AA-AA-QA

n.A-n.A•a n.A-n.A
AA-AA-N.A
AA-AA-n.A B-A-Ä.A-Ä.A
AA-Il...
KOCHANIE, AA-AA-B.A!!...
WIESZ, AA-AAAA!!...
iE...?

AA-AAA.A!!...
AA-Il...
AA-Il... AA-AA-B.A
AA-1!...
AA-AA-n.A
...AA
AA-Il... AA-AA-ma
AA-Il...
...AA
AAAAA.A!!...
am...
A.A-u-A.A
AA-1!...
AA-Il...

ma-Il...
 SŁUCHASZMNIE/

Małżeństwo jest związkiem dwóch

różnych osób o innej seksualności,
temperamencie, przeszłości
i zranieniach, które mogły
je trwale naznaczyć.

KOMUNIKACJA

Narzeczenimają ukryte marzenia, Komunikacja jest życiowym

pragnienia, plany na przyszłość
i wartości, które niekonieczne są
świadome i o których powinni
porozmawiać,zwłaszczajeśli chcą
żyć nimi w małżeństwie. Mają swoje
szczególnepotrzeby i żywią nadzieję,
żeprzyszły/a mąż/žona pomożeje
zaspokoić czy zrealizować, gdy będą
już kroczyć wspólną drogą.
narzędziem umożliwiającym
nawiązanie oraz trwanie relacji.
Dobra komunikacja wzmacnia
więź łączącą mężczyznę i kobietę.
Bez względu na przeszłość i etap
relacji, im bardziej narzeczeni
(a następnie małżonkowie)dbają
o komunikację, tym bardziej miłość
rośnie i umacnia się.

- 3 - Komunikacja * 43
 TEKSTY BIBLIJNE

Pierwsza Księga Królewska

Słuchanie umożliwia komu-
Salomonowi nikację i jeśli druga osobanie
W GibeoniePan ukazał się
rzekł „Proś słucha, mówienie nie ma sensu.
w nocy,we śnie. Wtedy Bóg
odrzel<ł: Jeśli nie jesteśmy słuchani, po
o to, co mam ci dać". A Salomon
serce ro- jakimś czasie zaczynamy mil-
„ Racz więc dać Twemusłudze
zumne do sądzenia Twego ludu i rozróż-
czeć. Od uważnego słuchania
niania dobra od zła, bo któż zdoła sądzić
zależy zrozumienie drugiej osoby
ten lud Twój tak liczny. Spodobało
się i poczucie bycia kochanym/q.
Panu, że właśnie o to Salomon poprosił!
(1 Kri 3,5.9-10)

Świętego Pawła List do Efezjan

Niech nie wychodzi z waszych ust żadna

mowaszkodliwa, lecz tylko budująca, za- Lepiej dłużej się zastanowić przed
leżnie od potrzeby, by wyświadczała dobro odpowiedzią, żeby uniknąć nie-
słuchającym. Niech znil<nie spośród was porozumień, krzyków, błędów...
wszelka gorycz, uniesienie, gniew, wrza-
skliwość, znieważenie—wraz z wszelką
złością. Bądźcie dla siebie nawzajem do-
brzy i miłosierni! Przebaczajcie sobie, tak
jak i Bóg nam przebaczył w Chrystusie.
(Ef 4,29.31-32)

