Cwiczenia Duchowne - Sw. Ignacy Loyola

w.
Ignacy Loyola
WICZENIA DUCHOWNE
Przetumaczono na podstawie wydania: Ejercicios Espirituales, Introducctin, texto, notas y vocabulario por Cndido de almases !", Editorial !al #errae, !antander $%&'( Prze)ad "an *+, !" -eda)cja .enry) Pietras !" I!/0 &12'3%'243521 6c7 by 8ydawnictwo 89:, ;si<+a "ezuici, ;ra)w $%%5 0I.I= */!#9#( Prowincja Pols)i Poudniowej #owarzystwa "ezusowe,o, ;s( :ieczysaw ;o+uc> !", prowincja, ;ra)w( 4? I $%%5 r( =( dz( 4?&@$@%5
NOTA OD TUMACZA Awi<ty I,nacy =oyola nie by wiel)im pisarzem( :o+na nawet powiedzieB, +e pisanie przyc>odzio mu z wiel)im trudem, c>oB posiada o,romne doCwiadczenie i ,enialne intuicje w sprawac> duc>owyc>( #e)st >iszpaDs)i, z )tre,o Ewiczenia tumaczyem, wyma,a wielu uzupenieD( !tFd sporo nawiasw )wadratowyc>, w )tryc> si< zawiera to, cze,o tumacz musia si< domyClaB( :am nadziej< jedna), +e w niczym nie zmieniem myCli Cwi<te,o I,nace,o, zwaszcza +e podczas tumaczenia z ory,inau >iszpaDs)ie,o radziem si< zarwno dawniejszyc> prze)adw pols)ic> 6a sF dwa: jeden z oGicjalne,o te)stu aciDs)ie,o, dru,i 2 z Grancus)ie,o7 oraz prze)adw na j<zy) wos)i, Grancus)i i niemiec)i( Ha,lFdaem te+ czasem do Gra,mentw, )tre si< znajdujF w jezuic)iej literaturze ascetycznej 2 pols)iej, oczywiCcie 2 z IJII i IJIII wie)u(
uszo C>rystusowa, uCwirystusowe, zbaw mnie( ;rwi C>rystusowa, napj mnie( 8odo z bo)u C>rystusowe,o, obmyj mnie( :<)o C>rystusowa, wzmocnij mnie( * dobry "ezu, wysuc>aj mnie( 8 ranac> swoic> u)ryj mnie( 0ie dozwl mi oddaliB si< od Ciebie( *d nieprzyjaciela zoCliwe,o broD mnie( 8 ,odzinie Cmierci mojej wezwij mnie( I )a+ mi przyjCB do siebie, abym ze Cwi<tymi #woimi c>wali Ci< na wie)i wie)w( 9men(
UWAGI WSTPNE K$L Mwa,i KmajFce na celuL ja)ieC zrozumienie EwiczeD duc>ownyc>, )tre Kpo nic>L nast<pujFN celem ic> jest rwnie+ niesienie pomocy zarwno temu, )to EwiczeD udziela, ja) temu, )to je otrzymuje( Mwa,a $( Pod tF nazwF Ewiczenia duc>owne rozumiemy )a+dy rac>une) sumienia, rozmyClanie, )ontemplacj<, modlitw< ustnF i myClnF oraz wszyst)ie inne czynnoCci duc>owe 2 stosownie do te,o, co ni+ej powiemy( /o ja) przec>adzanie si<, c>odzenie i bie,anie 2 to Bwiczenia cielesne, ta) Bwiczenia duc>owne to przy,otowywanie i usposobienie duszy po to, +eby si< pozbyB nieuporzFd)owanyc> przywiFzaD, a ,dy si< ic> ju+ pozb<dziemy, +eby szu)aB woli /o+ej i odnajdywaB jF w uo+eniu wasne,o +ycia ta), by zbawiB dusz<( K4L Mwa,a 4( *soba, )tra innej udziela pouczenia o sposobie i porzFd)u rozmyClania i )ontemplacji, powinna opowiadaB wiernie treCB )ontemplacji lub rozmyClania, przec>odzFc tyl)o od pun)tu do pun)tu i dodawaB )rt)ie lub zbierajFce w caoCB wyjaCnienie( *soba bowiem, )tra si< oddaje )ontemplacji, bierze z tej treCci to, co naprawd< istotne, osobiCcie rozprawia nad tym i rozumuje, coC w tym odnajduje, co si< odrobin< bardziej przyczynia do wyjaCnienia lub odczucia treCci, a dzieje si< to albo przez swoje rozumowanie, albo przez to, +e rozum oCwieca moc /o+aN jest w tym wi<cej sma)owania i po+yt)u duc>owe,o, ni+ ,dyby ten, )try udziela BwiczeD, zabra si< do bardzo szero)ie,o wyjaCniania, ja) nale+y rozumieB KpodawanFL treCBN bo przecie+ nie o,rom wiedzy napenia i nasyca dusz<, lecz raczej wewn<trzne rozumienie rzeczy i sma)owanie w nic>( K1L Mwa,a 1( Poniewa+ w dalszyc> Bwiczeniac> duc>ownyc>, posu,ujemy si< rozumem, )iedy KtreCBL roztrzFsamy, i wolF, )iedy wyra+amy uczucia, zwracamy uwa,<, +e )iedy )ierujFc si< wolF rozmawiamy ustnie lub myClnie z /o,iem, naszym Panem, albo z "e,o Cwi<tymi, trzeba wi<)sze,o uszanowania z naszej strony ni+ wtedy, )iedy rozwa+ajFc posu,ujemy si< rozumem( KOL Mwa,a O( 0ast<pujFce Bwiczenia duc>owne trwajF cztery ty,odnie, co odpowiada czterem cz<Cciom, na )tre si< Ewiczenia dzielF, to znaczy, +e pierwsza si< zajmuje rozwa+aniem i )ontemplowaniem ,rzec>w, dru,a 2 +yciem C>rystusa, Pana nasze,o, a+ do 0iedzieli Palmowej wFcznie, trzecia 2 m<)F C>rystusa, nasze,o Pana, a czwarta 2 zmartwyc>wstaniem i wstFpieniem do nieba z dodaniem trzec> sposobw modlitwy( 0ie uwa+amy jedna), +e )a+dy tydzieD musi )oniecznie trwaB sam w sobie siedem albo osiem dni( Hdarza si< bowiem, +e w pierwszym ty,odniu nie)trzy pPniej znajdujF to, cze,o szu)ajF, czyli s)ruc>< serca, +al i zy za swoje ,rzec>y( Podobnie jedni sF bardziej staranni ni+ drudzy Kw Bwiczeniac>L i bardziej ic> poruszajF i doCwiadczajF r+ne duc>y( #ote+ trzeba czasem s)rciB tydzieD albo ,o wydu+yB i podobnie Ktrzeba post<powaBL w ty,odniac> nast<pnyc> i szu)aB materiau Kdo rozmyClaDL zale+nie od o)olicznoCci 2 ta) jedna), by wszyst)o za)oDczyB mniej wi<cej w trzydziestu dniac>( K?L Mwa,a ?( #emu, )to przyjmuje Ki odprawiaL Bwiczenia, bardzo wiel)F )orzyCB przyniesie, je+eli wejdzie w nie z wiel)odusznoCciF i wspaniaomyClnoCciF wobec !twrcy i Pana swoje,o i je+eli :u oGiaruje wszyst)ie swoje c><ci i caF wolnoCB, +eby si< "e,o /o+y majestat posu,iwa zarwno je,o osobF, ja) wszyst)im, co posiada, odpowiednio do swojej najCwi<tszej woli( K5L Mwa,a 5( #en, )to udziela BwiczeD, mo+e zauwa+yB, +e w duszy odprawiajFce,o je nie rodzF si< +adne poruszenia wewn<trzne, ta)ie ja) pociec>y albo strapienia, i +e nie oddziaujF na nie,o +adne duc>y( Powinien ,o wtedy do)adnie wypytaB co do BwiczeD, czy je odprawia w porac> na to przeznaczonyc> i ja) je odprawia( Podobnie o Mwa,i dodat)owe, czy si< ic> trzyma pilnie,
wypytujFc szcze,owo o )a+dF z tyc> rzeczy( * pociesze i strapieniu b<dzie mowa w K1$5214OL, a o Mwa,ac> dodat)owyc> w K'12%3L( K'L Mwa,a '( "e+eli udzielajFcy BwiczeD zauwa+y, +e ten, )try je odprawia, doznaje strapienia i po)us, niec> mu nie o)azuje surowoCci ani szorst)oCci, lecz a,odnoCB i sodycz, niec> mu dodaje otuc>y i si w post<powaniu naprzd i niec> mu odsania podst<py nieprzyjaciela ludz)iej natury, niec> ,o wreszcie usposabia, by si< przy,otowa i otworzy na przyj<cie pociec>y, )tra nadejdzie( K&L Mwa,a &( 8 zale+noCci od te,o, ja) dajFcy Bwiczenia wyczuje, +e ten, )try je odprawia, prze+ywa strapienie i odczuwa zasadz)i nieprzyjaciela, a ta)+e pociec>y, odpowiednio do potrzeby b<dzie z nim m, omwiB re,uy pierwsze,o i dru,ie,o ty,odnia o rozeznawaniu duc>w K1$1214'N 14&2115L( K%L Mwa,a %( #rzeba zwrciB uwa,<, czy ten, )to rozpoczF Bwiczenia pierwsze,o ty,odnia, jest czowie)iem nieobeznanym ze sprawami duc>owymi oraz czy odczuwa po)usy prostac)ie i wyraPne, na przy)ad u)azujFce mu trudnoCci w post<powaniu w su+bie /o,a, nasze,o Pana, ta)ie ja): trudy, wystawienie na poCmiewis)o, obawa przed utratF >onorw Cwiata itd( H ta)im niec> udzielajFcy BwiczeD nie omawia re,u o r+nyc> duc>ac> dru,ie,o ty,odnia( * ile bowiem pomo,F mu re,uy pierwsze,o ty,odnia, zasz)odzF mu re,uy dru,ie,o ty,odnia, sF to bowiem sprawy bardziej deli)atne i zbyt wzniose, +eby m, je zrozumieB( K$3L Mwa,a $3( ;iedy dajFcy Bwiczenia zauwa+y, +e w odprawiajFce,o je uderzajF po)usy pod pozorem dobra, niec> wie, +e to czas stosowny, by z nim omwi re,uy dru,ie,o ty,odnia, o )tryc> ju+ bya mowa( Hazwyczaj bowiem nieprzyjaciel natury ludz)iej bardziej )usi pod pozorem dobra, )iedy si< czowie) Bwiczy w drodze oCwiecajFcej, )tra odpowiada Bwiczeniom dru,ie,o ty,odnia, a nie wtedy, )iedy si< Bwiczy w drodze oczyszczajFcej, )tra odpowiada Bwiczeniom pierwsze,o ty,odnia( K$$L Mwa,a $$( ;orzystnF rzeczF b<dzie dla odprawiajFce,o Bwiczenia pierwsze,o ty,odnia, je+eli nie b<dzie wiedzia nicze,o o tym, co b<dzie musia robiB w dru,im ty,odniu( 0iec> raczej ta) pracuje w pierwszym Kty,odniuL nad zdobyciem te,o, cze,o poszu)uje, ja)by si< w dru,im nie spodziewa cze,o)olwie) dobre,o znalePB( K$4L Mwa,a $4( MdzielajFcy BwiczeD powinien zwrciB usilnie uwa,< temu, )try je odprawia, +e )a+de z pi<ciu BwiczeD lub )ontemplacji, )tre winien odprawiB )a+de,o dnia, powinno trwaB jednF ,odzin<N niec> zatem Kre)ole)tantL stara si< mieB zadowolenie w duszy ze CwiadomoCci, +e wytrwa w danym Bwiczeniu penF ,odzin< 2 i raczej du+ej ni+ )rcej( 0ieprzyjaciel bowiem zwy) by bardzo zabie,aB, by spowodowaB s)rcenie ,odziny ta)iej )ontemplacji, rozmyClania lub modlitwy( K$1L Mwa,a $1( Podobnie trzeba i na to zwrciB uwa,<, i+ w czasie pociec>y bardzo atwo trwaB w )ontemplacji caF ,odzin<, a w czasie strapienia bardzo trudno wytrwaB w niej do )oDca( #ote+ odprawiajFcy Bwiczenia, je+eli c>ce podjFB dziaania przeciw strapieniu i zwyci<+yB po)usy, powinien zawsze troc>< przedu+yB owF penF ,odzin<, bo w ten sposb nie tyl)o si< oprze przeciwni)owi, ale ,o powali na ziemi<( K$OL Mwa,a $O( "e+eli dajFcy Bwiczenia zauwa+y, +e odprawiajFce,o o,arniajF pociec>y i wiel)i zapa, powinien ,o przestrzec, +eby nicze,o bez namysu i na,le nie postanawia ani nie Clubowa( Im bardziej pozna, +e jest to czowie) o niestaym usposobieniu, tym bardziej powinien ,o
uprzedziB i napomnieB( Qdyby bowiem nawet zao+yB, +e te,o lub inne,o mo+na na)aniaB do wybrania +ycia za)onne,o, przez co si< rozumie zo+enie Clubw posuszeDstwa, ubstwa i czystoCci 2 i zao+ywszy, +e dobry uczyne) speniony na mocy Clubu jest bardziej zasu,ujFcy ni+ bez Clubu, to jedna) trzeba dobrze si< zastanowiB nad wasnym stanem i usposobieniem, oraz w ja)im stopniu to uatwi lub utrudni wy)onanie rzeczy, )trF si< c>ce przyrzec( K$?L Mwa,a $?( ProwadzFcy Bwiczenia nie powinien odprawiajFce,o je na)aniaB raczej do ubstwa lub do Ks)adaniaL obietnicy ni+ do rzeczy im przeciwnyc>, ani te+ bardziej do jedne,o sposobu lub stanu +ycia ni+ inne,o( 8prawdzie bowiem poza Bwiczeniami mo+emy na)aniaB wszyst)ic>, )trzy prawdopodobnie majF odpowiednie usposobienie, +eby wybierali wstrzemi<PliwoCB, dziewictwo, +ycie za)onne i )a+dy rodzaj dos)onaoCci za)onnej 2 jedna) podczas ta)ic> BwiczeD duc>ownyc> bardziej odpowiada i jest du+o lepsze poszu)iwanie woli /o+ej, )trF sam !twrca i Pan prze)azuje swojej pobo+nej duszy, o,arniajFc jF swojF mioCciF i c>waF i usposabiajFc jF do wybrania dro,i, na )trej b<dzie :u mo,a lepiej su+yB w przyszoCci( #ote+ niec> dajFcy je nie s)ania si< na jednF lub na dru,F stron<, lecz raczej niec> stoi w Crod)u ja) j<zycze) u wa,i i niec> dozwoli, by !twrca bezpoCrednio dziaa ze stworzeniem, a stworzenie ze swoim !twrcF i Panem( K$5L Mwa,a $5( 8 tym celu, czyli by !twrca i Pan oddziaywa z wi<)szF pewnoCciF na swoje stworzenie, jeCli przypad)iem ta)a dusza odczuwa przywiFzanie lub s)onnoCci do ja)iejC rzeczy w sposb nieuporzFd)owany, bardziej wypada ze wszyst)ic> si post<powaB w )ierun)u przeciwnym temu, do cze,o dusza w zy sposb si< s)ania( 0a przy)ad, je+eli si< s)ania )u temu, by mieB stanowis)o )oCcielne albo doc>ody z majFt)u )oCcielne,o 2 nie dla czci i c>way /o,a, nasze,o Pana, ani nie dla po+yt)u duc>owe,o dusz, lecz dla wasnyc> )orzyCci i zys)w doczesnyc> 2 ten si< powinien przywiFzywaB do rzeczy przeciwnyc> i w modlitwac> oraz innyc> Bwiczeniac> duc>ownyc> prosiB ,orFco /o,a, nasze,o Pana, o rzeczy przeciwne, to znaczy, +e ani nie KpowinienL prosiB o ta)i urzFd )oCcielny, ani o doc>ody z dbr )oCcielnyc>, ani o co)olwie) inne,o, dop)i "e,o /o+y :ajestat nie zmieni je,o pierwotne,o przywiFzania ta), by powodem pra,nienia lub posiadania tej rzeczy lub innej bya tyl)o su+ba, czeCB i c>waa "e,o /os)iemu :ajestatu( K$'L Mwa,a $'( /<dzie rzeczF bardzo po+ytecznF, je+eli ten, )try BwiczeD udziela, nie c>cFc pytaB ani znaB myCli i ,rzec>w te,o, )try je odprawia, b<dzie jedna) mia wiadomoCci o je,o r+nyc> poruszeniac> i myClac>, )u )trym ,o ciF,nF r+ne duc>y( zi<)i temu 2 zale+nie od wi<)sze,o lub mniejsze,o po+yt)u 2 b<dzie mu m, daB nie)tre Bwiczenia duc>owne odpowiednie do potrzeb duszy doznajFcej ta)ic> waCnie poruszeD( K$&L Mwa,a $&( #yc> BwiczeD nale+y udzielaB odpowiednio do usposobienia ludzi, )trzy c>cF odprawiaB Bwiczenia duc>owne, to znaczy z uwz,l<dnieniem ic> wie)u, wy)sztacenia lub uzdolnieD( #ote+ nie mo+na czowie)owi prostemu lub sabe,o zdrowia prze)azywaB rzeczy, )tryc> nie b<dzie m, spo)ojnie znieCB i wyciF,nFB z nic> )orzyCci( Podobnie odpowiednio do te,o, ja) si< )to c>ce usposobiB, ta) trzeba ic> )a+demu udzielaB, +eby m, z nic> czerpaB wi<)szF pomoc i )orzyCB( late,o temu, )to jest ,otowy przyjFB pomoc i pouczenie i c>ce do ja)ie,oC stopnia zaspo)oiB wasnF dusz<, mo+na prze)azaB sposb odprawiania rac>un)u sumienia szcze,owe,o K4O21$L, a potem rac>un)u sumienia o,lne,o K142O1LN jednoczeCnie )a+de,o rana KuczyB ,o mo+naL przez p ,odziny sposobu modlitwy o przy)azaniac>, o ,rzec>ac> Cmiertelnyc> itd( K41&L, zalecajFc mu rwnie+ coty,odniowF spowiedP z ,rzec>w i 2 je+eli mo+e 2 przyjmowanie ;omunii Cw( co dwa ty,odnie, a jeCli te,o bardziej pra,nie 2 co tydzieD( #en sposb jest bardziej waCciwy dla ludzi prostyc>, niewy)sztaconyc>N KtrzebaL im wyo+yB )a+de przy)azanie, a ta)+e ,rzec>y ,wne, przy)azania )oCcielne, pi<B zmysw i uczyn)i miosierdzia(
Podobnie je+eli udzielajFcy BwiczeD spostrze+e, +e ten, )try je odprawia, jest sabe,o zdrowia, lub obdarzony jest mniejszymi zdolnoCciami naturalnymi i dlate,o nie mo+na si< po nim spodziewaB wiel)ie,o owocu, lepiej b<dzie, je+eli mu da nie)tre atwiejsze Bwiczenia, +eby ,o doprowadziB do spowiedzi( Potem niec> ,o nauczy nie)tryc> sposobw odprawiania rac>un)u sumienia i niec> mu na)a+e spowiadaB si< cz<Cciej, ni+ to czyni KdotFdL, +eby m, zac>owaB to, co zdoby( 0ie nale+y wc>odziB w za,adnienia zwiFzane z wyborem ani inne Bwiczenia wy)raczajFce poza pierwszy tydzieD( C>odzi tu zwaszcza o sytuacje, )iedy u innyc> mo+na osiF,nFB wi<)szy owoc, a dla wszyst)ic> bra)uje czasu( K$%L Mwa,a $%( Czowie)owi zaj<temu sprawami publicznymi albo innymi po+ytecznymi, wy)sztaconemu albo zdolnemu, Kmo+na udzielaB BwiczeDL je+eli na Bwiczenia poCwi<ci ptorej ,odziny Kw ciF,u dniaL, ws)azujFc w ja)im celu czowie) zosta stworzony( :o+na te+ pouczyB ,o przez p ,odziny o rac>un)u sumienia szcze,owym, potem podobnie o rac>un)u sumienia o,lnym, o sposobie spowiadania si przez trzy dni )a+de,o ran)a odprawia ,odzinne rozmyClanie o pierwszym, dru,im i trzecim ,rzec>u KO?2?1L, przez nast<pne trzy dni o tej samej porze rozmyClanie o ,rzec>ac> wasnyc> K??25$L, wreszcie przez nast<pne trzy dni ciF,le o tej samej porze, ta)ie samo ,odzinne rozmyClanie o )arac> odpowiadajFcyc> ,rzec>om K5?2'4L( o tyc> trzec> rozmyClaD trzeba mu podaB dziesi K'12%3L( Podobnie trzeba postFpiB z tajemnicami z +ycia C>rystusa, nasze,o Pana, co szero)o wyjaCnimy w dalszym ciF,u tyc> BwiczeD( K43L Mwa,a 43( Czowie)owi wolniejszemu od zaj<B, )try c>ce we wszyst)im w miar< mo+liwoCci robiB post<py, mo+na udzieliB cayc> BwiczeD duc>ownyc> w ta)im porzFd)u, w ja)im nast<pujF( Podczas nic> zazwyczaj o tyle wi<)szF odniesie czowie) )orzyCB, o ile si< bardziej oddali od przyjaci i znajomyc> i od wszel)ic> tros) ziems)ic>, zmieniajFc np( dom, w )trym miesz)a, i wybierajFc inny dom lub po)j 2 aby zamiesz)aB w nim w ja) najwi<)szym odosobnieniu, by )a+de,o dnia m, iCB na :sz< Cwi<tF i nieszpory swobodnie i bez obawy, +e znajomi b<dF stawiaB przesz)ody( H ta)ie,o oddzielenia wyni)ajF mi<dzy innymi trzy ,wne )orzyCci( 0ajpierw to, +e przez oddalenie si< od przyjaci i znajomyc>, a ta)+e od wielu zaj w nale+yty sposb, po to, +eby su+yB /o,u naszemu Panu i wyc>walaB Qo, zdobywa niemaF zasu,< przed "e,o /os)im :ajestatem( Po dru,ie, )to jest ta) odosobniony i nie rozprasza uwa,i na wiele rzeczy, ale si< o jedno tyl)o troszczy, czyli o to, by su+yB swojemu !twrcy i zdobyB ja)FC )orzyCB dla wasnej duszy 2 ten posu,uje si< swoimi wadzami naturalnymi bardziej swobodnie, +eby zdobyB z wi<)szF pilnoCciF to, cze,o pra,nie( Po trzecie, im bardziej dusza nasza jest osamotniona i odosobniona, tym bardziej si< mo+e zbli+yB do swoje,o !twrcy i Pana i poFczyB si< z 0imN a im bardziej si< z 0im zjednoczy, tym bardziej b<dzie ,otowa do otrzymania as) i darw "e,o /o+ej i najwy+szej obroci( K4$L Ewiczenia duc>owne, majFce na celu odniesienie zwyci<stwa nad samym sobF i uporzFd)owanie swe,o +ycia ta), by nie ule,aB ja)iemu)olwie) nieuporzFd)owanemu przywiFzaniu(
ZAO ENIE WSTPNE K44L Reby zarwno ten, )to udziela BwiczeD, ja) ten, )to je odprawia, mo,li sobie wzajemnie pomc i osiF,nFB )orzyCci, trzeba zao+yB, +e )a+dy dobry c>rzeCcijanin powinien c><tniej ocaliB
zdanie bliPnie,o ni+ je pot<piB( 9 je+eli nie mo+e ,o uratowaB, to pyta, ja) on je rozumie, a je+eli rozumie Ple, poprawia ,o z mioCciF( "e+eli to nie wystarczy, poszu)uje wszel)ic> Crod)w stosownyc>, +eby tamten dobrze je zrozumia i ocali same,o siebie(
T!DZIE" PIE#WSZ! K41L ZASADA I $UNDAMENT Czowie) zosta stworzony, aby /o,a, nasze,o Pana, wielbi, o)azywa :u czeCB i su+y :u 2 i dzi<)i temu zbawi dusz< swojF( Inne rzeczy na powierzc>ni ziemi stworzone zostay dla czowie)a i po to, by mu su+yB pomocF w zmierzaniu do celu, dla )tre,o zosta stworzony( 8yni)a z te,o, +e czowie) powinien ic> w ta)im stopniu u+ywaB, w ja)im ,o wspoma,ajF Kw zmierzaniuL do je,o celu, a w ta)im stopniu powinien si< ic> pozbywaB, w ja)im mu Kw dF+eniuL do celu przesz)adzajF( #ote+ musimy si< stawaB oboj<tnymi wobec wszyst)ic> rzeczy stworzonyc>, je+eli to zostao pozostawione ca)owicie swobodnej decyzji naszej wolnej woli, a nie zostao za)azane( #a) wi<c c>odzi o to, byCmy ze swojej strony nie pra,n<li bardziej zdrowia ni+ c>oroby, bo,actwa ni+ ubstwa, szacun)u ni+ po,ardy, +ycia du,ie,o ni+ )rt)ie,oN i 2 co za tym idzie 2 byCmy spoCrd wszyst)ic> pozostayc> rzeczy pra,n<li tyl)o te,o i to tyl)o wybierali, co nas bardziej prowadzi do celu, dla )tre,o zostaliCmy stworzeni(
K4OL #ACHUNE% SUMIENIA SZCZEG&OW! I CODZIENN! )try zawiera w sobie trzy pory i Kodprawia si< ,oL dwa razy KdziennieL Pora pierwsza: -ano, zaraz po wstaniu z +)a, powinien czowie) sobie postanowiB, +e si< b<dzie pilnie wystrze,a te,o szcze,owe,o ,rzec>u lub b<du, z )tre,o c>ce si< )oniecznie poprawiB( K4?L Pora dru,a: Po obiedzie prosiB /o,a, nasze,o Pana o to, cze,o czowie) pra,nie, mianowicie o as)<, by sobie przypomnia, ile razy popeni ten ,rzec> szcze,lny lub wpad w wad<, oraz Ko as)<L poprawy na przyszoCB( 0ast<pnie odprawi pierwszy rac>une) sumienia, doma,ajFc si< od swojej duszy zdania sprawy z te,o, co sobie w szcze,lny sposb postanowi i z cze,o c>ce si< stanowczo poprawiB( Przebie,nie ta) ,odzin< po ,odzinie lub c>wil< po c>wili, zaczynajFc od wstania z +)a a+ do obecne,o rac>un)u sumienia( I na pierwszej linii Kpodane,o ni+ej wy)resuL, oznaczonej literF dnia ty,odnia zapisze tyle )rope), ile razy popeni ten o)reClony ,rzec> lub wpad w wad<( 0ast<pnie na nowo postanowi popraw< a+ do dru,ie,o rac>un)u, )try b<dzie odprawia( K45L Pora trzecia: Po )olacji trzeba b<dzie odprawiB dru,i rac>une) sumienia i podobnie KprzebiecL ,odzin< po ,odzinie od pierwsze,o rac>un)u a+ do obecne,o( I na dru,iej linii oznaczonej literF dnia ty,odnia wpisaB tyle )rope), ile razy popeni ten o)reClony ,rzec> lub wpad w wad<( K4'L 0ast<pujF cztery uwa,i dodat)owe, )tryc> celem jest szyb)ie porzucenie o)reClone,o ,rzec>u lub pozbycie si< wady Mwa,a $( Ile)roB czowie) popeni o)reClony ,rzec> lub wpadnie w wad<, poo+y r<)< na piersiac> na zna) +alu, +e upad( :o+na to uczyniB ta)+e w obecnoCci innyc>, nie spostrze,F oni bowiem
