2000 roku w Politechnioe Wioclawskie} sq prowadzone badenia blach fatdowyci loka nie wamocnionycl lub lacco- nych zakladkowo w stiefie podpary Do- fyozg one interakcyjnej nosnosei ze wojo- nych pizokrojéw Blech faldowych, analizy statycane} takich konstiukel, oszacowania nosnosci gianicane} ez optymalizacfi dlugosel lokalnago waraoc- nienia ustoju. Model obliczeniowe Modolo analizy, wytedonia { zachowa- nia sig tych konstuclt sq zlozone i do tychezas nieronpcznanv. Wyaika fo 7 ni Konvencjonalaosel tych ustojow oraz wieloperemetyeancéci model ooo yeh ich bezpleczedstwo (ailiniowose geomet:ycana i fizyeana konstkci, wa Hantowose rozwiqaan wzmocnicn, inte rakcyjno dociskowe wyte2enie preekaoja cienkoscieanego, zakleszczante sig blach w strefe wamocniet, wplyw losowych imperfokei geometxycanyeh). W wynik aclaglenia lub wemoenienia uzyskao ig konstrukeje o lokelnie zdwojanych prze- krojach poprzecrnych w stefio podpore wej Mozna im przypoizadkowaé sche- maty belek, © zmieanych (podatnych) sztywnoscisch w stelach ich podpér po frednich. Sily wewnetizne w takich bla- bach faidowych 2m sig w stosunian ‘Skutecznos¢ konstrukeyjnych potaczen zespalajgcych blachy . faldowe powinna by¢ nie tylko ‘sprawdzona obliczeniowo, - ~ lecz takze zweryfikowana ~ doswiadczalnie przed do blach faldowych o stale} s7tywnosel nna dlugosci konstukeji. Io wielowgtko- ‘wo zagadnienio naukowe oceny stanéw granicenych lokalnie wzmocnionych blach feldowych badano Kompleksawo Jz ekspexymentalnie (1ys 2), numerye2- nie i analitycznie w pracy D Czepitaka pi Nosnos granicema lokalnie wemoc- nionych wicloprzestowych black fatdo- wych Rozprawe doktorska, Instytut Bu: downictwa Politechniki Wroclawskicj, Wrockaw 2008, Dolnoslasks Biblioteka Cyhowa hip:/www dbe woe pl/publi- cation’1244 Zespolenie elementow Wamacnisjace dodatkowe arkusze bla chy faldowe) moga by¢ zaldadane yod go 1y" w spossb pokazany na ys 2a, 2b 2, 2h Wewczas blachy faldowe ~ wamac. ning i wemacniajgca — nalety zespolié Jeczntkami Ze wagled6w technologicr- nych Korzystniejsze jot rozwiqzanie, w Ktérym dodatkowy arkuse blachy fal owe) jest zastosowany ,od dota i nie Jest on polgczony zo wemacniana blacha faldowa W takim przypadka nastepnje zespolenio clemont6w w wyniku zaklesz- czania sip blach faldewych I nie ma po- rmareec 2008W wyniku uciaglenia lub wemocnienia uzyskuje sie konstrukeje 0 lokalnie zdwojonych przekrojach poprzecznych w strefie podporowej tnzeby stosowania Tacenik6w, co zacag- co zmniejeza Kosct wykonania poluycia dachowego Badania doswiadezaine ‘W cola wyjasnionia mechantemu prze- kezywania obciaéenia w strefie podpary blachy fatdowe} wzmocnione} od dota” ‘maz, woryfikacji mtoien modelu opisig- cego jej wvteienia wykonano hadania do- Swiadezalne Zbadano 6 modoli (Mj dwupizestowych blach _faldowych “185*186,o grubosel Sclankt ¢ = 0,75 men, amaczonych Miy May Mag Myg i Myy w kidryeh zastosoweno podwejay pz. 1x6} poprzeceny na dlugoéciach odpo wiednio: a = 20, 25, 90, 35 140 cm 2 kai- ej sttony podpory wewngtxzns} Model 1M, byl ustrojem cigglym (bez wamocnie- nia), Rozpigtosé