* 44
 TEKSTY BIBLIJNE

List św. Jakuba Apostoła
Wiedzcie, bracia moi umiłowani:
każdy człowiek winien być chętny
do słuchania, nieskory do mówienia,
nieskory do gniewu.
(Jk 1,19)
Wszyscy bowiem często upadamy. Jeśli
ktoś nie grzeszy mową, jest mężem
doskonałym, zdolnym utrzymać w ryzach
także całe ciało. Jeżeli przeto zakłada-
my koniom wędzidła do pysków, by nam
były posłuszne, to kierujemy całym ich
ciałem. Oto nawet okrętom, choć tak są
potężnei tak silnymi wichrami miotane,
niepozornyster nadaje taki kierunek, jak
odpowiadawoli sternika. Tak samo język,
mimo że jest małym organem, ma powód
do wielkich przechwałek. Oto mały ogień,
a jak wielki las podpala.Tak i język jest
ogniem, sferą nieprawości. Język jest
wśród wszystkich naszych członków tym,
co bezcześci całe ciało i sam trawiony
ogniem piekielnym rozpala krąg życia.
Wszystkie bowiemgatunki zwierząt
i ptaków, gadów i stworzeń morskich
można ujarzmić i rzeczywiście ujarzmiła
je natura ludzka. Języl<a natomiastnikt
z ludzi nie potrafi okiełznać; to zło nie-
pohamowane,pełne zabójczego jadu. Za
jego pomocąwielbimy Boga i Ojca i nim
przeklinamy ludzi, stworzonychna po-
dobieństwo Boże. Z tych samych ust wy-
chodzi błogosławieństwoi przekleństwo.
Tak być nie może, bracia moi! Czyż z tej
samej szczeliny źródła wytryska woda
słodka i gorzka? Czy może, bracia moi,
drzewo figowe rodzić oliwki albo win-
na latorośl figi? Także słone źródło nie
może wydać słodkiej wody. Kto spośród
was jest mądry i rozsądny? Niech wykaże
się w swoim nienagannym postępowaniu
uczynkami spełnianymi z łagodnością
właściwą mądrości! A jeśli żywicie w ser-
cach waszych gorzką zazdrość i skłon-
ność do kłótni/ to nie przechwalajcie się
i nie kłamcie wbrew prawdzie. Nie na
tym polega zstępująca z góry mądrość,
ale mądrośćziemska, zmysłowai sza-
łańska. Gdzie bowiemzazdrość i żądza
sporu, tam też bezład i wszelki wystę-
pek. Mądrośćzaś [zstępująca] z góry
jest przede wszystkim czysta, dalej —
skłonna do zgody, ustępliwa, posłuszna,
pełna miłosierdzia i dobrych owoców/
wolna od względów ludzkich i obłudy.
(Jk 3,2-17)

Wypowiadając słowo, można wyrazić miłość albo nienawiść, zbudować

albo zniszczyć,poniżyć albo dowartościować.Każdyjest odpowiedzialny
za wypowiadane słowa, które mogą zabić bądź zachęcić do życia,
stąd koniecznośćpanowania nad własnymjęzykiem.