te,o, co si< czyni( K4&L Mwa,a 4( Poniewa+ pierwsza linia oznaczona literF dnia ty,odnia oznacza pierwszy rac>une) sumienia, a dru,a dru,i, niec> si< KodprawiajFcy BwiczeniaL wieczorem zastanowi, czy nastFpia ja)aC poprawa mi<dzy pierwszF liniF a dru,F, czyli mi<dzy pierwszym a dru,im rac>un)iem sumienia( K4%L Mwa,a 1( PorwnaB dru,i dzieD z pierwszym, czyli dwa rac>un)i z dnia bie+Fce,o z dwoma rac>un)ami dnia poprzednie,o, i zobaczyB, czy z jedne,o dnia na dru,i nastFpia poprawa( K13L Mwa,a O( HestawiB jeden tydzieD z dru,im i zobaczyB, czy nastFpia poprawa w ty,odniu bie+Fcym w porwnaniu z ubie,ym( K1$L Mwa,a( #rzeba na to zwrciB uwa,<, +e pierwsze 0 du+e oznacza niedziel<, p oznacza poniedziae), w oznacza wtore) itd(
K14L OG&LN! #ACHUNE% SUMIENIA majFcy na celu oczyszczenie si< i lepszF spowiedP Ha)adam, +e istniejF we mnie trzy rodzaje myCli: jedna 2 moja wasna, )trej Prdem jest moja wolnoCB i wolna wola, oraz dwie pozostae, )tre si< wywodzF z zewnFtrz, KmianowicieL pierwsza, )tra poc>odzi od dobre,o duc>a, i dru,a, K)tra si< wywodziL od duc>a ze,o(
K11L O M!LI Ha myCl, )tra przyc>odzi z zewnFtrz, mo+e byB o)azjF do dwc> rodzajw zasu,( 0a przy)ad przyc>odzi mi myCl, +eby popeniB ,rzec> Cmiertelny, ale natyc>miast si< jej opieram i zostaje zwyci<+ona( K1OL ru,i sposb zdobycia zasu,i pole,a na tym, +e )iedy mnie nawiedzi ta)a sama za myCl, opieram si< jej, a )iedy znw powraca, zawsze si< jej opieram, a+ KwreszcieL zostanie zwyci<+ona( #en dru,i sposb jest bardziej zasu,ujFcy ni+ pierwszy( K1?L =e))o si< ,rzeszy K)iedyL ta)a sama myCl nadc>odzi, by ci<+)o z,rzeszyB, a czowie) dopuCci jF do siebie i trwa w niej przez ja)iC czas albo odczuwa ja)FC przyjemnoCB zmysowF albo staje si< w ja)iC sposb niedbay w odrzucaniu ta)iej myCli( K15L 0a dwa sposoby mo+na z,rzeszyB Cmiertelnie: Pierwszy sposb pole,a na tym, +e si< czowie) z,adza na zF myCl i zamierza jF zaraz wprowadziB w +ycie, albo ,dy tyl)o b<dzie to mo+liwe( K1'L ru,i sposb popenienia ,rzec>u Cmiertelne,o pole,a na tym, +e si< ,rzeszy uczyn)iemN jest to ,rzec> ci<+szy z trzec> powodw: najpierw dlate,o, +e trwa du+szy czas, nast<pnie, +e wi<)sze jest nat<+enie KwoliL, wreszcie przynosi wi<)szF sz)od< dwom osobom(
K1&L O MOWIE 0ie przysi<,aB ani na !twrc<, ani na stworzenie, ja) tyl)o w prawdzie, z )oniecznoCci i z uszanowaniem( Przez )oniecznoCB rozumiem nie to, +e si< przysi<,F popiera ja)F)olwie) prawd<, lecz Kto, +eL jest to prawda o ja)imC znaczeniu, a dotyczy po+yt)u duszy, ciaa albo dbr doczesnyc>( Przez uszanowanie rozumiem to, +e czowie) wzywajFc !twrcocia+ ci<+ej ,rzeszymy przysi<,ajFc niepotrzebnie na !twrc<, ni+ na stworzenie, to Kjedna)L trudniej przysi<,aB w prawdzie, z )oniecznoCci i z uszanowaniem na stworzenie ni+ na !twrc<( Powody sF nast<pujFce: Powd $( ;iedy c>cemy przysi<,aB na ja)ieC stworzenie, sam Ga)t, +e si< c>cemy powoaB na ja)ieC stworzenie nie sprawia, +e si< staniemy na tyle czujni i uwa+ni, +eby mwiB prawd< lub +eby jF w razie )oniecznoCci potwierdziB, ja) to si< dzieje, )iedy wzywamy Pana i !twrc< wszyst)ic> rzeczy( Powd 4( ;iedy przysi<,amy na stworzenie, nie ta) atwo nam Kprzyc>odziL o)azaB czeCB i uszanowanie !twrcy ja) wtedy, ,dy przysi<,amy, wzywajFc same,o !twrccemy wezwaB /o,a, nasze,o Pana, niesie to ze sobF wi<)sze uszanowanie i czeCB, ni+ )iedy c>cemy wezwaB na Cwiad)a rzecz stworzonF( late,o wi<)szF swobod< majF w przysi<,aniu na stworzenia ludzie dos)onali ni+ niedos)onali( os)onali bowiem dzi<)i usilnej )ontemplacji i oCwieceniu rozumu bardziej zastanawiajF si<, rozwa+ajF i )ontemplujF obecnoCB /o,a w )a+dym stworzeniu z,odnie z "e,o istotF, obecnoCciF i mocF( #ote+ )iedy przysi<,ajF na stworzenie, sF lepiej przy,otowani i usposobieni do o)azania czci i uszanowania swojemu !twrcy i Panu ni+ niedos)onali( Powd 1( #rzecim powodem jest to, +e ws)ute) ciF,e,o przysi<,ania na stworzenie trzeba si< baB bawoc>walstwa raczej u niedos)onayc> ni+ u dos)onayc>( KO3L 0ie nale+y wypowiadaB sowa pr+ne,o, przez )tre rozumiem KwypowiedPL, )tra ani mnie, ani )omu innemu nie przynosi po+yt)u, ani do te,o nie zmierza( #ote+ Kje+eli )toCL mwi Kpo toL, +eby odnieCB )orzyCB, lub z myClF o tym, +eby odnieCB po+yte) dla wasnej lub cudzej duszy, dla ciaa albo dla dbr doczesnyc>, ni,dy nie jest to KmowaL pr+na 2 nawet wtedy, ,dy )to mwi o sprawac>, )tre wy)raczajF poza je,o stan, na przy)ad ,dyby za)onni) rozmawia o wojnac> albo o >andlu( Ponadto wszyst)o, o czym mwiliCmy, jest zasu,ujFce, je+eli jest dobrze uporzFd)owane, a ,rzeszne, je+eli jest Ple u)ierun)owane albo na pr+no wypowiedziane( KO$L 0ie mwiB nicze,o, co by su+yo oczernianiu )o,oC lub narze)aniu, bo je+eli ujawniam ,rzec> Cmiertelny, nie znany powszec>nie, ,rzesz< ci<+)oN je+eli powszedni, ,rzesz< le))o, a jeCli niedos)onaoCB ja)FC, ujawniam swojF wasnF niedos)onaoCB( 9le je+eli zamiar jest szczery, to na dwa sposoby mo+na mwiB o ,rzec>ac> lub bra)ac> dru,ie,o: !posb $( 0ajpierw je+eli ,rzec> jest publiczny, ja) w wypad)u nierzFdnicy publicznie znanej i po wyro)u sFdowym albo w wypad)u publicznie ,oszone,o b<dne,o zdania zara+ajFce,o umysy tyc>, do )tryc> ono dociera(
!posb 4( 0ast<pnie wtedy, ,dy si< ja)iemuC czowie)owi ujawnia ,rzec> u)ryty Kdru,ie,oL po to, by ten pom, w powstaniu temu, )to si< w ,rzec>u znajduje 2 pod warun)iem jedna), +e mo+na si< spodziewaB i mieB uzasadnione powody, +e mo+na mu udzieliB pomocy(
KO4L O UCZ!N%U /iorFc pod uwa,< dziesi, to co)olwie) si< czyni przeciw)o )tremuC z tyc> trzec>, jest wi<)szym lub mniejszym ,rzec>em zale+nie od wi<)szej lub mniejszej wartoCci( Przez polecenia przeo+onyc> rozumiem ta)ie, ja) bulle dotyczFce )rucjat i inne odpusty, na przy)ad za po)j 2 po spowiedzi i przyj<ciu ;omunii Cw( 0iemay ,rzec> bowiem popenia czowie) wtedy, ,dy powoduje KnieposuszeDstwoL lub )iedy sam post<puje przeciw zac><tom i zaleceniom naszyc> przeo+onyc>(
KO1L SPOS&' ODP#AWIANIA #ACHUN%U SUMIENIA OG&LNEGO Hawiera w sobie piw i porzucenia ic>( Pun)t 1( oma,aB si< od duszy zdania sprawy od c>wili powstania z +)a a+ po obecny rac>une) sumienia, ,odzina po ,odzinie i c>wila po c>wili, najpierw z myCli, potem z mowy, wreszcie z uczyn)w 2 w ta)im samym porzFd)u, w ja)im zalecano KodprawiaBL rac>une) szcze,owy K4?L( Pun)t O( ProsiB /o,a, nasze,o Pana, o przebaczenie win( Pun)t ?( PostanowiB popraw< za "e,o as)F( *jcze nasz( KOOL SPOWIED( GENE#ALNA Z %OMUNI) WIT) He spowiedzi ,eneralnej 2 je+eli jF )toC dobrowolnie c>ce odprawiB 2 wCrd wielu innyc> wypywajF nast<pujFce )orzyCci( $( C>ocia+ ten, )to si< spowiada )a+de,o ro)u, nie jest wcale zobowiFzany do spowiedzi ,eneralnej, to jedna) ,dy jF odprawi, b<dzie mia wi<)szy po+yte) i zasu,<, poniewa+ KodczujeL wi<)szy +al za wszyst)ie ,rzec>y i zoCliwoCci cae,o +ycia( 4( Poniewa+ podczas tyc> BwiczeD czowie) bardziej wewn<trznie poznaje ,rzec>y i ic> zoCB, ni+ wtedy, )iedy si< nie oddaje w ten sposb sprawom +ycia wewn<trzne,o, ws)ute) nabycia lepsze,o ic> poznania i uczucia wi<)sze,o +alu za nie b<dzie mia z te,o wi<)szy po+yte) i zasu,< wi<)szF, ni+ m, mieB przedtem( 1( 8s)ute) te,o po dobrej spowiedzi i dzi<)i dobremu usposobieniu b<dzie bardziej ,otowy i lepiej usposobiony do przyj<cia 0ajCwi<tsze,o !a)ramentu, )tre,o przyj<cie poma,a nie tyl)o, by nie wpaCB w ,rzec>, ale ta)+e, by trwaB w wi<)szej asce( #a)F spowiedP ,eneralnF najlepiej odbyB zaraz po Bwiczeniac> pierwsze,o ty,odnia(
KO?L PIE#WSZE WICZENIE TO #OZM!LANIE NAD PIE#WSZ!M D#UGIM I T#ZECIM G#ZECHEM Z U !CIEM T#ZECH WADZ Po modlitwie przy,otowawczej i dwc> wprowadzeniac> zawiera w sobie trzy ,wne pun)ty i rozmow< KO5L :odlitwa( 8 modlitwie przy,otowawczej nale+y /o,a, nasze,o Pana, prosiB o as)<, +eby wszyst)ie moje zamiary, czyny i prace s)ierowane byy wyFcznie )u su+bie i c>wale "e,o /os)ie,o :ajestatu( KO'L 8prowadzenie $( Pole,a na wyobra+eniu sobie miejsca( #rzeba tutaj zwrciB uwa,< na to, +e podczas )ontemplacji lub rozmyClania Ko przedmiocieL widzialnym, ta)im ja) )ontemplowanie C>rystusa, nasze,o Pana )try jest widzialny, wyobra+enie miejsca b<dzie Kna tym pole,ao, +eL o)iem wyobraPni ujrz< miejsce materialne, w )trym si< znajduje to, co c>c< )ontemplowaB( :wi< o miejscu materialnym, na przy)ad o CwiFtyni lub o ,rze, ,dzie si< znajduje "ezus C>rystus lub 0asza Pani K:aryjaL, odpowiednio do te,o, co c>c< )ontemplowaB( K"e+eli przedmiot )ontemplacji lub rozmyClania jestL niewidzialny 2 ta) ja) tutaj: o ,rzec>ac> 2 wyobra+enie miejsca b<dzie pole,ao na popatrzeniu na mojF dusz<, ja)by bya uwi<ziona w tym mo,Fcym si< zepsuB ciele, a cay ten u)ad na tej ez dolinie ja)by by na wy,naniu wCrd dzi)ic> zwierzFt( Przez wyraz u)ad mam na myCli duszcwstanie 2 o radoCB z C>rystusem radosnymN je+eli jej przedmiotem jest m<)a 2 o bl, zy i cierpienie z C>rystusem um<czonym( 8 tym rozmyClaniu prosiB o wiel)ie zawstydzenie same,o siebie na wido) te,o, ja) wielu ludzi zostao pot<pionyc> za jeden tyl)o ,rzec> Cmiertelny i ja) cz<sto ja zasu+yem na pot<pienie wieczne za tyle moic> ,rzec>w( KO%L Mwa,a( Przed wszyst)imi )ontemplacjami powinno si< zawsze odmawiaB modlitw< przy,otowawczF, )tra si< nie zmienia, i odprawiB dwa przy,otowania, o )tryc> bya mowa, a )tre si< czasami zmieniajF zale+nie od przedmiotu( K?3L Pun)t $( PrzypomnieB sobie pierwszy ,rzec>, czyli ,rzec> aniow, nast<pnie rozwa+yB ,o rozumem i zastosowaB wol<( KPowinienemL pra,nFB przypomnieB sobie to wszyst)o i zrozumieB, +eby mnie o,arn<o wi<)sze zawstydzenie i zmieszanie, )iedy porwnuj< jeden ,rzec> aniow z ta) wieloma moimi ,rzec>ami, a ta)+e to, +e je+eli oni za jeden ,rzec> zostali strFceni do pie)a, to ile+ razy ja na nie zasu+yem tyloma Kmoimi ,rzec>amiL( :wi< aby przywieCB na pami aniow, poniewa+ stworzeni oni zostali w asce, a mimo to nie c>cieli si< posu+yB swojF wolnoCciF, by u)azaB uszanowanie i posuszeDstwo swojemu !twrcy i Panu, lecz uniesieni pyc>F, as)< zamienili na przewrotnoCB i z nieba zrzuceni zostali do pie)a( 0ast<pnie rozwa+yB Kto trzebaL bardziej szcze,owo przy pomocy rozumu, a potem przy pomocy woli wzbudziB uczucia( K?$L Pun)t 4( PostFpiB podobnie, czyli zastosowaB trzy wadze KduszyL do ,rzec>u 9dama i Ewy( PrzywieCB na pami<B, +e za jeden ta)i ,rzec> czynili oni przez ta) du,i czas po)ut<, a ta)+e to, ja)ie zepsucie o,arn<o cay rodzaj ludz)i, +e ta) wielu ludzi poszo do pie)a( :wi<, by sobie przywieCB na pami naszyc> Kpierwszyc>L rodzicw, to znaczy ja) to po stworzeniu 9dama na polu damasceDs)im i po umieszczeniu ,o w raju ziems)im oraz po stworzeniu Ewy z je,o +ebra za)azano im, by nie spo+ywali KowocuL z drzewa wiadomoCci Kze,o i dobre,oL( *ni
jedna) ,o spo+yli i podobnie z,rzeszyli( Mbrani potem zostali w s)rzane szaty i wyrzuceni z raju( Ryli bez pierwotnej sprawiedliwoCci, )trF utracili, przez cae +ycie wiele pracowali i wiele po)utowali( -ozwa+yB to KtrzebaL nast<pnie przy pomocy rozumu bardziej szcze,owo i posu+yB si< wolF, ja) to ju+ powiedziano( K?4L Pun)t 1( 8 ta)i sam sposb postFpiB z trzecim ,rzec>em pojedynczym, to jest ja)ie,o)olwie) czowie)a, )try za jeden ,rzec> Cmiertelny poszed do pie)a, a ta)+e wielu innyc>, )tryc> nie mo+na zliczyB, a )trzy Kzostali pot<pieniL za niejszF liczb< ,rzec>w ni+ ja popeniem( :wi<, by to samo uczyniB z trzecim ,rzec>em pojedynczym, to jest przywieCB na pamiu przeciw swojemu !twrcy i Panu( Przy pomocy rozumu trzeba rozwa+yB, +e ws)ute) ,rzec>u i wyst<powania przeciw dobroci /o+ej susznie Kten czowie)L zosta na zawsze pot<piony( !tosujFc wol<, rozmyClanie za)oDczyB, ja) ju+ powiedziano( K?1L -ozmowa( 8yobra+ajFc sobie C>rystusa, nasze,o Pana, obecne,o i rozpi<te,o na )rzy+u, KtrzebaL z 0im rozmawiaB o tym, +e c>ocia+ by !twrcF, sta si< czowie)iem, a majFc +ycie wieczne, KprzyjFL CmierB doczesnF i w ten sposb umar za moje ,rzec>y( 0ast<pnie spo,lFdnFB na siebie same,o Ki pytaBL, co uczyniem dla C>rystusa, co czyni< dla C>rystusa i co powinienem uczyniB dla C>rystusa( I ta) widzFc Qo ta)im, rozpi<tym na )rzy+u, rozwa+yB wszyst)o, co si< z tym Fczy( K?OL -ozmowa odbywa si< waCciwie, je+eli si< mwi, ja) przyjaciel mwi do przyjaciela, lub ja) su,a do pana, raz proszFc o ja)FC as)<, to znw si< obwiniajFc z powodu uczynione,o za, a czasem przedstawiajFc swoje sprawy i proszFc o rad<( 0a )oDcu odmwiB *jcze nasz(
K??L D#UGIE WICZENIE TO #OZM!LANIE O G#ZECHACH WASN!CH )tre po modlitwie przy,otowawczej i dwc> wprowadzeniac> zawiera w sobie pic<( #utaj prosiB o wiel)F i ,<bo)F boleCB i zy za moje ,rzec>y( K?5L Pun)t $( Prze,lFd ,rzec>w( PrzywieCB sobie na pamiy Kcae,oL +ycia, prze,lFdajFc ro) za ro)iem albo o)res za o)resem( 8 tym celu po+yteczne sF trzy rzeczy: spojrzenie na miejsce i dom, w )trym miesz)aemN rozmowy, )tre prowadziem z innymiN zaj<cia i obowiFz)i, wCrd )tryc> +yem( K?'L Pun)t 4( -ozpatrywaB ,rzec>y i spojrzeB na brzydot Cmiertelny niesie ze sobF, nawet ,dyby nie by za)azany( K?&L Pun)t 1( HastanowiB si< Knad tymL, )im ja sam jestem, i umniejszaB siebie porwnaniami: Po pierwsze 2 czym ja jestem w porwnaniu z wszyst)imi ludPmi( Po dru,ie 2 czym sF ludzie w porwnaniu z wszyst)imi anioami i Cwi<tymi w raju( Po trzecie 2 zastanowiB si<, czym jest wszyst)o stworzenie w porwnaniu z /o,iemN a ja sam 2
czym+e byB mo,<S Po czwarte 2 zastanowiB si< nad caym moim zepsuciem i brzydotF cielesnF( Po piFte 2 spojrzeB na siebie ja)o na ran< ja)FC i wrzd, z )tre,o wypyn<o tyle ,rzec>w i tyle zyc> czynw oraz ta)i wstr<tny jad( K?%L Pun)t O( -ozwa+yB, )im jest /,, przeciw )tremu popeniem ,rzec>N rozwa+yB "e,o przymioty i porwnaB je z tymi, )tre sF we mnie "emu przeciwne: "e,o mFdroCB z mojF niewiedzF, "e,o wszec>moc z mojF saboCciF, "e,o sprawiedliwoCB z mojF nie,odziwoCciF, "e,o dobroB z mojF przewrotnoCciF( K53L Pun)t ?( *)rzy) peen zdumienia i wstrzFsu, +e wszyst)ie stworzenia pozwoliy mi +yB i podtrzymyway mnie przy +yciu: ja) anioowie, c>oB sF mieczem /o+ej sprawiedliwoCci, znosili mnie i strze,li i ja) si< za mnie modliliN ja) si< Cwi<ci starali o to, by si< za mnie wstawiaB i modliB za mnieN i niebo, soDce, )si<+yc, ,wiazdy i +ywioy, owoce, pta)i, ryby i zwierz<ta, wreszcie ziemia caa 2 +e si< nie otwara i mnie nie poc>on<a, tworzFc nowe pie)o, w )trym bybym na wie)i )arany( K5$L -ozmowa( Ha)oDczyB rozmowF o miosierdziu, rozwa+ajFc i s)adajFc dzi<)czynienie /o,u naszemu Panu za to, +e da mi +ycie a+ do dnia dzisiejsze,o, i za "e,o as)F postanowiB popraw< na przyszoCB( *jcze nasz(
K54L T#ZECIE WICZENIE to powtrzenie pierwsze,o i dru,ie,o Bwiczenia z trzema rozmowami )oDcowymi Po modlitwie przy,otowawczej i dwc> wprowadzeniac> powtrzyB pierwsze i dru,ie Bwiczenie zwracajFc uwa, odczuem wi<)szF pociec>< lub strapienie albo wi<)sze prze+ycie duc>owe( 0ast<pnie przeprowadziB trzy rozmowy w nast<pujFcy sposb: K51L -ozmowa $( H 0aszF PaniF, +eby mi wyjednaa u swe,o !yna i Pana as)< w trzec> sprawac>: najpierw, bym KotrzymaL wewn<trzne poznanie moic> ,rzec>w i odczu odraz< do nic>: nast<pnie, bym zrozumia nieporzFde) w moim dziaaniu, i +ebym ,ardzFc tym wszyst)im, poprawi si< i uporzFd)owaN wreszcie prosiB, +ebym pozna Cwiat po to, by czujFc do nie,o wstr<t odrzuciB sprawy Cwiatowe i pr+ne( *dmwiB HdrowaC :aryjo( -ozmowa 4( Podobna KrozmowaL z !ynem, +eby mi Kto samoL wyjedna u *jca( *dmwiB C>rystusowa( -ozmowa 1( #a)a sama KrozmowaL z *jcem, +eby *n sam, odwieczny Pan, udzieli mi te,o same,o( *dmwiB *jcze nasz( uszo
K5OL CZWA#TE WICZENIE to zebranie te,o, co byo w trzecim :wi< o zebraniu, poniewa+ rozum nie bF)ajFc si< po bezdro+ac>, rozwa+a starannie przez wspominanie to, co )ontemplowa w minionyc> Bwiczeniac>( PrzeprowadziB te same trzy rozmowy(
K5?L PI)TE WICZENIE TO #OZM!LANIE O PIE%LE* )tre zawiera w sobie modlitw< przy,otowawczF, dwa wprowadzenia, pi<B pun)tw i rozmow< )oDcowF :odlitwa przy,otowawcza zwyczajna( 8prowadzenie $( 8yobraziB sobie, czyli widzieB tutaj przy pomocy wyobraPni du,oCB, szero)oCB i ,<bo)oCB pie)a( 8prowadzenie 4( ProsiB o to, cze,o c>c<( #u prosiB o wewn<trzne odczucie )ary, ja)F cierpiF pot<pieni, +eby je+eli z powodu moic> upad)w zapomn< o mioCci Pana wie)w, przynajmniej obawa przed )arF powstrzymaa mnie od popadni<cia w ,rzec>( K55L Pun)t $( PrzedstawiB sobie o)iem wyobraPni o,romny o,ieD i dusze ja)by Kzam)ni<teL w ciaac> o,nistyc>( K5'L Pun)t 4( Mszami syszeB pacz, narze)ania, )rzy)i i bluPnierstwa przeciw naszemu Panu i przeciw wszyst)im "e,o Cwi<tym( K5&L Pun)t 1( CzuB powonieniem dym, siar)<, smrd i z,nilizn<( K5%L Pun)t O( !ma)iem odczuwaB ,orycz: zy, smute) i wyrzuty sumienia( K'3L Pun)t ?( *dczuwaB zmysem doty)u to mianowicie, ja) pomienie owe doty)ajF dusz i je obejmujF( K'$L -ozmowa )oDcowa( PrzeprowadziB rozmow< z C>rystusem, naszym Panem, przywoujFc na pami<B dusze, )tre si< znajdujF w pie)le, jedne dlate,o, +e nie uwierzyy w K"e,oL przyjCcie, a inne Kdlate,o, +eL wierzFc nie post<poway z,odnie z "e,o na)azami( PodzieliB te KduszeL na trzy ,rupy: Pierwsza 2 przed "e,o przyjCciem( ru,a 2 za "e,o +ycia Kna ziemiL( #rzecia 2 po "e,o +yciu na tym Cwiecie( -wnoczeCnie KtrzebaL :u s)adaB dzi<)i, +e nie pozwoli, bym wpad w )trF)olwie) z tyc> )ate,orii i ta) za)oDczy +ycie( -wnie+ i za to, +e si< a+ do tej c>wili )ierowa wobec mnie litoCciF i miosierdziem( Ha)oDczyB odmawiajFc *jcze nasz( K'4L Mwa,a( Pierwsze Bwiczenie Knale+yL odprawiB o pnocyN dru,ie 2 rano zaraz po wstaniu z +)aN trzecie 2 przed :szF Cwi<tF lub po niej, byleby przed obiademN czwarte 2 w czasie nieszporwN a piFte 2 na ,odzin< przed )olacjF( #a)i roz)ad ,odzin powinien byB mniej wi<cej stay we wszyst)ic> czterec> ty,odniac> odpowiednio Kdo te,oL, ja) na to pozwala wie), usposobienie i c>ara)ter odprawiajFce,o, +eby odprawia pi<B BwiczeD lub mniej(
K'1L ADD!C+E CZ!LI UWAGI DODAT%OWE majFce na celu lepsze odprawienie BwiczeD i pewniejsze odnalezienie te,o, cze,o si< pra,nie(
