Prawne aspekty udzielania I pomocy

Prawny obowiązek udzielania

pierwszej pomocy, jest określony
w artykule 162 kodeksu karnego
Udzielać I pomocy może każdy
członek społeczeństwa
Apteczka skład
 Środki opatrunkowe  Koc przeciwwstrząsowy
 Gaza Folia NRC
 Plastry  Wata
 Opatrunki hydrożelowe  Lignina
 Chusta trójkątna  Agrafki
 Bandaże
 Rękawiczki
 nożyczki
Postępowanie podczas udzielania I
pomocy
 Oceń sytuację
 Zabezpiecz miejsce wypadku
 Bezpiecznie dojdź do poszkodowanego
 Wezwij pomoc
 Udziel I pomocy bądź ewakuuj poszkodowanego
 Udziel dalszej pomocy, wsparcia psychicznego i
komfortu termicznego rannym
Najważniejsze czynności podczas
udzielania I pomocy wg systemu ABC

 A – (airways) udrożnienie dróg

oddechowych

 B – (breath) sprawdzenie oddechu

 C – (circulation) RKO
ASEPTYKA ANTYSEPTYKA

 Zespół czynności  Postępowanie mające na

mających na celu celu likwidacje
niedopuszczenie drobnoustrojów w
drobnoustrojów do rany przypadku istniejącego
zakażenia rany
 Bezpieczeństwo własne ratującego

• Kamizelka odblaskowa
• Rękawiczki gumowe lub latexowe
• Okulary ochronne
 Wczesne rozpoznanie i wezwanie pomocy
 Wczesna RKO
 Wczesna defibrylacja
 Opieka poresuscytacyjna
Kolejność wezwania pomocy

 GDZIE

 CO

 ILOŚĆ I STAN POSZKODOWANYCH

 SWOJE DANE
Sytuacje zagrożenia życia
 Upadek z wysokości
 Wypadek komunikacyjny
 Utrata przytomności
 Brak krążenia
 Krwotok
 Hipotermia
 Przegrzanie organizmu
 Wstrząs pourazowy
 Porażenie prądem
 Zachłyśnięcie
Podejście do poszkodowanego
 Oceń bezpieczeństwo
 Zabezpiecz miejsce zdarzenia
 Ostrożnie ale w sposób zdecydowany potrząsnąć za
ramiona (kontrola przytomności)
 Zapytać co się stało? czy mnie słyszysz? Otwórz oczy!
 Jeżeli poszkodowany nie reaguje na bodźce to
uznajemy, że jest nieprzytomny
 Sprawdź oddech
 Wezwij pomoc
UDROŻNIJ DROGI
ODDECHOWE

Delikatnie odchyl
głowę do tyłu,
jednocześnie
unosząc żuchwę
SPRAWDŹ ODDECH POSZKODOWANEGO

