự hội tụ tuyệt đối
(hàm có dấu tùy ý)
om
Cho f(x) khả tích trên [a, b], a, nếu
.c
b f
a
ng
co
hội tụ thì f hội tụ. Khi đó ta nói f
an
a a
th
hội tụ tuyệt đối. ng
o
du
• Sự hội tụ tuyệt đối là sự hội tụ của tích phân |f|

u
cu
• Hội tụ tuyệt đối hội tụ
Trang 30
Ví dụ
Khảo sát sự hội tụ:

2
x
I x .e c o s x .d x
om
1
.c
2
x
ng
f (x) x .e cos x thay đổi dấu trên [1, + )
co
an
th
2
x
Xét I1 f (x) dx x .e cos x dx
ng
1 1
o
du
2
u
x
f (x) x .e
cu
Trang 31
2
x
f (x) x .e (Các hàm không âm)
om
2
x 3
x .e x
.c
x
0
ng
1 2
x
e
co
2
x
an
dx
th
2
ng
hội tụ x .e
x
dx hội tụ
o
1 2 1
x
du
u
cu
f (x) dx hội tụ
1
I hội tụ tuyệt đối

Trang 32
cos x
I dx
1 2
x
om
.c
Hàm lấy tích phân thay đổi dấu trên [1, + )
ng
co
an
cos x
I1 f (x) dx dx
th
1 1 2
x
o ng
du
1 dx
f (x) , hội tụ I1 hội tụ
u
2 2
x 1
cu
I hội tụ tuyệt đối

Trang 33
cos x
I dx
1 x
om
.c
Hàm lấy tích phân thay đổi dấu trên [1, + )
ng
co
an
cos x
I1 f (x) dx dx
th
1 1 x
o ng
du
1 dx
f (x) , phân kỳ
u
x 1
cu
Không có kết luận cho I1

Trang 34
Dùng tích phân từng phần cho I cos x
I dx
1 x
1 dx
om
u du
.c
2
x x
ng
dv cos xdx, v s in x
co
an
th
s in x ng s in x d x
I
1 2
x
o
1 x
du
u
s in x d x
cu
s in 1
1 2
x
const hội tụ tuyệt đối I hội tụ
Trang 35
TÍCH PHÂN SUY RỘNG LOẠI 2
Điểm kỳ dị:
om
.c
Cho f(x) xác định trên [a, b] \ {x0}. Nếu
ng
co
li m f (x)
an
x x0
th
ta nói x0 là điểm kỳ dị của f trên [a, b]
ng
o
du
b
Tích phân suy rộng loại 2 là f ( x)dx
u
a
cu
với f có ít nhất 1 điểm kỳ dị trên [a, b]
Trang 36
Định nghĩa.
Cho f(x) khả tích trên [a, b – ], với mọi >0 đủ nhỏ,
om
kỳ dị tại b
.c
ng
b b
co
a a
an
0
b
th b
ng
Nếu f kỳ dị tại a f ( x)dx li m f ( x)dx
o
a a
du
0
u
cu
b
Nếu giới hạn hữu hạn: f ( x ) d x hội tụ
a
Ngược lại: phân kỳ.

Trang 37
Nếu f kỳ dị tại a và b
om
b c b
.c
a a c
ng
co
Nếu f kỳ dị tại x0
an
(a, b)
th
ng
b x0 b
o
du
a a x0
u
cu
(vế trái hội tụ các tp vế phải đều hội tụ)
Trang 38
Công thức Newton-Leibnitz
Cho f(x) khả tích trên [a, b – ], với mọi > 0 đủ nhỏ,
om
kỳ dị tại b, F(x) là nguyên hàm của f(x).
.c
ng
co
b
f ( x)dx F (b ) F (a )
an
a
th
ng
Với
o
F (b ) li m F ( x )
du
x b
u
cu
Lưu ý: các pp đổi biến số và tp từng phần vẫn

dùng như tp xác định.
Trang 39
Ví dụ
1 dx 1
om
a rc s in x
0 2 0
1 x 2
.c
ng
co
an
th
1 ln x
dx kỳ dị tại x = 0
ng
0 x
o
du
1
1 2
ln x
u
ln x . d ln x
cu
0
2
0
Vậy tp trên phân kỳ.