9ddycja $( Po poo+eniu si< do +)a, )iedy ju+ mam zasypiaB, przez czas jedne,o HdrowaC :aryjo pomyCleB o ,odzinie, o )trej powinienem wstaB i po co, oraz streCciB sobie Bwiczenie, )tre mam odprawiB( K'OL 9ddycja 4( Po przebudzeniu, nie dam miejsca tym lub innym myClom, KleczL zaraz s)ieruj< umys na to, co mam )ontemplowaB w pierwszym Bwiczeniu o pnocy( Pobudza si< b<d< do s)ruc>y za tyle moic> ,rzec>w i przywoam ja)ieC przy)ady, ja) KobrazL rycerza, )try mia stanFB przed swoim )rlem i je,o dworem zawstydzony i s)ruszony, +e ci<+)o obrazi te,o, od )tre,o najpierw otrzyma wiele darw i na,rd( Podobnie w dru,im Bwiczeniu KpowinienemL siebie same,o uznaB za ,rzeszni)a wiel)ie,o i zwiFzane,o aDcuc>ami, czyli zobaczyB, +e mnie prowadzF ja)by zwiFzane,o aDcuc>ami, bym stanF przed najwy+szym !<dziF odwiecznym( "a)o przy)ad przypomn< sobie zam)ni<tyc> w wi<zieniu i s)utyc> w )ajdanac>, ja) zasu,ujFc na CmierB jawiF si< przed s<dziF doczesnym( Po,rF+ony w ta)ic> myClac> albo w innyc> odpowiednio do przedmiotu, b<d< si< ubieraB( K'?L 9ddycja 1( 0a dwa lub trzy )ro)i od miejsca, na )trym zamierzam odprawiB )ontemplacj< lub rozmyClanie, stan< na czas Kpotrzebny na odmwienieL *jcze nasz, wznios< umys do ,ry i nad tym si< zastanowi<, +e /,, nasz Pan, na mnie spo,lFda itd(, i uczyni< a)t uszanowania lub upo)orzenia( K'5L 9ddycja O( -ozpoczFB )ontemplacj< albo )l<czFc, albo le+Fc )rzy+em na ziemi, albo le+Fc na wzna), albo siedzFc, albo stojFcN i zawsze trzeba zmierzaB )u temu, co c>c< osiF,nFB( Hwracamy uwa,< na dwie rzeczy: $( 0ajpierw na to, +e je+eli odnalazem coC )l<czFco, nie zmieni< pozycji, a je+eli le+Fc )rzy+em, to podobnie itd( 4( 0a przedmiocie, w )trym odnalazem to, cze,o szu)am, zatrzymam si< bez niespo)ojne,o przec>odzenia do nast<pne,o pun)tu, a+ b<d< zupenie zadowolony( K''L 9ddycja ?( Po za)oDczeniu Bwiczenia przez )wadrans albo b<d< siedzia, albo c>odzi i zastanawia si<, ja) mi si< powiodo w )ontemplacji lub rozmyClaniu( "e+eli Ple, pomyCl<, co byo te,o przyczynF, i je+eli jF odnajd<, wyra+< +al, +ebym si< m, w przyszoCci poprawiB( "e+eli zaC dobrze, podzi<)uj< /o,u, Panu naszemu i nast<pnym razem b<d< post<powa podobnie( K'&L 9ddycja 5( Mni)aB myClenia o sprawac> powodujFcyc> przyjemnoCB lub radoCB, na przy)ad o c>wale Kniebies)iejL, o zmartwyc>wstaniu itd( -ozmyClanie o radoCci i weselu przesz)adza bowiem w odczuwaniu )ary, blu i KwylewaniuL ez za nasze ,rzec>y( -aczej utrzymywaB si< w c><ci odczuwania +alu i )ary przez przywoywanie na pami<B Cmierci i sFdu( K'%L 9ddycja '( PozbawiB si< ja)ie,o)olwie) Cwiata, +eby to samo osiF,nFB, zam)nFB o)na i drzwi, ,dy przebywam w po)oju oprcz czasu przeznaczone,o na odmawianie modlitw, czytanie lub spo+ywanie posi)w( K&3L 9ddycja &( 0ie CmiaB si< ani mwiB cze,oC ta)ie,o, co by pobudzao do Cmiec>u( K&$L 9ddycja %( :ieB wzro) spuszczony z wyjFt)iem przywitania lub po+e,nania )o,oC z )im mam rozmawiaB(
K&4L 9ddycja $3( otyczy po)uty, )tra si< dzieli na wewn<trznF i zewn<trznF( 8ewn<trzna pole,a na +alu za swoje ,rzec>y i na mocnym postanowieniu, +e si< nie popeni ani tyc>, ani +adnyc> innyc>( Hewn<trzna, czyli owoc poprzedniej, pole,a na umartwianiu si< za ,rzec>y popenione i zasadniczo si< odbywa na trzy sposoby( K&1L !posb pierwszy dotyczy jedzenia( *znacza to, +e je+eli rezy,nujemy z rzeczy zb<dnyc>, nie jest to po)uta, lecz umiar)owanie( Po)uta ma miejsce wtedy, )iedy ujmujemy z te,o, co jest suszne 2 i im wi<cej sobie ujmujemy, tym jest wi<)sza i lepsza, byleby nie nastFpio ja)ieC osabienie or,anizmu lub powa+na c>oroba( K&OL !posb dru,i KdotyczyL spania( Podobnie nie jest po)utF zrezy,nowanie z nadmiaru, z poCcieli deli)atnyc> i mi<))ic> w doty)u( * po)ucie mwimy wtedy, )iedy ze sposobu spania odejmujemy sobie rzeczy zwyczajne 2 i to im wi<cej, tym wi<)sza jest Kpo)utaL, byleby nie nastFpio ja)ieC osabienie or,anizmu albo powa+na c>oroba( 0ie powinno si< jedna) ujmowaB ze snu zwyczajne,o, c>yba +e )toC ma zwyczaj spaB zbyt du,o, +eby doszed do umiaru( K&?L !posb trzeci KdotyczyL umartwienia ciaa, ta) by mu daB odczuB bl zmysowyN ta)i bl si< zadaje, je+eli si< nosi wosiennic<, sznury lub +elazne aDcusz)i na ciele, przez biczowanie, zadawanie sobie ran lub przez inne Gormy surowoCci( K&5L Mwa,a( 8ydaje si<, +e lepsza i bezpieczniejsza jest po)uta, je+eli bl si< odczuwa w ciele i je+eli nie wc>odzi on w )oCci, ta) +eby powodowa bl, a nie c>orob<( late,o sFdziB mo+na, +e lepiej post<puje ten, )to si< biczuje powrz)ami cien)imi, )tre zadajF bl zewn<trzny, ni+ ten, )to stosuje inne sposoby, co mo+e spowodowaB powa+nF c>orob< wewn<trznF( K&'L Mwa,a $( Celem po)ut zewn<trznyc> jest przede wszyst)im osiF,ni<cie trzec> s)ut)w: $( 0ajpierw, +eby zadoCBuczyniB za ,rzec>y przesze( 4( 0ast<pnie, +eby zwyci<+yB same,o siebie, czyli +eby zmysowoCB bya posuszna rozumowi, a wszyst)ie cz<Cci ni+sze bardziej byy poddane wy+szym( 1( 8reszcie po to, +eby poszu)iwaB tej as)i lub daru, ja)ic> czowie) pra,nie i po+Fda, i odnalePB je( 0a przy)ad, je+eli )toC pra,nie wewn<trznej s)ruc>y za swoje ,rzec>y lub wiel)ie,o paczu z ic> powodu albo z powodu udr<czeD i cierpieD, ja)ie C>rystus, Pan nasz, znis podczas swojej m<)i, albo c>ce rozwiaB wFtpliwoCci, )tre ,o dr<czF( K&&L Mwa,a 4( ru,F i trzeciF addycj< Knale+yL stosowaB w Bwiczeniac> o pnocy i wczeCnie rano, nie odnoszF si< one KbowiemL do tyc>, )tre trzeba odprawiB o innej porze( 9ddycji czwartej ni,dy nie nale+y stosowaB w )oCciele w obecnoCci innyc>, lecz tyl)o w u)ryciu, na przy)ad w domu( K&%L Mwa,a 1( "e+eli odprawiajFcy Bwiczenia jeszcze nie odnalaz te,o, cze,o pra,nie, na przy)ad ez, pociec> itd(, to b<dzie to Kdla nie,oL z wiel)im po+yt)iem, je+eli si< mu coC zmieni w jedzeniu, spaniu i w innyc> sposobac> po)utowaniaN +eby na zmian< przez dwa lub trzy dni czyni po)ut<, a przez nast<pne dwa lub trzy 2 nie( "ednym bowiem odpowiada czynienie wi<)szej po)uty, innym 2 mniejszej, zwaszcza +e cz<sto le)cewa+ymy sobie uczyn)i po)uty z powodu mioCci do ciaa albo z powodu Gaszywe,o prze)onania, +e or,anizm ludz)i nie b<dzie m, ic> znieCB bez popadni<cia w ja)FC powa+nF c>orob<( Czasami znowu post<pujemy przeciwnie: penimy zbyt wiele Kuczyn)w po)utnyc>L w prze)onaniu, +e ciao je wytrzyma( 9 poniewa+ /,, nasz Pan, nies)oDczenie lepiej zna naszF natur<, cz<sto dzi<)i ta)im zmianom daje )a+demu zrozumieB to, co mu odpowiada(
K%3L Mwa,a O( -ac>une) sumienia szcze,owy nale+y odprawiaB w celu usuni<cia uc>ybieD i niedbalstw w odprawianiu BwiczeD i w zac>owywaniu addycji( Podobnie w dru,im, trzecim i czwartym ty,odniu(
T!DZIE" D#UGI K%$L WEZWANIE %#&LA ZIEMS%IEGO POMAGA W %ONTEMPLAC+I !CIA %#&LA P#ZEDWIECZNEGO :odlitwa przy,otowawcza ta sama KO5L( 8prowadzenie $( Pole,a ono na wyobra+eniu sobie i zobaczeniu miejsca( #utaj trzeba b<dzie zobaczyB wzro)iem wyobraPni syna,o,i, miasta i osady, w )tryc> C>rystus, nasz Pan, przepowiada KEwan,eli<L( 8prowadzenie 4( ProsiB o as)<, )trej pra,n<( #utaj KtrzebaL prosiB Pana nasze,o o as)<, +ebym nie by ,uc>y na "e,o woanie, ale ,otowy i oc>oczy do spenienia "e,o 0ajCwi<tszej woli( KCz<CB pierwszaL K%4L Pun)t $( 8yobra+< sobie ja)ie,oC )rla ziems)ie,o, wybrane,o bezpoCrednio przez /o,a Pana nasze,o, )tremu o)azujF szacune) i posuszeDstwo wszyscy )siF+<ta i wszyscy c>rzeCcijanie( K%1L Pun)t 4( PatrzeB, ja) ten )rl przemawia do swoic> poddanyc>, mwiFc: :ojF wolF jest podbicie caej ziemi niewiernyc>( late,o ten, )to by c>cia iCB ze mnF, b<dzie si< musia zadowoliB tym samym po+ywieniem, co i ja i tym samym napojem, ubraniem itd( Podobnie b<dzie musia trudziB si< ze mnF za dnia, a czuwaB w nocy itd(, aby potem byB razem ze mnF uczestni)iem zwyci<stwa, ja) by uczestni)iem trudw( K%OL Pun)t 1( HastanowiB si< nad tym, co powinni odpowiedzieB dobrzy poddani )rlowi ta) otwartemu i ta) ludz)iemu( I 2 co za tym idzie 2 ja)+e ,odny na,any ze strony cae,o Cwiata byby ten rycerz, )try by nie przyjF proCby ta)ie,o )rla, i za ja) przewrotne,o powinno si< ,o uwa+aB( KCz<CB dru,aL K%?L ru,a cz<CB te,o Bwiczenia pole,a na zastosowaniu wspomniane,o wy+ej przy)adu )rla ziems)ie,o do C>rystusa, nasze,o Pana, wedu, trzec> wspomnianyc> pun)tw( Pun)t $( "eCli idzie o pun)t pierwszy, to je+eli si< zastanawiamy nad ta)im wezwaniem )rla ziems)ie,o Ks)ierowanymL do je,o poddanyc>, to na ile+ wi<)sze zastanowienie Kzasu,uje toL, +e widzimy C>rystusa, nasze,o Pana, ;rla odwieczne,o, a przed 0im cay Cwiat i ja) *n woa do nie,o i do )a+de,o czowie)a z osobna mwiFc: :ojF wolF jest zdobyB cay Cwiat i wszyst)ic> nieprzyjaci i w ten sposb wejCB do c>way moje,o *jca( late,o te+, )to c>ciaby iCB ze mnF, powinien ze :nF pracowaB, +eby idFc za :nF w cierpieniu, towarzyszy mi ta)+e w c>wale(
K%5L Pun)t 4( -ozwa+yB, +e wszyscy rozsFdni i rozumni powinni ca)owicie oddaB si< temu dziaaniu( K%'L Pun)t 1( Ci, )trzy bardziej c>cF si< przejFB tF su+bF swojemu ;rlowi odwiecznemu i Panu wszec>Cwiata i odznaczyB si< w niej, nie tyl)o siebie samyc> w caoCci powinni oddaB na trud, lecz dziaajFc przeciw wasnej swojej zmysowoCci i przeciw swojej mioCci cielesnej i Cwiatowej zo+F z siebie oGiar< majFcF wi<)szF wartoCB i znaczenie mwiFc: K%&L *dwieczny Panie wszyst)ic> rzeczyT *to przy #wej as)awej pomocy oGiaruj< si< w obliczu nies)oDczonej dobroci #wojej i przed c>walebnF :at)F #wojF i wszyst)imi Cwi<tymi dworu niebies)ie,o( C>cwale, +e Ci< b<d< naCladowa w znoszeniu wszyst)ic> zniewa,, w po,ardzie i ca)owitym ubstwie, ta) rzeczywistym ja) duc>owym, je+eli #wj najCwi<tszy :ajestat zec>ce mnie wybraB i przyjFB do ta)ie,o rodzaju +ycia i stanu( K%%L Mwa,a $( #o Bwiczenie Knale+yL odprawiB dwu)rotnie w ciF,u dnia, czyli rano zaraz po wstaniu z +)a i na ,odzin< przed obiadem lub )olacjF( K$33L Mwa,a 4( 8 dru,im ty,odniu i podobnie w przyszoCci wiel)i po+yte) przyniesie odczytywanie nie)tryc> Gra,mentw z )siF, * naCladowaniu C>rystusa albo z Ewan,elii i z +ywotw Cwi<tyc>(
K$3$L DZIE" PIE#WSZ! %ONTEMPLAC+A PIE#WSZA O WCIELENIU zawiera w sobie modlitw< przy,otowawczF, trzy wprowadzenia, trzy pun)ty i jednF modlitw< :odlitwa przy,otowawcza zwyczajna( K$34L 8prowadzenie $( PrzypomnieB sobie treCB te,o, co zamierzam )ontemplowaB( #utaj c>odzi o to, ja) #rzy *soby /os)ie spo,lFday na powierzc>ni< lub o)rF, caej ziemi penej ludzi i ja) widzFc, +e wszyscy idF do pie)a, postanawiajF w swojej odwiecznoCci, +e ru,a *soba stanie si< czowie)iem, +eby zbawiB rodzaj ludz)i( #a) wi<c )iedy nadesza penia czasw, wysyajF 9nioa Qabriela do naszej Pani K454L( K$31L 8prowadzenie 4( 8yobra+enie sobie miejsca: tutaj KtrzebaL b<dzie zobaczyB o,rom o)r<,u ziemi, na )trym miesz)a ta) wiele r+nyc> narodw( Podobnie w szcze,lnoCci Kspojrz< naL dom i miesz)anie naszej Pani w mieCcie 0azaret, w prowincji Qalilea( K$3OL 8prowadzenie 1( ProsiB o to, cze,o c>c<( #utaj b<dzie to proCba o wewn<trzne poznanie Pana, )try dla mnie sta si< czowie)iem, abym Qo bardziej )oc>a i naCladowa( K$3?L Mwa,a( 8ypada tutaj zaznaczyB, +e w tym ty,odniu i w nast<pnyc> modlitwa przy,otowawcza b<dzie ta sama, bez +adnyc> zmian, i te same trzy wprowadzenia, )tre si< zmieniajF zale+nie od przedstawionej treCci( K$35L Pun)t $( 8 pun)cie pierwszym KtrzebaL zobaczyB osoby 2 jedne i dru,ie(
I najpierw na powierzc>ni ziemi ta)a ic> r+norodnoCB zarwno w sposobie ubierania si<, ja) i w post<powaniu: jedni sF biali, a drudzy czarni, jedni K+yjFL w po)oju, inni Kw stanieL wojny, jedni paczF, drudzy si< CmiejF, jedni sF zdrowi, drudzy c>orzy, jedni si< rodzF, drudzy umierajF itd( Po dru,ie, widzieB #rzy *soby /os)ie i zastanawiaB si< nad 0imi, ja) KsiedzFcL na swej )rlews)iej stolicy albo na tronie swe,o /os)ie,o :ajestatu, spo,lFdajF na caF powierzc>ni< i o)rF, ziemi i na wszyst)ie narody ta) zaClepioneN oraz ja) te narody umierajF i zst<pujF do pie)a( Po trzecie, zobaczyB naszF PaniF i 9nioa, )try "F pozdrawia, i zastanowiB si< Knad tymL, +eby z ta)ie,o wido)u odnieCB )orzyCB( K$3'L Pun)t 4( !yszeB, co mwiF ludzie K+yjFcyL na powierzc>ni ziemi, czyli ja) rozmawiajF ze sobF, ja) przysi<,ajF i bluPniF itd( Podobnie wsuc>aB si< w to, co mwiF *soby /os)ie, mianowicie: oprowadzimy do od)upienia rodzaju ludz)ie,o itd( 9 potem Kposuc>aBL, o czym rozmawia 9nio z naszF PaniF( 8reszcie zastanowiB si<, +eby odnieCB po+yte) z te,o, Ko czym te osobyL mwiF( K$3&L Pun)t 1( Potem patrzeB, co robiF ludzie na ziemi, ja) si< mi<dzy sobF bijF, ja) si< zabijajF Ki ja)L do pie)a idF itd( HobaczyB te+, co czyniF *soby /os)ie, mianowicie ja) doprowadzajF do najCwi<tsze,o 8cielenia itd( Podobnie KpatrzeBL, co czyni anio i nasza Pani, mianowicie +e 9nio wypenia swj obowiFze) posa, a nasza Pani uni+a si spraw odnieCB po+yte)( K$3%L -ozmowa( 0a )oDcu trzeba przeprowadziB rozmow< i pomyCleB, co powinienem powiedzieB #rzem *sobom /os)im albo 8cielonemu Przedwiecznemu !owu, albo :atce i Pani naszej( ProsiB z,odnie z wewn<trznym odczuciem, +eby lepiej iCB za naszym Panem dopiero co wcielonym i bardziej Qo naCladowaB( *dmwiB *jcze nasz(
K$$3L D#UGA %ONTEMPLAC+A O NA#ODZENIU :odlitwa przy,otowawcza zwyczajna( K$$$L 8prowadzenie $( 8ydarzenie: z 0azaretu wyruszya nasza Pani, prawie od dziewi<ciu miesi<cy w stanie bo,osawionym( :o+na pobo+nie rozmyClaB, +e siedziaa na oClicy, Ka towarzyszy "ejL "zeG ze su+FcF( Prowadzili wou, a szli do /etlejem, +eby zapaciB danin<, ja)F cesarz nao+y na wszyst)ie tamtejsze ziemie K45OL( K$$4L 8prowadzenie 4( 8yobra+enie sobie miejsca: zobaczyB wzro)iem wyobraPni dro,< z 0azaretu do /etlejem: zastanowiB si< nad jej du,oCciF, szero)oCciF i Knad tymL, czy ta dro,a wiedzie przez rwniny czy przez doliny i pa,r)i( Podobnie trzeba spojrzeB na miejsce albo na ,rot< narodzenia: ja) jest wiel)a, ja) wFs)a, ja) nis)a, ja) wyso)a i ja) bya urzFdzona( K$$1L 8prowadzenie 1( #o samo i w ta)iej samej postaci, co w poprzedniej )ontemplacji( K$$OL Pun)t $( 8idzieB osoby, czyli naszF PaniF i "zeGa oraz su+FcF i zieciFt)o "ezus, )tre dopiero co si< narodzio( !am siebie KpowinienemL uwa+aB za ubo+uc>ne,o i su,< nie,odne,o, patrzFc na nic>, )ontemplujFc ic> i su+Fc im w potrzebac>, ta) ja)bym KrzeczywiCcieL by obecny,
z penym mo+liwym oddaniem i szacun)iem( 9 potem oddaB si< reGle)sji, +eby odnieCB ja)FC )orzyCB( K$$?L Pun)t 4( PatrzeB, zwracaB uwa,<, i )ontemplowaB, co te osoby mwiF, a oddajFc si< reGle)sji odnieCB ja)FC )orzyCB( K$$5L Pun)t 1( ostrze,aB i rozpatrywaB w duc>u to, co te osoby robiF, na przy)ad, ja) podr+ujF i ja) si< trudzF, +eby Pan m, si< narodziB w najwy+szym ubstwie, a po tylu trudac>, po ,odzie, pra,nieniu, po znoszeniu upau i zimna, po )rzywdac> i zniewa,ac> 2 umrzeB na )rzy+u, a to wszyst)o dla mnie( Potem podczas reGle)sji Knad tymL wydobyB ja)iC po+yte) duc>owy( K$$'L -ozmowa( Ha)oDczyB rozmowF, podobnie ja) w poprzedniej )ontemplacji K$3%L i KodmwiBL *jcze nasz(
K$$&L T#ZECIA %ONTEMPLAC+A to powtrzenie pierwsze,o i dru,ie,o Bwiczenia Po modlitwie przy,otowawczej i po trzec> wprowadzeniac> powtrzyB pierwsze i dru,ie Bwiczenie( K#rzebaL zawsze zwracaB uwa,< na te szcze,lne miejsca, w )tryc> czowie) dozna ja)ie,oC poznania, pociec>y lub strapienia( Pod )oniec przeprowadziB podobnF rozmow KtrzebaL zac>owaB ten sam porzFde), co w powtrzeniac> pierwsze,o ty,odnia, zmieniajFc przedmiot, a zac>owujFc sposb(
K$43L CZWA#TA %ONTEMPLAC+A to powtrzenie pierwszej i dru,iej w ten sam sposb, ja) si< post<powao przy powtrzeniu, o )trym bya mowa poprzednio K$4$L PI)TA %ONTEMPLAC+A to zastosowanie pi<ciu zmysw do )ontemplacji pierwszej i dru,iej Po modlitwie przy,otowawczej i trzec> wprowadzeniac> po+ytecznF rzeczF b<dzie zastosowaB pi i )ontemplowaB po )olei, w ja)ic> si< znajdujF warun)ac>, i staraB si< z te,o widzenia osiF,nFB ja)FC )orzyCB( K$41L Pun)t 4( !uc>em KwyobraPniL suc>aB, co Kte osobyL mwiF lub mo,y mwiB i podczas reGle)sji podobnie zadbaB o ja)iC po+yte)( K$4OL Pun)t 1( 8<c>em i sma)iem KwyobraPniL czuB i sma)owaB nies)oDczonF sodycz i czuoCB bstwa, duszy i jej cntN z te,o wszyst)ie,o odpowiednio do osoby, na )trF si< w )ontemplacji spo,lFda, podczas ta)iej samej reGle)sji szu)aB po+yt)u z te,o( K$4?L Pun)t O( oty)iem KwyobraPniL doty)aB, ja)by obejmowaB i caowaB miejsca, po )tryc> te
osoby c>odzF lub ,dzie siadajF( Hawsze dbaB o wyprowadzenie z te,o ja)iejC )orzyCci( K$45L -ozmowa( Ha)oDczyB trzeba rozmowF podobnie ja) w pierwszej i dru,iej K$3%, $$'L )ontemplacji i odmwiB *jcze nasz( K$4'L Mwa,a $( 8 caym tym ty,odniu i w pozostayc> powinienem czytaB to, co dotyczy tajemnicy Kb<dFcej przedmiotemL )ontemplacji, )trF bezpoCrednio zamierzam odprawiB, czyli +e nie czytam o +adnej tajemnicy, )trej w tym dniu lub o tej ,odzinie nie b<d< )ontemplowa, aby rozmyClanie nad jednF tajemnicF nie za)cao rozwa+ania nad innF( K$4&L Mwa,a 4( Pierwsze Bwiczenie o 8cieleniu nale+y odprawiB o pnocy, dru,ie 2 o Cwicie, trzecie 2 w porze :szy Cwi<tej, czwarte 2 w porze nieszporw, a piFte 2 przed )olacjF( ;a+de z tyc> pi<ciu BwiczeD powinno trwaB ,odzin<( #a)i porzFde) trzeba zac>owaB we wszyst)ic> Kdniac>L nast<pnyc>( K$4%L Mwa,a 1( "e+eli odprawiajFcy Bwiczenia jest stary albo sabe,o zdrowia albo K,dyby si< o)azaoL, +e c>ocia+ mocny, to wyszed z pierwsze,o ty,odnia w ja)iC sposb osabiony, b<dzie lepiej, je+eli w tym dru,im ty,odniu 2 przynajmniej )il)a razy 2 nie wstanie o pnocy, KleczL rano odprawi pierwszF )ontemplacj<, dru,F 2 w porze :szy Cwi<tej, nast<pnF przed obiademN Kniec> o nic> odprawiL jedno powtrzenie w porze nieszporw, a potem 2 przed )olacjF 2 KuczyniL zastosowanie zmysw( K$13L Mwa,a O( 8 tym dru,im ty,odniu z wszyst)ic> dziesi<ciu addycji, o )tryc> bya mowa w pierwszym ty,odniu, trzeba zmieniB dru,F, szstF, sidmF i cz<Cciowo dziesiFtF K'O, '&, '%, &4L( 8 dru,iej addycji Kzmiana jest ta)aL: Haraz po wstaniu uCwiadomi< sobie )ontemplacj<, )trF zamierzam odprawiB, pra,nFc lepiej poznaB odwieczne !owo 8cielone, +eby :u lepiej su+yB i naCladowaB "e( 9 w szstej: cz<sto przywodziB sobie na pamirystusa, nasze,o Pana, poczynajFc od "e,o 8cielenia a+ po miejsce lub tajemnic<, )trF zamierzam )ontemplowaB( 8 sidmej: niec> odprawiajFcy Bwiczenia przestrze,a utrzymywania ciemnoCci lub jasnoCci, )orzystania z dobrej lub zej po,ody w ta)im stopniu, w ja)im odczuwa, +e mu to przyniesie )orzyCB i pomo+e mu w odnalezieniu te,o, cze,o szu)a( 9 w dziesiFtej: niec> odprawiajFcy Bwiczenia zac>owuje si< odpowiednio do tajemnic, )tre )ontempluje, jedne z nic> bowiem doma,ajF si< po)uty, inne nie( #a) Kjedna) trzeba post<powaBL, +eby wszyst)ie dziesi Bwiczeniac> oprcz tyc>, )tre si< odbywajF o pnocy i wczeCnie rano, KtrzebaL zastosowaB coC, co odpowiada dru,iej addycji K'OL, w nast<pujFcy sposb: s)oro tyl)o sobie uCwiadomi<, +e ju+ czas na Bwiczenie, )tre mam odprawiB, zanim je rozpoczn<, pomyCl<, do)Fd zmierzam i przed czyim obliczem staj<( 0ast<pnie przebie,n< po)rtce Bwiczenie, )tre mam odprawiB, i stosujFc trzeciF addycj< K'?L, wejd< w Bwiczenie(
DZIE" D#UGI K$14L 8ziFB za przedmiot pierwszej i dru,iej )ontemplacji oGiarowanie w CwiFtyni K45&L i uciecz)<