Spróbuj zobaczyć,
usłyszeć i wyczuć
czy poszkodowany
oddycha
Jeżeli oddycha
pozycja bezpieczna
Nie oddycha RKO
30:2
OCENA ODDECHU
Obecność lub brak oddechu
sprawdzamy wykorzystując 3
zmysły
WIDZĘ
SŁYSZĘ
CZUJĘ
Przytomny - wykonujemy wywiad
SAMPLE
S – symptomy
A – alergie
M – medykamenty
P – przebyte choroby
L – lunch
E – ewentualne okoliczności
OMDLENIE
jest to nagła, krótkotrwała utrata
przytomności spowodowana
przejściowym niedotlenieniem mózgu.
Zwykle na tle zaburzeń krążenia
mózgowego. Może się zdarzać też u
ludzi zdrowych
POSTĘPOWANIE
 podtrzymać, łagodząc upadek
 poszkodowanego należy ułożyć na plecach i
sprawdzić czynności życiowe
 zapewnić dostęp świeżego powietrza
 rozluźnić odzież
 udrożnić drogi oddechowe
 ułożyć w pozycji czterokończynowej
 gdy osoba oprzytomnieje należy
podtrzymywać z nią kontakt
 jeśli nie odzyska przytomności powinniśmy
wezwać lekarza i
ZASŁABNIĘCIE
jest to chwilowe zaburzenie
świadomości, ale bez jej
pełnej utraty
POSTĘPOWANIE
 podtrzymać, łagodząc upadek
 poszkodowanego należy ułożyć na plecach i sprawdzić czynności
życiowe
 zapewnić dostęp świeżego powietrza
 rozluźnić odzież
 udrożnić drogi oddechowe, kontroluj oddech, wydawaj polecenia
głębokiego oddychania
 sprawdź stopień świadomości, spytaj o mroczki przed oczami,
zawroty głowy, nudności
 unieś poszkodowanemu nogi do góry
 Jeżeli to niemożliwe i poszkodowany siedzi, poleć mu pochylenie
tułowia do dołu z głową między kolanami
 jeśli nie odzyska przytomności powinniśmy wezwać lekarza
Objawy wstrząsu pourazowego
 Faza pobudzenia – pobudzenie ruchowe,
agresywność
 Faza apatii – otępienie, senność
➢ Blada, wilgotna, zimna skóra
➢ Wymioty
➢ Szybki oddech i bicie serca (mechanizm
kompensacyjny)
➢ Szybkie, nieregularne tętno
➢ Uczucie pragnienia, suchość w ustach
➢ Zaburzenia i utrata świadomości
Zasady udzielania I pomocy we
wstrząsie
 Ocena sytuacji
 Zabezpieczenie miejsca zdarzenia
 Rozpoznanie wstrząsu
 Wezwanie pogotowia
 Rozpoznanie urazów
 Opatrzenie ran, złamań i zatamowanie krwotoków
 Ułożenie poszkodowanego w pozycji
przeciwstrząsowej
 Zapewnienie komfortu termicznego i psychicznego
We wstrząsie NIE MOŻNA!!!
 Stosować pozycji przeciwwstrząsowej w
urazach miednicy, kręgosłupa, czaszki,
klatki piersiowej, brzucha

 Zostawić poszkodowanego w pozycji

przeciwwstrząsowej kiedy wymiotuje

 Podawać poszkodowanemu picia, jedzenia

Oparzenia słoneczne
 Przyczyna zbyt długie przebywanie na słońcu
 Występują głównie oparzenia I stopnia, ale mogą
wystąpić II
 Zaczerwienienie skóry
 Suchość skóry
 Ból głowy
 Podwyższona temperatura
 Dreszcze
Jak przeciwdziałać?
 Stosować filtry do opalania
 Minimalizować przebywanie w słońcu
w godzinach 10-14
 Chronić ciało przed promieniowaniem
UV
 Pierwszy raz nie opalać się dłużej niż 15
min.
Postępowanie
 Odizolowanie pacjenta od źródła
wysokiej temperatury
 Nawiew powietrza
 Schładzanie skóry wodą
 Okłady z zimnej wody
 Uzupełnienie płynów
Oparzenie I stopnia
 uszkodzeniu
ulega tylko
powierzchowna
warstwa skóry -
występuje
zaczerwienienie
i ból
Oparzenie II stopnia
 następuje uszkodzenie
głębszych warstw
tkanek, włosy i gruczoły
łojowe zostają
nienaruszone -
występuje rumień skóry,
ból, obumarcie
powierzchownej
warstwy skóry,
uszkodzenie ścianek
naczyń krwionośnych,
wydzielający się płyn
tkankowy tworzy
pęcherze pod
naskórkiem
Oparzenie III stopnia
zniszczeniu ulegają głębokie
tkanki skóry wraz ze
strukturami dodatkowymi,
często uszkodzone są
mięśnie znajdujące się pod
skórą, (są spalone) -
występują obumarłe tkanki,
które są częściowo
śnieżnobiałe, bywają czasem
też brunatnoczarne, brak jest
często reakcji bólowej
Oparzenie IV stopnia
 Martwica wszystkich
warstw skóry i tkanek
położonych głębiej

