T.C.

ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ
TASAVVUF ARAŞTIRMALARI ENSTİTÜSÜ
TASAVVUF KÜLTÜRÜ VE EDEBİYATI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI

TSV532 TASAVVUF KLASİKLERİ

2022-2023 Akademik Yılı Güz Dönemi

Dersin Adı Tasavvuf Klasikleri

Dersi Veren Dr. Omneya Ayad
Tasavvuf temel kaynaklarının öğrenilmesi; büyük Sufi şahsiyetlerinin
Dersin Amacı eserlerinin kavranması; tasavvuf kavramların gelişim ve yayılma sebeplerinin
araştırılması; manevi konseptlerin taşıdığı anlamların incelenmesi amaçlanır.
Vize sınavı % 40
Dersin İçeriği
Final sınavı %60

1. Hafta: Tasavvuf Tarihi Kaynakları: Genel Giriş

Tasavvuf İslam tarihinde hangi asırda ortaya çıktığı ve yayılma sebepleri nedir?
Tasavvuf kelimenin kökeni ve tarifleri ile ilgili kaç tane yaklaşım var? Tasavvuf
İçerik
kalsikleri nedir ve neden Tasavvuf araştırmacılar onlara büyük bir önem
veriyorlar?
Ethem Cebecioğlu, “Tasavvuf Klasikleri” Erkam Matbaacılık, Ankara, 2010.
Kaynaklar Ebul-Ala Afifi, “Tasavvuf İslam’da Manevi Hayat”, çeviri: Ekrem Demirli,
Abdullah Kartal, İz yayıncılık, İstanbul, 2004.
2. Hafta: EL-LÜMA: Ebu Nasr Serrac Tusi