do E,iptu ja)by na wy,nanie K45%L( * tyc> dwc> )ontemplacjac> zrobiB dwa powtrzenia i zastosowanie pi<ciu zmysw w ten sam sposb, ja) postFpiono dnia poprzednie,o( K$11L Mwa,a( Czasami )orzystnF rzeczF b<dzie, nawet je+eli odprawiajFcy Bwiczenia trzyma si< mocno i w dobrym usposobieniu, do)onaB pewnej zmiany od te,o dru,ie,o dnia do czwarte,o wFcznie, +eby pewniej odnalePB to, cze,o szu)a( K:o+naL odprawiB tyl)o jednF )ontemplacj< o Cwicie, dru,F w porze :szy Cwi<tej, zrobiB powtrzenie obu w porze nieszporw, a zastosowanie zmysw przed )olacjF(
DZIE" T#ZECI K$1OL "a) may "ezus by posuszny swoim rodzicom w 0azarecie K4'$L i ja) Qo odnalePli w CwiFtyni K4'$L( 0ast<pnie zrobiB dwa powtrzenia i zastosowaB pirystus, nasz Pan, da nam o pierwszym stanie, )try pole,a na przestrze,aniu przy)azaD, by bowiem posuszny swoim rodzicomN a ta)+e Kprzy)adL dru,ie,o KstanuL, )try pole,a na dos)onaoCci ewan,elicznej: )iedy to pozosta w CwiFtyni, opuszczajFc swe,o przybrane,o ojca i :at)< naturalnF, +eby si< poCwi<ciB ca)owicie su+bie swe,o *jca Przedwieczne,o( K#erazL )ontemplujFc nadal "e,o +ycie, zaczniemy si< nad tym zastanawiaB i o to pytaB, w ja)im rodzaju lub stanie +ycia c>ce si< nami posu+yB "e,o /os)i :ajestat( #ote+ ja)o pewne,o rodzaju wprowadzenie w te sprawy w pierwszym Bwiczeniu Kdnia nast<pne,oL zobaczymy zamiary C>rystusa nasze,o Pana, a ta)+e przeciwnie: KzamiaryL nieprzyjaciela natury ludz)iej( KHobaczymy te+L, ja) my sami powinniCmy si< usposobiB, +eby dojCB do dos)onaoCci w ta)im stanie lub KsposobieL +ycia, ja)i /, nasz Pan pozwoli nam wybraB(
DZIE" CZWA#T! K$15L -ozmyClanie o dwc> sztandarac>: jeden nale+y do C>rystusa, najwy+sze,o nasze,o 8odza i Pana, dru,i do =ucyGera, Cmiertelne,o wro,a naszej ludz)iej natury( :odlitwa przy,otowawcza zwyczajna( K$1'L 8prowadzenie $( 8ydarzenie( #utaj KmowaL b<dzie o tym, ja) C>rystus wzywa i zaprasza wszyst)ic> pod swj sztandar, a =ucyGer przeciwnie: pod swj( K$1&L 8prowadzenie 4( 8yobra+< sobie miejsce ja)bym je widzia( #utaj KtrzebaL b<dzie widzieB wiel)ie pole caej owej o)olicy "erozolimy, na )trym najwy+szym 8odzem dobryc> jest C>rystus, nasz Pan( Inne pole w o)olicac> /abilonu, ,dzie >ersztem nieprzyjaci jest =ucyGer( K$1%L 8prowadzenie 1( ProsiB o to, cze,o c>c<( #utaj KstosownaL b<dzie proCba o poznanie podst<pw ze,o przywdcy i o pomoc w ustrze+eniu si< przed nimi, a ta)+e o poznanie prawdziwe,o +ycia, )tre u)azuje najwy+szy i prawdziwy 8dz, oraz o as)< naCladowania Qo(
K$O3L Pun)t $( #rzeba sobie wyobraziB, ja) przywdca wszyst)ic> nieprzyjaci siedzi na tym rozle,ym polu babiloDs)im niby na o,romny tronie z o,nia i dymu( PostaB je,o jest straszliwa i przera+ajFca( K$O$L Pun)t 4( -ozwa+yB, ja) wzywa on niezliczone demony i ja) ic> rozsya: jednyc> do ta)ie,o miasta, dru,ic> do inne,o 2 i ta) na cay Cwiat( 0ie pomija +adnej dzielnicy )raju, +adne,o miejsca, stanu ani ja)ic>)olwie) szcze,lnyc> osb( K$O4L Pun)t 1( HastanowiB si< nad przemwieniem, )tre do nic> wy,asza, i ja) ic> napomina, +eby na ludzi zarzucali sieci i )ajdany( 0ajpierw majF )usiB +FdzF bo,actw, ja) to si< zwy)o przewa+nie dziaB( 8 ten sposb dojdF do pr+nej c>way Cwiatowej, a potem do wiel)iej pyc>y( 8 ten sposb pierwszym stopniem b<dF bo,actwa, dru,im pr+na c>waa, a trzecim 2 pyc>a( #e trzy stopnie prowadzF do wszyst)ic> innyc> wad( K$O1L 8 przeciwieDstwie Kdo te,oL podobnie KtrzebaL sobie wyobraziB najwy+sze,o i prawdziwe,o 8odza, ja)im jest C>rystus, nasz Pan( K$OOL Pun)t $( -ozwa+yB, ja) C>rystus, nasz Pan, staje na wiel)im polu tej waCnie o)olicy "erozolimy, w miejscu s)romnym, pi<)nym i miym( K$O?L Pun)t 4( -ozwa+yB, ja) Pan cae,o wszec>Cwiata wybiera tylu ludzi, apostow, uczniw itd( i wysya ic> na cay Cwiat, a Cwi<tF nau)< swojF rozpowszec>nia wCrd ludzi r+nyc> stanw i warstw( K$O5L Pun)t 1( -ozwa+yB przemwienie, ja)ie C>rystus, nasz Pan, wy,asza do swoic> su, i przyjaci, )tryc> na ta)F wypraw< wysya( Haleca im, by wszyst)im c>cieli udzielaB pomocy i pociF,ali ic> najpierw do najwy+sze,o ubstwa duc>owe,o, a je+eli :ajestatowi /o+emu to by si< podobao i do te,o ic> wybra, ta)+e do ubstwa rzeczywiste,oN nast<pnie do KprzyjmowaniaL obel, i po,ardy, poniewa+ z tyc> dwc> wyania si< po)ora( #a) wi<c sF trzy stopnie: najpierw ubstwo przeciw bo,actwu, nast<pnie obel,i i po,arda przeciw zaszczytom Cwiatowym, wreszcie po)ora przeciw pysze( 0iec> przez te trzy stopnie pociF,ajF do wszyst)ic> innyc> cnt( K$O'L -ozmowa $( -ozmowa z naszF PaniF, +eby mi wyjednaa u swe,o !yna i Pana as)< przyj<cia pod "e,o sztandar, i to najpierw w najwy+szym ubstwie duc>owym, a je+eli /o+emu :ajestatowi to by si< podobao i zec>cia mnie wybraB i przyjFB, to ta)+e w ubstwie rzeczywistymN nast<pnie Kby mi wyjednaa as)<L znoszenia obel, i zniewa,, +ebym Qo m, lepiej w tym naCladowaB, bylebym m, je znieCB bez niczyje,o ,rzec>u i z upodobaniem "e,o /os)ie,o :ajestatu( 0a za)oDczenie HdrowaC :aryjo( -ozmowa 4( * to samo prosiB !yna, +eby mi to wyjedna u *jca( I odmwiB uszo C>rystusowa( -ozmowa 1( * to samo prosiB *jca, +eby mi te,o udzieli( I odmwiB *jcze nasz( K$O&L Mwa,a( #o Bwiczenie nale+y odprawiB o pnocy, a potem po raz dru,i o Cwicie( 8 ,odzinie :szy Cwi<tej i nieszporw trzeba je dwu)rotnie powtrzyB i zawsze )oDczyB trzema rozmowami z naszF PaniF, z !ynem i z *jcem( 9 nast<pujFce Kzaraz rozmyClanieL o trzec> parac> ludzi przed )olacjF( K$O%L #e,o same,o czwarte,o dnia odprawiB rozmyClanie o trzec> parac> ludzi, abyCmy mo,li
wybraB to, co najlepsze( :odlitwa przy,otowawcza zwyczajna( K$?3L 8prowadzenie $( *powiadanie: o trzec> parac> ludzi, z )tryc> )a+da zdobya dziesicF si< zbawiB i w po)oju odnalePB /o,a, nasze,o Pana, i pozbyB si< ci<+aru i przesz)ody Kdo zbawienia, ja)ie si< rodzFL z przywiFzania do rzeczy nabytej( K$?$L 8prowadzenie 4( 8yobraziB sobie miejsce( #utaj widzieB siebie same,o, ja) stoj< przed /o,iem, naszym Panem, i przed wszyst)imi "e,o Cwi<tymi po to, bym pra,nF i m, poznaB to, co jest bardziej mie "e,o /os)iemu :ajestatowi( K$?4L 8prowadzenie 1( ProsiB o to, cze,o pra,n<( #utaj prosiB o as)<, bym wybra to, co przyniesie wi<)szF c>wa< "e,o /o+emu :ajestatowi i Kprzyczyni si<L do zbawienia mojej duszy( K$?1L Pierwsza para ludzi( C>ciaaby si< pozbyB przywiFzania do rzeczy nabytej, +eby odnalePB po)j z /o,iem, naszym Panem i zbawiB siebie samyc>, ale nie podejmuje +adnyc> Crod)w a+ do ,odziny Cmierci( K$?OL ru,a para ludzi( C>ce si< pozbyB przywiFzania, ale ta) si< c>ce ,o pozbyB, +eby pozostaB przy rzeczy nabytej( C>ciaaby zatem, +eby /, poszed za tym, cze,o c>cF oni sami i nie decydujF si< na porzucenie Ktej rzeczyL, by pjCB za /o,iem, nawet ,dyby ten stan mia byB dla nic> najlepszy( K$??L #rzecia para ludzi( C>ce si< pozbyB przywiFzania Kdo rzeczy nabytejL, ale ta) si< ,o c>ce pozbyB, +eby ta)+e przestaB trwaB w przywiFzaniu do posiadania lub nieposiadania tej rzeczyN KczyliL c>ce jej lub nie c>ce odpowiednio do te,o, ja) /,, nasz Pan, postanowi o tym w swojej woli, a temu czowie)owi pojawi si< ja)o lepsze dla su+by "e,o /os)iemu :ajestatowi i dla c>way "e,o( #ymczasem zaC c>ce sobie zdaB spraw< z te,o, +e musi zrezy,nowaB z cae,o przywiFzania i poo+yB nacis) na to, by nie c>cieB ani te,o, ani ja)iej)olwie) innej rzeczy, je+eliby to nie byo przeznaczone wyFcznie na su+b< /o,u, naszemu Panu( #a) wi<c pra,nienie, by lepiej su+yB /o,u, naszemu Panu, wpywa na przyj<cie lub odrzucenie rzeczy KnabytejL( K$?5L #rzy rozmowy( K#rzebaL przeprowadziB te same trzy rozmowy, )tre przeprowadzono Kpod )oniecL )ontemplacji poprzedniej o dwc> sztandarac> K$O'L( K$?'L Mwa,a( Hauwa+my, +e )iedy doCwiadczamy wstr<tu do rzeczywiste,o ubstwa, )iedy nie jesteCmy oboj<tni wobec ubstwa lub bo,actwa, wy,aszenie ta)ie,o uczucia nieuporzFd)owane,o bardzo uatwi proCba w rozmowac> 6nawet wbrew ciau7, by /, wybra nas do ubstwa rzeczywiste,o i KoCwiadczenieL, +e te,o c>cemy, o to prosimy i ba,amy, byleby to tyl)o byo su+bF i c>waF dla "e,o /os)ie,o :ajestatu(
DZIE" PI)T! K$?&L ;ontemplacja o wyruszeniu C>rystusa, nasze,o Pana z 0azaretu, nad rze)< "ordan i o "e,o
c>rzcie K4'1L( K$?%L Mwa,a $( #< )ontemplacj< odprawia si< pierwszy raz o pnocy, dru,i raz o Cwicie, nast<pnie nale+y jF dwa razy powtrzyB w porze :szy Cwi<tej i nieszporw, a przed )olacjF zastosowaB do niej pi<B zmysw( KHa )a+dym razem trzebaL jF poprzedziB modlitwF przy,otowawczF i trzema wprowadzeniami ta), ja) to wyjaCniono w )ontemplacji o 8cieleniu K$34L i o 0arodzeniu K$$$L( Ha)oDczyB trzema rozmowami wzi<tymi z rozmyClania o trzec> parac> ludzi K$O'L albo na podstawie uwa,i, )tra nast<puje po KrozmyClaniuL o trzec> parac> K$?'L( K$53L Mwa,a 4( Przedmiotem rac>un)u szcze,owe,o po obiedzie i po )olacji b<dF b<dy i zaniedbania w odprawianiu BwiczeD i zac>owywaniu addycji( K#a) b<dzieL w tym dniu i w dniac> nast<pnyc>( DZIE" SZ&ST! K$5$L ;ontemplacja o tym, ja) C>rystus, nasz Pan, szed znad "ordanu a+ do pustyni wFcznie( HastosowaB KtrzebaL ten sam sposb, co w dniu piFtym K4'OL( DZIE" SI&DM! "a) 9ndrzej i inni poszli za C>rystusem K4'?L( DZIE" &SM! * ;azaniu na ,rze, czyli o oCmiu bo,osawieDstwac> K4'&L( DZIE" DZIEWI)T! "a) C>rystus, nasz Pan, u)aza si< uczniom na Galac> morza K4&3L( DZIE" DZIESI)T! "a) Pan przepowiada w CwiFtyni K4&&L( DZIE" +EDENAST! * ws)rzeszeniu Uazarza K4&?L( DZIE" DWUNAST! * 0iedzieli Palmowej K4&'L( K$54L Mwa,a $( ;ontemplacje te,o dru,ie,o ty,odnia 2 odpowiednio do czasu, ja)i )a+dy c>ce KBwiczeniomL poCwi<ciB i odpowiednio do owocu, ja)i uzys)uje 2 mo+na przedu+yB lub s)rciB( "e+eli )toC ,o przedu+a, niec> Kza przedmiot )ontemplacjiL wePmie tajemnice: nawiedzenie Cwi<tej El+biety przez naszF PaniF, Kpo)onL pasterzy, obrzezanie zieciFt)a "ezus i Kpo)onL trzec> )rli, a ta)+e inne( "e+eli )toC ,o s)raca, mo+e pominFB Knie)tre tajemniceL, o )tryc> bya mowa wy+ej( Celem ic> bowiem jest wprowadzenie i podanie sposobu, +eby pPniej Kmo+na byoL lepiej i do)adniej odprawiaB )ontemplacje(
K$51L Mwa,a 4( !praw< wyboru nale+y zaczFB od )ontemplacji Ko podr+y "ezusaL z 0azaretu nad "ordan wFcznie, a jest to dzieD piFtyN b<dzie o tym mowa ni+ej( K$5OL Mwa,a 1( Hanim KodprawiajFcy BwiczeniaL wejdzie w spraw< wyboru, +eby przywiFzaB si< do prawdziwej nau)i C>rystusa Pana nasze,o, odniesie wiel)F )orzyCB, je+eli si< uwa+nie zastanowi nad nast<pujFcymi trzema KstopniamiL po)ory( KPowinienL je rozwa+aB od czasu do czasu przez cay dzieD i podobnie odbyB trzy rozmowy, o czym powiemy pPniej K$5&L(
,T#Z! STOPNIE PO%O#!K$5?L Pierwszy stopieD po)ory jest )onieczny do zbawienia wieczne,o( Pole,a on na tym, +e si< do te,o stopnia poni+am i upo)arzam, ile to tyl)o mo+liwe, +ebym we wszyst)im by posuszny prawu /o,a, nasze,o Pana( *znacza to, +e c>oBby mnie mianowano panem wszyst)ic> rzeczy stworzonyc> i c>oBbym Kmia straciBL wasne +ycie doczesne, to i ta) nie brabym pod uwa,< prze)roczenia ja)ie,o)olwie) przy)azania 2 ani /o+e,o, ani ludz)ie,o 2 )tre mnie obowiFzuje pod ,rzec>em ci<+)im( K$55L ru,i stopieD po)ory jest dos)onalszy ni+ pierwszy( Pole,a on na tym, +e doszedem do ta)ie,o usposobienia, i+ si< nie czuj< przywiFzany bardziej do bo,actwa ni+ ubstwa, do szu)ania bardziej c>way ni+ wz,ardy, do pra,nienia bardziej +ycia du,ie,o ni+ )rt)ie,o, byleby to w jedna)owy sposb su+yo /o,u, naszemu Panu, i zbawieniu mojej duszy( Ponadto Kten stopieD po)ory pole,a na tymL, +e ani za wszyst)ie rzeczy stworzone, ani nawet ,dyby mi miano +ycie odebraB, nie brabym pod uwa,< popenienia ja)ie,o)olwie) ,rzec>u powszednie,o( K$5'L #rzeci stopieD po)ory jest najdos)onalszy( Pole,a on na tym, +e zawiera w sobie pierwszy i dru,i, Kale jeCliL b<dzie rwna c>waa i czeCB /o+e,o :ajestatu, +eby lepiej naCladowaB C>rystusa, nasze,o Pana, i bardziej byB do 0ie,o podobnym, c>c< wybraB raczej ubstwo z C>rystusem ubo,im ni+ bo,actwo, raczej zniewa,i z C>rystusem penym zniewa, ni+ zaszczyty( Pra,n< te+, +eby mnie uwa+ano raczej za obF)ane,o i ,upca dla C>rystusa, )tre,o wczeCniej za ta)ie,o uwa+ano, ni+ za mFdre,o i roztropne,o na tym Cwiecie( K$5&L Mwa,a( #a) wi<c temu, )to pra,nie osiF,nFB ten trzeci stopieD po)ory, przyniesie wiel)F )orzyCB, je+eli przeprowadzi trzy rozmowy z omawianej wczeCniej K)ontemplacjiL o trzec> parac> ludzi K$O', $?5LN niec> prosi Pana nasze,o, by ,o wybra do tej trzeciej, wi<)szej i lepszej po)ory, +eby Qo m, lepiej naCladowaB i lepiej :u su+yB, je+eliby z te,o wyni)a rwna lub wi<)sza su+ba i c>waa "e,o /os)ie,o :ajestatu(
K$5%L WSTP DO DO%ONANIA W!'O#U 8 )a+dym dobrym wyborze 2 o ile to mo+liwe z naszej strony 2 nasza intencja powinna byB czysta( 0a uwadze mieB powinniCmy tyl)o cel, dla )tre,o jesteCmy stworzeni, to znaczy c>wa< /o,a, nasze,o Pana i zbawienie wasnej duszy( #a) wi<c co)olwie) wybior<, musi mi to poma,aB do KosiF,ni<ciaL celu, dla )tre,o zostaem stworzony, nie podporzFd)owujFc celu Crod)om, lecz Crod)i celowi( Hdarza si< bowiem, +e wielu wybiera na pierwszym miejscu wstFpienie w zwiFze) ma+eDs)i, co jest Crod)iem, a na dru,im su+b< /o,u, naszemu Panu, a przecie+ su+ba /o,u jest celem( Podobnie sF tacy, )trzy najpierw c>cF mieB doc>ody z dbr )oCcielnyc>, a dopiero potem KpeniBL su+b< /o,u z nimi zwiFzanF( #ote+ ci ludzie nie zdF+ajF prostF dro,F do /o,a, lecz c>cF, by /, si< dostosowa do ic> nieuporzFd)owanyc> przywiFzaD i 2 co za tym idzie 2 z celu czyniF
Crode), a ze Crod)a el( !)ute) jest ta)i, +e to, co powinni poo+yB na pierwszym miejscu, )adF na dru,im( 0a pierwszym przecie+ miejscu powinni postawiB c>ody z dbr )oCcielnyc> lub zawrzeB zwiFze) ma+eDs)i jeCli to jest dla mnie bardziej odpowiednie, bo to jest Crod)iem do celu( #a) wi<c nic inne,o nie mo+e mnie s)aniaB do przyj<cia ta)ic> Crod)w ani ic> porzucenia oprcz samej tyl)o su+by /o,u, naszemu Panu, c>way "e,o i wieczne,o zbawienia mojej duszy(
K$'3L ,#OZWA ANIE SU )CEdo poznania, cze,o dotyczy wybr, zawiera cztery pun)ty i jednF uwa,< Pun)t $( "est rzeczF )oniecznF, by wszyst)ie rzeczy, )tre b<dF przedmiotem wyboru, byy same w sobie oboj<tne lub dobre i by si< z,adzay ze Cwi<tF :at)F, ;oCcioem >ierarc>icznym, Kby zatemL nie byy ze i jemu przeciwne( K$'$L Pun)t 4( 0ie)tre rzeczy podpadajF pod wybr niezmienny, na przy)ad )apaDstwo, ma+eDstwo itd(, KaleL sF te+ inne, )tre podpadajF pod wybr zmienny, na przy)ad przyj<cie lub odrzucenie doc>odw )oCcielnyc>, przyj<cie dbr doczesnyc> lub zrezy,nowanie z nic>( K$'4L Pun)t 1( "e+eli )toC ju+ raz do)ona wyboru niezmienne,o, nie ma nic do wybierania, nie mo+e si< bowiem uwolniB Kod poprzednie,o wyboruL( #a) jest na przy)ad z ma+eDstwem, )apaDstwem itd( 0a to tyl)o trzeba zwrciB uwa,<, +e je+eli )toC nie do)ona wyboru w sposb waCciwy i uporzFd)owany, a ta)+e bez przywiFzaD nieuporzFd)owanyc>, niec> po)utuje i stara si< prowadziB dobre +ycie na wybranej przez siebie same,o drodze( 0ie wydaje si< KbowiemL, +eby ta)i wybr by powoaniem /o+ym, poniewa+ jest wyborem nieuporzFd)owanym i po)r<tnym( 8ielu ludzi w tym waCnie bFdzi, +e z wyboru po)r<tne,o lub ze,o czyniF powoanie /o+e( 9 przecie+ powoanie /o+e zawsze jest czyste i jasne 2 bez domiesz)i pobude) cielesnyc> i bez ja)ie,o)olwie) nieuporzFd)owane,o przywiFzania K$5%L( K$'1L Pun)t O( "e+eli )toC w sposb waCciwy i uporzFd)owany do)ona wyboru rzeczy, )tre podpadajF pod wybr zmienny, nie ule,ajFc ciau ani Cwiatu, nie ma powodu do)onywania nowe,o wyboru, lecz niec> si< stara w miar< mo+liwoCci dos)onaliB w do)onanym wyborze( K$'OL Mwa,a( #rzeba zwrciB uwa,<, +e je+eli ta)i wybr zmienny nie zosta do)onany szczerze i w sposb uporzFd)owany, to b<dzie rzeczF po+ytecznF do)onaB wyboru w sposb waCciwy, je+eli si< pra,nie, +eby wyda owoce znamienne i bardzo mie /o,u, naszemu Panu(
K$'?L T#Z! PO#! NA DO%ONANIE W %A DE+ Z NICH #OZS)DNEGO I DO'#EGO W!'O#U Pora $( C>wila, w )trej /,, nasz Pan, ta) porusza i pociF,a wol<, +e bez wFtpliwoCci i bez mo+liwoCci wFtpienia ta)a dusza pobo+na idzie za tym, co jej u)azano( #a) postFpili Cwi<ty Pawe i Cwi<ty :ateusz, )iedy poszli za C>rystusem, naszym Panem( K$'5L Pora 4( ;iedy otrzymuje si< wystarczajFco du+o jasnoCci i poznania przez doCwiadczenie pociec> i strapieD, a ta)+e dzi<)i doCwiadczeniu rozeznawania r+nyc> duc>w( K$''L Pora 1( "est to pora spo)ojna( -ozwa+a si< najpierw, po co czowie) si< narodzi, to jest, by /o,a, nasze,o Pana, wyc>walaB i zbawiB dusz< swojF( Pra,nFc te,o, czowie) wybiera sposb
+ycia lub stan w obr<bie ;oCcioa, +eby ,o wspoma,a w su+eniu Panu swojemu i zbawieniu wasnej duszy( :wi<, +e to pora spo)ojna, dusza bowiem nie jest poruszona dziaaniem +adnyc> duc>w i swobodnie oraz spo)ojnie posu,uje si< ona swoimi wadzami naturalnymi( K$'&L 0a wypade), ,dyby ani w pierwszej, ani w dru,iej porze nie do)onano wyboru, podajemy dwa sposoby do)onania ,o w porze trzeciej(
PIE#WSZ! SPOS&' DO%ONANIA #OZS)DNEGO I DO'#EGO W!'O#U s)ada si< z szeCciu pun)tw Pun)t $( *)reCliB rzecz, co do )trej c>c< do)onaB wyboru, na przy)ad urzFd ja)iC lub doc>ody z dbr )oCcielnyc>, )tre sF do wzi<cia lub do odrzucenia 2 albo ja)F)olwie) innF rzecz, )tra podpada pod wybr zmienny( K$'%L Pun)t 4( :usz< pami<taB o celu, dla )tre,o zostaem stworzony, a jest nim oddanie c>way /o,u, mojemu Panu, i zbawienie mojej duszy( -wnoczeCnie KpowinienemL pozostawaB oboj<tnym, bez ja)ie,o)olwie) nieuporzFd)owane,o przywiFzania( K*znacza to, +eL nie jestem bardziej s)onny czy przywiFzany do przyj<cia danej rzeczy ni+ do jej odrzucenia, lub do odrzucenia raczej ni+ do przyj<cia( KC>odzi o toL, +ebym by w rwnowadze ja) j<zycze) u wa,i, aby iCB za tym, co w moim rozumieniu su+y bardziej c>wale i czci /o,a, nasze,o Pana, i zbawieniu mojej duszy( K$&3L Pun)t 1( ProsiB /o,a, nasze,o Pana, aby poruszy mojF wolwale i czci( -ozwa+< to wiernie i dobrze w moim umyCle i wybior< z,odnie z "e,o najCwi<tszF i naj+yczliwszF wolF( K$&$L Pun)t O( -ozwa+yB i przemyCleB, ja)ie )orzyCci i po+yt)i wyni)nF, je+eli zatrzymam urzFd lub doc>ody z dbr )oCcielnyc>, )tre mam na uwadze, tyl)o dla c>way /o,a, nasze,o Pana, i dla zbawienia mojej duszy( I przeciwnie: KtrzebaL si< zastanowiB nad tym, ja)ie straty i niebezpieczeDstwa si< pojawiF, je+eli je zatrzymam( 8 dru,iej cz<Cci Knale+yL podobnie postFpiB, czyli przypatrzyB si< po+yt)om i )orzyCciom, je+eli ic> nie zatrzymam, oraz odwrotnie: stratom i niebezpieczeDstwom Kwyni)ajFcymL z te,o, +e ic> nie zatrzymam( K$&4L Pun)t ?( Po zastanowieniu si pun)tw widzenia, zobacz< )u czemu mj umys si< bardziej s)ania( #a) wi<c wybr powinien si< odbywaB pod wpywem wi<)sze,o poruszenia rozumu, a nie wedu, ja)ie,oC poruszenia zmysowe,o( K$&1L Pun)t 5( #en, )to do)ona ta)ie,o wyboru powinien si< z wiel)F pilnoCciF udaB na modlitw< przed oblicze /o,a, nasze,o Pana, i ta)i wybr zo+yB :u w oGierze Kz proCbFL, +eby "e,o /os)i :ajestat zec>cia ,o przyjFB i zatwierdziB, jeCli jest to )u "e,o wi<)szej su+bie i c>wale(