- 3 - Komunikacja
 SŁOWA
I nia w praktyce! Zawierają wielką siłę:
PAPIEŻA FRANCISZKA
Papież Franciszek, Katecheza środowa,
15 kwietnia 2015
Aby rozwiązać swoje problemy relacyjne,
mężczyzna i kobieta powinni natomiast
więcej ze sobą rozmawiać, więcej siebie
słuchać, lepiej się poznawać, bardziej
się kochać. Muszą odnosić się do siebie
z szacunkiem i współpracowaćw przy-
jaźni. Opierając się na tych ludzkich
podstawach,umacnianych łaską Bożą,
można planować związek małżeński i więź
rodzinną na całe życie. Więź małżeńska
i rodzinnajest rzeczą poważną, i to dla
wszystkich, nie tylko dla wierzących.
Papież Franciszek, Katecheza środowa,
13 maja 2015
Dzisiejsza katecheza jest jakby bramą
wejściową do serii refleksji na temat życia
rodziny, jej życia realnego, z jego rytmami
wydarzeniami. Na tej bramie wejściowej
wypisanesą trzy słowa [...J: „czy mogę?"
„dziękuję", „przepraszam". W istocie
słowa te otwierają drogę do dobrego życia
w rodzinie, życia w pokoju. Są to słowa
proste, ale nie takie łatwe do zastosowa-
46
siłę chronienia domu, również przy tysią-
cach trudności i prób; natomiast ich brak
powoli powoduje pęknięcia, które mogą
doprowadzić nawet do jego zawalenia się.
Papież Franciszek,
Adhortacja apostolska
Amoris laetitia, nr 136—137
136. Dialog jest sposobemuprzywilejo-
wanym i niezbędnym, by żyć, rozwijać
i wyrażać miłość w małżeństwie i życiu
rodzinnym. Wymaga on jednak długiej
i mozolnejpraktyki. Mężczyźni i kobie-
ty, starzy i młodzi, mają różne sposoby
komunikowaniasię, użpłają innych
języków, posługują się innymi kodami.
Sposób stawiania pytań, odpowiedzi,
używany ton, czas i wiele innych czyn-
ników może uzależniać komunikację.
Ponadto zawsze należy rozwijać pew-
ne postawy, które są wyrazem miłości
i umożliwiają autentyczny dialog.
137. Potrzeba czasu, dobrego czasu,
który polega na cierpliwym i uważnym
słuchaniu, aż druga osoba wyrazi wszyst-
ko, co potrzebowała wyrazić. Wymaga
to ascezy, żeby nie zaczynać mówić,
zanim nie nadejdzie właściwy czas.
 REFLEKSJA
Bóg stworzył więź małżeńsl<ą uświęconą
w sakramencie małżeństwa jal<0 naj-
bardziej intymną ze wszystkich relacji
ludzkich. Małżonkowie dzielą ze sobą
całe swoje życie: intelektualne, społeczne,
emocjonalne,duchowei fizyczne i sta-
ją się JEDNYM. To stanowi sens słów
z Księgi Rodzaju: „Dlatego to mężczy-
zna opuszcza ojca swego i matkę swoją
i łączy się ze swą żoną tak ściśle, że
stają się jednym ciałem" (Rdz 2,24).
Małżeństwojest wyjątkowym spo-
tkaniem dwóch osób, które pozosta-
ną różne, lecz tworzą jedno i budują
„wspólnotężycia i miłości" —płodną
i otwartą na innych ludzi (tworzenie
rodziny i aktywność społeczna).
W społeczeństwie naznaczonym indywidu-
alizmem wiele par żyje razem bez ślubu,
ale partnerzy pozostają samotni/ jakby
„oderwani” od siebie. W naszych cza-
sach samotność w relacji jest nawet jedną
z głównych przyczyn zrywania związku
albo korzystania z poradni małżeńskiej.
W podobnymzwiązku nie ma bowiem
już komunikacji i partnerzy prowadzą
dwie niezależne, równoległe egzystencje.
Czas przygotowania do małżeństwa
sprzyja nauce komunikacji. Komunika-
cja nie jest wrodzona. Stanowi sztukę,
której można się wyuczyć. Komuni-
kacja ma na celu połączenie dwóch
odmiennych osób rozdzielonych wielo-