Serrac’in biyografi ve aldığı eğitim nedir? Lüma’ın büyük şöhretin sebebi nedir?
İçerik Serrac’in bu eseri yazma sebebi nedir? Serrac’in belirtilen yazma yöntemi var
mıydı? Serrac’a göre tasavvuf tanımı ve konumu nedir? Mümin ile arif arasında
ne fark var? Makamlar ve haller ne demek?
Kamil yılmaz, “Ebu Nasr Serrac Tusi (EL-LÜMA): İslam Tasavvufu,
Kaynaklar Tasavvufla ilgili sorular-cevaplar”, Erkam yayınları, 2016. Ethem Cebecioğlu,
“Tasavvuf Klasikleri” Erkam Matbaacılık, Ankara, 2010.
3. Hafta: EL-LÜMA: Ebu Nasr Serrac Tusi
İçerik Serrac’a göre kurandaki harf ve isimlerin taşıdığı anlamlar nedir? İşaret ilmi
nedir? Sufilerin adabı ve kullandıkları kavramları nedir?
Kamil yılmaz, “Ebu Nasr Serrac Tusi (EL-LÜMA): İslam Tasavvufu,
Kaynaklar
Tasavvufla ilgili sorular-cevaplar”, Erkam yayınları, 2016. Ethem Cebecioğlu,
“Tasavvuf Klasikleri” Erkam Matbaacılık, Ankara, 2010.
4. Hafta: Abdülkerim Kuşeyri: Al- Risala al- Kuşeyriyya
Kuşeyri’nin hayatı ve siyasal koşulların etkisi nedir? Neden el Risala
İçerik Kuşeyri’nin en fazla şöhret kazanan eseridir? Neden Kuşeyri ilk olarak büyük
Sufi şahsiyetlerden bahsetmeye başladı?
Süleyman Uludağ: Abdülkerim Kuşeyri: Tasavvuf İlmine Dair Kuşeyri Risalesi,
Kaynaklar Dergah Yayınları, 2014. Ethem Cebecioğlu, “Tasavvuf Klasikleri” Erkam
Matbaacılık, Ankara, 2010
5. Hafta: Abdülkerim Kuşeyri: Al- Risala al- Kuşeyriyya
 Sufilerin çok kullandıkları terimlerin anlamı nedir? Kuşeyri’nin en çok önem
İçerik
verdiği makamlar nedir? Pir ve şeyhlere karşı müritlerin adabı nedir?
Süleyman Uludağ: Abdülkerim Kuşeyri: Tasavvuf İlmine Dair Kuşeyri Risalesi,
Kaynaklar Dergah Yayınları, 2014. Ethem Cebecioğlu, “Tasavvuf Klasikleri” Erkam
Matbaacılık, Ankara, 2010
6. Hafta: Ebu Talib El- Mekki: Kutül Kulub
Mekki’nin yaşadığı dönemdeki siyasi istikrarsızlığının etkisi bu eserin üzerine
var mıydı? Mekki’nin hangi sebeple bu eseri yazdığını açıkladı mı? Neden
İçerik
Tasavvufı meseleler ayet ve hadisler ışığında ele alındı? Neden ibadetlerinin
manevi etkilerinin açıklamasını önem gösterdi?
Kaynaklar Ethem Cebecioğlu, “Tasavvuf Klasikleri” Erkam Matbaacılık, Ankara, 2010
7. Hafta: Ebu Talib El- Mekki: Kutül Kulub
Kûtü’l-kulûb’un Tesirleri nedir? Mekki’ye göre batini ilimler ile zahiri ilimler
İçerik
arasında farklar nedir? Mekki’nin açıkladığı makamların önemi nedir?
Kaynaklar Ethem Cebecioğlu, “Tasavvuf Klasikleri” Erkam Matbaacılık, Ankara, 2010
8. Hafta: Ebu Hamid El Gazali: İhyau Ulumi’d-Din
Neden Gazali onun tasavvuf eserini “ihya” özel olarak isimlendirdi? Gazali’nin
İçerik kendi otobiyografisine göre tasavvuf ile ilgili düşünceleri ruhi gelişmelerinden
sonra nelerdir? Neden Gazali dört bölüme böldü kıtabı? İhya’nin yazılış yöntemi
diğer eski klasik eserlerden farklı mı?
Ethem Cebecioğlu, “Tasavvuf Klasikleri” Erkam Matbaacılık, Ankara, 2010,
Kaynaklar
Ahmed Serdaroğlu, “İhyau Ulumi’d-Din Tercümesi”, Bedir Yayınevi, Istanbul.
9. Hafta: Ebu Hamid El Gazali: İhyau Ulumi’d-Din
Fıkhi perspektifken ibadetler ile ilgilenen bölümü diğer normal fıkıh kıtaplardan
İçerik ne fark var? İnsan nasıl kalp hastalıklardan kurtulabilir ve güzel ahlaklara sahip
olabilir Gazali’ye göre? Gazali hangi makamları önem gösterdi ve aşk
makamının ehemmiyeti nedir?
Ethem Cebecioğlu, “Tasavvuf Klasikleri” Erkam Matbaacılık, Ankara, 2010,
Kaynaklar
Ahmed Serdaroğlu, “İhyau Ulumi’d-Din Tercümesi”, Bedir Yayınevi, Istanbul.
10. Hafta: Muhyiddin İbn Arabi: Fütuhât Mekkiyye
İbn Arabi bu eseri yazdığında onun temel düşünce sisteminin kaynağı nedir? İbn
İçerik Arabi’nin aldığı eğitimin tesiri nedir? Fütuhât ansiklopedik bir eser olduğuna
göre hangi ilim konularla ilgilendi ve hangi üslup kullanıldı? Fütuhât’ın ibadet
ile ilgili bölümlerin önemi nedir? Akideye dönük meselelerin temelleri nelerdir?
Kaynaklar Ethem Cebecioğlu, “Tasavvuf Klasikleri” Erkam Matbaacılık, Ankara, 2010
11. Hafta: Muhyiddin İbn Arabi: Fütuhât Mekkiyye
İçerik İbn Arabi hangi makamlar ve hallerden bahsetti?
Kaynaklar Ethem Cebecioğlu, “Tasavvuf Klasikleri” Erkam Matbaacılık, Ankara, 2010
12. Hafta: Mevlana Rumi: Mesnevi-i Şerif, şerhli Ken’an Rifai
Mevlananın hayatı ve eserleri özeti, Mesnevi’nin kazandığı şöhretin sebebi,
İçerik
hazret Kenan Rifai’nin yorumun tarzı hususunda tartışılır.
Ken’an Rifai, “Şerhli Mesnevi-i Şerif”, Kubbealtı Akademisi Kültür ve Sanat
Kaynaklar
Vakfı, İstanbul, 2015.
13. Hafta: İbn Atta’ullah al-Sakandari: Al- Hikam al-Attaiyya
İbn Atta’ullah ünlü hikmetlerin önemi nedir? Bütün yazıldığı hikmetlerine dair
İçerik temel bir tema var mı? İbn Acibe’nin şerhinin önemi nedir? En esaslı
bahsedildiği kavramları nelerdir?
Kaynaklar Ahmad İbn Acibe, “Iqaz al- Himam fi Sharh al-Hikam”, Dar al-Ma’arif, Kahire.