1.

5 UNSUR
ASING DALAM
BAHASA
MELAYU
DISEDIAKAN OLEH DAMIA DAN FATIHAH
1.5.1 LATAR BELAKANG PEMINJAMAN UNSUR BAHASA ASING

a. Bahasa Melayu telah menerima kemasukan kata-kata daripada bahasa asing

sejak abad ke-7,banyak kata dari bahasa Sanskrit diserap masuk ke dalam
bahasa Melayu.
b. Kedatangan Islam pada abad ke-13 menyebabkan banyak kosa kata daripada
bahasa Arab diserap masuk ke dalam bahasa Melayu.
c. Bahasa Melayu diperkaya oleh kemasukan kata-kata asing daripada bahasa
Parsi,Portugis,Belanda,Tamil,Cina, dan bahasa Inggeris.
 1.5.2 PEMINJAMAN UNSUR ASING
a. Peminjaman sesuatu kata bahasa asing dilakukan melalui dua cara, iaitu
peminjaman terus dan peminjaman terjemahan.
b. Peminjaman terus dilakukan dengan menyesuaikan ejaan dan sebutan sesuatu
kata bahasa asing dengan sistem bahasa Melayu.Contohnya,perkataan
model,komputer,dan bot yang dipinjam terus daripada bahasa Inggeris dan
disesuaikan dengan bentuk dan sebutan bahasa Melayu.
c. Peminjaman terjemahan pula dilakukan dengan mengambil makna dan
konsep perkataan asing itu,dipadankan dengan perkataan dalam bahasa
Melayu.Contohnya,perkataan bulan madu diterjemahkan daripada
honeymoon,perkataan kertas kerja diterjemahkan daripada paper work.
 1.5.3 SEBAB-SEBAB PEMINJAMAN
a. Peminjaman unsur asing dilakukan untuk memperkayakan korpus bahasa
Melayu.
b. Peminjaman berlaku kerana keperluan masyarakat untuk mengungkapkan
sesuatu sama ada perkara yang bersifat konkrit.
c. Keperluan untuk menamakan sesuatu benda,konsep atau fenomena baharu
d. Peminjaman juga dibuat kerana perkataan bahasa Melayu tidak menepati
sesuatu maksud yang diperlukan.
e. Kekerapan penggunaan perkataan asing itu lebih tinggi berbanding dengan
penggunaan perkataan dalam bahasa Melayu.
f. Pinjaman dilakukan untuk menjadikan bahasa Melayu sebagai bahasa moden.
Contoh, internet, monitor dan sebagainya.
 1.5.4 JENIS-JENIS PEMINJAMAN UNSUR ASING

a.Peminjaman tulen b.Peminjaman maksud

c. Peminjaman kacukan d.Peminjaman pemerian

e.Peminjaman berpindah f.Peminjaman dialek

g.Peminjaman kuno
 a. PEMINJAMAN TULEN
➔ Peminjaman yang dilakukan secara penuh kata-kata daripada sesuatu
bahasa asing.
➔ Contoh,kata polis diambil daripada bahasa Inggeris iaitu police

b. PEMINJAMAN MAKSUD
➔ Kata-kata yang berasal daripada bahasa asing yang diberi maksud baru
dalam bahasa Melayu.
➔ Contoh, resort (bahasa Inggeris) - inap desa (bahasa Melayu).
 c. PEMINJAMAN KACUKAN

➔ Ciri-ciri budaya asing yang ada persamaan dengan budaya sedia ada dalam
bahasa Melayu.
➔ Contoh, kasut but.

d. PEMINJAMAN PEMERIAN
➔ Kata-kata bahasa Melayu yang sedia ada digunakan untuk
mengisi kekosongan
➔ Terdapat kata daripada budaya asing sukar digantikan.
➔ Contoh,kapal terbang.
 e. PEMINJAMAN BERPINDAH
➔ Berlaku disebabkan bunyi-bunyi kata yang dipinjam menyebabkan
maksud kata yang pertama berpindah kepada maksud kata yang kedua.
➔ Seperti kata vowel digunakan dalam bahasa Melayu sebagai vokal
walaupun kedua kata vowel dan vokal mempunyai makna yang berbeza.

f. PEMINJAMAN DIALEK

➔ Daripada unsur-unsur dialek seperti dialek Kedah,Perak dan

Kelantan.
 g. PEMINJAMAN KUNO

➔ Dianggap sebagai menghidupkan semula kata-kata lama untuk memenuhi

keperluan pada zaman moden
➔ Contoh,dermaga ,purnama dan sebagainya.
 1.5.5 SUMBER PINJAMAN

