თავიპირველი

„.
..
დაწყეულიმციყავით შენცდამთელიშენი
ბალაგანიც!
იმედიმაქვს,აღარასოდესგნახავ.კმარა.
ნახევარიცხოვრებასათოჯინოთეჯირსუკან
გავატარე.და,თუოდესმე, თუნდაც
შემთხვევით,ისევგამომეცხადები.
..
“
გამოგეცხადები,
გამოგეცხადები.
..ასე,
ხუთ
საათში,სწორედაცრომგამოგეცხადები,
ჩემო სიხარულო.
კაცმაფრთხილად დაკეცაფურცელი,
რომელზეცსიტყვა“ სათოჯინო”გადატყდადა
ნაკეცზეგადაიზნიქა,ქურთუკისჯიბეში
ჩაიჩურთადაკმაყოფილად გაიღიმა:
ყველაფერიკარგადაა.შეიძლებაითქვას,
რომყველაფერიარაჩვეულებრივადაა.ის
გამოჯანმრთელებისგზასადგას. ..
მზერაპრაღისაეროპორტისიმნაწილს
მოავლო, სადაცთვითმფრინავისდაჯდომის
მოლოდინშიღამეულიმგზავრებიძლივს
ამოძრავებდნენფარფლებს, სამაგიეროდ,
ბარისდახლსუკანმხურვალედქშენდაყავის
ურჩხულიდაშიშინით ანთხევდაფინჯნებში
რძიანქაფს...კაცმაკვლავიმორის, ბებიისა
დამისიდაუდეგარიშვილიშვილის, ხუთიოდე
წლისგოგონას, თვალიერებაგანაგრძო.
გარიჟრაჟიჯერარ დამდგარიყო, გოგონაკი
უკვემოზღვავებულიენერგიითიყოაღსავსე,
რასაცმისშეფუთნულ ბებოზენამდვილად
ვერ იტყოდით.ბავშვიასკინკილითდახტოდა
ხანმარცხენა,ხანმარჯვენაფეხზე,
მუხლებითახტებოდასავარძელს, კვლავ
იატაკზეცურდებოდა,წრიულადურბენდა
მთელ დარბაზსდამორიგიკითხვით
უბრუნდებოდაბებიას:“ბე,
თვითმფრინავები
რასკუკავენ,
ბენზინს?
!”
ბებიაშეღონებულიშესძახებდა:
–ნომი!ნომი!აქმოდი,ერთიწუთით მაინც
ჩამოჯექიწყნა რად!ღმერთოოოოო!
ბოლოსმოხუციმიწყნარდა.თვალები
მიებინდა,თავინელ- ნელაგადაუვარდა
სავარძლისსაზურგისკენ, ნიკაპიდუნედდა
რბილადჩამოეშვა, დასამთქნარებლად
გაღებულიპირიღიადდარჩადაჯერ ძლივს
გასაგონად, მერეკისულ უფრო ხმამაღლა,
ბუყბუყით ამოუშვახვრინვა.
გოგონაბებიისპირისპირ დადგა.ორიოდე
წუთსუძრავად,მტაცებლურად ადევნებდა
თვალსუვერტიურისგანვითარებას: რაც
უფროუკანუვარდებოდათავიმოხუცს, მით
უფროდიდზეეღებოდაპირი, ხვრინვის
კონტრაპუნქტსთანდათანშეერია
მინამღერები,
ტრელები, ფორშლაგები, და
სულ მალეამმოზეიმექორალმა,
აეროპორტისგუგუნისწიაღში,ჭეშმარიტად
პოლიფონიურისიმძლავრეშეიძინა.

გოგონარწევა-რწევით,ფეხათრევით სულ
უფროახლოს, ახლოსმიეპარამოხუცს...
მეზობელ სავარძელზეაძვრადასახელურზე
მუცლითდამხობილმანელამიუახლოვასახე
ხვრინვისწყაროს.ბებოსპირდაპირ ღია
პირშიჩახედადამოწიწებულ- გაუცხოებული
თავზარდაცემისგანგაშეშდა:
ასეიხედება
ხოლმეველურიმოგუგუნევულკანისწიაღში. ..
–ნო-მი-
იიი!ნუმაიმუნობბბ.
..მორჩჩჩჩი
ცელქობასსსსსს..
.აცცცცალებებოსსსს
ძილი..
.იხვრინოსსსს..
.
გოგონაშეკრთა.ხმა მოშიშინესტვენა
ბებოსპირიდანკიარა, საიდანღაცმოდიოდა.
შეშფოთებულმამოიხედა.მისზურგსუკან
უცნაურიძიაიჯდა, ინდიელსჰგავდა:
შევარდნილილოყებიჰქონდა,
არწივისებურიცხვირი, წინწამოწვდილი
ნიკაპი,ქურთუკისსაყელოზეგადმოგდებული
კიკინა.განსაკუთრებულადუცნაურიკი
თვალებიჰქონდა: სქელინისლისფერი.
თხელიტუჩებიმაგრად მოეკუმადა
ფიქრიანისახითათვალიერებდადახლს
ზემოთდამაგრებულ განრიგისეკრანს,
მარცხენახელისთითებითსავარძლის
სახელურზეაკაკუნებდა.ხოლო იქ, სადაც
მისიმარჯვენახელიუნდაყოფილიყო. .
.–
ჰოი,საშინელებავ!–გველიმოძრაობდა,
იკლაკნებოდადაკუდზედგებოდა!
დათანადამიანისხმაზესისინებდა!
გველინელაიზრდებოდაქურთუკის
მარჯვენა,იდაყვამდეაწეულისახელოდან,
ბრტყელ თავსარწევდა, თვალებს
ახამხამებდადაგესლსანთხევდა. .
.
“გველიხელისგანგააკეთა!
”–მიხვდაგოგონა,
შეჰკივლა,
შეხტადაგაქვავდა,ისე,რომთან
თვალიარმოუშორებიაამრეზინივით
დრეკადი,უძვლო ხელისთვის.
..ღიობში,
რომელიცშუადასაჩვენებელ თითებსშორის
მოექცა,მოჩანდაცერი,რომელიცხან
მოხამხამეთვალადიქცეოდა, ხანწამიერად
გამოსროლილ გესლად.და, რაცმთავარია,
გველითვითონ, თვითონლაპარაკობდა, –ძია
ჩუმად იყო,
მართლა, მართლა,ხმასარ
იღებდა!–პირიმოკუმულიჰქონდა,
ამერიკულ ფილმებშირომარიან, ისეთი
კუშტიინდიელივით.
–კიდევ!–ჩახლეჩილიხმით ბრძანაგოგონამ
გველისთვისთვალმოუშორებლად.
გველიმოიმჩვარა,ხელსმოსწყდა,
გადაიხსნაგრძელთითება,დიდიხელისგული,
დაწამიერად,თვალისუსწრაფესად იქცა
კურდღლად.
–ნომი,აბეზარა!–დაიწრიპინაკურდღელმა,
თანყურებისშმაშურით ძიასფეხიფეხზე
გადადებულ, წვეტიანმუხლზედახტოდა,–
მარტო შენკიარ იციასეხტუნვა!

ამჯერად გოგონაინდიელისმოკუმულ პირს

თვალმოუშორებლად ჩააშტერდა.ჯანდაბას
კურდღელი, ხმასაიდანმოდის?განაასეთები
ხდება?
–კიდევ!–ვედრებით შესძახაბავშვმა.
ძიამკურდღელისავარძელქვეშშეაგდო,
ქურთუკისსახელოჩამოისწორადა
ჩვეულებრივი,ოდნავმოგუდულიხმით
ჩაილაპარაკა:
–კარგი..
.გეყოფა.აგერ, უკვერეისსაც
აცხადებენ,ბებო შეაღვიძე.
და,სანამმგზავრებილურჯ- თეთრ
სამოსმოტმასნილ სტიუარდესებსშორის
მიიკვლევდნენგზას, ჩანთებსსაბარგულ
ყუთებშიტენიდნენდა, თავთავიანთ
სავარძლებშიმოკალათებულნი, ღვედებს
იკრავდნენ,კისერწაწვდილიგოგონა
ცდილობდა, თვალებით მოეძებნაუცნაური,
კიკინიანიინდიელი, რომლისგასაოცარ,
ჯადოსნურ ხელსსხვადასხვაენაზეშეეძლო
ლაპარაკი...
ისკიფანჯარასმიუჯდა,თხელ პლედში
გაეხვიადამყისვეჩაეძინა,
–უკვემანამდე,
სანამთვითმფრინავისიჩქარესაკრეფდადა
აფრინდებოდა.ფრენისასმასყოველთვის
ეძინა.გველიანიდაკურდღლიანიეპიზოდი
იყო მხოლოდ დამხოლოდშესაძლებლობა,
ახალიმაყურებლისწინაშეშეემოწმებინა
რაღაციდეა.
ისარასდროსაწონებდათავსბავშვებსდა,
საერთოდ, დიდად არცაქცევდამათ
ყურადღებას.ცხოვრებაშიმასერთადერთი
ბავშვიუყვარდა,–ის,
უკვედიდიგოგო,
რომელიცახლაგამოჯანმრთელებისგზას
ადგაიერუსალიმისკლინიკაში.დაიმგოგოს
სწორედ რემისიისსაწყისეტაპზესჩვეოდა
მისთვისმრისხანედასაბოლოო წერილების
მოწერა.
***
კაცმაგაჩვეულადგაიარაჩამომსვლელთა
ხმაურიანი,ხალხმრავალიდარბაზიდა
გააღწიაგარეთ,უხეშითეთრიქვისსამეფოში,
რომელიცმოიცავდაყველაფერს
ყველაფერსირგვლივმყოფს, გარდაცისა:
კედლებს,კიბისსაფეხურებს,
ტროტუარებს,
ბორდიურებსგაბანჯგვლულ-
გალაქულტანიანი,ღონიერიპალმების
გარშემო,–დაზღვისპირაზოლისხმაურიან
მზისგულზეგავიდა.
მუდამმოულოდნელიიყო განსაკუთრებით
კი,ნესტიანიევროპულიზეცისშემდეგ ეს
მხურვალენათელი, თვალისმომჭრელიცის
ესლურჯინაგლეჯები, უზარმაზარიახალი
ტერმინალისბეტონისკონსტრუქციებს
შორისრომმოჩანდა.
სამარშრუტოტაქსებისმწკრივში
იერუსალიმისკენმიმავალიპირველი
მანქანისმძღოლმარაღაცგამოსძახადა
თავითიქითმიუთითა, სადაცმგზავრთა
ბარგისმოლოდინშიუკანა
კარებმოფრიალებულითეთრიმინი-
ავტობუსიიდგა.მაგრამკაცმამხოლოდ
უხმოდ ასწიახელი:ჯერ არა,
მეგობარო.

გავიდათუარაღიასივრცეში, საიდანაც
მოჩანდათვითმფრინავებისკუდები,
პალმებისწამოფოფრილიტოტებიდა
დელფინისებრიამონახტომები
ავტოსტრადებზე, ქურთუკისჯიბიდან
მობილურიტელეფონი, სათვალებუდითურთ
დაუმნიშვნელოვანესიქაღალდისნაგლეჯი
ამოიღო.არწივისებურ ცხვირზელითონის
მრგვალიჩარჩორომწამოიცვა, იერით
მყისვემიემსგავსარომელიღაცთოჯინურ
პერსონაჟს.კლავიატურაზეფრჩხილის
კიდით აკრიფაქაღალდზემითითებული
ნომერიდაასე, ყურთანმობილურმიბჯენილი,
გაქვავდა.ნიკაპიმტაცებლურად
წამოეწვდინაწინ, ღია-
ნაცრისფერი,
არავინ
უწყის,ვისიდარისიმავედრებელითვალები
კისადღაც, აქედანგანურჩეველი
სიშორისთვისმიეპყრო. ..
.
..
იქით,სადაცაღმოცენდადამტანჯველად
გაცურდაზუმერებისრიგი.
..
ახლაყურადღებით უნდაწაიკითხოს
ფურცელზერუსულიასოებითჩაწერილი
სასაცილო სიტყვები,
არუნდაშეეშალოს.
აჰა:აი,
გაისმაქალისკეკლუციხმა,
გულგრილობისადათავაზიანობის
სამსახურებრივინაზავი.
–მოჭუტულითვალებით ბეჯითადამოიკითხა
კაცმაფურცლიდან,
–
მაგარიენაა:
ბოგირ თოვა,
კეშკეშგორა,
აქშა,
აქშა.
..
ნეტავ,
რასზოზინობენამდენხანს,
ღმერთო!
..
როგორციქნა,ყურმილიაიღეს.
–ბორკა, აქვარ..
.–ყრუდჩაილაპარაკაკაცმა:
საფეთქელთანმობილური, იდაყვიგანზე
ბანკროტი, რომელიცუკანასკნელ
შეტყობინებასელის, ისეთს,რომლისმერეც
ჩახმახსუნდაგამოჰკრასთითი. ..სუნთქვა
შეეკრა,წამოახველა.
..
ექიმიდუმდა,
აცდიდა.დიახ,
უკმაყოფილოა
ექიმიგორელიკი,
უკმაყოფილოა.
აფრთხილებდაკიდეც..
.წადიშენი!
..
–ცოტაადრეა, –ჩაიბურდღუნატკივილამდე
ნაცნობმახმამ.
–აღარ შემიძლია,
–უპასუხაკაცმა,
–აღარ.
ორივეგაჩუმდა.ექიმმაამოიოხრადა
რაღაცნაირად,ფიქრიანად გაუმეორა:
–ცოტაად- რე-
ა..
.–დადაფაცურდა: –კარგი.
ახლარასვლაპარაკობთ. ..ჩემთანმიდი,
გასაღებიისევიქაა.საჭმელი, რასაცნახავ,
ჭამე.საღამოსკენმოვალ დაყველაფერი
გავიაზრ..
.
–არა!–გაღიზიანებულად შეაწყვეტინაკაცმა,
–ახლავეუნდამოვაკითხო!

ყოველ ორ-სამნაბიჯშიგულიღალატობდა,
თითქოსსიცარიელეშიმიაბიჯებდა,
ვარაუდზე,
ორივესაფეთქელზეკირაღაც
აწვებოდა.
–გამოსაწერადმოამზადე,
გთხოვ!
.
..მკვეთრ მოსახვევშისამარშრუტო ტაქსი
ოდნავგადაიხარა, ორი-სამიწამით
შემაშინებლადშეფერხდატყიანიხეობის
კიპარისებით დაფარულ კლდისპირზე, მერე
კიისევაღმა, იერუსალიმისმთებისკენაუყვა
გზას.მზიან-
ბურუსიანი,ცისფერი,
აკვარელისებრიდღედგებოდა.შორეულ
ბორცვებზებლანტი, ოპალისფერიტბა
გადაღვრილიყო, რომლისმოუსვენარი
მოძრაობისასხანკრამიტითგადახურული
სახურავებისკასკადიშიშვლდებოდა, ხან
მთისჩამუქებულინაძვნარიდანფანჯრების
ათინათებითამოყვინთავდათოჯინური,
ქათქათასახლებისწყება;ხანორ,ჩანისლულ
ფერდობსშორისმოლურჯო, კლაკნილ
ჭრილობასავით გადაიხსნებოდახოლმე
ღრმამინდორ-ველი, დასწრაფადვე
იკვრებოდაისეთივეგრძე ლი,
მარგალიტისფერიღრუბლით. .
.
როგორცყოველთვის, ესყველაფერიკაცს
სახალინისმთებსაგონებდა,
რომელთა
წიაღშიც,
თათრისსრუტისპირას,მიყუჟულა
მისიმშობლიურიპატარაქალაქიტომარი,
იაპონურად ტომარიორა.
სწორედ ესსახელიდაარქვამანთავისერთ-
ერთსაუკეთესო, ჯოხით სამოძრაო თოჯინას
–ტომარიორა: ნაზი,ფერმკრთალისახე,
რბილიმოძრაობები, ნიღაბთანშეფარდებით
მეტისმეტადგრძელი, თხელითითები, და
თავისმცირემოძრაობისას, შუქისთამაშის
ხარჯზე,შავი,
წვრილითვალების
ფანტასტიკურისისხარტე. .
.
კარგინომერიიყო:საკურასქარწაღებულ
ყვავილთავარდისფერიკვამლი;
პლასტიკურიაზრისსინატიფედა
სრულყოფილება...
დაუცებკაცმაგაიფიქრა: ალბათ,აქ,ამ
მთებში,ახლოდაშორისივრცეებისამ
ღვთაებრივთამაშში, ამიმედიან,
საზეიმო
მარადიულ ნათელშისიცოცხლეარასდროს
მოგბეზრდება.ნეტავ,ლიზათუხედავს
თავისიპალატისფანჯრიდანამმთებს, თუ
მისიფანჯარააქაურ თეთრქვისკედელს
გასცქერის,ანკატებიანდანაგვისურნებიან
ეზოშიგადის?
ავტოსადგურშიტაქსიიქირავადაკვლავ
ბეჯითად ამოუკითხამძღოლსმისამართი
ფურცლიდან.ვერადავერ შეძლოერთი
სიტყვისდამახსოვრებაცკიამაბურდულ,
უხეშ,და,
იმავდროულად, ყულფებად
მოსრიალეენაზე, თუმცაკიბორკა
არწმუნებდა,რომესენამარტივია,
მათემატიკურილოგიკითაასავსე.ზოგადად,
უცხოენებისშესწავლაარ ეხერხებოდა,
ხოლოისფსევდო- უცხოენოვანიფრაზები,
წარმოდგენებისდროსრომ
გამოუფრინდებოდახოლმე, იყონაყოფი
რაღაციდუმალი, თანდაყოლილინიჭისა,
რომელსაცლიზაეშმაკისეულად თვლიდა.
შესასვლელში,როგორცკიბორისისსახელი
ჩაიბურტყუნა,
დაუყოვნებლად გაატარეს
როგორცჩანს, მანასეთიგანკარგულება
გასცა.

შემდეგიცდიდაკორიდორში, რომლის
კედლებიცქაფიანიშადრევნებითადა
ნამიანიფერდობებით მოეხატათ, და
რომლებზეცდადებითიემოციები
მოყვითალო- მოიისფრო ზამბახებისსახით
აღმოცენდებოდა. .
.კაბინეტისკარსიქიდან
კიმღელვარესაუბარიმოისმოდა.ოთახში,
როგორცჩანს, ხმამაღლა, გამეტებით
ჩხუბობდნენ,მაგრამ,როდესაცკარიგაიღო,
იქიდანწვერგაბურძგნულ, მოყაჩაღო
სახეებზეღიმილგადაფენილიორი
თეთრხალათიანიკაციგამოგორდა.დამან
კვლავგაიფიქრა: გაგიჟდებაკაცი,რაენაა,
რადეციბელები. .
.
–მეგონა,ჩხუბობდით.
..–თქვაკაბინეტში
შესვლისას.
–არა,–მიუგო ნეტარადაცრემლებულმა
ექიმმაგორელიკმადამთელითავისი
კავალერგარდულისიმაღლითწამოიმართა
სავარძლიდან.–დავითიისეთსასაცილო
ამბავსჰყვებოდა.
..
მანკვლავჩაიფხუკუნა,შავიმელიის
ბეწვივით საუცხოოწარბებიშეათამაშადა
ულვაშებზევეებახელისგულებით
შეიმშრალაკურცხალი.ბავშვობაშიც,
მხიარულ ბორკასხარხარისგანთვალებიდან
დაცხვირიდანისეჩამოსდიოდა, როგორც
ძლიერისურდოსდროს, დაბებიამისი
სასკოლოქურთუკისჯიბეშიერთისნაცვლად
ორგატკიცინებულ ცხვირსახოცსუდებდა
ხოლმე.
–ეგდამაგისიცოლიგუშინდაბრუნდნენ
შვებულებიდან,ნიცაშიისვენებდნენ.ჰოდა,
შაბათდღესბულვარშისასეირნოდ
გასულან..
.მორწმუნეხალხია, შაბათს
მკაცრადიცავენ:გარეთ გასვლისას
ჯიბეებიდანფულსადასხვაყველაფერ
საეროსიღებენდაშინტოვებენ, რომამ
დღისსიწმინდეარშებღალონ.სეირნობდნენ
თურმეთავიანთთვისზემო ნიცაში სამოთხე,
სიმშვიდე,მდიდრულივილები. .
.მერე
სძლიათ ეშმაკმადა ქვევით ჩასულან,
ინგლისურსანაპიროზე. .
.–დაექიმსკვლავ
მოეძალამტრედისღუღუნივითნაზისიცილი
დაკვლავჩამოსდინდაცრემლები
ულვაშებისკენ.ხალათისჯიბიდან
ცხვირსახოციამოიღო, ჩაუსაყვირადიდებულ
ხმაზე,
თანწარბებიააყოლადირიჟორივით.
–უჰ,მაპატიე,პეტკა,ამისგუნებაზეკიარხარ,
მაგრამ..
.ძალიანსასაცილოა!მოკლედ: იქ
რაღაცხდებოდათურმე, დემონსტრაციისთუ
კარნავალისმაგვარი რაღაცისეთი,
ცეცხლოვანი!ვიღაცნახევრად ტიტველი,
ლურჯდაყვითელპარიკიანიადამიანები
დადიოდნენ, ნაირფერდროშებიანი
მანქანები.ბრბო,მუსიკა,შეძახილები.
..ესენი
ხუთიწუთისმერეძლივსმიხვედრილან, რომ
გეიპარადია.ჰოდა, უცებრომელიღაც
მანქანისსახურავიდანრაღაცველურმა,
გაურკვეველისქესისარსებამისკუპა,
დავითსეცადახელშირაღაცჩაუჩურთა.ეს,
გონსრომმოეგო, დახედადა
პრეზერვატივიარ არის? !.
ექიმისვეება,
ჭორფლიანისახე
დამორცხვებულ ღიმილშიგალღვა:
–მაგარისასაცილოა, ხომგესმის:
წმინდა
შაბათი.
..დაესჩვენიარამიწიერიდავითი
პრეზერვატივითხელში.

–ჰო.სასაცილოა. .
.–კაცმაცალყბად ჩაიცინა,
თანფანჯარაშიიცქირებოდაიქით, სადაც
ყარაულისჯიხურიდანწელამდეგადმოეკიდა
ნარინჯისფერკეპიანი,შავად მოლაპლაპე
ყმაწვილი,რომელიცმოლაპარაკეხელთა
პლასტიკითთოჯინაბალთაზარსწააგავდა,
რიგით მესამესსამსაშობაო მოგვთაგან,
ასეთსავეშავსადანარინჯისფერჩალმიანს.
ბალთაზარსთვითონათამაშებდათეატრში
“ანგელოზებიდათოჯინები” ,პრაღაში
ცხოვრებისპირველ თვეებში.
მოგვი-ყარაულიაღგზნებულად
ელაპარაკებოდაგისოსებიანიჭიშკრისიქით
ჩამომდგარიმსუბუქიმანქანისმძღოლსდა
ისევდაისევშეუძლებელიიყო, გაგეგო
ჩხუბობდნენთუ,უბრალოდ, ახალ ამბებს
უყვებოდნენერთმანეთს.
–ყველაფერიმოაგვარე?ახლავემოიყვანენ?
ბორისმაამოიოხრადათქვა:
–დაჯექი,
ტვინისბურღო.
..შეგიძლია,
ჩამოჯდეხუთიწუთით?
და,როცაკაციმორჩილადდამოუქნელად,
გვერდულადდაეშვატყავისსავარძლის
განიერბორტზე,ბორისიზურგისმხრიდან
დაუდგა,ხმელ-
ხმელ მხრებზევეებატორები
შემოაჭდო დამათ სრესასმოჰყვადუდუნით:
–იჯექი..
.იჯექი!ერთიანად შებოჭილიხარ,
კუნთებიკიარა, ქანჩებია.შენთვითონხარ
უკვეგიჟი,რახანია...რასმოქანდი,შეოხერო,
ვინდაგიძახა?ხომგაგაფრთხილე?ექიმივარ
თუვინვარ?იჯექი, ნუმებრძვი!თორემ
პოლიციასგამოვიძახებდავეტყვი ჩემს
საკუთარ კაბინეტშიმანიაკიდამესხათავს,
ჩემიკანონიერიმეუღლემიჰყავს- მეთქი.
..
–მართლა, ხომმოაგვარეყველაფერი?–
მოუთმენლად დაეკითხაკაციდა
მხარზემოდანგამოხედა.
ექიმმაგორელიკმამაგიდასშემოუარა,
თავისსავარძელშიჩაჯდა.ერთიწუთით
უხმოდ,უღიმილოდშესცქეროდნენ
ერთმანეთს.
–პეტრუშა...–წარმოთქვაბოლოსმან
რბილად( დაამწამსსაოცრად
მოგაგონებდათ არამამამისს, რომელსაც
ძალიანჰგავდა, არამედ ბებიავერა
ლეოპოლდოვნას, დიდ გინეკოლოგს,ქალაქ
ლვოვში,შჩორსისქუჩაზემდებარე
სამშობიაროსახლისლეგენდას.ისიცასე
საფუძვლიანად მოკალათდებოდახოლმე,
როცაშვილიშვილთან“ განმარტებით
საუბარს”იწყებდა.იყო ამაშირაღაც
პროფესიული: თითქოსაი, ახლა,წუთიწუთზე
გამოჩნდებაბავშვისთავი, დამხოლოდ
ექიმზეადამოკიდებული, რანაირად
მოევლინებაიგისამყაროს ბუნებრივი
გზითთუმაშებითგახდებაგამოსაქაჩიო) .
–რაიყო, რა?პირველად ხომარხდება?
ყველაფერიკარგადმიდის, ლიზაძალიან
დამაჯერებლად გამოდისგამწვავებიდან.
..

–ვიცი!–გააწყვეტინაკაცმადამხრები
დაძაგრა.–უკვემივიღემისგანსამიწერილი,
სამივე წყევლა-კრულვა.
–აი,ხომხედავ.კიდევსამიკვირაც,
ანოთხი
და.
..მესმის,
ვეღარ ითმენ,
მაგრამგაიხსენე:
ბოლორემისიაორ წელიწადსგაუგრძელდა,
ხომსწორია?გვარიანივადაა...
–მისმინე,–მოუთმენლად, ბღვერით
წარმოთქვაკაცმა,
ისეთისიჯიუტით,
ავადმყოფობასრომუძალიანდებიან, –
მოიყვანონდროზე, რა?ჩვენირეისი
ეილათზედღესვეა, ორიღამითნომერი
დავჯავშნე“გოლდენბიჩში”.
–ოჰო!–ექიმისწარბებიოდნავ
განცვიფრებულ მოწონებასადასტურებდნენ,
–“გოლდენბიჩი” !არცმეტი,
არცნაკლები!
–სეზონურიფასდაკლებებიაქვთდა.
..
–კარგი,
მერერაიქნება?პრაღა?
–არა,სამარა.
..–დააჩქარდა: –იცი,
დეიდა
გარდაგვეცვალა.ლიზასერთადერთი
ნათესავიდედისმხრიდან.უშვილო იყო. .
.
უფროსწორად, კიჰყავდაქალიშვილი,
მაგრამმოტოციკლით დაიმტვრა,
კავალერთანერთად, დიდიხნისწინ..
.ჰოდა,
ახლავისიაცგარდაიცვალა.ბინადარჩა,
მოკლედ.გაყიდვაშეიძლება, არა?
–ალბათ,–ბორისმამხრებიაიჩეჩა.–უკვე
საერთოდაღარმესმის,რაშეიძლებაიქდა
რაარა.
–ძალიანგაგვიმართავდახელს.
..
ექიმიტელეფონსგადასწვდა,
ყურმილიაიღო
დარაღაცჩაილაპარაკა.
..
–იქით გადაჯექი,
კუთხეში,
–ბრძანამან,–
უცბადრომვერ დაგინახოს...–დაამოიოხრა:
–მერამდენედგავხდეამისმოწმე! .
.
შეიძლება,მეთვითონავურიო. .
.
მეორესავარძელიკუთხეში, ტანსაცმლის
საკიდქვეშიდგადაშემოღებულიკარი
შირმად იქცეოდამასშიმჯდომარესთვის.და,
თუექიმგორელიკისგოლიათურ, მყუდრო
საწვიმარშიცგაეხვეოდი,
თოჯინასავითთუ
ჩაიყუჟებოდიმასში..
.დადაივიწყებდი
ერთხელ დასამუდამოდ რისთვის
ჩამოხვედი:მასთუდაივიწყებდი,–ო,
რამხელასიხარულიიქნებოდა, რამხელა
თავისუფლება...აბაკი!ბოლო მტანჯველი
კვირებისგანმავლობაშიხომსწორედაი, ამ
წუთებზეოცნებობდა: როგორშემოიყვანენ
ლიზასდათავადჯერკიდევშეუმჩნეველი,
სულ რაღაცორიოდ ნაბიჯშიდაინახავდამის
გულისამაჩუყებელ დათითქოსდაგაუბედავ
ფიგურას.
სწორედ ამსინაზისგამოვერავინ,
ვერასდროსადგენდალიზასასაკს.

ნაბიჯებიდერეფანში...მათიხმისმიხედვით,
თითქოსვიღაცერთიდაზორბამოაბიჯებს,
მაგრამარა, ნამდვილად არშეცდება:ლიზა
ბავშვობიდანასეუჩუმრადდადის ასეთი
მსუბუქი,ბეღურისნაბიჯებით მარიონეტები
დაიარებიანსცენაზე.
კარიერთბაშადმოფრიალდა, დაწამით
შემოჭყეტილიდა, მყისვეთავისსაქმეზე
გაჩქარებულიმედდისხორხისმიერი
მისასალმებელიყიჟინისფონზე, ფანჯრის
კონტრაჟურშიგავარვარებულ
სპილენძისფრად იფეთქაჰაეროვანითმის
ბუჩქმა:
ჩემიმაყუალიშეუწუელი. .
.მხარზე
ზურგჩანთა,იგივესამოსი,
ჯინსიდათხელი
ბეჟისვიტერი,–რითიცმოიყვანააქ
აგვისტოში.
..–ქალიმისკენზურგით იდგა
ზეციურიმექანიკოსისუზადონამუშევარი,
თხემითტერფამდეგენიალურიხელისერთი
მოძრაობითქმნილი.
როგორცყოველიხანგრძლივიგანშორების
შემდეგ,კაციკვლავგააოგნაქალის
გასაოცრად პატარა მეტრიდა
ორმოცდარვა სიმაღლემ: რასუსტიხარ,
საყვარელო. .
.
დამყისვე როგორცწარუშლელი,
ბავშვობისდროინდელიკოშმარი,
თვალმოკრულისულელიბასიასუხეში
ხელისგულსქვეშიდან, მისთვისთვალების
დახუჭვასრომლამობდა, რათაბიჭუნასთვის
სიკვდილისსურათისდანახვააერიდებინა, –
მეხსიერებაშიწამოფრიალდალურჯიზეწარი,
მანქანებისსავალ ქვაფენილზეპირქვე
დადებულ სხეულსრომეფარა. ..დაგრძელი,
მეწამულიკულულებისორიცოცხალინაკადი,
თითქოსდაჩამორჩენილისპილენძისფერი
თმისფარას, გაზაფხულისნაკადულივით
მხიარულად რომმოედინებოდატროტუარის
გასწვრივ..
.
–აბა,გამარჯობა,ლიზა!–არაბუნებრივი
ენთუზიაზმით შესძახაექიმმაგორელიკმა,
–
ვხედავ,ყოჩაღადხარ, მ-
მ-მ?უზომოდ
კმაყოფილივარ შენით. .
.
რასუსტიხარ,საყვარელო...მოიხსენიეგ
ზურგჩანთა,
მხარსგიმძიმებს.
ქალმაზურგჩანთაიატაკზეჩამოაცურა,
მაგიდასთანმიიჭრა,
ორივეხელისგულით
დაებჯინამასდახალისით ალაპარაკდა:
–ჰო,ბორია,იცი,უკვესავსებითჯანმრთელი
ვარ.დაგპირდები, რომ..
.იცი,ვგრძნობ,
დარწმუნებულიცკივარ, რომშევძლებ
მარტო ცხოვრებას..
.შენცხომმითხარი, რომ
აბსოლუტურად დამოუკიდებელიაზროვნება
მაქვს.
..
–ლიზა. .
.–ჩაიბურდღუნაექიმმა,რომელიც
უეცრად ინტერესით ჩაუღრმავდა
კომპიუტერისეკრანს, თანოხრავდადა
ათამაშებდაწარბებს,განცალკევებითდა
ლაღადრომცხოვრობდნენმისსახეზე( მას
არასდროსეხერხებოდათავისმოკატუნება,
ისევე,
როგორცარასდროსშეეძლო
საკონტროლოსგადაწერასკოლაში)–ჩემო
ლიზა,ლიზონკა. .
.
–დასწორიციყავი!–რაღაცნაირი,
მხიარულისიჯიუტით განაგრძობდაქალი,
თანყოველწამს, მოუსვენარითითებით
ეხებოდამაგიდაზემდებარერაღაცსაგნებს,
–საკანცელარიო კლიპებით სავსებრინჯაოს
ჯამს,სტეპლერს,სუვენირულ მოცეკვავე
ხასიდს,ცალიმუხლირომწამოეწია, –ხან
ერთრიგზეგაამწკრივებდაამყველაფერს,
ხანკისაჩვენებელ თითსწაჰკრავდადა
კვლავდაშლიდა.–სწორიიყავი!ყველაფერი
ერთბაშად უნდადაიწყო, გზებისმოჭრით!
ყველაფერიჩამოვისხიპეწინაცხოვრებისა,
უკანმოუხედავად,უშიშრად.ახლაშინაგანად
თავისუფალივარ, მისგანსავსებით
თავისუფალი!უკვეაღარვარ მარიონეტი,
რომელიცშეგიძლია. .
.

დაანაზდად,დაიჭირარაბორისისუმწეო, მის
თავსზემოდანოთახისშორეულიკუთხისკენ
მიმართულიმზერა,მყისვეშემობრუნდა.
ამასმოჰყვამგზნებარემიწყდომ-
მოწყდომებითსავსემიზანსცენა.ორი
მამაკაცი,
თითქოსდარაღაცნიშნისხმაზე
წამოხტადამხოლოდ პეპლებისსაჭერებიღა
აკლდათ ხელში,რომდაეცხოთ წრეზე
მოფარფატეპეპლისთვის.
ქალიუხმოდდაეშვასკამზე,
სახეზე
ხელისგულებიაიფარადაგაქვავდა.
–ლიზა. .
.–ექიმმაგორელიკმა,
წამოჭარხლებულმა, უბედურმა, მაგიდას
შემოუარადაფრთხილად დაადო ხელებიმის
სპაზმით აცახცახებულ, ბავშვურ მხრებს.–
შენხომჭკვიანიხარ, დათვითონაცგესმის
ყველაფერი. ..კარგირა, ლიზა, გთხოვ, ასენუ
ხარ!თვითონაციცი, რომე- მ-მ..
.ადაპტაციის
პერიოდიაუცილებელია.ყოფითი
გარემოებებიცხომარსებობს, ლიზა!მათაც
უნდაგაეწიოსანგარიში.ადამიანივერ
იცხოვრებსსოციუმისმიღმა, ჰაერში,არსად. .
.
შენუკვეგამოჯანმრთელდი, ესნამდვილად
ასეა,და..
.ყველაფერიკარგადაა, და
ყველაფერი, დამიჯერე, არაჩვეულებრივად
იქნება.
..მაგრამჯერ, შენცხომგესმის. ..შენ
ხომჭკვიანიხარ. .
.პეტიამხოლოდ დროებით
–ჩაუფიქრდი დრო- ე-
ბით...უბრალოდ. .
.
როგორცე- მ-
მ...მხარშიმდგომიმეგობარი. .
.
კაცს,
მხარშიმდგომმეგობარს, ძვლოვანი
სახეჩაჰკვდომოდა, ნეკნებქვეშღრმული
უფეთქავდა...ცარიელიმზერით იცქირებოდა
ფანჯარაში,სადაცშავიმოგვ- ყარაულის
ძღვენთამომრთმევიხელისბრძანებაზე
ნელაიხსნებოდაავტომატურიჭიშკრის
გისოსი,დასაავადმყოფოსტერიტორიაზე
ამბულანს-მანქანასატარებდა. .
.
კაცმაიცოდა,რომპირველიწუთებისწორედ
ასეთიიქნებოდა:ქალისშიშველი,უმწეო
სიძულვილითსავსე;დაკიდევსაკუთარი,
როგორცარ უნდამიუდგე,მაინცშიშველი,
უმწეოძალადობით.ყოველთვის
ემზადებოდახოლმეამწყეული
წუთებისთვისდამაინცარასდროსიყომზად.
***
ეილათამდემთელიგზისმანძილზეკაცი
გარეგნულ სიმშვიდესინარჩუნებდა,ხან
მელანქოლიურად წამოუსტვენდახოლმე, ხან
კიუმნიშვნელო კითხვებით მიმართავდა
ქალს:

–ფანჯარასთანგირჩევნიათუ.
..
ის,
რასაკვირველია,
არპასუხობდა.
ესნორმალურია, არწმუნებდაკაცისაკუთარ
თავს,როგორცწინაჯერზე.ეილათისიმედი
ჰქონდა სინოპტიკოსებიიქედემურად
ლურჯცასადაოქროსფერ მთებს
პროგნოზირებდნენ,–დაკიდევსასტუმრო
ეიმედებოდა,რომელშიც, მთელიიქაური
სიკეთეებისთვის,
თვალისმომჭრელი
ოდენობისფულიგადაიხადა.
სანამჩაფრინდნენ, სანამშესახლდნენ
სასტუმროსმეცხრესართულზე, ფუფუნებით
გამაოგნებელ ნომერში, რომლისაივანიც
ყურისლივლივაწყალშიგრძელი
ათინათებისრწევასადაესოდენახლო
აკაბასმოლურჯო- მოყვითალო
ელექტრონულ ნისლსგასცქეროდა,
ჩამოღამდაკიდეც.
..
ქვემოთ ჩავიდნენდაზღვიდანორიოდ
ნაბიჯში,ჩინურრესტორანშიმდუმარედ
ივახშმეს,მსხვილტუჩა,
კბილებდაკრეჭილ,
გალაქულქერცლიანსამშვენის-დრაკონებს
შორის, რომლებიცდარბაზისმთელ
პერიმეტრზეგამოეფინათ.
ლიზადიდხანსსწავლობდამენიუს, დამერე
თხუთმეტწუთსაწვალაოფიციანტი
ჩაფსკვნილი,შესახედაობით სავსებით
ჭეშმარიტიჩინელი( უფრო, ალბათ,
ტაილანდელი)–საწებლისშემადგენლობის
თაობაზე.საერთოდ, ლიზამშვენივრად
ჭიკჭიკებდაფრანგულადაცდა
ინგლისურადაც: ესმამისეული
მემკვიდრეობაიყო.
ბოლოსდაბოლოს, რაღაცძნელად
წარმოსათქმელიშეუკვეთათავისთვის.კაცმა
მიმქრალითვალებისთავაზიანიმზერით
ჩაიბურტყუნა:
“აითუ”,
რისშემდეგაცსცადა
ჩანგლით დაუფლებოდამომჟავო- მოტკბო
ღეროებს,ქათმისხორცისწიწაკამოყრილ
ნაჭრებშირომიყო არეული.კაცსჭამის
სურვილისრულებით არჰქონდა, მიუხედავად
იმისა,რომბოლოსღამით, თვითმფრინავში
ჭამა,უფროსწორად,არაყიდალია
პლასტიკატისჭიქით.დაისიციცოდა, რომ
ჭამასვერშეძლებდა,სანამ..
.
ვახშმისშემდეგნავებითადაჯიხურებით
უაზროდ დამჭიდროდ ჩახერგილ სავაჭრო
სანაპიროზეგაიარეს ქალიწინმიდიოდა,
კაციუკანმიჰყვებოდა..
.ქარიყოველ ნაბიჯზე
ჩამოკიდებულ შაროვარებს, მბრწყინავ
შარფებსადაგრძელ ძაფებზემოქანავე,
ეშმაკურად მოწკრიალეზანზალაკებს
ემუსაიფებოდა.გადაიარესარხზეგადებული
ჰოლანდიურიხიდისზურგი. ..არხის
ჩამუქებულ წყალშიცეცხლოვანზიგზაგად
ირწეოდაუახლოესისასტუმროსნათურათა
მწკრივი.ცოტახანსიძრომიალეს
სტელაჟებსშორისწიგნისმაღაზია
“სტემაცკიში”,
საითაცქალმამოულოდნელად
გაიწია(კარგინიშანია!
),დასადაც, მხრებზე
ცეცხლოვანკულულებგადმოყრილი, ათიოდე
წუთსტუჩებისცმაცუნით კითხულობდა
წიგნებისსათაურებსრუსულიწიგნის
განყოფილებაში( სამითარო შეევსო
რუსეთიდანშემოტანილიწიგნებისწვრილ-
წვრილ, ჭრელ ქარავანს).კაცმამოუთმენლად
ჰკითხა:“გინდარომელიმ. ..
”–შეცდომაა,
შეცდომა!–ქალიუხმოდ შებრუნდადა
გასასვლელისკენგაემართა.კაციცთან
მიჰყვა.
..

მოშორებით რომელიღაცგასართობი
ატრაქციონისგიგანტურიკოშკურა
ჩაშავებულიცისკენტყორცნიდაცეცხლოვან
ბურთს, რომელიცგოგონათამომხიბლავ
კივილსგამოსცემდა.
ლიზაერთთავად დუმდა, მაგრამკაცი,
რომელიცქურდულად ათვალიერებდა
ვიტრინებისადაქუჩისფარნებისშუქით
განათებულ მისვიტრაჟულ ანგელოზისებრ
პროფილს, იმედმოცემულიამჩნევდა,რომ
ტუჩებიოდნავმოსდუნებოდადაპირის
მარცხენაკუთხესთანმიყუჟულიპაწია
ნაიარევისადღაცჩამალვოდა, ნიკაპიოდნავ
მომრგვალებოდადახაკისფერ-
სპილენძისფერითვალებიცცოცხლად
უელავდა. .
.და,
როცაატრაქციონს
მიახლოებულებმაგანათებულ ბურთში
თვალიმოჰკრესჯარისკაცისსამოსში
გამოწყობილ, ცისკენსასაცილოდ
ფეხებაშვერილ გოგოს, ქალმაღიმილივერ
შეიკავა,
კაცისკენმოიხედადაკაცმაცგაბედა
დასაპასუხოდ გაუღიმა...
ოტელშიათისაათისთვისდაბრუნდნენდა
სასტუმროსბარშირაღაცწებოვანი
ლიქიორიცდალიეს( ეშმაკმაწაიღოს,რა
ძვირიააქყველაფერი! )
;ბოლოსდაბოლოს,
უხმაუროლიფტისმინისცილინდრში
შევიდნენ,სწრაფადაცურდნენზევითდა
ერთიმეორისმიყოლებით ქვევით მოიტოვეს
გამჭვირვალესართულები.მერეშავმთებზე
მოცახცახებროლისებრად მანათობელი
ღრუბლისგასწვრივდერეფნისუსასრულო,
ხალიჩაფენილ სიჩუმესგაუყვნენდასაჭირო
კარსმიაღწიეს დააი, ისიც,–ნახევრად
მთვლემარეტორშერთაწყალქვეშა
ნათებაშიგარინდულიმათიუზარმაზარი
აკვარიუმი,ზღვისებრიკედლითმთელი
აივნისგასწვრივ,არაჩვეულებრივი,
ქირურგიულისითეთრისსააბაზანო
ოთახითურთ.ბრავო, პეტრუშკა!
სანამლიზაჭყუმპალაობდა( წყლისირიბი
ჭავლისჩურჩულ-ჩუხჩუხის,
გარინდებული
წვეთებისბოლოამოოხვრისადაბოლოს,
ფენისზუზუნისრთულიპოლიფონია.წამით
ნაზიკრუტუნიცკიმოეჩვენა? ..არა,
შეცდა,ნუ
ჩქარობ,ესკედლისიქით იყო ანმეზობელ
აივანზე)
,კაცმაარქტიკასავით ქათქათა
საწოლიგადაშალა, რომელზეცვეება
აისბერგებივით იდო ორიბალიში.ტანთ
გაიხადა,კიკინადაიშალადაჭაღარით
მკვეთრადდაზოლილისქელიშავითმა
თითებით აიბურდა, რისშემდეგაცუკვე
ჭეშმარიტინდიელად გარდაიქმნა, მითუფრო,
რომნახევრად შიშველმა, ძველ საბჭოურ
მაისურსადატრუსშიგამოწყობილმა,
აღმოაჩინა, რომსადღაც,უცნაურად
გამქრალიყო მისიშეუხედავისიგამხდრე, და
მისჩამოსხმულ, მტაცებლურ სხეულს
მოულოდნელად განვითარებულიკუნთები
დაესხა.
საწოლზეჩამომჯდარმაზურგჩანთიდან
ნახაზებითადაჩანახატებით სავსეთავისი
განუყრელიპლანშეტიამოიღო.წამით
დაფიქრდა, ღირდათუარალიზასთვალწინ
ახლაამყველაფრისამოლაგება?და
გადაწყვიტა: საშიშიარაფერია,ლიზასხომ
არჰგონია, რომპროფესიაშევიცვალე?
ყველაფერიისეიყოს, როგორცყოველთვის.
ექიმმაგორელიკმათქვა: ყველაფერიიყოს
ისე,როგორცყოველთვის.სხვათაშორის,
ზურგჩანთისაურაცხელ ჯიბეებშიფანქრის
ძებნისას,მილისებურად დახვეულ ხუთ
ასდოლარიანსგადააწყდა, რომლის
ჩაჩურთვაცყალიბებისკოლოფშიექიმს
მაინცმოეხერხებინა.ოხ, ბორკა.
..
დაგაახსენდა,როგორცმუკავდაბორია,
ჭიშკრამდერომაცილებდამათ: კეთილი
ექიმიაიბოლიტი, გოლიათი,რომელმაცარ
იცის,რაქნას.
..ისზურგზევეება,
რბილ მუშტს
უბაგუნებდაპეტიას,თითქოსბეჭებშიმის
გამართვასცდილობსო, დათან,
აღშფოთებული, მოსულელო ხმაზე
ბუბუნებდა:
–მიჰყავთ!ჩემსკანონიერ ცოლსმტაცებენ!–
დალიზასერთხელაცარმიუხედავსმისკენ.
.
..
როგორციქნა, გამოვიდა პირსახოცის
უზარმაზარ ხალათშიგახვეული( თუმცა,
ნებისმიერიხალათიდიდიექნებოდა) ,
თეთრიჩალმითთავზე.ხალათისკალთები
ორივეხელითწამოეკრიფადამაინც
ებიჯებოდაზედ გამარჯობა, პატარამუკ!–
აივანზეგაფრატუნდადადიდხანსიდგაიქ
გაუნძრევლად, განიერ სახელოებში
მოქცეულითხელიხელებით მოაჯირსისე
დაყრდნობოდა, როგორცბეჯითიმოსწავლე
–მერხს.გასცქეროდაჩაშავებულიწყლის
სივრცესდაიახტებისადაგემებისბაც-
ძოწისფერთანავარსკვლავედსმასზე, და
ბულვარზეუდარდელად მოტორტმანებრბოს.
იქმხიარულებაახლაიწყებოდა.
ესენიკი,
საგასტროლო გალერთატუსაღები,
თერთმეტსაათამდედაძინებასიყვნენ
მიჩვეულნი.
ოთახშიშემობრუნებულიქალიკაცის
პირისპირ შეჩერდა კაციუკვესაწოლში
იწვა,
წამახულ ცხვირზეუსახური,
მრგვალი
სათვალეწამოეცვადაპლანშეტის
ფურცელზერაღაცასჩხაპნიდა
მონდომებულად.ქალმათავიდანწაიძრო
პირსახოცი,შინდისფრად მოვარვარე
ტორშერისგახურებულ- გაგიჟებულ ხახაში
ჩაუძახადანაწრთობისიძულვილით
წარმოთქმულიამსიტყვებით პირველად
მიმართაკაცს:
–ერთიგაბედედამომეკარე!
სიჩუმე.კაცმარეზინისნამცეცები
გადმოფერთხაფურცლიდან, რომელზეც
გაუმჯობესებულიმამოძრავებელიფუნქციის
ძიებაშიმარიონეტისიდაყვისსახსრის
პრინციპულად ახალ მექანიკასამუშავებდა,
დაოდნავდაბნეულადაცკიმიუგო:
–აბა,რასამბობ,
პატარავ.
..დაწექი,
გაცივდები.
ორივესაფეთქელზეუწინდებურად
უბრახუნებდაორიმტანჯველიჩაქუჩი.და
მგონი,ჯანდაბა,წნევისაბებიდაავიწყდა.
არაფერია, არაფერია...კაცმარომთქვას,
დღესარცჰქონიარამისიმედი.და
საერთოდაც, ყველაფერიისემშვენივრადაა,
ვერცკიდაიჯერებ.
ორმოციოდეწუთსკიდევსცადამუშაობა, და
თანპირველად, მრავალიკვირის
განმავლობაში,ნეტარებით გრძნობდა
ხელმარცხნივ,ფუმფულასაბანშიმჭიდროდ
გამოხვეულ სხეულს, რომელსაცთავის
ყოველიმოძრაობისასჭავლებადამოჩრილი
თმაცეცხლისფრადუბზინავდა, თხელი
მუხლიკიგარეთ გამოეშვირა.გაცივდება,
გაითოშება.
..გაჩუმდი!იწექი,
იწექი,
პეტრუშკა,
წყნარადიწექი,
დაოდესმე
მოგეზღვება,
ბებეროიდიოტო..
.

ბოლოსგამომრთველსგადასწვდა რა
მოხერხებულადაამოწყობილიაქ
ყველაფერი!–დაერთბაშად ჩააბნელა
ოთახი,რითიცაივანსიქით მოლივლივე
ყურისმოშავო-მოვერცხლისფრო ნათელი
გამოაჩინა.
..
ბინდბუნდისმაჯისცემისფონზე,ოტელის
სიღრმიდან,საიდანღაც,ქვედაგემბანიდან
სანაპიროსხმაურში,ჭურჭლისწკარუნში,
რესტორნიდანრომმოისმოდა, დავიღაც
ქალისწამიერადამოფრქვეულ კისკისში
ნაწყვეტ-
ნაწყვეტმოედინებოდამუსიკის
პაწიანაკადი,ძლივსრომაღწევდამათი
აივნისღიაკარამდე.
ბაჯბაჯითგაიარ-გამოიარაკონტრაბასმა,
თითქოსმავანიმსუქანასასაცილო ბუქნებით,
დაჟინებულად ცდილობსვიღაცის
გაცინებასო.მასენისგასატეხივითსწრაფად,
ქუჩისბიჭივითგაეპასუხაბანჯო, მსუქანაკი
კვლავიბრიცებოდა, იფუყებოდადა
სასაცილო ბუქნებით რვიანებსხაზავდა
დამსწრეთასამხიარულოდ; ბანჯო
დამცინავადისროდააკორდებისღონიერ
კონებს,დაგიტარისნაღვლიანად
მოფლირტავეხმისადავიოლინოს
ხმამაღალიამონაფრენებისთანდართვით,
ყველაფერიერთ გულღია, ძველებურ
ფოქსტროტადერთიანდებოდადამიიწევდა
ზღვისკენ,აქედანუჩინარიიახტებისკენ. .
.
კაცითავქვეშხელებამოდებულიიწვა,
აყურადებდააივანსიქითასამყაროს, ზღვის
ჩუმ,ჩანასახობრივჩქამებს. ..შინაგანად
თანდათანწყნარდებოდა, თუმცკიმაინც
იხანგრძლივებდადაძაბულ, მტანჯველ
ბედნიერებას. ..იწვა,მთვარისშუქზე
ჩამოსხმულიკუნთებიუბზინავდა, –როგორც
ყოველთვის, განცალკევებული, ეკლიანი
ბუდიდანგამომძვრალიწაბლივით, –დაარ
განძრეულა, როცაქალიშეინძრადა
ხალათისგანთავისდაღწევასცადა, –ვითომ,
ძილში?არა, კაცსწამითაცარ ეეჭვებოდა,
რომლიზასეღვიძა. .
.ისკიკვლავშეძვრა
საბანქვეშ,გადმობრუნდაშიგ, დაგროვილი
სითბო შემოაფრქვიაკაცსდა
მოულოდნელად ძალიანახლოსაღმოჩნდა
მასთან( იწექი,ნაგაზო! )
,–თუმცკისაწოლი
იმსიგანეიყო, რომველოსიპედით
გაისეირნებდითზედ. ..
კაცსყველაკუნთი,ყველააზრიდაყველა
ბედკრულინე რვიისეთ უკიდურესობამდე
დაეძაბა,როცანეტარი,ცაშიაჭრილი
ყმუილით შესაძლებელიასაკუთარი
არსებიდანდაგროვილიტკივილის
შადრევნადამოფრქვევა...დასწორედ ამ
წამსთეძოზექალისგახურებული
ხელისგულიიგრძნო, რომელმაც, უცნაური
აღმოჩენით თითქოსდაგანცვიფრებულმა,
განიზრახაუფროსაფუძვლიანადმოესინჯა
საგნისსაზღვრები.
..
მოვენატრე,–გაიფიქრაკაცმა, –მოვენატრე,
მაგრამშენმაინცარ გაინძრე,ბებერო,არ
გაინძრე.
..არ გაი.
..–დავეღარ გაუძლო
წამებას,
მთელიტანით მიაწყდაქალს,
გაუბედავადშეეგებამისხელს,
თითები
გადააჭდო..
.

დაიმავეწამსესოდენპატარახელისთვის
მართლაცდაგოლიათურიძალატკაცანით
დააცხრამისსაბრალო თავს.
–არ გაბედო!!
!!–დაიყვირაქალმა,–შე
თეთრთვალებანაძირალა! !
!!–დაისეთი
სასოწარკვეთით,ისესაზარლად აქვითინდა,
რომმეზობლებიიმჟამად სანაპიროს
ბარებსადასამიკიტნოებშირომარ
ყოფილიყვნენმიმოფანტულნი, რომელიმე
მათგანიუთუოდგამოიძახებდაპოლიციას.
რაც,სხვათაშორის,მომხდარა...
კაციწამოხტადა, პირველ ყოვლისა, აივნის
კარიმიხურა.და, სანამქალი
გულამომჯდარად, უნუგეშოდ მოთქვამდა,
მდუმარებოლთისცემასმოჰყვაოთახში,
დაბრუნებისამგარდაუვალიეტაპის
ჩაწყნარებისმოლოდინში.კაცმარომთქვას,
ამსცენასდღესარ მოელოდა, მაგრამ. ..
როგორცჩანს, ისემოვენატრე, ისე
მოიწყინა.
..ჩემისაბრალო!თანბევრირამ
დაატყდადღესთავს, მეტისმეტად სწრაფად
შეეცვალადეკორაცია საავადმყოფოს
პალატიდანამსასახლეშიაღმოჩნდა. ..იქნებ,
ესმორიგიშეცდომაა?იქნებ, რომელიმე
იაფიპანსიონისმოკრძალებულიოთახის
ქირაობააჯობებდა?რატომ, რატომ
ვერასდროსგრძნობმისგანწყობილებას,
ძაღლიშვილოიდიოტო? !
როცა, ბოლოსდაბოლოს, საბანქვეშ
შეყუჟულიქალიჩაწყნარდა, კაციმიეპარა,
მისგვერდით ჩამოჯდასაწოლზედადიდხანს
იჯდაასე,ჩაფიქრებული,მოკუნტული,
მუხლებსშორისხელებმომწყვდეული, ვერა
დავერგადაეწყვიტა,დაწოლილიყოთუარა
ხერხემლით შუაზეგაყოფილისაბნისმეორე
მხარეს.
ქვემოთ კვლავუკრავდაკვარტეტი.ბიჭები
კეთილსინდისიერად უბერავდნენგვიან
ღამემდე.კარგად უკრავდნენ.გემოვნებით,
ახლებურიმიდგომითაცკიშეედგინათ
პროგრამა30- 40-
იანიწლებისჯაზური
კომპოზიციებით.დაჟღერდა, მაინცჟღერდა
ამმელოდიებშითბილი, მიამიტიდა
სევდიანიიმედი: ცოტაც, სულ ცოტა
მოთმინებაცდაყველაფერიმოგვარდება!
ხვალ ყველაფერისხვანაირად იქნება. ..მზე,
ნიავქარი,ზღვა,ნავები.
..საცურაო კოსტიუმს
ვიყიდით...რამებეჭედსაც, კიდევრას?
უცებ,ხანგრძლივიპაუზისშემდეგ,როცა
კაცმაიფიქრა, რომმუსიკოსებმაუკვემიიღეს
დღევანდელიდღისგასამრჯელო და
განაპირამაგიდასთანმიმსხდრებიუკვე
სალათებსიღებდნენთეფშებზე აფეთქდა,
გაიღიმადასადღაცგაცურდამშობლიური
მოტივი ჯანგორეინჰარდტის“ მინორული
სვინგი”,სხეულისყოველ უჯრედშირომ
ჰქონდაგამჯდარიდაჩაკირული. .
.აბა,
რა:ამ
ჰანგისთანხლებით ხომასჯერ მაინცუცეკვია
ელისთანერთადთავისინომერი. ..ჰო-
ჰო:ამ
რამდენადმერიტმულიდალაღიშესავალი
ტაქტებისმერე, ის ფრაკსადალაქის
სამეჯლისო ფეხსაცმელშიგამოწყობილი
ასწრებდაკულისებიდანსცენაზე
გამოსხლტომასდასავარძელში
მარტოსულად მჯდომიელისისატაცებას.

დამაშინიწყებოდა: ვიოლინოს
მარციპანულიხმისადაბანჯოსხმელ- ხმელი
დარტყმებისფონზეშემოდისმთავარი
მელოდია: ტარა-რარა- რურა- რირა- ა-
ა-ა..
.და
უმპ-უმპ-უმპ-უმპ!–ამობერავსკონტრაბასი,
დასულისმოთქმამდე, ვიოლინოსგაწელილ
ამონაკვნესამდე: –ჯუ- დიდუ- ჯი-ჯა-
ჯუ-
ჯი-ჯა-ა-
ა-
ა-
!–ელისიმოძრაობსაიაქ, მისმარჯვენა
ხელქვეშ, მეწამულიკულულებისნაწილიკი
ლოყაზეუღუტუნებს. .
.ოპ!–დაგიჭირე, –ოთხი
ნაბიჯიმარცხნივ, –დაგიჭირედაოპ!–ისევ
დაგიჭირე, –ოთხინაბიჯიმარჯვნივ, და
წავედით- წავედით- წავედით, ჩემონამცეცა,
სინქრონში: ფეხიფეხს, მარჯვნივ-მარცხნივ,
მარჯვნივ- მარცხნივ, მთელიკორპუსით,
მკვეთრად უფრო მკვეთრად, უფრო!ოპ!
ტარა- რარა- რური-რირა- ა-
ა-ა.
..ახლაკი,
როგორცჩემსმკლავზეგადაკიდებულმა
აბრეშუმისდამყოლმანაგლეჯმა: იცურე
გიტარისადავიოლინოსმელანქოლიურ
ხმაზე, იცურე, იცურე...დამხოლოდ იდაყვს
ქვემოთ ჩაყრილიცეცხლოვანიკულულები
მღელვარებენ, იხვევიან, გველისებრ
იკლაკნებიან, თითქოსდანაკადულის
დინებასგაყოლილნი. .
.
კაცმავერცშეამჩნია,
თავადაცროგორ
წამოფრინდასაწოლიდანდაროგორ
გაცურდა,როგორატორტმანდაღამეულ,
სქელ ბინდბუნდში იდაყვშიმოხრილი
მარჯვენახელიუხილავიპარტნიორის
ზურგისთვისშემოეხვია,მარცხენაკი
მავედრებლად გაეწვდინაწინ დამიცურავს,
მიცურავს“მინორულისვინგის”დამცინავ-
მგრძნობიარელაბირინთში. .
.
კაცმაუმცირესიმოძრაობებისრთული
კონტრაპუნქტიშეასრულა; მისი
დახელოვნებულითითებიმცოდნედ
დარბოდნენღილაკებსადამუხრუჭებზე,
რომელთამეშვეობითაცამჟამადიქ
არმყოფიპატარაელისისუსიცოცხლო
მოძრაობებისრულდებოდა, –ასეიხმობენ
ხოლმესულებსწყვდიადისსაუფლოდან.
კაცისხერხემალმა, კისერმა,მგრძნობიარე
მხრებმა,ხელისმტევნებმადა
ფეხისგულებმაზეპირად იცოდნენამრთული
დაულამაზესიცეკვისრიტმულინახატის
ყოველისანტიმეტრი.ცეკვისა,
რომლისთვისაცტაშიდაუკრავთ მსოფლიოს
არაერთდარბაზში.ისტრიალებდადა
იჭერდაქალს, ნიკაპწამოწვდილიიფენდა
მარცხენაიდაყვზეუწონო, მყიფეჩრდილს,
ხანწინმიისწრაფოდა, ხანშედგებოდა
თითქოსდაიმადგილსჩაზრდილივით, ხან
მტაცებლურად იხრებოდაქალისკენ, ხან
მკერდზეიკრავდამას. ..დაამყველაფერს
სავსებით ავტომატურად აკეთებდა, თითქოს
ჩაფიქრებულიმიუყვებაო ნაცნობქუჩას,
ანგარიშგაუწევლად იმისა, თუსადმიდის,
რატომმიდის, უბრალოდ, მიდისდასაკუთარი
ნაბიჯებისხმაცკიარესმის.დამისნაბიჯებს
ჰაერშიკვალისდატოვებარომშეძლებოდა,
მაყურებლისთვალწინთანდათან
მოიქსოვებოდამაქმანისებრი,
ფაქიზი
წნულებისადახალიჩათაიდუმალი
დამწერლობისურთულესინაყში.
აივნისმოაჯირსიქით, წამოქოჩრილი
პალმებისთავზე, ვარსკვლავიანცაში
ღონივრად ჩახრახნილიყო საუცხოოდ
ჩამოქნილი, თუმცაზედმეტად დიდი
(გამნათებლებსმეტისმეტად
მოენდომებინათ)სპილენძისმთვარე.იგი
ავსებდაარამხოლოდ მთელ ყურეს, მის
სანაპიროს, პატარაგემებს, ნავებსადა
ნავმისადგომებს. .
.იგიჯიუტიპარაფინული
ნათებით შემოიჭრაოთახში, ყოველ სხეულს
შავიჩრდილისმოზრდილინაჭერი
მიაკუთვნა,კედლებზეღონიერინახაზები,
ამოუცნობინიშნებიდართული
მონოგრამებიმიმოფანტა, ფარდებზეკი
ჩრდილებისუსასრულოდ მოტრიალე
კარუსელიმომართა. .
.

დავინმეს,ვინმესრომშეძლებოდადაამ
უცნაურისანახაობისმოწმეგამხდარიყო. ..
გონმიხდილიმინიატურულიქალისაწოლზე
დაამნახევრადსიბნელისფონზეცკი,
მართლაცდა, მეტისმეტად ღიაფერის
თვალებიანი,მთვარისსახაკაცი,გარსრომ
უვლიდამასმგზნებარე, მოცახცახე,ავხორცი
ცეკვით,
დამხურვალეხელისგულითრომ
აუთოებდადაგულზეიკრავდასიცარიელეს
დაწამიერივნებისცახცახითატანილი
ირინდებოდადროდადრო, –ვინმე,ვინმე
რომგამხდარიყო ამისმოწმე, თავისუფლად
შეეძლო ჩაეთვალაესსცენარომელიმე
მოდურირეჟისორისნატანჯმიგნებად.
განსაკუთრებულ განცვიფრებას(შეიძლება
ითქვას,აღფრთოვანებას)იმსახურებდა
ერთადერთირამ: რამომაჯადოებელი
მოქნილობით ცეკვავდაესსაშინაოტრუსსა
დაიაფფასიანმაისურშიგამოწყობილი
ცხვირწამახული,მოუხეშავიდა
მხრებაწურულიკაცი, რაგანუზომელი,
ირონიულისევდით იყო სავსედარა
გასაოცრად იყოშეყვარებულიმარჯვენა
იდაყვქვეშმოქცეულ უძვირფასეს
სიცარიელეზე..
.
თავისბოლო, მკვეთრ მოძრაობასთანერთად
მუსიკაშეწყდა.ჩრდილთაკარუსელმა
უკანასკნელად გადაატარაკედლებსთავისი
ლანდურიეკიპაჟებიდაშედგა.
ორ-სამწუთსკაციარ განძრეულა,
ელოდა,
როდისჩაცხრებოდაუხმო აპლოდისმენტები;
მერეშექანდა,ხელებიჩამოყარა,თითქოს
უჩინარიტვირთიჩამოიშორაო, ორიოდ
ნაბიჯიგადადგააივნისკენ,
ნელაგააღოკარი
დაყურესღონიერიღამეულისუნთქვა
შემოუშვა.
..
სახეუბრწყინავდა.
..ისევეუხმონაბიჯით,
როგორცცეკვისას,საწოლთანმიიპარა,
სადაცფუთასავით უძრავადიდომისი
სატრფო.ღრმადამოისუნთქადამუხლებზე
დაეშვამისთავთით, ლოყით მიეკრაქალის
მხრებზეწაფარებულ საბანსდადაიჩურჩულა:
–ნუიჩქარებ..
.ნუიჩქარებ,
ჩემო
ბედნიერებავ.
..
თავიმეორე
“გეყოფაბორგვა, ექიმო გორელიკ!დროა,
გონსმოეგო: უკვესამისაათიგავიდა,რაც
ისინიგაემგზავრნენ,შენკიკვლავაქეთ-იქით
აწყდები.
..
არა,
რომგამახსენდებაესბადრაგი:
წინის
ქალისაჩრდილი, შიზო-
აფექტური
აშლილობისმქონეცეცხლოვანთმიანიელფი,
–მისუკანკიის:
ვაგასავით
უხეში,მხრებშიაწურული,შებოჭილი
ნაბიჯებითმოსიარულე,ბევრად უფრო მეტად
რომწააგავსმარიონეტს,ვიდრეყველა
თოჯინაერთად აღებული.მოკლედ,
ლურჯწვერათავისიუბიწო მსხვერპლით.
კაცმარომთქვას, რატომვწერამას?ნუთუ
ამდენიწლისშემდეგჩემშიისევცოცხლობს
გრაფომანიულიამბიციები?არამგონია...
უკვერახანია,მავანიბორისგორელიკის, ამ
მგზნებარეიდიოტისოდესღაც
გამოქვეყნებულ ლექსებსადამოთხრობებს
რომგადავაწყდებიხოლმესაქაღალდეებში,
სრულებით, სრულებით არაფერსვგრძნობ:
როგორცჩანს, ემიგრაციარაღაცნაირად
ჯიგარსაცლისადამიანს.მით უმეტეს,
ისეთი
წარმატებულიემიგრაცია, როგორიცჩემია,–
თუ,რასაკვირველია,მაიასთან
განქორწინებასწარმატებად ჩავთვლით.
არა,ამაღლებულისურვილებიაქარაფერ
შუაშია.უბრალოდ,
რაღაც-რაღაცაზრების
ფურცელზეგადატანისუეცარმასურვილმა
მეხსიერებისარხშირაბიგადახსნა,
საიდანაცჯერ ნაკადულად,მერეკი
ნიაღვრად მოსკდაწარსული, მთელირიგი
მოვლენებისუკანათარიღითამხსნელიჩვენ
სამისცხოვრებაში,რაც,როგორცგამოირკვა,
ბევრადმჭიდროდყოფილაერთმანეთს
შედუღაბებული, ვიდრერომელიმეს,ჩვენ
სამთაგანს,წარმოედგინა.
ხოლოყოველდღიურადრამდენიმე
ფურცლისშევსებით, უნებურად ქმნიასეთს
თუისეთს, –თუნდაცნამსხვრევებისთუ
ენისგასატეხისმსგავსსადაგაურანდავს, –
მაგრამმაინცსამყაროსშენეულ ნახატს.
უფროცუდია, როცაამნახატზეშენი
ადგილისპოვნასცდილობ, ფიქრობმასზე
და..
.აღმოაჩენიმპოზანტურ, ულვაშა
არარაობას, რომელსაცშენისახელიჰქვია.
მეკიყოველთვისარარაობადვგრძნობთავს,
როცახანგრძლივიგანშორებისშემდეგამ
ორისშეხვედრასვესწრები.
ყველაზეაბსურდულიისაა,რომლიზა
მართლაცჩემიცოლია.აბა, სხვანაირად
როგორ შევძლებდიმისმოთავსებასჩვენს
კლინიკაში?მასხომმცირედისაფუძველიც
კიარ გააჩნდაისრაელში
რეპატრიაციისათვის?
როდესაცოთხმოცდათექვსმეტწელს,
პრაღიდანპირველად დამირეკასანახევროდ
შეშლილმაპეტკამ(ისინიპრაღაში
თოჯინებისთეატრებისმორიგფესტივალზე
აღმოჩნდნენ,
არცსაცხოვრებელიჰქონდათ,
არცმოქალაქეობა,არცსამედიცინო
დაზღვევა; თანაცსწორედ იმხანადმოუკვდათ
–დამადლობაღმერთს!–ისუბედური
ბავშვი),
ჰოდა, რომდამირეკა, იმდენად
შერყეულმა, რომთავიდანწესიერადვერცკი
გავერკვიე,რომელმამათგანმააურია, და
რომბღაოდა: “
რამეიღონე, ლიზა
გადაარჩინე, ბორკა!
!!
!!
”,–აი,
მაშინ
გამახსენდა,რომნახევარიწლისწინ
წარმატებითგანვქორწინდი, დასავსებით
მზად ვიყავიახალიიდიოტურიგმირობების
ჩასადენად.

არვიცი,რადაემართაიმწუთებშიჩემს
გონებას,
აი,
გულიკილამისგამგლეჯოდა
ორივემათგანისსიბრალულით.
რაცმთავარია, იმწუთსრატომღაც თითქოს
თავშიჩამცხესო!–გამახსენდაჩემი
დაუვიწყარიბებიკოს,ვერალეოპოლდოვნას
მიერ წარმოთქმულიწინასწარმეტყველური
სიტყვებიიმდღეს, როცაპეტიამდალიზამ
გადაწყვიტეს,რომ..
.
–ბობა..
.–თქვამან,როდესაცჩემსოთახში
შემოვიდადაგანიერიზურგითმთლიანად
დაფარაკარი.–მეგობარიკიარა, ნამდვილი
მძღნერიიქნები,თუპეტრუშასამ
დამღუპველ ნაბიჯსარ გადააფიქრებინებ.
ჩემიდაუვიწყარიბებიკო ოთხენასფლობდა
დაოთხივეზენათლად დახატოვნად
ლაპარაკობდა, როგორცზოგადად,
გინეკოლოგებსსჩვევიათ,მაგრამრუსულად
ისმაინცგანსაკუთრებულისილაღითადა
დამაჯერებლობით აყალიბებდააზრებს,და
შიგადაშიგ,
როცაამასემოციურ
გარდაუვალობად ჩათვლიდა,
ბილწსიტყვაობასაცგამოურევდახოლმე.
მაგალითად, შემოვიდოდაჩემსოთახშიშუა
გახურებულითამაშისდროს, განუყრელი
სიგარეტითპირში, დადასჭექდათავისი
შეუდარებელიბანით: “ოხ,
პეტლიურა!რა
გადაჯმულიგაქვთ აქაურობა,თქვეკაი
ხალხო? !
”
–გააჩერეესგიჟურიმანქანა,
ბობა,თორემ
ზედ გადაუვლისპეტიას,
–თქვაბებიკომ.
–რატომ?–ვკითხეგაკვირვებულმა.
–იმიტომ, რომარააეგციცქნაგოგოკარგი
ოჯახისშვილი..
.
და, როცაფეხზეწამოვვარდიდაავიფოფრე,
ბებიკომისემომაჯინაადგილზე, მხოლოდ
მასრომშეეძლო: სიძულვილნარევიცივი
მზერით (მამაჩემი,მისიერთადერთივაჟი,
მსგავსშემთხვევებშიჩაცინებითამბობდა:
“სკალპელით გავხსნათ პრობლემა”).
–უტვინო, –თქვაბებიკომხმადაბლადა
ძლევამოსილად.–მეექიმივარ.ფეხებზე
მკიდიამთელიმაგათიოჯახისზნეობრივი
სახე.ფეხებზემკიდია,რომელიცოლიწააგო
მაგგოგოსმამამბანქოში, დარაჯანდაბამ
გადმოახტუნასაძინებლისფანჯრიდანღამის
პერანგისამარამაგისიუბედურიდედა.სხვა
რამეზევლაპარაკობახლა: ცუდიგენიაქვთ
მაგათგვარში,ესკისახუმარო ამბავიარაა.

–რაგენი.
..–ჩავიბურდღუნედამისი
სიტყვებისმიღმაღრმამორევისმღვრიე
სიცივევიგრძენი.
–ისგენი,რომდედამისმალიზამდეორი
ბიჭიგააჩინა,
მიყოლებით,დაორივე
სინდრომიანიიყო.კიდევკარგი,
რომარც
ერთსდიდხანსარ უცოცხლია.
–რასინდრომი?დაუნის?
–არა,
სხვა.რამნიშვნელობააქვს?
–არა,თუამბომ,
ბარემთქვი!–წამოვფრინდი
სკამიდან.
–მოკლედ. .
.არსებობსასეთირამ. ..–თქვა
ბებიამ,–“ანსელმანისსინდრომი”ჰქვიაან
“მოცინარითოჯინისსინდრომი” .კიდევ
“პეტრუშკასსინდრომი” .სახენიღაბსმიუგავს,
თითქოსსიცილიშეჰყინვიაზედ. ..უეცარი
ხარხარისშეტევაიცის. .
.და,თავისთავად
ცხადია,ჭკუასუსტობა.რამნიშვნელობააქვს!
კაცურადდაელაპარაკეპეტიას, თუარგინდა,
რომმეჩავერიო.
–ერთიგაბედე!–მივაძახეოთახიდან
გასულსდამოხურულ კარსგაავებით
ვესროლემოქარგულიბალიში.თუმცა
პეტკასთანდალაპარაკებამაინცვცადე,–
ისეიმოქმედაჩემზებებიკოსნათქვამმა.
განსაკუთრებით,
სახელწოდებამ..
.
.
..
თუასეა, პეტკასმთელიცხოვრებააჯერ
მოსაყოლი: სახალინზეგატარებულიმისი
ბავშვობის,მისიარეულიოჯახისამბები მე
კი,კაცმარომთქვას, რავიცი?
პატარაობიდანვესაშინლად
გულჩათხრობილიიყო, უფრო სწორად,
ჰერმეტულადდახუფულიჰქონდამთელი
თავისიგანცდები;ლვოვშიმხოლოდ
ზაფხულობით ჩამოდიოდა, როცადედა
არდადეგებზეთავისსაყვარელ სულელ
ბასიასთანუშვებდა.ისკი,
ბასია,ჩვენი
ოჯახისწინაშეჩემთვისგაურკვეველი
დამსახურებისგამო,ყოველ კვირადღეს
მოდიოდახოლმეჩვენთან“ სასუფრაოდ”–
როგორცბებიკოამბობდა.
ბასიარატომღაცმხოლოდ ასეთი
მახსენდება:მაღალი, დატკეპნილიჭაღარა
თმით, გრძელ დაბრტყელ ტერფებიანი,
მამაჩემის მხარბეჭიანი,მოსულიმამაკაცის
–ძველ, ვეებამხრებიანსაწვიმარში
გამოწყობილი.ყელზეკიბავშვის
ვარდისფერი, პომპონიანიშარფიეხვია.
მგონი,ფეხსაცმელიცმამაჩემისნაქონიეცვა,
ფეხიერთიზომისჰქონდათ.მამაკი
მოქილიკედახუმარა თავაზიანი,
შეწუხებულისახით ეტყოდახოლმე:
–მოუფრთხილდით მაგყველაფერს, ბასია,
თითქმისახალია.ჩემამდემხოლოდ სამს
ეცვა:
ბაბუაჩემს ულამაზესხარკოველ
მეეტლეს,მსახიობვერახოლოდნაიასდა
ფელიქსედმუნდოვიჩძერჟინსკის.
სულელ ბასიასკიყველაფერისჯეროდა.

როცაბებიკოძალიანდაკავებულიიყო,
ბაზარშიბასიასგზავნიდა.ბასიასთან
მიჰქონდადიდიკალათა, რომლის
ფსკე რზეცსაფულესდებდადასაშინლად
უკვირდა,როცასაფულესჰპარავდნენ.ვერ
გაეგო:ხომყოველთვისასეაკეთებდა
“პოლონელებში”ყოფნისას.მამასიცილით
ეუბნებოდა:
–წადით,ბასია,
ბაზარში,
ალბათ,
უკვე
გელიან.
მგონი,საკსაგანსკისერთ-ერთ სახლშიიყო
ნამუშევარიმეეზოვედ...
ოდესმეესსესდავწერლვოველ მეეზოვეებზე
–ამგადაშენებულ დინოზავრებზე თუმცა
რისესსე!ისინიხომმთელ პოემას,
ტრილოგიას, ეპოპეასიმსახურებენ!
იმწლებში, ლვოვისცენტრალურქუჩებზე
“ბრამები”
,ანუეტლებისშესასვლელი,
ბინოკლივით გრძელითაღებისჭიშკრები
ყოველთვისჩაკეტილიიყო.მობინადრეები
თუსტუმრებიბინებისნომრებიანპანელზე
საჭირო ღილაკსაჭერდნენთითსდა
ელოდნენ, როდისგამოვიდოდა...მეეზოვე,
რადგანიგიარამხოლოდ ეზოსგვიდა, არა
მხოლოდ მასტიკასუსვამდაპარკეტსდა
კარისსახელურებსაპრიალებდაისე, რომ
მზეზეცეცხლმოკიდებულივით ებრიალათ,
არამედ კონსიერჟისმოვალეობასაც
ასრულებდა.
ისინი,
ჩვეულებრივ,
სარდაფშიან
ბელეტაჟზებინადრობდნენ,
უფრო ზევით
არა.
ჩვენისახლისმეეზოვესპანლუშჩიერქვა.
სწორედ ისგამოდიოდაამათუიმბინაში
დარეკილიზარისხმაზედაღირსებით
ამბობდა:“შინარ არიან.კარგად
ბრძანდებოდეთ” ,ან“პროშებარძო” ,
–რაც
ნიშნავდა:
სტუმრისთაობაზეუკვე
გაფრთხილებულივარ.მასპინძლები
გელიანო..
.მასგულისამაძგერებელი
დანიშნულებისბარათებსაცუტოვებდნენ
ხოლმე “ მოკითხვამდე” .
..დაახლავფიქრობ,
რომპანლუშჩსშეეძლო გვარიანი
კაპიტალიცდაეგროვებინა, საიდუმლო
სიყვარულისყველგანმყოფიქალღმერთის
ჭკუაზეთუირბენდააქეთ- იქით:ხნიერი,
აქა-
იქყვითელ კბილებშერჩენილი,
ქარიყლაპიასავითპირდაღებულიამური. .
.
მთავარიღირსებამისი“ კავალერკისა” ,ანუ
პატარაოთახისა, რომელსაცტუალეტიც
ჰქონდა( აბაზანაკი არა)დარომელშიც
ერთხელ დაუკითხავად შევიხედე გახლდათ
პოლონურიპრეზერვატივებისომამდელი,
საუცხოოდშესრულებულირეკლამა, ჩემი
ახლანდელიშეხედულებით, გენიალურად
მარტივი: მხოლოდ საფირმო ნიშანი“ Ul
tra
Gum”დაწარწერამისქვეშ: “
Predzej
ciser
ce
pekni
e!”
,–“უმალ გულიგაგისკდება! ”.
უფროსებთანურთიერთობაშიმუდამ
წინდახედულადთავაზიანი( აბარა:გვიან
საღამოსშინდაბრუნებულიმობინადრეები
ასეიყო მიღებული ერთ- ორ მანეთსუთუოდ
ჩაუჩურთავდნენსაწოლიდანწამომდგარ
მეეზოვეს),
გაცეცხლებულიგამოგვენთებოდა
ხოლმეჩვენ, ბავშვებს.გასაგებიცაა:ჩვენხომ
ყოველდღევაცოფებდით მასერთიდაიმავე,
საძაგელიოინით: ერთდროულად რამდენიმე
ბინაშივრეკავდით ზარსდაგავრბოდით, რომ
სახლისკუთხესმოვფარებოდით.

პანლუშჩიგარეთ გამოვარდებოდახოლმე
პოლონურ ენაზეხმამაღალიგინებით, და
უცოდველ გამვლელებსჯოჯოხეთს
ჰპირდებოდა. .
.დაორიოდეწუთისშემდეგ,
ხუთღილაკზეერთდროულად დაჭერით
აზრიალებულიმორიგიმოზეიმეაკორდის
გაგონებაზეკვლავგარეთ გამორბოდა,
როგორცბოროტებასთანმეომარი
მოუღლელიჩინურიფაიფურისთოჯინა.ეს
ყველაფერიშეიძლებაუსასრულოდ
გაგრძელებულიყო, განსაკუთრებით,
არდადეგებისდროს: ჩვენპანლუშჩის
გამძლეობასვცდიდით.ისკი( კერკეტი
კაკალი!)კვლავდაკვლავგამორბოდაზარის
ხმაზე,დასულაცარაიმისთვის, რომჩვენ
დავეჭირეთ, არამედ იმისთვის,რომეშინოდა,
რომელიმებინადარიანსტუმარიარ
გამოჰპარვოდა ანუიმისი, რომთავისი
მოვალეობა, ღმერთმანუქნას, ვერ
შეესრულებინა.
ესკია,რომელიღაც,ასე,
მეასე
მასხრადამგდებიზარისხმაზეშეეძლო,
სველიტილოთიხელშიგამოვარდნილიყო
გარეთ,ტილო ისეექნიაჰაერში,როგორც
დაჭრილ მედროშეს დროშადა
თვალებგადმოკარკლულსკარგახანს
ეღრიალა: “
ძაღლიშვილო!ნაბიჭვარო!შლიაგ
ბიტეტრაფილ!ჟებიტეკროვზალიალა
ოჰ,რასახლიგვქონდა..
.ლვოვშიასეთ
სახლებს“ავსტრიულებს”უწოდებდნენ;
და
კიდევამსტილსერქვა“ სეცესსია”
,დაარც
ერთსხვაევროპულ ქვეყანაშიმსგავსი
სახელწოდებაარ შემხვედრია.
ივანფრანკოს,“ზელიონაიას”დაშოთა
რუსთაველისქუჩებიერთსამკუთხედს
ქმნიდნენ,
რომლისშიგნითაც, თავისმხრივ,
სახლებისსამკუთხედიმოთავსებულიყო,
ხოლომისშიგნით კისხვადასხვადონიანიდა
მრავალკასტურიეზო ცხოვრობდა.
წვრილიფილაქნით მოგებულიჩვენიეზოს
გარშემო იტალიურიალვებიიყოდარგული.
ყოველ წელსმათ კრეჭდნენ,
ფორმას
აძლევდნენ,დამაშინმთელიქუჩა
აფრქვევდაალვისნასხეპირტოების
მწკლარტედაამაღელვებელ სურნელს.
ეზოშიმსხლისხეციდგა, ორწელიწადში
ერთხელ მსხმოიარებებერი, ღონიერი
მსხლისხე.და, როცამისილიმონისფერ-
მოოქროსფრო ნაყოფიდამწიფდებოდა
ხოლმე, ბელეტაჟზემცხოვრებიცნობილი
მწერალისტანისლავკობრინსკიმოსავალს
იღებდადადაყველაოჯახსუნაწილებდა
(უცნაურია,რომარასდროსმიცდია
კობრინსკისნაწერებიდანრამეწამეკითხა
უგულისყურო სიყმაწვილისბრალითუიყო?
არადა, ესპანიფრიად კომიკურივინმე
გახლდათ: ბებიკოგვარწმუნებდა,
რომის
დღეშიხუთჯერიცვლიდაპერანგს, ხოლო
ოპერაშიგანაპირასკამზეჯდებოდა, რადგან
ჭაღისსაბედისწერო ჩამოვარდნისეშინოდა. )
დაკიდევ,
საკვირველია,
რომსახლისარც
ერთისხვამობინადრემსხლისხეზე
პრეტენზიასარაცხადებდა.მაგალითად,
მისიტოტებიზედ ჩვენისამზარეულოს
ფანჯრებსსწვდებოდადამოსავლიანწელს
თავისუფლადშეიძლებოდა, გამოგეღო
ფანჯარადამოგეწყვიტანაყოფი.მაგრამეს
აზრადაცარავისმოსდიოდათავში.ყველა
ელოდა, ღირსეულად როდისდაანაწილებდა
მოსავალსპანსტანისლავი.სხვათაშორის,
როცამოხუციმწერალიგარდაიცვალა,
მსხლისხემ,როგორცკეთილ იგავებშია,
მსხმოიარობაშეწყვიტა.

ჩვენისახლისსარდაფიდასხვენი
საპირისპირო სამყაროთაორიკონტინენტი
–საგანგებო მოხსენიებასსაჭიროებენ.
სარდაფშიზამთრისთვისმომარაგებული
ბოსტნეულიდაათასგვარიძველმანი
ინახებოდა,აი,სხვენიკი სხვენიიყო
ნათელი, სუფთა,მუდამკარგადგანიავებული;
სხვასახლებისმობინადრეებიიქმტრედებს
ამრავლებდნენ. .
.ჩვენთანმეზობლები
სარეცხსაშრობდნენ, ამზეურებდნენ;სუფთა,
გახამებულ-გალილავებულიზეწრები
კარაველათაიალქნებივით იყოხოლმე
გაფენილიმთელისხვენისსიგანეზე, დაეს
იყო ჩემიბავშვობისკიდევერთი
ამაღელვებელისურნელი სურნელიზღვისა
ლვოვისცენტრში.სარეცხისრეცხვამკაცრი
გრაფიკით ხდებოდა, ყველასთავისითოკი
ჰქონდაგაჭიმული პანისტეფნას, გალიას,
ბერტაეფიმოვნას, ჩემსდაუვიწყარბებიკოს...
–დღესუამრავისარეცხიმაქვსდასარეცხი,
–
შეწუხებულიიტყოდახოლმერომელიმე
მათგანი.
–მეკიისე,
არციმდენი.
..
ჩვენისახლისმთავარისადარბაზო. .
.მისი
იატაკიკარგადშემონახულიწვრილი
ფილებით ხალიჩისებურ ორნამენტებადიყო
დაგებული:კრემისფერ მინდორზელურჯი
შროშანებიგადაწნულიყვნენ.ლევინსკის
სახელგანთქმულიფაბრიკისნაწარმი:
კერამიკულიფილები, ფილები
ღუმელებისთვის..
.ახლაცკი,შეაღეთძველი
ლვოვისცენტრშინებისმიერიჭიშკარიდა
ფერხთით დაიხედეთ:ესფილებიმა- რა-დი-უ-
ლი-ა!–თუ,რათქმაუნდა, რკინისძალაყინით
არდაადგებავინმედასანგრევად.
ზევით მიიწევდათუჯისმაქმან- წნულებიანი
მოაჯირითადაუამრავიხელისშეხებით
გაპრიალებულიხისსახელურით
დამშვენებულიგანიერი, ხვეულიკიბე;
ხალიჩებიუკვეაღარეფინაზედ, მაგრამ
საფეხურებსშორისჯერ კიდევ
შემონახულიყოხალიჩისდასამაგრებელი
ძელებისბრინჯაოსჩამოსაცმელები.
ბავშვობაშიჩვენისადარბაზო
პროტესტანტულ ტაძარსმაგონებდა.
მართალია, მასშისაკურთხეველიარ იყო,
მაგრამ,სამაგიეროდ, სახლისყველა
სართულსგასდევდამაღალიფანჯრები,
რომლებშიცგამჭვირვალეკიარა,
ვარსკვლავებიანი, მოყვითალო შუშებიიყო
ჩასმული, საიდანაცმთელ არემარეზე
იღვრებოდასუსტი, მაგრამსანეტაროთბილი
ნათელი.
წელიწადშიორჯერ სააღდგომოდდა
საშვიდნოემბროდ პანლუშჩიმუხის
პარკეტსმასტიკით აპრიალებდა,კიბის
სახელურებსკიოლიფასუსვამდა.მას
შემდეგ,საღებავებისადალაქების
მაღაზიაშიშესვლისთანავე სადაცუნდა
იყოსეს ცხვირით ღრმად ვისუნთქავჰაერს,
რათაჩვენისახლისმთავარისადარბაზოს
სურნელიგამოვიხმო მოგონებებით...

***
.
..
საინტერესოისაა,
რომსავსებითნათლად
მახსოვსჩემიდაპეტკასპირველი
შეხვედრისდღე.
დილისნეტარძილში, ხმებისმსუყენაზავში,
რომელსაცშეადგენდა: წინკარშირძის
ბიდონებისრახუნი, სატვირთო ლიფტის
დაძაგრულიჭრიალიეზოში( ვიღაცშეშას
ეზიდებაზევით, ანკარტოფილიანტომარას) ,
უკანააივანზეხალიჩისბერტყვისყრუხმა,
ქუჩაზეჩავლილიტრამვაისმყუდროწკარუნი
დაბოთლებისშემგროვებლისგაწელილი
მოძახილი: “
ააააბა-ბოოოოთლები-
ქიიიილებიიიიიი!”,
დარომელსაცდილის
ქალაქისნაცნობისურნელებებიერთვოდა:
ჩვენისახლისმოპირდაპირეყავახანისადა
ახლადგამომცხვარინაწარმისაუახლოესი
საშაქარლამოდან, –ბებიკოსხმააღწევს
(კარიშეღებულია) :
–არ მესმის,
როგორანდობსდედამისი
ბიჭუნასამსულელ დედაკაცს.
..
ჯერდედაჩემისპასუხიმოისმის
გაურკვევლად,მერეკიბებიკოსხმები:
ასანთისღერისგაფხაკუნებაკოლოფზედა
ასთმურიფშვინვა,რომლითაცბებიკო
სიგარეტისკვამლსშეისუნთქავდახოლმე
(ხოლოის, რომსიგარეტისღერიუკვეპირში
აქვსგაჩრილი,თანხმოვანთაჩლიფინა
წარმოთქმითაამისახვედრი):
–კარგირა, საკუთარისახელიაღარ ახსოვს!
მისმინე,
ბიჭსცოტასითბო უნდავანახვოთ,
არა?უთხარი, კვირასთანწამოიყვანოს,
ერთითეფშიწვნიანიარ მენანება.ჰოდა,
მაშინბობაც..
.
ბებიკო დერეფნით სამზარეულოსკენ
მიემართება,სადაცმყისვეგამოცოცხლდება
თუჯკაფელურიხმები.იქ, სადაცახლადედა
დაბებიკო ერთნაირი, მზრუნველიხმებით
დუდუნებენ:“ბობა-
ბობას-ბობასთვის..
.”
,ვეება,
ოთხკონფორიანიღუმელიცაა, პურის
საცხობიქურაცდათუჯისგანიერი,
ირმებამოტვიფრულისაფენებიცღუმლიდან
ანაზდად გადმომხტარინახშირისათვის. .
.
დაკვირასსულელიბასიამარტოარმოდის,
თანმოჰყავსგამხდარი,ცხვირა,
ჩუმიბიჭი;
ძალიან,ძალიანუცნაურივინმე.
..
სწორედ იმასვამბობ,რომპეტია
ბავშვობიდანვეგულჩათხრობილიდა
ჩაკეტილიიყო ყველაფრისმიმართ, რაცარ
ეხებოდამთავარს: თოჯინებით მის
მოჯადოებას,რაღაცგაუგონარ
დაინტერესებას..
.შეუბრალებელ,–მე
ვიტყოდი,ტირანულ სიყვარულსაცკი
თოჯინურისამყაროსირეალური
სივრცეებისადმი.
ახლავფიქრობ: ხომარ იყომისისწრაფვა,
თოჯინისმეშვეობით გამოევლინასაკუთარი
თავი,ნაწილობრივიაუტიზმისდაძლევის
მცდელობა, სამყაროსადმიმიმართვისხერხი?
ახლაცხომსავსებით იცვლება, როგორცკი
თოჯინასიღებსხელში; დათუთეჯირსმიღმა
კიარა,სცენაზე,ღიადმუშაობს,მისი
ტანდაბლობის, აწურულობისადა
სრულიადაცარაკლასიკურიაღნაგობის
მიუხედავად უფრო მაღალი, აუხსნელად
მნიშვნელოვანი, –დაჰო,ბევრად მეტიც!–
ჭეშმარიტად შეუდარებელიხდება.

მისიბავშვობისმთავარიანეკდოტიიყო
პაწიალიზასმო პარვა,
გაუფრთხილებლად, –“ერთიწუთით!”–
უმეთვალყურეოდ რომმიეტოვებინასლავ
ძიძასმაღაზიისწინ.პეტიამ,რვაწლისბიჭმა,
პირდაპირ საბავშვოეტლიდანგაიტაცა
გოგონამხოლოდიმიტომ, რომმეოცნებე
თვალებისადაძახველივით წითელი,
კულულათმისწყალობით, ბავშვისაოცრად
წააგავდაგაცოცხლებულ თოჯინას!
მაგრამშესაძლოაჩვენიპირველიშეხვედრა
იმიტომდამამახსოვრდა,რომსწორედიმ
დღესჩვენსქუჩაზესაშინელიუბედურება
დატრიალდა: ადვოკატვილკოვსკის
ახალგაზრდაცოლისაკუთარისაძინებლის
ფანჯრიდანგადმოხტა.
სულელიბასიაჩვენსწინკარშიშემოვარდა,
ორთქლმავალივით ქშენდა, მამაჩემის
ბათინკებსაბრახუნებდადარუსულ-
პოლონურისიტყვებისაღრევითრაღაც
აბდაუბდასქაქანებდა.როცა,ბოლოსდა
ბოლოს, გახადეს,
ფეხსაცმელიგამოუცვალეს
დასასტუმროოთახშიშეაგდეს, გამოირკვა,
რომწინკარშივიღაცდარჩენილიყოდა
საკიდქვეშიდგა.ღმეეერ-
თოოოო, –
ჩაიდუდუნაბებიკომმსუყე,გაწელილიბანით,
–ეგბავშვიხომტანად ჩემიქოლგისხელაა. ..
(ბებიკოსმართლაცმეფურიქოლგაჰქონდა:
იასამნისფერი, ბრჭყვიალატარიანი.მამამ
მასრატომღაც“ იმპერატრიცასფრეილინა”
დაარქვა,–უყვარდამეტსახელების
შერქმევა,ადამიანებისთვისაც,
საგნებისთვისაც.მისკაბინეტშიმდგომ
ტანდაბალ სეკრეტერს“ ნაფიცირწმუნებული”
ერქვა,ხოლო დედასღიღილოებით
მოჩითულ ხალათს, რომლისოქროსფერი
ღილიმკერდთანმუდამშეხსნილიიყო,
გაუგებარისახელწოდება“ გამარჯობა-
მობრძანდით! ”ჰქონდა.)
ბიჭს,რომელიცსულელმაბასიამმოიყვანა,
ჰქონდამონაცრისფრო- გამჭვირვალე,
რაღაცნაირი,ჭაღარათვალებიდა
გამოთიშულიმზერა.დათვალებსშორის
უცნაურიაცდენაცჰქონდა, რისგამოც
გეჩვენებოდა,რომსადღაცშენმიღმა, შენ
თავზემოთ იყურებოდა..
.მოგვიანებით
მივხვდი,რომბიჭიჩვენთანსწორედმას
შემდეგმოვიდა,რაცსასწრაფომ
თვითმკვლელისგვამიწაიღო; აღმოჩნდა,
რომქალისწორედმისთვალწინ
გადმომხტარიყო ფანჯრიდან, –რვაწლის
ბიჭუნასათვისსავსებით გასაგებიშოკიიყო.
მაგრამმაშინბიჭისაშინლად არმომეწონა:
სულელიავიღაც, ვფიქრობდი, თანაცმუნჯი.
არადა,დედამდამიყოლია“ ახალი
მეგობრისთვის”ჩემიმანქანებისპარკი
გამომემწკრივებინა.მანქანებიმთელ
ოთახშიგამწკრივდნენფერად, მოელვარე
კოლონად, რომელიცხანსავარძლების, ხან
მაგიდისქვეშუხვევდა, ხოლო ხელზე
წამოსაცმელითოჯინებისყუთისთავზეკი
პატარა,საკოლექციო მოდელებისსადგომი
მქონდამოწყობილი.
მაგრამამთითქოსდაგაყინულმატიპმა
თვალინაძალადევადშეავლოჩემს
ავლადიდებას.სამაგიეროდ,თვალიმოჰკრა
თუარაკუთხეშიყუთიდანგადმოყრილი
თიხისთავიანიდაშელახულსამოსიანი
თოჯინებისგროვას,პირდაპირგაშეშდა!

–შე..
.შეიძლება?–მკითხახმადაბლადა
თითიმოუქნელად გაიშვირაიმ
ზედახორისკენ.
–კი-
ბა-ტონო,–მივუგემედამხრებიავიჩეჩე.
არშევიმჩნიე,
რომმეწყინა.
ხელზეწამოსაცმელითოჯინებიმამას
ჩემთვისმოსკოვიდანჩამოჰქონდახოლმე,
სადაცდროდადრო მივლინებით
მიემგზავრებოდა.ყუთშისამინაკრები
ჩატეულიყო: “
არვიციამთვარეზე”,
“რუსული
ხალხურიზღაპრები” ,“ზღაპარიმღვდელსა
დამისსულელ მოსამსახურეზე” .სამიოდე
დღეგავერთეამსათამაშოთი, დედასდა
ბებიკოსსკამისსაზურგეზე“ სპექტაკლები”
წარმოვუდგინედა, რამდენადაცჩემი
მთავარისადადგმოელემენტიჩხუბებიიყო,
თოჯინებიკიმამლებივით გამეტებით
იბრძოდნენდაცხვირ- პირსარზოგავდნენ,
მალემათითიხისგანქმნილიფიზიონომიები
შეილახა.“მსახიობებს”საწყალობელიიერი
დაედოთ, მეკისრულიად დავკარგეამ
საცოდაობითგართობისინტერესი.და
საერთოდაც, მეყოველთვისნამდვილს
ზედმიწევნითმიმსგავსებულისაგნები
მიყვარდა,–ანუ,ახლარომვფიქრობ,
წარმოსახვისარმქონებავშვად ვიზრდებოდი.
არასდროსდამავიწყდება,როგორ დაეცა
ჩემისტუმარიმუხლებზეიმძონძების
გროვისწინდაროგორდაიწყომისი
გადარჩევა.თოჯინებსსათითაოდ ალაგებდა
ხალიჩაზედათანმზრუნველად უსწორებდა
დაჭმუჭნულ კონკებს.
..
დაკვლავ,ამომხედათავისიღია,
რაღაცნაირი,გამჭოლითვალებითდამკითხა:
შეიძლება?
–ესხომნაგავია,
საზიზღრობა!–ბრაზიანად
ჩავილაპარაკედასაუცხოო
საზღვარგარეთულიმანქანისსამართავ
პულტსდავაჭირეთითი.
მაშინისმკვეთრად შეტრიალდამუხლებით,
ზურგიმაქცია,მოიკუნტა,
აფათურდადა,
როცამლოცველივით ხელებაპყრობილი
შემობრუნდა დაორივეხელზეკითოჯინა
ჰქონდაწამოცმული უკვესხვასახეჰქონდა,
სულ სხვაგამხდარიყო.
დააი, მაგიდისკიდეზემძიმედ აბობღდა
ამპარტავანიდამოსულელო, ღიპიანი
მღვდელი, რომელიცფაციფუცით იწერდა
პირჯვარს, რაღაცნაირი, გასაოცარი
სიცქვიტით ამოძრავებდაგვერდებს, წინ
მიიწევდადაბოხიხმით იმეორებდა:
“უუფალო- იესო- ქრისტე-უუუფალო- იესო-
ქრისტეე” .
..მისშესახვედრად კისულ სხვა
ზღაპრიდან, ნაწნავისრხევით მზეთუნახავი
გამოემართა. .
.ისწრიპინახმით
მოიმღეროდაქუჩურ, უწმაწურ კუპლეტებსდა
ჰპირდებოდამღვდელს, რომაჩვენებდა. .
.
მოკლედ, ბიჭმამთელიესტექსტი
მშვენივრად იცოდა, შთამბეჭდავად ამბობდა
მას,კეკლუცუმწიკვლო ფხუკუნსაცურთავდა
დათანკაბისკალთასსასაცილოდ იქაჩავდა
ზემოთ.მზეთუნახავისულ უფრო ურევდა
თავგზასმღვდელს, სულ უფროაწონებდა
თავს,დასწორედესიყო წარმოდგენის
გამყინავიარსიც.ლამაზმანიმღვდელსხან
“ბებერკუნძს”უწოდებდა, ხან“ძაღლისკუდს”
დახანაც“ აყროლებულ ძეხვს” ;თანკიმისწინ
უზნეოკანკანსცეკვავდა, მღვდ ელიკი
ზურგზეგორავდა, ხვნეშოდა, მოთქვამდა,
შებრალებასსთხოვდა. .
.“არწახვიდერაა,
ჩემო ტკბილო, ცვრიანო მარწყვო!რაცგინდა,
ისამთხოვე, ოღონდაცმაგძუძუებზე
მაჩქმეტინე! ”
..
.გოგო კიპასუხობდა: “როგორ
არა,შებებერო ღიპიანო!ჯერისშენი
მსუქანაცოლიმოკალი! ”.მოკლედ, ეს
წარმოდგენაპუშკინისზღაპარსარაფრით
ჰგავდა.
..

სპექტაკლისყველაპერიპეტიაუკვეაღარ
მახსოვს,მაგონდებამხოლოდ ჩემი
შთაბეჭდილება: სრულიგაოგნებადა, მე
ვიტყოდი, მრავალმხრივიაღფრთოვანება:
მისიგაბედულებით, მოზრდილთა
ურთიერთობებისსფეროშიმისიღრმა
გათვითცნობიერებით, იმით, თუროგორ
იქცნენუეცრადცოცხალ არსებებად
უტვინოთავიანიძველიძონძები, იმით,თურა
მომაჯადოებლადიცვლიდაიგიხმას:
მღვდლისლუდისსმით ხმაჩახლეჩილი
მოსამსახურეყოჩაღადწელავდასიტყვებს,
კბილებსშორისსტვენდადასაზარლად
იგინებოდა; არვიციადანაწევრებულად
დასძახოდახულიგნურ აბრაკადაბრასდა
ერთხელ მუცლისქარიცკიგაეპარაყველას
გასაგონად,სიმღერის“ კოცონად აღეგზნეთ,
ლურჯო ღამეებო! ”ყველაზეპათეტიკურ
ადგილას.რაცმთავარია, წარმოდგენაში
ერთიშეფერხებაცკიარყოფილა: ვიღაც
ვიღაცასმისდევდა, სცემდაანეცეკვებოდა,
ისკიღრიალებდა, გარბოდაანრაღაცას
ქაქანებდა;ხმებიერთმანეთშიირეოდნენ,
ერთმანეთსეჯახებოდნენ, ერთმანეთს
აჯავრებდნენდა, როგორცმაშინმომეჩვენა,
სულ რაღაცასიმღერდნენ, ლამისდუეტში;
თავისწიაღშიიხვევდნენდათანიტაცებდნენ
ორხელზეგანვითარებულ ამბავს.
ჩემსცხოვრებაშიასეარასდროსარაფრით
დავინტერესებულვარ.მორჩილი,
მონადირებულიდადატყვევებულივიყავი,
ერთხელ დასამუდამოდ დამონებულიმის
მიერ..
.მგონი,ესყოველივედღემდე
გრძელდება, თუმცთოჯინებისთეატრიდა,
ზოგადად, თოჯინურისამყარო,
ვერადავერ
გავითავისე.
სასადილო ოთახშირომგვიხმეს, მან
წამოსვლაარისურვა, –არ უნდოდა
ხელებიდანთოჯინებიმოეხსნა.მაგიდის
ქვეშშეძვრადაუხმოდიმზირებოდაიქიდან
თავისიმგლურითვალებით, მაგრამ
მოფერებითმაინცგამოიყვანეს.
სადილობისასის შესაძლოაიმიტომ, რომ
უფროსებმამინიშნებებით, ბავშვებირომ
ვერ მიმხვდარიყვნენ,ნაწყვეტ-ნაწყვეტ
რამდენჯერმეახსენესდილას
დატრიალებულიტრაგედია იჯდაკუშტიდა
მარტოსული, ზუსტად ისეთი, როგორიც
მოვიდა.ჩემკენარცკიგამოუხედავს, სუფრას
უჩხიკინებდაჩანგლით.არადა, მეგონა,რომ
უკვედავმეგობრდით. .
.
ახლაცკი, მასთანყოველიშეხვედრისას,
მინდა,რომხელშითოჯინამივაჩეჩო, რათა
გაუცხოებულინიღბისნაცვლადმისი
ნამდვილისახედავინახო.სხვათაშორის,
სიყმაწვილეში, საკმაოდ დიდხანს,ყველგან
თანდაატარებდაერთ რომელიმე
ხელისგულისოდენათოჯინას, გასაოცარი
ოსტატობით, საკუთარიხელით რომ
დაემზადებინა“ სასაჩუქრედ”.თუსწორად
მახსოვს,თოჯინაასემზადდებოდა:
მავთულისჯვარზესინტიფონსახვევდნენდა
გარედანქსოვილსაწებებდნენ, რის
შემდეგაცმხოლოდსიფათისმიხატვაღა
რჩებოდა.დაპეტიამართლაცარიგებდამათ
საჩუქრებად,
–ურიგებდაქუჩებში
პირველივეშემხვედრთ,
დიდებსათუ
პატარებს.

ერთისიტყვით, იმპირველ ზაფხულსპეტკამ

მთელიჩვენიეზოსბავშვებიმოხიბლა სულ
რვანივიყავით.დედასფრჩხილების
ვარდისფერილაქიგამოვთხოვე, თოჯინების
დამტვრეულ ცხვირებსისეთიფაქიზი
რესტავრაციაჩავუტარეთ, მზეზეახლებივით
აელვარდნენ.მთელიზაფხული იმწელსკი
გასაოცარიზაფხულიდაუდგალვოვს: მზიანი,
ლურჯთვალა, მაღალიციხე- კოშკისთავზე
ფუმფულაღრუბლებიანი, –ჩვენიეზოს
თეატრიდილიდანსაღამომდე,
გულმოდგინედგადიოდაჩვენმიერვე
შეთხზულიკომედიებისადაზღაპრების
რეპეტიციებს.დაახლავფიქრობ:
გულჩათხრობილი, აშკარად“ პრობლემური”
რვაწლისბიჭუნაგახდაპატარა, მაგრამ
შემოქმედებითიკოლექტივის
დამაარსებელიც, რეჟისორიც, მხატვარიცა
დამსახიობიც; ისჭეშმარიტად მოცარტული
ნიჭიერებით ქმნიდატექსტებსადა
მიზანსცენებს,მოთმინებით ამუშავებდამათ,
ვისაცთოჯინასმიანდობდა, დაუდევარ
მსახიობებსკვლავდაკვლავამეორებინებდა
მოძრაობებსადაროლისსიტყვებსან
“აკეთებინებდაორკესტრს” :თუნუქის
საყვირებსადატუჩისგარმონებს
აყვირებინებდა, საჩხარუნოებს
აჩხარუნებინებდადადოლებზე
აბრახუნებინებდა.
ამსაყოველთაოგატაცებამიმდენადდიდი
შთაბეჭდილებამოახდინაუფროსებზე, რომ
გულკასმამა, ძიარუსტამი, მილიციელი,
სადურგლო- საზეინკლო სახელოსნოში
წავიდა,რომლისუფროსობასაცრაღაცპაწია
ცოდვაედოკისერზედა, არ ვიცი,
შანტაჟისა
თუსხვასაშუალებით, დირექტორიაიძულა,
ჩვენითეატრისათვისთეჯირიდაემზადებინა.
ესიყო ნამდვილიკარისსამაგრებიანი
დასაკეცითეჯირი!დედამმასოთხივე
მხრიდანშემოაკრანაცრისფერისასარჩულე
ქსოვილი, ძველიგობელენებიანისუფრისგან
კიშეკერესნამდვილიწინსაფარი ისეთი,
მაყურებლისწინრომგადმოფენენხოლმე
თეჯირზე:მწვანემინდორზემწიფე, ყვითელი
მსხლებიდაგორებულიყვნენ, თითქოსდაპან
სტანისლავისმზრუნველ ხელსეს- ესაა
დაეკრიფა.
არადა,
სადღაცხომგდიაახლაისთეჯირი, იქ,
ლვოვში,ჩვენიდიდიხნისწინმიტოვებული
სახლისსარდაფში..
.
***
ერთისიტყვით,მემაინცწამოვიწყემასთან
ისსამძიმოსაუბარი.ვცდილობდი, ბლუკუნით
რაღაცმემცნომისთვის“ ცუდიგენის”შესახებ;
სახელწოდებაცკიამოვთქვი...
არმიანსკაიაზე,
ყავახანაშივისხედით, სადაც
ყავასგახურებულ ქვიშაზე,ჯეზვეებში
ხარშავდნენ.ჯეზვესვიწრო თავთანქაფი
ამოიბერებოდახოლმედა, თუვერ
მიუსწრებდნენ,გვერდებზებუშტუკებად
ჩამოშიშინდებოდადაპაწიანაგებობას
ღვთაებრივისურნელიავსებდა.გარეთ
კოკისპირულად წვიმდა.ოთხკუთხა
ფილაქნით მოკირწყლული, ორმოებით
დატალღულიგზისნაპირებთანგროვდებოდა
დანაკადულებადმოედინებოდაწვიმის
წყალი.ხოლობუშტუკებიანიგუბეებისთავზე
მოცურავდნენგამვლელებისხელში
მოტრიალეფერადიქოლგები.

ამვიწრო დაძველ, მაგრამმუდამცოცხალ და

მშვენიერ ქუჩაზე,
რომელსაცგემრიელი
მუშტი-კრივიცუნახავსდამძაფრივნებებიც,
მუდამიკრიბებოდალვოვისმხატვრულ-
შემოქმედებითიბოჰემა.ერთხელ, როცამაია
ჯერარცკიიყო ჩემისაცოლე, მეცმომიხდა
მისგამომუშტისმოქნევამხატვარ
ტროფიმენკოსთან.იმწლებშიხარირემთა
შეჭიდებებიქალისგულისმოსანადირებელ
უტყუარ საშუალებად მიმაჩნდა.
დააი,ჩვენ-
ჩვენი“ფინჯანიყავის”
მოლოდინში, ვსხედვართშელახულ
მაგიდასთან..
.
არა,არმიანსკაიასყავახანაზეცოტა
დაწვრილებით მოყოლაასაჭირო!
შესაფერისისიტყვებიუნდავიპოვო ამ
შეუხედავიდაწესებულებისპიკანტურ,
მეწამულ ჰაერსხომჩვენისიჭაბუკის
დაუდგრომელი, მონავარდელანდი
შემორჩა..
.
არვიცი,
ვინდაროდისშეთხზალეგენდა,
რომყავაარმიანსკაიაზე მსოფლიოში
საუკეთესო ყავაა.უცხოსთვისიქ
თავისუფლადშეეძლოთ ნარეცხისჩამოსხმა.
უბრალოდ, უცხოიქთითქმისარასდროს,
არავინშეხეტებულა ვერ იყო მიმზიდველი
ალაგი: დაჯდომით, პრაქტიკულად ვერსად
დაჯდებოდი, დესერტიარარსებობდა. .
.და
ისედაც,თვითესქუჩა, თავისი,
რასაკვირველია, არაჩვეულებრივად
პროპორციული, მაგრამბათქაშჩამოცვენილი
ტაძრით. .
.დამაინც, რით სჯობდა
“არმიანსკაია”ქალაქისდანარჩენადგილებს?
აქშეიძლებოდაგადაჰყროდიიმას, ვისი
მისამართიდატელეფონისნომერიცდიდი
ხნისდაკარგულიგქონდა, აქადამიანები
ერთმანეთსუტოვებდნენამანათებს,
დოკუმენტებსადაბარათებს.“არმიანსკაიაზე
დაგიტოვებ”,
–ესიყო ჩვეულიფრაზა,
რომელსაცგზადაგზა, სირბილ-სირბილ, ან
ტრამვაისფანჯრიდანმოგაძახებდნენ, ან
ინსტიტუტისსამკითხველო დარბაზში
ჩაგჩურჩულებდნენ..
.
იქცვლებადმუშაობდაორიქალი: ლარისა
დანადია.ნადია,მსუქანიდედაკაცი, რბილი,
თავშეკავებულიმოძრაობებირომჰქონდა
დაუგემურყავასარასდროსმოხარშავდა;
ალბათ, გულიარაძლევდანებას.
ალერსიანად იშვიათადხვდებოდავინმეს,
მაგრამმისმომზადებულ ყავას“ როგორც
ყოველთვის”ერქვასახელად, –იცოდა
დეიდამამრიტუალისჩატარება.მეორე
ქალი, ლარისა დედოფალიიყო:
გახამებულიწინსაფარი, მაკიაჟი,მანერები
თვალსვერ მოსწყვეტდი!თუვინმეარ
მოეწონებოდა,შეეძლო მეორედ,“მეორე
წყალზე”მოეხარშამისთვისყავა.
ყავისხარშვისპროცედურაშიიყო
ჩართულობისმომენტი: გიმზადებდნენ
ჯეზვეს,
გიჩვენებდნენ,სად იდგადაშენც
საქმეშიიყავიგასული:წარამარა
წამოხტებოდიმაგიდიდანდაჯეზვეს
გაამოძრავებდიქვიშაში,თვალყურს
ადევნებდი,რომქაფიამოსულიყო, მაგრამ
არგადმოღვრილიყო: ქაფისამჯერ-ოთხჯერ
მაინცუნდაამოსულიყო.

დაპეტკამ,რომელიცთვალსადევნებდა,თუ
როგორ ატრიალებდანადეჟდათავისი
მსუქანიხელებით ერთდროულად რამდენიმე
ჯეზვეს,
მკითხა:
–რამითხარი? .
.“პეტრუშკასსინდრომიო”
?..–
დაუცებგაეცინა:–ჩემზეაზედგამოჭრილი:
მეთვითონაცხომ პეტრუშკავარ!
იმხანადრუსულიქუჩისბალაგანითიყო
გატაცებული, ბევრსკითხულობდამის
შესახებ,მოხუცებსაყოლებდასაუკუნის
დასაწყისში“ეზო-ეზო”მოარული,მოხეტიალე
თოჯინურითეატრებისშესახებ, თვითონ
თლიდასაწრიპინოებსდასაშინლად
სასაცილო დამახვილგონივრულ სკაბრეზულ
ტექსტებსაცკითვითონწერდა რაღაც
“საეზოვესცენებისთვის”,
რისდადგმასაც
მომავალშიაპირებდა.
შეეძლო საათობით ელაპარაკა,
თურომელი
ხისჯიშიჯობსთოჯინისამათუიმდეტალის
დასამზადებლად, დახე-
მასალისმიხედვით
როგორ შეიძლებაიმისდადგენა, თუ
სადაურიწარმოშობისაათოჯინა, დათურა
მნიშვნელობააქვსხეზეკვეთის
მიმართულებას,რომაღარაფერიითქვას
ისეთისეზონურიკონდიციების
მნიშვნელობაზე,როგორიცაა, მაგალითად,
ტენიანობა.მებეჯითად ვისმენდიმთელ ამ
მოსაწყენბოდვას,რადგანასეთწუთებში
ყველაზესაინტერესო მისისახედახელები
იყო.
იმხანადლვოვშიუკვეპიტერიდან
ჩამოდიოდა, სადაცლთმკსი-ში
(ლენინგრადისთეატრის, მუსიკისადაკინოს
სახ.ინსტიტუტი მთარგმნელი)სწავლობდა;
ლიზასგამოხშირად ჩამოდიოდადა, რათქმა
უნდა,არამხოლოდ მისგამო: ლვოვის
ცენტრალურიპიონერთასასახლის
ლიბერალურად მოაზროვნედირექტორმა
ნებადართომასთავისიპირველი
სპექტაკლი“ ყანჩადაწერო”სწორედიქ
დაედგა.
ახლაცსაკმაოდდაწვრილებით მახსოვსის
სპექტაკლი.
ისმაგიდაზემუშაობდასამიწყვილი
თოჯინით,საკუთარიესკიზებისმიხედვით
თვითონვერომდაემზადებინა.თოჯინების
პირველი,სრულიად ნორჩიდა
ამაღელვებელიწყვილიიყო წერო და
მომხიბვლელიყანჩა.ისინი,შეყვარებულები,
ჭაობსგაღმა-გამოღმადაიარებოდნენ,
ერთმანეთსხელსადაგულსსთავაზობდნენ,
მაგრამვერადავერშეთანხმებულიყვნენ. .
.
მეორეწყვილიუკვე“ ასაკოვანი”იყო:
შეჭაღარავებული, ნისკარტზე
პენსნეწამოცმულიწერო, რომელსაც
მტკიცედგადაეწყვიტადაოჯახება,
უწინდებურად დაიარებოდასტუმრად კეკლუც
ყანჩასთან..
.დაისინიკვლავბუტიაობდნენ,
დაარადაარ უთმობდნენ
ერთმანეთს. .
.დაბოლოს, თოჯინათამესამე
წყვილი: ვეღარსაცნობი, გამსხვილებულ,
თითქოსდაგასიებულნისკარტიანიბებერი-
წერო, დასულელი, გაბეცებულიდედაბერი-
ყანჩა,ძლივსღარომიდგნენფეხზედამაინც
არიშლიდნენერთმანეთისთვისსულელური
პრეტენზიებისწაყენებას. ..
გასაოცარიიყოთოჯინებისფეხები, რაც
მთელისპექტაკლისღერძსწარმოადგენდა
მისთვის:რთულ- სახსრიანი, რაღაცნაირად
უსასრულო, გამაოგნებლად მუშაობდნენ
პერსონაჟისსასარგებლოდ: ხან
მოიკეცებოდნენ, ხანდაფრატუნობდნენ, ხან
ჟესტიკულირებდნენდახანაც
წაუცეკვებდნენხოლმე. ..სიყვარულში
გამოტყდომისასაწოწილიწეროცალ
მუხლზეიჩოქებდა. .
.მთავარი ფეხებიიყო,
განუწყვეტლად მოძრავიდა
განსაცვიფრებლად ცოცხალი.პეტკაწამითაც
არტოვებდამათ, ისერთითოჯინიდან
მეორისკენმირბოდა, მაგიდასთავს
ევლებოდა, ზედ ემხობოდადა,
იმავდროულად, ახერხებდა, თითქმის
უხილავიდარჩენილიყო იმნახევრად
სიბნელეში.სპექტაკლისბოლოსერთმანეთს
მიყრდნობილიორივეთოჯინა, უბრალოდ,
წყნარად,თავჩაღუნულიეშვებოდა
მაგიდაზე.
..დააი,
მაშინ,
ისუჩინარდებოდა
ბნელში,ტოვებდამათ.განათებულ წრეში
რჩებოდამდუმარებაშიჩაღვენთილიორი
მოხუცი:ესიყოდასასრულისმოლოდინი
შემოქმედისუსასოოარყოფნაში. .
.

ესიყო ერთადერთიშემთხვევა( ბავშვურ,

ეზოსწარმოდგენებსთუარჩავთვლით) ,
როცამანსცადა, შევებისაქმეში,–მე,ჯან-
ღონით სავსეხარირემი,ლვოვის
სამედიცინო ინსტიტუტისსტუდენტი,
ლამაზმანმაიაზეოცნებითდამწვარ-
დადაგული...
უარისთქმავერშევძელი, ვერასდროს
ვუწევდიწინააღმდეგობასმისდესპოტურ
ზეწოლას; და,
თუმცმორიგისესიისათვის
მზადებაშივიყავიჩაფლულიდა,
იმავდროულად, სასიყვარულო ნოველას
ვწერდიწერილებად ( რომელიც, სხვათა
შორის, ერთიწლისშემდეგალმანახ
“ვარსკვლავთცვენაში”დაიბეჭდა),მაინც
მორჩილად დავეთრეოდირეპეტიციებზედა
ჩემიმსუყებანით გულმოდგინედვბაძავდი
ქარისზუზუნსთუყორანთაჩხავილს.ამ
ყველაფრისფონზეკიორითოჯინისხმას
უნდაეჟღერა.მუსიკალურ თანხლებას
ჩვენთვის ესიყო ვალსი“ ამურისტალღები”
–უზრუნველყოფდაპიონერთასასახლის
კონცერტმაისტერიალევტინაიურიევნა.
ახლაცთვალწინმიდგას: მარცხენამხარეს
ოდნავგადახრილი, იგითავდავიწყებით
შლისგულუხვაკორდეონს, მოთხიპნილ
ტუჩებზეკიმეოცნებეღიმილიგადაჰფენია.
..
ჩემთვისფრიად ჭკუისსასწავლიდრამა
სწორედ პრემიერაზედატრიალდა.
რაკიწინადღესრთულიგამოცდა
გადავაგორე, ბიჭებთანერთად ცოდვების
წარმატებულიმონანიებისაღსანიშნავად
გავეშურედაკარგადაცგავიჭყიპეცივი
ლუდით.დილითჯერ კიდევრაღაცასვხაოდი,
სპექტაკლისდასაწყისისთვისდროულად
გამოვცხადდი, ვახველებდი,ყელსვიფხანდი
და,მოკლედ, ასაჟღერებლად ვემზადებოდი. ..
მაგრამ,როგორცკიაკორდეონისლირიკული
ჰანგიდაირხა, როგორცკიგანთიადის
უნაზესისხივიდაადგამაგიდას, ანუჭაობსა
დალელიანს. .
.როგორცკიმაგიდაზეწერო
დაყანჩაგამოჩნდნენ, –ვიგრძენი, რომ
სავსებით დავკარგეხმა.ამაოდ
დავამთქნარეხუთჯერ: ჩემიხახიდან
მხოლოდ ლუდისქაფითუამოვიდოდა.
ხმისოპერატორისლავამიკროფონით
ხელშიმოქანდაკულისებსუკან.
აკანკალებულიხელებით ჩავბღუჯე
მიკროფონი, მაგრამისიცუძლურიაღმოჩნდა.
გამოცდილიალევტინაიურიევნაცალ
გვერდზემიწვადაამურისმოკრუტუნე
ტალღაგადაშალა. .
.მოკლედ,პეტკა,რათქმა
უნდა,გამოძვრა;მესაერთოდაცარმესმოდა,
რაშისჭირდებოდაკადრსმიღმარაღაც
სპეცეფექტები,თუმოქმედებისდატექსტის
წყალობით ყველაფერიისედაცგასაგები
იყო.მაგრამ,რადგანსაზიზღარ დამნაშავედ
ვგრძნობდითავს, –როგორცკი
მაყურებელმადაშლადაიწყო, პეტკამკი
რეკვიზიტებისჩალაგება,
–ნაცემი
ძაღლივითმივხოხდიმასთან.

–პეტრუხა.
..–დავიჩურჩულე,–მაპატიე,რა..
.
ძალითხომარ მიქნია..
.სხვადროს,აი,ნახავ.
..
მანმკვეთრადასწიათავი, მძულვარემზერით
დამფუფქადაცივად, მშვიდად,ველური
ზიზღით წარმოთქვა:
–იდიოტო.
..ყველასპექტაკლიერთადერთია.
ნაწერიგადავიკითხე.
..რაუთავბოლოდ, რა
აბურდულად ვწერ გეგონება, კურდღელი
დახტისმინდორზე.დამაინც, ისენათლად
მახსოვსლითონისმრგვალიმაგიდა, ზედ
“ფინჯანიყავა”,
დღისცრიატიმოყავისფრო
აგურისკედლებზედაისქარხნულითოჯინა
მისხელში: ქსოვილისტანი,რეზინისხელ-
ფეხიდამელოტითავირომჰქონდა. ..
მანთოჯინანაგავსაყრელზეიპოვა, გარეცხა,
უმკურნალა, ცარიელ ბუდეებშიშუშის
თაფლისფერითვალებიჩაუსვა, დამას
შემდეგყველგანთანდაათრევდა.“ ობოლი”
შეარქვა.მაგიდაზეწამოასკუპებდაან
მუხლზედაისვამდა, კისერსფრთხილად
უჭერდასაჩვენებელიდაცერათითით, თავით
ამოძრავებდააქეთ- იქით დარეზინისხელ-
ფეხიცრაღაცპატარ- პატარა,
გულისამაჩუყებელიმოძრაობების
შესრულებასიწყებდა.ჩვილიმისითითების
ნებითმოძრაობდა, ცნობისმოყვარედ
იყურებოდაფინჯანში; შემობრუნდებოდადა
მიამიტად ეძებდაკმაყოფილებისნიშანს
“მამიკოს”სახეზე.ქარხნულიშტამპითითქოს
ცოცხლდებოდამისგენიალურ ხელში,
თუნდაცარგანძრეულიყო აი, ესიყო
განსაკუთრებითგასაოცარი.
ესკია,რომსწორედასევეცოცხლდებოდა
მისხელშიყველასხვასაგანიც: ჩემიკეპი,
ლიზასხელთათმანი, სკამზემიფენილი
შარფი,პანიდრიბცი- უმცროსსრომ
დარჩენოდა, მაგიდისელექტროლამპის
შნურიცკი დარაღაცუცნაურიგუმანითის
ამყველაფრის“ ხასიათს”პოულობდა.ეს
ყოველთვისიმპროვიზაციაიყო: ან
ლირიკული, ანგროტესკული.ის
ირწმუნებოდა, რომთოჯინისგაცოცხლების
ხელოვნებათავისიარსით შეიძლებოდა
მხოლოდ ტრაგიკომიკურიყოფილიყო.
მოძრაობაქმნისისტორიას,–ამბობდაის,
–
ჟესტიდანიბადებასიცოცხლე.
..
–მეთვითონაცხომ პეტრუშკავარ!–
გაიმეორამან, დამაღაზიისთოჯინა
სასაცილოდწამოიმართამისიმუხლიდან,
ზევით გაიწიადაგულზემიეხუტა,თითქოს
ეთანხმებაო...
ეშმაკიაჯდამაშინმასწვეტიანმხარზედა
უხმოდ ხითხითებდა!
***

უცნაურია:საკუთართავსვამჩნევ,
რომმინდა
ჩვენიშეხვედრები,საუბრებიდამთელი
ჩვენიცხოვრებაწარსულ დროშიაღვწერო
არადა,მგონი,ცუდინიშანია,არა?ანრატომ?
არვიცი:ნამყო დროისზმნათაუსაშველო
გარდასულობასაოცრადუხდებამას მის
ხელოვნებას,მისვნებას,მისუცნაურობას;
ლიზასადმიმისპირქუშდასასტიკ
ერთგულებას,და, საერთოდაც,მთელ მის
ლამისმარგინალურპიროვნებას.
ყველაფერშიმოუხერხებელიიყო, მაგრამ
არაერთხელ გავუოგნებივარ.მაგალითად,
ვიცოდი,რომმისიგაურკვეველი,
დაუნაწევრებელიმეტყველებაუკვალოდ
ქრებოდა,როგორცკისაუბრისთემა
თოჯინებსშეეხებოდა.
ასეთდროსმასგასაოცარი, ლამის
ფიზიოლოგიურიგარდასახვებისმთელი
წყებაემართებოდა: მისიენასხვანაირად
იწყებდამოძრაობასპირში, თითქოსვიღაცამ
ერთიხელისაქნევით ჯადომოუხსნაო.მისი
შებოჭილიხელებიმანამდეწარმოუდგენელ
სისხარტესადათავისუფლებასიძენდა,
თუმცასტუმრადყოფნისას, სუფრასთან,
თხელიფინჯნისდაჭერაცკიარშეეძლო
თითებით იმთითებით, საოცრებებსრომ
სჩადიოდნენ,როგორცკითოჯინისნაწილად
იქცეოდნენხოლმე.ამას, კაცმარომთქვას,
ბავშვობიდანვემივეჩვიე,ჩვენიეზოს
წარმოდგენებისდროიდან.მაგრამ, ო,
როგორ შემძრამისგანმიღებულმა,
ცხოვრებაშიპირველმადაუკანასკნელმა
წერილმა,ხუთიწლისწინრომმომწერა
სახალინიდან,სადაცდედისდასაკრძალად
ჩავიდა.
იმზამთარსკუნძულსწარამარაატყდებოდა
თავსარნახულიქარბუქი, დააეროპორტი
რამდენიმედღით იკეტებოდახოლმე. ..
როგორცჩანს, განსაკუთრებულისევდა
მოერიაიქ,რაკიუცებადგადაწერილის
წერასშეუდგა.ხოლო ის, თუმერაოდენ
შეძრულიგახლდით, როდესაცამ
ფურცლებისკითხვასშევუდექი( ესიყო
ხელით წვრილადნაწერი12გვერდი) ,ძნელი
გადმოსაცემია.დასაწყისშივე,
ქარბუქის
აღწერილობისწაკითხვისთანავე, ჩემში
აენთო,განცვიფრდადაჩაიღვენთა
ზედაპირულიდაკეკლუციგრაფომანი. .
.
სადღაცშენახულიმაქვსესნაწერით
გადავსებულიფურცლები, რომელიღაც
მუყაოსყუთში,რომელთადალაგებისძალა,
რაცმაიასგანწამოვედი,
არადაარ მომეცა.
მაგრად უწერიაყველაფერიწერილში
გადაშლილიწიგნისფურცლებზეცისფრად
ასხლეტილ ელვაზე,ვაჟიშვილზე,
სახეზე
სიცილგადაფენილირომდაიბადა, დაუარი
თქვამთელიცხოვრებაესსიცილი
ეტარებინა..
.
არა,ზეპირადუკვეაღარ მახსოვს.არადა,
ღირსკიდევერთხელ გადაკითხვა, რათა
საბოლოოდ დავრწმუნდემისტოტალურ
ნიჭიერებაში,რაკიდაბადებითგანვეზეცამ
მომაჯადოებელიწახნაგებით დამშვენებული
ალმასიუბოძამას, დათითოეულ ამწახნაგში
უსასრულოდ შეიძლებაცქერა. .
.აი,მაშინ
პირველად შევიგრძენიმისიპიროვნებისადა
მისიწარმოსახვისმასშტაბიდამისი
ძლევამოსილინებისყოფა, რომლითაც
მუდმივად ქმნიდათავისმაგიურ სამყაროს.
მართლაც, უნდაამოვქექო ისწერილი,და,
სამწუხაროა, რომლიზასვერწავაკითხებ;იქ
მასრამდენიმესულისშემძვრელიგვერდი
ეთმობა...ასეათუისე,ესმთავარსმაინცვერ
შეცვლიდა: იმმტრობასდადაძაბულობას, იმ
მძულვარემიჩვევას, რომლითაცლიზამასზე
იყო მიჯაჭვულიდარაც, ერთად აღებული,
კიდევუფრომკვეთრადდაკიდევუფრო
მტკივნეულადგიზგიზებსპეტიასურყევიდა
უიმედო სიყვარულისფონზე.
***
ლიზასავადმყოფობისდასაწყისშიმსურდა
გავრკვეულიყავიმიზეზებში, უბედურების
სათავისთვისმიმეკვლია.დიახ: ერთადერთი,
თუნდაცავადმყოფიშვილისსიკვდილმა, რა
თქმაუნდა, შესაძლოაიმოქმედოსქალის
ფსიქიკაზე.მაგრამმაშინლიზასაკმაოდ
მალეგამოკეთდა, დაავადმყოფობისმთელი
ფონიადამიანურადსავსებით გასაგებიიყო.
გამოჯანმრთელდათუარა, წუხილიდაიწყო:
როგორააპეტიამარტო, რაბედიელისმათ
სახელგანთქმულ ნომერს, ცდილობდა, შინ
მალედაბრუნებულიყო. .
.დაროცამაშინ, იმ
პირველ ჯერზეპეტიამისწასაყვანად
ჩამოვიდა,ლიზასრულ წესრიგშიიყო.
გაშლილ ხელებშიშეაფრინდაქმარს, ისკი
იხუტებდა,რაღაცნაირად, უცნაურად
ეხებოდამისმხრებსადაზურგსდაბოლოს
შესძახა:
–ზუსტია!ასე,
ზეპირად,
რაზუსტად
გადამიღიაყველაფერი!ლიზა,მალენახავ,
რაგავაკეთე,–რაღაცგენიალური!
ნახევარიწლისშემდეგკიმემათთან
აღმოვჩნდი,პრაღაში;სექტემბერშიჩავედი.
სწორედ პეტიასდაბადებისდღეს.
ერთხელ ვკითხე:
–რატომ პრაღა?
განცვიფრებით შემომხედა:
ანუ,
ასეთი
თვალსაჩინო რამროგორარგესმისო?
მიპასუხა:
–პრაღაიმიტომ,რომისმსოფლიოში
ყველაზეგრანდიოზულითოჯინების
თეატრია.აქყოველ სახლზესამიმოჩვენება
მოდის.ჯერმარტო ტიხო ბრაგესვერცხლის
ცხვირირადღირს.
–ანყბადაღებულიგოლემი?–ავიტაცემე.
–გოლემსთავიდაანებე, –შემეწინააღმდეგა,
–გოლემი სრულისინამდვილეა. .
.მთავარი,
აი,რაარის:მიაქციეყურადღება, რომ
სახლებიაქგაშლილი, მრავალსიბრტყიანი
თეჯირისპრინციპითააგანლაგებული?
თითოეულისიბრტყე სახლისფასადია,
მხოლოდ ფერიაგანსხვავებული, დასხვა
თოჯინებიაგამოფენილი.დათოჯინების
თეატრისმოლოდინშიყველაფერიმზადაა
მოქმედებისდასაწყებად...
ჩემსჩასვლამდეცოტახნით ადრეისინი
მალასტრანაში, ანუპრაღისისტორიულ
რაიონში,ზედ გრადჩანებსქვემოთ,
ვალდშტეინისქუჩაზე მეტროსსადგურ
“მალოსტრანსკაიას“მოპირდაპირემხარეს,
ერთსიმპათიურ, თუმცმოუხერხებელ ბინაში
გადაბარგდნენ.ესიყო ორიოთახიძალიან
ძველი,საყვარელიდამოუვლელისახლის
პირველ სართულზე.კარიპირდაპირ
ოთხკუთხა, სიმეტრიულ, სოფლურად მყუდრო,
ფიქლისნაფშხვენებმოყრილ საერთო ეზოში
გადიოდადაამნაფშხვენებიდან
გაზაფხულობით დაზაფხულობით ხასხასა
ბალახიამოიწვერებოდახოლმე.პეტკა
მარწმუნებდა, რომძველად ამშენობაში
სამეფოთავლებიიყო განთავსებული.ასეა
თუისე, როგორცჭეშმარიტად პრაღულ
სახლს, ამსახლსაცხისჭიშკრისთავზე
საკუთარიემბლემაეკიდა: მოხატული
მედალიონი, რომელზეგამოსახული
წვრილფეხებაცხვარი ადამიანისსახიანი,
განცალკევებით მყოფიკრავი, –
წვრილფეხმოკეცილიიწვაშუამდელოზე.
სახლსაცამიტომერქვა“ შავცხვართან”
.
პეტკამთავაზობდა, შემედარებინა
ერთმანეთისთვისმათი“ პორტრეტები”და
დავრწმუნებულიყავი“ მასპინძლისადა
მდგმურის”ზედმიწევნით მსგავსებაში.დათუ
ჩავუკვირდებოდი, უნდამეღიარებინაკიდეც,
რომრაღაცმსგავსებამართლაც
იკვეთებოდაგანდგომილ მზერასადა
ძვლოვანყვრიმალებში. .
.

