7.6 Η φορολογική συνείδηση.

– Να διαβάσετε το απόσπασμα στη σελ.92, πρώτη παράγραφος.

Να ορίσετε την έννοια του φόρου, καθώς και των κατηγοριών στις
οποίες διακρίνεται.

– Φόροι είναι χρηματικά ποσά, τα οποία οι πολίτες είναι υποχρεωμένοι

να καταβάλλουν στην πολιτεία, για το εισόδημα ή την περιουσία που
κατέχουν ή τη δραστηριότητα που ασκούν.
– Μια βασική διάκρισή τους είναι σε:
α. Άμεσους, δηλαδή χρηματικά ποσά που οι πολίτες πληρώνουν
απευθείας μέσω της φορολογικής τους δήλωσης ή άλλων πράξεων.
Τέτοιοι φόροι είναι ο φόρος εισοδήματος, ο φόρος περιουσίας, ο φόρος
μεταβίβασης περιουσιακών στοιχείων (γονική παροχή, κληρονομιά,
δωρεά κλπ).
β. Έμμεσους, δηλαδή χρηματικά ποσά που πληρώνουμε μόνο όταν
καταναλώνουμε προϊόντα και υπηρεσίες (π. χ. Φ.Π.Α).

Φοροδιαφυγή, είναι η μη καταβολή βεβαιωμένων χρεών προς το

δημόσιο, π.χ η εφορία μου βεβαιώνει φόρους για εισοδήματα που έχω
εισπράξει και δεν πληρώνω.

Φοροαποφυγή, είναι να μη δηλώνουμε εισοδήματα ή περιουσιακά

στοιχεία που κατέχουμε ή να εμφανίζουμε πλασματικές δαπάνες για να
μειώσουμε τη φορολογική μας βάση (εισοδήματα, κέρδη, περιουσιακά
στοιχεία), είτε επειδή οι οικονομικές πράξεις μας είναι παράνομες
(κάθε μορφής λαθρεμπόριο).

Φοροκλοπή, να ιδιοποιούμαστε εμείς οι ίδιοι το φόρο που έπρεπε να

καταβάλλουμε στην πολιτεία (να μην εκδίδουμε αποδείξεις – να
κλέβουμε π.χ το Φ.Π.Α. μαζί με τον πελάτη).
Έχει καθιερωθεί λανθασμένα και οι τρείς αυτές έννοιες να
αποκαλούνται φοροδιαφυγή.

Τι ονομάζουμε υπεράκτιες (offshore) εταιρείες; Ποιος είναι ο λόγος

δημιουργίας τους;
– Είναι εταιρείες με έδρα σε χώρες με χαμηλή ή καθόλου φορολογία,
που εξασφαλίζουν τις καταθέσεις τους άτομα με εισοδήματα από
παράνομες κατά κανόνα δραστηριότητες. Επίσης οι χώρες υποδοχής
του χρήματος, αρνούνται να δώσουν στοιχεία σχετικά με τους
καταθέτες και το ύψος των καταθέσεων, στις νόμιμες
υπηρεσίες της χώρας από την οποία έχουν εξαχθεί τα κεφάλαια αυτά.
Είναι μία ακόμη περίπτωση φοροδιαφυγής. (βλ. παράθεμα σελ.92)

Για ποιο λόγο η φοροδιαφυγή είναι μια πράξη βαθιά αντικοινωνική;

Επειδή στερεί από τη χώρα πολύτιμους πόρους, που μπορούν να

χρησιμοποιηθούν σε τομείς κοινωνικής πολιτικής (παιδεία, υγεία,
κοινωνική πρόνοια κλπ).
Στην ουσία δεν γίνεται αναδιανομή του εισοδήματος από τους
οικονομικά ισχυρούς στους οικονομικά ασθενέστερους με τη
μεσολάβηση του κράτους.

Ποιος κατά τη γνώμη σας είναι ένας από τους σπουδαιότερους λόγους
απουσίας φορολογικής συνείδησης στην Ελλάδα;

- Η διαφθορά. Οι πολίτες αμφισβητούν ότι τα χρήματά τους πηγαίνουν

σε κοινωνικές πολιτικές και χρήσιμα για το κοινωνικό σύνολο έργα. Το
κράτος δεν χειρίζεται με διαφάνεια το δημόσιο χρήμα με αποτέλεσμα
να οξύνει την καχυποψία των πολιτών.
– Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις πολιτικών ή οικονομικών παραγόντων
με παράνομες δραστηριότητες ή περιπτώσεις διαπλοκής της πολιτικής
και οικονομικής εξουσίας που έχουν εντοπισθεί, αλλά δυστυχώς δεν
έχουν τιμωρηθεί.