Trang 40
Ví dụ
om
1 ln x
dx f kỳ dị tại x = 0
.c
0
x
ng
co
1 1 2 x
an
2 x . ln x dx
th
0 ng0 x
1
o
du
0 4 x 4
0
u
cu
Trang 41
Ví dụ
1/ 4 f kỳ dị tại x = 1/2.
dx
om
I
.c
1/ 2
x 2x 1
ng
co
2
t 2x 1 t 2x 1 2 td t 2dx
an
1/ 2 td t
th dt
ng 1/ 2
I 2
o
0 2 0 2
du
t 1 t 1
t
u
cu
2 1/ 2
1/ 2 1 1 t 1 2 1
dt ln ln
0 t 1 t 1 t 1 2 1
0
Trang 42
om
.c
Cho f(x), g(x) không âm và khả tích trên [a, b - ],
ng
co
>0, kỳ dị tại b
an
Nếu f (x) k g ( x ), x, a x b
th
ng
b
o
b
hội tụ thì hội tụ
du
g ( x)dx f ( x)dx
a a
u
cu
b b
f ( x)dx phân kỳ thì g ( x)dx phân kỳ
a a
Trang 43
om
Cho f(x), g(x) như tiêu chuẩn so sánh 1
.c
ng
f (x)
Đặt (giới hạn tại điểm kỳ dị)
co
k li m
g (x)
an
x b
th
b b Cùng hội tụ
• 0 k f ( x)dx, g ( x)dx
ng
a a hoặc phân kỳ
o
du
b b
•k=0 g ( x)dx hội tụ f ( x)dx hội tụ
u
cu
a a
b b
•k= g ( x)dx phân kỳ f ( x ) d x phân kỳ
a a
Trang 44
Tích phân cơ bản
om
b dx b dx
I , J
.c
a a
(b x) (x a)
ng
co
Hội tụ khi và chỉ khi <1
an
th
ng
kỳ dị tại b
o
kỳ dị tại a
du
u
cu
ln ln ( b a)
b dx
( ) 1 1 1
a
(b x) 1 1
CuuDuongThanCong.com
1 (b
https://fb.com/tailieudientucntt
a ) Trang 45
Sự hội tụ tuyệt đối
(hàm có dấu tùy ý)
om
b
Cho f(x) khả tích trên [a, b - ], 0, nếu
.c
f
a
ng
b
co
b
hội tụ thì f hội tụ. Khi đó ta nói f
an
a a
th
hội tụ tuyệt đối. ng
o
du
• Sự hội tụ tuyệt đối là sự hội tụ của tích phân |f|

u
cu
• Hội tụ tuyệt đối hội tụ
Trang 46
Ví dụ
1 x
om
I dx
0 s in x
.c
f kỳ dị tại x = 0
ng
co
an
x x 1 1
th
0 f (x) 
ng 1/ 2
s in x x x (x 0)
o
du
u
1 1 dx
cu
I cùng bản chất với g ( x)dx

1/ 2
0 0 (x 0)
nên hội tụ.
Trang 47
Ví dụ
/2 dx
om
I
0
s in x c o s x
.c
ng
f(x) ≥ 0, kỳ dị tại /2 và 0, tách I thành 2 tp
co
an
th
/3 dx
ng /2 dx
I
0 /3
o
s in x c o s x s in x c o s x
du
u
cu
I1 I2
Trang 48
Xét I1: f kỳ dị tại x = 0
om
1 1
f (x)  , khi x 0
.c
s in x c o s x x
ng
co
an
1
I1 cùng bản chất với nên hội tụ.
th
3
ng dx
0 x
o
du
u
cu
Trang 49
Xét I2: f kỳ dị tại x = /2
om
1 1
f (x) ,
.c
s in x c o s x
s in x s in x
ng
2
co
1
an
~ , x
th
2
x
ng
2
o
du
1
d x nên pkỳ
u
I2 cùng bản chất với 2

cu
/3
x
2
I1 hội tụ, I2 phân kỳ I pk
Trang 50
Ví dụ
dx
om
I
0
x
.c
ng
Tổng quát I không phải là tích phân suy rộng loại 1.
co
an
th
1 dx dx
I I1 I2
ng
0 1
x x
o
du
I1 hội tụ
u
1
cu
I phân kỳ với mọi

