MORFOLOGI

A. Kata Terbitan
1. Imbuhan awalan
i. meN-

Imbuhan Huruf
me- l, m, n, r, w
Contoh:
melawan, memasak, menasihat, merawat,
mewarna
men- c, d, j, z
Contoh:
Mencadang, menduduk, menjahit,
menziarahi
mem- b, f, v
Contoh:
Membantu, memfitnah, memvandalisme
meng- a, e, i, o, u, g, h
Contoh:
Mengambil, mengatur, mengeratkan,
menghantar
menge- 单音字
Contoh:
Mengebom, mengelap

要割掉：T, P, K, S

T -> Men… K -> Meng…

Contoh: Tulis = Menulis Contoh: Kemas = Mengemas

P -> Mem… S -> Meny…

Contoh: Potong = Memotong Contoh: Susun = Menyusun

ii. beR-
Kata kerja tak transitif (不及物动词)，后面不需要放东西
Contoh: Menyusun meja vs berlari

加了 beR- 的字通常会变成自身动作
Contoh: berenang, berjoging, berbual

用/有 一个东西
Contoh: Berbaju, berkasut

***
kerja -> bekerja
ajar -> belajar
 iii. peN- 把一个动词变成人物/东西
Imbuhan 的格式与 meN- 的一样
Contoh: curi -> pencuri
kerja -> pekerja
sapu -> penyapu

iv. teR- 最/不小心

Contoh: Terlanggar 不小心撞到 (kata kerja)
Tercantik 最美 （kata adjektif）

v. di- Kata kerja pasif

Contoh: dibuat, dijatuh, dihukum

vi. ke-
Kata nama: ketua, kehendak
Kata bilangan: ketiga, kelima

vii. se-
sesama dengan （例如）: seindah, setinggi, sepanjang (kata adjektif)
satu: sebiji, sebatang, sepuluh (kata bilangan)
seluruh （整个）: sekeluarga, sedunia, sepakat (kata nama)

viii. Imbuhan awalan pinjaman:

Dwi 双: Dwibahasa
Juru 专业: Juruterbang
Maha 最高，最伟大: Mahasiswa, maharaja
Pra (pre): Prasekolah, prasyarat
Tata 规则: Tatabahasa, tatatertib

2. Imbuhan akhiran
i. -an
• Menunjukkan Kawasan yang luas: dataran 平原， lautan 海洋, lapangan 空地
• Hasil kerja: Tulisan, Lukisan, Catatan, Karangan
• Menunjukkan maksud banyak: ribuan 数千个, campuran 混合物, sayuran, barangan
• Alat: Acuan, ampaian timbangan
• Merujuk tiap-tiap: Harian 每天，mingguan 每周，tahunan 每年
• Merujuk sifat tertentu: Sebatian 化合物，letusan 爆发，lebihan 多余
• Tempat melakukan sesuatu: Kuburan 坟墓，rujukan 参考，buaian 秋千
• Sesuatu benda: minuman, makanan, hidupan
 ii. -kan
• Digunakan dalam ayat suruhan 祈使句: Bacakan, belikan, ceritakan
• Digunakan dalam ayat pasif bagi kata ganti nama diri pertama & kedua

iii. -i
• Digunakan dalam ayat suruhan 祈使句
• Digunakan dalam ayat pasif bagi kata ganti nama diri pertama & kedua
• Contoh: Baiki, contohi, patuhi, duduki

iv. Imbuhan ahkiran pinjaman

-man 拥有某种特质的男人: Budiman 绅士，seniman 男艺术家
-wati/-nita 拥有某种特质的女人：olahragawati 女运动员, peragawati 女模特儿
-wan 拥有某种特质的人: angkasawan 宇航员，dermawan 慈善家
-isme: patriotisme, vandalisme, nasionalisme

3. Imbuhan Apitan
Dibentuk dengan memberikan imbuhan awalan & akhiran pada kata dasar.

i. Ber…kan
• Menggunakan sebagai 用…以: Berselimutkan 以…为被单
• Dengan: Beristerikan 娶

ii. Ber…an
• Banyak: bertaburan 疏散
• Saling 互相： Berkenal-kenalan 互相认识, bersalam-salaman 互相问候
• Berulang-ulang 重复：berkelipan 眨眼， berkibaran 飘扬

iii. Ke…an
• 地方：kementerian 部门， kediaman 住所
• 把形容词变成名词: cantik -> kecantikan, baik -> kebaikan

iv. peN…an
• menunjukkan proses yang dilakukan: pembesaran 扩大, pendalaman 深入
• tempat untuk melakukan sesuatu: perumahan 房屋

v. pe…an
• 地方: pedalaman 内陆地区
• 事情：perang 打战 -> peperangan 战争
Terima -> penerimaan 接受

vi. Per…an
• 地方: perkampungan 乡村地区，perairan 水域
• 事情：niaga -> perniagaan 生意，padu 坚硬的 -> perpaduan 团结
 vii. meN…kan
后面是没有生命的东西
Contoh: Pak Ali menghadiahkan sebatang pen kepada Abu.

viii. meN…i
后面是有生命的东西
Contoh: Pak Ali menghadiahi Abu sebatang pen.

