Mental Health

•ANO ANG MENTAL HEALTH?

KASAMA SA KALUSUGAN NG ISIP ANG ATING EMOSYONAL, SIKOLOHIKAL, AT
PANLIPUNANG KAGALINGAN. NAKAKAAPEKTO ITO SA ATING PAG-IISIP,
PAKIRAMDAM, AT PAGKILOS. NAKAKATULONG DIN ITO NA MATUKOY KUNG
PAANO NATIN PINANGANGASIWAAN ANG STRESS, NAUUGNAY SA IBA, AT
GUMAGAWA NG MALUSOG NA MGA PAGPIPILIAN. MAHALAGA ANG
KALUSUGANG PANGKAISIPAN SA BAWAT YUGTO NG BUHAY, MULA PAGKABATA
AT PAGBIBINATA HANGGANG SA PAGTANDA.

BAGAMA'T ANG MGA TERMINO AY KADALASANG GINAGAMIT NANG PALITAN, ANG

MAHINANG KALUSUGAN NG ISIP AT SAKIT SA ISIP AY HINDI PAREHO. ANG ISANG TAO AY MAAARING
MAKARANAS NG MAHINANG KALUSUGAN NG ISIP AT HINDI MASURI NA MAY SAKIT SA PAG-IISIP.
GAYUNDIN, ANG ISANG TAONG NA-DIAGNOSE NA MAY SAKIT SA ISIP AY MAAARING MAKARANAS NG
MGA PANAHON NG PISIKAL, MENTAL, AT PANLIPUNANG KAGALINGAN.

•BAKIT MAHALAGA ANG MENTAL HEALTH PARA SA PANGKALAHATANG KALUSUGAN?

ANG MENTAL AT PISIKAL NA KALUSUGAN AY PANTAY NA MAHALAGANG BAHAGI NG PANGKALAHATANG KALUSUGAN. HALIMBAWA,
PINAPATAAS NG DEPRESYON ANG PANGANIB PARA SA MARAMING URI NG MGA PROBLEMA SA PISIKAL NA KALUSUGAN, PARTIKULAR
NA ANG MGA PANGMATAGALANG KONDISYON TULAD NG DIABETES, SAKIT SA PUSO, AT STROKE. KATULAD NITO, ANG PAGKAKAROON
NG MGA MALALANG KONDISYON AY MAAARING MAGPATAAS NG PANGANIB PARA SA SAKIT SA ISIP.

•MAAARI BANG MAGBAGO ANG IYONG KALUSUGANG PANGKAISIPAN SA PAGLIPAS NG PANAHON?

OO, MAHALAGANG TANDAAN NA ANG KALUSUGAN NG ISIP NG ISANG TAO AY MAAARING MAGBAGO SA PAGLIPAS NG PANAHON,
DEPENDE SA MARAMING MGA KADAHILANAN. KAPAG ANG MGA HINIHINGI NA INILAGAY SA ISANG TAO AY LUMAMPAS SA KANILANG
MGA MAPAGKUKUNAN AT KAKAYAHAN SA PAGHARAP, ANG KANILANG KALUSUGAN SA ISIP AY MAAARING MAAPEKTUHAN.
HALIMBAWA, KUNG ANG ISANG TAO AY NAGTATRABAHO NG MAHABANG ORAS, NAG-AALAGA SA ISANG KAMAG-ANAK, O
NAKAKARANAS NG KAHIRAPAN SA EKONOMIYA, MAAARI SILANG MAKARANAS NG MAHINANG KALUSUGAN NG ISIP.

ANG PANGKALUSUGANG KAISIPAN AY NAPAKAHALAGA NA PANGALAGAAN AT BIGYAN NG IMPORTANSIYA DAHIL KASINGHALAGA RIN NITO
ANG PAGPAPAHALAGA NATIN SA ATING PISIKAL NA KALUSUGAN. ANG PAG-AALAGA SA SARILI AY MAAARING GUMANAP NG ISANG PAPEL
SA PAGPAPANATILI NG IYONG KALUSUGANG PANGKAISIPAN AT TUMULONG SA PAGSUPORTA SA IYONG PAGGAMOT AT PAGGALING KUNG
MAYROON KANG SAKIT SA ISIP.

TUNGKOL SA PANGANGALAGA SA SARILI

ANG PANGANGALAGA SA SARILI AY NANGANGAHULUGAN NG PAGLALAAN NG ORAS UPANG GAWIN ANG MGA BAGAY NA
MAKAKATULONG SA IYONG MAMUHAY NANG MAAYOS AT MAPABUTI ANG IYONG PISIKAL NA KALUSUGAN AT KALUSUGAN NG
ISIP. PAGDATING SA IYONG KALUSUGANG PANGKAISIPAN, ANG PAG-AALAGA SA SARILI AY MAKAKATULONG SA IYONG
PAMAHALAAN ANG STRESS, MAPABABA ANG IYONG PANGANIB NA MAGKASAKIT, AT MAPATAAS ANG IYONG ENERHIYA. KAHIT
NA ANG MALILIIT NA PAG-AALAGA SA SARILI SA IYONG PANG-ARAW-ARAW NA BUHAY AY MAAARING MAGKAROON NG
MALAKING EPEKTO.

NARITO ANG ILANG TIP UPANG MATULUNGAN KANG MAGSIMULA SA PANGANGALAGA SA SARILI

•MAG-EHERSISYO NANG REGULAR. ANG 30 MINUTONG PAGLALAKAD LAMANG ARAW-ARAW AY

MAKAKATULONG NA MAPALAKAS ANG IYONG KALOOBAN AT MAPABUTI ANG IYONG KALUSUGAN. ANG
KAUNTING EHERSISYO AY NADARAGDAGAN, KAYA HUWAG MAWALAN NG PAG-ASA KUNG HINDI MO
MAGAGAWA ANG 30 MINUTO SA ISANG PAGKAKATAON.