K$&OL D#UGI SPOS&' DO%ONANIA DO'#EGO I #OZS)DNEGO W!'O#U zawiera w sobie cztery re,uy i uwa,< -e,ua $( :ioCB, )tra mnF )ieruje i )tra sprawia, +e wybieram ta)F waCnie rzecz powinna poc>odziB z ,ry, z mioCci /o+ej, ta), +e do)onujFcy wyboru KpowinienL odczuwaB przede wszyst)im w sobie samym, +e ta mioCB do rzeczy wybranej, wi<)sza lub mniejsza, s)ierowana jest
tyl)o i wyFcznie )u !twrcy i Panu( K$&?L -e,ua 4( 8yobraziB sobie ja)ie,oC czowie)a, )tre,o ni,dy nie widziaem i )tre,o nie znam, a c>c<, by by w peni dos)onayN pomyCleB, co bym mu poradzi zrobiB i wybraB dla wi<)szej c>way /o,a, nasze,o Pana, i wi<)szej dos)onaoCci je,o duszy( CoC podobne,o KpowinienemL uczyniB dla siebie same,o i ta) zac>owaB zasad<, )trF proponuj< )omuC innemu( K$&5L -e,ua 1( HastanowiB si< ja)bym by ju+ w c>wili Cmierci, nad tF postawF i miarF, )trF wtedy c>ciabym widzieB zastosowanF w tym obecnym wyborze( I tym si< )ierujFc, do)onam na tej podstawie moje,o zdecydowane,o KwyboruL( K$&'L -e,ua O( PatrzFc i rozwa+ajFc, ja) stawi< si< w dniu sFdu, pomyCleB o tym, ja)bym c>cia wtedy rozprawiaB o rzeczy, )trF mam przed oczyma( #eraz KpowinienemL zastosowaB zasad<, )trej wtedy c>ciabym si< trzymaB, +ebym m, byB wwczas zadowolony i radosny( K$&&L Mwa,a( Po zastosowaniu re,u, o )tryc> bya mowa wy+ej, dla moje,o zbawienia i wieczne,o spo)oju do)onam wyboru i oGiaruj< ,o /o,u, naszemu Panu 2 odpowiednio do pun)tu szste,o pierwsze,o sposobu do)onywania wyboru K$&1L(
K$&%L O POP#AWIE I #E$O#MIE WASNEGO !CIA I STANU Co do tyc>, )trzy sF zwiFzani ,odnoCciami )oCcielnymi lub ma+eDstwem i albo sF bardzo bo,aci w dobra doczesne, albo nie 2 ,dy nie majF mo+liwoCci albo wiel)iej oc>oty na do)onanie wyboru rzeczy, )tre podpadajF pod wybr zmienny 2 b<dzie rzeczF bardzo po+ytecznF, je+eli zamiast do)onywania wyboru poda im si< sposb poprawienia i zreGormowania wasne,o +ycia lub stanu )a+de,o z nic>( #rzeba mianowicie KuCwiadomiB imL, +e swoje stworzenie, +ycie i stan powinni u)ierun)owaB na c>wa ju+ sposobw do)onywania wyboru K$'?2$&&L, ja) wiel)i powinien mieB dom i su+b<, ja) powinien niF rzFdziB i )ierowaB, ja) KwreszcieL powinien jF pouczaB sowem i przy)adem( Podobnie Kpowinien si< zastanowiBL nad swoimi dobrami: ile pozostawiB dla swojej rodziny i domu, a ile rozdaB ubo,im i na inne pobo+ne cele( 8 tym nie powinien c>cieB ani pra,nFB cze,o inne,o oprcz wi<)szej c>way i czci /o,a, nasze,o Pana, we wszyst)im i przez wszyst)o( #ote+ niec> )a+dy pami<ta, +e o tyle postFpi we wszyst)ic> sprawac> duc>owyc>, o ile si< wyzwoli z mioCci wasnej, swoic> pra,nieD i wasnyc> )orzyCci(
T!DZIE" T#ZECI DZIE" PIE#WSZ! K$%3LPierwsza )ontemplacja o pnocy, o tym, ja) to C>rystus, nasz Pan, uda si< z /etanii do "erozolimy a+ do *statniej 8ieczerzy wFcznie K4&%L( Hawiera ona w sobie modlitw< przy,otowawczF, trzy wprowadzenia szeCB pun)tw i rozmow<( :odlitwa przy,otowawcza zwyczajna KO5L( K$%$L 8prowadzenie $( MCwiadomiB sobie wydarzenie: C>rystus, nasz Pan, wysa z /etanii do
"erozolimy dwc> uczniw, +eby przy,otowali wieczerz<, a potem *n sam przyby na niF z innymi uczniami( ;iedy spo+y baran)a pasc>alne,o i za)oDczy wieczerz<, umy im no,i i da swoje 0ajCwi<tsze Ciao i 0ajdro+szF ;rew swoim uczniom oraz wy,osi do nic> przemwienie, po tym, ja) "udasz wyszed, +eby sprzedaB swe,o Pana( K$%4L 8prowadzenie 4( 8yobra+enie sobie miejsca( #utaj przyjrzeB si< drodze z /etanii do "erozolimy: czy jest szero)a czy wFs)a, rwna itd( Podobnie przyjrzeB si< miejscu wieczerzy: czy jest przestronne czy mae, czy ta) urzFdzone czy inaczej( K$%1L 8prowadzenie 1( ProsiB o to, cze,o c>c<( #utaj prosiB o wspczucie i zawstydzenie, poniewa+ z powodu moic> ,rzec>w Pan idzie na m<)<( K$%OL Pun)t $( 8 pierwszym pun)cie KtrzebaL widzieB osoby KbiorFce udziaL w 8ieczerzy, a oddajFc si< reGle)sji, staraB si< osiF,nFB ja)iC owoc( Pun)t 4( !uc>aB co mwiF i podobnie staraB si< osiF,nFB ja)iC owoc( Pun)t 1( PatrzeB na to, co robiF, i KstaraB si<L zdobyB ja)iC owoc( K$%?L Pun)t O( HastanowiB si< nad tym, co C>rystus, nasz Pan, cierpi lub co c>ce wycierpieB w swoim czowieczeDstwie 2 odpowiednio do Gra,mentu, nad )trym si< rozmyCla( #utaj KtrzebaL zaczFB si< usilnie pobudzaB do boleCci, smut)u i ez( #a) te+ nale+y post<powaB w pun)tac>, )tre nast<pujF( K$%5L Pun)t ?( -ozwa+yB, ja) /stwo si< u)rywa, to znaczy, +e c>ocia+ mo,o zniszczyB swoic> nieprzyjaci, te,o nie czyni, KorazL ja) pozwala, by najCwi<tsze czowieczeDstwo cierpiao ta) o)rutnie( K$%'L Pun)t 5( -ozwa+yB, +e to wszyst)o cierpi *n za moje ,rzec>y itd(, i co ja powinienem czyniB i Kja)L cierpieB dla 0ie,o( K$%&L -ozmowa( Ha)oDczyB rozmowF z C>rystusem, naszym Panem, a na )oDcu odmwiB *jcze nasz( K$%%L Mwa,a( #rzeba zauwa+yB, ja) to ju+ cz<Cciowo wyjaCniono K?OL, +e w -ozmowac> powinniCmy rozmawiaB i prosiB odpowiednio do o)olicznoCci, czyli odpowiednio do te,o, ja)im jestem poddany po)usom lub ja)ie odczuwam pociec>y, a ta)+e odpowiednio do te,o, czy c>c< zdobyB t< lub innF cnot<, nast<pnie wedu, te,o, czy w t< czy w innF stron< c>c< si< u)ierun)owaB czy c>c< odczuwaB bl z powodu te,o, co )ontempluj<, czy si< z te,o cieszyB( 8reszcie prosiB KtrzebaL o to, cze,o w szcze,owyc> sprawac> bardziej pra,n<( 8 ten sposb KodprawiajFcy BwiczeniaL mo+e przeprowadziB jednF tyl)o rozmow< z C>rystusem, naszym Panem, a je+eli przedmiot K)ontemplacjiL albo pobo+noCB ,o poruszy, mo+e przeprowadziB trzy rozmowy: jednF z :at)F, dru,F z !ynem, a trzeciF z *jcem 2 w ten sam sposb, ja) to powiedziano w dru,im ty,odniu w rozmyClaniu o Parac> ludzi K$?5L, uwz,l<dniajFc uwa,<, )tra nast<puje zaraz po parac> K$?'L(
K433L ru,a )ontemplacja o Cwicie b<dzie o tym Kco si< wydarzyoL od *statniej 8ieczerzy a+ po *,rd *liwny wFcznie
:odlitwa przy,otowawcza zwyczajna KO5L( K43$L 8prowadzenie $( PrzypomnieB sobie wydarzenie( #utaj b<dzie o tym, ja) C>rystus, nasz Pan, razem ze swoimi jedenastoma uczniami zszed z ,ry !yjon, ,dzie si< odbya 8ieczerza, )u dolinie "ozaGata i pozostawi oCmiu uczniw w jednej cz<Cci *,rodu, a innyc> trzec> w innej je,o cz<Cci( K0ast<pnieL odda si< modlitwie, poci si< ja)by )roplami )rwi, potem trzy)rotnie modli si< do *jca i obudzi ze snu trzec> swoic> uczniw( 0ast<pnie to, ja) na "e,o ,os upadli "e,o nieprzyjaciele, a "udasz da :u pocaune) po)oju, Cw( Piotr odciF uc>o :alc>usowi, a C>rystus mu je przyprawi( Hosta potem pojmany ja) zoczyDca, prowadzili Qo w d przez dolin<, a potem w ,r< )u domowi 9nnasza( K434L 8prowadzenie 4( 8yobraziB sobie miejsce( #rzeba tu przyjrzeB si< drodze z ,ry !yjon do doliny "ozaGata i podobnie *,rodowi *liwnemu: czy jest may czy obszerny, ta)ie,o rodzaju lub inne,o( K431L 8prowadzenie 1( ProsiB o to, cze,o c>c<( Podczas rozmyClaD o m<ce waCciwF rzeczF jest prosiB o uczucie blu razem z C>rystusem bolejFcym, uczucie udr<)i z C>rystusem udr<czonym, o zy, wewn<trznF udr<)< z powodu ta) wiel)ie,o udr<czenia, ja)ie C>rystus znis dla mnie( K43OL Mwa,a $( 8 tej dru,iej )ontemplacji 2 po modlitwie przy,otowawczej i trzec> przy,otowaniac>, o )tryc> bya mowa wy+ej 2 trzeba zac>owaB ten sam sposb post<powania z pun)tami i rozmowF, ja) to miao miejsce w pierwszej )ontemplacji o *statniej 8ieczerzy K$%O2$%&L( 8 porze :szy Cwi<tej i nieszporw trzeba dwu)rotnie powtrzyB pierwszF i dru,F )ontemplacj<, a potem przed )olacjF przeprowadziB zastosowanie zmysw do tyc> dwc> )ontemplacji( Hawsze jedna) trzeba to poprzedziB modlitwF przy,otowawczF i trzema wprowadzeniami odpowiednio do rozwa+anyc> tajemnic w ta)i sam sposb, ja) to powiedziano w dru,im ty,odniu K$$%, $?%, por( '4L( K43?L Mwa,a 4( 8 zale+noCci od te,o, czy wie), zdrowie i usposobienie pozwala na to odprawiajFcemu Bwiczenia, niec> odprawia )a+de,o dnia pi<B BwiczeD albo mniej( K435L Mwa,a 1( 8 tym trzecim ty,odniu zmieniB trzeba cz<Cciowo dru,F i szstF addycj< K'12&3, $13L( ru,a zmieni si< Kw ten sposb, +eL zaraz po rozbudzeniu si< przywiod< sobie na pamirystusa, nasze,o Pana( 9ddycj< szstF trzeba zmieniB przez uni)anie myCli radosnyc>, nawet dobryc> i Cwi<tyc>, na przy)ad o zmartwyc>wstaniu i c>wale( Hamiast te,o pobudza b<d< siebie do boleCci, cierpienia i udr<czenia przypominajFc sobie cz<sto trudy, um<czenie i boleCci C>rystusa, nasze,o Pana, )tre wycierpia od c>wili narodzenia a+ do tajemnicy m<)i, w )trej teraz si< znajduj<( K43'L Mwa,a O( -ac>une) sumienia szcze,owy trzeba odprawiaB o Bwiczeniac> i addycjac> obecnyc>, ta) ja) si< to odbywao w poprzednim ty,odniu K$53L(
DZIE" D#UGI K43&L * pnocy Ktrzeba odprawiBL )ontemplacj< o tym, co si< wydarzyo od *,rodu *liwne,o po dom 9nnasza wFcznie K4%$L, o Cwicie od domu 9nnasza do domu ;ajGasza wFcznie K4%4L( 0ast<pnie dwa powtrzenia i zastosowanie zmysw odpowiednio do te,o, ja) ju+ powiedziano K43OL( DZIE" T#ZECI * pnocy: od domu ;ajGasza do Piata wFcznie K4%1L, o Cwicie: od Piata do .eroda wFcznie K4%OL, a potem dwa powtrzenia i zastosowanie zmysw w ten sam sposb, ja) ju+ powiedziano K43OL( DZIE" CZWA#T! * pnocy: od .eroda do Piata K4%?L i )ontemplowaB poow< tajemnic zwiFzanyc> z domem Piata( 8 Bwiczeniu o Cwicie: pozostae tajemnice te,o domu, oraz powtrzenia i zastosowanie zmysw, ja) powiedziano K43OL( DZIE" PI)T! * pnocy: od domu Piata a+ po przybicie do )rzy+a K4%5L, o Cwicie: od podwy+szenia na )rzy+u a+ po s)onanie K4%'L, a potem dwa powtrzenia i zastosowanie zmysw K43OL( DZIE" SZ&ST! * pnocy: od zdj<cia z )rzy+a a+ do ,robu wFcznie K4%&L, a o Cwicie: od ,robu po dom, w )trym przebywaa Pani nasza po po,rzebaniu !yna( DZIE" SI&DM! ;ontemplacja o caej m<ce Fcznie podczas BwiczeD o pnocy i o Cwicie, a zamiast dwc> powtrzeD i zastosowania zmysw przez cay ten dzieD rozwa+aB, ja) najcz<Cciej si< da, ja) najCwi<tsze Ciao C>rystusa, nasze,o Pana, zostao odFczone i oddzielone od duszy, a potem ,dzie i ja) je po,rzebano( Podobnie rozwa+aB trzeba osamotnienie naszej Pani, "ej ta) wiel)i bl i um<czenie( 9 potem oddzielnie osamotnienie uczniw( K43%L Mwa,a( #rzeba zaznaczyB, +e ten, )to si< c>ce du+ej zajmowaB m<)F, powinien si< zajFB w )a+dej )ontemplacji mniejszF liczbF tajemnic, czyli przedmiotem pierwszej )ontemplacji Kniec> b<dzieL sama tyl)o *statnia 8ieczerza, przedmiotem dru,iej 2 umycie n,, trzeciej 2 dar 0ajCwi<tsze,o !a)ramentu, czwartej 2 przemwienie, )tre im C>rystus wy,osi( Podobnie trzeba postFpiB z innymi )ontemplacjami i tajemnicami( Podobnie, po s)oDczeniu tajemnic m<)i niec> te+ na jeden cay dzieD wePmie poow< caej m<)i, na dru,i dzieD 2 dru,F poow<, a na trzeci caF m<)<( I przeciwnie, )to c>ce bardziej s)rciB )ontemplacj< o m<ce, niec> za przedmiot K)ontemplacjiL o pnocy wePmie *statniF 8ieczerz<, o Cwicie 2 *,rd *liwny, w porze :szy Cwi<tej 2 dom 9nnasza, w porze nieszporw 2 dom ;ajGasza, a ,odzin< przed )olacjF 2 dom Piata( #a) wi<c, pomijajFc powtrzenia i zastosowanie zmysw, )a+de,o dnia odprawi pi BwiczeD, a przedmiotem )a+de,o z tyc> BwiczeD b<dzie odr<bna tajemnica Km<)iL C>rystusa, nasze,o Pana( Potem, )iedy ju+ ta) u)oDczy caF m<)<, mo+e nast<pne,o dnia )ontemplowaB caF m<)< Fcznie, w jednym Bwiczeniu lub w r+nyc>, wedu, te,o, co uzna za owocne dla siebie(
K4$3L #EGU! DO ZAP#OWADZENIA ADU W +EDZENIU -e,ua $( :niej si< trzeba powstrzymywaB od c>leba, nie jest to bowiem po)arm, co do )tre,o zwy)liCmy odczuwaB apetyt ta) bardzo nieuporzFd)owany, nie ciF,nie nas te+ do nie,o po)usa ja) do innyc> po)armw( K4$$L -e,ua 4( 8strzemi<PliwoCB od napojw wydaje si< bardziej stosowna ni+ od jedzenia c>leba( #ote+ trzeba si< dobrze zastanowiB, co przyniesie )orzyCB, aby to mo+na stosowaB, i co mo,oby zasz)odziB, +eby to odrzuciB( K4$4L -e,ua 1( 8 stosun)u do Kinnyc>L po)armw trzeba zac>owaB wi<)szF i bardziej CcisF wstrzemi<PliwoCB, poniewa+ z tej strony ,rozi nam zarwno wi<)sze nieuporzFd)owanie c><ci do jedzenia, ja) po)usa jest bardziej odczuwalna( #a) wi<c na dwa sposoby mo+na stosowaB wstrzemi<PliwoCB od po)armw, +eby uni)nFB nieuporzFd)owania: pierwszy, )iedy to si< czowie) przyzwyczaja do jedzenia potraw prostyc>N dru,i, je+eli KpotrawyL sF wyszu)ane, Ktrzeba je spo+ywaBL w maej iloCci( K4$1L -e,ua O( !tarajFc si< o to, by nie popaCB w ja)FC c>orob<, Ktrzeba zauwa+yBL, +e im wi<cej sobie czowie) odejmie, tym szybciej dojdzie do miary, ja)iej si< powinien trzymaB w jedzeniu i piciu, i to z dwc> powodw( 0ajpierw dlate,o, +e w ten sposb poma,ajFc samemu sobie i ustawiajFc same,o siebie, cz<sto odczuje wi<)sze wewn<trzne poznanie, pociec>y i /o+e natc>nienia, )tre mu u)a+F odpowiedniF dla nie,o miar<( Po dru,ie, je+eli czowie) zauwa+y, +e ws)ute) ta)iej wstrzemi<PliwoCci nie ma ju+ ta) wiel)ic> si Gizycznyc> ani nie jest ta) usposobiony do odprawiania BwiczeD duc>ownyc>, atwo dojdzie do KwaCciwe,oL sFdu o tym, co mu jest bardziej potrzebne do podtrzymania ciaa( K4$OL -e,ua ?( ;iedy czowie) spo+ywa posie), niec> sobie wyobrazi, +e widzi, ja) C>rystus, nasz Pan, z 9postoami swoimi je, ja) pije, ja) spo,lFda i ja) mwi 2 i niec> Qo sprbuje naCladowaB( 8 ten sposb umys b<dzie si< raczej zajmowa myClami o naszym Panu, a mniej po)rzepieniu ciaa 2 i w ten sposb dojdzie do wi<)sze,o adu i porzFd)u w tym, ja) si< powinien zac>owywaB( K4$?L -e,ua 5( Innym razem podczas posi)u mo+e myCleB o innyc> rzeczac> 2 o +yciu Cwi<tyc>, o ja)iejC pobo+nej )ontemplacji albo o innyc> sprawac> duc>ownyc>, )trymi trzeba si< zajFB( "e+eli bowiem b<dzie tym zaj<ty, mniej zajmie si< przyjemnoCciF i zadowoleniem w jedzeniu( K4$5L -e,ua '( Przede wszyst)im powinno si< uwa+aB, by cay umys nie przy)ada uwa,i do te,o, co si< spo+ywa, i by nie daB si< ponosiB apetytowi( Hamiast te,o trzeba byB panem siebie ta) w sposobie jedzenia, ja) i w iloCci te,o, co spo+ywa( K4$'L -e,ua &( /y usunFB ja)ie)olwie) nieuporzFd)owanie, bardzo poma,a, je+eli po obiedzie lub po )olacji albo o innej porze, )iedy si< nie odczuwa c><ci do jedzenia, o)reCli si< samemu na nadc>odzFcy obiad lub )olacj< 2 i ta) )a+de,o dnia 2 ile wypada spo+yB( H te,o nie trzeba ustFpiB ani c><ci do jedzenia, ani po)usie, lecz raczej trzeba zjeCB mniej, +eby zwalczyB nieuporzFd)owany apetyt i po)us< ze strony nieprzyjaciela(
T!DZIE" CZWA#T! K4$&L Pierwsza )ontemplacja o tym, ja) C>rystus, nasz Pan, u)aza si< naszej Pani K4%%L :odlitwa przy,otowawcza zwyczajna KO5L( K4$%L 8prowadzenie $( 8ydarzenie: Po tym ja) C>rystus umar na )rzy+u, )iedy to "e,o ciao zostao oddzielone od duszy c>oB zawsze zFczone z /stwem, bo,osawiona dusza zstFpia do pie)ie, ta)+e zFczona z /stwem( !tamtFd wyprowadzi dusze sprawiedliwyc>, przyszed do ,robu, a zmartwyc>wstajFc u)aza si< z ciaem i duszF swojej bo,osawionej :atce( K443L 8prowadzenie 4( 8yobra+enie sobie miejsca( #utaj widzieB urzFdzenie ,robu Cwi<te,o oraz miejsce KpobytuL lub dom naszej Pani i patrzeB na wszyst)ie je,o cz<Cci z osobna: miesz)anie, miejsce na modlitw< itd( K44$L 8prowadzenie 1( ProsiB o to, cze,o c>c<( #utaj prosiB o as)< wiel)iej radoCci i wesela z ta) wiel)iej c>way i radoCci C>rystusa, nasze,o Pana( K444L Pun)t $, 4 i 1( Pierwszy, dru,i i trzeci pun)t b<dF te same co o *statniej 8ieczerzy C>rystusa, nasze,o Pana K$%OL( K441L Pun)t O( HastanowiB si< nad tym, ja) /stwo, )tre si< wydawao u)ryte podczas m<)i, jawi siwstaniu przez swoje prawdziwe i najCwi<tsze s)ut)i( K44OL Pun)t ?( Przy,lFdnFB si< zadaniu pocieszania, ja)ie wypenia C>rystus, nasz PanN porwnaB Kto trzeba z tym, ja)L przyjaciele zwy)li pocieszaB przyjaci( K44?L -ozmowa( Ha)oDczyB rozmowF lub rozmowami odpowiednio do przedmiotu i odmwiB *jcze nasz( K445L Mwa,a $( 8 nast<pnyc> )ontemplacjac> trzeba przejCB przez wszyst)ie tajemnice zmartwyc>wstania, ja) to podano ni+ej K44'L a+ do 8niebowstFpienia wFcznie( Ponadto przez cay tydzieD zmartwyc>wstania trzeba zac>owaB t< samF Gormowywano w ty,odniu m<)i( K43OL C>odzi o to, +eby w tej )ontemplacji o zmartwyc>wstaniu stosowaB wprowadzenia odpowiednio do przedmiotuN podobnie trzeba zastosowaB pi innyc> sprawac> mo+na si< )ierowaB KzasadamiL ty,odnia m<)i, na przy)ad w powtrzeniac>, w zastosowaniu pi<ciu zmysw, w s)racaniu lub rozszerzaniu tajemnic itd( K43O, 43?L( K44'L Mwa,a 4( Hazwyczaj w tym czwartym ty,odniu bardziej przystoi ni+ w poprzednic> odprawiaB cztery Bwiczenia, a nie pi<B: pierwsze rano zaraz po wstaniu, dru,ie w porze :szy Cwi<tej albo przed obiadem w miejsce pierwsze,o powtrzeniaN trzecie w porze nieszporw w miejsce dru,ie,o powtrzeniaN czwarte 2 przed )olacjF ja)o zastosowanie zmysw do trzec> BwiczeD te,o same,o dnia( K#rzebaL zwracaB baczniejszF uwa,< na miejsca wa+niejsze i zatrzymywaB si< nad nimi, tam KmianowicieL, ,dzie odczuwam wi<)sze poruszenie i sma) w duszy(
K44&L Mwa,a 1( C>ocia+ we wszyst)ic> tyc> )ontemplacjac> podaje si< pewnF o)reClonF liczb< pun)tw, na przy)ad trzy lub pi<B itd(, odprawiajFcy )ontemplacj< mo+e przyjFB mniej lub wi<cej pun)tw odpowiednio do te,o, co uzna za lepsze( 8 tym celu bardzo poma,a, by przed rozpocz<ciem )ontemplacji przewidzieB i o)reCliB pun)ty, )trymi zamierza si< zajFB( K44%L Mwa,a O( 8 tym czwartym ty,odniu, i to we wszyst)ic> dniac>, trzeba zmieniB spoCrd addycji dru,F, szstF, sidmF i dziesiFtF K'O, '&, '%, &4L( ru,a b<dzie Kpole,aa na tym, +eL zaraz po obudzeniu si< przywoaB sobie KtrzebaL przed oczy KprzedmiotL )ontemplacji, )trF zamierzam odprawiB, i pra,nFB nasycenia radoCciF i weselem z powodu ta) wiel)ie,o wesela i ta) wiel)iej radoCci C>rystusa, nasze,o Pana K44$L( 8 szstej: przywieCB sobie na pamiowe i myCleB o nic>, na przy)ad o c>wale KwiecznejL( 8 sidmej: )orzystaB ze Cwiata albo dobrej po,ody, na przy)ad w lecie z oc>ody, a w zimie ze soDca lub ciepa odpowiednio do te,o, ja) odprawiajFcy Bwiczenia myCli lub przypuszcza, +e mu to mo+e pomc w uzys)aniu radoCci w !twrcy i *d)upicielu( 8 dziesiFtej: zamiast po)uty nale+y zac>owaB powCciF,liwoCB i umiar, c>yba +e jest to czas na)azane,o przez ;oCci postu lub wstrzemi<PliwoCci( #o bowiem zawsze wypeniB trzeba, c>yba +e zac>odzi suszna przesz)oda(
K413L %ONTEMPLAC+A DLA UZ!S%ANIA MIOCI Mwa,a( #rzeba najpierw zwrciB uwa,< na dwie rzeczy( 0ajpierw na to, +e mioCB pole,a bardziej na uczyn)ac> ni+ na sowac>( K41$L Po dru,ie, mioCB pole,a na wzajemnej wymianie dwc> stron, to znaczy, +e )oc>ajFcy daje i prze)azuje umiowanemu to, co sam posiada, albo z te,o, co posiada lub co le+y w je,o mo+liwoCci( I wzajemnie 2 )oc>any )oc>ajFcemu( Inaczej mwiFc, je+eli jeden ma wiedz<, Kpowinien jFL prze)azywaB, temu, )try je nie posiadaN podobnie KjeCli maL zaszczyty, bo,actwa( I ta) jeden Kprze)azujeL dru,iemu( :odlitwa przy,otowawcza zwyczajna KO5L( K414L 8prowadzenie( 8yobra+enie sobie miejsca( 8yobraziB sobie, +e stoj< przed obliczem /o,a, nasze,o Pana, przed 9nioami i Cwi<tymi, )trzy si< za mnF wstawiajF( K411L 8prowadzenie 4( ProsiB o to, cze,o c>c<( #utaj prosiB o wewn<trzne poznanie ta) wiel)ie,o dobra, ja)ie otrzymaem, bym to w caoCci pozna i m, )oc>aB i su+yB we wszyst)im "e,o /os)iemu :ajestatowi( K41OL Pun)t $( 8 pierwszym pun)cie przypomnieB sobie otrzymane dobrodziejstwa: stworzenie, od)upienie i poszcze,lne dary( H wiel)im uczuciem rozwa+<, ile zdziaa dla mnie /,, nasz Pan,
