Kas Sistemi

• İskelet ve eklem sistemleri pasif bir bütünlük

arz eder. Bu pasif sistem yaklaşık 600-700
iskelet kasından ibaret olan kas sistemi
yardımı ile hareket edebilir.
• Bir kaldıraç sistemine benzetebileceğimiz
hareket sisteminde kemikler kaldıraç kollarına,
eklemler bu kolları bölen dayanağa, kaslar ise
kuvvet koluna uygulanan kuvvete uyar.
• Her iskelet kası, makroskopik olarak kas gövdesi
(venter) ile bu gövdeyi kemiklere bağlayan kiriş
(tendon) lerden oluşmuştur.
• Kirişler bağ dokusundan yapılmış olup kasılma
yeteneğine sahip değildir.
• Kirişlerden az hareket edenin yapışma yeri kasın
başlangıç yeri (origo), hareketli olanın yapışma
yeri kasın sonlanışı (insertio) olarak kabul edilir.
• Kas gövdesinin origo ya yakın kısmına baş (caput)
denir.
• Kas gövdesi en dışta epimisyum, olarak
adlandırılan bağ dokusu kılıfı ile ayrılmış
sarılmıştır.
• Her bir kas gövdesi birbirlerinden perimisyum
ile ayrılmış kas lifi demetlerinden(fasikulus),
fasikuluslar da paralel olarak seyreden ve
birbirlerinden endomisyum ile ayrılmıştır.
• Her bir kas bir veya daha çok sinir tarafından
innerve edilir.
• Bir motor sinir girdiği kas kitlesi içinde birçok kas
lifini innerve eder. Bu şekilde 1 motor nöron ile
innerve ettiği kas lifleri topluluğu motor ünite
olarak isimlendirilir.
• Kaslar dinlenme anında bile bir kasılma
halindedir.
• Motor sinirinin kasa girdiği yere motor nokta
denir.
 İskelet Kaslarının
Adlandırılması
• Bazı kasların adlandırılması gövde şekline göre
yapılmıştır. Kare şeklindeki kaslar kuadrat kas
çember şeklindeki kaslar orbiküler kaslar,
silindirik kaslar, yuvarlak kaslar, teretik kaslar
olarak adlandırılmıştır.
• Kas liflerinin düzenlenişine göre de dik seyirli,
oblik seyirli ve horizantal seyirli kaslar olarak
adlandırılır.
• Kas lifleri çekme hattına oblik olarak yerleşmişse
pennat kaslar denir.
• Kaslar yerleşim yerlerine göre yüzeyel, derin, iç
yan, dış yan, ön ve arka grup şeklinde
gruplandırılmıştır.
• Bazı kaslar yapışma yerine göre
adlandırılmıştır.
• Fonksiyonuna göre; fleksor, ekstensor,
adduktor, abduktor, rotator olarak 5 gruba
ayrılır.
• Çalışma düzeni yönünden de kaslar esas
hareket ettirici(primer mover-pm.),
antagonist, fiksator ve sinerjist kaslar olarak
gruplandırılır.
 Göz etrafı mimik kasları
• M. Orbicularis oculi:
Göz kapaklarının
sifinkter kasıdır. Üç
bölümü vardır.
• Pars palpebralis:
-B: Lig. Palpebra mediale
-S: Göz kapağı kenarı
-F: Göz kapaklarını sıkıca
kapatır.
• Pars lacrimalis:
-B: Crista lacrimalis posterior
-S: Lig. Palpebrale laterale
-F: Göz yaşını aspire eder.
Pars orbitalis:
-B: İç yanda orbita girişi
-S: Pars palpebralis ile deri
ve derialtı dokusu
-F: Parlak ışık ve tozlara karşı
göz kapaklarını kapatır.
 Göz etrafı mimik kasları
• M. Corrugator
supercilii:
-B: Os frontale
-S: Kaş derisinin iç yan
bölümü
-F: Kaşları birbirine
yaklaştırır.
 Burun etrafı mimik kasları
• M. Nasalis: İki kastan
ibarettir. Pars transversa
-B: Köpek dişinin kökü
hizasında maxilla
-S: Burun sırtı
-F: Burun deliklerini
komprese eder.