przgsel badanych mode- Ii (0 szarokosci arkusza ¢ = 750 mm) wy: nostla J= 2900 mm, szetoko8¢ ich opar- cia ne podpoxze b = 60 mm. Sciezki réwnowagi statycznej (SRS) ba- danych black faldowych pokazano na 1y8, 3. Sa to wykresy Stednich ugieé w grodku rozpietasci przesel blach faldo- vwych w funkeji sumaryeznego obcinzenia ustroju Qi= 2glc W tabeli_ podano nosnosei grenicane, pray Kktéryeh ubwo- xzvly sie zatomy plastycze nad podpoxa wownetizma Qi (eiap 1) i w piagéle Qe (etap 2) Wyniki Zasiesowanie zdwojonego przelioja w stoie podpory wewngtxznej badanych Dlach fatdowych zwigkszalo srednio 0 40,8% obciazenie wywotujace upla- stycanionio przekroju podporowego, w stosunku do usizoja bez. wzmocnienia (Qa/ Qa 108) Proce zwighszonjn Snot! Ustioja odnotawano zmtejscen © okolo $596 jogo ugigé w stosunka do blach faldowych bez wzmocaienia Nale- ty rauwatyé, 20 ugiecla towanzyszace utworzonin sig pierwezego zalomu pla- W blachach taldowych niewzmocnionych dochodzi ‘do pierwszego zniszozenia przekroju na podporze Srodkowej raze 2008 8 podpors 4 silownie ys. 1 Dewprapstowablachafaldowa na sterowisky badavceym: 1 baoha fakdowa 2 balla stycanegn ustrojéw wzmocnionych i bez wamocaienia sq w przyblizeniu takie sa- me, mimo s6znych ich spreéystych obcig- 4ef granicnych Projektujac_elementy cionkoScienne, nie wrykorzystuje sig zapa- séuwr ich nasnosel wynikajgcych 7 redy- stybucji si wewngtiznych 1 tworzonia sig Kolejnych zaloméw plastycznych Po utworzoniu sig pierwszego zatoma pla- stycunego pizyrost obsiadenia, przy Kt xym wystapil drugh 2slom, wynostt dla rodelt bez wamocnionia 0,985 Qi. dla modell wanoenionyeh 0.200 Gf Tak ys. 2 Schemary ustojw ucggtonych (6, de, 9) lkalne wamocrianych a,b, oraz Lciagionyeh wzmacnerych (blac tkdowa: 3 tryprzeslons, 4 cztroprzgstowa. 8 —w2mecnielace cnopeagstowa, 2 Cmuprgctoua, wige potencjalnie niewykorzystane zapa- sy nagnoéci wzmocnionych blach fatdo: wwych sq mniejsze, pray 16wnoczesnym lepsaym wykorzystaniu nosnosi prze- Jaojow przgstowych badanych blach fat dowych Na 1ys, 4 posswnano doswiadczalne SRS zginane} obcigzeniem x6wno: nym Q blachy fatdows} niewzmocaions} (N) iblachy fatdowoj lokalnie wzmocnio- nef arkuseem 0 dhugosct 300 mim (W). Utworzenio sig w strofie podpory posted wszego quasi-preegubt. (zalomtJObecnosé w konstrukcji hwzmoenienia (podwdjnego przekroju poprzecznego) lodsuwa przekréj krytyczny od podpary srodkowej plastyeznego; etep 1) 0 nosno- Sciach odpawiednio Q? | QF cana czono na SRS zaciemniong kropka Wiytezenie blachy faldowe) towe- azyszqce utworzeniu sig zalomu plastycanego w pizeSle oznaczono ne SRS ksikiom Wowcras ust, zmioniajge sig w mochanizm, osia- {84 nosnos graniczna odpowiednio QE i QF Na podstavie analizy wy- nikéwr Bada doswiadezalnych por Kezanych na tys 4 moze sformu- Jowaé nastepujgce wnioski Wo blachach faldowych mic- ‘wemocnionych dochodzi do plerwszego miszczenia pizekao- ju na podporze érodkows) pod wplywem interekoyjnego dziala- ‘ale momenta 2ginajgcego t doci- ska reakcia podporowa (otap 1), a Konstrukcja zamienia sig w me- chanizm, Kiedy ulegn