თვითონბინაცრაღაცნაირი,სასაცილოიყო.
ორიდანერთ- ერთი,ძალიანდიდიოთახი
სამზარეულოციყომათთვის, სასადილოცდა
სახელოსნოც განიერი, ლამისმთელი
კედლისსიგანეკარ-ფანჯარასაკუთრივმათს,
ვიწროლენტისმაგვარ ეზოშიგადიოდა,და
პირდაპირ შესცქეროდამონასტრისმორუხო-
მოწითალო აგურისკედელს, რომელსაციმ
შემოდგომით მეწამულ ტალღებად
მოსდებოდაზუსტად ლიზასთმისფერისურო.
თხელ ჟალუზებიანიფანჯრებისორივე
მხარესმოგიზგიზეამორმაგიხანძრისგამო,
ავეჯითმწირადგაწყობილიOოთახი,
რომლისშეთეთრებულ კედლებზეთოჯინათა
მთელიარმიაეკიდა, მორთულად,
შეხმატკბილებულადდამხიარულად
გამოიყურებოდა..
.
დამხოლოდ მასპინძლებსვერვამჩნევდი
მხიარულებისნატამალს.
ესიყო ფრიად უცნაურიტრაპეზი.არავინ
უწყის,რომელიციხე-კოშკისსარდაფიდან
ამოიტანაპეტკამხისძველი, უზარმაზარი,
ასაფრენ- დასაფრენზოლისმაგვარიმაგიდა.
მაგიდასლამისნახევარისახელოსნოეკავა,
დათითქმისმთელიმისიზედაპირი
გადატენილიიყოხელსაწყოებითადა
სამუშაო მასალით,თოჯინებისნაწილებით
სავსეყუთებითადამომარაგებული
დეტალებით. .
.
საზეიმო სუფრისთვისგანკუთვნილიიყო
პატარაადგილი, რომლისგარშემოცთავი
მოვიყარეთ ჩვენსამმადაკიდევ მინდა
სათანადო სიტყვამოვძებნო იმ
ანდროიდმა: პეტიასმიერ გენიალურად
დამზადებულმა, მომნუსხველმადა
საზარელმათოჯინაელისმა, ლიზასასლმა.
გამაოგნებლად ზუსტიასლიიყო; იმდენად
ზუსტი,რომშეძრწუნდებოდიკიდეც.
ჯერ,
ალბათ,
მათიის,
ძველინომერიუნდა
აღვწერო, რომელიცატყვევებდაყველას,
როგორცკისცენაზეპეტკაგამოვიდოდა,
ზურგზეწამოკიდებულიდიდიყუთით.ყუთს
იატაკზედგამდა,საზეიმოდ ხდიდათავსდა
ამოჰყავდაწელშიგამართულილიზა.ლიზა
განმაცვიფრებლად თამაშობდათოჯინას: იმ
შეყინულიღიმილის, უმოძრაო თვალებისა
დაჯოხებივით სწორიხელ- ფეხისცქერისას
ვერაფრით დაიჯერებდი, რომეს ქალის
თბილი, მოქნილისხეულიიყო. .
.

მერეიწყებოდა: პეტკა“
თოჯინასთან”ცეკვას
ცდილობდა, ისკიგანზეყირავდებოდა,
გამართული, ტროსტივით სწორი;პეტია
ბოლოწამსიჭერდამას, ატრიალებდა,
“შემთხვევით”ხელიდანუვარდებოდადა
იღლიაშიამოჩრილსკუნძივით დაატარებდა. ..
–იქიყო გონებამახვილურიმიზანსცენების
მთელიკასკადი. ..ბოლოსდაბოლოს, ლიზას
კედელზეაყუდებდადამისგარშემოშამანურ
ცეკვასიწყებდა, რითიცცდილობდა
თოჯინასთვის“ ჯადოაეხსნა”:ჯიბეებიდან
რიგრიგობით იღებდათავისნახელავ
რამდენიმემარტივქმნილებას, მყისვერომ
ცოცხლდებოდნენ, როგორცკიმათ
სამოძრაო თოკებსშეეხებოდაანროგორცკი
რომელიმემათგანისბალახონშიგაუყრიდა
თითებს, –დაისინიცმოუწოდებდნენახალ
თოჯინასგონსმოსულიყო,
გაადამიანებულიყო დამასაცდაეწყო
ცხოვრება...მარიონეტებიმხრებზე
აცოცდებოდნენდიდ თოჯინას, გზადაგზაკი
დაუჯერებელ ილეთებსაკეთებდნენ, ესოდენ
რომეხერხებოდამათ ოსტატს.
..
მოკლედ, ესიყო თვალისმომჭრელი,
კასკადურინომერი, რომლისფინალშიც,
განცვიფრებულიმაყურებლებისმქუხარე
აპლოდისმენტებისფონზე, “
თოჯინალიზა”
უცბად“ ცოცხლდებოდა” :როგორცჩანს,
მაყურებელთაკარგადიდინაწილი
ბოლომდეარიყოდარწმუნებული, რომ
თოჯინა ცოცხალიმსახიობიქალიიყო.და
მაშინ..
.აჟღერდებოდახოლმეჯანგო
რეინჰარდტის“ მინორულისვინგის”პირველი
აკორდები, დაპეტკადალიზაცეკვავდნენ
მათივედადგმულ იმმომაჯადოებელ,
მომნუსხველ ეროტიკულ ცეკვას, –რაღაც
შუალედურსტანგოს, ლამბადასადაკიდევ
რაღაცასშორის, –რომელიცჭკუიდანშლიდა
ხალხს.
ისინიმხოლოდზედმიწევნით სუფთად,
ფილიგრანულისიზუსტით როდიცეკვავდნენ.
მათცეკვასიმიტომხვდებოდახოლმეწილად
გრანდიოზულიწარმატება, რომმაყურებელი
მასშიიმფარულ ინტიმურ სინქრონულობას
გრძნობდა,რომელიცვერასდროსმიიღწევა
ვერანაირირეპეტიციებით,დარომელიც
მხოლოდ მრავალწლიანწყვილსშორის
მყარდება.
კიმაგრამ,–ვფიქრობ,–როგორღააღწევდა
ისმსგავსსინქრონულობასელისსთან,
უსულო თოჯინასთან?და“ცეკვა-
ყირამალაში”
პარტნიორთასწორედ ამდახვეწილი
ურთიერთშეწყვილებისგამო ხომარ
ეჭვიანობდამასზელიზა,
ამისგამოხომარ
იტანჯებოდაასესაშინლად?
ერთისიტყვით,ესიყო უმაღლესიკლასის
ნომერი,რომელიც,სხვათაშორის,კარგადაც
აცხოვრებდამათ.
ისინიმუდმივადგამოდიოდნენსცენაზე,
პეტკათეატრიდანაცკიწამოვიდა, საიდანაც,
კაცმარომთქვას, კარგახნისწინაპირებდა
წამოსვლას: გასტროლებისამიწლით
წინასწარ ჰქონდათგაწერილი.რომ
დაორსულდა, ლიზამაგრად იკრავდამუცელს
დამაინცგამოდიოდასცენაზე, დაესლამის
მშობიარობამდეგაგრძელდა. .
.მერეკი
სცენისდარდიაღარჰქონდათ.

ჩემიდაუვიწყარიბებიკო სიტყვებსჰაერში
არასდროსისროდა.
დასანამმეკლინიკა“კფარ- შაულში”ლიზას
ვმკურნალობდი,
პეტკა, სცენაზელიზას
შემცვლელისძიებაში,გიჟივით აწყდებოდა
აქეთ-იქით.
არაფერიგამოდიოდა: ნომერიშექმნილი
იყო ლიზასთვისდალიზაზეიყომორგებული,
მისმინიატურულ სიმაღლეზედა
არარეალურად მცირეწონაზე.მოზარდი
გოგონები,საბავშვო ქორეოგრაფიული
ანსამბლებისაღსაზრდელები, სადაცპეტკა,
პირველ ყოვლისა, მიქანდა,როლსვერ
უმკლავდებოდნენ; მოზრდილ მსახიობებში
კიისეთი,ყუთშირომჩაეტეოდა, უბრალოდ,
არარსებობდა. .
.
დამაშინმისთავში საუბედუროდ!–იშვა
“
სხვალიზასშექმნის”იდეა:
ყველაფერი
უნდაშებრუნებულიყო ნომერშიიმ
დონემდეუნდაშთაბერვოდასულითოჯინას,
რომარავისმაყურებელთაგანმის
ადამიანურ ბუნებაშიეჭვიარშეჰპარვოდა.
დაწვრილებით არვიცი, როგორდამზადდაეს
საოცრება მეტისმეტად შორსვიყავი, და
როცამირეკავდა, მხოლოდ ლიზადამისი
ჯანმრთელობააინტერესებდა.მაგრამ
ძუნწად ამოთქმულისიტყვებითმივხვდი,
რომვიღაცნაცნობიმექანიკოსის
დახმარებითთოჯინასძირითადად თვითონ
ამზადებდაამერიკიდანგამოწერილირაღაც
უახლესი, დასამუშავებლად იოლი
მასალისგან, რომელიცტექსტურითხეს
წააგავდა,მაგრამბევრად მსუბუქიიყო.რაც
მთავარია, რაღაცუნიკალურიშერეული
მექანიკაგამოუყენებიათ,რომლის
შემუშავებასაცმრავალიკვირამოანდომეს.
სიმართლეგითხრათ, მემისითოჯინების
მაგვარირაღაცმქონდაწარმოდგენილი, –
სასაცილო,თბილიქმნილება( პეტიასდიდად
არცუყვარდამექანიკურიხელსაწყოები,
რადგანმიაჩნდა,რომთოჯინასხელოვანის
ოსტატობააცოცხლებდა) ,–ამიტომაც
გავოგნდიისეაეროპორტში, სადაცარ
დაეზარადამოათრიაეს. ..სიურპრიზი.მე
ისინიჩამომფრენთადარბაზში, ერთ
სვეტთანშევნიშნე.დავინახე, როგორ
მიქნევდახელსლიზა, მათ მივაშურედა..
.ჰო,
გვარიანიშოკიიყო!პეტკაკიეშმასავით
ხარხარებდა,თოჯინასხელსარუშვებდა,
იხუტებდა:მასკი,თოჯინას, იღლიაში
მრავალთაგანერთიპაწიაბერკეტითუ,
ღმერთმაუწყის,რაჰქონია,–რომელიც
თავისვერტიკალურ დაჰორიზონტალურ
მოძრაობებსუზრუნველყოფდა; ამიტომაც
აღერილ კისერზედადგმულ თავსხანაქეთ-
იქით ატრიალებდა,
ხანკითანხმობის
ნიშნადმიქნევდალიზასგამომეტყველებით,
თითქოსყურადღებით უსმენდაჩვენს
რეპლიკებს..
.
დააი,ჩვენვსხედვართ გაშლილ სუფრასთან
მათსახალ,ძალიანპრაღულ ბუდეში...
–საოცრადალერსიანი, ბანჯგვლიანიცუგა,
სამფეხაინვალიდი, რომელიცპეტკამ
გადაარჩინადაგანკურნა,დანაკლული
კიდურიცდაუმზადა( დაესეციყო
განხეთქილებისერთიმიზეზი: ლიზათვლიდა,
რომყარაგიოზიხისფეხისგარეშეცკარგად
დარბოდა; პეტკასკიდაეჟინა,რაკიძაღლს
ოთხისაყრდენიწერტილიეკუთვნის,
ნაკლული,მეოთხეფეხისადგილიუნდა
შეივსოსო).

ვერადავერ წარმოვთქვით პირველი

სადღეგრძელო, სუფრასხანრააკლდა, ხან
რა:რაღაცდარჩენილიყო მაცივარში,
სადღაცგადაკარგულიყო ბოთლის
გასახსნელი.
..დამხოლოდ თოჯინაელისი
იჯდააუღელვებლად, დასავსებით
ლიზასეული,მომაჯადოებელიღიმილით
იღიმებოდა.
უკვემაშინგავიფიქრე:
ესრაიდიოტური
ხუმრობაა?რატომდასვათოჯინაჩვენთან
ერთად სუფრასთან?მაგრამპეტკაძალიან
ამაყობდათავისიქმნილებით (სულ ახლახან
დადგათოჯინასთანერთადმართლაცდა
გამაოგნებელინომერი, რომლისშესახებაც
მოგვიანებით აღფრთოვანებულ სტატიებს
ბეჭდავდაპრესამრავალ ქვეყანაში),
წარამარააცქერდებოდათოჯინას, აშკარად
ტკბებოდათავისინამუშევრით, დარაკი
ავიწყდებოდა, რომუკვემკითხა,სამჯერ
მაინცჩამძახა:
–არა,
მართლა,
ხომმშვენიერებაა?
უნდოდა, რომყველასელისისთვისეცქირა,
ყველადამტკბარიყომისით.ის
გაუჩერებლად ლაპარაკობდადა
ლაპარაკობდაიაპონურითეატრის, ბუნრაკუს
თოჯინებზე,რომლებიც, ევროპელის
თვალთახედვით, უხეშად ნატურალისტურია,
სამაგიეროდ, სცენაზეუაღრესადდაძაბულ
მოქმედებასწარმოადგენენ, რისიმიღწევაც
ევროპულ თოჯინებისთეატრსარძალუძს.
გაიხსენავიღაცანტიოქედიდიI I
I,
სელევკიდებისმეფე, რომლისკარზეც
თოჯინებიმეჯლისებსმართავდნენ, დარომ
ამასისურთულესი, საოცარისიზუსტით
დამზადებულიმექანიზმები
განაპირობებდნენ, რომელთაწყალობით
იქმნებოდასრულიადამიანურობისილუზია.
თანაც,ისანტიოქეთურმეთვითონ
დამოწაფებიაკომედიანტებს, რათა
თოჯინებისმართვაშეესწავლა, დაიმდენი
უმეცადინია,სანამუჩვეულო
სიმაღლეებისთვისარმიუღწევიაამ
პროფესიაში ისთვითონაცმევდათავის
უზარმაზარ თოჯინებს, თვითონრთავდა
ოქროთიდაძვირფასითვლებით. .
.–მოკლედ,
აშკარად დასავსებით ჩემიპაციენტი
ყოფილა.
დროდადრო, ვითომდა, დაბლადავარდნილი
დანისასაღებადუცბადდახრილი, ანელისის
წინშემთხვევით ჩავლილიპეტკა
შეუმჩნევლად აჭერდათითსრომელიღაც
პატარაბერკეტსანღილაკსდაწყეული
თოჯინაცრაღაცკმაყოფილ, წკლაპუნახმას
გამოსცემდა,ანმიბნედილად არწევდათავს. .
.
სიმართლეგითხრათ, მოულოდნელობისგან
შევხტებოდიხოლმე, თავსძალიან
უხერხულად ვგრძნობდი, მაგრამ,აი,
ლიზა
კი.
..
მაშინვეუნდამიმექციაყურადღებამისი
მდგომარეობისთვის: მისიავადმყოფურად
მოელვარეთვალებისთვისდაწყნა რი,
სასოწარკვეთილიღიმილისთვის. .
.
უცებმანიკითხა:
–ბორია,
შენცმოგწონსესსაოცარიგაორება?

დავიბენიდამხურვალეხოტბაშევასხი
ოსტატობას,რომლითაცთოჯინაიყო
შექმნილი.
–მაგრამმევჯობივარ, არა?–ლამის
ვედრებით შემაწყვეტინალიზამ,–მეხომ
ცოცხალივარ.ნეტავ, რაიპოვამასში?
დაპეტკამ აშკარაიყო,რომესთემაუკვე
არაერთგზისგანეხილათ,რადგან
არგუმენტებსარცკიგანიხილავდნენ,
უბრალოდ, ორივემათგანიტყვიებივით
მხურვალედ ისროდამათ,
–თქვა:
–ასეთშედარებასმხოლოდ იდიოტითუ
ეცდება,გამიგე?აქსაუბარიხელოვნებას
ეხება,
უსულოარსებისგაცოცხლებას.
წარმოდგენამაინცთუგაქვს, რასმივაღწიე?
ბუნრაკუშიერთ თოჯინასსამიმსახიობი
დაატარებს, მეკიდაუჯერებელირამ
შევძელი..
.
–იცი,ბორია,–სავსებით სერიოზულად,ისე,
რომქმრისკენარცგაუხედავსდამისთვის
არცმოუსმენია,ჩაილაპარაკალიზამ,–
ვგრძნობ,რომამთოჯინისთვისმარტოჩემი
გარეგნობაკიარგამოიყენა, არამედრაღაც
უფრომნიშვნელოვანიც.
პეტკამტანჯულისახით წამოიძახა:
–მაინცრა?
!ღვიძლი?
!
–არა,–თვინიერად,ნერვიულიღიმილით
მიუგომან,
–სული...
–ლიზა,
რასისულელეა!
!!–აფეთქდაპეტია.
იმდღესგულდამძიმებულიწამოვედი
მათგან.
..ხოლოასე,თვე-
ნახევრისშემდეგ,
მანუკვეცოცხალმკვდარმადამირეკა
იერუსალიმში.
იმდროიდანელისისახლსმოაშორა, –ეს
მანამდემოვთხოვე, სანამლიზასუკან,
პრაღაში,გავუშვებდი.დადიდხანსარც
ვიცოდი,სადინახავდაიმთოჯინას, სანამ
ერთხელ ჩემთვისმოულოდნელ ადგილასარ
ვნახეიგი.
..
***
დამაინც,ასეძალიანრამგამიფუჭადღეს
გუნება?ჰო,ცუდად, ცუდადგამოიყურება
პეტია,დაუკვეგვარიანადაცგაჭაღარავდა.
ესაღარააძველიპეტკა კლოუნი, მასხარა,
ზღაპრულიტრიქსტერი, რომელსაცჰქონდა
ყოვლისშემძლე, თითქოსდატანისგან
განცალკევებით მცხოვრებიხელები, და
კიდევ ოინბაზითითები, თითქოსდასამკი
არა,არამედოთხფალანგიანები,
რომელთაგანმეოთხეიყო უძვლო და
სასწაულმოქმედი; ესაღარიყოძველიპეტკა,
რომელსაცჰქონდამუცლითმეზღაპრეობის
ფანტასტიკურიუნარი. ..უნარი,ესაუბრა
ნებისმიერიხმით, განსაკუთრებული
სიფაქიზითკი ქალისხმით დათანაცისე,
თითქოსხმისწყაროსადღაც, მისზურგსუკან
იყო,ოთახისკუთხეშიანსულაცფანჯრის
გარეთ.

ერთხელ, ღამით,ლიზასგანაკადემიჩნაიათი
რომბრუნდებოდა, გარსშემოხვეული
ბიჭბუჭებისმთელიხროვაგააქცია,ისე
ოსტატურადმიბაძამილიციელისსასტვენს.
ერთხელაც, რაღაცუაზრო შეხვედრაზე
წავიყვანე,
“შოკოლადნიბარში” .იქძალიან
მოიწყინადაგასართობიცგამონახა: იჯდააქ,
სკამზე,მღეროდანაღვლიანად დაჯიუტად
დასადღაციქიდან, შორიდანმოისმოდა
კოლორატურულისოპრანოსხმა ჯერ“ ა-
ა-ა-
ა-
ა-ა“
,მერეკისხვახმოვნებიც..
.სანამჩვენს
თანამოსაუბრესმოთმინებაარ დაელიადა
არწამოიძახა:
–ნამდვილადდავახრჩობდიამვოკალის
სტუდენტს!
ლიზასწასაყვანადროცაჩამოდის
წინასწარვეუარყოფილი, დამცირებული
ჯალათი წესიერად დალაპარაკებასაცკი
ვერ ვახერხებთხოლმე.იერუსალიმი მისი
მტკივნეულიადგილია.იერუსალიმინიშნავს
განშორებას, ლიზასავადმყოფობასდა
მისდამიმტრობას, დამისუსასრულო
სევდას...ღმერთმანი,ნორმალურად რომ
ვილაპარაკოთ, პრაღაშიუნდაჩავფრინდე.
საჭიროცაა. .
.ამბობენ,რომამზამთარს
ევროპაშიჯადოსნურადთოვლიანი
ზამთარია.ხომარ დავეთხოვო გიჟებსერთი-
ორიდღით დახომარ დავახვიო?რამდენი
ხანია,რაცპრაღაშიარვყოფილვარ?ორი
წელია, მგონი.
.
..
კარგი,კმარასადღეისოდ, ექიმო.დაახვიე
შენიმანუსკრიპტი,გამორთეკომპიუტერი,
გაქუსლეშინისკენ.ჰოდა,საძილე
საშუალებაცმიიღე, ერთიდაიგივეკადრი
რომარ იტრიალო თვალწინ: როგორ მიდიან
ისინიჭიშკრისკენ,
ისორნი, –წინლიზა, უკან
ის;ერთიერთშილურჯწვერადამისიუმწეო
მსხვერპლი.
დამხოლოდ,სულ ვფიქრობდავერ გამიგია,
რომელიაამორთაგან მსხვერპლი”.
თავიმესამე
–აი,სილვა,–თქვალიზამ,–“უშანკა”რომ
ახურავს.ტრანსპორტიორთან.
არაფერიშეცვლილააქბოლოთხუთმეტი
წლისგანმავლობაში:ჩამომფრენთა
დარბაზშიაუჩქარებელ მდინარედ
მოედინებოდასაბარგო ლენტი, აქვე
ირეოდნენმძღოლებიდაქარივით სწრაფად
ჩაყვანასგპირდებოდნენ,თუნდაც,
სამარამდე,ან,
თუნდაც,ტოლიატიმდე.
სქელ, მორუხოჰაერში,რომელიც
თვითმფრინავებისძრავების
გამონაბოლქვითადათამბაქოსკვამლით
იყო გაჯერებული,იდგამაღალი,
არააქაური
შესახედაობისსილვა საოპერო სილამაზის
მქონემამაკაცი დავიღაცებისთავებს
ზემოდანმოსძახოდამათ:
–რაო? !ფერი!რაფერისააჩემოდანი- მეთქი?
!
–დახელებსისეიქნევდა, თითქოსსაბარგო
ლენტიდან, ყოველიშემთხვევისათვის,
რეისისყველაჩემოდნისგადმოყრას
ეპირებოდა.დაშეეძლო კიდეც: მასშიხომ
ყოვლისმომცველიწინამძღოლისუძლეველი
ენერგიადუღდა.
–დაიცადე,სილვა,–უთხრაპეტიამ,როცა
მიუახლოვდა,–ნუჩქარობ.იქერთადერთი
ზურგჩანთაა.ლიზასიკი,
აი,
მემაქვს.
სილვამყისვეგადაერთო ლიზაზე,
ხელები
შემოხვია,
რისთვისაცჩაიმუხლადა
ერთბაშად ატირდა,
რაღაცნაირად,ქალურად,
მოურიდებლად.ხომუნდამოგმადლოს
უფალმაასეთიმგზნებარეგული.
..
–მორჩა,
ლიზა,
მორჩა.
..დაგვტოვავისენკამ.
..
სილვაჟუზეპოვიჩმორელლი( სწორედასე)
დიდისამამულოომისდროსკუიბიშევში
ევაკუირებულიიტალიურიდიპმისიისერთი
წარმომადგენლის, შავთვალა,
ქარაფშუტა
ლამაზმანისვაჟიშვილიიყო.
მასშემდეგ, რაცმისიისმზარეულისგან
სილვაგააჩინა, ლამაზმანმაარნახული
კარიერულიკულბიტიგააკეთა,
მოულოდნელად კონსულისთანაშემწეს
გაჰყვაცოლად დაახალ ქმართანერთად ისე
დაახვიამილანში, რომშვილისთან
გაყოლებასულ გადაავიწყდა.ულამაზესი
ბიჭუნაადგილობრივბავშვთასახლში
გაამწესეს.მალემასსავსებითდაავიწყდა
იტალიურიენა, სკოლადაამთავრადამთელი
ცხოვრებაიმუშავასამშენებლო ტრესტში.ის
თავსნამდვილ რუსად თვლიდა, მაგრამასეც
მომხდარა ცხოვრებახომჭრელია
სომხებისმიზეზითაცდატანჯულა,
ებრაელებისმიზეზითაცდაბოშების
მიზეზითაცკი; დათუმცალიზასდეიდა
გამუდმებით ჩასჩიჩინებდაწასულიყო
მოსკოვში, საელჩოში,–ჭარმაგობისჟამს
სამართლისსაძიებლად, –ისჯიუტობდადა
არადაარადგამდანაბიჯსიტალიელი
ნათესავებისმოსაძებნად.ლიზასდეიდადა
სილვაკარგიმეგობრებიიყვნენ, ამიტომ
მისიცრემლიგულწრფელიდა
ამაღელვებელიიყო.
–ასეა,–ჩაილაპარაკამან, დაცისფერი
ცხვირსახოცით შეიშრო ცრემლი
ახლადგაპარსულ, საოპერო ტენორისთვის
შესაფერ სახეზე.–ასეა,ასე.
..აი,
ასე
უცაბედად გარდაიცვალა, ლიზონკა,
დეიდაშენი..
.ტელეფონით ლაპარაკობდადა
ეგრევე,ტელეფონიანად დავარდა.მეკი...
–ზურგჩანთაჩამოვიდა,–თქვალიზამ,
სილვამაცმგზა ვრებიმიმოფანტადა
საბარგო ლენტსმიაწყდაპეტიასმაღალი,
გაბერილიზურგჩანთისგადმოსათრევად,აი,
ისეთის,გამოცდილიტურისტებირომ
დაატარებენმრავალდღიანლაშქრობებში.
მოსკოვისგზატკეცილისგზაჯვარედინზე
სილვამდაამუხრუჭადამოულოდნელი
აზარტითიკითხა:
–მოდი, ძველიგზითწავიდეთ, ჰა?კარგი
გამომშრალიჩეხონივიყიდოთ სადმე. ..
ვისიასთან,მაცივარშილუდიდამრჩა, ჰოდა,
ჩეხონთანერთად, ეგიქნება,
რაციქნება!
–წადი,რომელიგზითაცგინდა,
–თქვა
პეტიამ.
–ძველით,ძველით!–ღონივრად დააკანტურა
თავისილვამ.მერექუდიმოიხადადაურჩი,
არტისტულიკულულებიდრაფისძველი
პალტოსსაყელოზეგადმოეყარა.
–ზედმეტათკმ- სკიგავივლით,მაგრამ,
სამაგიეროდ, ვოლგისნაპირებსდაინახავთ,
ცარევშჩინაზეულამაზესიეკლესიადგას,
ჰოდა, ჩეხონკასაცგავიყოლებთბაზრიდან..
.
წინაჩამოსვლაზეხომნახე ჩვენთან,
“ცარევიკურგანზე”ჯვარიაღმართეს.
..ლიზა,
გესმის?–ჯვარსდავინახავთახლა..
.
ლიზამისზურგსუკანიჯდა, უხმოდ
გასცქეროდამოწყენილ, თოვლით დაფარულ
მინდვრებსადასააგარაკემასივებს,
გზისპირასარეკლამო ბანერებს,ადამიანური
ყოფისთვისსრულიად უსარგებლორამეებს
რომგთავაზობდნენ:რაღაცპროპილენს,
მინერალურსასუქებს,ასფალტისდასაგებ
მანქანებს.
..
–იცი,რასვამბობ. .
.–სილვამზემოთ აიხედა
დასალონისკენმიმართულ სარკეშილიზას
საპასუხო მზერისდაჭერასცადა: –აი,
სიკვდილიცესაა- მეთქი, არა?ვისიახომარც
აქეთ,არციქით, ზუსტად თავისდაბადების
დღესგარდაიცვალა. ..სტუმრებიდაპატიჟა!
ორიდღექურასთანიდგა, წვავდადა
ხარშავდა...მერედაქალთანმოუნდა
წაქაქანება,ორისიტყვისთქმაძლივს
მოასწრო. .
.ბრახ დაამინ!მაცივარი
საჭმელებითიყო გამოტენილი თხილს
ვეღარჩააკვეხებდი.ლაბაგინდა, ვინეგრეტი,
ჩაშუშულიხორცი, შემწვარიქათმები. .
.არ
დაიჯერებ: თავისივენამზადით ვუხსენეთ
სული!
ცრემლიკვლავწამოგორდამისკარგადიდ,
რომაელისენატორისცხვირზე; ისკურცხალს
შავი,
ნაქსოვი,
საჩვენებელ თითზეოდნავ
გამოხეულიხელთათმანით იწმენდდა.

–მორჩა,მორჩა,–იმეორებდაქსუტუნით, –
აღარვიტირებ.ჯერ კიდევვერ შევეჩვიედა..
.
პეტიაფანჯრისკენშებრუნდა.იქ, თეთრი,
ყრუ
ცისქვეშთაბაშირისმწკრივად
გაბმულიყვნენგიგანტური, გაწელილი
სხეულებისთავები, მხრები,ძუძუები,
მრავალგვარიკუნთებიდასხეულის
ნაწილები,–საუკუნოდგაყინულითოვლის
სივრცეები.ფანჯრისკენიმიტომშებრუნდა,
რომსილვასმისისახევერდაენახა.
ვერაფერიმოეხერხებინასაკუთარი
სახისთვის:სავსებით დაუსაშველოდ
ბედნიერიიყო. ..
.
..
მასისევახსენდებოდაისბედნიერიდილა,
როდესაციქ, ეილათში,ერთადგაიღვიძეს..
.
ესიყო გუშინ,ასიწლისწინ,დაბევრმა
წყალმაჩაიარაიმწუთისშემდეგ, რაცლიზას
ოდნავჩახლეჩილმა, ნამძინარევმახმამ
გააღვიძა:
–იქრაარის,
მზეა?
მანთვალებიგაახილადააღმოაჩინა, რომ
მკერდზელიზასთავიედო, დამეწამულად
მობრიალეთმისბურუსშიჭერმისფერი
ფარდებიმქრქალ- ვარდისფრად მოჩანდა...
ხალასიგუმანით მიხვდა,რომლიზა
დაბრუნდა,დაუბრუნდა...რამდენიმეწუთსარ
განძრეულა,ენითუთქმელიბედნიერების
შეგრძნებასმინებდა.ლიზაცწყნარადიწვა,
რაღაცნაღვლიანმოტივსკრუტუნებდა,
წარამარაახველებდა, რადროსაცმისითავი
რბილადუღუტუნებდამასმკერდზე.
ქვემოდანაუზშიმობანავეთახმაამოდიოდა,
დროდადრო ბავშვისაღტაცებულიყიჟინა
გაისმოდა,
ბალახიანფერდობს
ტყვიამფრქვევისჯერივითგადაუგრუხუნებდა
ხოლმეგაზონებისსაკრეჭიმანქანისხმა,
პაუზებშიკისანაპიროსმხრიდან
აღმოსავლური, მტირალამელოდიისკვნესა
აღწევდა.
დასაწყისისთვის, ფრთხილად დაუკრა
თითებით ნაზიცეკვამისზურგზე.ქალსეცვა
პიჟამა,რომელიცსწორედ გამომგზავრების
წინუყიდა“ C&A”-სბავშვთაგანყოფილებაში,
ვაცლავისმოედანზე: მქრქალ- ფირუზისფერ
ველზეწითელი, მომღიმარითევზები
(გამოდის,ღამით წამომდგარა?ლიზაისეთი
უხმაუროიყო, ხელისცეცებითშეეძლო
ამოეღო საჭიროტანსაცმელიჩანთიდან,
ჩემოდნიდან, ზურგჩანთიდან. .
.და,
რაც
მთავარია,გრძნობდამას როგორცწყაროს
მაძიებელიგრძნობსლერწითშორიახლო
არსებულ წყალს) .
..მერეუფრო გაბედული
ქმედებაწამოიწყო: ხელისგულით დიდი,
შეყვარებულითევზიშექმნა, რომელმაც
საკმაოდ დიდხანს, სიფრთხილით
ისხმარტალაპიჟამასმიდამოებშიდა
დროდადრო, ქალისოდნავი
მოძრაობისთანავე, შეშინებული
წამოფრინდებოდახოლმე; ბოლოს, საბნის
ქვეშღრმად ჩაყვინთა, იქსხეულის
სიმხურვალით დაიფუფქა( როგორცჩანს,
პიჟამასქვედანაწილიღამითვერ მოიძებნა) ,
აცახცახდადათავიმოიმკვდარუნა.
ლიზაიწვა, თითქოსდაუგრძნობი,
თვალდახუჭული, დაოდნავშესამჩნევად
უცაცუნებდალოყასმისმკერდს.უცბად
საბანიგანზემოისროლა,მუხლებზედადგა,
რაღაცნაირად, მთლიანად გამოჩნდა
მიმოფანტულიწითელითევზებისგუნდში,
სხეულზეშერჩენილიერთადერთი, ქვემოთ
ჩამომსხლტარი, საოცნებო ცეცხლოვანი
თევზით, მუდამ,თუნდაცსანახევროდ
სიბნელეშიცკირომაბრმავებდამას; ორივე
მუშტით მაგრადმიებჯინაკაცსდამერე
ერთად გაცურეს. .
.შეწყობილიწყალქვეშა
ბიძგებით დაჰარმონიულიშემობრუნებებით,
ამოფრენებითდაჰაერშიწამიერი
გარინდვებით; დაუსასრულო მარჯნისფერ
ათინათებშიერთმანეთისუეცარი, შმაგი
დადევნებებით, მეწამულითმისკარავში
სულისშეხუთვებით, დასულმოუთქმელად,
კვლავჩამუქებულ, ნოტიო სიღრმეებში
ჩაძირვებითადაზედაპირზეამოქანებებით,
დანელიტალღებისმძიმერწევაში
ერთმანეთსზევით ტივტივით. ..დაკაცისბრმა
ტუჩებსვერადავერდაეჯერებინათ, და
საკუთარ თავსუმტკიცებდნენ, დამაინცარ
სჯეროდათ, რომესმისიმხრებია, მისი
კისერია,მისიტუჩებია, მისიმხრებია..
.–
სანამ,ბოლოსდაბოლოს, ნაპირზეარ
გამოირიყნენ, დაჭერმისფერიმზისგუბეში
არმოეგნენგონს. .
.მზისა,რომელსაცთავისი
მოგიზგიზენიაღვარიფარდებისგავლით
ღონიერ ნაკადებად გადმოეშვაპირდაპირ
მათუზარმაზარ, შტორმით მიმონგრეულ
საწოლზე. ..

.
..
მადლობაუფალს, ამჯერზეარყოფილაის
საშინელი:“
წადიდაისშენიმკვდარქალა
გაჟიმე!
”ანრამეუარესი:
“მიდი,
ძაფიმოქაჩე,
იქნებ,
გავშალო ფეხები.
..
”
ქალმამკაფიოდ თქვა:
–მაინცმძულხარდამიგატოვებ.საცურაო
კოსტიუმივიყიდოთ?
კაცმათქვა:
–მორჩა.ყველაფერივიყიდოთ გარშემო.
ჩემიუგონო ბედნიერებახარ,
ბედნიერება.
..
–აი,ოღონდაცეგეთებიარგინდა,
ნაბიჭვარო!–ქალიშეიჭმუხნადაზედ
ცხვირთანმიუტანასაჩვენებელითითი,
თითქოსუმიზნებსო:
–შენჩემთვისარავინარხარ,
გაიგე?არავინ!
ყარაგიოზიროგორაა?
–დაკაკუნობსდაარის,
–კაციიწვადაჭერს
უღიმოდა.–ტონდასმივაბარე.როგორც
ყოველთვის.
.
..–ვოლჟსკიკიჰქვიასახელადამდაბას,
მაგრამ,–სილვასჰქონდალამაზი, რბილი
ტემბრისმჟღერიტენორი; იგიდამატებით
უცნაურობებსამცნობდადანჯღრეული
“ვოლგის”ფანჯრებსმიღმამიმქროლავ
მკვდარ-ცვილისებრ მინდვრებს ხალხი
მაინცცარევშჩინასუწოდებს.რატომ?
იმიტომ,რომაზოვზეგალაშქრებისდროს
პეტრეპირველმასაკუთარიხელითაღმართა
მაგყორღანზეჯვარი.ისციცქნაეკლესია
კიდევ პეტ, გახედე,იქით,მარჯვნივ.
..–
ვისიაიტყოდახოლმე: პროვინციული
რენესანსიო...–მანდ დეკაბრისტი
ვედენიაპინიადაკრძალული. .
.
.
..
არა,სილვასუწყვეტიმონოლოგის
მიუხედავად,შეუძლებელიიყოვოლგისპირა
სივრცეებზეგადართვა.გაძალიანებული
გულიდასულინებასარ აძლევდაკაცს
დეკემბრისმზიანიზღვისპირეთიდან
ამოეყვინთა..
.როგორცქინქლაქარვაში, ისე
გაჭედილიყო გამჭვირვალენათლის
კრისტალში. .
.მოგონებებად მოცურავდნენ
შაქარყინულისებრიცისქვეშგადაშლილი,
ვარდისფერ, მუქ-
ლილისფერ და
მდოგვისფერნაკეცებიანიმთები. .
.თევზის
ქერცლივითმოლაპლაპეწყლისზედაპირი
ყურეში,სასაზღვრონაღმოსნებისთუჯის
უთოები,დღისგანმავლობაშინელარომ
უვლიდნენწრესარემარეს, თითქოს
გიგანტურიმრეცხავისუხილავიხელიყველა
ნაოჭსბეჯითად აუთოებსოულამაზესლურჯ
სუფრაზე.

ზარმაცი,ნეტარად-მოზეიმე,თითქოსდა
ქარით ფრთაშესხმულიზღვისპირა
ცხოვრება..
.ზამთრისმზისუნაზესი
ათინათები,მაღალიპალმებისტოტებსრომ
დასთამაშებენ,დათეთრიტილოსტენტებს
რომელამუნებიანმათისასტუმროსგანიერ
ტერასაზე,სადაცლიზასთანერთად
საუზმობსმასმერე, რაც.
..რაც.
..ახლაუკვე
შეუძლია,ხარბად უცქიროს:აი,ლიზასხელი
კალათიდანპურისდაბრაწულ ნაჭერსიღებს,
თაფლიანპაწაწინაკოლოფსხსნის, თაფლი
კიმისითვალებისფერსირეკლავს. .
.
თვალების, რომელნიცახლამისთავზემოთ
დააცურებენისეთ უშფოთველ, ისეთნოტიო
დაწყლიანმზერას,
რომწამიერიცახცახი
უვლისტანში.
..
ნაღმოსნებთანშედარებით, აქედან
რაღაცნაირად, ისეუმნიშვნელოდ მოჩანს
პატარაგემებისადაიახტებისიალქნებზე
სასიგნალო ალმები,თითქოსპეპლებმა
წამით მოკეცესფრთე ბიდაწყლისლურჯად
მოკამკამეზედაპირზედასხდნენ.
აქაურიმაცხოვრებლები ტაქსისტები,
ოფიციანტები, სასტუმროსპერსონალი
ძალიანუშუალოებიარიან, –
მოლაპარაკეები, გულღიები,
ფამილარულებიცკი.ტერასაზეყავას
ახალგაზრდაოფიციანტიდაატარებს:
კარგად განვითარებულიმხრები
სპორტულად აქვსაწურული, იაპონელი
სამურაისმაღალ კეფაზეგირჩისებურად
შეუკრავსთმა, ღონიერ,გარუჯულ კისერზეკი
ფაქიზად აქვსამოსვირინგებული
რომელიღაცრთულიიეროგლიფი.ყავადნით
ხელში, მაგიდებსშორისთითქოსდა
მოცეკვავენაბიჯით დადის, დაიგრძნობა
მასშირაღაცნაირი, მოქნილი,
მოზღვავებულიძალ- ღონე.ხალისით, დროის
დაუნანებლად, კარგიინგლისურით უყვება
სასტუმროსმობინადრეებსამათუიმ
სალათისანრომელიმესხვაკერძის
ინგრედიენტებისშესახებ, ურჩევსანარ
ურჩევს, ეწინააღმდეგება,თვალებსჭუტავს,
ლიზასრეპლიკებისსაპასუხოდ გემრიელად
ხარხარებს, ორიოდსიტყვით საკუთარ
დედაზეჰყვება, რომელმაცთურმე
“მაწანწალა”შეარქვა.მას,მოკლედ,
ვინდსერფინგიიტაცებს,
ამიტომაც
გადმოსახლდაიერუსალიმიდანეილათში.
.
..
ლიზასკიჯერ არ გადაუწყვეტია მიდიან
აქაურ სახელგანთქმულ აკვარიუმში,
თუ.
..
“ჯერ საცურაოკოსტიუმი!”–შეახსენებს
ქალსდათავიდანიმასნატრობს, ესსაუზმე
უსასრულოდ გაგრძელდეს, მერეკიიმას,რომ
ის,რაცშეიძლება, მალედამთავრდეს,რათა
კვლავნომერშიავიდნენ.დაადიანკიდეც
საბანკო ბარათიანისაფულისწამოსაღებად,
რომელიცწინდახედულად ჩატოვა
ზურგჩანთაში.

ერთიშეხედეთ, მათინომერიუკვე
დაულაგებიათ, უკვეუწინდებურად უბიწოა
საწოლიდათავისიშტილით აივანსიქით
მაგრად გადაჭიმულიზღვისლურჯტილოს
ეხმიანება.
“ნუღარ დაფათურობასიწელი!
”–
გაბრაზებით ამბობსლიზა.
იგიღიაკარშიდგასდამოუთმენლობითაა
ატანილი,საყიდლებზეწასვლისწინა,
ოდინდელიქალურიმოუთმენლობით.
ისკი,ჩაცუცქული,ხანზურგჩანთისჯიბეებში
იქექებაშეწუხებულისახით,ხანკივითომდა
რაღაცასეძებსსაწოლქვეშ.მოიტყუოს
აქამდედამერეგავერკვევით. .
.
“ერთინახე,აქვინყოფილა! ”–წამოიძახებს
შეშინებულიღიმილით: –“კატა.
..
”და
მართლაც, საწოლისქვეშიდანკატის
გაწელილიკნავილიმოისმის.
“ტყუი!
”–ეპასუხებალიზა, თვალებსჭუტავს
დამისმაგრადმოკუმულ პირსაცქერდება,
მაგრამთანრატომღაცოთახშიშემოდისდა
კარსშიგნიდანკეტავსგასაღებით.არადა
არა,იმედიცნუექნება,ახლოსაცარ
გაეკარება!დიდიხანია,ყველამისი
საძაგელიოინიზეპირად იცის. .
.დათუ
ახლავეარ! .
.ახლავეთუარ! .
.ამწუთსვე.
..თუ
ისმართლასულელი, საზიზღარიდამასხარა
ახლავეარგაუშვებსხელს, დათუარ
შეწყვეტს უი!მისიფეხისლოკვას, როგორც
ვიღაციდიოტიძაღლიშვილი! !
!!
.
..
დანახევარისაათისშემდეგმათი
მაღალზნეობრივისაწოლის
კეთილსაიმედოობისგანკვალიცკიაღარ
რჩება.ბალიშებიიატაკზეყრია,
ხოლო
სასტუმროსფუმფულაქოშირატომღაც
პეტიასადევსგულზე..
.
ნეტავ,სამუდამოდშეიძლებოდესასეწოლა,
–ამქოშითგულზე; ამსაყვარელი,
გასაგიჟებელიქოშით,რომლითაცლიზა
ტყიპავდა,დააიძულებდაგასულიყოსადღაც,
ერთისაათითმაინც, ერთიწუთითმაინც,
–
პირუტყვოკლოუნო მახინჯორასაჭიროიყო
აქჩამოსვლამთელიდღეამოთახში
ჟიმაობისთვისკარზეწარწერამაინც
ჩამოკიდე!!!
ჰო,
მაგისთვის.
მთელიდღე.
ამოთახში.
უკვეჩამოვკიდე.
ჩემო ბედნიერება.
..

ტენტგადმოფარებულიგრძელიდახლები,
რომელთაუკანაცთუჯისბებოები
გამწკრივებულანდაგამოუფენიათემალის
კასრები,ჯამებიდაბიდონები( შიგ
კომბოსტოსმწნილი, “კვეცხი”
,კარტოფილი,
ჩეხონიდასხვაპროდუქტია) ,–აი,სულ ესაა
ცარევშჩინისგზისპირაბაზარი.
სილვამმანქანაშიდატოვაისინიდა
ხუთიოდეწუთისშემდეგქაღალდისპაკეტში
გამოხვეული,ქარვასავით გამჭვირვალე
ხმელიჩეხონითხელშიდაბრუნდა.
–ნახე,რაცხიმიანია,
–თქვამანდა
ქაღალდისპაკეტიცხვირთანმიუტანაპეტიას,
–ანრაარომატი!ამასისეთითხელიფხები
აქვს,
გესმის,
შეგიძლიაეგრევეჭამო.
გზისდარჩენილინაწილიმიეძღვნა
მოცემულითევზის, –რომელიც, ზოგადად,
ზღვისთევზია,–ვოლგაშიგაჩენისისტორიას:
მდინარეგადატიხრეს,გამიგე?ნაირნაირი
ჰესებიჩადგეს..
.ეკოლოგიაეშმაკსაც
წაუღიაო,სამაგიეროდ,რაძვირფასი
მისაყოლებელია? !
იმას,რომესთევზიძვირფასი
მისაყოლებელია,მოწმობდაისიც,რომ
ცარევშჩინიდანრამდენიმეკილომეტრის
რადიუსშიგზისპირებითევზისჩონჩხებით
იყო მოფენილი:თავი-
ხერხემალი-
კუდი.
როგორცჩანს,ადგილობრივხელისუფლებას
“
ქალაქობანას”თამაშიუყვარდა:
ტაშკენტსკაია,
კიევსკაია,პენზენსკაია,
ვლადიმირსკაია..
.აი,კიდევ,სტარა-ზაგორა,
დაძმობილებულიბულგარულიქალაქის
პატივსაცემად საბჭოთა
ინტერნაციონალიზმისდანატოვარი.
ოდესღაცბულგარელებსაქვარდისუამრავი
ბუჩქიდაურგავთ.რასურნელიიდგახოლმე
ზაფხულისსაღამოებში. ..
ბოლოსტროიცკიბაზრისპავილიონის
თაღებიცგამოჩნდა.ესეიგი,
სადაცაა,
მივლენ.
დეიდალენინგრადსკაიაზე,ძველისამარის
ერთ-ერთცენტრალურქუჩაზეცხოვრობდა;
მისისახლისწორედ იმკვარტალშიიდგა,
რომელიციქაურსაფეხმავლო ზონას
ზაპანსკისგანმიჯნავდა.
ვისიაამბობდა, რომოდესღაც
ლენინგრადსკაიას პანსკაიაერქვა მასზე
ვაჭრებისახლდებოდნენდაფარდულებში
პანურისაქონლით ანუქსოვილებით
ვაჭრობდნენ.პანსკაიასიქითკი,
წარმოუდგენელ სიღატაკეშიცხოვრობდა
საზოგადოებისარცთუსამაგალითო ნაწილი.
მობინდებულზეიმუბანშიგოგოსთანერთად
გასეირნება, დასულაც,იქით ცხვირის
შეყოფა, განსაკუთრებით,სარკინიგზო
ლიანდაგებსგადაღმა, არავისთვისიყო
მიზანშეწონილი.მაგრამთვითონდეიდას
ზაპანსკისუბნისარ ეშინოდა: იგიმრავალი
წლისგანმავლობაშიასწავლიდასკოლაში
მეოჯახეობას, ხოლომისმოწაფე
გოგონათაგანრამდენიმესზაპანსკელ
ყოჩებშიცჰყავდათაყვანისმცემლები. ..
“
ვოლგა”ძველი,მრავალბინიანისახლის
თაღთანშეჩერდა.

–გასაღებიგამომართვი, –თქვასილვამ,
პალტოსჯიბიდანპატარაასხმულაამოიღო
დაპეტიასგაუწოდა.–აი, ესაა,
დაკბილული.
რაძველია,ხედავ?არ აგერევა.გარაჟში
ჩავირბენდაწამშიამოვალ.ლიზა, ჩაიდანი
დადგიქურაზებარემ, ცხელიმინდარაღაც.
გზათუგახსოვთ კიმაინც?
–ნუწუხხარ,–გაეპასუხაპეტიადაასხმულა
გამოართვა.განიერ,დაბალ თაღსთოვლით
დაფარულ პატარა, მყუდროეზოშიშეჰყავდი,
რომლისბოლოცდეიდასსახლისბაღს
ესაზღვრებოდა.იასამნისშიშველიშტოები
დაორიალუბლისხეთოვლში. .
.–
გაზაფხულობით დაზაფხულობით აქაურობა
ლამაზიიყო.
ერთი-ორჯერყოფილააქლიზასთანერთად,
მასშემდეგ,რაცმოულოდნელად გამოჩნდა
მრავალიწლისწინდაკარგულივისია: მის
გასაცნობადჩამოვიდნენ,გაწყვეტილი
ნათესაურიძაფისხელახლაგაბმასცადეს. ..–
არგამოვიდა.ლიზასდეიდამაშინუკვე
ხნიერი,თუმცაახალგაზრდული,
ცეცხლისფერთმიანიქალიიყოდაპეტიას
გულშიგაუკვირდალიზასადაამქალის
ესოდენიმსგავსებაგარეგნობაში,სხვა
დანარჩენშიკი არავითარი.ესკარგახნით
ადრე, თორმეტიწლისწინიყო.
მერეკიდევორჯერმოხვდაპეტიასამარაში,
გასტროლებით.ვისიასესტუმრა,
დაქალის
მხრიდანკვლავშეიგრძნო ნაძალადევი
სითბო, სურვილი,ყველაფერიმოეყოლა
მისთვისმეზობლების, ნაცნობების,
მოწაფეებისშესახებ,–ესაუბრა
ყველაფერზე, გარდამთავარისა: სადიყავი,
ვისია,
სანამშენიობოლიდისშვილი
გაიზრდებოდა?
საერთოდ, სამარაუყვარდა.სწორხაზოვანი,
ძალიანკაცურიდამკაცრიპიტერისგან
განსხვავებით, სადაცრამდენიმეწელს
მოუწიაცხოვრება, ვაჭრულისამარარბილი
დაქალურ- მოქნილიეჩვენებოდა
კატასავით გაწოლილ- გაწელილიმდინარის
გასწვრივ,მისკენგვერდმოქცეული. .
.
მოსწონდავოლგისკენჩამავალიციცაბო
ფერდობები. .
.მდინარეამადგილებში
იმდენად განიერიიყო,რომგაღმანაპირი
ცისფრად მოჩანდა, იდღაბნებოდადა
ნისლად ეკიდაცისადამიწისსაზღვარზე;
მოსწონდახეებჩაყოლებულიგანიერი
ტროტუარები, მოსწონდასიმპათიური
ბებოები,გაზეთებზეკამადაოხრახუშირომ
ეწყოთდაგანსაკუთრებული, ვოლგისპირული
ჯიშისვაშლებირომგამოეტანათ
ვედროებითადატაშტებით.მოსწონდა
სანაპიროროტონდები, სადაცშუშხუნა
სასმელებსყიდდნენ, მოსწონდა
მილიონიანიქალაქისცენტრშიშემონახული
სამფანჯრიანისახლები, ჭიშკართანწყლის
ავზიანებიდამესერსიქითხეხილის
ბაღიანები,საიდანაცმუდამმოისმოდა
ძაღლისყეფა.
დარაცმთავარია,
მას,
თათრისსრუტის
ნაპირზეგაზრდილს, განსაკუთრებით
მოსწონდაზაფხულობით
კატერებისგამუდმებულიგუგუნი,რომელიც
გარემომცველ სივრცეშიდიადიმდინარის
მარადიულ თანაარსებობასშეახსენებდა.
..

ერთხანსიმასაცკიფიქრობდა,
სამარაშიხომ
არგადმოვსახლდეთ,დეიდაცხომ,აი,
აქ
არისო.ლიზასარასდროსაუტაცებიაესთემა.
თუმცადეიდისსახლიმოსწონდა.
კაცმარომთქვას, ესმხოლოდ სიტყვებიიყო:
“დეიდისსახლი” ,–სინამდვილეში, დეიდას
მხოლოდ ერთიბინაეკუთვნოდაიმსამიდან,
რომლებადაცსახლიოდესღაცდაეყოთ.
მარჯვენაგანაპირაფანჯრისზედაჩარჩოზე
ჩახრახნილიბრინჯაოსპატარადაფით თუ
განსჯიდით,რომელზეცეწერა“ ესსახლი
დაზღვეულია”,–მთლიანობაში, ამ
მანსარდიანნაგებობასრამდენიმეეპოქა
გამოევლო.იმას, რომსახლიოდესღაცერთ
მესაკუთრესეკუთვნოდა, ადასტურებდამისი
ფასადისყოვლად შეუფერებელ ადგილებში
ჩასმულისხვადასხვანაირიშესასვლელი
კარები.დამხოლოდ დეიდასბინისკარი
ძალიანმაღალიდამასიური, რომლის
კეთილშობილიჩუქურთმები
ყოველწლიურად სულ უფროიკარგებოდა
საღებავისფენებქვეშ, –იყო ისერთადერთი,
მთავარიკარი, ძველიდროიდან
შემორჩენილი; სწორედ ასეთისაპარადო
შესასვლელიუნდაჰქონოდამე- 19საუკუნის
სასახლეს.
ზარიცძველიიყო, პეტიასიგიკარგად
ახსოვდა: შავიღილაკი რამდენხანსაც
მიაჭერდითითს, იმდენხანსგაისმოდა
განუწყვეტელი, გამკივანიზრიალი.
სტუმრებიფეთდებოდნენდადეიდასზარის
გამოცვლასურჩევდნენ ხომარისნაზი
მელოდიები, მაგალითად, “
პოდმოსკოვნიე
ვეჩერა”.დეიდაპასუხობდა, რატომ
გამოვცვალო, ერთხელაცარგაფუჭებულაო.
დამსუბუქად,
ჩვეულადშეიღო თბილიდა
სუფთაოთახისკარი.სილვა,
გულიანიკაცი,
ძალიანგარჯილა.
–როგორ თბილა. ..–ჩაილაპარაკალიზამ,
ზღურბლსგადმოაბიჯადაშემოსასვლელი
შეათვალიერა;დაკაცმაპირველად
გაიფიქრა:რასაინტერესოა, ოდნავ,სულ
ოდნავმაინცთუგანიცდისმისიცოლი
დეიდისმოულოდნელ სიკვდილს?დღეს,
როდესაცაეროპორტშისიფრთხილით
შერჩეულისიტყვებით( უნდააეხსნა,რატომ
მიფრინავდნენსამარაშიდაარაშინ) ,
როგორციქნა, შეატყობინაესსიახლედა
თან,მისირეაქციისმოლოდინში,
შეშფოთებულიჩააცქერდასახეში, –ლიზას
არაფერიუთქვამს.მხოლოდ ესიკითხა:
რისგან?
–ალბათ, ინსულტიიყო,ანრამემსგავსი,–
შვებით მიუგომისიგულგრილობით
გახარებულმა.ახლაგაიფიქრა ერთმანეთს
ხომთითქმისარიცნობდნენესდეიდადა
დისშვილი.იქნებ, ლიზამვერადავერ
გადახარშადავერ აპატიავისიასის
იდუმალი, მრავალწლიანიგაუჩინარება?ის
ხომძალიანუცნაურადგაქრა, ერთადერთი,
ღვიძლიდის, ლიზასდედისგასვენებიდან.
დამაშინვეუარყო: არა, არამგონია.ლიზა
ხომმაშინერთიციცქნაიყო.დადეიდამათ
ცხოვრებაშიმხოლოდ ლიზასმამის
გარდაცვალებისშემდეგგამოჩნდახელახლა.
თითქოსიქ, სადღაცშორს, ამასელოდებოდა
დააჰა,მოესწროო.ზარისხმაგაისმა, ლიზა
ტელეფონთანმივიდა, ყურმილშიგაისმა
ნაზად,წამღერებით ნათქვამი“ ჩეეეემო
ბაააია!
”საპასუხოდ მანგათეთრებული
ტუჩებით წარმოთქვა: “
დედა! ”

ხდებახოლმე, როცადებსერთმანეთისას
მიუგავთ ხმები.
..
–ისევისსუნია:ფორთოხლისქერქის, –
აღნიშნალიზამ, დამისიაწყლიანებული,
სადაცაააცრემლებულითვალების
დანახვაზეკაცმამყისვე,
ჩვეულიშიშით
დაიწყოგახსენება,მიიღო თუარალიზამ
თავისიწამალიამდილით.მიიღო.თვითონ
დაუსხაჭიქაშივაშლისწვენიაბზე
მისაყოლებლად.
–სულ გაითოშე,იცი,
–თქვაკაცმა
შეშფოთებულად, –სულ მთლად გაყინული
ხარ,პატარავ!
ესმანიაარასდროსტოვებდა:გამუდმებით
ეჩვენებოდა,
რომლიზამეტისმეტადპატარა
იყო,რომმისიმცირეწონავერ
უზრუნველყოფდასხეულისნორმალურ
ტემპერატურას,
დაადრე,როცაჯერკიდევ
ბევრსხუმრობდნენხოლმეერთად, ლიზა
ურჩევდა,
ბამბაშიგამახვიედაღუმელზე
შემომდეო,როგორცსოფლისბებოები
გამოზრდიდნენხოლმედღენაკლულ
ჩვილებს.
–ეჰ,ეილათშიახალიქურთუკიუნდამეყიდა
შენთვის.მომეცითათუნები.
..
ლიზამუხმოდგაჰკრახელიმისხელსდა
სასტუმრო ოთახშიშევიდა.
ოფიციალურად ითვლებოდა, რომდეიდას
ორიოთახიჰქონდა.სინამდვილეშიკისამი,
მეტიც ოთხიიყო.ერთ დროსდიდი
სასტუმრო ოთახიდეიდამგადატიხრა, რითიც
გამოიყვანახუთკედლიანისასტუმროოთახი
(მეხუთე,მოკლეკედელმაჰოლანდიური
ღუმლისადგილიდაიჭირა, რომელიცჯერ
კიდევპირველიგამათბობელისისტემის
გაყვანისასდაშალეს)დაეგრეთ წოდებული
კაბინეტი:გამავალიპატარაოთახი, სადაც
იდგახისტახტიდაერთმანეთზედაწყობილი
თხუთმეტამდეჩეხურიწიგნისთარო
თავგადასავალთამოოქროვილისამყაროთი
დათვალწარმტაციკლასიკოსებით
გამოტენილი.შემოსასვლელიდანგამავალი
მეორეკარიკარგადიდ საძინებელ ოთახში
შედიოდა, რომელიცმინსკისავეჯის
ქარხანაშიდამზადებულიმოკრძალებული
გარნიტურით იყო გაწყობილი.აქ
ყველაფერიყოველთვისგიზგიზებდა,
მოღრუბლულ ამინდშიცკი: საწოლის
გადასაფარებელი, ბალიშებიდაფარდები
დეიდასრაღაცნაირი, განსაკუთრებულად
მხურვალეალისფერი, ოქროსფერ
ტიტებდაქარგულიქსოვილისაგანშეეკერა
პირდაპირ შაჰრაზადისზღაპარიიყო(
ამ
ბალიშებზერომმიესვენებოდახოლმე,
დეიდა თავადაცოქრო-
სპილენძისფერთმიანი,ალისფერაბრეშუმის
ხალათშიგამოწყობილი ერთიღირსეული
დეტალიგახლდათმთელიამსიდიადისა. .
.
უცნაურია,
მაგრამისქალირატომღაცლიზას
მამასაგონებდაპეტიასდაარატრაგიკულად
დაღუპულ მისღვიძლ დას,ლიზასდედას,
რომელსაცსაოცრად ჰგავდა).
ამსპარსულისამოთხისშუაგულში, კედელზე
მიჭედებულ ორესპანურ მარაოსშორის,
ერთნაირ ჩარჩოებშიჩასმულიორი
ფოტოსურათიეკიდა: ერთიმათგანიდან
პირდაპირ ობიექტივში,ერთგულად და
გააზრებულად, თითქოსპოზირებსო,
იცქირებოდადეიდასსაყვარელიპუდელი
მარკუშა,მათუსალასხნოვანება23
წელიწადშირომგაიარა( მისიგაცნობა
მოასწრეს).მეორეფოტოსურათიდანკი
იყურებოდამოტოციკლ “ იავას”გვერდით
მდგომი..
.ლიზა, ოღონდუფრომაღალიდა
მოსული: დეიდასგანსვენებულიქალიშვილი
ირენა,სრულიადახალგაზრდარომდაიღუპა
სწორედ ამმოტოციკლეტით, –დარატომ
უნდადამტკბარიყო ვისიამისიყურებით
ყოველდღე, ყოვლად გაუგებარიიყო!

ამდარბაზ-პალატთაგარდა, ბინაშიიყო
კიდევერთიპატარაოთახ- ანტრესოლ-
მანსარდა,–სორო, რომელიცოდესღაც,
ალბათ,მსახურებისთვისიყო განკუთვნილი.
ჭერიაქდაწესებულ ნორმატივებზე
გაცილებითდაბალიიყო, ამიტომოთახი
საცხოვრებლად უვარგისად ითვლებოდადა
სასარგებლო ფართშიარ ირიცხებოდა.
ანტრესოლ- მანსარდისკენგზა
თაღოვანფანჯრებიანი, ვეებერთელა,
თავადურისააბაზანო ოთახისგავლით
მიდიოდა, სადაცკედლებზერძისფერი
კაფელისფილებიიყოაკრულიდაფეხებზე
შემდგარი, პატრიციულისიდიადისმქონე
თუჯისაბაზანაიდგა, რომლისძველებური,
სპილენძისონკანებისგახეხვა-
გაპრიალებაზედეიდაჭკუასკარგავდა.
ანტრესოლისაკუჭნაოსმაგივრობასსწევდა
–სწორედიქინახებოდაცარიელიბოთლები,
საჭირო რამერუმით სავსეყუთებიდა
კოლოფებიდა, ამყველაფერთანერთად,
ტახტი,რომელზეცორირანგისსტუმრებს
აწვენდნენ: ანშემთხვევითებსდა
უმნიშვნელოებს, ანძალიანთავისიანებს
ჩვენიანიხარო, რა..
.პეტიამორჯერ გაათია
ღამეამტახტზე სამარაშიგასტროლებით
რომმოუწიაჩამოსვლამ.ისთავისიანიციყო
დაუმნიშვნელოც.
გარდასულ წლებსაქარაფერიშეუცვლია.
რაცმთავარია,იგივესუნებიდარჩა,და
ყოველ ოთახსთავისისაკუთარისურნელი
ჰქონდა.სასტუმროოთახისურნელოვანი,
საბჭოურისაპნისარომატსაფრქვევდა: ჯერ
კიდევიმდროიდანმოყოლებული, როცა
ყველაფრისმომარაგებაიყომიღებული,
დეიდადივანისსაბარგულშიინახავდა
ხოლმემარწყვისსაპნით სავსეყუთს,ასე
რომ,დივანისამარადისოდგაიჟღინთაამ
სუნით.საძინებელ ოთახშიცხრაზღვას
იქითაპლანტაციებისსურნელება
ტრიალებდა დეიდააქყველაფერზე
ფორთოხლისქერქსაფენდა, რადგანამას
ჩრჩილთანბრძოლისსაუკეთესოხერხად
თვლიდა.კაბინეტშიკიტყავისსუნიიდგა. ..
მრავალიწლისგანმავლობაშიიმსკოლის
შეფი,რომელშიცდეიდაასწავლიდა,
ტყავგალანტერეისფაბრიკაიყო.დეიდას
საშუალებასაძლევდნენ, ცოტაფული
გამოემუშავებინაიქ იგილურსმნებს
უყრიდატყავისოვალურ ნაკუწებს,
რომელთაცმერესამასაჟო ჯაგრისებში
სვამდნენ.ტელევიზორთანმოკალათებულს
შეგეძლო ხუთიჯაგრისისთვისსაკმარისი
ლურსმნებიგაგერჭო ტყავში.მართალია,
ამაშირაღაცკაპიკებსიხდიდნენ, მაგრამ
დეიდახარბიქალიარ იყო, უბრალოდ,
მარაგებიუყვარდაძალიან.რატომარ უნდა
გავაკეთო ფული,როცათავისითმოდის
ჩემთანო?–ამბობდა.
გიჟდებოდასამზარეულოსრამერუმეებზე
კარადებიგამოტენილიჰქონდაათასგვარი
ისეთიმოწყობილობითადანივთით,
ჩვეულებრივადამიანსცხოვრებაშიერთხელ
რომდასჭირდება, ანსაერთოდაცრომარ
დასჭირდებაარასდროს: აქინახებოდა
ნამცხვრისსაცხობიფორმები, კვერცხის
ხარშვისასჩასართავიტაიმერები, კვერცხის
შესაწველისპეციალურიტაფები,
სავაფლეები, საიხვეები,
ქვაბ-ტაფურები,
ტაბაკა-წიწილებისშესაწვავიპრესები,
კექსებისგამოსაცხობიპაწიაკალათები,
ლიმონისთვისცედრისასაცლელიდანები. ..
“რკინისფარდის”გახსნამდეიდასახალი
ჰორიზონტებიგადაუშალადამის
თადარიგიანობასდიდიგასაქანიმისცა
ყიდულობდაყველაფერს, რისიყიდვაც
შეიძლებოდა: პროდუქტისშესანახვაკუუმიან
პაკეტებს,“ცეპტერის”ჭურჭელს, ტეფლონის
ქვაბებს,სუნელებისჩასაყრელ ლამაზპაწია
ქილებს...არადა, სადღესასწაულო სუფრაზე
მასყოველთვისჩვეულებრივირუსი
დიასახლისისკერძებიედგახოლმე, დაარა
რამესიახლე: ვინეგრეტი, ლაბა,სალათი-
ოლივიე, ქათამი...ერთისიტყვით, დეიდას
სახლიგახლდათ სწორედ ისპირთამდე
სავსეთასი, რომლისგამოცლასაცსამითვე
მაინცდასჭირდებოდა, რომარასილვას
გულითადითანადგომა.სილვაიმავეეზოში
ცხოვრობდა, ერთოთახიანბინაში, მეხუთე
სართულზე, დაროცარომელიმემეზობელი
ქალისგაბმულ დაძახილზე: “სიიიიილ-ვაააა!”
ფანჯრიდანმისილომისფაფარიდა
რომაელილეგიონერისღონიერიტორსი
გამოჩნდებოდა, უცხო გამვლელებინაბიჯს
ანელებდნენდაგაკვირვებული
გადახედავდნენხოლმეერთმანეთს.რა
შეემთხვასილვასუნაკლო სხეულის
ენდოკრინულ წიაღს, მთელითავისი
ცხოვრებაასეშიშნარევად რატომარიდებდა
თავსესმგზნებარე, ლამაზიკაცი
სიყვარულისსიტკბოსადასიმწარეს, –
არავინუწყოდადა, როგორცდეიდაიტყოდა
ხოლმედელიკატურადდამკაცრად, –არც
იყო ჩვენისაქმე.
სილვაათ წუთშიმოქანდათავისიჩეხონკით
ხელში.ჩაიდანიუკვედუღდადაბრაზიანად
თუხთუხებდა,ფინჯნებიგამოლაგებულიიყო,
პური დაჭრილი; თუნუქისყუთში,
ვარდისფერიჩინურიგანთიადით რომიყო
მოხატულიგარედან, ლიზამმწვანეჩაიიპოვა,
მაცივარშიყველი,ძეხვიდაოლადები
აღმოჩნდა..
.
–ჯერცხელიჩაიდამისხი,–წინკარიდან
უბრძანასილვამ,
–სულ გავითოშე,ძძ-
ძაღლივით!
სილვაარცახლაჩუმდებოდა, წუთითაცკი,
განკარგულებებსიძლეოდადათვითონვე
დაუყოვნებლივიწყებდამათ აღსრულებას.
სამზარეულოსზღურბლსგადმოაბიჯათუარა,
მყისვეყველასჩამოუსხაჩაი, სკამზე
დაეხეთქა, ოლადსკიდემოაგლიჯადა
ენერგიულად შეუდგაღეჭვას.სამზარეულო
პატარაიყო დასილვამასმთლიანად
ავსებდა,განსაკუთრებით ჟესტიკულაციის
დროს, რისგარეშეცლაპარაკიარშეეძლო.
–ამკედლისაღებაუნდოდა, აი,
–ოლადის
მოზრდილინაჭერიპირშიგაიქანადა
კედელსმუშტიდასცხო, –ამერიკული
სამზარეულო რომჰქონოდა.ოღონდ ვერ
გამიგია,
ამერიკარაშუაშია?კედელიკიდეაქ
ისეთია,თუდადგამრამეს, თორემრას
მოანგრევ!იცით,რასისქისაააქ?–
ორნახევარიაგურის!აგე,ღუმელირომ
დაშალა, რაიწვალა!
..ესხომ ჩელიშოვის
სახლია!არქიტექტორისაკიარა,
ამშენებლისა,
ვაჭარიიყო.
..
ლაპარაკ-ლაპარაკშისილვაფუნთუშას
ჭრიდაპატარანაჭრებად დაზედ კარაქს
უსვამდათანაბარ ფენებად.დანასისე
მოხერხებულადხმარობდა, როგორც
მლესავი ქაფჩას.თანამასყველას
სთავაზობდა,უარსყურსაცარუგდებდა.
შთაგონებულიდაშეუვალი
განმკარგულებელიიყო.

–მომგებიანსახლებშიდებდაფულს!აი,
სახლებიეგენიიყო!დაფანჯრის
კონსტრუქციებსროგორ ამოწმებდა,იცი?
ფუნთუშააიღე,ლიზ, რაღაცძალიან
დაწვრილებულხარ. .
.ეგრეცხომარ
შეიძლება,ზრდასრულ ქალსტანისაერთოდ
რომარ ჰქონდეს..
.
–სილვა!ფანჯრისკონსტრუქციებზერას
ამბობდი?–შეაწყვეტინაპეტიამ.
–ჰო: მოუტანდნენ,მოკლედ, ჩარჩოებს.
დაავლებდახელსერთ ცალსდა
გადმოაგდებინებდამეორესართულიდან.თუ
გაიპობოდაჩარჩო, ეგრევეუკან
გააბრუნებდამთელ პარტიას!იმასთანხის
დეტალებსოლიფით განაუბრალოდ
ღებავდნენ,–დიდ ავზებშისაათობით
ხარშავდნენოლიფაში.დააგურსროგორ
წვავდნენ,ანროგორ ამოწმებდნენ!
ჩაუშვებდნენწყალშიდა, ღმერთმანუქნას,
გახეთქილიყო, –ეგრევე, მთელ პარტიასუკან
გააბრუნებდა.რააგურიიყო!სამიფერის
მზადდებოდა: მონაცრისფრო, წითელიდა
ალისფერი.აი, ესსახლი.
..–მანალერსიანად
გადაატარახელისგულიკედელზე, –წითელი
აგურისაა.ოღონდთაბაშირითააგალესილი. .
.
პეტ,ეგრამსიმძიმესაყურეჩამოგიკიდია.
..
ჩამოწელილიგაქვსყური.პირდაპირ
იმათსავით ხარ,იმსულელებივით..
.იქრომ
ცხოვრობენ, აღდგომისკუნძულზე.
პეტიამჩაიცინა,
ხელიმართლაცდა
ჩამოქაჩულ ყურისბიბილოზემოიკიდადა
განმარტა:
–კიდევერთიმარიონეტისძაფსვიბამ
ხოლმე.დამატებითისამოძრაო
შესაძლებლობაა,გამიგე?თითებიხომ
მხოლოდ ათია..
.
მეორეფინჯანიჩაისშემდეგსილვამ
ჩათვალა,რომლუდსადაჩეხონზე
გადასვლისდროდადგა.
წამოხტადალუდისმოსატანად გავიდა
სამზარეულოშისივიწროვისგამომაცივარი
სასტუმრო ოთახშიიდგა.
..
პეტიამფანჯარაშიგაიხედა:გარეთუკვე
შესქელებულიყო მონაცრისფრო ბინდიდა,
მოხუცილოთივით, თითქოსგონსმოეგოო,
გამოფხიზლდაეზოსფარანი, რომელიც
დროდადრო თვლემდა.ჩაბნელებულიეზოს
გაყინულ ჰაერშიერთიმეორისმიყოლებით
ცოცხლდებოდნენყვითელი, მოცისფრო,
ნარინჯისფერიფანჯრები..
.
ლიზამფეხებიაიკეცა,
სამზარეულოსტახტის
კუთხეშიმიიყუჟადათითქოსრულიმოეკიდა.
–პატარავ,
–შეეხმიანაკაციფარული
სინაზით,
–იქნებგახვიდე,
დაწვე.
..მემგონი,
ესსუფრასაუკუნოდგაგრძელდება.
ქალსარუპასუხია, არცშერხეულა, მაგრამ
წუთისმერეტახტიდანფეხებიჩამოწია,
ჩუსტებიმიიჩოჩადა მოღვენთილი
წაფრატუნდასაძინებლისკენ.დაიღალა
დღეს, წუხილითგაიფიქრაკაცმა, ფრენა,
გადასხდომა, მერეამსიგრძეგზა
ყურუმოჩიდან, სილვაც, ყველასიკეთესთან
ერთად, ქაქანებსდაქაქანებს
მომართულივით. .
.დაუცბად, –თითქოს
ცეცხლისენაშეუფრინდაწამითსხეულშიო, –
კვლავგაახსენდა, როგორდასტრიალებდნენ
თავსლიზასპიჟამისალისფერითევზები
გუშინ,დაშემდეგ, ტერასაზესაუზმობისას,
როგორ იჯდაიგიმისპირისპირდაგრძელი,
ჩაფიქრებულიწარბებიატლასისლენტებს
მიუგავდა.ესწარბებიყველაზეცოცხალიდა
მშვენიერი,ყველაზეზუსტად მიგნებული
გამოვიდაიმყველაფერსშორის, რაცელისს
გაუკეთა.რათქმაუნდა, იდეალურივარიანტი
იქნებოდალიზასნამდვილითმის
გამოყენება, მაგრამ...საბოლოოდ, მაინც
კარგად გაართვათავი: ყარაგიოზი
გადაპარსადამერე, ზუსტიფერის
მისაღებად, ბევრიექსპერიმენტიჩაატარა.

–აჰა!ლუდიესარის, თუარის!–სილვას
რამდენიმებოთლიეჭირაცალითათით.–აი,
რასგეტყვი:თქვენმაჩეხურმაჭირი
მოგჭამათ.ამასუყურედადაიმახსოვრე,
საყურიანო:“ფონვაკანო შავი”
!“ფონვაკანო
თეთრიც”გვაქვს.რომელიგირჩევნია?
–სულერთია.
..დიდიმსმელიარვარ.
–კარგირა, ზღაპრებსნუმიყვები, შება-ჰემა!
ჯერგასინჯე:იცი,ვისპატივსაცემად ჰქვია?
რამეშაყირიგგონია?რაღაცაუცხოური
სახელირამე, რუმე..
.მადამპომპადურივით?
სილვამლუდიმაღალ კათხებშიჩამოასხა
(ყველაფერი, ყველაფერიჰქონდადეიდას
ბუფეტში,ეჰ,ვისია,
ვისია.
..
)დათევზიანი
ქაღალდისპაკეტიგახიადაპირდაპირ
მუშამბაზეგადმოყარაჩეხონი.
–ალფრედ ფილიპიჩფონვაკანო, წმინდა
სისხლისთავადი,თუმცა,
ავსტრიელიკიიყო.
..
ლიზასადარის?მოსწყდაკისერი?სუსტი
გყავს,
არა?
..ისალფრედ ფილიპიჩი
სერიოზულიკაციიყო.
სილვამსაოპეროტენორისმოზეიმესახე
მიიღო,მხრებიფართოდ გაშალადაკათხა
ასწია:
–ლუდით კია,მაგრამ მოდი,ჩემი
დაუვიწყარიმეგობარი,
ვისიამოვიხსენიოთ.
ახლაისევატირდება, მოწყენილად
გაიფიქრაპეტიამ,მაგრამშეცდა:როგორც
ჩანს,სილვაღამისადამიანიიყო,გვიანი
დროის, დასწორედ საღამოსათისაათიდან
იწყებდაძალისმოკრებას.ნეტავ,არიებსარ
შემოსძახებდეს.
მათერთდროულად ასწიესკათხებიდა
ერთდროულადგამოცალესკიდეც.მაგრამ
ერთწუთზემეტხანსსილვასდადუმება
ყოვლად შეუძლებელიიყო.
–თევზიჭამე.
..გარჩევაიცი?აი,
მიყურე,
ისწავლედადაიმახსოვრეჩემისიკეთე.
..

სილვავირტუოზულად არჩევდათევზს:ჯერ
გაჩვეულიმოძრაობითმოუგრეხდადამერე
დაბლაჩამოქაჩავდათავს,რომელსაც
ხერხემალიდაშიგნეულიმოჰქონდათანდა
თევზიცორმოზრდილ გვერდად იპობოდა,
რომელთაცმხოლოდ ზედაფარფლი
აკავშირებდა.
–კანივისაცუყვარს, იმისია,–თქვასილვამ,
თევზიმოკბიჩადაღონივრად აამოძრავა
ყბები,–უკვეუქერცლოდ ახმობენდამე,
პირადად, კანიანად ვხეთქავ.აჰა,
ჭამე,
ობოლო. ..ჰოდა, რასგეუბნებოდი: სწორედიმ
ავსტრო-უნგრელმათავადმაფონვაკანომ
შეიმუშავაჩვენი“ ჟიგულევსკის”რეცეპტი.
“ჟიგულევსკი”მაგასმერემიქოიანმა
დაარქვა, თორემანამდე“ ვენური”ერქვა.
..
პეტიამსაათსდახედა: ხვალ დილაადრიან
ნოტარიუსთანუნდაწავიდნენ, გაფრენამდე,
სილვასთვისბინისგაყიდვისთაობაზე
მინდობილობისგაფორმებაუნდამოესწროს.
მაგრამესსაღამო, რაცსულ უფრო დაუფრო
ცხადიხდებოდა, მხოლოდ ახლაშედიოდა
ეშხშიდაკიდევმრავალიყურადსაღები
ისტორიისგაცნობასუქადდაპეტიას.სილვა
ჟუზეპოვიჩიმშობლიურიქალაქისპატრიოტი
გახლდათ, მისიგანაწყენებაკიუხერხული
იყო დაანრატომუნდაგაენაწყენებინათ?
–ჰოდა, ათასრვაასოთხმოცწელსალფრედ
ფილიპოვიჩმალუდსახარშიქარხანაგახსნა
კომპანიურიწესით..
.დაიცა,
დროა,
მეორე
ჩამოვასხათ.
..ახლა,
იცი,
რისიდავლიოთ?
რომშენდალიზასყველაფერიკარგად
გქონდეთ დაშვილირომ. .
.
–კარგი,
–მკვეთრადშეაწყვეტინაპეტიამ,
–
ცოტაჩუმად,
იქითლიზაიძინებს..
.
–სწორია, –შეწუხდასილვადაჩურჩულზე
გადავიდა:–მაპატიემესულელს. .
.მოდი,
ისევფონვაკანოზემოგიყვები, კარგი?ადგა
დარუსეთისმოქალაქეობამიიღო, –აი,ასეთ
რისკზეწავიდაისკულტურულიუცხოელი
კაცი!დასამარაროგორუყვარდა, რა
ქველმოქმედიიყო! .
.სამარისდუმისწევრიც
გახდადამთელიამბავი.ახლანახატებისდა
ძვირფასეულობისრაკოლექციაშეაგროვა!–
ახლა“ ერმიტაჟშია”,რაგგონია,მაგის
შთამომავლებსიხვისტოლმაერგოთ. ..
მოკლედ, წარმოიდგინე: ცხრაასთხუთმეტში,
სამარისესსაპატიო მოქალაქე,
საზოგადოების, შეიძლებაითქვას, ბურჩი!
პეტ,რომელიასწორი ბურჩითუბურჯი?–
სერიოზულადდაინტერესდაუცებსილვა.
–ერთიოხერია,
–სერიოზულადვეუპასუხა
პეტიამ.
–..
.შპიონაჟშიდასდესბრალი, –მხურვალედ
განაგრძო მისთვისესოდენსაინტერესო
თემაზელაპარაკისაგან
ლოყებწამოწითლებულმასილვამ.–და
ბუზულუკშიგადაასახლეს!ესჯერკიდევ
მეფისდროს, გამიგე?ადექიამისმერედა
დაემდურერამეზესაბჭოთამთავრობას!ის
მეფეებიცკაიჩიტებიიყვნენ, რომიცოდე!
რასაცვერ ვიტან: გუშინკომუნისტიიყავი,
დღესგავიხედედაცარისტიხარ,
მაგის
დედაც!ვერვიტან,
რა!
–ჩამოასხი.
..

–ო!მართალიხარ!ყოჩაღშენ.
..ახლამოდი.
..
იცი,
რისიდავლიოთ?
–არ გინდა.უბრალოდ დაასხიდადავლიოთ.
–სწორია. .
.ეჰ,პეტ...დარჩენილიყავით აქ!რა
ოხრობადაგრჩენიაიქ, შენხომრუსი
ადამიანიხარ.სამშობლო ხომაქგაქვს, იქკი
არა.სახლიგაქვს, სამუშაოსმოვძებნით,–რა,
ვერ გაგიხერხებთ რამესთურა!ოქროს
ხელებიგაქვს, ნანახიმაქვსშენითოჯინები.
შეგიძლია, შრომისგაკვეთილებიაიღოაქ,
სკოლაში, ან,ხატვის, თუგინდა.ზაფხულობით
რასივრცეებიააქ, ჰა?ვოლგა ესხომ. ..რა
გრანდიოზულიამბავია!მეზობელიმყავს
ერთი, პალიჩი, ტუბერკულოზისმერეცალი
ფილტვით ცურავსგაღმანაპირამდე,
მიუხედავადიმისა, რომდინებადა
მორევები...
–ჟუზეპიჩ.
..
–არა, დაიცა!აი,
რასგეუბნები:ამისთანა
ისტორიულ სახლსგაყიდისკაცი? !სულელები
იქნებით!ისმაინციცი,ვისუცხოვრიაამ
ბინაშიდიდი- დიდიხნისწინ?ერთი
მარტოხელაქალიცხოვრობდათურმე,
ეროვნებითპოლონელი, სახელად
ლეოკადია.გეფიცები.ჭამერა, თევზი!
ძალიანკეთილი, დალამაზიყოფილა,
ხელჩანთასულ მუდამკანფეტებითჰქონდა
თურმესავსე, –იმპოლონელ ქალზე
გეუბნები.ამიტომაც, მეზობლისბავშვებს
გადარეულადჰყვარებიათ, “
პანილელიას”
ეძახდნენთურმე.ახლა, საიდანვიციეს:
მეზობელიქალისგან.ბებო93წლისიყო, და
მშვენივრად აზროვნებდა, არგაგიჟდები?
ჰოდა, იმასახსოვდა კეთილიპანილელია.
თავიდანისქალიმგონივარშავიდან
გამოუწერიათ, –ფონვაკანოსოჯახისთვის,
ბავშვებისგუვერნანტად, დამერე,ისინირომ
გაიზარდნენ, ქალიმაინცაქდარჩენილა,
ჩვენთან, სამარაში.დაროგორცამბობენ,
ალფრედ ფილიპოვიჩიმასთანამბინაშიშე-
მო-ივ-
ლი- დახოლმე. .
.მაგრამარანაირი
რეალურიფაქტებიიმათისასიყვარულო
კავშირისშესახებარ დარჩენილა.მარტო
მოსაზრებები.ლამაზიქალიყოფილა, რითი
ცხოვრობდა, კაციშვილმაარიცოდა, არ
მუშაობდადაარაფერი. ..მოკლედ,ვოლგური
ცქვრინიარიყო, როგორცჩვენშიიტყვიან.
ოციანწლებშიგარდაიცვალა.
საიდუმლოებითმოცულიამბავია, გამიგე?
–მისმინე,სილვა.ხვალ ადრევართ
ასადგომები.
–კარგირა.ადრეარა, ის.დააყენე
მაღვიძარაექვსზედაეგაა.აი, მედადებილა
სამზერომვდგებით, სათევზაოდ როცა
მივდივართ,ეგსხვაამბავია,მართლაადრეა..
.
დაიცა!მეხომიმპოლონელ ქალზე
გიყვებოდი.
..ლეოკადიაზე.პირდაპირ,
დეტექტივია,რა!იმას მნიშვნელოვანი
დეტალია ძვირფასეულობაჰქონია.დაიცა
რა,მომაყოლე!მთელისამარასნაღები
ხალხიმოუთმენლად ელოდახოლმე, –აბა,
რითიგამობრწყინდებადღესლელიაო.
ყველამეჯლისზეიწვევდნენხოლმე.არიცი,
რამდენჯერ მისდგომიანსამარელი
მდიდრებისცოლებილელიას რაო და, რამე
მოგვყიდე,
შენხომბევრიგაქვსო. .
.–სულ
უარითისტუმრებდა.

გამოკითხვასრომდაუწყებდნენ,ყველას
პასუხობდა,ძვირფასეულობაბებიასგან
დამრჩამემკვიდრეობითო.ისბებიამაღალი
წრისჰყოლია, –გრაფინიათუბარონესა. .
.
–ჟუზეპიჩ,მერედაასრულე.თვალები
მეხუჭება.
–შენცადექიდამოისრისე, –თქვაუცებ
სილვამმრავალმნიშვნელოვნად; მკერდით
გადმოემხომაგიდას,რომელზეცუკვე
ბორცვად იდგათევზისთავებიდაკუდებიდა
პეტიასმიუახლოვადიდი, მბზინავიცხვირი:
უჰ,თოჯინალეპორელოდრაკარგად
ივარგებდა“დონჯოვანიში”,–კარგად
გაახილეეგთვალებიდადაფიქრდი: ახლა
ხომსწორედშენდალიზახართ მთელიიმ
სიმდიდრისმემკვიდრეები?
–ჰოდა, ძალიანაცკარგი,–პეტიაწამოდგა,
ჭუჭყიანიკათხებიმოაგროვადაონკანის
ნიჟარაშიჩადგა.დამცინავად გადახედა
სილვას.–სადაამერეისსიმდიდრე?
სერვანტში?
–არ გჯ.
..გჯერა.
..–ჩაიცინასილვამ.–არადა,
სხვათაშორის, ყველამყოველთვისიცოდა,
რომამსახლშისაგანძურია.აქაა, აქ!
რამდენჯერ მოიშორათავიდანვისიამნაირ-
ნაირიგანძისმაძიებლები,თანაც,
ოფიციალურები მილიციიდან, საქალაქო
საბჭოდან.
..სულ ეძებდნენ,
ეძებდნენ!
ვერაფერიცვერიპოვეს.
–ხვალ მოვძებნოთ, –მშვიდობიანად
შესთავაზაპეტიამ.–გაგაცილო თუშენით
მიხვალ?
–მერა..
.ორნაბიჯშივარ...–ჩაიბურდღუნა
სილვამდამძიმედ წამოდგა.–ლიზას
პასპორტიარ დაგავიწყდეს..
.შემოგივლით
დილით.
სასტუმრო ოთახისგავლისასისშედგა
მეხუთე,მოკლეკედელთან, რომელზეცდიდი,
ჩახლართულ- ორნამენტებიანიხალიჩაიყო
აკრული, ხელებიისეგაშალა, თითქოს
მეთევზედაჭერილითევზისსიდიდეს
აჩვენებსო,დაჩაილაპარაკა.–აი,აქ.აქიყო
ღუმელი. .
.ჩემიაზრით,სწორედაქიპოვა.
–ვინ?–მოუთმენლად ჩაეკითხაპეტია,
რომელსაცუკვეიმედიდაჰკარგვოდა, რომამ
გულიანახმახსოდესმეგაისტუმრებდა.
–ვისიამ,ვინ!–სერიოზულად მიუგოსილვამ,
–ღუმელსროცაშლიდა.დარწმუნებულივარ.
თავიდანხომმუშებიიქირავა. .
.მერეუცებ
დაითხოვა, ეგრევე,შუადღეზე, დამერე
ძალიანდიდხანს, თავისით,აგურ-აგურ,
კაფელ-კაფელ, თვითონშლიდა.მეცარ
დამიძახა.დიდხანსიჯახირა, –მარტომსულ.
ჩემიაზრით, სადღაცაქ. .
.გადააწყდაკიდეც.
შეიძლება,სეიფიიყო.შეიძლება, რამესხვა
საიდუმლო სამალავი.
პეტიამგაიცინადათქვა:
–განძისკუნძული!იყო ასეთისპექტაკლი
ტიუმენისთეატრში, მეკაპიტანისილვერი
დამყავდა.მხარზეთუთიყუშიეჯდა, ნისკარტს
აღებდადაგაჰყვიროდა: “პიასტრები!
პიასტრები!პი-
აააას-ტრეეე-ბიიი!
”

სილვაშეკრთადაპეტიასგანგანზე
გადაქანდა,–ისეწამიერად დაავბედითად
გარდაისახაიგიმეკობრეთათუთიყუშად.
–იცინე,იცინე,–ჩაილაპარკაწყენით.–მიდი,
დამცინე,არტისტო.რომიცოდე: ერთხელ
ტატიანამ,ჩვენმამეზობელმა, ოქროულობის
საკომისიო მაღაზიაშივისიასწაასწრო,
რაღაცოქროსნივთსრომაბარებდა.ტანკა,
რათქმაუნდა, მაშინვეაორთქლდაიქიდან,
მაგრამმერეისევდაბრუნდა, –ხომ
აინტერესებდა!აზრზემოდი: ვისია
ღირსეულად ცხოვრობდა, მაგრამ
მოკრძალებულად, სამკაულებსარასდროს
ატარებდა.ყურებიგახვრეტილიცკიარ
ჰქონდა.დაუცებ ძვირფასიქვები. ..ტანკამ
გამყიდველსეგრევე რაო, რაჩაიბარეთ
ესესააკომისიაზეო?–ჰკითხა.აღმოჩნდა,
რომძველებურიბეჭედიჩაუბარებიათ, ისეთი,
ნატიფინამუშევარი, კარგადიდი,
საფირონისთვლიანი.ჰოდა, იმგამყიდველს
უთქვამს,ამქალსდროდადროუცნაური
ძვირფასეულობამოაქვსო.ესრადრო იყო,
იცი?ოთხმოცდაათიანებისდასაწყისი. .
.
მაშინირენკასსაქმრო, სლავიკი აღარც
ერთიაღარააცოცხალი, საცოდავები
ბანდიტებთანრაღაცვალებისთაობაზედიდ
გარჩევებშიიყო ჩათრეული.იყოერთიშიში
დამღელვარება. .
.ბინასსაფრთხედაემუქრა.
..
დაუცებ,ყველაფერიუკვალოდ ჩაიფარცხა.
თითქოსარცყოფილა.ნეტავ, რატომ?
ბანდიტებივინმესრამესპატიობენ?
გეუბნები ვისიასლეოკადიასსიმდიდრე
ჰქონდანაპოვნი.დამიჯერე:მანამდეიმას
დიდიფულიარასდროსჰქონია.
–რატომარა,–შეეწინააღმდეგაპეტია,
რითიცპირველადაჰყვამთვრალ სილვასამ
სულელურ,არაფრისმომტანსაუბარში.–მას
ხომქმარისამხედრო პირიჰყავდა.
პოდპოლკოვნიკებსკისაკმაოდ მაღალი.
..
სილვაეგრევეგაშეშდაადგილზე,
პირდაღებული.
–ქმარი?–ჩაიბუტბუტა,–რა...ვინქმარი?შენ
რა,ეგრედათვერი?ვისიას?ვისიასქმარი
თავისდღეშიარ ჰყოლია!ვისიაპირველივე
დღიდანმახსოვსაქ.ვაგზალზევედავინახე, –
მატარებლიდანჩამოვიდა, არცბარგი, არც
არაფერი,რაცტანზეეცვა,იმისამარა!და
როგორცომიანობისდროს ერთიპატარა
ხელჩანთაეჭირამარტო.ვხედავ, გოგოდგას,
მიუსაფარი,არ იცის,
რაქნას..
.მეც მივედი.
მასმერედავმეგობრდით.სკოლაშიცმე
მოვაწყვე,
დიასახლისობისგაკვეთილები
მისცეს.ორსულადრომყოფილა, ეგჰო, –
მაგრამეგმერეგავიგეთ,გვიან.რაშეემთხვა,
რაგადახდაპირადულში, –ეგარასდროს
არავისთვისუთქვამს.დასწორადაციქცეოდა,
მეთუმკითხავთ.ვისირასაქმეა?
–გასაგებია,–ჩაილაპარაკაპეტიამ,
რომლისთვისაცყველაფერიერთბაშად
ნათელიგახდა, რადგანდეიდასმიერ
მოყოლილიისტორიასრულიად
განსხვავებულივერსიაიყო.–კარგი,სილვა.
მართლაძალიანგვიანია.მოდი,
დავიშალოთ. ..
ბოლოსდაბოლოს, სილვამპარმაღიდან
დაბლა, დათოვლილ მიწაზეგადააბიჯა.
რამდენიმეწამს,თავდაჯერებულობის
მოსაპოვებლად, გაუნძრევლადიდგადა
ბოლოსბარბაცით გაუყვაეზოს.პეტიამკარი
დახურა,გასაღებიგადაატრიალადაღრმად
ჩაისუნთქა.ამდენიარ უნდადაელია. ..
ქველმოქმედიდაჯაშუშიფონვაკანო, ვაჭარი
ჩელიშოვი, ფანჯრისჩარჩოებსრომისროდა
მეორესართულიდან, დეიდასმიერ
თითქოსდანაპოვნილეოკადიას
ძვირფასეულობა. .
.და, რაცმთავარია
დეიდას,როგორცგაირკვა,
არასდროსარსებულიქმარი,
პოდპოლკოვნიკიკოლია( რომლის
ფოტოსურათებიცსახლში“ წყენისგამო”არ
მოიპოვებოდა მასშემდეგ, რაცმან,
თითქოსდავისიაახალგაზრდაგოგოზე
გაცვალა),–მთელიესსულელურინაზავი
კვერცხისგულივით აითქვიფამისგონებაში.
თუმცაყველაფერიესთავშესაქცევადდა
ძალიანთოჯინურად მოეჩვენა. ..

დასწრაფად, სწრაფად უნდადაწოლილიყო,

თვალიმოეტყუებინა, დათუმოხერხდებოდა,
კარგად გამოეძინა:
ხვალ რთულიდღეა,შინ
დაბრუნებისდღე.დათუმცაიქყველაფერზე
იზრუნა,პირველიწუთებიშინ მაინცლამის
ისეთივეძნელიიყო,როგორიცშეხვედრის
პირველიწუთები.
ლიზასდეიდასგანიერ საწოლზე, ზედ
ალისფერ გადასაფარებელზეკატასავით
მოკუნტულსეძინა.შეეძლოასე,
გაუნძრევლად ეძინადილამდე როგორც
ჩანს,მისიწამლებისაძილენივთიერებასაც
შეიცავდა.კაციიდგა, დაჰყურებდადა
ფიქრობდა, გავაღვიძო,რომტანზეგაიხადოს
დასაწოლშიადამიანურადდაწვესთუარ
ღირსო.თვითონვერ გაბედაფრთხილად
გაეხადამისთვის, ვაითუგაღვიძებოდა.
მძინარელიზასი, ცოტაარ იყოს,ყოველთვის
ეშინოდა: ვერგამოიცნობდი, რაგუნებაზე
გაახელდათვალს.
ტანსაცმლისკარადაშისქელიშალის
გადასაფარებელიმოძებნა,ცოლსდააფარა,
თვითონაცდაიწყო ტანზეგახდა,უკვე
სვიტერიცგადაიძრო თავზედა.
..
რაღაცისთვისკვლავსასტუმრო ოთახში
დაბრუნდა.
აქიდგასამოციანიწლებისჩვეულებრივი
ავეჯი სერვანტი, ტახტი,ორისავარძელი,
მამლისებურ, გაჩაჩხულ ფეხებზემდგომი
ჟურნალებისმაგიდა, დამჭიდროდ
სკამებშემოწყობილიმრგვალისასადილო
მაგიდა.
კაციმეხუთეკედელსმიუახლოვდა, ცოტა
ხანსიდგამისწინ,ხალიჩისკუთხეგადასწია
დაშპალერზეჩაფიქრებულად ააკაკუნა
თითები.ჩაიცინა:შებებერო ყეყეჩო, შე
თოჯინებისკაცო...წადი,დაიძინე.განძი,
რასაკვირველია,არსებობს; აი,ესბინააშენი
დალიზასგანძი, საშუალება, რომცოტა
ამოისუნთქოთ, ცოტახნით მაინციგრძნოთ
თავიუზრუნველყოფილ ადამიანებად,
შესაძლოა,სადმე, პრაღისგარეუბანშიბინის
ყიდვაცშეძლოთ, –კლადნოში, მაგალითად.
დამაინც,უცნაურია:
დეიდა.
..უეცრად
დაკარგულიდეიდა, როგორგაქრალიზას
დედისდაკრძალვისდღეს. .
.
უკვემრავალიწელიიყო, რაცთავისი
ბავშვობისყველაზესაზარელიეპიზოდის
დავიწყებასამაოდცდილობდადაეპიზოდიც
მისიცხოვრებისთანმდევუხმო, რაღაცნაირ,
მოძრავდაუჩვეულო, საშინელისიმკვეთრის
მქონეკადრადგარდაიქმნა: გაზაფხულის
ქარიანიდღელურჯიცისქვეშ.

ბასიასთანერთად მიუყვებოდატროტუარს.
თან,როგორცყოველთვის, თავაწეული
ათვალიერებდა“ ავსტრიული”სახლების
ფასადებს: ნიშებშიშედგმულ წმინდანთა
ქანდაკებებს,აივნებისმოაჯირთათუჯის
ორნამენტებს, ნემსიწვერასმეწამულ
ყვავილებსმაღალიფანჯრებისრაფებზე.
ფანჯრებსმიღმადუღდაგასაოცარი,
მჩქეფარეცხოვრება, რომელსაცის
უწვრილმანესსცენებამდეთხზავდა
გზადაგზა,თანცხვირშიდუდუნებდა
მონაწილეგმირთარეპლიკებს, ხმასხან
აუწევდა,ხანდაუწევდა, ხანბანით
ამოაბუბუნებდაფრაზას,
ხანკიქალისხმაზე
წრიპინებდა..
.
სამწუხაროდ, ყველაფანჯარადახურულიიყო,
დამხოლოდ ერთი, მეოთხესართულზე,
მთლიანად მოეფრიალებინათ.იქ, თითქოს
ბიჭუნასფანტაზიამმოიხმოო, რაფაზე
გაუნძრევლად იდგაგრძელ,
ცისფერპერანგიანითოჯინა, რომელსაც
უცნაური მოგიზგიზეკოცონივით თმა
ჰქონდა.მისზურგსუკანქარიაცახცახებდა
ღიაფანჯრებისშუშებს, რომლებშიცმზე
ირეკლებოდა.ათინათებიცისარტყელის
ფერებად ერწყმოდაერთმანეთს, დაეს
ნათებათითქოსმისიფრთებიიყო!და
სწორედ იმწამს, როცაპეტიამისდაინახა,
თოჯინამუცნაურიმოძრაობაგააკეთა
მაღლააიჭრა!–თითქოსსაკუთარ თავს
თვითონექაჩებოდაზეცისკენ.მაგრამ
ქვევით გადმოეშვადახმაურით,ხის
თოჯინასავით დაეხეთქაქვაფენილზე.
ისდაბასიაადგილზეგაქვავდნენ!მოხუცმა
მაგრად მოუჭირაპეტიასხელზედა
ცდილობდათავისზურგსუკანმოექციაბიჭი.
მერეთავზეხელისტაცადამუცელზე
მიიჭირა.
მაგრამბიჭიდაუსხლტადაერთდროულად
აღტაცებულიდათავზარდაცემული
დააცქერდაუმოძრაო სხეულს, ქვაფენილს
იმავეპოზაშირომშეჰყინვოდა, რომლითაც
მოფრინავდა ჯვარცმულივით.ჟღალთმიანი
თოჯინა, მინიატურულიქალირომაღმოჩნდა,
მანქანებისსავალ ქვაფენილზეიწვა,და
ცისფერიპერანგიისეჰაეროვნად
შემოტმასნოდამისსუსტ,დალეწილ სხეულს
დამასისეთი..
.ისეთიარაჩვეულებრივად
თლილიფეხებიდაისეთიპატარაშიშველი
ტერფებიჰქონდა...
ამდროსთაღიდანმეორეწითურთმიანი
ქალიშვილიგამოვარდა,
ძალიან
ფერმკრთალი,ლამისგამჭვირვალესახიანი.
..
უახლოესისახლებიდანმეზობლები
გამოცვივდნენ,მრავალიფანჯარაგაიღოდა
იქიდან,როგორცთეატრალურილოჟებიდან,
ადამიანებიგადმოეკიდნენ,ისინი
ერთმანეთსგადასძახოდნენდა
ცდილობდნენუკეთდაენახათ ქვაფენილზე
დავარდნილითვითმკვლელი.ხოლო
ყველაზეთეატრალურები, ყველაზე
თოჯინურებიმაყურებელთაშორისიყვნენ
ფანჯრებსშორისმდგომიქანდაკებები
მამაკაცთაფიგურები:ისინითითქოს
კედლიდანამოზრდილიყვნენდა
ყურადღებითიცქირებოდნენქვევით,
ტროტუარისკენ.სწორედ ამმამაკაცთა
წყვილები,სახლისბოლო სართულის
ფანჯრებსშორისრომჩაერიგებინათ,
დაინტერესებულიმზერით მიაცილებდნენ
გაფრენილ თოჯინა-თვითმკვლელს.

სწრაფად მოვიდაჯერ “
სასწრაფო
დახმარება”
,მერე მილიცია, ქალსლურჯი,
ცასავითლურჯიზეწარიწააფარეს, რომლის
ქვეშიდანოქროსფერ ხანძრად გიზგიზებდა
წითურ კულულთაორინაკადი, დანელ-ნელა
დიდდებოდამკვეთრიწითელილაქისებური
სისხლისგუბე.
მოგვიანებით ისდახუჭულიქუთუთოების
შავად მოელვარეთეჯირზეუსასრულოდ
აბრუნებდადააბრუნებდაამსაზარელი
თოჯინურიმოქმედებისგამოსახულებას:
წამით დარწმუნებულიცკიიყო ხოლმე, რომ
თოჯინასგამობმულიძაფებიდაინახა.რომ
უხილავმეთოჯინესწამისრაღაცუმცირეს
მონაკვეთშივერგადაეწყვიტა ზეცისკენ
აეზიდაიგიდაანგელოზად ექციათუდაბლა
გადმოეგდოდადაემტვრია. .
.იქნებსწორედ
ამიტომმოეჩვენაბიჭს, რომთოჯინამწამით
ზევით შეიფრთხიალა?
ეზოდანშემომავალმახმებმაგამოაფხიზლა
დააღმოაჩინა,რომწინკარში, ტაბურეტზე
იჯდაკეფით კედელსმიბჯენილი.აქროგორ
აღმოჩნდა?აჰ,ჰო:შუქისჩასაქრობად
გამობორიალდადააქვეჩაეძინა.მისწინ,
ირმისლამაზრქებზემარტოსულად ეკიდა
ცისფერითავსაფარიდა
მსხვილსახელურიანიდიდი, შავი,
სამგლოვიარო იერისქოლგა.
სადღაც,ეზოში, ფაფუკთოვლიანწყვდიადში
კეკლუცი,ახალგაზრდულისიცილი
გაწკრიალდა, რაღაცგაურკვეველითქვა
ქალისწვრილმახმამ, რომელსაცხმამაღლა
უპასუხაკაცმა:“ნეტავძეხვისჩამონაჭრების
შენრაგაგეგება? ”დაშემდეგ, ყრუსიცილის,
თოვლისჭრაჭუნისადავიღაცისათვის
განკუთვნილი“ გაუმ-ჯოსს!
”წიაღში ხმები
თანდათანმიიკარგათაღქვეშდაიქ
თითქოსდაჩატკეპნასიჩუმემ. .
.
.
..
რომელიცუცებმკვეთრად დამოჭრილად
შემოტეხაზარმაშემოსასვლელ კარზე.
პეტიამოულოდნელობისაგანისეშეკრთა,
რომტაბურეტიდანწამოხტა.კართან
მიიპარა(საჭვრეტშიგახედვასაზრიარ
ჰქონდა,მაინცვერაფერსგაარჩევდა!)
,
ჩამოგრძელებულიყურისაკეტსმიუახლოვა
დამოგუდულად, უხეშად იკითხა:
–ვინარის?
სილვასხმამნაჩქარევად მიუგო:
–პეტ,ერთიწამით გამიღე,
თორემ
დამავიწყდება.
–სილვა, მერეიყოს, ხვალ!–უპასუხა
გაღიზიანებულმა,–ნუხმაურობ, ლიზას
გააღვიძებ.დაიძინე.მეცდავწექიუკვე.
–არა, დაიცა,რომანიჩ,
რასამბობ,საშენო
ამბავია!–აბუბუნდაკარსუკანსილვა,–
მაშინვეუნდამეთქვადადამავიწყდა.
ქვემოთ, ვისიასსარდაფში,კარტოფილის
ტომრისუკანრაღაცვიპოვე.არ დამიჯერებ:
თოჯინა.

პეტიამხმადაბალიგინებით გადაატრიალა
გასაღები,კარიგააღო დაჭრილშიმყისვე
მარმარილოსსვეტად აღიმართა
ყინულოვანიჰაერი.პარმაღზეუკვესავსებით
მთვრალი როგორცჩანს, ყინვის
მიუხედავად,სასმელიუფრომოჰკიდებოდა,
ანშინკიდევდაამატა,–სილვაჟუზეპოვიჩ
მორელიიდგა, ორივეხელიზურგსუკან
წაეღო დაუხერხულად დათანსაზეიმოდ
იღიმებოდა.
–აბა?
!–მოუთმენლად დასძახაწამიერად
გათოშილმა,ნახევრადშიშველმაპეტიამ,
–
რაარგასვენებს?
–გინდაგანახო?–ჰკითხასილვამდა
ზღურბლსგადმოაბიჯა.ხელებსკვლავ
ზურგსუკანმალავდადასახეზეამოუცნობი
ღიმილიდასთამაშებდა, –არდამიჯერებ.
ნამდვილისიურპრიზიაშენთვის.არ ვიცი,
გამოგადგება,არ გამოგადგება.
..თუარადა,
აქვე,
საკომისიოშიცშეიძლება. .
.ხომ
არსებობენმოყვარულები. ..
დაგამოაჩინა.
პეტიაადგილიდანარ დაძრულა,ისეწაიწია
გამოსართმევად,
მაგრამმკერდისდა
მუცლისკუნთებიისედაეჭიმა,
თითქოს
დარტყმისმოლოდინშიაო.წინკარისსამი
ბრიდანმხოლოდერთიენთო, მაგრამეს
შუქიცკმაროდასაიმისოდ,რომეცნო..
.
–აი!–ჩაილაპარაკაბედნიერმასილვამ, –
მეზობლისშვილიშვილებსვათხოვე
სათამაშოდ,მაგიტომაცდამავიწყდა.ისეთი
საყვარელიგოგონებიარიან. ..ჰოდა,ახლა
უცებგამახსენდა:ვახ,ჩემი.
..თოჯინახომ
პეტკასუნდამივცე!ძველებურიაარა?ასე,
ოთხმოციწლის, ანასის?თან, ნახე,
რამხელაა,ლამისმეტრია, ჰა?ნაღდად პანი
ლელიასნაქონია.იცი, რასგეტყვი?ესფონ
ვაკანოასაკუთარიპერსონით.როგორ
ფიქრობ?ნახე, რასერიოზულიკაცია. ..ღიიი-
პინახე!ეგრეა ფონვაკანოა!
პეტიაჩუმადიდგანახევრადბნელ წინკარში
დათვალმოუცილებლად უყურებდათოჯინას,
სილვასრომეჭირახელში.სილვას
ზურგსუკანკი,
შეღებულიკარისჭრილში,
ჯოჯოხეთიდანგამოღწეულივით
მოიბოლქვებოდაყინულოვანიკვამლი.
არავითარიფონვაკანოესარიყო.ეს
გახლდათდიდი, დიდიხნისწინმოპარული,
გამოტირებულიდასანახევროდ
მივიწყებული,
მაგრამმთელიცხოვრების
მანძილზემისმიერ ძებნილი:
კორჩმარი.
***
აეროპორტიდან, როგორცყოველთვის,
ავტობუსით იმგზავრესმეტრო“ დეივიციმდე”
,
იქიდანტაქსიიქირავეს, დაროცა
გრადჩანებიდანსერპანტინით ეშვებოდნენ,
ხოდკოვისბაღებქვეშ, მალაიასტრანაზე,
ქვემოთ ახალი, არარეალურისახით
ამოიზარდაპრაღა: იგითოვლშიიყო
გახვეულიდაერთიანად აჰყოლოდა
ქარბუქსადათოვას; მისიყველაგუმბათიდა
შპილი,კრამიტით გადახურულისახურავების
ციცაბო შვეულები,ეკლესიათაფლიუგერები
დაკოშკურები, მათიყველაწმინდანი,
მადონებიდამთავარანგელოზები, მძიმედ
გადმოკიდულიფარნებიქუჩათავიწრო და
დაბრეცილ ხეობებში. .
.–ყველაფერი
ჩამდნარიყომოლურჯო, ყინულოვანბურუსში.

ესეცვალდშტეინსკა მადლობაღმერთს,
მოვიდნენ!
–მოვედით, მადლობაღმერთს,–თქვადა
ტაქსისტსფულიგაუწოდა.ცდილობდა, ხმაში
ირონიულიღიმილიშეენარჩუნებინა,და
კიდევ,ძალიანცდილობდაარ შეეხედა
ლიზასთვის,თვალყურიარედევნებინამისი
გამომეტყველებისთვის,
ეხუმრა,
ეხუმრა,და
გაეთელაგანგაშისგანცდა.
..
–ყარაგიოზისწამოსაყვანად ხვალ წავიდეთ,
კარგი?–მსუბუქადდასვაკითხვა,თანორივე
ზურგჩანთაერთად მოიგდო მხრებზედაარც
კიუცდია,ლიზასტაქსიდანგადმოსვლაში
დახმარებოდა,–გრძნობდა,რაოდენ
ფეთქებადიიყო ახლაყოველიშეხება.–
დღესდაღლილებივართ, გათოშილები,
დატანჯულები..
.
აი,ისიც,
ხისმომრგვალებულთავიანი
ჭიშკარიძველისახლისქვისთაღში,
ჭიშკარში პაწიაკარი,
ზედ კისპილენძის
მოგრძო ფოთლისებრი, მოღუნული
სახელური,იოლად რომემორჩილებამისი
ხელისნებას.
ჭიშკრისთავზე, ტრადიციულ, გამოძერწილ
მედალიონზე, ჩვენიმფარველი ნებისმიერ
ამინდშიმწვანედმოხასხასემინდორზე
წამოწოლილი, ადამიანისსახიანი,
ნაღვლიანიშავიცხვარიმოჩანს.
აბა.
..ღმერთმაგვიშველოს!
უხმოდ შეაბიჯადაუკანმოუხედავად გაუყვა
გზასდაბალ დაღრმათაღქვეშ, რომელიც
ოთხივემხრიდანდახშულ ეზოშიგადიოდა,
სადაც,სქელ ნისლად ქცეულნი,უაზროდ
აწყდებოდნენაქეთ-იქით თოვლის
დატყვევებულიფიფქებიდასადაცკუთხეში
მათისაცხოვრებლისჩაბნელებულიკარი
მოჩანდა,თითქოსდაგარინდულიიმის
მოლოდინში, თუ,
ბოლოსდაბოლოს, როდის
შეაღებდამასესორიმდუმარეადამიანი.
კართანშედგადამოიხედა.ლიზაეზოს
თაღქვეშიდგადაადგილიდანარიძვროდა.
დაკარგულიბავშვისგაუსაძლისი,
გაუსაძლისისახე.
..მართალიიყოექიმი
გორელიკი, რომამბობდა,ნაადრევიაო.
მისივეჯანმრთელობისგულისთვისცოტა
უნდამოეცადა,ჯერ კიდევუნდაეკვება
საკუთარიგულითყოველდღიური, მიუსაფარი
სევდა..
.
ყელშიმოწოლილიგორგალიდაძლიადა
გასძახა:
–ქალიშვილო!მანდ დიდიხნითგაიჭედეთ?
აქჩაისდაგისხამენ,
ალო!
კარიგასაღებით გააღო,ბათინკებიდან
თოვლიდაიფერთხა, ბინაშიშევიდა,
ერთბაშად აანთოსინათლედერეფანსადა
სამზარეულო- სახელოსნოში,მათსპაწია
საძინებელშიდააბაზანაშიცკი,აბაზანაშიც
კი,რომყველგანხალისიდანათელი
ყოფილიყო.პირველ სართულზე, ყოფილ
თავლებშიმოწყობილიესბინასაკმაოდ
ბნელიიყო, ამიტომგადმოვიდნენთუარა,
მაშინვედაამატაელექტრობისრამდენიმე
წყარო, დაყველგანძლიერინათურები
დააყენა.
ზურგჩანთაფრთხილად დადო სახელოსნოს
კუთხეში,კარადისგვერდით.მერე, როცა
ლიზადაიძინებდა, კარგადუნდა
გარკვეულიყო, რაიდოამზურგჩანთაში.უნდა
მოესაზრებინა, სადდაემალასანუკვარი
კერპი,სანამსახლიდანშეუმჩნევლად მისი
გატანისშესაძლებლობაარმიეცემოდა.
საერთოდაც, უნდაგადაეწყვიტა,აღედგინა
თუარაესკერპიმკვდრეთით.უნდა, უნდა,
უნდაგადაეწყვიტა. .
.რაცმთავარია,
ხელახლაუნდაესწავლაერთობლივი
ცხოვრებააქ, კედლებზეჩამოკიდებული
უამრავიმარიონეტისგარემოცვაში; უამრავი
თოჯინისგვერდით, რომელთაშორისარიყო
მხოლოდ ის, ერთადერთი.
ო,ღმერთო, სად არის,სად?!ისევთაღქვეშ
დგას?დაიცა, სადმიდიხარ, იდიოტო!არ
გახვიდე,
თვითონშემოვა.გარეთ ყინავს,
გაითოშებადაშემოვა.აი, ისევშეცდომა:
ტონდასყარაგიოზისმოყვანაარსთხოვა.
არადა,ისმიუალერსებდა, ხელებს
აულოკავდა, იკაკუნებდაიმთავისიხის
ფეხით,–ცოტაგაახალისებდა. ..
სასწრაფოდაავსო წყლით ჩაიდანიდა
ჩართო.მერემაცივარსეცა, საყინულედან
პურიგამოიღო დაორინაჭერისასწრაფოდ
ჩაუშვატოსტერში.ასე. .
.კიდევრაშემოგვრჩა
ამჩვენსგამოქვაბულში?ერთიქილა
მარწყვისჯემი,მშვენიერია,თითქმისსავსეა.
..
კარაქი.
..ყველი..
.გაყვითლებულიკიტრიდა
მომჭკნარიპამიდორი არგვინდა.ჰო, კიდევ
ხუთიკვერცხიგვაქვს, სულ დამავიწყდა,
მთელიქონებაა!ახლავემივუსჯით მათ
ტაფაზეშეწვას.
შემოსასვლელმაკარმაგაიჭრიალადამანაც
ამოისუნთქა.
–ლიზა!–გასძახათავისიმეტად
ჩვეულებრივი,საღამოსპირულიხმით,
–
კვერცხიშეგიწვათუმოგიხარშო?
ლიზადუმდა.ისევისე, ქურთუკიანი,
უხმოდ
იდგასახელოსნოსზღურბლთან,
გეგონებოდა, წამშიშებრუნდებადაწავაო...
ნახევრადშეშლილი, ციებცხელებიანი
თვალებითათვალიერებდაკედლებს,
კუთხეებს,მასალებით, ყუთებითადა
ხელსაწყოებითთითქმისმთლიანადსავსე
მაგიდას,უზარმაზარ ჟალუზებიანფანჯარას,
ეზოშიგამავალ კარს, რომლისიქითაც,
გარეთ,შეიძლებოდადაემალათ. .
.
დაუცბადადგილსმოსწყდა, კარადასეცა,
კარიმოაფრიალადადაიწყო ყველაფრის
გადმოყრა,რაცთაროებზეელაგა.პირდაპირ
იატაკზეცვიოდანახაზებით სავსე
საქაღალდეები, მუყაოსგანდამზადებული
ნიღბებისრაღაცდეტალები, ლურსმნებიანი
პლასტიკატისკოლოფები. .
.–ყველაფერი
ბრახუნობდა,კაკუნობდა, შრიალებდა,
ეხეთქებოდა..
.
რამდენიმეწუთსლიზაამდანარბევის
შუაგულშიიდგა,მერე,კვლავუხმოდ,
ქარივით დაუარამთელ სახლს,საწოლებს
გადასაფარებლებიააგლიჯა,გამოაძვრინა
დამოაპირქვავაძველიჩემოდნები,
საკუჭნაოდანგამოათრიადაიატაკზე
გადმოცალაძველიკონკებით გამოტენილი
პლასტიკატისტომრები.

ამასობაშიპეტიასახელოსნოში,
მაგიდასთან
იჯდადათავიგადაჭდობილ მკლავებზე
ჩამოედო.
რატომშეიპყრობსხოლმეყოველ ჯერზეეს
სასოწარკვეთა?არა, ნაადრევიარაფერიცარ
არის,არაანაადრევი, დამთელიეგშენი
აბები,ბორკა,აქარაფერშუაშია.წინა
ჯერზეცასემოხდა.ამდარბევისთვის
თავიდანვეემზადებოდაშინაგანად.აი,
რაშიამწარეირონია: ერთადერთი,რასაცეს
“საპარადო შემოწმება”არემუქრება,
მისი
ფეთქებადსაშიშიზურგჩანთაა: ლიზახომ
დარწმუნებულია, რომყველაფერიიცისმისი
წიაღისთაობაზე.
დაუცებშუქიჩაქრა.
დაორივეერთბაშად დააყრუაზამთრის
ჩქამებითსავსესიჩუმემ,რომელშიცქალი
ღამურასავითაფრთხიალდა, აქეთ-
იქით
მიაწყდა,გზადაგზაავეჯსწამოედო დამაინც
უწინდებურად დუმდა.
წამოხტადაიქით გაქანდა,სადაცქალი
უხმოდ იბრძოდა, როგორცპეპელაქილაში;
დერეფანშიერთმანეთსშეეჯახნენ, ქალიმის
მკლავქვეშგასხლტადასახელოსნოში
შევიდა..
.იქდაეწია,ხელისტაცა,ის
საძულველიქურთუკიშემოაგლიჯა, და
მიიხუტა,მიიკრა,
მთელისხეულით
შემოეხვია..
.
–რა.
..რაიყო.
..აბა,
რაიყო.
..–აჩურჩულდა
სწრაფად,
–რაიყო,
რაიყო.
..
მისიჩურჩულიხანწყდებოდა, ხანკვლავ
გაისმოდა,ხანმიჩუმდებოდა,
მიწყნარდებოდა; ნაზად,გაუბედავად
ჩაჰკვნესოდაქალსყურშირაღაც
დამაწყნარებელ შორისდებულებს. .
.დაისიც
თანდათანდაწყნარდა, დაუკვეაღარ
კანკალებდა,ჩაეხუტადამკლავებზე
მიესვენა.
..
–ისაქარარის.
..–ჩაიჩურჩულაბოლოს
კაცმა.
ცხოვრებაშიარასდროს, არავის,საკუთარ
თავსაცკი,არგამოუტყდებოდა, რომსწორედ
ესწუთები ეს, დაარაწუთებიხანგრძლივი
განშორებისშემდეგერთმანეთთან
შერწყმისა მისისიცოცხლისყველაზე
ტკბილ-მწარეწუთებიიყო. ..შინარიან.
ჩამოიყვანა.ჩამოიყვანა.ლიზაკვლავმის
ხელთაა.
უსასრულოდ დიდხანსიდგნენასე:შერწყმულ
სილუეტად განიერიფანჯრისფონზე,
რომლისირიბადდაზოლილ ჟალუზებს
მიღმანელ სიჩუმეშისწრაფადცვიოდა
თოვლისფიფქიდათანდათანფარავდა
ეზოს..
.
შორიახლოდან, წმინდამიკულაშის
ტაძრიდანმძლავრადდაირხადა
დათოვლილისახურავებით წამოდინდა
ზარისმსუყედაშეკრულიხმა ბუუ- მმ,
მერე
კისამ-
სამიგადაძახილით, თითქოს
ერთმანეთსასწრებენო,ამღერდნენუფრო
წვრილხმიანიზარები.
დაროცაყველაფერიჩაწყნარდა, სადღაც,
უზარმაზარ სიცარიელეში,
სანიაღვრემილზე
რბილადგადაგორდათოვლისგუნდა. .
.
გულიძლიერად დამტკივნეულად უძგერდა
ამსიჩუმეში;მისიბნელშიცკინათელი
თვალებიიქითიცქირებოდა, სადაც
მაცივარზეორისასუვენირო მაგნიტით
მიმაგრებულიძველი, შავ-
თეთრი
ფოტოსურათიეგულებოდა.დაკიდევკარგი,
რომშავ- თეთრი,თორემაუტანელიიქნებოდა
სამისპილენძისფერთმიანითავისცქერა:
ორიდა რომელთაგანუმცროსი ახლაუკვე
იცოდაეს ქურდიიყო, დამათ შუაში
მოქცეულიპუტკუნალოყებიანი, სერიოზული
დასაოცრადსაყვარელიციცქნალიზა,
რომელიცტანადუფროდაბალიიყო, ვიდრე
მისგვერდით მჯდომიღიპიანიდა
კიკინებიანი,
წარმატებისმომტანისაოჯახო
კერპი,–თავზეარახჩინირომეხურა,
ხიფთანიდაზედ ჟილეტირომეცვადა
ულვაშებშირომიღიმოდა კორჩმარი.
თავიმეოთხე
პირველი,თანაცდამტვრეულითოჯინამამა
იყო:ყველამამასორიხელიჰქონდა, რომკას
კი ერთი, უფროზუსტად, ერთიდაკიდევ
მარჯვენასმეოთხედი:როცა
ჟესტიკულირებდა,–არადა, რაკიოდნავ
ებმოდაენა,ჟესტებით ცდილობდაამის
გადაფარვას საქმეშიმეოთხედიც
ერთვებოდახოლმე, –მარცხენას
მხარდამჭერიგუნდისროლში.
იმუბედურებამდერომკამთელ თავისუფალ
დროსსაბილიარდოშიატარებდა, ამიტომ
მისხელსმოქნილობადაწარმოუდგენელი
მოხერხებულობაშემორჩენოდა.აისროდა
ჰაერშიხახვსმარცხენახელითდამარჯვენას
ნარჩენითსადღაც, იღლიასთანიჭერდა
როცამთვრალიარ იყო, ცხადია.დაბანქო,
ბანქო!ისეარიგებდა,ისეაჭრიდადაისე
ჩამოყრიდა ორხელასშეშურდებოდა!
მარჯვენასმეოთხედით შეეძლომოერიადა
გადაეადგილებინამაგიდაზე...ცოტა
შემზარავიატრაქციონიკიიყო, მაგრამდიდ
შთაბეჭდილებასახდენდა.
სხვათაშორის, რომკაკარგადაცცურავდა:
პატარახელს( თავისინერვებაშლილიდა
ფიცხიდედისგანგანსხვავებით,პეტიას
სძულდასიტყვა“ ტაკვი”დაარასდროს
წარმოთქვამდამას)ჩქარ-ჩქარა,რაღაც
პაწიაძრავასავითუსვამდაწყალზე.
მაგრამმამაპირველიმეთოჯინეცგახლდათ.
მთავარიისკიარ იყო,
რომმასნებისმიერი
სისულელისგანშეეძლო თოჯინისგაკეთება
მასთოჯინისგაცოცხლებაშეეძლო.
ამოიღებდაჯიბიდანმოძველებულ, ველ-
მინდორივით უზარმაზარცხვირსახოცს,
გადაიფენდანიკაპამდეაწეულ მუხლისთავზე,
საოცარისისწრაფითდაახვევდაძეხვივით,
ხანმეოთხედახელით, ხანნიკაპით,
ხან
ცხვირით დაიჭერდა,მერეუცებ
მოხერხებულადგამოაძვრენდადაკუთხეებს
გამოუნასკვავდა.ერთიმხრიდანკუდი
გამოდიოდა, მეორემხრიდანკი ორი
მრგვალიყური.
დააი, მოთეთრო, ზურგზელურჯზოლებიანი
თაგვითითებისშეუმჩნეველიმიშველებით
ცუნცულითარბოდამისმკლავზე.კარგად
რომმოიჯერებდაგულსმამისზურგზე
სირბილით, თაგვიდაიშლებოდადამისგან,
როგორცმუხლუხოდანპეპელა,
გამოიჩეკებოდანაღვლიანად
ფრთებჩამოყრილიბუზი, რომელიც
საჩვენებელ თითზემაგრდებოდა, პეტიას
დასტრიალებდათავსდაჩაფიქრებული,
უსახურიბანითამღერებდა: “ბოტირომ
მომცაწყვიი- ლიიი,ქურქიცრომმომცათბიიი
-
ლიიი, დაშარვალიცდაა- ბამ-
ბუუული,–მო-მი
-
სწრეეებდაგაზაფხული!“
ხელიისევესულელურად დაკარგა, როგორც
ცხოვრობდა, ისევესულელურად, როგორც
აღმოჩნდადალოცვილილვოვიდან
სახალინზე ჩხუბისადააყალმაყალისგზით:
ზამთარი,ქარბუქი,ხილვადობა ნული,
მანქანა(
სამხედრო, ტენტგადაფარებული,
ბორტიანი“ ზილი”)თოვლშიჩაეფლოდა
თანამშრომელთანერთად მისამოყვანას
ცდილობდა.თანამშრომელიდიდად არ
გულმოდგინეობდა, რჩევებისმიცემას
ამჯობინებდა,რომკაცადგადა“ ჩვენებურად”
ახსნადაუწყო:ერთი-ორიჩააფარასიფათში,
წონასწორობადაკარგა, თოვლზედაეხეთქა. .
.
დაამდროსუტვინო სალდათმამკვეთრად
დახიამანქანაუკან.

მერეყველაჭირიერთად წამოხვავდა:
ურთულესიოპერაციახაბაროვსკში, მაღალი
ამპუტაცია,სამხედრო სამსახურიდან
დათხოვნადა, როგორცთვითონუყვარდა
გამეორება ფინიტაკონჩიტა: პატარაბინა
“ზედა”ქალაქისხუთსართულიანსახლშიდა
დარაჯისთანამდებობა
“ქაღალდკომბინატის”შესასვლელში( რაც
დიდგამართლებად უნდაჩათვლილიყო:
ოდესღაციაპონელებისმიერ აშენებული
ქაღალდისკომბინატიიყობირთვი,
რომელსაცგარსშემორტყმოდაქალაქი
ტომარი რვაათასიანიმოსახლეობა, ორი
სკოლა, საავადმყოფო, ნავსადგური,სამთო-
სათხილამურო ტრასა, პატარაფოთლოვანი
ტყედახელოვნურიტბა) .
კომბინატისტერიტორიაზე, სხვათაშორის,
იყო აუზიც,
დასასვენებელიოთახებიცდა
ბილიარდიცკი.სწორედ ისწყეული
ბილიარდი, რომელიცმისი
თვითდამკვიდრებისუკანასკნელ
საშუალებადიქცა.
კაპიტნისსამხრეებიდანაძრობილიოქროს
ამობურცულივარსკვლავებიკიდევდიდხანს
ეყარასერვანტშიგამოდგმულ ბროლის
სასალათეშიძაფებს, ღილებსადა
ქალაქების ფსკოვისადაკოსტრომის
სამახსოვრომედლებსშორის.მაგრამროცა
სამიდღითგულისგადასაყოლებლად
წავიდოდა,მამანებისმიერ სამოსზე,
სპორტულ ქურთუკზეცკი, აუცილებლად
დაიბნევდახოლმესამახსოვრო სამკერდე
ნიშანსწარწერით -КГБ,
დაგულწრფელად
სჯეროდა,რომფარიდაოქროსფერი
მახვილიმოთამაშეთათვალშიმის
ავტორიტეტსამაღლებდა.
ზოგადად, სასაზღვრო ჯარებისყოფილი
კაპიტანირომანპეტროვიჩუკსუსოვიიყო
მეტისმეტად აზარტული, ფეთქებადიდა
წარმოუდგენლად მოჩხუბარიკაცი.ის
მხოლოდ სანახევროდ იყორუსი:
კეთილშობილისისხლისუძველესი,
ნოვგოროდულიწყაროებიარაფერს
იუწყებოდნენდამხოლოდლურჯთვალთა
სულშიჩამწვდომმზერაშიგამოსჭვიოდნენ,
თუმცაესმზერა, საბოლოოდ, სმას
გადააყოლა.სამაგიეროდ, სისხლისმეორე,
ფეთქებადსაშიშინახევარი, ღმერთმაუწყის,
რაეგზოტიკასმოიცავდა: აქმოიაზრებოდნენ
ტყვეიტალიელიყმაწვილიცდაწყნარიოსი
ქალწულიც, რომელიცბაბუამ, კაცმაარ იცის,
საიდანჩამოიყვანადათავისგვერდით
გაატარებინაუტყვისიცოცხლე; მისსისხლში
მძვინვარებდაჭეშმარიტიმედასავლეთედა
ლოთი- შფოთი, დედისმხრიდანბიძა პეტრო
გალიცკი,დაკიდევვინაღარ მოხვედრილა
მისიდედისეული, მხიარულ-ბახუსიანი,
ღვინოდ მოჩუხჩუხესისხლისკალაპოტში.
სწორედ მათი,სწორედამშფოთისთავთა
სისხლიარ აძლევდამოსვენებასარცოჯახს
დაარცთვითონკაპიტანუკსუსოვს.მისი
სიცოცხლე,როგორცმწარედიმეორებდა
ხოლმეცოლიკატია, სამვეშაპზეიდგა:
სამ“
ბ”
-
ზე:ბოთლზე, ბოზებსადაბილიარდზე.
პატარაპეტიასბუნდოვნად ახსოვდარაღაც
გაკვამლული,გინებით გაჟღენთილი
სარდაფი,დაუქნარები, გაფაციცებითრომ
ადევნებდნენთვალს, როგორაგორებდა
რომკაბურთსლუზაშიცალიხელით:
მარცხენათიკიასუმიზნებდა,მარჯვენა
პატარახელითკიმარცხენასამაგრებდა,
რომარ ეცახცახა.