ma różnicami. W każdej relacji łatwo
o niedobre nawyki i „nic nie układa się
samo”. Nie można funkcjonować bez
l<omunikacji, ponieważ trudno odgad-
nąć potrzeby i uczucia drugiej osoby.
Komunikacja łączy JA i TY/ tworząc
małżeńskie MY. Dotyczy wszystkich
wymiarów życia (zob. schemat): fizycz-
nego, psychicznego i duchowego. Wa-
runkiem zbudowania wspólnoty miłości
jest troska o każdy aspekt życia.
I Fizyczność
2 Psychika
(JA ) ( JA )
3 Duchowość
Wszystko co dotyczy fizyczności/ czyli
ciała, wyrażania czułości i seksualno-
ści, jest omówionew rozdziale4.
l<omunikacja dotyczy także duchowości:
wartości, pragnień, poglądów, dyskusji
o kulturze, wychowaniuczy książkach.
Jest to również wspólna modlitwa, budo-
wanie relacji z Bogiem i szukanie sensu
życia. Zagadnienia te zostały omówione
w ostatniej, trzeciej części książki (roz-
dział 9/ o miejscu Boga w małżeństwie).
- 3 - Komunikacja * 47
 W tym rozdziale jest mowa o ko-
munikacji uczuciowej i afektywnej
(aspekt psychiczny): budowanie in-
tymności poprzez codziennewspólne
życie, sposób realizowania (i redefi-
niowania) projektów życiowych.
Komunikacja składa się z trzech głównych
elementów: z komunikatu, nadawcy
oraz odbiorcy.
Komunikat
Nadawca powinien sformułować komu-
nikat jednoznacznie i zrozumiale. Kiedy
zabieramy głos, zdarza się/ że mówimy
co innego, niż chcieliśmy powiedzieć
i vftedy zachodzi rozdźwięk między
wypowiedzianymi słowamia zaplanowa-
nym komunikatem.Zdarza się również/
że jakiemuś słowu nadajemy inny sens.
Każdyjest odpowiedzialnyza jakość
swojej komunikacji, ponieważ słuchacz
nie może odgadnąć, co interlokutor chciał -9 Projekty i decyzje bardziej lub
powiedzieć/
czegonie powiedział,a chciał
powiedzieć/ albo co źle wyraził. Każdy
też powinien się upewnić/ co rozmówca
zrozumiał z wyrażonego komunikatu.
Istnieje kilka poziomów komunikatów:
Banalna wymiana codziennych
informacji jest wbrewpozorom
wažnq komunikacją! Przecież
wszyscy chcą opowiedzieć swój
dzień, swojeprzeżycia i spotka-
nia. Nie „przyzwyczajajmysię'
do obecności drugiego człowieka czuć się gorszy. Ale kobieta po-
i unikajmy rutyny, która zabija
trzebuje mężczyzny, żeby chronił
miłość. Mężczyźni sq znacznie
bardziej konkretni i mółviq glóło-
nie o faktach, co może zubożyć
komunikację, jeśli pozostają na
zbyt konkretnym poziomie. Mółviq
o zdarzeniach, nie mówiq o so-
bie. Kobiety często mieszajq fakty
z przeżyciami emocjonalnymi,
co może skomplikować komuni-
katy, ale z kolei wzbogaca komu-
nikację. Kobieta permanentnie
pragnie relacji i serca mężczyzny
i zdarza się, że mówi za dużo...
Wszystko interpretuje w odniesie-
niu do miłości: chwile ciszy, sło-
wa, gesty. Mężczyzna jest bardziej
skoncentrowanyna działaniu
i na rzeczywistoscŁ ŁJest bardziej
„zaszufladkowany”: koncentru-
je się na tym, co robi, nie myśli
o niczym innym, co wcale nie
znaczy, że nie kocha swojej żony!
mniej ważne dla małżeństwa i dla
rodziny. Podczas przygotowania
do małżeństwa narzeczeni uczą
się (często w sposób nieuświado-
miony) ról w małżeństwie i w ro-
dzinie oraz podziału obowiązków.
Kto co robi? Kto decyduje i wja-
kich dziedzinach? Jak dokonuje
się podział „władzy Kobieta jest
naturalnie bardziej otwarta na
komunikację i w tym konkretnym
punkcie ma przewagę nad męż-
czyzną, który może z tegopowodu