ix. Memper…kan
只能在名词和动词用，不能放形容词
Contoh: Memperhambakan 把自己变成奴才

*形容词必须用 memper…
Contoh: memperindah 美化，memperbesar 扩大

4. Imbuhan Sisipan
i. -el-
名词
Contoh: tapak 地点 -> telapak 手掌
tunjuk 展示 -> telunjuk 食指

形容词
Contoh: gembung 蓬松 -> gelembung 膨胀
serak 嘶哑 -> selerak 分散的

ii. -er-
名词
Contoh: Seruling 张笛
Kuping 耳朵 -> Keruping 痂

形容词
Contoh: godak 诡计 -> gerodak 辘辘声
sabut 椰壳纤维 -> serabut 混乱的

iii. -em-
名词
Contoh: kuning -> kemuning 黄疸
kuncup 芽 -> kemuncup 相思草

形容词
Contoh: Gemilang 光亮的
Gemuruh 热烈
iv. -in-
 形容词：sambung 接 -> sinambung 连接
B. Kata Ganda
1. Kata Ganda Penuh: Murid-murid, undang-undang, kanak-kanak
2. Kata Ganda Separa: tetamu 客，bebola 鱼圆， kekabu 棉花, lelaki 男生
3. Kata Ganda Berentak: sayur-mayur 各种蔬菜， riuh-rendah 热闹， rempah-ratus 香料

C. Kata Nama
1. Kata Nama Am: adik, buku, pencil
2. Kata Nama Khas: John, Encik Chan, Si Belang, Pusat Sains Negara, SMK Seri Saujana

D. Kata Ganti Nama Diri

1. Pertama: aku, saya, beta 国王的我, hamba 奴才, patik 臣下
2. Kedua: Awak, kamu, anda, kalian, engkau, kau, tuanku, tuan hamba, encik, cik, tuan,
puan
3. Ketiga: Mereka, baginda, beliau, dia, nya, ia

E. Kata Kerja
Contoh: memasak, sepak, baca, menunjukkan

F. Kata Adjektif
Contoh: gemuk, bulat, merah, panjang, cantik

G. Kata Majmuk
1. Kata Majmuk Rangkai kata Bebas: alat tulis, buku Latihan, balai polis, balai bomba
2. Kata Majmuk istilah khusus: Bahan api, denyutan jantung, akar tunjang (taproot)
3. Kata Majmuk mantap: Antarabangsa, kakitangan, Kerjasama, matahari, olahraga,
tanggungjawab
4. Kata majmuk kiasan: ringan tulang 勤劳，gaji buta 闲职，buah tangan 礼物

H. Akronim
1. Kata akronim cantuman suku kata awal perkataan
• Pawagam (panggung wayang gambar)
• Cerpen (cerita pendek)
• Purata (pukul rata)
• Tadika (taman didikan kanak-kanak)
• Tabika (taman bimbingan kanak-kanak)
• Halaju (hala laju)
• Kugiran (kumpulan gitar rancak)
• Jentolak (jentera tolak)

2. Kata akronim cantuman huruf dan suku kata perkataan sesedap sebutan
• Intan (Institut Tadbir Awam)
• Bernama (Berita Nasional)
• Mara (Majlis Amanah Rakyat)
• Perhilitan (Perlindungan Liar Taman Negara)
• Perkeso (Pertubuhan Keselamatan Sosial)
 3. Kata akronim huruf awal perkataan: Dewan Undangan Negeri (DUN)
Sijil Pelajaran Malaysia (SPM)

I. Kata Penguat
Sungguh, amat, sangat, nian, sekali, ter, paling, agak

J. Kata Hubung
dan, serta, tetapi, lalu, sambil, atau, kecuali, maka, manakala, yang, bahawa, kerana, bagi,
apabila, sekiranya, jika, jikalau, dengan, atau, sementara, supaya, hingga, apabila, ketika,
setelah, walaupun, meskipun, sungguhpun

Berpasangan: walaupun…namun, sama ada…ataupun, bukan sahaja…juga

K. Kata Seru (!)

Oh, Amboi, Wahai, Cis, Wah, Alamak, Hai, Nah, Syabas, Ceh

L. Kata Tanya (?)

Apakah, di manakah, bilakah, bagaimanakah, mengapakah, berapakah, siapakah

M. Kata Perintah
Sila, tolong, jangan, jemput, harap, minta

N. Kata Bantu
Akan, belum, pernah, masih, sedang, mesti, mahu, hendak, perlu, patut

O. Kata Nafi
Tidak 不, Bukan 不是

P. Kata Sendi Nama

Di, ke, dengan, pada, kepada, dari, daripada, hingga, dalam, demi, bagi, untuk, antara,
tentang, oleh, akan, sejak, sementara, terhadap

Q. Kata Pemeri
Ialah 名词的前面
Adalah 形容词/介词的前面

R. Kata Bilangan
Satu, dua, separuh, sesetengah, beberapa, semua, kedua-dua

S. Kata Arah
Utara, selatan, timur, barat, atas, bawah, sudut, depan/hadapan, belakang, kiri, kanan