ile mi da z te,o, co ma, oraz ja) ten sam Pan c>ce mi daB siebie same,o, na ile to mo+liwe, odpowiednio do swoje,o /os)ie,o rozporzFdzenia( 8 Cwietle te,o zastanowiB si< 2 rozumnie i uczciwie 2 co ja powinienem z mojej strony oGiarowaB i daB "e,o /os)iemu :ajestatowi, czyli wszyst)ie moje rzeczy i mnie same,o razem z nimi, ja) )toC )to dru,iemu coC daje z wiel)F mioCciF: Habierz, Panie, i przyjmij caF mojF wolnoCB, pami<B mojF, mj rozum i caF mojF wol<, wszyst)o, co mam i co posiadam( #y mi to, Panie, daeC, #obie to zwracam( 8szyst)o jest #woje( -ozporzFdzaj tym wedu, #wojej woli( aj mi tyl)o mioCB #wojF i as)<, a to mi wystarczy( K41?L Pun)t 4( HwrciB uwa,< na to, ja) /, przebywa w stworzeniac>: +ywioom daje istnienie, roClinom 2 +ycie i rozwj, zwierz<tom 2 czucie, a ludziom 2 rozum( 8 podobny sposb KprzebywaL we mnie, o+ywiajFc mnie, dajFc mi czucie i sprawiajFc, +e mam wadz< rozumowania( Ponadto czyni ze mnie CwiFtyni<, jestem bowiem stworzony na podobieDstwo i na obraz "e,o /os)ie,o :ajestatu( I znowu podejm< osobistF reGle)sj< w sposb, )try podano w pierwszym pun)cie, albo w inny, )try uznam za lepszy( #a) samo trzeba postFpiB z )a+dym nast<pujFcym pun)tem( K415L Pun)t 1( PomyCleB nad tym, ja) si< /, dla mnie trudzi i dziaa we wszyst)ic> rzeczac> stworzonyc> na powierzc>ni ziemi, czyli +e si< zac>owuje ta), ja)by pracowa, na przy)ad na niebiosac>, w +ywioac>, roClinac>, owocac>, trzodac> itd(, dajFc im istnienie, podtrzymujFc je, dajFc im rozwj, czucie itd( Potem podjFB osobistF reGle)sj<( K41'L Pun)t O( HastanowiB si<, ja) wszyst)ie te dobra i dary zst<pujF z ,ryN na przy)ad moja o,raniczona moc Kpoc>odziL z najwy+szej i nies)oDczonej mocy z ,ry( Podobnie sprawiedliwoCB, dobroB, pobo+noCB, miosierdzie itd( Kpoc>odzF od /o,aL ta), ja) promienie ze soDca, a wody ze Prda itd( 0a za)oDczenie podjFB osobistF reGle)sj< odpowiednio do te,o, co powiedziano K41?L( K-ozmowaL( Ha)oDczyB rozmowF i odmwiB *jcze nasz(
K41&L T#Z! SPOSO'! MODLITW! PIE#WSZ! SPOS&' MODLITW! $( * przy)azaniac>( Przedmiotem pierwsze,o sposobu modlitwy jest dziesiw ,wnyc>, trzy wadze duszy i pi BwiczeD, by si< dusza mo,a przez nie przy,otowaB i czyniB post<py, a ta)+e by modlitw< m, /, z przyjemnoCciF przyjFB, nie jest zaC GormF i metodF waCciwej modlitwy( K41%L Przede wszyst)im trzeba si< zac>owaB ta), ja) to na)azuje trzecia addycja pierwsze,o ty,odnia, to znaczy, przed rozpocz<ciem modlitwy odpoczFB troc>< w duc>u, siedzFc lub przec>adzajFc si< odpowiednio do te,o, co KodprawiajFcy BwiczeniaL uzna za lepsze, i zastanowiB si< nad tym, do)Fd zmierzam i po co( #< samF addycj< trzeba stosowaB na poczFt)u )a+de,o sposobu modlitwy K4?3, 4?&L(
K4O3L :odlitwa przy,otowawcza( ProsiB np( /o,a, nasze,o Pana, o as)< poznania te,o, w czym zbFdziem w za)resie dziesi<ciu przy)azaD( Podobnie KtrzebaL prosiB o as) zrozumienie, +eby ic> lepiej przestrze,aB )u wi<)szej c>wale i czci "e,o /os)ie,o :ajestatu( K4O$L !tosujFc pierwszy sposb modlitwy, wypada si< zastanowiB i pomyCleB nad pierwszym przy)azaniem, ja) je zac>owaem, w czym uc>ybiem( "a)o miar< nale+y wziFB czas odmawiania trzec> *jcze nasz i trzec> HdrowaC :aryjo( "e+eli w tym czasie odnajd< moje uc>ybienia, KpowinienemL prosiB o przebaczenie i odpuszczenie i odmwiB jedno *jcze nasz( #en sam sposb trzeba zastosowaB przy )a+dym z dziesi<ciu przy)azaD( K4O4L Mwa,a $( #rzeba zauwa+yB, +e )iedy si< )toC zastanawia nad )trymC przy)azaniem i dojdzie do wnios)u, +e nie ma nawy)u prze)raczania ,o, nie musi poCwi<caB temu ta) wiele czasu, ale odpowiednio do te,o, ja) )toC odczuwa mniejszF lub wi<)szF przesz)od< w zac>owaniu te,o przy)azania, powinien du+ej lub )rcej si< nad nim zatrzymywaB, rozwa+ajFc je i badajFc same,o siebie( #o samo KtrzebaL zastosowaB przy Krozwa+aniuL ,rzec>w ci<+)ic>( K4O1L Mwa,a 4( Po za)oDczeniu powy+sze,o rozwa+ania nad dziesi<cioma przy)azaniami, os)ar+ajFc si< Kz wy)roczeD przeciwL nim i proszFc o as)ac> ,wnyc> "eCli idzie o siedem ,rzec>w ,wnyc>, to po zastosowaniu pierwszej addycji trzeba odprawiB modlitw< przy,otowawczF w ta)i sposb, ja) to ju+ powiedziano K4O3L( HmieniB w niej trzeba tyl)o to, +e tu przedmiotem b<dF ,rzec>y, )tryc> trzeba uni)aB, a przedtem byy nim przy)azania, )tre trzeba zac>owaB( I podobnie trzeba zastosowaB porzFde) i zasad<, o )tryc> ju+ mwiono, oraz Kza)oDczyBL rozmowF( K4O?L Reby lepiej poznaB wy)roczenia popenione w za)resie ,rzec>w ,wnyc>, trzeba si< zastanowiB nad tym, co im przeciwne( #ote+ +eby ic> staranniej uni)aB, niec> czowie) stara si< przy pomocy Cwi<tyc> BwiczeD zdobyB i poznaB siedem cnt im przeciwnyc>( K4O5L 1( * wadzac> duszy *dnoCnie do trzec> wadz duszy trzeba zac>owaB ten sam porzFde) i zasad<, co przy przy)azaniac> z zac>owaniem addycji K41%, 4O1L, modlitwy przy,otowawczej i rozmowy( K4O'L O( * pi<ciu zmysac> ciaa KPodczas rozmyClaniaL o pi<ciu zmysac> cielesnyc> trzeba si< zawsze trzymaB te,o same,o porzFd)u, zmieniajFc tyl)o przedmiot( K4O&L Mwa,a( ;to c>ce naCladowaB C>rystusa, nasze,o Pana, w u+ywaniu swoic> zmysw, niec> w modlitwie przy,otowawczej poleci si< "e,o /os)iemu :ajestatowi, a po zastanowieniu si< nad )a+dym zmysem niec> odmwi HdrowaC :aryjo albo *jcze nasz( 9 )to by c>cia w u+ywaniu zmysw naCladowaB naszF PaniF, niec> si< "ej powierzy w modlitwie przy,otowawczej, +eby mu u !yna swe,o i Pana wyprosia as)<, a potem po zastanowieniu si< nad )a+dym zmysem niec> odmwi HdrowaC :aryjo(
K4O%L D#UGI SPOS&' MODLITW! Pole,a na )ontemplacji znaczenia )a+de,o sowa modlitwy K4?3L 9ddycja( 8 tym dru,im sposobie modlitwy addycja b<dzie ta)a sama ja) w pierwszym K41%L( K4?$L :odlitwa przy,otowawcza b<dzie odpowiednia do osoby, )u )trej )ieruje si< modlitw<( K4?4L ru,i sposb modlitwy na tym pole,a, +e czowie) na )olanac> lub siedzFco 2 zale+nie od te,o, co bardziej mu odpowiada, i w czym znajduje wi<)szF pobo+noCB 2 z oczyma zam)ni<tymi lub ut)wionymi w jeden pun)t i nie ruszajFc nimi na wszyst)ie strony, wypowie KsowoL *jcze i pozostanie przy rozwa+aniu te,o sowa ta) du,o, p)i odnajduje znaczenia, porwnania, sma) i pociec>< w rozwa+aniu odnoszFcym si< do te,o sowa( 8 ten sam sposb postFpi z )a+dym sowem :odlitwy PaDs)iej albo ja)iej)olwie) innej modlitwy, )trF c>ciaby si< w ten sposb modliB( K4?1L -e,ua $( 0iec> trwa w ten sposb przez ,odzin< nad *jcze nasz, a na za)oDczenie niec> odmwi HdrowaC :aryjo, 8ierz< w /o,a, uszo C>rystusowa i 8itaj ;rlowo 2 ustnie lub myClnie 2 w sposb zwyczajny( K4?OL -e,ua 4( "e+eli czowie) )ontemplujFcy :odlitw< PaDs)F odnajdzie w jednym lub dwc> sowac> tyle dobre,o materiau do przemyClenia, a ta)+e sma) i pociec><, niec> si< nie stara pjCB dalej, c>ocia+ ,odzina przejdzie na tym, co odnajduje( Po ,odzinie niec> odmwi pozostaF cz<CB :odlitwy PaDs)iej w sposb zwyczajny( K4??L -e,ua 1( "eCli )toC zatrzyma si< na jednym lub dwc> sowac> :odlitwy PaDs)iej przez caF ,odzin<, to dnia nast<pne,o 2 )iedy c>ce powrciB do modlitwy 2 niec> wypowie to sowo lub dwa w sposb zwyczajny, a od nast<pne,o sowa niec> rozpocznie )ontemplacj< w ta)i sposb, ja) to powiedziano wy+ej( K4?5L Mwa,a $( Po za)oDczeniu w jednym lub )il)u dniac> :odlitwy PaDs)iej to samo trzeba zrobiB ze HdrowaC :aryjo, a potem z innymi modlitwami ta), by si< przez ja)iC czas BwiczyB w )a+dej z nic>( K4?'L Mwa,a 4( Po za)oDczeniu modlitwy powinno si< zwrciB w )il)u sowac> do *soby, do )trej bya ona s)ierowana, i prosiB jF o cnoty lub as)i, )tre uwa+a si< za szcze,lnie potrzebne(
K4?&L T#ZECI SPOS&' MODLITW! w rytmie oddec>u 9ddycja ta sama, co w pierwszym i dru,im sposobie modlitwy K41%, 4?3L( :odlitwa przy,otowawcza ta sama, co w dru,im sposobie modlitwy K4?$L( #rzeci sposb modlitwy pole,a na tym, +e z )a+dym oddec>em czowie) modli si< myClnie, wypowiadajFc jedno sowo :odlitwy PaDs)iej albo innej modlitwy ustnej w ta)i sposb, +e mi<dzy jednym oddec>em a dru,im wymawia si< tyl)o jedno sowo( 8 tym czasie zwraca si< uwa,< przede wszyst)im na znaczenie te,o sowa albo na *sob<, do )trej si< modlitw< wypowiada, albo na wasnF maoCB, albo wreszcie na r+nic< mi<dzy ta)F wiel)oCciF tej osoby i wasnF zni)omoCciF(
8 ten sam sposb i wedu, tej samej zasady trzeba post<powaB z innymi sowami :odlitwy PaDs)iej( Inne modlitwy, ja) HdrowaC :aryjo, uszo C>rystusowa, 8ierz< w /o,a i 8itaj ;rlowo odmwiB w sposb zwyczajny( K4?%L -e,ua $( "e+eli inne,o dnia lub o innej ,odzinie )toC c>ce si< modliB, niec> odmawia HdrowaC :aryjo wedu, rytmu oddec>u, a inne modlitwy w sposb zwyczajny( Podobnie trzeba post<powaB z innymi KmodlitwamiL( K453L -e,ua 4( "e+eli )toC c>ce wi<cej czasu poCwi<ciB na modlitw< wedu, rytmu oddec>u, mo+e odmawiaB wszyst)ie modlitwy, o )tryc> bya mowa wy+ej, albo ic> cz<Cci z zac>owaniem te,o same,o porzFd)u rytmiczne,o oddec>u, ja) to ju+ wyjaCniono(
K45$L TA+EMNICE !CIA CH#!STUSA* NASZEGO PANA Mwa,a( 8e wszyst)ic> tajemnicac> trzeba zwrciB uwa,< na to, +e wszyst)ie sowa uj<te w nawiasy wyj<te sF z samyc> Ewan,elii, a pozostae nie( ;a+da tajemnica te+ jest przewa+nie podzielona na trzy pun)ty, +eby je atwiej mo+na byo )ontemplowaB i nad nimi rozmyClaB(
K454L * zwiastowaniu Pani naszej KU) $, 4521&L Pun)t $( 9nio, Cwi<ty Qabriel, pozdrowi naszF PaniF i prze)aza "ej wiadomoCB o tym, +e pocznie C>rystusa, nasze,o Pana: 9 wszedszy do 0iej 9nio, rze): /FdP pozdrowiona as)i pena, Pan z #obF, bo,osawionaC #y mi<dzy niewiastami: *to poczniesz w onie i porodzisz !yna( Pun)t 4( 9nio potwierdza to, co powiedzia do naszej Pani, powiadamiajFc "F o pocz<ciu Cwi<te,o "ana C>rzciciela: 9 oto El+bieta, )rewna #woja, pocz<a syna w staroCci swojej( Pun)t 1( Pani nasza odpowiedziaa 9nioowi: *to ja su+ebnica PaDs)a, niec> mi si< stanie wedu, sowa twe,o(
K451L * nawiedzeniu Cwi<tej El+biety przez naszF PaniF KU) $, 1%2?5L Pun)t $( Qdy nasza Pani odwiedzia El+biet<, Cwi<ty "an C>rzciciel, b<dFcy w onie swojej mat)i, wyczu nawiedzenie naszej Pani: !)oro usyszaa El+bieta pozdrowienie :aryi, s)oczyo dzieciFt)o w jej onie, a El+bieta napeniona zostaa uc>em Awi<tym( I zawoaa ,osem wiel)im mwiFc: /o,osawionaC #y mi<dzy niewiastami i bo,osawiony owoc +ywota #woje,o( Pun)t 4( 0asza Pani Cpiewa >ymn, mwiFc: 8ielbi dusza moja Pana(
Pun)t 1( :iesz)aa z niF :aryja o)oo trzec> miesi<cy i wrcia do domu swe,o( K45OL * narodzeniu C>rystusa, nasze,o Pana KU) 4, $2$OL Pun)t $( 0asza Pani i "ej mF+, "zeG, idF z 0azaretu do /etlejem: Poszed te+ "zeG z Qalilei do /etlejem, aby o)azaB ule,oCB cezarowi, z :aryjF, poClubionF sobie ma+on)F, brzemiennF( Pun)t 4( Porodzia !yna swe,o pierworodne,o i owin<a Qo w pielusz)i i poo+ya w +obie( Pun)t 1( Hjawio si< mnstwo wojs)a niebies)ie,o, )tre mwio: C>waa na wyso)oCci /o,u( K45?L * pasterzac> KU) 4, &243L Pun)t $( 0arodzenie nasze,o Pana objawi pasterzom 9nio: Hwiastuj< wam radoCB wiel)F, bo si< wam dziC narodzi Hbawiciel Cwiata( Pun)t 4( Pasterze idF do /etlejem: Poszli z poCpiec>em i znalePli :aryjwalFc /o,a za wszyst)o( K455L * obrzezaniu KU) 4, 4$L Pun)t $( *brzezano zieciFt)o "ezus( Pun)t 4( 0adano :u imi< "ezus, )trym "e nazwa 9nio, pierwej ni+ si< w onie pocz<o( Pun)t 1( *ddali zieciFt)o "e,o :atce, )tra wspcierpiaa z powodu )rwi, )trF !yn "ej wyla(
K45'L * #rzec> ;rlac> 2 :<drcac> K:t 4, $2$4L Pun)t $( #rzej ;rlowie 2 :<drcy, )ierujFc si< KCwiatemL Qwiazdy, przyszli oddaB po)on "ezusowi, mwiFc: 8idzieliCmy ,wiazd< "e,o i przybyliCmy oddaB :u po)on( Pun)t 4( 9dorowali Qo i oGiarowali dary: oddali :u po)on i oGiarowali :u dary: zoto, )adzido i mirr<( Pun)t 1( *trzymali we Cnie na)az, +eby nie wracali do .eroda i innF dro,F wrcili do swoje,o )raju(
K45&L * oczyszczeniu Pani naszej i o oGiarowaniu zieciFt)a "ezus KU) 4, 4421%L Pun)t $( 0iosF zieciFt)o "ezus do CwiFtyni, +eby "e ja)o pierworodne oGiarowaB Panu i oGiarujF za nie par< syno,arlic albo dwa mae ,o<bie( Pun)t 4( !ymeon przyszed do CwiFtyni i wziF K zieciFt)oL w r<ce swoje, mwiFc: #eraz, Panie, pozwl odejCB sudze #wemu w po)oju( Pun)t 1( Potem nadesza 9nna, wysawiaa Pana i opowiadaa o 0im wszyst)im, )trzy ocze)iwali od)upienia Izraela(
K45%L * ucieczce do E,iptu K:t 4, $12$&L Pun)t $( .erod c>cia zabiB zieci< "ezus i dlate,o zabi modzian)w( Przed ic> CmierciF 9nio napomnia "zeGa, aby ucie)a do E,iptu: 8staD i weP ziecirystus, nasz Pan, wrci z E,iptu K:t 4, $%241L Pun)t $( 9nio napomina "zeGa, by wraca do ziemi Izraela: 8staD, weP ziecielaus, syn .eroda, K"zeGL uda si< do 0azaretu(
K4'$L * +yciu C>rystusa od ro)u dwunaste,o do trzydzieste,o KU) 4, ?$2?4NL Pun)t $( /y posuszny swoim -odzicom: Czyni post<py w mFdroCci, w latac> i w asce( Pun)t 4( Prawdopodobnie wy)onywa zawd cieCli, na co ws)azuje Cwi<ty :are) w rozdziale szstym: Czy+ nie jest to cieClaS
K4'4L * przybyciu dwunastoletnie,o C>rystusa do AwiFtyni KU) 4, O$2?3L Pun)t $( C>rystus, nasz Pan, w dwunastym ro)u +ycia poszed z 0azaretu do "erozolimy( Pun)t 4( C>rystus, nasz Pan, pozosta w "erozolimie i nie wiedzieli o tym "e,o -odzice( Pun)t 1( Po upywie trzec> dni odnalePli Qo w CwiFtyni rozprawiajFce,o i siedzFce,o wCrd uczonyc>( 9 na pytanie swoic> -odzicw, dlacze,o pozosta, odpowiedzia: 0ie wiedzieliCcie, +e powinienem byB w tym, co nale+y do me,o *jcaS
K4'1L * c>rzcie C>rystusa K:t 1, $12$'L Pun)t $( C>rystus, nasz Pan, po+e,na si< ze swojF bo,osawionF :at)F i poszed z 0azaretu nad rze)< "ordan, ,dzie przebywa Cwi<ty "an C>rzciciel( Pun)t 4( Awi<ty "an oc>rzci C>rystusa, nasze,o Pana, a )iedy si< c>cia od te,o wymwiB, poniewa+ si< uwa+a za nie,odne,o, by :u udzieliB c>rztu, C>rystus mu powiedzia: H,dP si< na to teraz, albowiem ta) si< ,odzi wypeniB wszel)F sprawiedliwoCB( Pun)t 1( HstFpi uc> Awi<ty i ,os *jca z nieba stwierdzajFcy: #en jest mj !yn umiowany, w )trym mam upodobanie(
K4'OL * )uszeniu C>rystusa K:t O, $2$$N U) O, $2$1L Pun)t $( Po c>rzcie uda si< na pustyni<, ,dzie poCci przez czterdzieCci dni i czterdzieCci nocy( Pun)t 4( /y trzy)rotnie )oszony przez nieprzyjaciela: PrzystFpiwszy do 0ie,o )usiciel, rze) mu: "eCli jesteC !ynem /o+ym, powiedz, aby te )amienie stay si< c>lebemN rzuB si< na dN to wszyst)o oddam #obie, jeCli upadszy oddasz mi po)on( Pun)t 1( 9nioowie przystFpili i su+yli :u(
K4'?L * powoaniu apostow Pun)t $( 8ydaje si<, +e Cwi<ty Piotr i Cwi<ty 9ndrzej zostali powoani trzy)rotnie: najpierw do pewne,o tyl)o poznania, co wyni)a z pierwsze,o rozdziau KEwan,eliiL Cwi<te,o "ana, nast<pnie do naCladowania w pewnym stopniu C>rystusa z zamiarem powrotu, by posiFCB to, co porzuciliN po trzecie powoani zostali do naCladowania na zawsze C>rystusa, nasze,o Pana, o czym pisze Cwi<ty :ateusz w rozdziale czwartym, a Cwi<ty :are) w rozdziale pierwszym( Pun)t 4( Powoa Vilipa, o czym pisze Cwi<ty "an w pierwszym rozdziale, oraz :ateusza, o czym
pisze ten sam Cwi<ty :ateusz w rozdziale dziewiFtym( Pun)t 1( Powoa pozostayc> 9postow, c>ocia+ o ic> powoaniu nie ma wyraPnej wzmian)i w Ewan,elii( Ponadto trzeba si< zastanowiB nad trzema jeszcze sprawami: $( Poc>odzenie 9postow z proste,o i nis)ie,o stanu( 4( QodnoCB, do ja)iej zostali ta) as)awie powoani( 1( ary i as)i dla )tryc> wyniesieni zostali ponad wszyst)ic> *jcw !tare,o i 0owe,o #estamentu( K4'5L * pierwszym cudzie do)onanym na ,odac> w ;anie Qalilejs)iej K" 4, $2$$L Pun)t $( Haproszono C>rystusa razem z "e,o uczniami na wesele( Pun)t 4( :at)a oCwiadcza !ynowi, +e zabra)o wina, mwiFc: 8ina nie majF, a su,om polecia: Co)olwie) wam powie, czyDcie( Pun)t 1( Przemieni wod< w wino i objawi c>wa< swojF, i uwierzyli weD "e,o uczniowie(
K4''L * tym, ja) C>rystus wyp<dzi )upczFcyc> ze CwiFtyni K" 4, $1244L Pun)t $( /iczem wy)onanym ze sznur)w wyp<dzi )upczFcyc> ze CwiFtyni( Pun)t 4( Powywraca na ziemi< stoy i pieniFdze bo,atyc> ban)ierw, znajdujFce si< w CwiFtyni( Pun)t 1( o biednyc>, )trzy sprzedawali ,o<bie, powiedzia a,odnie: 8ynieCcie to stFd i nie czyDcie domu me,o domem )upiectwa(
K4'&L * )azaniu wy,oszonym przez C>rystusa na Qrze K:t ?, $2O&L Pun)t $( !woim umiowanym uczniom na osobnoCci mwi o oCmiu bo,osawieDstwac>: /o,osawieni ubodzy duc>em, cisi, miosierni, )trzy paczF, )trzy a)nF i pra,nF sprawiedliwoCci, czyste,o serca, po)j czyniFcy i )trzy cierpiF przeCladowania( Pun)t 4( Hac><ca, by dobrze u+ywali swoic> talentw: #a) niec> Cwieci wasze Cwiato przed ludPmi, aby widzieli wasze dobre uczyn)i i c>walili *jca wasze,o, )try jest w niebie( Pun)t 1( M)azuje, i+ nie prze)racza Prawa, tyl)o je dopenia 2 i wyjaCnia przy)azanie, +e nie wolno zabijaB, cudzoo+yB, )rzywoprzysi<,aB i +e nale+y )oc>aB nieprzyjaci: 9 "a wam powiadam: :iujcie nieprzyjaci waszyc>, dobrze czyDcie tym, )trzy was nienawidzF(
K4'%L * tym, ja) C>rystus, nasz pan, uciszy burz< na morzu K:t &, 4124'L Pun)t $( Podczas ,dy C>rystus, nasz Pan, spa, na morzu rozszalaa si< wiel)a burza( Pun)t 4( Przera+eni uczniowie obudzili Qo, a *n z,ani ic>, +e majF maF wiar<, mwiFc do nic>: Czemu bojaPliwi jesteCcie, maej wiaryS Pun)t 1( -oz)aza wic>rom i morzu, +eby si< uciszyy, a )iedy si< to stao, morze si< uspo)oio, a ludzie si< z te,o powodu dziwili i mwili: ;im+e on jest, +e wiatry i morze sF :u posuszneS
K4&3L * tym, ja) C>rystus c>odzi po morzu K:t $O, 44211L Pun)t $( Qdy C>rystus, nasz Pan, znajdowa si< na ,rze, roz)aza uczniom swoim, by wsiedli do odzi i po rozpuszczeniu tumw zaczF si< w samotnoCci modliB( Pun)t 4( UodziF rzucay Gale( 0a to nadszed C>rystus idFcy po wodzie, a uczniowie myCleli, +e to zjawa( Pun)t 1( ;iedy C>rystus im powiedzia: #o "a jestem, nie bjcie si<, Cwi<ty Piotr na "e,o roz)az poszed do 0ie,o po wodzie, a )iedy zwFtpiwszy zaczF tonFB, C>rystus ,o uratowa, ale ,o z,ani, +e jest maej wiary( ;iedy potem wszed do odzi, wiatr usta(
K4&$L * tym, ja) apostoowie zostali wysani by przepowiadaB K obrF 0owin<L K:t $3, $2$?L Pun)t $( C>rystus wzywa swoic> umiowanyc> uczniw i daje im wadz< wyrzucania demonw z cia ludz)ic> i leczenia wszel)ic> c>orb( Pun)t 4( Mczy ic> roztropnoCci i cierpliwoCci: *to "a was posyam ja)o owce mi<dzy wil)i, bFdPcie tedy roztropni ja) w<+e, a proCci ja) ,o<bice( Pun)t 1( 8s)azuje im, ja) majF iCB: 0ie miejcie zota ani srebraN darmo wzi<liCcie, darmo dawajcie( Podaje im ta)+e przedmiot przepowiadania: 9 idFc przepowiadajcie mwiFc: Przybli+yo si< )rlestwo niebies)ie(
K4&4L * nawrceniu :a,daleny KU) ', 152?3L
Pun)t $( :a,dalena wc>odzi tam, ,dzie C>rystus, nasz Pan, siedzi przy stole w domu Garyzeusza, i niesie naczynie pene olej)u( Pun)t 4( !tojFc za Panem, przy "e,o stopac>, zacz<a je zami s)rapiaB i wosami ,owy swojej ocieraB( Caowaa te+ "e,o stopy i namaszczaa je olej)iem( Pun)t 1( ;iedy Garyzeusz os)ar+a :a,dalen<, C>rystus wystFpi w jej obronie, mwiFc: *dpuszcza si< jej wiele ,rzec>w, ,dy+ bardzo umiowaa( I powiedzia do niewiasty: 8iara twoja ci< zbawia( IdP w po)oju(