Pars alaris:
Burun deliklerini genişletir.
• M. Procerus:
B: Os nasale, m. Nasalisin
aponevrozu
S: Kaşlar arasındaki deri
F:kaşlar arasındaki deriyi,
aşağı çeker.
M. Depressor septi nasi:
Üst medial kesici diş
hizasından başlar, burun
kanatlarında sona erer.
Burun deliklerini kapatır.
 Ağız etrafında mimik kaslar
• M. Orbicularis oris: Ağız
etrafını komple dolanan
sirkiüler kastır. Pars
marginalis ve pars
labialis olarak iki
bölümü vardır.
• Ağızı kapatır, dudakları
öne iter, konuşmada rol
oynar.
• M. Levator anguli oris
B: Maxilla fossa canina
dan başlar
S: Ağız köşesi
F: Küçümseme mimiği
• M. Buccinator:
B: Mandibula ve
maxillanın alveolar
çıkıntıları
S: Orbicularis oris ile ağız
köşesine ulaşan kaslara
tutunur
F: Üfleme çiğneme ve süt
emme fonksiyonlarında rol
oynar.
 Boyundaki mimik kas
• M. Platysma:
B: M. Deltoideusun ve M.
Pectoralis major
üzerindeki fasya dan
başlar
S: M. Orbicularis orise
tutunarak sonlanır.
F: Alt dudağı ve ağız
köşesini aşağı çeker boyun
derisini gerer.
 Çiğneme kasları
• Trigeminal sinirin
mandibular dalı
tarafından innerve
edilirler.
• M. Masseter:
B: Os zygomaticum
S: Tuberositas masseterica
F: Mandibulayı kaldırır.
• M. Temporalis:
B: Fossa temporalis
S: Mandibulanın koronoid
çıkıntısı
F: Mandibulayı kaldırır,
Ağzı kapatır.
• M. Pterygoideus
medialis:
B: Pterigoid çıkıntı
S: Ramus mandibulae ve
angulus mandibulae nın iç
yüzü
F: mandibulayı kaldırır,
çiğneme hareketleri
sırasında mandibulayı
karşı tarafa çeker.
• M. Pterygoideus
lateralis:
B: Sfenoid kemiğin
pterigoid çıkıntısı
S: Mandibulanın kondiloid
çıkıntısı
F: Mandibulayı deprese
eder(ağızı açar),
mandibulayı sağa-sola
çeker
 Dili hareket ettiren kaslar
• Dili hareket ettiren kaslar n. Hypoglossus
tarafından innerve edilirler.
• M. Genioglossus: Dilin güvenlik kası. Dili öne
ve aşağı bastırır.
• M. Hyoglossus: Dili arkaya ve aşağı çeker.
• M. Styloglossus: Dili arkaya ve yukarı çeker.
• M. Palatoglossus: Dil kökünü arkaya ve yukarı
çeker.
 Boyun Kasları
Yüzeyel Boyun kasları
M. Platsma
• B: M. Deltoideus ve m.
Pectoralis major üzerindeki
fasya
• S: Mandibula, m. Orbicularis
orise tutunarak sonlanır.
• F: Alt dudağı ve ağız köşesini
aşağıya çeker, boyun derisini
gerer.
 Boyun Kasları
Yüzeyel Boyun kasları
M. Sternocleidomastoideus(scm)
B: Manubrium sterni(pars
sternalis), ve clavicula 1/3 medial
bölümü(pars clavicularis)
S: Proc. Mastoideus
F: -Tek taraflı kasılınca lateral
flex. Baş ve boyun rotasyonu ve
yüz karş tarafa döner.
-İki taraflı kasıldığında boynu
öne eğer.
N. Accessorius tarafından innerve
edilir.