KUMAIN NANG MASUSTANSIYANG PAGKAIN, REGULAR NA PAGKAIN AT MANATILING HYDRATED. ANG

BALANSENG DIYETA AT MARAMING TUBIG AY MAAARING MAPABUTI ANG IYONG ENERHIYA AT FOCUS
SA BUONG ARAW. GAYUNDIN, LIMITAHAN ANG MGA INUMING MAY CAFFEINE TULAD NG MGA SOFT
DRINK O KAPE.
 •GAWING PRIORITY ANG PAGTULOG. MANATILI SA ISANG ISKEDYUL, AT TIYAKING NAKAKAKUHA KA
NG SAPAT NA TULOG. ANG ASUL NA LIWANAG MULA SA MGA DEVICE AT SCREEN AY MAAARING
MAGING MAS MAHIRAP MAKATULOG, KAYA BAWASAN ANG BLUE LIGHT NA PAGKAKALANTAD MULA
SA IYONG TELEPONO O COMPUTER BAGO ANG ORAS NG PAGTULOG.

•SUBUKAN ANG ISANG NAKAKARELAKS NA AKTIBIDAD. I-EXPLORE ANG MGA RELAXATION O WELLNESS
PROGRAM O APP, NA MAAARING MAY KASAMANG MEDITATION, MUSCLE RELAXATION, O BREATHING
EXERCISES. MAG-ISKEDYUL NG MGA REGULAR NA ORAS PARA SA MGA ITO AT IBA PANG MALUSOG NA
AKTIBIDAD NA IYONG TINATAMASA GAYA NG PAGSUSULAT NG JOURNAL.

•MAGTAKDA NG MGA LAYUNIN AT PRIYORIDAD. MAGPASYA KUNG ANO ANG DAPAT GAWIN NGAYON AT
KUNG ANO ANG MAAARING MAGHINTAY. MATUTONG MAGSABI NG "HINDI" SA MGA BAGONG GAWAIN
KUNG SISIMULAN MONG MARAMDAMAN NA MASYADO KANG NAGSASAGAWA. SUBUKANG ALALAHANIN
KUNG ANO ANG NAGAWA MO SA PAGTATAPOS NG ARAW, HINDI KUNG ANO ANG HINDI MO NAGAWA.

•I-PRACTICE ANG PAGIGING "GRATEFUL" SA MGA BAGAY-BAGAY. PAALALAHANAN ANG

IYONG SARILI ARAW-ARAW NG MGA BAGAY NA PINASASALAMATAN MO. MAGING TIYAK.
ISULAT ANG MGA ITO SA GABI, O I-REPLAY ANG MGA ITO SA IYONG ISIP.

•TUMUTOK SA PAGIGING POSITIBO. KILALANIN AT HAMUNIN ANG IYONG MGA NEGATIBO AT

HINDI NAKAKATULONG NA MGA KAISIPAN.

•MANATILING KONEKTADO. MAKIPAG-UGNAYAN SA IYONG MGA KAIBIGAN O MIYEMBRO NG PAMILYA NA

MAAARING MAGBIGAY NG EMOSYONAL NA SUPORTA AT PRAKTIKAL NA TULONG.

ANG PAG-AALAGA SA SARILI AY MUKHANG IBA PARA SA LAHAT, AT MAHALAGANG MAHANAP KUNG ANO ANG KAILANGAN MO AT
MAGSAYA. MAAARING KAILANGANIN NG PAGSUBOK AT ERROR UPANG MATUKLASAN KUNG ANO ANG PINAKAMAHUSAY PARA SA
IYO. BILANG KARAGDAGAN, KAHIT NA ANG PAG-AALAGA SA SARILI AY HINDI ISANG LUNAS PARA SA MGA SAKIT SA PAG-IISIP, ANG
PAG-UNAWA SA KUNG ANO ANG SANHI O NAG-TRIGGER NG IYONG MGA BANAYAD NA SINTOMAS AT KUNG ANONG MGA DISKARTE
SA PAGHARAP ANG GUMAGANA PARA SA IYO AY MAAARING MAKATULONG NA PAMAHALAAN ANG IYONG KALUSUGANG
PANGKAISIPAN.

ANG ISANG MABUTI AT BALANSENG BUHAY AY NANGANGAILANGAN NANG MALUSOG NA KAISIPAN. ARAW-ARAW,
NAKAKAIMPLUWENSYA ITO SA ATING NARARAMDAMAN, SINASABI, AT INIISIP. KAPAG ANG ISANG TAO AY MALUSOG ANG
KAISIPAN, MAS MAHUSAY SIYANG GUMAGANAP SA TRABAHO,PAARALAN, O SA BUHAY. MAYROON DIN ITONG EPEKTO SA MGA
PERSONAL NA RELASYON AT PAKIKIPAGUGNAYAN NG ISANG INDIBIDWAL SA IBA'T IBANG TAO. KUNG KAYA'T NAPAKAKAILANGAN
NA MAKAMIT O MAPANATILI ANG PAGKAKAROON NG POSITIBONG "MENTAL HEALTH".

Blog ni: References:

Julianna Eloise D. Perong •https://www.cdc.gov/mentalhealth/l
BSTM-1-X1A earn/index.htm

•nimh.nih.gov
https://www.nimh.nih.gov › topics
Caring for Your Mental Health - NIMH