K4&1L * tym, ja) C>rystus, nasz Pan, na)armi pirystusa, +eby rozpuCci rzesze ludzi, )trzy z 0im byli( Pun)t 4( C>rystus, nasz Pan, poleci przynieCB c>leby, na)aza, aby KludzieL usiedli, pobo,osawi, podzieli i da uczniom swoim c>leby, a uczniowie tumowi( Pun)t 1( "edli wszyscy i najedli si<( I zebrali reszt)i, dwanaCcie )oszy penyc> uom)w(
K4&OL * przemienieniu C>rystusa K:t $', $2$1L Pun)t $( C>rystus, nasz Pan, wziF do towarzystwa swoic> umiowanyc> uczniw: Piotra, "a)uba i "ana ze sobF, przemieni si< przed nimiN twarz "e,o zajaCniaa ja) soDce, a "e,o szaty stay si< biae ja) Cnie,( Pun)t 4( -ozmawia z :oj+eszem i Eliaszem( Pun)t 1( ;iedy Cwi<ty Piotr powiedzia, +e uczyniF trzy namioty, zabrzmia ,os z nieba mwiFcy: #o jest !yn mj umiowany, "e,o suc>ajcie( ;iedy uczniowie usyszeli ten ,os, ze strac>u padli na twarze, a C>rystus, nasz Pan, dot)nF ic> i powiedzia im: 8staDcie, nie bjcie si<( 0i)omu nie opowiadajcie o tym widzeniu, a+ !yn Czowieczy zmartwyc>wstanie(
K4&?L * ws)rzeszeniu Uazarza K" $$, $2OOL Pun)t $( :arta i :aria zawiadomiy C>rystusa, Pana nasze,o, o c>orobie Uazarza( Po KotrzymaniuL tej wiadomoCci KC>rystusL zatrzyma si< przez dwa dni, +eby cud by bardziej oczywisty( Pun)t 4( Hanim ,o przywrci do +ycia, od jednej i dru,iej doma,a si< wiary, mwiFc: "a jestem
zmartwyc>wstanie i +ycieN )to wierzy we mnie, c>oBby i umar, +yB b<dzie( Pun)t 1( 8s)rzesi ,o po tym, ja) zapa)a, i po modlitwie( M+y roz)azu ja)o sposobu ws)rzeszenia: Uazarzu, wyjdP z ,robuT
K4&5L * uczcie w /etanii K:t 45, 52$3L Pun)t $( Pan bierze udzia w uczcie u !zymona #r<dowate,o razem z Uazarzem( Pun)t 4( :aria wylewa oleje) na ,ow< C>rystusa( Pun)t 1( "udasz si< oburzy, mwiFc: 0a c+ ta utrata olej)uS 9le *n po raz dru,i tumaczy :a,dalen<, mwiFc: Czemu sprawiacie przy)roCB tej )obiecieS obry uczyne) spenia wz,l<dem mnie(
K4&'L * 0iedzieli Palmowej K:t 4$, $2$$L Pun)t $( Pan posa po oClic potrzebuje, a zaraz je puCci( Pun)t 4( osiad oClicy o)rytej szatami apostow( Pun)t 1( =udzie wyc>odzF, +eby Qo przyjFB, roz)adajF na drodze swoje szaty i ,aFz)i palm, mwiFc: Hbaw nas, !ynu awidwT /o,osawiony, )try idzie w imi< PaDs)ie( Hbaw nas na wyso)oCciac>T
K4&&L * przepowiadaniu w AwiFtyni KU) $%, O'2O&L Pun)t $( ;a+de,o dnia przebywa w CwiFtyni i naucza( Pun)t 4( Po za)oDczeniu przepowiadania udawa si< do /etanii, nie mia bowiem ,dzie si< zatrzymaB w "erozolimie(
K4&%L * *statniej 8ieczerzy K:t 45, $'213N " $1, $213L Pun)t $( !po+y baran)a pasc>alne,o z dwunastoma 9postoami, )trym przepowiedzia swojF CmierB: Haprawd< powiadam wam, +e jeden z was mnie wyda(
Pun)t 4( Mmy no,i uczniw, nawet no,i "udasza, zaczynajFc od Cwi<te,o Piotra, )try majFc na uwadze majestat Pana i swojF wasnF maoCB, nie c>cia si< z,odziB i mwi: Panie, #y mnie no,i umywaszS 9le Cwi<ty Piotr nie wiedzia, +e KC>rystusL przez to dawa przy)ad po)ory i dlate,o powiedzia: aem wam przy)ad, abyCcie ta), ja) "a wam uczyniem, wy czynili( Pun)t 1( Mstanowi 0ajCwi<tszF *Giar< Euc>arystii ja)o najwy+szy zna) swej mioCci( Powiedzia: /ierzcie i jedzcie( Po za)oDczeniu 8ieczerzy "udasz wyszed, +eby sprzedaB C>rystusa, nasze,o Pana(
K4%3L * wydarzeniac> od *statniej 8ieczerzy do *,rodu *liwne,o wFcznie K:t 45N :) $OL Pun)t $( Po u)oDczeniu *statniej 8ieczerzy i odCpiewaniu >ymnu, uda si< Pan do *,rodu *liwne,o ze swoimi uczniami napenionymi strac>em( *Cmiu KuczniwL pozostawi w Qetsemani, mwiFc: !iedPcie tu, a ja pjd< tam i b<d< si< modli( Pun)t 4( 8 towarzystwie Cwi<te,o Piotra, Cwi<te,o "a)uba i Cwi<te,o "ana trzy)rotnie si< modli do Pana, mwiFc: *jcze, je+eli to mo+liwe, niec> odejdzie ode mnie ten )ielic>, wsza)+e nie :oja wola, ale #woja niec> si< stanie( Pun)t 1( #a)a bojaPD Qo o,arn<a, i+ mwi: !mutna jest dusza moja a+ do Cmierci( Poci si< ta) obGicie )rwawym potem, +e Cwi<ty Uu)asz mwi: Pot "e,o by ja)o )rople )rwi spywajFcej na ziemi<( 8yni)a z te,o, +e "e,o szaty pene byy )rwi(
K4%$L * wydarzeniac> od *,rodu *liwne,o po dom 9nnasza wFcznie K:t 45N U) 44N :) $?L Pun)t $( Pan pozwoli, by Qo "udasz pocaowa i +eby Qo pojmano ja) zoczyDc<( Powiedzia do nic>: 8yszliCcie ja) na zbjc< z mieczami i )ijamiS Qdy codziennie wCrd was bywaem w CwiFtyni, nie podnieCliCcie rF) na :nie( 9 )iedy powiedzia: ;o,o szu)acieS K"e,oL nieprzyjaciele upadli na ziemi<( Pun)t 4( Awi<ty Piotr zrani jedne,o su,< arcy)apana, na co a,odny Pan powiedzia: *d+ swj miecz i uzdrowi uc>o su,i( Pun)t 1( *puszczony przez uczniw zosta zaprowadzony do 9nnasza, ,dzie Cwi<ty Piotr, )try szed za 0im z dale)a, raz si< Qo wypar( 9 C>rystus zosta spolicz)owany i powiedziano :u: #a) odpowiadasz arcy)apanowiS
K4%4L * wydarzeniac> od domu 9nnasza do domu ;ajGasza wFcznie
K:t 45N :) $ON U) 44N " $&L Pun)t $( Przeprowadzili K"ezusaL z domu 9nnasza do domu ;ajGasza, ,dzie Cwi<ty Piotr zapar si< Qo dwu)rotnie, a )iedy Pan spojrza na 0ie,o, wyszed na zewnFtrz i ,orz)o zapa)a( Pun)t 4( "ezus przez caF noc by zwiFzany( Pun)t 1( Ponadto ci, )trzy Qo trzymali uwi<zione,o, szydzili z 0ie,o, bili Qo, za)rywali :u twarz, policz)owali Qo i pytali: Proro)uj, )to jest, )to Ci< uderzyS I w podobny sposb bluPnili przeciw 0iemu(
K4%1L * wydarzeniac> od domu ;ajGasza do domu Piata wFcznie K:t 4'N U) 41N :) $?L Pun)t $( Cay tum Rydw prowadzi Qo do Piata, przed )trym Qo os)ar+ajF, mwiFc: #e,o znalePliCmy podburzajFce,o nasz nard i za)azujFce,o dawaB podat)i cesarzowi( Pun)t 4( ;iedy Qo Piat raz i dru,i wypyta, powiedzia: 0ie znajduj< +adnej winy( Pun)t 1( 8oleli /arabasza, zoczyDc<( 8szyscy )rzyczeli: 0ie te,o, lecz /arabasza(
K4%OL * wydarzeniac> od domu Piata do domu .eroda KU) 41, 52$$L Pun)t $( Piat wysa "ezusa z Qalilei do .eroda, )try by tetrarc>F Qalilei( Pun)t 4( Hacie)awiony .erod pyta Qo o wiele rzeczy, a *n na +adne KpytanieL nie odpowiedzia, mimo +e uczeni w PiCmie i )apani nieustannie Qo os)ar+ali( Pun)t 1( .erod 0im wz,ardzi razem ze swoim dworem i ubra Qo w biaF szat<(
K4%?L * wydarzeniac> od domu .eroda do domu Piata K:t 4'N U) 41N :) $?N " $%L Pun)t $( .erod odsya Qo do Piata i odtFd stali si< oni przyjacimi, c>ocia+ przedtem byli nieprzyjacimi( Pun)t 4( Piat wziF "ezusa i )aza Qo ubiczowaB, a +onierze uczynili )oron< z cierni, nao+yli :u na ,ow<, ubrali Qo w purpurowF szat<, podc>odzili do 0ie,o i mwili: /FdP pozdrowiony, ;rlu +ydows)i i wymierzali :u policz)i(
Pun)t 1( 8yprowadzi Qo przed wszyst)ic>: 8yszed tedy "ezus, w cierniowej )oronie i w sz)aratnej szacie( I powiedzia im Piat: *to czowie)T 9 )iedy Qo ujrzeli najwy+si )apani, )rzyczeli woajFc: M)rzy+uj, u)rzy+uj QoT
K4%5L * wydarzeniac> od domu Piata a+ po )rzy+ wFcznie K" $%, $1244L Pun)t $( Piat, siedzFc ja)o s<dzia, wyda im "ezusa, aby by u)rzy+owany, )iedy to Rydzi wyparli si< Qo ja)o ;rla, mwiFc: 0ie mamy )rla, ale cesarza( Pun)t 4( Pwi,a )rzy+ na ramionac>, a )iedy ju+ nie m, ,o unieCB, zmuszono !zymona Cyrenejczy)a, +eby ,o dPwi,a zamiast "ezusa( Pun)t 1( M)rzy+owali Qo mi<dzy dwoma zoczyDcami i umieCcili ta)i napis: "ezus 0azareDs)i, )rl +ydows)i(
K4%'L * tym, co si< wydarzyo na )rzy+u K" $%, 4121'L Pun)t $( 0a )rzy+u wypowiedzia siedem sw: modli si< za tyc>, )trzy Qo u)rzy+owaliN przebaczy zoczyDcyN poleci Cwi<te,o "ana swojej :atce i :at)< swojF Cwi<temu "anowiN powiedzia wiel)im ,osem: Pra,n< 2 i dano :u wino z octemN powiedzia te+, +e jest opuszczonyN powiedzia: 8y)onao si<N powiedzia: *jcze, w r<ce #woje powierzam duc>a me,o( Pun)t 4( !oDce si< zaBmio, s)ay p<)ay, ,roby si< otwary, zasona CwiFtyni rozdara si< na dwie cz<Cci z ,ry na d( Pun)t 1( /luPnili przeciw 0iemu, mwiFc: .ej ty, co rozwalasz CwiFtyni< /o+F, zejdP z )rzy+aT Podzielili "e,o szaty( Przebito wczniF "e,o bo) i wypyn<a )rew i woda(
K4%&L * wydarzeniac> od )rzy+a do ,robu wFcznie K" $%, 1&2O4L Pun)t $( "zeG i 0i)odem w obecnoCci :at)i /olesnej zdejmujF Qo z )rzy+a( Pun)t 4( Ciao zaniesiono do ,robu, namaszczono i po,rzebano( Pun)t 1( Postawiono stra+e(
K4%%L * zmartwyc>wstaniu C>rystusa, nasze,o Pana( * je,o pierwszym objawieniu Pun)t $( *bjawi si< ziewicy :aryi( Pismo Cwi<te wprawdzie o tym nie mwi, trzeba to jedna) uznaB za pewne, poniewa+ powiedziano, +e si< objawi ta) wielu innym( Pismo Cwi<te bowiem za)ada, +e mamy rozum, ja) jest napisane: I wy jesteCcie bez rozumuS
K133L * dru,im objawieniu K:) $5, $2$$L Pun)t $( 8czesnym ran)iem :aria :a,dalena, K:ariaL "a)ubowa i !alome przyszy do ,robu, mwiFc: ;to nam odwali )amieD od wejCcia do ,robuS Pun)t 4( Hobaczyy )amieD odwalony i anioa mwiFce,o: !zu)acie "ezusa 0azareDs)ie,oS 8sta, nie ma Qo tu( Pun)t 1( M)aza si< :arii, )tra pozostaa przy ,robie, ,dy inne odeszy(
K13$L * trzecim objawieniu K:t 4&, &2$3L Pun)t $( :arie wyszy z ,robu z bojaPniF i z wiel)F radoCciF i c>ciay zwiastowaB uczniom zmartwyc>wstanie Pana( Pun)t 4( C>rystus, nasz Pan, u)aza si< im w drodze i powiedzia: 8itajcie, a one podeszy do 0ie,o, pady :u do stp i odday :u po)on( Pun)t 1( "ezus im powiedzia: 0ie bjcie si<T IdPcie, oznajmijcie braciom moim, aby poszli do Qalilei( #am :nie ujrzF(
K134L * czwartym objawieniu KU) 4O, %2$4N " 43, $2$3L Pun)t $( Awi<ty Piotr, )iedy usysza od )obiet, +e C>rystus powsta z martwyc>, poszed pospiesznie do ,robu( Pun)t 4( Po wejCciu do ,robu zobaczy same przeCcierada, )trymi owini<te byo Ciao C>rystusa, nasze,o Pana, i nic inne,o( Pun)t 1( ;iedy Cwi<ty Piotr rozmyCla o tym wszyst)im, u)aza si< :u C>rystus i waCnie dlate,o 9postoowie powiedzieli: Hmartwyc>wsta Pan prawdziwie i u)aza si< !zymonowi(
K131L * piFtym objawieniu KU) 4O, $121?L Pun)t $( *bjawi si< uczniom, )trzy szli do Emaus i rozmawiali o 0im( Pun)t 4( Mpomina ic>, wy)azujFc z te)stu Pisma Cwi<te,o, +e C>rystus musia umrzeB i powstaB z martwyc>: * ,upi, leniwe,o serca do wierzenia temu wszyst)iemu, co powiedzieli prorocyT Czy+ nie byo potrzeba, aby to cierpia C>rystus i ta) wszed do c>way swojejS Pun)t 1( 0a ic> proCb< pozosta i przebywa z nimi, a+ po udzieleniu ;omunii Cwi<tej zni)( 9 oni po powrocie powiedzieli uczniom, ja) Qo poznali podczas ;omunii Cwi<tej(
K13OL * szstym objawieniu K" 43, $%241L Pun)t $( Mczniowie 2 oprcz Cwi<te,o #omasza 2 przebywali razem z,romadzeni z obawy przed Rydami( Pun)t 4( "ezus im si< objawi, mimo +e drzwi byy zam)ni<te( ;iedy si< znalaz wCrd nic>, powiedziaN Po)j wam( Pun)t 1( aje im uc>a Awi<te,o, mwiFc: 8ePmijcie uc>a Awi<te,oN )omu odpuCcicie ,rzec>y, sF im odpuszczone, a )omu zatrzymacie, sF im zatrzymane(
K13?L * sidmym objawieniu K" 43, 4O24%L Pun)t $( 0iedowierzajFcy Cwi<ty #omasz, poniewa+ podczas poprzednie,o zjawienia by nieobecny, mwi: "e+eli nie zobacz<(((, nie uwierz<( Pun)t 4( Po oCmiu dniac> jawi si< im "ezus, mimo +e drzwi byy zam)ni<te, i mwi do Cwi<te,o #omasza: 8+ tu palec twj i zobacz, +e to prawdaN a nie bFdP niewierny, ale wierzFcy( Pun)t 1( Awi<ty #omasz uwierzy i powiedzia: Pan mj i /, mj( 0a co C>rystus powiedzia: /o,osawieni, )trzy nie widzieli, a uwierzyli(
K135L * smym objawieniu K" 4$, $2$'L Pun)t $( "ezus zjawia si< siedmiu spoCrd swoic> uczniw, )trzy owili ryby( Przez caF noc nic nie uowili, )iedy jedna) na "e,o roz)az rozciF,n<li sieB, nie mo,li jej uciF,nFB z powodu mnstwa
ryb( Pun)t 4( Awi<ty "an, widzFc ten cud, rozpozna Pana i powiedzia do Cwi<te,o Piotra: Pan jest( #en rzuci si< w morze i przypynF do C>rystusa( Pun)t 1( a im do jedzenia cz<CB pieczonej ryby i plaster miodu( Awi<temu Piotrowi zleci swoje owce, ale przedtem trzy)rotnie ,o zapyta, czy Qo miuje, a potem mu powiedzia: PaC owce moje(
K13'L * dziewiFtym objawieniu K:t 4&, $52437L Pun)t $( 0a roz)az Pana uczniowie udali si< na ,r< #abor( Pun)t 4( M)aza si< im C>rystus i powiedzia: ana mi jest wszel)a wadza na niebie i na ziemi( Pun)t 1( 8ysa ic> na cay Cwiat na przepowiadanie, mwiFc: IdFc tedy, nauczajcie wszyst)ie narody, c>rzczFc je w imi< *jca i !yna, i uc>a Awi<te,o(
K13&L * dziesiFtym objawieniu K$ ;or $?, 5L Potem widziany by przez wi<cej ni+ pi<ciuset braci razem( K13%L * jedynastym objawieniu K$ ;or $?, 'L Potem widziany by przez "a)uba(
K1$3L * dwunastym objawieniu Hjawi si< "zeGowi z 9rymatei, ja) si< pobo+nie uwa+a i ja) si< czyta w +ywotac> Cwi<tyc>( K1$$L * trzynastym objawieniu K$ ;or $?, &L Po wniebowstFpieniu pojawi si< Cwi<temu Pawowi: 9 na )oDcu po wszyst)ic>, ja) podowi poronionemu, u)aza siani, a potem, )iedy ic> ju+ wyprowadzi i na nowo poFczy si< z ciaem, wiele razy pojawia si< uczniom
i rozmawia z nimi(
K1$4L * wniebowstFpieniu C>rystusa, nasze,o Pana K z $, $2$4L Pun)t $( Przez czterdzieCci dni zjawia si< 9postoom, dawa im wiele dowodw i zna)w i mwi im o )rlestwie /o+ym( Poleci im, +eby pozostali w "erozolimie i ocze)iwali na obiecane,o uc>a Awi<te,o( Pun)t 4( 8yprowadzi ic> na Qr< *liwnF i w ic> obecnoCci unis si< do ,ry i obo) zasoni Qo przed ic> wzro)iem( Pun)t 1( ;iedy oni patrzyli w niebo, przemwili do nic> 9nioowie: :<+owie ,alilejscy, czemu stoicie, patrzFc w nieboS #en "ezus, )try wzi<ty jest od was do nieba, ta) przyjdzie, ja) widzieliCcie Qo idFce,o do nieba(
,#EGU!K1$1L ,#EGU! O #OZEZNAWANIU DUCH&W-e,uy su+Fce do odczucia i poznania w pewnej mierze r+nyc> poruszeD, ja)ie wyst<pujF w duszy: dobryc> po to, +eby je przyjFB, a zyc>, +eby je odrzuciB( K#e re,uyL odpowiadajF raczej pierwszemu ty,odniowi KEwiczeDL K%L( K1$OL -e,ua $( =udziom, )trzy z jedne,o ,rzec>u ci<+)ie,o wpadajF w dru,i ,rzec> ci<+)i, nieprzyjaciel zazwyczaj u)azuje pozorne przyjemnoCci, sprawia, +e sobie wyobra+ajF radoCci i przyjemnoCci zmysowe, +eby ic> bardziej utrwaliB i umocniB w ic> wadac> i ,rzec>ac>( 8 tyc> samyc> osobac> duc> dobry dziaa w przeciwny sposb, )ujFc i ,ryzFc ic> sumienie z,odnie z naturalnF zdolnoCciF ic> rozumu do poprawne,o sFdu( K1$?L -e,ua 4( M osb, )tre usilnie zmierzajF do oczyszczenia si< ze swoic> ,rzec>w i do coraz wi<)szej su+by /o,u, naszemu Panu, dzieje si< odwrotnie ni+ w pierwszej re,ule( 8tedy bowiem waCciwoCciF ze,o duc>a jest dr<czenie i zasmucanie i stawianie przesz)d, niepo)ojenie Gaszywymi ar,umentami, byleby tyl)o nie postFpiB naprzd( 9 waCciwoCciF duc>a dobre,o jest dodawanie odwa,i i siy, pociec>, ez, natc>nieD i spo)oju, a,odzenie i usuwanie przesz)d, +eby post<powaB w dobrym( K1$5L -e,ua 1( * pociesze duc>owej( Przez pociec>< rozumiem KdoCwiadczenieL, )iedy w duszy powstaje pewne poruszenie wewn<trzne, )tre sprawia, +e si< ona zapala do miowania swe,o !tworzyciela i Pana, i 2 co za tym idzie 2 )iedy nie mo+e ona miowaB +adnej rzeczy stworzonej na powierzc>ni ziemi, ja) tyl)o w !twrcy wszyst)ic> rzeczy( Podobnie, )iedy wylewa zy s)aniajFce jF do mioCci swe,o Pana, z powodu +alu za swoje ,rzec>y, czy m<)i C>rystusa, nasze,o Pana, czy te+ z powodu innyc> rzeczy bezpoCrednio u)ierun)owanyc> )u "e,o su+bie i c>wale( 8reszcie przez pociec>< rozumiem )a+dy wzrost nadziei, wiary i mioCci i )a+dF wewn<trznF radoCB, )tra wzywa i pociF,a do rzeczy niebiaDs)ic> i do zbawienia wasnej duszy, uspo)ajajFc jF i )ojFc w jej
!twrcy i Panu( K1$'L -e,ua O( * strapieniu duc>owym( Przez strapienie rozumiem wszyst)o, co jest przeciwieDstwem re,uy trzeciej, na przy)ad ciemnoCci duszy, powstajFce w niej zamieszanie, poruszenie w )ierun)u rzeczy nis)ic> i ziems)ic>, niepo)j powodowany przez r+ne podniety i po)usy, co prowadzi do nieuGnoCci pozbawionej nadziei i mioCci( KCzowie)L doCwiadcza wtedy, +e jest leniwy, letni, smutny i ja)by oddzielony od swe,o !twrcy i Pana( Poniewa+ ja) pociec>a jest przeciwna strapieniu, ta) myCli, )tryc> Prdem jest pociec>a, sF przeciwne myClom, )tryc> Prdem jest strapienie( K1$&L -e,ua ?( Podczas strapienia nie wprowadzaB +adnyc> zmian, lecz trwaB w postanowieniac> i decyzjac> podj<tyc> w dniu poprzedzajFcym ta)ie strapienie albo w decyzjac>, )tre podj<to podczas poprzedniej pociec>y( Podczas pociec>y bowiem bardziej prowadzi nas dobry duc> i przez rady swoje nami )ieruje, a podczas strapienia zy Kduc>L( !uc>ajFc je,o rad nie mo+emy obraB susznej dro,i( K1$%L -e,ua 5( Ha)adajFc, +e podczas strapienia nie powinniCmy do)onywaB zmian w pierwotnyc> postanowieniac>, to b<dzie rzeczF po+ytecznF odpowiednio zmieniB wasne post<powanie KnastawiajFc si<L przeciw samemu strapieniu, na przy)ad przy)adajFc si< bardziej do modlitwy, rozmyClania, do)adniej przeprowadzaB rac>une) sumienia i poszerzyB w ja)iC sposb pra)ty)i po)utne( K143L -e,ua '( #en, )o,o o,arn<o strapienie, powinien sobie uCwiadomiB, +e Pan ,o zostawi na prb< o wasnyc> siac>, by si< opiera r+nym poruszeniom i po)usom nieprzyjaciela( :o+e si< im bowiem oprzeB z pomocF /o+F, )tra ,o zawsze wspiera, c>ocia+ te,o wyraPnie nie odczuwa( /o Pan umniejszy mu je,o du+y zapa, wiel)F mioCB i obGitoCB as)i, pozostawi mu jedna) as)< wystarczajFcF do zbawienia wieczne,o( K14$L -e,ua &( #en, )o,o o,arn<o strapienie niec> trwa w cierpliwoCci, )tra jest przeciwna udr<)om, ja)ie na nie,o przyszy i niec> myCli, +e w)rtce ,o o,arnie pociec>a( #rzeba doo+yB wszel)ic> staraD przeciw ta)iemu strapieniu, ja) to powiedziano w re,ule szstej( K144L -e,ua %( !F trzy ,wne przyczyny, z powodu )tryc> o,arnia nas strapienie( Pierwsza jest ta, +e jesteCmy opieszali, leniwi lub niedbali w odprawianiu BwiczeD 2 i dlate,o z powodu naszyc> b<dw oddala si< od nas pociec>a duc>owna( ru,a jest ta, +e KPanL c>ce nas wyprbowaB, na ile nas staB i w ja)im stopniu post<powaB b<dziemy w "e,o su+bie i oddawaniu :u c>way bez ta) wiel)ie,o obdarowania pociec>ami i bez Kta)L wiel)ic> as)( #rzecia zaC, +e K/,L daje nam poznanie i uCwiadomienie sobie, +ebyCmy mo,li wewn<trznie odczuB, +e sami ze siebie nie mo+emy ani uzys)aB, ani zatrzymaB wiel)iej pobo+noCci, mocnej mioCci, ez ani +adnej innej pociec>y duc>owej, ale +e to wszyst)o jest darem i as)F /o,a, nasze,o Pana( KC>odzi o toL, +ebyCmy nie panoszyli si< w cudzym ,niePdzie i nie doprowadzali nasze,o umysu do ja)iejC pyc>y lub pr+nej sawy, przypisujFc sobie samym pobo+noCB lub inne,o rodzaju pocieszenia duc>owe( K141L -e,ua $3( #en, )o,o o,arn<a pociec>a duc>owa, powinien myCleB nad tym, ja) si< b<dzie zac>owywa w strapieniu, )tre pPniej nadejdzie i niec> nabiera nowyc> si na ta)i czas( K14OL -e,ua $$( ;to trwa w pocieszeniu, niec> si< stara upo)orzyB i uni+yB ile tyl)o mo+e i niec> na to zwa+a, ja) mao mo+e w czasie strapienia bez as)i lub bez pocieszenia( Przeciwnie, )to trwa w strapieniu niec> myCli, ja) wiele mo+e z as)F wystarczajFcF, by oprzeB si< wszyst)im wro,om,