 Truncus(Gövde Kasları)
Yüzeyel Sırt Kasları
• M. Trapezius:
B: Oc occipitale, lig. Nuchae,
C7-T12 omurlarının spinoz
çıkıntıları
S: Clavicula, akromion, spina
scapulae
F: Scapulaya elevasyon(pm),
retraksiyon, adduksiyon(pm)
ve rotasyon
İ: N. accessorius
 Yüzeyel Sırt Kasları
• M. Latissimus dorsi:
B: Son 6 torakal ve tüm
lumbal omurların spinoz
çıkıntıları, fascia
toracolumbalis, cristailiaca
ve 8-12. kaburga
S: Crista tüberculi minör
F: Omuzu aşağı ve arkaya
çeker, kola adduksiyon ve iç
rot.(pm)
İ: N. thoracodorsalis
 Yüzeyel Sırt Kasları
• M. Levator Scapula
B: İlk 4 boyun omurunun
transversuslarından
S: Scapula nın iç kenarının
üst köşesi
F: Scapulayı yukarıya
çeker(pm) ve boynu dış
yana büker
İ: N. Dorsalis scapula
 Göğüs Kasları
M. Pectoralis major
• Pars clavicularis, sternocostalis
ve abdominalisi vardır.
B: Clavicula iç yan bölümü,
sternum ve 1-6. kaburgalar
S: Crista tubeculi major
F: Kola adduksiyon ve medial
rot(pm), inspirasyona yardım eder
İ: N. Pectoralis lateralis et
medialis
M. Pectoralis minör
B: 2-5. kaburgaların ön yüzü.
S: Proc. Coracoideus
F: scapulaya protraksiyon ve
depresyon hareketi
yaptırır.İnspirasyona yardım
eder.
İ: N. Pectoralis lateralis et
medialis
 M. subclavius
B: 1. costa
S: Claviculanın 1/3 orta
bölümü
F: Claviculayı stabilize eder,
aksillar damar-sinir paketini
korur.
M. Seratus anterior
B: 2-9. kaburgaların orta
bölümü
S: Scapulanın iç yan kenarı ve
angulus inferior
F: Scapulayı öne çeker,
scapular abduksiyon ve
yukarıya rotasyon yaptırır(pm),
kolun 90 derece üzerindeki
abduksiyonun da rol oynar.
İnspirasyona yardım eder.
İ: Thoracicus longus
 Asıl Göğüs Kasları
• Mm. İntercostales
externi
B: 12. hariç her bir
kaburganın alt kenarı
S: Alttaki kemik
kaburganın üst kenarı
F: kostaları yukarı
kaldırarak toraks çapını
arttırır.(inspirasyon kası)
 Asıl Göğüs Kasları
• Mm. İntercostales
interni
B: 1. hariç her bir
kaburganın üst kenarı
S: Bir üstteki kaburganın
alt kenarı
F: Kaburgaları deprese
eder.(Ekspirasyon kası)
 Diaphragma
• Göğüs ve karın boşluklarını ayıran bir kas olup
solunumun temel kası olarak kabul edilir.
• Diaphragma da hiatus-aorticus, hiatus
oesopages ve foramen venae cavae olarak
adlandırılan açıklılar vardır.
• N. Phrenicus tarafından innerve edilir.
 Diaphragma
B: Alt 6 kıkırdak kosta(pars costalis), proc.
Xiphoideus(pars sternaslis) ve ilk 2-3 lumbal
omurların gövedelerinden başlar.
S: Centrum tendineum
F: kasıldığında merkez tendon aşağı iner ve
kubbesi düzleşir. Böylece toraks hacmi
artar.(inspirasyon kası)
Karın kasları diafragmaya antagonist çalışır.
Diaphragma
İnspirasyon kasları
-Diaphragma
-Mm. İntercostales externi
-Mm.Scaleni
-M. Serratus posterior süperior
-Mm. Levatores costarum
-M. Scm
-M. Pectoralis minör, major
-M. Serratus anterior
-M. Quadratus lumborum
Ekspirasyon kasları
-Mm. İntercostales interni
-M. Serratus posterior inferior
-M. Subcostalis
-Karın anterolateral duvarı
kasları
-Göğüs duvarı iç yüz kasları(
mm. İntercostales intimi, m.
Transvers. Thoracis, m.