1.Bahasa Sanskrit

-Pengaruh bahasa sanskrit wujud sejak zaman bahasa Melayu kuno, sekitar
abad ke-7 hingga abad ke-13.
-Bahasa Sanskrit dibawa oleh pedagang India yang datang di kepulauan
Melayu.
-Pengaruh bahasa Sanskrit melalui dua epik iaitu Ramayana dan
Mahabharata.
-Bukti konkrit pengaruh Bahasa Sanskrit ditemukan pada batu bersurat pada
zaman Sriwijaya.
 a) Peminjaman Imbuhan
i.Peminjaman imbuhan awalan
Imbuhan Awalan Maksud Contoh Perkataan

eka- satu ekawarna,ekabahasa

dwi- dua dwibahasa,dwifungsi

tri- tiga tridimensi,tribahasa

panca- lima pancaindera,pancasila

maha- tahap tertinggi mahasiswa,maharaja

pra- sebelum prauniversiti,prasekolah

swa- sendiri swasta,swadaya

tata- peraturan tatabahasa,tatabicara

tuna- tidak mempunyai tunatertib,tunawisma

ii.Peminjaman imbuhan akhiran

Imbuhan akhiran Contoh perkataan

-man seniman,budiman

-nita biduanita,puspanita

-wati wirawati,seniwati

-wan usahawan,jutawan
b)Peminjaman kosa kata

Bidang Kosa kata bahasa sanskrit

Abstrak Asmara,Bencana,Bahaya,Cinta,Cedera

Agama dan Falsafah Agama,Bidadari,Budi,Dewi,Dewa

Alam semula jadi Angkasa,Bumi,Tanah,Cahaya,Bayu

Bunga dan Tumbuhan Melati,Cempaka,Angsana,Seroja

Haiwan dan Megastua Angsa,Gajah,Ketam,Serigala,Unta

Hubungan kekeluargaan Ayah,Saudara,Belia,Dara,Janda,Suami

Logam Emas,Timah,Mutiara,Permata,Raksa

Negara dan Kebesaran Raja Baginda,Maharaja,Menteri,Raja,Puteri

Pembelajaran Bahasa,Bicara,Guru,Siswa,Sastera
 Penyakit Demam,Selesema,Kusta

Perdagangan dan Barangan Berat,Biaya,Harga,Kapas,Guni

Perkakas Gergaji,Jala,Kendi,Keranda,Peti

Sifat dan Keadaan Cinta,Duka,Dahaga,Merdu,Setia,Suka

Tubuh manusia Bahu,Badan,Lidah,Nadi,Kepala,Muka

Waktu Dinihari,Masa,Senja,Tadi,Purnama
2.Bahasa Arab
-Bahasa Arab meresap dalam Bahasa Melayu melalui kedatangan Islam ke tanah
Melayu oleh pedagang dan pendakwah Arab.
-Proses pengislaman bukan sahaja mempengaruhi kepercayaan agama tetapi juga
kepada budaya,sastera dan bahasa Melayu.
-Pengaruh bahasa Arab lebih dominan daripada bahasa Sanskrit.
a)Peminjaman konsonan
Konsonan Contoh Perkataan

[f] fajar,daftar,takrif

[gh] ghaib,ghairah,loghat,tabligh

[kh] khabar,fasakh,tarikh,khidmat

[q] quran,istiqamah

[sy] syarat,masyarakat,nusyuz

[z] zuriat,bazir,zakat
 b)Peminjaman imbuhan
Imbuhan Akhiran Fungsi Contoh Perkataan
-ah Membentuk kata nama Ustazah,Muslimah,
(Perempuan) Hajah
-at Membentuk kata nama (Perempuan Muslimat,Hadirat,
Jamak) Musyrikat
-i Membentuk kata adjektif Abadi,Azali,Amali

-iah Membentuk kata adjektif Alamiah,Islamiah

-in Membentuk kata nama (Lelaki Muslimin,Hadirin,

Jamak) Musyrikin
-wi Membentuk kata adjektif Duniawi,Nabawi
c)Peminjaman kosa kata

Bidang Kosa Kata Bahasa Arab

Adat dan Pergaulan Manusia Adat,Akad,Fitnah.Mesyuarat
Agama Arasy,Haid,Quran,Wali
Benda dan Kejadian Akhirat,Haiwan,Roh,Salji
Hukum dan Peraturan Baitulmal,Khalifah,Wajib
Ilmu Maktub,Syaaban,Tamsil,Jahil
Perasaan dan Fikiran Aib,Yakni,Dahsyat,Khuatir
 3. Bahasa Parsi