zniszcze alu praekud} piugstowy (etap 2). Nalety zaznaczyé, ie nosnosé gianicana ustrolu QY w etapie 2 jest okolo 446% wieksza od nosnose! Q w etapio 1 (1ys 4) Jw awiazkit z tym okazae sig ie redystybucja momentn agina- iqoego w Kiowunku pragsta jest maczaca ‘We wemocnionych blachach fat dowych zawsze najpierw naste- puje aniszezonie przekroju w po lia podpory posedniej (eiep 1), @ potem w przsle Warta odnotoweé, te obecnosé w kon- strukeji wzmocnionia. (podwej- nego przckroj poprzcamego) odsuwa pizeki6) aytyceny od podpory éodkowsj, w mic)- sce gdzie jost znacanie mnieisey moment zginajacy, a takze efekt fnterakcyinego dziclania mo- ‘ment zginajgoego i posparowe- 0 dociska * Wemocnienie przekioju w stefie podpory wewngtrzne) arkuszem blacky faldowe) 0 dlugosci a= 300mm {e= 0,10) zwigksza- 40 0 53,696 obeiggenle wywolajg- ce uplastycenionte przekroja podporowego w stagunk do astiju bea wezmocnienia ‘sNalety 2suwaiyé, 1% sprgaysto 84 Builder obcigéanio graniczne wemocnio- noj blachy faldowe) Qy jest 0 53,6% wighsze od sprezystego obciggenia granicznego kos- sttuke|i nlewemocnione) Q Po- nadto iloraz QPIQY prayjmuje wwaitosé 1,23; co wskazaje na ograniczona mosliwosé redystry- bucji momentu zginajaceRo ww wamoantoaych blachach fat dowych Polgezania uciaglejgce blachy fat- dowe (pizenoszace momenty zgi- rnajgce).powinny byé stosowane ‘tylko w strefach podpér Skutecz- ‘no§¢ konstrukeyjnyeh polgczed ze spalajgeych blachy faldowe powin- na by¢ ale tylko spiawdzona obli- coalowo, ale 16waiez przed zastosowaniom zoveryfkowana do- Suriedcaalaie Odpornosé na korozje Istotaym zagadnieniem w pro- jektowania omawianych _lokal- nych wzmocnies blach fatdowych jest analiza ich odpomosei ma ko- rozle Po zespolenin bach faldo- ‘wyth aio ma bowiem mozliwoset renowacji_antykorozyinych po- wok ochronnych w plaszcay- zach ich przylegania Ponadto w analizie ekonomicanosei lokel- nie wzmocnionych blach faldo- wych nalety wigs pod uwage kesat lacznikow o1a2 robociany Pod tym wagledem korzystaiejsze jest wamacnianio dodatkowym 21- kkuszom blachy fakdowe} zaktada- nym od doh" (bez stosowania ecenik6w) 2, wykonanych w Politechnioe Wioctawskiej badan teoretycanyeh {i doswiadczalnych wynike, iz spo- ‘sob lokalnego wamocnienia (.na zaklad”, ,od g6ty", ,od dota") za pewnia pordwnywalny wrzrost no- SnoSci 1 sztywnosci konstrukej Ponadto pizyjmujac dhugosé ‘wzmocniania dwuprzgstows} bla- chy faidowe) a > 0,12 1, uzyskuie sig co najmnio} 504% wzzost no- Snoéci konstrukeji w stosunka do wuprzgstowego ustioju ale wamoenionogo _Jednoczesnie motna przyjaG, i nie waasta istot- nie setywnoss wamocnionej bla- chy faldowe} prof drhab int, Antoni Biegus Instytut Budownictwa ~ Politechnika Wroctawska Rysunkl aichiwum autora e296 Loewe Het ate | aaa) oe ek ae ee Se OT ‘ye 2. Scat ronnawag!etalycane laine wamocrionyeh Were podpory wowngezne, wspragsicnyen blach ‘tdoayen TS5eT68, t= O75 rm ys 4 Porbunenie Sie ronnowagéslatyozne| omuprapstowych blach fakdonyeh TSS, t= 0,75 mm ‘lewamecrione! (NI wzmocrona od dol (a= 300 min) wre podpory pasredrie (W) rmarzec 2008