czerpiFc siy w !twrcy i Panu swoim( K14?L -e,ua $4( 0ieprzyjaciel zac>owuje si< ja) )obieta, )tra ma sabe siy, ale mocne c><ci( 8aCciwoCciF )obiety jest, +e )iedy podczas )tni z ja)imC m<+czyznF ten si< o)a+e byB silnym, traci duc>a i ratuje si< uciecz)F, a )iedy jest przeciwnie i m<+czyzna traci duc>a i ucie)a, o,romnie wzrasta ,niew, mCciwoCB i ,watownoCB )obiety( #a) te+ nieprzyjaciel sabnie i traci duc>a i ucie)a ze swymi po)usami, je+eli osoba BwiczFca si< w sprawac> duc>ownyc> nieustraszenie si< opiera po)usom nieprzyjaciela, post<pujFc w ca)iem odwrotny sposb( 9 je+eli przeciwnie: czowie) odprawiajFcy Bwiczenia zaczyna odczuwaB trwo,a, )iedy cierpi po)usy, nie ma ta) dzi)ie,o zwierz<cia na powierzc>ni ziemi ja) nieprzyjaciel ludz)iej natury, )iedy realizuje swoje przewrotne zamiary z ta) wiel)F zoCliwoCciF( K145L -e,ua $1( K0ieprzyjacielL zac>owuje si< podobnie ja) uwodziciel, )try c>ce byB u)ryty i nie ujawniony( Czowie) przewrotny, )try sowami wypowiadanymi w zym celu przyciF,a do siebie cr)< ja)ie,oC dobre,o ojca albo +on< ja)ie,oC dobre,o m<+a, pra,nie, by je,o sowa i namowy pozostay w u)ryciu, i przeciwnie: bardzo mu si< nie podoba, je+eli cr)a ojcu, a +ona m<+owi swemu ujawni je,o puste sowa i przewrotny zamiar, atwo bowiem zrozumie, +e nie b<dzie m, doprowadziB do )oDca te,o, co zaczF( Podobnie Kpost<pujeL nieprzyjaciel natury ludz)iej, bo )iedy podsuwa duszy ludz)iej swoje c>ytre namowy, c>ce i pra,nie, by je w tajemnicy przyj<to i zac>owano( ;iedy jedna) Kczowie)L wyjawi je swemu dobremu spowiedni)owi albo innej osobie duc>ownej, )tra umie rozpoznaB je,o podst<py i zoCliwoCci, bardzo mu si< to nie podoba, uCwiadamia sobie bowiem, +e nie b<dzie m, doprowadziB do )oDca zoCliwoCci rozpocz<tej, poniewa+ je,o oczywiste podst<py od)ryto( K14'L -e,ua $O( K0ieprzyjacielL zac>owuje si< podobnie ja) dowdca, )try c>ce zwyci<+yB i zebraB up( owdca bowiem i wdz wojs)a za)ada obz i po zbadaniu si i poo+enia zam)u ata)uje ,o od najsabszej strony( 8 podobny sposb Kpost<pujeL nieprzyjaciel natury ludz)iej: )rF+y, bada ze wszyst)ic> stron wszyst)ie nasze cnoty teolo,alne, ,wne i moralne i ata)uje nas oraz prbuje zwyci<+yB tam, ,dzie nas znajdzie sabszymi i ,dzie nam wi<cej bra)uje do zbawienia wieczne,o(
K14&L -e,uy Ksu+FceL do te,o same,o celu dla wi<)sze,o rozeznania duc>w( *dpowiadajF one raczej dru,iemu ty,odniowi KEwiczeDL K$3L
K14%L -e,ua $( "est waCciwoCciF /o,a i "e,o 9niow, +e w poruszeniac> swoic> Kw duszyL dajF prawdziwF radoCB i wesele, a usuwajF wszel)i smute) i zamieszanie, )tre wprowadza nieprzyjaciel( "e,o waCciwoCciF natomiast jest wal)a przeciw ta)iej radoCci i pociesze duc>owej przez podsuwanie pozornyc> racji, zawioCci i nieustannyc> podst<pw( K113L -e,ua 4( #yl)o /,, nasz Pan, daje pociec>< bez uprzedniej przyczyny( 8aCciwoCciF !twrcy bowiem jest to, +e wc>odzi w dusz<, wyc>odzi z niej i powoduje w niej poruszenia, pociF,ajFc jF caF do mioCci swe,o /os)ie,o :ajestatu( :wi<, +e bez +adnej przyczyny, czyli bez +adne,o uprzednie,o odczucia lub poznania ja)ie,o)olwie) przedmiotu, dzi<)i )tremu ta)a pociec>a mo,aby nadejCB Kdo duszyL za poCrednictwem oddziaywania rozumu i woli(
K11$L -e,ua 1( Ha pomocF ja)iejC przyczyny, mo+e pocieszaB dusz< zarwno anio dobry, ja) zy, ale dla przeciwnyc> celw: anio dobry 2 dla post<pu duszy, a+eby wzrastaa i post<powaa z dobre,o )u lepszemuN anio zy dla cze,oC przeciwne,o, mianowicie +eby jF pociF,nFB do swoic> przewrotnyc> zamiarw i zoCci( K114L -e,ua O( 8aCciwoCciF anioa ze,o jest to, +e si< przemienia w anioa CwiatoCci, idzie razem z duszF pobo+nF, a potem stawia na swoim, to znaczy podsuwa myCli dobre i Cwi<te dla ta)iej duszy sprawiedliwej, a potem )ro) po )ro)u stara si< dojCB do swe,o celu i wciF,a dusz< w swoje za)ryte sida i przewrotne zamysy( K111L -e,ua ?( :usimy zwracaB bacznF uwa,< na przebie, myCli( "e+eli ic> poczFte), Crode) i za)oDczenie jest dobre i je+eli si< )u dobru s)aniajF, jest to zna) dobre,o anioa( "e+eli jedna) z przebie,u myCli, )tre si< nasuwajF, wyni)a ostatecznie ja)ieC zo, rozproszenie lub mniejsze dobro ni+ to, )tre,o dusza przedtem zamierzaa do)onaB, albo jeCli to osabia lub niepo)oi dusz< albo wprowadza w niF zamieszanie, a pozbawia jej po)oju ciszy i odpocznienia 2 jest to wyraPny zna), +e poc>odzi ona od anioa ze,o, nieprzyjaciela nasze,o post<pu i zbawienia wieczne,o( K11OL -e,ua 5( ;iedy nieprzyjaciel natury ludz)iej zostanie od)ryty i rozpoznany po swoim w<+owym o,onie i zym celu, do )tre,o zmierza, b<dzie )orzystnF rzeczF dla osoby, )trF o,arn<y po)usy, je+eli si< natyc>miast zastanowi nad przebie,iem dobryc> myCli, ja)ie jej podsuwa Kzy anioL, i nad ic> poczFt)iem, a ta)+e nad tym, ja) si< on stopniowo stara, by spowodowaB jej odejCcie od sodyczy i radoCci duc>owej, w )trej trwaa, a+ do te,o, by jF pociF,nFB do swoje,o przewrotne,o zamiaru( C>odzi o to, +eby poznawszy i zapami<tawszy to doCwiadczenie, strze,a si< w przyszoCci je,o zwyczajnyc> podst<pw( K11?L -e,ua '( 8 tyc>, )trzy post<pujF od dobre,o )u lepszemu, dobry anio dziaa sod)o, le))o i a,odnie ja) )ropla wody, )tra spywa na ,Fb)<, zy 2 ,watownie, z >aasem i niepo)ojem, ja) )ropla wody padajFca na )amieD( 0a tyc> natomiast, )trzy przec>odzF ze ze,o w ,orsze, wspomniane duc>y oddziaujF w sposb odwrotny( PrzyczynF te,o jest usposobienie duszy przeciwne lub podobne anioom, o )tryc> wy+ej bya mowa( ;iedy bowiem jest przeciwne, wc>odzF one z >aasem, wyraPnie i dostrze,alnie, )iedy natomiast usposobienie duszy jest podobne, wc>odzF w milczeniu ja) do wasne,o domu z otwartymi drzwiami( K115L -e,ua &( ;iedy pociec>a rodzi si< bez przyczyny, to c>ocia+ nie ma w niej podst<pu, poniewa+ od same,o /o,a i Pana nasze,o poc>odzi, ja) powiedziano K113L, czowie) duc>owy, )tremu /, daje ta)ie pocieszenie, powinien z o,romnF czujnoCciF i uwa,F rozwa+yB i odr+niB waCciwy czas ta)ie,o a)tualnie trwajFce,o pocieszenia od nast<pne,o czasu, w )trym dusza jest jeszcze rozpalona i jest obdarzona dobrem i reszt)ami minione,o pocieszenia( Cz<sto bowiem w tym dru,im etapie czowie) przez swoje wasne rozwa+ania pynFce ze zwiFz)w i wnios)w mi<dzy poj<ciami i sFdami lub te+ pod wpywem dobre,o lub ze,o duc>a, Gormuuje postanowienia i opinie, )tre nie poc>odzF bezpoCrednio od /o,a, nasze,o Pana( #ote+ trzeba si< nad nimi bardzo dobrze zastanowiB, zanim si< na nie przyzwoli i zanim si< je wprowadzi w +ycie(
,#EGU! #OZDAWANIA +AMU NK11'L 8 posudze rozdawania jamu+n powinno si< zac>owaB nast<pujFce re,uy K11&L -e,ua $( "e+eli rozdzielam coC )rewnym lub przyjacioom albo osobom, do )tryc> jestem
przywiFzany, powinienem zac>owaB cztery zasady, o )tryc> cz<Cciowo bya mowa, )iedy si< zajmowano wyborem K$&O2$&'L( Pierwsza pole,a na tym, +e ta mioCB, )tra mnie pobudza i s)ania do dania jamu+ny, powinna poc>odziB z ,ry, czyli z mioCci /o,a, nasze,o Pana( Powinienem zatem odczuwaB, +e powodem mioCci, )trF +ywi< w mniejszym lub wi<)szym stopniu wobec ta)ic> ludzi, jest /, i +e w przyczynie, dla )trej ic> bardziej )oc>am, jawi si< /,( K11%L -e,ua 4( 8yobra+< sobie ja)ie,oC czowie)a, )tre,o ni,dy nie widziaem ani ni,dy nie znaem, pra,n< dla nie,o dos)onaoCci Kw sprawowaniuL posu,i lub w stanie, w ja)im si< znajduje( 8edu, tyc> samyc> zasad, )tryc> moim zdaniem powinien si< on trzymaB w rozdawaniu Kjamu+nL na wi<)szF c>wa< /o,a, nasze,o Pana, i dla zbawienia swojej duszy, rwnie+ i ja powinienem zac>owaB re,uc< rozwa+yB, ja)bym ju+ by w ,odzinie Cmierci, t< postawciabym mieB pewnoCB, +e jF zac>owaem w sprawowaniu moje,o urz<du( ostosowujFc si< do niej, KpowinienemL jej przestrze,aB w rozdawaniu K$&5L( K1O$L -e,ua O( 8yobra+< sobie, i+ nasta dzieD sFdu, i pomyCl<, ja)bym si< c>cia wtedy zac>owaB w sprawowaniu te,o urz<du i posu,i( Hasad<, )tryc> c>ciabym si< wtedy trzymaB, stosowa b<d< teraz K$&'L( K1O4L -e,ua ?( "e+eli )toC czuje w sobie s)onnoCB albo przywiFzanie do pewnyc> osb i c>ce im udzieliB jamu+ny, niec> si< wstrzyma i dobrze przemyCli cztery re,uy, o )tryc> bya mowa K$&O2$&'L( 0iec> wedu, nic> zbada i wystawi na prb< to swoje przywiFzanie i niec> nie daje jamu+ny, dop)i si< odpowiednio nie wyzb<dzie nieuporzFd)owane,o wobec nic> przywiFzania( K1O1L -e,ua 5( C>ocia+ nie ma +adnej winy, je+eli si< przyjmuje dary /o,a, nasze,o Pana, po to, +eby je rozdzielaB, ,dy )toC jest powoany przez /o,a, nasze,o Pana, do ta)ie,o posu,iwania, to jedna) mo+e powstaB wFtpliwoCB co do winy w prze)roczeniu miary w tym, ile przeznaczyB dla same,o siebie z te,o, co si< posiada, +eby rozdaB to innym( #ote+ mo+na poprawiB swoje +ycie i stan wedu, podanyc> wy+ej re,u( K1OOL -e,ua '( H powodw, o )tryc> bya wy+ej mowa, i z wielu innyc> jest lepiej i pewniej w sprawac>, )tre dotyczF wasnej osoby i stanu domu, je+eli si< czowie) o,raniczy i dla siebie mniejszF cz<CB pozostawi i o ile bardziej si< przybli+y do 0ajwy+sze,o nasze,o 9rcy)apana, 8zoru nasze,o i -e,uy, )trF jest C>rystus, nasz Pan( *dpowiednio do te,o trzeci synod )arta,iDs)i, w )trym bra udzia Cwi<ty 9u,ustyn, o)reCla i na)azuje, +eby wyposa+enie bis)upa byo proste i ubo,ie( #o samo trzeba myCleB o wszyst)ic> sposobac> +ycia, trzeba tyl)o odpowiednio zwracaB uwa,< na poo+enie i stan ludzi( la ma+on)w przy)adem b<dF Cwi<ci "oac>im i 9nna, )trzy swj majFte) dzielili na trzy cz<Cci: pierwszF oddawali ubo,im, dru,F przeznaczali na obsu, i swojej rodziny K$&%L(
,#EGU! O S%#UPUACHK1O?L o wyczucia i oceny s)rupuw i zac><t nasze,o nieprzyjaciela poma,ajF nast<pujFce uwa,i
K1O5L Mwa,a $( Pospolicie s)rupuem nazywa si< to, co si< wywodzi z nasze,o wasne,o osFdu i wolnoCci, to znaczy )iedy ja sam dobrowolnie za ,rzec> uwa+am to, co nie jest ,rzec>em( zieje si< to na przy)ad wtedy, ,dy )toC przypad)iem nadepnie )rzy+ utworzony ze some) i uwa+a we wasnym sFdzie, +e z,rzeszy( "est to po prostu sFd Gaszywy, a nie prawdziwy s)rupu( K1O'L Mwa,a 4( ;iedy nadepnFem na ta)i )rzy+ albo coC pomyClaem, powiedziaem lub uczyniem, z zewnFtrz przyc>odzi mi myCl, +e z,rzeszyem, z dru,iej strony jedna) mi si< wydaje, +e nie z,rzeszyem( *dczuwam przez to niepo)j, to znaczy i wFtpi< i nie wFtpi<( #o waCnie jest prawdziwym s)rupuem i podsuwanF przez nieprzyjaciela po)usF( K1O&L Mwa,a 1( Pierwszy s)rupu, o )trym wspomina uwa,a pierwsza, trzeba ca)owicie odrzuciB, jest on bowiem cay b<dem( ru,i s)rupu jedna), o )trym jest mowa w uwadze dru,iej, przez ja)iC czas przynosi niemay po+yte) duszy, )tra si< oddaje Bwiczeniom duc>ownym( *wszem, w du+ym stopniu oczyszcza i obmywa ta)F dusz<, odsuwa jF bowiem od ja)ie,o)olwie) pozoru ,rzec>u wedu, te,o, co powiedzia Cwi<ty Qrze,orz: WCec>F dobre,o umysu jest dopatrywanie si< winy tam, ,dzie nie ma +adnej winyX( K1O%L Mwa,a O( 0ieprzyjaciel zwraca bacznF uwa,< na to, czy dusza jest prostac)a czy deli)atna( "e+eli jest deli)atna, stara si<, +eby t< deli)atnoCB posunFB do )raDcowoCci, +eby jF bardziej niepo)oiB i zmieszaB( 0a przy)ad, je+eli nieprzyjaciel widzi, +e si< dusza nie z,adza na istnienie w sobie ,rzec>u Cmiertelne,o ani powszednie,o, ani nawet ja)ie,oC pozoru ,rzec>u dobrowolne,o, nie mo,Fc jej na)oniB do rzeczy, )tra wy,lFda na ,rzec>, stara si<, by KduszaL za ,rzec> uwa+aa to, co nie jest ,rzec>em, na przy)ad w sowie lub najmniejszej myCli( "e+eli dusza jest prostac)a, nieprzyjaciel stara si< o to, by si< staa jeszcze bardziej prostac)a( "e+eli na przy)ad przedtem za nic sobie miaa ,rzec>y powszednie, stara si< b<dzie, +eby za nic sobie miaa ,rzec>y ci<+)ie, a je+eli dotFd troc>< si< tym przejmowaa, zadba o to, by si< przejmowaa jeszcze mniej lub wcale( K1?3L Mwa,a ?( usza, )tra c>ce post<powaB w +yciu duc>owym, zawsze powinna post<powaB w sposb przeciwny, ni+ post<puje nieprzyjaciel, czyli je+eli nieprzyjaciel c>ce, by dusza si< stawaa bardziej prostac)a, to Kona samaL powinna si< stawaB bardziej deli)atna( Podobnie je+eli nieprzyjaciel stara si<, by dusza wydeli)atniaa a+ do )raDcowoCci, niec> dusza stara si< umocniB w susznej mierze, aby si< we wszyst)im uspo)oia( K1?$L Mwa,a 5( "e+eli ta)a dobra dusza c>ce coC powiedzieB lub czyniB w ;oCciele i wedu, myCli naszyc> przeo+onyc>, a co byoby )u c>wale /o,a, nasze,o Pana, i je+eli nac>odzi jF myCl lub po)usa z zewnFtrz, +eby te,o nie powiedziaa ani nie czynia podsuwajFc pozorne racje o pr+nej c>wale lub innej rzeczy itd( 2 wtedy powinna wznieCB umys do swe,o !twrcy i Pana i je+eli dojdzie do wnios)u, +e z te,o wyni)nie wi<)sza "e,o su+ba, a przynajmniej nic przeciw niej, powinna post<powaB wr<cz przeciwnie w stosun)u do tej po)usy, wedu, te,o, co powiedzia Cwi<ty /ernard: W0ie z twe,o powodu zaczFem i nie z twe,o powodu s)oDcz<X(
,#EGU! O T#Z!MANIU Z %OCIOEMK1?4L o zac>owania prawdziwej postawy, ja)F powinniCmy przyjFB w ;oCciele wojujFcym nale+y przestrze,aB nast<pujFcyc> re,u( K1?1L -e,ua $( -ezy,nujFc z wszel)ie,o wasne,o sFdu trzeba mieB umys ,otowy i s)ory do
o)azania posuszeDstwa we wszyst)im prawdziwej oblubienicy C>rystusa, Pana nasze,o, czyli naszej Cwi<tej :atce, ;oCcioowi >ierarc>icznemu( K1?OL -e,ua 4( Poc>walaB spowiedP przed )apanem i przyjmowanie 0ajCwi<tsze,o !a)ramentu raz w ro)u, jeszcze bardziej w )a+dym miesiFcu, a jeszcze lepiej )a+de,o ty,odnia, z zac>owaniem wyma,anyc> i nale+nyc> warun)w( K1??L -e,ua 1( C>waliB cz<ste suc>anie :szy Cwi<tej, a ta)+e Cpiewy, psalmy, du,ie modlitwy w )oCciele i poza nim( Podobnie ,odziny ustanowione w pewnyc> porac>, przeznaczone na cae /o+e oGicjum i na wszel)ie modlitwy i ,odziny )anoniczne( K1?5L -e,ua O( 8yc>walaB za)ony, dziewictwo i wstrzemi<PliwoCB, ma+eDstwo zaC nie ta) ja) to( K1?'L -e,ua ?( 8yc>walaB Cluby za)onne posuszeDstwa, ubstwa i czystoCci i inne sposoby dos)onae,o wyrzeczenia si<( #rzeba te+ zwrciB uwa,<, +e poniewa+ Cluby si< wiF+F z dos)onaoCciF ewan,elicznF, nie powinno si< czyniB Clubu co do rzeczy, )tre od niej oddalajF, na przy)ad, +e )toC b<dzie )upcem lub +e zawrze zwiFze) ma+eDs)i( K1?&L -e,ua 5( 8yc>walaB reli)wie Cwi<tyc>, oddawaB im czeCB i modliB si< do Cwi<tyc>( C>waliB trzeba odprawianie stacji, piel,rzymowanie, odpusty, jubileusze, )rucjaty i zapalanie Cwiec w CwiFtyniac>( K1?%L -e,ua '( C>waliB postanowienia o postac> i o wstrzemi<PliwoCci, na przy)ad podczas 8iel)ie,o Postu, dni )rzy+owyc>, wi,ilii, piFt)w i sobt( Podobnie po)uty nie tyl)o wewn<trzne, ale i zewn<trzne( K153L -e,ua &( 8yc>walaB ozdabianie i budowanie )oCciow, podobnie ja) obrazy 2 i oddawaB im czeCB odpowiednio do te,o, co przedstawiajF( K15$L -e,ua %( 8reszcie wyc>walaB wszyst)ie przy)azania )oCcielne i byB wewn<trznie ,otowym do wyszu)iwania dowodw w ic> obronie, a ni,dy do ic> zwalczania( K154L -e,ua $3( PowinniCmy byB ,otowi do uznania i poc>walania zarwno de)retw i poleceD, ja) i obyczajw naszyc> przeo+onyc>( C>ocia+ bowiem czasami nie sF one ,odne poc>way, to jedna) wyst<powanie przeciw nim czy to podczas publicznyc> przemwieD, czy to w rozmowac> z ludPmi prostymi zrodzioby raczej szemranie i z,orszenie wCrd ludzi 2 i to zarwno przeciw przeo+onym Cwiec)im ja) duc>ownym( #ote+ ja) z jednej strony jest rzeczF sz)odliwF mwiB Ple do ludzi pod nieobecnoCB przeo+onyc>, ta) mo+e byB rzeczF po+ytecznF, je+eli si< rozmawia o zyc> obyczajac> z tymi, )trzy mo,F temu zaradziB( K151L -e,ua $$( 8yc>walaB nau)< Kteolo,iiL pozytywnej i sc>olastycznej( "est bowiem raczej waCciwoCciF do)torw pozytywnyc>, na przy)ad Cwi<te,o .ieronima, Cwi<te,o 9u,ustyna, Cwi<te,o Qrze,orza itd( wzbudzanie uczuB, +eby we wszyst)im )oc>aB /o,a, nasze,o Pana, i su+yB :u, natomiast cec>F teolo,w sc>olastycznyc>, na przy)ad Cwi<te,o #omasza, Cwi<te,o /onawentury i :istrza !entencji itd(, jest raczej o)reClanie lub wyjaCnianie dla naszyc> czasw rzeczy )oniecznyc> do zbawienia wieczne,o i do lepsze,o zwalczania i ujawniania wszel)ic> b<dw i Gaszw( o)torzy sc>olastyczni bowiem, poniewa+ sF bardziej nowoczeCni, nie tyl)o opierajF si< na waCciwym zrozumieniu Pisma Cwi<te,o oraz na o)torac> Cwi<tyc> i
pozytywnyc>, ale te+ oCwieceni mocF /o+F, wspoma,ajF si< !oborami, )anonami i postanowieniami Cwi<tej naszej :at)i, ;oCcioa( K15OL -e,ua $4( PowinniCmy si< wystrze,aB czynienia porwnaD mi<dzy nami, )trzy jeszcze +yjemy, a bo,osawionymi, )trzy +yli w dawnyc> czasac>( Popenia si< bowiem niemay bFd, je+eli si< mwi, +e ten wi<cej wie ni+ Cwi<ty 9u,ustyn, tamten, to dru,i Cwi<ty Vrancisze), albo i lepszy od nie,o, a w to dru,i Cwi<ty Pawe w dobroci i Cwi<toCci itd( K15?L -e,ua $1( /y we wszyst)im utraGiaB w sedno, powinniCmy byB zawsze ,otowi wierzyB i+ biae, )tre widz<, jest czarne, je+eli si< ta) wypowie ;oCci >ierarc>iczny, w prze)onaniu, +e mi<dzy C>rystusem, naszym Panem i *blubieDcem, a ;oCcioem, "e,o *blubienicF, dziaa ten sam uc>, )try nami )ieruje i rzFdzi )u zbawieniu innyc> dusz( Awi<tF :at)F naszF, ;oCcioem, rzFdzi bowiem i )ieruje ten sam uc> i Pan nasz, )try nam da dziesiocia+ jest penF prawdF, +e zbawiB si< mo+e tyl)o czowie) przeznaczony i majFcy as) wszyst)ic> sprawac>( K15'L -e,ua $?( 0ie powinniCmy mieB zwyczaju wiele mwiB o przeznaczeniu( 9le jeCli czasami w ja)iC sposb si< o tym mwi, trzeba ta) mwiB, +eby ludzi prostyc> nie wprowadziB w bFd ja)iC, ja) to si< zwy)o dziaB, )iedy si< mwi: ju+ jest postanowione, czy mam byB zbawiony czy pot<piony 2 i czy b<d< dobrze post<powa czy Ple, nic si< ju+ nie zmieni( Przez to ,nuCniejF i zaniedbujF penienie uczyn)w, )tre prowadzF do zbawienia i post<pu duc>owe,o( K15&L -e,ua $5( -wnie+ trzeba zwrciB uwa,<, +e )iedy mwimy o wierze wiele i z nacis)iem, a bez rozr+nieD i objaCnieD, by nie dawaB ludziom sposobnoCci do ,nuCnoCci i lenistwa w penieniu uczyn)w, i to rwnie dobrze przed tym, nim wiara zostanie u)sztatowanF przez mioCB, ja) i pPniej( K15%L -e,ua $'( Podobnie nie powinniCmy ta) wiele mwiB o asce i )aCB na niF ta) wiel)ie,o nacis)u, by to zrodzio trucizn<, Kb<duL znoszFcF wolnoCB woli( #a) wi<c mo+na o wierze i o asce mwiB w miar< mo+liwoCci i za pomocF as)i /o+ej )u wi<)szej c>wale "e,o /os)ie,o :ajestatu, nie w ta)i jedna) sposb 2 zwaszcza w naszyc> ta) niebezpiecznyc> czasac> 2 +e ucierpiayby dobre uczyn)i i wolna wola albo by je le)cewa+ono( K1'3L -e,ua $&( C>ocia+ ponad wszyst)o nale+y ceniB usilnF su+b< /o,u, naszemu Panu, z czystej mioCci, to jedna) powinniCmy wielce wyc>walaB bojaPD "e,o /os)ie,o :ajestatu( /o nie tyl)o bojaPD synows)a jest rzeczF pobo+nF i Cwi<tF, ale ta)+e bojaPD su+ebna poma,a w wydobyciu si< z ,rzec>u Cmiertelne,o, je+eli si< czowie) nie zdob<dzie na coC inne,o, lepsze,o albo bardziej po+yteczne,o( 9 )iedy si< z nie,o wydob<dzie, atwo dojdzie do bojaPni synows)iej, )tra w caoCci jest mia i przyjemna /o,u, naszemu Panu, jest bowiem to+sama z mioCciF /o,a(

Cwiczenia Duchowne - Sw. Ignacy Loyola

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Cwiczenia Duchowne - Sw. Ignacy Loyola

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

w.

K4&4L * nawrceniu :a,daleny KU) ', 152?3L

K4%4L * wydarzeniac> od domu 9nnasza do domu ;ajGasza wFcznie

You might also like