ჰოდა,ქალებიც,სულ ნაირ-
ნაირები,გუნდ-
გუნდად ეხვეოდნენგარს,დახშირ-ხშირად
ულამაზებდნენღამისმორიგეობებს.
–ამღიღილოებზე,ამღიღილოებზე
მოფრინავენფუტკრებივით,–ხშირად
იმეორებდადედადამისხმაში
ენითუთქმელიდაღლილობაგამოსჭვიოდა,
–
ერთსშეხედავსესგაიძვერადამორჩა,
თვალისჩაკვრაცკიარ სჭირდება.
დედამწააგოომიიმსამი“ ბ”
-ს
ტრიუმვირატთან, რომკასგაშორდადა
ადგილობრივიგაზეთის, “კომუნიზმის
განთიადის”,ინტელიგენტურ რედაქტორს,
მიშასგაჰყვაცოლად.მამავერ შეეგუაამას.
კვირაშისამჯერმაინცგამოჩნდებოდა,
ფანჯრისმინებსამსხვრევდა, მიშასსცემდა
(რაცმართალია, დედასარასდროსშეჰხებია:
ამტაკიმასხარასუსაყვარლესიშეძახილი
იყო:“
წყეულიმციყოსყველა, ვინცქალზე
ხელსაღმართავს! ”
);მოკლედ კომედია,
სუფთაფარსი, რაღაცთოჯინებისთეატრიდა
თანნაღდიხულიგნობა.
ერთხელ რომკამხუთიწლისვაჟიშვილი
საბავშვო ბაღიდანმოიპარადამათ სამი
დღეიბორიალესტომარისშემოგარენში
კატორღელებისიერისმქონევიღაც
მაწანწალებთანერთად.
ბიჭუნასმეხსიერებაშიჩარჩაბალახის
ხალიჩაზეამოხეთქილიაქაური,
ნარინჯისფერიშროშნები, ღამეული,
ჩაშავებულიზღვისზედაპირზემეწამული
მთვარისმოლაპლაპეხანჯლისებრი
ანარეკლი, კოცონისანაპიროზე,ხის
ნახშირით სავსეჩანთა,ზღვისკომბოსტოს
ღეროები, დაშიგამხრიდანმარგალიტისებრ
-
მოთეთრო ნიჟარებისველ ქვიშაზე.
კიდევმკვლელობისთვისნასამართლები
სერიოგადაამახსოვრდა: ორმოციოდეწლის
მამაკაცი,
ბავშვური,
უძრავისახეკისერზე
დანით მიყენებულიჭრილობითსამუდამოდ
რომჰქონდამილურსმულიჩაფსკვნილ,
ძალიანკაცურდაშიშისმომგვრელ ტანზე.
იგიასწავლიდამამას,თუროგორ ხდება
უზარმაზარიკეტასსწრაფად დამარილება,
საღამოობით კიკოცონთანჰყვებოდა, თუ
ციხიდანგათავისუფლებისშემდეგროგორ
გაიარაზამთარშიზღვისუკაცრიელ
სანაპიროზე30კილომეტრიმეთევზეების
სადგომამდე, –როგორ იარაუფულოდ,
ულუკმაპუროდ,ერთადერთიდანისამარა,
ჩექმისყელშირომჰქონდადამალული.
შემდეგისინიმილიციამიპოვა, ბიჭუნა
დედასდაუბრუნეს, რომკასაკანში
აყურყუტეს,მაგრამბოლოსგამოუშვესდა
მკაცრადგააფრთხილეს, კილომეტრზე
ახლოსაღარ მიჰკარებოდაყოფილი
მეუღლისსახლს.
ოციწუთისშემდეგ, რაციმათ რაღაც
ქაღალდებსხელიმოაწერა, უკვეეზოში
წრეზედასდევდასამსახურიდან
დაბრუნებულ რედაქტორს, ბოლოს,
ეჭვიანობისვნებით გავეშებულიდაეწია
კიდეცდამარცხენამუშტისერთიდარტყმით
მოცელა.

ხარირემთაორთაბრძოლებითდატანჯული
მამინაცვალიმიშამეორედილითისე
გაუჩინარდა,ახსნა-
განმარტებითიბარათიც
არდაუტოვებია.ხმებიმოვიდა, თითქოს
ხაბაროვსკშიგამგზავრებულა,და
გასაკვირიცკია,რომიმისიქით,სადმე,
სამარყანდშიარ გადაიკარგა.
ხოლორომკასამიდღედაღამეიწვაზედ
ზღურბლზე: იგიგამოცხადდაფხიზელი,
სუფთადგაპარსული, პირქუში,
მონანიე
სახით;გულაღმაგაწვადათქვა: “
არავდგები!
”
დაასეიწვაკიდეც, დასულშიჩამწვდომად
იყურებოდაიმთავისიწყეული, აწეწილი
სულისფსკერიდანმომზირალი
წარმოუდგენლად ლურჯითვალებით.და
მეოთხედღესკატიადანებდა ანვეღარ
გადააბიჯაამთვალებს,ანმართლაცეამაეს
ყველაფერი.აბა,რასმიბრძანებთ,რავუყო?
–დაგაგრძელდაისევისცხოვრება, მათ
განქორწინებამდერომიყო: რომკასრაღა
გამოასწორებდა,დათუმცქალებისსაკითხში
ცოტადაამუხრუჭა,არყისგანთავისდახსნა
არცუფიქრია.
ჰო,არაყი.არყისდანახვისთანავერომკა
კეთილიდამხიარულიხდებოდა,
ენამოსწრებულად დაგალანტურად
ხუმრობდა, მისილურჯითვალებიკიდევ
უფრონაზგამომეტყველებასიძენდა, ხოლო
ხელიკი, მისიცალიხელი სულაც
მოლაპარაკეხდებოდა.ბოთლს
ვირტუოზულად ხსნიდამარცხენათი.პეტიას
მხოლოდ “ მოსკოვსკაია”დაამახსოვრდა.
“სტოლიჩნაიას”ხრახნიანისახურავიჰქონდა
დამარტოვერაფერსმოუხერხებდა, აი,
“მოსკოვსკაიას”ლითონისსახურავსკიპაწია
ლენტზემოქაჩვასჭირდებოდადამორჩა.
რომკაბოთლსმაგიდაზედადგამდა, პატარა
ხელსისეშემოხვევდა, როგორცმინიატურულ
ქალს...მერემარცხენას ზემოდან
საჩვენებელითითი, ქვემოდანცერი
ერთბაშად დააჭერდა, სახურავიყრუხმით
შეფრინდებოდატახტისქვეშდა
აჟღერდებოდამისიუსაყვარლესიმუსიკა:
ბულ-ბულ- ბულ-ბულ..
.ვაჟიშვილითავისი
ნათელინახევარმე- თიუყვარდა
თავდავიწყებით დადრამატულად.
ცხოვრებაშიმხოლოდ ერთხელ მოსცხო, უკვე
მეექვსეკლასელს, დასარწმუნო მიზეზიც
ჰქონდა: ბიჭმამისიხელიმოიპარა.
ჰო!ახლაუფრო დაწვრილებითმოყოლაა
საჭირო ხელისშესახებ.
რათქმაუნდა, რომკასჰქონდაპროთეზი.ის
ჯერკიდევიუჟნო- სახალინსკში,ხელის
ამპუტაციისშემდეგდაუმაგრეს.მას
ეწოდებოდა“ სიკვდილიინვალიდს! ”,ხუთ
კილოგრამსმაინციწონიდა, იყოჩამკვდარ-
ცვილისფერი, დამხართანდერმატინის
ქამრებიჰქონდა.რომკამუარიგანაცხადა
მისტარებაზე, დღესასწაულებზეცკი.
მხოლოდ ერთი- ორჯერგაიკეთა: მაგალითად,
კატიასთანერთადხუთწუთიან
ფოტოატელიეშიფოტოსურათსრომიღებდა
ქორწინებისწლისთავისაღსანიშნავად.
ამბობდა, ხუთწუთიანიამბისთვისთუ
გამოდგებაესპროთეზიო.მაგრამთავად
სიტყვას “ პროთეზი”–ვერიტანდა, არც
ახსენებდა, ევფემიზმით იფარგლებოდა,
რომელშიცგარკვეულიმოწიწებაცკი
გამოსჭვიოდა: საზარელ, მკვდარ
მოწყობილობასერქვაამაყისახელწოდება:
“ხელი”.იგიტახტისსაბარგულშიინახებოდა
და,თუვინმე, გულმავიწყიადამიანი,
შემთხვევითგამოსწევდასაბარგულს, –
მაგალითად, ზამთრისთვისბამბისპლედის
ამოსაღებად, –პირველ წამსშეიძლებოდა
გაგიჟებულიყო ელდისგან.ბავშვობაში
პეტიასეშინოდახელის.დაახლოებით,
მეექვსეკლასამდეეშინოდა, სანამარ
მიხვდა,რომესხელიცთოჯინაიყო.

ჯერნელ-ნელაეჩვეოდამას:
უცბად ასწევდა
ტახტისთავსდამოკვეთილიკიდურისმსგავს
პროთეზსთვალმოუშორებლად
დააშტერდებოდა, უყურებდა,უყურებდა..
.
ბოლოსდაბოლოს, შიშისავსებითგაუქრა,
დაერთხელაც, პალტოშიშემალულ-
შეფუთულიხელიგეომეტრიისსაკონტროლო
წერაზემიათრია.გაკვეთილისბოლოს, როცა
ბავშვობისდროინდელიპოლიომიელიტით
გვერდმოქცეულმამათემატიკის
მასწავლებელმაქალმა, სქელშუშიანი
სათვალერომეკოსაცხვირზე, იკითხა:“
ვინ
დაამთავრაწერა,ხელიასწიოს” .პეტიამ
მერხსქვემოდანგამოაძვრინადამაღლა
ასწიაისსაზარელი, ისჩამკვდარ-
ცვილისფერირაღაც. .
.
მაყურებლისრეაქციამსრულად
დააჯილდოვაარტისტი: გოგონებისწივილ-
კივილი,ყალყზედამდგარიჭაღარათმის
ორეოლშიმოქცეულიწამოწითლებულისახე
მასწავლებლისა, ბოლოსკი კარცერი.ასე
ეწოდებოდადირექტორისკაბინეტისუკან
მდებარესაკუჭნაოს, შემზარავსყველასთვის,
გარდაპეტიასი: კარცერშიძალიანაც
მშვენიერისიმყუდროვეიყო, რადგანიქ
ინახებოდა,უფროსწორად, თაროებზე
უწესრიგოდ ეყარაფიზიკის, ანატომიისადა
გეოგრაფიისკაბინეტებიდანმოტანილი
გამოუსადეგარიხელსაწყოები; რომკა,
მაგალითად, ამჭუჭყიანიკოლბებისგან,
დამტვრეულისასწორებისგან, ამერთ
ხრახნზეჩამოკიდულყბიანიჩონჩხისგანდა
ნებისმიერისხვახარახურისგან, რაცაქიდო,
ნამდვილ კლასსჩაატარებდა: ყველაფერს
გააცოცხლებდა, აამოძრავებდა, ააცეკვებდა
დააამღერებდა.
დასანანია,
მამააქრომარ არის
ფიქრობდაპეტია.
თუმცამამასწორედაცრომგამოცხადდადა
ბიჭიკარცერიდანგამოათრია.აღმოჩნდა,
რომდირექტორს, პეტიასკარცერში
გამოკეტვისშემდეგ, მათთანსახლშიერთი
კარგიმოსწავლეგაუგზავნია, ისიც
ფეხათრევით წასულაცუდიამბისმისატანად.
საშინლად დაღონებულ ბავშვსდაახლოებით
40წუთიუყურყუტიამათსადარბაზოსთანდა
ვერადავერ გაუკეთებიაარჩევანი
დირექტორისრისხვასადაპეტკასმამის
საყოველთაოდ ცნობილ ხასიათსშორის.
ღამისცვლიდანმოსულირომკაგააღვიძეს
დაიგი,ისე,რომწამლისმიღებაცვერ
მოაწრო, გაშმაგებისგანერთიანად
გაფითრებული, მიიჭრასკოლაში.სხვათა
შორის,მოგვიანებით გამოტყდა, რომ
სკოლისკენმიმავალისულ იმასფიქრობდა,
ვისთვისეფეთებინა: შვილისთვისთუ
დირექტორისთვის; დამხოლოდ სკოლის
შენობისდანახვისასგადაწყვიტაეს
მტანჯველისაკითხიდირექტორის
სასარგებლოდ.
გზასკოლიდანშინისაკენდაამისმომდევნო
ექსტრავაგანტურიეგზეკუციაბიჭუნას
სამუდამოდ დაამახსოვრდა:მამამარცხენა
ხელით სასკოლო ქურთუკისსაყელოში
ჩაფრენოდაბიჭსდამიათრევდა, მარჯვენა
ხელისნარჩენქვეშკიისთავისიამაყი,
უფერულიხელიამოეჩარა.შინსწორედამ
საგნითმიბეგვაპეტია.პროთეზიწარამარა
უვარდებოდა, მაგრამისევდაისევიღებდა
მასიატაკიდანდაუბაგუნებდაშვილს.ბიჭი
ყვიროდა, მაგრამარაიმდენად
ტკივილისაგან,რამდენადაცაღტაცებული
თავზარდაცემისაგან:ჰაერშიმიმომფრენი
მკვდარიხელისდანახვააჯადოებდა: ხელი
თავისით ჩხუბობდა!

ერთიკვირითგარიცხესსკოლიდან,
დაბიჭი
სავსებით ბედნიერიიყო.
სწავლითცუდადსწავლობდა.უფრო სწორად,
საერთოდარ სწავლობდა.პირველ კლასშივე
ცხადიგახდა,რომარარსებობდაძალა,
რომელიცმასდაფასთანგამოსვლას
აიძულებდა.სავსებით მუნჯდებოდა,
თევზივით უფერულითვალებითიმზირებოდა
დამასწავლებლისკითხვებსუპასუხოდ
ტოვებდა.თითქოსვიღაც, მისშიგნით
მჯდომი,გამჭვირვალე, მაგრამგაუმტარ
ფარდებსიფარებდათვალებზე, მაგარი
ბოქლომით იკეტავდაენასდაგარედან
დაკაკუნებასარ ეხმიანებოდა.
კატიასკოლაშიგამოიძახეს.დირექტორის
მოადგილედადაბალიკლასების
მასწავლებელიდიდხანსესაუბრნენმას,
ურჩევდნენ,პრობლემურიბიჭუნაბავშვთა
ფსიქიატრისთვისეჩვენებინა,
და
არწმუნებდნენ,
რომბავშვიიუჟნო-
სახალინსკისსპეცინტერნატშიგადაეყვანა.
–ისხომფაქტობრივად არ ლაპარაკობს,–
რბილადშთააგონებდამასწავლებელი, –
შორისდებულებით ძლივსგამოხატავს
სათქმელს.
თავზარდაცემულიკატიაშეშინებული
უსმენდამათ,დროდადრომგზნებარედ
ეწინააღმდეგებოდა,ეუბნებოდა,შინარვიცი,
სადგავექცემისგაუთავებელ ყბედობასო,
მაგრამორიქალისშეთანხმებულ
არგუმენტებსვეღარ გაუძლოდადანებდა.
ნეტავ,ამორმამისიბიჭუნასიმქვეყნად
გასტუმრებახომარმოილაპარაკა? !
გზად შინისაკენ,
ცოტარომდაწყნარდა,
ჩაფიქრებულ კატიასგაახსენდა, რომპეტია
მხოლოდ მაშინამოიდგამდახოლმეენას,
როცათავისკაცუნებსძერწავდა
პლასტილინით: ზოგჯერ, რამდენიმედღეში
სამზარეულოსფანჯრისგანიერრაფაზე
მთელ ქალაქსთუარა, ერთ დიდ სოფელს
მაინცგამოძერწავდა: –უამრავპაწაწინა
ადამიანს,ძაღლებს, კატებს,თხებს,ძროხებს
დაცხენებს, ველოსიპედებზეშემოსკუპებულ
ველოსიპედისტებს, ტრაქტორებზე
შემომსხდარ ტრაქტორისტებს, მოხუც
ქალებს, ციცქნავაშლებითადამსხლებით
სავსევედროებით ხელში.დედას
არწმუნებდა, რომისინიყველანი
ღამღამობით ცოცხლდებოდნენდადილამდე
ნამდვილიცხოვრებით ცხოვრობდნენ:
რაფაზედასეირნობდნენ, ჩხუბობდნენ,
ქორწინდებოდნენ, ვაშლებით ვაჭრობდნენ..
.
მართლაც, იხსენებდაქალი, რომშინპეტიას
მუდმივად ეჭირახელშიპლასტილინი,
რომელიცარასდროსჰყოფნიდა, მუდამ
აკლდებოდა, მიუხედავად იმისა,
რომ
დღესასწაულებსადადაბადებისდღეებზე
ყუთობით სჩუქნიდნენ.ისგამუდმებით
სრესდამუჭშიპლასტილინს, ჩქარ-ჩქარა
ძერწავდაფიგურებს, ისევსრესდადაისევ,
ისევგამოჰყავდაამმაგარი, პლასტიკური
ცომისგანხანვიღაცისთავი, ხანვიღაცის
ხელი...ჩხუბით დადავიდარაბითშეაგდებდა
ხოლმეკატიაშვილსსააბაზანოში ჭამის
წინხელებისდასაბანად, რისშემდეგაცბიჭი
სწრაფად, უხმოდდაგულგრილად ჭამდა
ყველაფერს, რასაცწინდაუდებდნენ, და
მყისვეთავისიპლასტილინიანიყუთებისკენ
მიიჩქაროდა.დაკიდევ, –გაიხსენაქალმა, –
ჰო!–კიდევ, მისიშვილიგამოთქმითდა
სხვადასხვახმაზეწარმოთქვამდაგრძელ და
ჩახუჭუჭებულ ტირადებს, როცა“ თეატრს
დგამდა”ხოლმე: საჩვენებელ თითზეპინგ-
პონგისბურთსწამოიცვამდა, რომელზეც
სასაცილო სახეიყო დახატული( მამამისმა
მთელიდუჟინიდაუმზადა, სულ სხვადასხვა
სახიანები)დაცვლიდა: ხანმხიარულსახიანს
ამოსწევდა, ხანმოწყენილსახიანს, ხან
დასაღრიალებლად პირდაღებულ,
წარბებშეჭმუხნულ ბანდიტს, ხანუცებ
მოღიმარ ლამაზმანს. ..–დაყოველი
მათგანისთვისროლისშესაბამისიტექსტიც
მზად ჰქონდა.

დედასარასდროსმოსჩვენებიაუცნაურობად
ბიჭისყოველწუთიერიმისწრაფება, ეძერწა
დაეხატაანაი, ასე“წარმოედგინა”მერეეს
ყველაფერიპინგ- პონგისბურთულებით; იგი
თვლიდა, რომ, უბრალოდ, ბიჭშიშეერთდა
მამამისისჭკუამხიარულიდამისი, კატიას,
გენები:მანაცხომ, რაცუნდაიყოს,
ლვოვის
სამხატვრო სასწავლებლისგამოყენებითი
ხელოვნებისფაკულტეტიდაამთავრა,
ტომარიშიკიარტ- სტუდიას
ხელმძღვანელობდაბავშვთაშემოქმედების
სახლში.
მოკლედ,ქალმამთელიღამემძიმე
ფიქრებშიგაათენა,
დილით კი, შვილს
სკოლაშირომისტუმრებდა, ერთგუნდად
აზელილიპლასტილინისცისარტყელასავით
ჭრელიბურთიგაუწოდადაუბრძანა, მუდამ
ხელშიჰქონოდაიგი, განსაკუთრებით მაშინ,
როცადაფასთანგაიძახებდნენ.
ამისშემდეგპეტიასსწავლისსაქმე,
მართალია, ისეარ გამოსწორებულა,
როგორცკატიასეოცნებებოდა, მაგრამ
თანდათანობითმაინცდალაგდა ყოველ
შემთხვევაში,საშინელისაუბრები,
სულელებისსპეცსკოლაშიმისიგადაყვანის
თაობაზე,აღარგანახლებულა.
ბავშვთაშემოქმედებისსახლი, სადაცკატია
მუშაობდა,ზედყურესნაპირზე, ოდესღაც
იაპონელებისმიერ აშენებულ ხიდთანიდგა.
მასოთხისვეტისფერხთით მჯდომი,
მკერდგანიერი, პირქუშიდაბრაზიანი
გრანიტისლომისდარაჯობდა.თვითონ
შენობაციაპონურიიყო დასრულებითარ
ჰგავდაკოლოფებივით ჩარიგებულ საბჭოურ
ნაგებობებს:სახლიხისიყო,
შემრგვალებულჭერიანი, მეორესართულის
თაღოვანიფანჯრებიდანმოჩანდაყურეს
ფართოდ გადაშლილირკალი, გემები
ნავსადგურშიდაღრუბლებიცისკიდურზე,
რომლებიცუსასრულოდმიცურავდნენ, რათა
ჰორიზონტისტიხარსიქით ერთმანეთს
შერწყმოდნენ.
..
თავისიპატარააღსაზრდელებისთვისკატია
საინტერესო, “
წარმოსახვის
განმავითარებელ”თამაშებსიგონებდა:
მაგალითად, ბავშვებიფოტოქაღალდზე
დაალაგებდნენოქტომბრელის
ვარსკვლავებს, რისშემდეგაცწითელიშუქით
გაშუქებულ ქაღალდსლამპასდაანათებდნენ:
მკვეთრინათება!–დააი, თქვენთვალწინ
ვარსკვლავიანიცა!
უცნაურიიყო: დედა,რომელსაცჰქონდა
პროფესიულიდიპლომი, შეეძლოხატვადა
სილამაზისმოფიქრება, მამისგან
განსხვავებით,უსულოსვერაცოცხლებდადა
თვითონაც არ შეეძლო თოჯინობა.ის
ნამდვილიადამიანიიყო ამტანი, კეთილი,
ძლიერ, მსხვილმაჯებიანი...მასჰქონდა
ფერმკრთალი, დაჭორფლილისახე,
რომელსაცრომკაზეგაბრაზებისან
დამდურებისდროსხელისგულებში
ჩარგავდახოლმედაასე, დამძიმებული,
დიდხანსიჯდასამზარეულოში.

არა,
დედისგანარანაირად არგამოვიდოდა
თოჯინა.აი,
რომკასგანკი.
..
მამისსიკვდილისშემდეგ, არეულიდა
აბეზარისიზმრებით დევნილმაპეტიამმისი
გაცოცხლებაგადაწყვიტა; დამასშემდეგ
რომკა,თითქოსდაგათავისუფლებული,
თავდაღწეული,მუდმივად მონაწილეობდა
მისწარმოდგენებში:თამაშობდაბილიარდს,
ცეკვავდაჩეჩოტკასდაიმერთადერთი
მარცხენახელითჩხუბობდა( საერთოდ,
მარიონეტებისჩხუბებიპეტკასსადადგმო
ხელოვნებისღერძსწარმოადგენდა) ;დაასეც
მომხდარა,რომრომელიმემაყურებელი
პეტკასთანმისულადაზრდილობიანად
დაინტერესებულა რატომარ ცდილობდნენ
ასეთიარაჩვეულებრივითოჯინისშეკეთებას?
***
ხოლონამდვილიმეთოჯინეპირველი
კლასისდასრულებისასგამოჩნდა.
ამასეწოდებოდა: “
თოჯინებისთეატრი,
ოცდაათ- ოცდაათიკაპიკიდადეთ! ”
გაკვეთილებისშემდეგპირველკლასელები
დაამწკრივეს, სააქტო დარბაზშიშეიყვანეს
დაპირველ რიგებშიდასხეს.სკამები
დაბალიიყო, ამიტომთავიუნდაწამოგეწია
დაისეგეცქირასცენაზეწამოჭიმული
თეჯირისთვის, რომელზეცმწვანე,
მუქყვავილებიანიქსოვილიშემოეკრათ,
დაახლოებითისეთი, პეტიასდამამას
პლაჟზედასაფენად რომმიჰქონდათ ხოლმე.
დაროგორცკიგამხმოვანებელმა
სემიონიჩმამუსიკაჩართო, კულისებიდან
ცალიფეხისთრევით გამოვიდამხრებში
აწურული, ყავისფერ პიჯაკშიგამოწყობილი
სრულიად უინტერესო იერისმქონებიძია,
რომელსაცჩამომტირალი, მსხვილიცხვირი
ჰქონდადადანაოჭებულ შუბლსზემოთ
თითქოსდაგახამებულიჭაღარათმა
მოუჩანდა.
კაცითეჯირისუკანშეძვრა თეჯირიდაბალი
იყო,წელამდესწვდებოდა დამაშინვე
წამოიმართა.ორივეხელზენაჭრისთოჯინა
ჰქონდაწამოცმული, რომლებიც..
.რომლებიც
უცებგაცოცხლდნენ დასცხესლაპარაკი,
სირბილი, სიცილი,ერთიმეორის
გამოჯავრება,სიმღერა ზუსტადისე,
როგორცპეტიასფანჯრისრაფისბინადარი
პლასტილინისკაცუნებიცოცხლდებოდნენ
ხოლმე, მხოლოდარასიზმარსადა
ფანტაზიაში,არამედსინამდვილეში!
პეტიაგაშეშდა..
.სიტყვებითითქმისარ
ესმოდა,სამაგიეროდ, მხედველობათითქოს
გაუფართოვდა, დამოიცვამთლიანისცენა,
თოჯინებისადამეთოჯინისყოველი
მოძრაობა,დაკიდევრაღაც, რაცამ
ყველაფრისმიღმაიხატებოდადაფეთქავდა,
რისისახელწოდებაცმანჯერკიდევარ
იცოდა,თუმცამასშიისედუღდადა
თუხთუხებდა,რომრამდენიმეჯერ, უნებურად
წამოიძახაკიდეცრაღაც.ბიჭიგააოგნა
მოქმედებისარარეალურობისგანცდამ, ამ
ყველაფრისსაბავშვო სპექტაკლად
წარმოსახვისცბიერმაჯადოსნობამ.
თოჯინები სულ სამიიყო თოკზე
მოსიარულეებივით, სიფრთხილით
დადიოდნენთეჯირზედაესწარმოდგენას
სახიფათო თავგადასავლისელფერსსძენდა.

მოქმედებისსიუჟეტი,თოჯინებისწრიპინა
წამოძახილებითადაამისსაპასუხოდ
დარბაზშიაგორებულიხარხარისმიხედვით,
სასაცილო დაჭკუისსასწავლებელიიყო,
მაგრამპეტიახედავდა, რომთოჯინებითავს
იკატუნებდნენ,დარომყოველიმათგანი, და
მათისაიდუმლოცხოვრებაიმაზე
გაცილებითმნიშვნელოვანიიყო, რაც
თეჯირზეხდებოდა.ესიყო შეთქმულება
თოჯინებისადაარტისტისა, რომლის
ხელებსაცუსულონაკეთობებისმკვდარი
მდუმარებიდანთბილი, სასაცილო და
სულისშემძვრელიცხოვრებისსაიდუმლო
ამოჰქონდათ.დაყველაფერიგარშემო
სკოლა, მასწავლებლები, ბავშვები,
ესპატარა
ქალაქითავისქაღალდისკომბინატიანად,
დაესმთებიდაზღვისუდაბნობავშვთა
შემოქმედებისსახლსუკან, –არსებობდა
განყენებულად, ცალკედაგარკვეულად,
ხოლოესშეთქმულებისმონაწილეებიკი
არტისტიდათოჯინები იმყოფებოდნენ
სულ სხვა,მიუწვდომელ სამყაროში,
რომელშიშესვლაცჩვეულებრივი
ადამიანებისთვისაკრძალულიიყო.
ბიჭიარტისტსუფრომეტად უცქერდა, ვიდრე
თოჯინებს.კაციარ იმალებოდა,პირიქით
თავზეემხობოდამოქმედებას, თან
სხვადასხვახმაზებურდღუნებდა,თავს
აქნევდა,თოჯინებთანერთად შეხტებოდა
ხოლმედაგასაოცარისიზუსტით ემთხვეოდა
ტაქტს.დამისითმისბულულიც მტრედის
ფრთადანაოჭებულიშუბლისზემოთ
მასთანერთად ხტოდა, ხოლო მსხვილი
ცხვირიკიქვევითიყომიმართული, მაგრამ
დროდადრო, მეთოჯინემახვილ მზერას
სტყორცნიდახოლმედარბაზისკენ( პეტია
დარწმუნებულიიყო, რომსწორედ მისკენ),
დააი,
ესკინამდვილად საშინელირამიყო.
სპექტაკლირომდამთავრდა, ბავშვები
ყიჟინით გაცვივდნენგასასვლელისკენ,
თუმცარამოდენიმეადამიანი, დამათშორის
პეტკაც,დარბაზშიდარჩაიმისსანახავად, თუ
რასმოიმოქმედებდაახლაესბიძია.
მსახიობმასწრაფად მოხვეტადასაგზაო
ჩანთაშიჩაჩურთაყველათავისიგმირი, მერე
მაგრად ჩატენადაჩატკეპნაშიგ.გასაკვირია,
მაგრამჩანთაშიყველაფერიჩაეტია, პლაჟზე
სატარებელიქსოვილ- თეჯირიცკი.ახლოდან
ბიძიაუფრობებერიდაუცნაურიჩანდა: იქ
კვლავგანაგრძობდათავისრიტმულად
ქნევასდახმადაბლარაღაცისბურდღუნს,
თითქოსსაკუთართავსელაპარაკებაო.
ბავშვებსზედ არ უყურებდა,მაგრამ
დარბაზისგასასვლელისკენრომმიდიოდა,
უცებმხიარულად ჩაუკრათვალიპეტიას,
რამაცბიჭიკიდევუფროშეაშინა.
მსახიობიმიდიოდაკარისკენ, რომელშიც
იდგადედა...ზოგჯერ,
როცასკოლისკენ
მოხვდებოდა, დედაშინწასაყვანად
შემოუვლიდახოლმეპეტიას.ისინიკუთხის
მაღაზიაშიჯემიანღვეზელებს
ყიდულობდნენდაერთად მიდიოდნენ
სასეირნოდ, “
საითაცგულიგაუწევდათ”.
უფროხშირადგულისანაპიროსკენ
მიუწევდათ,გარდასულისინტოისტური
ტაძრისნანგრევებისკენ მთაზეობლად
მდგარიორისვეტისადამათზეგადებული
ძელისკენ,რაიცსულ სხვა,
უკვე
აღარარსებულისამყაროსკენხსნიდაგზას.
სწორედ ამადგილიდანმოჩანდამთელი
ყურე.

დააი,როცამსახიობიკარსმიუახლოვდა,
დედამანაზდადშესძახა: “
კაზიმირ
მატვეევიჩ!
”,დაკაციცისეშედგა,თითქოს
ფეხიწამოჰკრარამესო, კიდევუფრო
ღონივრად მოჰყვათავისქნევას,ჩანთა
იატაკზედადოდათქვა:
–კასია?
!ო,ღმერთო,კასია!კატაჟინკა!–და
ისინიერთმანეთსგადაეხვივნენ.
..
დაუცნაურიმეთოჯინეთავისჩანთიანად
მათთანსახლშიაღმოჩნდა.
დედამნაუცბადევივახშამიმოამზადა
მოლუსკებიდაკარტოფილიშეწვა,
მაცივრიდანრომკასსაყვარელი
მისაყოლებელიგამოიღო, –კორეულიცხარე
სალათი“ კიმ-
ჩი”
.დამათ,ერთმანეთით
უსაზღვროდ გახარებულებმა, დაიწყეს
მოგონებებისწიაღიდანმოხმობილიუცნობი
გვარ-სახელებისჩამოთვლა, დანანებით
ოხვრა, რაღაცებისწამოძახებადა
ერთმანეთისთვისთავისქნევა. .
.–დაეს
ყველაფერიეხებოდადედისბავშვობისადა
სიყმაწვილისედემურ კუნძულს, სახელად
“ლვოვი” .
–დაპინიათუგახსოვს,
სულელი-
პინია?
–რომელი, ჩანთით აგურებსრომ
დაატარებდამთელ ქალაქშიდაყველასრომ
ეუბნებოდა,ოქროსზოდებიაო?
–სხვათაშორის,ამბობდა,ოდესღაცძალიან
მდიდარიადამიანივიყავიო,
დასავსებით
შესაძლებელიცაა,რომრაღაცსავაჭრო
ფარდულიჰქონოდა: საბჭოებმაბევრი
გააღატაკესდაშეშალესჭკუიდან.
..
(დაკაცისამსიტყვებზე დედისფრთხილი
მზერისტრაექტორიასტუმრიდანპეტიასდა
კარსგადასწვდა,რომლითაცნებისმიერწამს
შეიძლებოდაშემოსულიყო “ საბჭოთა
სასაზღვრო ჯარებისკაპიტანი!
”
ბილიარდისტიდამაწანწალარომკა. )
–კაზიმირმატვეევიჩ,დაგახსოვთ,რა
გალანტურივინმეიყო ისპინია?ქალებს
ზურგსუკანმიასტვენდახოლმე, ოღონდ
მარტო იმათ,
ვისაცძალიან
მომხიბვლელებად თვლიდა.
–აი,რასგეტყვი, –აიტაცასტუმარმა,
–არ
ჰქონდაცუდიგემოვნება.ჩემიყურით
გავიგონე,გალიცკისბაზარზერომუთხრა
ერთმაგამყიდველმაქალმამეორეს სულ
უფროახალგაზრდავდები, შებებეროო.იმან
კიუპასუხა,რანაირიბებერივარ,როცაპინია
ჯერკიდევმომასტვენსხოლმეო! ”
–დაგახსოვთ,მომგებიანშეკვეთასროცა
მიიღებდახოლმე,მამაერთსირჩას
გადაკრავდადამღეროდა:
ოპულნოცისეზიავილიიაცისდვაიცივილე,
მორდიპოდრაპანე,
ვლოსიიაკბადილი,

კასია,
ესიცოდე,მამაშენისხვებივით
უბრალო დურგალიარყოფილა, მისნაირს
ლვოვშივერ ნახავდი!მამაშენიმხატვარი
იყო!
ქალაქილვოვიპეტიასწარმოსახვაში
დედისმონათხრობისადა, რაცმთავარია,მის
გაქუცულ პატარაბლოკნოტშიკალმისტრით
ჩახატულიუსაყვარლესინახატების
მიხედვით ყოველთვისამოცურდებოდა
ხოლმეარასახალინური, არამედრაღაცსხვა,
გაფოთლილ- გაფურჩქნულიხეების
დაბურული, აქოჩრილიმაქმანებიდან,
გუმბათების,სამრეკლოების,
ჭედურრიკულებიანიაივნების, უკანა
თათებზემჯდომიხნიერი, გაფიჟვინებული,
წინათათებითღერბებჩაბღუჯულიქვის
ლომებისწრიულ ტრიალში.იქმოწკრიალე
ტრამვაებიმოხდენილად უქცევდნენგვერდს
აყვავებულ კლუმბებშიჩადგმულ
ქანდაკებებს;იქსვებედნიერად
ცხოვრობდნენკოხტაშლაპებიან-
ვუალებიანიგრაციოზულიპანიები,
მერძევეები,მეეზოვეები,
მეშოკოლადეები,
მემწვანილეები;იქმაღალი, მრგვალი
სვეტიდანბრინჯაოსმიცკევიჩისკენ
ფრთოსანიზეციურიმაცნეეშვებოდა; იქ
მხიარულ პერსონაჟთამორევშიბრწყინავდა
დედისსაყვარელიბასიასგულღიადა
კეთილისახე, რომელიცბიჭსმხოლოდ
ფოტოსურათზეჰქონდანანახი. ..
–ბასიაროგორაა?–ღიმილითიკითხა
მსახიობმა(მისმაგრძელმასახელ-
მამისსახელმაგაცილებით გვიანშეიძინა
პეტიასთვისგარკვეულობადასინათლე) .–
გახსოვს,რისიგამეორებაიცოდახშირ-
ხშირად?–“ არავინ-
მეთვითონ!”,
რაც
ნიშნავდა,რომარავისიბრალიარაა, მარტო
ჩემიბრალიაო,–დაამდროსდარწმუნებული
იყო,რომგამართულირუსულით
ლაპარაკობდა..
.
დადედა, წარამარარომქსუტუნებდადა
იღიმებოდა, უნებურად გადავიდა
პოლონურზე, საიდანაცორივემ,დედამდა
სტუმარმა,მხოლოდ მაშინღაამოყვინთეს, და
თითქოსგონსმოვიდნენო, როცასაუბარში
ახლადმოსულირომკაჩაერთო.მან, როგორც
ყოველთვის, ყველაფერიგააუხამსა:
ცმუკავდა,უადგილოდ ხუმრობდადა
ცდილობდასტუმარილაპარაკისკენ
გადაეხარა, –ლაპარაკისკენ, რომელიც
მხოლოდ თვითონესმოდა, –მაგრამსტუმარი
მშრალადდათავაზიანად პასუხობდა: “არა,
არვსვამ.არა, გმადლობთ, მეარვსვამ”.
..მამა
კიძალასატანდა, მისარამსმელობას
დასცინოდა, დაშეპარვით აზუსტებდა: იქნებ,
კუჭისწყლულიგაქვთ?–მოკლედ,
მამლაყინწობდა.
ღამისკენგვარიანად გამოთვრადათავისი
ჩვეულითვითშეგრძნებისიმმწვერვალსათუ
ორმოსმიაღწია, როცაჯერ კიდევახერხებდა
ფეხზედგომას, უცნაურიმოხდენილობითაც
კიუვლიდაგარსსკამებსადამაგიდასდა
რაღაცსასწაულისწყალობითარ
აყირავებდამათ.ისდაბარბაცებდა
სამზარეულოში, ხელშიბანქოსშეკვრაეჭირა
(აჰ,
ესეიგი,მსახიობიხა-ა-
ართ?მსახიობები
აქაცოხრად გვყავს!)–დაოთხიტუზით
რაღაცგასაშტერებელიფოკუსისჩატარებას
სთავაზობდაკაზიმირ მატვეევიჩს.
დადედაანთებულითვალებითშესცქეროდა
მას,
ოდინდელი,უძლურისიძულვილით.
ხოლოსტუმარსყველანაირისაფუძველი
გააჩნდასაიმისოდ, რომუარი
განეცხადებინაიმადამიანთანდალევასადა
საუბარზე,რომლისპიჯაკზეც -
КГБ-
ს
სამკერდენიშანიიწონებდათავს.მოიხადა
რასოლიდურისასჯელი58- ემუხლით, იგი
ჯერაცკარგადვერ ერკვეოდასაბჭოთა
საჯარისო სახეობათაგანმასხვავებელ
ნიუანსებში,მაგრამამჯობინებდა,თავიშორს
დაეჭირანებისმიერი, თუნდაცყოფილი,
თუნდაცინვალიდობისგამო ჯარიდან
დათხოვილიოფიცრისაგან.ერთხელ
სწორედ ასეთოფიცერსხუმრობით აჩვენა
ნომერი, ულვაშაპოლონელივოევოდა-
თოჯინისმონაწილეობით, სასაცილოდა
თავისუფალიკომენტარებითურთ.მაგრამიმ
ოფიცერსთოჯინამსულ სხვა, თუმცისიც
ულვაშაადამიანიმოაგონა( ხდებახოლმე, –
ფილოსოფიურად უხსნიდამერეკაზიმირ
მატვეევიჩიბარაკისმეზობლებს,
რომელთაგანერთისახელგანთქმული
“ლვოვისმათემატიკურისკოლის”
პროფესორიაღმოჩნდა, –თოჯინების
თეატრიხომასოციაციებით ცოცხლობს) .ასე
რომ, მხიარულისპექტაკლისშემდეგ
მეთოჯინეპირდაპირგაუყენესგზასმთელ
ლვოვშიუსიამოდცნობილიგრძელი,
გემისმაგვარისახლისკენძერჟინსკის
ქუჩაზე;ესსახლისაზღვაო ფლოტში
დაღუპულივაჟიშვილისსახსოვრად ერთ
ცნობილ ბანკირსაუგიაოდესღაც.
ციხიდანგათავისუფლებისშემდეგმოხუცმა
მეთოჯინემიუჟნო- სახალინსკში
გადმოსახლებაგადაწყვიტა:
ქამელეონისთვისგარემოსთანშერწყმა
ჯობსო, იტყოდახოლმე.გაჭირვებით არ
უჭირდა.სახალხო თეატრშირაღაცმოარულ
სამსახიობოერთეულად ირიცხებოდა.
თანდათანგაითავისააქაურობა, თუმცა
ხშირად ამბობდახოლმე, სახალინსჯერაც
დასტრიალებსთავსკატორღისსულიო.
რაღაცკავშირებიცგაუჩნდა, და“ გამოცდილი
მსახიობის”ურყევისახელიც; ხშირად
იწვევდნენხოლმესკოლებიდასაბავშვო
ბაღები თავისსარჩენად საკმარისიიყო.
ასედამოგზაურობდაიგიმთელ კუნძულზე,
როგორცთვითონიტყოდახოლმე, “
თავის
ჭკუაზე”,–თოჯინებისთეატრით სამგზავრო
ჩანთაში: “
იცი,
კასია,ბავშვი ყველგან
ბავშვია”.
ეშმაკობდადაინიღბებოდა: რაბავშვები!
მით უმეტეს,
აქაურიბავშვები რომელთაგან
ბევრნისიდუხჭირის,სიღატაკის,
კრიმინალისადალოთობისუბედურიდა
გულქვაანასხლეტებიიყვნენ.ისინივერ
იღებდნენხელოვნებას, მათ ვერ ჩააგონებდი
სიკეთეს,დავერცწარმოსახვას
გაუღვივებდი..
.
მხოლოდ მრავალიწლისშემდეგმიხვდა
პეტია,თურასაერთო ჰქონდათ მასადა
კაზიმირ მატვეევიჩს.ისიცმონადირედასხვა
ცხოვრებისმიმქრალ დამომაჯადოებელ
სურნელზედაგეშილიმეძებარიიყო;
კვალმაძიებელისამუდამოექსპედიციაში.
ისიცარაამქვეყნიურობაშიგასასვლელ
ხვრელსეძიებდა. .
.
პეტიასნებადართესმთელისაღამოს
განმავლობაშიკაზიმირ მატვეევიჩის
ჩანთიდანამოღებულითოჯინებითგაერთო
თავი.დაისიციატაკზეიჯდა, ფრთხილად და
ხარბად ათვალიერებდამათ, ეხებოდა,
თითებით სინჯავდა,რიგრიგობით იღებდა
ხელში,თანცხვირშიდუდუნებდა
გათავისუფლებულ, საიდანღაცთავდაღწეულ,
უაზრო დაერთმანეთთანდაუკავშირებელ
სიტყვათამღელვარენიაღვარს. ..–ვინმეს,
უფროსთაგანყურირომმიეგდო, ასე
ჩათვლიდა მაგრამესსიტყვებისავსეიყო
გრიგალისებრი, დამანგრეველი,
შეუჩერებელიმოძრაობით: “გამარჯობა
გამარჯობარაიყორასიქნევხელებსწადი
წადიაქედანარაშენთვითონწადიჯერ შე
საზიზღარო ნუყოყლოჩინობიცირასგიზამ
აბაერთიგაბედემუმუმურაიყოშე
მტირალაშენიბრალიაპირველმადაიწყეაი
ახლააეგრეაეგრეშენმარტო მარცხენათი
რასგიზამმიდიმიდისინჯებიჭებონუ
ჩხუბობთ..
.”
.

ერთითოჯინაძალიანგანსხვავდებოდა
დანარჩენიორიუბრალო და როგორც
თვითონუწოდაგონებაში საბავშვო
თოჯინისგან.ისინიიყვნენ,უბრალოდ,
გოგონადაბიჭი, ჰქონდათ მიმნდობი,
მოტირალ- მოცინარი,პოროლონისგან
დამზადებულიდამოხატულ
ქსოვილშემოკრულიმოწაფურისახეები.აი,
ისმესამეთოჯინაკი, სპექტაკლშიხულიგნად
რომიწოდებოდა. .
.ესნაჭრისგან
გაკეთებული, ხისთავზეწითელ
ჩაჩჩამოცმულითოჯინაჩაცინებისას
კბილებსაელვარებდა, აქეთ-იქით
ატრიალებდათავსდამასთანერთად ხარბ,
კეხიანცხვირს...ზურგზეფუმფულაკუზი
ჰქონდადამაგრებული, ხოლო წითელი
პერანგისქობაზე, წინამხრიდან,
შეუსაბამოდპატარა, ბამბით გამოტენილი
ფეხებიმიეკერებინათ, რომლებიც
რაღაცნაირად, დამცინავად დაუხამსად
უქანავებდა.
..აი,ესყოჩაღი, სასაცილოდა
ავბედითიმახინჯითანაშინებდა, თან
იზიდავდაპეტიას, დამთელისაღამოს
განმავლობაშიერთიწამითაცკიარდაუთმია
იგი.შეუძლებელიიყომასთანგანშორება!
ბიჭისხელებშიმოქცეულ თოჯინასთავის
ყოველ მოძრაობაზესახისგამომეტყველება
ეცვლებოდა: ხანეშმაკურად დაიქედნურად
იმზირებოდა, ხანმხიარულად, ხანმთვრალ-
თავგზაარეულად. .
.იგირაღაცით რომკას
ჰგავდა,თუმცა უცნაურია!–რომკახომ
ლამაზიიყო, ესკი მახინჯი.მაგრამხელის
გატოკებისთანავესახეზეგამომეტყველების
შეცვლა, –ჰო,ესსწორედაცრომმამის
განწყობილებათამკვეთრცვლილებებს
მოაგონებდაბიჭს.
როცასტუმარსსამზარეულოშიგასაშლელი
საწოლიგაუმზადესდაყველადაწვა, და
როცარომკამაცკიშეწყვიტაუაზროდ
ბორიალი, პეტიადაელოდა,სანამსახლის
სიჩუმეღამეულინახევარხმების,
შარიშურის,
წამოხვრინვების,მთვარისშუქდაფენილ
რაფაზეტიულისფარდებისშრიალისერთ
გაწელილ, თანაბარ მთლიანობად იქცეოდა,–
დასაწოლიდანჩამოსხლტა.ფეხშიშველა
მიიპარაჩანთასთანდანელაწამოსწია,
მოსინჯა,რამსიშორეზეშეძლებდამის
წაღებას.ბიჭსუკვემოფიქრებულიჰქონდა
საუკეთესოდაგონივრულიგეგმა, თუსად
უნდაგადაემალაჩანთა: ფარდულში, ეზოს
კუთხეშირომაა, –იყო ასეთიადგილი, ყველა
მეზობელიიყენებდასაჭიროების
შემთხვევაში.ხოლო, როცადილითსტუმარი
ჩანთასმოიკითხავდა, პეტიაეტყოდა, რომ
ღამით ბინაშიქურდებიშემოიპარნენ,
თვითონდაინახა, ორნი, კრიმინალები,
გადაპარსულები...ისეთიბანდიტები,რომ
შიშისგანდამუნჯდადაგაშეშდა.
მაგრამმოულოდნელად სტუმარმა,
რომელსაცთურმეუძილობასჩვეოდა, მისკენ
მოაბრუნათავიდასწორედ იმმახვილი
მზერით შემოხედაბიჭს,
დარბაზსრომ
მოავლო.სწრაფადწამოჯდა გასაშლელმა
საწოლმაჯერგაიტკაცუნადამერეგაბმული
ჭრაჭუნიმოაყოლა,–დაჩურჩულით,
პოლონურიდარუსულისიტყვებისნაზავით
ჰკითხა:

–რაიყო,
შვილიკო?მოგწყურდა?
დაპეტიასისღადარჩენოდა,რომუხმოდ
დაექნიათავიდაჭიქაშეედგაონკანისთვის.
–აბა,
რაქენი,კარგადდაათვალიერეჩემი
თოჯინები?–ჰკითხასტუმარმა.
ისევდაუქნიათავი.ბიჭიმღელვარებისადა
სირცხვილისაგანხმისამოღებასვერ
ახერხებდა,ისხომთოჯინებისწაღებასადა
დამალვასაპირებდა, ამმოხუცმაკი,
საცოდავმა,არაფერიიცოდადააი, რა
ტკბილად ელაპარაკებოდა.
–მერე,
ყველაზემეტადრომელიმოგეწონა?
უცნაურიიყო, რომკაზიმირ მატვეევიჩი,
სცენაზედგომისასესოდენგამართულად,
კარგად დასწრაფად მოლაპარაკერუსულ
ენაზე,რომკასთავდასხმებისსაპასუხოდ
რუსულად ესოდენთავდაჭერილადდა
თავაზიანადმოპასუხე,პეტიასთანსაუბარში
წარამარაურთავდაპოლონურ სიტყვებს,
მაგრამმხოლოდიმსიტყვებს, რომლებიც
ბიჭისთვისგასაგებიიქნებოდა.და
სიტყვებისამნაზავსადატრიალშიპეტიამ
გუმანით ისევისფარულითამაშიიგრძნო,
ისევისმაგიურისწრაფვააზრთააღრევა-
კორიანტელისკენ, მოხიბვლის, ჩათრევის
იგივემცდელობა, რომელსაცბუნდოვნად
მთელისაღამოსგანმავლობაშიგრძნობდა,
როცათოჯინებსრიგრიგობითიღებდახელში
დასახეშიჩასცქეროდათითოეულს. ..
მოხუციგასაშლელ საწოლზეიჯდა, განიერი,
ფერადყვავილებიანიტრუსიეცვადა
წვეტიანიმუხლებიგანივრად გაედგააქეთ-
იქით.სამზარეულოში, მიუსაფარიმთვარის
ცივშუქზე,იგი,
იმთავისისაზიზღარი
ნაიარევით,თითქოსთიხისგუნდაშეაწებესო,
მარცხენაძუძუსთავიდანმთელ ჩამომჭკნარ
გვერდზერომგასდევდა, გაცოცხლებულ
მიცვალებულს, ანკიდევ,დიდ,გაქუცულ
თოჯინასწააგავდა.
–რაიყო, შეგეშინდაჩემი?–უცებრბილად
ჰკითხამანბიჭს,–მერაშესაშინებელივარ. .
.
ერთიმარტოხელამოხუცი. .
.აი,
ძალიან
მესიამოვნა,რომმთელისაღამო ჩემს
თოჯინებსათვალიერებდი.მოდი, ერთად
დავათვალიეროთ, მეკი,
რაღაცასმოგიყვები,
კარგი?
პეტიაიმავეწამსჩანთასმივარდა,
მსახიობთანმიაჩოჩაიგიდაგრძელიელვა-
შესაკრავისენაგამოქაჩა.
–აი,–ჩაილაპარაკამღელვარედ,
–გრძელი
ცხვირირომაქვს.ხულიგანირომჰქვია.

მეთოჯინემკმაყოფილებით ჩაიცინა,
ჩანთაშიხელიჩაყო, მოაფათურადასწორედ
ის,ხისთავიანი,
წითელჩაჩიანი,
ბოროტად
კბილებდაკრეჭილითოჯინაამოიღო.
–ყოჩაღ, –ხმადაბლაჩაილაპარაკამოხუცმა,
–ეგრევემიხვდი, რომელიანამდვილი.ის
ორიმეთვითონგავაკეთე, უკვეაქ.ისინი
ისე,სასკოლოწარმოდგენებისთვისაა. ..
დიდიოსტატიარ ვარ. ..აი,
ესკი პეტრუშკა,
ნამდვილითოჯინაა.შენიმოსახელეა,
სხვათაშორის.არ მეშლება, ხომ?დედაშენი
ხომპეტრუშასგეძახდადღეს, არა?ესეიგი,
პიოტრი. .
.ეგრეა.გაგიკვირდება, პიოტრეკ,ამ
ხულიგანისთავიდაფეხებიხომშენმა
ბაბუამგამომითალაშეკვეთით.კატაჟინკას
მამამ.ოჰ,რაოსტატიიყო!ეს, ხომხედავ,
ცაცხვისგანგამოთალა, როგორცმევთხოვე.
ცაცხვი თოჯინებისთვისყველაზე
მხიარული,
ყველაზეთბილიხეა.
–და.
..ფეხებირატომაქვსასეთი.
..პატარა?
–ჰეჰ!ფეხებიხომ, უბრალოდ,
ბუნებრიობისთვისაქვს!ეგხომზედთეჯირზე
დადის.გადმოკიდებსფეხებსდადახტის: ხან
ყვირის, ხანჭიდაობს,
ხანუსტვენს.ადრე
უწმაწურისიტყვებით იგინებოდაკიდეც,
ღმერთმაეგეთიარაფერიგაგაგონოს.ეს
თეჯირზეამხედრებულიდადის, ამიტომაც
ჰქვია“მხედარი”.ესხომ“ხელთათმანის”
თოჯინაა, ამიტომაციცვამენამისთანებს
ხელთათმანივით.დაიცა, აჰა,შენთვითონ
სინჯე.“საყვარელზე”უნდაჩამოიცვა,ანუ
მარჯვენახელზე.ცაციაარ ხარ, ხომ?მომე
ხელი...
მოხუცმასაგულდაგულოდ ჩამოაცვაბიჭს
ხელზეთოჯინა, თანბუტბუტებდა:
“შუადა
საჩვენებელითავში, ცერიდაარათითი
აქეთ-იქით,აი,
ასე..
.”
როგორცკიპეტიასხელითოჯინისშიგნით
აღმოჩნდა,დაროგორცკისაჩვენებელი
თითისგამოძრავებასთანერთად ცხვირა
ხულიგანმაგვერდულადისედახარათავი,
თითქოსაყურადებს, რახდებაშიგნითდა
ახლარასუნდაველოდეო, –ბიჭმა
მოულოდნელად რაღაცმხურვალედა
გამჭოლიტალღაშეიგრძნო, რომელიცმისი
მხრიდანპეტრუშკასხისთავისკენჩაგორდა,
თითქოსერთმანეთთანერთიმთავარი
ძარღვით იყვნენდაკავშირებულნი,
რომელშიცსაერთო სისხლიჩქეფდა.
მსახიობიკიისევბუტბუტებდა:
–არაფერია, პიოტრუსიუ,ვხედავ,ხელი
მოქნილიგაქვს, ძალიანმოქნილი, სწრაფად
შეეზარდათოჯინას. .
.მთავარია,ხასიათი
გაუგო,დაუმეგობრდე, თუმცააი,ამასთან
დამეგობრებადიდად არ მოგინდება.ძალიან
თავნებააესოხერი, ესმართლაქოლერაეს!
სიფათსხედავ?ეს, ძმობილო, იისსეთი
ხასიათისპატრონია, როომ!.
.
–და..
.პეტრუშკარატომაა?–ჩურჩულით
იკითხაბიჭმა.ეშინოდა,დედამარ
გაიღვიძოსდადასაძინებლად არგამაგდოს,
არმითხრას, ტვინსნუუბურღავადამიანსო.–
წარმოდგენაშიხომხულიგანსასრულებდა,
იმასკისახელისაერთოდარერქვა. .
.

–ო, არა,
ამტიპსბევრისახელიაქვს: პანიც,
ჰანსვურსტი,კაშპარეკი,
პოლიშინელი,
პულჩინელა...რომელ ქვეყანაშიცმოხვდება
ესტაკიმასხარა,ესმავნე,–ყველგანიქაური
სახელიჰქვია.გვარიცკირამდენიმეაქვს.აი,
შენხომერთიგვარიგაქვს, არა?რაგვარი
ხარ?
–უკსუსოვი,
–ჩახლეჩილიხმითჩაიბურტყუნა
ბიჭმა.
დაუცებგასაოცარირამმოხდა.მეთოჯინე
პირდაღებულიგაშეშდა,
უკანგადაქანდა
აჭრიალებულ საწოლზედამოგუდულად
შესძახა:
–რაო?რაო?რასამბობ?რასმეუბნები?–
რითაცძალიანშეაფიქრიანაბიჭი,
რომმისი
უბრალო, ოღონდარცთუგემრიელიგვარი
(დიახ,სკოლისბიჭებიაჯავრებდნენხოლმე:
იმანჭებოდნენ,იატაკზეიფურთხებოდნენ, –
რამჟავერამეაო, ანუ,რადაძმარულიო!),
ალბათ, ღმერთმაუწყის,რასნიშნავდა.
მოხუცმაკიხელზეხელიდასტაცადა
მხურვალედ აჩურჩულდა:
–ესხომმისიუძველესისახელიასწორედ. ..
მისმინე,ჩემოტკბილო, თუარმეხუმრები:
შენხარ,სწორედაცშენხარის, პეტრუშკა,
პიოტრ უკსუსოვი!–დათავგადაგდებული
უხმოდ ახარხარდა:–აი,დამთხვევა,
ღმერთო
დიდებულო, აი,
დამთხვევა!
გაუგებარიაღტაცებისგანმოხუცმათითქოს
წამოიტირაკიდეც არა, მაინცძალიან
უცნაურიბიძიაიყო,–ცრემლსიმშრალებდა,
თავსიქნევდადაიმეორებდა:
–აი,ესმესმის!თვით ღმერთმამიგანიშნა,
ვინუნდაგახდე...აი,
ფოკუსი!აი,
დამთხვევა
წვრილმანებამდე!
პეტიამდაიხედახელზე, რომელშიცავიდა
ცალყბაღიმილით მომზირალითავისი
უსიამოვნო მოსახელეეჭირა,დაბლადაუშვა
იგიდათქვა:
–არ მინდა,
ესრომვიყო,
საზიზღარია.
მოხუციახლამხარშიჩააფრინდადაყელში
მობჯენილი,მოგუდულიხმით მგზნებარედდა
უკვესრულიადგაუგებრად აბუტბუტდა:
–არა,არა,ეგარცცუდიადაარცკარგი.არც
ცოცხალიადაარცმკვდარი!ეგისეთი
პერსონაჟია.
..მორალიდაღირსება
სამაგისო რამეებიარაა.იცი,ეგ
ტრიქსტერია!არისასეთიმარადიული
არსებამიწისქვეშასამყაროში, ცბიერი,
ყველაფრისდამანგრეველი. .
.ყველაფრის
უფლებააქვს: ზეციდანაცდა
მიწისქვეშეთიდანაც.მრავალიათასიწლისაა.
ვინიბაგოსტომისინდიელებთანაციყო,
ინდოეთშიციყო, სპარსეთშიც...მასსულ სხვა
ძალებიამოძრავებს, მიღმური.ამიტომაც
ლაპარაკობსმიღმურიხმით.აი, ჩამოდი
ჩემთანსტუმრადიუჟნიში, ერთ კარგრამეს
განახვებ:საწრიპინოს.ენისქვეშიდებ, და
პეტრუშკაისეთხრინწიანხმაზეაყმუვლდება,
ჯოჯოხეთისორპირიქარიგეგონება. .
.შენ
გაიგონებ!

მეთოჯინერატომღაცღელავდა, დამთვარის
მქრქალ, უსიცოცხლო, “მიღმურ”შუქზებიჭს
თავად ისმოეჩვენამოჯადოებულ პეტრუშკად,
რომელიცტრიქსტერად გაცოცხლდადა
მონათესავესულსშეხვდა.პეტიამის
გვერდით ჩამოჯდასაწოლზე, ზედსახესთან
მიიტანახელი, რომელშიცკუზიანი,
წითელჩაჩიანიჩხუბისთავიეჭირა.მისი
ღიმილინუსხავდაბიჭს.თოჯინარაღაცით
საშინლად მიმზიდველიცჩანდადა,
იმავდროულად, საშინლად აუტანელიც.
საიდუმლო იყო.შეყინულისიცილი.და
ძალაუფლება.
–იუჟნამდეშორია,
–ამოიოხრაბიჭმა,
–ას
ოთხმოციკმ.
მსახიობიწამოენთო:
–რაშორია,რაისეთიშორია!ჩაგსვამსდედა
მატარებელში,
მეკიდაგხვდები.დიდიამბავი!
პეტიაკიდევერთხელ ჩააცქერდახელზე
წამოცმულ ცხვირასვიწრო,შავ,
მოცინარ
თვალებშიდაფიქრიანად იკითხა:
–დაცხოვრებაში. .
.ცხოვრებაშიარსებობენ
ამისთანები?ასეთიისინი.
..ტრიქ.
..
სტერები?
რომლებიცთავისინებით კიარარიან. .
.
რომლებიც. .
.ჯოჯოხეთიდანარიან?
მეთოჯინემგვერდზეგადახარა
ჭაღარაქოჩრიანითავიდაბიჭსისე
დააცქერდა,თითქოსფიქრობს,ვთქვათუარ
ვთქვაო.
–არსებობენ,–ჩაილაპარაკაბოლოს
სერიოზულად, –ძალიანკარგადაც
არსებობენ.მამაშენი ნამდვილი
ტრიქსტერია.
***
ორიოდეკვირისშემდეგ, არდადეგების
პირველივედღეს, დედადათანხმდა,
გაეგზავნაიგიიუჟნო-
სახალინსკში,
კაზიმირ
მატვეევიჩთან.მხოლოდ მარტო არა,რათქმა
უნდა,არამედსართულისმეზობელთან, ძია
საშასთანერთად, რომელიცსწორედახლა
გახდაწასასვლელიიქმივლინებით.
ძიასაშამ,
სამთო მოთხილამურეობის
მოყვარულმა, სამოცდახუთიწლისტანმოკლე
მუშკეტერმა,პირობადადო, რომ“ყმაწვილს
მიხედავდა”.რაიყომისახედი,ჩვილსხომარ
ატანდნენაკვნით.
და,
როცაპეტიადერმატინშემოკრულ,
მაღალზურგიანდასაჯდომზეაძვრა,
რომელიცისეიდგა, რომმისმოპირდაპირე
მხარესმჯდომიძიასაშასმუხლებიმის
მუხლებსებჯინებოდა, უპირველესყოვლისა,
ღრმად, მუცლისფსკერამდეშეისუნთქა
ჰაერი,თითქოსმთელიგზისსამყოფი
მარაგით ივსებდაბედნიერებისვეებაბუშტს,
შიგნიდანრომაწვებოდა. ..ვიწრო,
ძველისძველიიაპონურივაგონიდაიძრადა
წაღოღდა, უკანგაიყოლაშიშინიდასტვენა,
დანელიდაგ- დუგ-
დუგი,მერეუცებაგუგუნდა,
მხიარულად ააზანზარამინებიდარელსებზე
წარაკუნდა.

მარცხნიდანზღვისსანაპირო გაიწელა,
მარჯვნიდანკიყურედამწვანეველი
აედევნათ,მოცისფრო,დანისლულ მთებს
რომერწყმოდაშორეთში, დავაგონშიზღვის,
ბალახისადახისსურნელთანაზავი
შემოიჭრა.ბნელ,უკუნგვირაბთაშორის
ნარინჯისფერნათლად იფეთქებდახოლმე
ხანმდინარე,ხანწერწეტაარყნარ-ნაძვნარი,
ხანთვალისმომჭრელიღრუბლისკუდიანი
კომეტა.
–რამდენიმესაუკუნისწინრომგაევლოაქ
მატარებელს.
..–ჩაილაპარაკაძიასაშამ,
გაზეთსთავიანებადა“ახლომხედი”
სათვალემოიხსნა,–ფანჯრიდანლაპერუზის
ხომალდისიალქნებსდავინახავდით...
დაკვლავ მთებიდატყე, მობრეცილი
პატარასადგურები,
დაგველივით
დაკლაკნილიგზანაძვნარში,
დაოდესღაც
არსებულიხიდებისგანშემორჩენილი
ხავსმოდებულიბიჯგებიღელეებთან, და
დაბალიბამბუკისმოწყენილიჭალები. .
.
კარგახანია, რაცგასცდნენილინსკს,
ყველაზევიწროადგილასგადაკვეთეს
კუნძული,უკანმოიტოვესმეთევზეთაპატარა
დასახლებავზმორიე, თავისპაწიაკერძო
სახლებიანდასტალინისჭუჭყიან-
ვარდისფერორსართულიანკორპუსებიანად. .
.
დაახლაუკვემარცხნიდან, გზისკიდეებზე
ისევღელავსველურიასკილისიისფერი
ნაპერწკლებითადანარინჯისფერი
შროშნებითსავსემაღალიბალახი, მერეკი
იწყებაქვიშისზოლიმუქ- ლურჯიოხოტის
ზღვისგასწვრივ. .
.მარჯვნიდან მთაგორებზე
ხტუნვით,ხეობათანისლებშიყვინთვითადა
ფოთლოვან- წიწვოვანტყეთამღელვარე
ტალღებად, ცურვით, მატარებელთანერთად
მოქრისუსასრულოტაიგა, ხოლო მისიქით,
შორეთში, მწვანე-ზამშისებრი, ნაკეცებად
მიჯრილიმთაგრეხილებიაჭრილან
ჩამოძენძილ ღრუბლებქვეშ.
ბიჭისუკანორიქალიიჯდა, რომელთაენა
მთელიგზაარ გაჩერებულა, რაცძალიან
უშლიდახელსმთელისამყაროსამ
მიზანსწრაფულ სრბოლას, ხმაურიან
სრბოლასხშირ, ლურჯ-მწვანესივრცის
წიაღში,რომელიცპეტიასთვალთაორივე
მხარესმოედინებოდადამოხტოდა.
–მოდი,დღესმოვამზადოთ სალათი
ოხრახუშით,ძალიანგემრიელია, –ამბობდა
ერთი,–ვიღებთცხრაკვერცხს, ერთ ქილა
სიმინდს,
ხახვს,ძეხვს,
სოსისს,
ცოტამწვანე
ბარდასდამაიონეზს.
..
–ოხრახუშისადღაა?
–როგორ თუსად?თავზევაყრით წვრილად
დაჭრილს.
..
უცებმატარებელმაცივნისლშიჩაყვინთა, და
გაცურაშიგმთვრალირომკასავითრწევითა
დაყანყალით, სწორედ მასავით შარიანი
მოძახილით, არავინუწყის,ვის
შესაშინებლად.
ძიასაშაგამოერკვა,
ელვით ჩაკეტა
საბუთებითსავსეტყავისსაქაღალდე,
რომლისთვალიერებაშიცგზისმიწურულს
ჩაჰყვინთვოდადაცხვირიისედაეხარა
მისკენ,თითქოსყნოსავს,
ახალიათუარაო;
სათვალემყარბუდეშიჩადო, ტკაცანით
დაკეტადათქვა:

–მალედოლინსკია. .
.ხომარ დაიღალე?
ნამძინარევსჰგავხარ,მიმიკასვერ ვხედავ.
..
–ეგრაარის ეგმიმიკა?–ჩახლეჩილიხმით
გაეპასუხაპეტია.მისთავშიწყნარად
გუგუნებდამობუტბუტეაზრთანეტარი
ღრუბელი.გრძელიგზისმანძილზემან
მოასწრო დაკაზიმირ მატვეევიჩისსამ
თოჯინასთანერთადაზრობრივად გაითამაშა
კიდეცრამდენიმესაზარელიამბავი,
რომლებშიცმთავარიგმირი, რათქმაუნდა,
პეტრუშკაიყო, –ხანმხიარული, ხან
გაავებული,ხანყაჩაღი,ხანმხსნელი
გულადიტრიქსტერი. .
.მთელიგზაბიჭი
წელშიგამართული, მუხლებაწეულიიჯდა,
და
თუმცაძალიანაცუნდოდა, ტუალეტში
გასვლაზეცკიუარიგანაცხადა.არშეეძლო
მოქმედებასთანგანშორება..
.
–რადა...განცდა,–განმარტაძიასაშამ,–
აღტაცება,გაკვირვება,
ბედნიერება.შენ
ბედნიერებაშიუფროხარ თუსაშინელებაში?
ბიჭმაალალად მიაყურადასაკუთარ თავს,
და
კარგაგრძე ლიპაუზისშემდეგალალად
უპასუხა:
–ორივეში.
..
კაზიმირ მატვეევიჩიცხოვრობდარკინიგზის
უკან,ერთსართულიანხისსახლში, უბანში,
რომელსაცსაიდუმლოდ “ შანხაი”ერქვა: ეს
იყო თიხითშელესილი, ალაგ-ალაგ
ბათქაშამძვრალიქოხმახები,
ცელოფანგადაჭიმულიფანჯრები,
ჩაწოლილიღობეები, ჭაობიანნიადაგზე
საყრდენირომვერ მოეძებნა, წიდის
ჭუჭყიანიბორცვები, ქვანახშირისმტვერი,
შარშანდელიოროვანდისტოტებიღრმა
თხრილებშიდასაყოველთაოლოთობა.
მაგრამმეთოჯინისდიდიოთახი, რომელიც
მეზობლებისგანსამიბოქლომითსაიმედოდ
იყო გამიჯნული, საოცრადსუფთად და
კოხტადგამოიყურებოდა.ოთახისშუაგულში
იდგადიდი, მრგვალიხისმაგიდა, რომელზეც
არაფერიიყოგადაფარებული.ზედ იდო
სახლისბინდბუნდშისხივიანად მოელვარე
ფილა- სადგამი,რომელზეცფუმფულა,
კვამლისფერბეწვიანი, მხრებშითავჩარგული
მძინარეკატამოკუნტულიყო.( “
აქსად
დამჯდარხარ, შექოლერა, შენა!!
!”–დასძახა
კაზიმირ მატვეევიჩმადა,რაკიკატაარათუ
არგადმოხტამაგიდიდან, არამედარცკი
შეინძრა,მიუახლოვდა, ნაზად აიყვანახელში
დამისმოცისფრო ბეწვშიჩარგოსახედა
წამით თავისიჭაღარაშეურიამას. )
მაგრამმთავარი,მთავარი რამაცბიჭიზედ
ზღურბლთანგააშეშადასუნთქვაისე
აუჩქარა,თითქოსმატარებლითკიარ
მოდიოდა, არამედ მთელიგზასირბილით
უკანმოსდევდამას: კედლებზეთოჯინები
ეკიდა!თანისეთებიკიარა, როგორებითაც
მოხუცმასკოლაშიწარმოდგენაგამართა,
არა“მხედრულები” ,არახელზე
წამოსაცმელები,არამედ სულ სხვა ნაირები
–ძაფებზედაკიდებულები.
გადაჯვარედინებულიხისნაჭრებიდან
თითოეულიძაფიამარსებათათავის,
ხელებისადაფეხებისაკენეშვებოდა.
(ღმერთო, ვისარნახავდით აქ!)დაამ
არსებებსკაზიმირ მატვეევიჩი“ჩემს
თოჯინებს”უწოდებდა.

–არა, –თქვაკაზიმირ მატვეევიჩმადათან

გახევებულ ბიჭუნასქურთუკიგახადა,–
გრძელიგზაგამოიარე.ჯერ ვისადილოთ.
მაგრამბიჭიკვლავისეიდგა,
ჩუმად
ყლაპავდანერწყვსდაგამშრალიმზერით
ათვალიერებდაკედლებს.
–მე..
.–დამნაშავედ ამოთქვაბოლოსდა
უცებატირდა,–ჩავიფსი...
***
.
..
მასშემდეგხშირად ჩადიოდამოხუცთან,
უკვემარტო მიემგზავრებოდა, დედა
მორჩილად უშვებდამთელიარდადეგებით,
დაესმისიდადედისსაიდუმლო იყო, შარიან
რომკასკისულ უფროუჭირდათვალი
მიედევნებინაამიდუმალი
გაუჩინარებებისთვის.პეტიას
ჩასვლისთანავეკაზიმირ მატვეევიჩი
გამოცოცხლდებოდახოლმე, თოჯინებს
ხსნიდაკედლებიდანდაიღებდაიმგვარი
ფუთებიდან, მოხეტიალემომთაბარეებსრომ
დააქვთ თან,–დაისინისაათობით
მეცადინეობდნენ.
დააი,ახლა, ამხელობაზეუსასრულო
საუბრებისდროს, მოხუციმეთოჯინე,
–
თითქოსაუკრძალასაკუთართავსო, –
აღარასდროსგადადიოდაპოლონურზე.
როგორცჩანს, თვლიდა,რომჩვენი
პროფესია( ისკიერთიწუთითაცარ
დაეჭვებულა, რომპეტიასათოჯინო
საქმისთვისიყო მოწოდებული),–აი,
ეს
პროფესიამკაცრადუნდა
დაქვემდებარებოდაქვეყნისადაბავშვების
ენას.
უპირველესყოვლისა, იგიაიძულებდაპეტიას,
ესწავლამოთმინება:უსაზღვროდ დიდხანს
სჭეროდათოჯინამაღლააწეულ ხელზე.
თავიდანესადვილიიყო, ხუთიწუთისშემდეგ
კი ძნელი, ხოლო კიდევათიწუთისმერე
გაუსაძლისი.მხარსადახელსნელი,
გაწელილიტკივილიგაუბუჟებდახოლმე,
რომელიცჯერ ზურგისკენმიცოცავდა,მერე
ბეჭებსშორისჩააფრინდებოდა, მერეკი
კისერზემოუჭერდა.
..
–არაუშავს, არაუშავს,–ამბობდაკაზიმირ
მატვეევიჩიდათანსაათსგახედავდახოლმე.
–კიდევერთიწუთიცდა- ა-
ა-ა-
ა,
გაგიადვილდება. .
.დამალეძალიან
გაგიადვილდება, დაჟესტების
თავისუფლებასშეიძენ.სიმსუბუქესიძნელის
ატანით მოგივა.ჯერ,სანამგტკივა,
ვერაფერზეფიქრობ.მეთოჯინეს, შვილო,
ხელებიმოჭიდავესავით ძლიერიუნდა
ჰქონდეს.იცი,სიცილიურიმარიონეტი
რამდენსიწონის?ოჰო- ჰოო!ამიტომაცაქვს
გამობმულითავზერკინისმავთული“ ოქროს
ძაფის”–მარიონეტისმთავარიძაფის
ნაცვლად...რაო,შეწყალებასმთხოვ?კარგი,
შევისვენოთ!–დაპეტიამოწყვეტით
ჩამოსწევდახოლმედაბლათოჯინიანხელს. ..
მოხუციმარჯვედ დამომჭირნედ
დიასახლისობდა.ვიღაცისაგანშეძენილ
სამგზისგანაყიდ მაცივარ “
სარატოვში”
მუდამმოიძებნებოდასოსისი, თევზიდა
ბარაქიანადმოხარშულიმაკარონი.ზოგჯერ
მზაწიწიბურასყიდულობდა“ კულინარიაში”
,
სახალინსკაიაზე,კლუბ“ სტროიტელის”
გვერდით რომიყო.კარგად უნდადანაყრდე,
იმეორებდახოლმე, მშიერიმსახიობი
პოეტურიმოვლენაა, მაგრამ
სევდისმომგვრელიდაუსარგებლოაო.

იგისუფრასთანაცგანაგრძობდა“ ხელობაზე”
ლაპარაკს,დამისეულიწარმოთქმით ეს
სიტყვადამაჯერებელ დამნიშვნელოვან
აზრსიძენდა,სწორედისეთს, როგორსაც
სიტყვა“ნიადაგი”იძენსაგრონომის
მოხსენებაში.
–თოჯინა. .
.–იწყებდაიგიდაატლასის,
ფერად შუშისმძივებიანიანგელოზი, ამ
მხიარულისამყაროსდარაჯიდამფარველი
სული, წამოფრინდებოდა, სარკისებრ
თვალებსააელვარებდა, დამაკარონის
გორაკებიანითეფშებისთავზედაეკიდებოდა.
–თავისიბუნებით თოჯინადაუცველია.ის
შენს,მხოლოდშენსძალაუფლებაშია.
მხოლოდ შენზეადამოკიდებული
იცოცხლებს, ისუნთქებსთუარა. .
.მიირთვი
კიტრი.ჩვენთან, აქ,ქალებიისეთგემრიელ
კიტრსყიდიანგზისპირას. .
.ჭამე,გემრიელად
სანსლე, შეგაჩხიკინებულო, შენ,პან
უკსუსოვ...ჰო:ყოველ წუთსუნდაგრძნობდე
თოჯინისმაჯისცემას.უნდაგესმოდესკიდეც
ის ხვდები, რასვგულისხმობ?
პეტიათავსუქნევდადამაკარონსღეჭავდა.
კაზიმირ მატვეევიჩიამოიხვნეშებდა,
კიდევ
ერთკიტრსდაუდებდათეფშზედაამბობდა:
–თოჯინამისიმარტოსულობისგამოუნდა
გიყვარდეს.
საბოლოო ჯამში,მოხუციერთიწუთითაცკი
არწყვეტდათავისმონოლოგს.დილაობით
საწოლიდანწამომდგარიპეტიამასნიჟარის
თავზესაკმაოდ დაბლამიმაგრებულისარკის
წინწაასწრებდახოლმე, –მოკუზულს,
ცალ
ხელშიგასაპნულფუნჯიანს..
.ცალილოყა
თეთრიდაქუნქულაჰქონდახოლმე,
ბოლომდეგამოუძერწავითოვლისკაცივით.
ისნაწყვეტ-
ნაწყვეტბუტბუტებდა:
–სარკე, ჰმ!სისულელეა. .
.საათობითდგანან
თოჯინით ხელზესარკისწინდაიქუყურებენ. ..
მეკივამბობ: “
იქ”–სწორედაცრომ“ იქაა”და
არა“აქ”.როცათოჯინასთანმუშაობ, იგი“აქ”
უნდაიყოს შენსმხართან, გულთან. ..–მერე
უცებფანჯარასთანმიდგმულ გასაშლელ
სავარძელშიმჯდომიბიჭისმისკენ
მოპყრობილ ყურადღებიანმზერას
შენიშნავდა, დაშესძახებდა:–ოჰ!დილა
მშვიდობისა!ზიხარ დაჩუმადმისმენ, რას
ვლაპარაკობ, არა?შემელია, შენა!კარგი,
შენცგეტყვი: როცასარკისწინმუშაობაზე
მეუბნებიანრამეს, მევპასუხობ: შენსარკეში
იყურებიდა“ იქ”ხედავთოჯინას, ესეიგი,ამ
დროს“ იმ”თოჯინასხედავდაარაამას,
ხელშირომგიჭირავს.მაგათ ხომთოჯინის
ტარებისკონცეფციისაარაფერიგაეგებათ!
“ისინი”–იყვნენახლახანდაარსებული
თოჯინებისსაოლქო თეატრის
ახალგაზრდები.უფროზუსტად, ორი
შთაგონებულიკოვბოი, ორიველენინგრადის
თეატრალურიხელოვნებისადაკინოს
სახელმწიფო ინსტიტუტის
კურსდამთავრებული, რომელთაც
გადაეწყვიტათ,თავიანთისპექტაკლებით
“სახალინისთოჯინურისამყარო
ამოეტრიალებინათ” .იმკომპანიაშიკაზიმირ
მატვეევიჩსმეტსახელად “ყარაბასი”
შეარქვესდაოპოზიციონერად,
რეტროგრადად, “
თოჯინებისთეატრში
ხავსმოდებულინატურალიზმის”მომხრედ
მიაჩნდათ.პეტიამსაკუთარიყურით გაიგონა,
როგორ ეუბნებოდასაბუტაფორიოში
ახალგაზრდარეჟისორირუსლანსერგეევიჩი
მხატვარ იურაპრონიჩევს, რომ“ყარაბასი” ,
ალბათ, ჯერკიდევრევოლუციამდე, სოფელ-
სოფელ, მარხილით დაატარებდათავის
თოჯინებსდა“ გარმოშკისხმაზეატარებდა
წარმოდგენებს” .მაგრამესსიცრუეიყო!
სიცრუე!დედასუამბნია, რომდიდიხნის
წინათ,მისბავშვობაში, კაზიმირ მატვეევიჩს
ლვოვშისაკუთარიპატარასაოჯახო
თოჯინებისთეატრიჰქონია, სახელად
“ფოტინი”–გაბედულიძველიბერძენი
მეთოჯინისსახელისპატივსაცემად,
რომელსაცთურმერომაულიღმერთების
დაცინვისაცკიარ ეშინოდა!–დაამთეატრში
თოჯინებსკაზიმირ მატვეევიჩი, მისიცოლი,
ვაჟიდარძალიდაატარებდნენ, რომლებიც
მერე,არავინუწყის, სადგაქრნენ( და
ღმერთმადაგიფაროს, შვილო, არასდროს
არაფერიჰკითხო კაზიმირ მატვეევიჩსამის
შესახებ).

წელიწადისშემდეგპეტიამუკვებევრირამ
იცოდასხვადასხვაგვარითოჯინის
მოწყობილობისშესახებ იმათიც,
თეატრალურდასსრომშეადგენდნენდა
იმათიც,
–კაზიმირ მატვეევიჩისკედლებზე
რომეკიდნენ.
ო,ესპერსონაჟებიერთმანეთსარაფრით
ჰგავდნენ.
–მედიდიოსტატიარ ვარ,–ნაღვლიანად
იმეორებდამოხუცი,
–ხატვაარასდროს
შემეძლო.ესკიზებსჰენრიკიმიკეთებდა,
მერეესკიზებიპეკარსკაიაზემიმქონდა
იაკობსამოილოვიჩთან, ბაბუაშენთან,დაის
ნაწილებსგამომითლიდახოლმე.
პეკარსკაიას,სხვათაშორის, პირდაპირ
ლიჩაკოვსკოესსასაფლაოზეგაჰყავხარ,
ჰოდა, იცი,პიოტრეკ, ადრელვოვში
ადამიანურად ასაფლავებდნენხალხს,
ფეხითმიდიოდნენ: კატაფალკა,
სამგლოვიაროდმორთულიცხენები,
კატაფალკისუკანკი ნელი, დამწუხრებული
პროცესია; ადამიანებიმაშინსიკვდილის
აზრშიწვდომასცდილობდნენ, სატვირთო
მანქანებითკიარ მიქროდნენ არიქა, ჩქარა
მივაყაროთ მიცვალებულსმიწადა
სასწრაფოდდავლიოთო. .
.ესისევთქვი,
სიტყვამმოიტანა, ყურსნუდამიგდებ.მეიმას
გეუბნებოდი, რომბაბუაშენი, იაკობ
სამოილოვიჩი, მექანიკისსაკითხშიც
მეხმარებოდა, გაპიტსაცმიმზადებდა, აი,ამ
სადგარს“ მხედარი”თოჯინისშიგნით, რაზეც
თავიმაგრდება.აი, ხედავ, პეტრუშკასგაპიტი
სულ უბრალოა, მაგრამზოგჯერგაპიტზე
მთელიმექანიკამაგრდება.გაპიტის
წყალობით, თოჯინასთავისაქეთ- იქით
მიბრუნება, დახრადამაღლააწევაშეუძლია,
მეტიც!–პირისგაღებადაყურების
გამოძრავებაცკი!გაპიტიჩვენიდიდი
დამხმარეა, პიოტრეკ. ..იაკობსამოილოვიჩი
–უ-უ-უ-
უ,გაპიტისმეფეიყო.ომამდეერთი
თოჯინადამიმზადა, მეფეიაგელო, ჰოდა,
იმასსულაცთვალებიეღებოდადაწარბებიც
კიუმოძრავებდა, დაყველაფერიგაპიტზე
იყო დამაგრებული. .
.თუმცადიდიარაა, აი,
ადამიანისმუშტისხელათუა.მოხატვით კი
თოჯინებსისევჰენრიკიმიხატავდა,ჩემი
მეთვალყურეობით. .
.
მოხუცითვალსშეავლებდაკედლებს,
საიდანაცგულღიადთუმრისხანედ,
ნაღვლიანად თუალერსიანად
იცქირებოდნენჰენრიკისმოხატული
თოჯინები,ღრმად ამოიოხრებდადა
განაგრძობდა:

–ეს, რაც“მხედარ”თოჯინებსშეეხება. .
.
მარიონეტი სხვარამეა.იქსხვაამბავია,
სხვადამოკიდებულებააადამიანისადმი.ეს
ადამიანისუძველესიმოდელია, იცი?ძველ
საბერძნეთშიფილოსოფოსიიყო, პლატონი.
ათასიმოსწავლემაინცჰყავდა.მეერთიშენ
მყავხარ,დაპლატონსათასიჰყავდა!ჰოდა,
პლატონიადამიანსღმერთისმარიონეტს
უწოდებდა, ამბობდა, ადამიანსაცმრავალი
ძაფიამოძრავებსო, –კეთილისაწყისი,
ბოროტისაწყისი. ..მარიონეტისტარება
რთულია: ყველაფერივაგასადაშენს
თითებზეადამოკიდებული.დამეშვიდემალა
არდაგავიწყდეს, მანდწელიადამანდ
მაგრდებაბურთულა, რომელზეცთოჯინის
მთელიზედატანისმექანიკაადამაგრებული.
საჯდომიუმოძრაოა.საჯდომიისეა, ეგსულს
არგამოხატავს, ამიტომაცკონტროლსარ
ექვემდებარება. ..მარიონეტი, პიოტრუსიუ,
უამრავ-უთვალავია. ..ესრაღაცმსოფლიო
ერებივითაა: არსებობენჩინელები,
შავკანიანები, ინდიელებიდაინგლისელები. .
.
დაყველათავისიწესით დარიგით
ცხოვრობს.აი,მაგალითად,
ინდოეთში
არსებობენასეთითოჯინები:ისინი
მეთოჯინისკისერზედამაგრებულ რგოლს
ძაფებით უერთდებიან,
მისხელებსკი
წვრილილერწმისღეროებით.
არსებობენ,ვთქვათ, პლანშეტური
მარიონეტებიც; ესრასნიშნავს?მათში
ჰორიზონტალურიზონარიაგატარებული,
რომლისერთიბოლო შენსფეხზეა
დამაგრებული, მეორებოლო კი მიწაში
მაგრად ჩასობილ ჯოხზე.დათოჯინასხელით
კიარ მართავ,არამედფეხით!ხელებითკიამ
დროს, თუგინდა, გარმონზედაუკარი.
მეარღნეაღარცგჭირდება.აი, მეჩემს
თეატრშიხელისარღანიცმქონდადა
მექანიკურიც.
..
პეტიასახლაუკვეხშირად ნახავდით
მშენებელთაკლუბისრამდენიმეოთახში
გაჭირვებითჩატეულითეატრისკულისებში,
დათუმცაჯერჯერობით არაფერს
ავალებდნენ,მანუკვეყველათოჯინა
სათითაოდ იცოდა.სიგიჟემდეუყვარდა
საბუტაფორიოშიჯდომადაცქერა, თუ
როგორ მუშაობდამხატვარიიურა
პრონიჩევი:როგორძერწავდაიგი
სასკულპტურო პლასტილინისაგანამათუიმ
ფორმასხისშტიფტისგარშემო, როგორ
აკეთებდაღრმულებსთვალის
ბუდეებისათვისცერათითებისდაჭერით,
როგორ ამატებდაკიდევპატარაბურთულას
ცხვირისათვის,წარბებისადანიკაპისათვის,
მერეკიდიდხანსჯადოქრობდასკალპელით,
დანითადასპეციალურილითონისნიჩბით,
აგროვებდა, აწებებდანაფშვენებსდა,
როგორცპიანისტიკლავიატურაზე, ყველა
თითისზუსტიდაალერსიანიმოძრაობებით
ურბენდა, ეხებოდა, გლესდაზედაპირს..
.ბიჭი
ხარბად აკვირდებოდა, წამიერადროგორ
გაშეშდებოდნენმხატვრისხელებითოჯინის
ზემოთ,დათან, ცერისფრჩხილის
გადატარებით, როგორსწრაფად
ჩამოაცლიდნენძლივსშესამჩნევწებოვან
ნათალსმსხვილიცხვირიდანმომავალ
ყარაბასს, ძალიანსაეჭვოდ რომწააგავდა
კაზიმირ მატვეევიჩს;დაამმსუბუქი
მოძრაობისშემდეგმოხუცისპირქუშიცხვირი
უცებმრისხანედამნიშვნელოვანიხდებოდა.
–როგორიძლევამოსილიცხვირი
გამოგივიდა,ჰა?!–თავსუქანჩალებდა
თოჯინასიურა, –ცხვირი,მოხუცო,ხასიათია,
ლირიკაა...თოჯინახომდარბაზშიცხვირით
“იყურება”
.ყურადღებამიაქციე:ყველაჩემს
თოჯინასმსხვილიცხვი რიაქვს.

–და.
..თვალები?–ეკითხებოდაპეტია.
–თვალებს, პირიქით,დაწვრილმანებაარ
სჭირდება:არცგუგები,არცწამწამები.
წვრილმანებიშთაბეჭდილებისმთლიანობას
დაანგრევს.მაყურებელირასაღიქვამს?
თვალებსმთლიანობაში.დაქუცმაცება
საჭირო არაა.–იურაისეგაფარჩხავდა
სასკულპტურო პლასტილინით დათხუპნულ
თითებს,თითქოსუხილავიბურთიუჭირავსო,
დათვალსჩაუკრავდა: –განაზოგადე, მოხუცო!
განზოგადებასუფროძლიერიაქვს
მაყურებლამდე“მიტანისტალღა”.–და
ჰაერშიწარმოქმნილ ბურთს
კალათბურთელისრბილიმოძრაობით
ტყორცნიდაწარმოსახვით დარბაზში.
პეტიამართლაცსაათობითიჯდახოლმემის
გვერდით,ჩუმად,მოხუცივით.უხმოდდა
სწრაფად აწვდიდამაკრატელს, აბრაზიული
ქაღალდისნაგლეჯს, წებოსტუბს.მუშაობის
უმცირესიეტაპისგამოტოვებისაცკი
ეშინოდა.ჩამოსხმისყურებაუყვარდა.
აი,იურასაღებავით გათხვრილიუხეში
პერანგისსახელ ოებსიკაპიწებს,
საპირფარეშოდანწყლით სავსეტაშტი
მოაქვსდათაბაშირსზელს.დასანამპეტია
აკვირდება,როდისშეწყვეტსმასა
ბუშტუკებისგამოყოფას, სწრაფად ფარავს
თოჯინასვაზელინისფენით. .
.
–აბა,კიდევამოდისბუშტუკები?–
ეკითხებოდაბიჭსთავისმოუბრუნებლად, –
უდარაჯე,თვალიარ მოაშორო: არაჟანივით
ხსნარიმჭირდება.
მალეიურაუკვენებასრთავდაბიჭს
წვრილადდაენაკუწებინაქაღალდი, წყალში
ჩაელბო,გაეწურადაწებოშიაერია, –
როგორცთვითონამბობდა, “
პაპიე-
ფაფის”
დასამზადებლად. ..დამერე,როცაამ
წებოვანიფაფისექვსი, შვიდიფენა
მარლითაცჩაწებდებოდადა“ როგორც
საჭიროა”,
ისეგამოშრებოდაკიდეც, იურა
ნამზადისსიმყარესადაგამძლეობასშუქზე
გახედვით ამოწმებდა.
მხატვარიიურაიყო ექსტრავაგანტური
ლენინგრადელიახალგაზრდა, ტერფებთან
მოვიწროებულ განიერ კუბოკრულ შარვალს
იცვამდა, შერლოკჰოლმსივით ჩიბუხს
ეწეოდადათავსპირწმინდად იპარსავდა
(შესანიშნავიფორმისთავისქალაჰქონდა,
ჭეშმარიტად თოჯინური,პრიალა.გინდოდა
ხელიგადაგესვა,ფრჩხილებითგეკაკუნაზედ;
ბილიარდისბურთებიგაგახსენდებოდა,
მწვანემინდორზეიმთავისიერთადერთი,
მარცხენახელითრომდააგრიალებდა
რომკა) .
იურადაახალგაზრდარეჟისორირუსლან
სერგეევიჩიერთად ჩამოვიდნენ.რუსლანიც
ფრანტიიყო, მხოლოდ სხვასტილის:
ბაკენბარდებიპუშკინივით მოეშვადა
ცოტათიმართლაცწააგავდამას, ყოველ
შემთხვევაში,ფეთქებადიხასიათითმაინც.
კეთილიდასიმპათიურიიურასგან
განსხვავებით,ნერვულად მეტყველებდა,
რეპეტიციებისდროს, შემაშინებლად
სწრაფად ცოფდებოდა, თურომელიმე
მსახიობიკარგად ვერ გაერკვეოდა
შემოქმედებით ამოცანაში.

დასი ექვსიასაკოვანიქალი, “
ყარაბასი”
კაზიმირ მატვეევიჩიდათეატრზესიგიჟემდე
შეყვარებული, საფეიქრო ტექნიკუმის
სტუდენტივლადიკი მასნამდვილ
სასჯელად, ინერტულ მასად მიაჩნდა.პეტიას
კიმხოლოდ “ ქიშმიშიანიხაჭოსმასისა”
გაეგებოდა; მას,კულისებშიწყნარადმჯდომს,
მთვრალირომკასგამოხდომებზემეტად
აბნევდადააშინებდარეჟისორის
გააფთრებულიწამოყვირებები, მითუფრო,
რომრეჟისორირეპეტიციებზეჯიბისდანით
ხელშიცხადდებოდადაირწმუნებოდა, ეს
“შინაგანად მათავისუფლებსო”( თითქოს
რაღაცშინაგანიწყლულებისგადახსნას
აპირებსო) .როცაცოფდებოდა, იმუქრებოდა,
აი,ახლამთელ თოჯინებსავკუწავამდანითო,
დაერთხელ აკუწაკიდეცერთითოჯინა, რის
გამოცყველა, კაზიმირ მატვეევიჩისგარდა,
ჩაჩუმდადახელოვნებისარსზეჩაფიქრდა,
მოხუცმაკიწყნარად უთხრარეჟისორს:
–ჰიტლერიცგამოვიარე, ციხის
ზედამხედველებიცადაკრიმინალების
მთელიბანდებიც.ისინი,ყველა, ცოცხალ
ადამიანებსხოცავდნენ.მაგრამუდანაშაულო
თოჯინებიდანითარცერთსაუკუწია.მე,
ბატონო ჩემო,მიმიფურთხებიათქვენთვის,
რუსლანსერგეევიჩ!
მოკლედ,თეატრშისაოცარიმხიარულება
სუფევდა,
მითუფრო, რომპრემიერისშემდეგ
ყველარიგდებოდა.
მსახიობებისგარდა,თეატრში
მოღვაწეობდნენმკერავითამარა,
თოჯინებისმექანიკოსიმირონპეტროვიჩი,
რომელსაცყველამიროშასეძახდა.პენსიაში
გასვლამდეიგისამთოინჟინერიყოფილა.
ერთხელ კოკისპირულ წვიმასმისთვის
კლუბშიშესვლისკენუბიძგებია,სხვაგან
ვერსადშეაფარებდათავს, დამიროშასაც,
საქმერომარაჰქონდარა, თეატრისბილეთი
შეუძენია.რისშემდეგაცკულისებში
გამოცხადებულადაუთქვამს:
–ბიჭებო,რაიმესამუშაოზეამიყვანეთ.
თქვენთანმინდა..
.
მიროშაგენიალურიმექანიკოსი,ჯადოსნურ
გარდასახვათაგამომგონებელიგამოდგა.
მისიწყალობით, მარიონეტიპრინცესაფუ-ფუ
თვალისდახამხამებაშიგარდაისახებოდა
ალქაჯად:უნაზესიჭრილიდანმომზირალი
მისიმიბნედილითვალებიწამიერად
გადაქანდებოდაუკანდაბურთულების
უკუღმამხარეჯდებოდაბუდეში
გადმოკარკლულითეთრითვალები, შავ-
წერტილაბოროტიგუგებით; ფაქიზიპირი
გადაიქცეოდახახად,რომელშიც
გაოგნებულიმაყურებლისთვალწინეშვები
ამოიზრდებოდა. .
.დამთელ ამმექანიკას
მიროშაახერხებდადაგაპიტზე
ამონტაჟებდა.
სპექტაკლებისდროსთეჯირსმიღმასხვა
ცხოვრებადუღდა:ირკვეოდაურთიერთობები,
შეურაცხყოფასშურისძიებამოსდევდადა
შეთქმულებებიცკიმზადდებოდა.
ერთ-ერთსპექტაკლშიორიწუთის
განმავლობაშიჟღერდავალსიდათეჯირის
უკანთავისუფალიმსახიობებიყოველთვის
ცეკვავდნენვალსს.მსუქანიტანკა
გამუდმებით ეღლაბუცებოდამორიდებულ
ყმაწვილ ვლადიკს,სწორედ იმმომენტში
შეუხსნიდახოლმეშარვალს, როცავაჟის
ხელზეწამოცმულ ზღარბსკურდღლისთვის
უნდაეთქვა: “
შენმეყურებსნუმიცანცარებ!
საკუთარ საქციელსჩაუფიქრდი!”ერთ-ერთი
სცენისდროსყველასგიჟურისიცილი
აუტყდებოდახოლმედააღარცკიახსოვდათ,
საიდანდაიწყოეს: უბრალოდ, რამდენიმე
უცნაურიწამისგანმავლობაში, გაოგნებული
დარბაზისსიჩუმეში, თოჯინებსუნდა
ეცახცახათ დაეკანკალათ.

კულისებშიშემთხვევით მოხვედრილ მავანს

თეჯირსუკანშეყრილიესადამიანები
თავისუფლადშეიძლებოდაგიჟებისგუნდად
შეერაცხა.დათუმთავარირეჟისორის
ოთახსაცმიაყურადებდავინმეგარედან,
როცაიქგანიხილავდნენმხატვრისმიერ
ახლადმოტანილ თოჯინას, რომელსაცყველა
სათითაოდ ეხებოდა,ათვალიერებდადა
თავისმოსაზრებასგამოთქვამდა,სავსებით
დასაშვებია,
საქმეშიჩაუხედავადამიანს
ეფიქრა,რომსაგიჟეთშიმოხვდა:
–ცალითვალიამოვარდნაზეაქვს.
..
–ყურიცსძვრება.
..
კულისებსმიღმასაუბრებიდამოვლენები
პეტიასისეაღელვებდა, რომღამითვეღარც
კიიძინებდა.მასხიბლავდაარარუსული,
მომაჯადოებელისახელები: ამსახელებს
თეატრშიიურამოიტანდახოლმე, რომელიც
წელიწადშიორჯერმშობლებისსანახავად
წასვლასახერხებდაპიტერშიდაიქ
ხანდახანსაგასტროლოდ ჩამოტანილ
არაჩვეულებრივსპექტაკლებზეხვდებოდა.
მაგალითად, ერთხელ ფრანგიფილიპჟანტის
სათოჯინო რევიუსდაესწრო დამერემთელი
ორითვემხოლოდ ამაზელაპარაკობდა.
ხელებით,ცხვირით, ნიკაპით სხეულის
ყველანაწილით, საოცრადხატოვნად
აღწერდასახელგანთქმულიკონცერტის
ნომრებს:მოცეკვავესირაქლემებს,
ჭირვეულიბოასკლაკვნას, ძველი
ფოტოაპარატისგარმონით რომიწონებდა
თავსდა,რაცმთავარია, მეამბოხეპიეროს:
–დააი, სიბნელიდანაღმოცენდებაფილიპ
ჟანტი,თავისითოჯინით!–ჰყვებოდაიურა,
ოთახისშუაგულშიშემოაბიჯებდადახან
მეთოჯინესგანასახიერებდა, ხან
მარიონეტს.–დაუცებ, პიერო აღმოაჩენს,
რომმასმართავენ.არადა, ეგონა, ჩემითავის
ბატონ-პატრონიმევარო!დაიგიცხვირს
მაღლასწევს, ყოყლოჩინობასიწყებს,
დაუმორჩილებლობასაცხადებს.არუნდა,
რომმასზეზემომქმედიძალააღიაროს.მეო,
მოკლედ, ჩემითაცვივარგებ, ჩემიჭკუითაც
მშვენივრად ვიცხოვრებო.დაროცამისიდა
მსახიობისკონფლიქტიუმაღლესწერტილს
აღწევს,პიეროერთიმეორისმიყოლებით
იწყებსძაფებისგაწყვეტასდა თანდათან
იჩვარება,ეკიდება..
.ერთი. ..მეორე. ..მესამე.
..
აი,მარცხენახელიჩამოეკიდა. .
.მერე
მუხლები, ტერფები...ასეხდებაყველაძაფზე,
ყველაზე!ბოლოსერთადერთი, “ოქროსძაფი”
რჩებადა, ხალხო, იმერთიძაფითჟანტი,
ეშმაკმაუწყის,რასაღარაკეთებინებს
თოჯინას!–არუშვებს, აიძულებს, იცოცხლოს
დაიმოქმედოს, ისკი,თოჯინა, ისევ
განაგრძობსამბოხებას!დამაშინ, მისი
განმგებელინელაუშვებსთოჯინასიატაკზე:
სიკვდილიაირჩიე?კიბატონო!–დამიდის.
სცენასტოვებს გულგრილიღმერთი, –
მარიონეტიკიწევსგამოფიტული,
უსიცოცხლო.
..მაგრამ!–დაიურათითს
მაღლასწევდა:–მაგრამდაუმორჩილებელი!

საბუტაფორიოში, ტაბურეტზემჯდომიპეტია
გაფაციცებითშესცქეროდაიურას,
ჩამოშლილ- ჩამოფუშულ პიეროსრომ
განასახიერებდა,
დამამაზეფიქრობდა;
ყველაფერითითქოსმასზეიყო.სათითაოდ
წყვეტდაიგიყველასასიცოცხლო ძაფს,
ოჯახურისიყვარულისყველაძაფს,
რომელიცცოლთანდაშვილთან
აკავშირებდა,დამხოლოდ ერთ, უკანასკნელ,
წვრილ “ოქროს”ძაფზეღაკონწიალობდა. ..
სპექტაკლებისდროსბიჭიპირველიდან
ბოლოწუთამდეკულისებშიიდგა, სიბნელეში
თითებსდატუჩებსამოძრავებდა, ხანწინ
წაქანდებოდა,ხანუკანიხევდადაუკვე
ვეღარცამჩნევდა,რომუსასრულოდ დიდხანს
შეეძლო ხელებაწეულიმდგარიყო.
–დგახარ?–ჩასჩურჩულებდახოლმე
გვერდით ჩარბენისასსტუდენტივლადიკი,
–
სწორია,იდექი.ბუნრაკუსთეატრში
ახლადმოსულებიპირველიხუთიწელი
თოჯინებსარ დაატარებენდამარტო
კულისებიდანუყურებენ,როგორმუშაობენ
ოსტატები..
.
ბიჭმაუკვეიცოდა,რომთოჯინათასამყარო
ისევეუკიდეგანო,
მრავალფეროვანიდა
მჭიდროდდასახლებულია, როგორცმთელი
დედამიწათავისიქვეყნებით,ხალხებით,
ყვავილებითადახეებით, ცხოველებითადა
ფრინველებით, ღრუბლებით, თოვლითადა
წვიმით.რომმასშიცისევეადაფარული
ცხოვრებისეულისაიდუმლო, როგორც
ნებისმიერსხვაცხოვრებაში.რომეს
საიდუმლო უნდაიპოვო დაამოზიდო, დარომ
იგიყველასროდიანახვებსთავს, –არადა
არა,–თვით ყველაპროფესიონალსაცკიარ
ენახვება.
..მისიდანახვამხოლოდ რჩეულებს,
მოჯადოებულებს, თავდავიწყებულ
ადამიანებსშეუძლიათ. .
.
ერთხელ კაზიმირ მატვეევიჩმაკარადის
ორივეკარიმოაფრიალა( ეს,ჩვეულებრივ,
მრავალრიცხოვანიფუთებისწიაღში
საგანგებოარქეოლოგიურიგათხრების
დაწყებასნიშნავდა),დაახლოებითთხუთმეტ
წუთსგააგრძელათავისიგამხდარი,
რევმატიული, რუხსპორტულ შარვალში
მოქცეულიუკანალისდემონსტრირება, სანამ,
ბოლოსდაბოლოს, შლაპიანიქალბატონიარ
ამოქექა:უმოძრაო,არათეატრალური
თოჯინა.
პეტიამუკვეიცოდა, რომასეთმარიონეტებს
საინტერიერო ანოთახისთოჯინაეწოდება,
დათუმცაისინიცთოჯინურ უწყებას
მიეწერებიან,მოქალაქეობაცაქვთიქაური
დაყველაუფლებაც, მაინცვერ ცხოვრობენ
ისე,როგორცთეატრალურითოჯინები
ცხოვრობენ.მოსახლეობისამნაწილის
მიმართ პეტიასრულიად გულგრილიიყო, და
გულახდილადრომითქვას, უკვირდაკიდეც,
კაზიმირ მატვეევიჩიასეთ სისულელესრომ
აჩერებდათავისსახლში.
–შეხედეამქალბატონს,–თქვაკაზიმირ
მატვეევიჩმადაწელშინელ-
ნელა,ქშენით
გაიმართა.წამოწითლებულ სახეზეიდუმალი
ღიმილიდასთამაშებდა, –ოღონდ არ
აჩქარდე.კარგად დააკვირდი,
როგორც
საჭიროა,ისე.შენიაზრით,რაარისეს?

–რადა.
..გასაგებია,
რაცარის,
–მიუგობიჭმა.
–არააგასაგები!–დაიყვირამოხუცმა,
რომელსაცსახეჯერ ისევწამოწითლებული
ჰქონდადაამისგამო ძალიანმრისხანეიერი
ედო.–არასდროსარ თქვა, რომრამე
გასაგებიაშენთვის!გასაგებიამხოლოდ
სულელებისთვის ყველასაქმეშიმთავარი
ინსტრუქტორებისთვის. ..
მანმყარადდადგაქალბატონიმაგიდაზედა
უხმოდ,ხელისმოძრაობით მიიხმოთავისთან
პეტია.
პეტიამთოჯინააიღო, ყურადღებით
დაათვალიერა. .
.ძველია...ძალიანფაქიზად
დამუშავებული: სახედახელისმტევნები
ნაზინაღებისფერიფაიფურისაა, მთლიანად
ბზარებით დაქსელილი; ფეხზებისერით
მოქარგული, ლაიკისფეხსაცმელიაცვია.
ერთხელშიდაკეცილიმარაო უჭირავს,
მეორე, ოდნავმოხრილ ხელშიკიპაწაწინა,
მაგრამნამდვილიჩანთა, დახურულიწიგნის
მსგავსი,ოქროსპეპლისებრიშესაკრავით.
დედაასეთჩანთას“ რედიკულს”უწოდებს.
მხრებზემოგდებულიმელია, შავიმძივის
მკვდარითვალებირომაქვს, ნამდვილს
ჰგავს.მაღალ მკერდსაბრეშუმისფერადი
ძაფებით საუცხოოდ მოქარგულიბლუზა
უფარავს ყველაფერიარაჩვეულებრივი,
დამატყვევებელისიფაქიზითააგაკეთებული.
დამხოლოდ ესუმსგავსისახე, ესმოხეული,
ავყიაპირი,ჭვინტიანიფეხსაცმლისმსგავსი
ცხვირიდაამზომისთოჯინისათვის
შეუფერებლადდიდიესსულელურიშლაპა. .
.
–ეს“ ზარდახშა” -თოჯინაა, –ხმადაბლა
ჩაილაპარაკაკაზიმირ მატვეევიჩმაზედ
პეტიასთავზემოთ, –დაიმახსოვრე,
გამოგადგება: “
ზარ-დახ- შა”
.რითი
განსხვავდებაისჩვეულებრივითოჯინისგან?
საიდუმლოთი.რომელიმედეტალის
უცნაურობით.მხოლოდ არახილული
უცნაურობით, რომელიცთვალშისაცემია,
ინტერესსაღძრავსდააღაგზნებს, არამედ
ლოგიკურიუცნაურობით.შეხედე: ეს
ქალბატონი, რეალურად, გროტესკია.იცი,რა
არისგროტესკი?ესისაა, როცაყველაფერი
მეტისმეტად თავშესაქცევია, როცა
ყველაფერიისეაღრეულიდასულელურია,
რომესუკვემასხრად აგდებადადაცინვაა. .
.
გარდერობისრომელიმედეტალი. .
.აი,
ეს
შლაპა, მაგალითად.საკუთარ თავს
ვეკითხებით: შეიძლებათუარა, რომთოჯინას
ამხელაშლაპაეხუროსთავზე?დავპასუხობთ:
რათქმაუნდა, ესხომგროტესკულისახეა:
შეხედემისცხვირს, მისვეებაპირს.ესპანი
არარის, ისე, ხელშირედიკულით, ეს
ვულგარულიდედაკაცია.ასეთებიმოდურად,
ძვირფასად გამოეწყობიან, დარაღაცმაინც
გამოეპარებათ.რაღაცმაინცარ ექნებათ
რიგზე.აი, მაგალითად, ესსაეჭვოშლაპა.“ ოჰ,
ესთქვენითოჯინაა? ”–გეკითხებიან
საზღვარზეგადასვლისას, –“დაშიგნითრა
აქვს?”–“არაფერი, პანეოფიცეჟე,–პასუხობ,
–არაფერი, ამხანაგო ოფიცერო,შეგიძლიათ
თავად შეამოწმოთ” .დაისიცამოწმებს.
თოჯინასსაცოდავ, ნაჭრისმუცელსაცკი
უფატრავს, იქმხოლოდ ნახერხსაღმოაჩენს,
გაცუცურაკებულირჩება, ბოდიშსაცკიიხდის,
მიუხედავადიმისა, რომხეპრეა.არადა, შენ
ხომიცი, რომმთავარი შლაპაა?ერთხელაც
შეამოწმე.სცადე, საიდუმლოამოიცნო.

დაპეტიაცხელახლა, ზედმიწევნით
ჩაკირკიტებულად ათვალიერებსთოჯინას:
თითებით სინჯავსნაჭრისხელებს, ფეხებს,
ტორსს, ყურადღებით სწავლობსშლაპას,
მასზეშემოვლებულ შინდისფერ ლენტს,
ლილისფერი, ყვითელიდაწითელი
ფაიფურისპაწაწინაყვავილებითრომაა
მორთული. ..არა,ეჭვგარეშეა,რომშლაპა
ერთიმთლიანობაა, უფროზუსტად ისიც
ფაიფურისაადაფარჩააქვსშემოკრული.
–არაფერიარაა, –ამბობსგაკვირვებული
ბიჭი.დადარწმუნებით იმეორებს:
–
ნამდვილადარაფერიარაა!
–ახლაკილილისფერ ყვავილსორჯერ
დააჭირეთითი,
ოღონდზედიზედარა, ნელა,
საგულდაგულოდ დააჭირე,
შესვენებით,
როგორცუბნისრწმუნებულირეკავსკარზე.
დაიმავეწამსგატკაცუნდებარაღაცუხილავი,
მაგრამსანდო საკეტი,
–დაშლაპისზედა,
მაღალინაწილიუმალ ვარდება,როგორც
ზარდახშისსახურავი!ოჰ,
რამაგარია!–დაეს
ხომმართლაცპატარაზარდახშაა,
რომელშიც.
..სადაფისღილიდევს.
–ა-იი,–ეშმაკურიიერით გაწელასიტყვა
კაზიმირ მატვეევიჩმა.კმაყოფილებისგან
ლოყები, შუბლიდამსხვილიცხვირი
ულაპლაპებდა.–აი.მაგრამაქ, შესაძლოა,
ბრილიანტისყელსაბამიციყოსდამალული,
მნიშვნელოვანისაბუთიცდა, ვაი,რომ,
ნარკოტიკიც...
პეტიათვალდახუჭული, ხელისშეხებით
ცნობდამოხუცისყველათოჯინას, მაგრამ
როგორცკირომელიმემათგანის
გაცოცხლებასეცდებოდა, მყისვევარდებოდა
სასოწარკვეთაში არაფერიგამოსდიოდა.–
თოჯინა,რომელიცსულ რაღაცერთიწუთის
წინსავსებითცოცხალიიყომოხუცისხელზე,
პეტიასხელზეგადაბარგებულიუარს
აცხადებდასუნთქვაზედათავსხისთავიან
ძონძად იკატუნებდა.
..
–ხელებსნუაცოდვილებ!–დასძახოდა
კაზიმირ მატვეევიჩი,
–მხოლოდ ცუდი
მსახიობებიაცანცარებენთოჯინას.ნუ
ფართიფურთობ, სტილიშეიმუშავე.
მაყურებელიისეაკვირდებამოძრაობას,
როგორცკატა გუბურაშიმოჭყუმპალავე
ბეღურას.მისიყურადღება შენი
ძალაუფლებაა.თოჯინატკბილიყურძნის
მტევანივით უნდაგეჭიროსხელშიდანეე-
ეეელა, წვეთწვეთობით უნდაგამოწურო...
უფროძუნწად. .
.უფროძუნწად. .
.შეჩერდი!
ოოო- ოოდნავატრიალებინეთავიაქეთ-
იქით..
.გაიხსენე,ჩემიმაშკაროგორ
მოძრაობს: მარტობეჭებიენძრევაბეწვქვეშ
რბიიი-ლად.კატისებრნი, კატისებრნი
გაიხსენეხშირ-
ხშირად: არცერთიზედმეტი
მოძრაობა!პაუზები!პაუზებიისწავლე
მათგან.
მოხუცსთავისიუპირატესობებიგააჩნდა:იგი
“მხედარ”თოჯინებსაღმერთებდა.
მარიონეტები,მიუხედავადიმისა,რომმათ
“ელიტას,თოჯინურისამყაროს
არისტოკრატიას”უწოდებდა, ნაკლებად
უყვარდა.ჯოხებიანითოჯინებიკითეატრში
ცოტაიყო, ერთი,ორიდამორჩა.ჯოხს
მხოლოდ მაშინვიყენებთ,როცაფართო
ჟესტიასაჭიროო, ამბობდამოხუცი.

–კაზიმირმატვეევიჩ,–გულღიად
შენიშნავდახოლმეიურა, როცარეპეტიციის
შემდეგუნებურადხდებოდამორიგი
მასტერკლასისმოწმე, –დაანებეთბავშვს
თავი,ნუწაართმევთბედნიერბავშვობას.რას
წვრთნით, მართლადამართლა.მაგ
სიტყვებისნახევარიცარესმის.არა,
პეტრუხა?იქნებკოსმონავტობაუნდაბიჭს. .
.
მაგრამიურამხოლოდ ხუმრობდა, ახირებულ
ბერიკაცსდასცინოდა.ისთავადაცხედავდა,
კარგად ხედავდაამბიჭშითავისიანს,
დაბადებითგანთავისიანს,
მთელითოჯინური
შიგანით თავისიანს.
როცამუშაობისასპეტიასაათობით იჯდამის
გვერდით საბუტაფორიოშიდაყოველ მის
მოძრაობასადევნებდათვალს, იურაც,იქნებ,
მოწყენილობით დატანჯული,ან,იქნებ,
ბავშვისმტაცებლურიყურადღებით
ნასიამოვნები,
მსჯელობასიწყებდადა
იმისთანალექციებსატარებდა,
რომმოხუცის
გამონათქვამებიბიჭს,
უბრალოდ,
ოქტომბრელთასიმღერად ეჩვენებოდა.
–დრამატულითეატრისახეებსარფლობს,
მოხუცო, თოჯინებისთეატრისგან
განსხვავებით, –ამბობდაიურა, –ის
ჩვენამდევერ გაქაჩავს.რატომ?იმიტომ,
რომთოჯინა ესცხოვრების, სულიერი
მდგომარეობისშეცნობისსაშუალებაა.აზრს
მისდიე,მოხუცო. ..რითიგანსხვავდება
სათოჯინო საქმედრამისგან?თოჯინის
საშუალებითმე- ტა-ფო-რისგამოთქმაა
შესაძლებელი.ბერძნულისიტყვაა.იცი, ეს
რაარის?აი, რა: “აჰ,–ამბობსთოჯინა, –
Mმაგისთავიარ მაქვს! “–დაუცებთავი
სწყდებადამიფრინავს.ან, “
ეშმაკის
წისქვილში” ,
ეშმაკირომამბობს: “
ამასჰქვია
ორმაგიეშმაკობა! ”დაამსიტყვებზეუეცრად
ორერთნაირთოჯინად ორმაგდება.ჰოდა, აი,
რა:რატომვერ ახერხებენდრამატული
მსახიობებითოჯინებთანმუშაობას?იმიტომ,
რომისინითვითონდუღან, იწვიანდა
“თამაშობენ!”.
..თოჯინათავისთვისრჩება,
ცალკე.თოჯინაიმათ ხელშიარცოცხლობს.
არადა,ზუსტადთოჯინაშიუნდაითამაშო, შიგ
ნიღაბშიუნდაგაარტყა.ხმაცზუსტადუნდა
დაადო თოჯინისას.
..კიდევგიმეორებ
თოჯინისტარებაბალეტთანუფრო ახლოს
დგას,ვიდრედრამატულ ხელოვნებასთან.
პლასტიკარაარის, იცი?მდგო-მა-
რე-
ო-ბის
გადაცემათარიგი ესჩვენთვის
ყველაფერია:თოჯინასთვითონმიჰყავხარ,
თვითონგკარნახობს, რაუნდა..
.
თოჯინათითქოსფესვებსიდგამსშენს
ხელებში,შენსსხეულში, შენისიარულის
მანერაში.ესსიახლოვისუმაღლესი
მომენტია..
.მახსოვს,ტაშკენტის
ფესტივალზე, ადგილობრივიდრამთეატრის
ერთმამსახიობმასასტუმროსფანჯრიდან
გადმოიხედა, დაინახაადამიანებისპატარა
ჯგუფი,უახლოესღვინო- არყისმაღაზიისკენ
რომმიემართებოდნენდათქვა: “ეგე,
მეთოჯინეებიმიდიან. .
.”
.როგორმიხვდა?ეს
ხომჟესტებით, სიარულისმანერითიყო
ნათელი, –პლას-ტი-კით!

–ბიჭსთავგზასნუურევ, –დაბალი,
მოღიავებულიშირმისუკნიდანშენიშნავდა
ხოლმემსუქანიტატიანა, თანკაბისქვეშ
მარჯვედ იქაჩავდარეიტუზს,–პლასტიკით კი
არა,ღვინო-არყისმაღაზიით იყონათელი..
.
–აბა-
აბა,
წითელქუდა!–თავის
მოუტრიალებლადგაეპასუხებოდამხატვარი.
–პირველიმოხეტიალემეთოჯინეები
პირველიდისიდენტებიიყვნენ. .
.–საკუთარი
მსჯელობაისეჩაითრევდახოლმეიურას,
რომსრულებით აღარზრუნავდაიმაზე,
ბიჭისთვისრამეგანემარტა.–ალბათ,
მკითხავ რატომ?გპასუხობ: ესუძველესი
ჟანრია.მსახიობითეჯირისუკანიმალება,
თოჯინისუკანიმალება.გესმის?იქიდან,რაც
გინდა,ისილაპარაკეთოჯინით: ლანძღე
მეფე,მთავრობა,მღვდლები.იგინე,
რამდენიცგაგიხარდება!თოჯინაადამიანზე
გაბედულია, უფრო მკვეთრია,
უფრო
მძლავრია.ამიტომ: თუკიშენ,
მოხუცო,
თოჯინებთანმუშაობაგადაწყვიტე, მაშინ
უნდააურიო, ტვინიუნდაამოიტრიალო,
სხვანაირად აზროვნებაუნდაისწავლო.
სათოჯინო საქმესფანატიკოსებიუნდა
აკეთებდნენ,გასაგებია?
–დიახ!–მტკიცედპასუხობდაფერმკრთალი,
შავთმიანიბიჭუნადამხატვარს
გამჭვირვალეთვალებით შესცქეროდა.
ბევრისიტყვაარ ესმოდა, მაგრამესენი
“უნდააურიო” ,“
ფანატიკოსობა”–დიახ,
მშვენივრად ესმოდა.დედალოთობის,
ბილიარდისადაბოზებისფანატიკოსს
უწოდებდამამას, განსაკუთრებით მაშინ,
როცაიგი, ამპუტირებულიხელისტკივილით
გაწამებული, ღამღამობით ოთახებში
დაბორიალობდადადედასშავიდღისთვის
გადანახულიფულისგამოჩენას
ევედრებოდა. ..
–დიახ,დიახ...–გამოაჯავრებდახოლმეიურა,
–იცოდე, უნდაგესმოდეს, ჩერჩეტო!აჰა,
აი,
მანეთიანი,მიდი,კულინარიიდანბელიაშები
მოარბენინე,მოსულა?
მეზობელი“ კულინარიიდან”მოღწეული
ბელიაშებისადადამწვარიზეთისსუნი
ერთვოდასაღებავების, ხისადაწებოს,
ლაქისადაანილინისტექნიკურ, საწარმოო
სუნებს,
თეჯირისადაკულისებისმტვერსდა
იქცეოდაერთ მძაფრსურნელოვან
სპირალად, საოცარ,სპეციფიკურ “
თეატრის
სულად”, რომელიცცხვირშიუძვრებოდა
პეტიას,შინაცმიჰყვებოდადა
ღამღამობითაცკიარ ტოვებდა. .
.დაასეთ
დროსბიჭსესიზმრებოდა, რომმეთოჯინეთა
ზეციურ ბილიკზედგას: ხელშივაგაუჭირავს,
შუათითი“ ოქროსძაფისთვის”აქვს
გამოდებული, მკერდშიგულითითქოს
გაჰბერვიამოთუხთუხებედნიერებისგან,
რომელიც იცის, მანიცის!–უკვემისკენ
მოდის, უკვეგზაშია;მასხომხელშიმთავარი
თოჯინაუჭირავს.თოჯინაჯერგაყუჩებულია,
ჯერთავსიმკვდარუნებს, ელოდებაწამს,
როცაბიჭისხელიდანმისკენ, მათ
გასაერთიანებლად, საერთო სისხლი
წაჩუხჩუხდება.
დაუცებმთელიჯადოქრობაცაღსრულდება:
თოჯინაცოცხლდება!იგიმოძრაობს, იგი
სავსებით ემორჩილებამისაზრებსდაიმ
ცხელ ტალღას, ბიჭისხელიდანმისკენრომ
მიიწევს.
..აი,
თოჯინამინდობილად
ატრიალებსსახესმისკენ,გულზეიხუტებს
ვიწროხელისგულსდათხელ, მოძრავ
თითებს..
.დაბიჭიმისგულისცემასგრძნობს!
კიდევერთიწამიც დათოჯინარაღაცას
წარმოთქვამს!

მაგრამკაზიმირ მატვეევიჩიბრაზდებადა
ყვირის:
–ყურადღებანუგეფანტება!ჩემი
ინტონაციებით ითამაშე.იარე,იარე,
კინუ
იფრენ!იატაკსვერ გრძნობ!..
***
შუაოთხმოცდაათიანწლებამდეიუჟნო-
სახალინსკისაეროპორტისდასაფრენი
ზოლიდიდ რეაქტიულ თვითმფრინავებსვერ
იღებდა.ხაბაროვსკამდედაფრინავდაორი
ილ-18,
იქიდან,ნოვოსიბირსკშიან
კრასნოიარსკშისაწვავისდამატებით,
მოსკოვამდეჩააღწევდნენ.შემდეგკი
გაფრინდი,საითაცგინდა,თუნდაც,ლვოვში.
არდადეგებისშემდეგ, აგვისტოსბოლოს, შინ
დაბრუნებამტანჯველირამიყო: უამინდობის
შემთხვევაშიმგზავრებირამდენიმედღით
ჩარჩებოდნენხოლმეხაბაროვსკში.ღამეს
აეროპორტშიათევდნენ, ჩემოდნებსადა
ფუთებზემიწოლილები. ..მაგრამსხვაგზა,
როგორცძიასაშაიტყოდახოლმე, “
დიადი
ქვეყნისსივრცეებზე”გასაჭრელად, ვაგლახ,
არარსებობდა.
სწორედ ძიასაშა,რომელსაცდროდადრო
რაღაცკონფერენციებზეჩაფრენაუწევდა
ხოლმეხაბაროვსკში, დათანხმდა,თან
გაეყოლიებინაპეტიადაშემდეგ
ხაბაროვსკისაეროპორტშიმოსკოვის
რეისზეცკიგადაესვა,თანაცლვოვამდე
ვინმეგულითადითანამგზავრიდეიდაც
მოეძებნაბიჭისთვის.იმისიქითკი
აღარაფერიშემიძლიაო, გაშალახელები.
იმისიქითკიპეტიასმოსიყვარულებასია
უნდადახვედროდა, სწორედ ისღონიერიდა
დიადიბასია,რომელმაც,კაცმარომთქვას,
ბილეთისფულიგამოგზავნა( ხუმრობაა?–
კატკასბიჭუკაცხრისხდება,
იმასკიმარტო
ფოტოსურათებზეჰყავსნანახი! )
.ბასია,
რომელსაცნორმალურისაბჭოთაცხოვრების
ბევრიარაფერიგაეგებოდა, დარომელსაც
ბაზარშიწარამარაჰპარავდნენსაფულეს,
თვითონუნდაწასულიყო “თავისიბიჭიკოს”
დასახვედრადდაარ უნდაარეოდა
ერთმანეთშირკინიგზისსადგურიდა
აეროპორტი,არ უნდაარეოდარეისიდა
თვითონბიჭი.
დედასიხარულისგანისეტიროდა, თითქოს
თვითონელოდაშეხვედრამშობლიურ
ქალაქთანდაახლობელ ადამიანთან,
რომლისჩახუტება,რომლისკალთაში
ტირილიდარომლისთვისაცყველაფრის
მოყოლა, –ბოლოსდაბოლოს, ყველაფრის,
რასაცსაერთაშორისო ზარებისუცხო
ხმაურშივერამბობდა,
–ასეუნდოდა. ..
ხუთიწლისკატიაუდედოდ დარჩადამამამ
ავეჯისფაბრიკისმფლობელმა,
წარმოსადეგმა,სერიოზულმამამაკაცმა,
“რეპუტაციისმქონედურგალმა”( აბრაზეცასე
ეწერა)–უეცრადძალიანგააოცადაშოკშიც
კიჩაყარამეზობლებითავისიარჩევნით:
სახლშისაოჯახო საქმეებისსაკეთებლადდა
სხვასაჭიროებებისთვისკიარდაიქირავა,
არამედ ეგრევეცოლად მოიყვანასულელი
ბასია,ესძონძროხალენჩი, მეტისმეტად
უბრალო, მეტისმეტად კეთილი, ლამის
ჭკუათხელიქალი.დაარცშემცდარა: ბასია
პატარაბავშვივით შეეთვისაკაცს.იგიისეთი
მადლიერებით აღივსოთავისი
მოულოდნელიქმრისმიმართ, დაისეთი
ჭეშმარიტისინაზით შეიყვარაგოგონა, რომ
უკერავდა,ურეცხავდა,ყველაზე-ყველაზე
გემრიელ რაღაცებსაჭმევდადათხუთმეტ
წლამდესაკუთარიხელით აბანავებდა
კატიასაბაზანაში.
მხოლოდ ეგაა,რომბასიასბედნიერი
ცხოვრებადიდხანსარ გაგრძელებულა,
ზუსტადისე,როგორცზღაპრებშია, მხოლოდ
სამიწელი.ჯერიყოდაავეჯისფაბრიკა,
სინამდვილეშიკიიაკობჟელენსკის
სახელოსნომიიტაცაახალმა, მარჯვე
მთავრობამ,თუმცაესკია,მფლობელსიქ
რიგით დურგლადდარჩენაშესთავაზა, და
ისიცთითქოსდანებდა. .
.მაგრამ
გულგატეხილობას, როგორცჩანს,ვერ
გაუმკლავდა:ახალიშრომითიკარიერის
მესამედილასსაკუთარიხელით
დამზადებულიავეჯით გაწყობილ თავის
ყოფილ კაბინეტშიგარდაიცვალა;ერთწამში
მოკვდა,სერთუკისგახდადასამუშაო
ხალათისჩაცმაცკივერ მოასწრო.მხოლოდ
ხელიასწია,–შლაპაუნდადაეკიდასაკიდზე
დაეგიყო, –ერთბაშად დაეცაესამსიმაღლე
კაცი.
მერეკიმათიდიდიბინაცპეკარსკაიაზე
ვიღაცახალ უფროსსგამოადგა,ასერომ,
ბასიამგოგონასხელიდასტაცადამეეზოვის
ოთახსდაუბრუნდასაკსაგანსკისქუჩაზე
მდებარესახლში,–სულ ცოტახანიდაჰყო
პანიჟელენსკად.
.
..
კატიამმთელიორითვეაგროვასაჩუქრები.
ძალიანუნდოდა, შვილისხელით ბასიასთვის
მთელიდეფიციტურისაქონელიგაეგზავნა,
რისიშოვნაცნაცნობიგამყიდველის
მეშვეობითმოახერხა, მაგრამწონამ
დაახევინაუკან:თვითმფრინავსრაუჭირს,
აფრინდება,აი,ბავშვმაკიროგორ უნდა
ათრიოსამსიმძიმეტვირთი, გზადხომ
არაერთიგადაჯდომამოუწევს?დამაინც,
მორიგისაა-უუცხო-
ოსუფრისდანახვაზე
მაინცაენთებოდახოლმე, გარბოდაჯერ
მეზობლებშიათიმანეთისსასესხებლად,
მერე რიგისდასაკავებლად დამხოლოდ ამ
ყველაფრისშემდეგ, დარცხვენილი,
ეკითხებოდაშვილს:
–პეტრუშა..
.ამსუფრასაცჩავდებ,
ჰა?სამასი-
ოთხასიგრამითუიქნება..
.თუმცა,ესეცწონაა.
მოერევი?
ბიჭიპასუხობდა:
–რასამბობ, მეღონიერივარ,აი,
ნახე,–და
პერანგისსახელოსმაღლაიწევდა: ჯოხივით
გაჩხიკინებულ ხელზემართლაც
წამოზრდოდაკუნთისმაგარიბორცვი.
და,გზად ჩასაფრებულიდრამების
მიუხედავად, ყველაფერიმოგვარდა:
“აეროფლოტის”სალაროშიბილეთის
საყიდლად წასვლისწინაღმოჩნდა, რომ
რომკას,იმეშმაკისმოციქულს, მაინცეყნოსა
სანუკვარისამალავი, სადაცბასიასთვის
გადასაცემიფულიინახებოდა( გასარეცხი
თეთრეულისბაკში, ძველიგადასაფარებლის
ქვეშ)დახუთიოდედღეშიდაემღერებინა
კიდეცყველაფერიპირველივე
შემხვედრებთანერთად ლუდისბარსათუ
ფარდულში.