➢ Bahasa Parsi lazimnya dikaitkan dengan bahasa Arab dan kemasukan agama
Islam Tanah Melayu.
➢ Kebanyakan pengaruh bahasa Parsi lebih tertumpu dalam lapangan
kesusasteraan, gelaran raja-raja dan adat pertabalan
➢ Seperti, syah, nobat, dan sebagainya.

a. Peminjaman Imbuhan b. Peminjaman kosa kata

Dipinjam oleh bahasa Melayu andam johan pinggan

daripada bahasa Parsi ialah awalan
bi-. (Awalan ini bermakna tidak).
★ Contoh, biadap ( tidak serban serban pasar
beradab), bilazim ( tidak
lazim). sudah kahwin jam
 4.Bahasa-bahasa daerah Indonesia

4 peminjaman kosa kata iaitu:

a.Bahasa Jawa enak,aji,dingin,anggap,ayu

b.Bahasa Sunda akang,pincut,dodol,jaat
c.Bahasa Banjar bini,bisa,ketulahan,nyaman
d.Bahasa Minangkabau bako,uda,kacang,mumuk
 5. Bahasa Cina

Bidang Kosa kata bahasa Cina yang dipinjam

oleh bahasa Melayu
Budaya dan seni Cap Goh Mei,Kung Fu,kuntau, Toaha
Manusia dan panggilan abah,amoi,apek,tauke,bohsia
Makanan dan minuman beng,cang,ebi,kopi o,kuaci,lobak
Pakaian dan barangan gincu,koyok,kekwa,cat,koyan
Peralatan camca,loceng,tangsi,teko
Lain-lain amah,angpau,capai,gua,tahil
❖ Terdapat beberapa perkataan pinjaman daripada bahasa Cina
yang telah mengalami perubahan makna daripada makna asalnya.
Contoh:

I. Bohsia -makna asalnya ialah “tidak bersuara”. Makna dalam bahasa Melayu
merujuk kepada gadis remaja yang suka berpeleseran dan sering kali terlibat
dalam maksiat.
II. Kini - makna asal ialah “tahun ini”. Makna dalam bahasa Melayu pula ialah
masa sekarang.
III.Beca - makna asal ialah “kereta yang ditarik oleh kuda”. Makna dalam bahasa
Melayu ialah sejenis kenderaan beroda tiga untuk seseorang atau dua orang
penumpang yang dikayuh oleh seorang pengayuh.
6.Bahasa Tamil

Bidang Kosa Kata Tamil Yang Dipinjam

Bahasa Melayu

Budaya dan Seni Seloka,Gurindam

Peralatan Kendi,Cerut,Bedil

Manusia dan Panggilan Sami,Bapa,Emak

Makanan dan Minuman Apam,Canai,Kari

Pakaian dan Barangan Coli

Lain-lain Pondan,Keledai,Nira
7.Bahasa Portugis

Bidang Kosa Kata Portugis Yang

Dipinjam Bahasa Melayu
Peralatan Bandera,Grapu,Bangku
Manusia dan Panggilan Nona,Paderi
Makanan dan Minuman Tembakau,Nanas,Mentega
Pakaian dan Barangan Kemeja,Kebaya,Sepatu
Lain-lain Armada,Beranda,Tinta
8.Bahasa Belanda

Bidang Kosa Kata Belanda Yang Dipinjam

Bahasa Melayu
Budaya dan Seni Dansa
Peralatan Engsel,Wisel,Pam
Makanan dan Minuman Buncis,Rokok
Lain-lain Dinas,Kontar,Kronis
9.Bahasa Inggeris

Bahasa Inggeris meresap masuk pada abad ke-18 semasa Inggeris

bertapak di Pulau Pinang pada tahun 1786.Terdapat beberapa faktor yang
menyebabkan bahasa Inggeris berpengaruh terhadap bahasa Melayu.

i) Dasar pemerintahan penjajah yang mengutamakan bahasa Inggeris

ii) Bahasa Inggeris bukan bahasa rasmi ketika pemerintahan Inggeris
iii)Pendidikan Inggeris telah meningkatkan bilangan penutur bahasa Inggeris dalam
kalangan orang Melayu
iv) Bahasa Inggeris merupakan bahasa antarabangsa
v) Penyerapan istilah daripada bahasa Inggeris untuk membentuk bahasa Melayu
menjadi bahasa moden
vi) Pengaruh media cetak dan elektronik, khususnya iklan banyak menggunakan
bahasa Inggeris
a) Peminjaman konsonan

Peminjaman daripada bahasa Inggeris telah meningkatkan jumlah fonem

pinjaman iaitu :