ją przed jej (czasamiprzesadną)
afektywnością, rozstrzygał dy-
lematy i wskazywał kierunek
życiowy!Konflikty dotyczą często
podejmowania wspólnych decyzji:
małżonkowie nie mogą dojść tu do
porozumienia, kłócą się i obrażają
na siebie! Tymczasem w zdrowym
małżeństwie posiadanie innych
wizji życia jest czymś normal-
nym. Kochający się małżonkowie
cierpliwie słuchają wzajemnych
opinii, próbują zrozumieć siebie
i następnie uczą się ewentualnej
rezygnacjiz własnychprzekonań
dla dobra związku i rodziny albo
upierają się przy własnej opinii,
która wydaje się im jedynie słusz-
na. Powinni wypośrodkować:nie W zależności od komunikatu nadawca
może decydować zawsze ten sam
małżonek, choćby dlatego, że dru-
ga strona poczuje się stłamszona
albo zbuntuje się pewnego dnia.
Komunikacja interpersonalna jest
najważniejsza dla przetrwania
małżeństwa: małżonkowie mówią
o swoich emocjach, pragnieniach,
a także swojej wizji wspólnego
życia, Oboje powinni uczyć się
otwierania na siebie,żebybyćdla
siebie pierwszymi powiernikami.
Nie chodzi o to, aby „wszystko mó-
wić”. Chodzi o otwarcie serc oraz
pokazanie również słabych stron
i następnie o budowanie intymno-
ści dającej zaufanie i umożliwia-
jqcej lepszepoznanie współmał-
żonka: „Oddaję ci się w stosunku
seksualnym”. Po zdjęciu maski
małżonkowie wiedzą, że patrzą na
siebie życzliwie i mogą już zwierzać
się sobie w pełnej ufności. U osoby
kochanej najbardziej wzruszajej
słabość i „ubóstwo”, nie mocne
punkty i zalety, ponieważ chcemy
kochać żonę/męža miłością współ-
czującą, pragniemy dać jej / mu
ulgę i dobro. Jeśli małżonkowie
cały czas unikają rozmów o mał-
żeństwie, bardzo szybko mogą
znaleźć się na drogach równole-
głych i zaczną szukać powierników
gdzie indziej, na przykład w pracy.
Nadawca komunikatu
powinien wybrać optymalny czas roz-
mowy. Lepiej milczeć, jeśli odbiorca
komunikatu nie jest w stanie słuchać!
Nadawca wybiera więc miejsce i czas
w zależności od tego, co chce przeka-
zać, oraz w zależności od temperamen-
tu i przyzwyczajeń drugiej osoby.Nie
zabiera głosu ad hoc, ale po pewnym
- 3 - Komunikacja
 zaczynać
namyśle. Przy czym nie może
„ty li,
wypowiedzi od oskarżycielskich
polubownych
które „zabijają”, lecz od
w re-
„ja”, które umożliwiają zaistnieć
oskarżeń
lacji. Nie należy formułować
Jeśli jesteśmy
i uwag, bo niszczą relację.
niezadowoleni, weźmy odpowiedzialność
zrzucać
za swojesamopoczucie,zamiast
ją z siebiei oskarżaćwspółmałżonka.
tonem (co
Mówmy również spokojnym
zalecają dobreporadniki komunikacji)
życzliwie na
i przede wszystkim patrzmy
pięknego
partnera. Co takiego dobrego i
na te
jest w nim? Lepiej odpowiedzieć
wszyst-
pytania, niż koncentrowaćsię na
osądzać.
kich jego wadach i bez przerwy
Odbiorca komunikatu
Odbiorca komunikatu słucha komunika-
tu, nawetjeśli sprawia mu to przykrość,
przeszkadza mu albo rani go,
i dopieropo wysłuchaniu może zareago-
wać, z tym że warto, żeby wcześniej
poszukał odpowiedzina pytania:
Co nadawca komunikatu chce mi powie-
dzieć? Co on/onaczuje w tej chwili?
Dlaczego on/a mówi mi to właśnie teraz?
Chcąc uniknąć niezrozumienia, należy
choćby trochę zdystansować się do emocji
odczuwanych w tym konkretnym mo-
mencie i ponownie sformułować komu-
nikat. Można na przykład powiedzieć:
„Jeśli dobrze rozumiem, mówisz, że...”
i czekać na odpowiedź,umożliwiając
nadawcy komunikatu doprecyzowa-
nie słów, myśli czy prośby. Dopiero po
upewnieniusię co do znaczenia komuni-
50
katu, odbiorca wyraża swoje zdanie
bez
negowania czy banalizowania usłyszanej
opinii, bez ucieczki (zmiana tematu!)
usprawiedliwiania się lub osądzania
rozmówcy. Większość kryzysów małżeń-
skich jest konsekwencjąpowtarzanych
scenariuszy i dysfunkcyjnychnawyków
komunikacyjnych: nie pozwalamy współ-
małżonkowi na bycie takim, jakim jest
ze wszystkimi jego emocjami, reakcja-
mi/ pragnieniami, o których nie chcemy
słyszeć/ ponieważ nam przeszkadzają.
Nowoczesne sposoby komunikacji (te-
lefony komórkowe, SMS-y, maile,
portale społecznościowe itd.) mogą
dawać wrażenie zadowalającej, czę-
Słej komunikacji i dotyczy to pary,
przyjaciół oraz znajomych z pracy.
Ale te wszystkie sposoby, wprawdzie
wygodne, zawierają pułapki zwłaszcza
w relacji małżeńskiej. Przede wszystkim
dają wrażenie, że jesteśmy w permanent-
nej komunikacji/ co jest prawdą i zarazem
fałszem! l<tojest połączony z kim i co
naprawdę mówimy do siebie? Zdarza się/
że dziennie piszemy nawet trzydzieści
wiadomości/ co wynika z natarczywej
potrzeby przypominania o sobie, jednak
kiedy spotykamy się twarzą w twarz, nie
wiemy, o czym mówić. SMS-y lub wia-
domości na portalach społecznościowych
są krótkie i błyskawiczne, przy czym te
krótkie, pisane komunikaty zawsze są
„twardsze" w porównaniu do wiadomo-
ści ustnych i dezorientują.Wykrzyknik
w SMS-ie albo w mailu ma całkiem
inne znaczenie niż modulacja głosu.
Warto również zwracać uwagę na emo-
tikony (pocałunki, serduszl<a) w tych
ekspresowych wiadomościach/ co może
być źle zinterpretowane na przykład
tniędzyznajomymi z pracy. SMS-y mogą
zachęcać do niewierności i nagle zauwa-
żamy, że coraz bardziej myślimy o kimś
innym, już nie o współmałżonku. Co są-
dzić o tabletach na stołach w godzinach
posiłku, kiedy powinniśmy jeść we dwoje
i cieszyć się swoim towarzystwem? Nowe
sposobykomunikacji ułatwiają wymianę
informacjii zbliżają ludzi/jeśli są dobrze
używane. Jednak mogą też spowodować
dystans między małżonkami, stąd zaleca-
ny umiar w używaniu tych w pewnym sen-
sie sofistycznych urządzeń/ zabierających
zbyt wiele miejsca w życiu codziennym!
-5 Porada: telefony komórkowe
i tablety nie powinny trafiać do
sypialni ani na stół wjadalni,
żebyprawdziwa komunikacja
była najważniejsza. Dzieci nie
chcą rozstawać się z tymi urządze-
niami i jest to również okazja do
kształtowania dobrego nawyku.
Poniżej kilka ważnych tematów
do przedyskutowania
podczas przy-
gotowania do małżeństwa:
Tradycje rodzinne u oboj-
ga przyszłych małżonków;
Praca współmałżonkówi kwe-
stia wydawania pieniędzy;
Typ rodziny, jaką narzeczeni chcą
stworzyć, ilość dzieci i ich wychowanie;
Wybór domu/mieszkania;
l<ontrakt małżeński;
Planowanie narodzin i zajmo-
wanie się małymi dziećmi;
Organizacja wesela;
Miejsce przyjaciół obu stron:
należy rozstrzygnąć/ z którymi
z nich chcą nadal utrzymywać
kontakty,a z którymijuż nie.