დარომარაისევდაისევძიასაშასოჯახი.
..
იმავესაღამოს,როცადანაკარგი
აღმოაჩინეს,კარზეჯერწყნარად დააკაკუნეს,
შემდეგუფრო ღონივრად კატიათითქოს
დაეყრუებინაუბედურებას,–ბოლოსკიკარს
ხელიჰკრესდაშემოვიდნენ: ტანდაბალი,
წვერ-ულვაშიანიმუშკეტერიდამისი
ჩასუქებულიცოლითამარა.ისინი
გვერდიგვერდ ჩამოსხდნენსასტუმრო
ოთახისტახტზე, დადეიდათამარამ,
წინასწარვერომმოქოქილიყო, მხურვალედ
შესძახა:
–კატია,თქვენიმოთქმახაბაროვსკშიისმის,
მარტო სამზარეულოსფანჯარასთანკიარა!
ესრაარის!შეხედეთ საკუთარ თავს!თქვენ
ხომულამაზესიქალიიყავით, რას
დაგამსგავსათ ამკაცმა?
ძიასაშამხელიასწია,რითიცდელიკატურად,
მაგრამმტკიცედაღუდგაწინცოლსთავის
წამოძახილებიანად დარბილად
ჩაილაპარაკა:
–აი,აქფულია,კატია.ნაწილ-ნაწილ
დამიბრუნეთ,
ხელფასზე. ..როგორც
მოახერხებთ.
***
ისპირველიფრენაპეტიასბუნდოვნად
დაამახსოვრდა, მეტისმეტად ღელავდა:
ქვემოთ, სიშორეშიწამითგამოჩნდა
ხმელეთისზოლიდაყვავილის
ფურცლებივით იალქნებგაშლილიპაწია
გემები.
..მერეკიილუმინატორსაეფარა,
ერთიშეხედვით, ყინულოვანი,
სინამდვილეშიკიმდუღარენისლი,
რომლიდანამოყვინთვისშემდეგაცბიჭმა
დაინახააქაფებულიღრუბლებისუსასრულო
ველი, შტორმით წამოფოფრილ ზღვასრომ
წააგავდა..
.მერეკიიყო მხოლოდ და
მხოლოდ კოშმარულსუნიანიქაღალდის
პაკეტები,რომელშიცბიჭიწარამარარგავდა
თავს,დაძიასაშა,ამპაკეტებითწინდაუკან
რომდარბოდატუალეტში, შეშფოთებული
შესცქეროდაბიჭისგადათეთრებულ სახესდა
ბუტბუტებდა: “
ჩემოკარგო,ამისპატრონი
სადღაუნდაგაფრინდეიქიდან? ”
მაგრამ არაფერია, არაფერია, ჩაფრინდა,
ბოლოსდაბოლოს. ..ლამაზმა,
კულულებიანმადაალისფერტუჩებიანმა
დეიდამ,“გულითადმათანამგზავრმა” ,
რომელსაცძიასაშამბიჭისთვის
ყურადღებისმიქცევასთხოვა, გატანჯული
პეტიალვოვისაეროპორტისჩამომფრენთა
დარბაზშიგაიყვანა.ლითონისბარიერს
მოწოლილიაუარებახალხისდანახვაზე
ბიჭმაუკანდაიხიადასწორედ ამდროს
იქიდანმამაკაცური, ვეებაშტიბლეტის
ბაგუნით,მუჯლუგუნებითადაშეძახილებით:
“პიოტრეკ!პიოტრუსიუ! !!
”–მაღალი,
მსხვილძვლიანი,ჭაღარაბასიაგამოფრინდა,
რომელსაცბაიკისთხელისაბანიჯარისკაცის
დახვეულ მაზარასავით მოეგდომხარზე.

რაკივერაფერიგაეგო ვერა
ლეოპოლდოვნასდამცინავისიძისახსნა-
განმარტებებისა,საიმედოობისათვის,
აეროპორტშიგუშინმოსულიყოდათან
წამოეღო ესბაიკისსაბანიც,რომელზეც
კარგად გამოეძინაკიდეცწუხელ,დილიდან
კიდახვედროდადადახვედროდაყველა
რეისისმგზავრებს,
სანამიმმხურვალე
გულით “
თავისიბიჭი”არ დაინახა.
..
ბასიაცხოვრობდაერთოთახიან,
ნახევრადსარდაფულ ბინაში, საკსაგანსკის
ქუჩაზე,იმსახლთაგანერთ- ერთში,
“პოლონურ ლუქსს”რომუწოდებდნენ.
ოდესღაცესმეეზოვისსაცხოვრებელიიყო
საკმაოდ დიდიოთახი, რომელშიცთავის
დროზეკატიაგაიზარდა.მოგვიანებით
საბინაოკანტორამოთახიდაავიწროვა,
აბაზანა,ტუალეტიდაგაზქურაცკიჩააკვეხა
შიგდაბინაგამოიყვანა.ბინაშიყოველთვის
სანახევროდბნელოდა, მაგრამარაზემოთ
ჩასმულიპატარაფანჯრების, არამედ
უამრავიკარდალის, ქოთნისადასაყვავილის
გამო,რომლებშიცწარმოუდგენელი
ნაირსახეობისყვავილები, ფიკუსები,
ხვიარებიდაჯუჯაპალმებიიზრდებოდა.
მცენარეებიეშვებოდნენჭერიდანდა
კომოდიდან, იდგნენკედლისგასწვრივ
იატაკზე,მიჭუჭყულიყვნენკარადისთავზე,
იტოტებოდნენვეება, ორკაციანისაწოლის
თავთან( ესიყოიაკობჟელენსკის
ქმნილებათაგანერთადერთირამ, რისი
გადარჩენაცდაპეკარსკაიადანაქ
გადმოტანაცმოეხერხებინაბასიას) ,
და
აბაზანისკიდესაცკიაკრობოდნენ.ისინი
იზრდებოდნენ, ხუჭუჭდებოდნენდა
ყვავილობდნენბასიას“ მწვანე”ხელქვეშ,
რომელიცსამყაროსშექმნისპირველ დღეთა
ჭეშმარიტად ღვთიურიძალითჩუქნიდა
სიყვარულსადაალერსსყოველივე
ცოცხალს, მისიბინისლამისმთელი
ფართობირომდაეკავებინა.
ამიტომაციდგაბინაშიტკბილ-
გამაბრუებელინესტიანიჩახუთულობა,
როგორცსათბურში.დათუამასხაშხაშიანი
ფუნჩულებისადაკოტლეტებისსურნელიც
დაემატებოდა!
..
ხოლოროცაქურაზეთეთრეულისსახარში
ქვაბიცამოუშვებდახოლმებოლქვებად
ორთქლს ბასიასმთავარიშემოსავალიხომ
მათხოვრულიპენსიაარიყო, –იგიხალხს
სარეცხსურეცხავდადაუუთოებდა( ამ
ყველაფერსიაფად აკეთებდა, სარეცხსკი
საოცრად უზადოდრეცხავდა)–აი, ამდროს
თავსსადღაც, ამაზონისნაპირზე
წარმოიდგენდი, ტროპიკულ ტრანსში
ჩავარდნისზღვარზე, დაგამორიცხულიარ
იყო,სადღაც,ლიანებსადაყვავილებსშორის,
ხალებიანიმახრჩობელაცდაგელანდა. .
.
და,საერთოდ, ბასიასმთელიბინა
თავშესაქცევიუცხოურინივთებით
გამოტენილიაღმოჩნდა, ამრაღაცებით კი
უსასრულო ისტორიებისმოფიქრება
შეიძლებოდა: ფაიანსისძველებურ
ხელსაბანსთუჯისუთოშეუყვარდა, ხოლო
შუშის,ქალურთეძოებიანინავთისლამპაკი
ეჭვიანობდადაიტანჯებოდა. .
.დამთავარი:
ოთახისკუთხეში, ნახევარბნელშიმეფურად
ელვარებდაგვირგვინიანი,
ბრინჯაოსკარიანი,მუქ-მწვანეკაფელის
ღუმელი.აი,სწორედ ესმოჯადოებულიციხე-
სიმაგრე,რომელიცპეტიამპალმებით
შემოფარგლადალიანებით მორთო, და
რომლისღამეულიმტრისაგანდაცვის
მიზნითაცმაღლასწევდახოლმედაკიდულ
კიბეს,–ესციხე-
სიმაგრეესპანელი
ჰერცოგებისუძველესიშტოსრეზიდენციად
იქცა,დაპეტიამთელ დღეებსუთმობდა
რაღაცუსაშინლესისცენებისდადგმასამ
ოჯახისცხოვრებიდან,ოჯახისა,რომელსაც
მხოლოდ დამხოლოდ მემკვიდრეაკლდა,
თუნდაცუვარგისი,უხეირო ოღონდ
მემკვიდრე.
..დააი,ერთხელ,ღაა-აამით,
ერთმაფერიამუშვილოჰერცოგინიას
ტუალეტისმაგიდაზეპაა-აა-
ტარა
მოოქროვილიკაკალიდატოვა. ..

თავისებურიენობრივიურთიერთობა
ჰქონდათ: ბასიასესმოდა, მაგრამვერ
ლაპარაკობდარუსულად, ბიჭსკიცოტათი
ესმოდა, მაგრამვერ ლაპარაკობდა
პოლონურად, –თუმცაბასიასენასბოლომდე
პოლონურინამდვილად არეთქმოდა;
საუბარიცშესაბამისიწარიმართებოდა
ხოლმე, ზოგჯერორმხრივად- გაუგებარი,
მაგრამყოველთვისორმხრივად- გულითადი.
თავად ბასიაძველ “ პოლონურ”ცხოვრებას
განაგრძობდა: ქუჩებსძველებური
სახელებითიხსენიებდა, ტაძარშიდადიოდა,
ეკლესიასთანჩავლისასპირჯვარსისახავდა;
სასაცილოდლაპარაკობდა: ხულიგნებს
“ბატიარებს”უწოდებდა, გუბეებს
“ბაიურებს”,სუსტჩაისკი“ წმინდავერონიკას
ცრემლებს” ..
.და, საერთოდ, ლამისყველა
ფრაზასმჟღერი“ ლვოვურიმეტყველების”
ტიპურიშესავლით “ ტა-
იო- ოი” -
თიიწყებდა..
.
ბასიაარამარტოძველ ნივთებსინახავდა,
არამედ რაღაცძველ განცხადებებსადა
სარეკლამო ფურცლებსაც: კომოდისთავზე,
კედელზემიკრულიიყო1782წელს“ სამეფო
კარისმომწოდებლის”–ბაჩევსკისმიერ
დაარსებულილიქიორ- არყისსაწარმოს
სარეკლამო ბარათი.
დამხოლოდ რამდენიმეწლისშემდეგ
შეძლო პეტიამპოლონურიტექსტის
წაკითხვადასევდიანიოხვრითინატრაის
“პირველხარისხოვანი,დელიკატესური
ლიქიორებიდანამდვილიპოლონური
არყებიდააგრეთვედახვეწილიგემოსმქონე
ხილზედამზადებული, შეუდარებელი
ხარისხისნაყენები”
.
***
მთელიპირველიკვირისგანმავლობაში
პეტიადაბასიაყოველდღედადიოდნენ
სასეირნოდუზარმაზარ “ სტრიისკი”პარკში,
სადაცმოსარკულ ზედაპირიანტბორში
დახატულებივითირეკლებოდნენთეთრი
გედები,ორანჟერეებშიკიუცნაური
ყვავილებიყვაოდნენ; სადაცსაღამოობით
შტრაუსისვალსისნაზმელოდიებს
აფრქვევდასასულეორკესტრი, ცაცხვებისა
დაწაბლებისქვეშბზრიალებდნენმაისის
აბეზარიხოჭოები, ღირსეულად
დასეირნობდნენმთელიოჯახები, წკრიალა
შეძახილებითკლასობანასთამაშობდნენ
თითქოსდასათეატროდ თეთრ,
ბომბონებიანგოლფებსადაკუბოკრულ
ქვედაკაბებშიგამოწყობილიგოგონები.
კიდევ,
ისინიადიოდნენხოლმემთაზე,
რომელსაცვისოკიზამეკეწოდებოდა, და
პანორამამ,რომელიცფერდობისპირველი
ტერასიდანიშლებოდა, პეტიასერთი
სამუდამო,მთელისიცოცხლისმანძილზე
გამყოლიაზრიჩაუბეჭდა: ნამდვილიქალაქი
–ჯადოსნური,თოჯინურიქალაქი
ბორცვებზეუნდაიყოსგაშენებული...იგი
გუმბათებადუნდაიბურცებოდეს,
ეკლესიებისადატაძრებისშპილებითათუ
სამრეკლოებით უნდაიბასრებოდეს, დახეთა
გაბუჩქულივარჯებითადა
ყველგანმოდებულიიასამნისთეთრ-
ლილისფერიტალღებით უნდადუღდეს; და
ჰაერშიტრამვაისწკრიალისადა
ქვაფენილზექუსლებისბაკაბუკისხმაუნდა
ტრიალებდეს...

დამერე, მთელითავისიცხოვრების
მანძილზეესიზმრებოდაპეტიას
გრაგნილივით რბილად, მოქნილად
მოხაზულიტრამვაისლიანდაგი: მიცკევიჩის
მოედნისგასწვრივ,საკათედრო ტაძრისწინ,
დაიქით, იმისიქით,სულ ზევითდაზევით, –
რუსსკაიასმხარეს,სადაცსიშორეში
კარმელიტებისტაძრისწვეტიანისილუეტი
იკვეთება.
ჩასვლიდანერთ კვირაშიპეტიასავსებით
მოშინაურდა,დაკისერზეჩამოკიდებულიხის
სარჭებისაცმულით სხვენზეცკიმიჰყვებოდა
ბასიას,
რათათეთრეულისგაფენაში
მიხმარებოდა.ბასიაზეწრისერთ ბოლოს
ჰკიდებდახელსორივეკუთხეში, პეტიაკი
მეორებოლოს, მერეერთმანეთსისე
შორდებოდნენ,როგორცმენუეტისცეკვისას
დაზეწარსთანაბრად ექაჩებოდნენ,
ზუსტად,
კუთხეკუთხეში,
–ესიყო სამერმისოდ იოლი
უთოობისსაწინდარი.
ბოლოსდაბოლოს, ბასიამჯიბეშიმანეთიანი
ჩაუდო და“ თავისით ვაჭრობის”ნებადართო.
“იყიდე,
გულმარისკენაცგაგიწიოს” ,–უთხრა
დაესდიდიბედნიერებაიყო პეტიასთვის,
რადგან“ გულმაგაუწია”გრძელიდაგანიერი
მოედნისკენ, რომელსაც“ ბაზრობა”ერქვა.
ბიჭმაიქმთელიდღეგაატარა, მოედანზე
შემომავალიქუჩებიდაათვალიერა, წრეები
არტყაშადრევანს, რომლისთავზეც,
საიდანაცუნდაშეგეხედა, ალაგ-ალაგ
ტეხილი, მარაოსავით გაშლილიმოკლე
ცისარტყელაელვარებდა. ..
სახეებიდაფიგურები ესთოჯინები აქ
ყველგანიყო: სახლებისფასადებზე,
თაღებისადაფანჯრებისთავზე, ბოკალივით
მრგვალი,ჭედურრიკულებიანიაივნების
ფუძეებში,ნიშებში,
გასასვლელებში...ამან
ააღელვადაშეძრაკიდეცბიჭი: თეატრი
ქუჩაშიგამოჭრილიყო დამეჯლისს
მართავდა, დაშეუმჩნევლად ითრევდა
თამაშშიმთელ ქალაქს.
ბიჭიდიდიხნით ჩერდებოდარომელიმე
წარბებშეჭმუხნული,ფაფარაშლილიქვის
ლომისანანგელოზებისწინ, ერთმანეთს
მიწებებულ წყვილად რომშეყუჟულიყვნენ,
თითქოსჩამოშვებულ ფრთებსაკავებენო, –
სწორედ ისე,როგორცგახამებულიჟაბოები
აკავებენმარკიზ-
ჰერცოგთანიკაპებს
ძველებურ ნახატებზე.
ბიჭიმოხიბლული, დატყვევებული,ბედნიერი
იყო:ბოლოსდაბოლოს, იქმოხვდა,სადაც
სწორედაცრომუნდაეცხოვრათ ადამიანებს.
სწორედ ასეთიუნდაყოფილიყონამდვილი
თოჯინურიქალაქი.სწორედ ასეთი
თოჯინური,–უნდაყოფილიყო კეთილიდა
ზღაპრულიბასიაც.
მანეთიანიდანკიბიჭმაოთხ-
ოთხკაპიკად
ორი“ ტოშნოტიკი”
იყიდა, –ასეუწოდებდნენაქგულ- ღვიძლის
ძალიანგემრიელ დასრულიადაცარა
გულისამრევღვეზელებს; დაკიდევმაღაზია
“ზაბავკიში”ორიკოლოფიპლასტილინი
შეიძინა,კარგახანსრომჰყოფნოდა.და
მთელისაღამო ძერწავდაიმას, რაცდღისით
განსაკუთრებითმოეწონა: წვერიანიკაცი,
ქვისმხარზევეებაცულირომგაედო.კაცს
ისეძლევამოსილად გადმოედგაღონიერი,
ბოტფორტიანიფეხი, ისედაბერვოდა
ორთავაკუნთიმარჯვენახელზე, რომლითაც
ცულიწამოეწია, დაისედაეკრიჭაკბილები,
თითქოსესაა, დაგულიანად შეიგინაო.

ორგადატოტვილ ფიკუსსშორისტახტზე
ჩამომჯდარიბასიაზეწარსკიდეებს
ულამბავდადადროდადროსიყვარულით
აპარებდათვალსბიჭისკენ:აი,
რაკარგად
ეთამაშებასაკუთართავს,
იაკემილე,ნე
კაპრიშნე,
ნეროსპესჩონედზეცკო
.
..იოლიბავშვია.რაცკატაჟინკაიყო
პატარაობისას,იმისასლია.
მეორედღესკიამ“ იოლ ბავშვს”სწორედის
ამბავიგადახდათავს.
დილით ბიჭისასეირნოდ წავიდა,ბასიაკი
პანსტანისლავკობრინსკისპერანგების
რეცხვასშეუდგა.გარეცხილ-გახამებულიდა
დაუთოებულიპერანგებიხვალ დილითუნდა
მიეტანაპატრონისთვის,მანკიმთელიკვირა
პიოტრეკთანერთად მიახალისა.ჰოდა, გონს
მოგებისდრო იყო.
რეცხვაცგაჩაღდა.ნახევრად შიშველი,
გაოფლილიბასიაავლებდადაწურავდა
სააბაზანოშიპანსტანისლავისპერანგებს.
საწარმოო პროცესს, როგორცყოველთვის,
თანახლდაორისაყვარელიმელოდიის
უვარგისიშესრულება: ერთიმათგანიიყო
ომამდელიტანგო “ მხოლოდ ერთისიტყვა,
საყვარელო” ,
მეორეკი ცნობილისიმღერა,
რომელიცბასიასსჩეპკასდატონკას, –
ომამდელიპოპულარული
რადიოსატირიკოსებისშესრულებით
ახსოვდა.ისინიგარმონისთანხლებით,
გულიანად მღეროდნენ: “ბო გდიბიმსეკედის
უროძიჩმიალ ზნუვ ტო ტი- ილკოველვოვე” .
..
ბასია,რომელიცმკვე თრად გამოხატული,
გაწელილილვოვურიაქცენტით
ლაპარაკობდა, ამბობდა“ ველვოვი”.
..–“და
კიდევ,სადმერომშემძლებოდადაბადება
მხო-ო-ოლოდდამხოლოდ ლვოვში. .
.”
საათ-
ნახევრისშემდეგვიღაცამფეხებით
დაიწყობრახუნიკარზე.
ბასიამვერალეოპოლდოვნასსიძისპერანგი
შემოიცვა,მუ დამშინრომეცვახოლმე,
–
ტანზეარეკრობოდადაჩაოფლიანებული
მკერდიკარგადუნიავდებოდა, –დაკარის
გასაღებად გაიქცა.ბასიაყოველთვის,
ყველანაირ კაკუნზე,დღე-ღამისნებისმიერ
დროსაღებდაკარს, არასდროსკითხულობდა,
ვინხარდარაგინდაო.შესაკითხირაარის,
გააღედაგაიგებ, ვინცარისო.
ზღურბლთანწამოწითლებულიდა
გაოფლილიპეტიაიდგა, მღელვარებისადა
აღტაცებისაგანსულსძლივსიბრუნებდა,
ხელშიკიასე, ერთიწლისჩვილიეკავა
მოწითალო- ოქროსფერკულულებიანი
გოგონა.აშკარაიყო, რომბიჭსბავშვით
ხელშიდიდხანსერბინადაგვარიანად
დაღლილიყო, მაგრამგოგონაორივეხელით
მაინცძლიერად, საიმედოდ ეჭირამუცლით,
როგორცლეკვი.ბავშვიმოთმინებითდა
გაუჩერებლად, მაგრამუხმოდ იქნევდა
პუტკუნაფეხებს,იგრიხებოდა,ცდილობდა,
თავიდაეღწიაამდაჟინებულიზრუნვისგან
დაიატაკზეჩამოცოცებულიყო.
–ბასია!–შიშნარევიბედნიერებითაღმოხდა
ბიჭს,–შეხედე!შეხედე,
რასაყვარელია,
რა
მხიარულიკულულებიაქვს!ნამდვილია!და
ახლაჩემიიქნება!

ბიჭმამუხლით შეაკავახელებიდანლამის
ჩამოცურებულიბავშვი, გვერდიაუარა
გადაფითრებულ ბასიასდაოთახშიშევიდა,
ჩვილიტახტზედასვადამისგვერდით
დაეხეთქა.მერეუცებშეეშინდა,რომბავშვი
ტახტიდანჩამოგორდებოდადასადმე
შეძვრებოდა,
ამიტომისევხელშიაიყვანა.
–მაღაზიისწინმიატოვეს, რომვინმეს
წაეყვანა.
..–წითელიკულულებისმიღმიდან
მომზირალმაბიჭმამოთმინებითაუხსნა
ბასიასშეშლილ სახეს,დამერემიაყარა,
რათაკივილივით ყელშიმომდგარმის
შეძრწუნებასწინგადაღობებოდა, –ეს
ბავშვიარავისსჭირდება,ამიტომმე
წავიყვანტომარიში,დაამიერიდანსულ,
მთელიცხოვრებაჩემთანიქნება!
–ღვთისმშობელო დედაო!–როგორციქნა,
ამოიყმუვლაბასიამ,თანსველ ხელებს
შეუცნობლად დააცეცებდაჰაერში,თითქოს
საყრდენსეძებსო,–ესრაგააკეთე? !
!ესხომ
ადვოკატვილკოვსკისპატარაა...მოგკლავს,
პიოტრეკ!.
.
ბასიამხელიდასტაცასაკმაოდ მძიმე
პატარასდაროგორცეცვა, ისეგავარდა
გარეთ ნახევრადღილებშეხსნილიკაცის
პერანგით, –გზადაგზაკიცდილობდა
ბიჭისგან,
ნაცემიძაღლივით რომმისდევდა
გვერდით, გაეგო,სახელდობრ,საიდან
წამოიყვანაბავშვი.
დაგამართლებაცამასერქვა: აღრიალებული
ძიძაჯერაციქიყო, მაღაზიისკარსადაქუჩის
კუთხესშორისდარბოდა, გამვლელ-
გამომვლელსსახელოზეექაჩებოდადა
ევედრებოდაერთისიტყვამაინცეთქვათ:
ვინმესხომარ ენახა..
.შიშისაგანგოგოს
ვერცსახლშიმირბენამოესწრო, ვერც
მილიციაშიწასვლა, –გულიუწუხდა, სული
ეხუთებოდა,მოთქმითტიროდადაგულში
იმედგადაწურულიფიქრობდა, რომბავშვი
ბოშებმამოიპარეს.მაგრამნამდვილი
ისტერიკამაშინდაეწყო,როცაბასიასხელში
ცოცხალიდაუვნებელი, თუმცაღასამგზის
ჩასველებულიპატარადაინახა.ქალი
აცახცახდა,
აკანკალდა,დაისეხმამაღლა
აღრიალდაშვებისადაბედნიერებისაგან,
პირჯვრისწერით იმდენჯერ ახსენაიესო,
დედაღვთისმშობელიდაყველაწმინდანი,
ვინცკიგაახსენდა,რომბასიასკიდევკარგა
ხანსეჭირაბავშვიხელში,რადგანეშინოდა,
ამსულელ გოგოსშოკისგამო ანბავშვის
ეტლიარ გადაეყირავებინადაანკიდევრამე
არდაეშავებინაჩვილისთვის.
მერეგაიმართახანმოკლემოლაპარაკება,
რომლისდროსაცდაინტერესებულმა
მხარეებმა(ერთი წივილით, მეორეკი
ალერსიანად)ამსაქმისმიჩუმათება
გადაწყვიტეს:ბასიაუხსნიდა,რომმისი
მზრუნველიბიჭისწორედაცრომშეშინდა,
ვინმესარმოეპარაქუჩაშიუპატრონო
ლეკვივით დატოვებულიბავშვი, სწორედაც
რომმისიგადარჩენამოუნდა. ..ვისგან?
ბოშებისგან,თავისთავად ცხადია.
უკანაგზაზეკეთილმაბასიამმაგრად
ჩაჰკიდახელიპეტიასდადაუწყო
დარწმუნება,რომცოცხალ ბავშვებს,თანაც
ასეთმოვლილებსდალამაზებს( ნახე,
როგორიკაბაეცვა?–კაპიკებიარ
ეღირებოდა, ალბათ!)დათანაცასეთიოჯახის
შვილებს..
.–არ ტოვებენ,ა-
არა..
.დარომ
გულიარ დასწყდეს:აი,ხვალ ისეთ
არაჩვეულებრივსახლშიწავლენსტუმრად,
ისეთ შესანიშნავხალხთან, იმათისეთი
კარგიბიჭიჰყავთ, ბორენკა, დაიმასიმდენი
საუკეთესო მანქანააქვს,რომვერანაირ
მაღაზიაშივერნახავისეთებს. .
.ბასია
ოხრავდადადროდადრორუსულად
ლაპარაკზეგადადიოდა, როგორცჩანს,
ფიქრობდა, რომესენაუფროდამაჯერებელი
იქნებოდაბიჭისთვის: “
არავინ-შენთვითონ,
არავინ-შენთვითონ” .
..–ანუ,
სხვასვერავის
დააბრალებ, შენიბრალიაო.

პეტიაუხმოდმიჰყვებოდაგვერდით..
.არ
ტიროდა.რატომუნდაეტირა, უკვედიდიბიჭი
იყო,მაგრამაშკარადთავშირაღაცჯიუტი
აზრიუტრიალებდა.
–დახანდახანრომვისეირნო მასთანერთად,
შეიძლება?–იკითხაუცებდაშედგა.
ბასიაცგაჩერდა,დადაღონებულიგულით
ერთბაშად გააცნობიერა,
რომიოლიბიჭუნა
არცისეთიიოლიჩანდადარომმისი
ბავშვურისულისწიაღშიმტკიცე,
ძალმოსილიგულისგულიყოფილა
ჩამალული, რომელიცპასუხსარავისწინაშე
აგებდა.
–არა,–თქვამანმტკიცედ, –ანრად უნდა
ისეირნო მაგციცქნასთანერთად, რა
საინტერესოაშენთვისმასთანერთად
სეირნობა,ჯერ ლაპარაკიცარიცის.აი,ხვალ
ბორია,შენითანატოლი. .
.ის.
..იმას.
..
ქალმაყურადღებით ჩახედაბიჭს
გაუცხოებულ,
გამჭვირვალეთვალებში,
სადაც
ვერაფერიამოიკითხა,
დათანაგრძნობით
გაიღიმა:
–შვილო,
გეგონა,
შენიდაიკო გახდებოდა?
–არა,–უპასუხაკვლავთავისსაფიქრალში
ჩაძირულმაბიჭმა,–არა,
ისჩემიმთავარი
თოჯინაიქნება.
.
..
დაალალიბასიასაშინლადგაოცდებოდა,
თუგაიგებდა, რომვერცლამისნამდვილმა
თოჯინებისთეატრმა, რომელიცპიოტრეკმა
ბორიასეზოშიდააარსადარომლის
სპექტაკლებითაცმთელიიქაურიბავშვები
შთააგონა,ვერცმისმამრავალსაათიანმა,
დიდებისთვისდამახასიათებელმაჯიუტმა
გარჯამ დღისით შეხვედრილიადამიანების
ძერწვამ,–ვერაფერმაამოშალაბიჭის
მეხსიერებიდანისწარუმატებლად
მოპარულიპატარაგოგონა.პირიქით: ბასია
უფროყურადღებით რომჩაჰკვირვებოდა,
გამოძერწილ ფიგურებშიგოგონასაც
აღმოაჩენდადამისდალეწილ, თავჩაღმა
გაქვავებულ დედასაც,რომელიცფანჯრიდან
ცისკენგადახტა,მაგრამიქამდევერ
მიფრინდა.ბასიანამდვილად
დამუნჯდებოდაგაკვირვებისაგან,როცა
გაიგებდა,რომყოველ დილითმისიბიჭუნა
იმსახლისკენმიეშურებოდა, ივანფრანკოს
ქუჩისადაზელიონაიასკუთხეში, სადაც
ახლახანისტრაგედიადატრიალდა, და
შესასვლელითაღისჩრდილშიმდუმარედ
ელოდებოდა, როდისგამოიყვანდაგოგონას
სასეირნოდახალიძიძა ხნიერი, მსუქანი,
მოკლეფეხებაქალი, რომლისმსხვილითავი
ძლივსმოჩანდასაბავშვო ეტლის
კაპიუშონზემოთ.ბიჭიკოსტიუშკოსპარკამდე
მიჰყვებოდამათ, დაიქ,მოპირდაპირე
ძელსკამზემჯდომი, დაახლოებითერთი
საათიმოთმინებით უთვალთვალებდამათ,
დათანაუჩქარებლად გამოჰყავდა
პლასტილინისმორგვიდანგასაოცარი,
მაგრამსავსებით რეალურიცხოველები,
რომლებსაცმერეკვლავმორგვად ზელდადა
ხელახლაძერწავდა.გოგონას, ჩვეულებრივ,
ამდროსეძინა.მაგრამხანდახანიღვიძებდა
დამაშინძიძასხელშიაჰყავდახოლმე,
ზოგჯერ კიმიწაზეაყენებდადაპატარაც
რამდენიმეაცაბაცანაბიჯსგადადგამდა,
სიხარულითცმუკავდა, პუტკუნა,თითქოსდა
პოროლონისფეხებსაცეკვებდადამზე-
ჩრდილებით მოხატულ სკვერსმოზეიმე
ჭყიპინით აყრუებდა.

ბოლოსპეტიასდროცდადგა: როგორცჩანს,
ძიძასტუალეტშიგასვლამოუნდა.
შეწუხებულიაქეთ-იქით იცქირებოდადა
მძინარებავშვიანეტლსმიაქანებდა,პეტიას
ჩაუარადახეივნისბოლოსკენგაემართა,
სადაცვიღაცდედიკო შეათვალიერა აბა,
სხვავისთვისუნდამიენდო ბავშვიხუთი
წუთით, თუარაასეთიდედიკოსთვის.
პეტიაძელსკამიდანწამოხტადაქალს
ზრდილობიანად უთხრაზურგსუკნიდან:
–მემივხედავლიზას!
–ლიზასიცნობ?–გაუკვირდაქალსდა
მსხვილი,კულულა,
საცირკო ფალავნისთავი
მოაბრუნა:
–რათქმაუნდა, –ნაჩქარევად მიუგო
სამაგალითო ბიჭუნამ,–მეთქვენიმეზობელი
ვარ,პანიბასიასშვილიშვილი.
ქალიყოყმანობდა,მაგრამაშკარაიყო,რომ
ხეივნისბოლომდემისვლა,იქიდანკი
საპირფარეშომდემიღწევა,სკვერისმეორე
ბოლოშირომიყო, გაუჭირდებოდა.
–კარგი,–გადაწყვიტამანბოლოს, –
უბრალოდ, მისგვერდით იჯექი,კარგი?
სძინავს,
დაიცოდე, არგააღვიძო.კარგადთუ
არგამოიძინა,ჭირვეულობსხოლმე.მაგრამ,
თუგაიღვიძებს,აი,
სათამაშო მიეცი.წამში
მოვალ!
ათიწუთისშემდეგდაბრუნებულ ძიძას
სრულიიდილიადახვდა.გოგონასეძინა,
მისიმოხალისედარაჯიკიძელსკამზეიჯდა
დაკვლავრაღაცასძერწავდა.
–ო, რალამაზად გამოგდის,–შეაქოძიძამდა
გვერდით მიუჯდა,–ნამდვილიტალანტიხარ.
ბიჭმაფერმკრთალისახეწამოსწია,ძალიან
დიდურიგამომეტყველებისმქონეძალიან
ღიათვალებით შეხედადასადღაც,ხის
კენწეროსკენცქერითთქვა:

–მელიზასმაიმუნსგავუკეთებდამომავალ
ზაფხულსჩამოვუტან.დაისიქნებამისი
მეგობარი,
სანამმეაქარ ვიქნები.
–ჰო-ო-?–დატკბაქალი,
–რასაყვარელი
ბიჭიყოფილხარ...
ქალსმისთვისლოყებისჩაჩქმეტამოუნდა,
მაგრამხელირომასწია, რატომღაცმაშინვე
დაუშვადაამოიოხრა: –მეცოდებალიზა.ის
ხომახლაობოლია.დეიდამისიცსადღაც
გაქრა..
.უბედურიოჯახი,უბედურიბავშვი.
..–
უცებდაფაცურდა, გადაწყვიტა,
რომსულაც
არაიყო საჭირო,უცხო ბიჭსესყველაფერი
სცოდნოდა, დაკმაყოფილებითდაუქნიათავი:
–რათქმაუნდა, ლიზასგაუხარდება
საჩუქარი.მაგრამიცი.
..ლიზახომჯერსულ
პატარაადაჩერჩეტი, მოიწყენმასთან.
..
–არა,–მშვიდადშეეწინააღმდეგაუცნაური
ბიჭი,
–დაველოდები, სანამგაიზრდება.მერე
კიაქედანწავიყვან.
ძიძამლამაზად,თოჯინურად გადაიკისკისა
დაჩაილაპარაკა:
–აი,ესმესმის!არცმეტიდაარცნაკლები..
.–
დასანამპეტიახეივანსმიუყვებოდა
ჭიშკრისკენ,
მისზურგსუკანხანიფეთქებდა,
ხანკიშეწყდებოდაქალისრაკრაკასიცილი.
სამაგიეროდ,ამიერიდანიგიყოველ დილით
გამოჩნდებოდახოლმეპარკისბილიკზე, და
მასაბარებდნენეტლს, რომელშიცმძინარე
ლიზაიწვა,დარომელსაციგი, ეტლის
სახელურზემკერდითოდნავგადაწოლილი,
აქეთ-იქითდაატარებდა,სანამკმაყოფილი
ძიძარაღაცწიგნსკითხულობდა.ეტლი
რბილადმიცურავდანარინჯისფერდამწვანე
მზეთამდუღარენაკადში, გვერდით
ჩაუვლიდაპავილიონს, სადაცსაღამოობით
ღიპიანიბიძიებისაყვირებით გაბერილ-
გაფუყულ პოლკებსაგუგუნებდნენ.გოგონას
სქელ კულულებშიცეცხლოვანირგოლები
იფეთქებდახოლმე, ხოლომისიძალიან
“დიდური”დაგამომსახველიგადაკალმული
წარბებიდაგრძელი, მიჯრილიწამწამების
რკალებიკიბრჭყვიალსიწყებდა,როგორცკი
მზისსხივიდაეცემოდა..
.
საოცარიგოგონაიყო:ცოცხალიჯადოსნური
თოჯინა,
სწორედ ის,
სიზმარშინანახი.ახლა
მხოლოდისღადარჩენილიყო, რომბიჭი
დალოდებოდა, როდისალაპარაკდებოდაეს
თოჯინა,
როდისმიაბრუნებდამისკენსახეს
დაეტყოდა,ეტყოდა..
.
.
..ერთიწლისშემდეგკიუკვესულ სხვაქალმა
(ამოჯახშიძიძებიდიდხანსარ
ჩერდებოდნენ) ,
ცალითვალითქვიშაში
მოთამაშებავშვსრომგასცქეროდა,
მეორეთიკითვლებიამოჰყავდაჩხირებით,
წამით ყველაფერსთავიანებადათავიასწია:
მზისათინათებით მოელვარებაღის
ხეივანზემათკენათიოდეწლისბიჭი
მორბოდა, ხელშიკირაღაცშეკრულაეჭირა.
ბიჭიაშკარადქვიშისპაწიამოედნისკენ
მორბოდა, სადაცნიჩბითადაპაწიავედროთი
ორიწლისგოგონათამაშობდადათმა
ცეცხლოვანიფაფარივით უელვარებდა
შორიდან.

–ლიზა!!!–დაიყვირაბიჭმადამასთან
მიირბინა.ქვიშისმოედნისჯებირს
გადაევლო, მუხლებით ქვიშაზედაეხეთქა,
ნაჩქარევად შემოაცალაქაღალდირაღაც
ვარდისფერ, გრძელ კუდასათამაშოსდა
ამოთქვა:
–ლიზა,
ესმარტინია!
ძელსკამიდანწამომდგარმაძიძამდაინახა,
რომესყურბარტყუნა, თაფლისფერ
შუშისთვალებიანიმაიმუნი.
..–არა,უფრო
ზუსტად,ესიყომამრიმაიმუნი: აწოწილი,
გალანტურიმამაკაცი,რომელსაცთავზე
საუცხოო ფეტრისქუდიეხურა, ტანთ
სავსებით არაფერიემოსადაშიშველი,
ადამიანურიტერფებიჰქონდა.მაიმუნმა
მკვირცხლად დაალერსიანად გაუწოდა
ორივეთათიგოგონას, თავიდაუკრადა
კულტურულიბანით ჩაილაპარაკა:
–გამარჯობა,ლიზა,მე შენისაუკეთესო
მეგობარივარ,მარტინი.
გოგონასხელიდანგაუვარდანიჩაბიდა
ვედრო, ორიოდეწამსდამუნჯებული
შესცქეროდამაიმუნს,
რომელიცკუდს
ატრიალებდადასაყვარლად ინაცვლებდა
ფეხსბიჭისმუხლზე.
–მატინ!–აღტაცებით შესძახაბოლოს
ბავშვმა.მერექვიშით დასვრილიხელები
გაიწოდადანაზი, მომთხოვნიკილოთი
მიიხმოთავისთან: –მატი-ი-
ინ!
***
გადიოდაწლებიდაბიჭისულ უფრო
შორდებოდამამას; მაღალ კლასებში
სწავლისას, ზოგჯერ თვეობით არ
ელაპარაკებოდამას, თუმცაახლაბევრად
უკეთ ესმოდამისი, ვიდრეოდესმე.ზოგჯერ,
წინასწარ ისეზუსტადამოიცნობდახოლმე
მამისრეაქციასდედისნათქვამსათუ
ნამოქმედარზე, რომეჩვენებოდა,აი,ახლა
წამოიცვამსრომკასხელზედა
გააგრძელებს...ან თავისინებისამებრ
სულაცშეწყვეტსამსპექტაკლსო.ზოგჯერ
მამაზედამთელ მისცხოვრებაზეუცნაური
დადამღუპველიძალაუფლებისგანცდა
აედევნებოდახოლმე. ..ხოლო როცასკოლის
დამთავრებისშემდეგპიტერშიგაემგზავრა
სასწავლებლად დაიქსწავლას, თეატრსადა
ლვოვშილიზასმოსანახულებლადსიარულს
შორისგაიხლართა, ხანდახან ძირითადად,
გზაშიემართებოდა, მატარებელიიქნებოდა
ესთუთვითმფრინავი მამაზეფიქრისას
უცებმწვავე,ლამისფიზიკურიტკივილი
აიტანდახოლმე.დატკივილისკვალად
უკანდაუხევლად, შეპარულად მოიწევდა
გარდაუვალი, საბოლოო უბედურების
წინათგრძნობა.
სწორედ ამიტომ, როცაერთხელ ღამით
საქალაქთაშორისოსატელეფონო ზარი
აზრიალდა, პეტიამ,ძილ-
ღვიძილშიკვლავ
რომეპოტინებოდანახევრადგამსხლტარ
სიზმარს,უკვეიცოდა მოხდა.დაუიმედოდ
აიღო ყურმილი.
“შვილო..
.”–ყოფითი,ყოველდღიურიხმით
წარმოთქვაკატიამ დამოჭრილიპაუზის
მერე,თითქოსვიღაცამუეცრად ყელში
წაუჭირახელიდამერეასევეუეცრად
გაუშვაო,ატირდადაღლილი, უღიმღამო ხმით,
რომელმაცპეტიაადგილზეგააქვავა.
–მოკლეს, –ჩაილაპარაკამანდარწმუნებით.
ქალსთითქოსდაგაუხარდა, ასეზუსტად რომ
გამოიცნო ბიჭმადაშესძახა:
–ჰო,
მოკლეს,
მოკლეს,
პეტია,
აი,
რამოიწია!
დასულ იმეორებდადაქოქილივით: “მოიწია,
მოიწია,მოო-ო-ო-
კლეეეს!
”.
..–დახმასუფრო
დაუფროუწევდამაღლა, თითქოსსაკუთარი
თავისგაყრუებასცდილობდა, რომ
თავდავიწყებაშიგამსხლტარიყო,
გაფრენილიყოამკოშმარიდან. .
.
დაარაამ, არამედ სხვაღამეს,როცა
დასაფლავებისშემდეგსამზარეულოში
ისხდნენდაშუქსაცარ ანთებდნენ, კატიამ,
რომელიცძალიანცდილობდაშვილისთვის
დაემალა“ ამაზრზენიწვრილმანები” ,–მაინც
უამბო ბიჭს,რომმამაორმაკაცმამოკლა:
ზინკას,მისიუკანასკნელიკახპასქმარმადა
იმისმაძმობილმა.გასასვლელში
დახვედრიანდანებით, –შეშინება
გვინდოდაო, მერეუთქვამთ.მაგრამრომკამ
მასხრად აგდებადაუშვერად ლაპარაკი
დაუწყო და, რაცმთავარია, ჩეჩოტკასცეკვას
მოჰყვა.დაგახსოვს, რალამაზადცეკვავდა,
პეტრუშა?გველთევზასავით მოქნილიიყო,
ფეხებითაცისეთებიგამოჰყავდა, ქუსლებს
ისეაკაკუნებდა...
ჰოდა,ეგრე,ცეკვა-
ცეკვით, სულ რიტმში
უსხეპდასათქმელს, თანისე, უბრალოდ კი
არა,–მწარედ, დამცინავად, ხრინწით.
..ხომ
იცი,როგორც...ჰოდა,ერთ-ერთიც( ორივე
ერთმანეთსაბრალებს, ნაძირლები)გაქანდა
მისიმოცეკვავეზურგისკენდაგაურჭო დანა,
–ტირილით ჰყვებოდადედა, –ისკიდევ,
თითქოსარცარაფერიაო, ცეკვა-
ბუქნას
განაგრძობდაზურგშიდანაგარჭობილი, და
იცინოდა,დაყვიროდა: “ფინიტა, კონჩიტა!
”
ერთიანად სისხლით იყომოთხვრილიდა
მაინცცეკვასგანაგრძობდა, იმშენი
იმეებივით..
.ძაფებზერომკიდიან.ისეთი
საშინელებაიყო, შვილო.აგერ, დღემდე
ყველგანმაგასყვებიან,მკვდარიროგორ
ცეკვავდა.
..
ხოლომთვარეკვლავალაპლაპებდა
ფანჯრისრაფასთავისიცარცისებრი,
შემპარავინათლით როგორციმღამით,
როცაამსამზარეულოში, ჭრაჭუნაგასაშლელ
საწოლზეიჯდამოხუცი, რომელმაც
მოჯადოებულისამოთხისკენგამავალი
ოქროსჭრილიშეხსნაბიჭისთვის.ამნათების
შუაგულშიშავკიბორჩხალასავით იდო
მამისეულიკეპი,რომელიცმისისულის
ხსენებისასვიღაცასჩამოეხსნასაკიდიდან
დათავისადგილზეაღარდაებრუნებინა.
კეპი საზარლად ცოცხალი, მაგიდაზეიდო
დათითქოსმორჩილადელოდათავისი
დაუდეგარიპატრონისდაბრუნებას, თითქოს
აი,ახლადაფაცურდებაიგი, რომ
თავშიშველაადაუსათუოდდაბრუნდება,
დასტაცებსხელსქუდს, ჩამოიფხატავს
თვალებზე, დაისკიარა, იმთავისი
ფსკერამდეშესმულ- გამოცლილიღიღილო
თვალებისჩაკვრა-შემოფეთებასაც
მოასწრებსო...
–ტრიქსტერი...–ჩაილაპარაკაბიჭმა
ძლივსგასაგონად.დაპაუზისშემდეგკვლავ
გაიმეორამძიმე,
უმისამართო სევდით:
–
ტრიქსტერი..
.
თავიმეხუთე
ჩაიდანმაამოიოხრა, თითქოსრაღაცძალიან
თავისიგაახ სენდა, ორი-
სამიწამით
დაღონდა, მერეუცებგამოცოცხლდადა
დაბალ ხმაზესულ უფრომხურვალედ და
დამაჯერებლად აბუტბუტდა,ათუხთუხდა..
.
სულ უფროხშირადურევდაბუტბუტშიშიშინა
შეძახილებს,სანამ,
ბოლოსდაბოლოს,
მთელიქუჩისგასაგონად არ აკივლდა..
.
მაგრამსწორედამდროსჩააჩუმესკიდეც
შფოთისთავი.
დილაადრიანუნდაგასულიყო გარეთ, სანამ
ლიზასეძინა.მიუხედავად იმისა,
რომასეთ
პერიოდებშიქალსდიდხანსდაღრმად ეძინა,
მაინცვერრისკავდაკორჩმარისამოყვანას
მზისშუქზე.ძნელიწარმოსადგენია,რას
მოიმოქმედებდალიზა, დაკარგული
საგვარეულოკერპითავისსამზარეულოში
რომაღმოეჩინა.
კაცსარ ასვენებდასურვილი, რაც
შეიძლებოდა, სწრაფად გაეტანაშინიდან
ზურგჩანთა დიდად მნიშვნელოვანი
შიგთავსით სწორედ ისე, როგორცყველაზე
ახლობელ ადამიანებსქვეცნობიერად
ეჩქარებათმათთვისძვირფასი
მიცვალებულისსახლიდანგატანადა
მიწისთვისმიბარება.ესგრძნობაჯერკიდევ
იქ,სამარაშიგაუჩნდა,როცამიამიტისილვას
ხელშიდაინახაესთოჯინა.გამაოგნებელია!
გამაოგნებელია,რომ,როგორცკისილვამ
კარიგაიხურა,მანმკვლელივითან
მკვლელობისთანამონაწილესავით
ნაჩქარევად გამოაჩოჩაზურგჩანთაოთახის
შუაგულში,ხალიჩაზეგადმოყარამაისურები
დასვიტერები, სწრაფად, ისე,რომარც
შეუთვალიერებია, ჩანთაშიჩატენა
კორჩმარიდათავზედააყარარაღაცები, –
როგორცმიცვალებულსაყრიანმიწას.
ცახცახმაცკიაიტანა,თითქოსანაზდად ავად
გახდაო,დილითკიმოეჩვენა, რომ
თოჯინიანისილვამღვრიედასასეირო
სიზმარშიიხილა, რისგამოცლიზასგან
ფარულად სააბაზანოშიშეიტანაზურგჩანთა
დახელისფათურით მოსინჯამასში
ჩამარხულიკორჩმარი.ჰო. ..მაგრამახლა,
რაცუნდაგაწელოსსაქმე, ექსჰუმაციისჟამი
დადგა.სწამდა, რომკორჩმარიუბრალო
თოჯინაარ იყო.
“იცი,
გროტესკირაარის, შვილო?ესისაა,
როცაყველაფერიმეტისმეტად
თავშესაქცევია,
როცაყველაფერიიმდენად
სასაცილო დაუაზროა,რომუკვედაცინვაში
გადადის”.თოჯინისდამცინავად ვეებაღიპი
პერანგსადაძვლისღილებით გაწყობილ
ჟილეტშიგამოხეთქვასლამობდა.სკალპელი,
ჩქარა!
მაგიდისწიბოდანპატარა,სარჭიანი
სანათურიმოხსნა(ასეთისანათურები
რბილიდამყუდროშუქისგამოუყვარდა) ,
ოთახისშორეულ კუთხეშიგადაიტანა,
როგორცმონაზონმაეულისანთელისენაკში,
დასამზარეულოში, ქურისთავზე,
თაროს
მიამაგრა;
კედლებზემოსრიალეშუქისრბილ
რკალშიჩნდებოდადაქრებოდაძაფებზე
მორჩილად მოქანავემისითოჯინების
სახეებიდაფიგურები. ..ყველაფერიკარგად
იქნება,პატარებო.
..ყველაფერიუკვე
კარგადაა.

მყუდრო სინათლისწრემმისიხელიდან
შუშისქილებზეგადაინაცვლა, რომლებშიც
შაქარი,ყავისმარცვლები,დარიჩინიდაილი
ეყარა,დამისზურგსუკან,მარიონეტების
მდუმარესაძმობნელმამოიცვა.
თოჯინაზემისიმუშაობა.
..თავისთოჯინაზე,
ცხადია,დაარაპროხაზკებისგალერეაში
გამოსაფენწარმოსადეგ,კომერციულ
ქმნილებებზე(
რომლებიც, სხვათაშორის,
ცოდვასვერვიტყვი,კარგად იყიდებოდადა
ზამთრისგამოფიტულ თვეებსკვებავდა) ,
ყოველთვისსიყვარულსჰგავდა, შემპარავ
ვნებას,
რომელიცნელ- ნელალესავს,
აწვრილებსგულსდაბოლოს, სიმფონიის
ფინალისკენსიმებიანსაკრავთაგუგუნად
იქცევა.
..
ჯერდიდხანს, დიდხანსდაატარებმასშენში,
არიწყებესკიზებისხაზვას.თოჯინის,
როგორცპიროვნებისჩასახვაბავშვის
ჩასახვასჰგავს ჯერ ყველაფერი
ბუნდოვანია,ჯერარ იცნობთ ერთმანეთს;
მოულოდნელად შენთვისცნობილიხდება
შენითოჯინისსქესი, დაუცებმისიხასიათისა
დაგარეგნობისცალკეულითვისებებიდა
ნაკვთებიისახება:მოუსვენრობა,
მაგალითად, ნებისმიერ საუბარშიჩაჭრის
სურვილი, თვინიერი,ფართომტევნებიანი
ხელები, ანდაუცველი,გამხდარიფეხებიდა
ვეებატერფები.
..
ზოგჯერ ყველაფერისახელით იწყებოდა.
მაგალითად, ფაიუმოჩკაძილშიგამოჩნდა,
უბრალოდ, დაუკითხავად შეძვრასიზმარშიიმ
თავისიგრძელიოყნისბუნიკით ცხვირის
ადგილზე, დააპაჭუნაახლო- ახლო
განლაგებულითვალები, ყურებამდეგაიღიმა
დაჰკითხა: “
ფაიუმოჩკასშემოაყნოსინებენ
აქ?”დაპეტიამაცმასავით ყურებამდე
გაღიმებულმაგამოიღვიძა, დასახელოსნოში
გაქანდა,რათასაჩქაროდ ჩაეხატაეს
არამზადა.
სკელეტიკი პირიქით, ელავდა: ხან
გამოჩნდებოდა, ხანგაქრებოდა.მშიშარა,
მაგრამძალიანპრანჭიაიყო, ყალბიცკი.
თავიდანმისიამოყრილიმენჯისძვლები
უტრიალებდათვალწინ, ჰულა-ჰუპსრომ
ატრიალებდნენ.თავდაპირველად პეტიამ
სახისგამომეტყველებავერმოუფიქრა.სახე,
გასაგებია,არცუნდაჰქონოდა, რადგანსახის
ნაცვლადსაქმეშიშველ თავისქალასთან
გვქონდა.დაუცებ, ერთ წამში(ეს,ღმერთო,
მაპატიედამათთვისერთ- ერთ ყველაზე
გაწამებულ ღამეს,ლიზასთანჩხუბის,
შერიგებისდაკვლავსაშინელიჩხუბისმერე
მოხდა, როცა,უკვედილისკენ, ლიზა
დაშავებულიბავშვივით სლუკუნ- სლუკუნით
ააცოცდადაძალაგამოცლილიგადააწვა
ტანზე,სახეზეთმაგადააბლანდა, დაასე,
ჩახუტებულებიიწვნენ, დაამაზეუკეთესიჯერ
არაფერიჰქონიათცხოვრებაში. .
.)
,–და
სწორედ იმწუთსმოაფიქრდა, რომ
სკელეტიკისთავიასახდელიუნდა
ყოფილიყო( ესთოჯინათურმე
მოიქურდბაცაცებდაკიდეც)დაამქალა-
ზარდახშაშიამგაიძვერასმთელითავისი
არასწორიგზით მოპოვებულინადავლიუნდა
დაემალა.დაამდროსსკელეტიკსნეტარად
უნდაჩამოვარდნოდახოლმექვედაყბა, –ასე
გადაწყდა.მაყურებელისიცილით
იგუდებოდა, როცასკელეტიკიუსირცხვილოდ
აქანავებდათეძოებსდათეთრ, შუაში
ლურჯწერტილებიანთვალებსატრიალებდა,
ჯიბიდანვიღაცბატონისცხვირსახოცსან
საფულესამოიძვრენდადასრულიკაიფის
გამომეტყველებით საკუთარ თავისქალაში
აბინავებდა.და,იმავდროულად, აწეულიყბა,
მოკუმულიპირიდანაღვლიანად ჩაღუნული
თავიწამიერადგარდაქმნიდათოჯინას
დარცხვენილ ყმაწვილად.უკანალის
ქანაობით (რათქმაუნდა, არ გვავიწყდება
მეშვიდემალა, მაგრამუკანალი მოძრავია,
კაზიმირ მატვეევიჩ,
ამსაკითხშიცდებოდით;
უკანალი ძალიანაცგამოხატავსსულის
მოძრაობებს! )
,დარცხვენილისკელეტიკი
მიადგებოდაბატონს, თავსმორჩილად
ხრიდა, ისე,
რომამდროსქალა- ზარდახშა
იხსნებოდა, დაუხმოდ სთავაზობდა
ნაპარავისგადათვალიერებას.დამაშინ,
დამტკბარიმაყურებელიპირდაპირ
ყულაბაშიუყრიდახურდებს სკელეტიკს
გვარიანიშემოსავალიმოჰქონდამისი
შემოქმედისთვის.

პეტიაუხმაუროდმოძრაობდასახელოსნოში.
ჯეზვეშიყავაჩაყარა,
ჩაიდნიდანწყალი
დაასხადაცეცხლზეშემოდგა.
ჰო..
.დაბინდიუჟნიკი აგე,
ნახევრადშებრუნებულიკიდია( ჩემი
ძვირფასი,ყველაზეგულითადი, –მართალი
ხარ,დიდიხანია, არ გამინიავებიხარ) ,–ის
ძველ ჩეხურლუდხანაშიგაჩნდა, მეორე
კათხალუდისშემდეგ.კარშიშემოვიდა:
მკერდგანიერიდამკერდღონიერი, მაგრამ
მოკლეფეხება.ბარისდახლთანმიიპარა,
მარჯვედ აძვრამაღალ ტაბურეტზედა
თავისიშესანიშნავიბანით ამოთქვა:
“თვითონაც-იცი-
რომ- დიდი- პეპიჩკა”
...
ვერცკიმოასწრო ბარმენმა, ლიტრიანიშავი
პლზენურიდაედგამისთვისკათხით, რომ
პეტიამაღმოაჩინა ესთოჯინაიყო;
სინამდვილეში,ახალითოჯინამოვიდა
მასთან;მკერდზერბილი, ხელზე
წამოსაცმელითავიედგა: საკუთარი
თავისადმიგანუზომელიპატივისცემით
განმსჭვალული, განუზომლად ამბიციურიდა
წიწილასავით მიმნდობიიყო. ..პეტიამმყისვე
ამოიღო ჯიბიდანბლოკნოტიდაიქვე,
ლუდხანისმაგიდაზევე, დაიწყომისიმოხაზვა.
პიპაავსტრალიისკაია სულ სხვავინმეიყო.
იმანთავიდანვეიცოდა, რაუნდოდადა
დაჟინებითმოითხოვდაბაყაყისთავს.ეს
დრამატულიგადაწყვეტილებაიყო, პეტიამ
დიდხანსიწვალა, გრაციოზულიტანისთვის
სათანადო თავისძიებაშიუამრავიესკიზი
დაამზადა.საკუთარიინტუიციის
საწინააღმდეგოდ, ქალისთავიცკიააწყო
დეტალებისგან...არა,მაშინჯერკიდევ
უსახელოპიპაბაყაყისთავსმოითხოვდა,
იხვეწებოდა.დაისიცდანებდა.დაროცაამ
აღმაფრთოვანებელ ტანსგომბეშოს
საზარელითავიდაედგა, მყისვეიშვარაღაც
ახალიპითია,რომელიც ღმერთო ჩემო!–
როგორ ცეკვავდა!როგორშამანობდადა
რაებსგაიძახოდაიმსაძაგელი, ყიყინახმით!
პიპაარნახულად წარმატებულიიყო
კორპორაციულ საღამოებზე.იგი
შეკითხვებზეპასუხებსიძლეოდა, მომავალს
წინასწარმეტყველებდა ძირითადად,
სამსახურებრივირომანებისგანხრით.
გააღებდახოლმევეებაპირს,
ჩაფიქრდებოდადაწყნარად
ახითხითდებოდა, თვითონვეთანდათან
აჰყვებოდარაღაცსაკუთარმოსაზრებას, და
ირგვლივამსკაბრეზული, საეჭვო ხითხითის
მარცვლებსთესავდა. .
.მერეუცებმოხუჭავდა
გრძელწამწამებიან,გომბეშოსდაბერილ
თვალებსდარაღაცისეთსიტყოდა, რომ
შეცბუნებულ მშრომელ კოლექტივშიმყისვე
სიჩუმეჩამოდგებოდა.ესიყო მეხის
გავარდნამოწმენდილ სამსახურებრივცაზე.

მთელიღამეგადაუღებლადბარდნიდადა
ახლა, ღრმა,
ჩაშავებულიფანჯრისმიღმა,
ეზოშითეთრი, ფუმფულაკუზებიანიდრაკონი
გაწოლილიყო, რომელსაცოთახიდან
გამავალიმყუდრო სინათლისოქროსფერიც
დაჰკრავდაოდნავ.იქ,მინისმიღმა,თოვლის
ქინქლებისბრჭყვიალში, თოჯინური
ლანდებისფერხულში, პეტიათავადაც
ლანდივით მიმოდიოდაყავითხელში.
არა,ესსასაცილოცკია:ზურგითაცკი
გრძნობსიმღიპიანიტიპისარსებობას
ზურგჩანთაში იქ,ოთახისბნელ კუთხეში!
დღესგადაწყვეტილიმაქვსაგალაპარაკო,
მეგობარო.
ახლაცდილობდაარ ეფიქრაარცდეიდაზე
დაარციმაზე, რაზეცმთვრალისილვა
ყბედობდა.ბოლოსდაბოლოს, რამდენადაც
შეუძლია, ყველაებრძვისთავისაჩრდილებს
ანმათმომხრობასახერხებს.იძინემშვიდად,
ვისია,ვისია..
.არავინდაიწყებსშენიდიდი
ხნისწინათდაღუპულიქალიშვილის
გენეალოგიისჩხრეკას, დაარციმის
ამოცნობას, თურატომმოიპარეკორჩმარი
დარატომგაქანდივაგზალზეპირველივე
მატარებელზეშესახტომად იმდროს, როცა
კუბოს,რომელშიცშენიუბედურიდის
ცხედარიესვენალიჩაკოვსკოეს
სასაფლაოზე, ძველისაოჯახოსამარხის
ნიშაშიუშვებდნენ.იძინემშვიდად, ვისია,
ღირსეულო ასულო ბიბლიურირახილისა,
რომელმაცმამის, ლავანისსახლიდან
კერპებიმოიპარა( დარომელიც
საგვარეულოძვალთშესალაგისგანასევე
შორსგანისვენებს) ..
.
ბავშვობაში,ყოველ ჩამოსვლაზე, ისდაბასია
აუცილებლად მიდიოდნენხოლმე
ლიჩაკოვსკოეზე, –ბაბუასმოსანახულებლად.
ლიჩაკოვსკოეს, თავისიმარმარილოს
აკლდამებით, პატარაციხე-კოშკებსრომ
ჰგავდნენ,თავისიმგლოვიარექალწულებით,
ხვეულისვეტებით, ქნარებით,
გადაფურცლულიწიგნებითადასაფლავის
ფილებზეთითქოსდაშემთხვევით
დაფრენილიპაწიაანგელოზებით, –პეტია
გულში, საიდუმლოდ, ამქვეყნად ყველაზე
თოჯინურსასაფლაოდ თვლიდა.
დარწმუნებულიიყო, რომამპატარა
სახლებისბინადრებიღამღამობით გარეთ
გამოდიოდნენდაჩაბნელებულ, მიხვეულ-
მოხვეულ ხეივნებში, თვალშეუწვდენელი
წაბლებისადაცაცხვებისქვეშრაღაც
მძაფრსიუჟეტიანსპექტაკლებში
თამაშობდნენ.ერთხელ ბასიასშესთავაზა,
ბაბუასსანახავადაქღამითმოვიდეთო, –
ხომსაინტერესოაო!მაგრამბასიამისე
გადახედა, ისეგაიწიამისგანგანზედაისე
შეშინებულმაგადაიწერაპირჯვარი, რომ
პიოტრეკმაგადაწყვიტა, ამისმერემოხუცი
აღარშეეწუხებინა. .
.
დღესსაერთოდარ დაწოლილა.უფრო
სწორად, გუშინდელსაქეთ, არცგაუხდია,
ტანსაცმლიანად მიწვალიზასგვერდით
ნახევარსაათს, –ასეაძინებენნარბენ-
დაქანცულ ბავშვებს,–ცოტახანსელოდა,
როდისჩაწყნარდებოდამგზა ვრობითადა
აბებითმოთენთილი, შინდაბრუნებით
გაწამებულიქალი, დაროდისიქნებოდა
შესაძლებელიმისმიერ მოწყობილი
გრანდიოზულიდარბევისშედეგად
წარმოქმნილიარეულობისდალაგება.მერე
მთელიღამეაგროვებდაიატაკზემიმოყრილ
პაწიადეტალებსდაყუთებშიაბინავებდა.
მთვარეულივით მოძრაობდა, ნივთებს
თაროებზეალაგებდა, დროდადრო
ჩაიცინებდადასაკუთართავსუმეორებდა,
რომ:კარგიცკია,
როდისმოიცლიდადაასე
ზედმიწევნითროდისდაალაგებდა
ყველაფერს!

ბოლოსდაბოლოს, კედლისსაათმა
“ძვირფასიავგუსტინეც”დაამღერა.
მისისიამაყე:ბრიუსელისძველმანების
ბაზარზე,დახეულ მუყაოსყუთში,სხვადასხვა
ჯურისხარახურაშიაღმოჩენილიეს
ძველებური, გერმანულიკედლისსაათი,
რომლისმწყობრშიჩაყენებაცტონდამდიდი
წვალებისშემდეგმოახერხა.საათიარათუ
ამუშავდა,არამედ მისიწიაღიდან
რეგულარულად გამოდიოდაგაციებული
მწყემსიგოგონადაჩახლეჩილიხმით
მღეროდა.
ტელეფონისყურმილიაიღოდანომერი
აკრიფა:
–ტონდა,–ჩაიჩურჩულა,
–გამოვდივარ და
ორმოცწუთშიმანდვიქნები.
–ო-ო-ო,–ხრინწიანიხმით დაიკვნესა
ვიღაცამყურმილში,–გიჟიხარ, ნამდვილი
უძინარიგიჟი.
..
ჰო,ტონდა ისხომგვიანიძინებს,
ზოგჯერ
დილამდემუშაობს.ღორობაა,რათქმაუნდა,
მაგრამ.
..
–რაღაცსაინტერესოსგაჩვენებ,
–უთხრა
შემრიგებ ლურად.
–ოკუპანტო ვირიშვილო,
–იყოპასუხიდა
ყურმილიდაკიდეს.
სანამწავიდოდა,მათსპაწიასაწინებელში
შეიხედა,ხუთიოდეწუთიგაუნძრევლად იდგა
კარშიდამძინარეცოლსათვალიერებდა:
ლიზაიმავეპოზაშიიყო, როგორცდაიძინა
გულაღმაიწვა, ორივეხელითავსზემოთ
გადაეგდო, დაპატარაბავშვივით შეეკრა
მუშტები.პირიმაგრად,ტრაგიკულად
მოეკუმა.
..–ზეცასდამუქრებული...
.
..
ვალდშტეინსკაიაზედიდი, ექვსკუთხა
ფარნებიენთო, დამათ თეატრალურ შუქზე
თოვლიანიღამებნელ- მზიანიმოჩანდა.აი,
თითქოსდარაღაცისძებნაშირელსების
ყნოსვა-
ყნოსვით, ქუჩისკუთხიდან
ლოქოსსახიანი, ახალიტრამვაიგამოძვრა, –
ყინულქვეშაქალაქისღრმაწყალთა
ბინადარი.
..უჩვეულო, ფიფქებისბურუსისგან
შეშლილიდადაყრუებულიპრაღათითქოს
ჩამჯდარიყომფრინავთოვლქვეშ, თითქოს
მოხრილიყო ამჰაეროვანინაკადების
მეამბოხეკორიანტელისგან.
ისე,
ამბობენ,
რომესზამთარიმთელ
ევროპაშიდაახვავებსთოვლს.
მარჯვნივგაუხვია,ტაძრისკენ,
და
ვოჟანოვსკისბაღებისთეთრი, ლამპიონებით
შემკულიკედლისგასწვრივგაუყვაგზას,
ჩაუარაკაფე“ გლამურს”დასასტუმროს“ უ
პავი”,
სუვენირებისადამინისნაწარმის
დაკეტილ ჯიხურებს,ბოჰემიური
სამზარეულოსძველ რესტორანს, რომლის
სანადიმო სურათებით მოხატულიკარი
დღისით სტუმართმოყვრულადიყო
გაღებული.ბოლოსმომცრო მოედანზე
გავიდა,სადაცთოვლშიჩამალულითუჯის
ძელსკამებიიდგა.
..

(აქ,
კუთხეში,აგურისღრმანიშაში, მისიორი
მეგობარიცხოვრობდაარხეინად, ორიდიდი
დამდიდარინაგვისკონტეინერი,
რომლებისკენაცმიმდებარესახლების
შეძლებულიბინადრებიდაახლომახლო
რესტორნებისადაფარდულების
მოსამსახურეებისასარგებლო თოჯინურ
რაღაცებსეზიდებოდნენ: ტანსაცმელს,
დამტვრეულ საოჯახოტექნიკას( საიდანაც
ძალიანაცგამოსადეგისამუშაოდეტალების
მოპოვებაშეიძლებოდა)და, რაცმთავარია
პოროლონისლეიბებს პურსჩვენი
არსობისა პოროლონისსაუცხოო ლეიბებს,
ნედლეულსსხეულებისადასაქმეებისათვის.
დაესნაგავსაყრელებისწორედ ღამითუნდა
დაგევლო, რადგანდილით დადღისით მათზე
უკვესაქმიან,ურიკებიანბოშებსმიჰქონდათ
იერიში).
მოედანიდამრეცად ჩადიოდავიწრო ქუჩაზე,
რომელიცგზაჯვარედინზეორად იყოფოდა. ..
მანსარდებიანი, სხვადასხვასიმაღლის
დათოვლილისახურავებისზემოთ, თითქოს
მოსწყდაკიდეცმათო, მთელითავისი
წამახული, წვეტიანიბანდერილიებითადა
შუბებით წამოზიდულიდასიმაღლეს
დამიზნებულიპრაღისკოშკების
ჯადოსნურად განათებულირიგი
ჩაბნელებული, ოდნავმოყვითალო,
ჩამომძიმებულიცისკენმიფრინავდა.
ჩვეული,
ლამისყოველდღიურიგზა
ტონდასთან,სახელოსნოშიხშირად
მუშაობდადათითქმისყოველთვისამდროს
გამოდიოდაგარეთ, –დღეს, ალბათ,თოვის
გამო,უცხოდდაარცთუუსაფრთხოდ
გამოიყურებოდა.ამიტომ,როცაქუჩის
კუთხეშიმისკენმომავალიორიცხენოსანი
პოლიციელიგამოჩნდა, განზეგახტადა
გულამოვარდნილიაეკრაკედელს.
ორივეება, წვრილფეხებაცხენიშავიდა
თეთრი, გვერდიგვერდ,თავი-
თავსმიდებულად, რბილად დამკაცრად
მოაბიჯებდათავისმხედრებიანადთოვლით
დაფარულ მდუმარექუჩაზე.ფლოქვებთან
ქარბუქისცემდათდაგეგონებოდა, ცხენები
ქვაფენილისთავზემიფრინავენო. .
.
თვალიგააყოლადადიდხანსუცქირა
ცხენებს.თანდათანწყნარდებოდადა
გაღიმებულიტკბებოდაამჭეშმარიტად
თოჯინურისანახაობით, სანამმხედრებმა
ვოჟანოვსკისბაღებისკენარგადაუხვიესდა
ისევეუეცრად არ გაუჩინარდნენ,როგორც
გამოჩნდნენ..
.
მალოსტრანსკისქუჩისპირაკოშკების
თაღქვეშგაიარა,მოსტეცკაიათიწმინდა
მიკულაშისტაძრამდემივიდა, მარცხნივ
გადაუხვიადაკარმელიტებისსაკმაოდ
განიერქუჩაზეაღმოჩნდა, რომელზეც
ტრამვაისლიანდაგიგადიოდა.აქ,
ძლევამოსილ ქალწულ- მარიამისტაძარში,
ჩვილიიესოსგანმასახიერებელი, იშვიათი
ოსტატობითშექმნილითოჯინაეგულებოდა,
რომლისსანახავადაცხანდახან
შემოივლიდახოლმე.
ზოგადად,ძალიანუყვარდაპრაღის
ტაძრებისადაკოშკებისმოყვითალო,
შეკვამლულიდაქარდაკრულიქვა, შიფრის
ციცაბოდ დამრეცისახურავები,
წვეროსან
მეფეთადასაეკლესიო ჩინოსანთა
სამოსლისქვაშინაკვეთინაოჭები,და
ჭადრაკული,შავ-
თეთრიტროტუარებისკენ
მაღლიდანგადმომზირალიმათიჭედური
სკიპტრებისადატიარებისმოელვარე
ოქრო. .
.
დაროგორ უყვარდა, როგორ
ემშობლიურებოდაპრაღულ ნაგებობათა
მთელისკულპტურულიმოსახლეობა!–
ყოველივეის, რაცგამვლელ- გამომვლელთა
თავზემოთ ბინადრობდა: ესათასობით,
ათასობით სახე წმინდანებიდაეშმაკები,
ფავნები,ქალთევზებიდატყისალქაჯები;
ლომები, არწივებიდამწყრები; დრაკონები,
ცხვრებიდაცხენები, ნიანგებიდაგველები,
თევზები,მედუზებიდაზღვისნიჟარები; და
ხალხი, თავისიყველაფენით:
მსუქანქისებიანივაჭრები, დაშნიანი
მუშკეტერები, მეშჩანებიდამედიდური
ელიტა; მაღალ, გაფუებულ ვარცხნილობებში
სავარცხელგაჩრილიასულები,
დოინჯშემოყრილიმოახლეები, გალანტური
კავალრები. .
.
ანაზდად გაჩერდებოდახოლმერომელიმე,
მისთვისდიდიხნისნაცნობიაივნისწინ,
რომლისსამისაყრდენიდანიდუმალად
უღიმოდასამიგანსხვავებულისახე:შუაში
მამაკაციდააქეთ-იქით კიორიქალბატონი.
გეგონებოდა, რეალურიადამიანები
გამოუძერწავთო დათითოეულ მათგანს
შემორჩენოდათავისიღიმილი, თავისი
დამახასიათებელიპაწიაფოსოებილოყებზე,
წინწამოწვდილინიკაპიანგაბუტულად
მოკუმულიტუჩები..
.
მთელიესურიცხვილაშქარი, ქვის
გრიგალად რომშემოძერწვოდაკარ-
ფანჯრებს, აივნებსადაწინკარებს,
ერკერებსადასვეტებს, მთელიეს
ცხოველებიდაუწმინდურ- ეშმაკეულები,
ნაკეცებსადანიშებში, კარნიზებს,
შვერილებსადასახურავებქვეშრომ
შეყუჟულიყვნენდაგამვლელ-
გამომვლელთათვისშეუმჩნევლად,
დამცინავადრომყოფდნენგრძელ ენებს,
ხშირად საათობით ართობდნენმას.ნაძერწი
მედალიონები, ჩამოშლილიკულულები,
კრამიტისშვერილებიდანჩამოშვებული,
გველებივითდაკლაკნილილენტები. .
.–და
ესყველაფერიძლივსგასარჩევი,
რომელიღაცმეშვიდესართულის
რომელიღაცმანსარდისფანჯრის
ილუმინატორისთვისააგაკეთებული. .
.–ო,
პრაღა, რაგულუხვიდაგადაჭარბებული, რა
დაუდეგარი, რაკარნავალურიმხიარულება
გჩვევია..
.
ჩაუარაშავ-
მონაცრისფრო სახლს, რომლის
აივანსაცორიცხვირწაწვეტებულიდა
დაკუნთულიკაციმოკუნტულიმხრებით
ერთთავად სადღაცმიეზიდებოდა, და
გზაჯვარედინზეგავიდა,სადაც,კუთხის
სახლისფრონტონზე, მარცხნიდანმესამე
ფანჯრისქვეშ,თავისთვის,წყნარად
ცხოვრობდადაარასდროსკვდებ. .
.ერთი
სიტყვით,ესიყომოცინარპირიანიდა
მოცინართვალებიანიბავშვისსახე,–სახე
მარადიულისიცილისათვისშობილი
ბავშვისა.
ყოველთვისესალმებოდამას, მაშინაცკი,
როცავინმეახლდა.თავაუწევლად
ჩაიბურტყუნებდახოლმე: “
გამარჯობა,
შვილო!”,არაფერსპასუხობდათანამგზავრის
შეკითხვას,თუკიისჩათვლიდა, რომმას
მიმართეს.

***
პროხაზკასსაოჯახოსახელოსნოს
კარმელიტებზე, ძველისახლისმეოთხე
სართულზე, სამოთახიანიბინაეკავა ასეთ
სახლებსაქ“ ჩინჟაკს”,“
ჩინჟოვნიდუმს”–ანუ
შემოსავლიანსუწოდებენ. ..სახელოსნოში
მუდმივად მხოლოდ ტონდაცხოვრობდა,
“როგორცახალგაზრდაუცოლოკაცს
შეშვენის”
,–მეგობრულიტონით
დააზუსტებდახოლმედედამისი, მაგდა.ესკი
სიცრუეიყო: ულამაზოდ აწოწილ, მუდამ
ოდნავმოკლე, წითელიაჭიმებითაქაჩულ
შარვალშიგამოწყობილ, ადრიანად
გამელოტებულ, თითქმისარარსებულ
ნიკაპზეპატარა, წითურ, მოუვლელწვერიან
ტონდასსძულდაქალები, მათშორის,
საკუთარიდებიცკი, მათ საზოგადოებაში
იბნეოდა,დასაკმაოდ პირქუშად
აგრძნობინებდახოლმე, რომსრულიადაცარ
დასწყდებოდაგული, მარტოსთუ
დატოვებდნენ.
კარიწელზემოთ შიშველმაგააღო.წითელი
აჭიმებიჩამოეშვა,სახეკიმაქცია-
ვამპირს
მიუგავდა:პირიდანკბილებისსახეხი
ჯაგრისიგამოსჩროდა.რაღაცჩაიღმუვლადა
სააბაზანოშიშევიდა,სამაგიეროდ,
რომელიღაცოთახიდან, ხისფეხისკაკუნითა
დაგამაყრუებელიწკავწკავით გამოვარდა
ბედნიერებისგანშეშლილიინვალიდი,
ეზოთაშორისშერკინებათაჭეშმარიტიგმირი.
პეტიამსასწრაფოდმოიხსნაზურგჩანთა,
იატაკზედააგდო, ჩაცუცქდა,რომძაღლი
უფროიოლადმისწვდენოდამისსახესდა
მიეფერა:–ყარაგი- ოოზ!ჩეე-
მობი-ი-
ჭო,ჩემო
კა-
არგობიჭო. .
.აი,ვისეხერხებოდალოყების
აქაფებათავისიმარჯვეენით, ისე,
რომ
გაპარსვაცკიშეიძლებოდა!ესშავ- თეთრი,
წვეტიანყურებიანი,გრძელბეწვაცუგა
მოუთოკავისიყვარულისისეთმუხტს
დაატარებდა,რომსულ ახლახანძლივს
მიეჩვიატონდასთანწყნარად დარჩენასდა
ასევეძლივსგადაეჩვიამოთქმით ტირილს
დაბრუნებულიპატრონებისდანახვაზე.
პეტიამიგიპრაღაშიცხოვრებისლამის
პირველსავეკვირასტრამვაისრელსებზე
იპოვა ერთიანად დასისხლიანებული,
უგრძნობელი...წამოიყვანადამთელიფული,
რაცკიხელზეჰქონდა, ვეტერინარსმისცა
ოპერაციისადამკურნალობისთვის.თუმცაის
თანხასაკმარისიარცაღმოჩნდა, რადგან
ძაღლსსისხლიმოსწამვლოდადაკლინიკაში
ერთთვიანიმკურნალობადასჭირდა.და
თუმცაყარაგიოზიძალიანმალემიეჩვია
სამიფეხით მოძრაობას,პეტიამმაინც
გამოუთალამასპროთეზი, რომელიცგულ-
მკერდზემეფენიკოლოზისარმიელ-
ვეტერანისთასმებივით გარდიგარდმო
გადაჭიმულიღვედებით მაგრდებოდა.
როცაძაღლიხელშიაჰყავდათ, ხისფეხი
მუშკეტივით მოუჩანდადაისეთი
შთაბეჭდილებაიქმნებოდა, თითქოს
ყარაგიოზიმიზანშიიღებდავიღაცას,
განსაკუთრებითმაშინ,თუთავიგვერდულად
ჰქონდაგადახრილი.

–იმიტომ,რომთავხედთაშორისუთავხედესი
ხარ,–გამოსძახატონდამსააბაზანოდან,
წყლისჩხრიალში, –მოსჯილიგაქვსჩემთვის
ყავისმოდუღება.
–მართალიაესკაცი,–თქვაპეტიამდანელა
წამოდგა,
–წამოდი,ყარაგიოზ,
გული
მოვულბოთ ტირანს.
მთელიესძველი, მოუვლელი, ძალიან
თოჯინურიბინა სამიდიდიოთახითავისი
ორიმომრგვალებულიერკერით, დერეფნები
დასამზარეულოსნაწილიცკი, –
თოჯინებისთვისდაეთმოთ.თოჯინების
ურიცხვი,
მხიარულიდასაზარელიურდოები
ეკიდაკედლებსადაკაუჭებზე,ელაგა
ლითონისათუხისსტელაჟებზე.ზოგი
თოჯინაუკვემზა,სახემოხატულიდა
გალაქულიიყო, ზოგიკიშიშველ-
ახლადგამოჩორკნილი.თოჯინები
დახარისხებულიდადანომრილიელაგა
ყუთებში,
კალათებსადაუჯრებში;
შტაბელებადეწყოუკვეშეფუთულიდა
ნებისმიერქვეყანაშიგასაგზავნად
გამზადებული: უკვემეხუთეწელიიყო, რაც
თოჯინებითწარმატებულად ვაჭრობდა
ინტერნეტ-მაღაზია.აქაც,იქაც გორებად
ელაგაყვავილებიანქაღალდშიშეფუთული
გზავნილები.ზოგჯერ, შესაძლოატრამვაის
ვიბრაციისაგან,რომელიმეხვეულაანპაწია
ტომარარბილად, უხმაუროდ
გადმოეშვებოდახოლმეყველაზემაღალი
თაროდანდამაშინანტონდას, ანპეტიას
გასაშლელიკიბით ზემოთაჰქონდათ იგი,
ლანძღვა-გინებით მისწევ-მოსწევდნენ
თოჯინებსდაადგილზეშეჩურთავდნენ
ხოლმეგაქცეულს.მთელიმაგიდადაკედელს
გაყოლებულიყველათაროწებოთიდა
საღებავებით სავსეპატარ- პატარაქილებითა
დაკოლოფებით იყო გადავსებული;
რამდენიმელარნაკშითხელ, წვეტიან
თაიგულებადამოჩრილიყო სხვადასხვა
სისქისფუნჯთაშეკვრები.შუაოთახში, სადაც
კედელთანსადურგლო ხელსაწყოებითსავსე
პეტიასმაგიდაიდგა, დასადაცისდატონდა
ზოგჯერ საათობით ხმისამოუღებლად
მუშაობდნენხოლმეერთად, მაღალ ჭერზე
აკრულიიყომსოფლიოსუზარმაზარირუკა,
დოჟებისსასახლეშიდაცულიმე- 17საუკუნის
სახელგანთქმულივენეციურირუკისასლი.
ტონდაიყო უფროსიშთამომავალი
პროხაზკასდიდითოჯინურიოჯახისა,
რომელიცპრაღაშიორ საუკეთესომაღაზიას
ფლობდა, ტონდაამაყად რომუწოდებდა
“გალერეებს”
.ყველა მამა,ზდენეკ
პროხაზკა,ტონდასორივეუმცროსიდა,
მარუშკადატერეზა,მათიდედამაგდადა
ბებიაჰანაცკი მეთოჯინეებიდამხატვრები
იყვნენ.
ესიყო იმპერია,
რომელიცოციოდეწლისწინ
ერთისაცოდავიდახლიდანაღმოცენდა.
ოთხმოცდაათიანებისდასაწყისშიზდენეკმა
დამაგდამსამოციპრაღელიმეთოჯინე-
ოსტატისგაერთიანებამოახერხეს; მათთან
თანამშრომლობაყველასმოსწონდა, რადგან
პროხაზკებიწამგლეჯიხალხიარ იყო,
ოსტატებსდროულად, პატიოსნადუხდიდნენ
ფულსდამარჯვედ, ჭკვიანურად ვაჭრობდნენ.
ოსტატებისთვისუკეთ რომგაემართათხელი,
მდიდარიტურისტებისთვის“ ვორკშოპები”და
მასტერკლასებიდააარსეს,დაყველაზე
რთულ წლებშიცკიახერხებდნენამ
ყველაფრისშენარჩუნებას.

პროხაზკებიკარგად ლაპარაკობდნენ
რუსულად, რადგანრუსი,
უფრო სწორად,
კიეველიებრაელიჰყავდათბებია, ჰანა,
–
გარკვეულწილადლეგენდარულიპიროვნება.
მან,კიევისთოჯინებისთეატრის
ახალგაზრდამსახიობმა, მოისაზრადა
გასროლამდეერთიწამით ადრეგადახტა
ბაბი-იარისხევში
.მერე,
როცათიხასადასისხლში
ამოთხვრილი,ოკუპირებულიუკრაინული
სოფლებით თვითონაცარუწყოდა, საით
გარბოდა,–ღმერთმაჩვენმა,
ყოვლისშემძლემ,სამყაროსადასხვა
კოსმიურიხარახურისშემოქმედმა,უფალმა
ჩვენმა,
ასეიოლად რომდაუშვა
მილიონობით ადამიანისსიკვდილი,
რატომღაცსწორედესშიშისგან
გონდაკარგულიკრავიგადაარჩინადა
მომავალშიცკიდევმრავალჯერიხსნა
დაღუპვისაგან.რასაცვერვიტყვითჰანას
რუსქმარზე,რომელიცკიევისოკუპაციის
პირველივედღეებშიგესტაპოშიდახვრიტეს
ებრაელიცოლისმალვისგამო.
ომისდამთავრებისშემდეგჰანათავის
თეატრსდაუბრუნდადაგანაგრძოიმავე
ფიფქიების, მელაკუდებისადაკურდღლების
ტარება-გახმოვანება.იგიარყოფილა
სახელგანთქმულიმეთოჯინე, მაგრამ,
სამაგიეროდ, ჰქონდაბროლის
ზანზალაკივით წკრიალახმა,რომელიც
ძალიანფასობსთოჯინებისთეატრში.ხოლო,
როცაერთ სირჩასგადაკრავდადაგონება
ოდნავდაებინდებოდა, იმთავისი
გახარებულიკურდღლისხმითსაკუთარი
ცხოვრებისყველაზეშემზარავამბებსისე
ჰყვებოდახოლმე, რომმსმენელებს
ძარღვებშისისხლიეყინებოდათ.
პრაღაშიჰანასამოციანიწლებისბოლოს
ჩამოვიდათავისიერთადერთიქალიშვილის,
მაგდასკვალდაკვალ,რომელიციმავე
თეატრისმსახიობიიყო.სამოცდაორში,
გასტროლებით ჩამოსულ მაგდასპრაღის
ეროვნულითოჯინებისთეატრისმხატვარი,
მომხიბვლელიზდენეკპროხაზკაშეუყვარდა.
მაგდა,რომელიცმიჩვეულიიყო, თავისი
სახელითაცგადაეწყვიტაყველაფერიდა
გოგონა-დედიკოსსახელითაც, საქმეს
უაღრესად მიზანდასახულად მიუდგა:ორ
კვირაშიოპერატიულად დაფეხმძიმდა,
ჩაისახაუფროსივაჟი, ტონდა,დაერთბაშად
ორიწინაღობაგადალახა: თავქარიანი
ზდენეკისყოყმანიდადასისთანმდევი,
სამოქალაქო სამოსშიგამოწყობილი
ადამიანისმახვილიცნობისმოყვარეობა.
სხვათაშორის, ჰანას,
ამგაბედულ კეთილ
დედაკაცსეკუთვნოდაყველაისნაყოფიერი
სავაჭრო იდეა,რომელიცპროხაზკასფირმის
აყვავებაზემუშაობდადა,იმავდროულად,
გარშემო ასზემეტადამიანსარჩენდა.
ჰანაახლაც, ოთხმოციწლისასაკში, არათუ
წარმატებულად ვაჭრობდაპატარა
მაღაზიაშიკამპაზედათავისიწკრიალა,
სრულიად გაუბზარავი,ბროლის
ზანზალაკისებრიხმით სავაჭროდ უხმობდა
ტურისტებს,არამედ რაღაც-რაღაცებს
კერავდაკიდეცდაწვრილმანსათოჯინო
სამუშაოებსაცასრულებდა მაგალითად, მზა
ღრმულებშიხისცხვირებსუსვამდაუამრავ
კაშპარეკს,
გურვინეკსადასპეიბლს. ..
–არამზადა,–შემრიგებლურად
ჩაიბურდღუნატონდამ,თანპერანგის
ღილებისშეკვრასდასახელოებისაკეცვას
მოჰყვა,
–ნაძირალა.მაგრამყავას
გენიალურადხარშავ.ოთხზედავიძინე!

–აბა,მესაერთოდარდამიძინია,–
გაეპასუხაპეტია,
–სწრაფად დალიე,
მჭირდები.
დავერმოითმინა მხიარულად მოკაკუნე
ყარაგიოზისთანხლებით წინკარშიგავიდა,
ზურგჩანთაშემოიტანადაიქიდან
მაისურებისადატრუსებისიატაკზე
გადმოყრასმოჰყვა.
–ესრასნიშნავს?–იკითხააუღელვებელმა
ტონდამ,
–ცოლისგანწამოსვლას?
პეტიამუხმოდჩაყოორივეხელი
ზურგჩანთაშიდაფრთხილად ამოაძვრინა
თოჯინა.აი,გამოჩნდაშავიარახჩინი,
ნამდვილითმისგანდამზადებული,
დაშლილიწითურიკულულებიდაგაქუცული
სახე.პირველადხედავდათოჯინასდღის
შუქზე,თუკიასეეთქმოდასამზარეულოს
მაღალ ფანჯარასთოვლისკორიანტელად
მოწოლილ ზამთრისყინულოვანნათელს.
ტონდამყავიანიფინჯანიგანზეგასწიადა
პირსახოცით ხელებისმშრალებადაიწყო.
–ზედაშუქიჩართე, –ჩაიბურდღუნაისე,
რომ
სახეზეარანაირიგამომეტყველებაარ
დამჩნევია,
რაცმისუმაღლესდონეზე
დაინტერესებასნიშნავდა.
პეტიამჩამრთველიგაატკაცუნა,არ
დააკმაყოფილალუმინესცენციურმა
განათებამდაოთახიდანდიდისამუშაო
ლამპისმოსატანად გაქანდა.მერე
ყველანაირინივთისგანგაათავისუფლეს
მაგიდადაორივეთოჯინასდააცქერდა. .
.
ლამპისძლიერ შუქზეკორჩმარის
ლუდისმოყვარეღიპიხელოვნურად
გაბერილიმოჩანდა,თვითონკისაკმაოდ
შელახულიაღმოჩნდა: ცხვირსადალოყებზე
საღებავიგადასცლოდა, არახჩინიგაქონილ-
დაბურულიყო, მარჯვენაკულულიბეწვზე
ეკიდა,ცალიწარბიკისულაცასძრობოდა.
დამცინავტუჩებსშორისშავიხვრელი
მოუჩანდა,თითქოსვიღაცოინბაზმა
ლურსმანიჩაასო დამერეუკანამოაძროო.
ოდესმეალბათ შავისერთუკიცარსებობდა,
მაგრამმისიკვალიცგამქრალიყო.ჟილეტზე,
კაბა-
პერანგსადამუხლებსოდნავ
ჩაცილებულ, მოკლეშარვალზეობი
მოკიდებულა. .
.საბრალობელისანახაობაა.
ასედაამრიგად, ძვირფასსაოჯახოკერპს
ვისიასარდაფში, სავსებით მიტოვებულს
მალავდა.რაგამოდის, –მან,კორჩმარმა,
იმედიგაუცრუავისიას, უმუხთლა? .
.თუ
პირიქით,ასესაგულდაგულოდ თოჯინის
დამალვაიმისთვისიყო საჭირო, რომ
ვერავისმიეგნო, ვერავინვერაფერს
მიმხვდარიყო.ოღონდ რას?
ხისთავიდახმელ- ხმელიხელისმტევნები
არაჩვეულებრივადააშეკრული.მარჯვენა
ხელშიკორჩმარსგრძელი,
სპილენძისმუნდშტუკიანიჩიბუხიჩაუბღუჯავს.
ფეხზეტყავისგანუზადოდშეკერილი,
ნალებაკრული, ოდნავგამწვანებული
ბრინჯაოსბალთებიანიფეხსაცმელიაცვია.
ჩვეულებრივ,ასეთ თოჯინებსნახერხით
მაგრად გამოტენილ ნაჭრისტანს
ამაგრებდნენ.მაგრამამთოჯინას,ხელითთუ
მოსინჯავდით,კორპუსიცძალიანმაგარიდა
მძიმეჰქონდა,დაზედმჭიდროდ,
საშვილიშვილოდშემოეწებებინათ
სამოსელი.
–ძველითოჯინაა, –როგორციქნა,
მოწონებითამოთქვატონდამ, –ძალიან
ძველია.კარგი.სად იშოვე?
–გრძელიამბავია, –ნაძალადევად უპასუხა
პეტიამ,
–მე.
..იცი.
..მისიგადახსნამინდა.
მუცელზე.
–ხუმრობ?–გაუკვირდაოსტატს, –აქხომხის
კორპუსია.რაო, გახერხვასხომარუპირებ?
წაახდენთოჯინას.ცოტაშეკეთებაუნდადა
ეგაა.საღებავისგადაცლა, ხელახლა
დაგრუნტვა, ხელახლამოხატვა...შეიძლება
ძალიანკარგფასადაცგაყიდო
ანტიკვარებისსალონში.
ტონდათავისგაგრილებულ ყავას
დაუბრუნდა,პეტიამკიდიდ ოთახშიგაიტანა
კორჩმარი,თავისმაგიდაზედადო, ერთი
წუთით იქვეჩამოჯდა,დააცქერდა,
ისე,რომ
არშეხებია,გულზეცკიდაიკრიფახელები,
თითქოსცდილობდადაერწმუნებინათოჯინა,
რომმისმიმართგამოყენებითიინტერესიარ
გააჩნდა.
სინამდვილეში, მოუთმენელიგულის
ბაგაბუგისდაოკებასცდილობდა. .
.(“
ეს
თქვენითოჯინაა? ”–გეკითხებიანსაზღვარზე
გადასვლისას.–“ დაშიგნით რააქვს?”–
“არაფერი, პანეოფიცეჟე,–პასუხობ,–
არაფერი, ამხანაგო ოფიცერო,შეგიძლიათ
თვითონშეამოწმოთ” .
)
კარგი.შევამოწმოთ.გავაღრმავოთ
ნაცნობობა.
უპირველესყოვლისა,
როგორცროიალის
კლავიშებს, ისეგადაურბინათითებით
ძვლისგანდამზადებულ, ჟილეტისდაბურცულ
ღილებს.შემდეგყოველ მათგანსსათითაოდ,
უფროღონივრად დააწვათითით. .
.ერთჯერ,
ორ-ორჯერ. ..თავიდაბლადასწიადა
გაფაციცებითმიუგდო ყური, თოჯინის
დაბეჭდილიკორპუსისსიღრმიდანდაძრული
სულ ოდნავიჩქამიმაინცრომგაეგო.ახლა
ორიმოკლე, ორიგრძელი“ ზარი”თითო
ღილზე...ახლაერთიმოკლე, ორიგრძელი..
.
ორი-ერთი- ორი...წყეულიმორზესანბანი
ასეხომთვეობით შეიძლებაიჯდეს!
აბა,
რისიიმედიგქონდა, დაეკითხასაკუთარ
თავს.გეგონა,ესიდუმალიწუწურაქი
პირველივეშემხვედრსგადაუხსნიდა
სტომაქს:ინებეთ,პან,
აი,
ჩემიყულაბაო?!.
.
უკვესაბოლოოდ დაწყნარდა.
სამზარეულოშიცკიგავიდადათავისთვისა
დატონდასთვისკიდევმოადუღათითო-
თითო ფინჯანიყავა.ჩამოსხდნენდა
ისაუბრესაქეთურზე,იქითურზე: რასაშინელი
ზამთარია,ცოტატურისტია, ჯანდაბაამ
კრიზისს,გაყიდვებიშემცირდა. .
.თუმცა,
რაღაც-რაღაცშეკვეთებიკიარისგასვლით
სპექტაკლებზე..
.ოკორჟშირომელიღაც
წმინდანისდღესასწაულია, კლადნოში
მეჯლისი,კრშივოკლატში, დედისდღეს
თოჯინებისფესტივალიიმართება, როგორც
ყოველთვის: ცირკისმსახიობები,
მეთოჯინეები,ფოლკლორულიჯგუფები
მოკლედ, კარგიფულიკეთდება. ..კიდევ,
ღვინისზეიმიამელნიკში, ზუსტად არ
მახსოვს,როდის მაგდასაქვსჩაწერილი. .
.
ჰო,სანამარ დამვიწყებია:დაგმარ
კრატოხვილოვაგეძებდა, “
შავიკაბინეტიდან”
.
შოტლანდიელიმეთოჯინეებიჩამოდიან,
მთხოვაგადმომეცა, რომდაუკავშირდედა
დრო შეუთანხმო, –ელისსთანერთად
ნომერსეხებამგონი.
–მედაელისიედინბურგშისამიწლისწინ
ვიყავით,
–უპასუხაპეტიამ.
–ჰო-ჰო..
.მგონიეგნომერიუნახავთ,დაახლა
თავიანთპროგრამაშიუნდათ, რომჩაგრთონ.
ეტყობა,რაღაცსულ ახალ ზაფხულის
ფესტივალზეალაპარაკი..
.
პეტიაფანჯარასთანიდგა,ყავიანიფინჯანი
ეკავახელშიდაქვევით იყურებოდა
თოვლით მოკორიანტებულივიწროეზოს
სიღრმეში,რძისკოქტეილით სავსეჭიქას
რომწააგავდა.იქსამისხვადასხვაფერის
ქურთუკიგუნდაობდა,–ორიწითელიდა
ერთილურჯი.
–ტონდა..
.ოდესმეგქონიასაქმე
“
ზარდახშებთან”
?
–სამალავებთან,
ანუ?
–ჰო..
.თოჯინებთან,რომლებიცსაიდუმლოს
მალავენ.მაგათიამოცნობაუნდაშეგეძლოს
დაუნდაიცოდე, როგორ გაამხელინო
საიდუმლო.ამაზეშეიძლებაასიწელი
იწვალო.დამაინცვერაფერიმოახერხო.
–სულ ერთია,
–გამოეხმიანააუღელვებელი
ტონდადაფინჯანინიჟარაშიჩადგა,–მაინც
არღირსმაგბერიკაცისდამტვრევა.
–არადა,
მინდა.
..–ფიქრიანად დაეთანხმა
პეტია,
–მაგრამესთვითონმასზეცაა
დამოკიდებული.
კაცმარომთქვას, საიდანმოიტანე, რომამ
ფაშვშირაღაციმალება?–დაეკითხა
საკუთარ თავს.იქნებ, მასშიც,ისევე,როგორც
კაზიმირ მატვეევიჩისრედიკულიანქალში,
სადაფისღილიანრამესხვასისულელე
დევს?და, კაცმარომთქვას, რასეძებ?და
რატომგგონია, რომთოჯინასოჯახისთვის
რაღაცსხვადანიშნულებაჰქონდადა
უბრალო სათამაშო არ ყოფილა?მხოლოდ
იმიტომ,რომვისიამ, ასენაუცბადევად და
საფუძვლიანად გაქცევისას, მხოლოდ და
მხოლოდ ესთოჯინაგააყოლახელს?არც
ფულიწაუღია( ისბაქანზეიდგა, მიუსაფარიო,
–თქვასილვამ) ,არცსამკაულები, არცრამე
ნივთები..
.მხოლოდ ესერთადერთი, ძველი
თოჯინაგაიყოლა.ნუთუშესაძლებელია, რომ
კორჩმარი, თავისთავად, რამესნიშნავდეს?
უფროსწორად, მისიმფლობელობა
ნიშნავდესრამეს?თუასეა, ამდენიწლის
განმავლობაშირატომეგდოიგისარდაფში,
კარტოფილიანიტომრისუკან მიტოვებული,
უსარგებლო, დავიწყებული?
უკვეაღარშეეძლო, ვისიაზერომარეფიქრა..
.
აი,მაგალითად, ახლაძალიანეუცნაურებოდა
მისიზარი,ლიზასმამისდაკრძალვისშემდეგ,
ზუსტადმეორედღესვერომგაისმა.კიდევ
უფროუცნაურად ეჩვენებოდაის, რომამ
“დამთხვევას”მნიშვნელობაარმიანიჭა
(თავისისაოცარიინტუიციისმიუხედავად!
).
..
გამოდის,რომრაღაცგზებით დეიდაოჯახის
ამბებსგებულობდა. ..როგორ?რაგზით?
ეშმაკმაწაიღოსამვილკოვსკებისოჯახის
მთელიესსაიდუმლოებები!

მაგიდასთანდაბრუნდადამთელიორი
საათიეწვალაძვლისღილებს, თითებით
ნაირგვარიმოძრაობით ეხებოდამათ, ხან
ცალკეულ ნოტებსიღებდა, ხანერთიან
აკორდებს, უსინათლო პიანისტივით
თვალდახუჭულიაყურადებდასაკუთარი
თითებისმოძრაობას. ..დაყოველ ჯერზე
თოჯინისავბედით დუმილსიმკიდა.
კორჩმარითითქოსდასცინოდამას
დაჭრილი, დამახინჯებულიტუჩებისბრეცვით
დათითქოსეუბნებოდა, რომმინდოდეს, შენს
სანუკვარ გასაღებსერთიამოსუნთქვით
ამოვისვრიდიპირიდანო. .
.ვინსცადამისი
გახსნა?ნუთუვისიამ?ნუთუ
სასოწარკვეთილმაიმით, რომსაიდუმლო
გასაღებსვერ მიაგნო, თოჯინისდამტვრევა
სცადა?
ბოლოსდაქანცულიგაიმართაწელში, ორივე
ხელით მოისრისაკისრისდაძაბულ-
გაშეშებულიკუნთები.ხელშიაიყვანაჯიუტად
იდუმალიკორჩმარი, მაგიდაზედასვადა
ზურგით კედელსმიაყუდა.
–აბა,რაო?–თავისმოუბრუნებლადჰკითხა
ტონდამ.იგირაინდსაფერადებდა:
ამობურცული,შეჯავშნულიმკერდი,გრძელი,
ხმელ-ხმელიკიდურები გამარჯობა,დონ
კიხოტო,ჩვენიკატალოგისვეტერანო!ტანი
უკვემზადიყოდათავისმიმაგრების
მოლოდინშიუსიცოცხლოდ,
შიშისმომგვრელადაცკიგადმოკიდულიყო
კაუჭიდან.ოსტატისწინრამდენიმეპატარა
თავმოხდილიქილაიდგადაყოველ
მათგანშიფუნჯიიდო.
–აბა,რაქნაშენმა“სეზამ,
გააღემ”
?რა
ჯაშუშურირომანებისწერააგიტყდა..
.მე
მგონი,ჩვეულებრივითოჯინაა.
–ესღიპირაღაცასუნდამალავდეს!–
გაღიზიანებულადშეეწინააღმდეგაპეტია.
–არა.არაააუცილებელი.
პეტიაწამოდგა,დაყარაგიოზიც,აქამდე
მოთმინებით რომიჯდამისსკამქვეშ,მყისვე
წამოხტაკუდისგულითადიქიცინით.მისი
აზრით,გასეირნებისდროიყო.
–კარგი,–ჩაუბურდღუნაპატრონმა, –
წინააღმდეგიარ ვარ.ყველასთვისმოფსმის
დროა.
ტუალეტშიშევიდადაძაღლი, რომელმაც
მოახლოებულიგასეირნებაიყნოსა, მის
კართანხტუნვასმოჰყვა,
ხისფეხს
აკაკუნებდადამხიარულადწკავწკავებდა
ძველიუნიტაზისბუზღუნაშხუილისფონზე.
მერეისინიდერეფანშიფათურობდნენ,
იცვამდნენ,საყელურსაჟღარუნებდნენ,
პეტიარაღაცასბუტბუტებდა, აღტაცებისგან
ცმუკავდა:“თოვლი!თოვლიაგარეთ, ჩემო
ცუგა!ალმასებივით ბრჭყვიალათოვლს
ნახავ!
“..
.ბოლოსდაბოლოს, შემოსასვლელი
კარიგაჯახუნდადალითონისძველმაჯაჭვმა
უქმად კარგახანსიქანავაგაცვეთილ
დერმატინზე.
ტონდამსტვენა- სტვენით ჩააწოფუნჯი
საღებავში, ქილისთავთანმსუბუქადგაწურა
დაერთიციცქნაშავისაღებავიდაამატა
რაინდისმარცხენაულვაშს.გაჩერდა,
დაახველა, მერემაგიდასგადაემხოდა
პირთანერთიასიმეტრიულინაოჭიმიახატა
თოჯინას: აიასე.ახლაკეთილშობილ რაინდს
მოუხელთებელისევდაშეეპარება.ტონდამ
ფუნჯიგანზეგადადო, თოჯინის
ახლადშეღებილითავიკვერცხების
დასაწყობიმუყაოსერთ- ერთღრმულში
მოათავსადამაგიდაზემჯდარკორჩმარს
გადახედა.თოჯინასთითქოსსაიმისოდ
გაეღო ოდნავპირი, რომანეგინებინაან
დაეწყევლავინმე, მაგრამწამითშეჩერდადა
დაფიქრდა, სახელდობრ, რასიტყვებით
ამოეშვაბრაზი.ტონდასგაეღიმა: სადაა
ბებიაჰანა, რაკარგად უკარნახებდასაჭირო
სიტყვებს: ნაბიჭვარო, ჩათლახო, სირო,
ნეხვო,ნაძირალამათხოვარო, –ასეთი
ტკბილისიტყვებიბებოსბლომად
მოეპოვებოდაშვილიშვილებისთვის. .
.
საინტერესოა: ესკორჩმარითითქოს
იცინისო, არადათვალებიმკაცრად და
დაჟინებულად გიცქერენ.ტონდას
ცხოვრებაშიუამრავითოჯინაენახა, მათ
შორის, ძველებიც, მაგრამასეთიცოცხალი
ვინმე,გვარიანად მონგრეულისახის
მიუხედავად, ჯერარ შეხვედროდა.დაეს
ცალიწარბისნაკლებობაცმოხუცსრაღაცას
ჰმატებს...რაღაცნაირ სიმხეცესთუ
მძვინვარებას. ..
ტონდაწამოდგა,
კორჩმარსმიუახლოვდა,
დაიხარადასახემიუახლოვა.ცოტახანს
უხმოდ ათვალიერებდნენერთმანეთს.
–ბატონოურია, –წარმოთქვაბოლოს
თავაზიანადკიეველიბებიაჰანას
აღზრდილმატონდამ, –ასერამგაგაბრაზათ,
ბატონო ურია?
მაგიდისუჯრაგამოსწიადაკარგახანსეძება
შიგრაღაც.ამბინისმრავალრიცხოვან
უჯრებში,სულო დაგულო, –რასაღარ
იპოვიდაკაცი,დათანაცარაერთადერთ
ეგზემპლარში.თითქმისმაშინვეიპოვა,
რასაცეძებდა:ესიყომეწაღისწვრილი
სადგისი,რომელიცტილოთიგაწმენდის
შემდეგფრთხილად შეყო კორჩმარის
ტუჩებშუამოყოლილ ხვრელში.სადგისმა
თავისუფლადშეაღწიაშიგდათოჯინის
კეფასმისწვდა,–თავიფუტურო აღმოჩნდა,
ორიერთმანეთსმიწებებული, თანაბარი
ნახევრისგანდამზადებული..
.ესბევრად
უფროთავსამტვრევისამუშაოა, ვიდრე
ხისგანერთიანითავისგამოთლა.დარა
საჭირო იყო?
უკანდაბრუნებულ პეტიასტონდამ
გამოუცხადა,ფუჭადკარგავდროს,რომელიც
ჯობსთოჯინისრესტავრაციასმოახმაროდა
კარგიფულიიშოვო ანტიკვარულ სალონშიო,
მით უმეტეს,
რომმამაჩემიცდამეცერთ- ორ
ისეთ კოლექციონერსვიცნობთ,რომლებიც
ამტიპისთოჯინასსიამოვნებითშეიძენენო.
–ნუსულელობ, –შენიშნატონდამ, –საქმეს
მიხედე.ნახე,ერთიანად მონგრეულიდა
გაქუცულია,მარტომუნდშტუკიღაუპრიალებს.
–მუნდშტუკი, ჰო.
..–დაბნეულად გაიმეორა
პეტიამ.ჩაცუცქულიყოდაძველიპლედის
ნაგლეჯით ენერგიულად ამ შრალებდა
თოვლით დასველებულ, გამხიარულებულ
ძაღლს...

–იცი,წავალ მე.
..რაღაცვერ ვმუშაობდღეს.
..
ლიზამაც,ალბათ, უკვეგაიღვიძა.
..
–როგორაა?–წამით დაინტერესდატონდა.
კარგად იცოდა,რომხშირადპეტია
ამჯობინებდახოლმე, ვერ გაეგოლიზასთან
დაკავშირებით დასმულიკითხვა.მაგრამ
ამჯერად გაიგონადაუპასუხაკიდეც:
–ნორმალურად. .
.უბრალოდ, არმინდა,დიდი
ხნით დავტოვომარტო.ჰო,მართლა, რამე
პატარასამუშაოსთუმისცემ,კარგიიქნება.
ცოტადაკავდეს.
–კარგი.აიღეეგცხენები“
შენით
გააკეთედან”
..
.
ნაკრები“შენითგააკეთე”–ყველაზე
გაყიდვადისაქონელიიყო მაღაზიებშიცდა
ინტერნეტშიც.ესიყო მაგდასგენიალური
იდეა,რომელიცბრწყინვალედ
განახორციელაზდენეკმა: მყიდველს
თვითონუნდააეწყო მარიონეტინაკრებს
დართულინახაზისმიხედვით.თავიდან
მხოლოდ კაშპარეკებსდასპეიბლებს
ყიდდნენ,მერეკიასაწყობითოჯინების
ოჯახიუსწრაფესად გამრავლდა.
განსაკუთრებულიწარმატებამოიპოვეს
ცხოველებმა, კუდიანმადედაბრებმადა
ყველანაირიჯურისსაფრთხობელებმა.
მათზემოთხოვნილებაარასდროს
კლებულობდა: ესმშვენიერისაჩუქარიიყო
ბავშვისთვისაცდამოზრდილისთვისაც, მით
უფრო, რომფასიცხელმისაწვდომიიყო, –
რაცუნდაიყოს, სერიულინამზადიადაარა
საცალო. .
.
პეტიამეზობელ ოთახშიგავიდა,
–ესიყო
ზდენეკისსახელოსნო,როცააქჩამოდიოდა
ხოლმე, –დაკარგახანსიფათურათაროებზე,
სანამყუთებიდანარაკომპლექტური
თოჯინებისსხეულისნაწილებს
მოაგროვებდა.კიდევათიწუთის
განმავლობაშიისეალაგებდაამყველაფერს
ზურგჩანთაში,რომყარაგიოზისჩასაჯდომი
ადგილიცდარჩენილიყო.გრძელ მანძილზე
ესზურგჩანთაპორტშეზისმაგივრობას
სწევდა,–ცუგასძალიანუყვარდაპატრონის
ზურგსამოფარებულად ეთვალიერებინა
არემარე.
ძაღლიახლაადგილზეცმუკავდა, შინ
დაბრუნებისმოლოდინით აღელვებული. ..
მით უფრო, რომმისთვისსველიზურგის
მშრალებისასპეტიამსამჯერ,
შელოცვასავითჩასჩურჩულაწმიდათაწმიდა
სახელი: “
ლიზა,ყარაგიოზ!ლიზა,ლიზა!!
!”–ეს
კინეტარებისარცთუსახუმარო დაპირება
იყო.ამიტომ,ყარაგიოზიცდილობდა
შეეკავებინაბედნიერიამოკვნესებიდა
ყავარჯნისკაკუნით უხმოდცდილობდა
ზურგჩანთაშიჩახტომას.
–რასშვრება,ისევთოვს?–გაფანტულად
იკითხატონდამ.იგიფანჯრისკენზურგით
იჯდადაშებრუნებაეზარებოდა.
–არა,გადაიღო,–უპასუხაპეტიამდა
თითქოსმისისიტყვებისდასტურად ოთახში
ზამთრისმზემშემოიჭვრიტა,თითქოს
ორივესმიანიშნა,
რომკარგიიქნებოდა,
სახელოსნოსდამტვერილიხისიატაკი
მოეგავათ.

დაუცებასეთირამმოხდა.გაურკვეველი
მიზეზით შესაძლოა, ისევდაისევქუჩაში
მოზრიალეიმტრამვაისგამო კორჩმარი
კედლიდანჩამოცურდადაზურგზე
გადაგორდა.დადერეფნისიმადგილიდან,
სადაცუკვეჩაცმულიპეტიაიდგა, გამოჩნდა
ის,რაცმანამდეარ ჩანდა:ოთახშიწამით
შემოჭრილმაგაცრეცილმამზისსხივმა
ააელვარაკორჩმარისხელშიჩაბღუჯული
სპილენძისმუნდშტუკიცდასპილენძის
რგოლიცმისიპირისღრუსსიღრმეში.
პეტიაერთინახტომით გაჩნდამაგიდასთან,
ჩიბუხიანხელსჩააფრინდა, რბილი, ზუსტი
მოძრაობითმოათავსამუნდშტუკიტუჩებს
შორისარსებულ ღიობშიდაისე
გადაატრიალა, როგორცგასაღებს
ატრიალებენბოქლომისხვრელში.
კორჩმარისკისრისღრუშირაღაცჩხაკუნი
გაისმა,–თითქოსმოხუცმაწამოახველაო, –
დაძვლისღილებჩაყოლებულივიწრო
ლენტი, რომელიცნაკერსმალავდა,
ტკაცუნით გადაიხსნაწვრილ ნაპრალად.
პეტიაშიგასამაგრებისღრჭიალისხმაზე
ფრთხილიმოძრაობით მოჰყვამის
გაფართოებას( დიდიხანია,არდაუზეთავთ,
უჰ,დიდიხანია,ასიწელიმაინციქნება!)
.
ტონდა,შეშინებულიიმღრიალით, პეტიას
მაგიდასთანმიჭრისასრომაღმოხდა,
წამოვარდნილიყო, მისზურგსუკან
დამდგარიყო დაახლაენისწკლაპუნითადა
ყრუდუდუნითრაღაცგაურკვეველ რჩევებს
აძლევდა.
–მოიცა,არგამოქაჩო..
.ფრთხილად!
გატეხავ!
..აბა,
რაარისშიგ?რა?
–არ ვიცი.
..–ბუტბუტებდაპეტიადა
ცდილობდათითებით მოესინჯასაიდუმლო
სამალავისშიგთავსი,–რაღაცძონძებია.
საკუთარ თავსმეანად შეიგრძნობდა,
დედის
მუცელშიგახირულიბავშვისგადარჩენას
რომცდილობს.
აი,ოდნავდააწვა,თითებით გააფართოვა
მუცლისვერტიკალურ კედლებსშორის
მოქცეულიღრმულიდა. .
.უცებესკედლები
აქეთ-იქითგადაწვა,
პაწიასამაგრებზე
გადაეკიდა,დაგამოჩნდასაიდუმლო
სამალავისლურჯხავერდგამოკრულიღრუ,
რომლისფსკერზეცტილოსრაღაცძონძი
იდო.
რამდენიმეწამსორივეგაოგნებული
დასცქეროდაამძონძს.
–სულ ესაა?–წითურიწარბებიაზიდადა
დამცინავადიკითხატონდამ.
პეტიადუმდა,რატომღაცაჭიანურებდაამ
უცნაურინადავლისშეხებას.
..
–მთელიდღეამისთვისდავკარგეთ,
მართლა
დამართლა, –ჩაილაპარაკატონდამდა
კვლავთავისმაგიდასმიუჯდა.
პეტიამსაიდუმლო სამალავიდანძონძების
გროვაამოიღო.შიგრაღაცმაგარიიდო.
ქსოვილიგადახსნადაგაკვირვებით
ამოთქვა:

–შეხედე!
დაასწიამარჯვენახელი, რომლის
საჩვენებელ თითზეცპაწია, თათმანათოჯინა
ეჯდა:გრძელცხვირა, ხისთავა,ნაჭრის
ქვედაკაბიანიარსება,რომელსაც
კინკრიხოზეგახუნებული, წითელიქსოვილის
ნაგლეჯიჰქონდადაწებებული.
–კაშპარეკი!–შესძახატონდამ.
–პეტრუშკა,–დაეთანხმაპეტია,
–
ძველებური.უბრალოდ, საერთოდ ვეღარ
გამიგია,
რასუნდანიშნავდესეს.
–რასდაფილოსოფიურიდეას: მთამშვა
თაგვი.–ჩაილაპარაკატონდამ,
–ნუღარ
დამღალე, დამასვენე.
მაგრამათიოდეწუთისშემდეგ, როცა
დაფიქრებულმაპეტიამუკვემოაწესრიგა
კორჩმარი ცეროდენაპატიმარიკვლავ
მისსავესატუსაღოშიჩაკეტა,როცა
უწინდებურად მოქირქილეკორჩმარი აბა,
რაო,ბიჭებო, მომერიეთ?–ვითომცაქ
არაფერი, ისევკედელსმიყრდნობილიიჯდა
მაგიდაზე,დაროცამოთმინებადაკარგული
ყარაგიოზიუკვეზურგჩანთაში
ჩაბრძანებულიყოდაიქიდანინდოელ
მაჰარაჯასავით იმზირებოდა,–ტონდამათ
გასაცილებლადდაკარისჩასაკეტად
წამოდგადაზღურბლზემდგომმა, თითქოსდა
სასხვათაშორისოდ, წარმოთქვა:
–ეგსაცოდავიკაშპარეკი,აი,
მაგშენმა
ბუღამრომგააჩინა.
..სადღაცმინახავს.
–სად?–პეტიაპირქუშად შემოტრიალდა
კარში,–ასიწელიიჯდაშიგნით.არამგონია,
ოდესმეიქიდანამოეღოთ.ესრაღაც
აზრობრივიშიგთავსია.გზავნილივითაა,
რაღაც...ოღონდ, რასეხება,–ამას
ვეღარავინიტყვისუკვე...–სიტყვაშეანელა,
ფეხითღიაკარსამაგრებდადაფიქრობდა,
ღირდათუარააქდაახლამაგიურ
თოჯინებზემსჯელობათუჯერთვითონუნდა
გაეაზრებინაყველაფერი, –აირა,ტონდა.ეს
ლიზასოჯახისთოჯინაა.ბებიამისის, ან
ბებიისბებიის.
..ჰოდა..
.ჯერ ნურაფერსიტყვი,
კარგი?ლიზამარიცის, რომესთოჯინამე
მაქვს,
დაარცვარდარწმუნებულიჯერ, რომ
უნდაგაიგოს.გასაგებია?
–შენიარასდროსარაფერიაგასაგები, –
თქვატონდამ,–მაგრამკარგი,გავიგე.წადი,
წადი,ძალადთავატკიებულო!საქმეთავზე
მაყრია.
***
.
..
ზეცაშიდიდი,გენერალურიდალაგება-
დასუფთავებამიმდინარეობდა:მორუხო-
რძისფერინისლიალაგ- ალაგგადაიხსნადა
ჭრილებშიგამოჩენილიცისფერი
სიღრმიდანგამოაღწიამკვეთრმა,
თანაბარმანათელმა,რომელმაცაღგავა
უჟმურიბურუსიდაქალაქი, ხალხი
გამოაფხიზლა.თითქოსუხილავმახელმა
ცოცხითგადათოვლაწმინდამიკულაშის
ტაძრისმწვანესპილენძისგუმბათი, ხოლო
მალაიასტრანასსახლებისკრამიტის
სახურავებზედამკვდარ-
ჩამკვრივებული
თოვლისთვისკიჯერ ხელიარუხლიაო.
ტროტუარებზეთოვლიმაგრად იყო
დატკეპნილი,მაგრამგაყინვაჯერვერ
მოესწრო.პეტიადამისზურგზემოყუჩებული
ყარაგიოზიუკვეკარლისხიდს,
მალოსტრანსკაიასკოშკისთაღს
უახლოვდებოდნენ.უსაზღვროდ ბედნიერი
ძაღლიდროდადროახერხებდადახან
საყურიანყურისბიბილოსაულოკავდა
პატრონსხაოიანიენით, ხანკიკინას,ხან
სვიტერისსაყელოშიჩამალულ კისერს; მისი
ხისფეხიპეტიასყურთანძველებური
მუშკეტისლულასავით გამოჩრილიყო, ხოლო
მისიხახიდანამომავალიორთქლი
აფეთქებულიდენთისჩუმბოლქვებად
მიიწევდაზევით..
.

აბა,გავიხსენოთ,რასგვეუბნებამაგიური
თოჯინებისშესახებიგივეგოლდოვსკის
ენციკლოპედია?აუცილებლად უნდაჩავხედო.
მახსოვს,იქრაღაცსაშინელებებიწერია
აფრიკულიტომებისშესახებ: ისინი
გარდაცვლილიბელადებისგანთოჯინებს
ამზადებენდამერემარიონეტებივით
მართავენ. .
.ძვირფასიადათები..
.ღმერთების
მომადლიერებისმცდელობა. .
.კიდევრაიყო?
დაოსელიმაგებისდაჯადოქრებისხელობა:
ისინიავსულებსთოჯინებით განდევნიან..
.
ჰო,კიდევ სუმატრელიმალაელების
მაგიურიადათ-წესები:რასაცმაგითოჯინას
დამართებს,ადამიანსაცისმოუვა..
.დაიცა,
მერეკორჩმარირაშუაშიააქ?მისმუცელში
ციცქნაპეტრუშკათუიპოვე, ესსულაცარ
ნიშნავს,რომისმაგიურითოჯინაა.იქნებ,ის
პაწაწინათოჯინაკიდევუფროძველი
საოჯახორელიკვიაა? .
.ჰმ,რომელმაჭკვიანმა
მოიფიქრაესსაზარელიმატრიოშკა?
ანრისთვის?
კარლისხიდზეუკვეგაჩაღებულიყოვაჭრობა,
გართობა...მუსიკაჟღერდადაყოველ ფეხის
ნაბიჯზერაღაცწარმოდგენები
მიმდინარეობდა.მისიგიგანტურიზურგი
წვრილიკენჭებით მოპირკეთებული
თექვსმეტივეთაღი ღრმადჩამდგარიყო
წყალში,დაზამთრისვლტავისმძიმე
ტალღებსცხრილავდა.გრანიტისჯებირების
გასწვრივ,დათოვლილიხეივანისავსეიყო
ბრეზენტისსკამებზეჩამომსხდარი
მხატვრებით, მუსიკოსებითადა
მეთოჯინეებით, აგრეთვე,თავ-
თავიანთი
ნამუშევრებისადამოლბერტების
შორიახლო მოყურყუტეკერამიკოსთადა
ხეზეკვეთისოსტატთამთელიგვარდიით.
ნახევარკილომეტრიანიპრომენადის
ცენტრშიაუჩქარებლად მიიწევდაწინ
ტურისტებისარცთუმრავალრიცხოვანი,
როგორცზაფხულში, მაგრამასეთიამინდის
პირობაზეგასაკვირად მხიარულ-
გამოცოცხლებულიჯგუფი.
სადღაც,
შუახიდზე,
იანნეპომუცკის
ქანდაკებისქვეშ,
ჰონზაუნდაგაჰყვიროდეს.
–მარტო იქამდემივიდეთ დამაშინვეუკან
დავბრუნდეთ,ჰა?–ოდნავშემოაბრუნათავი
დაიკითხაპეტიამ,–მერეკიეგრევესახლში
წავიდეთ,ლიზასთან!
ძაღლმამყისვედაუდასტურათანხმობადა
ისემოხერხებულად მისწვდაპატრონისყურს,
რომპეტიამშეჰყვირადასიცილიაუტყდა
შეღიტინებისგან,
–ასეხომდამაყრუებ!–და
ძაღლისნერწყვისშემშრალებასშეუდგა.

ჰონზაბრეზენტისპატარასკამზეიჯდადა
ისეგაჰყვიროდა, რომშორიახლო, პლუშის
მაიმუნით მომუშავემოხუცირიშის
მექანიკურიარღნისწყნარ ხმასსავსებით
ახშობდა.უფროსწორად, ჰონზაკიარა,
კარაოკეგაჰყვიროდა, ხოლო ფართხუნა,
კულულა, ვეებასვიტერში,ველვეტისთხელ
შარვალსადაალპინისტურ ძველ, ყელიან
ფეხსაცმელშიგამოწყობილიჰონზა
(მარჯვენაფეხსაცმელზეზონრით რაღაც
საჩხარუნოშეება, რომელიცდროდადრო
საქმეშიერთვებოდა)–თავისიუხეირო
შესაძლებლობებისმიხედვით აყოლებდა
მელოდიას.
მისფეხქვეშ, შემდნარ თოვლზედაფენილ
ძველ, გუცულურ პაწიახალიჩაზესათამაშო
დაირაიდო.ჰონზაუთითოხელთათმანებიან
ვეებატორებსგამეტებით აბრახუნებდა
მუხლებსშორისმოქცეულ ტამბურინზე,
დროდადრო კიდაირასდაავლებდახელს,
შამანივით არაჩხუნებდამასისე,
რომდიდად
არდაგიდევდათრიტმს,თანკი
თვალებმოხუჭულიაქნევდათავს,
რაღაცას
გაჰბღაოდადაფართოდ დაღებულიპირიდან
თანაბარი,
ქათქათაკბილებიმოუჩანდა.
ამბედოვლათსოთხიშვილიჰყავდაფრიად
უცნაური,ნასწავლიცოლისაგან,
რომელსაც
სულ ახლახანმესამეუმაღლესი
დაემთავრებინა,დაერთიდღეცკიარ
ემუშავაცხოვრებაში.
მოწამეიანნეპომუცკი,რომელსაცდაბლა
დაეხარაოქრო სფერივარსკვლავების
შარავანდედით შემკულითავი, ჰანზასისეთი
ტანჯულისახით დასცქეროდაზემოდან,
თითქოსგამვლელ- გამომვლელებს
ევედრებოდა, რამეეშველათ მისთვისდა
აქედანმოეშორებინათ მისფერხთით
დაბანაკებულიესგაუსაძლისიტიპი:
მაგალითად, მდინარეშიმოესროლათ, –
ისევე,
როგორცთავადის, ნეპომუცკი,
ისროლესმდინარეშიოდესღაც.
ზურგზეყარაგიოზმოკიდებულიპეტია
ჰონზასპირისპირ შედგა,
დაელოდა, როდის
ჩამთავრდებოდადინამიკებიდანმოგუგუნე
მგზნებარეპასაჟიდა,როგორცკიუქნარამ
თვალებიგაახილა, თვალიჩაუკრამას.
–სალამი,პეტიო!–გახარებულმადაიბუხუნა
ჰონზამდაპირიდანორთქლისვულკანური
ზალპიამოუშვა.
–მიდი,
მანახეკლასი!
დადაიხარა, ღილაკებიაატკაცუნა,დისკზე
საჭირო პიესისძებნასმოჰყვა.ესმათი
ძველითამაშიიყო: როცაპეტიახიდზე
აღმოჩნდებოდადაიქკიჰონზა
გადაეყრებოდათავისისაბრალობელი
ინვენტარითადამცირედი“ ნადავლით”,
ჰონზაჯანგორეინჰარდტის“ მინორულ
სვინგს”რთავდადაგულკეთილიპეტია
ცოტასწაუცეკვებდახოლმემაყურებლის
მისაზიდად.ხალხიმყისვეგროვდებოდა
მისიპირველივეპაშორიდანვეიზიდავდა
ტურისტებს.სხვადასხვაჯურისადამიანები
მშვენივრად გრძნობდნენიმას, რასაც
ჰონზასთვის“ მანახეკლასი!”ერქვა.ზოგჯერ,
როცაარსადეჩქარებოდა, პეტიაიქვე,
წმინდაანტონიპადუელისქვეშმომუშავე
მეთოჯინეირჟისგანუსახურ მარიონეტს
სევდიანგიტარისტსითხოვებდახოლმე, ხის
გაფერადებულ გიტარასრომაჩხაკუნებდა, –
დაიმპროვიზებასიწყებდა.მაგრამამჯერად
უარისნიშნადგაიქნიათავიდაზურგზე
მოკიდებულ ძაღლზემიანიშნა.

–მიდი!მიდი!–ვედრებით შესძახაჰონზამ
(
ეტყობა,დღესსაერთოდ ვერ ეშოვაფული)
დასვინგიჩართო.
უცნაურია,მაგრამამნაწარმოებისშესავალი
ტაქტები,მისიპირველივეზეაღმავალი
ნოტებიისემოქმედებდაპეტიაზე, როგორც
გველებისშემლოცველისდუდუკისხმა
კობრაზე.დაზუსტად კობრასავით ნელა
დაიწყომანრხევასვინგისმელოდიის
თანხლებით ზურგჩანთიანად, რომელშიც
ყარაგიოზიმოკალათებულიყო დაისე
იცქირებოდა, როგორცმეზღვაურიიცქირება
ზღვისჰორიზონტისკენმიწისდასალანდად:
მისიხისფეხიახლასათვალთვალო მილად
ქცეულიყო,რომელსაცჭკვიანიცუგა
დროდადრო შავითვალითმაგრადეკვროდა.
და,სანამმუსიკაჟღერდა, პეტიათითქოს
მიცურავდა,დაიდაყვქვეშუჩინარელისს
აბზრიალებდა, ხანშეუშვებდახელს,ხანკი
ისევმაგრად იკრავდაგულზე. .
.
დაროგორცყოველთვის, სულ უფრო და
უფრომეტიხალხიგროვდებოდაუხილავი
წრეხაზისირგვლივ,
და,როგორცყოველთვის,
ნომრისბოლოსმაყურებელიღმუოდადა
ტაშსუკრავდა,ხოლოჰონზასკოლოფშიარა
მხოლოდ ლითონისკრონებიცვიოდა. .
.
ცეკვარომდაასრულა, ხელისგული
დაუდევრად გაუქნიაჰონზას, თითქოსჰაერი
გადახვეტაო, –აიღე,აიღემოსავალი!–მერე
გამომშვიდობებისნიშნად თავიოდნავ
დაუკრაქარშიმარტოსულად მდგომ
მეთოჯინეირჟისდაწამოვიდა.ირჟის
შავმინებიანი,ზედთვალებზემჭიდროდ
მიბჯენილიმზისსათვალერაღაცუცნაურად
მოჩანდაქურთუკისკაპიუშონქვეშ;
მარიონეტი, ნაღვლიანიგიტარისტი
–სამწუხაროდ, უნიჭო ნამუშევარი
დინამიკიდანდაძრულიმუსიკისფონზე
თანაბარიმოძრაობით აფხაკუნებდახელს
სიმებზე:ბლიამ-ბლიამ, ბლიამ-ბლიამ.ირჟი
ხელთათმანებსაცკიარ იხსნიდა, –გაითოშა,
საბრალო.გაგულგრილდა. ..
მალოსტრანსკისკოშკებისკენ
მიემართებოდადა,იქამდეარმისულს,
მარჯვნივუნდაგადაეხვია.მაგრამკამპას
ტაძრისჩასახვევთანნაბიჯიშეანელა,
გასცდაკიდეცკიბეს...მაგრამკვლავ
დაბრუნდაიქვე.ალბათ, ცეკვამიმოქმედა
ასე..
.შოტლანდიელებიცხომსანახავები
მყავს,–მიეშველასაკუთართავს, –იქნებ,
ხვალ მთხოვენნომრისშესრულებას?კარგი
იქნება,თუგადავამოწმებ, მექანიკახომ
წესრიგშიაიქ.ერთიწუთით დავხედავ.
მხოლოდ ერთადერთიწუთით.ბოლოსდა
ბოლოს, ჯერ იქნებარცგაუღვიძიაიმას. .
.
ბეჯითად დაარწმუნაძაღლი, რომ“ აი,
მარტო
ერთიწუთით, ანორით, დაეგრევესახლში
წავალთ” ,
დაკიბით კუნძულისკენდაეშვა.

ზაფხულობით აქსაკმაოდ ხშირადმართავდა

ხოლმეწარმოდგენებსთავისპატარებთან,
ციცქნამარიონეტებთანერთად, ასერომ
უყვართბავშვებს.თოჯინებიმხრებზე
აცოცდებიანბავშვებს,
ეხუტებიან,ნაირ-
ნაირ,
სასაცილო ფსევდოენებზეესაუბრებიანმათ.
განსაკუთრებულიწარმატებით სამურაი
სარგებლობდა კბილებდაკრეჭილი,
გავეშებულსახიანითოჯინა, –იგიდახტოდა,
რაღაცველურცეკვასასრულებდადა
მოგრეხილ ხმალსიქნევდააქეთ- იქით,
ბოლოსკიხარაკირისიკეთებდადა
დაბნეულიდასცქეროდა, როგორუცვიოდა
მუცლიდანფერად- ფერადიშუშის
ბურთულები. ..მერეგამყივანიშეძახილი
“ბანზაი!
”გაისმოდადაბავშვებიცმყისვე
ბურთულებისშეგროვებასიწყებდნენ.
ზედ ქვაფენილზეჩაყოლებულ ხეთახეივნით,
თუჯისმორკალულიძელსკამებისადა
ბარებისმიჯრილიდახლებისრიგით,
ვლტავასსანაპიროზეგრძელიკედელირომ
წარმოექმნათ, იგიმაღაზიისკენ,
უფრო
სწორად, “
გალერეისკენ”მიიწევდა,რომელიც,
იმედია,ჰანასუკვეგაღებულიექნებოდა.
ზოგადად, მოხუციგარიჟრაჟისჩიტუნა
ნამდვილადარ იყო და, ყოველ საღამოს
ოჯახისგანმიღებულიმითითებების
მიუხედავად,12საათზეადრემაღაზიასარ
აღებდახოლმე.
ამდამხმარესათავსოებიანიორიოთახის
დიდივიტრინებიქუჩისკუთხეშიორივე
მხარესგამოდიოდა.ვიტრინებშიჩვენი
პროდუქციისფართოასორტიმენტიეწყოდა
ეკიდა.პარმაღზე, კარისწინ,ტონდასადა
ზდენეკისსაუცხოო ნამუშევარი,საზარლად
დაკრეჭილი, კუზიანიმთავარი
საფრთხობელაიდგა, რომლისთვისაცჯერ
არავისჩაევლო გულგრილად.ტონდამმასში
ფოტოელემენტებიანი, ეშმაკურიმექანიკა
ჩადო:როგორცკირომელიმეტურისტი
თოჯინისკენხელსგაიწვდიდა, რათა
შეხებოდამას, საფრთხობელავეებახახას
აღებდადაკბილებისრაწკარუწკსიწყებდა.
დააი,როცარომელიმემორიგი,
აღფრთოვანებისაგანაკივლებულიწყვილი
გზისგაგრძელებასდააპირებდა, მაღაზიის
პარმაღზეჰანაგამოდიოდა: არა,პანე,
ეგ
თოჯინაარ იყიდება,ეგსარეკლამოთოჯინაა,
მაგრამარ გსურთ,მაღაზიაშიშემოიხედოთ,
პანე?უამრავისაინტერესო რამ
მოგვეპოვება,
ჩვენხომპრაღისსაუკეთესო
მეთოჯინეები.
..–დაასეშემდეგ,დამოკლედ,
ესხომსრულისიმართლეა, დაამ
დანაოჭებულიმოხუციქალისნაზად-
მოპატიჟესირენისხმაჯერ კიდევისე
მიმზიდველია,რომვისაცგინდა,ბლომად
ფულსდასცინცლავს.
ჰო,მაგრამ,ჩვენხომერთიწუთით
შემოვიარეთ, ყარაგიოზ,გეფიცები,დათუ
კარიჩაკეტილია, მაშინვე
ვალდშტეინსკაიაზეგავუტევთ, “შავი
ცხვრისკენ”
,ლიზასკენ, დათანსაყვირივით
ხმამაღლადავიყვირებთ, რომმივალთ.
კი,ღიაა!–პაწიადაფა“open“–“
otev
řeno“მინის
კარზეირიბად, მაგრამგულღიად კიდია.
მაგრამშიგარავინაა.ძველებური,
მასარიკისდროინდელიდატონდასმიერ
საგულდაგულოდ შეკეთებულისალაროს
აპარატიმოწყენილად გაყურსულავაჭრობის
მოლოდინში.ესრაგულგრილობაა?
გასაკვირიარიქნება,რომმეზობელ კაფეში
იყოსგადასულიყავისდასალევად, აქაურობა
კიასე,მძარცველებისთვისჰქონდეს
მიტოვებული!მაგდასთანხომარდავაბეზღო?
მაღაზიაშიშესულმაზურგჩანთამოიხსნადა
ყარაგიოზიიატაკზეგადმოსვა.