 Najczęściej jest to
zwęglenie fragmentu
ciała spowodowane
działaniem płomieni
Reguła dziewiątek, piątek i dłoni
Pierwsza pomoc w oparzeniach
 Ocena sytuacji
 Zabezpieczenie miejsca zdarzenia
 Odizolowanie poszkodowanego od źródła ognia, ciepła
 Zdjęcie ozdób
 Schłodzenie miejsc oparzonych 15-20 min.
 Opatrunek jałowy
 Chronić rany oparzeniowe przed tarciem
 Jeśli możliwe zastosować pozycje przeciwwstrząsową
 Zapewnić komfort termiczny i psychiczny
NIE WOLNO!!!
 Przebijać pęcherzy
 Dopuszczać, aby powierzchnie oparzone
stykały się
 Zdejmować odzieży, która przykleiła się do
skóry
 Narażać rany oparzeniowe na dodatkowe
podrażnienia
 Polewać ran spirytusem, smarować tłuszczem
Skutki porażenia prądem i
piorunem
Porażenie prądem może prowadzić do:
 Utraty przytomności
 Zatrzymania oddechu
 Zatrzymania krążenia
 Uszkodzenia nerwów obwodowych
 Skurczu mięśni (może być tak silny, że doprowadzi do
zwichnięć i złamań)
 Na skutek upadku z wysokości także do urazów kręgosłupa i
głowy
 Natychmiastowej śmierć (130 osób rocznie)
 Porażenie piorunem – bardzo często zatrzymanie krążenia, więc
zalecanym działaniem ratownika jest RKO
Schemat pierwszej pomocy PRĄD
Zabezpiecz miejsce zdarzenia, odłącz
źródło prądu, sprawdź czy nie jest mokro

NIEPRZYTOMNY PRZYTOMNY

Wezwanie
pomocy Wezwanie
ABC pomocy
RKO

Opatrzenie obrażeń
Komfort psychiczny i termiczny
Kontrola parametrów życiowych
Hipotermia
 Hipotermia - utrata ciepła organizmu poniżej
normalnego poziomu temperatury (poniżej 35 stopni)
 Spowolnienie funkcji życiowych, w skrajnych
przypadkach ustanie tych funkcji
 Skrajna hipotermia – poniżej 26 stopni- nieodwracalna
Czynniki zwiększające ryzyko hipotermii
 Niska temperatura
 Wiatr
 Duża wilgotność powietrza
 Ciasna odzież
 Mokre obuwie
 Stan upojenia alkoholowego
 Wiek
Pierwsza pomoc - hipotermia
 J.w.
 Sprawdzić czynności życiowe
poszkodowanego
 Najpierw okryć tułów, szyję, głowę, potem
kończyny
 Kontrolować stan pacjenta
 Osobę przemarzniętą okrywamy
folią życia, złotą stroną na zewnątrz
Pierwsza pomoc - odmrożenia
 Osobę, która doznała odmrożenia należy chronić przed dalszą
utratą ciepła
 Zdjąć biżuterię i ciasne przylegające ubranie
 Ubrać w luźne rzeczy, okryć kocem
 Sprawdzić czy poszkodowany nie jest w stanie hipotermii
 Wezwać pomoc
 Odmrożone części ciała zanurzyć w wodzie 10-12 st.,
dolewając cieplejszą stopniowo, aż do osiągnięcia temp. 30 st.
w czasie 30 min.
 Gdy skóra stanie się miękka, nasmarować tłustym kremem,
palce rozdzielić gazikami
 Przytomnym podawać ciepłą herbatę łyżeczką
PRZY ODMROŻENIACH NIE
WOLNO!!!
 Podawać alkoholu
 Rozcierać odmrożeń śniegiem, polewać zimną
wodą
 Przebijać pęcherzy
 Stosować bezpośrednio urządzeń
nagrzewających
 Najpierw ogrzewać kończyn
 Pozwolić poszkodowanemu poruszać się
Pierwsza pomoc przy zatruciu
pokarmowym
 Wezwać pomoc
✓ Podać informacje o substancji, która wywołała zatrucie
✓ Opisać objawy
✓ Zastosować się do wskazówek dyspozytora
 Jeżeli poszkodowany wymiotuje, zabezpieczyć przed
zachłyśnięciem
Przy zatruciu grzybami I pomoc
 Natychmiast opróżnić żołądek, prowokować wymioty
 W żadnym razie nie zażywać środków
przeczyszczających, żadnych leków alkoholu czy
mleka
 Natychmiast zapewnić pomoc lekarską lub odwieźć
chorego do szpitala
 Zabezpieczyć resztki pozostałe z czyszczenia grzybów,
resztki jedzenia, pozwoli to na precyzyjną diagnozę.
Zatrucia lekami - postępowanie
 Zadbać o własne bezpieczeństwo
 Zabezpieczyć opakowania z lekami
 Wezwać pomoc
 Utrzymywać drożność dróg oddechowych
 Kontrolować stan poszkodowanego
 Przy utracie przytomności pozycja boczna ustalona
Pierwsza pomoc przy zatruciu czadem
1. Ewakuacja poszkodowanego ze strefy zatrucia
2. Odcięcie dopływu gazu
3. Zapewnienie dopływu świeżego powietrza
4. Wezwanie pomocy
5. Ocena funkcji życiowych ( oddech, reakcja no
bodziec) a w razie konieczności
przeprowadzenie RKO
6. Ułożenie nieprzytomnego w pozycji bocznej
ustalonej i kontrola
7. Komforty
 Udzielanie pierwszej pomocy przy
złamaniach
- sprawdź stan poszkodowanego i wezwij pogotowie