/f/, /v/, dan /x/

b) Peminjaman gugus konsonan

Contohnya:
i) Awal kata:bl,br,fl,fr,gr,kl,kn,kr,ps,spr,skl,str,sw,tr

ii)Tengah kata:br,dr,gl,ks,mp,nk,pl,pr,rt,sf,sk,sp,str,tr

iii)Akhir kata:hm,ks,liz,na,ps,rb,rj,rg,rm,rp,rt,rtz,ak,tt
c) Peminjaman vokal rangkap konsonan rangkap

Pengaruh bahasa Inggeris mewujudkan vokal rangkap serta konsonan

rangkap dalam bahasa Inggeris

Contoh vokal rangkap:ae(aedes), io(iodin), eu(leukemia),

oi(kuboid), ou(kouta)

Contoh konsonan rangkap:bank,kompleks,struktur,eksport

d) Peminjaman imbuhan
Pengaruh bahasa Inggeris terhadap imbuhan dalam bahasa Melayu
melibatkan dua bentuk, iaitu imbuhan awalan dan imbuhan akhiran sahaja
i) Imbuhan awalan

Awalan Kegunaan Contoh Perkataan

Anti- Menentang Antikemajuan,Antipenj
ajah
Auto- Secara sendiri Automatik,Automobil
Makro- Besar atau Banyak Makroekonomi,Makro
skopi
Mikro- Halus atau Kecil Mikroekonomi,Mikrob
iologi
Mono- Satu atau Tunggul Monolog,Monodrama
Multi- Kepelbagaian Multibangsa,Multidimensi
Poli- Pelbagai atau banyak Politeknik,Poligami
Pro- Menyokong Propekerjaan,
Pro-Islam
Sub- Sebahagian daripada Subtajuk,Subseksyen
keseluruhan
Supra- Melebihi atau mengatasi Supranasional,Suprapenggalan
Ultra- Terlampau atau teramat Ultramoden,Ultralembayung
sangat
 ii) Peminjaman imbuhan akhiran

Akhiran Contoh Perkataan -is Artis

-al Klinikal -isme Nasinalisme

-an Defendan
-logi Geologi
-er Promoter
-sas-asi Koleksi,Sensasi
-grafi Geografi
-iti Realiti
-if Informatif
-or Aktor
-ik Demokratik
 e) Peminjaman kosa kata

audit misteri plastik

individu wayar wisel

universiti toleransi basikal

skandal zip zink

 f) Peminjaman simpulan bahasa

Peribahasa

Bahasa Inggeris Bahasa Melayu

black and white hitam putih

book warm ulat buku

film star bintang filem

honey moon bulan madu

Over my dead body langkah mayatku

pocket money wang saku

skyscraper pencakar langit

underground bawah tanah

white elephant gajah putih

work load beban kerja

yellow culture budaya kuning

 g)Pengaruh bahasa Inggeris terhadap nahu bahasa Melayu

➔ Penggunaan kata pemeri ialah dan adalah yang berfungsi sebagai

kopula bahasa Inggeris is atau are.
➔ Penggunaan ialah dan adalah telah dihuraikan oleh Za’ba dalam
bukunya Ilmu Mengarang Melayu.
➔ Penggunaan kata seorang,sebuah,seekor,dan sebagainya pula ialah
padanan “a” dan “an” dalam bahasa Inggeris digunakan untuk
menunjukkan bentuk tunggal sesuatu kata nama.
➔ Wujud penggunaan beberapa rangkai kata dalam bahasa Melayu
moden,seperti berkenaan dengan (with regard to).
 h)Kesan peminjaman bahasa Inggeris dalam bahasa Melayu

Pinjaman unsur bahasa asing ada kebaikan dan keburukannya.

➢ Kebaikan peminjaman dapat menambahkan ketetapan maksud konsep yang hendak
diperkatakan.
➢ Penggunaan perkataan daripada bahasa asing dengan sengaja atau dipaksa-paksa dapat
menimbulkan kerugian kerana akan memburukkan rupa dan bunyi bahasa Melayu.
➢ Kemungkinan besar terjadinya pencemaran bahasa kerana peminjaman dibuat secara sesuka
hati.
➢ Penggunaan bahasa asing dalam bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan.
➢ Beberapa ciri bahasa Melayu akan pupus dan digantikan dengan ciri lain.Bahasa Melayu akan
menjadi bahasa rojak dan akan melucutkan keupayaan bahasa Melayu sebagai bahasa
kebangsaan.
➢ Unsur asing dalam bahasa Melayu memberikan kesan kepada bahasa terutama berlaku
penyesuaian dan perubahan kosa kata bahasa peminjam.
 Sekian Terima Kasih kepada
yang memberi
tumpuan….Bukannya seperti
dia yang memberikan
harapan palsu lalu pergi
begitu sahaja…..☺️