–ჰანა!–დაიძახა,
–აქხარ?
ოთახებისსიღრმიდან რათქმაუნდა,
ტუალეტიდან ფიფქიასედემური,წკრიალა,
კაფელისექოთიმოგუდულიხმაგაისმა:
–პეტია,
შენხარ?
–მევარ,
მე.
..
–არ დააცლიადამიანსგულიანად
ჩამოჯდომას?
–იჯექი,იჯექი,
–დართონება.სალაროს
მაგიდასშემოუარადასაწყობ-
სათავსოში
გავიდა.
ესრვამეტრიანიოთახიოთხისაფეხურით
ქვევით განთავსებულიყო დაამიტომაქ
ოდნავბნელოდა.ოთახშიგაჭირვებით
ეტეოდასაკერავიმანქანა, ორკამფორიანი
გაზქურადაპატარაგასაშლელიკიბე.
სამაგიეროდ, კარისმოპირდაპირეკედლის
მთელ გაყოლებაზეაღმართულიყო რაღაც
შუალედურიმონუმენტურ კომოდსადა
მომცრო სარკოფაგსშორის, –რაღაცმუხის,
რელიეფურ- ჩუქურთმიანი,ყურძნის
მტევანივითამობურცული, ირიბადდა
გვერდულადგადაბრეცილი, განიერ,
გამოსაწევუჯრებიანი, რომელთაგანარც
ერთსარ სურდაიოლად დანებაყოფლობით
გამოსვლა.მოდი, მაინცკარადავუწოდოთ ამ
მოწყობილობას( მაგდაირწმუნებოდა, რომ
“ნაღდად ანტიკვარულია, პირდაპირ ციხე-
კოშკიდანაამოტანილი” ,–თუმცა, არ
აზუსტებდა, სახელდობრ, რომლიდან) .
ამუჯრებშიშენახულიქსოვილისნაკუწები,
ბისერი,ღილები,შუშისთვალები
თოჯინებისათვისდათასმები,აგრეთვე,
ტყავის,
ფარჩისადანატისნაგლეჯებიდიდი
ბრძოლით, წივილ-კივილითადაწრიპინით
უნდამოგეპოვებინა.ზოგჯერჩაქუჩით
კაკუნიცკიხდებოდასაჭირო.იშვიათ
შემთხვევებში გადაუდებელისარემონტო
სამუშაოებიცტარდებოდა.კომოდის
კვალობაზეესმოწყობილობამეტისმეტად
მაღალია, გარდერობისკვალობაზეკი
დაბალი.ყველაზემეტადესციხე- სიმაგრეიმ
საცოდავისშესანახად იყო გამოსადეგი..
.
შენგიჟიხომარხარ?–დაეკითხასაკუთარ
თავსპეტია, როგორცყოველთვის, –არა,
აშკარად გიჟიხარ.იქნებგგონია,
რომ
გელოდება, რომმოენატრეანრაღაცსტკივა?
–აი,მაგასახლაშევამოწმებთ,–
ჩაილაპარაკახმამაღლა,კიბემიიდგადასამ
საფეხურზეავიდა.ლამისჭერსმიბჯენილი
ფანჯრიდანშემოსულიდღისსინათლე
თანაბრად ეფინებოდაკარადისგანიერთავს,
სადაც,როგორცქანდაკებასარკოფაგზე,
ნახევრადგამჭვირვალექსოვილშიგახვეული
გრძელი, გაჭიმულირაღაციდო.

აი,ასეწევსაქმარტო,შინიდან
გამოძევებული,საბრალო, დამისთავზემოთ,
ნახევარმეტრში,ტურისტებისფეხებიგადი-
გამოდიანწინდაუკან..
.
პეტიამუხმოდ,სწრაფად გახსნაზონარიდა
თითებისმოუთმენელიმოძრაობით
ქსოვილისშემოხსნასშეუდგა.ესმოდა,ხის
ფეხისკაკუნით,გაჩვეულად როგორ
დარბოდაოთახებშიყარაგიოზი.ისაქ
ბევრჯერ ყოფილა, დასაერთოდ,ლიზასაქ
არყოფნისტრაგიკულ პერიოდშიყველგან
თანდაჰყვებოდაპეტიას.მასმხოლოდ
ელისსთანერთად გამართულ
წარმოდგენებზედასწრებაეკრძალებოდა,
რადგანდაინახავდათუარა, რა
თავდავიწყებით აცეკვებდაპეტიათითქოსდა
ლიზას,ძაღლიბედნიერებისგანჭკუიდან
გადადიოდა.ჭკუიდანგადადიოდამანამ,
სანამკულისებშიგიჟივით არ
შეაფრინდებოდარაღაცას, რომელსაც
არანაირად,ოდნავაცკიარგააჩნდამთავარი:
ლიზასსურნელი.
(
ღმერთო, ჩემისაბრალო ცუგა,ჩვენხომ
ორივეგადავდივართ ჭკუიდანამისგამო..
.)
ვერაფერსიტყვი,
გაუმართლაკავალერს
ელიტარულ ცხოვრებაში!სულ მალე
ამაღელვებელიშეხვედრაელის. .
.
შესაფუთიქსოვილისბოლო ნაკეცებიც
გადახსნადაოდნავგაღიმებულმა,
სახეწაწვდილმამოძრაობებიშეანელა. .
.და,
სანამმექანიკისშემოწმებასშეუდგებოდა,
ფრთხილად გადაატარახელისგულიმისწინ
მწოლიარემინიატურულიქალისსხეულს:
ესოდენთვინიერს, ჩუმს,
მონდობილს;
სავსებით მისხელთ მყოფს.
–აბა,
როგორხარ,
პატარავ?–ჩაიბურტყუნა.
დაყარაგიოზისხისფეხისკაკუნისფონზე
ვერ იგრძნო,ვერ გაიგონა მისზურგსუკან,
შეღებულ კარში,როგორჩადგაფაშფაშა
მოხუციქალი.იგიუხმოდ იდგა, და
ენითუთქმელისიბრალულით, განკითხვითა
და..
.უსასრულოსევდით შესცქეროდაპეტიას
ზურგს.
***
შუაღამისასმობილურიაზრიალდა.
პეტიაგულამოვარდნილიწამოფრინდადა,
სანამგააცნობიერებდა,რომლიზა ლიზა
აქაა,
დასულაც ყველაშინაა, ორი-სამი
წამისგანმავლობაშიგიჟივით ატყაპუნებდა
ხელისგულსთაროზე, საიდანაცზარისხმა
მოისმოდა.ერთიუნდადაულეწოსცხვირ-
პირიამშუაღამით დამრეკავს,ვინცგინდა
იყოს!
მაგრამარ დაულეწია.ბოლოსდაბოლოს,
მიაგნომობილურს, დასტაცახელი,
ღილაკზე
თითისდაჭერითჩააჩუმადაჩახლეჩილი
ხმით ჩაიბურტყუნა:
–გისმენთ!

–როგორ ითქმის.
..თვალითვალისაწილ,
ჰო?
–რათქმაუნდა,ტონდაიყო,–მერეკიდევ
როგორაა,–რარისწილ?
–სირისირისწილ.
..
ყარაგიოზმა,მასადალიზასშორისრომ
გადაწოლილიყო( პირველ დღეებშიძაღლი
ერთიწამითაცარ შორდებოდაგვერდიდან
ლიზას),თავიწამოსწიადაშეკითხვისნიშნად
დაამთქნარა.პეტიამყურზემოუთათუნა
ხელიდაგაბანჯგვლულითავიისევბალიშზე
დაადებინა.
შიშველ ფეხებქვეშლიზასმინიატურული
ჩუსტებიმოხვდა, მაგრამთავისებისძებნა
აღარდაუწყია, ეგრევე,ფეხშიშველა
წაბოდიალდასახელოსნოსკენ.სიბნელეში
პუანტებიან,
თმაგაშლილ მთვრალ
ბალერინასავითმიაბიჯებდა.
სახელოსნომდემიაღწია, ყველაზენაზი
სარჭიანისანათურიჩართოდასკამზე
დაეხეთქა.
–აბა,
რაგინდა?
–გამახსენდა,
სად მინახავსეგკაშპარეჩეკი.
–ხომგითხარი:
რაღაცგეშლება.
–ზუსტადეგკიარა,მაგნაირი.ერთი.
..რვა
ცალიმაინციყო.
..არა,ცხრა.
–რასბოდავ,
ტონდა?რაზელაპარაკობ?
–მიდი,ეგგამოშტერებულისიფათიდაიბანე.
–აუღელვებლად გამოეპასუხატონდა,–
გგონია,ამშუაღამისასისე,
ტყუილუბრალოდ
გირეკავ?
–დაიცა...–პეტიამტელეფონიგანზე
გადადო, სამზარეულოსნიჟარასთანმივიდა,
წყალიდალია, მერეკიღონივრად შეისხა
სახეზე.
პირსახოციახლოსარსად იყო,დასველი,
მკერდზენაკადულებჩამომდინარი
დაბრუნდატელეფონთან.
–აბა?
–ბერლინში.
–გასაგებად ილაპარაკე!–გაბრაზდა,
–
ბერლინში რა?როდის?ვისთან?
–კარგი..
.აი,ახლანაღდადგამოღვიძებული
ხარ,სირო,ვხედავ.ჰო,
მოკლედ:გახსოვს,
შარშანმედამამაჩემიბერლინშირომ
ვიყავით,
სამიკვირარომგავატარეთ იქ?
–მ-მ..
.რაღაცკერძო სარესტავრაციო
შეკვეთაიყო,არა?მახსოვს.
–ჰო, დიდისამუშაოიყო, ძველითოჯინების
ორიკერძოკოლექცია. .
.ჰოდაიმბიძებიდან
ერთ-ერთი ჩეხია, ისტორიკოსი,დადიდი
ხანია,რაცბერლინშია.ძალიანსიმპათიურია,
ბოშასავით ხუჭუჭა.დიდიკოლექციაჰქონდა,
მამამისსდაუწყიაშეგროვება.ასეთი,
გრძელიშუშისვიტრინაიყო მთელიკედლის
გაყოლებაზედაშიგვნახეეგეთები.
გამწკრივებულებიისხდნენ.გამიკვირდა,ასე
ერთნაირებირატომარიან- მეთქიდარაღაც
სისულელეგამოდგა.არ იყო საინტერესო.
მითხრა საოჯახო მემკვიდრეობააო. .
.იმან
გააკეთაო..
.რაჰქვია შთამავალი?
შთამოვალი?
–შთამომავალმაკიარა,წინაპარმა,
ალბათ,
–ივარაუდაჩაფიქრებულმაპეტიამ.
–არ მკიდია?უბრალოდ,
გამახსენდა.
ვიფიქრე ხომშეიძლება,იმკაცსმიჰყიდოს-
მეთქი?
–მისიტელეფონისნომერიგაქვს?
–მამაჩემსექნება.რა,
გაყიდი?
–არა.
–შენგიჟიხართუსულელი, ჰა!შეგიძლია,
ცალკეთოჯინაგაყიდოსალონშიდაცალკე
კიდევ,
ეგახალშობილიკაშპარეკი.
–უკვეგითხარი!–გაღიზიანებულად მოუჭრა
პეტიამ.–არვყიდიარაფერს!დარომც
მინდოდესგაყიდვა,არ შემიძლია.მორჩა.
ხვალ ვილაპარაკოთ!–დაგაბრაზებულმა
გათიშატელეფონი.
იმავეწუთსმკვეთრმაშუქმამოსჭრათვალი.
წამით თვალებიმოხუჭადა,როცაგაახილა,
ლიზადაინახა.
ლიზასტანზეისევისმარჯნისფერ
თევზებიანიპიჟამაეცვა,
ფეხზე პეტიას
უზარმაზარიჩუსტებიდახელიმაღლა,
ჩამრთველისკენჰქონდააწეული.
–რისიგაყიდვაარ გინდა?–მოწყვეტით
იკითხამან.ფერმკრთალ სახეზე
გუგებგაფართოებული,შეშლილითვალები
შავად უელავდა.
კაციუხმოდუყურებდა, გონებაშიწყევლიდა
ბორკასდანიშნულ მთელ ამწამლებს,
რომლებიცვერადავერერევიანლიზას.იგი
ისეაკნატუნებსამწამლებს, როგორცციყვი
კაკალს,ნაჭუჭებსკიქარსატანს.სად,სად
უნდაგაექცესამქალისგამაოგნებელ
ინტუიციას!ლიზახომგუშინდელიდღიდან
მოყოლებული. .
.არა,
ჯერ კიდევსამარაში
ყოფნისასგრძნო ბდარაღაცასდა
შფოთავდა, შფოთავდა...
–თქვი!რას!ვერგაყიდი!

–არაფერს,–კაცმათვალებიმოჭუტა,
გაუღიმა,
–ხომგაიგონე.ნაღდადა-
რა-
ფერს.
საძინებლიდანყარაგიოზიგამოვიდა
კოჭლობ- კოჭლობით:როგორცგამოდის
თავისიოთახიდანკომუნალურ
სამზარეულოშიატეხილიხმამაღალიჩხუბის
ხმაზეომისცალფეხაინვალიდი,რომელმაც
გუშინსაღამოსზედმეტიგადაკრა,
–კედელ-
კედელ,ვაივაგლახით.
–დაამიტომაცმემალები!დაისელაპარაკობ,
თითქოსმიგახრჩვეს!
ლიზავეებაჩუსტებისტყაპუნით
მიუახლოვდა..
.დაანაზდად უკანგადაქანდა
დატკივილისაგანტუჩებიმოებრიცა:
წამიერიცვლილება!ერთ- ერთი მისი
მოძრავისახისწამიერ ცვლილებათაგან!
–ტირი!–ქალმაყელზეიტაცაორივეხელი,
თითქოსვიღაცისუხილავი,მისკისერს
შემოჭდობილიხელებისაძრობას
ცდილობსო, –ჟესტი,რომელიცრატომღაც
საოცრადშემზარავიიყოკაცისთვის,–ტირი.
–ჩაილაპარაკაქალმა,–ტირი..
.ვხედავ.ესე
იგი,ესსიმართლეა!
–რა, რაარისსიმართლე?–ნერვულად
გადაიხარხარაკაცმა,
–ესწყალია.უბრალოდ,
სახეზეშევისხიცოტაწყა.
..
–ესეიგი,გამოვიცანი:ყველაფერსმივხვდი!
–ჩაიჩურჩულაქალმაშეშლილიღიმილით, –
ესსაუბარი.
..იმასეხებოდა,ხომ?მისი
გაყიდვაარშეგიძლია, ხომ?
–ლიზა! !
!!–დაიყვირაკაცმადაწამოიჭრა,–
შენგაგიჟდი!გეფიცები,უკვესასაცილოა!ეს
ხომწყალია, ლიზა,წყა-
ლი! !
!რატომუნდა
ვტი.
..
!!
!
მაგრამქალიუკვესახელოსნოში
გავარდნილიყო,არ უსმენდამისმოთქმა-
ვედრებას,
გაურბოდამისხელებს,
კედლიდან
კედელსაწყდებოდადამომართულივით
იმეორებდა:
–ტირი, ტიროდი, დავინახე..
.ვიღაცგთხოვდა,
მომყიდეო, შენკი.
..გავიგონეშენინათქვამი:
“არშემიძლიადაარცმინდა! ”.
..არშეგიძლია
მასთანგანშორება. .
.გიყვარსდაიმიტომ!მე
ზედმეტიბარგივარ შენსცხოვრებაში. ..
–ღმერთო, ლი-
ზა!მეხომსულ სხვარამეზე
ვლაპარაკობდი,სულ სხვარა-
მე-
ზეეე!
!
ერთმანეთსუყვიროდნენ. .
.როგორც
ყოველთვის, კაცსსრულიად დაავიწყდა, რომ
ქალიჯერ ბოლომდეარ
გამოჯანმრთელებულიყო დამთავარი
მოთმინება,მოთმინებაევალებოდა. ..
ერთბაშად,თითქოსგრძნობადაკარგაო, ექიმ
გორელიკისყველადარიგებადაავიწყდა, –
ღრიალებდა, ევედრებოდა, სახესდამკერდს
ხელისგულებითიმშრალებდა, ქალისკენ
გაწვდილ ხელებსღონივრად იქნევდადა
ეკითხებოდა: ამდენიტირილიროგორ
შეიძლება,გაგიჟდი?დაიცა, აგიხსნი
ყველაფერს...ერთიწუთით გაჩუმდი,
ყველაფერსაგიხსნი- ი-
ი-იიიიი!!!უბრალოდ,
არგინდაჩემიმოსმენა!

ანაზდად ქალიშუაოთახშიშედგა, უკან-

უკან
დაიხიამისგან,ზურგით კედელსმიეჯახა,
გაშეშდადასასოწარკვეთილითვალებით
შეაცქერდა.დაუცებ,მისკენმიაწყდა,და
გამოფიტული, მავედრებელიხმით
ჩაილაპარაკა:
–მარტინ.
..
კაცსთითქოსყველაფერიჩასწყდაშიგნით.
ქალიკიმუხლებით დაეცაიატაკზე, მოეხვია,
ჩაეხუტამისფეხებს,ლოყით აეკრამათ, და
ბუტბუტით მიმართავდაკაცსსახელით,
რომელიცმრავალიწელია, აღარ უხსენებია.
–ჩემო მარტინ,ჩემო მარტინ..
.გაყიდე,
გთხოვ!გემუდარები,გაყიდეის!ანუმჯობესი
იქნება,
–გაანადგურე!დაყველაფერი
ერთბაშად დამთავრდება...ყველაფერიწავა,
გაქრება,როგორცსაშინელიბნელეთი. .
.
უბედურებადამთავრდება!მოკალიის, მარ-
ტი-ი-
ინ!
!!
!ისევგამოვალ სცენაზე,გინდა?!
ისევგამოვალ იმწყეულ სცენაზე,ოღონდ
მოკალი!!!
ქალისამჩახლეჩილმახმამ, მუხლებზე
შემოჭდობილიმისიგახურებულიხელების
ცახცახმა,
ამშეშლილმა, საბრალო ბუტბუტმა
თითქოსშინაგანად გააქვავაკაცი.
ერთიანად გადაფითრდა ცოცხლად
გათავდა, –კისერიწაიწვდინადაიგრძნო,
რომკიდევერთიწუთიცდამოკლავს!მასაც
მოკლავსდათვითონაცჩაძაღლდება. ..რომ
აი,სადაცაა,რაღაცძარღვიგაუსკდება
გულში...დადაიღრიალა:
–ლი-
ი-ი-
ი-ზა!
!!
ვენებდაბერილიკისერიწაეწვდინადაისე
ყმუოდა,როგორცმგელიზამთრისტრამალზე.
ცხვირით ხმაურიანად ისუნთქავდაჰაერსდა
თავისქნევით ისევიწყებდაყმუილს.მერე
ქალისგვერდით დაეხეთქაიატაკზე, მხრებში
ჩააფრინდაცოლს,
დააჯანჯღარა,
რაღაცის
თქმასცდილობდა.
..
ორივეტიროდა, ყვიროდა,ერთმანეთს
ლაპარაკსარ აცდიდა..
.ერთმანეთისთვის
ვერაფრისახსნასვერ ახერხებდნენ,
მხოლოდ ჩაფრენოდნენდააჯანჯღარებდნენ
ერთმანეთსდამათ ირგვლივკიწკავწკავით
დახტოდასაბრალოძაღლიდაცდილობდა,
როგორმემიწვდენოდამათ, შუაში
ჩასდგომოდა,დაეწყნარებინადასველი
სახეებიაელოკამათთვის.
ათიოდეწუთისშემდეგორივესგამოეცალა
ძალა..
.გამოფიტულ- დაცლილებიიწვნენ
სახელოსნოსცივიატაკზე, ჩამოგლეჯილ-
მიმოფანტულ თოჯინებსშორის, საშინლად
ცოცხალ, სასაცილოდ ადამიანურპოზებში
რომეყარნენაქეთ- იქით.
..ღამეულ სიჩუმეში
მხოლოდ ყარაგიოზიარ ისვენებდა: ხან
წამოიყმუვლებდა,ხანმონდომებულად
იწყებდაუძვირფასესისახეებისლოკვას, ხან
მათთავებთანცუცქდებოდადამოთმინებით,
სევდით ელოდა, თუროდისგახდებოდნენ
ყველანიუწინდებურები:–თოჯინები ხის,
ადამიანებიკი ცოცხლები.

–კორჩმარივიპოვე,
–თქვაბოლოსპეტიამ
მოგუდულიხმით.
ლიზადუმდა.
ორიოდეწამისმერეგაიმეორა:
–კორჩმარიგამოჩნდა,ლიზა.
..სწორედ
მასზეველაპარაკებოდიტონდას.სულ ესაა!
ადექი,
გაცივდებიიატაკზე.
და,რადგანლიზაარ განძრეულა,თვითონ
ადგადა, როგორცბავშვობაში,
ორივეხელით
მოქაჩა,–“ალე-
ჰოპ!”,
–წელშისწვდა,მხარზე
გადაიკიდა,როგორცმწყემსმაბატკანი,
და
საძინებელშიწაიყვანა.
დაიქ,მისფერხთით მჯდომმა, მეთოდურად,
დაწვრილებით უამბო ყველაფერი;დაიწყო
სილვათი,–რომელმაცერთი- ორიჭიქარომ
დალიამუქთად, დროულად გაიხსენა
მეზობლისგოგონებისთვისნათხოვარი
თოჯინა,–დაკორჩმარისგასახსნელ-
დასაკეტიმუცლისსაკეტით დაამთავრა.
უკვეყველაფერსმოჰყვა, ლიზაკიკვლავ
დუმდა.ისუყურებდაარაქმარს, არამედ
მეორე,დიდ, მართკუთხაეზოშიგამავალ
ფანჯარას.იქ,მათიბინისგასწვრივ,
მოყვითალო, დაჟინებულ შუქსაფრქვევდა
ეზოსფარანი, რომლისგამოცყოველთვის
ხურავდნენხოლმეფარდას, გუშინკი
დაავიწყდათ, თავგზააერიათ,
სიყვარულობანასგადაჰყვნენ. .
.ასეთიიყო
გუშინდელი,ტკბილისაღამო: ბედნიერი
ყარაგიოზი,მომბალილიზა, ამოქოთებული
ყუთებისათამაშოსი“ გააკეთეშენით”,
რომლისდეტალებითაცპეტიაორ- სამწამში
აწყობდაარაკომპლექტურ ნაზმათხოჯუნებს,
დაისინინაირ- ნაირ ხმაზეწარმოთქვამდნენ
აუტანლად სასაცილოტირადებს,
ჩხუბობდნენ,ჭიდაობდნენ, დაისე
ენაბრგვნილად, ისეთიაქცენტით
უტყდებოდნენლიზასსიყვარულში, რომ
ქალმა,ბოლოსდაბოლოს, ძლივსამოთქვა
ისტერიულ სიცილში:
“გეყოფა,
სულელო,
ჩავიფსამ!
”
რაკარგიიყოგუშინ.
..
ფარნისშუქისაწოლსეცემოდა, მხოლოდ მის
საზურგესვერსწვდებოდა,სადაცღამეულ
ჩრდილში, ბალიშზეუმოძრაოდ იდო ლიზას
თავი.
ბოლოსდაბოლოს, ქალიშეინძრა,მზერა
მოაშორაფანჯარას..
.–დაკაციგააოცაიმან,
თურაოდენსავსეიყო ესმზერათვალსაჩინო,
ნათელისევდით.ისტერიკისკვალიც
გამქრალიყო,
განცვიფრებისმისხალიცარ
დარჩენილიყო..
.

–ესეიგი,ვისია,
–დაღლილად ჩაილაპარაკა
ქალმა.დაპეტიამთავიდაუქნია:
–მაგრამარამგონია,ვისიასმუცლის
ზარდახშა-
სამალავზერამესცოდნოდა.
უფროსწორად, არციცოდა.ამიტომ
საერთოდგაუგებარია,რადუნდოდა?რანახა
ამთოჯინაში?
ლიზასარაფერიუთქვამს.ბოლოს,
აშკარა
ძალისხმევით წარმოთქვა:
–იცი..
.რატომღაცმეჩვენება.
..რომ
რაღაცნაირად..
.კორჩმარისგანგოგონები
იბადებიან.
..
–რა?
!ლიზა,
ნუმაშინებ.
–არა,ვერგამიგე.
..სხვარამესვამბობ.
..–
ლიზააიბნა,აზრობრივად ეძებდასიტყვებს
დაგაუბედავად,თითქოსგზადაგზა
უფიქრდებათავშიმოსულ აზრსდამის
გულახდილადგამოთქმასვერბედავსო,
ჩაილაპარაკა:
–მოკლედ...ეჭვიმაქვს,
რომკორჩმარს
გოგონებიმოჰყავს.
–საიდანმოიტანეეგ,
ო,ღმერთო.
..
–ყველანაირადასეგამოდის,–ცოცხლად
მიუგოლიზამ,–ოჯახშიტყუილადხომარ
თვლიდნენმასიღბლიანობისსაწინდრად.
მამახომკორჩმარს“ორსულ კერპს”
უწოდებდა,რამესხვასახელსკიარა.
–ეგიმიტომ, რომმისივეებაღიპი..
.ეს,
გესმის,
გროტესკიაასეთი,“თოჯინა-
ზარდახშა”ეწოდება.
..დაგამოდის..
.
–გახსოვს, –გააწყვეტინალიზამ, –მეხომ
მამას,როცაკვდებოდა, ნათელ გონებაზე
ვეღარმივუსწარი.პალატაში, მისგვერდით
ორიდღედაღამევიჯექი.ბოლომდე.და
მთელიამსაათებისგანმავლობაში, ლამის
უკანასკნელ აგონიამდე, მამაერთადერთ
ფრაზასიმეორებდა: “ცეცხლოვანთმიანი
ქალებისჯაჭვიორსულიკერპისდევნაშია” ..
.
მემიკვირდა: რაბოდვაა, ნამდვილიბოდვა,
მაგრამსაიდანმოიტანა, ანროგორ
გამოთქვამსასეთ ჩახლართულ ფრაზას?მას
ხომინსულტისგანპირიმოექცა, ჩვილი
ბავშვივით ლუღლუღებდა, ჩლიფინებდა,
სუნთქვაარჰყოფნიდა. ..ჩაწყნარდებოდა
ნახევარისაათით, დაუცებისევდაიწყებსიმ
საშინელი, მობრეცილიპირით:
“ცეცხლოვანთმიანი. .
.ქალებისჯაჭვი. .
.“
.მაშინ
კინაღამგავგიჟდიმისგვერდით.ესეიგი, ეს
მასრაღაცნაირად აწუხებდა,აწვალებდა?
მამაესთეტიიყო,ცინიკოსი,ხომიცი, –
ძნელიიყო მისირამეთემაზეწამოკიდება. .
.
რასეძებდაიმთავისბოდვაში, ვისხედავდა
მასში?
ლიზამამოიოხრადაფიქრიანად
ჩაილაპარაკა:
–ჰოდა, გამოდის,რომვისიამქალიშვილის
გასაჩენად მოიპარაკორჩმარი.დამისი
გაგებაშეიძლება.ჩვენხომკარგად ვიცით,
რახდება, როცაბიჭებსვაჩენთ.

–ღმერთო, ლიზა,რაებსამბობ?–შეჰყვირა
პეტიამდახელებითავზეწაივლო, –ეგრა
შუაშია!რასულელურსაშინელებებს..
.
–სულელურს?–ცივად დამშვიდად
გააწყვეტინაქალმა.ბალიშზედადებული
თავიგადააქნიადაჩაიცინა:
–რამალედაივიწყეშენივაჟიშვილი.
კაცმახელიდასტაცამისხელს, მაგრად
მოუჭირა,დალიზაერთი- ორიწუთით მიჩუმდა.
მაგრამუეცრად,მკვეთრად წამოიწია
იდაყვებზე,
მისკენგადაიხარა,ავადმყოფური,
მეოცნებეღიმილიდასთამაშებდასახეზე.
–გახსოვს,
როგორ იცინოდა?–ჰკითხა
სწრაფიჩურჩულით,–გახსოვს?
ანაზდად,
მხურვალედ,თითქოსმოულოდნელად რაღაც
ისეთიდაინახა,
რომ..
.
–გაჩუმდი!–მოგუდულად დაიყვირაკაცმა,
სულიეხუთებოდადაკიდევუფრომაგრად
უჭერდახელზექალს.ლიზაუხმოდ გადაწვა
ბალიშზედაასე,ხელიხელ,
დიდხანს
დარჩნენუმოძრაოდფანჯრისმიღმიდან
მომზირალიდრაკონულიყვითელითვალის
შუქზე.
სიჩუმეში“ძვირფასიავგუსტინე”დაამღერა
საათმა..
.ეზოსაკვარიუმშინელ-ნელა
ბაცდებოდამღვრიეღამეულისითეთრე,
კიდევნახევარისაათისშემდეგკი
ერთადერთიფარანიცჩაქრა. .
.
რუხიჩრდილებისფსკერიდანთანდათან
იკვეთებოდალიზასსახებალიშზე:
რელიეფურად გამოიკვეთაყვრიმალები,
ცვილივით აპრიალდაფერმკრთალიშუბლი,
გამოჩნდაამოღამებულიუპეებიდაბოლოს,
მშრალ, ცხელებიანთვალებშიცრემლი
აკიაფდა.
დამაშინკაციგვერდით მიუწვადადაიწყო
ლოდინი,როდისდაწყნარდებოდაქალი.
აი,ახლაკიდაბრუნდალიზა,–ფიქრობდა
იგი,–აი,
ახლანამდვილად დაბრუნდა.
ქალიკიიოლად, შვებით ტიროდა,
მონოტონურიჩურჩულით იმეორებდა
სახელს, რომელსაცბავშვობაშიუწოდებდა
პეტიას.
..დაგაურკვეველიიყო,მას
მიმართავდათუსაკუთართავს.
–მარტინ..
.მარტინ.
..მარტინ..
.–ისეუხმობდა,
თითქოსპეტიამისგვერდით, მასთან
ჩახუტებულიკიარ იწვა,არამედწარსულში
ჩაკარგულიყო,–ქალაქში, სადაცმათი
ბავშვობადარჩა.
თითქოსპეტიაჩამორჩა, დაძალიანკი
ცდილობდა, მაგრამვეღარეწეოდა.ლიზაკი
უხმობდა,
უხმობდა თითქმისუხმოდ, –
ჯიუტი,
თავგანწირულიიმედით.
თავიმეექვსე
“.
..
დღესმედდაშირამმკითხა:“
თქვენიციცქნა
ცოლიროგორარის, ექიმო?”
დაშეცბუნდა:
ეტყობა,იდიოტური
ფიზიონომიამქონდა.
მეხომსიტყვა“ ცოლი”უწინდებურად,
განქორწინებიდანამდენიწლისმერეცკი,
წარმოსახვაშიმხოლოდ დამხოლოდ მაიას
მიხატავს: ულამაზეს,სწორად აჭრილ ეს
ჩემითერძიბაბუისგამონათქვამია, –
ქერათმიანქალს, რომელსაცვერცასაკიდა
ვერცსიმსუქნევერაფერსაკლებს.ციცქნა
სულაცარარის, სიმაღლითზუსტად
შემეფერება; წლებისმატებასთანერთად ის
მხოლოდ სიმწიფისმწკლარტეარომატს
იძენს..
.კაცმარომთქვას, მაია
ახალგაზრდობაშიცხშირად იმეორებდა, ჩემს
დეკოლტესბეწვეულიდაძვირფასი
სამკაულებიუხდებაო.ამით მისი
უზრუნველყოფაარ შემეძლო,
განსაკუთრებით, აქცხოვრებისპირველ
წლებში( თანაცაქბეწვეულისდიდი
საჭიროებაარცგვაქვს) .ჰოდა,მოიწყინა
ჩემთან...
“გულსგატკენსიყვარულითო” ,
–იტყოდნენ
ხოლმეჩვენში, იმგაგებით,
რომ გაიარა
სიყვარულმა,ბაი-ბაი.
..
კარგი,გეყო,
ძმაო.აღიარე:
“ძველი
მეგობრობისხათრით”მაინცხომ
შემოგირბენსხოლმესანახავად,ჰა?
მაიასგულახდილ დამხიარულ ენაზეამას
“ჟიმაობა”ჰქვია.სამწუხაროდ,ქალიშვილი
მზად არ იყოზოგიისეთიუსიამოვნებისთვის,
რომელიცშეიძლებათავსდაატყდეს
სამოცდარვაწლისმამაკაცს, თუნდაცის
მამაციგენერალიანდიდისამხედრო
კონცერნისდირექტორიიყოს.
ასერომ, იგი კეთილშობილი, გულიანიდა
მაღალანაზღაურებადი, –მხოლოდ ერთ
რამეშივერაკმაყოფილებსმაიას.მეკი,
როგორცჩანს, მხოლოდ ამითვაკმაყოფილებ.
დათუმცაგული, გონებადა მოდი,
მაღალფარდოვნად ვთქვათ: ღირსება!–
მიბრძანებენ,რომკინწისკვრით გავაგდო ეს
ამორძალი, ჩემიმხარი,რომელზეც
დროდადრო ასემოხერხებულად უდევსთავი,
ჩემიხელები...
გეყოფათ, ექიმო: ნაბრძანებიგაქვს
კინწისკვრით უნდაგააგდო!განსაკუთრებით,
თუგაიხსენებ, განქორწინებისმიზეზების
დამაჯერებლად დამომგებიანად
ჩამოთვლისას, როგორწამოიძახებდა
ხოლმე: “ხომგეუბნებოდი თავიდაიცავი-
მეთქი!”(ეს,რათქმაუნდა, არადუელის,
არამედ დისერტაციისკონტექსტში
ითქმოდა) .
არაფერია,ექიმო, გამხნევდით,
გამხიარულდით. .
.თავსნუმოისაწყლებთ:
სამაგიეროდ,განქორწინებისშემდეგ
რამდენიმემღელვარერომანიგამოსცადეთ,
ასეარარის?დაკიდევ გულზეხელის
დადებით აქვსრაღაცპლიუსებიჯერკიდევ
ახალგაზრდამამაკაცისამგვარ ყოფას.
ასერომ, რაცშეეხებაჩემს“ციცქნაცოლს”:
მაშინვევერ მივხვდი,
ვისგულისხმობდა
მედდაშირა.რათქმაუნდა, სიმართლეს
მთლიანად ვერ დავმალავდი, დაკლინიკაში
ჩემმაორმამეგობარმასაქმისნამდვილი
არსისშესახებყველაფერიიცოდა.მაგრამ
მედდებიამუხერხულ ისტორიაშიარასდროს
არავისჩაუხედებია.
ამიტომსაკუთარსახესროგორღაც
გავუმკლავდიდაშირასვუთხარი:
–გმადლობ,
მოტეკ
,
კარგადაა.
დაჩავფიქრდი.
..
ლიზაარასდროსმომწონებია. .
.
მხედველობაშიმაქვსფლუიდები, ლტოლვა,
უპირატესობისმინიჭებადასხვამსგავსი
რამეები.აშკარაა,რომსაკუთარი
ფიზიონომიაგკარნახობს, რასდავის
მიანიჭოუპირატესობა.ჩემისიმაღლის
გადმოსახედიდან მეკისწრაფად ავიყარე
ტანიდასულ რაღაც13წლისასაკშიუკვე
მამაჩემისფეხსაცმელიდასვიტერებიმეცვა,
–ლიზასნაირინამცეცაქალებიყურადღების
ღირსად არ მიმაჩნდა.ვხუმრობდიხოლმე,
პარტნიორიქალისგამადიდებელიშუშით
თვალიერებასვერ დავიწყებ- მეთქი.თუმცა,
უნდავაღიარო, რომლიზასრაღაცნაირი
მყიფე,სიფრიფანა, ვიტრინისმიღმა
მოლიცლიცეფაიფურისფინჯნისმაგვარი
სილამაზენამდვილადჰქონდა: გასაოცრად
ლამაზი, ჩამოქნილიფეხები,
ვერცხლისბეჭდებიანი, თლილითითები. .
.ხმა
–სიმაღლისათვისშეუფერებლად დაბალი
დამსუყე( მე“
პუნქტირულს”ვუწოდებდი),
და
თითქოსძახილისნიშანსურთავდაყოველ
სიტყვას...და,
რაღათქმაუნდა, ესმისი
სქელი, სპილენძისფერიფაფარი, რომლის
ორეოლშიცმისიფერმკრთალისახე
გამჭვირვალეჩანდა, თითქოსშიგნიდან
განათებული, როგორცგაზისლამფა. .
.
არა,ნუმომთხოვთქალ- კამეათადასხვა
სამშვენისთააღწერას.რადგანმის
გარეგნობაშიგარკვეულ პერიოდამდე
არაფერიადამიანურიდაპიროვნულიმეარ
შემინიშნავს.
სხვანაირად ანროგორ იქნებოდა, როცა
ლიზაბავშვობაშიცდაყრმობაშიცმეც
მაღიზიანებდადაჩემიდაპეტკასკიდევ
ბევრ ამხანაგსაც:ყველასთავსგვაბეზრებდა
დაფეხებშიგვებლანდებოდაყველაზე
საინტერესო, განსაკუთრებით,ზაფხულის
თვეების,ბიჭურთავგადასავლებში.
პეტკასყველგანმოჰყავდა: კინოში,
ფეხბურთზე, ქალაქშისაბოდიალოდ, –თუკი
მოახერხებდადამოელაპარაკებოდაევას,
ყველაზეწარმატებულ ძიძას, რომელიც
ლიზას, მგონი,სამიდანშვიდ წლამდე
მწყემსავდა.წარმატებულად მასპეტკა
თვლიდა: მოსიყვარულეევასსახლშიხშირად
მოჰყავდავიღაცჯარისკაცუნები, გოგონაკი
ხელსუშლიდა, ამიტომ,სარგებლობდარა
ლიზასმამისშინხშირად არყოფნით, ლიზას
“პიოტრეკთან”ერთად სასეირნოდ უშვებდა,
იმისმიუხედავად,რომესსეირნობაზოგჯერ
მთელიდღეგრძელდებოდა, –ევაბიჭუნას
ანდობდაბავშვს.პეტკასარანორმალური
მღელვარებისთვის,მისიშეშლილობისთვის
ამგოგონასთანმიმართებით უკვემაშინვე
შეეძლო დიაგნოზისდასმანებისმიერ
ფსიქიატრს.

მახსოვს,ერთხელ, ბიჭებისმთელიკომპანია
სლოვაცკაიაზე, “
საღვეზელეში”ვისხედით,–
შინაურული, მყუდროადგილიიყო.სომეხი
ამუშავებდა.ყველაცეგრეამბობდა
“წავედით სომეხთან”,იმიტომ,რომისან
ადმინისტრატორიიყო, ანმზარეული, –
ღმერთმაუწყის, არ მახსოვს.ესკია,რომიქ
საფუვრიანიცომით გასაგიჟებელ
ღვეზელებსაცხობდნენ: თხელკანებს,
დაბრაწულგვერდებიანებს, ქიშმიშით
გამოტენილებს.მისაყოლებლადკირძიანი
ყავაჰქონდათ, რომელსაცპირდაპირ
ცხვირიანწყალგამაცხელებელში
აზავებდნენ.მოუშვებდით ონკანსდაყავა
ჩამოისხმებოდა.
“საღვეზელიდან”“ დაქანცულიცხენების”
მესამედ სანახავადვაპირებდითწასვლას,
უკვეუნდაავჩქარებულიყავით, ხუთიწლის
ლიზაკიჯერაციჯდადამიირთმევდა, პატარა
თითებით სათითაოდ აძვრენდაღვეზელიდან
ქიშმიშებსდაპირისკენმიჰქონდა.ამზოზინა
ბავშვისგამოპეტიამუდამდამნაშავედ
გრძნობდახოლმეთავს, ამიტომდაფაცურდა
დაბილეთებზემეგავიქცევიო, თქვა,ცალი
ფეხირომიქმექნება, ცალი აქო.სეანსის
დაწყებამდეცოტადროღარჩებოდა.
ლიზაჩვენდაგვიტოვა,
წინასწარ კიფიცი
დამადებინა,
რომგოგონასთვალსარ
მოვაშორებდი.
–რაუნდამოუვიდეს, –დაუდევრად შენიშნა
ტარასიკმა,–დროზეჭამე, ცინგლიანო!
დავაგვიანებთ შენიგულისთვის!
პეტკაგაქანდა.მაგრამერთწუთშიისევ
შემოვიდაკარში:
–ხელიმოჰკიდე!–მომაყვირა
შეშფოთებულისახით, –ისეთიპატარაა,
ჯიბით წაიყვანენ!–დაგაქრა.
დღემდეთვალწინმიდგასიმუცნაური
მოზარდისსახე: წინწამოწვდილიგრძელი
კისერი,მზერაში მისიარყოფნისას
მოსახდენი,ერთწუთშიშეთხზული
უბედურებები,–დგასდამაგიდებთან
მსხდომიადამიანებისთავებზემოდან
მიყვირის,დათანცდილობსერთხელაც
დაინახოს,ერთხელაცმიეფეროს, დაიცვასეს
სპილენძისფერ-კულულებიანიპაწიათავი..
.
ვშიშობ,რომბევრირამარვიციპეტიას
შესახებ.ბევრირამისწარმოდგენაარ
შემიძლია.იმგულახდილიწერილის
წაკითხვისმერეცკი, ტომარიში,ქარბუქის
სტვენისადასისინისხმაზერომმომწერა.
მაგალითად, –როგორცხოვრობდაიქ,
სახალინზე, თავისიმანიაკალურისწრაფვის
ობიექტისგარეშე?როგორ იწელებოდა
მისთვისისზამთრები, შემოდგომებიდა
გაზაფხულები, –წლისუმეტესინაწილი?
როგორ უმკლავდებოდამტანჯველ
გაურკვევლობას,მისიცხოვრებისადამისი
სულისამუზარმაზარდანაკლისს, რომლის
შესახებაც,
თავისიენაბრგვნილობისგამო,
ვერცკიუამბობდავინმეს?დაჯანდაბა,რითი
იკვებებოდაესფანტასტიკურიერთგულება?

მხოლოდ ისვიცი, რომ,რაკიმიზნადდაისახა,

ყოველ ზაფხულსჩამოსულიყო ლვოვში,
ყველანაირ საშოვარზეგარბოდა:
პატარაობისასფოსტასდაატარებდა, ხოლო
რომწამოიზარდა, ერთჯერად სამუშაოსაც
პოულობდახოლმეთევზისსაწყობებში.
მოგვიანებით,როცალიზასმკურნალიექიმი
გავხდი,როცამოხდაყველაფერიის, რაც
მოხდა,–როცანახევარიცხოვრება
გაფრინდა, –ბევრსვფიქრობდიხოლმეამ
წყვილზე.რაიყო ეს, უფროსწორად, რაარის
მათიესმწარე, სამკვდრო- სასიცოცხლოდ
ავადმყოფურიკავშირი?დასულ ახლახან
მივხვდი:ჩვენ,
ყველას, ვინცკიდავცინოდით
პეტკას“ცინგლიან”გატაცებას, ვინცაბუჩად
ვიგდებდითმას, ვინცსაფეთქელთან
ვიტრიალებდით თითს ამაღლებული, და
ახლაასეცვიტყოდი ტრაგიკული
სიყვარულისჩრდილქვეშდავაჟკაცების
ბედნიერებაგვხვდაწილად.
მოკლედ, ლიზამკარგამაგრად გვიშალა
ნერვები,განსაკუთრებით მასშემდეგ,რაც
წამოიზარდა.ბავშვობაშისაკმაოდ
საყვარელიგოგონაიყო.ხუთ წლამდეპეტია
ლამისზურგითდაატარებდა: წამოქაჩავდა
ხელებით (უნდაგენახათ, რა
გასხივოსნებულინდობით გაუწვდიდახოლმე
გოგონახელისგულებს! ),
წელში
წასწვდებოდადაზურგზემოიგდებდა, –ეს
მათიკარგადგავარჯიშებულინომერიიყო:
“ლიზა:ალე-ჰოპ!”–დადადიოდაასე,
აქლემივით, წვრილ კისერზელიზას
მკლავებშემოხვეული, ნებისმიერმანძილზე,
თუნდაც,მთელიდღე, –მხოლოდ ფეხბურთს
ართამაშობდალიზაწამოკიდებული, –და
უდარდელად იმეორებდა, რომლიზა
ბუმბულივითმსუბუქია.თულიზასრაღაცით
დაკავებახდებოდასაჭირო, მისთვის
ესკიმოსვყიდულობდით.ისიცმხიარულად
დამოხერხებულად მიირთმევდანაყინს, და
შოკოლადისნამტვრევებიპეტიასკისერზე
უცვიოდა.
***
დაუეცრად, რაღაცერთ წელიწადში იმ
ხანებშითოთხმეტიწელიშეუსრულდა
ლიზაპატარაგოგონადან, მარადიული
ბავშვიდან,
ერთბაშად ქალიშვილად იქცა.
სიმაღლით ისევისეთი,მინიატურულიდარჩა,
მაგრამსავსებით გარდაიქმნა.
აქუნდაგავიხსენო,რომერთ- ერთი
ჩამოსვლისას,პეტიამიგიჟოვტნევაიას
ქუჩაზე,
საბალეტო სკოლაშიწაიყვანა
საგამოცდო განხილვაზე.მასარწმუნებდნენ,
ნუაწვალებდაიკოს, ერთიწელიცმოიცადე,
ძალიანციცქნააჯერო, მაგრამპეტია
დირექტორთანშევიდადამისაღები
კომისიისგადაწყვეტილებისგადახედვაზე
დაითანხმა.ახლაესფანტასტიკურადჟღერს,
მაგრამსწორედასემოხდა, პეტიამმიაღწია
თავისას:მისისიჯიუტეუკვემაშინაოგნებდა
უფროსებს.ლიზამიიღესდამანგარკვეულ
წარმატებებსაცმიაღწია, მოგვიანებით,როცა
უკვე“კულსას”სტუდენტიიყო ( ანუ
კულტურულ- საგანმანათლებლო
სასწავლებლის, სადაცსაკმაოდ კარგი
ქორეოგრაფიულიგანყოფილებაიყო, უფრო
სწორად, ხალხურიცეკვებისწრე; მაგრამ
პეტიაირწმუნებოდა, რომიქაურობა
“კლასიკურ სკოლას”უდრიდა) ,
ისუკვემაღალ
კოშკში,ვარიეტესპროგრამაშიცეკვავდა.

ესიყო თოთხმეტიწლისგრაციოზული,
ჭირვეულიქალიშვილი, –სწორზურგიანი
კაპარჩხანა,
სახისთლილინაკვთებიდა
მოწიფულიქალისდაბალი, მბრძანებლური
ხმარომჰქონდა.რაცმთავარია, მათშორის,
თითქოსდაუხილავიგასაღებისერთი
გადატრიალებით შეიცვალაძალთა
თანაფარდობა.
უცნაურიდროდაუდგათ: პეტიაოცდასამის
გახდა,ლენინგრადისთეატრის, მუსიკისადა
კინემატოგრაფიისინსტიტუტში,
ერთდროულადორფაკულტეტზესწავლობდა:
სათოჯინოსადასამხატვროზე, იყო
თვალისმომჭრელადნიჭიერიდა
გარეგნულადაცძალზემიმზიდველი:
რომანტიკული, შკიპერულიპაწიაწვერი
მოეშვა,დაკუნთულიყო და,თურამე
კომპანიაშიმოხვდებოდადაცეკვას
სთხოვდნენ, გოგოებისთვალში
წარმოუდგენელ წარმატებასაღწევდა, რაც
მისთვისდამათთვისსავსებით უსარგებლო
რამიყო.
ასერომ,პიტერშიმგზნებარეცხოვრება
ჰქონდა.
იმხანად,ქვეყანაუკვეგვარიანად
ყანყალებდანაბახუსებთათებზედა
იგრძნობოდა, რომმალედაემხობოდადა
უამრავადამიანსქვეშმოიყოლებდა.ჩვენ
ყველახარბადვკითხულობდით
პუბლიკაციებსსქელ ჟურნალებში,
ვნთქავდით ეკონომიკის,ისტორიისადასხვა,
პოლიტიკურადგარდამქმნელ თემებზე
დაწერილ სტატიებს.ჩვენყველანი
ვცხოვრობდით იმმღვრიე,
ძნელადმოსანელებელ ბულიონში,
რომელსაცსხვა დასხვადროსდა
სხვადასხვაქვეყანაში“დამდეგი”ეწოდა.
ერთხელ, მოვახერხედასამიდღით პიტერში
ჩავედიპეტიასთან.ჩემსბიძაშვილთან
ვაპირებდიდაბინავებას,მაგრამიმდილის
გარდა, როცამისბინაშიშევედიდა
ნათესავებთანერთად ჩაიდავლიე,
ბიძაშვილთანერთადერთხელ, მატარებლის
გასვლამდენახევარისაათით ადრე
შევირბინე.მთელიდანარჩენიდრო
პეტიასთან,თოჯინებისკათედრაზეგავატარე,
რეპეტიციებსადასპექტაკლებსვესწრებოდი,
ანმასთანერთად რაღაცკომპანიებში
დავდიოდი, დამხოლოდ სამი- ოთხისაათი
გვეძინადღე-ღამეში,მისგაქუცულ,საერთო
საცხოვრებლისტახტზე, რომელიც დიდი
საშიშროებაიყო,რომუბრალო ცხვირის
დაცემინებაზეჩანგრეულიყო კიდეც.
უცნაურია:პეტიაარასდროს
ინტერესდებოდაპოლიტიკით დაიმით,
რასაც,ჩვეულებრივ, “
საზოგადოებრივ
ცხოვრებას”უწოდებენ; ზოგადად, სულაც
ფეხებზეეკიდასაზოგადოებადა, ვშიშობ,
ადამიანებიც.მით უფროგაუგებარია
როგორ ახერხებდა, ასეგენიალურად
ეგუმანაიმწლებისსაზოგადოებრივი
ცხოვრებისმთავარიმოტივები. ..მოკლედ:
მანორითოჯინადაამზადა, ხელზე
წამოსაცმელიორითოჯინა, რომლებსაც,
რამდენადაცმესმის, რუსულიბალაგანის
ტრადიციულიპეტრუშკაუნდა
ჩაენაცვლებინათ.უფრო სწორად, მან
პეტრუშკაორპერსონაჟადგაყო.ესენი
იყვნენატასიდაკირდიკი.

მოუსვენარი,ნერვიული, მსუქანაატასი
გამუდმებით რაღაც“ პროექტებს”
წამოიწყებდახოლმე, რეფორმებისთვის
იბ რძოდა, სიტყვითგამოდიოდა,
ირწმუნებოდა, ამხელდა, ესალმებოდა, და
უთუოდ ხვდებოდაიდიოტურდაძალიან
სასაცილო სიტუაციებში.მისიმგზნებარე,
ენისგასატეხივით სწრაფი, გაუგებარი
მეტყველება, მისიშეძახილებიდა
შეკივლებებირომელიღაც
ნახევრადშეშლილ ორატორებს
მოგაგონებდათ.პირქუშ,
ცხვირპირჩამომტირალ კირდიკს
ჭიაყელასავით წაგრძელებულიფიზიონომია
რომჰქონდადათვალებზეჩამოფხატული
კეპიეხურა მუდამყველაფრისეშინოდა,
ქვეყანასადახალხსუბედურებებს,
კატასტროფებსადააღსასრულს
უწინასწარმეტყველებდა.იგიმკაფიოდ,
ნელადამძიმედ ლაპარაკობდა.თოჯინებს
დალევაუყვარდათ, ყოველისცენის
დასასრულს, კარგად გამომთვრალები
ურთიერთობებისგარკვევასიწყებდნენ, რაც
მუშტი-კრივითმთავრდებოდა.ყველა
მინიატურაამ“ ვაჟკაცების”მონაწილეობით
ისეთისასაცილოიყო, რომცრემლებამდე,
ტკივილებამდედაკუჭისაშლამდემიჰყავდა
ხალხი.მაყურებელი საკუთარითვალით
მაქვსნანახი გმინავდადაწარამარა
ცხვირსიხოცავდა.
დაწვრილებით აღარმახსოვს, მაგრამ
ყველაზესასაცილო იყო სცენა
გამოსაფხიზლებელში.ამსცენაშიატასი
ლამისსახელმწიფო მოღვაწედ
გვევლინებოდა, რომელიცპოლიციამ
შემთხვევითშეაგდო გამოსაფხიზლებელში,
ხოლოკირდიკი წყალწაღებულ ბომჟად.
ორივეერთნაირ მდგომარეობაში, ნაბახუსებ
პროსტრაციაშიმყოფიიღვიძებდაერთ
ტახტზე,ერთიგადასაფარებლისქვეშ.აი, ამ
დიალოგმა, რომელიცნაბახუსების
გულისრევიდანგლობალურ ფილოსოფიურ
განზოგადებებამდეადიოდა, ისტერიკაში
ჩამაგდო.ისე,ჩემსმცინარობაზეჯერკიდევ
სკოლაშიდადიოდალეგენდები.
ერთ-ერთიასეთიწარმოდგენისშემდეგ
ვკითხე:როგორ იგონებამდენსასაცილო
რეპლიკას-მეთქი?მიპასუხა,
არაფერს
ვიგონებ,უბრალოდ, მთვრალიმამაჩემის
“გამოსვლებს”ვიმეორებო.ეგერთ-
ერთი
გმირი,მაგრამმეორე?მეორეცმამაჩემია,
–
უდარდელად მომიგო პეტკამ,–ოღონდ დღე-
ღამისსხვადასხვადროსდასხვადასხვა
მდგომარეობაში.
ამორი, თავზეხელაღებულიტიპითიგი
წარმოდგენებსიქმართავდა, სადაც
მოუწევდა უფროხშირად, ჯერკიდევ
კორსეტმოჭერილიქვეყნისრაღაც
ნახევრადოფიციალურ სცენებზე.მაგრამ
ზონრებითანდათანეშვებოდა, დამპალი
კორსეტიიშლებოდა, დააქა-იქ
სისხლშეგუბებულისხეულისნაწილები
მოჩანდა..
.და,თუმცაგარშემო ოფლისმძაღე
სუნივრცელდებოდა, რაღაცპარადოქსული
მიზეზებისგამოსუნთქვამაინცუფრო
თავისუფლადხერხდებოდა. .
.უკვე
შესაძლებელიგახდაწარმოდგენისათვის
ამათუიმკულტურისსახლშიგექირავებინა
დარბაზი,დათუბაზარიგაიფილტრებოდა,
ტელევიზიისთვისაცკიშეიძლებოდარამის
შეტენვა.
ასედაამრიგად,იმწელსპეტიაარნახულ
სიმაღლეზეადიოდა.დავინიყოამდროს
ლიზა?არავინ:თოთხმეტიწლისცინგლიანი,
განებივრებული,
აუტანელიმუზმუზელა.

მახსოვსიმშემოდგომაზეპეტიასგაცილება
ლვოვიდან:ისდალიზამამაჩემისეული
“ჟიგულით”მივიყვანეაეროპორტში( ო,
ჩვენი
შინაური,
ძველბერძნულიაეროპორტი, მისი
კოლონებიდაპორტიკები, სასაცილო,
სამიარუსიანიპაწიაკოშკიმისკინკრიხოზე.
..
)
პეტკასბარგიუკვეჩაბარებულიჰქონდა,
მაგრამჩასხდომაზევერ გადიოდა, ლიზაარ
უშვებდა.დავიტანჯე,მოსაწევად გასვლა
მინდოდა, მინდოდა,პეტკამალედა
მშვიდობიანადგაუჩინარებულიყო ბარიერს
იქით,მითუმეტეს,რომსაფორმო კიტელში
გამოწყობილმაქალმაუკვესამჯერ
დაიყვირა: “
ლენინგრადი!ჩასხდომაიწყება!
მთავრდებაჩასხდომალენინგრადზე! ”–
მაგრამბოლოწუთებშილიზამნამდვილი
ისტერიკამოაწყო: ვეღარაფერს, ვეღარავის
ხედავდადამოთქმით გაჰკიოდა:
–მეცწამიყვანე,
მარტინ!
@ წამიყვანე
აქედან!
!!
დაპეტია, დაბნეულიმზერით, დამნაშავე
ბურტყუნით ცდილობდამოხვეოდა,
დაემშვიდებინა,დაეწყნარებინა.
..ლიზა
ხელიდანუსხლტებოდა, განზეგარბოდა,
ფეხებსაბაკუნებდადაიქიდანუყვიროდა
სახეზეცრემლჩამომდინარე, გაწეწილი,
გარშემო ვეღარაფრისდავეღარავის
დამნახავი:
–საზიზღარო, მარტინ,საზიზღარო!
!!
@ არ
დამტოვო აა-
ა-აააქ!
!!
ჩემთვის,იმხანადთავქარიანი
ყმაწვილისთვის,ესსცენაფრიად
ჭკუისსასწავლებელიგამოდგა.სწორედიმ
დღესმივხვდი, რომქალიმაშინკიარხდება
ქალი, როცაფიზიოლოგიათავის
სადირიჟორო ჯოხსაიქნევს,არამედმაშინ,
როცამამაკაცისმიმართ დამანგრეველ
ძალაუფლებასიგრძნობს.
დარწმუნებულივარ, –ყველა,ვინცამსცენას
შეესწრო, თავსიმტვრევდა:ვინუნდაიყვნენ
ერთმანეთისთვისესორნი?მეგობრები?–
არა,შეყვარებულები?–არა, –ესგოგოჯერ
მთლად წიწილაა!და- ძმისპირობაზეკი
მეტისმეტად განსხვავდებოდნენ
ერთმანეთისგან...
არადა ორნაწილად, ორ ნახევრად
იპობოდა,იხლიჩებოდა,იშლებოდაერთი
სული;აშკარადავადმყოფური, ფორიაქა,
მეოცნებედავნებიანისულისორინახევარი.
..
.
..
დათუჩავუფიქრდებით ესხომმისთვის,
ლიზასთვის,მართლაციყო ბავშვურიტრავმა:
პეტიამუდამმიდიოდა,მუდამტოვებდამას.
ასემოითხოვდაგარემოებები,ასეაეწყო
მათიბავშვობადაახალგაზრდობა პეტია
იძულებულიიყოწასულიყო. .
.
დააი,ცხოვრებისშუაგზაზემათროლები
გაცვალეს:პირველიშემთხვევაიყო,
რომ
ლიზამ,სწორედ რომლიზამმიატოვაპეტია.
მხედველობაშიმაქვსმისიპირველი
მკურნალობაჩვენსკლინიკაში.

თავიდანვემოვახერხედაწარმატებულად
შევურჩიემკურნალობისკურსი, დალიზამაც
საკმაოდ სწრაფად დააღწიათავი
გამწვავებას.
როგორცკიმისმდგომარეობას
გამონათებებიშევნიშნედაროგორცკი
მასთანკონტაქტისდამყარებაგახდა
შესაძლებელი, დავიწყემისიერთი- ორი
საათით ქალაქშიგაყვანა მინდოდა,
გამოხალისებულიყო, ელაქლაქაჩემთან,
მინდოდა, გემრიელად მეჭმიამისთვისსადმე:
საავადმყოფოსსაკვებიხომ, რაგინდკარგი
იყოს,კვირიდანკვირამდე, ყოველდღიურად
თუიღებ, მაინცყელშიამოდისდაგზიზღდება.
თანჩვენიპაციენტებისსაზოგადოებაც
დიდად არგიბიძგებსხალისიანი
განწყობისკენ.მოკლედ, მინდოდა
საავადმყოფოსკედლებსგარეთ
დავკვირვებოდილიზას.ეინ- კერემეში
რომელიმესიმპათიურ რესტორანს
შევარჩევდიხოლმედაგანზრახვითრევდი
ლიზასიქაურისაწებლებისადაკერძების
განხილვაში,რათამენახა როგორ
ესაუბრებოდაოფიციანტს, ამჟღავნებდათუ
არაინტერესსსაჭმლის, ინტერიერის,
ადამიანებისმიმართ, –მოკლედ, მინდოდა
მისიზოგირეაქციაშემემოწმებინა.
სწორედ მაშინ,უნებურად, მისიუფრო ღრმად
გაცნობადავიწყე.დასიმართლერომვთქვა,
კატარომალაპარაკებულიყო ჩემთვალწინ,
ასეძალიანარგავოგნდებოდი. .
.იძულებული
გავხდისაკუთართავთანდარცხვენილად
მეღიარებინა,რომმთელიცხოვრებალიზას
მხოლოდ დამხოლოდ პეტიასდამატებად
აღვიქვამდი.შესაძლოა, ბავშვობისხანიდან
გამოყოლილიშეხედულებამასზე, როგორც
პეტკასთანმეგობრობაშიხელისშემშლელ
ფაქტორზე, აქამდენებასარ მაძლევდა
კარგად დამენახაიგი,საფუძვლიანად
მომესმინა,რასამბობდა. .
.
აღმოჩნდა, რომლიზასაკმაოდ ნაკითხია, და
რომწაკითხულისშესახებკარგადდა
საფუძვლიანად მსჯელობაშეუძლია; რომ
კარგად ერკვევამუსიკაში,დაკლასიკური
რეპერტუარისსაყოველთაოდცნობილი,
გავრცელებულინაკრებიროდიუყვარს; რომ
მთელიმათიმოხეტიალეცხოვრების
მანძილზეაიძულებდაპეტიასქალაქიდან
ქალაქშიეზიდაფერწერულიტილოები,
რომელთაცყიდულობდა, თუამის
შესაძლებლობასმათიმწირიშემოსავალი
მისცემდა.აღმოჩნდა, რომდაკვირვებული,
მგრძნობიარედაგულმოწყალეა.დათუ
მოსაუბრისგანდაცინვასარგრძნობდა, –
უფროსწორად, საუბრისგანმავლობაში
თანდათანთუგათავისუფლდებოდათავისი
მუდმივიდაძაბულობისაგან, თანამოსაუბრის
მხრიდანრაღაცნაირი, მამაკაცურიირონიის
მუდმივიმოლოდინისაგან, –მთელიარსებით
ერთვებოდასაუბარშიდაზოგჯერძალიან
მაოცებდათავისიამათუიმ, არაბანალური
მოსაზრებით.
გამწვავებისსაწყისეტაპზელიზასმხოლოდ
საკუთარ ტკივილზეშეეძლო ლაპარაკი ანუ,
პეტიაზე,მხოლოდ პეტიაზე: მათცხოვრებასა
დაურთიერთობებზე.აი, მაშინგადაიშალა
ჩემთვალწინმთელიმათიხეტიალის
სურათი პერიოდი, რომლისშესახებაც
ბევრიარაფერივიცოდი: თეატრების
უსასრულოცვლა, უბადრუკიშემოსავლები,
ირგვლივკი ცხოვრებისგანგატანჯული,
მთვრალიდადამშეულიპროვინცია. ..
ესყველაფერიმძიმემოსასმენიიყო; მაგრამ
ვცდილობდი,ბოლომდეეთქვასათქმელი,
რათა როგორცფსიქოლოგებიამბობენ
“მთელინეგატივიგარეთგამოსულიყო” ,
თუმცა,
ღმერთიამოწმე, ასეთ საქმეში
არასდროსიცი,სად იშრიტებანეგატივის
ჩირქიდასად იწყებასულისსისხლდენა.
თავისაკვიატებულ იდეათაშორისლიზას
ყველაზემეტადთოჯინებზეპეტიას
გაგიჟების,
ანუმისიშეშლილობისიდეა
უყვარდა.
–ბორია, –მეუბნებოდაგამოცოცხლებული
ხმით,–იცი,რატომმიამაგრამანყარაგიოზს
ისიდიოტურიპროთეზი?–პასუხის
მოლოდინშიხანმოკლეპაუზასჩართავდა,
რომლისგანმავლობაშიცმედაბნეული
ღიმილით ვათვალიერებდისასმელების
მენიუს,
იმიდეით, რომმტკივნეულითემიდან
რამესხვაზეგადავრთავდი;ბოლოსდა
ბოლოს, ისკმაყოფილად ამოთქვამდა:
–იმიტომ,რომუპროთეზოდყარაგიოზი,
უბრალოდ, ძაღლია,ცოცხალიტექნოლოგიის
ინვალიდი.პროთეზით კი თოჯინაა.მას
მხოლოდ თოჯინებიაინტერესებს,გესმის,
ბორია?დამეთანხმე,რომეს
ავადმყოფობისნიშანია.
მისიგამონათქვამები,რაღათქმაუნდა,
ბევრწილად შემაძრწუნებელიდა
უსამართლო იყო...მაგრამზოგჯერმათში
ისეთისულისშემძვრელისევდა
გამოსჭვიოდა,რომგულიმეწურებოდა, და
მავიწყდებოდა,რომ მისიექიმივარ.
–თავიდანჩემგანგააკეთათოჯინა,–მითხრა
ერთხელ, –მერესრულყოფილებისუმაღლეს
მწვერვალსმიაღწია:თოჯინისგან მე
გამაკეთა.
..
იერუსალიმისერთ- ერთ მიმზიდველ,
ნახევრად სოფლურ გარეუბანში, რესტორან
“კარმას”შემინულ ტერასაზევისხედით,
განიერფანჯარასთან, საიდანაციშლებოდა
ხედიგორნენისმონასტერზე, რომლის
გუმბათებიცისეელავდამთისტყიან
ფერდობზე, როგორცპატარაოქროსფერი
ღილებიმწვანე, ფუმფულაბეწვზე. .
.
–იმასმეარ ვჭირდები, ბორის.ამადამიანს
მხოლოდ თოჯინებისჭირდება.მის
იმპერიაშიარ მოიძებნებაადგილიცოცხალი
ქალისთვის..
.
ცოტახანსჩუმად იყო,
სუფრასაუთოებდა,
ასწორებდავიწრო ხელისგულებით,
რომელთამიხედვითაცპეტკამ,–ამაში
თვითონგამომიტყდა,–თავისისაუკეთესო,
ჯოხით სამოძრაოთოჯინის,ტომარიორის,
შეუდარებელიხელებიდაამზადა.ესთოჯინა
ერთიიაპონურიზღაპრისმიხედვით
დადგმულისპექტაკლისთვისშეიქმნა.
დაუცებლიზამამომხედადათქვა:
–აი,შენმემკურნალობ, ბორია.მაგრამთუ
ჩავუფიქრდებით,ნამდვილიგიჟი, ნამდვილი
მანიაკი ისაა.

.
..–დაიცითუარა,
–მითხრაერთხელ ლიზამ,
ჩვენიმორიგი“ სასადილოდ გაძრომის”დროს,
–რომქორწილისმერე, მედაისმთელითვე-
ნახევარიორიგანდეგილ- მონაზონივით
ვცხოვრობდით?რომვერადავერ ბედავდა
იმას,რისგაკეთებასაცყველანორმალური
შეყვარებულიმამაკაციმტანჯველი
მოუთმენლობითელის?ოარა, –მან
ხელისგულიასწიამაღლადადამცინავად
გადააქნიათავი: –ამთვალსაზრისით
სავსებით ჯანმრთელია.დაარმიხსენო
რაღაცგანსაკუთრებულიდამღელვარე
სიყვარული, ეგდამტკბარიტყუილიცისევე
მირევსგულს, როგორცისპეტრუშკული
ბოდვა, რომთითქოსეშინოდა. .
.რომმე,
თურმე, პატარავარ, ნამცეცა,ბავშვივით
ფაქიზი...–ლიზამჩაიცინადაჩაილაპარაკა:
–მეყოველთვისჯანმრთელიგოგოვიყავი,
დაპატარატანს, მაპატიეუხეში
გამონათქვამისთვის, მაგრამჯერ
არავისთვისშეუშლიახელიჟიმაობაში.
მაგრამგეტყვი-რაციყო ეს.გეტყვი, რაიყო,
როცაისემაგრადმიხუტებდა, რომვეღარ
ვსუნთქავდი, დარაიყო მისიკბილების
კრაჭუნი, ძილშიცკი: თავისიმთავარი
თოჯინისდაკარგვისეშინოდა.ესხომიმას
ნიშნავდა, რომცოცხალიქალისრანგშიუნდა
გავეყვანე.ჩემშიცოცხალიადამიანი
ეღიარებინა!არაფერითქვა, ბორის, ვიცი,
რომყოველთვისმასიცავ!
დამეცარაფერიმითქვამს.რაღაც
ამდაგვარსმეცკარგახანია,
ვეჭვობდი.
ჯერკიდევმაშინ,
არმიანსკაიაზე,
ყავახანაში
რომვისაუბრეთ,როცავარწმუნებდი“ კარგად
გარკვეულიყო ყველაფერში, არ
აჩქარებულიყო” ,დარაღაცამდაგვარებს
ჩავჩიჩინებდი,–თითქოსსაუბარიმის
მრავალწლოვანსიყვარულსკიარა, არამედ
ცეკვა-გართობისასგადაყრილ რაღაც
შემთხვევითნაცნობობასეხებოდა( დღემდე
ვერ მიპატიებიასაკუთარითავისთვისის
ჩემიმაშინდელიბანალური, ფარისევლური
დამოძღვრა ამაზრზენიწმინდამამა! )
,–
პეტიამუცებშემაწყვეტინალაპარაკიდა
გამომიცხადა, რომ,უბრალოდ, ვალდებული
იყო,ბოლოსდაბოლოს, წაეყვანალიზა
ლვოვიდან.
–შენარ იციყველაფერი,
–ჩაიბურდღუნამან,
–დეტალებიარ იცი.
–ო’ კეი!–ავიჩეჩემხრები( იმხანადყოველ
სამსიტყვაშივურთავდიამიდიოტურ “ ო’კეი”
-
ს).–კიბატონო, წაიყვანე.მაგრამრაში
გჭირდებაშტამპისახელმწიფო
ინსტიტუციებში?
მანყურადღებით დადამცინავად შემომხედა
თვალებშიდამკითხა:
–რა,არ იცი,
შეEინ-
სტი-
ტუცია,
რომ
ქალისთვისსაკუთარითავისცოლად აღქმაა
აუცილებელიდაარასაყვარლად?
დასწორედამდროსსაშინელიშეცდომა
დავუშვი.
–ჰო მაგრამ,
თქვენხომისედაცდიდიხანია.
..
რა არა?ანუ, –რა,
აქამდეარისა?
..
–გაინტერესებს,
არასრულწლოვანთა
გამხრწნელივართუარა?–გამაწყვეტინა
მანცივადდასკამისსაზურგეზეგადაწვა.–
არა.არვარ!

დამეცმოვკეტე.
არავითარიარასრულწლოვანილიზაიმ
დროსარ იყო.მაგრამმივხვდი, რომპეტიას
ესსიტყვებიიყო პასუხიყველაჩვენს
მზერაზე,ჩაცინებაზე,
მიხვედრილ თავის
დაქნევაზე,ყველაჩვენსგამოუთქმელ,
ირიბად გადაკრულ სიტყვაზე,
რასაცუხმოდ,
საკუთარ სულშიჩამალულად დაათრევდა
ლიზასწამოზრდისწლებში.
ახლამესმის: ის,რაცმაშინფსიქოზად, ფაზის
აცდენად,“კრამიტისდაცურებად”
მეჩვენებოდა, სხვაარაფერიიყო, თუარა
საკუთარითავისთვისდაწესებული
მსახურება.მან,უბრალოდ, ბავშვობიდანვე
ლიზასმიუძღვნასაკუთარითავი.რაღაცით
თოჯინებისთეატრისკეთილშობილ რაინდს
წააგავდა:ჩაფხუტიდაჯავშანი,
არაფრისმაქნისიმახვილი, გრძელიფეხები,
მოუსვენარიხელებიდათაბაშირისგან
ნაკვეთინატანჯისახე...
მერერა,ვეუბნებისაკუთართავს.ხომ
თანავუგრძნობთ რომეოსადაჯულიეტას,
რომლებმაცთავიმოიკლეს
სიყვარულისთვის?დაასეთირამეები
მხოლოდ სცენაზეარ ხდება.დიახ, ვეუბნები
საკუთარ თავს.მაგრამჩვენარ ვიცით,
როგორ იქნებოდნენრომეო დაჯულიეტადა
სხვამათიმსგავსნიქორწინებიდანსამი
წლისშემდეგ. .
.
***
წლევანდელიშემოდგომა,
ოქტომბერი.
..
იმდროისათვისლიზასუკვეორითვეჰქონდა
გატარებულიკლინიკაშიდავხედავდი, –
კარგად ვხედავდი,
–ძალიანენატრებოდა
პეტია,თუმცაარასდროსმეკითხებოდა,
დარეკათუარა, რასიახლეებიამისკენ,
რა
გეგმებიაქვსდაროგორცხოვრობს.მაგრამ
უკვესწერდადასწერდამასმძულვარე
წერილებსდაუსასრულოდ მსჯელობდა
ჩემთანიმაზე,–ო,ესმარადიულითემა!–თუ
როგორ იცხოვრებდამარტო,
დამოუკიდებლად.
ესკარგინიშანიიყო: ლიზანორმას
უბრუნდებოდა.მეხომთავიდანვევერ
მივხვდი,რომესდაძაბულობადა
აღგზნებულობა, ესმარადიულიომიყველა
ფრონტსადაყველათემაზე მათთვის
სწორედ ნორმაა, მათისიყვარულისმაღალი,
გიჟურიტემპერატურა.ნებისმიერითემამათ
ხელშიდუღილისსტადიასაღწევდადა
ორივესპირველიხარისხისდამწვრობით
ფუფქავდა.ლიზასცოფიანიტემპერამენტი,
რომელსაცბოლომდეწამლებიცკივერ
უმკლავდებოდნენ, რაღაცშექსპირული
ვნებებით ახურებდაორივეს.ისინი
ყველაფერსგაათმაგებულისიმძლავრით
განიცდიდნენ.დაამყველაფერშიც
მომიტევეთ, ამასრომვამტკიცებ,მაგრამ
იყო რაღაც, თოჯინებისთეატრისეული.
ავიღოთ,თუნდაც,მათიუბედურება.სიტყვები
უძლურია,არანორმალურიბავშვისდაბადება
უდიდესიუბედურებააოჯახისთვის.მაგრამ
ისსულ პატარამოკვდა,დაარ დაუტოვებია
მნიშვნელოვანიმოგონებებისაკუთარ
თავზე..
.

მრავალიწელივიცხოვრერატრაგიკულ
ქვეყანაში,
სადაცმშობლებიომებსადა
ტერაქტებშიკარგავენჯანმრთელ და
საუკეთესო შვილებს,სადაცცოლები
უდროოდ დაღუპულ ქმრებსდასტირიან,
ბავშვებსკიარ ახსოვთ ახალგაზრდამამები
–მივეჩვიეუბედურებაშიგამოვლენილი
უდიდესიამტანობისადაცხოვრების
ხელახლადაწყებისჯიუტიმისწრაფების
ცქერას..
.
ესორნიკივერადავეღარ აღწევდნენთავს
იმუბედურებას..
.ისინითავიანთიავადმყოფი
ბიჭუნასუსიტყვოაურაშიგანაგრძობდნენ
ცხოვრებას..
.დათუუეცრადერთმანეთს
ჩასჭიდებდნენხელს, ესიმასნიშნავდა,რომ
საუბარსათუფიქრებშიერთ- ერთ მათგანს,
–
ანუმეორესაც,იმწამს“პეტრუშკას
სინდრომით”დაბადებულივაჟიშვილის
სახემგაუელვა..
.
დაამაშიპეტკასვადანაშაულებდი ესმისი
სტილიიყო: იგივებეჯითიმსახურება,
მხოლოდ ახლა ხსოვნისადმიმსახურება.ეს
იგივემონაზვნობაიყო და,ეშმაკმა
დალახვროს, არავისრომარ სჭირდება,
ისეთიწმინდანობა.
მოკლედ,მომინდა,
რაღაცითგამეხარებინა
ლიზა,
ბუნებაში,
“ლამაზგარემოში”
გამეყვანაიგი.
ერთ-ერთკვირადღესმანქანითშევუარე
კლინიკაშიდაეინ-გედისკენგავქროლდით.
არანაკრძალისკენ,სადაცდაუძლურებული
მცენარეებიხარობდა, სამიოდეთხა
დახტოდაქვა- ღორღიანბილიკებზედა
ლამისდამშრალიჩანჩქერიმოწანწკარებდა
კლდიდან, არამედკიბუც
ეინ-გედისბოტანიკურიბაღისკენ,რომელიც
მყისვეამომიტივტივდებახოლმე
წარმოსახვაში,
როცარომელიმეწიგნის
კითხვისასსიტყვა“სამოთხეს”გადავეყრები.
ცხელი,მშრალი,მოყვითალო-მოლურჯო დღე
იყო,რომელიცკიდევუფროგალურჯდა, როცა
მოსახვევში,
თითქოსდაზეცისსაპასუხოდ,
ვეებალურჯიბლინივით მოლაპლაპე
მკვდა რიზღვაგამოჩნდა.
ლიზაყუჩადიჯდადაიღიმებოდა, თუმც
დილიდანპირქუშადგამოიყურებოდა. ..მერე
ალაპარაკდააქაურ, დაუნდობელ შუქზე,
რომელიც, თითქოსგასილაქებს, ცრემლს
გადენსდანესტრილითვალებიდანდა
სამყაროსაღქმისფოკუსსგიცვლის.ჩვენ
სხვადასხვაადგილთასხვადასხვაგვარად
განათებულ სივრცეებზეავლაპარაკდით და
საუბარი,როგორცესხშირად ხდებოდა,
ჩვენიბავშვობისქალაქსჩაუღრმავდა.და
სანამმივქროდით, გავიხსენეთ ადამიანები,
რომელთაგვერდით მრავალიწელი
გავატარეთ,რაღაცცალკეულიშემთხვევები,
ვიღაცებისბედისწერებიდა, რაღათქმაუნდა,
ჩვენიბავშვურიოინებისგახსენებაცარ
დაგვვიწყებია.
–დაბრიუხოვიჩიგახსოვს?–მეკითხებოდა
ლიზა,თვალებსჭუტავდადამზისშუქით
გამჭოლად განათებულ,მეწამულ ხელისგულს
იფარებდათვალებზე.მისიხშირი,
აბრეშუმივით სრიალადაალისფერითმის
დანახვაზე თანაცამდეკორაციებისფონზე!
–წარმოსახვამრაღაცმწყემსურის, რაღაც
კრავულის,რაღაცბიბლიურისხილვა
დაიწყო..
.თვალივეღარცკიმოვაცილე.

ბრიუხოვიჩი დიახ, ესიყო ტბებიან-

წიწვოვანტყეებიანისაკურორტო ზონა
ქალაქიდანოცკილომეტრში:
სანატორიუმები,პიონერთაბანაკები...
მწვადებისგასამრავლებელიპლანტაციები.
ღმერთო, რამდენიწელია, რაცბრიუხოვიჩი
აღარგამხსენებია?
–ავტობუსიიქით ლემკოვსკაიადანგადიოდა,
გახსოვს?დაისსახელოვანი“ საჩებურეკე”
,
ქვემძრომთაბუდე?–ხელსახოცების
მაგივრად ტუალეტისქაღალდისრულონი
რომიდო, თეფშები ქაღალდის, ჭიქები
ქაღალდის. .
.დათანფეხზედგომით
ყველაფერი. .
.
–არადა, რაჩებურეკებსწვავდნენ!–უეცრად
ავენთე,–ოჰ, რაჩებურეკებიიყო!–ხრაშუნა,
წვნიანი.
..შეჭამდიდა,ეგრევემაისურიუნდა
გაგერეცხა, არ ყოფილაშემთხვევა,რომ
გულზეარ ჩამომწუწვოდა.დახისკასრში
ჩადებულიმჟავეკიტრიცრომჰქონდათ,
აღარგახსოვს?
–რატომაღარმახსოვს?თვითონვე
ამწნილებდნენ.
..
.
..
დაჩვენიწარსული, სულ მცირედშირომ
ჰქონიაშეხება: ქუჩებისადაპარკების
ტოპონიმებში, მაგალითად, დაისიცმხოლოდ
ბავშვობაში,–უფროზუსტად, ზაფხულის
თვეებში,ერთიბიჭისგამხდარ მხრებზერომ
ატარებდა, –უხილავლანდად მოქროდა
ჩვენთანერთად, გადმოკიდებულ კლდეთა
გასწვრივ მარჯვნიდანდა
თვალისმომჭრელისილურჯისგასწვრივ
მარცხნიდან, სანამგვერდითაგზაზეარ
გადავუხვიედამოსახვევებისსერპანტინით
არავუყევიმთას, სადაცმკვდარიუდაბნოს
შუაგულშითითზეჩამოსათვლელი
რომანტიკოსიმსუყე, საოცარ სურნელს
აფრქვევდა, მეოცნებესამოთხესქმნიდა. .
.
რაღაარჩაერგოთ ამკლდეში, რათამას
შრომისადაალერსისსაპასუხოდ ათასი
უცნაურობაეხარებინა:ტანადილამაზმანები
დანაირ-ნაირისიგანისბოთლა- მახინჯები:
ჯერმარტოკაქტუსებიიყოწარმოდგენილი
თავისიგვარისადაჯიშისმთელიარმიებით!
მარაოებად გადაშლილიყვნენპალმები;
ტროპიკული, ტანდაბალიდამძიმევარჯიანი,
ლალისფერკვირტებიანიხეებითავზე
გადმომხობოდნენუცნაურ, შვიდფერა
თეთრიდანლილისფერამდე ბუჩქებს.
მაგრამყველაზეგასაოცარი“ ბაობაბები”იყო
–ასემათ ტურისტებისთვისშეარქვეს;
სინამდვილეშისულ სხვა,პატივსაცემი
სამეცნიერო სახელიერქვათ.მათი
დაძარღვულ- დაკუნთული,ხის
ვენებდაბერილი( მოხუციმტვირთავის
ძარღვებდაბურცულიხელივით)ღიაფერის
ღეროები, მათიმიწამდეგადმოკიდებულიდა
მიწაშივეჩაზრდილიტოტებ- ფესვებიან
მრავალფეხებახესმოგაგონებდათ, ან
რაღაცსტიქიურ, გაუვალ წინაღობას,ან
გაქვავებულ,გიგანტურ,ჯერაცბოლომდე
ვერშეწებებულ მაკარონსსაწურში.
მთელიამმაქმანურიდაფუშფუშა- ეკლოვანი
დიდებულებისწიაღშიკიკიბუცისკატები
განუზომლად თავისუფალიარსებები
დაიარებოდნენ, დიდიხნისწინრომ
მიეღწიათ თავიანთიმაძღარისამოთხის
საზღვრისთვის.

–აქხომზოოპარკიცაქვთ, –გამახსენდა,
–
მოსკოვისასანბერლინისასვერ შეედრება,
მაგრამამფერფლისფერიმთებისფონზე
მაინცსანახაობაა.გინდანახო?
ო,მასყველაფერი,ყველაფერიუნდოდა.და,
დაახლოებითსაათ- ნახევარი
დავეხეტებოდით მთისფერდობისციცქნა
ტერიტორიაზე,რომელიცჩვენსიქ
სეირნობასსრულებით არ იმსახურებდა.
..
რამოდენიმეგალიასადავოლიერშიკარგა
ხანსვათვალიერეთ კიბუცურინოეს
კიდობნის,უფალმაუწყის, რაოდენმდიდარი
ცხოველთასამყარო, აქაურიმზისგანსული
ძლივსღარომედგა.
ყველაზეჯანიანადდათავმომწონედნასუქი,
გაბრაზებულ კატისხმიანიმამალი
ფარშავანგებიგამოიყურებოდნენ,
საფირონისგულ- მკერდიდა
ტოპაზებდაყრილ ზურმუხტისბოლოთამძიმე
მარაოებირომამშვენებდათ; კიდევაქ
ცხოვრობდარამდენიმეენოტი; ძველი
რეჟიმისგუვერნანტიქალებივითმკაცრი
ორი-სამილამა; პაპანაქებისგან
გაქვავებულისამიმტვრიანინიანგი; მაიმუნი,
მონდომებით რომმიირთმევდამუჭში
გულისამაჩუყებლადჩაბღუჯულ რაღაც
სასუსნავს;
მოყვითალო- ფირუზისფერ
თუთიყუშთამთელიკოლონია, ხმაურიან
პავილიონშირომბინადრობდა, რომლის
შემრგვალებულიჭერიპაწიამოწნული
სახლებით, კალათებითადასაქანელებით
იყო დახუნძლული; დააგრეთვე, რამდენიმე
ვეებაკუ.
ერთიყველაზებებერიკუსგვერდით ფოტო
გადავუღელიზას.კუყოველ წუთს
დაღლილადქინდრავდათავსდაბაკნის
ქვედაფილაზედებდა, ასემარჯვედ რომ
შეეშვირამისთვისწინდახედულ ბუნებას,
და
მაშინესმელოტი, მოჭმუჭნულტყავიანითავი
მოხუც,ყელზებაბთიანკონფერანსიეს
მოგაგონებდათ,კულისებში,სკამზე
ჩამომჯდარსწამითრომჩაჰყვინთვიათავისი
გამოსვლისმოლოდინში.
უეცრად ლიზამჩემკენმოაბრუნა
გაბრწყინებულისახედაფარულიზარ-
ზეიმით ჩაილაპარაკა:
–ყველანიცოცხლებიარიან!
ძალიანბედნიერიიყო!არამგონია,ამ
ბოტანიკურ ბაღსმასზემადლიერი,
მასზე
შთაბეჭდილებებით შეძრული
დამთვალიერებელიჰყოლოდაოდესმე.
ლიზააღფრთოვანებისგანოხრავდა, მყისვე
ტრიალდებოდაჩემმიერ მითითებული
რომელიმეკაქტუსისათუბუჩქისკენ,
აღტაცებასადასიხარულსაფრქვევდა
გამაოცაკიდეცამგვარმარეაქციებმა
სედატიურიპრეპარატებისფონზე.
ბოლოსდაბოლოს, ზოოპარკიდან
გამოვედით დამშრალ,ქარიანხვატში
კიბუცურისასადილოსკენავუყევით გზას.
ქვემოთ მკვეთრი,
თვალისმომჭრელი
ათინათებითმოელვარეზღვაიწვა.ზემოთკი
ფერფლისფერმონსტრად აზიდულიყო და
არემარესგამოქვაბულთაშავ-შავი
თვალებითგადმოსცქეროდაუზარმაზარი
კლდე, რომელსაცქალურისახელი“ ცრუია”
ერქვა.

დასწორედამდროსრაღაცდამემართა. .
.
ეშმაკმაუწყისჩემითავი რამეტაკა:
მზემ
დამკრა,გონებაამემღვრა,
ტვინი
დამიბნელდათურა. ..
ლიზაჩემწინ, ციცაბობილიკით მსუბუქადდა
იოლად ადიოდა, არცფიქრდებოდა, სად
დაებიჯებინაბავშვურბოტასში
გამოწყობილიფეხები: პაციენტიკიარა,
უბრალოდ, ქალიიყო ჯინსიანი,
ცისფერმაისურიანი,–ძალიანმოქნილი,
საუცხოოდაწყობილიქალი. ..დაუცებ
უცნაურადამიჩუყაგულიმისმაპატარატანმა.
საბრალო გოგონა, –გავიფიქრე,–უცხო
ქვეყნის,
უცხოენისწიაღშიჩაკარგული
საბრალო ავადმყოფიგოგონა, ჩიტივით
უსუსურსრაღაცარარეალური
“დამოუკიდებელიცხოვრება”რომ
განუზრახავსგულადად (
ნეტავ,თვითონთუ
სჯერაამდამოუკიდებლობის? )
...–და
მომინდამივფერებოდი, რომ,თუნდაც,სულ
ცოტახნითეგრძნომცირედისითბო. ..
მაგრამ,იქნებ,
საკუთარ თავსვატყუებ?იქნებ,
პირიქით,–მე,მარტოსულ იდიოტს, მე
თვითონმომინდაუეცრადმცირედისითბო? .
.
მოკლედ, დავეწიებილიკზედამხარზე
შევეხე.
სურვილისმიხედვით, ამჟესტის
რამდენიმენაირად გაგებაშეიძლებოდა:
როგორცქალისშეჩერებისმცდელობა, რათა
კიდევრომელიმეფრინველიანხვლიკი
დამენახვებინამისთვის;როგორცსურვილი,
ხიდანჩამოვარდნილიხმელიმჭადა
მომეცილებინამისთვისმხრიდან. .
.
საინტერესოიქნებოდაშეხებათა
ფსიქოლოგიისშესწავლა.ასჯერმაინც
შევხებივარამსხეულსლიზასგასინჯვის,
მასთანსაუბრისან, უბრალოდ, მისი
მოსმენისას.დალიზაამასყოველთვის
ნდობითადასიმშვიდით უდგებოდა
როგორც, კაცმარომთქვას,უნდაუდგებოდეს
კიდეცპაციენტიმკურნალიექიმისგან
შეხებას.დააბა,რაიყო იმჩემსჟესტში,მის
მხარზეიმჩემსხელისდადებაშიისეთი, რომ
ორივეგაქვავებულებივით შევდექით,და
ლიზაყველაფერსმიხვდა, მეკითითქოს
ცეცხლიმომედო, და,ალბათ,გავწითლდი
კიდეც,რაკიერთბაშად დასავსებით
შევიგრძენიჩემისულელურიქმედების
თვალსაჩინოობა.
ლიზაარგამძალიანებია,
არგაბრაზებულა;
უბრალოდ, შემოტრიალდა,პირდაპირ
თვალებშიჩამხედადამშვიდად
ჩაილაპარაკა:
–აზრიარააქვს,ბორია.ესუკვევცადე.
..მან
მხოლოდ თავისთვისგამაკეთა.
..
ისჩემზემაღლაიდგაბილიკზე.პირველად
ვხედავდიმისსახესქვევიდანზევით,ესსხვა
რაკურსიიყო,თავგადაწეულიქალის
ძველთაძველირაკურსი, რომელსაცმამაკაცი
თავისისიცოცხლისსაუკეთესოწუთებში
ხედავს.დათითქოსყინულოვანიწყალი
გადამასხესო:
წარმოვიდგინეპეტკა,მისი
მწვე ლიდღეებიდაღამეები. ..

ორიოდეწამიცდაკვლავაღმა
მივუყვებოდითბილიკს,დაორივესათვის
რაღაცუმნიშვნელოზევსაუბრობდით,რათა
სიჩუმეარჩამომდგარიყო.
.
..
კიბუცისმთავარიშემოსავლისწყარო
ტურისტულიბიზნესიიყო.
ტროპიკულ სიმწვანეშილამაზადმოჩანდა
დამთვალიერებლებისთვისაგებული, აქა-
იქ
მიმოფანტულიპატარასახლებისკრამიტის
სახურავები.მთისყველაზეჩრდილოვან
ალაგზეკიეს- ესაადაფრენილიმფრინავი
თეფშივით ქათქათებდასასადილოსვეება
შენობა.სადღაც, შორიახლო,ღიასაცურაო
აუზიუნდაყოფილიყო, რასაცწყლისყრუ
დგაფუნისხმამოწმობდა.ხოლო სასტუმროს
შესასვლელში,ორიუზარმაზარი“ბაობაბის”
ჩრდილქვეშმოწყობილ ხისიატაკიანპატარა
მოედანზესაზაფხულო კაფემოეწყოთ,
რამდენიმემოწნულიმაგიდადასკამი
გამოეტანათ.
..
ლიზამგადაწყვიტასასტუმროსფოიეში
შეეხედადა,ესეიგი,–თუჯერკიდევრამე
გამეგებაქალების,–შესაძლო იყო,დიდხანს
შერჩენილიყოსამკაულებისადა
სუვენირებისსალონში.“ბაობაბის”
ჩრდილქვეშმაგიდასმივუჯექიდაოფიციანტ
გოგონასმენიუსმოტანავთხოვე.
გოგონა,როგორცჩანს, ახალიამოსულიიყო
საცურაო აუზიდან თმანოტიო კიარა,
გალუმპულიჰქონდა, რისგამოცმხრებსადა
მოკლემაისურზე, რომელიცმკვრივ,
გარუჯულ მუცელსადაჭიპსვერცკი
უფარავდა, პაწიანაკადულებად
ჩამოსწანწკარებდაწყალი.იქნებ, უფრო
მეტიგასამრჯელოსთვისშეთავსებით
მაშველად მუშაობდასაცურაოაუზზე?
აქედან,
კუზიანკაქტუსებსადაფუფალებს
შორის, მოჩანდალიცლიცაზღვა, იორდანიის
ვარდისფერიმთებიდაკლდისფერხთით
გაწოლილი, მზისშუქზეთითბრისფრად
მბზინავი,მიხვეულ-მოხვეულიგზატკეცილი.
ლიზასთანმომხდარმაწეღანდელმა
ეპიზოდმა,ჩემმათავდაჯერებულმა
სიბრიყვემგაუსაძლისისევდადამიტოვა,
თუმცა,ბოლოწლებშიშევეჩვიეექიმ
გორელიკისსხვადასხვაგვარისახის
იაღლიშებისრაღაცნაირადდალაგება-
ჩაფარცხვას.
მზისსათვალემოვიხსენიდარამდენიმე
წამსდახუჭულიქუთუთოებისნარინჯისფერ
ნისლშიმომიხდაჯდომა.შემდეგკი
დაწყნარებისმიზნით კარგი, კარგი,
ექიმო,
ძველ მეგობრებსშორისრაღაარმოსულა!–
მსუბუქიმენიუსშესწავლასშევუდექი.წინა
ჩამოსვლიდანმახსოვდა, რომაქ
არაჩვეულებრივსოკოსპუდინგს
ამზადებდნენ.
სწორედ ამდროს, ქვემოთ, მანქანების
სადგომზეპატარაკომპანია
გამოსამშვიდობებელიშეძახილებით
ერთბაშად დაიშალა: სამნინაცრისფერ
“სუბარუში”ჩასხდნენდაწავიდნენ, მეოთხემ
კიდიდხანსუქნიამათ ხელი, მერე
შემოტრიალდადაკაქტუსებსშორის
გაყვანილ ბილიკსზემოთ ამოუყვა.ბილიკი
სანახევროდრომამოიარა, კაცმათავიასწია
დაგაორმაგებულიენთუზიაზმით ისევ
დაიწყოხელისქნევა.რამოხდა, მეგობრები
უკანდაბრუნდნენ?არა, კაციმე
მესალმებოდა, სწორედ მე.ასეთიასახანძრო
კოშკისმარადიულიხვედრი: სანამ
მოვასწრებვინმესშემჩნევასადაცნობას,
თვითონმცნობენ, თანაცშორიდან, და,
ღმერთმაარქნას, რომსაპასუხოდ მეც
მყისვეარ ავტეხო ხელებისქნევადა
სიხარულისფრქვე ვა სწყინთ.ამიტომ,
სანამვიცანიხაიფასსაავადმყოფო
“რამბამის”ექიმიზივი, ყოველი
შემთხვევისთვის,
მეცგავუღიმედათათები
მაღლაავწიემისალმებისნიშნად.

ჩვენყოველ წელსვხვდებოდით ერთმანეთს

კონფერენციებზე; ერთხელ თელ- ავივის
სასტუმროშირომელიღაცმდიდრულ
მიღებაზეშევეჩეხეთ ერთმანეთსდაოციოდე
წუთსსასიამოვნოდვიმუსაიფეთ.ერთხელ
კიდევ,საერთონაცნობებისოჯახში( ჩემთვის
საკმაოდ შორეულებიიყვნენ)ერთ
მაგიდასთანაღმოვჩნდით.ზივიიყო
სამოცდაათიოდეწლისწარმოსადეგი,
ენერგიულიდაჯანმრთელიმამაკაცი,
რაღაცნაირი, დაბერებულიჩარლიჩაპლინი,
ცისფერთვალებშიმოულოდნელი,
სტუდენტურისიმკვირცხლერომეტყობოდა.
იგიიყო მეგობრული, იოლიდა, რაც
მთავარია,დელიკატური, რაციშვიათობას
წარმოადგენსაქაურ საზოგადოებაში.ესკია,
თუმეხსიერებაარმღალატობს, ზივიმთლად
აქაურიარციყო, და, მგონი,საიდანღაც,
აღმოსავლეთ ევროპიდანიყოჩამოსული, –
კარგახნის,ასეორმოცდაათიწლისწინ.
–ოჰო!აჰა!ექიმო გორელიკ!–გაღიმებული
მიახლოვდებოდაიგი, დამისმამკვეთრმა,
შეიძლებაითქვას, საზარელმარუჯმადა
დასიებულმა,ჩასისხლიანებულმაცისფერმა
თვალებმამიმახვედრა, რომექიმიზივიუკვე
არანაკლებსამიდღეიყო, რაცაქისვენებდა
დაუკვემიღებულიჰქონდაწყლისადამზის
პროცედურებისგვარიანიდოზა.
–ბედიმანებივრებს,
მოწყენისსაშუალებას
არმაძლევს:ეს-ესაა,
მეგობრებიგავაცილე,
ახლაკითქვენშეგხვდით.როგორ გამახარა
თქვენმაკომპანიონობამ!
–ვაგლახ,–გავეპასუხემე,–სამწუხაროდ,
კომპანიონივერვიქნები.უფრო სწორად,
მხოლოდ ერთისაათითშემიძლია.
–სამწუხაროა,–თქვამან, სკამიოდნავ
გასწიახისმაქმანისებრიჩრდილისკენდა
ჩამოჯდა,–მეკიაქჩემსფსორიაზსვხრუკავ
დამოწყენილობისგანსულიმძვრება.სამი
წიგნიმოვინელეორ დღეშიდაგავიხარე,
რომმეგობრებიჩამოვიტყუე
იერუსალიმიდან.არქიტექტორებიარიან,
არაჩვეულებრივიადამიანები, მშვენივრად
გაატარესდღევანდელიდღე. .
.შეიძლება,
იცნობთ კიდეც:ისინიცმოსკოველებიარიან,
თქვენითანამემამულეები.ხომარ მეშლება,
–მოსკოველიხართ, არა,ექიმოგორელიკ?
–ბორისი,უბრალოდ, ბორისი..
.–ჩემი
სახელიაქ,რატომღაც,პირველ მარცვალზე
მახვილით წარმოითქმის,
რასაცყოველთვის
პედანტურად ვუსწორებთანამოსაუბრეს,
–
არა,მელვოვიდანვარ.

ზივიუხმოდგადაწვასკამზე,
წარბიისეაწია,
თითქოსრაღაცსაგანგებო სიახლე
აცნობესო,
დადინჯად წარმოთქვა:
–აჰა.
..ოჰო..
.ესეიგი,
ლვოვიდან.აქამდე
როგორ არ ვიცოდი?
–ესრამესშეცვლიდა?–ვკითხეღიმილით.
მანაცმყისვეგაიღიმასაპასუხოდ დათქვა;
–არაფერს!სრულიად არაფერს!–დაუცებ
ჩემკენგადმოიხარადაშეთქმულივით
ჩამილაპარაკა:
–არაფერს,
გარდაიმისა,
რომ,
ალბათ,
პოლონურიგესმით,
ჰა?
–პროშემპანა!–მივუგემე.–ტო პანზე
ლვოვა?
!აბალაკპანეშჩეპომენტა?
დაორივემერთდროულადგავიცინეთ.
..
ჩვენგანმოჩანდაკაფესშენობის
განიერდახლიანისავაჭრო ფანჯარა.მასში,
როგორცჩარჩოში, მოძრაობდადაქანცული
ოფიციანტიგოგონა, –იგისიგარეტს,წვენით
სავსექილებს,თხილსადასხვამრავალ
წვრილმანსაწვდიდანახევრად ანთითქმის
მთლიანად შიშველ დამსვენებლებს:
თუ
ედემია,ედემიიყოს!დამსვენებელთა
ოთხმოციპროცენტიაქთავისგერმანულ,
შვედურ ანკიდევრომელიმესხვაფსორიაზს
მკურნალობდაარცთუიაფიმზისსხივებით,
რომლებიც, რადაცუნდადაგჯდომოდა, უნდა
გეყიდა.
ორიდანაოჭებული, შორტებში
გამოწყობილიმოხუციქალიკამათობდა
გერმანულ ენაზე.ისინიდიდხანსარჩევდნენ
რაღაცასდახლზედაბოლოს, როცააარჩიეს
დადახლსმოსცილდნენ, ოფიციანტმა
გოგონამგამიღიმაფანჯრიდანდაუსიტყვოდ
დამეკითხა,–შეკვეთაზერასფიქრობთო.ეს
ადგილობრივმოსახლეობაშიფრიად
გავრცელებულიჟესტია: ხელისმტევანი
თითქოსუხილავნათურასხრახნისბუდეში.
უარყოფისნიშნად თავიგავაქნიე.
ლიზააშკარადვეღარ შორდება
სუვენირებისადასამკაულებისრომელიღაც
დახლს.მეკიმინდოდათვითონგასცნობოდა
მენიუს,აერჩია,
მერეუარეყო,მერეისევ
აერჩია,–მოკლედ, კონტაქტშიშესულიყო
გარესამყაროსთან,მაგალითად,ამკიბუცელ
ქალთევზასთან.
–ლვოვშიყოფილხართ?–ვკითხეექიმზივს.
–ო-ო-ო..
.–ექიმმაზივმადიდ,ლამაზ,
საფეთქლებთანფსორიაზშეპარულ თავზე
ზღარბისეკლებივით ამოქოჩრილ ჭაღარაზე
გადაისვახელისგული, შემდეგშორტისუკანა
ჯიბიდანსიგარეტისკოლოფიამოიღოდა
მაგიდაზედააგდო.მერეჯიბეებში
სანთებელასძებნასმოჰყვა.

–ლვოვი!ეს, იცით..
.იცითრა..
.ნომერში
დამრჩენია!ო, დიდიმადლობა! ..იქკარგა
ხანსვცხოვრობდი.თუმცაყაზახეთში
დავიბადე,სადაცმამაჩემი,თავისიგრძელი
ენისგამო,ბრიტანელიშპიონის
თანამდებობაზემოხვდა, ბანაკისსალაფავის
საჭმელად.თუდაგაინტერესებთ, გიამბობთ.
–ზივიერთბაშადგამოცოცხლდა, –მაგრამ
ამანსიკვდილსგადაარჩინა.ისიცდამეც
ხომიცით, რაბედიცეწიალვოვისებრაელ
მოსახლეობას: გერმანელებმაფესვებიანად
ამოძირკვეს,თუმცაპირველიდარბევა, –
ძველი,კეთილიტრადიციისთანახმად, –
ადგილობრივიმოსახლეობისხელით
განხორციელდა.ლვოვიხომერთ- ერთიაიმ
მცირერიცხოვანქალაქთაგან, სადაცგეტოც
იყო,საკონცენტრაციო ბანაკიც.
..რას
ვლაპარაკობ, უჩემოდაცკარგადიცით
ყველაფერი. .
.
იგიჩემისანთებელასწვეტიანიალისკენ
დაიხარა; სასაცილოდ,
თითქოსსაკოცნელად
მობუშტატუჩები, რომლებშიცსიგარეტი
გაერჭო, ღონივრადმოქაჩადამერეზევით
აუშვაკვამლისნაკადი,რომელმაც
“ბაობაბის”ქვედატოტამდემიაღწია,ჩიტი
დააფრთხო დამერეცოტახანსჭაღარა
ძონძად დაეკიდატოტზე.
–თუმცაამაზეხმამაღლასაუბარიმიღებული
არიყო, –შევნიშნედამეცმოვუკიდე
სიგარეტს,–იცით, საბჭოურილვოვი
ყოველთვისებრძოდაწარსულს.ჩვენსდროს
იანოვსკისსაკონცენტრაციობანაკის
ადგილზემილიციისძაღლსაშენიიყო
განთავსებული,დაკიდევსრულიად მოქმედი
ბანაკურიტიპისბარაკები.
მანთავიდამიქნიადაფიქრიანადამოუშვა
კვამლი,თითებით კიმინისსაწიწაკეს
აწვალებდა, რომელიცჭადრაკისეტლს
წააგავდა.მერეშეტრიალდადათვალი
ჩაუკრაგოგონას.ისაუჩქარებლად,
საპასუხოდ გაღიმებულიწამოვიდაჩვენკენ,
თანგზადაგზაჯერაცშეუმშრალითმის
კულულებსიშორებდაშუბლიდან.
–ერთიბოთლიმინერალური, –უთხრაზივმა,
–ისე,უბრალოდ,
რაღაცით რომშევიქციოთ
თავი.
გოგონამჩაიცინა,შებრუნდადაწავიდა,
თან
გამომწვევადმიაბიჯებდაგარუჯულ,
ნიჩბებივით გრძელ ფეხებს.ორივემ
გავაყოლეთ მზერა.
–ჰო...ლვოვი...–მანთვალიმოაშორა
გოგონასდასიგარეტისაფერფლისკენ
გაიწვდინა.–გამოცანაქალაქი. .
.ნესტიანი
ჰავა,ტუბერკულოზი, ქვა,
ვიწროქუჩები. .
.
თვალსაჩინო ღვთისნიერებისადა
დაფარულიმანკიერებისნაზავი. .
.–
შუასაუკუნეობრივიმორალი.მახსოვს,
მიდიხარ ტრამვაით, შიგკივიღაცქალები
ერთმანეთსლანძღავენ. .
.დაუცებ ტაძარი
მოჩანსფანჯარაში!–დაქალებიუდიდესი
მონდომებით ისახავენპირჯვარს.
რაღაცნაირი, მისტიკურიკუთხე-კუნჭულები
ჰქონდაიმქალაქს, პირდაპირ შემაშინებელი
ადგილები. .
.
მაგრამმემაინცმოვესწარიიმევროპულ
ლვოვს, მისშეუდარებელ პოლონურ შარმს.
ჯერკიდევმახსოვსისსუფთაქვაფენილები,
ვარდები, მონაზონიქალებიქუჩებში, –მათ
შორის, ფეხშიშველად მოსიარულეებიც,
“ფეხშიშველაკარმელიტების”ორდენიდან. ..
ჯერკიდევდადიოდნენსაზიდრები ახლაც
ჩამესმისფლოქვებისხმა, –ცხენებსკუდები
აკრულიჰქონდათ, უკანალქვეშკიბრეზენტის
პატარასაფარველიჰქონდათ ამოდებული,
რომფუნაპირდაპირ სათლში
ჩაცურებულიყო. ..

აქ,მთისწვერზე,
პაპანაქებისდროსაცკი
ქარიუბერავდადა“ ბაობაბის”ხმელ-ხმელ
ფოთლებსატკაცუნებდა.თუმცა, იქნებ,ეს
ჩიტებიიყვნენ, რომელთახმასაც( მჟღერ
ჭახჭახს,ჭიკჭიკს,
გადაძახილს,სტვენასადა
ნაზჟღურტულს)უხილავი, მაგრამმჭიდრო
კარავიმოექსოვამთელიკიბუცისთავზე?
იქნებ,სწორედჩიტებიდაფრთხიალობდნენ
შეხმატკბილებულადმწვანეტევრშიდა
მაგიდებზეფერთხავდნენხმელ ფიჩხებსადა
დაგორგლილ ხისჭიებს? .
.
–დღემდეთვალწინმიდგასიმგიჟი
ლვოველებისტიპაჟები, –განაგრძობდაზივი,
–იქხომძნელიარ იყოჭკუიდანგადასვლა:
ვიწროსივრცე, ვნებათასიმრავლე,
ნაირგვარიგონება, დაუკმაყოფილებელი
მოთხოვნილებები.ქალაქს, რომელმაც
ზაჰერ-მაზოხისფანტაზიებიდასიზმრებიშვა,
ნამდვილადეკუთვნის, რომრაღაც
გარკვეულიოდენობით ამსიზმრების
განსახიერებასწარმოადგენდეს. ..ხოლო
მოსახლეობა, რომელიცსაუკუნეების
მანძილზემაჭარივითდუღდადა
ღვინდებოდა? .
.დამეთანხმეთ, რომსაკმაოდ
პიკანტურირეცეპტია: ერთიმესამედი
პოლონელები, ერთიმესამედი, ებრაელები,
რუსინები,გერმანელები, სომხები,ბოშები.
..
სივიწროვესადაშებოჭილობაში
სიცოცხლისრამძლავრიამოფრქვევახდება!
დაენა მჟღერი, არცმთლად პოლონური,
ლვოვურიპოლონურიენა. .
.
მასლვოვზესურდალაპარაკიდა
სიამოვნებდა ესთვალსაჩინო იყო, –რომ
თანამემამულეებიგამოვდექით,თუნდაც
ირიბად,რადგან,ჩემიაზრით,ადამიანები
მხოლოდ მაშინარიანნამდვილი
თანამემამულეები,
თუერთქალაქშიერთსა
დაიმავეწლებშიგაიზარდნენ,
–ადგილის
არსიდაიერიხომისევეცვალებადია,
როგორცდროისარსიდაიერი. .
.
–მაგრამოცდაცხრამეტში, რუსებისმოსვლის
შემდეგ,დამოგვიანებითაც, მოხდა.
..რომელი
კომპიუტერულიტერმინიმოუხდება?–ჰო,
მოსახლეობისგადატვირთვა: ებრაელები
განადგურებულნიიყვნენ, პოლონელები
საბჭოებმა“მოსახლეობისგაცვლის
ფარგლებში”გაასახლეს, –სიმპათიური
ფორმულირებაა, არა?ისეთი, რაღაცნაირი
საჭადრაკო როქი. ..სომხებიკისადღაც
აორთქლდნენ, წავიდ- წამოვიდნენ..
.ამასთან,
სტალინმაგადაწყვიტა, სავაჭრო,
კულტურული, მისტიკურილვოვი
ინდუსტრიულ ქალაქად გადაექცია. ..ჰოდა,
ქალაქსმიმდებარესოფლებიმიაწყდა,
სწორედ ისგლეხობამიაწყდა,
“პოლონელების”დროს, ქალაქის
ცენტრალურქუჩებზეგამოჩენაცრომ
ეკრძალებოდა, ეკრძალებოდაქუჩებში
ფეხშიშველასიარული.მათაცქალაქის
შემოსასვლელამდეხელით მოჰქონდათ
ჩექმებიდაიქიცვამდნენ.დაძალიანაც
კარგი:დეიდაჩემისგანგამიგია, რომ
სოფლელიდედაკაცებიპირდაპირ
დარცხვენილიქალაქელებისთვალწინ,
საქვეყნოდ ჩაცუცქდებოდნენხოლმე. .
.
საწარმოებირომგაიხსნა, საბჭოთასპეცები
ჩამოვიდნენ,დამოჯდაყველგან
ძლევამოსილი, წარბშეუხრელირუსეთი
ჩამოსულიხალხი. .
.სხვაკომპანია..
.ქალაქი,
თითქოსკონტუზიამაიტანა..
.და,თითქოს
საკუთარ თავსვეღარსცნობდა.
–დიახ, მაგრამყოველთვისასეხდება
მოსახლეობისტრაგიკულიჩანაცვლების
დროს, –შევეწინააღმდეგემე,–თქვენცხომ
იცით,ახალიქსოვილისმიხორცებართული
დანელიპროცესია.მაგალითად,
მამაჩემისთვის,წარმოშობით
ოდესელისთვის, ლვოვივერადავერიქცა
მშობლიურ ქალაქად.მაგრამმეიქდავიბადე,
იქგავიზარდე, ლვოვისყველაკუთხე-
კუნჭულსთვალდახუჭულიმივაგნებ. .
.ამასთან,
ჭიპლარისროლსზოგჯერ სულ სხვადასხვა
რამთამაშობს: ხანმერძევისბიდონის
წკარუნი,ხანმეზობელიყავახანიდან
მოღწეულიყავისსურნელი, ხანპოლონელი
ძიძა,ომამდელ კუპლეტებსრომგიმღერის. .
.
დამერე, ებრაელებსეძნელებათ
ცვლილებებთან. ..
–ებრაელებს, –გამაწყვეტინამანდა
მოულოდნელისევდაგაუკრთაცისფერი
თვალებში, –იმმცირედს, ვინცჰოლოკოსტს
გადაურჩა,ეშინოდაამქალაქის, შავი
ჭირივით ეჯავრებოდაის!როცაომის
დამთავრებიდანპირველივეწელსიდიშის
თეატრიევაკუაციიდანდაბრუნდა,
მსახიობებიგაოგნდნენ: ქალაქიცარიელი
იყო.
იდაკამინსკაიაკინაღამჭკუიდანშეცდა:
ქუჩებშიდაეხეტებოდა, რაღაცას
ბუტბუტებდა,სულ ვიღაცასეძებდადავერ
პოულობდა. .
.უკვეაქ,ისრაელში,ერთიჩემი
ნაცნობიქალი ისმონაზვნებმადამალეს
წმინდაიურისტაძარში მეუბნებოდა,
ლვოვშიჩასვლაარშემიძლია, არშემიძლია
მისქუჩებშისიარულიო, –ეჩვენებოდა,რომ
საფლავებზეაბიჯებდა. .
.რათქმაუნდა,
გსმენიათ“ სიკვდილისტანგოს”შესახებ:
როგორ დააყენესგერმანელებმაწრეზე
კონსერვატორიისპროფესორებიდა
ორკესტრისმუსიკოსებიდაროგორ აიძულეს
რომელიღაცცნობილიტანგო დაეკრათ, თან
კისათითაოდესროდნენდახოცავდნენ;
ჰაიდნის“ გამოსათხოვარისიმფონიის
მაგვარი”იყო რაღაც, გახსოვთ?–მუსიკოსები
სათითაოდ აქრობენსანთლებსდაგადიან
სცენიდან. .
.ბოლოსერთადერთი,
უკანასკნელისანთელიღაციმციმებსდა
ერთადერთი, უკანასკნელივიოლინოსხმაღა
ისმის..
.დაესეცქრება.
ჩვენიგრძელფეხებაკიბუცელიგოგო
მოგვიახლოვდა.ისევიმზარმაციღიმილით
მოღიმარმამაგიდაზემინერალურიწყლით
სავსებოთლიდაორიბოკალიდადგა.
მხრებიუკვეშეშრობოდა,მაგრამ
მიმზიდველიჭიპისღრმულშიჯერაც
ცისარტყელასფერებშიუბრწყინავდაწყლის
წვეთი.
–სხვაარაფერი?–იკითხამან.
–ჯერდაისვენე, –სერიოზულად მიუგო
ექიმმაზივმა,–მაგრამფხიზლად იყავი,
განიშნებ.
..კარგიგოგონაა,–თქვადა
მიმავალ გოგოსგახედა, –ჩემსუმცროს
შვილიშვილსჰგავს, აბიგაილს.ესენი,ნებაზე
რომმიუშვა, ტანსაცმლისუკანასკნელ
ნაკუწსაცშემოიძრობენტანიდან. .
.
–არცგადასახლებულიპოლონელები
ჩქარობენლვოვისსანახავად ჩამოსვლას, –
ვთქვი.–ვისეხალისებადაკარ გული
მემკვიდრეობით ტკბობა?ისინიხომ
მსუბუქად მიდიოდნენ,
მთელ ქონებას
ტოვებდნენ, მხოლოდ თბილისაცვლები,
რამეძველინახატიდალვოვურიაქცენტი
მიჰქონდათთან.თვალცრემლიანები
მიდიოდნენდაიმთავის“ Lwowj
eszczebede
nasz”
-ს
მამაჩემი ისსწორედაცრომ
სვერდლოვსკისმანქანათმშენებელ
ქარხანასჩამოჰყვა,–მიყვებოდა, რომომის
შემდეგსაქალაქო საბჭოშიბინისორდერებს
მისამართისმიუთითებლად გასცემდნენ:
დაიარედააარჩიე.მიტოვებულისახლები
ავეჯით,ჭურჭლით,ათასნაირისაოჯახო
ნივთით იყოსავსე.
..მამასმეგობარმა,
ქარხნისმთავარმაინჟინერმა, ორმოცდაათი
პურისსანაცვლოდ რომელიღაცმიმავალი
ოჯახისგანთეთრიროიალიშეიძინა
ქალიშვილისთვის, “
ბეხშტეინი”.ისხალხიც
ძალიანბედნიერიდარჩა, რომასეთწესიერ
ადამიანსგადაეყარნენ.ჩვენიმეზობელი
მანიაკი,–ისკერძო სახლშიშესახლდა,
სადაცადრეორიპოლონელიძმა
ცხოვრობდა, –მთელიცხოვრებაიხსენებდა,
როგორ ევედრებოდაერთ- ერთიძმისცოლი,
უნიკალურფაიფურისსერვიზშისულ ცოტა
ფულიმაინცმიეცამისთვის.“ რამემაინც
მომეცი!–ეხვეწებოდათურმექალი, –მეხომ
ყველაფერსგიტოვებ, რაღაცმაინცმომეცი!”
მაგრამსადიყოიმდროსფული, მანიას
თვითონაცარებადაარაფერი, ერთიგროშიც
კი.
..დამაშინიმპოლონელ ქალსსერვიზის
მსხვრევადაუწყია.პედანტურად:აიღებდა
თეფშსდადაახლიდაიატაკს; აიღებდა
მეორეთეფშსდაიმასაცდაახლიდა.ასე
ამსხვრიადაამსხვრია..
.
–ო,დიახ,დიახ.
..–ექიმმაზივმასიგარეტი
ბოლომდემოწიადანამწვისაფერფლეში
ჩასრისა.–მოდით,ყავასშევუკვეთავ?
–არა,გმადლობთ.თანამგზავრთანერთად
ვარ დამინდავასადილო.მაგრამეჭვიმაქვს,
რომმანსაიუველირო დახლიდაინახადა
მარილისლოდადიქცა.ხუთ წუთსაც
დაველოდებიდამერემისმოსაძებნად
წავალ.
ექიმიზივიდაფიქრებულიიცქირებოდაიქით,
სადაცკაქტუსებისეკლიანმტევნებსშორის
გამაოგნებელისილურჯეელვარებდა.
–თქვენხომჯერ ყმაწვილიხართ, –
ამოიოხრაგაღიმებულმა, –მეკიმშვენივრად
მახსოვსშუაორმოცდაათიანები.მაშინ
დაბადებულიცარ იყავით, არა?ჩვენკიუკვე
ფრანტებივიყავით, ვარშავიდან“ ცისფერი
ჯაზი”ჩამოდიოდახოლმე. .
.ჰოტელ “ Geor
ge”-
შიჯერ კიდევმოძრაობდაძველილიფტები,
წითელხავერდგამოკრულები, შიგსკამებითა
დამელიფტით. .
.ქუჩებშიჯერკიდევ
შეგხვდებოდნენუცნაური, გამჭვირვალე
სახისკანიანიპოლონელიქალბატონები. .
.
ჯერკიდევმიღებულიიყო ლვოვში, ცნობილ
ადგილობრივმკერავებთანკოსტიუმისან
პალტოსშესაკერად ჩამოსვლა. .
.
რაღაასალაპარაკო!–მანამოიოხრადა
კვლავგადაისვათავზეხელისგული,თითქოს
ამოწმებდა,
ხომყველაფერიადგილზეაო.
ეტყობოდა,ერთდროსამგაქუცული,
ზღარბისეკლებივით თმისადგილზეგრუზა,
სქელიქოჩორიბიბინებდა.
–მერეკიმედადედავარშავაშიგადავედით,
პოლონეთშიმასობრივირეპატრიაციის
ტალღაზე.თუმცაიქიდანთითქმისმაშინვე
გავემგზავრეთისრაელში:პოლონეთში
ველურიანტისემიტიზმიყვაოდა,
და
სიმართლერომგითხრათ. ..

ერთბაშად დადუმდა,თითქოსწაბორძიკდაო.
რაღაცნაირად, მთელისახეშეუკრთა,
ცისფერითვალებიჩაუმუქდა, დაამ
წამიერად შევარდნილითვალებითრაღაცას
თუვიღაცასდააცქერდაჩემსზურგსუკან.
შემოვტრიალდი.სუვენირებისსალონის
კარიდანლიზაგამოვიდადაჩვენი
მაგიდისკენგამოეშურა.სწორედ მას
უმზერდადადუმებულიექიმიზივი.
–რამემოხდა?–ვკითხე.
–არა,
–მიპასუხაზივმა,
–არაფერი.
–ლიზა, –მივმართე, როცამოგვიახლოვდა
დაგაუბედავად, როგორცმოსწავლე
დაფასთან,გვერდით დამიდგა.ის
ყოველთვისიძაბებოდაუცნობიადამიანების
საზოგადოებაში, –გაიცანი:
ესჩემიკოლეგაა,
ექიმიზივი,ხაიფადან.შეგიძლია
ინგლისურად ესაუბრო.
–რაზევესაუბრო?–თავაზიანი,
შეშფოთებული, ოდნავშესამჩნევიღიმილით
დაინტერესდაიგიდაზივსშეხედა.კითხვა
ბეჯითად,ჩემინებისმიერიდავალების
დაუყოვნებლად შესრულებისმზაობითიყო
დასმული.საუბარშიცჩაერთვებოდა,თუ
მოვისურვებდი.
მედამამშვიდებლად გავუღიმე:
–არაფერზე, თუკიარგენდომება,–დაასე,
გაღიმებულმა,ვუთხარიექიმზივსივრითით:
–ჩემიპაციენტია,ძველიმეგობრისმეუღლე.
სრულ რემისიამდეჯერშორია.შებოჭილია,
იძაბებაუცხოებთან.
ზივმამიხვედრილად დამიკრათავი,
გულიანად გაუღიმალიზას,ხელიგაუწოდადა
უთხრა:
–ჰაი,
ლიზა,
ნაისთუმით იუ.
..
კარგიამიხვედრილ ადამიანებთან
ურთიერთობა.
ლიზასსკამიგამოვუწიე:
–დაჯექი,
მენიუსჩახედე რასისურვებდი?
ჯერწყალიხომარ შევუკვეთო შენთვის?ან
წვენი?
–არა, დაიცა,არ მინდაარაფერი...–
რაღაცნაირად, მორცხვადაღგზნებულიიყო.
–იცი, იქვერცხლისარაჩვეულებრივი
სამკაულებია, ძალიანდახვეწილი
ნამუშევარი.გამყიდველსველაპარაკე. .
.
საყვარელიქალია, მშვენივრად ლაპარაკობს
ინგლისურად. ..მარწმუნებდა,რომმათი
აქაურიოსტატისმამაირანისშაჰისკარის
იუველირიიყო.
..

ო,ღმერთო,სრულიად გამომრჩა
მხედველობიდან,რომლიზას,საბრალოს,
კაპიკიფულიარ ჰქონდა!
–ჰოდა,იყიდე,
რაცგინდა!–წამოვიძახედა
საფულეამოვიღე.
..
–არა!არა!არგაბედო!–ჭეშმარიტიქალის
პროტესტითშეჰკივლამან,–იქსაშინელი
სიძვირეა!
–რასისულელეა, კრედიტითავიღოთ.
აუცილებლად იყიდე!
–გემუდარები,
არგინდა.
..
–არა,შენთვითონარ გინდა,იცოდე,
გიბრძანებ,
მეშენიექიმივარ!
აი,კვლავშეხებათათემა: ერთმანეთსხელი
ვტაცეთ, ლამისჭიდაობაგავაჩაღეთ,და
ოდნავიდაძაბულობაცარგვიგრძნიაამ
დროს.ზივიყურადღებითაკვირდებოდა
ჩვენს,მისთვისგაუგებარ ორთაბრძოლას.
თუმცა,რატომიყო გაუგებარი?მასხომ,
როგორცახლახანგაირკვა, რუსული
მშვენივრად უნდაესმოდეს...
ბოლოსდაბოლოს, ლიზადამნებდადა
პლასტიკურიბარათიგამომართვა:
–და..
.
ამასრაუნდავუყო?
–იმქალსმიეცი, გაერკვევა.ჩეკზეხელს
მოგაწერინებსდაეგაა.ჰო, –განვადებით
მოითხოვე,კარგი?
დაიგითავისიგანვადებული, ვერცხლის
ბედნიერებისშესაძენად გაეშურა,მეკი,
საკუთარითავითუზომოდკმაყოფილმა,
მივაძახე:
–დააახიეირანისშაჰს!
ექიმიზივიყურადღებით გასცქეროდალიზას.
მერეუხმოდამოიღო კოლოფიდანსიგარეტი,
მოუკიდადამოჭრილად მკითხა:
–ესქალი.
..ლვოვიდანხომარარის?
–გამოიცანით.
–არ გამომიცნია,
–მკვეთრად
შემეწინააღმდეგაზივიდახელითკვამლი
გაიფანტასახესთან,–ვიცანი.მისიგვარია
ვილკოვსკა,სწორია?
–დიახ.
..
გამოგიტყდებით, გვარიანად ვიყავი
განცვიფრებული.ქვეყნიერება, რათქმაუნდა,
პატარაა,მაგრამიმდენადაცხომარა, რომ
ხაიფელმაექიმმაიცნოსქალი, რომელიც,
ეჭვგარეშეა,არასდროსუნახავს.

–უბრალო ამბავია,–ჩაიცინამანჩემი
გაოგნებულისახისდანახვაზე, –უბრალოდ,
გოგონაწარმოუდგენლად ჰგავსდედამისს,
რომელიც, ხომგესმით,მიყვარდა.ძალიან
მიყვარდა.მაგრამ უიმედოდ.ეს
განუმეორებელიფერისთმა, ეს
მინიატურულიტანი...დახმა.მეზობელ
სახლებშივცხოვრობდით.ჩემზეოდნავ
უფროსიიყო. .
.თუმცა,რამნიშვნელობააქვს.
არაფერიმითქვამს,ჭიქიდანწყალიმოვსვი
დასუვენირებისსალონისკარსგავხედე.
–თქვენ,ალბათ,არ იცით,ექიმოზივ,–
ვუთხარიხმადაბლა, –მათ ოჯახშისაშინელი
ტრაგედიადატრიალდა.ლიზაერთიწლისაც
კიარ იყო,
როცადედამისმათავიმოიკლა.
მანსანახევროდმოწეულისიგარეტი
საფერფლესდაასრისა.
–ყველაფერივიცი, –მიპასუხაპირქუშად,–
იმაზემეტიცკივიცი, ვიდრევისურვებდი...
საქმეისაა,რომბიძაჩემიქალაქისერთ-
ერთიცნობილიადვოკატიიყო.ზალმან
შჩუპაკი,
–გაგიგიათ?ყველაფერთანერთად,
ისთავისიმახვილიენითაციყოცნობილი.
მოსწრებულიგამოთქმები, ჯერკიდეც
ცოცხალიადამიანებისთვისსაფლავის
ქვებზეწასაწერისახუმაროეპიტაფიებიდა
მისმიმართარამეგობრული
პიროვნებებისთვისშერქმეულისაოცრად
სასაცილო მეტსახელებილვოვშიქალაქურ
ფოლკლორად ქცეულიყო.უბრალო კაციარ
ყოფილა, ვერცკეთილსვუწოდებდავერც
წმინდანს.ისიძულებულიგახდა, ლვოვში
დარჩენილიყო, როგორცთვითონამბობდა,
“სოფიავლასიევნასშმაგი, ეროტიული
ალერსისტყვედ” ..
.მისიერთადერთი
ქალიშვილი, იცით,უკრაინელსგაჰყვა
ცოლად, თანაცპარტიულს. ..ასერომ,ბიძია
ზალმანილვოვშივეგარდაიცვალაღრმად
მოხუცებული, ოთხმოცდაცხრაწელს.
გარდაცვალებამდეჩავედიდავინახულე.
ოცდათორმეტიწლისშემდეგ, რაცლვოვიდან
წამოვედი.
ოთხმოცდაათ წელსკიმისიქალიშვილიაქ
ჩამომადგა,სამივაჟიშვილით, დაიმთავისი
აღვირამოდებულიუკრაინელით.იმასთურმე
დაეტოვებინაკომუნისტურიპარტიისრიგები
დამთლიანად შეეცვალა
მსოფლმხედველობა.მსოფლმხედველობა
ხომძალიანსწრაფადიცვლება, როცაგულის
ოპერაციისგაკეთებაასაჭირო, ანროცა
კატარაქტაამოსახსნელი, ანთიაქარია
მისახედი..
.–მოკლედ, როცაღირსეული
სიბერეგინდა. .
.ჰოდა,ბიძაჩემი
თავგადადებულიპრეფერანსისტიიყო, და
საერთოდ, –წათამაშებაუყვარდა.
წათამაშება,ანუისეთსწააგებდახოლმე,
რომბიცოლაჩემიუკანასკნელ ჭაღარა
კულულებსიგლეჯდა.ბიძიადამისი
მეგობრებისპატარაკომპანიალამისყოველ
საღამოსიკრიბებოდნენრომელიმე
მათგანისბინაზე.დამრავალიწლის
განმავლობაშიმისიპარტნიორი
პრეფერანსში, ბურასაანსეკაშისწორედის
არამზადაიყო.
–ვისგულისხმობთ?–ვკითხე.