- przy złamaniu otwartym zabezpiecz ranę, załóż opatrunek uciskowy w miejscu

krwawienia, nie dotykając wystającego odłamu kostnego

- należy unieruchomić złamaną kończynę przymocowując ją bandażem do deseczki,

szyny lub twardego przedmiotu

- unieruchomienie powinno obejmować dwa sąsiadujące ze złamaniem stawy lub

dwie sąsiadujące kości tworzące staw zasada Potta

NIE WOLNO!!!
- zmieniać ułożenia uszkodzonej kończyny
- stosować opasek uciskowych, by zatamować krwawienie
- ruszać poszkodowanego, jeśli podejrzewasz uraz kręgosłupa lub głowy
- podawać mu niczego do jedzenia czy picia
Skręcenie – nadmierne rozciągnięcie więzadeł
okołostawowych, zazwyczaj połączone z częściowym ich
rozerwaniem oraz uszkodzeniem torebki stawowej
Objawy:
- silny ból bezpośrednio po urazie
- obrzęk
- zasinienie
- ograniczenie ruchomości w stawie
Pierwsza pomoc:
- unieruchomienie kończyny
- wysokie jej umieszczenie
- ochładzanie kończyny
Zwichnięcie – całkowite (chwilowe lub trwałe)
przemieszczenie powierzchni stawowych. Dochodzi do
niego w wyniku nadmiernego ruchu w stawie
Objawy:
- gwałtowny ból w okolicy stawu
- niemożność wykonania jakichkolwiek ruchów
- zniekształcenie stawu
- obrzęk, zasinienie
Pierwsza pomoc:
- unieruchomić staw
- ochładzać

NIE WOLNO NASTAWIAĆ STAWU

KRWOTOK TĘTNICZY
 Tętnicze – krew
wypływa
nierównomiernie,
pulsuje w rytm pracy
serca, kolor krwi
jasnoczerwony
KRWOTOK ŻYLNY

 wypływ krwi
jednostajny
 Kolor krwi
ciemnowiśniowy
KRWOTOK ŚRÓDMIĄŻSZOWY
 Krwawienie z
naczyń włosowatych
jest to rozległe
krwawienie
występujące
najczęściej przy
przecięciu lub
zadraśnięciu skóry
Krwotok z nosa I pomoc
 Załóż rękawiczki
 Posadź osobę poszkodowaną z głową pochyloną do
przodu
 Zaleć poszkodowanemu oddychanie przez usta
 Uciskaj skrzydełka nosa poszkodowanego 5-10 minut
 Połóż zimny okład na kark, czoło lub nos
poszkodowanego
 Zadławienia i zachłyśnięcia
I pomoc
➢ Jeżeli poszkodowany jest przytomny zachęcamy do kaszlu

➢ Jeżeli kaszel nieefektywny 5 uderzeń w okolicę

międzyłopatkową i 5 uciśnięć nadbrzusza (wezwanie pomocy)

➢ Jeżeli straci przytomność kontrola parametrów życiowych

➢Brak oddechu RKO

➢Jest oddech boczna ustalona, komforty, kontrola

I pomoc przy napadzie padaczkowym
 Asekuruj poszkodowanego przed upadkiem
 Zabezpiecz głowę przed uderzeniami o podłoże
(podłożyć ręcznik, bluzę)
 Usuń przedmioty mogące zagrozić choremu
 Zapamiętaj godzinę i czas trwania ataku
 Wezwij pogotowie
 Rozluźnij ubranie, sprawdź PCŻ
 Jeżeli jest oddech boczna ustalona, komforty, kontrola
 Brak oddechu RKO