Konkluzja
wychodzenia
miedzy małżonkami jest najlepszym sposobem
Dóbraxomunikacja
kryzysów i konfliktów. Czasami warto skorzystać z pomocy
nieuniknionych małżeńskich rozmowę.
doradca małżeński), žebg poprowadziła trudną
Ósobg trzeciej (może to być wyłącznie
za relacje mołžeńskq i nigdy nie jest to
odpowiedzialni
Oboje małżonkowie sq swoje zachowanie i słowa,
przy
Oboje muszą przeanalizować
„wina tego/tej drugiego/iej"l pozawerbalnych,
komunikacji składa sie z komunikatów
80%
czym warto pamiętać, że pozytywne,
postawa ciała, milczenie, które czasami jest
takich jak ton głosu spojrzenia, można zrobić narzędzie
miłości)
wszystkich komunikatów
czasami agresywne. Z tuch
- 3 - Komunikacja * 51
 PYTANIA, KTÓRE
NALEŻY ZADAĆ...
O KOMUNIKACJĘ
lub
Pojedynczo
— Czu czuję sie słuchang/a i rozumiang/a
przez narzeczoną/ego?
— Czy zauwažułem/am dysfunkcje w naszej
komunikacji,na przykład agresgwng
czu dominujący ton, Cheć posiadania
zawsze racji, albo wprost przeciwnie,
ukruwanie swoich myśli?
* 52
Wedwoje
Czu jest miedzy nami podenerwowanje,
kiedg mówimy o pewnych tematach?
Jakie to sq tematu?
Czu možemg rozmawiać ze sobą
o wszgstkim?
Jak podejmujemg decyzje? Kto ma decg-
dUjqcg głos i czg zawsze jest to ta sarna
osoba?
Spotkaniez doradcą małżeńskim
+ Wetroje
Rolą doradcy jest zoUw(žUć gwałtowne
emocje w komunikacji narzeczonych.
Niektórez nich mogą być tak silne, że
uniemożliwiająspokojny dialog (na przg-
kład płacząca kobieta,podenerwowany,
milczący mężczyzna).
+ lub Pojedynczo z doradcą
Sprawdzić) czy oboje narzeczeni umieją
wgražaĆ się swobodnie, bez blokad i bez
strachu. Jest to o tule ważne, że obawa
przed Utratą miłości i przed porzuceniem
niekiedg powoduje trwałe dysfunkcje*
jUž na początku relacji, co skutkuje złymi
nawykami komunikacgjngmi.
Propozycjedziałania
Każdy z narzeczonych organizuje
dla partnera niespodziankę,
žebg
razem świętować, cieszyć się przyszłym
wspólnym życiem, by powiedzieć to, co
IUbiqu siebie nawzajem i dlaczego owa
relacja tak bardzo ich Uszczęśliwia.
wiczenie uważnego słuchania:
podjąć decyzje o nieprzerywaniu partne-
rowi/ce, kiedy ten/ta mówi o czymś, na
czum mu/jej zależy. Dać czas na wgraže-
nie myśli, dokończenie zdania, ponowne
sformułowanie(zwłaszcza przed zare-
agowaniem) wypowiedzianych słów, abu
okazać, że próbujemg go/jq zrozumieć.
- 3 - Komunikacja * 53