–იმას,იმას,
სხვასვის,–არამზადა
ვილკოვსკის!–გაღიზიანებულად მიპასუხა
ზივმა,
–ტადეუშვილკოვსკის, ტედის,–
როგორცყველაუწოდებდა.აი, ვინიყო
ბნელით მოცულიმოთამაშე!გარეგნობა
კარგიჰქონდა,ოციანიწლების
კინომსახიობსჰგავდა,ხომიცით:პატარა
ულვაში,ირიბად გაყოფილიმუქიფერისთმა,
მიბნედილითვალები თავმომწონე, ცბიერი
ფრანტი, მოკლედ.ან,
როგორცჩვენთან,
ლვოვშიიტყოდნენ, –“ფიფაკი”.თუმცა,
ჭკვიანიდაგანათლებულიიყო, ამასვერ
წაართმევდი.ახალგაზრდააღარ ეთქმოდა.
“პოლონელებისდროში”მამამისი
თაბაშირისქარხანასფლობდადა,
საერთოდაც, ძალიანმდიდარიოჯახიიყო.
მაგათეკუთვნოდათენგელსისქუჩაზეის
სახლი, –ძალიანლამაზი,მოწითალო-
მოყავისფრო, ფლიუგერიანი,–არგახსოვთ?
..
რუსებისმოსვლისმერეყველაფერი
დაკარგეს,რათქმაუნდა..
.
სხვათაშორის, ხმებიდადიოდაგერმანულ
საოკუპაციო რეჟიმთანამოჯახისადათავად
ტედისკავშირზე, მაგრამტყუილებისთქმას
არდავიწყებ, ამსაკითხშიგარკვეულად
არაფერივიცი.ყველაზეგასაოცარისულ
სხვარამეა: ორმოცდაექვსწელშიისიც, რა
თქმაუნდა, პოლონეთშიგადასახლდა,
მოსახლეობისისევიმგაცვლისფარგლებში:
ყველაშეძლებულიპოლონელიგადასახლდა.
მაგრამ,თქვენწარმოიდგინეთ, რამდენიმე
წელიწადშიუკანდაბრუნდა!როგორ, რატომ,
რისთვის. .
.როგორ, რისსაფუძველზე
მოახერხაესდა, რაცმთავარია, რისთვის?
რუსებთანამთამაშისმსურველიცოტა
მოიძებნებოდა.მოკლედ, ბნელისაქმეა,თუ
მისიდაბრუნებარომელიმეორგანიზაციის
მიერ არ იყომომზადებულიდა
განპირობებული მაგრამაქაც
დარწმუნებულიარ ვარ კერძოდ, რომელი
ორგანიზაციის.სავსებით დასაშვებია,რომ
ორმაგიაგენტიყოფილიყო.უცნაურად
უშიშარიიყო და,თანაც,მათ
ბანქოსმოყვარულთაგუნდში, ბიძაჩემის
მონაყოლით, ისეთიამხანაგებიც
მოიძებნებოდნენ,რომლებიც, ძერჟინსკის
ქუჩაზერომსახლია, იქიდანიყვნენ.
ექიმმაზივმასუვენირებისსალონსგახედა:
როგორცჩანს, ლიზასთანდასწრებითარ
სურდა“არამზადა”ვილკოვსკისთემას
ჩაღრმავებოდა.იმავდროულად, აშკარად
ეჩქარებოდამისშესახებრაღაცისმოყოლა.
ახლამაგონდება, რომვილკოვსკიპეტკას
სახალინიდანმოწერილ წერილშიცფრიად
ამაზრზენისახით იყო წარმოჩენილი.(უნდა,
უნდამოვძებნოდაგადავიკითხო ის
ქარბუქიანიწერილი! )
–ამბობდა,იმისთვისდავბრუნდი, რომჩემს
ორობოლ ძმისშვილსმეურვეობაგავუწიოო.
–განაგრძოექიმმადაჩემკენშემობრუნდა, –
ისგოგონებიბებიასთანცხოვრობდნენ:
უფროსსიანაერქვა, შინაურობაში იანია.
უმცროსსკი ლუდვიკა, ანუვისია.დააი.
..
–მოიცადეთ!–წამოვიძახეგაოგნებულმა, –
მაშ,
ვილკოვსკიმათიბიძაიყო?კიმაგრამ. .
.
გინდათ თქვათ,რომსაკუთარ ძმისშვილზე
დაქორწინდა? !
ექიმმაზივმაშემომხედადაჩაიცინა:

–სწორედაც.ასერამგაგაოცათ?თემის
სავსებით ბიბლიურიშემოტრიალებაა,
არ
მეთანხმებით?ერთიშეხედვით:ისეთირა
მეურვეობაიყოსაჭირო?–წაიყვანებებიადა
შვილიშვილებიშენთან, პოლონეთში, დაეგაა;
კაცმარომთქვას, რადაგრჩენიაამსაბჭოთა
რუსეთში?საიდუმლოებით მოცულიამბავია. .
.
არვიცი, რადავისანკესზეიყოწამოგებული,
დავფიქრობ, ამასვეღარასდროსგაარკვევს
ვინმე.
..ბებიაკიმალეგარდაიცვალადა
სამნიცხოვრობდნენ: ისმე-ურ-ვე..
.დაორი
გოგონა.როგორცკიიანათვრამეტიწლის
გახდა,ვილკოვსკიმმაშინვეცოლად შეირთო.
დარაღაცერთბაშად ჩამოხმადადაბერდა. .
.
მათშორისუზარმაზარიასაკობრივისხვაობა
იყო,მაგრამგოგონას, თქვენწარმოიდგინეთ,
სიგიჟემდეუყვარდა.მეკი. ..უცნაურია,ვისია
რომარ შემიყვარდა, ისხომჩემითანატოლი
იყო,–ცოცხალი, ხალისიანიდაძალიან
აზრიანიგოგონაგახლდათ, თუმცა
ენაგრძელი. ..მემაინცადამაინციანა
შევიყვარე.მასშიიცით. .
.სრულიად ნორჩი
ასაკიდანვეიგრძნობოდარაღაცნაირი. .
.
ტრაგიზმი.იმასკიარ ვგულისხმობ, რომ
სევდიანიდაგანმარტოებულიიყო, –არა,
პირიქით, უიშვიათესისილამაზისღიმილი
ჰქონდა: ჯერთითქოსოდნავიგაოცება
გამოეხატებოდატუჩისკუთხეებში, მერე
ღიმილიმთელ სახეზემოეფინებოდა:
თვალებიცდაოქროსფერიწარბებიცკი
უღიმოდა.ევროპისტაძრებში, ვიტრაჟებში
ნახავთ ასეთფიგურებს: ალისფერთმიან
ანგელოზებს.ესზეციურსფეროთანათელი
დამრისხანესახეა. ..რაღაცისშეხსენება
ოღონდ რისი?რაღაცარაღსრულებული
მისიის?ვიღაცისბუნდოვანი
ბრალეულობის? .
.მოკლედ, ღიმილის
მიუხედავად, მასშიგანწირულობა
იგრძნობოდა,გესმით?ისსატანჯველად
განწირულივით გამოიყურებოდა.
–დიახ,მაგრამ,
–ყოყმანით ვივარაუდემე,
–
შესაძლოა,მოგვიანებით მომხდარმა
ტრაგიკულმამოვლენებმარაღაცგავლენა
იქონიათქვენს.
..
–არა!–სწრაფადიუარამან.–ყოველთვის
ასემეჩვენებოდა.ყოველთვისმიჩნდებოდა
მისიგადარჩენისსურვილი.მახსოვს, ჯერ
კიდევბიჭივიყავი,ასე,
თოთხმეტიწლის. .
.და
ვდგავარეზოსთაღქვეშ, დედასველოდები:
ერთ-ერთბიძაშვილთანვაპირებდით
სტუმრადწასვლას.უცებკარიიღებადაიანა
გამოდის.პირველ წამებშიმოგეჩვენებოდათ,
ნათელსასხივებსო თმისგამო, რათქმა
უნდა:თმაწითელიოქროსუიშვიათესი
ფერისაჰქონდა.მაგრამიმდღესმართლაც
ანათებდა.
“ა,
კუბა!
”–მითხრა.ასემოკლდებოდაჩემი
სახელი იაკობი.–“მეკი,კუბა,
დღეს
ჩვიდმეტიწლისგავხდი!”
ვიტრაჟისანგელოზივით მშვენიერიიყო.
იცით,ბლუზას, რომელიცეცვა, თეთრიკიარა,
ძველებურიმაქმანისფერიდაჰკრავდა. .
.
მასშისაერთოდაციყო რაღაცძველებური,
ძვირფასი,გარდასული...თითქოსარცრამე
ცვლილებებთანჰქონდაკავშირი, არც
არანაირ საბჭოთაძალაუფლებასთანდაარც
ხალხთან.განდგომილივით იყო, გესმით?
სხვადროშიმყოფი.აბა, მკითხეთ,რომელ
სკოლაშისწავლობდაო, –ვშიშობ, რომვერ
გიპასუხებთ.არადა,ხომნამდვილად
სწავლობდა,
ალბათ,
რომელიმესკოლაში.

დამისგარშემოცყველაფერიგარდასულს,
განსაკუთრებულსჰგავდა. .
.აი,
ახლაუცებ
გამახსენდა:ორივედაცხენოსნობის
სკოლაშიდადიოდა, წარმოგიდგენიათ?მათ
შორეულ ნათესავსომამდეცხენებისფერმა
ჰქონდა, რომელიცმოგვიანებითსაცხენოსნო
კლუბად გადაკეთდა.ვფიქრობ, ამისკენ
ვილკოვსკიმუბიძგათ.ისთავადაც
ჯირითობდა, სანამარგასუქდა.ერთხელ
ვნახე,როგორმოვიდასახლშისამივე,
ამხედრებულები, დაამკავალკადის
სილამაზემლამისდამაბრმავა.ისორი
მხედარიგოგონა. .
.ღმერთო, სიზმარსჰგავდა,
ნამდვილ სიზმარს.გოგონებსსაცხენოსნო
სამოსიეცვათ: ბრიჯები,
ჟაკეტები,
სპეციალურიჩექმები ამისარაფერი
გამეგება,რასრაჰქვია..
.დიახ:
შოკოლადისფერფაშატებზეამხედრებული
ორიამორძალი. .
.
ზივმაახალგაზრდულიცისფერითვალები
მოჭუტა,თითქოსგარდასულ სანახაობას
აკვირდებაო.
–რამდენჯერმევყოფილვარ მათთანსახლში
–ანდედამგამაგზავნარაღაცისთვის, ან
ვისიასშევუარე,
–მასთანბავშვობიდან
ვმეგობრობდი.მათსამიოთახიდა
სამზარეულო ეკავათ ივანფრანკოსქუჩაზე
ერთ-ერთისახლისბოლო სართულზე.იქნებ,
გახსოვთ ესსახლი:სრულიად ჩვეულებრივი
ფასადიაქვსდამხოლოდ ბოლო სართულზე,
ფანჯრებსშორის, ორ-ორიმამაკაცის
სკულპტურებიაჩადგმული, –რაცაუხსნელ
მოულოდნელობად აღიქმება.დგანანორ-
ორად ფანჯრებსშორის, კედლიდანწელამდე
გამოშვერილები.თავით დამხრებით
კედელსსრულიადარეხებიან, ყურადღებით
იცქირებიანქვევით,ტროტუარისკენ,–
თითქოსიქრაღაცისდანახვასლამობენო.
ჩუმი,
ავისმომასწავებელი
მოთვალთვალეები. .
.
–კარგად მახსოვსეგსახლი,–ვთქვიმე,–იქ
ჩვენიოჯახისდანტისტიცხოვრობდა.ის
ქანდაკებებისაიდუმლოებით მოცულებად
არასდროსმომჩვენებია.
–საიდუმლოებით მოცულიკიარა, –
შემისწორამან,
–ავისმომასწავებელი.
შინაგანად გამიკვირდა,მაგრამარ
შევკამათებივარ.პირადად მეჩვენი
დანტისტისსაცხოვრებელიძალიანაც
საყვარელიმეჩვენებოდა ბორმანქანის
გამო.სამუშაო საათებშიიგისანგრევი
ჩაქუჩივითძაგძაგებდადაგრუხუნებდა
ლამისმთელიქუჩისგასაგონად;
სამაგიეროდ, საღამო ჟამსმას,
კონსპირაციულიმიზნებით, ჩინურხალათს
აფარებდნენ, ზემოდანკიორმოცდაათიანი
წლებისგანიერ, ფოჩებშემოკერებულ
ქსოვილისაბაჟურსაცადებდნენ.
–მოკლედ, მათისაცხოვრებელიძველებური
მძიმეავეჯით,მძიმეფარდებითადა
ძველებური,მუქინახატებითგაწყობილ
ტიპურ ომამდელ პოლონურ ბინას
წარმოადგენდა.კიდევ,გახსოვთ ლვოვური
ქაშანურისხელსაბანები?ეგეცჰქონდათ.და
მთელიბინადარიჩინისსურნელითიყო
გაჟღენთილი..
.

დაიქ, იატაკისვეებასაათისშუშისმიღმა, ის
თოჯინადავინახე.დაგავშეშდი.საოცარი
თოჯინაიყო: ნაღდიძველიებრაელი
არახჩინისერთუკი, გრძელითმა
ყველაფერიწესისადარიგისამებრ, თანაც,
რაფაქიზადდამუშავებული!სახეკი
საოცრად მნიშვნელოვანი, მევიტყოდი,
პირქუში, მიუხედავად იმისა,
რომებრაელი
იღიმებოდა.მაგრამმთელ ამფიგურაში აი,
რამგამაოცაყველაფერზემეტად, –
არაფერიჩვეულიპაროდიისმაგვარიარ
იგრძნობოდა.გარდადიდიღიპისა, და
სასაცილო არცისიყო.მახსოვს, ეჭვიანად
ვიკითხე:
–ვისია,
რადგინდათ სახლშიებრაული
თოჯინა?
მანმომიჭრა:
–ებრაულიკიარა,ჩვენია!ქალების
მშობელითოჯინაა!
მეგადავიხარხარედავკითხე:
–ქალებისრატომ?ისხომკაცია!
ვისიაგაბრაზდადამიპასუხა:
–შენისაქმე
არაა,სულელო,გითხარი ქალებისაა-მეთქი,
ესეიგი ქალებისაა!
კაქტუსებისხეივანშიმოსახვევიდანმძიმედ
გამოძვრაავტობუსი, რომელიცკიბუცსადა
მისკუთვნილ, ზღვისპირასამკურნალო
დაწესებულებასშორისდადიოდა, და
სასტუმროსკართანგაჩერდა.ავტობუსიდან
მზითგარუჯული, გოგირდწყალბადიანი
წყლისაბაზანებით გაპრიალებულიხალხი
გადმოეფინადამედაექიმიზივიცოტახანს
უხმოდ ვუცქერდით, როგორმიაშურესამ
დასვენებითდაქანცულმა, თავზე
შლაპაჩამომხობილმაადამიანებმა
თავთავიანთ კუთხეს..
.
–ყველაზეუცნაურიისაა, –კვლავ
ალაპარაკდაზივი, როცაავტობუსიწავიდა, –
რომერთხელ ტედიმისთოჯინაბიძაჩემთან,
ზალმანთან, წააგო ბანქოში.ბიძაჩემს
უთქვამსჩემთვის, დიდიაზარტიმქონდა, ის
თოჯინაროგორმედამეთრიამისგანო.ჰოდა,
იცით,–მოუგოკიდეც!მიაღწიათავისას!და
ისთოჯინაცმთელისამიწელიიჯდაჩვენს
სერვანტში,მინისუკან.ჩემიბიძაშვილი
თამაშობდახოლმეიმით, აი,ის,მთელი
თავისიუკრაინულიმონაგარით აქრომ
ჩამომადგასიბერისჟამს. ..დებმა
ვილკოვსკებმაცხარეცრემლითგამოიტირეს
თავიანთი“ქალური”თოჯინა.თანაცკიდევ,
იანასძალიანუბედურად წაუვიდადედობის
საქმე;ზედიზედ ორჯერ გააჩინარაღაცნაირი,
ავადმყოფიბიჭები, დაორივემოუკვდა. .
.
ბიძიასვარწმუნებდი, დაებრუნებინა
მათთვისთოჯინა.მაგრამგაჯიუტდა:
არაფერიესაქმებაგოებთანო!
თავისიანებშიიყოსო.მაგრამსამიწლის
მერეტედიმმაინცმოუგო თოჯინაბანქოში.
დათოჯინავილკოვსკებთანდაბრუნდა.ერთი
ეგაა,
რომჩემმაბიძაშვილმამისისერთუკი
თამაშისასსადღაცდაკარგა,
–ძალიან
პატარაიყო მაშინ,
რაუნდამოგეთხოვა.
..მე
დადედაკიმალეგამოვემგზავრეთ კიდეც
იქიდან.
..

ჩვენსმაგიდასლამისმთლიანად
მოსდგომოდამზე, მაგრამმოხუცსესთითქოს
არაღელვებდა.ჟოლოსფერიშუბლი
ალაპლაპებოდა, ნიკაპიხელისგულზე
ჩამოედო ჩაფიქრებულსდატუჩებსოდნავ
ამოძრავებდა,თითქოსდიდიხნისწინ
წარმოთქმულ, ვიღაცისადმიმიძღვნილ და
ლვოვისნესტიანჰაერშიგამლღვარ
სიტყვებსიმეორებსო.დაუცებპოლონურად
ჩაილაპარაკა:
–კუბა,იამამდზისაიდზენნაროდზენია,მამ
სემნაშჩელიატ..
.–დაგამოფხიზლდა: –
ჩაიარაცხოვრებამ.გესმით?მეკისრულიად
ნათლად ვხედავიანიას:კარიიღებადა
თითქოსანგელოზიგამოდისთაღიდან.
დათითქოსგანზრახ, მისამსიტყვებზელიზა
გამოვიდასუვენირებისსალონისკარიდან.
მისიდარცხვენილიდა, იმავდროულად,
კმაყოფილიღიმილიცხადყოფდა, რომ
ირანისშაჰიმისადმიშურით უნდა
აღვსილიყო.
ექიმიზივიერთბაშად წამოდგადათქვა:
–არ შემიძლია,
აღარვუყურებ.გულიისევ
მტკივა.აი,
რასნიშნავსპირველისიყვარული.
–მერეინგლისურზეგადავიდადამედა
მოახლოებულ ლიზასსასიამოვნო სადილი,
საუკეთესო საღამო დაშინმშვიდობიანად
დაბრუნებაგვისურვა.
–გამიხარდათქვენინახვა,
ექიმოგორელიკ.
–ბორისი,–შევუსწორე,–მოდით,ბოლოსდა
ბოლოს,ამვერსიაზეშევჩერდეთ.
–ბორისი,რათქმაუნდა..
.წინააღმდეგიხომ
არიქნებით,თქვენიტელეფონისნომერი
რომჩავიწერო?
–ცხადია,არა.ჩაიწერეთ, იაკობ.მეც
სიამოვნებით ჩავიწერ თქვენსას,
რატომაც
არა..
.
ერთმანეთსჩვენ-
ჩვენინომრებივუკარნახეთ
დაისუკანმოუხედავადგაუყვაგზასხეთა
შორის თავისისახლისკენ,ალბათ...
***
.
..
დაბრუნებისას, გზად იერუსალიმისკენ,
უკვე
ბნელოდადამემიხვეულ- მოხვეულ,
ცალმხრივგზატკეცილზემქონდამთელი
ყურადღებაგადატანილი, –ლიზახან
იხსნიდა,ხანისევიკეთებდანაყიდკულონს,
ხანკისახესთანმიჰქონდაიგიდაქვის
სილამაზითადასაიუველირო ხელოვნების
სიფაქიზითტკბებოდა.თანშეუჩერებლად
ლაპარაკობდა.კარგგუნებაზეიყო,
შენაძენით გახარებული, –შემეძლომეამაყა
წარმატებულიგასეირნებით.
–ჩემიაზრით, ფირუზია,
–ამბობდალიზა,
–
მაგრამგამყიდველმარაღაცსხვაუწოდა:
“ეილათურიქვა”,რატომ?
–ესადგილობრივიქვაა.ძალიანლამაზი.
წითელიცარსებობს,
ლურჯიცდამწვანეც.
–მაგრამაღიარე,რომჩემისაოცრად
იშვიათიელფერისაა!ფარშავანგის
გულმკერდივითაა,დამეთანხმე!
–ო,კი.საუცხოო რამეა.მიხარია,
რომშენ
გერგო.
–რაცმთავარია, –განაგრძო ლიზამ,
–
საოცარი,ბუნებრივინახატიაზედ,
პუანტებიანიბალერინა..
.თითქოსკალმითაა
დახატული.არ მიაქციეყურადღება?
–ბალერინა?მ-მ-მ-
..
.–თვალებიგადავბრიცე,
მაგრამმყისვეგზასმოვხედე.ჩვენუკან
ვიღაცმაგარიბიჭიმოაქროლებდამანქანას.
უკვეორჯერ სცადაგადაესწრო ჩემთვისდა
სულაცარაშინებდა, რომწინიდანასეთივე
მაგარიბიჭიშეიძლებოდადატაკებოდა
შუბლში.–მერევნახავ,ლიზა,კარგი?
მანკვლავგაიკეთაყელზეკულონი,თავი
სავარძლისსაზურგეზეგადააგდო,
გააქნია-
გამოაქნია,
რომუფრომორგებოდამასდა
თქვა:
–ამიტომაცამოვარჩიეეს, მიუხედავად იმისა,
რომიქუამრავიულამაზესირამეიყო.რაღაც
მომაგონა...შენხომიცი ესჩემიცხოვრების
ძალიანდიდინაწილია.მთელიბავშვობა
ტრამვაით საბალეტოსკოლაში. ..სადგამთან
ვარჯიში..
.იქკიისმარადიულიტატიანა
მიხაილოვნაგაჰყვირის:“ლიზა,უკანალი
გაწიე!მუცელინუჩამოგიგდია!მუცელი
აიკრიფე!ზურგისწორად დაიჭირე, ძროხა!
თავიგეჭიროს! ”არადა, რაალერსიანად, რა
მელოდიურად იწყებდახოლმემუსიკის
თანხლებით: “
ა-ა-
ბანაა- ააზად...ლაა-აა-
მაზად..
.ტონდიუ- ბაატ- მააან.
..პლი-ეეეეე,
დემი-პლი-ეეე”,დაუცებმერე, რომ
დამჩხავლებდა: “
ლიზა, უკანალი!”.
..დარა
ამბავიტყდებოდა, პუანტებით ვარჯიშზერომ
გადავედით!ამპუანტებისთვისჯერუნდა
გერბინა,მიგეგნო, მერემოგეპოვებინა,
გეყიდა,მაღაზიიდანგამოგეტანა. .
.დაუცებ,
ფეხზევერირგებდი.ჩემიზომისნახვაკი
საერთოდაცშეუძლებელიიყო.მერე
იწყებოდაჩაკერების, ჩაკეცვის,დარბილების,
მიჩვევისპროცესი. ..ფეხების
დასისხლიანება. .
.პუანტებსჩანთით
დავათრევდისკოლაში, დასვენებებზერომ
მევარჯიშა,ვითომ, და, რათქმაუნდა, ბიჭებს
რომგავპრანჭვოდი. .
.სამაგიეროდ, ჩემი,
როგორცბალერინის, პოპულარობასკოლაში
განუზომლად დიდიიყო.
–ერთხელ ტელევიზიითაცგაჩვენეს,
მახსოვს.
..
გადავწყვიტეარ შემეხსენებინამისთვის,
სახელდობრვინდარბოდა, არჩევდა,
ყიდულობდა, აკერებდა,არბილებდადაა. შ.
დამოკლედ, მთელიწლით, მომდევნო
ჩამოსვლამდე, სახელდობრ ვინუმზადებდა
მასპუანტებს.
..–მაშინერთადერთიარხი
იყო დაყველაიმასუყურებდა.მეცგნახე.
სკოლისვარსკვლავიიყავი.
–ჰო,–კმაყოფილმაგაიღიმადამოჭუტული
თვალებითგახედაგზას.
–ლიზა...–წამოვიწყეისე,
რომჯერ
გაცნობიერებულიარცკიმქონდა, არცკი
ვიცოდი,რაუნდამეკითხა.–შენ.
..დედასულ
არგახსოვს?
ჩემიშეკითხვაარ გაჰკვირვებია.თავიცკიარ
მოუბრუნებია.
–ხმა,–მიპასუხამშვიდად,–მთელი
ცხოვრებამახსოვსდედისხმა.ამიტომ
შემეშინდაისე,ვისიამრომდარეკა.–
განსაცვიფრებლად უგავდათ ხმები
ერთმანეთს;დაბალიტემბრი, მღერადი.
..
მხოლოდ ვისიასუფრომკვეთრიინტონაცია
ჰქონდა.–მაგრამვისიამხომიმ
დროისათვისუკვემრავალიწელისამარაში
იცხოვრა.
ლიზაგაჩუმდა.აღარჭიკჭიკებდა,დააღარც
მეშემიწუხებია.ბოლოსჩათვლიმა.
დღევანდელიდღემისთვისმეტისმეტად
გადატვირთულიგამოდგა საავადმყოფოს
მოზომილ- გაწერილიგანრიგისმერე.
..
მანქანასუხმოდ მივაქროლებდიზღვის
გაყოლებაზე, თითქოსსაკუთარიშუქფარების
სინათლისდაწევასვცდილობდი.ღრმად
ვისუნთქავდიმშრალიქარისმოტანილ
მარილის, ბალახის,გახურებულიქვებისადა
ფინიკისპლანტაციებისსურნელს.შემდეგ
თვალებბრიალაფანრებისორმაგი
მწკრივით განათებულ ახალ გზატკეცილზე
გადავუხვიე.
ლიზასსავარძლისსაზურგეზე
თავგადაგდებულსეძინა.მისვიტრაჟის
ანგელოზურ პროფილსტალღებად ურბენდა
ფარნებისყვითელიშუქი,–თითქოსნავში
მჯდომისადღაცმიცურავდა..
.–დაიყოამ
სანახაობაშირაღაცჯადოსნური.
კარგიიქნება,ხმელთაშუაზღვისკენაცთუ
გავატარებ,–ვფიქრობდი, –იაროსქვიშაზე
ფეხშიშველმა, ესადუნებს,
ამშვიდებს
ადამიანს.
..დაშთაგონებით აღვივსე:რა
მოხდა,ვიქირავებორ ნომერს, ღამეს
ზღვისპირასახლშიგავა თევთ, სადაც
ლამისბალიშთანგიშრიალებსზღვა. ..და
კვლავდავაცქერდიანგელოზურ პროფილს,
უდრტვინველად რომმიცურავდა
იერუსალიმისუდაბნოსგასწვრივ
გაყოლებულილამპიონებისთანაბარ
ათინათებში;დიახ,არცააგასაკვირი:სწორედ
აქშემოივლიდნენხოლმეუფლის
მახარებლები...
დაასე,იერუსალიმისკენამავალი,
ხშირ-
ხშირად ვატრიალებდითავსდა
ვაკვირდებოდიგამჭვირვალეპროფილს,
სანამარ დამკრათავში.
..
არა!–მკაცრადვუბრძანესაკუთარ თავს.–
არა,იდიოტო!არსადაცაღარ გაატარებ, და
არავითარ ნომრებსაცარ იქირავებ.აი,
სულ
მალემისმკურნალობასდაასრულებ, და
მერექმარმაჩამოაკითხოს, დაიმან
გაატაროს..
.
ფიქრით გადავურბინეჩავლილ დღესდა
გავიხსენე:
ლიზა, აღფრთოვანებულირომ
ტკბებოდაირგვლივყველაფრით, თითქმის
განუწყვეტლად მხოლოდ მასზე
ლაპარაკობდა, –მხოლოდ ჯიუტად არიდებდა
თავსმისსახელით მოხსენიებას.ტაიტურიან
ჰაიტურირომელიღაცველური, ჭყეტელა
ყვავილიმისმეხსიერებაშისულ სხვა
სურათსაცოცხლებდა: მისმიმართ
რომელიღაცმწვავეწყენას, რომელიღაც
მოგონებას, რომელიცორივემათგანს მათს
გასტროლებს, მათსსაცხოვრებლებს, მათს
ცხოვრებასეხებოდა.და, როგორცკი
განვიზრახეამასთანდაკავშირებითჩემი
გაღიზიანებაგამომეხატა, თითქოსურო
დამკრესთავში: ლიზასხომმისგარეშეარც
ახსოვსსაკუთარითავი!–გავიფიქრე.ის
ყოველთვისიყო ლიზასცხოვრებაში მისი
მასწავლებელი, მისიჯალათი,მისიმონა.ის,
უბრალოდ, მისიშემოქმედიგახდასხვა
მასწავლებელთაარყოფნისჟამს.ამ
გოგონას,რომელზეცმონაცვლეობით
მზრუნველობდაკახპაძიძათამთელიჯარი
მისისაეჭვომამიკოსწინამძღოლობით,
სინამდვილეში, სიტყვა“აღზრდის”
პირდაპირიდაერთადერთიმნიშვნელობით,
–მხოლოდ დამხოლოდ ჩემიუბედური,
ნერვული, დესპოტურიდანაზიმეგობარი
ზრდიდა...

***
.
..
ჩემიახალიტელეფონისგანუწყვეტელი
წკრიალიკიბეზეასვლისასგავიგონედა,
სანამჯიბიდანბინისგასაღებსამოვიღებდი
დასაკეტისჭუჭრუტანასმოვარგებდი,
ტელეფონიკვლავგამოსცემდა
ქსილოფონურ ბიმ-ბომს,დროდადრო
თითქოსიღლებოდა, მაგრამმყისვე
მომთხოვნადიმაღლებდახმას.
–ბორისიხართ?
არმეგონა,ასემალეთუგავიგებდიამხმას.
დღესხომმშვენივრად ვისაუბრეთ,ახლაკი
ძალიანდაღლილივარ, მწყურიადასაშარდე
ბუშტისდაცლაცმეჩქარება,მეძინება,
დაწოლამინდა, ღმერთმანი,თან,რაც
შეიძლებამალე...
–ბორის,მაპატიეთ,
რომასეგაწუხებთ.
ალბათ,ძალიანდაიღალეთ..
.
–ესწუთია,
სახლშიშემოვედი.
–მაშინ.
..ალბათ,
ჯობს,
დაგემშვიდობოთ.
არა,იყომისხმაშირაღაცისეთი,რაც
ყურმილისდადებისნებასარ მაძლევდა:
რაღაცნაირიწუხილი,უხერხულობა..
.
–რამომაბეზრებელისისულელეა, –თითქოს
უკანდაგედევნეთ ამჩემიზარით.
.–თქვამან.
–მოითმინეთ,იაკობ.ვგრძნობ,
რომრაღაცის
ამოთქმაგჭირდებათ.ერთიწუთით
დამელოდეთდაახლავედაგიბრუნდებით.
ცალიფეხსაცმელიმეორისჭვინტითწავიძრე,
მერემეორეცგავიხადედატელეფონის
ტუმბოსქვეშსაშინაო ჩუსტებიმოვძებნე
ფეხით.
დამხოლოდ ახლაშევნიშნეტანსაცმლის
საკიდქვეშდაუდევრად მიყრილი,
ერთიმეორესმიწოლილიქალის
მაღალქუსლიანიფეხსაცმელი( ისევახალი!
).
ჯანდაბა!ესეიგი,
უკვეწინასწარიდარეკვის
გარეშემეცხადებაღრმად დარწმუნებული
იმაში,რომსხვაქალისაქყოფნა
გამორიცხულია.რათავხედობაა!არც
დამლოდებია, მშვიდად შეგორებულაჩემს
საწოლშიდაჰგონია, რომ, ზღურბლს
გადმოვაბიჯებთუარა, მაშინვეგავაღვიძებ.
არა,გვრიტო,ლოდინიმოგიწევს. ..

–იაკობ?–ჩავილაპარაკემოგუდულიხმით,
–
აი,
ახლათქვენივარ.
მანფრთხილადმკითხა:
–და..
.თქვენითანამგზავრი.
..თქვენ
გვერდითაა?
ავფეთქდი:
–მგონი,გითხარით,
რომისჩემიმეგობრის
ცოლიადაჩემიპაციენტი დაარა
საყვარელი.
–დიახ,დიახ, მაპატიეთ!უდროოდ ვრეკავდა
უტაქტო...და,რაცმთავარია, ყველაფერი
ამაოა,დაგვიანებულია, ყველაფერიდიდი
ხნისწინდამთავრდა. .
.–იგილაპარაკობდა
იმკარგადაღზრდილიადამიანის
დამწუხრებულიინტონაციით, რომელიც
უხერხულ სიტუაციაშიაღმოჩნდა, მაგრამ
ხვდება,რომჯობსგანაგრძოს, ვიდრეუკან
დაიხიოს.–დამიჯერებთ, დაძინებასვერც
ვახერხებ,ვერცკითხვას, დავიწყებითკი
ნამდვილადვეღარაფერსდავივიწყებ.
მანდარცხვენილად ჩაიცინადაგანაგრძო:
–ისეამაფორიაქაჩვენმაშეხვედრამდაიმ
თქვენმა..
.თქვე ნიმეგობრისცოლმა. .
.
გამოცხადებულიიანაა,ცოცხალი, ცოცხალი
იანა.
..დაიცით,–ყველაფერი, რისი
მოყოლაცვერ მოვასწარითქვენთვის, უცებ
დამახვავდათავზე,ყელშიგამეხირა. ..
ვგრძნობდი,რომუნდა, უნდადამერეკადა
ბოლომდემეთქვასათქმელი.მეხომ
მთავარისთქმავერ მოვასწარი: ის,რაც
ბიძიაზალმანისგანშევიტყვეჩვენიბოლო
შეხვედრისასდარაცმრავალიწელია
მტანჯავს.დღესკიმისიქალიშვილი
დავინახე,თითქოსჩემსდასამუნათებლად:
თითქოსრასგაჩუმებულხარო!აი, ასეწახვალ
დაშენთანერთად დაიკარგებაეს
ჭეშმარიტად ანტიკურიტრაგედიაო. ..მეორე
მხრივკი,თითქოსპირიქითაა: საჭიროა, რომ
მისმაქალიშვილმაესიცოდეს?აზრზეარ
ვარ..
.ჰოდა,ვიფიქრე:თქვენთვისდამერეკა,
მომეყოლაყველაფერი, თქვენკი
გადაწყვეტთ,როგორ მოიქცეთ.
შუქიარ ამინთია,
ისეგავედისამზარეულოში,
ონკანიმოვუშვი,რომერთიდღის
დანაგროვებიწყალიჩამოცლილიყო, მერე
ჭიქაავივსედადიდიყლუპებითმოვსვი
წყალი.
–საქმეისაა,
–ჩაილაპარაკამანყურმილში,
–რომტადეუშვილკოვსკიმცოლიბანქოში
წააგო.
წყალიგულზედამადგადახველაამიტყდა.
განრისხებულიბებიაჩემისსახეისე
თვალნათლივდამიდგათვალწინ, თითქოს
ჩვენიდიდიხნისწინანდელისაუბრის
შეხსენებასლამობსო.

–მეგონა.
..ქალებისმონაჭორია-
მეთქი.
..
–ესბიძიაზალმანისსახლშიმოხდა.იმ
საღამოსდიდივისტისსათამაშოდ მოიყარეს
თავიდა, როგორცბიძიამმითხრა, ერთი
მაღალჩინოსანიცყოფილამათშორისვიღაც,
–არ ვიცი,იმათიპოლკოვნიკიიყოთუსულაც
გენერალი, მიმიხვდით?–აი, ისეთი,ვისთანაც
საერთოდ, არანაირითამაშისთამაშიარ
ღირს...ბიძიასკარგიკონიაკიდაუდგამს,
ყველანითანდათანშეხურებულან, ხოლო
ტედიძალიანაღგზნებულიყოფილა.
საღამოსდასაწყისშიკარგადიდ თანხას
ჩამოსულა, მერეკი,წანაგებისამოსაღებად
ბოლოკაპიკამდეჩამოსულაფულს. ..ბინასაც
კიჩამოსულა. .
.ფქვილივით თეთრიიყოო, –
მიყვებოდაბიძია, –სრულიადთეთრი,
ცოცხალ- მკვდარი, დანიკაპიუცახცახებდა. .
.
დაგანუცხადებია, მეტიაღარაფერიმაბადია,
რომჩამოვიდეო, ღატაკივარუკვეო.მაშინიმ
მაღალჩინოსანს, პოლკოვნიკსათუსულაც
გენერალსუთქვამს, –თან,თურმე,პაპიროსს
პირისერთიკუთხიდანმეორისკენ
დაათამაშებდა, დაკვამლისგამო
ზარმაცულად ჭუტავდათვალებს:
–ო, არა,
ცდებით,ვილკოვსკი.თქვენ
ნამდვილიგანძისმფლობელიხართ
თქვენიმეუღლის.აბა,რასიტყვით,–
შევუბეროთ?ვშიშობ,ახლამხოლოდ ესთუ
გადაგარჩენთ.
..
ტედიწამოხტა,
ჰალსტუხიჩამოიგლიჯადა
აივანზეგავარდა,თითქოსჰაერიაღარ
ჰყოფნიდა.დადიდხანსმდგარაიქ,
მიუხედავადკოკისპირულიწვიმისა.იდგადა
იდგაიმწვიმაშიდააღარ შემოდიოდა. .
.
დანარჩენებიკიისხდნენმყუდროდ
განათებულ ოთახშიდიდ აბაჟურიან
მაგიდასთან,კონიაკსწრუპავდნენდა
ელოდნენ, როდისდაბრუნდებოდა. .
.
უცებპრეფერანსისტებისოთხეული
გამახსენდა,
ჩვენიდანტისტისსახლშირომ
ვნახე,როცაერთხელ, ბებიასდავალებით,
პროთეზისთვისრაღაცშეკვრამივიტანეიქ.
მესიგარეტისკვამლით გაბუღულ და
სასმელით შეხურებულ,უაღრესადსაშიშ
გარემოშიმოვხვდი.განსაკუთრებით
საოცარიკიისიყო, რომაზრიფრაზებისა,
რომლებსაცესყურსუკან
კალმისტარგაჩრილიდამაგიდაზე
ქაღალდმომარჯვებულიკაცები
წამოიძახებდნენხოლმე, ჩემთვისსრულიად
გაუგებარიიყო:
–მოვისტისგანმოტუზეს!
–თითომოთამაშისგანთითოშვიდიანი!
–ცოლიდამაგიდისგადასაფარებელი
ორივეპრეფერანსისმტერია!
–ვერ ჩამოდიხარ?–თავსჩამოდი!
სწრაფად გადავეციშეკვრამოტიას
(ამისათვისმან“
კაბინეტში”შემათრია,სადაც
ბორმანქანაუკვეშეენიღბათ).იქაურობას
სასწრაფოდგავცილდიდაშვებით
ამოვისუნთქეწინკარში,რადგანსიგარეტის
კვამლმასაშინლადამიწვათვალები.ჩემ
უკანრაღაცამდაგვარიგაისმა:
–ბანქოსკვამლიუყვარს!

–ამისგამო კანდელაბრითაასაცემი!
ჩვენსოჯახშიბანქოსარავინთამაშობდა.მე
სხვაგარემოშიგავიზარდე:დედას
მოწაფეებისმიერ შესრულებულიოგინსკის
“პოლონეზისა”დაკლემენტის“ სონატინის”
ჰანგებქვეშ.
..დანტისტგრედერის
გაკვამლულისასტუმრო ოთახიდიდიხნით
ჩამრჩაგონებაში.მაგრამახლა,როცაასე
მოულოდნელად გამახსენდაისსაღამო,
მივხვდი,რომმოტიასთავისუფლადშეეძლო
მეოთხემოთამაშედ დამჯდარიყო მსგავს
კომპანიაში.
–ასე,თხუთმეტიწუთისშემდეგტედიოთახში
დაბრუნდა: წვიმითგალუმპული,
აცახცახებული...მაგიდასმიუჯდადათქვა,
რომთანახმააითამაშოს. .
.–ექიმზივსხველა
აუტყდა,სულიძლივსმოითქვა. ..ჩამესმა,
რა
საგულდაგულოდ მოიხოცაცხვირი.
აივნისკარიგამოვაღედატელეფონით
ხელშიჰაერზეგავედი.პირდაპირ ჩემწინ,
უახლოესბორცვსულმობელი,
მიბნედილსახიანიმთვარედასდგომოდა.რა
გამომეტყველებაცარ უნდამიეცამისთვის
უდაბნოსმოცახცახეჰაერსანნელ
ღრუბელთაგამჭვირვალენაკუწებს, ესსახე
მაინცპირქუში,ზიზღნარევი,
ფსორიაზის
ჟანგშეპარულიდარჩებოდა. .
.
–იცით, ბორის,როგორ აგებენცოლებს?–
ხმადაბლამკითხაექიმმაზივმა, –ერთი
ერთზეთამაშობენდაამას“ კოზაჩოკსვწერთ”
ჰქვია.ბანქოსქაღალდსსამკაცზეარიგებენ,
მაგრამმესამეგროვასმევისტეხსნის, და
მევისტექაღალდისორიშეკვრით თამაშობს. ..
დააი, ისინიერთმანეთისპირისპირ
დასხდნენ, –ტადეუშვილკოვსკიდაის
პოლკოვნიკი, თუგენერალი, ეშმაკმაიცის
იმისითავი, რაჩინიჰქონდაიმარამზადას. .
.
–დატედიმცოლიწააგომასთან.თავისი
ცეცხლისფერთმიანიანგელოზი.ზეციური
სამყაროსნათელიხატება. ..
–კიმაგრამ..
.დაიცათ.
..რაგაგებით?–ყრუდ
ვკითხემე,–იმკაცისცოლიუნდა
გამხდარიყო?იმგებისტის
–კარგითრა!–ზიზღნარევად, ნაძალადევად
თქვამან,–ვისსჭირდებასხვისიცოლი
სამუდამოდ?ისმხოლოდ ერთისაღამოთი,
მხოლოდ ერთიღამით უნდათ. .
.ამისმერე
რაშისჭირდებათ, თავსატეხია,სხვარა!იმათ
იქ,სავარაუდოდ,კონსპირაციულითურავიცი,
რაჰქვია,ბინებისნაკლებობაარექნებოდათ.
ერთიდივანიკიყველგანმოიძებნება.
უბრძანებამადაამმისამართზემოსვლასდა
მორჩა!სამაგიეროდ, მთელ სხვაწანაგებს
ხელგაშლითგიბრუნებს.
–ესრაღაცსისულელეა, მაპატიეთ!–
წამოვიყვირე,–მაპატიეთ,მაგრამეს
ყველაფერი, რაღაცისეჟღერს. .
.
არარეალურად.ვშიშობ, რომბიძათქვენი
მხოლოდ ეპიტაფიებსადამეტსახელებსარ
იგონებდა!არა,მართლადამართლა: ესხომ
რაღაცკრიმინალებისბარაკიარაასადღაც,
ზონაზე!ანმთვრალიჰუსარებისთამაში!ეს
მოვლენებიხომსამოციანიწლებისბოლოს
ხდებოდა,საუბარიადვოკატსეხება,
კანონის
ადამიანს,დაცოცხალ ქალზე,
დამოუკიდებელ პიროვნებაზე.
..

–ასენუცხარობთ, ჩემო ბიჭო,

–წყნარად
ჩაილაპარაკაზივმა,–როგორცჩანს,ძალიან
ახალგაზრდამდატოვეთ ისქვეყანა.და
კიდევ,
იანიასდამოუკიდებელიპიროვნება
რომუწოდეთ, მანდ ძალიანშეცდით.
ორივეგავჩუმდით.აივნისქვეშმანქანების
ხმით ყრუდ ზუზუნებდახეობაშიგაწოლილი
გზატკეცილი.ახლომახლო მთებზე,
ჩაბნელებულ ჰაერში, მინარეთებისთავზე
ეკიდამწვა ნეცეცხლისმოცახცახე
რკალები.დამომეჩვენა, რომმთელიჩვენი
საუბარი,ყველასიტყვა, რომელიცამმწვანე
რკალებისკენ, მთვარისამამრეზილი,
ბასრყვრიმალებიანისახისკენმიფრინავდა,
სრულიად არარეალური, არაამქვეყნიურიდა
უწონო იყო,–არავისი...
–სამყარო სავსეასისაძაგლეებით,–კვლავ
წყნარადჩაილაპარაკამან, –ესბიბლიაა.აი,
რაარძველდებაარასდროს. .
.
წარმოიდგინეთ, ისეთისურათიდაუხატა
ცოლს, თითქოსმხოლოდ მასშეეძლოოჯახის
გადარჩენა,თუკიერთხელ ეახლებოდაიმ
ამაზრზენკაცს.ოჯახისგადარჩენა.
ქალისთვისასეთისიტყვებისთქმაარ
შეიძლება.დაისიც წავიდა.
–საიდანიცით?!–ვერ მოვითმინე,
–ესუკვე
ნამდვილადვარაუდია.აი,ამასთქვენიბიძა
ნამდვილადვერ ნახავდა!
რატომღაცშემამცივნა.უცნაურიიყო,რომამ
ძველმადანაკლებსარწმუნო ამბავმა
ესოდენამაღელვა.უბრალოდ, თვალწინ
ლიზაწარმომიდგა ისეთი, როგორიცდღეს
იყო,ბილიკზერომადიოდა: ავადმყოფი
სულისმქონემინიატურული, მოქნილი,
დაუცველიქალი.
–საქმეისაა. .
.–ნელაგანაგრძო ექიმმა
ზივმა,თითქოსთანყოყმანობდა, მოეყოლა
ჩემთვისყველაფერითუთავიშეეკავებინა
უკანასკნელისაზარელიდასაბუთებისაგან, –
საქმეისაა, რომმათ საერთო მოახლე
ჰყავდათ...ანუ, ვილკოვსკებსდაბიძაჩემის
ოჯახს.ერთიგოგონაიყო, რუსინი. .
.ბიძიაასე
უწოდებდადასახელიარ მახსოვს.ის
გოგონაპატარაბავშვისძიძად მუშაობდა
ვილკოვსკებთან.სწორედიმის, ვისთან
ერთადაცდღესკიბუცშიჩამოხვედით.
ბიძიასთანკი, უბრალოდ, სახლის
დასალაგებლად მოდიოდა.აი, სწორედის
გოგონაგახდაუნებლიემოწმე. ..გოგონა
ბავშვისოთახშიიძინებდახოლმე,
ჩვეულებრივ, ბავშვთანერთად წვებოდა, ასე,
9საათზე.მაგრამიმსაღამოსბავშვი
გაჭირვეულებულა, გვიანდაუძინია, მერეკი
ისეთიწვიმაწამოსულა, ისეთირაკარუკი
გაუდიოდათურმეწვიმასფანჯრისრაფებზე,
რომახლადჩათვლემილ ძიძასმაშინვე
გამოღვიძებია.თუმცა, მერეირწმუნებოდა,
ტედისხმამგამაღვიძაო.კაციყმუოდა
თურმე.
..
–ყმუოდა?
!–გავიმეორეგაოგნებულმა.
–დიახ,გოგონამასეთქვა. ..საჩქაროდ
წამომდგარა, კარიგამოუღიადაფარდის
იქით დაუნახავსორივე.კაციცოლის
ფეხებთანფორთხავდა, ხელებზე
ეპოტინებოდა, ტიროდადაევედრებოდა,
ჩემიღირსებაიხსენიო. .
.სწორედ ასე
ამბობდა“ ღირსებაიხსენი”..
.აი,ასეთი
ღირსეულიბატონიიყო.გესმით?მთელი
სიმართლეარუთხრა ბინძურიფულის
სიმართლე.უბრალოდ, ღირსებასაწვებოდა.
ღირსებახომ წმიდათაწმიდასაქმეაასეთი
ნაძირლებისთვის.დიასახლისიკი, როგორც
გოგონაჰყვებოდა, უბრალოდ, იდგა,
გაუნძრევლად, დასახეზესიკვდილიეხატა.
დიახ,სიტყვასიტყვითასეუთქვამს: “ქალი
იდგადასახეზესიკვდილიეხატა” ..
.–ზივი
ცოტახანსგაჩუმდა, თითქოსამსურათის
წარმოსახვისსაშუალებამომცა. ..

–მერეიანამომზადებულა, ჩაუცვამსდაასე
უხმოდ გასულაიმწვიმაშიმარტო.და
დილითღადაბრუნებულა. ..–ექიმმაზივმა
ფიქრიანადდაამატა:–ბიძიაზალმანი
თვლიდა, რომამსცენამგოგონაზე
შემდგომშიიანავილკოვსკას
თვითმკვლელობისგამო იმოქმედაასე
ძლიერად.მეკიძალიანნათლად
წარმომიდგენიამისიდიასახლისისსახეიმ
მომენტში:მისთვალებში სიკვდილი,
ტუჩებზე სიკვდილი,შუბლზე სიკვდილი. .
.
ორივეგავჩუმდით.
..
ზივმაანღონივრადამოიოხრა, ან
დაისლუკუნა.მერეჩაილაპარაკა:
–აი,ახლაყველაფერიიცით. .
.გიამბეთდა
გულზემომეშვა,თითქოსყელიდანმორგვი
ამომიღეს.ახლათქვენინებაა,როგორ
მოიქცევით..
.
მეკი..
.მერაუნდამექნა?ვერავითარ
შემთხვევაშივერ ავკიდებდილიზასამ
უმძიმესტვირთს მე, ვინცუამისოდაცსუსტ
სულიერჯანმრთელობასველოლიავებოდი.
არა,არა!იმაშიცკიარ ვიყავიდარწმუნებული,
რომოდესმეპეტკასვუამბობდიამ
ყველაფერს.საკუთარიტრაგედიებიც
ჰყოფნით.
სამზარეულოსკარადიდანვისკისბოთლი
გამოვიღე, რომელიც“დიუტი- ფრიში”ვიყიდე
ჩემიბოლოშვებულებისდღეებში, აივანზე
გავიტანე,პლასტიკატისმტვრიანსკამზე
ჩამოვჯექი,რომელიც, მგონი,გაზაფხულს
აქეთარ გადამეწმინდა...დაიმდროს, როცა
ჩემსსაწოლშიეძინაქალს, რომელიცვეღარ
დამელოდადარომელიც, ჯანდაბაჩემსთავს,
მაინცმიყვარდა, –დილისხუთ საათამდე
ვიჯექიაივანზე,დასევდიან-
თრობაშეპარულიგავცქეროდიგანწირულ,
მოცახცახევარსკვლავთაბისერული
ღრუბლით გარშემორტყმულ მთვარეს.
მთვარე გუშინდელისაღამოსდიდი,
სისხლსავსე,
ჟოლოსფერიმთვარე..
.იგი
ნელაამოდიოდადათანდათან
ფერმკრთალდებოდა,სულ უფრო
პატარავდებოდადაშაქარყინულივით
გამჭვირვალეხდებოდა..
.დასულ უფრო
ტრაგიკულიც..
.–აღსასრულის
წინათგრძნობის,
გარდაუვალიგანთიადის
გამო.
მთვარედნებოდადაალიონისწინა
სევდისგანიცლებოდა.მთვარეუხმოდ
გაჰკიოდათავისსასოწარკვეთას.
..
დამისთვალებში სიკვდილიიყო.დამის
ტუჩებზეც სიკვდილიიყო.დამისშუბლზეც
–სიკვდილიიყო.
თავიმეშვიდე
ბერლინშიუკანასკნელად სამიოდეწლისწინ
იყო,
ძმებფერმანებისთეატრთანერთად.
ისინიევროპაშითავიანთახალ სპექტაკლს
დაატარებდნენ “Li
k-2-
Lok”(
“სიზმრები
ურჩხულთაკუნძულისშესახებ” ),
რომელშიც
პეტიასორიდამოუკიდებელინომერი
ჰქონდა,ერთიმათგანი ელისსთანერთად,
მხოლოდ უცნაურადგანხორციელებული.
რეჟისორმარობერტფერმანმაორჯერ
გაატარებინაესცეკვა,
ცქერისასთითებს
ცეკვისრიტმშიატკაცუნებდა,
იდაყვებს
პატარაფრთებივით აქნევდადათან
ნეტარად აყოლებდანიკაპს
სახელგანთქმულისვინგისმელოდიას.
ბოლოსთქვა:
–სამწუხაროა.კონტექსტშიარ ჯდებით. ..
მაგრამცეკვაკარგია!–დაანაზდად
გამოცოცხლდა: –მისმინე,დაარშეიძლება,
რამესხვარომმოიფიქრო?რაღაცისეთი,
უკონტროლო, თავაშვებული, სისხლსრომ
აგიდუღებს,აი,იმისავით..
.–დაჰაერში
უხილავიკასტანიეტებიაატკაცუნა, –
ეროტიკულისიზმარივით, რა!..მონსტრიც
რომერიოსთან, გამიგე?ჩვენთანხომ
ყველაფერიმონსტრებზეა, ურჩხულებზე,
გესმის?
..
დამეორედღესპეტიაუკვეგორილის
ფორმაშიგამოწყობილიგადიოდა
რეპეტიციას,
–ესრობერტისიდეაიყო.
რეჟისორიუსაზღვროდკმაყოფილიჩანდა
დაირწმუნებოდა,რომნომერიამით
მხოლოდ მოიგებდა,რომ“ცეკვამ,
როგორც
იქნა,ეროტიკულიელფერიშეიძინადა
ობივატელურიცნობიერებისხალხსცოტათი
მაინცგამოუცოცხლებსგამოლაყებულ
კეთილგონივრულობას”.
..მოკლედ, მადლობა
ყველაღმერთს, რომლიზამასვერხედავდა.
იმზაფხულსიძულებულიიყო, ორითვით
მარტო დაეტოვებინალიზა ფერმანებმა
მკაცრიკონტრაქტიდაუდეს, რომელიც
თითქმისარგულისხმობდაგამოსასვლელ
დღეებს,სამაგიეროდ,ელისსთანერთად
შესრულებულმაიმბანჯგვლიანმაცეკვამ
საკმაოდ სოლიდურითანხააშოვნინა:
მაყურებელიშეშლილივით აწყდებოდა
ნარინჯისფერ-კუბოკრულ შაპიტოს,
ასერომ,
დამატებითისპექტაკლებისთამაშიცკი
სჭირდებოდათ ხოლმეიმთითო- ოროლა
თავისუფალ დღეს.
მაგრამრომდაბრუნდა, ლიზასავსებით
გაველურებულიდაუხვდა.არადა, თითქოს
ყველაფერიგაითვალისწინა: სამუშაო
მიაყარა,საუკეთესო ფილმებისუამრავი
დისკიუყიდა, ტონდასდაავალაყოველ
დილით დაერეკამასთანდაშეეხალისებინა.
თვითონაც, ჩაიგდებდათუარათავისუფალ
წუთს,მაშინვეურეკავდა სცენაზეგასვლის
წინაცკი,გაფაციცებითაყურადებდაოდნავ
ჩახლეჩილიხმით წარმოთქმულ ყოველ
ფრაზას,დასამჯერ უმეორებდაერთსადა
იმავეშეკითხვას,ოღონდკიამოექაჩამისგან
ციცქნაიმედისთვისმაინცსამყოფი, ოდნავი
სიმშვიდისთვისმაინცსაკმარისიპასუხი.
..
მაშინჰანამაცუთხრა:
–შენ,პეტია,
აწინუღარსად წახვალ.მთელი
ქვეყნისფულსმაინცვერიშოვიდააი, ასეთი
ავადმყოფიგოგონაჯობსმარტოარდატოვო.
რაიცი,რამოუვათავში!
როგორცგაირკვა, ლიზაორჯერშეჭრილა
კარმელიტებზე,სახელოსნოში,
და
ყველაფერითავდაყირადაუყენებია.მას
ეძებდა,
პირქუშადივარაუდატონდამ.
იცი,მთელ ქალაქშიდადის ეძებს,
განუმარტაჰანამ,თუმცაპეტიამის
განმარტებებსარ საჭიროებდა.მაგრამროცა
ჰანასწამოსცდა,რომერთხელ ლიზამ
ნახევარიდღეიბოდიალაკარლისხიდზე,
ტურისტებსაჩერებდადახელნაკეთი
სუვენირებისგამყიდველებსაცივდებოდა
შეკითხვით:ხომარ უნახავსვინმესმისიდა,
ერთი- ერთშიმისიმსგავსი.
..–პეტია
უკიდურესად შეშინდა.როგორფიქრობ,
ჰკითხამასჰანამ,ლიზახვდება, რომის
აქაა,ჩემსსახელოსნოში?პეტიამუპასუხა:
–ჰანა,
მოკეტე.
სასოწარკვეთითდახუჭათვალებიდა
წარმოიდგინა,როგორდაძრწისყველგან
მისიშეშლილიცოლი, რათაერთხელაც
დარწმუნდეს:იქ,ევროპისქალაქებში,
საგასტროლობზრიალ- ტრიალში,სადაცუწინ
ერთად გამოდიოდნენსცენაზე,მისიქმარი
ახლაყოველდღიურადმასიკრავსმკერდზე.
დანაღვლიანად იგონებდა,არაადამიანური
ხმით როგორგაჰკიოდალიზა: “ჯოჯოხეთის
ნაშიერი!გადასლექილიმკვდარქალა!
შუშისთვალა!კუდიანი,
კუდიანი,
ჩვენი
დამშორებელი! ”
დამისიდაბრუნებიდანმეორედღესისდა
ლიზაიერუსალიმშიგაფრინდნენ ჭირსაც
წაუღია,
იმკარგად გათელილიგზით.
ასერომ, მომდევნოსეზონზეფერმანებს
უარიუთხრაგასვლითიკონტრაქტის
დადებაზე.ახლაელისსთანერთად მხოლოდ
ერთი- ორიდღით გასვლისუფლებას
აძლევდასაკუთართავს: ფესტივალებზე,
“რომელიღაც- ქალაქობებზე” ,ანუახლოეს
ციხე-კოშკებში ნელაგოზევესში,
ლიბოხოვიცეში, პერნშტეინში სადაც
წარმოდგენებსზედ ციხე- კოშკისეზოში
მოწყობილ ფიცარნაგზემართავდნენ, და
სადაცშეგეძლო ჩაკარგულიყავი
შუასაუკუნეობრივკოსტიუმებშიგამოწყობილ
ბაზიერებსშორის, მკლავზეგაწვრთნილი
შავარდნებირომესხდათ, ოჩოფეხებზე
შემდგარ ილუზიონისტებსშორის, საკუთარი
სამოსიდანმამლებიდაკურდღლებირომ
ამოჰყავდათ, კერამიკულ ნაკეთობათავეება
ბაზრისჭრელაჭრულარიგებშიდაუზრუნველ
ბრბოში, რომელიცმუსრსავლებდა
ბრამბორაკებს, დარიჩინიანტრდელნიკებს,
თაფლისსასმელს, ადგილობრივღვინოსადა
–რაღათქმაუნდა, ლუდს.

ესყველაფერიგაცილებით მოკრძალებულ
ანაზღაურებასგულისხმობდა,
მაგრამ
დროდადრო, სახელდახელოდ
შეკოწიწებულიპროგრამითგამოსვლები,
თოჯინებითვაჭრობა,მცირეშემოსავალი
პროხაზკების“
ვორქშოფებიდან”დამსუბუქი
საზაფხულოღონისძიებებიკარლისხიდზე
თავისრჩენისსაშუალებასიძლეოდა.
***
.
..ჰაუპტბანჰოფზევაგონიდანჩამოვიდადა
გადაწყვიტატაქსიექირავა პროფესორი
ვაცლავრატიბერლინისაღმოსავლეთ
ნაწილშიცხოვრობდა, ჰაკეშერ მარკტის
რაიონში, ალექსანდერპლატცისშორიახლო.
გზებსადატროტუარებზედაყრილი
ხრეშისგანჩარუხებულ, ფერებდაკარგულ,
გათოშილ ბერლინშითოვდადაქარი
უბერავდა ისევე, როგორცმთელ ევროპაში.
სურათსმხოლოდ თაფლაკვერისფერი, ხის
პაწიასაშობაოსავაჭრო ქოხებიახალისებდა,
ყველამოედანზემიჯრით რომჩაედგათ.
ყოველწლიურად ესქოხებისულ უფრო
ადრიანად იჩეკებიან,
დაუნდავივარაუდოთ,
რომმალეხალხისექტემბერშივე
სიხარულითდაესევაშესაძენადტრადიციულ
მარციპანებსადაკრენდელებს.
ვაგზლისწინმოედანზენაძვისხე
აღემართათ, დაუღალავიმუსიკისფონზე
კარუსელიტრიალებდადავეებერთელა
ცეცხლოვანიგრილიმილიონიანიტირაჟით
უკვებეჭდავდასტეიკებსადაადგილობრივ
სოსისებს“კერი-ვურსტენ”
.ნაძვისხის
მოსართავთასარკისებრ ორბიტებშიოფლით
დაცვარულიშუბლებისადამსხვილი
ცხვირებისდამახინჯებულიპანორამა
ირეკლებოდა, ღეჭვითგართულ პირთა
მობრეცილიგამოქვაბულებიკიმხიარულად
ფქვავდნენტონობით საშობაო ტკბილეულს.
ამვერტეპული
პაწიასოფლებისთავზე, ყინვიანჰაერში
სულ უფრომატულობდადათავბრუდამხვევ
ქსელად იხლართებოდადარიჩინის, მიხაკის,
მოხალულინუშისსურნელი; დაგლინტვეინის
ცხელიორთქლი გათოშილიგულ- მუცლის
საუკეთესო საწვავიმსოფლიოში ნელა
მიიწევდაჩამობურულიზეცისკენ.
ტაქსისტს, ჩაფსკვნილ ხანშიშესულ
გერმანელს, რომელსაც“ დუტის”ჟილეტი
შემოეტმასნაღონიერტორსზე, გათოშილი
ყურებიკიწითლად უბრიალებდა, მთელიგზა
ენაარგაუჩერებია.პეტიამსისულელე
ჩაიდინადაერთხელ გაწელა“ ოოოო, ია-
იააა”.
..დაამისგამოგაბმულ მონოლოგში
ამოჰყო თავი.რაკიძალიანხშირადჟღერდა
სიტყვა“ შაისე!”–როგორცჩანს, ესცუდი
ამინდისგამო ჩივილიიყო.ძალიანრომ
მობეზრდა, გამყინავიხმითდაამღერააიდას
არია.მძღოლიკინაღამწინმიმავალი
მანქანისბამპერსშეეჯახა, აცახცახებული
თითებით გადაურბინაგამორთულირადიოს
ღილაკებს, დაუკანასალონისმაჩვენებელ
სარკეშიმგზავრსთვალებგადმოქაჩული
შეაცქერდა.ისმაგრად მოკუმულიტუჩებით
თავაზიანადუღიმოდა, არიაკიჟღერდა. .
.
მანქანაბალაამისვირივით იდგა, თუმც
მწვანეშუქიანთებულიყო. ..
–წადირა,შენიდედაც..
.–გულიანადუთხრა
პეტიამრუსულად.ამისშემდეგ
დანიშნულებისადგილამდეუხმოდიარეს.
მხოლოდ დროდადროგაიელვებდა
მძღოლისშეშლილითვალები.
აუგუსტშტრასე...დიახ,სავსებითლოგიკური
მისამართიაპროფესორ- ანტიკოსისთვის,
თუკი,რათქმაუნდა, იმპერატორიავგუსტუსი
იგულისხმება.პეტიასესქუჩაზაფხულში
ენახა:ქვაფენილიანიგზა, პუშკინის
ლამპიონები, ჩინართაგაკრეჭილივარჯები,
შენობათაკოპწია, პასტელურიფერების
ფასადები.ზაფხულისიმსაღამოს
ტროტუარებზეგამოდგმულ მაგიდებსწყნარი
მუსიკადასტრიალებდათავს, დახაშხაშოვან-
მარციპანულიგერმანულიენაზუოდა-
გუგუნებდა-თუხთუხებდა.
ახლაკიჩაუჟმურებულ ქუჩასთითქოს
გაყინულ-გათოშილიჯუბისვეებაკალთები
აეკეცა.
ესსად არის?მგონი,მასნეს“
ელეგიაში”
:“ვე-
ერ,ვე-ერდავიბრუნ-
ეებთ ზა-
აფხულისდღე-
ებს”.
..
სადარბაზოსწინგანიერიკიბისსაფეხურები
აიარადასანამბინისკოდსაკრეფდა,
შეიცადა.
მთელიგზააზრობრივად აგებდასაუბარს,
ეძებდასტილსადასტრატეგიას, და
მატარებელშიყველაფერისაკმაოდ
ლოგიკურიეჩვენებოდა( “თუამისსაჭიროება
შეიქმნება,ავუხსნი,რომ...მაგრამთუ
მკითხავს..
.–არა, ვუპასუხებ:მირჩევნია,
ამ
საკითხსარშევეხოთ...
”)
.ახლაკი,როგორც
უნდამიუდგე,მეცნიერულიწყობის
ადამიანთანმოსალოდნელიშეხვედრა
უადგილო დასულელურ რამედეჩვენებოდა.
ესწააგავდასადილისშესვენებაზესტუდენტ-
მეთოჯინეთაგამოსვლას
ფოლადჩამომსხმელ საამქროში.ასეთი
რამეცმომხდარამისკარიერაში.
თუმცა,თუსატელეფონო საუბრით
იმსჯელებდით დათუამასსაუბარი
ეთქმოდა,–შესაძლოა, პროფესორიფრიად
სახალისო ვინმეცგამომდგარიყო.
–აი,ეგეთიინგლისურით აპირებთჩემთან
ურთიერთობას?–რუსულ ენაზე
დაინტერესდამხიარულიბარიტონიპეტიას
ორი-სამიშესავალიფრაზისშემდეგ,–ჯობდა,
ჩეხურად მოგემართათ.
–ჩეხურადაცდაახლოებით ასევლაპარაკობ,
–უპასუხაპეტიამდასატელეფონო ხაზის
მეორებოლოშიმისითანამოსაუბრე
ახარხარდა.
–ვხედავ,ნამდვილიპოლიგლოტი
ყოფილხართ, –თქვამან,
–კარგი.ნუ
დაიძაბებით.მედიდსულოვანიადამიანივარ.
ოცდაათიწელივიცხოვრერუსცოლთან,
როგორმეთქვენცგაგიძლებთ. .
.
ბინისკარიერთბაშად გაიღო დაპეტიამ
ამოიოხრა:იმდენადთოჯინურიადამიანი
აღმოჩნდაპროფესორივაცლავრატი.
დავიწყოთ იმით,რომისიდგაგამთბარი
ბინისმისაღებში.გახუნებულიკანადური
თივთიკისქურთუკიდაბათინკებიეცვადა
ნაქსოვინარინჯისფერიხელთათმანები
ეკეთა.მაღალ-მაღალი,წეროსფეხებზე
შემოტკეცილიჯინსებით,ზამთრის
ტანსაცმელშიცკიგამხდარიმოჩანდა.

–ო, ა-
ა-რა!–ამოიკვნესატრაგიკულისახით,
–ვინწარმოიდგენდა, რომთქვენი
პროფესიისადამიანიასეთიზუსტი
აღმოჩნდებოდა? !პეტიაჩუმადიყო:არიცოდა,
როგორირეაქციაუნდაჰქონოდამსგავს
შეხვედრაზედა, იმავდროულად, ტკბებოდა:
თხელიჭაღარათმისუთავბოლო
კულულებქვეშცოცხალი, ცეცხლოვანიშავი
თვალებიგიზგიზებდნენდახარბად
აცქერდებოდნენყველაფერს, რაცკიმათი
ხედვისარეალშიმოხვდებოდა.ხელები
ერთიწამითაცკიარისვენებდნენ.
–კაპიუშონიმოიხადეთ!–წამოიძახარატმა
დაისეაიქნიაორივეხელი, თითქოს
დირიჟორიადაორკესტრსt ut
tiანიშნაო.–
არა!არმოიხადოთ!ასეშუასაუკუნეთა
ალქიმიკოსსჰგავხართ,ანსულაცრაბინ
ლევის,გოლემისშექმნისწინ.განაის,
უბრალოდ, გიგანტურითოჯინაარიყო, ჰა?
–დიახ,–უპასუხაპეტიამ,
–დიდიხნისწინ
მივხვდი:
გოლემირთულიავტომატიიყო.–
დარატისმხურვალეტაშისმერეგანაგრძო: –
თუკიძველიჩინელიდაეგვიპტელი
ჯადოქრებითავიანთ ანდროიდებსქმნიდნენ,
თუკიჯერკიდევჩვენსწელთაღრიცხვამდე
მეოთხესაუკუნეშიარქიტატარენტელისხის
მტრედი“ფრენდადაოდნავიგართულების
გარეშეჯდებოდამიწაზე”
,რატომარ
შეიძლებოდა,რომშუასაუკუნეებისპრაღის
გეტოებში,
სადაცუამრავიოსტატი
ცხოვრობდა,რაღაცამდაგვარიშეექმნათ?.
.
მაშინპროფესორმარატმაშესძახა:
“ზღურბლზეარშეიძლება! ”,ბინიდან
გამოვიდა,პეტიასმხრებზეშემოხვიახელები,
გადაეხვიადაშემპარავად ჰკითხა:
–და...არ გქონიათ ცდუნება,
ასულიყავით
სტარო- ნოვაიასინაგოგისსხვენზედა
შეგემოწმებინათ, მართლაცდევსთუარაიქ
გოლემისნამსხვრევები, როგორცესყველა
იდიოტურგზამკვლევშიწერია?
–დიახ,–მშვიდადმიუგო პეტიამ,–მაგრამეგ
ღონისძიებაწინასწარ მომზადებას
მოითხოვს.
–თუასეა, –შესძახარატმა, დაკიბეზე
ჩაიყვანა,–ჩათვალეთ, რომთანამზრახველი
იპოვეთ!ახლაკინაბიჯით იარსაცხობისაკენ!
სწორედ ახლავაპირებდიღვეზელის
მოსატანად წასვლას.დამავიწყდა,
უნივერსიტეტიდანრომმოვდიოდი, გზად
მეყიდა( ბოლოსდაბოლოს, ვარ თუარა
პროფესორი?ერთიბეწო მარაზმისუფლება
აღარმაქვს? !
).მეგონა,
თქვენსმოსვლამდე
მოვასწრებდიჩარბენას. .
.ახლაკისხვა
აღარაფერიდაგრჩენიათ, თანუნდა
გამომყვეთ.დაიცათ!–მანდაბლადაუშვა
ხელი, რომელიცსადარბაზოსკარისთვის
უნდაეკრა.–ღმერთმანუქნასდა, ხომარ
გაივლებთთავში, რომჩემსკოლექციასთან
ერთიერთზეთქვენიდატოვებისშემეშინდა?
–ნუღელავთ,–უპასუხაპეტიამ,–დღეს
მხოლოდ დაზვერვამაქვსდაგეგმილი.

პროფესორმაგადაიხარხარა,
მხარზე
მოუთათუნახელიდათქვა:
–წამოდით,
ხუმარავ!
და,სანამ,
რატომღაც, სირბილით
მიიჩქაროდნენსაკონდიტროსკენ( ანსიცივე
მიარბენინებდათ, ანპროფესორ რატის
ვეებანაბიჯები),
სანამფაციფუცით
არჩევდნენღვეზელსდამერეუკან
ბრუნდებოდნენ( ამყველაფერსთხუთმეტი
წუთიდასჭირდა) , პეტიამაუარებადა
სრულიად ნაირგვარიამბებიშეიტყო.
პროფესორირატიიმბერლინელი
ტაქსისტივით სიტყვადაუშურვებელიიყო,
მხოლოდ იმგანსხვავებით, რომმისიყველა
სიტყვაგინდოდადაგემახსოვრებინა,
ჩაგეწერა,შეგენახამეხსიერებაშიდა
მოქმედებაშიმოგეყვანა, –რათქმაუნდა, მას
შემდეგ,როცამისთოჯინასდაამზადებდი.
–როგორცჩანს, ჩემიბედისწერაა,რომ
მთელიჩემისიცოცხლეთქვენიპროფესიის
ანრაღაცმისდაგვარისადამიანებთან
მქონდესსაქმე..
.–ამბობდაისქშენით, რაც
პეტიასძველ იაპონურ ორთქლმავალს
აგონებდა,ტომარისადაიუჟნო- სახალინსკს
შორისრომაფრქვევდაორთქლს.–ამ
დღეებშიერთ მწერალ ქალსეპიგრაფი
ვაჩუქემისიახალირომანისთვის, რომელიც
შეშლილ მეთოჯინეზეა.მასსურდაიური
ოლეშასცნობილიციტატააეღო წიგნიდან
“არცერთიდღეუსტრიქონოდ” ,გეცოდინებათ,
რათქმაუნდა: “
იგითოჯინაიყო.იმდენად
თოჯინა,რომ, როცაავიწყდებოდა, რომ
თოჯინაადახელსშეუშვებდა, უნიფორმა
სძვრებოდა...
”მაგრამმევუთხარი: “
ააარა,
ჩემო მტრედო, თავიდაანებეთამას, აქ
ყველაფერიმეტისმეტად ზედაპირულად
დევს..
.თქვენრაღაცუფროსიღრმისეული,
უფრომისტიკურიდასაა- აშიშიგჭირდებათ. .
.”
ბოლოსდაბოლოს, უძველესიდროიდან
თოჯინასხომმიცვალებულთაიმქვეყნიური,
მიღმურისამყაროსპერსონაჟად
აღიქვამდნენ.ასეარ არის?ძველისძველ
სამარხებშიხშირად პოულობენთოჯინებს,
ძველბერძნულ თეატრშიკი, სპექტაკლის
ფინალშიუკანაკარიდანსცენაზეეკიკლემა
გამოდიოდა, –პატარაბაქანი, რომელზეც
გვამიიდო,მაგალითად, აგამემნონის.
გვამობასკი,სხვათაშორის, ხისმანეკენი
სწევდა,რომელსაცმოძრავიკიდურები
ჰქონდადაადამიანურისამოსიეცვა.
ყურადღებამიაქციეთ: ხისიყო.ესსიმბოლოა:
თოჯინაიმავეხისგანითლებოდა,
რომლითაცკუბომზადდება.ხისგან,
რომელიცთავისიფესვებით ქვედა,
ქტონიკურ სამყაროშიჩადის.ანუ: თოჯინა
პირველად ხვდებასიკვდილისსამყაროში. ..
სწორედ ამდროსისინივიწრო,მაგრამ
ღვეზელებისადაფუნთუშების
სიმრავლისაგანთითქოსგვერდებშიგაწეულ
დადაბრაწულ საკონდიტროშიშევიდნენ,
რომლისშუაგულშიასეთივე,საფუვრით
აფუებული,ზეფირულიგამყიდველიქალი
იდგა,დაპროფესორიმყისვეგადავიდა
მედგარ გერმანულ ენაზე,
მითუფრო,
რომ
საქმეღვეზელისამორჩევასეხებოდა.
პროფესორირატიხანპეტიასმიმართავდა
რუსულად, ხანკიქალსცელქურად
ჩაულაპარაკებდაგერმანულ ფრაზებს.ის
ახლაძალიანწააგავდაჟონგლიორს,
რომელიცძალდაუტანებლად ზრდის
კეგლებისრაოდენობას,თანმისზურგსუკან
ვიღაცასთანლაპარაკსაცგანაგრძობს,და
თანფეხით მაღლაუბიძგებსქვევით
დაშვებულ კეგლს,რომელიცთითქოს
თამაშიდანგასვლასაპირებს..
.მისი
ასისტენტობაუდიდესისიამოვნებაიყო.

–ესეგვიპტურიწამებაა!–გაჰყვიროდაიგი
რუსულად, –განაშესაძლებელია
ნებაყოფლობითიარჩევანი
“შტროიზელკუხენს”,“
კეზეკუხენსა”და
“მონკუხენს”შორის?
!და“აპფელშტრუდელს”
რაღავუყოთ?–ეკითხებოდაიგისტუმარსდა
შავი,ცბიერითვალებიმოწამებრივი
გამომეტყველებით უკიაფებდა.
–ესეიგი,“მონკუხენზე”შევჩერდეთ!–ესიყო
მისიბოლოფრაზაკონდიტერულ დიალოგში.
ფლეგმატურგამყიდველსყუთიგამოართვა,
საკონდიტროსმძიმეკარიგამოაღო და
მგზნებარედ ამოფრქვეულიორთქლის
ბოლქვებშიკვლავგახვეულმაგანაგრძო:
–დიახ,ეპიგრაფისშესახებ:
რამოვიფიქრე?
იმქალისრომანისთვისმართლაცგემრიელი
ლუკმაგამოვთხარე,–თითებსჩაიკვნეტთ,
ისეთი!აი,
მომისმინეთ:
„ერთხელ, გარდავაქციერაძალითაჩემითა
ჰაერიწყლად, წყალისისხლად, დახორცად
მისიგანმყარებით შევქმენრაადამიანის
არსება,–ბიჭი,–ამითშევქმენშემოქმედის
ქმნი ლებაზებევრად ამაღლებულირამ.
რამეთუმანადამიანიმიწისგანშექმნა,
ხოლომე ჰაერისგან, რაიცბევრად
ძნელია..
.
დაჩვენმივხვდით,რომიგი(საუბარიასიმონ
მოგვზე)ლაპარაკობდაბიჭზე,
რომელიც
მოკლადარომლისსულიცმსახურად
გაიხადა”
.
როგორ მოგწონთესნაწყვეტი?შიგმიზანში
ურტყამს,არა?თქვენიეშმაკისეული
ხელობისშიგგულში.სულიო, სული
მსახურად!თანაც შემოუბრუნებლად,
დაუბრუნებლად,კუბოსკარამდე.თუ,რათქმა
უნდა,ისქალბატონიჩემსმშვენიერ
ეპიგრაფსთავისირომანით არწაახდენს.
პროფესორრატისშავითვალებიყველაზე
მკვეთრ ლაქადმოჩანდაამქუჩაზე.ციდან
დაშვებულიმშრალიფიფქებიმისმსუბუქ,
ფაფუკკულულებსფერფლივით დასდებოდა,
ისიცხშირ-ხშირადიფერთხავდათოვლს
სახიდანდამხრებიდან,დათავს
აღვირმოქაჩულიცხენივით სწევდაზევით.
–რამოხდა,
რატომგაჩერდით?
–ეგსაიდანაა?–ჰკითხაპეტიამ.ადგილიდან
არდაძრულა.
პროფესორმაგადაიხარხარა,
თანამგზავრი
სახელოთიმოქაჩა:
–წამოდით, ჩქარაწამოდით სახლში, ვკვდები
სიცივით!ესარისრომანი“ შეცნობანი” ,
ჩემო
კარგო.ჩვენსერამდეIIსაუკუნე.მე-ო-
რე
საუკუნე!ისფსევდოკლემენტინებისკორპუსს
განეკუთვნება,
ანუნაწარმოებებს, რომელთა
ავტორობაცპაპკლიმენტისმიეწერება.იქ
კიდევბევრირამწერია.კლიმენტიწმინდა
პეტრესმოწაფეიყო, სავსებით დასაშვებია,
რომარსებობდადარომშირაღაც
ერთობასაცედგასათავეში, მაგრამ!..

სადარბაზოშიშევიდნენ,ლიფტსგვერდი
აუარესდაფეხით აუყვნენკიბეს,თანაც
აშკარაიყო, რომპროფესორითავსიკავებდა,
რომორ- ორისაფეხურიარ აევლო:როგორც
ჩანს,ჯანსაღიცხოვრებისწესისმიმდევარი
იყო.პროფესორიხშირ- ხშირადჩერდებოდა,
რათალამისცხვირთანმიეტანა
საჩვენებელითითითანამოსაუბრისათვისდა
ამითხაზიგაესვასაკუთარისიტყვებისთვის:
–მაგრამ!კლიმენტირომაელისდაწერილი
ნამდვილადარ არის.ესტიპური
ალექსანდრიულილიტერატურაა,
სავარაუდოდ, ოდინდელიებრაული
ლიტერატურისდანატოვარი.სხვათაშორის,
ლეგენდისთანახმად, ესპაპიყირიმშია
დაკრძალული, დაამიტომაცმიაგებსპატივს
მართლმადიდებლობა. .
.აი,
ახლაკი
მოიხადეთ ეგთქვენიშუასაუკუნეობრივი
კაპიუშონი,თორემვიფიქრებ, რომავ
განზრახვებსმალავთ...
–და...როგორშეიძლებამაგნაწარმოების
წაკითხვა?–ჰკითხაპეტიამდაქურთუკის
კაპიუშონითავსუკანგადაიგდო.
–როგორ შეიძლება,
მეგობარო?–გაიცინა
პროფესორმა,–რომელ ენაზე?
მერეგაჩერდა, პეტიასკენგადმოიხარადა
რბილადგამოსდო ხელკავი: –არგეწყინოთ.
წიგნიბერძნულ ენაზედაიწერა, მერე
ლათინურად ითარგმნადაარამგონია,
რუსულ ენაზეარსებობდეს. .
.ძალიან
საინტერესოთავისქალაგაქვთ. .
.ზოგადად,
თქვენსგარეგნობაშიცარისრაღაცმიღმური.
თვალები: საეჭვოდ ღიაფერის.სადღაც,
არსაით ჩამავალიუფსკრულებიხომარაა?
“მასჩრდილიარაქვს! ”
.აბაერთი,
პროფილით შემოტრიალდით. .
.ო,რა
სახასიათო ცხვირია, დარამკაცრირომაული
ნიკაპი,დარაამოუცნობი, შეუღწევადი
ღიმილი. .
.თავადაცკარგად
განასახიერებდით პეტრუშკას, ღვთაებრივ
ტრიქსტერს!ხომარ დაგარცხვინეთ?და
ერთიყურიმეორეზეგრძელირატომგაქვთ?
მშვენიერია.ესასეასაჭირო?
–საყურეა.დამატებითიკონტროლი
თოჯინაზე.ჩემსთოჯინებსერთიდამატებითი
ძაფიაქვთ ყოველთვის.
–გენიალურია!დიახ,პაპკლიმენტიზე
ვლაპარაკობდი.მისისახელობისერთ
უზარმაზარ,ბაროკოსსტილისტაძარში
ვმუშაობდი,ტრეტიაკოვკასშორიახლო,
წიგნისგორებშიუნდაგავრკვეულიყავი.
გამაოგნებელ რაღაცებსვაწყდებოდიიქ.
მაგალითად პომპეისგათხრები,
ვილკელმანის, ხბოსტყავშიჩასმული,
გარეკანზენეაპოლიტანელიბურბონების
ოქროსშროშნებით.დიახ- დიახ,სიტყვაზე
მენდეთ:რადიატორისუკნიდანამოვაძვრინე.
რითარაასარომანესიუჟეტი?
პროფესორმაჯიბიდანგასაღებებისაცმა
ამოიღო დათვალებმოჭუტულმაისედაიწყო
საჭირო გასაღებისამორჩევა,თითქოსუცხო
სახლშიუნდაშესულიყო.დამართლაც: კარის
ჭუჭრუტანაშიგასაღებისმორგებისსამიცდა
წარუმატებლად დამთავრდა, პროფესორიკი
აუღელვებლად სინჯავდამეოთხეგასაღებს.

–ისტაძარილენინკის
საცავიიყოდაშიგლამისგუმბათამდე
ელაგასხვადასხვაადგილასჩამორთმეული
წიგნები,–ჩემიაზრით, ცხრაასჩვიდმეტიდან
მოყოლებული.მაგალითად, იქიყოთავად
შახოვსკებისბიბლიოთეკა, საპატრიარქოს
ბიბლიოთეკა. .
.გორებიიდგა, ხომგეუბნებით,
–წიგნებისვეება, გაუვალიმთები!
დროდადრო უფროსობა“ მტვრის
გადაწმენდის”ოპერაციასატარებდადა
მაშინსველიჩვრებითწიგნებისსაწმენდად
ლენინკისლამისმთელ პერსონალს
მოიყვანდნენხოლმე.პირადად მეწიგნების
თემატურად დაჯგუფებამევალებოდა.დიახ,
დამავიწყდამეთქვა, რომამყველაფერს
ერთილოთივახტიორიიცავდა, რომელიც
ერთხელაც, სიმთვრალისჟამს, აბაზანაში
დაიხრჩო. .
.
როგორციქნა, ბინაშიშევიდნენდავიწრო
შემოსასვლელში, ისე,
რომერთმანეთს
უშლიდნენხელს, გახდადაიწყეს.პეტიას
რბილი, დახურულიჩუსტებიშეხვდა.
–მეთუმკითხავთ, ვისაცრააცვიაფეხზე,
იმით უნდაიაროსაქაც, –თქვაპროფესორმა,
–მაგრამრასიზამ, ასეთიწესები
დამიკანონაჩემმარუსმაცოლმა.
–დასადარის?–ჰკითხაპეტიამ,
–სადმე
გაემგზავრა?
–არა.გარდაიცვალა.–იმავეღიმილით
მიუგოპროფესორმა.
–ო,
მაპატიეთ.
..მეარ.
..
–საბოდიშორაარის!კარგით, რა.ჩემმა
ცოლმამგზნებარედაბედნიერიცხოვრებით
იცხოვრა,ოთხიქმარიგამოიცვალა, –მე
მეოთხედაყველაზეკეთილსაიმედოვიყავი,
სხვები ჩემზეუარესი.
..
პროფესორმანამცხვრებისამზარეულოში
შეიტანა,მაგიდაზემათ ამოლაგებასშეუდგა
დათანლაპარაკსგანაგრძობდა.იმ
სანახაობისდამიხედვით, რომელიც
შეღებულ კარშიმოჩანდა, ესიყო
ჩვეულებრივზეჩვეულებრივიმოსკოვური
სამზარეულო: თაროებიდაპატარაკარადები,
ლამისრომჩამტვრეულიყო გჟელის თეთრ-
ლურჯიკერამიკულისუვენირების
სიმრავლისაგან, მოხატულიდაფები
კედლებზე, ხისსკამ-
კუთხე..
.
–ისჩემილექტორიიყო მსუ-
ში
,
დაჩემზესაგრძნობლად უფროსიგახლდათ.
ერთად მხიარულად ვიყავითხოლმე,ბევრს
ვმოგზაურობდით,ბევრირამგვიყვარდადა
მისხსოვნასდაძმარებულიფიზიონომიით
არასდროსვამძიმებ.

ისკარისღიობშიისეაღიმართა, თითქოს
ჩარჩოსაქეთ-
იქით გაწევასაპირებსო:
–ააა-ბა,
ჰერუკსუსოვ...ოჰ,
მაპატიეთ,ეს
დაძმარებულ ფიზიონომიასთანარანაირ
კავშირშიარ იყო!შემთხვევითიკალამბური
გამოვიდა.აბა,რასმიბრძანებთ
სტუმარივით მიგიღოთ თუჩემიანივით?ყავა-
ეტიკეტითუჯერ. .
.
–ჯერ!–სწრაფადუპასუხაპეტიამ,
რომელსაცუკვეგაურბოდათვალი
წინკარიდანმარცხნივ,
იქით,
სადაცდიდ
სასტუმროოთახშიშემავალ ღიაკარსმიღმა
შემინულისტელაჟებიდააუარებათოჯინა
დაინახა.
–გთხოვთ,–წყნარად შეიპატიჟა
პროფესორმადაწინგაატარა.
პეტიამზღურბლსგადააბიჯადადაინახა,
რომესიყოერთსივრცედ გაერთიანებული
სამიდიდიოთახი, რომელიცმთლი ანად
სუნთქვაცკიშეეკრა!–მთლიანად
კოლექციასჰქონდადათმობილი.
–ააუჰ,
ჩე-
მიიი!
!!–ამოიკვნესა.
–დიახ-დიახ,მეგობარო,ნუგეუხერხულებათ,
ნუშეიკავებთ თავს,
–აიტაცამისიემოცია
ნასიამოვნებმაკოლექციონერმა,–
პროფესიონალისნამდვილიაღტაცების
გადმოცემამხოლოდ აღფრთოვანებულ
რუსულ გინებასძალუძს!ნებამომეცით,სული
გავითბო თქვენგვერდით:თქვით,რაც
გინდათ!ბილწსიტყვაობაპეტრუშკასვერ
გააფუჭებს.ძველ ტომშიტაბუდადებულ
მეტყველებასისეთ პატივსსცემდნენ,
რომ
დაკრძალვისცერემონიალისნაწილადაცკი
აქციეს.სიკვდილთანერთგვარილანძღვა-
გინებაჩაღდებოდა.იმხანად ჯერკიდევვერ
გარკვეულიყვნენგარემოებაში:ვინ ვის..
.
კიდევ,ასეთებიცმომხდარა,რომ
მიცვალებულთასამეფოშიჩასულანდა
იქიდანმშვიდობიანად დაბრუნებულან.
დარაკისტუმარიუძრავად დამდგარიყო,
რადგანარ იცოდა, რით დაეწყო,
ვაცლავ
რატმამისიპიჯაკისსახელოსჩაავლოხელი
დაოთახისმარცხენაკუთხეშიმდგარი
ვიტრინისკენგაქაჩა.
–აქედანიწყება..
.აქმამაჩემის
ძველისძველიშენაძენებიდევს.
განათლებით ინჟინერ-მექანიკოსიიყოდა,
ჩემიაზრით,ძალიანკარგად ხატავდა:
სამოყვარულოდ, რათქმაუნდა, მაგრამ
ნიჭიერად.თავისდროზედიპლომატიური
განხრითაცმუშაობდა, ამიტომ
საცხოვრებელსხშირად ვიცვლიდით.და
ყველგან,სადაცმოხვდებოდა, ადგილობრივი
თოჯინებისსაძებნად გაქანდებოდახოლმე
პირველ ყოვლისა.ალერსიანად ამბობდა:
“პატარათოჯინები..
.”მოგვიანებითგავიგე,
რახშირადწარმოთქვამენამსიტყვას
ნამდვილიმეთოჯინეებიდაოსტატები. .
.
მანფრთხილადგამოაღო ვიტრინისმინის
კარი:

–ერთიამწყვილსშეხედეთ: პრინციდა
პრინცესა.ინდონეზია.XIXსაუკუნე.რაოდენი
სინაზეამათში, ჰა?რანატიფიაორივე, რა
მყიფე..
.ესჯოხებივით ხელები...ეს
სიფრთხილისმავედრებელისიგამხდრე. .
.რა
მოკრძალებით დაუხრიათ სახეები
ერთმანეთისკენ, დათანრადარცხვენილები
არიანსიყვარულისგან.კარგად შენახული
თოჯინებია.როცაპროხაზკებიმოვიწვიე
რესტავრაციისგასაკეთებლად, მეჩვენებოდა,
რომაი, აქ.
..პრინცისგვირგვინზეცდა
პრინცესისაზეც...ოდნავიმოოქროვებაა
საჭირო.მაგრამზდენეკმაგადამაფიქრებინა,
დაახლავხედავ, რომმართალიიყო.ეს
მქრქალიოქროსფერიარ უნდაბრწყინავდეს.
მანშეყვარებულიმზერაშეაჩერათოჯინებზე,
შეჩერდა,მერეთითქოსფიქრები
ჩამოიბერტყაო დაშემდეგითოჯინისკენ
გადაინაცვლა.
–ახლაკი, ამასშეხედეთ ესარისჩემი
საყვარელიტიო, მაღაროსსული.
სიმპათიურია,არა?
–ბოლივიურია.
–სწორია.ოინბაზურიგარეგნობააქვს.სახის
ნაკვთები ქალწულისებრი.ნახეთერთი,
რამსიგრძეწარბებიაქვს,თვალებიც
ნუშისებური.
..თვითონკიკომბალი
ჩაუბღუჯავსდადარტყმისმოლოდინში
ჩამჯდარაკიდეც.თოჯინისმარადიული
ორმაგობა!ყურადღებამიაქციეთ
ნაქარგობას,ბისერს, შუშისმძივებსმის
სამოსზე რაჯოჯოხეთურადსაკირკიმალო
სამუშაოა!ფრთებიცკიქვებითაქვს
მოოჭვილი!ზდენეკმაოდნავშეუსწორა
გრიმი:მეშინოდა, სულ არ დაშლილიყო;
ამიტომახლაიმდენად ძველებურიიერი
აღარაქვს...–პროფესორმაპეტიაშემდგომ
თოჯინასთანმიიხმო, –ამბირმულ ალქაჯს
გვერდსნუჩაუვლით.ანურჩხულთა
უფლისწულია, ანვინმეამდაგვარი.შეხედეთ,
მწვანედალურჯბუმბულსრასაოცარი
ელფერიდაჰკრავს! ..მამამესთოჯინა
დელიში, ერთიმსახიობისქვრივისგანიყიდა,
დათვითონჩამომიტანასაჩუქრად. ..რომელი
წელიიყო. .
.დაიცათ. ..–ცხრაას
ოცდათხუთმეტი.
მიუხედავადიმისა, რომხელებს
განუწყვეტლად იქნევდა,ფეხებითკი
ნაჩქარევიკრენდელებიგამოჰყავდა,
პროფესორიმაინცფრთხილად
გადაადგილდებოდასტელაჟებსადა
ვიტრინებსშორის.მისიმოძრაობები,
რომელთაცთანახლდაუცხოელისპირობაზე
მეტად სწრაფი, სუფთადასაოცრად
ხატოვანირუსულიმეტყველება, საბალეტო
კონტრაპუნქტივითგამოიყურებოდა,
მფრინავარაბესკად რაღაცისეთად,
სავსებით ბუნებრივად რომმოჩანს,როგორც
თვითონამბობდა“ იქითა”სამყაროს
მთვარეულ არსებათაშორის:
–დიახ-დიახ,
იმადამიანს,ვინცცხოვრება
თოჯინებსმიუძღვნა,
სავსებით
ჭკუათმყოფელსხომვერ ვუწოდებთ, ასეარ
არის?რაღაცასგიჩვენებთ,მაგრამთქვენი
მოკრძალებულობისიმედიმაქვს: ამ
თოჯინასჯერსამალავშივინახავ,
პარტიზანივით;
ჯერ მისით ტრაბახისდრო არ
დამდგარა.

პროფესორიდაიხარადავიტრინის
ქვეშიდანბრტყელიყუთიგამოსწია; თავი
გადახადადაშეყვარებულიმზერით
დააცქერდაძველ, საინტერიერო თოჯინას,
რომელსაცულამაზესად გამოყვანილი
ფაიფურისხელებიდაფაიფურისვესახე
ჰქონდა.ასეთთოჯინებსმრავლად
ამზადებდნენგასულისაუკუნისევროპაში.
–განსაკუთრებულიარაფერია, არა?–თვალი
ჩაუკრაპროფესორმა.–განსაკუთრებული
არაფერი,თუკიარ იცი,რომესმხატვარ
კოკოშკასთოჯინაა,–სწორედის,
სახელგანთქმულითოჯინა, რომლისგამოც
ისჭკუიდანშეცდა.თურმეთოჯინაალმა
მალერსჰგავდა,კომპოზიტორისქვრივს;
კოკოშკასმასთანრომანიჰქონია.ხელიდა
გულიცკიშეუთავაზებიამისთვის, მაგრამ
გამჭრიახიქალიდროულადმიმხვდარა, რომ
საქმეარანორმალურ კაცთანდაიჭირა, და
უარიუთხრა.დაკოკოშკანამდვილად იყო
კიდეცარანორმალური: ისხომ, იცით,
სერიოზულადამტკიცებდა, ფრენა
შემიძლიაო!დააი,უარყოფილმამხატვარმა
ესთოჯინაიყიდადაყველგანთან
დაატარებდამას ელიტურ მიღებებზეცკი!–
სანამმეგობრებმასიგიჟედ არ ჩაუთვალეს
ეს,
დაერთმშვენიერ დღესთოჯინაგაქრა.
დიახ გაქრა!
პროფესორისსიცილმაცხენისჭიხვინივით
გაიჟღერა.
–მეთოჯინამავანიანონიმისაგანშევიძინე,
რომელმაცმტკიცეპირობადამადებინა, რომ
არცრომელიმესალონშიგამოვფენდიმას
დაარცჩემსსაკუთარ კოლექციაში..
.ორი
ათასთხუთმეტწლამდე, რატომღაც!ეს
თარიღიჩამიწერაკონტრაქტში.
დაცბიერადგაიღიმა:
–ასეიყოს.თუმცაკისისულელეა: კოკოშკა
ათასცხრაასოთხმოცწელსგარდაიცვალა,
დაარამგონია, დიდად ეწყინოს..
.და..
.
შედარებითსრულად, რათქმაუნდა, ჩეხური
თოჯინებიმყავსწარმოდგენილი.სხვათა
შორის, ორიმათგანი იოზეფ სკუპას
ნამუშევარია,ანუ,მისიესკიზებისმიხედვით
დაამზადანოსეკმა.მამაკარგადიცნობდა
სკუპას,ცოტ-ცოტასეხმარებოდაკიდეც
მექანიკისგანხრით. .
.
კოლექციონერმავიტრინისკარიგამოაღო
დაღიმილითსთხოვაპეტიასყურადღება
მიეპყრო შიგმჯდომიდიდთვალა
პერსონაჟისთვის.–აი,ესთოჯინა, სპეიბლი,
გესტაპოშიიჯდა.იცოდით, რომსპექტაკლის
“გაუმარჯოსხვალინდელ დღეს! ”პრემიერაზე
სკუპადააპატიმრეს,პლზენისციხეშიჩასვეს,
მისითოჯინებიკიგესტაპოში, სეიფში
ინახებოდა?ჰოდა,გაიცანით:
სახელგანთქმულიპატიმარი. .
.მისმინეთ..
.–
ისოდნავგანზეგადგა, თითქოსთავისი
მოუსვენარი,შთაგონებულიმხურვალე
თვალებითხელახლასურდასტუმრის
შეთვალიერება:–ზდენეკპროხაზკამმითხრა,
რომ გენიოსიხართ.ესსინამდვილეს
შეესაბამება?
–მეტ-
ნაკლებად,
–მშვიდად მიუგოსტუმარმა.
–თუასეა, მაჩვენეთ რამე!–მოითხოვა
მასპინძელმა, –მესმის,იმპროვიზაცია
რთულიამოცანააყოველთვის, მაგრამმაინც.
არშემიძლიამეთოჯინისუქმადმყოფი
ხელებისცქერა!ყოველთვისმინდა, გავეცნო
მათ.–მანგულითადად გაშალახელებიდა
ასე,ხელებგაშლილიდატრიალდა: –
ამოარჩიეთნებისმიერი!

პეტიამმიმოიხედა.
..არ ჩქარობდა.
..
ამრუდუნებით შერჩეულ კოლექციაშიცხადი
იყო,რომერთიშეცდომაცარიყო
დაშვებული.მასგარსეხვიასხვადასხვა
ქვეყნისადასხვადასხვადროის
სახელგანთქმულ ოსტატთამიერშექმნილი
თოჯინები.აუცილებელიიყო,რომთითოეულ
მათგანთანსულ ცოტადრომაინც
გაეტარებინა,რათახელებზეოდინდელი
მხურვალეტალღაგადმოღვროდა, რომელიც
თოჯინასთანდააკავშირებდა.
..
–კეთილი.მოდით,ესვსინჯოთ,–და
პროფესორსთავით მიანიშნაკუთხის
ვიტრინაზე,
რომელშიცერთადერთიდიდი
მარიონეტიიყომოთავსებული.–ესხომ
ექიმიფაუსტია?
–სწორედაცრომ!–აიტაცაპროფესორმა,
მინისკარსმივარდადაფრთხილად
გამოიღო ხისთოჯინა, რომელსაცშავიკაბა
ეცვა,
თავზეშავიბერეტიეხურადასახე
საგულდაგულოდ ჰქონდამოხატული:
პირქუში,კეხიანცხვირიანისახე,
როგორც
ჩარჩოში,ისემოუჩანდაშავწვერ- ულვაშში.–
სწავლულიდოქტორი, მთელითავისი
პერსონით.ვენისთოჯინათათეატრი.
მეცხრამეტესაუკუნისმიწურული.
მარიონეტიდიდიიყო, მძიმე,თავსლითონის
ჭოკიუმაგრებდადამასიური, მოხერხებული
ჰორიზონტალურივაგაჰქონდა.პეტიამ
ბავშვივით აიყვანახელში, დამერე
ბავშვივით დასვაიატაკზე.ძაფებიგაუსწორა,
თითებით გაეთამაშამათ, –ასემოძრაობს
ბადეშიზანტითევზი.
ამდაგვარითოჯინებიმონაწილეობდნენ
პრაღისთოჯინათანაციონალურითეატრის
სპექტაკლში“ დონჯოვანი” ,ზატეჩკასქუჩაზე:
იქიყო მაღალიპატარასცენა,
გულისამაჩუყებელი, ნესტისგანმოხატული
ფრანგულიფარდადაიოზეფ სკუპასნახატის
მიხედვით გაკეთებული, სასაცილო ქობით
დამშვენებული, შესანიშნავი,
ოქროსფერბარელიფიანილოჟა.
დათვით თოჯინადონჟუანიცდოქტორ
ფაუსტსწააგავდა: იგივეხმელ-ხმელი,
პირქუშისახე,შეჭმუხნულიწარბები,შავი
წვერიდამარადიულიბერეტი.ამთოჯინას
შეეძლო ეთამაშამეფისტოფელიც,
ნოსტრადამუსიც, დაავბედითინოტარიუსიც
შუასაუკუნეობრივფარსში: ფართო
მოხმარებისრამიყო,
მაგრამ კარგი
პროპორციებითადაზუსტადგათვლილი
ბალანსით.
პეტიასდიდად არუყვარდადიდი
მარიონეტები მათ აკლდათ ისმოქნილობა,
რომლებიცპატარადამსუბუქთოჯინებს
ახასიათებთ,–დაარცამწმინდაკომერციულ
სპექტაკლსსწყალობდა,რომლითაც
პატივსაცემი“
დივადლის”
მსახიობები,უკვეათიწელიიყო, რაც
გვარიანფულსშოულობდნენ
ტურისტებისაგან.თუმცა,
ავად გამხდარი
რომელიმემსახიობისშეცვლასთუ
სთხოვდნენ,უარსარამბობდა მაინცფული
იყო.

მისმახელებმამოძრაობაიწყეს მარჯვენამ
–ვაგაზე,როგორცმხედარმაუნაგირზე,
მარცხენამკი მარაოდგადაშლილმა,
თითქოსარფაზეუკრავსო.ხელებიმსუბუქ
სიგნალებსაწვდიდნენთოჯინას( ასე
ფრთხილად აღვიძებსმძინარებავშვსდედა,
ასენაზად უბერავსსულსშუბლზე, რომარ
შეაშინოს),დათოჯინაშიშემპარავად
შეაღწიასიცოცხლემ: თითქოსეტკინაო,
ხელიშეახტუნა, თავიუკანგადააგდო და
თვალებიდაატრიალა, უაზრო
გამომეტყველებატანჯული
გამომეტყველებით შეეცვალა;ხის
ფეხსაცმელშიგაუბედავად დადაღლილად
შეირხაფეხები...
იყო ამყველაფერშირაღაცარაბუნებრივი
დაშემაშინებელიცკი თითქოსმკვდარი
გაცოცხლდაო.დასიცოცხლე
ყოველწამიერად იკრებდაძალასდა
თოჯინისხისსხეულსთანდათანავსებდა.
უცებრაღაცმოხდა გაურკვეველია, როგორ,
მოუხელთებლად, აუხსნელად მოხდა:
ორიოდეწუთისწინმისხელზეუსიცოცხლოდ
გადაღვენთილითოჯინაერთბაშადშეირხა,
აიკრიფა,ზამბარასავითმოიმართა. .
.და
ადამიანად იქცა.დოქტორმაფაუსტმათავი
ასწია,
ოთახიმწარედ ჩაფიქრებული
ადამიანისგამომეტყველებით
მოათვალიერა, დანელა, მსუყებანითდა
თითქოსდასაკუთარაზრებსრიტმულად
აყოლილითავისქნევით წარმოთქვა:
ფილოსოფიასშევწირეწლები,
დავშვერსამართლით დამედიცინით,
ღვთისმეტყველებისსაბმურშიცვები.
..
გასაოცარიისიყო, რომპერსონაჟითითქმის
არინძრეოდადამაინციგრძნობოდამისი
დაუდეგარიშინაგანიცხოვრება.შესაძლოა,
ამისმიზეზიზამთრისგაბნეულისინათლე
იყო შუქი, რომელიცფანჯრებიდან
შემოდიოდადაყოველ საგანსისე
ებურებოდაგარს, რომარანაირჩრდილს
აღარუტოვებდა, დარომელიცადამიანებსაც
დათოჯინებსაცერთნაირად მქრქალ
გაურკვევლობაშიხვევდადათითქოს
მოხაზულობასუკარგავდა...მთელიოთახიამ
ცივ,წყალქვეშეთურ ნათელშიიყოგახვეული
დაძაფებშიატორტმანებულითოჯინა,
უნებურად ბადეშიგახლართული
დამხრჩვალიადამიანივით,
უამრავდაბნეულ,
დაფანტულ,მაგრამგასაოცრად ადამიანურ
მოძრაობასასრულებდადათან, მეთოჯინის
თითებისმოძრაობასდამორჩილებული,
იერსადაგანწყობასიცვლიდა.
ანაზდად დოქტორ ფაუსტისმარჯვენახელი
მაღლააღიმართადამრისხანედ დაემიზნა
ზეცას:
დავდგავარ ახლა,
სიმწრით ვიცინი.
პროფესორმარატმა, რომელიცპირველ
წუთებშიიმადამიანივით დაიბნა,
რომელმაც
რაღაცსულ სხვადაინახაიმისმაგიერ,რასაც
ელოდა, –შავითვალებიგადმოქაჩადა
ხმადაბლაწამოიძახა:

–ღმერთო, ისხომცოცხალია, ეშმაკმა

წამიღოს!არმესმის,ამასროგორ აკეთებთ.
..
შემეშინდაკიდეც!მეშინიააქ,
თქვენ
გვერდით ყოფნა..
.
ამრეპლიკისსაპასუხოდ დოქტორიფაუსტი
მკვეთრადშემობრუნდა, თითქოსგაუკვირდა,
რომ, მისგარდა,ოთახშივიღაცუცხოც
იმყოფებოდა, ამრეზით დაუკრათავი
პროფესორსდაუკვემისიმისამართით
განაგრძო:
ჰოდა,
რაგიკვირს,
შემკრთალიგული
თუგეწურებადასევდაგთრგუნავს,
თუჩუმად გართმევსუჩინო წყლული
საძრაობასდასიცოცხლისუნარს?
ცხოველმყოფელიბუნებისნაცვლად,
სადაცღვთისაგანდაგვედო წილი,
სენაკიგაკრავს,
ქცეულისაძვლედ,
გამოვსებულიობით დაჩრჩილით
–გამაოგნებელია!გა-მა-
ოგ-ნე-
ბელი!
შეიძლებაგამოლენჩდე, როგორცჩემიცოლი
იტყოდა!დატექსტი? !ტექსტირა,მთლიანი
როლიიცითზეპირად?
–ასე,
ასიწლისწინ,–მშვიდად მიუგოპეტიამ,
–კურგანისთეატრშივათამაშებდიფაუსტს.
რაღაცებიშემომრჩამეხსიერებაში.
დაამდროსმარიონეტმა, რომელიცნაწყენი
დარჩა, ყურადღებასხვაგანრომგადაიტანეს,
პეტიასკენშემოაბრუნაკეხიანცხვირიანი
სახე,თამამადგაიწოდახელიდა
მომთხოვნადმოქაჩამასშარვალზე.მან
გულითადად დაუქნიათავი: “ო,ნატურლიხ,
მაინჰერც! ”–ერთბაშად გადავიდაგერმანულ
ენაზედასრულიად ჩამოფერთხაფაუსტს
ყველანაირიიდუმალებადასევდა, და
დღევანდელიტაქსისტისმონოლოგიგააბა
ყოველ სამსიტყვაშიიმ“ შაისეს”ურევდა.
მერეუცებერთწამშიგადააქციაშუა
საუკუნეთადოქტორითურქემიგრანტად( აი,
იმად,პაწიადახლირომაქვს, სადაცხუთ-
შვიდ ევროდგრილზეშემწვარ ქათამს
ყიდულობთ) ,თანაცშესაბამისიაქცენტისადა
შესაბამისიმანერებისთანხლებით.ხოლო,
როცათურქმაგადაწყვიტა, რომნამაზისდრო
დადგა, მუხლებზედაეცადაპროფესორისკენ
მიაშვირაწვეტიანიუკანალი. ..–სიცილით
გასავათებულიდააცრემლებულირატი
ხელებისსავსავით შეევედრადანდობას.
..
ამისშემდეგ, საათ-ნახევრისგანმავლობაში,
ორივეგიჟინელაგადადიოდაერთი
სტელაჟიდანმეორისკენ, აღებდნენკარებს,
თაროებზევეეხებოდნენ, თითებით
სინჯავდნენთოჯინებსანსულაც
გამოჰქონდათ ისინივიტრინებიდან;
კამათობდნენ, ლაპარაკსაწყვეტინებდნენდა
ხელსხელზესტაცებდნენერთმანეთს,
აღტაცებისგამოსახატავადმოურიდებლად
იშველიებდნენსხვადასხვაგამონათქვამს,
ხარხარებდნენ, კატეგორიულად არ
ეთანხმებოდნენერთმანეთს; უკან
ბრუნდებოდნენ, რათაკიდევერთხელ
შეეთვალიერებინათ ლაფლორისეული, XVI
II
საუკუნისმიწურულისრომელიმეამიენური
მარიონეტი( ლილისფერიხავერდის
კამზოლში, მოკლეპანტალონსადათეთრ-
წითელ ზოლიანწინდებშიგამოწყობილი
მორიგიპეტრუშკა) ,ანხელახლა, სათითაოდ
მოესინჯათთითებით XVსაუკუნისბოლოთი
დათარიღებული, ფაიფურისგანნამზადი
“ჩინურიწვრილმანი” :ხუთისანტიმეტრის
სიმაღლისსასაცილო სტატუეტები; ან
იმისთვის,რომგურმანულიიერით,
აღფრთოვანებულად დაეყნოსათინგლისური
ცვილისთოჯინა, რომელიცპროფესორს
ამსტერდამისძველმანებისბაზრის
ნანგრევებშიეპოვაათასცხრაას, ჩემო
კეთილო, სამოცდათორმეტწელს, დი-ახ!

–დაეს,
–შესძახებდაპეტიადამინას
ატაკებდათითს,
–სედოვისპეტრუშკაარ
არის?
–მისია,მისია,თანაც,
უფროსისედოვის.
..
მოითმინეთ, სინათლესავანთებ,
თორემუკვე
შებინდდა..
.
პროფესორმაჩამრთველისკლავიშებიისე
აატკაცუნაკედელზე,როგორცკომპიუტერის
კლავიატურა,დამყისვეაქეთ-იქით,
ირგვლივ,
ზემოთდაკუთხეებშილამპებმაიწყეს
ანთებადაწყნარიშუქიმოჰფინეს
ვიტრინებს.თოჯინებიშიგცოცხლდებოდნენ,
წინმოიწევდნენ,ლამაზდებოდნენ,და
თითოეულიმათგანიცდილობდათუნდაც
ერთიწამითმაინც, –როგორმეწინ,
რამპისკენგამოეღწია:დანატრებულიყვნენ,
საყვარლები.
–სედოვი, დიახ-
დიახ,პაველ ივანოვიჩი.ეგ
პეტრუშკაპირადად ვიყიდეერთმოსკოვურ
ოჯახში,დაკარგიძალიფულიმოვაკელიიმ
თანხას,რაცცოლმააგარაკის
დასაქირავებლად გამატანა.თოჯინაიქ
სრულიად შემთხვევით აღმოჩენილა,
უმცროსინაშიერისბალიშზეიჯდადა
გარდაუვალიგანადგურებაელოდაკიდეც
მისგან.მეკიგადავარჩინე!ჰოდა,აი,
ცხოვრობსარხეინად.
ერთისიტყვით,პროფესორივაცლავრატი
მამისეულიკოლექციისდაუცხრომელი
მემკვიდრეგამოდგა:მანარათუსისტემაში
მოიყვანაკოლექცია,არათუმოუარა,შეავსო,
რესტავრირებაარ მოაკლოდაოდნავი
ორპირიქარიცკიარმიაკარამას: მან
პოეზიად აქციაიქაურობა.
მორიგივიტრინაგაჭირვებით ეტეოდაორ
მაღალ ფანჯარასშორის, რომლებიც
აუგუსტშტრასესქუჩაზეზამთრის
ბინდბუნდით უკვეჩარუხებულ ხეთა
ჩონჩხებსგასცქეროდა.ვიტრინაშედარებით
ხალვათად გამოიყურებოდა.შესაძლოა
იმიტომ,რომმოზრდილ თაროზე,
სადგამებითგვერდიგვერდ იჯდა( პეტიამ
უხმოდ გადათვალა)ხისცხრაპატარა,
ხელისგულისოდენაპეტრუშკა: ცხრავეს
ტილოსქვედაკაბაზეწამოცმული
გრძელცხვირათავიჰქონდა, ოსტატურად
იყო გამოთლილიდამკვეთრიფერებით
აშკარად ერთიხელით მოხატული.სწორედ
ისეთებიიყვნენ,როგორსაცესოდენ
დიდხანსინელებდადამაინცვერ
მოენელებინაკორჩმარისგაუმაძღარ
მუცელს.
ახლაღაგახდაცხადი, რომკორჩმარის
ჩვილი,თავზეცეცხლოვანი, აწ
გამოხუნებულითმისბღუჯარომჰქონდა,
პროფესორრატისკოლექციის
პეტრუშკებისგანგანსხვავებით,
მდედრობითისქესისარსებაიყო. .
.

რაკიპეტიადაიბნადაუხმოდ
ათვალიერებდაამპატარა,სასაცილო
ლაშქარს, პროფესორიცშედგადა
გაკვირვებულიღიმილით თქვა:
–იცით,თქვენპირველიადამიანიხართ, ვინც
გვერდიარ აუარაჩემსამშეუხედავპაწია
თოჯინებს.ჩვეულებრივ,სტუმრებიისე
იხიბლებიანამ მანთავივიტრინებისკენ
გაიქნია,
–ბისერ-აბრეშუმ-
მოხატული
საოცრებებით,რომყველაზემთავარს
უყურადღებოდ ჩაუქროლებენხოლმე.
–ასეთიგანსაკუთრებულებირითიარიან?–
ჰკითხაპეტიამ.ცდილობდახმა
დაემორჩილებინა.
–ო!სწორედესენიამამისეულიკოლექციის
სათავედამიზეზი.მხოლოდ ამასგრძლად
მოყოლასჭირდება, თანაცსუფრასთანდა
თანაცყავასთანკიარა,არამედ.
..
–მემოვიტანე!–ნაჩქარევად ჩაურთო
პეტიამ.–ვისკისმომხმარებელითუხართ?
–ყველაფრისმომხმარებელივარ, –ამცნო
პროფესორმა, –ხომგითხარით:
ასპირანტურაუმაღლესიდონისკომპანიაში
დავამთავრე.მაგრამჯერ,
მოდით,მაინც
დავამთავროთდათვალიერება.წამოდით
იქით ოთახშიაფრიკადაჩრდილო ამერიკა
მაქვს.
..
.
..–მონკუ-უ-უ-
ხენ,–წაუმღერავაცლავრატმა,
ელექტროჩაიდანშიწყალსრომასხამდა, –
ესხაშხაშიანიღვეზელიისეთია, თითებს
ჩაიკვნეტთ!რა- რადაცხობაგერმანელებსარ
ეშლებათ...მაგრამთქვენისთანამადლიერ
სტუმარს,პეტია, ჰონორარისსახით
ერბოკვერცხიეკუთვნის!
–ნუშეწუხდებით,
ვაცლავ!–იუარაპეტიამ.
რატისკოლექციისსაათ-ნახევრიანი
საგულდაგულო დაჩაკირკიტებული
თვალიერებისშემდეგისინიუკვე
სახელებითმიმართავდნენერთმანეთს, თუმც
“შენობით”მიმართვაზეჯერ არ
გადასულიყვნენ.–არღირს, დროცმენანება.
მეხომდღესვევბრუნდებიუკან.საქმეზე
ჩამოვედი.
–თუასეა,დაჯექით.იქით შეძვერით, კუთხეში.
ჯერერთი, იქსკამისსაზურგებოლომდეარ
გაცვეთილა,დამეორე, სტუმრებს
ყოველთვისკუთხეშივიმწყვდევ.თან
ფანჯარასთანმეტისიმყუდროვეა, ესჩემი
ცოლისსაყვარელიადგილია: ხედავთ, რა
ცისფერინაძვიგვაქვსფანჯარასთან?რა
ტანადია,რაღონიერი. .
.ზაფხულისცხელ
დღეებშიაქფრინველთაკონფერენციები
ტარდებახოლმე: მოხსენებები,დებატები,
კარგიმაგარიჩხუბები..
.
პროფესორმაჩაიდანიჩართო, კარადიდან
ფინჯნები,თეფშებიდამომცრო ბოკალები
გამოიღო,მერეღვეზლისდაჭრასშეუდგა. .
.
ყვითელიწინსაფარიაეფარებინა,
რომელსაცგულზემარაოსავით გადაშლილი
მწვანეპალმაეხატადათავად წააგავდა
გამხდარ,გულისამაჩუყებელ თოჯინას.
ყველაფერსაწოწილიკაცის
მოხერხებულობით აკეთებდა, დროდადრო
ოდნავდაიქნევდახოლმეჰაეროვან
კულულებს, თითქოსდასადღაც, საკუთარ
წიაღშიმჟღერფოქსტროტსაყოლებს
ტაქტშიო.პეტკასჩამოტანილ ვისკისბოთლს
თავიმოხსნადასასმელიბოკალებში
ჩამოასხა.
–აბა,
რასაქმეგაქვთ?
–მაგრამჯერ, –შეახსენაპეტიამ,–
დამპირდით, რომიმპატარა, უცნაურ
პეტრუშკებზემიამბობდით.
–აჰ,დიახ,დიახ...დაგპირდით,
–
პროფესორმათავიგადახარადაისე
ჩააკვირდაკარგიმეხსიერებისმქონე
სტუმარს.–შემპარავიადამიანიხართ!კარგი,
რაკიდაგპირდით გიამბობთ!ოღონდ ეს,
ხომგესმით...გრძელისაოჯახო საგა.
..რაღაც
ისეთია,“
ბასკერვილებისძაღლის”მსგავსი,
მხოლოდ უძაღლოდ.მაგრამგაფრთხილებთ:
თუერთხელ მაინცგაბედავთ და
წამოიძახებთ: “
შეუძლებელია!”–თქვენდამი
მთელიჩემისიმპათიისმიუხედავად,
ბზრიალასავით მოგისვრით აქედან.მოსულა?
პროფესორმავერცხლისტორტისასაღები
შეაცურაღვეზლისქვეშ, ფუმფულა,
მოყვითალო- მოიისფრო ნაჭერსამოსდო და
ფრთხილიმოძრაობით გააცურაიგიპეტიას
თეფშისკენ,თანტუჩებისცმაცუნით
ეხვეწებოდა,არ გადმოვარდე,არ
გადმოცურდეო. .
.და,როცანამცხვარი
მშვიდობიანადმოთავსდადანიშნულების
ადგილზე,მასპინძელმაშვებითამოისუნთქა.
–მაშასადამე: პატარაუცნაურიპეტრუშკები.
..
რითდავიწყო?გადავწიოთ ფარდა.XI X
საუკუნისშუახანი.მოქმედებახდება
მორავიის,ბოჰემიისადაგალიციის
ქალაქებსადაალაგებში. .
.დეკორაციები
შესაბამისია:
ავსტრო- უნგრეთისიმპერია,
ადამიანთაისტორიაშისაუკეთესოიმპერია. ..
იგიწამითჩაფიქრდა,
შეიცადადაუცებ
ძლიერადდაიქნიაფაფარი:
–არა, ამით არუნდადამეწყო!–და
დაბეჯითებით გაიმეორა: –ამითარა, ამით
არა.თავიდანდავიწყოთ, დათავი
დავანებოთდეკორაციებსადაანტურაჟს.
უბრალოდ, თქვენიპროფესიისადამიანი
წარმოიდგინეთ: მარტოსული, მოხეტიალე
მეპეტრუშკე, თავისიზურგსმოკიდებული
რეკვიზიტით, –თოჯინებიანისკივრიდა
დასაკეცითეჯირი. .
.ჰოდა,დადისთავისთვის
ქალაქებსადაალაგებში, ციხე-კოშკებისეზო-
ეზო,შოულობსუბადრუკგროშებს.კარგ
დღეებში, შესაძლოა, არცთუუბადრუკს
იმხანადხალხსბევრიგასართობიარ
ჰქონდა, თოჯინებისთეატრიკი, თავისი
მუდამმყვირალიპეტრუშკით, თურავიცი,
რასუწოდებდნენსხვადასხვამხარეში,
მაყურებელსმუდამბლომად აგროვებდა.
თუმცა, განა,რამდენია ისკარგიდღეები?
დაგადაბმულიწვიმები?დაძვალ- რბილში
გამტანისიცივე?ჰოდა, ასეგამოდის
საბოლოო ჯამში გროშები.დაკიდევბედი,
თურომელიმეკოშკშიდიდიოჯახი
ცხოვრობს: ბავშვებიანი,
მოსამსახურეებიანი. .
.მაშინსაშობაოდან
სხვადღესასწაულებზეუთუოდ დაუძახებენ
მეთოჯინესდა, შეიძლება, ერთი-ორი
კვირითაცკიდაიტოვონთავისთან, სადაც
ადამიანურადაცაჭმევენდასითბოშიც
დააძინებენ, განა,სადღაცფარდულში. ..
პროფესორმაპეტიასთავზემოთ, თაროსკენ
გაიწვდინახელი, ძველიყავისსაფქვავი
ჩამოიღო, პეშვითყავისმარცვლებიჩაყარა
შიგ,გულზემიიხუტადაწარმოუდგენელი
ტკაცატკუცითშეუდგაფქვას, თანკი,
ეს
პროცესირომგადაეფარა, ხმამაღლა
დასძახა:
–აინსეკუნდ!სამაგიეროდ,ნამდვილი
თურქულიყავაგვექნება!ესსაფქვავიჰერმან
ჰესსესეკუთვნოდა,მისინაჩუქარია!
ძველისაფქვავიადგილზე, მიბჯენით
ხვრეტდამარცვლებს: რამდენიმემარცვალი,
სახურავისღრიჭოდანრომამოხტა, პეტიას
მოხვდა.დათვითპროფესორიცმაგრად
ჭუტავდათვალებს, –ეტყობა,კარგადიცოდა
საფქვავისზნე.ჩემმაბებრუხანამისევ
მასახელაო,კმაყოფილად აღნიშნავაცლავმა.
–იცით. .
.ჩემიცოლიდიდხანსკვდებოდა. .
.–
ისიღიმებოდადაკოვზით ყავის
საფქვავიდანსაგულდაგულოდ გახეხილ-
გაპრიალებულ ჯეზვეშიყრიდადაფქვილ
ყავას.–ეგონა, რომსიკვდილსშეეჩვეოდა,
თუუფროახლოსგაიცნობდამას.დამაინც
ვერ შეეჩვია.ვერა, ვერ შეეჩვია..
.
მეუბნებოდა: “ვასია”..
.ასემიწოდებდა.
ვაცლავსკიარა, –ვასიას.ისე,თუ
ჩაუფიქრდებით, ერთიდაიგივეა
არსობრივად.“ ვას,–მეუბნებოდა, –რაღაც
მოსაწყენიაესგარდაცვალება.იქაც
მოწყენილივიქნები.მითხარი, აბა,–
მეუბნებოდა, –როგორდავშორდეჩვენს
ყავისსაფქვავს?როგორიქნება, რომ
გავიღვიძებდამაგისსპილენძისკოპზემზის
ათინათსვეღარდავინახავ?
”
პროფესორმაორთქლადენილიჯეზვე
სტუმრისფინჯანზეგადმოხარა,
თან
მარგალიტისფერ ორთქლსუღიმოდა,
თვალებიდაეხარადაცხვირ-ტუჩისღრმა
ნაოჭშიჩაჭედილიბავშვურიცრემლი
უბრწყინავდა.
–ახლახანგარდაიცვალა?–ხმადაბლა
ჰკითხაპეტიამ.
–დიახ.–მოკლედ მიუგო ვაცლავმა, –ხუთი
წლისწინ.აბა, მოგწონთ ყავა?–დაპეტიას
აწეულიცერისდანახვაზეთქვა: –ორირამაა
ჩემისიამაყე:ჩემიკოლექციადაჩემიყავა. ..
აბა,რაზეგავჩერდით? ..ჰო!თქვენპაწია
შარისთავებისგულადიქვედანაყოფი
იხილეთ.საქმეისაა, რომდედაჩემისოჯახში
ერთიასეთითოჯინაინახებოდა, სასაცილო
ხულიგანი.იგიარამარტო დედაჩემისდედას
ახსოვდა,ანუბებიაჩემს, არამედდიდ
ბებიასაცკი:ისთოჯინასწორედ მისთვის
გაეკეთებინაპატარაობისასმამამისს,
როგორცდიდიბებო ჰყვებოდა, მისთვალწინ,
ნახევარსაათში.იმხანად იგი, ანუდიდი
ბებიასმამა,ქვეყანაშისათამაშოებისერთ-
ერთიცნობილიმწარმოებელიყოფილა, მის
სახელოსნოში, თურმე,ექვსიოსტატი
მუშაობდა..
.სხვათაშორის, რამდენადაც
დღესმისშესახებმსჯელობაშემიძლია,
საინტერესოტიპუსიყოფილა.
ახალგაზრდობაშისწორედაცრომზურგზე
მოკიდებულისათოჯინო მოწყობილობით
აქეთ-იქითდაეხეტებოდათურმე, თანაც
თავისთოჯინებსთვითონვეამზადებდა, –
იმხანადხელოვნებასჯერკიდევარექცია
ზურგიხელოსნობისთვის..
.

ცხოვრებაკი, ხომიცით დიდია.

განსაკუთრებით, ახალგაზრდობაში,
განსაკუთრებით, მაწანწალისთვის.
იაფფასიანსასტუმროებშიან, თუკი
შეუშვებდნენ,ციხე-კოშკებისსალაქიო
სადგომებშიგაჩერებისას, ესმეგობრული
მასხარაიოლადხიბლავდაქალიშვილებსა
დაქალბატონებს. .
.ამათუიმქალაქსადა
ალაგსაერთკვირას, ერთ ანორ თვესთუ
გაატარებდა, თავისმორიგსატრფოსაი,
ისეთ სუვენირსუტოვებდა, –ხომნახეთიმ
ყოჩაღიჩხუბისთავებისმწკრივი.ასერომ,
წინაპრისგამო არ მრცხვენია.უფრო სწორად,
ცოტათიმრცხვენია: ისხომზოგჯერ,
თვითონაცრომარ იცოდა, ისე,
სათამაშოს
გარდა, უფროარსებით “ სამახსოვროსაც”
უტოვებდაქალიშვილს, –თუკიიმით
ვიმსჯელებთ, რაცსხვამისი
შთამომავლებისგანააცნობილი. .
.ამრიგად.
..
–რატმადაასრულაზეთისხილით სავსე
ქილისგახსნადასტუმრისკენმიაჩოჩაიგი.–
მიირთვით.ძალიანგემრიელია.ბერძნულია.
იცით,ვისისადღეგრძელო შევსვათ?ჩემი
წინაპრის.მისიდაუოკებელიწელ- თეძოსი,
ასევთქვათ!
–მაგრამ..
.ამდენითოჯინა?საიდანგაქვთ?–
იკითხაპეტიამ.ზეთისხილსარცმიჰკარებია.
–თქვენრა, ეძებდით?
–მეარა.ძირითადად,
მამაჩემიეძებდა.და
იცით,პირდაპირ სასწაულია: თითქოსჩვენკი
არვეძებდითპაპის- პაპისსასიყვარულო
საჩუქრებს,არამედისინითვითონ
მოცურავდნენჩვენკენ. .
.ყველაფერიიმით
დაიწყო,რომერთხელ, ათასცხრაას
ორმოცდარვაწელს, რომელიღაცსტუმარმა,
მამისკოლექციისთვალიერებისას
(კოლექციამაშინჯერ კიდევარიყოასეთი
წარმომადგენლობითი) ,ჩვენიგაცრეცილი
პეტრუშკადაინახადათქვა: აი,ზუსტად
ასეთიმინახავსჩემიმეგობრებისოჯახში,
ვარშავაში.მამაჩემი უჰ,უნდა
გცნო ბოდათის!–როგორცნებისმიერი
სერიოზულიკოლექციონერი,
არანორმალურიენერგიისადა
მიზანდასახულობისპატრონიიყო.
წარმოიდგინეთ, აღარგადაუდია, ადგილს
მოსწყდა,ვარშავაშიგაემგზავრადაიქიდან
ხელცარიელიცარ დაბრუნებულა.მედა
დედასარცკიგვიკითხავს რამდენზლოტად
დათანხმდაისხალხიოჯახურირელიკვიის
გაყიდვაზე..
.მესამე,
იცით, სადგამოჩნდა?
ჩეშსკი-
კრუმლოვში.მამაიქ, ადგილობრივი
მოყვარულ- მეთოჯინეებისკლუბშილექციებს
კითხულობდა.იქთავისიხუთი- ექვსითოჯინა
ჩაიტანასადემონსტრაციოდ, მათშორის ეს
ჩვენიბარტყიც, –მაგასხომმოგზაურობა
უყვარდა..
.ლექციისბოლოსმამასერთი
მსმენელიქალიმიუახლოვდადაუთხრა: “პან
პროფესორო, თქვენთვისსაჩუქარიმაქვს.
ახლახანჩემიუახლოესიმეგობარი
გარდაიცვალა, სრულიად მარტოხელაქალი;
მისისიკვდილისშემდეგიქაურობის
დალაგებადარაღაცნივთებისგადარჩევა
მომიხდა.თითქმისყველაფერიგავეცი, მე
თვითონპაწაწინაბინამაქვს.მაგრამაი,
ზუსტადასეთიკაშპარიკისამახსოვროდ
დავიტოვე ვიცოდი,რომიგიიმოჯახში
ძალიანდიდხანსინახებოდა.ახლაკი
ვხედავ,
რომმანთქვენსკოლექციაშიუნდა
დაიდოსბინა..
.”
ვაცლავმაკვლავჩამოასხავისკიბოკალებში.
–რასთანდაკავშირებითაც, მსურს
შემოგთავაზოთ სადღეგრძელო იმ
ენთუზიასტებისა,რომლებიცყველგანარიან
დაყოველთვისრაღაცუყვართ, –მან
ჩანგლით ჩამოაჭრაგვერდინოტიო- პრიალა
“მონკუხენს”,
–მათიმომაბეზრებელი
ენთუზიაზმისგარეშეჩემიფეხები
განხორციელდებოდაამცხოვრებაში.
პროფესიონალებიპირქუში, ეჭვიანი,
ეგოისტური, შურიანიხალხია.ისინი
ფანატიკოსებიარიან.ისინი. .
.მოკლედ, მოდი,
დაზუსტებებისგარეშედავლიოთ: ვისკი
ნამდვილადიმსახურებსამას.დათქვენრა
ახლადდანიშნულისასიძოსავით ზიხართ?
ყოჩაღადიმოქმედეთ: კარაქი, ყველი. .
.ამ
ფუნთუშებს“ ბროტხენი”ჰქვია. ..დიახ.
მახსოვს,მამაუკანთითქოსსაკუთარი
ფრთებით ჩამოფრინდა.დარამოიფიქრაამ
შემთხვევისშემდეგ?აი, რასნიშნავს
ორგანიზატორულინიჭი: რამდენიმე
ადგილობრივგაზეთშიგანცხადებამოათავსა.
ხომიცით, პატარ-პატარაგაზეთებია, მაგრამ
მოცემულიქალაქისმაცხოვრებლები
წერტილ- მძიმიანად კითხულობენ.არ
დაიზარადამსგავსიგანცხადებები, ჩეხეთის
გარდა,გერმანიისადაავსტრიისგაზეთებშიც
ჩათესა-ჩამარცვლა..
.ჰოდა,მარცვლებმაც
გაიხარა,ნერგიამოიზარდადადროის
კაშხალიცამოანგრია!დაჩვენიგიჟმაჟი
წინაპრისსიყვარულისიმქვეყნიურმა
ფლოტილიამგამოსცურაჩვენკენ. ..უფრო
სწორად, ფლოტილიისნარჩენმა:
დარწმუნებულივარ, რომამდენიწლის
შემდეგყველამვერმოაღწიაჩვენს
ნაპირამდე...ესეც სარომანემასალაა,არა?