Subcostalis)
 Musculi abdominis
Anterolateral duvar
• M. Obliquus externus
abdominis
B: 5-12. kaburgaların dış
yüzlerinden başlar
S: Crista iliaca ve linea
alba(poupart bağı)
F: Gövdenin rotasyonu
İ: Nn. İntercostales VII-XII
 Musculi abdominis
Anterolateral duvar
• M. Oblquus internus abdominis:
B:Crista iliaca, lig. İnguinale ve fascia
lumbodorsalise tutunarak başlar.
S: Son 3-4 kaburga, linea alba ve proc.
Xiphoideus
F: Vucudun rotasyonu
İ: Nn. İntercostales VII-XII
 Musculi abdominis
Ön duvar
• M. Rectus abdominis
B: Crista pubica ve
symhysis pubica
S: 5-7. kıkırdak kaburgalar
ve proc. Xiphoideus ta
sonlanır.
F: omurga fleksiyonu,
göğüs kafesine
depressiyon
İ: İntercostales VII-XII
 Musculi andominis
Arka duvar
• M. Psoas major:
B:Bir kısım lifleri son thoracal
ve tüm lumbal vertebraların
gövdelerinin yan yüzlerinden,
bir kısmıda lumbal
vertebraların proc.
Transversusları
S:Femur’un trochanter minoru
İ:Plexus lumbalis’ten gelen
lifler
F:Uyluğa fleksiyon ve dış
rotasyon ve lumbal vertabraları
öne eğer.
 Üsttaraf Kasları
Omuz kemeri kasları
M. deltoideus
B: Klavikulanın dışyan bölümü,
acromion ve spina scapulae
S: Tuberositas deltoidea
F: Klavikular bölüm:
Fleksiyon(pm), medial rotasyon.
Akromial bölüm:
Abduksiyon(pm).
Spinoz bölüm: Ekstansiyon ve
lateral rotasyon
İ: N. axillaris
 Rotator Kaf kasları
M. supraspinatus
B: Fossa supraspinata
S: Tuberculum major
F: Eklemde stabilizasyon, kola
abd.(pm)
N: Suprascapularis
 Rotator Kaf kasları
M. infraspinatus
B: Fossa infraspinata
S: Tuberculum major
F: Eklemde stabilizasyon, kola
lateralrotasyon(pm)
İ: N. suprascapularis
 Rotator Kaf kasları
M. Teres minör
B: Scapulanın dış kenarının 2/3
üst bölümü
S: Tuberculum major
F: Eklemde stabilizasyon, kola
lateralrotasyon(pm)
İ: N. axillaris
 Rotator Kaf kasları
M. subscapularis
B: Fossa subscapularis
S: Tuberculum minör
F: Art. Humeri de stabilizasyon,
kola medial rotasyon(pm)
İ: Nn. subscapulares
 Kol Kasları
Ön Grup
M. Biceps brachii
• İki başlı bir kastır.
B: -Caput breve: Proc.
Corocoideustan başlar.
-Caput longum: Tub.
Supraglenoidale den başlar
S: İki baş tek bir gövdede birleşir
ve tuberositas radii de sonlanır.
F: Kola ve ön kola fleksiyon(pm)
ve ön kola supinasyon(pm)
yaptırır.
 Kol Kasları
Ön Grup
M. coracobracialis
B: Proc. Corocoideus
S: Humerus cisminin orta
bölümü iç yüzü
F: kola fleksiyon ve adduksiyon
 Kol Kasları
Ön Grup
M. Brachialis
B: Humerusn ön yüzü
S: Tub. Ulnae
F: Ön kola fleksiyon(pm)
 Kol Kasları
Arka Grup
M. Triceps brachii
-Caput longum: Tub.
İnfraglenoidale den başlar
-Caput laterale: Sulcus
radialisin üzerinde kalan
humerus bölümü
-Caput mediale: Sulcus
radialisin aşağısında kalan
humerus bölümü
S: Olecranon ulnae
F: Ön kola ekstansiyon
• Kaynaklar:
- İnsan Anatomisi. Prof. Dr. Mehmet YILDIRIM.
Nobel Kitabevi. 5. Baskı