I2 hội tụ 1
Trang 51
Ví dụ
3/2
x 1 x
Khảo sát sự hội tụ
om
I dx
x
.c
0 e 1
ng
co
f kỳ dị tại x = 0, tách I thành 2 tích phân:
an
th
3/2 3/2
2 x 1 x
ng x 1 x
I dx dx
o
x x
du
0 e 1 2 e 1
u
cu
I1 I2
(do x = 0 quyết định) (do x = + quyết định)
Trang 52
3/2
x 1 x x 1
f (x)  , khi x 0
x
e 1 x x
om
.c
1 dx
nên hội tụ
ng
I1 cùng bản chất với
co
0 x
an
th
3/2 2
f (x)
ng x 1 x x
li m li m 0( k)
o
1 x
du
x x e 1
2
u
x
cu
1 dx
hội tụ nên I2 hội tụ
2
0 x
Trang 53
1 dx
1/
om
0 x 1
.c
1 dx
ng
2 /
co
x
0 e ln x
an
1 3 cos 5 x 2
th
3 / dx
ng
0 x
e 1
o
du
2
u
4 / x 1 cos dx
cu
2
0 x
Trang 54

(Thuvientoan.net) Tích Phân Suy Rộng - Giải Tích 1 - Cô Trần Ngọc Diễm - ĐHBK TPHCM

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

(Thuvientoan.net) Tích Phân Suy Rộng - Giải Tích 1 - Cô Trần Ngọc Diễm - ĐHBK TPHCM

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

om

hội tụ, ngược lại ta nói tích phân phân kỳ.

các tp vế phải hội tụ.

(chỉ cần 1 tp vế phải phân kỳ là tp vế trái

3.f, g khả tích trên [a, b], b a.

* f ( x)dx hội tụ và g ( x)dx phân kỳ

f khả tích trên [a, b], b a, F là nguyên hàm

Lưu ý: các phương pháp tính tích phân xác

Cho f(x) không âm và khả tích trên [a, b], b a.

Tiêu chuẩn so sánh 1:

f ( x)dx phân kỳ thì g ( x)dx phân kỳ

•k=0 hội tụ hội tụ

•k= g ( x)dx phân kỳ f ( x)dx phân kỳ

Cách 1: f (x) , x [1, )

cùng bản chất với

Vậy I phân kỳ.

3.f(x) > 0 trên [1, + ), sử dụng tiêu chuẩn so sánh.

Lưu ý: phải chọn sao cho có thể kết luận I hội tụ

• Sự hội tụ tuyệt đối là sự hội tụ của tích phân |f|

• Hội tụ tuyệt đối hội tụ

Khảo sát sự hội tụ:

I hội tụ tuyệt đối

I hội tụ tuyệt đối

Không có kết luận cho I1

với f có ít nhất 1 điểm kỳ dị trên [a, b]

Ngược lại: phân kỳ.

(vế trái hội tụ các tp vế phải đều hội tụ)

Lưu ý: các pp đổi biến số và tp từng phần vẫn

Vậy tp trên phân kỳ.

Tiêu chuẩn so sánh 1:

Tiêu chuẩn so sánh 2:

• Sự hội tụ tuyệt đối là sự hội tụ của tích phân |f|

• Hội tụ tuyệt đối hội tụ

I cùng bản chất với g ( x)dx

I2 cùng bản chất với 2

I phân kỳ với mọi

You might also like