პროფესორიგაჩუმდადაჩაცხრა, მოწყენილი
ხელებიისედარჩამაგიდისკიდეზე, როგორც
პიანისტს კლავიატურაზე, თითქოს
ფიქრობდა, განეგრძო თხრობათუუკვე
საკმარისიიყო სტუმრისთვის.და,როგორც
ჩანს,მიიჩნია, რომესკმაროდა.რა
გაეწყობოდა, ესმისიუფლებაიყო..
.
რადიდიხელისმტევნებიაქვს, –გაიფიქრა
სტუმარმა,–დიდი, გამომსახველიმტევნები,
სრულიადაცარასამეცნიერო მუშაობისთვის
შექმნილ-დამუშავებულიბუნებისმიერ.
–როიალზეუკრავთ?
–ღვთისწყალობით, –გამოფხიზლდა
პროფესორი, –ახალგაზრდობაშიგიტარას
ვაჩხაკუნებდი,დისიდენტურ სიმღერებს
გავყმუოდი...როგორცჩემიცოლიამბობდა,
საკმაოდ სასიამოვნო ხმამაქვს..
.აბა,
ბატონო ჩემო. .
.ჩამოვასხათ ერთიც,აღარ
მახსოვს,მერამდენედაიმედია, არა
უკანასკნელი.–დაღვეზელირატომარ
მოათავეთ?
–ვიღაცასდავუტოვე,–თქვაპეტიამდა
ყურადღებითადამახვილიმზერითშეხედა
ვაცლავს.დაუცებ,
გაურკვეველია,საიდან,
უფროალბათმაგიდისქვეშიდან, გამჭოლი,
სკანდალურიხმააწივლდა:
–გამიშვი!გამიშვი-
მეთქი!მზისშუქზერად არ
მიშ-
ვებ,რადაა!შეკარგოარამ-ზადაა!!
!
რათქმაუნდა, ესდაუნდობელიხუმრობაიყო:
პროფესორისკამზეშეხტა, წამოვარდადა
აქეთ-იქითდაიწყო ცქერა:ყვითელ
წინსაფარსზემოთ შეშლილივით უელავდა
შავითვალები.დამაშინპეტიამ, რომაღარ
ეწვალებინამასპინძელი,პიჯაკიგადაიხსნა,
უხმოდ მიუთითაშიგაჯიბისკენ,საიდანაც,
როგორცთეჯირიდან, პატარათავხედი
შარისთავიამოჩრილიყო დაკვლავ
წრიპინებდა:

–მთელიდღეაქვზივარ, და-
აწყევლილივით!
აბუჩად აგდებული!მიტოვებული!ესღორი, ეს
არამზადა, ესსაზიზღარიდაძუნწი:ღვეზელს
თვითონშეღმურძლავს, არგაუყოფსპეტრუშ-
კას!
პროფესორისკამზედაეხეთქადაუხმოდ
მიაშტერდაპატარატუსაღს,
რომელიც
ჯიბიდანამოხტომასლამობდა.
–ო, ღმერთო..
.–ჩაილაპარაკაბოლოს, თან
ღონივრად ისრესდამკერდს,–
ვენტროლოგიცყოფილხართ!ხომუნდა
გააფრთხილოთ ადამიანი..
.–მაგიდისმეორე
მხრიდანპეტიასკენგადმოიხარა,
ფრთხილად გასწიათავისკენპიჯაკისკიდე:
–
შეიძლება?–დაფრთხილად ამოაძვრინა
ჯიბიდანპაწაწინაფიგურა,
თანბუტბუტებდა:
–დიახ, დიახ..
.აშკარადჩვენებსეკუთვნის...–
არცგაუხედავს, ფანჯრისრაფაზეისე
დაძებნახელისფათურითსათვალედა, უკვე
ლინზებით შეიარაღებულმა, გაკვირვებულ-
ბედნიერმადაბეჯითებით დაამატა: –
ჩვენებისაა.
..ოღონდ. .
.ოღონდ, მამრობითი
კიარა,მდედრობითია. .
.არა?აი,მესმის
საჩუქარი,აი,მესმისმოხერხებულობა!რას
არმოახერხებსსაქმისკაცი!აი, თურმე,რა
საქმეგქონიათჩემთან. .
.
–მთლადასეცარაა, –უპასუხაპეტიამ,
–ეს
საქმისმხოლოდნახევარია.თუმცა,
დარწმუნებულიარ ვარ,
რომდანარჩენში
ჩემსდახმარებასშეძლებთ.
–ხომმომყიდით?–მოუთმენლად
გააწყვეტინარატმა.
–არ შემიძლია, თქვენიკოლექციისადმი
უდიდესიპატივისცემისმიუხედავად.ეს
თოჯინაჩემიცოლისოჯახსეკუთვნის.დაეს
მემკვიდრეობისმხოლოდ ნაწილია.ვაცლავ!
–პეტიამკერდითმაგიდასგადააწვა, თუმცა
შეიძლებოდაბოკალიგადაეყირავებინა, ან
ხაშხაშით დასვროდაპიჯაკი,–რამეიცით
ასეთითოჯინისშესახებ?–ძველიებრაელი,
მთელითავისიტრადიციულიაღკაზმულობით,
კიკინებითდავეებაღიპით. .
.რომელშიცაი,
ესუცნაურიარსებავიპოვე.
დაუცებრაღაცისეთიმოხდა,რასაცპეტია
ვერცივარაუდებდა:
ვაცლავრატმაორივე
მუშტიისედასცხო მაგიდას,
რომღვეზელი
შეხტა,სათვალემაგიდასდაეცა,
ტორტის
ასაღებიკისულაცსამზარეულოსკუთხისკენ
გაფრინდა, ხოლო პროფესორიაღრიალდა:
–კორჩმა-ა-
ა-რიიიი!!
!–დაამღრიალში,
უფროსწორად, ჭიხვინშიერთდროულად
რამდენიმეგრძნობაშეერთდა:
გაოგნებულობა, აღფრთოვანება,
აზარტიდა
თითქოსშიშნარევითაყვანისცემაცკი.–მაშ,
ისარსებობს?!არ-სე-ბობს?
!
მერემუშტებისქნევით ფეხზეწამოხტა,
გეგონება,პეტიასგემოზეცემასაპირებსო,
სამზარეულოდანგავარდადაიქსადღაც,
ოთახებსადადერეფნებში, გამოშვებული
ცხენივით ფეხებისბაკუნითმოჰყვა
სირბილს...

ხუთიოდეწუთისშემდეგსამზარეულოში
დაბრუნდა.სტუმრისპირისპირ დადგა,
ორივე
ხელით მაგიდასდაეყრდნო დაპეტიასკენ
გადმოხრილმადაიჩურჩულა:
–წითელია?
–რა?–პეტიაუხერხულობისგანუკან
გადაიხარა.
–ცოლი, –იმავეშეთქმულისჩურჩულით
დააზუსტაპროფესორმა, –თქვენიცოლი
წითელია?
–ე-
ე..
.რა,
გაგებ.
..ანუ.
..დიახ!
ვაცლავიმოპირდაპირემხარესჩამოჯდადა
თავშეკავებული,
მოზეიმეტონითწარმოთქვა:
–ესეიგი,ესელიზასშტოა!–დაუცებ
აღრიალდა: –ქურდები!ქურ-დეე-ბიი!აი,
ვინ
ხართ თქვენყველა:
ქურ-დე-ბი!!
!
პეტიაშეწუხებულადწამოიკრიფა.რათქმა
უნდა,მანდაპროფესორმადალიეს,
გვარიანადაცდალიეს...მაგრამიმდენიცხომ
არა..
.იმდენიცხომარა, რომჩხუბიატეხონ,
ან,ღმერთმანუქნას,ჭიდაობაშიმთელიეს
კერამიკადაღვეზელითავზერომდაიმხონ?
–მისმინეთ,ვაცლავ.
..–ფრთხილად
ჩაილაპარაკა,–გირჩევთ,
თავიხელში
აიყვანოთ.მოდი,ორივედავმშვიდდეთ და.
..
ჯანდაბას,
თითოცდავლიოთ!
–თქვენრაგიჭირთ,–ბუტბუტებდა
პროფესორიდაბოკალისკიდესუჭახუნებდა
ბოთლისყელს, –თქვენრაგიჭირთ,ლოთი
ხართ.მეკიავადვარ,ისმჭირს,
ქრონიკული.
..
–მელოთიარ ვარ, –იუარასტუმარმა,–
ლოთიმამამყავდა.ესკისაუკეთესო აცრაა..
.
რასიზამთ, ვაცლავ,კორჩმარი ჩემთანაადა
არავისდავუთმობ.მაგრამუფლებამაქვს
ყველაფერივიცოდე.თქვენიპაპის-პაპის
შემთხვევითიკავშირებისრომანტიკა.
..და
მისიდანატოვარისასიყვარულო
მინიშნებები,–ესყველაფერი,რათქმაუნდა,
ლამაზია.მაგრამმთავარიხომესარარის,
არა?მიდით, მთავარიისტორიამიამბეთ.
–უნდაგაგაგდოთკაცმაჯანდაბისიქით...–
ამოიოხრავაცლავმა,–ანშეგიტყუოთ მაგ
თოჯინიანადდამოგწამლოთ.ან, რავიცი,
თავიმოგჭრათ.თქვენიბედი,რომკორჩმარი,
როგორცასეთი,არაფერშიმჭირდება.
–რატომ?
–იმიტომ.–პროფესორმაპირში
მოიპირქვავაბოკალისშიგთავსი.–
კორჩმარი, უკაცრავადდა,შვილიერების
ასაკშიასაჭირო.სწორედ ამასაკშიშობსის
ქალიშვილებს.

–როგორ? !–წამოიძახაპეტიამ,
–თქვენც
მაგასამბობთ?ესრაბოდვაა?რასნიშნავს,
შობს?.
.ვისუნდაშობ..
.
–დიახ, არცთუზუსტად მოგახსენეთ.ის, მოდი,
ასევთქვ ათ. ..უზრუნველყოფსსწორედრომ
ქალიშვილებისდაბადებას, ქალიშვილების,
რომელთაგზითაცმიედინებაუბედური,
დაწყევლილიმოდგმისსნეულინაკადული. :
“ქვიდანქვაზე, ქვიდანქვაზე,გორაკიდან
ქვიი-შიანზე”
..
.ისწარმატებისსაწინდარია,
არა?აბა!ესხომუჩემოდაციცით, კორჩმარი
ხომ თქვენთანაა?
–არაფერიცარ ვიცი!–მოწყვეტით
ჩაილაპარაკაპეტიამ, –ვაცლავ, მისმინეთ.
დრო ცოტამაქვს.საათ- ნახევარშიუნდა
წავიდე.უკან,
პრაღაშიდასაბრუნებელი
მატარებლისბილეთიმაქვს.დიდიხნითარ
შემიძლიაცოლისდატოვება, ისავადაა. .
.
კორჩმარიამდღეებშიგამოჩნდა, სრულიად
შემთხვევით,მოულოდნელად გარდაცვლილი
ნათესავიქალისსახლში, და..
.არააქვს
მნიშვნელობა, არააქვსმნიშვნელობა, ეს
გრძელიისტორიაა, რასაჭიროა!შეგვიძლია
იმაზევილაპარაკოთ, რომესყველაფერი
ბოდვაა,ზღაპარიდაცრურწმენა, რომჩვენ
ზრდასრულიადამიანები, თანაცმამაკაცები
დაარაქალები. .
.მაგრამდროარმაქვს.
მისმინეთ:–პეტიამისეგადაყლაპაჰაერი,
რომადამისვაშლიდაეძაგრა, –მე.
..შვილი
მყავდა..
.ბიჭი.
..დაის..
.ჩვილივე
გარდაიცვალა.
–აბა,სხვაგვარადროგორიქნებოდა, –
ჩაილაპარაკაპროფესორმადამწარედ
ჩაიცინა,–და, ალბათ,ეგრეთ წოდებული
“ანგელმანისსინდრომი”დაჰყვა, ანუ
“მოცინარითოჯინისსინდრომი” .კიდევაქვს
მაგდაავადებასერთი, ცოტაარიყოს,
დამცინავისახელწოდება: “
პეტრუშკას
სინდრომი” .გამოვიცანი?
პეტიაუხმოდგადაიწიაკედლისკენდაიჯდა
ასე,
თავდახრილი, ყბებმოკუმული:
რუხი
ნიღაბიიყო,სახეკიარა.
–ესეიგი,გამოვიცანი.
..–ამოიოხრა
პროფესორმა, –გამოდის, რომთქვენს
ცოლსაცმოჰპარეს“ საშობაო თოჯინა” .
..
“ორსულ კერპსდადევნებულ
ცეცხლისფერთმიანქალთაჯაჭვი” .
..–
წარმოთქვამან,არავინუწყის,ვისისიტყვები;
წამოდგა,ფანჯარასთანმივიდადაკარგა
ხანსიდგაიქ,თანსაკუთარანარეკლს
ათვალიერებდადათანკვლავლაპარაკობდა
პეტიასმისამართით.
–კარგი!ღმერთითქვენკენ!გიამბობთამ
ისტორიასიმსახით,როგორიცჩემამდე
მოსულა.მაშ,
იცოდეთ:გადაცრეცილი
ფოტოსურათი, რომელიცშვილთაშვილმა
ფოტოშოპით განაახლადათანამედროვე
ატელიეშიდაბეჭდა, საოჯახოალბომის
პირველ გვერდზედააწებეს, ვითარცაფესვი,
სათავე,დამოდგმისხსოვნა.გადარეცხილ
სახეზე,პენსნესდაულვაშისმეტი, არაფერი
ჩანს,სამაგიეროდ, დიდპაპისეულიტროსტის
ბრინჯაოსბუნიკიახალივით ბზინავს. .
.
იმედია, საათ-
ნახევარშიჩავეტევი.მხოლოდ
გაითვალისწინეთ: ესისტორიაბებიამ
მიამბო, დედისდედამ, ისკიშეუდარებელი
მსახიობიდადიდიფანტაზიორიიყო.მე
სულაც, მთელიცხოვრებავთვლიდი, რომ
სწორედ მანმოიგონაესისტორია,
გამომდინარემისისაშინელიოჯახური. ..
მემკვიდრეობიდან, ასევთქვათ.თუმცა, ხომ
ხედავთ, რეალობააღმოჩნდაყველაფერი.

მანორივეხელიშეიცურადაუდეგარი
ჭაღარათმისკულულებშიდანერვულად
ააფათურაშიგ,თითქოსამამბისფესვები
უნდაგამოთხაროსო, ან,
სულაც,
მისი
გაქრობისპირასმყოფიდედააზრის
მოხელთებასცდილობსო.დაფანჯრის
მინაზეარეკლილმამისმაორეულმა,
ჟესტებით რომუცხადებდასოლიდარობას,
შურდულივითგადაშალაწვეტიანიიდაყვები
დაპროფესორ რატისდაბნეულობაგამოსახა.
–ყველაფერიშემზარავად რეალური
აღმოჩნდა...ასედაამრიგად:მეთოჯინე.XI
X
საუკუნისშუახანი.ესრადროა თავადაც
იცით,ისტორიულ თარიღებსადა
გარემოებებსარ ვუღრმავდებით, არც
არაფერშიგვჭირდებაისინი: საქმე
პირწმინდადკერძოა.მაწანწალასფრანცი
ერქვა,გვარიკი...უცნაურია,რომმისიგვარი
საოჯახომეხსიერებაშიარშემონახულა.
თუმცა, რატომააუცნაური?გვარისძაფს
ქალებიექაჩებოდნენ, ქალიკითავიდანვე
განწირულია, რომვინაობაიცვალოს, ასე
რომ, წინაპრისგვარიდაკარგულია, გაწყდა
ძაფი.ერთხელ, ასე,..
.ორმოცწელს, ჩემი
აზრით, ანოდნავმერე, ხეტიალ- ხეტიალში
იგიქალაქბროდიშიჩასულა, –ეს
ლემბერგის, ახლანდელილვოვის
მიმდებარედაა.დაიქადგილობრივი
კორჩმარისქალიშვილიშეუთვალიერებია.
დაარამხოლოდ შეუთვალიერებია, არამედ,
პირდაპირ ვთქვათ, შეჰყვარებია:უნდა
ვივარაუდოთ, რომქალიმზეთუნახავიიყო.
ნამდვილისიყვარულისწვევიაკაცს,
პირველად თავისსიცოცხლეში.ისე
შეჰყვარებია,რომთანახმაყოფილა,
სამუდამოდ დარჩენილიყო იქდა
მეპეტრუშკისხელობამიეტოვებინა: თანახმა
ყოფილა, დაფუძნებულიყო, რამესხვა
საქმითეშოვალუკმაპურისფული, დაარა
სკაბრეზულიბალაგანით.მაგრამ
ქალიშვილსარ შეეძლო თუარსურდამის
რწმენაზეგადასვლა( ფრანცი
გაგერმანელებულიჩეხიიყო) ,
ხოლო ქალის
მამამ,პირქუშმადაღვარძლიანმაკაცმა,
ხელისმთხოვნელიზღურბლიდანვე
გაისტუმრაცივიუარით.უცხოებსთურმეარ
სწყალობდა, თანაცასეთუცხოს
მებალაგანეს, ტაკიმასხარას,ყბედს.რაუნდა
ექნათ ახალგაზრდებს?სადწასულიყვნენ?
ქალიხომუკვეორსულად იყო.დამათ სადმე,
ძალიანშორსგაქცევაგადაწყვიტეს
საკმაოდ ბანალურიგამოსავალიმოძებნეს
შექმნილისიტუაციიდან..
.დაგაიქცნენ.
..
დალიეთ, დალიეთ!რასგაქვავდით?ჯერ
სადაა,გრძელიამბავია.
..
პროფესორიფანჯარასმოშორდა, ბოკალი
აიღო დაერთიანადმოიყუდაპირშითავისი
წილივისკი; ორითითითლამის
ქლიავისხელაშავი, ცხიმიანიზეთისხილი
ამოაძვრინაქილიდანდაკურკისგარშემო
მისსაფუძვლიანად შემოხვრასშეუდგა.–
იცით,რომორი- სამიზეთისხილისკურკის
გადაყლაპვათირკმელებისკარგი
მუშაობისთვისძალიანსასარგებლოა?კარგი,
კარგი,ნუწამოიფოფრებით.განზრახარ
ვამბობ,უბრალოდ, აზრად მომივიდადა. ..
ვაგრძელებთხრობას. .
.განასაჭიროაიმის
თქმა,რომლტოლვილიგვრიტები
პირველივესასტუმროშიდაიჭირესმეზობელ
სოფელში?დილით, აღმოაჩინათუარა
დანაკლისიკორჩმარმა, ყველაფერსმყისვე
მიხვდა,საჩივარიდაწერადაიქაურ
თავადთანგაქანდა.იმანკითავისიყოჩაღი
ბიჭებიდაძაღლებიდაადევნაგაქცეულებს. ..
ასერომ, ქალიშვილიშინ, გააფთრებულ
მამასთანდააბრუნეს, ხოლო მეთოჯინემკი
რაღაცსასწაულით თავსუშველა
(გამორიცხულიარ არის, რომმასთავად
მდევრებმათანაუგრძნეს, –წინადღეს
ალბათ ბევრიიცინესმისმორიგ
წარმოდგენაზე: “აბა,ცოლო, რაგაქვსკაბის
ქვეშ?ოჰოოო!ესხომბატონიექიმია!მანდ
რასმკურნალობთთქვენიგრძელიდა
მსხვილიჩიბუხით ჰაა- ა-ა?
!ბრახ თავში!
მოკლა!მოდი, ცოლო, გვამისდამალვაში
მომეხმარე.
..
”)
.–ვაცლავრატმასკამი
შემოაბრუნადაცხენივით გადააჯდა,ხელები
საზურგესშემოხვია.

–ახლაწარმოვიდგინოთ სიტუაცია.
კორჩმარიდარდისადასირცხვილისაგან
გონზეარაა,–განსაკუთრებით მასშემდეგ,
რაცგაირკვა,რომმისიქალიშვილიმუცლით
ნაბიჭვარსდაატარებს,მამზერს.
..
ირგვლივკიუკვეყველამიცისესამბავიდა
სიამოვნებითაცფქვავენმისსადარდებელს
–აბა,სადგინახავთ,რომმოსახლეობას
კორჩმარებიუყვარდეს, მით უმეტეს,
ასეთი
უჟმურები?დამაშინ, –ყურადღება, ამამბის
ძარღვებშისისხლისგამყინავეპიზოდს
ვუახლოვდებით...მაშინმოხუცმასახალხოდ
დასწყევლაისარამზადარაღაცსაშინელი
ებრაულიწყევლით. .
.სხვათაშორის. .
.–ის
უკანგადაქანდასკამიდანდაისეგამოშვირა
თავისიგრძელიფეხები, რომპეტიასფეხებს
მიაწვდინამაგიდისქვეშ. ..
–სხვათაშორის, იცით თუარა, რომარსებობს
უძველესიდამომაკვდინებელი
კაბალისტურირიტუალ- წყევლა: “
პულსადე
ნურა”?ესარისზეციურისამსჯავროსადმი
თითქოსდაპირდაპირიმიმართვაამათუიმ
ადამიანისკონკრეტულიმხილებით
დანაშაულისჩადენაშიდამისიუსასტიკესად
დასჯისმოთხოვნით.მაგრამ, ჯერერთი,
წყევლარომამუშავდეს, საჭიროაათი
ზრდასრულიმამაკაციდათავად რიტუალის
ცოდნა; მეორეც იგიმხოლოდ ებრაელი
ხალხისწიაღშიმოქმედებს, წინააღმდეგ
შემთხვევაში, ჰიტლერიიმდენხანსვერ
იბოგინებდადედამიწაზე. .
.ჩვენიკორჩმარი,
რათქმაუნდა, უფრო ნაკლებიგაქანებისიყო,
კაბალააშკარადარ შეუსწავლია, შელოცვები
არიცოდა, მაგრამხომგესმით. ..დარდისადა
მძვინვარებისძალამ, რომელიცგანუზომელი
სასოწარკვეთითააშეკრული. .
.შესაძლოა,
მისცესკიდეცრაღაცწარმოთქმულ სიტყვებს
აღსრულების, ახდენისენერგია.ან,
ამაღლებულად რომვთქვათ: მამისგოდებამ,
მისმასისხლიანმაჩივილმაუზენაესის
ყურამდემიაღწია!
სამზარეულოშიუკვედიდიხანია,
მაგიდის
ლამპაენთო, რომელიცთბილი,რბილი
შუქითანათებდასტუმარსადამასპინძელს.
ჩაკეტილი,ღრმაბინდშიჩაძირულიეზო
ელექტრონული, მხიარულისაკერებლებით
იყო მოფენილი.ფანჯრისმიღმაკი თავის
კანტურით,ხელებისქნევით,
სტუმრისკენ
საჩვენებელითითისდამიზნებით,წვეტიანი
მხრებისჩეჩვით უცნაურამბავსჰყვებოდა
ნაძვისკენწეროსთავზემოლივლივე
პროფესორივაცლავრატი.
–ამისშემდგომ გაურკვევლობაგვაქვს, ანუ
სპექტაკლშიანტრაქტია.კიდევდალევთ?
არა?მეკი,ალბათ,დავლევ...დიახ:ასე,
თხუთმეტწლიანიანტრაქტიგვაქვს.არაფერი
ვიცით მეთოჯინეხეტიალსგანაგრძობდა,
ნებისმიერმოედანზეშლიდათავის
ბალაგანს:ბაზრობისრიგებსშორის,
სასტუმროებისეზოებში,ციხე-კოშკებისწინ.
..
თავისმარშრუტებშიფრთხილად უვლიდა
გვერდსიმქალაქს, –მით უფრო,რომმის
ყურამდეცმისულიყო ხმებიკორჩმარის
წყევლისადაშურისძიებისშესახებ.ან
რატომუნდაგაერისკა?ისგოგო ძალიან
ენატრებოდა, სწორია,
მაგრამ,
ბოლოსდა
ბოლოს, საკუთარიუკანალიხომბევრად
უფროახლობელიიყო მისთვის, ვიდრე
რაგინდარამზეთუნახავიქალი? .
.

მაგრამასე,ორმოცდაათიანიწლებისკენ
დაიღალა, გადაწყვიტადაშოშმინებულიყო
დასადმე, ერთადგილასდაფუძნებულიყო.
იყო ასეთიქალაქი, სტანისლავი, ჰოდა,მანდ
ჩაუშვაღუზა.პატარასახლიიყიდა,
ფარდულშიკითოჯინებისდასამზადებელი
სახელოსნომოიწყო. .
.დასაქმეცაეწყო,
აეწყო:ისოსტატიიყო და, როგორცჩანს,
ნიჭიერიმექანიკოსიც, დასაერთოდაც,
ოქროსხელებიჰქონდა, ყველაფერი
ეხერხებოდაბიჭს.მისისათამაშოები
ბავშვებსაცმოსწონდათ დადიდებსაც.
ბოლოსდაბოლოს, ერთიჯერკიდევ
ახალგაზრდაუშვილო ქვრივი
შეუთვალიერებია, მისიცოლად შერთვა
გადაუწყვეტიადა,მოკლედ, შვილების
გაჩენაც.ნორმალურიმოსაწყენიისტორიაა. ..
კორჩმარირომარა!ხომგახსოვთ, რომმისი
სისხლიანიჩივილიმივიდა მაინცმივიდა!–
უზენაესისყურამდე?დააი, სათანადოდროს
ქვრივმაპირველიშვილიშობა.ვაჟი. .
.
უცნაურიბავშვიდაიბადა: მოცინარი.ესუკვე
მერე,მოგვიანებით, მამაჩემმადაძებნა
ენციკლოპედიებსადაცნობარებშიდათავის
ნაცნობ-მეგობარექიმებთანაცმრავალჯერ
უმსჯელიაამდაავადებისშესახებ.
ბავშვობაშიკიბებო, უბრალოდ, ასე
მეუბნებოდა: “
სულ იცინოდა”.“
მერერა, ბებო,
რომიცინოდა?ესხომკარგია, როცაბავშვები
იცინიან?”ისკიმპასუხობდა:“ღმერთმანუ
ქნას!”
..
.მოკლედ, როცამიხვდნენ, რომბავშვი
არანორმალურიდაიბადა, ბედისწერის
დამარცხებაგანიზრახეს.დარაღაცხნის
მერექალმა, თუმცკიუკვეოცდათხუთმეტისა
მოყრილიყო, მეთოჯინესმეორევაჟიშვილი
გაუჩინა.შეხედესმისმოცინარსახეს...და,
როგორციტყვიან, თვალთდაუბნელდათ.
აი,მაშინკიგაახსენდამეპეტრუშკეს
კორჩმარისწყევლა, გაახ-
სენდა..
.აი,თურმე
რითდავისითმოუხდამასპასუხისგება
თავისნამოქმედარბოროტებაზე. .
.ის,რა
თქმაუნდა, დანებდებოდა, შეეგუებოდა,
ცოლირომარა.კითხვაისმოდა: რატომუნდა
ეტანჯასაბრალო ქალს?რაშიიყოდამნაშავე?
საბოლოო ჯამში, მეთქვენგეუბნებით, რომ
სასოწარკვეთისხარისხიწყვეტსსაქმეს.
სასოწარკვეთისხარისხი!არაგაბედულება
გაბედულებისწინააღმდეგ, არამედ
სასოწარკვეთასასოწარკვეთისწინააღმდეგ. .
.
დაიწყოცოლ- ქმარმაძებნა-გაკითხვადა
მიაკვლია,რომსადღაც, რომელიღაც
სოფელშიერთიმოხუციქალიცხოვრობდა,
რომელიცთურმემსგავსიუბედურებისას
ეხმარებოდაადამიანებს.ახლაასეთმოხუცს
“ექსტრასენსი”ან“ნათელმხილველი”
ერქმეოდა, არა?მაშინკიისეამბობდნენ,
როგორციყო,უბრალოდდასადად:
გრძნე ული,
კუდიანი.
ჰოდა,გაემგზავრნენგრძნეულთან, შორეულ
სოფელში. ..იცით,ბავშვობაში, ბებიაამ
ამბავსრომმიყვებოდახოლმე( ვინიცის,
რამდენჯერ მოუყოლიაძილისწინ) ,იმგზის
წარმოდგენამიყვარდა: რითიმიდიოდნენ?–
ურმით ანსაზიდრით, ალბათ?მეცყოველ
წელსჩავდიოდიარდადეგებზემამის
მშობლებთან, სოფელ ოლეშნაში ქალაქ
ბლანსკოდანსამკილომეტრში.ბაბუასიქ
ღონიერიმეურნეობაჰქონდა: ქათმები,
ბატები,ბოცვრები, ღორები.ყველაზე
ბედნიერიმოგონება: ჩემიველოსიპედი
სოფლისშარაზემიქრის, მზითდაძენძილ
მწვანეფარდებქვეშ, ბალახისსურნელისადა
ფრინველთაწარმოუდგენელიჟივჟივის
ფონზე, ტყისძლევამოსილიმუსიკის, მიწის
სურნელიანი, ხელშესახები,ნოტიო
სიცოცხლისწიაღში. .
.დაწარმომიდგებოდა
ხოლმე, როგორმიდიანისუბედურები
საზიდრითტყისგავლით, ჩიტებისჭიკჭიკის,
მთელიცხოვრებისგავლით. ..როგორ
ცდილობენმოატყუონსიკვდილიდა
სახლიდანშორსგაიტყუონიგი. .
.უცნობია,
როგორ დარით გადაუხადესმადლობამოხუც
ქალსრჩევისათვის, მაგრამრჩევა,
ყოველივესგათვალისწინებით, –აშკარად
მიუღიათ, რადგანშინრომდაბრუნებულან,
მეთოჯინესახელოსნოშიჩაკეტილადა
მარტოს, ტუსაღივით გაუტარებიაიქერთი
კვირა:ჭრიდა, თლიდა, ხერხავდა, ხატავდადა
აწებებდა,ეშმაკურსაკეტსიგონებდა
სამალავისთვის. .
.ბებიაჩემიამტკიცებდა,
რომგრძნეულსდამაწყევარისზუსტიასლის
დამზადება, დაკიდევ, პატარა,
“წითელთმიანი”თოჯინისგაკეთება
უბრძანებია.რატომწითელთმიანი?ეს
საინტერესოკითხვაა. .
.განზეგადავდოთ ამ
ფერისაღმოსავლურიახსნა.იქ
მაგალითად, იაპონიაშიანჩინეთში
წითელიფერიგამბედაობას, ვაჟკაცობასდა
სიცოცხლესნიშნავდა.მაგრამევროპაში
წითელიფერიეშაფოტზეგამოსყიდულ
დანაშაულზემიანიშნებდაოდითგან.
ამიტომაციყოხოლმესისხლისმღვრელი
ჯალათიწითელ სამოსშიგამოწყობილი.
ევროპულ ტრადიციაშიწითელიფერი
ყოველთვისნიშნავდაცეცხლოვან, ქტონიკურ
საწყისს,ანურაღაცმიღმურს, იმქვეყნიურს:
თუნდაცყველაპეტრუშკასწითელიჩაჩი
გაიხსენეთ.

რისიმიღწევასურდაამითჯადოქარს?არ
ვიცი,შესაძლოა,კორჩმარისწყევლის
დაძლევასურდა.ანმშობიარეთა
სასიცოცხლო ძალებისგაღონივრება.
ჩავთვალოთ, რომისმხოლოდ მსგავსი
მოსაზრებებით ხელმძღვანელობდა,
წინააღმდეგშემთხვევაში,ღმერთმაუწყის,
საითწაგვიყვანსვარაუდები.
სხვათაშორის,“პულსადენურას”წყევლა,
რომელზეცგესაუბრებოდით, არამეულიდან
რომგადმოვთარგმნოთ, ნიშნავს:
“ცეცხლის
დარტყმა”.ესისე გვერდითიშენიშვნაა.
..
მეთოჯინემყველაფერიშეასრულა, რაც
მისანმაუბრძანა.ხომგეუბნებით:
სასოწარკვეთასასოწარკვეთისწინააღმდეგ.
მაგრამესსაქმისმხოლოდ ნახევარიიყო.
საქმეკითავადიმგრძნეულმადაასრულა:
კვლავგაემგზავრნენმასთან,ქვეყნის
დასალიერზე, დამან,როგორცბებიაჩემი
ირწმუნებოდა,კორჩმარსადამისმუცელში
მყოფ ნაყოფსშე-უ-ლო-ცა.
..
–მისმინეთ, ვაცლავ,–ვეღარ მოითმინა
პეტიამ,–ყველაფერიმესმის, ესამბავი,რად
უნდათქმა, იმდენად მძაფრსიუჟეტიანია,
რომჰაერშიგოგირდისსუნიდატრიალდადა,
წესით,მისგანკარგისათოჯინოსპექტაკლი
უნდაგაკეთდეს.მაგრამ. .
.იქნებმაინცრაღაც
სხვაწარმოდგენებით ვიხელმძღვანელოთ?
სათოჯინო მაგია,თავისთავად ცხადია,ჩვენი
მეურნეობისუძველესიგანხრაა: იაპონური
დოგუ,ინდურიკატჰპუტლი, ალბერტდიდის
მოლაპარაკეთავი, კოჭლიჰეფესტოსის
ოქროსმოახლეები, დასხვაბევრი..
.მაგრამ
კიდევ“მკვლელითოჯინებიც”არსებობენ, –
ესეცმომხიბვლელია..ესყველაფერიმეც
ძალიანმიყვარს, მაგრამ..
.ახლაარა.ახლა
არა!ახლასაკუთარბედისწერაშიგარკვევას
ვისურვებდი: რატომუნდაწამოეკრაჩემს
ბედისწერასფეხივიღაცისდაწყევლილ
თოჯინაზე?გულახდილად მითხარით: გჯერათ
მთელიამჯადოქრობის?

–მჯერა?მემჯერათუარა?!ჩემოკარგო!–
აროხროხდაპროფესორი, –დათქვენ,თქვენ
თვითონ ვინხართ?თქვენიწყეული,
მაგიურიხელოვნება რაარის?ჯადოქრობა
არარის?როცათქვენსხელშიმოხატულიხის
ნაფოტიცოცხლდება, –ამასრაჰქვია?
ჯადოქრობაარ ჰქვია?
–არა!–მტკიცედ უპასუხაპეტიამ,
–ეს
ჯადოქრობაკიარა, ჩემიხელებია,–და
ორივეხელიასწიამაგიდისთავზე,
ხელისგულებითზევით გაჭიმა,თითები
აამოძრავა:
–ჩემიხელებიდაჩემიინტუიცია.
–ხელები!–გაიმეორაპროფესორმა, –
კარგად შეხედეთ საკუთარხელებს.–და
დამცინავიმზერით მიანიშნაკედელზე
სტუმრისზურგსუკან.
ვეებაჩრდილიკედელზე, რომელსაცთითქოს
ფრთებიგამოსხმოდა,სავსებით
აბათილებდაპეტიასსიტყვებს:
გეგონებოდათ,თითებიათიკიარა,ბევრად
მეტიაო,დათითოეულ მათგანსკი სამიკი
არა,ოთხიფალანგააქვსო.
–დარაარისთქვენსსაქმეშიინტუიცია, თუ
არააღსრულების, შექმნისწინამორბედი?–
განაგრძო პროფესორმა, –რაარისიგი, თუ
არაწინასწარ განჭვრეტისენერგია,
რომელიცთავისთავად, უკვე აღსრულებაა?
ინტუიცია.
..–სწორედაცრომჯადოქრობაა. .
.
გამძაფრებულიდაგანვითარებული
ინტუიციასწორედაცისძალაა, რომელსაც
შეუძლიააქციოს“ ჰაერიწყლად, წყალი
სისხლად,დასისხლი ხორცად” .ხოლო
სულისმოპოვებაამხორცისთვის. .
.–
პროფესორისკამზეგადმოიხარა, სახე
სტუმრისქორისებრ სახესმიუახლოვადა
ხმასდაუწია:–სულისმოპოვება. ..ესუკვე
როგორცგამოუვა.
..
უცებწელშიგაიმართა,ფეხზეწამოხტადა
პეტიასდაადგათავს:
–ანიქნებგგონიათ, რომისძველები
იდიოტებიიყვნენ?გაგრძელება
გაინტერესებთ?კი?თუასეა, მოკეტეთ, სანამ
დავასრულებ.დაიოკეთ თქვენისაღიაზრები,
მით უფრო,რომთავადაცამ
“მძაფრსიუჟეტიანი”ამბით ხართ გვარიანად
დამწვარი..
.
ჰოდა,არ გასულაერთიწელი, –განაგრძო
მან,–რომცოლმამეთოჯინესჯანმრთელი
გოგონაგაუჩინა,რომელსაცგასაოცარი,
მოგიზგიზეხანძრისფერითმებიჰქონდა.
შემდეგამასმოჰყვაკიდევერთი: ელიზა.და
ესგახდამისიმთავარიშეცდომა!მე
გეუბნები:მეორეგოგონასგაჩენაჩემი
დანავსულიწინაპრისსაბედისწერო
შეცდომაიყო.
–რატომ?

–იმიტომ, რომკორჩმარი ერთადერთია, და

მხოლოდ ერთიქალისამოჩემებაშეუძლია.
წარმოუდგენლად ითვლებოდა, რომის
საზიარო ყოფილიყო დებისთვის.უფროსი
ჩემიდიდიბებია პირველიგათხოვდა, და
მამამსაზეიმოდ გადასცამასსანუკვარი
თოჯინა.მისიქმარი,მიწისმზომელი, ერთი
უდარდელიკაციიყო სულ ნაირ- ნაირ
მიწებზე,
ვოევოდებსადაპროვინციებში
ეწყობოდასამუშაოდ, ამიტომქორწილის
მერეახალგაზრდაწყვილიმალევე
გაემგზავრასადღაც.დარამდენიმეხნის
შემდეგოჯახსშეატყობინეს,რომცოლ- ქმარს
ისევდაისევიმმომაჯადოებელი, მოგიზგიზე
ფერისქალიშვილიშეეძინა.ღიპიანიკერპი
სინდისიერადმსახურობდა: როგორც
მონეტებისსაბეჭდიჩარხი,ისბეჭდავდადა
ბეჭდავდაცეცხლოვანითმისორეოლში
გახვეულ,ფაიფურივით ნაზისილამაზის
მქონემინიატიურულ ქალიშვილებს.
რაღაცნაირ,საშიშ,
პორცელანისთოჯინებს.
სხვათაშორის, ასეთითმაბებიაჩემზეც
მახსოვს.წარმოიდგინეთ,
ოთხმოცდათორმეტწლამდეიცოცხლა.
სიცოცხლისბოლოსსახეგამომცხვარვაშლს
მიუგავდა,–ვერგაიგებდი,ტიროდათუ
იცინოდა;მაგრამთმა!–ნაზი,კულულა,
ახალგაზრდულისისქისდასიხშირის. ..ამ
თმისწყალობითბებიასთავი,
განსაკუთრებითმზიანამინდში, მძლავრ,
ძოწისფერნათელსასხივებდა, რომლის
გამოცბილწსიტყვადამასხარაბებიაჩემი
რომელიღაცვიტრაჟულ, სხივმოსილ
წმინდანსემსგავსებოდა.
მაგრამ კორჩმარსდავუბრუნდეთ.ყველას
თითქოსდაავიწყდა, რომუკვეწამოიზარდა
ელიზა,მეტისმეტად გაბედულიქალიშვილი,
რომელსაცარ სჩვეოდათავისისაქმეების
თვითდინებაზემიშვება,მით უმეტეს,
რომ
ორიგულაფანცქალებული
თაყვანისმცემელიმეწამულითმის
ათინათურ ციალშიუკვეელოდამისგან
საბოლოო პასუხს..
.–პროფესორმაჩაიცინა,
თავიგადააქნია,თითქოსამამბისშემდგომი
შემობრუნებით ტკბებაო.–გამოიცნობთ, რა
მოხდამერე?სწორია: ჭკვიანიდა
მოხერხებულიდაიკო თავისიდის
მოსანახულებლად დაპაწაწინადისშვილის
გასაცნობადგაემგზავრა( იმხანადბებიაჩემი
ერთიწლისათუიქნებოდა) .ჩავიდა
საჩუქრებით,ტკბილეულითადა
მოკითხვებით დატვირთულიდა. ..ზუსტად
მეორედილითგაქრა!აორთქლდადის
სახლიდანდაკორჩმარიცგააყოლახელს!და
მასშემდეგახლობელთაგანისაღარავის
უნახავს,
მათშორის, აღარციმორ
გულაფანცქალებულ საქმროს.როგორი
გაბედულებაა,ჰა?!რომწარმოვიდგენიმ
მარტოსულ გოგონასრომელიღაც, მისთვის
უცნობიქალაქისვაგზლისბაქანზე,
ერთადერთიბარგით ხელში. .
.–ღმერთმანი,
აღტაცებისღირსია! .
.
ვისია.
..ლტოლვილივისიასამარისვაგზლის
ბაქანზე,ერთადერთიპატარაჩანთითხელში,
რომელშიცმოპარულიკერპიაქვს
დამალული.“ იდგამარტოდმარტო. ..
მიუსაფარი...
”..
.დამასშემდეგ
ახლობელთაგანისაღარავის. ..არა,ის
ტადეუშვილკოვსკისსიკვდილსდაელოდადა
მაშინგამოჩნდა. .
.რისთვის?ისაწუხებდა,
რაცთავისითვითმკვლელიდისდაკრძალვის
დღესჩაიდინა?დანაშაულისაღიარება
უნდოდა. .
.დავერ გაბედა?იდუმალო ვისია
შენხომვეღარასდროსიტყვი, ვეღარასდროს
გაამხელ საიდუმლოს, თურატომუნდა
გაქცეულიყავიმაშინასენაჩქარევად, ვის
შეეძლო შენიდადევნება,
ვინწარმოადგენდა
საფრთხესშენიშვილისთვის?..

.
..
დიახ, თავგანწირულინაბიჯია, მარტოსული
გადაწყვეტილება, ნახტომისიცარიელეში. .
.–
ფიქრიანადგაიმეორავაცლავრატმა, –
გარწმუნებთ, ისინიყველანისაშიშიქალები
იყვნენ,აღტაცებისღირსნი. .
.თუმცა
ბებიაჩემს,რომწამოიზარდა,
აღტაცებისთვისარ სცხელოდა.ასე, ოცდაათ
წლამდეშიშითარ თხოვდებოდა, მაგრამ,
ბოლოსდაბოლოს, ბაბუაჩემიგაიცნო,
ზედმიწევნითმიზანდასახული, თხემით
ტერფამდემიწიერიადამიანი, –ისიურისტიც
იყო,რამდენიმესაზოგადოებისთავკაციც,
გაზეთებშისტატიებსაცბეჭდავდა. ..
ჯადოქრობადასხვაყველანაირიმისტიკაც,
თავის“ საშობთოჯინებიანად”სულ ფეხებზე
ეკიდა.დაიცით, თავისიდარწმუნებებით
განგებადააჰიპნოზა, –განგებამთითქოს
მიიძინა,ყოველ შემთხვევაში, ჩათვლიმა
მაინც,სხვანაირადასეთ გამართლებასვერ
ავხსნი:დაბადებითგანოცდაცამეტიწლისამ
ბებიაჩემმაერთადერთიქალიშვილი
დედაჩემიგააჩინა, –ყოველმხრივკარგი
გოგონა, რომელიცოდნავადაცკიარჰგავდა
იმცეცხლოვანთმიანფურიებს, რომელთაც
ბეჯითად აწარმოებდაკორჩმარი. ..დაამის
მერებებოსაღარგაურისკავს.ოჯახშიმშვიდ
სიხარულთანერთადთანდათანგამეფდა
რწმენა, რომ მორჩა, გავიდაწყევლისვადა,
უბედურებამჩაიარადაწარსულსჩაბარდა. ..
ბებიაყველასუყვებოდაკორჩმარის
ისტორიას, ძალიანხატოვნად, დაწვრილებით
ჰყვებოდახოლმე, თვალები
უმრგვალდებოდა, საჭირო ადგილებშიხმას
უმაღლებდა, დათანხშირ- ხშირად
იფიცებოდა, რომყველაფერიზუსტად ასე
მოხდა, რადგან,მისიესოდენარტისტული
გადმოცემისგანამბავსარათუგოგირდის
სუნიდაჰკრავდა, როგორცესთქვენ
მართებულადშენიშნეთ, არამედრაღაც
ტრანსილვანურივამპირებისაცკი, ანრაღაც
ამდაგვარის.მაგალითად, ჩემსცოლსამ
ისტორიისსაერთოდარ სჯეროდა.ჩემი
ცოლიუმაღლესიდონისფხიზელიდა
ირონიულიადამიანიიყო. ..დედაჩემიკი. ..
დედაახალგაზრდობაშიძალიანლამაზიიყო.
მერეთუმოისურვებთ ნახვას, –ჩემს
კაბინეტში,მაგიდაზედგასმისი
ფოტოსურათი.მასჰქონდამდიდაროჯახში
გაზრდილიქალიშვილისმშვიდი, რბილი
მშვენიერება.დედავენისკონსერვატორიაში
სწავლობდა, ფორტეპიანოსკლასში,
შპენგლერისდიდითაყვანისმცემელიიყო,
დაკეთილგონივრულიარჩევნისშედეგად
მამაჩემისსაიმედო მკლავებშიაღმოჩნდა.
დასწორადაცმოიქცა: მამასიგიმთელი
ცხოვრებაუყვარდა, ყმაწვილიკაცივით, და
საშინლად განიცადა, როცა. .
.იცით,დედამ
კონსერვატორიადაამთავრათუარა, მაშინვე
დაქორწინდნენ, მერეკინახევარიწელი
ევროპაშიმოგზაურობდნენ: იტალია,
პორტუგალია, ესპანეთი. .
.დედასცენაზეცკი
გამოდიოდა ძალიანკარგიპიანისტიიყო.
მოკლედ, ყველაფერიმშვენივრად,
უღრუბლოდ, ზღაპრულად მიდიოდა. .
.
როგორცდედაიტყოდა, –“აწყობილად”.
დედაბავშვსელოდებოდადაცოლ- ქმარი
ბედნიერ გეგმებსაწყობდა, თუმცა
გერმანიაშიუკვეცუდისიტუაციაიყოდა
ჭკვიანიადამიანები,რომლებიცსაკუთარ
ალღოსენდობოდნენ, ამერიკისვიზებს
აფორმებდნენ.მაგრამხომიცით, რას
წარმოადგენსპირადიბედნიერების
აბსოლუტურისიბრმავე.უბრალოდ, არ
იყურებიგარშემო, ვერაფერსამჩნევ
ირგვლივ.შენდაშენიბედნიერება სულ
ესაამთელისამყაროსუსასრულობა.
დააი,მათვაჟიშეეძინათ. .
.–ვაცლავრატმა
ნაღვლიანად ჩაიცინა.მერეპეტიასამოხედა
დამისმააწყლიანებულმათვალებმადა
ოდნავდამნაშავემზერამცხადყო, რომ
პროფესორსსასმელიგვარიანად
მოჰკიდებოდა.–ალბათ, მიხვდით უკვე:
ბავშვიიცინოდა.სულ იცინოდა, სანამარ
მოკვდა.წყეული,დიდიხნისწინ
გარდაცვლილიკორჩმარიამნისტიებსარ
არიგებდა..
.მამამმთელისამედიცინო
ლიტერატურაგადაქექა, დედასლამის
მთელიევროპისდედაქალაქებშისაუკეთესო
ექიმებთანდაატარებდაკონსულტაციებზე.
დაყველაექიმიერთხმად არწმუნებდამათ,
რომქალისავსებით ჯანმრთელიიყოდა
უდავოდშეეძლოჯანსაღიბავშვისშობა.
თუმცა,მამისგანწირულიხვეწნა- მუდარების
მიუხედავად,ქალსვეღარ გადაუწყვეტია
კიდევერთიბავშვისგაჩენა.ა- ღა-რა-
სო-დეს.
–მაგრამ..
.მოითმინეთ!–წამოიძახა
გაოგნებულმაპეტიამ,–ვერაფერიგამიგია.
დათქვენ?!
–მენაშვილებივარ,
–მოკლედ მიუგო
ვაცლავმა.
რამდენიმეწამსორივედუმდა:
ერთი
დაბნეულად,მეორე ჩაფიქრებულად და
მშვიდად.
–დედასარასდროსმოუყოლიაჩემიშვილად
აყვანისამბავი,–განმარტაპროფესორმა,–
ესუცნაურიტაბუიყო ოჯახში.ვფიქრობ,ეს
კიდევერთტრაგედიასთანაა
დაკავშირებული, რომლისშესახებრამის
შეტყობამეაღარმიწერია.მაგრამყველა
მინიშნება,ჩემიომიანობისდროინდელი
დაბადებისთარიღისჩათვლით, დაკიდევ
სიკვდილამდეცეცხლისფერთმიანი
ბებიაჩემისერთი-ორიგამონათქვამიც,
იმაზე
მიუთითებს, რომმე ბოშავარ, რომელიც
შემთხვევითგადაურჩამასობრივ
დახვრეტებს.
და,როგორცთოჯინისდამზადებისასხდება
ხოლმე, როცაბოლო წუთსოსტატიპაწია,
საბოლოო მონასმსგააკეთებსდამყისვე,
წამიერად ლაგდებადეტალურად
მოფიქრებულისახება,–ყველაფერი
ერთბაშად თავისადგილზედადგა:ესვეება,
მეჯინიბისათუგიტარისტისხელისგულები,
ხუჭუჭაფაფარიდამხურვალეთვალები,
მოქნეული, ლაღიჟესტებიდამაგიდაზე,
ბოთლებსშორისმოცეკვავებოშის
თანდაყოლილიგრაცია. ..
პეტიაუხმოდგასცქეროდაჩაჩუმებულიეზოს
თავზე,ლილისფერ ჰაერშიმოყვითალო-
ნარინჯისფრად მანათობელ ფანჯრებსდა
ახსენდებოდასხვა, სამარაშიცოტახნისწინ
ნანახიეზო,ასეთივემართკუთხა,
მანათობელიფანჯრებით გარშემოდა
ასეთივეხრაშუნათოვლით ფეხქვეშ. ..და
ხედავდათავისლიზას, მიუსაფარი,
ქუჩაში
ნაპოვნიბავშვივით მოკუნტულსდეიდის
ვნებიანისაძინებლისსაწოლზე.
აი,თურმევინყოფილხარ, ვისია,–
ფიქრობდა, –ბოროტმოქმედივისია, ქურდი,
რომელმაცჩემსგოგონასარამხოლოდ
“საშობითოჯინა”მოჰპარა, არამედმის
შესახებრამისცოდნისშესაძლებლობაც. .
.და,
როცაშენიქალიშვილიდაიღუპა, არავინ
უწყის,ვისგანგაჩენილი,დაკორჩმარი
ბოლომოკვეთილიგვარისჩიხშიაღმოჩნდა,
შენამჯობინესარდაფშიმოგესროლა
“ორსულიკერპი” ,რადგანაღარგჭირდებოდა,
კარტოფილიანიტომრისუკანგადამალეიგი,
–ოღონდ კიარ გამოტყდომოდილიზასშენს
ძველ ბოროტმოქმედებაში; ოღონდ კი
თავადაცსამუდამოდდაგევიწყებინაწყეული
თოჯინა; წყეული,მაგრამჯერაცქმედითი
თოჯინა ერთადერთიგასაღებისიცოცხლის
გაგრძელებისთვის. .
.

***
.
..
ისინიწინკარშიიდგნენ:ორივე
არაფხიზელი, ორივე შეძრულიამ
შეხვედრით.
ვაცლავრატიწარამარამხრებშისტაცებდა
ორივეხელსუკვეჩაცმულ სტუმარს,
აჯანჯღარებდადაუმეორებდა:
–დარჩი,სულელო,დარჩი,ჩემთანგაათენე!
ჯერწესიერადარაფერზეგვილაპარაკია!
–არ შემიძლია,
მაპატიე,
–ბუტბუტებდა
პეტია,–ჩემილიზა.
..ლიზა.
..
როგორციქნა, ტაქსიგამოიძახეს,რომელიც
ნახევარწუთშიმოგრიალდა, დაპეტია
დიდხანს, ნელაჩადიოდაკიბეზე(თუმცა,
შეეძლო, ერთწამშიჩასულიყოლიფტით) ,
ხმამაღლაითვლიდაკიბისსაფეხურებს
გერმანულად, რადგან,როგორცცნობილია,
ადგილობრივიკონტროლიორები
მატარებლებში, გარდაიმისა,რომბილეთის
წარდგენასითხოვენ, ყოველთვის
ეკითხებიანმგზავრსდღეშიგავლილი
საფეხურებისრაოდენობას.
როცა, ბოლოსდაბოლოს, სადარბაზოს
კარსაცსძლია, რომელმაც, ძაღლიშ-შ-
ვილმა,
ჯიბრზე,შიგამხარესდაიწყო გაღებადაარა
ადამიანურად, დაროცაჩაისუნთქა
ყინულოვანიჰაერისმჭრელიდანისპირების
მთელიგუნდი, როცააჩქარებითგასწია
მორჩილ- მომთმენიტაქსისთბილი
წიაღისკენ(შაისე!აი,
ზუსტადაცრომშაისე!
ამხანაგო!)
,–სადღაცმისთავსზემოთ
ერთბაშად გადასკდაშმაგად გამოღებული,
საზამთროდჩაწებებულ- ჩაგმანულიფანჯარა
დაფარნებისსუსხიანბურუსშიმძინარე
ქუჩასთავსგადაევლო მემკვიდრეობითი
ცხენიპარიასმძლავრიყიჟინა:
–ჰეი,
იუმორისტო!დასინაგოგისსხვენზე
გოლემისდასათრევად არ ავძვრეთ?
თავიმერვე
“.
..
დღესვერმოვახერხედაწესებულების
ავტოსადგომზეპარკირება,
ასერომ,კარგა
ბლომად ვიარე,
როცაგამახსენდა,რომ
ტორტიდამრჩამანქანაში.
მეცთუშვილიშვილიმქვია. .
.ისეთიზეიმია
დღეს, დღესისეთიზეიმია,
–დაროგორ
აუხსნითვითონ,ღმერთო ჩემო, როგორ
აუხსნი,–რაასაკამდემოაღწია?
უკანდავბრუნდიდამანქანიდანლენტებით
შემკულიდიდიმრგვალიყუთიგადმოვიღე.
აი,რასჰგავსესტორტი ყველაზედიდიმათ
შორის,საკონდიტროსვიტრინაშირომ
იწონებდნენთავს,–წყლისკოშკურა-ავზს,
ოღონდ ნუშისას.შოკოლადისმინდორზე
კრემოვან-ძლევამოსილი,პირდაპირ
ოლიმპიურითარიღიწერია.“ ო-ო-ო”
,–
წარმოთქვანორჩმაკონდიტერმა, თანორივე
ხელისმოჭერით გამოდევნატუბიდან
გაწელილილაქისკლაკნილი, დაორმა
მომრგვალებულმაცხრიანმაკარაქის
ელვარებით გაიბრწყინა,
თითქოსდაიმ“ ო-ო-
ო!”
-სგაგრძელებად.
თვითონახალდაბადებულიოდითგან
გულგრილიიყოტკბ ი ლეულის
მიმართ დადღესაც,დიდი- დიდი,ერთილუკმა
გასინჯოს.არაფერია,ამგრანდიოზულ
მოწყობილობასჩვენისახელოვანი
თავშესაფრისსანიტრები, მედდებიდა
პაციენტებიშეაფასებენ.
მოხუცებულთათავშესაფრებსაქ
ამაღლებულად “ მამათასახლს”უწოდებენ
აბა,სად გაექცევიამერთიბეწოქვეყანაში
ენისადაისტორიისბიბლიურ
მონუმენტურობას?თუმცაგლოვისადა
ანეკდოტისამსახლსგარკვეულ
მონუმენტურობასვერწაართმევ:
არაჩვეულებრივად აღჭურვილი
ხუთსართულიანიშენობა, მარმარილოს
ვეებაჰოლი, სამილიფტი.დაკვლავ,
ესტამპებიკედლებზე: დაწესებულების
ბინადართათვისაწუკვემიუწვდომელი
ცხოვრებისეულისიხარულები შადრევანთა
მქუხარესვეტები, ოკეანისშტორმულიხახა,
ალპინისტთადაკლაკნილიბილიკი
ყინულოვანიმწვერვალისაკენ. .
.
მესამესართულზეავედი, გავიარეჰოლი,
სადაცნათესავებირამდენიმესაინვალიდო
ეტლსდაასეირნებდნენიმიანად, რაცშიგ
იყო მოთავსებული, დასასადილოს
დარბაზშიშევედი, რომლისსანახევროდ
მრგვალ კედელსდაჩრდილულიფანჯრები
მიუყვებოდაშუაწელზე.მთელიდარჩენილი
სიცოცხლისმანძილზემოხუცებსიუდეის
უდაბნოსრბილიბორცვებისიასამნისფერ
წყებათაზემოთ, ზეციურ გუნება-
განწყობილებათაცვალებადობაზე
დაკვირვებასსთავაზობდნენ.ასეთხედზე
არცმევიტყოდიუარს.ოღონდჯერარა, ჯერ
მოვიცდით,ასე..
.ორმოცწელსმაინც.

ტორტიძლივსშევაცოცემედდებისთაროზე,
რომლისმიღმაცუფროსიმედდის,ტანეჩკას,
კულულებიანიკეფამოჩანდა,
–ისრაღაც
ბლანკებსავსებდა.ტანეჩკამჩემს
მისალმებაზეთავიასწია, ყუთიდაინახადა
სახეზეყველაფერიერთბაშადგამოეხატა:
ღიმილიც, გაკვირვებაც,
კმაყოფილებაც,და
სრულიწესრიგიც. ..
–ოთხმოცდაცხრამეტი!–საზეიმოდ
წარმოვთქვიმე.დატანეჩკამყისვე,
ავტომატურადგამომეხმაურააქაური
დალოცვით: –ასოცწლამდე!
აჰ,არაასაჭირო,გავიფიქრესევდიანად.
არაასაჭირო...დათავადმას,ვისი
ბრალეულობითაცვზეიმობთ დღეს, –ერთი
წუთით მაინცრომშეეძლოსმთელი
სიტუაციისხილვადათავისი
განუმეორებელიიუმორით შეფასება,–
ჯანდაბისიქითგაგზავნიდაკეთილსაიმედო
საფენებიანმთელ ამღვთაებრივმიმწუხრს..
.
–დღესყოჩა-ღადაა!–დაამღერატანეჩკამ,
–
ოღონდ ცუდადჭამს.ლაპარაკითკი
ლაპარაკო-ობს.
..
ლაპარაკობს!აქესპაციენტისვიტალურობის
მაჩვენებელია.ისეკი,როცაჩუმადაა,მე
მაშინუფრომშვიდადვარ; ყოველ
შემთხვევაში,
ასეთ დროს, მისი
შეუდარებელიგინება, ლეგენდად რომიყო
ქცეულიმისკოლეგებსადამშობიარე
ქალებში, დარომელიც, როგორცთავად
იტყოდახოლმე, “
საქმეში”მასაცშველოდა
დამშობიარეებსაც,ამკულტურული
დაწესებულებისყველასართულსარ
შეძრავსხოლმე. .
.
ფანჯარასთანმზერით მოვძებნეგამხდარი
მოზარდისჭაღარაკეფადაიქითგავემართე.
ფრთხილი, თითქოსდამოცეკვავენაბიჯით
გავიკვლიეგზასავარძლებშიმსხდომ
მოხუცებულთაშორის.სპილოსინვალიდური
კადრილიჭურჭლეულისფარდულში. ..
–აბა,რაო,–ვკითხედავერცხლისფერ
კეფაზევაკოცე,–ვატანთ გემოსცხოვრებას?
–გარიკ!სასწრაფოდდაიბანეხელები,
სისხლისდენაგვაქვს.
–ახლავე,–ვპასუხობმშვიდად, სკამსმისკენ
ვაჩოჩებდაპირისპირ ვუჯდები.კვლავ,
როგორცყოველთვის, ვათვალიერებმის
მოჭმუჭნულ პატარასახეს,დაკვლავ,
როგორცყოველთვის, ვცდილობჩემი
მავედრებელიმზერით საღიაზრის
ნარჩენებიდავიჭირომისუკვეწარმავალ
თვალებში..
.
–საშვილოსნოსყელისავსებითსუფთააქვს!
–მიხარია.
..
სანიტარიმოვიხმე,ვახშამსრომარიგებდა
ლანგრებით, ქაღალდისხელსახოცი
დავუმაგრეყელზეჩემსჭაღარადაულვაშიან
მოზარდსდაიოგურტითსავსეპლასტიკატის
ქილისგახსნასშევუდექი.და,რათქმაუნდა,
ხელიდანგამივარდაქილა, –საბედნიეროდ,
შიგთავსისნაწილიდაღვრასგადაურჩა.
–ხელებირასგიგავთ, გარიკ?–შენიშნა
ბებიკომ,
–ასეთიხელებით ნაკერებიკიარ
უნდადაადო პაციენტს,საფლავებიუნდა
თხაროკაცმა.
–ლაპარაკიმწყობრშიი!–უფრო ახლოს
მივჩოჩდიმაგიდისკენდამისისავარძელიც
უფრომოხერხებულადშემოვაბრუნე.
–გავაღეთ პირი,
ა-ბა!
ვაგლახ:დღევანდელიდღე“ ლაპარაკის”იყო.
ანუ,
იმერთისაათისგანმავლობაში,
რომელსაცაქგავატარებ, ბევრ საამორამეს
მოვისმენიმვიღაც,ჯანდაბამისთავს,
გარიკისმისამართითნათქვამს, ვინცუკვე
რამდენიმეთვეა,ვგონივარ.
ვახშმისსაათი,გრძელიდღისამაღლებული
დასასრული: მაგიდებსეტლებიშემოსჯარვია
დალამისყოველ მათგანსგვერდით
წვეთოვანისშტატივიუდგას.კოვზის
მოხმარებაყველასარ შეუძლია, ამიტომ
სანიტრებიდამედდებიხანერთთანმივლენ,
ხანმეორესთან, დადიანდამხიარულად
დასძახიანივრითზე, არაბულად დარუსულად:
–შირალე, პირიგააღე!გემრიელია!იციკ!არა!
ფურთხებაარ შეიძლება!გემრიელია!
შესაძლოაკნინობითიმიმართვებისგამო,
ყოველივესაშინლად წააგავსსაბავშვობაღს,
ბოლომდეგანუვითარებელიბავშვების
რომელიღაცსპეცჯგუფს.ბავშვობაში
სამუდამოდ ჩარჩენილებისსპეცჯგუფს.
–ცოლიანიხართ, გარიკ?–მკაცრიტონია,
შემაგულიანებელიქვეტექსტით,დათან
დაუღეჭავირბილობისლუკმამოცოცავს
ნიკაპზე.
..ინვალიდურიკადრილი:
ყოველკვირეულად მედაბებიაერთიდა
იმავეთემებისწრეზევცეკვავთ.ძირითადად,
ესარისპირადიცხოვრებამავანიგარიკისა,
რომელსაცუკვეშევეჩვიეკიდეც, დაკიდევ
მისივესაშინელიპროფუვარგისობაჩემი
დაუვიწყარიბებიკოსფონზე.
–ცოლიანივარ,
ვერალეოპოლდოვნა.
–თქვენსცოლსრაჰქვია?
–მაია.
–ჰმ!მაია.
..ლამაზისახელია.
..
ჩავიცინე:ლამაზია,აბარა.დაისთუგახსოვს,
ბებიკო,ერთმანეთიროგორგიყვარდათ, რა
დაქალებიიყავით: ორივემაღალი, ძლიერი,
ორივემხიარულიდაკისკისა, დაორივე
ხეტიალა: ოღონდ კიმაღაზიებში
გეწოწიალათ, თანაცისე,რომქმრების
ხელფასისმესამედიდაგეტოვებინათერთ
გავლაზე.დაგახსოვს, რაცხარეცრემლებით
ტიროდი, როცაგაირკვა, რომჩვენიმაია
უშვილოა?არაფერი, არაფერიარ გახსოვს:
ღვთაებრივიმიმწუხრი. .
.გამხდარი,ულვაშა
მოზარდიხარ, ვეებასაფენგამოკრული,
ბინდბუნდშირომბოდავსდაორმოციწლის
წინანდელ ვიღაცყეყეჩპრაქტიკანტგარიკს
რომუხმობს. .
.

წარმატებითდავძლიეთ დარჩენილი
იოგურტიდახაჭოსშევუდექით.
–გარიკ,
ავადმყოფობისისტორიაშეავსეთ?
–რათქმაუნდა,
ვერალეოპოლდოვნა.
–ახლაწადით. ..–ამასმოჰყვაისეთი
ხატოვანიდაისეთიგაქანებისმქონე
არაბეჭდვითიფრაზა, რომკოვზიცკი
გამივარდახელიდან, –მითუფრო, რომ
ბებიამკვლავშემომაფრქვიასვიტერზეხაჭო
დაახლახელსახოცით უნდა
გამესუფთავებინასაკუთარითავიცდაბებოც.
–ბებიკო.
..არვიცი,
რადაგიშავათავის
დროზეიმვიღაცგარიკმა,მაგრამ.
..
–თქვენსსაქმესმიხედეთ დალაქლაქს
მოუკელით!–მომახალაბებიკომ.
–ეგეცმართალია, –ჩავიბურტყუნე,
ამოვიოხრედაპურისნაჭრისთვისქერქის
შემოჭრასშევუდექი.
სანიტარმამაჰმუდმა,ახოვანმა,
ავაზაკური
სახისმქონეჯეელმა,მთელ ამ
დაწესებულებაშისაუკეთესო სანიტარმა
თეფშებით შოკოლადისტორტისუთოსებრი
ნაჭრებისჩამორიგებადაიწყო.თითოეულ
ნაჭერსგეოლოგიურ ძარღვებადმოუჩანდა
ნაღებისკრემი.მოხუცებიგამოცოცხლდნენ
დათავებისაქეთ-იქით ტრიალიდაიწყეს.
გამოჩნდატანეჩკა.
–ყურადღება, ძვირფასებო!–პროფესიულ
ღიმილსმახვილი, მბურღავიმზერაცერთვის
თან:ხომარ ჩხუბობსვინმე,კომაშიხომარ
ჩავარდავინმე,ხომარ ჩაისვარავინმემდა
საყოველთაოსურნელებახომარდაამძიმა
ამით..
.–დღესზეიმიგვაქვს, ძვირფასებო!
დღესჩვენსვერასოთხმოცდაცხრამეტი
წელიშეუსრულდა!მოდი,
ვუსურვოთ მას.
..
დაასეშემდეგ,
ო,ღმერთო.
..
მერეესსადღეგრძელო ინგლისურად და
რუსულად გაიმეორა.
მოხუცებიაყაყანდნენ ზოგი
კმაყოფილებისგან,ზოგიცისე,
ყოველი
შემთხვევისთვის.
–რასმიედ-მოედება?–ეჭვიანადმოჭუტა
თვალებიბებიკომ,–ლაყბობენ, ლაყბობენ,
მშობიარეკივერავისგაუპარსავს.
–გილოცავენ.–დავიხარედაქაღალდივით
მშრალ ლოყაზევაკოცე,–დღეს
ოთხმოცდაცხრამეტიწელიშეგისრულდა.

–ბოდვაადამეტიარაფერი,–თქვამან,
–მე
ორმოცდარვაწლისვარდამშვენიერ
ფორმაშივარჯერაც.რაიყო?
!
–არაფერი.ფორმაშიხარ.პირიგააღეთ,
ვერალეოპოლდოვნა. ..დაღვთის
გულისათვის,მთელისაათინუღეჭავერთ
ლუკმას.გადაყლაპე!
–იცითრა, გარიკ..
.–ო,დღესლაპარაკის
ეშხზეიყო...მხოლოდ ისააგასაკვირი,
რომმე,
მისიშვილიშვილი, ცხოვრებაშიძალიან
იშვიათად ვიყენებიმყაიდისსიტყვებს,
რომელთაგარეთ გამოდევნაასეძალიან
მინდახანდახან.
ამდარბაზშიგეოგრაფიაუხვად იყო
წარმოდგენილი:მაროკო, იემენი,
ერაყი,
პოსტსაბჭოურიქვეყნებისმთელი
თანავარსკვლავედი,
ამერიკადაახალი
ზელანდიაცკი.ბოლო ხანებში,მასშემდეგ,
რაცქვეყანაშიმრავლად ჩამოვიდნენ
ფრანგიებრაელები,აქაცგამოჩნდაორი
მოხუციბებო,რომლებსაცკარგიმანიკიური,
კეკლუციმოკლევარცხნილობადამჩხავანა
ხმაჰქონდათ.
ჩვენსმაგიდასთან, დაუვიწყარიბებიკოს
გარდა, ისხდნენ:შირალე, ოთხმოცდაექვსი
წლისსათნოქმნილება, ბირკენაუსყოფილი
ტყვე,რომელსაცგაქანებულიპარკინსონიდა
სრულიპროსტრაციაჰქონდა; კლავა, ვიღაცის
ოთხმოცდათორმეტიწლისსაღად
მოაზროვნესიდედრი, რომელსაცსაკუთარი
მძვინვარეიუდოფობიაამხნევებდა, ძალას
ჰმატებდადაასაკისთვისდანებების
საშუალებასარ აძლევდა; მეოთხეიყო
ბელორუსიისსსრ- სდამსახურებული
მასწავლებელიმარგარიტავიტალიევნა
(ქალიყოველთვისხაზსუსვამდამამის
სახელსდაარავისაძლევდანებას, თვით
მაჰმუდსაცკი, რომელიცრუსულად ორ
სიტყვაზემეტსვერამბობდა, ეწოდებინათ
მისთვის“ მარა”,
რაცრამდენჯერმესცადა
არაბმასანიტარმა) .მარგარიტავიტალიევნა
ჯერკიდევოჰოჰო!–ჯანზეიყო: ჯოხზე
დაყრდნობილითავისით დადიოდა, და
სასკოლოპროგრამაახსოვდა.ამსრულიად
მარტოსულიმოხუცებულის
მოსანახულებლად მისინამოწაფარი,
სამოცდარვაწლისორიქალბატონი
მოდიოდახოლმე, რომელთაცდაუნდობლად
დაარბენინებდადაჭკუასარიგებდა.ის
იმდენად ემტერებოდაკლავას, რომ
რამდენჯერმესხვადასხვამაგიდასთანაცკი
დასხესისინი.მაგრამჩვენიმაგიდის
მდებარეობა პირდაპირ ფანჯარასთან,
საიდანაცმოჩანდაპატარაქალაქისადა
უდაბნოსვრცელიპანორამა, –ყველაზე
მომგებიანად ითვლებოდა.ამადგილისთვის
ისეიბრძოდნენხოლმე, რომდამსახურებულ
მასწავლებელსლითონისკათხაცკი
უბრახუნებიაკლავასთვისმაგიდაზე,ისკი
სულ “ურია-
მასონებს”გაიძახოდადათან
სულაცარეუხერხულებოდა, რომ
ბედისწერისნებით თავადაცურია-მასონურ
თავშესაფარშიუნდადაესრულებინა
საკუთარიწუთისოფელი.
მასშემდეგ,რაცშეუდარებელმაბებიკომ
გარკვეულ მისამართზეგაგზავნაგარიკი,
კლავამმტკიცედ დაგარკვევით ჩაილაპარაკა:
–აი,ესკიჩვენიანია.
–წადიშენი.
..–ენერგიულად გაეპასუხავერა
ლეოპოლდოვნა, –შაბათ-კვირასაცგამუშავებ
დაფულსაცარ გადაგიხდი!ბებიაქალიკი
არა,
ძაღლისფუჩუხარ! .

–ბებიკო..
.–ხელსახოცით ნიკაპიდა
ულვაშებიგავუწმინდედამტკიცედ დავწვდი
სავარძლისსახელურებს.–ახლაკი, მოდი,
გავისეირნოთ..
.
სადღესასწაულო ტორტისმძიმენაჭერი
ხელუხლებლად დარჩამისთეფშზედა, როცა
ეტლიგავაგორე,დავინახე,
როგორ
მიაწყდნენმასორიმხრიდანკლავადა
მარგარიტავიტალიევნა,დალამის
ფარიკაობაგააჩაღესჩანგლებით.
ასეთსიცივეშიმისიქუჩაშიგაყვანავერ
გავრისკე;
შემოდგომაზე,ერთიასეთი
დაუფიქრებელიგასეირნებისშედეგად,
ფილტვებისანთებადაემართა.იძულებული
ვიყავი,
ჰოლშიდამემუხრუჭებინა, ვეება
კერამიკულ ქოთანშიამოზრდილი
რომელიღაცახლადგასხლულიხის
მარაოსავითგადაშლილ ტოტებქვეშ.
სკამიმივიწიე,მისპირდაპირდავჯექიდა
ხელისგულებშიმოვიქციემისიდიდი,
უწინდებურად ძლევამოსილიხელი.
ძლევამოსილი არაძალის, არამედმისი
მოძრაობის, ტვინისგანდამოუკიდებელი,
ავტონომიურიაზრიანობისადასიზუსტის
გამო.დაღლილი, გახარჯულიტვინიუკვე
ჩამოშორდაპროცესებს, რომელთაცდღითი
დღეჯიუტად მიჰყავდათ ორგანიზმი. ..აი,
ხელებიკი...ხელები,რომლებიცმთელი
ცხოვრებათანაგრძნობითადა
გულითადობით აკეთებდნენთავიანთსაქმეს,
ჯერკიდევინარჩუნებდნენცოცხალი
სამყაროსჟესტებისსიცხადესადალოგიკას. .
.
უფალმაუწყის, ამხელებისწყალობით
რამდენმაადამიანმაიხილამზისშუქი.
მაგალითად, მე,მისმაშვილიშვილმა.დედას
მოუყოლია: როცაის, ლამისყველა
ნაკერავზეგადამსკდარი, მამლისბოლო
ყივილივით კიოდა, ბებიკო ზუსტად მასავით
გაჰკიოდადაგაიძახოდა: “მიდი,მიდი!!!
ყიფლიბანდიგამოჩნდაუკვე, ლამისშლაპა
დავახურო!!!
”
დაგაურკვეველია, რისგამო: იქნებ,
იმიტომ,
რომმშობლიურიხელებისშეხებაიგრძნო, –
სულ სხვა,ვიდრესანიტრებისადამედდების
შეხებაა,–ანიქნებ,რამესხვამიზეზით
(როცაესგასაგებიგახდება, მაშინდემენციის
მკურნალობასაცშეძლებენ) ,
–რაღაცმოხდა
იქ,თითქმისჩამქრალიტვინისსიღრმეში.
უცებბებიამდრო- ჟამისაგანამღვრეული
თვალებიაახამხამა, მერემემომაპყრო და
ჩაილაპარაკა:
–ბობა,მთელინახევარიწელისადიყავი,
შე
ქაქო?
თავისთავად ცხადია,აქყოველ ოთხშაბათს
მოვდივარ,–ესდღემეტ- ნაკლებად
თავისუფალიმაქვს, –მაგრამბებიკო,
გარკვეულწილად, მართალია: ბოლო
ნახევარიწელიხომმანთვითონჩამანაცვლა
ვიღაცყეყეჩიდამოუხერხებელიგარიკით.
–მამამივლინებაშია?–ჩამესმა,და
გახარებულიიმით, რომისოჯახსმაინც
დაუბრუნდა,საჩქაროდ ვუპასუხე:
–კი,–და
გამიელვააზრმა,რომმამაგვიცქერსახლა
თავისიუვადო შვებულებიდანდა, ალბათ,
განცვიფრებულიათავისიგასაოცარიდედის
სიცოცხლისუნარიანობით.

–იცი,ვინმოდისხშირად ჩემსსანახავადამ
სანატორიუმში?–მკითხაბებიკომ.
–ვინ?–მოთმინებით დავინტერესდი,თან
თვალყურსვადევნებდი,რომსაუბრის
ლოგიკურიძაფიგაგრძელებულიყო, არ
გამწყდარიყო:ესხომძალიანკარგია, როცა
კითხვასპასუხიმოჰყვება!ესუკვე,
შეიძლება
ჩავთვალოთ, რომმაღალიდონისსაუბარია.
–სულელიბასია, –მომახსენაბებიკომ.
ამოვიოხრედათავიდავუქნიე.უცნაურია,ვერ
ცნობდესაკუთარშვილიშვილს, რომელიც
გაზარდე,რომელსაცარასდროს
დაშორებიხარ,დაუცებგაგახსენდესდიდი
ხნისმკვდარიმოხუციდედაკაცი,რომელიც
ორმოციწლისწინქალაქლვოვშიხალხს
სარეცხსურეცხავდა.
–ო’ქეი.აბა,
მიამბე,
რაჭამეამსაღამოს
ვახშამზე.
–არავითარვახშამსაქარ მაჭმევენ!–
დაიყვირაბებიკომ,
–ფაშისტები!ხუთიდღე
დაღამეა,ლუკმაარ მიჭამია.
–ჩუმად,ჩუმად,სკანდალსნუმოაწყობ.–
ტანიასუნდავკითხო, ტრანკვილიზატორების
მიცემახომარავიწყდებათ ბებიკოსთვის.და
დოზისგაზრდახომარაასაჭირო.
მაგრამბებიკოერთბაშადდაწყნარდადა
მშვიდად ჩაილაპარაკა:
–თქვენ,გარიკ,
კარგიმონაცემებიგაქვთ,
მაგრამპლაცენტაპრევიასთვისჯერპატარა
ხართ.მოდი,მეთვითონდავიბანხელებსდა...
ასეთიმოწოდებებისშემდეგის
სავარძლიდანწამოდგომასცდილობს
ხოლმედა,თასმებით მიბმულირომარიყოს
ეტლზე,უთუოდიატაკსდაასკდებოდა.
–მშვიდად,
ვერალეოპოლდოვნა,მშვიდად.
მალეყველაწავადასაბანად.
რომელიღაცმომნახულებელმა
ტელევიზორიჩართო.უზარმაზარეკრანზე
ლურჯდაყვითელტრუსებიანმა
ფეხბურთელებმადაიწყესსირბილი.
სავარძელიშევაბრუნედახუთიოდეწუთს
ბებიკო დიდისიამოვნებით შესცქეროდა
ხელებაწეულ, თვალტანად მორბენალ
მამაკაცებს.კიდევათიწუთიცდა, პალატაში
წავიყვან:მალესანიტრებისაღამოს
ტუალეტსდამოხუცებისმიწვენა- მიძინებას
შეუდგებიან.
–ისედარბიან,გეგონება, ხანძარია...
სწრაფმშობიარემოიყვანეს. ..აი!აი,სადზის
სულელიბასია!–ბებიამხელიწაიწვდინადა
ტრიბუნებზემიმანიშნა.ესეიგი, იქ,ტვინში,
უხილავიღერძიაღმოჩნდაუხილავმილაკში,
სახელად “სულელიბასია” .ვეღარაფერს
გავაწყობ:
დარჩენილ დროსმხოლოდ
ბასიაზელაპარაკისმოსმენამომიწევს.
–ბასიაროგორაა?–ვკითხე
არისტოკრატულიტონით დათანწიწილას
მონაოჭებულიყელისთვისმეტისმეტად
ფაშფაშასაყელოსსწორებადავუწყე.

–ბასიასებრაელიბავშვებიგამოჰყავდა
გეტოებიდან, –უცებჩემკენშემოტრიალდა
ბებიკო,–დამიტროპოლიტშეპტიცკისთან
მიჰყავდაისინი.მიტროპოლიტიმათ
მონასტრებშიანაწილებდა, ასერჩებოდნენ
ცოცხლები...გეუბნები ბასიაანგელოზია,
წმინდანია.მაგრამვახშამსაქარმაჭმევენ!
ჰმ.
..საინტერესოა.კიდევვინმიამბო ბასიას
ცხოვრებისამმხარეზე?არა, კიარმიამბო..
.
მგონი,
წავიკითხე..
.გამახსენდა:პეტკა.
სწორედ პეტკამწერდაამისშესახებიმ
თავისერთადერთ წერილში, ქარბუქიანი
სახალინისტყვეობაშიმყოფმარომმომწერა.
–ბებიკო,
პეტკაგახსოვს?
–ჰა!პეტკა?მახსოვსრა,
ყოველ კვირას
დარბისაქჩემთან.
მშვენიერია.ესეიგი,
ახლაპეტკამაინც
ვიქნებიდაარაგარიკი.ესუკვეპროგრესია.
–ისვილკოვსკისგარდაცვლილ ცოლზე
დაქორწინდა, –სრულიად ნათელი,საღი
ხმით ჩაილაპარაკაუცებბებიკომდათან,
თანხმობისმოლოდინში, თვალებშიც
ჩამხედა.გარდასულისიცოცხლისნაკუწები,
ნაგლეჯებიისემიცურავდნენერთიმეორის
მიყოლებით, ისეტრიალებდნენ,როგორც
ფოთლებიდიდ გუბეში.
–როგორ თუგარდაცვლილ ცოლზე?–ვკითხე,
–ესრამმოგაფიქრა.
..პეტიავილკოვსკის
ქალიშვილზედაქორწინდა.ქა-ლი-
შვილ-ზე.
ლიზაზე.
–ჰო.მერეუკველიზაერქვა. .
.მემაგასუარი
ვუთხარიაბორტისგაკეთებაზე.–უკმეხი
ტონით განაგრძო მან,–ესროგორ შეიძლება?
ერთიდამარხეს, მეორეკიდევ აბორტი
გამიკეთეო,დაუჟინია.ესრაბარდაგია?ისრა
–სპარსეთისშაჰია, ორიცოლირომჰყავდეს?
აი,ამიტომაც სკუპ!–დაგადახტა
ფანჯრიდან!მეორეკიდევ ფრ- რ-
რ-რ-!
გაფრინდა.გადაფრინდაშაშვიო დამის
მუცელში ბავშვიო!დიდიარამზადააეგ
ტედი.სპარსეთისშაჰი.
..
დამუნჯებაკეფიდანვიგრძენი,
თითქოს
თავშიხელკეტიჩამცხესო.
ჰოლისაფეხბურთო ტრიბუნებისთანაბარ
ხმაურსაევსო,რომლისფონზეცსაუბრის
ნაწყვეტებიგაისმოდა.გავყუჩდი.მეშინოდა
ამფირფიტისშეხება.მეშინოდაშევხებოდი
ამეკალსგზაზე, ძველიამბისგაცრეცილ
ნაფლეთებს, რასაცბებიამრავალიწლის
განმავლობაშიინახავდასაიდუმლოდ.ამ
ნაფლეთებზეყველაასოგადახუნებულიყო,
დაიმმცირედისწაკითხვაკი, რაცგადარჩა,
შეუძლებელიიყო ყველაფერისრულ
ბოდვასჰგავდა.
მაგრამიმას,რაცექიმმაზივმამიამბო
ახალგაზრდაქალისსიცოცხლისადა
სიკვდილისშესახებ,სიცოცხლისადა
სიკვდილის,რომლებზეფიქრშიცდილამდე
ვწრუპევისკიმთვარისმკვდარინათლით
დატბორილ ჩემსაივანზე,–ისეღრმად
ავეფორიაქებინე,რომგაჩუმებააღარ
შემეძლო.

–ლუდვიკა...–ჩავილაპარაკეხმადაბლა:
ვცდილობდიდაბინდულ- დაშმორებული
მეხსიერებისლანდებიარდამეფრთხო.ასე
აკვირდებაჩაბნელებულ სახლშიშეპარული,
კედელსაკრულიქურდისახლისბრმა
პატრონისმშვიდგადაადგილებებს.–მეორე
დასლუდვიკაერქვა, ვისია.უმცროსდას.
–ეშმაკმაუწყის,
რამდენიიყვნენ.
..
–საიდანიცი,–ვკითხეშემპარავად,
თან
ლურჯსპორტულ შარვალშიამოჩრილ
წვეტიანმუხლებზედალაგებულ ხელებზე
ვუსვამდიხელს,–საიდანიცი,რომვისია
ორსულად იყო?
–ჩემიღვეზელი, –ჯიუტადგაიმეორა
ბებიკომ,თავიდახარადათავის
თითებგადაგრეხილ ფეხებზეჩინური
იეროგლიფებისთვალიერებასმოჰყვა.სანამ
აქვისხედით,ჩუსტებიწასძრობოდა, თავის
წინდებიანად.ბებიკო დღითიდღეკიარა,
საათობრივადხდება.იგიკიარ მოკვდება,
არამედ დადნება,დაამაღლდება. ..დამისგან
გადარჩენილთასულებიმოფრინდებიან,
გამხდარ იდაყვებშიჩაავლებენხელსდა
წაიღებენიმმკაცრიგამშვებიპუნქტისკენ,
რომლისგავლაც, პრაქტიკულად,
შეუძლებელია, დაგასაღებებიანმავნე
ბერიკაცსდასძახებენ:“თვალებში
გამოიხედე!ვერ ხედავ,ვინმოგვაქვს?”
–იმორმაძუკნამმომპარაღვეზელი.თუ
თქვენშემიჭამეთ,
გარიკ,
თქვენაძირალა
პრაქტიკანტო?
მეფეხისწვერებზეჩავცუცქდი,უხმოდ
წამოვაცვიმისდაბრეცილ თათებსჯერ
წინდები,მერე ჩუსტები.წამოვდექიდა
სასადილოსკენგავემართე.იქმაჰმუდმა
უსიტყვოდ მომცატორტისნაჭრიანითეფში,
–
ეჭვგარეშეა,რომჩემილამისასიწლის
ბებიკოსპატივსაცემიესბაბილონის
გოდოლიმეზობელ განყოფილებასაც
დაანაყრებს.ჩანგალიცგავიყოლედაჰოლში
დავბრუნდი.ბებიკო ყურადღებითადევნებდა
თვალსაქეთ- იქით მორბენალ მსაჯს,
წითური
წვერ-ულვაშისბღუჯებიდანსასტვენირომ
გამოსჩროდა.ბებიკოსპირისპირდავჯექიდა
ძალიანმოხერხებულად ჩავჩარეკუსებრ
პირშიტორტისორილუკმა.მერეკიდევ
ვცადებედი.
–საიდანიცოდი,რომვისიაორსულად იყო?–
გავუმეორე,
–შენთანმიღებაზემოვიდა?
–ვილკოვსკაია.
..ცეცხლისალივითწითელი.
ყველასგადაწვავსაქ..
.
–თქვენსკონსულტაციაშიიყო აღრიცხვაზე?
–აბაკი!–დამძახაბებიკომ, –ტედიმსახლში
მისვლამთხოვა.მანქანაგამომიგზავნა. .
.
სახლში,სახლში. .
.სახლშიგავსინჯე, ჰოდა..
.
ცხრაკვირისიყო, უკვეგულისცემაისმოდა
რადროსაბორტია, შეძუკნა.
..ტედი
მევედრებოდა, აქვეგაუკეთეო, ახლავეო,
საშინლად ბევრ ფულსმაძლევდა. .
.ისკიდევ
–რომელიიყო მაგათგან. .
.–ცხარეცრემლით
ტიროდა, არუნდოდა: “
წავალ- წავალ აქედან”
..
.
ისკიფულსმჩრიდა. ..დაიცა.
..რამდენიიყო. .
.
–ბებიკო ტორტსღეჭავდა, დანაღეჭს
მუხლებზეიფურთხებდა.არგავნძრეულვარ,
რომამეღოდამომეწმინდა. .
.–ხუთასი
შეკელი,აი,რამდენი!

–დაუარითქვი?
–ხუთასიშეკელი!წმინდანიარასდროს
ვყოფილვარ,მაგრამიმადამიანს.
..იმკაცს
ჯოჯოხეთისსუნიასდის. .
.ვეუბნები:ფეხებზე
მკიდიაშენიმუქარა,ტედი, ეშმაკსაც
წაუღიხარ იმშენიმეგობრებიანა, დიდი
სახლიდან!მესამედიცინო სამსახურის
პოლკოვნიკივარ, მაგისდედაც!
კაგებისტებისცოლებიცმშობიარობენ. .
.ვერა
ლეოპოლდოვნაკიდევბევრსდასჭირდება. .
.
მივაფურთხედაწამოვედი.
ბებიკომ,ბოლოსდაბოლოს, თვალი
მოსწყვიტათავისჩუსტებს,
თავიასწიადა
მკითხა:
–ისრაღატომდგასთაღქვეშ, პირველი
ცოლი?პირველიცოლი დგას, მიყურებს.
..
გზახომარ აებნა? .
.გეგონება,
ცეცხლშია
გახვეული.
..შეშა..
.ცეცხლი..
.თვალი
გამომაყოლა. .
.ყველაფერსმიხვდა.მივხვდი,
რომმიხვდა. .
.ორიცოლი.პირუტყვი!
–ბებიკო!–ჩავილაპარაკე,
–რატომ
გადაწყვიტე,
რომვისიავილკოვსკისგანაა
ორსულად?
გულისცემამმომიხშირა,მიუხედავად იმისა,
რომსაკუთართავსვარწმუნებდი ეს
ყველაფერიდიდიხნისწინგარდასული
ვნებებისამბავია,
ყველამოკვდა,
ყველაფერიდავიწყებასმიეცა, თან
შესაძლებელია, რომბებიაცრაღაც
სისულელეებსჰყვებოდეს.მაგრამ
ვგრძნობდი...არა,
უბრალოდ, ვიცოდი,–რომ
მისიყოველიშეშლილისიტყვა
სიმართლეა, სიმართლისნამსხვრევია,და
რომმერატომღაცუნდაშემეგროვებინაეს
ნამსხვრევებიდარაღაც,სარკისმაგვარი
უნდაამეწყო,
რომელშიცდიდიხნისწინ
დაღუპულისიცოცხლეაირეკლებოდა.
–რატომგადაწყვიტე, –გავიმეორე,–რომ
ვისიამაინცადამაინცვილკოვსკისგანიყო
ორსულად?იქნებ, იმკაცს,
როგორცმეურვეს,
უბრალოდ, უნდოდა, რომდახმარე..
.
–კიდევმინდა.–მანთეფშზემიმითითა,
რომელიცხელშიმეჭირა.–არცისეცუდია,
გარიკ,ჭამათავისუფლად შეიძლება.მე
ღვეზელებისცხობაარასდროს
მეხერხებოდა..
.
მაგრამჩემიშეჩერებაუკვეშეუძლებელი
იყო.სასოწარკვეთილმაერთიმოზრდილი
ლუკმაკვლავჩავჩარებებიკოსპირშიდა
დაჟინებითგავუმეორე:–რატომხარ
დარწმუნებული,რომვისიამისგანიყო
ორსულად?იქნებვინმესხვისგანიყო?

–სულელიბასია. .
.–ჩაიჩიფჩიფა
პირგამოტენილმა, დაკინაღამკვნესა
დავიწყე:მოხუციმრეცხავიგზაზე
მეღობებოდა, ნაკადულადძლივს
წამოწანწკარებულ ამბავსმიშრობდა,
როგორცთითქმისდაწრეტილიღელის
შუაგულშიგაჩრილიდიდიქვა.
ბებიკომ,
როგორციქნა, დაღეჭა,
გადაყლაპა
ლუკმადაგარკვევით ჩაილაპარაკა:
–თუარგჯერათ, ბობასჰკითხეთ.ჩემს
შვილიშვილს.იმასახსოვს.ის
სამზარეულოშიიჯდა, გაკვეთილებს
ამზადებდა.ჰოდა,იმასჰკითხეთ..
.უცებ
სულელიბასიამოვარდა: თვალები
გადმოკარკლულიჰქონდა, სულსძლივს
ითქვამდა.
..ბლუკუნებსრაღაცას.თვალებით
ბობაზევანიშნე,–ისიციდიშზეგადავიდა,
ბავშვსრომვერ გაეგო.ჩვენთან, ლვოვში,
პოლონელითუუკრაინელიმოახლეები
იდიშზეცმშვენივრად ლაპარაკობენ...
საწყალიბასია..
.მთლად წითელიიყო
აღშფოთებისგან: “
უღმერთოები. .
.
უღმერთოები...
”ჰაჰ!ბასია,იცი,
შენიღმერთი
სადარის?!ახლაგიჩვენებ. .
.
ბებიკომმომდევნო ლუკმისმოლოდინში
პირიდააღო, მაგრამმეარ გავნძრეულვარ.
უბრალოდ, არ შემეძლო განძრევა:
მაშინ
ბებიკომპირიდახურადააშკარა
კმაყოფილებითამოთქვა:
–ბასიამწაასწროიმათ.
..
–ვის?როდის?
!–შევძახემე.
–გარიკ,ნუღრიალებთ,აქდღენაკლული
ჩვილებისინტენსიურითერაპიისპალატაა.
–კაარ-გი-
ი..
.–ამოვიკვნესე,
–ოღონდ
მიპასუხე:
რასნიშნავს წაასწრო?
–ბასიამსუფთაპერანგებიმიუტანა
ვილკოვსკის.ის,
ხომიცით,რაფრანტია?შინ
ძვირფასიხალათიაცვია..
.ყოველ წელს
ახალ ხალათსიკერავს,
ყოვლისშემძლე
პანი.
..
–ჰო-
ჰო!დაიცა.
..ბასიაზემიყვებოდი,
იმას,
თუროგორ..
.
–ბასიასხვებისგასაღებებითააასხმული.–
ბებიკომჩაახველა,–მისიპატიოსნების
ამბავიყველამიცის.გასაღებსყველა
ანდობს.ისიცბინებშიშედის,დარეცხილ
თეთრეულსკარადებშიალაგებს, მერემიდის
დაკარსისევგასაღებით კეტავს.
..
რაბასიასთანყოფილაშენიგასაღებიდარა
სეიფში!
..ოჰ,როგორაქათქათებსბასია
სარეცხს!გარიკ,გინახავთ მისიდარეცხილი
თეთრეული?სხვაგანსად ნახავთ ასეთრამეს,
რომელ სამრეცხაოში!კიდეცახამებს, კიდეც
ალილავებს...თეთრეულსვგულისხმობ.
–მერე?
!შევიდაბასიადარა?

–მოკლედ.შევიდადავილკოვსკიიმთავის
სათადარიგო ცოლთანერთად დაინახა.
..
პერანგებიიატაკზედაყარადაგარეთ
გამოვარდა..
.გარიკ,
თქვენრამდენიცოლი
გყავთ?
არააურიგოშეკითხვა, არა?კარგიკითხვაა,
თანაც,სათანადოდროსდასმული.
პატიოსნად ვუპასუხო,
რომორი?თუ
ვუპასუხო პატიოსნად,
რომარცერთი?
პანსიონიუკვეყველამომნახულებელმა
დატოვა.მაჰმუდირამდენჯერმეგამოვიდა
ჰოლშიდასაყვედურიანიმზერითმიმითითა
კედლისკურდღლისფორმისსაათზე( ისე,
ვერასდროსგაარჩევ, რადროსაჩვენებსეს
საათი).დაყოველ ჯერზეხატისწინ
მავედრებელიმლოცველივით ვიჭდობდი
გულზეხელებსდამზად ვიყავინამაზისთვის
უკანალაშვერილიდავხეთქებოდიიატაკს,
ოღონდ კიბოლომდეეცლიათ ჩემთვის
პაციენტთან სამედიცინო სამსახურის
პოლკოვნიკთანლაპარაკი.
ბოლოს, ამნისტიამივანიჭეჩემსუბედურ
ბებოსდანიავქარივითმივაქროლეის
პალატამდე, სადაცუკვეგამოღებულიიყო
აბაზანისკარიდასადაცორმასანიტარმა
გაჩვეულიხელებით აიტაცადადააბზრიალა
იგი.მხოლოდამისმოძახებაღამოასწრო
ჩემთვის:
–აბა,გარიკ,
პატარაბიჭიარ ხართ,
უჩემოდაცგაკერავთ!–დაგარეთგამოვედი.
გამოვედიდალიფტისკენწავეთრიე.ჯერაც
ვერ გამეგო რაუნდამექნამწარესევდის
მთელიამფეთქებადსაშიშიმარაგისთვის,
იმისთვის,რაცდღესჩემიდაუვიწყარი
ბებიკოსგანამოვქაჩე.
..
ხომცხადზეცხადია, რომუწინჩავძაღლდები,
ვიდრეამყველაფერს, რაცდღესგავიგე,
ვინმესვუამბობ, –მით უმეტეს,ლიზას.
უბრალოდ, არ შემეძლო, ლიზაზერომარ
მეფიქრა.უფრო სწორად, ლიზაზედა
პეტიაზე.
..არა, არა,–მხოლოდ ლიზაზე, რა
თქმაუნდა, მხოლოდ მასზე.უკვეაღარ
შემეძლო, არმეფიქრამასზე. ..
ხოლო, როცამანქანაშიჩავჯექი,
ათიწუთი
მაინცვერავწიეხელი, რომგასაღები
გადამეტრიალებინა.ვიჯექი,
თათები
მუხლებზემეყარადაუაზროდგავცქეროდი
ჩემწინგადაშლილ ფერფლისფერგორაკებს,
ზაფრანისფრადრომმოევარაყებინა
ჩამავალ მზეს.
..
***
.
..
დამახსენდებოდაჩემიბოლო ჩასვლა
პრაღაში,ორიწლისწინ.კარგიშვებულება
გამომივიდა,რაღაცნაირი.
..გულითადი.
შესაძლოა,იმიტომ,რომლიზაკარგადიყო:
ისახალიდაბრუნებულიიყო კლინიკიდანდა
მახარებდათავისისტაბილურობით.
დაზაფხულიცზღაპრულიიდგა, თბილი;
ღამღამობით წამოწვიმდახოლმე,
დილაობით კი..
.

მემანქანავიქირავედალამისყოველდღე
გავდიოდით “საშოვარზე”
.
საუზმისასიმდღესპრაღისშემოგარენში
ჩასატარებელ კულტურულ ღონისძიებათა
გეგმასგადავხედავდით ხოლმედა
ვირჩევდით,სად წავსულიყავით.
შემოვივლიდით პაწიაქალაქებსადაციხე-
კოშკებს,
სადაცმორიგიბაზრობები,
მეთუნეთანაწარმისგამოფენა-გაყიდვები,
მოფარიკავეთაშეჯიბრებები,შუასაუკუნეთა
მუსიკისფესტივალებიანკაქტუსების
გამოფენებიიმართებოდა..
.
ჩვენსამნიერთადარაჩვეულებრივად
ვგრძნობდით თავს.
..
გზისორივემხარეს, მინდვრებზედაპრესილი
თივისვეებაწითურიკოჭებიელაგა,
გაჩაჩხულიტოტებიდანმწვანესიმებად
აზიდულიყო ზევით სვიისღეროები,და
გორაკებსკრამიტისსახურავებიანი
სახლებით ხანპატარაქალაქიშეეფინებოდა,
ხანსოფელი,
ხანკიფერმა.
..
“რენოს”ჩამოწეულ ფანჯრებშიაბრეშუმივით
მოქნილიქარიშემოქროდა, ლიზასთმას
იგდებდახელთ დალენტებსწნავდამისგან
ავლებდა, წურავდა,ფანჯრიდანგარეთ
ისროდა...ლიზაჩემგვერდით იჯდა,პეტკაკი
თეჯირიან-სკივრიანადუკან
მოკალათებულიყო.ისწარამარააგროვებდა
ქარისგანუკანგადაწეწილ თმასდათავისკენ
ექაჩებოდა თითქოსიალქანსამაგრებს
იახტაზეო.დამაშინლიზაცუკან
გადაკიდებდახოლმეთავს, ბრაზობდა,
იცინოდადა მაგრად გაკავებული
ალალბედზეუბაგუნებდამუშტებსპეტიას
ხელებს..
.
კაცმარომთქვას,ჩვენთვისსულერთიიყო,
საითწავიდოდით.მოხერხებულ პატარა
მოედანსშევარჩევდით ხალხმრავალ
ადგილას კოშკისჭიშკართან,
სამრეკლოებისადაეკლესიებისიისფერ,
დაკბილულ ჩრდილში, ავტოსადგურის
მახლობელ ასფალტისკუნძულზე, ტაძრის
ძველისძველიფილებით მოფენილ შიდა
ეზოში დასაფუძვლიანად
განვლაგდებოდით ხოლმე: ვდგამდით
თეჯირს,ზედმარიონეტებსვამაგრებდით,
ირგვლივპატარა,ოთხკუთხაბალიშებს
ვყრიდითბავშვებისთვისდამუსიკას
ვრთავდით.
მაყურებელისწრაფად გროვდებოდა..
.ბევრი
მათგანიპირველად როდიხედავდაპეტკას
წარმოდგენებს.ისეთებიციყვნენ,
სპეციალურად რომჩამოდიოდნენიმიმედით,
რომიქნებ“ისმეთოჯინე”კიდევ
გამოჩენილიყო.ხშირად გამიგიაბავშვის
ყიჟინაშორიდან:“დედა,
ჩვენიმეთოჯინეე! ”
მეპეტკასფეტრისშლაპით მაყურებლის
ჩამოვლამქონდამონდობილი.
ცხვირზელურჯიმუყაოსგანგამოჭრილ
გრძელ ცხვირსვიმაგრებდირეზინით, თავზე
შავ,გაბუჩქულ პარიკსვიკეთებდი,შარვალში
კი,უკან,ორბალიშსვიტენიდი, რისგამოც
ჩემიუკანალიისეუცნაურად დასასაცილოდ
გამოიბზიკებოდახოლმე, რომ,როცა
თეძოებისნარნარირხევით, მოწყენილი
ღიმილითადავეებათათშიმოქცეული
შლაპით მაყურებელსჩამოვუვლიდი, –ეს
ცალკეატრაქციონიიყო, რომელიცმე
თვითონენითაღუწერელ სიამოვნებას
მანიჭებდა.

წარმოდგენებისდროსლიზამიწაზეიჯდა,
ბავშვებთანერთად,
ფეხებგადაჯვარედინებულიდაიდაყვებით
მუხლებსდაყრდნობილი.ის
თვალმოუცილებლად შესცქეროდაპეტიას,
დაიმსასაცილო პატარაგოგონას
მაგონებდა,რომელსაცპეტიამთელი
ზაფხული, ყოველდღე, სადაცკიჩვენ,
ბიჭები
წავიდოდით, ყველგანთანდაათრევდა
ქალაქში.პეტკასზღაპრულიმეთოჯინის
ტრადიციულიკოსტიუმიემოსა: თეთრი
წინდები,მოკლე, მუხლამდეშარვალი, ფრაკი,
პეპელა,ლილისფერიდაბალთებიანი
ფეხსაცმელი, გრძელიკულულებიმხრებამდე
სწვდებოდა,
კეფაზეკისწორედ ისფეტრის
შლაპაჰქონდამოგდებული.
ყურზემძიმევერცხლისფერ საყურე- სამაგრს
იკეთებდა დამატებითიძაფისსამართავად,
რომელსაცშეუმჩნევლად წამოაცვამდა
ხოლმეამათუიმმარიონეტისსხეულის
რომელიმენაწილს, –დამაშინუცნაურირამ
ხდებოდა: ეს,
მისმიერ გამოგონებული
დამატებითიძაფიიმდენად აკავშირებდამას
თოჯინასთან, რომშეუძლებელიიყო
გარკვევა ვინვისათამაშებდა.იქმნებოდა
შთაბეჭდილება, რომთოჯინანაბიჯს
უწყობდაპატრონს, შექებისმოლოდინში
თავსაბრუნებდამისკენ; დაპატრონიც
თბილად, სიყვარულით უქნევდამასთავს, და
თოჯინაც,მასთანსინქრონში, ამაყად
იქნევდათავს, ფეხებსაბაკუნებდადატაშსაც
უკრავდა.ისინიერთმანეთსუღიმოდნენ,
ემუსაიფებდნენ,ეკამათებოდნენ,
ემდურებოდნენ. .
.
თავისმოძრაობებით...არა,არა:წაწვდილი
კისრისშემპარავიცეკვით,–რომელიცკიარ
კარნახობდარამეს,არამედ მიჰყვებოდა
თოჯინისმოძრაობას, –პეტიაისეთ
პლასტიკურდამაჯერებლობასადაჟესტების
ისეთ წარმოუდგენელ ადამიანურობას
აზიარებდათოჯინას,რომ, მუშაობისშემდეგ,
როცათოჯინათეჯირზეგადაეკიდებოდადა
სხვასდაუთმობდასცენას, ხშირადმომხდარა:
ბავშვებიცადამოზრდილებიც
მიუახლოვდებოდნენხოლმედაფრთხილად
ეხებოდნენხელით, თითქოსსაკუთარ თავს
ამოწმებდნენ,–ხომნამდვილად თოჯინააეს
დაარაცოცხალიარსებაო?
ზოგჯერ დასჯიდახოლმეამათუიმთოჯინას
დარამოდენიმეკვირააღარაცოცხლებდა
ხოლმე.მერერიგდებოდნენ.ერთხელ
თვითონგავხდიასეთი, თითქოსდახუმრობა-
შერიგებისმოწმე( როგორცჩანს,
მოუნდა,
რომჩემთვალწინყველაფერითამაშად,
სცენადექცია) .მაგრამმეხომდავინახემისი
სახეიმმომენტში, როცაკედელსმიკიდული
თოჯინებისკომპანიისწინჩავლილმა
მსუბუქად შეახომხარიერთ- ერთთოჯინასდა
რაღაცგაუკეთა.თოჯინამთვალებიგაახილა,
დაპეტიამდამცინავად ჩაილაპარაკა: “
რაო?
გადაგიარაბრაზმა?კიდევდაიწყებ
სისულელეებს? ”
მაყურებელსგანსაკუთრებულად უყვარდა
ნომერიფაიუმოჩკასმონაწილეობით.მეც
ვგიჟდებოდიამნომერზე.ფაიუმოჩკა
გაურკვეველისქესისადაჯიშისკეთილიდა
ცბიერითოჯინაიყო: რაღაცსაშუალო
ოჩოპინტრესადასაფრთხობელასშორის.
ოყნისმილივითცხვირიჰქონდა, სქელი
უკანალი,წვეტიანი,ცელქიყურებიდაახლო-
ახლო განლაგებულითვალები.ამ
პერსონაჟისმომხიბვლელობაერთვაგონ
პუტკუნაბავშვებსეყოფოდა.

ფაიუმოჩკასჰქონდაფრიადსაქმიანი,
თითქოსდასადღაცშორსმიმსწრაფველი
სიარულისმანერა;ყოველთვისსადღაც
მიიჩქაროდა:მისიცხვირიქარსმიაპობდა,
ტანიკიტორპედოსავით მიქროდაწინ.
მრავალჯერ მინახავსმისითამაშიდაეს
ყოველთვისიმპროვიზაციაიყო.ფაიუმოჩკა
ხუმრობდა, ცეკვავდადასიტუაციისადა
გუნება-
განწყობილებისშესაბამისად
ეკონტაქტებოდამაყურებელს.ისმეტად
საქმიანიფიზიონომიით, სწრაფად,წრიულად
შემოურბენდახოლმემაყურებელსდა
შეეძლო უცებდაემუხრუჭებინარომელიმე
პატარაგოგონასწინ, რომელსაცხელში
ჩამომდნარინაყინიეჭირა, დიდხანს,
დიდხანსმდგარიყო მისწინდამაყურებლის
თანდათანმზარდიხითხითისფონზეეცქირა
მისთვისცბიერიდასაყვედურიანიმზერით
(დავიფიცებ,რომამდროსმისიღიმილისულ
უფროფართოდაგულიანიხდებოდა) .და
მერეუცებ,ზუსტადშერჩეულ პაუზაში
გარკვევითჩაილაპარაკებდამსუნაგიდა
დათაფლულიხმით:
–დაფაიუმოჩკას?
..
დამაყურებელიკოტრიალსიწყებდა
ხარხარისაგან.
მისმერე კონტრასტისათვის პეტკას
ესტრადისხმაჩახლეჩილივარსკვლავი,
არიადნაგამოჰყავდა.წამყვანი:
“ევროვიზიის
პრიზი,ხუთიპლასტიკურიოპერაცია, ბოლო
ქმარი ფოლადდნობისმაგნატი” .
..
ნამდვილიკახპაიყო!ძალიანქერათმა
ჰქონდადამოღებულისარაფანიეცვა.
პოროლონისორივეებაძუძუხანერთი
იღლიისქვეშიდანგადმოუვარდებოდადა
ხანმეორის.პეტკასსიგნალზემე
მუსიკალურიცენტრისღილაკსვაჭერდი
თითსდამყისვეაგუგუნდებოდახოლმე
“ფანერა”.სცენაზეარიადნაგამოდიოდა,
მაყურებელსთავსუკრავდა. ..ძუძუები
უვარდებოდაკაბიდან.ნომერიერთ- ერთ
ძუძუსთანბრძოლა- გამკლავებაში
მდგომარეობდა, რომელიცუთუოდ
ამოუვარდებოდახოლმე.არიადნათან
მღეროდა, თანკიძუძუსიტენიდასარაფანში
დასწორედამდროს, მკვეთრიმოძრაობების
გამო,მეორეძუძუამოუხტებოდაკაბიდან. .
.
სანამშეშლილიმილიონიალისფერი
ვარდისკორიანტელშიმომღერალი
თავბრუდამხვევადბზრიალებდა, ორივე
ბარაქიანიძუძუმასთანერთად დაქროდადა
დაფრინავდაწრეზედაქალისაბაზრო
ბადურებაკიდებულ დიასახლისსწააგავდა. .
.
თავისიმპერიაშიპეტიაძლევამოსილიდა
სავსებით ბედნიერიიყო.ამქვეყნად
არსებულ იმპერიათაშორისყველაზე
ბედნიერიიმპერიისყველაზებედნიერი
მბრძანებელი!მისიტანჯულობარეალურ
ცხოვრებაში, მისიმარადიული,დაუღალავი
სიყვარულიერთადერთიქალისადმიამ
წუთებსადასაათებშისავსებითქრებოდა,
როგორცკითავისისამოთხისთაღებქვეშ
შეაბიჯებდა( ასეჩაქრებახოლმესცენაზე
დეკორაციებიწყვდიადშიმომდევნო
დეკორაციაზეგადასვლისწინ) ,როგორცკი
აღმოჩნდებოდამუყაოსხასხასაპალმების
ჩრდილში, შადრევნისბისერული
ცისარტყელისანაკვარელითმოოქროვილი
ღრუბლებისქვეშ. .
.
.
..
ბლომადფულისშოვნანაკლებად
გვადარდებდადაერთი- ორიწარმოდგენის
შემდეგრომელიმეარცთუურიგო
რესტორანთანმივგრიალდებოდით ხოლმე.
ერთხელ სუპერმარკეტშივიყიდეთსაჭმელი
დატყეშიგავჩერდით, ერთ-
ერთიიმჩუხჩუხა,
მეჩხერი,ზურმუხტისფერიქვებითმოჭედილი,
ოქრომბადი შემოსავლიანობის
თვალსაზრისით მდინარისპირას,
რომელთამინერალურიწყალიც
განაპირობებსსაკურორტომხარის
სიმდიდრეს.
ესიყო უმყუდროვესიმინდორიქალაქის
გარეუბანში,შერეულ ტყეში,
სადაცწიფელი,
წაბლი,რცხილა, არყისხეებისადამუხების
ფოთლოვანტევრშიმოყვითალო- მოცისფრო
ჩანართებადამოზრდილიყვნენსხვადასხვა
ჯიშისადაშეფერილობისწიწვოვანები. .
.
შორიახლო, ცოტაარ იყოს, პირქუშივილის
ხავსმოდებულიქვისმესერიმოჩანდა.ვილა
პირდაპირ ზედგამოჭრილიიყო
საშინელებათაფილმისთვის: ისპაწია
კოშკურებითადამუცელგამობერილი
აივნებით იყოშემკული, ასპიდისწვეტიანი
სახურავებიჩაჩებივით ჩამომხობოდა,
ღუმლებისფიგურულითავებიამოსჩროდა
დასამიფლიუგელით სამსხვადასხვამხარეს
გასცქეროდა. .
.
ვეება,
ეპიკურისიმძლავრისმუხისქვეშ,
ტოტებითითქოსრომდამძიმებოდამზის
ოქროსზოდებისაგან,წვრილ-წვრილი
გვირილებით მოფენილ ბალახზე
გეგონებოდათ, ვიღაცასმანანისბურღული
დაებნაო,–პლედიდავაფინეთ, დამყისვე
შევუტიეთ ქათამს,–დამშეულისიშმაგით
ვაცლიდით დაბრაწულ ნაწილებს.სწორედ
რომედემურისადილიიყომწვა ნეტაძრის
თაღებქვეშ...
–ძალიანთოჯინურიციხე- კოშკია,
–შენიშნა
პეტკამ,თანვილასათვალიერებდადათან
ჩაფიქრებულიხრავდაქათმისფრთას.–
მყუდრო ადგილიამოხუცებული
ჰერცოგინიებისმოსახრჩობად.ბარაქიანი
მემკვიდრეობისიმედით..
.
–კაცებო,ბოლო ფეხირომელსგინდათ?–
იკითხალიზამ.ისმუხლებზეიდგა
გვირილებშიდაგამოწვდილ ხელში
ტიტასავით ეჭირაქათმისფეხი.
–მე!
–მე!
!!
–ლიზა,
გთხოვ,გაიხსენე,
რომშენიქმარი
ვარ,
დასამართლიანად განსაჯე.
თავიმერვე
–ჰაჰ!ლიზა,ის ყოფილიქმარია, ყო-ფი-
ლი!
მეკი კანონიერი,იურიდიული, თანაცმე
ექიმივარ,
კარგად უნდავიკვებო,და..
.
–სამამდევითვლი.–ლიზამქათმისფეხი
მაღლაასწია, როგორცთასისპორტული
შეჯიბრებისას.
–ვინმოასწრებს:
ერთი.
..
დამედაპეტკამსაომარიყიჟინითჩავასეთ
კბილებიქათმისხორცს, თანკიძალიან
მწარედ შევასკდითერთმანეთსშუბლებითა
დაცხვირებით. .
.
მერეწამოვკოტრიალდით და
უმნიშვნელოვანესსაკითხზედავიწყეთ
მსჯელობა ვთქვათ, საიდანმოაქვს
მდინარესთეთრიქაფისფთილები: არისთუ
არაამისმიზეზიუხვიმინერალიზაცია,თუ
ადგილობრივილენჩებისეკოლოგიური
პრობლემაა..
.
ქარიმზისდაზოლილ ჩრდილებსგვაფენდა
ფიზიონომიებზე.მზით გაჯერებულ სიმწვანეს
ჰაერიჟანგბადისსიროფის
კონსისტენციამდემიეყვანა; ჩრდილოვან
ადგილებშიწყალმცენარესავით გაუვალი
ხავსიუჟმურ,მრუმეფერად მოჩანდა, ხოლო
მზისშუქზეკი,მესრისძველისძველ ქვებზე
მოდებულიიგივეხავსივეებახვლიკის
ქერცლივითელვარებდა; არყისხეთა
ხასხასა,
გამჭვირვალესიმწვანედაბალახის
დაწინწკლულისიჭრელეთითქოს
პაექრობდაერთმანეთთან. ..სიმწვანედიდი
უპირატესობით სჯაბნიდასიჭრელეს.და
მხოლოდ გორაკზე, მეგობრულად შეჯარული
ფიჭვებისსიღრმეშიუკვეშეპარულიყო
მეწამულინისლი.დაკიდევ, ვილის
ჭიშკართან,ქვისვეება,
ხავსმოდებული
ვაზებიირეკლავდაპეტუნიებისლილისფერ
ქაფს..
.
შეუმჩნევლად ჩაგვთვლიმადა
მოთენთილებსორისაათიმაინცგვეძინაამ
ედემურ მწვანეტყეში,
პაწიაციხე-
კოშკისან,
პირიქით,დიდი, კანონმორჩილი
ადამიანებით დასახლებულივილისკედლის
ჩრდილში: შორიდანწყნარიმუსიკისადა
ბურთზეხელისტყაპუნისხმააღწევდა.
მეპირველსგამეღვიძადაგასაკვირიიყო,
რომუფრო ადრეარ გავიღვიძე: მინდორს, რა
ხანია,მზემოსდგომოდა.წამოვჯექიდა
მივიხედ-მოვიხედე..
.იმორსისევეძინა.
გახურებულ ჰაერშიქინქლაირეოდა.
გვარიანად აჭერდამზე.გორაკზე
ცეცხლწაკიდებულებივით გიზგიზებდნენ
ახალგაზრდაფიჭვები, დათითქოსმათ
ეხმიანებაო,მეწამულად ღუოდაბალახზე
ლოყადადებულილიზასთმა თითქოს
ვიღაცასალისფერითავშალი
ჩამოუსრიალდამხრებიდანო. .
.ლიზაძილში
ოდნავგადასცილებოდაპლედს, სამაგიეროდ,
პეტკაგაწოლილიყომთელ სიგანეზე, ხელებ
დაფეხებგადაშხლართული, –გალეშილი
ბოცმანივით.მარჯვენახელითლიზას
კუბოკრულიპერანგისკიდეჩაებღუჯა: დედის
კაბასჩაბღაუჭებულ პატარაბოშასაც
მოგაგონებდათ დალურჯწვერასაც, ბოლო
წამსრომსტაცახელიგაქცეულ მზეთუნახავს.
ისძილშიცკი, ერთ ნაბიჯსიქითარ უშვებდა
ლიზას. .
.
მახსოვს,გავიფიქრე:მეხომარასდროს
დამინახავს,რომპეტკალიზასთუნდაც
ოდნავმიფერებოდეს, როგორცდიდიხნის
ცოლ- ქმარიშეავლებსხოლმეერთმანეთს
ხელსსახალხოდ, წამიერიგადაქროლვით,
წამიერიგაელვებით, მეუღლეობრივი
სიახლოვისდასადასტურებლად თითქოს. .
.
ერთხელაცარ მინახავს, რომმას, თუნდაც
ხუმრობით, ეკოცნოს,ეჩქმიტოსანხელი
მოეტყაპუნებინოსმისთვის. .
.ისიცკიარ
მინახავს,
რომსიყვარულიანი, მშვიდიმზერა
გაეყოლებინოს არადა, დიდიხნისცოლ-
ქმრისმზერახომყოველთვისშეიცავს
სიყვარულზე, ყოფით მიჩვევაზეგაცილებით
დიდრაღაცას: ესმზერაშეიცავსწლებს,
ერთად გატარებულ ათასობითღამეს. ..და
არასდროს, არასდროსმიუმართავს
ლიზასთვისკნინობითისახელით.ამ
წყვილისალერსირომელიღაც,
განსაკუთრებულად მკაცრიწეს- განგების
მქონემონასტრისკედლებშიიყო
გამოკეტილი; თუმცა,სწორედასეთ
კედლებშიიფეთქებსხოლმეისეთივნებები,
როგორსაცვერცკიწარმოიდგენენ
თავისუფალისიყვარულისმიმდევრები. ..

პეტიამკაცრ აღმზრდელად რჩებოდა,

უწინდებურად საკუთარიზურგით
დაატარებდალიზას, –“ო,ლიზაბუმბულივით
მსუბუქია!
”–თუმცაკილიზაუკვედიდიხანია,
რაცდამძიმებულიყო, მხოლოდ არაწონით;
ლიზამძიმეიყო, აუტანლადმძიმე,ისკისულ
დაატარებდა, დაატარებდაზურგით,არ
იღლებოდა. .
.
ისინიჩუტყვავილაგადატანილ ბავშვებს
ჰგავდნენ,რომლ ებიცცოცხლები
გადარჩნენ,მაგრამსახეზენაყვავილარი
დაემჩნათ სამუდამოდ.ესწყვილი
განსაკუთრებულად მძვინვარესიყვარულის
მსხვერპლიიყო: ვნებიანი,
ერთპიროვნული,
ერთადერთისიყვარულის; ცოცხლები
გადარჩნენ,
მაგრამსამუდამოდ დააჩნდათ
დაუნდობელი,სასტიკისიყვარულისკვალი..
.
***
ჩვენიერთობლივიზაფხულიკარლოვივარის
ცენტრში,ხისკოლონადისმარადიულიხედის
წყნარ ლიცლიცადშემომრჩამეხსიერებაში.
ორიდღევიცხოვრეთ იქაურპანსიონში
ზედასართულისორ ოთახში, დიდებულ,
თავადურსახლში, რომლისპირველ
სართულზეცრესტორანიიყო.ჩვენსორ
ფანჯარასშორისსახურავისკენაზიდულიყო
მსხვილიწყალსადენიმილი.მილისთავი
ზემოთოქროსფერილითონისმაქმანისებრი
მოსართავითბოლოვდებოდადაწააგავდა
ბოტფორდისყელს, რომლისფეხზე
წამოქაჩვისსურვილიგიჩნდებოდა.
ძველისძველ კოლონადაშიყოველდღე
უკრავდარომელიმეანსამბლი,
კარლოვარულისიმფონიურიორკესტრის
ნატეხი.პირველ დღესესიყოკვარტეტი,
მეორედღეს არაჩვეულებრივიტრიო: სამი
ახალგაზრდაქალი ფლეიტა, ვიოლონჩელი,
კლარნეტი, –უკრავდამოცარტს,ჰაიდნს,სენ-
სანსსადაშტრაუსისვალსებს.
კლარნეტისადაფლეიტისსარქველებზე
ჩამავალიმზებრწყინავდა.ზევით,
კოლონადისჭერთან, ნაზად,
თანაბრად
ირხეოდააბლაბუდამოხვეულითეთრი
ლამპა..
.ჩვენგანზეწყნარად გავშალეთ
ჩვენიინვენტარიდაველოდით, როდის
მოათავებდნენდაკვრასმუსიკოსები, რომ
სცენაზეავსულიყავით.მაგრამფაიუმოჩკას
დანახვაზეფლეიტისტმაქალმაგაიღიმადა
თავისდაკვრით გვანიშნა,
შემოგვიერთდითო.
ისკი,ოყნა-ცხვირიანიდამომხიბვლელ
უკანალიანიფაიუმოჩკა, ამჯერად ნაღვლიანი
იყო როგორცჩანს, საამისო მიზეზიჰქონდა.
ორმოციოდეწუთსმანმოცარტისმუსიკის
ფონზეისეიბზრიალადაიფრინა, რომ
ლამისფეხიარ დაუკარებიაიატაკისთვის.
დროდადრო პიუპიტრებზეჩამოჯდებოდა
ხოლმე, ნოტებსფურცლავდა, დაკვლავ
ნაზად ბზრიალებდათბილ ნარინჯისფერ
ბურუსში,საშუალებასაძლევდამაყურებელს,
წარმოედგინაოდესღაცაქმოტრიალე
ტურნიურები, შინიონები,ვუალიანიშლაპები,
ასევე,მონოკლები, ლორნეტები, ქოლგებიდა
აბრეშუმისლენტებზედაბნეულისხვადასხვა
ქვეყანათაორდენები.

იმსაღამოს,ვახშმისას,მედალიზაუცებ
მოცარტზეავლაპარაკდით იმაზე, თუ
რატომაა,რომ, მიუხედავად სიმსუბუქისა,
აღფრთოვანებისაცდაირონიისაცკი, –მისი
მუსიკამაინც“მემენტო მორია”ყოველთვის,
ყოველთვის“ გახსოვდესსიკვდილია” ?ალბათ,
იმიტომ,რომისგენიოსია, თქვალიზამ,
გენიოსიკიარამხოლოდ ცალკეული
სიცოცხლისაღსასრულსხედავს, არამედ
მთელისამყაროსას.აი, ნაბოკოვიც, –
დაამატა,–ირწმუნებოდა, რომსიკვდილი, ეს
მხოლოდ სტილისსაკითხია, მუსიკალური
თემისგადაწყვეტა. .
.
აქპეტკაჩაეჩხირადაგაიხსენა, როგორ
ჩამოიყვანესერთხელ რომელიღაც
მიკარგულისოფლიდანმათთან, პიტერში,
კათედრაზე,მოხუცებულიმეთოჯინექალი.ეს
იყო ბნელი,გაუნათლებელიმოხუცი,
რომელიც, უბრალოდ, აჯანჯღარებდა
თოჯინას,დათოჯინაცსავსებით
ცოცხლდებოდა. .
.წარმოგიდგენიათ?–
იმეორებდაისრაღაცნაირი, გიჟური
აღტაცებით,როგორცჩანს, ამამბავსმეტად
ამაღელვებელ დაუცნაურრადმეთვლიდა, –
უბრალოდ, აჯანჯღარებდადამორჩა!არადა,
გენიალურიიყო!ესეცთქვენისტილის
საკითხი.
..
***
გამგზავრებისწინერთიწარმატებულიაზრი
მომივიდათავში:მათთვისფულისშეჩეჩების
ხერხიმომაფიქრდა.
ესსაკითხიჩემნაირიდათვისგანცოტამეტ
ჭკუამახვილობასმოითხოვდაყოველთვის.
ზოგჯერ ფულსმათისაწვიმარებისადა
ქურთუკებისჯიბეებშიჩავჩურთავდიხოლმე,
რათა, როცაგადააწყდებოდნენ,
გაკვირვებოდათ, –ერთინახეთ,წინა
სეზონზეფულიჩარჩენიათჯიბეში!ზოგჯერ
სკელეტიკისთავისქალაშივახერხებდი
მსხვილიკუპიურისჩატენას.მაგრამპეტკამ
უკვეორჯერ მოაწყოსკანდალიამისგამო:
სისულელეა, მაყურებელიამხელაფულსარ
იძლევაო!
ჰოდა,ერთბაშადთავშიგამომინათდა:
უბრალოდ,პეტიასთოჯინაუნდავიყიდო
გალერეაშიდამერევინმესვაჩუქო
იერუსალიმში.
დაგამომგზავრებისწინადღესგანვაცხადე,
რომმინდამარტომწავიხეტიალო ქალაქში
დაკოლეგებისთვისრაღაცწვრილმანი
სუვენირებიშევიძინო.ვიცოდიკამპაზე
პროხაზკებისგალერეისმისამართი პეტკას
მაგიდაზემისისავიზიტო ბარათებისმთელი
დასტაეყარა, –პეტკამათმაყურებლებს
ურიგებდახოლმეწარმოდგენებისდროს.და
დილით ადრეგავედიშინიდან, რათა,
როგორცჩემიბებიკო იტყოდა,
“მომებაზრებინა”გაფრენამდე.

.
..
პარმაღზე,გალერეაშიშესასვლელიკარის
წინ,საუცხოო თოჯინა-გოლიათი ბაბა- იაგა
იდგა.მასცხვირისმაგივრად ისეთი
მადისაღმძვრელი, ისეთიფუნჩულა
კრენდელიჰქონდადამაგრებული, რომმისი
შეჭმამოგინდებოდათ.დაკიდევ, სანამ
შესასვლელ კარსშევაღებდი, თვალში
მომხვდაბაბა-იაგასგასაოცარიუკანალი,
რომელსაცთვალივეღარმოვწყვიტე.მისი
ცქერით ხუთიოდეწუთსმაინცდავტკბი, თან
კიხანმარცხნიდან, ხანმარჯვნიდან
ვუვლიდითოჯინას.ხოლო, როცაგალერეის
კარიშევაღედაშიგმოხუციქალიდავინახე,
მყისვემივხვდი,თუვისმიხედვით დაამზადეს
შემოქმედებმასარეკლამო “ საფრთხობელა” .
ო,რაბებოიჯდასალაროსუკან,
წვერიანი
ლოყით ხელისგულსდაყრდნობილი!მსუქანი,
დანაოჭებულიბებო,
რომლისგადამწვარ,
მოშავო-მომწვანო თმაშიისეგამოსჭვიოდა
ცელულოიდისებრითავისქალა, როგორც
ტყისნაკადულისწყალმცენარეებში
ქვიშიანიფსკერი.ქალმაბებერიმაჭანკლის
დამცინავიმზერამიაპყრო სტუმარს.კარგი
რამშემტყუებელიეშოვათ პროხაზკებს
თავიანთიფარდულისთვის.
დააი,ბებომპომადაწაგლესილიპირი
გააღო..
.დაგავშრი.გავშეშდი.
..
ბებოსანგელოზურიტემბრისხმააღმოაჩნდა.
დიახ,ესანგელოზისხმაიყო მეოცნებე,
მიამიტი,ბედნიერიანგელოზისხმა; იმ
ანგელოზის, რომელსაცსწამსსაუკუნო
სამართლიანობისადაადამიანისკეთილი
ბუნებისა.
..ადამიანის ამბინძური
ძაღლიშვილის, რომელმაცმილიონჯერ
დაუმტკიცაყველასდა, მათ შორის,
საკუთარ
თავსაც,რომისმხოლოდ დამხოლოდ
ბინძურიძაღლიშვილიადამეტიარაფერი.
დამეისეჩავყვინთეამხმისწიაღში,
როგორცუსასრულო გზებისმტვერში
სანდლებშემოცვეთილიმომლოცველები
დაემხობიანხოლმეხისგანნათალი
მარიამისწინაშე, ცარიელიტაძრის
საკმევლიანსიჩუმეშირომეგებებამგზავრს.
–მეიაიჰელფ იუ,ფლი- ი-
იზ?–დაამღერა
ანგელოზმადამეცრემლიმომადგათვალზე:
ესაქცენტი ხმელ კუნძზერუსულინაჯახის
ესდარტყმებიარაფერშიაგერეოდა.
–შეგიძლიათ, –ვთქვიმე.დამიმოვიხედე,
რათასაშუალებამიმეცამისთვისჩვეულ
სავაჭრო ბილიკსდასდგომოდა.–გამაცანით
თქვენიგალერეა.ნამდვილითოჯინათა
სამეფოგაქვთ აქ!
სინამდვილეში,მემხოლოდ ისმინდოდა,
რომმესმინადამესმინაამხმისთვის.კიდევ
ილაპარაკოს,ცოტახანსმაინც..
.ო’ქეი,
ილაპარაკოსამინდზე,ბიზნესზე,
პროხაზკებისძლევამოსილ კლანზე. .
.
მესაიდანვარ?მეიერუსალიმიდანვარ:
ვიცოდი, ვისვეუბნებოდი, დავიცოდი, მე,
ბებერმასპეკულანტმა, დაახლოებითრა
რეაქციასმოაყოლებდაამასსისხლივით
წითელიპომადით შემოხაზულისაზარელი
ხვრელი: დიახ,დიახ,სწორია, ჩვენჩვენს
ქვეყანაშიუნდავცხოვრობდეთ; ჩვენხომვერ
გვიძლებენ, ვერ გადაგვხარშესამნაბოზვარ
სამყაროში, ამიტომაცჩვენსწორედიქუნდა
ვცხოვრობდეთ, იმმთაზე, სადაცჩვენი
ტაძარიააღმართული, –მოხუცისთავში
ერთად იხარშებოდალეგენდების, საბავშვო
სააღდგომო კუპლეტებისადაპოპულარული
წიგნებიდანამოკრეფილირაღაცსაეჭვო
იგავებისნაზავი.სხვათაშორის, მასაცჰანა
ჰქვია,რომიცოდეთ.ძალიანსასიამოვნოა.
გამოდის, რომთვით წმინდაიერუსალიმიდან
ხართ...აი,ჩვენკისხვანაირად აგვეწყო: ჩემს
ქალიშვილს, ხომგესმით, ჩეხიშეუყვარდა.
არა,ზდენეკიკარგიყმაწვილია, დაჯერ
არავისთვისუწყენინებია, ისნამდვილი
ოსტატიდაწესიერიადამიანია, დაუკვესამი
დიდიშვილიშვილიმყავს, დაორი
შვილთაშვილიგოგონაც, მაგრამ. ..–მოხუცი
სალაროსაპარატსგადმოეკიდადა
მოგუდულიხმითგამიმხილასაიდუმლო:
“ყველანი ჩეხებიარიან, ხომგესმით?ეჰ!
ჩეხები..
.”
..
.აი,ტონდა, მისიშვილიშვილი.
კარგიბიჭია, მაგრამ ჩეხია.არა, გულით თუ
ეტყვი:შესირო, შენაბიჭვარო,შენაძირალა,
არშეიძლება, ხანდახანბებიარომ
მოინახულოსახლში, გალერეაშიკიარა, თან
ისე,უბრალოდ, ფულისთვისკიარა, შესირო?
–ის, რათქმაუნდა, გაგიგებს.მაგრამ
საპასუხოდ რასგაიგონებ?ერთადერთ რამეს:

–ია-
ასნე.
..იასნე,
იასნე,
–აი,
რასგაიგონებ.
..
ორმოციოდეწუთსდავტკბიზეციურ
სფეროთამუსიკით.თავისთავად ცხადია,
ამქვეყნად ყველაფერსშევეხეთ, მათშორის,
იმორმოსაც, რომელშიცგასროლამდეერთი
წამით ადრეწარმატებულად გადახტომაა
შესაძლებელი; უკრაინელ გლეხებზეც,
რომლებზეცვინიცის, რასაღარ ამბობენ,
მაგრამსწორედმათ შეიფარესდადამალეს
–ზოგმა ღუმლისთავზე, ზოგმა ღუმელს
უკან,ზოგმაც ბოსელში. .
.–დაამით
სიცოცხლეშეუნარჩუნეს, ასერომ, უკრაინულ
ანტისემიტიზმზე,თუშეიძლება,მასთან
სიტყვაცარ დაგცდეთ...
ბოლოსსაათსშევხედედამივხვდი, რომ
დრო იყოაქციადამესრულებინა.მთელი
გალერეაშემოვიარე, რომელიც, მართლაცდა,
ბარაქიანისაქონლით იყო დახუნძლული.
პრინცესები,საფრთხობელები, რაშებიდა
კატები,მეფეებიდაკაშპარეკები,
თვალებდაქაჩულიგურვინეკები, დიდყურა
სპეიბლები,სხვასასაცილო ხალხიგუნდ-
გუნდად ეკიდაჭერიდანდაშვებულ თავ-
თავის
სიმებზედაწყნარად ირხეოდა:ჯადოსნური
მისტერიისუხმო მუსიკა.
..
არმინდოდამეკითხაჰანასთვის, თუსად
ეკიდაკონკრეტულადპეტკასთოჯინები;
მინდოდა, თვითონგამომეცნო, თანარც
თავისგამომჟღავნებამსურდა.არ მინდოდა,
ერთდღესაც, მოხუცსპეტკასთვისეამბა,რომ
ერთხელ, ერთიმოხეულიიერუსალიმელი
კაციაქმაინცდამაინცპეტიაუკსუსოვის
თოჯინებსეძებდა.თუმცა, მალეაღმოვაჩინე,
რომყოველ თოჯინასხელზეანფეხზებირკა
ეკიდა,რომლისერთ მხარეზეცფასიეწერა,
მეორეზეკიოსტატისვინაობა.მაგრამ
მანამდეპეტკასრამდენიმეთოჯინა
ამოვიცანი: ორისაფრთხობელა, მასხარა-
კაშპარეკი, დაუნაზესი, აღმაფრთოვანებელი
ზებრა, რომელსაცარაბუნებრივადგრძელი
კისერიდამორცხვითვალებიჰქონდა.
უმშვენიერესიზებრაიყო, მაგრამმემაინც
მასხარა-კაშპარეკისკენგადავიხარე.ჯერ
ერთი, მასეცვაგასაოცარი, ცელქური
ლიმონისფერ- მწვანე-ბორდოსფერი
ფერებით აწყობილიკუბოკრულისამოსი.
მეორე: მასჰქონდამთვარისებრითვალები,
რომლებიცმუდამთქვენთავზემოთ
იცქირებოდნენ, რაკუთხითაცუნდა
შეგეხედათ მისთვის; მასღონიერიმუშტები
დაღონიერიმუხლებიჰქონდა, ხის
ჭვინტიანიფეხსაცმელიეცვა, ხელში
კომბალიეჭირა, თავზეხისჩაჩიეხურა,
რომელსაცწვერიორადეყოფოდადაეს
წვერებისახისორივემხარესრქებივით
ეკიდა,ხოლოჩაჩსიმდენიპაწიაზანზალაკი
ებნია,
რომჩამოვხსენითუარათოჯინა
კედლიდან,მაშინვეაჟღარუნდადაასე
ჟღარუნებდამთელიგზა, როცაAიატაკზე
ჩამოვსვიდავცადე,ცოტაგამეტარებინა.
..

მოხუცმავეებაუკანალიწამოსწიასკამიდან
დაგამომყვა, თანორივეხელითცდილობდა
დუნდულებსშორისხეობაშიშეკვეხებული
ქვედაკაბისგამოზიდვას.მისიზანზალაკური
ხმაედემურმუსიკად ჟღერდა, დაასე
წკრიალებდაორივეერთად მოხუციდა
მასხარა-კაშპარეკი,–თუმცაკი
სხვადასხვანაირადწკრიალებდნენ: ბებო
ანგელოზივით, თოჯინაკი დამცინავი
მასხარასზანზალაკივით.
ნებისმიერი,
ნებისმიერითოჯინააქ
ხელოვნებისნიმუშია,–გაიძახოდამოხუცი
ნამდვილადარ შეგრცხვებათ მისიჩუქება
არცბავშვისთვის,არცდიდისთვის,ფასსნუ
დასცქერით,დაგიკლებთ.იცითრა ორ
თოჯინაზეორმაგფასდაკლებასგაგიკეთებთ,
გულდაწყვეტილსნამდვილად არ
დაგტოვებთ..
.
კაცმარომთქვას, უკვევიცოდი,
ვის
ჩავუტანდიმასხარას.მემასშიზოფრენიით
დაავადებულიერთიჩვენიუმძიმესი
პაციენტიქალისრვაწლისტყუპებს, რამისა
დარივკეს,ვაჩუქებ.
ისინიყოველ მეორედღესაკითხავდნენ
დედას,ხილიდაბებიისგამომცხვარი
შინაურინამცხვარიმოჰქონდათ.
ხელიხელჩაკიდებულებიჩამოსხდებოდნენ
ხოლმეტახტზედაორ წყვილ შავ, მშვიდ
თვალსარაცილებდნენდედას.მათ
ევალებოდათ თვალყურისდევნება, რომ
დედასყველაფერიშეეჭამა, დაისინიც
თვალყურსადევნებდნენ.ისინიც
ანგელოზებიიყვნენ, დამხმარეანგელოზები,
–იმათგანნი, ზუსტადდამშვიდად რომ
ასრულებენმინდობილ დავალებას.მამა
გარდაცვლილიჰყავდათ, ბებიაც, საეჭვოა,
რომსამარადისო სიცოცხლესეპირებოდა,
მათკიაი, ასეთიდედახვდათ წილად კიდევ
მრავალიწლით.დაისინიისხდნენ,
ხელიხელჩაჭიდებულები, დაუცქერდნენ
დედასმშვიდიშავითვალებით შავ- მუშა
ანგელოზები, იმათგანნი,რომლებზეცდგას
ამსამყაროსყოველიწუთი. ..აი,
ვისჩავუტან
თოჯინას.სწორედაცრომკაშპარეკს: საშიშ,
მხიარულ დალაღ კაშპარეკს,
ხელკომბლიანსადაზანზალაკებიანს,
ძლიერი, იხვისებრიცხვირირომაქვს,
წვეტიანინიკაპიდამთვარისებრითვალები,
რომელთაცრაღაცისეთიიციან, რაც,
შესაძლოა, ჯერ არ ეცოდინებათ ტყუპებს. ..
–სწორიარჩევანია, –თქვამოხუცმა, –ეს
ერთირუსიოსტატისნამუშევარია, ჩვენი
მეგობრის.იმასორიერთნაირიარასდროს
გამოსდის.მისყოველ თოჯინასთავისისახე
დახასიათიაქვს.მეთვითონმთელი
ცხოვრებადავატარებდითოჯინებსთეჯირზე,
დაგეტყვით, რამდენად მნიშვნელოვანია,
რომთოჯინასთავისისახედახასიათი
ჰქონდეს.თუასეა,თოჯინათვითონ
მოგახსენებთ რაუნდადარაარუნდა, რა
უყვარსდარაეჯავრება.აი, აქ,გეუბნებათ
თოჯინა,ცოტაგრძელიპაუზამომიწყვე,
იმიტომ,რომროცააი, ასე,ნელადა
გაკვირვებითმოვაბრუნებთავს, ჩემი
მარჯვენათვალიძალიანგამომსახველად
შესცქერისდარბაზს. ..გესმით?დანარჩენს
უკვემეთოჯინედააბოლოებს, თუკიტვინიდა
ნიჭიაქვს..
.და, სხვათაშორის, აი,სწორედეს
ოსტატი მსახიობიცაა, თანაცროგორი
მსახიობი!ისეთიმსახიობია, რომკარლის
ხიდზეარ გადის, სხვამეთოჯინეებსრომარ
ჩაუშალოსმუშაობა.კეთილშობილებისგამო!
იმიტომ,რომისთუგამოჩნდა მორჩა,
დაახვიეანკესი: სანამისხიდზეა, ვერცერთი
ტურისტიმასვეღარ მოშორდება, ერთი
ნაბიჯითაცკი, დადანარჩენი
მსახიობებისკენარცკიგაიხედავსვინმე.
ისეთიხელებიაქვს, შეეხებათუარათოჯინას,
ისმაშინვეცოცხლდება.შეგიძლიათ
დამიჯეროთ, ცოცხლდებადაადამიანივით
მოძრაობს. .
.ვეუბნებიხოლმე: “პეტკა,
როცა
ჩავძაღლდები, მოდიდაუბრალოდ შემეხე
შენიცხოველმყოფელითათით.დამეც
მაშინვეწამოვდგები” ..
.გახსოვთ, რომელ
წიგნშიდასძახიანმკვდარს: “
ლაზარე,
აეთრიე!”–დაისიცდგებადამიდისთავისი
გზით?
.
დაუცებწარმოვიდგინესურათი: ჩემი
მეგობარიიესოსსახით დგასდამკვდრეთით
აღადგენსბორდელის
ღირსშესანიშნაობასავით შეღებილ,
სასაცილო მოხუცქალს: “
ჰანა,აეთრიე!”
–ვშიშობ,
რომესსახარებიდანაა,
–ვთქვი.
–რასმეუბნებით!–გაუკვირდამას.
მეტკიცინაევრო- კუპიურებიჩავუთვალე, ჩეკი
მივიღე,და, სანამისსწრაფად და
მოხერხებულადმიფუთავდაპეტკას
ნახელავს, ცოტაცწავიქაქანეთ. .
.მე
ვტკბებოდიმოხუცისნათელიგონებითდა
შესანიშნავიმეხსიერებით: მასკიევის
ტრამვაებისნომრებიდამათიომამდელი
მარშრუტებიახსოვდა, ახსოვდაგუშინდელი
დაგუშინწინდელიდღე, ახსოვდაისთავისი
ორმო დათავისიგადამრჩენლები, ყველა
თავისითოჯინა, ყველასიხარულიდაწყენა,
ყველაგარდაცვლილინათესავი.მოხუცი
სრულ წესრიგშიიყო; ის,–ის
არაჩვეულებრივიმოხუცებული
გერონტოლოგისოცნებაიყო, დამეცვიდექი
სალაროსთანდავუსმენდიღვთაებრივ
ქნართამუსიკას, დავაყოვნებდი, ვაყოვნებდი
წასვლას...
–კეთილი, მგონი,
ჩემიწასვლისდროა, –
ჩავილაპარაკებოლოსდანანებით.–
გამიხარდათქვენიგაცნობა,ჰანა.მიხარია,
რომშემოვედიაქდაესსაოცრებებივნახე.
კარისსახელურსრომდავწვდი,
ზურგსუკან
მომაყოლა:
–დაიცათ,
ჯანდაბასთქვენითავი!
სალაროსუკნიდანგამოძვრა,
თითქოსტანკი
მოგორავსმუხლუხებზეო.
–სულშიჩამივარდით,
აი,რა.მინდა,
რაღაც
გაჩვენოთ,
მხოლოდ ესჩვენშორისუნდა
დარჩეს.კარგი?

ისჩემწინიდგა,იდუმალად და
გამარჯვებულადიღიმებოდაგათხიპნილი
კლოუნურიპირით.
–ამბობთ, ესსაოცრებებიო,არა?–მკითხა,
დახელიგაიქნიაწრიულად.–ჩემოკარგო, ეს
რასაოცრებებია!ეს, უბრალოდ,
კეთილსინდისიერინამუშევარია.
წამომყევით,დანამდვილ საოცრებას
გაჩვენებთ!შეტრიალდადაისე, რომჩემთვის
აღარშემოუხედავს, გვერდითაშენობის
დაკეტილი, ცისფრად შეღებილიკარისკენ
გაემართა,კარსხელიჰკრა, შევიდა,მეკი
ზღურბლზეშევჩერდი.კიბისრამდენიმე
საფეხურიქვევით ჩადიოდა.აქ, სარდაფამდე
შუაგზაში,პაწიაოთახიიყო, სადაც
გამოსაწევუჯრებიანიდაბალიკარადაიდგა;
ეჭვიშემეპარა,რომმედაჰანაორივე
დავეტეოდითამსოროში.
–ჩამოდით,–თქვაჰანამდაქვემოდან
ზემოთამომაცქერდა,–არინანებთ.
მერეკარადასადაკედელსშორის
შემალულიგასაშლელიკიბეგამოაჩოჩადა
კარადასმიადგა.
–ოღონდ, ჩუ!
..ხედავთ,იქ,
ზემოთ..
.დევს?
კიბეზეადითდაფრთხიიიი- იილად
შემოაცალეთ სახვევი.
ახლაღაშევნიშნე,რომჩემითვალების
გასწვრივ,
კარადისთავზე,მოხაზულობისდა
მიხედვით,პატარატანის,
აშკარად
ადამიანურიპროპორციებისმქონევიღაც
იწვა.ცოტაარიყოს,
ცუდადვიგრძენითავი.
–იცით..
.მენამდვილად არ ვარ
მიცვალებულებისმკვდრეთითაღმდგენი, –
ჩავილაპარაკედაუხერხულად გავიღიმე.
–გახსენით,
გახსენით,
ოღონდფრთხილად.
თორემთავსწამაცლისის.
კიბეზეავედი,
თავითლამისჭერსმივებჯინე
დაშიშნარევადდავიწყესახვევისშემოცლა.
..
უცნაურიამბავია!დამოგვიანებით, ამ
წუთებისგახსენებისას, საკუთარ თავს
ვუმეორებდი უცნაურიამბავია, უცნაური
ამბავია:
მეხომუკვემინახავსესთოჯინა, მე
ისმოქმედებაშიმინახავს,
აღვფრთოვანებულვარ მისით, თუმცა,
ყოველთვისვცდილობდისასწრაფოდ
მომერიდებინამისთვისმზერა. .
.მაშ,როცა
ნახევრად გამჭვირვალექსოვილისბოლო
ნაწილიცგადავწიედაროცაისდავინახე. ..–
ლიზა, ლიზა,ლიზა!–რატომვიგრძენიისეთი
უხერხულობა, ისეთისირცხვილი, დაისეთი
წვამკერდში, და..
.შიშიცკი?რატომჩავჩუმდი,
დარატომდავაშტერდიუდრტვინველად
მწოლიარემინიატიურულ ქალს, სავსებით
ცოცხალიხელებიმწვანეაბრეშუმისკაბის
ჩასწვრივრომგაეჭიმა?რატომგავშეშდი,
ფანტასტიკურისიზუსტით შექმნილიმისი
სახისნაკვთებისადავირტუოზულად
შეფერილ კანზე, ნიკაპთან,პაწიახალის
დანახვაზე?რატომგავქვავდიოფლის
წინწკლებივით, გამაოგნებელი
დამაჯერებლობით მოფანტულიბისერების
ხილვაზეზედატუჩისთავსადათმისძირებში?
დარატომდამეუფლაანაზდადუმართავი
სიშმაგე დიახ,
ესსიშმაგეიყო,
დასაკუთარ
თავსვერაფერსვუხერხებდი.

–აი,თურმესად მალავს,–ჩავიჩურჩულე,და
ჰანამქვემოდანმკითხა:
–აბა, რაო?ხომ
საოცარია?
–დიახ,
–ვუპასუხემოგუდულიხმით,
–დიახ.
–სამწუხაროა, რომთვალებსვერ გავუღებ, –
მღელვარედ ჩაილაპარაკაჰანამ, –
საერთოდაც, ხელისხლებისმეშინია: მანდ
ურთულესიმექანიკაა, –რაღაცკვანძებია,
რაღაცმზიდები, მოძრავინაწილები. .
.რაღაც
ექსცენტრიკულიბორბლებისსისტემა, და
ფოტოელემენტები, დამინიატიურული
ჰიდრავლიკა, –პეტკამკიამიხსნა, მაგრამ
ყველაფერიარ დამამახსოვრდა.მითხრა:
“ჰანა,
მისიკორპუსისშიგნით რომშეგეძლოს
შეხედვა,გულიწაგივიდოდა” .ო,
ნეტავ
განახათ,რანაზად მოძრაობს!
ფეხისგულებზეპაწაწინაბორბლებიაქვს.
თვალებიკი, ჩეხეთისერთ- ერთმა
ლეგენდარულმა, უხუცესმამეთვალემ, მარეკ
დოლეჟალმაგააკეთაშეკვეთით: ის
ნამდვილიგენიოსია, ოთხმოცდარვაწლისაა,
ბრნოშიცხოვრობს.პეტიამმითხრა, რომმან
დამარეკმასამიდღეიომესთვალისფერზე
დავერადავერშეარჩიესზუსტი
შეფერილობა, სანამბაზარშიწასვლადა
თაფლისდახლებისდათვალიერებაარ
მოაფიქრდა.დაიცით, ესახალიმთისთაფლი
აღმოჩნდა: შოთხვი,ცხრატყავადასამყურა,
მხოხავიბეგქონდარადასალბი. .
.ჰოდა,
მაშინკიგააკეთამარეკმაესთვალები.
სამწუხაროა,რომვერ ნახავთ, იმიტომ,რომ
ესნამდვილიადამიანურითვალებია. .
.
ცრემლიანი. .
.რვაჯერ მაინცვნახეამათი
ცეკვა,დაკიდევასჯერვნახავდი, დააი,რას
გეტყვით:ესმისითვალებირამპისშუქზეისე
ციმციმებსდაისეელავს, –ცოცხალივით!
მადლობაღმერთს, გავიფიქრე, რომახლაეს
თვალებიდახუჭულია, თორემმართლა
შეიშლებოდაკაციჭკუიდან.ჩემზე ექიმზე,
რომელიცყოველდღესინჯავსავადმყოფებს,
ცუდად მოქმედებდააქ,მძინარელიზას
გვერდით დგომადაჩემთვისუცხო
ადამიანთანმასზელაპარაკი...იყო,
იყო
ამაშირაღაცაკრძალული.
უცებგამახსენდა, რომერთხელ, დილის
შემოვლისას, პალატაშიშესულს, ლიზა
მძინარედამიხვდა.შირამმითხრა, რომამ
ავადმყოფსშფოთიანიღამეჰქონდადა
გამთენიისასძლივსჩაეძინა.აი, ასეიწვა,
ზუსტადასე უღონოდგაჭიმული, ოფლის
პაწაწინაბისერებიემჩნიაზედატუჩისთავზე,
დაწვრილიხელებიცასეჰქონდაგაჭიმული
ტანისგასწვრივ...“
ნუგავაღვიძებთ”–ვთქვი
დამეზობელ საწოლზემწოლიარეპაციენტი
ქალისკენგადავინაცვლე.
–გეტყვით,
მაგრამყველაფერიჩვენშორის
უნდადარჩეს,–მითხრაჰანამდაამოიოხრა.
კეფაზებოლომდევერშეღებილიმისითმა
ზემოდანმონაზვნისტონზურასწააგავდა.
–ასეთირაღაცისთქმაცკიძნელია.ესხომ
მისიცოლია.
..
.

–როგორ თუცოლი?–შემოვტრიალდი, თუმც

ვიცოდი,რასაცგულისხმობდა,მაგრამ
რაღაცამმაიძულაამიდიოტურიკითხვის
დასმა.იქნებსაკუთარმამღელვარებამ,
სულსრომმიკაწრავდა. .
.–რასნიშნავს
ცოლი?ესხომ თოჯინაა.
–დიახ, კი,კი.
..იცით, მას შეშლილიცოლი
ჰყავს,დამისიერთადერთისიხარულიაი,
ესაა.
..ეს..
.არსება.ელაპარაკებახოლმე,
იცით?დააჯობებს, ყურსთუარმიუგდებ
ადამიანიამლაპარაკს.ეუბნება: “ჩემო
გოგონა” ,და“აბა,რაო, მოგენატრე?”.
..და
“მოდი, ხელუცები- ფეხუცებიშევამოწმოთ” ,
და
ეგეთებს. .
.ყოველთვისგავდივარ, რომარ
მოვისმინო.ჩემიაზრით, ესძალიან
ინტიმურია. .
.
მკერდშიშემომსკდარიდახუთული
სიმხურვალერომგამეძევებინა,
მკვეთრად
ვთქვი:
–მისმინეთ, ჰანა!ეს,
უბრალოდ,თოჯინაა.
არაჩვეულებრივინამუშევარი.ხელოვნების
ნიმუში.მაგრამესადამიანიკიარა,
თოჯინაა!
დათქვენ, როგორცპროფესიონალს, ეს
მშვენივრად გესმით...
მანრაღაცნაირად,
უცნაურადჩაიცინადა
თქვა:
–მეკიმესმის.
..დათქვენ,
შემთხვევით,
არასდროსყოფილხართ ობრაზცოვის
თოჯინათამუზეუმში?არ შეგიხედავთმათ
საცავში?როგორწვანანიქთაროებზე,
როგორცმორგში, დაგადასაფარებლის
ქვეშიდანხანხელიაგადმოვარდნილი, ხან
ფეხიაგამოჩრილი. .
.იქმუზეუმის
მეთვალყურედ ერთიმშვენიერიქალბატონი
მუშაობდა.ჰოდა,სამუშაო მაგიდა
ისეთნაირადდადგა, რომმთელიიქაური
მოსახლეობათვალწინჰყოლოდა.თორემო,
ამბობდა,მივბრუნდებითუარა, პოზებს
იცვლიანო.
მაღაზიისდარბაზშიტელეფონიაწკრიალდა.
ჰანამძიმედაუყვაკიბისსაფეხურებს,
თან
მეუბნებოდა:
–ახლავედავბრუნდები,
ხელიარაფერს
ახლოთ,არაფერს!
გზად ჯოხითგააღოფანჯარა დაძალიანაც
კარგიქნა,აქსაშინელიჩახუთულობაიყო.
სანამჰანატელეფონზელაპარაკობდა, მე
ქალისასლსვადექითავს შესაძლოა,
სამყაროშიქალისყველაზეზუსტასლს, –და
მისიკაბისქსოვილისშეხებაცკივერ
გამებედა.რამოგდის, ვეუბნებოდისაკუთარ
თავს,რამოგდის, ექიმო?ადრეცხომ
გინახავსესსაოცრებათასაოცრება, პეტკას
ნიჭისადაოსტატობისქმნილება?თანაც, ასე
უღონოდ მწოლიარეკიარა, –მისმკლავებში
მოცეკვავეგინახავს.მაშ,რაგემართება
ახლა,რასგაქვავებულხარ დარად არ
ჩქარობმისქსოვილშიგახვევასდაკიბიდან
ჩამოსვლას?არანაირისაიდუმლო არაა
მასში,
–ესმხოლოდნიჭისდაშრომის
შედეგია,პეტკასნიჭისდაშრომის, ეს
მისთვისაცბევრჯერ გაგიმეორებია.
რაარისაქგამოუცნობი?

დაუეცრადქარმაშეარხიაგამოღებული
ფანჯრისჩარჩო,ოთახშიშემოიჭრადა.
..
თოჯინამამოისუნთქა.
არვიცი,როგორჩამოვფორთხდიკიბიდან. .
.
ხელებიგამეყინა,გულისცემაგიჟურად
ამიჩქარდა,ყელშიკითითქოსონკანი
გადამეკეტა.კიდევორი-სამიწამიგავიდა,
სანამმე,ჩემივეიდიოტურიპანიკით
გაცოფებული, მკერდზედავადებდიმასხელს
დამყისვემოვაშორებდი: ესიყორბილი,
დამყოლისხეული. .
.მექვევით ჩამოვუწიე
მძიმემწვანეაბრეშუმისდეკოლტედა
ყველაფერსმივხვდი: მანსამედიცინო
სილიკონისიმპლანტანტებიგამოიყენა, მან
ისინირომელიმეპლასტიკურ ქირურგზე
არანაკლებვირტუოზულად გააცოცხლა
ქსოვილქვეშ, –ალბათ,იმისთვის, რომცეკვის
დროსმკერდსცოცხალივით ემღელვარადა
ესუნთქა..
.
გამახსენდამათიცეკვა: უზადოდ აწყობილი
მოძრაობებისჩამოქნილიკონტრაპუნქტი.
ახლაღა, კიბეზემდგომი, ნელ-
ნელამივხვდი
–რაგენიალურიხერხებით შექმნაჩემმა
მეგობარმაასეთიზუსტიანარეკლი, ახლაღა
გავაცნობიერებოლომდე რამასშტაბის
მხატვარიაიგი...კარგი,
კარგი.ყველაფერი
ახსნილია.ჯანდაბა!ჯანდაბა!მისმინე,ექიმო.
ესმკერდიხომმრავალჯერ მოგისმენია,
შენმაცივსისხლიანმასტეტოსკოპმაის
ზეპირად იცის,
შენხომკარგადგახსოვსეს
გამჭვირვალენახევარწრეები,მოცისფრო
ვენებირომამჩნევიაქვემოთ იქ, სადაც
გულისმკვეთრიტონებისძიებაში
სტეტოსკოპიგანსაკუთრებულიდაჟინებით
ჩააფრინდებახოლმესხეულს. .
.დაგახსოვს
პატარაკერტებიც,იმავე.
..როგორ თქვაჰანამ?
–მთისთაფლისფერები. ..ჰოდა,რაღა
ჯანდაბასუდგახარაქუკანასკნელი
იდიოტივით, დარაღააღმოჩენებსელი?
აი,იწვაიგიაქ უტყვი, უძრავიდამშვენიერი
თოჯინა,შემოქმედისადაშექმნის
მოლოდინში, მარადიული, დაუსრულებელი
ქმნისმოლოდინში. .
.ისმხოლოდ მაშინ
იცოცხლებდა, როცამისიშემოქმედი
მოინებებდა.ჩავფიქრდიშემოქმედსადამის
ქმნილებასშორისუმტკიცესკავშირებზე,
სრულ დაქვემდებარებულობაზე, შემოქმედში
მისიქმნილებისსრულ გახსნაზე. ..
ვფიქრობდი: ელისისესსრულიფლობახომ
არიყო ჩემიმეგობრისათვისესოდენ
ძვირფასიდაესოდენსასიცოცხლოდ
აუცილებელი?აბსოლუტურიფლობა,
რომელსაცვერადავერ მიაღწიალიზასთან.
რამეთუ,პეტკაზემისისულიერი, ფიზიკური
დაყოფითიდამოკიდებულობისმიუხედავად,
დათრგუნულობისადაკარგპერიოდებშიცკი
მისიჩაყურსულ- ჩასაფრებული
ავადმყოფობისმიუხედავად, ლიზამაინც
ცოცხალ, განცალკევებულ, ტანჯულ
პიროვნებადრჩებოდა. .
.
მესაგულდაგულოდ გავახვიეძვირფასი
მექანიზმი,პლედიწავაფარეუმშვენიერეს
სახესდაკიბიდანჩამოვძვერი.იძინე
მშვიდად...
დარბაზშიასულმაჩემიკაშპარეკიავიღედა
სახეზებოდიშიგამოვიხატე.ხელისგულები
გულზეავიკარი,ჩემიმაჯისსაათის
ციფერბლატზეავაკაკუნეთითი, უსიტყვოდ,
მოკლედ დავემშვიდობეტელეფონის
ყურმილსაწებებულ მოხუცსდა
გამოვიქეცი.
..

იმსაღამოს, აეროპორტშიწასვლამდესამი
საათით ადრე, პროხაზკასმაღაზიაში
მომხდარითაფორიაქებული, წამიერად
ლიზაზეგადავიტანდიხოლმემზერას.
უბრალოდ, თვალისმოწყვეტაარშემეძლო
მისთვის:უნებურადვადარებდიკარადის
თავზეუძრავად გაჭიმულ მეორელიზასამას,
ჩემმოპირდაპირემხარესრომიჯდა
მაგიდასთან, წარამარარომწამოხტებოდა
ხოლმე, რათადაეხედა, “
ამოვიდა”თუარა
გაზქურაშიშედებულირაღაცსოკოიან-
ყაბაყიანი,განსხვავებული,რომელიღაც
ჟურნალშიამოკითხულირეცეპტით
გამზადებულიბრაწულა.
ბოლოსდაბოლოს, პეტკამაცშენიშნაეს,
ხუმრობითმუშტიწამკრაგვერდშიდათქვა:
–რასმიშტერებიხარ ჩემსცოლს?
დამეციმავეტონშიმივუგე:
–შენსასკიარა,
ჩემსას.მომეპრიანებადა
თანწავიყვან.ლიზა,
წამომყვები
იერუსალიმში?
ლიზაცხელ ლანგარსდასტრიალებდა. .
.უცებ
გასწორდა, ჩვენკენშემოტრიალდადა
სავსებით სერიოზულად წარმოთქვა:
–იქნებწამოგყვეკიდეც.
..ოდესმე.
***
.
..
რაუცნაურიბედისწერებია, ვფიქრობდი
მანქანაშიმჯდო მიდასაქარემინიდან
გავცქეროდი, თურასისწრაფით
უჩინარდებოდნენშორსკუმრანისშავ-
ლილისფერიკუზები; რატრაგიკული
ბედისწერისანიარიანესცეცხლოვანთმიანი
ქალები, თითქოსხანძარიმისდევთ
კვალდაკვალ; თითქოსგარბიან,თავირომ
დაიხსნანმისგან,ზურგსუკანრომმოიტოვონ
ალი, დავერასდროსასწრებენთავის
შველას...ესრაწყეულისაგვარეულო
მატრიცაადარატომხდებიანისინი
ღალატისმსხვერპლნიყოველთვის?და
რატომაა, რომჩემიმეგობარიცკი ყველაზე
დიდსულოვანი, ყველაზენიჭიერიდა
ყველაზეშეყვარებულიმათ შორის, ვისაცკი
ვიცნობ რატომაა, რომისიცკი
ღალატისთვისააგანწირული?
როგორციქნა, მანქანადავქოქედა
იერუსალიმისავტოსადგომიდავტოვე.კარგა
ხანსვმჯდარვარასე: კუმრანის
მოხაზულობებითანდათანგადნაცის
გარსშემომდგარ შავნისლში, დაავედითუ
არაუღელტეხილზე, ჰაერში რაიშვიათად
ხდებაესაქ!–უკვებზრიალებდნენ,
ციბრუტივითტრიალებდნენ,ცეკვავდნენ
რბილითეთრიბუზები.ნუთუთოვლია?ო,
რამხელასიხარულიააქაურიბავშვებისთვის
–თუ,რასაკვირველია,
კიდევნახევარსაათს
იფრენენფიფქებიასე.
“უნდამოვძებნოპეტკასისწერილი,
სახალინურქარბუქსრომაღწერდა, –
გადავწყვიტემტკიცედ.–აი,
ახლაკიუნდა
ვიპოვო,რადაცუნდადამიჯდეს!.
.”
.
თავიმეცხრე
“ჩაკეტილივარ,ბორკა.ქარბუქისტყვეობაში
ვარ...მეორედღეა,
კუნძულზეგაგიჟებული,
თოვლიანისტიქიაღმუისდასტვენს.
აეროპორტიდახურულია.სახალინი
მოწყვეტილიამატერიკსდაჩამკვდარია,
მეგატონობით თოვლშიაჩამარხული.გუშინ
საღამოსისეთიკორიანტელიდატრიალდა,
რომმოპირდაპირესახლისფანჯრებში
ძლივსღავარჩევდისინათლეს. ..
ამდენითოვლიარასდროსმინახავს.თოვლი
ყველაფერსასკდებადანთქავს, რაცგზად
შეხვდება:ძელსკამებს,ბოძებს, თაღებს,
ღობეებსდასახურავებს, ფარავსსახლებს
დაჩრდილოეთისკენმიმავალ მატარებლებს.
თოვლიმოეხვავებადამოეხვავება, თოვს
ვეება,
შეკრულ- შეწებებულ მუშტებად აქ
ფიფქებსდაჩვეულებრივზამთრულ
იდილიასვერნახავ; ესთოვაიმქვეყნიური
ლაშქრისპანიკურსრბოლასწააგავს, მთელ
სამყაროსდანგრევას, განადგურებასრომ
უქადის.მთელისამყარო ნაწილებადიშლება,
მთელიქვეყნიერება მისიცა, მისი
მატერიალურიარსი; ნაწილებადიშლება
მისიმკვდარი,გაყინულისხეული, დაიმ
ნაწილებსაცქარიშხალიიტაცებსდასადღაც,
კოსმიურ ქაოსშიმიაქანებს..
.
სამყაროსაღსასრულიაქაურიგრიგალის
მრისხანესახით წარმომედგინაყოველთვის.
მკაცრისახალინელიბოსხიიყომუდამჩემი
სიზმრებისდირიჟორი.სიზმრებისა,
რომლებშიცმტანჯველისიჯიუტით
ვცდილობდიამღმუილის, ამქარაშოტის,
ამ
სასიკვდილოდ დაღებულითეთრიხახის
დაძლევას.ასეცდილობენსაცოდავი
ადამიანებიზღვისუფსკრულისკენ
სანახევროდწასულიგემისაყირავებულ
გემბანზეაცოცებას,
–ზევით,შტორმულიცის
უსასრულო სიცარიელისკენ.
..
დაჭექაქუხილიანიქარბუქითუგინახავს
ოდესმე?როგორსერავსდანისპირივით
ბასრიელვათოვლისბობოქარ ნისლს? .
.
თავიდანგეჩვენება,რომეს, უბრალოდ,
მოკლეჩართვაა, მით უფრო, რომასეთ
საათებშიდენსთიშავენ.ახლაცსანთელი
მინთია,ფანჯრისჩაბნელებულ მინებსიქით
ჩამობურულითოვლისგამო მოჩვენებად
ქცეულ სამზარეულოში, ამბრმაქარბუქში
თითქოსდაწყალქვეშანავივითრომ
დასრიალებსსადღაც, რომელიღაც
მარაკოტისუფსკრულში; მაგიდაზეწიგნი
დევს,დაცისფერიგაელვებებიდროდადრო
იფეთქებსხოლმემისუშფოთველ
ფურცლებზე.
წიგნიგადაშლილია, მაგრამან
სახელწოდებასთუმკითხავმისას, ან
სიუჟეტს..
.–ვერაფერსგიპასუხებ.წიგნიისე
ჩამოვიღეთაროდან, ავტორისვინაობისთვის
არცდამიხედავს.მისყდაზეგაუსაძლის,
ცისფერელვებადიფეთქებსდაიფეთქებს
ხოლმეჩემიმკვლელისევდა.ამდაკუნთულ,
სლიკინასაძაგლობას, ამგველს, რომელიც
ჩემსუბედურ სულსნთქავს, სულ სხვადასხვა
სახელიჰქვია: დედა,
რომკა, ბასია,
კაზიმირ
მატვეევიჩი.
..დამთავარი,
ცეცხლისმფრქვეველი, ჩემსზედამრისხანედ
აღმართულიდანაშაული:
ლიზა.

ზოგჯერ თავიძალაგამოცლილილაოკოონი
მგონია,რომელიც, ბოლოსდაბოლოს, თავად
შეაჭმევინებსთავსსაკუთარისევდის
გაუმაძღარ გველებს.
აი,ვზივარ ახლაპაწაწინა,ერთადერთი
ცეცხლისენისწინდაერთ უცნაურ ადამიანზე
ვფიქრობ საკუთართავზე.აღარაფერი
მესმისჩემითავის.დაარცარასდროს
მესმოდა.და, რაცუფროვცდილობრამეში
გარკვევას,მით უფროვეფლობი
ურთიერთგამომრიცხავ, არარაობა
წვრილმანებში.
გუშინწინდედადავასაფლავე კეთილი,
სუსტი,ძალიანჩვეულებრივი,
ძალიან
უბედურიდედა.მეისმტკივნეულად და
სიბრალულით მიყვარდა.რაღატომვფიქრობ
ისევდაისევმამაზე?ისევდაისევ.
..რატომაა,
რომამორთაგანმხოლოდ ის, ტრაგიკული
მასხარაიპყრობდამუდამჩემსფიქრებს?–
განაესსამართლიანია?იმიტომხომარა,
რომისისეშემოვიდაჩემსთოჯინურ
სამყაროში,როგორცდანა კარაქშიდა
კვლავაციქაამთელითავისიმანკიერებებით,
ცბიერებით,უსირცხვილობით,ფანდებისადა
ტრიუკებისდაულეველიდივერტისმენტით
და..
.ნათელ თვალებშიმოულოდნელი
სინაზისგაელვებით?..
უკვეძალაგამოცლილი,ლოგინად
ჩავარდნილიდედაგამომიტყდა,რომ
ნანობდასაკუთარდამყოლობას:მითხრა,
არ
უნდაგამეშვიხოლმეიუჟნიში
მატვეევიჩთანო, არ უნდამომეცაშენთვის
ნება,ასე“მიწებებოდი”სათოჯინო საქმეს,
ამდენად “ჩაკარგულიყავი”მასშიო.
რატომ-მეთქი?–ვკითხედაგაკვირვებული
სახემივიღე,თუმცაკიმშვენივრად ვიცოდი,
ძაღლიშვილმა, რაცჰქონდამხედველობაში.
იმიტომ,რომ,თქვადედამსაბრალობელიდა
დამნაშავეღიმილით, რადგანერიდებოდა,
თუნდაცსიკვდილისწინრამეისეთისთქმა
ჩემთვის,რაცდამაღონებდა, –იმიტომ,რომ
ტყისმეფემწაგიყვანაშენ..
.
დაკინაღამავქვითინდიმოწოლილი
სიბრალულისგან მისი,ჩემი,
დედაჩემის
მთელიჩავლილი, გადათელილიცხოვრების
სიბრალულით.
დააი,იმისმაგივრად,
რომდედისწინაშე
ჩემიუსაშველოდანაშაულისგამომეყმუვლა,
ვზივარ სანთლისწინდავფიქრობრომკაზე,
მხოლოდ დამხოლოდ რომკაზე...
უცებგამახსენდა, რომმოფარფატეთოვლის
ფიფქებსის“ მიტევებულ სულებს”უწოდებდა.
აიო,ამბობდა,მიტევებულისულები
მიფრინავენო...ბავშვობაშიმეჩვენებოდა,
რომისსამყაროსაგებულებაშირაღაც
ისეთსამჩნევდა, რასაცსხვებივერ
ხედავდნენ.
დედაჩემისადაჩემგარდა,არავინიცოდა
ამდენირამმისიხელისშესახებ.ყოველ
კვირასრომკადედასანდობდამისთვის
ფრჩხილებისდაჭრას.ესიყო ერთადერთი
რამ,რაცთვითონარ შეეძლო.სხვა
ყველაფერსსწრაფად დამოხერხებულად
აკეთებდა.ახლაერთიშემთხვევა
გამახსენდა( აი,
გველისკიდევერთინაკბენი) :
მამასძალიანუყვარდახახვი.რასაჭმელიც
უნდაჰქონოდა, ხახვიბლომად უნდა
დებულიყოსუფრაზე: ზაფხულში მწვანე, და
მთელიწელი თეთრი, ძველი.მისთვის
ოთხადგავჭრიდიხოლმეხახვს, ესჩემი
მოვალეობაიყო.ერთხელ ვიჩხუბეთდა
ხახვისდაჭრააღარმთხოვა.მემაგიდასთან
ვიჯექი იქ, სადაცახლასანთლისალს
ვუზივარ,–დანიშნისმოგებით ვადევნებდი
თვალს, როგორუმკლავდებოდაამსაქმეს
თავად.ვერმიპატიებიასაკუთარითავისთვის!
ისმაგიდისკიდესთანდადგა, “
პატარა
ხელით”მაგიდასდაეყრდნოდახახვი
დააკავა,მერეხელიაიქნიადასამზარეულოს
დანადასცხო ხახვს.ხახვიიატაკზეგადახტა.
რომკამმოთმინებით მოძებნადააიღოის,
საწყისიპოზამიიღო დაისევდასცხო. .
.ასე
ეომახახვს,სანამარ გაჭრა.

ასემგონია,რომრცხვენოდათავისი“ პატარა
ხელის”.ზაფხულობით იდაყვებამდე
სახელოებიანმაისურებსიცვამდახოლმე,
რომტაკვიდაემალა.ყველაფოტოსურათზე
ისედგას თითქოსიდაყვსიფხანსო.ასე
იფარებენუკბილოებიპირზეხელს
სიცილისას.
ბავშვობაშიმიყვარდა“პატარახელის”
შეხება:ისყოველთვისძალიანცივიიყო
ალბათ, არასაკმარისისისხლმომარაგების
გამო.რომკასმოსწონდა, რომვეხებოდიდა
მეუბნებოდა:
“გამითბე,გამითბე“.ოღონდ,
მთლად წვეტზეხელისშეხებას
მიკრძალავდა,–ეტყობა, იქნერვული
დაბოლოებებიიყო.შემთხვევით თუ
წამოვედებოდი,რომკაკრთებოდა, და
“პატარახელი”რეფლექსურად მაღლა
იწეოდა,შლაგბაუმივით.
მასფანტომურიტკივილებისტანჯავდა. ..
ღამღამობით თვალებსგავახელდიხოლმე
დაკედელზემისმობორიალე, დაკრუნჩხულ
ჩრდილსვხედავდი ესჩემიბავშვობის
თანმდევისურათიიყო: ერთიკაცის
ჩრდილისთეატრიუძინარიმთვარის
ბადრაგქვეშ.ასეთ ღამეებსდილამდე
წრიალშიატარებდა, ტაკვსუნანავებდა,
ლამისსისხლსადენდაიმდენიფხანით.არ
ვიცი,
რომელიეფხანებოდა, ცერითუნეკი, –
ორივეაღარარსებული.დამაშინმხოლოდ
არაყიშველოდა.დედაბოთლსამოაძვრენდა
ხოლმემორიგისამალავიდანდასაკუთარი
ხელით უხსნიდა.
რომკაშირაღაცმომაკვდინებელიზამბარა
იყო ჩატენილი;ალკოჰოლისმიღებისთანავე
მისიმოუხელთებელიამოსკდომა
გარშემომყოფებისთვისსახიფათო იყოდა,
ბოლოსდაბოლოს, თავადრომკადაღუპა.
დაუოკებელიმოჩხუბარი
თავისიანებისთვის,
უცხოებისთვის,
სამართლიანობისთვის, მოხასიათებისთვის,
–ისმომენტალურადფეთქდებოდადა
შეტევაზეგადადიოდა.რამდენჯერმე
მინახავსმისიმუშტი-კრივი ესერთ- ერთი
უძლიერესისანახაობაიყო, რომლისთვისაც
კიოდესმეთვალიმიდევნებია.მარცხენა
ხელიძალიანძლიერიჰქონდა როგორც
ჩანს,მარჯვენასძალაცმასგადაეცა, –
მაგრამისიცკი, რაცმარჯვენახელისგან
შემორჩენოდა, მარცხენაზენაკლებადროდი
ჩხუბობდა.ესიყო მკვეთრი, ზუსტი
დარტყმებისსერია, მოწინააღმდეგისათვის
მოულოდნელი, რადგანისჯერარიყო
მომწიფებულიჩხუბისთვის.რომკა
გაცილებითსწრაფადმომწიფდებოდა
ხოლმე, დაცდილობდაგაეოგნებინა,
გაეთიშამოწინააღმდეგე, აზრზემოსვლის
საშუალებაარ მიეცამისთვის.რამდენჯერმე
მისიჩხუბისგამო თვითმხილველებისმიერ
გამოძახებულიმილიციაცმოსულა, მაგრამ,
ჩვეულებრივ, რომკაარ მიჰყავდათ ხოლმე:
მილიციელებიხედავდნენცალხელა, ჩხუბის
მერეუკვეჩამქრალ ინვალიდს, დამცინავად
შესცქეროდნენდაზარალებულს, და
საფეთქელთანიტრიალებდნენთითს.ისე,
რომკასმილიციისდალილავებაც
მშვენივრად შეეძლო.

მამისჩხუბისთავობისწყალობით
შედარებითუსაფრთხოდ ვიყავისკოლაში
(კარგააბურდულ დაჭრელ ბრბოში
ვსწავლობდი, ამასთან,
გალეულიბავშვიც
ვიყავი)–დაიმავესწყალობით ვაჩხუბებ
ჩემსპეტრუშკებსასეთიდაუნდობელი
სიზუსტით.
ისყოველთვისახერხებდაჩემსგაოცებას,
ჩემსმონუსხვასრომელიმეახალიილეთით,
თავგადასავალშიჩემსშეტყუებას,
ისეთი
რამისჩვენებას, რაცმე,ლაწირაკს,ადგილზე
გამაშეშებდახოლმეგაოგნებისგან
გულამოვარდნილს.ერთხელ, მისიდადედის
ერთ-ერთიგანსაკუთრებულად
გააფთრებულიჩხუბისშემდეგ, როცა,
როგორცჩანს, ჩემიჯიუტიწინააღმდეგობა
დადედისადმიგამოსარჩლებაიგრძნო,
სკოლაში. .
.ვერტმფრენით მოფრინდა.
დაცვისსამსახურიდანრომელიღაც
მეგობარიდაუთანხმებიადაასე, ელვათა
გრუხუნითადანათებით მოგვევლინენ,
ვითარცაძველიაღთქმისეულიუფალი-
ყოვლისმპყრობელი.რამდენიმეწრე
დაარტყესსკოლისეზოს, დაიქვე,მეზობლად
მოშიშვლებულ ადგილზედაფრინდნენ.და
როგორ, როგორმივრბოდით ერთმანეთისკენ
მედარომკა!როგორ ბაგუნობდაჩემიგული,
დამისიც მისმკერდზემიჭერილ ყურში
ჩამესმოდა, –ისევეძგერდა,როგორცჩემი.
ისფრენახმაურიანი“ შვეულათი”(ესიყო
“ბებრუხანა”MИ-
8),
ხშირად მესიზმრება
ძილში.
ჩვენსანაპიროსგასწვრივმივფრინავთ, და
უცებჰაერშიისევეკიდებით, როგორც
აკვარიუმში:
ზემოდანთუთიისღრუბელთა
მძიმესაფარიგვადევს,მარცხნივ,ქვემოთ
ზღვისმტკიცე,ზეთოვან-ქერცლოვანიტყავი
გადაჭიმულა,მარჯვნივ,ჰორიზონტამდეკი
ნავთობგაყვანილობით დასერილი
ფოთლოვანიტაიგა.და, როცამთისთავზე
წრიულად ვუხვევთ,ზედ ჩვენქვემოთტყიანი
ფერდობიმოჩანს, ვიწრო ჩასასვლელი
მდინარისკენდავეება,ზემოდანაცკივეება,
ვერცხლისფრად წამოქოჩრილიალვის
ხეები.
..
.
..
ცაშიცეცხლოვანიროზგებისცემისხმამ
გამომაღვიძა.თურმესანთელთან
ჩამძინებია,ისე,რომხელებზეცარდამიდევს
თავი..
.აი,ასე,მოტორტმანე, გაორმაგებულ
ნათელსთვალმიშტერებულსდაგამლღვარს
ჩამძინებიადაამნათლიდანდედა
გამოცურდა, უფრო სწორად,მისიხმა..
.
აშკარაა,რომქვეცნობიერი თურავიცი, რა
მართავსჩვენსსიზმრებს, –უფრო
კეთილშობილია, უფროთბილიდა
გულჩვილი, ვიდრეფხიზელიცნობიერება
გულცივიადამიანისა.აი, –თურმეძილში
ტირილიშემძლებია. .
.დარაღაცნაირი,
გამოთავისუფლებულიტანჯვით ვტირი,
ბავშვურისლუკუნით.დათითქოსჩემზურგს
უკანდედარაღაცასდიასახლისობსდათან
თავისიჩვეულიტონით მეუბნება: “
შვილო,
გაიქეციბაზარში, ალუბალიიყიდე.მეკი
ცომსმოვზელ მანამდე” .

დამეცრკინიგზისსადგურისკენგავიქეცი
იქ,პატარამოედანზე,
ჩვენიბაზარია
შეჭუჭყნული.ღმერთო ჩემო,რამდენი
გემრიელირამმიყიდიაბავშვობაშიამ
ხიჭვებიან,
ფიცრულ დახლებზე: ტკბილი,
ჰაეროვანიბრინჯისნუგბარი,გასაწელი
კანფეტისჯოხები,“
ჩალტოკის”პაწია
რომბები კორეულისასუსნავი, გემოთი
ირისსრომწააგავდა.
დააი,
სიზმარშითვალნათლივდავინახე
გაფენილ გაზეთზემდგარიალუბლითსავსე
ჭიქა.დაგამახსენდა, რომესჭიქაერთი
რუბლიღირს, დარომმასდედაბერინასტია
ყიდის,რუსეთისშუაწელიდანაქ
გამოთხოვილიქალი.ისდახელოვნებულად,
ორი-სამიძუნწიგადახვევით აკეთებდა
გაზეთისპარკებს.მესავსებით ნათლად
დავინახექალი: მრგვალისახედა
ალუბალივითწითელიხალინიკაპზე,
თავიდანმხრებზეჩამოცურებულირუხი
ორენბურგულითავსაფარი, რბილი,
მოცისფრო ჭაღარათმა, თავსრომ
ევლებოდასიშავემდეჩაწითლებულ-
ჩამწიფებული, მწვანეყუნწებიანიალუბლის
გორაკს.დახლისშუაგულშიკი, გაშლილ-
გაფენილ გაზეთზე ჩვეულებრივიმინის
თლილიჭიქადგას, –ჭიქა,რომელსაც
ადგილობრივილოთებიხშირად
თხოულობდნენხოლმემისგან, –დაჭიქა
ალუბლითაასავსე.
დაჭექა-ქუხილმაგამაღვიძა:აღარცდედაა,
აღარცალუბალი, აღარცდედაბერინასტია. .
.
აღარცჩემიმოხუციკაზიმირ მატვეევიჩი,
რომელზეცასენაწყენიიყო დედადა
რომელმაცთავისიცხოვრებისეული
სიმწარეებისთვისძალიანიოლიდა
თოჯინურისიკვდილიმიიღოჯილდოდ:
სეზონისბოლოსპექტაკლიჩაატარა, და
პირქვედავარდაკულისებში, ზუსტადისე,
როგორცმეთოჯინისხელიდანგავარდნილი
მარიონეტიეცემაიატაკზე..
.მასარცკი
დაურტყამსრამე თუმცარომცდაერტყა,
ვეღარიგრძნობდა: ისდაეცა“ ალისფერი
ყვავილის”ურჩხულისუზარმაზარბამბის
კუზზე,რომელიცეშვებიანნიღაბთანერთად
წამოეცვათმისთვის.(“აი,როგორ ამოწმებს
ოსტატი, პიოტრეკ,
გამოუვიდათუარა
თოჯინა:თოჯინასმაგიდაზევაგდებთ, და
იმისმიხედვით,თუროგორ დაეცაიგი,
განვსაზღვრავთ ცხოვრობსთუარათოჯინა
თავისიცხოვრებით, აღძრავსთუარაიგი
თავისიიერით რაღაცფიქრებს, აზრებს.აი,
როგორცპეტრონიუსის“ სატირიკონშია”:
მაგიდაზედაგდებულითოჯინამეინახეთა
შორისსიკვდილსადასიცოცხლეზესაუბარს
აღძრავს...
”)
ჩემიმოხუცი,სხვათაშორის, თავისსაქმეში
უგანათლებულესიადამიანიიყო ამას
პიტერშიმივხვდი, ჩვენილექტორების
მოსმენისას.გეფიცები,იმჟამად ჩემთვისეს
ლექციებიარანაირ სიახლესაღარ
წარმოადგენდა.იმიტომ, რომარარსებობდა
სათოჯინო თემა,რომელიცმედაკაზიმირ
მატვეევიჩსარ განგვეხილამთელ იმწლებში.
იცი,მასრაღაცნაირი,სევდიანი,
უკანასკნელისიყვარულით ვუყვარდი..
.
სიყვარულით, რომელიცარგამოადგათავისი
დაღუპულიოჯახისთვის.თოჯინათა
გულმოწყალეღმერთმასიბერეშიმასჩემი
თავიაჩუქა,მეკი შესაბამისად მისი.
მომიყოლიაოდესმეშენთვის, პირველად
როგორ გამიყვანათეჯირზე?

მეჩემიპირველილვოვურიზაფხულიდან
დავბრუნდიმაშინ,
სავსებით
დარეტიანებულიპაწიალიზათი.მე, ალბათ,
საერთოდ, –ბარაქიანიმასალავარ
ნებისმიერიფსიქოპათოლოგისთვის, მაგრამ
ბავშვობაშიჩემიუცნაურობები
განსაკუთრებულად იბუჩქებოდნენრაღაც
ვეება,მეოცნებეეკალ-ბარდებად(ისეთებად,
სხვათაშორის, უხვადრომხარობსაქ, და
ადგილობრივიმოსახლეობამისგან
გემრიელ სალათსრომამზადებს) .
ლვოვიდანდაბრუნებულიმძიმე
მდგომარეობაშივიყავი: უძილობადამჩემდა
და,პრაქტიკულად, აღარვჭამდისაჭმელს, და
წყნარ პანიკაშიწარმოვიდგენდიხოლმე,
როგორ ტოვებსმორიგიძიძალიზასმარტოს,
საბავშვო ეტლშიმწოლიარესსადღაც
მაღაზიაში,ქუჩაშიანპარკში დაროგორ
მოდისვიღაცჩამოკონკილი, კუზიანი,
ფართხუნადა. .
.როგორიწვდისლიზასკენ
ვეება,დაგრეხილ- დაჩონჩხილ თათებს. .
.
მოგვიანებით ვცადეგამერკვია რაიყოეს,
რადამემართარვაწლისასაკში?რასახელი
მეწოდებინააღტაცებისადასევდისამ
მწველინაზავისთვის: აღფრთოვანება
მთავარიმეთოჯინისქმნილებით, თუსევდა
იმისგამო, რომარ შემეძლო
თვალმოუშორებლად მისიცქერა? .
.რაუნდა
ეწოდოსასეთდაუოკებელ მისწრაფებას
უაზრო დაუსიტყვოჩვილისადმი, რომელსაც
ჯერსაპასუხო გრძნობისგამოვლენაცარ
შეუძლია?დაიცი, ვერ მომიფიქრებიაიმაზე
უფროდამაჯერებელიდასანუგეშოსიტყვა,
ვიდრე სიყვარული.დაყველას, ვინც
ეცდებარაღაცსხვაკომპლექსიანკიდევ
უარესირამამკიდოს,
უბრალოდ,
ზიზღით
შევაქცევზურგს.
ყოველდღე, გაკვეთილებისშემდეგ,ხის
მოყანყალებულ ვიადუკზეავრბოდი,
რომელიცქვედაქალაქსზედასთან
აკავშირებდა.როცამისქვეშსარკინიგზო
შემადგენლობებიგადიოდნენ, ვიადუკს
მტანჯველი,ლამისადამიანური
კონვულსიებიაძაგძაგებდა.
იქ,გორაკზე,საიდანაცმთელიყურემოჩანდა,
დაბრმავებულ, უსინათლო საზღვაო
შუქურასავით იდგაყველასგანმივიწყებული
სააფიშებოძი, დაქარიწყნარად
აშრიალებდახოლმეზედ შერჩენილ
სანახევროდდამპალ ქაღალდის
ნაფლეთებს. .
.
საათობით ვიდექიიქდაარავინუწყის, რის
მოლოდინშიგავცქეროდისამყაროსცისფერ
სიცარიელეს.სამყარო ჩემსადაჩემსკერპს
შორისჩაწოლილ უკაცურუფსკრულად
მეჩვენებოდა...ჩემსადამასშორის,ვისი
ხვეულითმაცისეთიმოზარზეიმეფერისა
იყო,რომდავხუჭავდითუარათვალს, უხმო
სალუტად ფეთქდებოდადანაპერწკალთა
კორიანტელით ანათებდასიბნელეს. ..
ამასთან,ფრთაგაშლილიფრინველივით
კვლავგანაგრძობდაფრენასდავერადავერ
ჩამქრალიყო ჩემსმეხსიერებაშიმისი
პატარაგოგოსავით მინიატიურულიდედა,
ასემიზანსწრაფულად რომგადაეშვა
ფანჯრისრაფიდანცაში.მეთვითონაც
ღმერთო, მომიტევე!–ახლოსვიყავიიმ
აზრთან, რომპირდაპირ ცაში
გადავმხტარიყავი,
თუნდაც,
ხისვიადუკიდან.
..

ახლამსგავსმდგომარეობასშენდეპრესიას
უწოდებდიდააბებსგამომიწერდი.მაშინკი
არავისმოსვლიააზრად ჩემიექიმთან
წაყვანა.უბრალოდ, მე,როგორცდედა
ამბობდა, “
რაღაცნაირი, ცოცხალმკვდარი”
ვიყავი.აი,კაზიმირმატვეევიჩიკი მან
თავისიმრავლისმომსწრეგულით,
პირველივეშაბათს, მასთანრომჩავედი, –
მყისვეიგუმანარაღაცუბედურება.
–შვილო. ..–მკითხამან,
თანყურადღებით
მაკვირდებოდა, –რაღაცძალიანწყნარი
მეჩვენები.რამდაგთრგუნა?იქრა,ვინმეს
შეხვდი?
მეთავიჯერდავუქნიე,
მერეჩავღუნე.
–გოგონა.–თქვამოხუცმა.
დამეისევდავუქნიეთავი.
–დარა,
ისიცგამოგიტყდა?
–ა-
არა..
.ის.
..–ამოვილუღლუღე,
–ის.
..იმას.
..
ლაპარაკიარ შეუძლია.
–დედაო ღვთისა!მუნჯია?
!
–ა-
არა..
.ის.
..ისძალიანპატარაა, –ამოვთქვი
ძლივს,
–ის...თოჯინასავით პატარაა.
დაავქვითინდი.
მოხუცმამაგრადჩამიხუტაგულში, დამემის
მკლავებშივძაგძაგებდი,ვტიროდიდიდხანს,
ტკბილად, საკურნებლად ( კაზიმირ
მატვეევიჩსპერანგისგამოცვლაცკი
დასჭირდა)
,–ისე,
რომჩემგანმთელისევდა
გადმოდინდა,
გადმოიღვარა.
მოხუცმაგადაჭრითგამომიცხადა, რომ
სლუკუნისადაცრემლებისღვრისდრო არაა,
რადგანტირილიკიარა, არამედ“მომავალი
ზაფხულისთვის”ფულისშოვნაასაჭირო.ასე
იქცევაყველაკაცურიკაცი,თქვამან.–
ფულისშოვნა, –ესმამაკაცურიამოცანაა,და
ფულიიმითუნდაიშოვო, რისიკეთებაც
შეგიძლია.შენ,
პიოტრეკ, თქვამან,
ჩემი
ასისტენტიიქნები.
დაპირველივე საშემოდგომო
არდადეგებზეკუნძულზეერთკვირიან
გასტროლზეწამიყვანა.
ჩვენგამოვდიოდითკორსაკოვში,
ალექსანდროვსკში, ნეველსკსადახოლმსკში.
პიონერთასასახლეებში, სკოლებსადა
საბავშვო ბაღებში.
..მისიმხრიდანესსულაც
არიყო ქველმოქმედება.მანმუშურ
არტელშიმიმიღო, დაწინასწარ
მომელაპარაკაჩემიმოვალეობებისადა
ჩემიგასამრჯელოსთაობაზე.ჩვენარტელის
თანასწორუფლებიანიწევრებივიყავით მე
დაის.მეგაშმაგებულად ვმუშაობდი:
რეკვიზიტებიანჩანთასდავათრევდი,
თეჯირსვშლიდი, ფარდასვამაგრებდი,
თოჯინებსვამზადებდიწარმოდგენისთვის;
ვათამაშებდიკიდეცზოგმათგანს!

მოკლედ, არდადეგებზედიდიფული
გამოვიმუშავე ოცდათხუთმეტიმანეთი;
ფულიყველაზემიუგნებელ ადგილზე
დავმალეთ: ხაბალკასშლიაპაში.ახლამისი
საძაგელიგარეგნობაამაღლებული
საიდუმლოსკეთილშობილებით აღსავსედ
მეჩვენებოდა..
.
სწორედ მაშინ, ჩემსცხოვრებაშიპირველი
გასტროლისდროს, მოხუცმა
მუცლითმეზღაპრეობისფოკუსიმანახვა.ის
ამას“მუცლისხმას”უწოდებდა.ჩვენ
ალექსანდროვსკისსასტუმროშივათევდით
ღამეს, თუმცაკი,ზოგადად, ნაცნობებთან
დაბინავებასვამჯობინებდით ხოლმე უფრო
ეკონომიურიიყო.მაგრამალექსანდროვსკში
კაზიმირ მატვეევიჩსკარგინაცნობ-
მეგობარიარავინაღმოაჩნდა, ასერომ,
იძულებულებიგავხდით ოთხადგილიან
ნომერშიორიადგილისსაფასური
გაგვემეტებინა.დაგაგვიმართლა, რადგანის
ორი, მივლინებით ჩამოსულიბინადარი
ჩვენიშესახლებისთანავეთავ- თავისიგზით
გაემგზავრადაჩვენსწორედ რომსამოთხეში
აღმოვჩნდით: აღარცმთვრალებისყაყანი,
აღარცაქოთებულიწინდებისსუნი, აღარც
მთელიღამერაღაცხელშეკრულებებზე,
განყოფილებებზე, მიწერებსადაწუნის
დადებაზესაუბრები. .
.
კაზიმირ მატვეევიჩმავახშამიმოამზადა
ჩვენთანდავატარებდით მადუღარასადა
პაწიაქვაბს.ადმინისტრაციისაკრძალვების
მიუხედავად,მაინცვახერხებდითნომერში
კარტოფილისადაკვერცხისმოხარშვას.
ჩვენიმთავარიდევიზიხომ“ ყველაფერზე
ეკონომიისგაწევა! ”იყო.
როცაუკვეშუქიჩავაქრეთ დადავწექით,
და
ჩემმამოხუცმაჯერ თავისებურად
წამოუხვრინამთელიქუჩისგასაგონად, მერე
კიწყნარად,უსაწვავო ძრავასავით აღუღუნდა,
უცებ,ვიღაცუცხოსბლუკუნა, მიწისქვეშახმა
გაისმაბნელში,რომელმაცზედყურთან
ჩამილაპარაკა:“არვარბიჭიმდიდარიო, ჩემი
ცხვირიდიდარიო, მეძახიანცხვირასაო,
ხანაც წითელცხვირასაო” .
მესაბრალობელიკივილით წამოვხტიდა
დენისჩამრთველსვეცი.და, როცაოთახი
ბუზებშემოწებებულისასტუმროსჭაღის
ობოლმაშუქმაგაანათა, დავინახე,რომ
მოხუცისაწოლზეწამომჯდარიყო და
იცინოდა.დაიგივეხმა, რომელსაცარანაირი
შეხებაარჰქონდაჩვენორთან, საიდანღაც,
ფანჯრის...არა,
კარისმხრიდან. .
.არა,
ჭერიდან..
.განაგრძობდა: “სამდღესვიბერე,
ვიბერე,მერეცეკვისთვისვემზადე:
ფეხსაცმელებიჩავიცვი, ქუდიცდავიმხე
ფრთიანი, უცებგავუშვიშარვალშიქარები
ბარაქიანი!”
–ვინარის?სად არის?–გავიძახოდიდა
ბზრიალასავით ვტრიალებდი.
კაზიმირ მატვეევიჩმაკითქვა:
–წყნარად, წყნარად,პიოტრეკ.თორემ
მილიციამოირბენს.ესმასხარაცხვირა-
წითელცხვირაა.რუსულიპეტრუშკასპაპის-
პაპის-პაპა.ნუეძებ,ნუეძებ.
..არც
საწოლქვეშაა.არ გესმის?–არაა- მეთქი;
ის
მე-18საუკუნეშიცხოვრობდა.რუსთა
დედოფლის, ანნაიოანნოვნასმასხარაიყო.
არგჯერა?არგეხუმრები.იტალიური
კომედიადელ- არტესდასშიარისასეთი
პერსონაჟი, პეტრილო.პიეტრო მიროიოზეფ
რეგალსკი. .
.გაუსაძლისიგაიძვერაიყო: ხან
მეფუნდუკეგახლდა, ხანმევახშე,ხან
მასხარა..
.ხოლო ის, რაცშენგაიგონე, არის
ვენტროლოგია, მუცლით- მეტყველება.
მუცლით, დაარასალაპარაკო იოგებით
ლაპარაკი.ესძალიანფაქიზიხელოვნებაა,
ქურუმების,ჯადოქრებისხელობა, –მათი,
ვისაცადამიანთაშეშინებადამათი
მორჩილებასჭირდება.ჯადოსანმაენდორამ
სწორედ ასეუწინასწარმეტყველადაღუპვა
ებრაელთამეფესაულს.ენდორამუცლით
ლაპარაკობდა, მეფესკიეგონა, რომ
მიწისქვეშეთისსული
წინასწარმეტყველებდა.დაუჯერა.და
ფილისტიმელებთანბრძოლაშიდაიღუპა.
ამიტომ,ამითთამაშიარ შეიძლება,
სახიფათოა!მოდი, მოდიაქ. ..სწორად
დადექი.მემიყურე. ..ჩვენშიგნითრაარის?
ბე-ევრირამ.აი, აქ,სახმო იოგებია, აქ
ტრაქეა,საყლაპავი. ..მერეკუჭია.
საყლაპავსადაკუჭსშორისპატარა,
ბეჭედივით წრეა. .
.ესდაიმახსოვრე,
გამოგადგება. .
.

მემისწინვიდექიგალეულიჯარისკაცივით,
ტრუსიდამაისურიმეცვა, ისმატრიალებდა,
ცერსხანყელზედამაჭერდა, ხან
დიაფრაგმაზე, ხანკუჭზე,თანშინაგანი
ორგანოებისრბილიმუსკულატურის
საშუალებითხმისგამოცემისკანონებს
მიხსნიდა.ჩაისუნთქეო, მეუბნებოდა,მუცლის
კუნთებიდაჭიმედასუნთქვაშეიკავე..
.ახლა
კიამოისუნთქე..
.დამეცვიკავებდისუნთქვას,
მუცელსვჭიმავდი,პირით დაცხვირით
ამოვისუნთქავდი,დამეტისმეტი
გულმოდგინებისგან,მგონი,მუცლისქარიცკი
გამეპარაერთხელ.
ცხადია,არაფერიგამომდიოდა.არაფერი,
წრიპინისადაღმუილისგარდა, ჩემგანარ
ამოქროდა, მაგრამუკვევოცნებობდი,თუ
როგორ ავლაპარაკდებოდიდედისწინაშე
ასეთივესაძაგელი,გულ-გვამურიხმითდა
როგორ შეეშინდებოდამასჯერ, მერეკი
როგორ დასცხებდატაშსდააკისკისდებოდა..
.
.
..
გუშინწინყველაჩემიმიცვალებულის
საფლავიშემოვიარე.აქაურისასაფლაო
მაღალ გორაზეა,ზღვისნაპირას.სვიფტის
მფრინავიკუნძულებიგახსოვს?ბავშვობაში,
ესწიგნირომწავიკითხე,თვალწინჩვენი
სასაფლაო წარმომიდგა:ყოველთვის
მეჩვენებოდა,რომღამღამობითისცაში
იჭრებოდადადილამდედაფრინავდაიქ.
შესაძლოაიმიტომ, რომძეგლების, ჯვრებისა
დაპატარაპირამიდებისთავზეღრუბლები
განსაკუთრებულიმიზანსწრაფულობით
მიცურავენხოლმე.
ქარბუქიუკვეიწყებოდა: ზღვიდანმომსკდარ
გრილ ქარზეთოვლირბილადეწებებოდა
სამოსს,მისნაოჭებშიგროვდებოდა, სახეს
ადნებოდა. .
.ბავშვობაშისწორედ გრილ
ქარზედამდნარითოვლისსურნელიიყო
ჩემთვისქარბუქისსურნელი.დააი, როცა
კაზიმირ მატვეევიჩისგაახლებულ ფოტოს
ჯიუტისახრახნისით ქარებისგანგადახეხილ
გრანიტისფილასვამაგრებდი,ვფიქრობდი,–
რაკარგიააქ,
რასიამეააქწოლა.ამქვეყნად
ბევრიადგილიარაა,სადაცადამიანთა
სულებიასელაღად ინავარდებენმძიმე
წყლისთავზე.
მეხომგარდაცვლილთასულებიც
გამჭვირვალეთოჯინებად წარმომიდგენია,
რომელნიცუზენაესმაკვლავიხმოთავის
სამსახურში.თვალნათლივვხედავ,როგორ
მიქრისთავისთოჯინათაამალით
გარშემორტყმულიჩემიმოხუციზევით.
თუმცა,ვტყუი:თავისითოჯინებიმანთეატრს
უანდერძა:მხოლოდ ხაბალკამოგზაურობს
ჩემთანერთადყველგან.

სხვათაშორის, იცი,ვინდამალაკაზიმირ
მატვეევიჩისთოჯინები,როცაის
დააპატიმრეს, დავინინახავდამათ,სანამის
იჯდა,დამერევინგადაუგზავნამასისინი
ამანათებით სახალინზე?ჩემმაბასიამ,ჩემმა
საყვარელმაბასიამ.აი ჩემიკიდევერთი
სევდა.
ბასიამ,
წყნარადრომქრებოდა
საავადმყოფოსსაწოლზემწოლიარე; ბასიამ,
რომელიცბრაზობდა,მისსანახავად რომ
ჩავფრინდებოდიხოლმე( “ნეტრაჩნამნე
ჩასუიპენიონზი,
პიოტრუსიუ,ბოესტესტაკი
ბედნიიტაკიბარდზო ზაენტი!
”
)–სწორედბასიამგადაგვარჩინამედალიზა,
იმერთადერთიფრაზით, განაცრისფრებული,
თითქმისმკვდარიტუჩებით რომწარმოთქვა,
როცაუკვეაღარ ეშინოდა,
რომგაჭორავდა,
ცილსდასწამებდავინმეს,
როცააღარაფრის
ეშინოდაუკვე,
–სიკვდილისაცკი.
სიკვდილთანმასთავისებურიურთიერთობა
ჰქონდა.
ერთხელ ბასიამერთიისტორიამიამბო,
რომელსაცმერეაღარასდროსმიბრუნებია,
მიუხედავადიმისა,რომხვიარასავით
ავეტმასნებოდიხოლმედაშეკითხვებით
გასაქანსაღარვაძლევდი: მეხომნებისმიერ
სიუჟეტშიდეტალებიმაინტერესებდა
ყოველთვის.ბასიასმონათხრობმაისე
მომხიბლა, იმდენად იმოქმედაჩემზე,რომ
კარგახანსდაძინებისმეშინოდა, დაბასია
აუცილებლად გვერდით უნდამჯდომოდა, ენა
რატომარგამიხმაო, –ებუტბუტა,ჩემიხელი
უნდასჭეროდახელშიდარაღაცსულელური,
თავისიახალგაზრდობისდროინდელი
სიმღერებიუნდაეღიღინა რათაჩემი
ყურადღებაამამბიდანსხვარამეზე
გადაეტანა.
ამბავიკიასეთიიყო: ომი,ლვოვი
გერმანელებსაქვთოკუპირებული, დაის,
ბასია,თაღქვეშდგას, გარეთ იმისთვის
გამოვიდა,რომშეეხედა იწვიმებდათუარა.
ანუ,–სხვენშიგაეფინასარეცხითუაივანზე?
დაუცებხედავს, რომქუჩისბოლოდანმისკენ
ასე,ხუთი-
ექვსიწლისსრულიადშიშველი
ბიჭუნამორბის...ბასიაამბობდა, თვალებიც
კიდავხუჭე,–არ დავიჯერე, რომსიზმარიარ
იყოო.მაგრამმერეთვალებისგახელა
დასჭირდა, რადგანბიჭმამასთანმიირბინა
დაშეევედრა, დამმალეო.დაბასიასძალიან
შეეშინდა.შეეშინდაბავშვისთავისთან
დამალვა;ისეთიზაფრადამეცაო, ჰყვებოდა,
ისეთიშიშისზარიო..
.ლამისგულიგამეყინაო!
დამანბიჭუნასურჩია,იქვე,
კანალიზაციის
ჭაშიდამალულიყო, დათვითონაცკი
მიეხმარაჭისსახურავისაღებასადაშიგ
ჩაძრომაში.ძლივსმოასწრო ისევთაღქვეშ
დადგომადახედავს: ლიჩაკოვსკიდანორნი
მორბიან.
მოირბინესდაეკითხებიან: “
დედილო,ბავშვი
სადაა?”მანკი,შიშით აკანკალებულმა,ხელი
გაიქნია,ანუ,
იქით გაიქცაო...ერთიათიწუთი
კიდევიდგაიქ, დაელოდა, სანამისორნი
თვალსმიეფარებოდნენ, მერეკიდევხუთი
წუთიცმოიცადა, –ვაითუისევმობრუნდნენო. .
.
ბოლოს, მივიდადაჭისსახურავიგადასწია. ..

მერესულ ტიროდადაიმეორებდა: “
გჯერა,
რომმხოლოდოციწუთიგავიდა?სულ რაღაც
საცოდავიოციწუთი!გჯერაჩემი? ”და
ჰყვებოდა,რომსანამიდგადაიცდიდა, ის
ორნითვალსმიფარებოდნენ, უკვე
მოიფიქრაკიდეც, სად წაიყვანდაბიჭუნას, და
რასჩააცმევდა,
დაასეშემდეგ. .
.მოკლედ: ჭის
სახურავირომგადასწია, ვირთხებისმიერ
დაღრღნილიბავშვისგვამიდაინახა.
“ებრაელიიყო”.
..–დამიზუსტა.
მაშინჰოლოკოსტისშესახებარაფერი
ვიცოდიდაძარღვებშისისხლიგამეყინა
თავზარდაცემისაგან.დადიდხანს,
დიდხანს
მომდევდადამეწეოდასიზმრებშიშიშველი
ბიჭუნადამევედრებოდა დამმალეო.მერე,
მოგვიანებით,
ბასიასმონათხრობმაუფრო
ჭეშმარიტი,უფროშემზარავიაზრიშეიძინა.
უკვეყმაწვილკაცობაში,იცი,ლვოვის
თაღებქვეშდაბნელ კუთხე- კუნჭულებში
სეირნობისას,ზოგჯერშევჩერდებოდი
ხოლმე, რომელიღაცსხვენისფანჯარას, ან
რომელიღაცაქოთებულინახევარსარდაფის
ობობისქსელით გადაბლანდულ სარკმელს
გავუშტერებდითვალსდავფიქრობდი, რომ
აი,აქშეიძლებოდამისიდამალვა. .
.მისი.
..
მათი..
.ბევრის,თუკიმოინდომებდი. .
.
ჩემიაზრით, ამგაუბედავიქალის
ცნობიერებაში,სამყაროსთაობაზემის
წარმოდგენაშირაღაცსაზარელიგარდატეხა
მოხდა, რაკიმანიმდენად დასძლია
საკუთარიშიში,რომგაუგონარი,
წარმოუდგენელირაღაცებისკეთებადაიწყო.
მხედველობაშიმაქვსბავშვთაგადარჩენის
საქმეშიბასიასგმირულიმოღვაწეობა,რის
შესახებაცმისგანკიარა,არამედ
დედაჩემისგანშევიტყვეყველაფერი,თანაც
მრავალიწლისშემდეგ.
სამწუხაროდ, ახლაუკვეშეუძლებელია
დეტალებისგარკვევა მაგალითად, იმის,
თუ
როგორ დაუკავშირდაბასიამიტროპოლიტ
შეპტიცკის.მაგრამვვარაუდობ, რომესიმავე
ტილოსადასელისგახამებულიკავშირებით
მოხდა, –ბასიახომუამრავადამიანს
ურეცხავდასარეცხს.მხოლოდ ისვიცი, რომ
ერთადერთიადამიანი, ვისაცბასიაგაენდო,
ბაბუაჩემიიყო; იმანბასიასეშმაკური,
ვითომდასარეცხისსატარებელი
ბორბლებიანიურიკადაუმზადა.ურიკის
ძირქვეშკიდევმეორეძირი, მეორეფსკერი
იყო,სადაცბავშვსშეეძლო დამალვა.აი,
ასეთიპანდორასყუთიიყო, ილუზიონისტის
ურიკა.სწორედამურიკით გამოჰყავდა
ბასიასგეტოდანებრაელიბავშვებიდა
ანდრეიშეპტიცკისთანმიჰყავდა,–საუცხოო
ფოკუსიიყო,რისგამოცდაუფიქრებლად
ჩამოახრჩობდნენ,–ისკიმონასტრებში
ანაწილებდამათ.
ოდესმეგინახავსამადამიანის
ფოტოსურათი?ბასიასკომოდზეედგაეს
ფოტო.დაუვიწყარიგარეგნობისკაციიყო:
ვეებაჭაღარაარწივიინვალიდისეტლში:
თეთრიფაფარი, თეთრიწვერი.ტრაგიკული
პიროვნებაიყო, სხვათაშორის: ისხომ
სიხარულითშეეგებახელისუფლებაში
მოსულ ჰიტლერს, –მოეჩვენა,რომ
ბოლშევიკებისაგანმხსნელიმოევლინა.
მაგრამროცაებრაელთამასობრივი
მკვლელობებიდაიწყო, შეპტიცკიმიხვდა,
რა
მონსტრსაცუგალობაოსანა: დაროგორც
ჩანს,ამანგადატრიალებამოახდინამის
ცნობიერებაში.მანბლომად ხალხი
გადაარჩინაიმით, რომმონასტრებშიანწმ.
იურისტაძარშიმალავდაადამიანებს. .
.

მაგრამმე,კაცმარომთქვას, მასზეარ
გიამბობ.ბასიაზეგიყვებოდი.გეუბნები მან
ჩვენცგადაგვარჩინა.ერთადერთიფრაზით
გამომაფხიზლა, შემაჯანჯღარა,მაიძულა
მეხსნალიზათავისისახლისბინძური
გეტოდან.
ბორკა,
შენხომიცნობდილიზასმამას?
ტადეუშვილკოვსკისვინარიცნობდა!ის,
ალბათ, ყველაზეცნობილიადვოკატიიყო
ლვოვშისისხლისსამართლისსაქმეების
განხრით, ადვოკატთაკოლეგიისწევრიციყო.
ბასიასმიერუზადოდ გაუთოებულ
პერანგებშიგამოწყობილიზრდილი,
გონებამახვილიბატონიბრძანდებოდა.
საუცხოო მთხრობელიიყო.ოდნავ
შესამჩნევიპოლონურიაქცენტით
ლაპარაკობდა, საუბარშიხშირად ურთავდა
ლათინურ ფრაზებს, დაარცმათითარგმნა
ავიწყდებოდა.ზოგირამმეცკიმახსოვს: “Ubi
uber
,ibi
tuber
”–“სადაცფუფუნებაა,
მანკიერებაციქაა”.
..
რაცშეეხებამანკიერებას ვილკოვსკი
გაჟღენთილიიყო მანკიერებით, როგორც
რომიანიკექსი რომით.დამეთვითონ,
უფროგამოცდილირომვყოფილიყავიამ
განხრით..
.გესმის?–მეთვითონ, ისრომარ
ვყოფილიყავი, ვინცვიყავი,
დავინცახლაც
ვარ,არამედნორმალურიმოწიფული
მამაკაცირომვყოფილიყავი, ათიოდე
ბოზთანმაინცნაწოლი, –ცოტაადრე
ვიყნოსავდიიმსიმყრალეს. ..გაცილებით
ადრე.ბასიასდაუხმარებლად.
მაშინკი,უბრალოდ,მიწისქვეშეთელებში
გავამწესეისაზრობრივად..
.
შენხომიციჩემიუცნაურობები.ბავშვობიდან
შემეძლო ამჯიშისამოცნობა..
.სიტყვა
“ადამიანების”წარმოთქმაარცკიშემიძლია.
ესენირაღაცტროლებიარიან,
მიწისქვეშეთისხალხი,ადამიანური
ცხოვრებისკვლევისცნობისწადილითარიან
აღსავსენი.დათუმიეცათ ადამიანშიპაწია
ხვრელისგაბურღვის,შიგშეჭვრეტისადა
წკირითანბალახისღეროთიმოღუტუნების,
ანუფროღრმად იმწკირისჩასობისშანსი,
რათაჭრილობაგააღრმავონ, ანსულაც
ჩააფურთხონამსანუკვარ იარაში,ისე,რომ
ადამიანსნაწლავებიგადაეხლართოს, –
არასდროსგაუშვებენხელიდანამ
შესაძლებლობას.
სიკეთესადაბოროტებაზეარგესაუბრები
ახლა, რადგანესარსებებითავისთავად სულ
სხვაშედგენილობისანიარიანდასულ სხვა
კატეგორიებით განსაზღვრავენ
გარესამყაროს.აი, შენიცი,რომვაშლი,
რომელიცდახლზედევს იყიდება, ფული
ღირს, დათუესფულიარ გაქვს, ვაშლის
აღებაარ შეიძლება.ამასგარდა, შენიცი,
რომვაშლისპატრონსმისიგაყიდვასურს,
ფულისაღებადამონაგებით დაბრუნებაშინ,
თავისიპატარებისთვისსაჩუქრებისყიდვა. .
.
ესენიკი,მიწისქვეშეთელები, მხოლოდ იმას
ფიქრობენ, რადაბრაწულიდარა
გამჭვირვალეკანავაშლია, დანეტავ
მომჟავო გემოთუდაჰკრავს, თუისეთი
ტკბილია, რომმისიწვენისასიამოვნოდ
ერევაპირშინერწყვს. ..ამაშიახალი
არაფერია.ესბიბლიურიარაკიაგლახაკისა
დამისიცხვრისშესახებ არაკი, რომელსაც
არასდროსშეუძრავსარცერთი
მიწისქვეშელი.
მელიზასმამასთანიმთავითვედაძაბული
ურთიერთობამქონდა.ბავშვობაში,
ფეხებში
თუმოვებლანდებოდი,ისემიშორებდა,
როგორცმაწანწალაძაღლს.ერთხელ
ცამეტიწლისვიქნებოდიმაშინ ქოლგითაც
კიმცემა.მანშინიდანგასვლადააგვიანა,
მე
კი,იმისიმედით,რომუკვეწასულიიქნებოდა,
ცოტაადრიანად მივედი.ჰოდა,თაღქვეშ
შევეჩეხეთ ერთმანეთს.

ერთდროსშეყვარებულივიყავიმათსახლზე,
მოხიბლულივიყავიმისით. .
.იქუამრავი
ძველებური“ თოჯინური”რამიყო, და
თითოეულიმათგანით სპექტაკლისდადგმა,
ასობით პიესისმოფიქრებაშეიძლებოდა.
თეატრი, როგორცმისიწესიდარიგია. .
.
წინკარიდანდასაკიდიდანიწყებოდა.იქ
იდგაბრინჯაოსფავნი, რომელსაცთავზე
განიერისინიშემოედო.სინზექუდებსადა
შარფებსდებდნენ.კუთხეშიბრინჯაოსვე
ქალწულიიდგა, რომელსაცთავზემოთ,
მაღლააწეულიხელებით ეჭირასავსე
მთვარე დაბურულიმინისლამპა,
ქარვისფერშუქსრომჰფენდაიქაურობას.
ლამპისშუქზებრინჯაოსორი
მოშიშვლებულიძუძუელავდა, უზადოდ
გაპრიალებულიკერტებიცეცხლოვანფერად
რომუბრწყინავდა.ნაზიათინათებით
კრთოდაქალწულისქიტონისრბილი,
ბრინჯაოსნაოჭებიდაშიშველ მხარზე
ჩამოყრილიბრინჯაოსსამიკულული.
სასტუმრო ოთახში,წიგნებისკარადის
გვერდით,იდგაჭადრაკისმაგიდა, რომელიც
იმავეწითელიხისგანიყო დამზადებული,
რისგანაც წიგნებისკარადადაჭადრაკის
დაფისებურად იყო გაწყობილისპილოს
ძვლით.
არვიცი,ვინთამაშობდაიმოჯახშიჭადრაკს. .
.
იერიშზეგადასვლისმზადყოფნაში
გამწკრივებულიყო შავიდათეთრილაშქარი.
თეთრი სპილოსძვლისა, შავიკი,
უფრო
სწორად, შინდისფერი ხისგანნაკვეთი.
მაგრამდამატყვევებლად მშვენიერითავად
ჭადრაკიკიარიყო, არამედ მაღალილამპა,
რომელიცთითქოსამოზრდილიყო
მაგიდიდან.მისფეხსპაწიაკიბეისე
შემოვლებოდა, როგორცგველი ედემისხეს!
დაუნდაგენახათ, რამოზეიმეათინათებით
ელვარებდნენკიბისმოაჯირზებრინჯაოს
პაწაწინაბურთულები, როცალამპას
აანთებდნენხოლმე!
ამკიბეზეთამაშდებოდაჩემისაუკეთესო
პიესები.
იცი,ვისუყვარდაჩემიპიესებიყველაზე
მეტად?მოუქნელ დაუქნარაევას, ლიზას
ძიძას,–უკეთილესქალს, რომელიცარათუ
მიტანდამემთელიდღეებისგანმავლობაში,
არამედ გემრიელადმაჭმევდადამიცავდა
კიდეც.მედაევაკარგიმეგობრებივიყავით.
ისპოლონურის, უკრაინულისადარუსულის
მსუყენაზავით ლაპარაკობდა:რუს
ჯარისკაცებსშორისთავისიურყევი
წარმატებითამაყობდა, თვლიდა, რომ
ზედმიწევნითკარგადფლობდამათენას,
ამიტომლაპარაკისასგინებასაც
თავისუფლადდათანასწორუფლებიანად
იყენებდასხვაყოფითისიტყვების
მხარდამხარ.კიდევ,მასგანსაკუთრებულად
უყვარდაორისიტყვა: “
გრატულიუიუ!”–ანუ
“გილოცავთ! ”დასრულიად გამოუცნობი,
აღტაცებისგამომხატველი“ ევენტუალურია!
”
როცახმაურისადაალიაქოთისგან,
ოთახებშიჩვენისირბილისგანდაიღლებოდა,
ყვიროდა: “
გეყოფათ!წყნარად ითამაშეთ
ახლავე, აბა!პიოტრეკ,
მიდი, თეატრი
დაიწყე!”წინკარიდანალუბლისფერიტყავით
გადაკრულ, ფუმფულადასაჯდომიანპატარა
სკამსშემოათრევდა, ჭადრაკისმაგიდასთან
ჯდებოდადაორივეხელითჩაბღუჯავდა
ხოლმემისმაღალ მუხლებზემოკალათებულ
ველურ ლიზას.როგორმიყურებდა!რა
გენიალურიმაყურებელიიყო ჩვენიევა!
რაღაცნაირი, ერთგულისახით, მღელვარედ
აკვირდებოდა, როგორადიოდაპაწიაკიბის
საფეხურებზეთეთრიდედოფალიდა
საოპერო ხმითროგორმოსთქვამდა:

“ო,რაუბედურივარ,რაუბედური!რავქნა!
შავიმეფეშემიყვარდა,
დაქმარმაკოშკში
გამომკეტა!
”
სევდიანიპიესებისცქერისასევატიროდა
ხოლმე.გეფიცები:ნამდვილიცრემლებით
ტიროდა.ევენტუალურია!..
.
..
ჰოდა, ერთხელაცმედალიზასმამა
ერთმანეთსთაღქვეშშევეჩეხეთ.მასერთი
სამჯერ მაინცვყავდიუკვეგაფრთხილებული,
რომლიზასახლოსარგავკარებოდი.და
მესმისკიდეცმისი: არცმემესიამოვნებოდა
მოზარდიბიჭისაუხსნელიდაინტერესება
ჩემიხუთიწლისგოგონათი. ..ამიტომ,
მოფარებულიდანვუდარაჯებდიხოლმე
მომენტს,როცაელეგანტური,თითბრის
პრიალ-სიგლუვემდეგაპარსული(ყოველდღე
იპარსებოდათავისპარიკმახერთან)
ვილკოვსკიქუჩისკუთხეშითვალსარ
მოეფარებოდადათავისუკან
პარფიუმერიულ სურნელსარმოიტოვებდა
ქალივით.
მაგრამიმდღესვერ გავთვალე.და
ერთმანეთსშევეჩეხეთ.
სანამდამცხებდა,ქოლგამოხერხებულად
მოირგო ხელში,რათასწორედხისმძიმე
სახელურითვეცემე.თავდასხმა
საფუძვლიანიიყო, დარტყმებიგათვლილ-
გაანგარიშებულიდაამყველაფერსკი
ერთვოდაძაღლიშვილო ნაძირალა
ვიგინდარამაწანწალალიზასარგაეკარო
თორემ. .
.
–აი,რამგამაოგნა.მანიცოდა,რომშეეძლო
დაუსჯელად ემოქმედა:ვინ
გამომესარჩლებოდა?ბასია?ახლამესმის,
რაიყო ამადამიანისხასიათშიმთავარი:
საკუთარისრულიდაუსჯელობისშეგნება, –
მიწისქვეშეთელებისერთ-ერთიტიპური
თვისება..
.
მაგრამძალიანგადავუხვიე.ჰოდა, ასემდია
დამირტყაკარგახანს.საქმეისაა, რომ,
როცაგავიზარდედამოვმაგრდი, მან
ხელებისქნევასმოუკლო.არა, აქსხვა
ამბავია,
სხვა.
..მეკიარ ვარ აქმთავარი,
არამედ ლიზაა.ლიზა,რომელიცერთ
მშვენიერ დღესუცებგაიზარდა.
ისსწორედ რომ“
უცებ”გაიზარდა,
დროის
მოკლემონაკვეთში, –თითქოსჯადოსნური
აბიგადაყლაპაო, რომელმაცმხოლოდ
სიმაღლე, სისრულედაჭკუაკიარმოუმატა. .
.
არამედ მთლიანადშეცვალა.მცირეხნის
განშორებისშემდეგდაბრუნებულმაასეთი
ლიზარომდავინახე, თვალებსარდავუჯერე,
გამოვლენჩდიდა. .
.შემეშინდა.ლამის
კანითაცკიშევიგრძენიმისიახალი, სრული
დაუცველობა.ესიყო ყველასგან
მიტოვებულიობლისდაუცველობა.დაკიდევ
ისუკიდეგანო, უტვინო მიმნდობობაყველასა
დაყველაფრისადმი, როგორიცაქვთხოლმე
არადედის, არამედ, ეშმაკმაუწყის,
ვის
გაზრდილ გოგონებს.ამგოგონასდედაარ
ჰყავდა,ბორკა.მისიდედამევიყავი, მაგრამ
როგორცგაირკვა, ჩემიმღელვარებადა
მრისხანემცველობასაკმარისიაშკარადარ
იყო.
.

მახსოვსისშფოთიანიჩამოსვლა.მამამისი,
უკვედაბერებული,მაგრამ,როგორცჩვენში
ამბობენ,ჯერკიდევკარგიშესახედი, –
ჰყვებოდადაჰყვებოდა“ თავშესაქცევ”
ამბებსთავისიკრიმინალურიპრაქტიკიდან.
მისბაგეთაგანმოთხრობილიყველაზე
საზარელიამბებიცკიიდიოტებისსასაცილო
გამოხდომებად აღიქმებოდა:
–..
.ჰოდა,აი,
ასეხუხავდნენლუდს ბებიადა
შვილიშვილი, –სანამდასალევიარ
გამოელიათ.მაშინგოგომბებიამისს
ბანკეტისგაგრძელებამოსთხოვა.აბაო,
მიდი,
ჩამოყაჭესაყვარელო ბებო, ფულები,მეკი
გავიქცევი,მოსახვევშიკიდევერთ ბოთლს
ვიყიდიო...
ამამბებსსადილობისასჰყვებოდახოლმე.
იმხანადუკვედაშვებულივიყავი( უეჭველად,
წლებისდამსახურებით)არამხოლოდ
სახლში,არამედ სადილისსუფრებზეც.უკვე
ხელსმართმევდნენ, “
თქვენობით”
მომმართავდნენ, განსაკუთრებულად
პიკანტურ ანეკდოტებსმიყვებოდნენ.
–ბებიაგაჯიუტდა: ეტყობა,ფულისაიდუმლო
ადგილასჰქონდაგადამალულიდაარ
უნდოდა, მისძროხაშვილიშვილსგაეგო,
სადაცინახავდა.
..მაშინშვილიშვილი
გამძვინვარდადაერთიმაგრად ჩაცხოთავში
ბებოს.მოხუციიატაკსდაასკდა.ჰოოო-ო-ო-
და..
.ყველაზესაინტერესოცეგაა.როგორ
უნდაცემოსსასიკვდილოდ ერთმაადამიანმა
მეორეადამიანიისეთიუწყინარიიარაღით,
როგორიცააფეხსაცმლისწვრილიქუსლი? .
.
ამსაუცხოოამბებსლიზასთანდასწრებით
ჰყვებოდა.ლიზაისეგაიზარდაამამბებში,
როგორცმაწანწალებიიზრდებიანსაჭმლის
ნარჩენებით,ძონძებითადანახმარი
პრეზერვატივებით სავსეყუთებში.ერთხელ
ზრდილობიანად შევაწყვეტინედაძაბულიდა
გულისამრევიბალადისთხრობაიმის
შესახებ,თუროგორ გააუპატიურასამმა
ჯარისკაცმავაგზლისბოზი.
–ტადეუშიგნაცევიჩ!–შევევედრე,
–
დარწმუნებულიხართ, რომლიზამეს
ყველაფერიუნდამოისმინოს?
ისახარხარდა,
თანთვალსუკრავდა
ქალიშვილსდათავითჩემკენანიშნებდა,
ანუ
–აი,შტერი,
ნეტავრასიპრანჭებაო.
..
–ლიზამიჩვეულია.
..–თქვა,
როცასიცილით
გულიიჯერა.
მეპირქუშადგამოვცერი:
–ძალიან
სამწუხაროა!
ლიზამაშინთხუთმეტიწლისიქნებოდა.
დადაახლოებით იმდროიდანჩემიდა
ვილკოვსკისურთიერთობაშიგაჩნდაკიდევ
რაღაცახალი, უცნაური,ძლივსშესამჩნევი
ნიუანსი.მისლაპარაკსრაღაცნაირი,
შეთქმულისტონალობაშეემატა, თითქოს
ჩვენსამსშორისხდებოდა. ..უფრო სწორად,
ჯერარ ხდებოდა, მაგრამმზადდებოდა,
იგულისხმებოდა, რომუნდამომხდარიყო. .
.
ვშიშობ,სიტყვებით ვერ აღგიწერიმწამიერ
მზერებს,ხანმედახანლიზასრომ
გვტყორცნიდაცალ- ცალკე,დამერეუცებ
ზეთიანითვალებისშემოტარებით ერთბაშად
რომგაგვაერთიანებდა: ასეგადაატარებს
ხოლმეცელქიხელისარკესსაპნისქაფს, და
ხუმრობითმოხატულ გულშიმოაქცევსორი
ადამიანისანარეკლს.

მისიხელები აი, რაიზიდავდაჩემსმზერას

ყოველთვის.მრავალიწლისშემდეგ, ერთი
ჩემიმიწისქვეშეთელითოჯინისთვისმისი
ხელებისშექმნაცკიმოვისურვე;მაგრამვერ
გავბედე:ლიზაუთუოდიცნობდამათ.ეს
ქალისხელებიიყო: ისეთი,იცი,
ტანსრული,
მოვლილი, გარყვნილიდედაკაცისხელები:
გრძელი, მსუქანითითებითანდათან
წვრილდებოდაბალიშებისკენ, რომლებიც
თითქმისარცჰქონდა.თვალწინმიდგასიმ
კაცისვნებიანად,გარყვნილად მოცახცახე
წვეტიანითითებინამცხვრით სავსესინის
თავზედამათიკალიასავით მკვეთრი
მოძრაობები ყოყმანი, თურომელინაჭერი
აერჩიათ.გეგონებოდა, ეს-
ესააჩანგალივით
ჩაესობიანნამცხვარს,ისეეკვეთებიან,
როგორცბარჯი ნაკადულშიმოცურავე
კალმახსო...
ბედნიერებაა,ბორკა, რომლიზაშიარაფერია,
არაფერიამისი.ლიზა დედისასლია, რაც
მაშინებსკიდეც,მხიბლავსკიდეც,და
მბორკავსკიდეც; შესაძლოა,
ამიტომვერ
მაიძულებსვერავინდავერასდროსპირველ
სართულზემაღლაბინისქირაობას. .
.
მაგრამსიტყვაისევგამექცა:ეტყობა,
ქარბუქიმაბზრიალებს, ესთეთრიალქაჯი;და
ესგრიგალი, მრისხანედ დააუღელვებლად
რომბორგავსფანჯრისმიღმა. .
.
რასგიყვებოდი?ჰო; მანჩვენზე,ჩვენორზე
მზერისშეჩერებადაიწყო.თითქოსმის
თავშირაღაცთავშესაქცევ, ნაყოფიერ
აზრებსაღვძრავდით, რაღაცსაინტერესო
კომბინაციას,რაღაცას,–სამომავლოდ
სარგებლიანს.დამე, –მთელიჩემი
ეშმაკეულიმგრძნობიარობისადა
იჭვნეულობისმიუხედავად, ვერადავერ
გამერკვია,რაბუყბუყებდა,რადუღდაამ
ყველაფრისიქით.სამჯერ მაინცდავიჭირე
მისიგაწელილიხავერდოვანიმზერა, როცა
უკვეჩაცმულ-გამოწყობილი,მაღალ
ქუსლებზეშემდგარი, ცეცხლოვან
კულულებდავარცხნილილიზაწინკარში
გამორბოდადაკისერზემეკიდებოდა.
ერთხელ ლიზასთვისზურგშიდადევნებულ
ისეთ მზერასწავაწყდი,რომმყისვესადღაც
შორსმოვისროლეიგი. ..
იმავდროულად, მამძიმებდაჩემიეს
სიძულვილნარევიდამოკიდებულება
ვილკოვსკისადმი, საკუთართავს
ვსაყვედურობდიამისგამო, ვარწმუნებდი,
რომ ესხომ, რაცუნდაიყოს, ლიზასმამაა..
.
რასიზამ, როგორცჩანს, მამებიასეუყურებენ
წამოზრდილ ქალიშვილებს ასემომთხოვნი
სახით ტკბებიანმათიცქერით.ქალიშვილი
რომმყოლოდა, მეცასემეყვარებოდა.
ქალიშვილირომმყოლოდა, გავაღმერთებდი!
უბრალოდ, იდიოტიხარ, ვეუბნებოდი
საკუთარ თავს,ეჭვიანი,გაუმაძღარიმგელი,
ნევრასთენიკი:მამაზერაეჭვიუნდამიიტანო!
მამაზე!!
!ესსაშინლად მტანჯავდა: საკუთარი
თავიდა, ჩემი როგორცთავად ვთვლიდი
“ბინძურიაზრები”.

ერთხელაცმედალიზათავსხმაწვიმიდან
დავბრუნდით შინ გალუმპულები,
გათოშილები.კოკისპირულად წვიმდა,
ჩვენ
კიქოლგაგაგვიტყდა...
ლიზამჩაიდანიშემოდგაქურაზე, თავზე
პირსახოცებიშემოვიხვიეთ დაფუშფუშა
ჩალმებშემოკრულიორიფადიშაჰივით
გავაჩაღეთჩაისსმა.მებასიამდეუნდა
მიმეღწიადალიზამეხვეწებოდა, ეკონომიის
დრო არარის, ტაქსიგამოიძახე,
თორემ
გზაშიგაცივდებიო.
ტადეუშიგნაცევიჩითავისდიდებულ
ხალათშიგამოწყობილიიჯდადაპასიანსს
შლიდა.დაუცებ, ისე,
რომბანქოსთვის
თვალიარმოუცილებია, იოლად და
უბრალოდჩაილაპარაკა:
–ჩვენთანდარჩითამაღამ,
პეტია.რა
პრობლემაა.
მათთანარასდროსდავრჩენილვარღამის
გასათევად.დამთავარიისარაა, რომმესამე
საწოლი, ანდასაწოლად გამოსადეგიკანაპე,
ტახტიანგასაშლელისაწოლიარჰქონდათ.
მთავარიისაა,რომლიზაუკვეგაიზარდა.
გესმისთუარა: გაიზარდა.და,
როცა
ჩავუფიქრდებოდი, თურამდენადგაიზარდა
ლიზა,გულისცემამემატებოდა. .
.
უცნაურია,
რომმე ჩემიბიოგრაფიის, ჩემი
პროფესიის, ჩემიფერადოვანიდამეტად
თავისუფალისამსახიობო გარემოცვის
მქონეადამიანი, მე რომელიცმუდმივად
ვიმყოფებოდირომანების, საერთო
საცხოვრებლებისთვისჩვეულიწამიერი
ქორწინება-განქორწინებებისდასულაც,
უბრალოდ, გამაოგნებელიგარყვნილების
ეპიცენტრში,–ყველაფერში, რაცკილიზას
ეხებოდა,–მკაცრ იდიოტად, პურიტანად,
ზნეობრიობისმცველად ვრჩებოდი.დაამ
ჩემიდესპოტურიკოდექსისმიხედვით,
კავალერსქალიშვილისშინამდემიცილება,
მერეკითავისიგზით წასვლაევალებოდა.მე
ყოველთვისასევიქცეოდი.ჩემმაამხანაგმა,
ლენინგრადისმოზარდმაყურებლის
თეატრისმსახიობმალიუდკარასტოლჩინამ
(ის,
მგონი,ერთხანსგულგრილიარიყოჩემ
მიმართ)“ობოლიხასია”შემარქვა, დაროცა
დალევდახოლმე( ესსაქმეუყვარდადა
ბოლოსგალოთდა, საბრალო),–ბრაზი
ერეოდადაღიად დამცინოდა: ხან
იმპოტენტსმიწოდებდა, ხანნეტარს,ხან
ჩუმჩუმელას..
.
ჰო, ყველასთავისიუცნაურობასჭირს.მე
ლიზამჭირს.მრავალიწლისგანმავლობაში,
მისგანასობით, ათასობითკილომეტრის
სიშორეზემყოფიმწველისიცხადით
წარმოვიდგენდიხოლმე, როგორ არაძლევენ
გასაქანსვიღაცყოჩაღიბიჭები.დაარც
აძლევდნენ, დარწმუნებულიიყავი.
განსაკუთრებითმასშემდეგ, რაცლიზა
ვარიეტესკორდებალეტშიმიიღეს, მაღლივ
კოშკში.არაფერია: ჩავდიოდიდასიის
მიხედვით ვცემდიყველას.სიასკი, ჩემი
მოთხოვნით, თვითონლიზაადგენდა.მას
სიაში, ყოველიშემთხვევისთვის, შეჰყავდა
“ყველა, ვინცგაბედა...
”მახსოვსსასაცილო
პუნქტებიც.მაგალითად: “
5ოქტომბერს
კოლპაკოვმამითხრა: “შერშელაფამ” ..
.ან:
“12მაისს, გასახდელიდანრომგამოვედი,
მიშკაგურევიჩიმომვარდადაყურშიმითხრა:
“რაფასონისტრუსებსატარებენახლა
პარიზში? ”
“ლაფამს”შევუნდეცოდვები, ჯანდაბასმისი
თავი,აი,
უწმაწურ გურევიჩსკიტრუსების
გამოგვარიანადვაგებინეპასუხი. .
.ერთი-
ორისეზონიდალიზასთანმიახლოებას
ვეღარცერთიმამლაყინწავეღარ ბედავდა:
მეთოჯინისხელებიხომდაუნდობელია.ჰო:
მონსტრივარ, ციხისზედამხედველი, დუენია,
იდიოტი, პურიტანი.
..მაგრამ,
იცი,მეის
სწორად აღვზარდე.ის კარგიგოგოა, ბორკა.
–არა,წავალ,–ვუპასუხელიზასმამას
თვალისარიდებით.ყოველთვისგავურბოდი
მისდამცინავმზერას,რომარ
გავცოფებულიყავი.შეხედავადამიანს
თვალებშიდამერეშუაღამემდეფიქრობ,
ასეთისასაცილო რანახაჩემში?
–მაგრამ..
.სადუნდადავწვე?–ვკითხე
დაბნეულ-არეულმა.სასტუმრო ოთახში
მჭიდროდელაგათ წითელიხისავეჯი:
მაგიდები,სეკრეტერი,კარადა,
სავარძლები.
..
ხალიჩაზედაწოლაცრომმომესურვებინა,
კარგასაფუძვლიანად უნდა
გადაგველაგებინაავეჯი.
–ლიზასტახტიხომგანიერია,–ალერსიანად
წარმოთქვამამიკომდაპირველად მოაშორა
თვალიპასიანსს.–როგორმედაეტევით.
დაჩვენთვალითვალშიგავუყარეთ
ერთმანეთს.
ვერა,ვერაღგიწერ,თურაფუთფუთებდამის
დასიებულ ქუთუთოებქვეშ:მთელი
მიწისქვეშეთი!მთელ,მთელ ჩემსსაძულველ
მიწისქვეშეთელებსსიფათებიგამოეშვირათ
დარაღაცტკბილისმტანჯველ მოლოდინში
ცახცახიგაუდიოდათ. .
.დაფარული
წინასწარტკბობა, თანაზიარობაზე
მინიშნება.
..ბიძგი.
..–არა,ვერ შევძლებ
მთელიიმსიმყრალის, მთელიიმმოთუხთუხე
ნაზავისაღწერას! .
.რაამოძრავებდა, როცა
მოწიფულ მამაკაცსსაკუთარი, თექვსმეტი
წლისქალიშვილისლოგინშიეპატიჟებოდა?
რა,რასანახაობით აპირებდატკბობას
გასაღებისჭუჭრუტანიდან, კარისღრიჭოდან,
ფარდისნაოჭებიდანანკიდევსაიდანმე
თვალთვალისას?
ლიზასშევხედე.პირსახოცისჩალმაყურზე
ჩამოჩოჩებოდა, სახეზედაბნეულობადა
გაოგნებაეწერა.ლიზა, რომელიც შენც
კარგად გახსოვს,–საშინელ სკანდალს
აწყობდაყოველთვის, როცამატარებელშიან
თვითმფრინავშიჩასაჯდომად მაცილებდა,
დაგაჰკიოდა, “
მეცწამიყვანე!!
!”
,–იმ
ზაფხულს, უბრალოდ, სწრაფადწამოზრდილი
მოზარდიიყო, ბოლოსდაბოლოს!თუნდაც
ალერსიანი, თუნდაცმგზნებარე, თუნდაც
ცბიერი,–მაგრამმაინც: მოზარდი.იმაშიცკი
არვარ დარწმუნებული, რომიმხანადლიზა
ჩემდამიგრძნობებსაცნობიერებდა,
ფიქრობდამათზეანრამესახელიდაარქვა
მათსაკუთარფიქრებში.

იმაშიკი,
რომმასწარმოდგენაცარ ჰქონდა
ჩემსტანჯვაზე,
სრულიად დარწმუნებულივარ.
დასავსებითსწორიიყო,ამდენხანსრომ
ველოდემას.თუმცაახლამიკვირს, როგორ
შევძელიესდაროგორარ გადავედიჭკუიდან.
საშინლად არმინდოდაწასვლა.მაგრამ
მაინცშემოვიხსენითავიდანპირსახოციდა
წამოვდექი.
–დაწექი,დაიძინე,პატარავ.–რბილად
ვუთხარილიზას.მერეწინკარშიჩემისველი
ფეხსაცმელიჩავიცვი, თავსხმაწვიმაში
გავედიდაფეხით მივედიბასიამდე, რათა
ბოლომდეგავლუმპულიყავი, ძაღლივით
დავქანცულიყავი,მერეკიდავწოლილიყავი
დაარაფერზე, არაფერზემეფიქრა.
ჰო,მაგრამ ბასიაზეგიყვებოდი.სულ
ბასიაზე,ბასიაზეგიყვები,
რომელიც
გამგზავრებისასსავსებით მხნედა
შრომისუნარიანიდავტოვე, დარომელსაც,
ლიზასდეპეშისგამოლვოვშიჩასულმა,
სიცოცხლისბოლო წუთებშიმივუსწარი.ის
უკვევეღარლაპარაკობდა, ნემსებითედგა
სული, თვლემდა. .
.მიდიოდა. .
.
მაგრამ,როგორცკისაწოლზეჩამოვუჯექიდა
განაცრისფრებულ,ბრტყელ სახეზევაკოცე,
მანმყისვეგაახილათვალებიდა
ამოისუნთქა:“
პიოტრეკ.
..
”
ბასიამმიცნო.და,როცაამგვარი
სიტუაციებისათვისნიშანდობლივი
სულელურიმოწოდებებისბურტყუნიდავიწყე
–“ნუსულელობ” ,“ყოჩაღადუნდაიყო”და
ასეთები..
.მანმოუთმენლადგააქნიათავი,
რათაგავჩუმებულიყავიდამისთვის
მომესმინა.მემისიტუჩებისკენდავიხარედა
გავიგონეზუსტადშემდეგი:
–ლიზა...ლიზასხელიდასტაცედაგაიქეცით.
..
იმკაციჭამიასგან.
..
რატომ, ბორკა,რატომმივიღეესსიტყვები
ზეციურ მითითებადდაარამომაკვდავი
ადამიანისაგონიურ ბოდვად, –რაცუფრო
გონივრულიიქნებოდა? .
.“გაიქეცითიმ
კაციჭამიასგან.
..
”.ბასიამრამეისეთიხომარ
იცოდატედივილკოვსკისშესახებ, რისი
იმქვეყნადწაღებაცარ სურდა?რისთაობაზე
აპირებდაჩემსგაფრთხილებას?
მეზედგადავემხედაყურშიჩავძახე:
–რატომ,
რატომ?
!
მაგრამაღარუპასუხია.
ახლამეფიქრება,–ცოცხალიიყობასია,
როცამკვდარიტუჩებიშეარხიადაის
სიტყვებიწარმოთქვა,თუუკვესხვა
ნაპირიდანგამომიგზავნამინიშნება?ან
გზად როცაჩემდამიუწინდებური
გულმხურვალეერთგულებით აღსავსემისი
კეთილი,ანგელოზურისულიზეცისკენ
მიფრინავდა?.
.

ხუთიოდეწუთისშემდეგმედდაშემოვიდადა
გულგრილად ჩაილაპარაკა:
“მოკვდა”
..
.
გახსოვსჩვენილაპარაკიარმიანსკაიას
ყავახანაში?ესბასიასდასაფლავებიდან
ორიდღისშემდეგიყო, დამაშინ, როცაშენ
მომიწოდებდი“ ყველაფერიამეწონ-
დამეწონა”და“ ცოტაცმომეთმინა” ,ლიზაუკვე
პიტერშიიყო: მეისდილისპირველივე
მატარებლითგავამგზავრე, ბასიას
რედიკულით ხელში, წარღვნამდელ
საბებიაქალო საკვოიაჟსრომწააგავდა.მე
ჯერუნდადავრჩენილიყავი ბასიასბინა
სახლმმართველობისთვისუნდა
ჩამებარებინა,ავეჯისნაწილიგამეყიდა,
დანარჩენიკიმეზობლებისთვის
დამერიგებინა...
ჰო,ლიზადილაადრიანგავამგზავრე,
ჩემსა
დავილკოვსკისშორისგამართული
შემზარავისცენისშემდეგ.
როგორცკიბასიასზეწარიწააფარესდა
პალატიდანგაიტანეს,
მელიზასთან
გავქანდი.
არმესმოდა, რატომმოახდინაასეთი
დამანგრეველიზეგავლენაჩემზე
მომაკვდავისსიტყვებმა,მაგრამშინაგანად
მთელიჩემიარსებაარაადამიანურიძალით
გაჰკიოდადაიმეორებდამათ: მთელიჩემი
ეჭვები,ინსტინქტურიზიზღი
ვილკოვსკისადმი, ჩემიღამეულიკოშმარები
(სად გაგონილა,რომსაყვარელ ქალზე
სიზმრებიიმითკიარ ბოლოვდებოდეს, რაც
ახალგაზრდულ სიზმარსშეჰფერის, არამედ
საშინელებისხილვით გამოწვეული
გოდებით? )–ყველაფერიერთბაშად
გამთლიანდადამოახლოებული,
გარდაუვალისაფრთხისწინათგრძნობად
იქცა.
მერებევრჯერ დავაბრუნედადავატრიალე
ისსაღამო ჩემსგონებაში:
თითქოსსცენაზე
უნდადამედგაიგი( რამეთუ მომიტევეჩემი
“პროფესიულისიგიჟე”–მაგრამძალიან
თოჯინურისაღამო იყოთავისიუცხო-
რეალურობისაგამო) ;ასეცვფიქრობდი,ისეც,
–თუკიდევროგორ შეიძლებოდამოქცევა:
რატომარუნდადაველოდოგათენებას,
მაგალითად?რატომარუნდადავფიქრდე
კარგად,აზრიანიგეგმარატომარ უნდა
შევიმუშაო?რატომუნდაგავრისკო ცხელ
გულზედარატომუნდავიცრუო, ბოლოსდა
ბოლოს?ვიცრუოლიზასგამო. ..და
ვრწმუნდებოდი,რომსხვაგზაარიყო.
შესაძლოა,იმსაღამოს, უბრალოდ,
შეურაცხადივიყავი.
ლიზასსახლისთაღშიშევვარდი,
შეუსვენებლადავფრინდიკიბითზედა,
ბოლო
სართულზედაკარისღილაკსდავეკარი.
კარითვითონვილკოვსკიმგამიღო.როგორც
ყოველთვის, ხალათიეცვა,საუცხოო,
დალიანდაგებულიაბრეშუმისსაყელოთი
დამშვენებულიხალათი, ბრიტანელ
მინისტრსრომუნდასცმოდამოსვენების
ჟამს.
..ანცუდადგრძნობდათავს, ანცუდ
გუნებაზეიყო,ანუკვედაწოლასაპირებდა,
–
ხალათშიდაუდევრადგახვეულიყო დაარც
ქამარიმოეჭირაზედ, თითქოსეს- ესაა
მოიცვაო.
.

იმჟამად,რამდენიმეაშკარად
სიძულვილნარევიშეტაკებისშემდეგ,
ერთმანეთთან“ ცივინეიტრალიტეტის”
რეჟიმშიგვქონდაურთიერთობა.როგორც
ჩანს,უკვემიმხვდარიყო, რომჩემსადა
ლიზასთანმიმართებით სიტუაციაუფრო
რთულიდაღრმაიყო, ვიდრევარაუდობდა,
დარომმეგაცილებით დიდსაშიშროებას
წარმოვადგენდი,
ვიდრეეგონა.
–ლიზასად არის?–ვკითხემოკლედ.
–საღამო მშვიდობისა,ყმაწვილო,თუ
წინააღმდეგიარ ხართ...–თქვამანდა
წარბებქვეშიდანშემომხედა.შესაძლოა,
გავაღვიძე.–კარგიმანერები უპირველეს
ყოვლისა.ლიზაკი. .
.სადღაცაქაა..
.
მოძებნეთ...–დათავისიოთახისკენწავიდა.
–ლიზა!–დავიძახე.
ლიზაბინისსიღრმიდანგამომეპასუხა:
–ე-
ე-ეი!
–ლიზა!
–მოდიაქ, –გაისმამისიმოთენთილიხმა
მდუმარებასადაწყლისყრუდგაფუნში.
მეხმასმივყევი,
სააბაზანოსკარსავეკარი
დაყრუხმითჩავილაპარაკე:
–ბასიამოკვდა.
..
ლიზამრაღაცშესძახა,
ატირდადამითხრა:
–შემოდი.
..
კარსვუბიძგედაშევედი.გულიყელში
გადმომიგორდა,როგორცბილიარდისბურთი
–ლუზაში,დაიქგაეხირა.
ლიზააბაზანაშიიჯდა,წყლიდანამოზიდული
პრიალამუხლებისორიკუნძულისპირისპირ
დამშვენიერი,ცრემლიანითვალებით
შემომცქეროდა, –თითქოსარაფერიიყო
უჩვეულო იმაში,
რომჩემწინშიშველიიჯდა,
მხოლოდ დამხოლოდ საპნისქაფით
დაფარული.მეკიმეგონა, რომის,
როგორც
ყოველთვის, ტუშსუხვად იგლესდა
წამწამებზესარკისწინ.
–შენ..
.ესრასნიშ...–ამოვიბურტყუნე.
ანაზდად,ჯეროფლმადამასხა, მერე
გავიყინე,
მერეკიკვლავგავოფლიანდი, –
ჩვენიბასია.
..ახლახან..
.ხვალ სასაფლაოზე
ადგილიუნდ. ..–დაუცებვიღრიალე:
–კარირატომარ ჩაკეტე?

–პირსახოციმომაწოდე.
..
პირსახოციმივაწოდე.ლიზამსახეჩარგო
მასშიდააქვითინდა.მასუყვარდაბასია.
საპნიანიწყალიირწეოდა,ტრიალებდადა
ლოკავდამისშიშველ მხრებს,რომლებზეც
ქაფისპაწიაბუშტებისკდებოდა.
სისველისგანჩამუქებულითმაგარს
შემოწებებოდაკოლომბინასპატარა,კოხტა
თავსდასაპნისქაფშიწყალმცენარეებივით
ჩაკიდულიყო.
შიშველიბოლოსსამიწლისასაკშიმყავდა
ნანახი.ევა,
მისიძიძა,
რომელიცზოგჯერვერ
უმკლავდებოდალიზასტემპერამენტს,
მთხოვდამივხმარებოდი“ამწრიპას
დაბანაში”.
–ნაოჭებიდავსაპნოთ!–მეუბნებოდადა
ენერგიულად ხეხავდაგოგონასღრუბლით,
–
ყველანაოჭიუნდადავსაპნოთ!–მერე
მიბრძანებდა:–ჩამობანე!–მეცშხაპს
ვხსნიდიდაწყალსზემოდანვასხამდილიზას.
ისკიიდგააბაზანაში,
მსუქანიმუცელი
გამოებზიკა,
დაჟოლოსფერქუდიან
დათვისსოკოსწააგავდა.თანსულ ცელქობდა:
ფეხებსველურიაღტაცებით ატყაპუნებდა
წყალში,რომმედაევაგავეწუწეთ.
–რატომ.
..–სულსძლივსვითქვამდი,
–
რატომარჩაკეტეკარი?
–რატომუნდაჩამეკეტა?–მკითხამან
ნამტირალევისახით.
დათითქოსამშეკითხვისპასუხად,კარი
გაიღო,
მამამისმათავიშემოყო დათქვა:
–ისევაგიღიაჩემიმანიკიურისმაკრატელი
დათავისადგილზეაღარდაგიდევს!
–მაპატიე.სამზარეულოშია.ღილებისყუთში,
–მიუგო ქალიშვილმა,–მამა,ბასიამოკვდა.
–სამწუხაროა.აღარგაბედო ჩემი
მაკრატლისაღება.
მეთითქოსარცვიყავიიქ. ..როგორცჩანს,
საგიჟეთშივიმყოფებოდი.თუსამოთხეში?
მხოლოდ ისაა, რომდიდებულ ხალათში
გამოწყობილინათრევი, გაცვეთილი
პატრიცინაკლებადჰგავდაადამს, მითუფრო,
ცოდვითდაცემამდელ ადამს, რაკისავსებით
დასაშვებად მიაჩნდაჩემიიქყოფნა. .
.მეკი,
ჩემმაძველმოდურმადამოწესრიგებულმა
დედამ, რომელიცჭეშმარიტიკათოლიკეს,
ბასიას,გაზრდილიიყო, ხუთიწლისასაკიდან
მიმაჩვია,რომბანაობა ყოველი
ადამიანისთვისინტიმურისაქმეა, დარომ
შიშველისხეული სანუკვარიფასეულობაა,
რომლისსიახლოვესმხოლოდ შენირჩეული
ადამიანიდაიშვება.
.თავირაღაცნაირ,
ხავსმოდებულ იდიოტადვიგრძენი.
ესიყო დაცინვაიმისა, რასაცვილკოვსკი
ტუჩებისხაზგასმულიგამობურცვით
“გრძნობიებს”უწოდებდა; ნებისმიერ
ზღვართა, ნებისმიერ აკრძალვათა
ირონიულიარაფრადჩაგდებალიზას
დიდებული, შთამბეჭდავიმამისგანიღებდა
სათავესდაიმსახლისჰაერიცკიამ
არაფრადჩაგდებით იყო გაჟღენთილი.
ჰაერშიმაქციობის, შეცნობის,გარყვნილების
მსუბუქი,მოფარფატესაფრთხეტრიალებდა
დასაწამლავივით აღწევდასულში, –ასე
აღწევსფილტვებამდენესტიდაჭლექს
იწვევს.

–შენრა,სააბაზანოსკარსარ კეტავხოლმე?
–ვკითხელიზასწყნარად, უძლური
ისტერიულისიჯიუტით, –დაყველასშეუძლია
შემოიხედოს?
–ყველასკიარა, მამას,
–თქვამანსრულიად
უბრალოდ, წყლიდანხელიამოყოდა
პირსახოცინიჟარისკიდეზეშემოდო.–
საერთოდ,ძალიანუყვარსჩემიბანაობის
ყურება.
–რა? !–აღშფოთებისგანლამისგული
წამსვლოდა.
–დარაიყო?–გაკვირვებული, მიამიტი
სახით მკითხამან,
–ისეთირამოხდა?
უბრალოდ, დედასვაგონებ.
..
აი,
ესფრაზაარ უნდაეთქვა.ამფრაზამისე
ამიმღვრიაგულ-გვამი,
რომსლოკინი
დამაწყებინა.
წამით გავიფიქრე, რომმამამისი, უბრალოდ,
შეარყიაგანსვენებულ ცოლთანთავისი
წამოზრდილიქალიშვილისმსგავსებამ; რომ
ამგამაოგნებელმამსგავსებამმისიყველაზე
მიწისქვეშაინსტინქტებიაღაგზნოდა
ააფორიაქა; მაგრამმისიუფხიზლესი
თვალებისჭუტვამომაგონდადამყისვე
უკუვაგდეესაზრი.არა, ისგიჟიარიყო.
ყველადაყველაფერიიყო, გიჟისგარდა.
წარმოვიდგინე, მოწონებით როგორ
ადევნებსთვალსხალათზედაუდევრად
შემოჭერილიქამრისფუნჯებითმოთამაშე
მამაწყალშიჩაშვებას. ..მსუბუქისუბმარინის
ჩაძირვას..
.დაუცებ, თითქოსპროჟექტორი
დაანათესსცენასდაერთბაშად გაანათესის,
რასაცადრევერ ვხედავდი: მთელიის
შემფასებლურიმზერები, იდეისთანდათან
წინწაჩოჩება, მიზანთანმიახლოება.თავის
მიზანთან.თავისსანუკვარმიზანთან.თავად
ეშინოდადაწყების, ესმოდა, რასუნიც
უდიოდაამსაქმეს.მანმომსინჯველად
გამამწესა,მერეკიგამოცდილიჩლიქებით
გამაგდებდაგანზე, შესაძლოა, უასაკოს
გარყვნისთვისჩამსვამდაკიდეც, და
საკუთრებაზეთავისუფლებებს
აამოქმედებდა. .
.უფლებებსთავისსაბოლოო
დასრულ საკუთრებაზე: დაბნეულ, უსუსურ,
ტირილითდაქანცულ ქალიშვილზე( “
ხომ
ხედავ,მამიკოხომგაფრთხილებდა. .
.
ამიერიდანმხოლოდ მამასდაუჯერებ! ”
).
გულისრევავიგრძენი.
..სიძულვილი,
ზიზღი,
შიშილიზასგამო, დადამანგრეველიძალის
მძვინვარებაყელშიმომაწვა;უნიტაზს
მივვარდიდავაღებინე.ღმერთო, რა
საშინლად ვიყავი,
ბორკა..
.გულიმერეოდა
დამერეოდამისშეშინებულ თვალთაწინ.და
არაფრისახსნაარ შემეძლო მისთვის.ამ
გოგონას,ჩემსუცოდველ, ჩემსუტვინო
სიყვარულს,არენახაის,რაცმემენახა:მას
არენახათავისიდედა, ქვაფენილზე
მწოლიარე.მასარ ესიზმრებოდაესსურათი
მთელიბავშვობისგანმავლობაში. .
.

ბოლოს, გულისრევამგადამიარა,
წყალი
ჩამოვუშვი,
სახემისიპირსახოცით
შევიმშრალედაისე,რომარ
შემოვბრუნებულვარ,ვთქვი:
–შენ,მგონი,გინდოდა, რომაქედან
წამეყვანე?ჩაიცვი.მივდივართ.
–სად?–მკითხამანდაძაბულად, რადგან
რაღაცმისთვისახალი, უცნობიიგრძნოჩემს
ხმაში.პასუხიარ გამიცია,
სააბაზანოდანისე
გამოვედი.
ტადეუშიგნაცევიჩინიჩბოსანთაშეჯიბრს
უყურებდა.ეკ რ ანზე, ტბისზედაპირზე
კანოემიფრინავდადაწყლის
მიზანსწრაფულ ხოჭოსავითთანაბრად
იქნევდანიჩაბთაფრთებს.მე ქვეყნის
დასალიერისპატარაქალაქისსაბჭოურ
“ხრუშჩოვკაში”გაზრდილიყმაწვილი, –
თითქოსპირველადვხედავდიამმყუდრო,
ევროპულ, საუცხოო ძველებურიავეჯით
გაწყობილ, ბრინჯაოთიდასაგვარეულო
ვერცხლეულით, ბროლითადაპორცელანით
დამშვენებულ სახლს,რომელიც
კეთილშობილისაგვარეულოსრამდენიმე
თაობისცხოვრებათასურნელითიყო
გაჟღენთილი...
ამსახლს, როგორცსანერგეს,როგორც
სათბურს, ისეგამოჰყავდა
განსაკუთრებულად გამხრწნელიბოროტება.
ისწამლავდადაკლავდათავისბინადარ
ქალებს, –ფანჯრებიდანისროდამათ,
აძევებდა,უარყოფდა, თელავდა.
..
ვილკოვსკისგვერდიავუარედალიზას
ოთახშიშევედი.
იცი,ბორკა, ზოგჯერ ცხოვრებაშიისეთი
გამონათებებიმაქვსხოლმე, როცაჩემს
უნებურად ვაკეთებრაღაცებს,
განსაკუთრებულიგანსჯისგარეშე თუ
რატომდარისთვისვაკეთებამას.მაგრამ
მერეაღმოჩნდებახოლმე, რომესნაბიჯი,
ჟესტი,გადაწყვეტილებაერთადერთისწორი
სვლაიყო.ხომშემეძლო, მაშინვედამეწყო
იმკაცთანურთიერთობებისგარკვევა,
შემეძლო, უნიჭოდდამეღუპაყველაფერიდა
წარმოდგენაარ მქონოდაიმწუთებში, თუ
რაზეიყო წამსვლელიესკაცი.მაგრამმე,
ვითომაქარაფერიაო, უკანმოვიტოვემისი
ჭაღარაკეფა, მყუდროდ რომმისვენებოდა
ღრმასავარძლისთავსდალიზასოთახში
აღმოვჩნდი.იქტანსაცმლისკარადისკარი
გამოვაღედათეთრეულისქვეშიდანმისი
საბუთებიგამოვაძვრინე; პასპორტი,
დაბადებისმოწმობა, სასწავლებლის
ატესტატი...დამხოლოდ მასმერე, რაცეს
ყველაფერიმყარადჩავიტენეჯინსისუკანა
ჯიბეში,
სასტუმრო ოთახშიდავბრუნდი,
ვილკოვსკისპირისპირ დავდექიდა,
რაც
შემეძლო,დავიოკეყელსღრიალად
მოწოლილისაკუთარიხმადავთქვი:
–ლიზამიმყავს.
სანამვილკოვსკიმმიპასუხა,ხოჭო-კანოემ,
რომელიცფინიშსმიახლოებოდა, რამდენიმე
რბილი, საბოლოომოძრაობაგააკეთა
ფეხებით რაღაცნაირი, მექანიკურიხოჭო
იყო დარბილადშერგო ცხვირინაპირში.

–მეფარები...–ხმადაბლათქვამან,
ისე,
რომ
ჩემთვისარ შემოუხედავს,
–დაჯექი.
დაიმისმაგივრად, რომსანამესკაცი
საპასუხო დარტყმისთვისმოემზადებოდა,
ლიზასააბაზანოდანგამომეთრიადა
დაუყოვნებლად დაგვეხვიაამსახლიდან,მე
მორჩილად ჩავეშვიგვერდითასავარძელში.
მანუწინდებურადჩააშტერამზერამორიგ
მფრინავკანოესდათქვა:
–ნაგავო,
დამპალო მეთოჯინევ,
არარაობავ.
..
–მოგკლავ!
ვხედავდიმისთხელცხვირა, პატრიციულ
პროფილს, ყბისქვეშმოჭმუჭნულიკანის
რბილადდაკიდებულ პარკს, უძრავ,ნახევრად
დახურულ ქუთუთოს, რომლისქვეშიდან
მოელვარეთვალიეკრანსშესცქეროდა:
წიწილისმოთვალთვალექორსწააგავდა;
უდაბნოსვარანს მიწისკურდღლის
პირისპირ.იმავდროულად, მისიწყნარიხმა
ძეწკვად ასხამდაციხისჟარგონულ სიტყვებს
დამამცნობდა, რომ:საგიჟეთში
ამომალპობენ, ზონაზემიკრავენთავს,
მოსახვევშიჩამაძაღლებენ, ტყეში
დამმარხავენ, სირსძირშიმომაჭრიან თუ
მიპოვეს,–დაპირშიჩამთხრიან; რომ,
ყვავებისგარდა, ვერავინმიაგნებსჩემს
აყროლებულ გვამს.რომმეახლავე,
საჩქაროდ, გადავიკარგებიაქედან, რაც
შეიძლებაშორს, სადამდეცმოვახერხებ
გაქცევას,დარომამიერიდანაღარასდროს,
აღარავინმომკრასთვალილვოვშიდაჩემი
სახელიცკიდაივიწყოსყველამ, დარომეს
ჩემიუკანასკნელიშანსია, ჩემიგადარჩენა
სანამგვიანიარაა. .
.დაასეშემდეგ.ეს
ყველაფერიწყნარი, მონოტონურიხმით
წარმოთქვა, დამხოლოდ სიტყვა“ ლიზა”
გამოირჩეოდასიმკვეთრით: “
ლიზაშენი
ტოლიდასწორიარაა გაიგე, ნაბიჭვარო?
ლიზააქდარჩება” .
დააი,რააღმოჩნდახსნა.ჩემშირომკამ
იფეთქა თანაცისეთითვალისმომჭრელი
ელვარებით, როგორითაცახლაელვის
ათინათებიფეთქდებიანაქ, წიგნისყდაზე.
აქამდევერცკივხვდებოდი, რომისჩემში
ცოცხლობდა საიდუმლოდ, საზარლადდა
მხსნელად.ჩემიდაუღალავიდარაჯობის
წლები,ჩემიმტანჯველისიზმრები, ჩემი
სულელური, არავისთვისსაჭირო
მონაზვნობალიზასგამო, ერთ რაღაცნაირ,
ხილულ მუშტად შეიკრადაშედუღაბდა.ჩემში
ტრიქსტერმაგაიღვიძა:ყველაზეშიგა
სიღრმეებიდანამოვარდა, ყვერებში
ამოიჭრა,გრიგალივით გაიზუზუნაკუჭსადა
ფილტვებშიდანესტოებიდანამოსკდა.და
ისე,რომარცკიმესმოდა, რატომუნდა
წარმომეთქვასწორედ ესსიტყვები, ვინ
მიკარნახაისინიანრაკავშირშიიყოთვით
ვილკოვსკისთან,–გავიღიმე,მისკენ
გადავიხარედაისევეხმადაბლა, როგორცეს-
ესაათვითონმელაპარაკებოდა, ვუთხარი:
–არ გამოვა.დაიცი,
რატომ?თქვენისევ
მეოთხესართულზეცხოვრობთ.დაეს
სართულიისევმაღალიაქვევითსაფრენად.
ისუკანგადაქანდა.ორივეერთდროულად
წამოვიჭერით ფეხზე.მანდამასწრო და
სახეშიგამარტყამოქნეულიხელი.მანვერ
გათვალაჩემირეაქცია დარწმუნებული
იყო,რომარ ვუპასუხებდი.მეკიუხმოდ
ვეძგერე..
.

ამდროსოთახშილიზაშემოვიდა.უკვეაქეთ-
იქით ცვიოდარაღაცლარნაკებიდა
საფერფლეები, სკამებიყირავდებოდა.
..
ვილკოვსკიფარდასეცა, ჩაებღაუჭა,
რომ
თავიშეემაგრებინადაჩამოგლიჯაიგი.
ლიზააკივლდა: “მარ-
ტ-ი-
ი-ი-
ინ!!!
”ისე
განწირულადკიოდა, რომჩემსყურებში
გაუგონარმასიჩუმემდაისადგურა, რომლის
ფონზეც,მეკიარა, –რომკაურტყამდა
ვილკოვსკისზუსტად დაძლიერად, და
მხოლოდ მაშინღა, როცაისორ
გადაბრუნებულ სავარძელსშორისდავარდა,
ლიზაკიმეჩამომეკიდაყელზე. .
.დავინახე,
რომმოხუცკაცსვცემდი.თან, საზიზღარი
სანახაობაიყო გადახსნილ ხალათში,
შემოხეულიპერანგიდანგამომსკდარიმისი
რბილი, ბანჯგვლიანიფაშვი.
..მაგრამ
მთავარი...–მთავარიჩემისაბრალოგოგონა
იყო,მისიფერფლისფერი, უსისხლოსახე..
.
ისსველ თავსაქნევდადაერთისიტყვაცვერ
წარმოეთქვა.მეკიარაფერიშემეძლო,
უფლებაარ მქონდა, მისთვისრამეამეხსნა.
ტუჩებსადანიკაპზეჩამოღვრილ სისხლს
ხელისგულებითვიწმენდდიდაის
თავზარდაცემულიუცქერდაჩემს
გასისხლიანებულ ხელებს.
–ლიზა,
–ვთქვი,
–იცი,
რომმიყვარხარ?
ესსიტყვები,ბორკა,ყოველთვისპატარა,
უფერულ კინოფილმურ სიტყვებად მიმაჩნდა.
განა,შეეძლოთ მათ ოდნავმაინც
გამოეხატათ,ოდნავმაინცგადმოეცათ. .
.
ალბათ, ამიტომაცარასდროს
წარმომითქვამსისინი არ მინდოდა
გამემეორებინა,სხვებსმივმსგავსებოდი,არ
მინდოდამათწარმომთქმელთამილიონიან
რიგშიჩავმდგარიყავი.მაგრამიმწუთს, უცებ
მივხვდი,რომჩემიგახეთქილიტუჩებიმათ
საერთოდპირველად წარმოთქვამდნენ:
–იცი,
რომმიყვარხარ?
ისკვლავრაღაცნაირად, საბრალობლად
იქნევდათავს,გაუბედურებულიმზერითხან
მემიცქერდა,ხანმამამისს,რომელიც
სადღაც,ჩემზურგსუკანხვნეშოდა,რაღაცებს
აჩოჩებდა,დასრულიად აღარ იყოჩემთვის
საშიში.ლიზა,
აი,ვინუნდადამემარცხებინა,
ვინუნდამომეპოვებინა,რომაქედან
წამეყვანა.მაგრამახლატრუბადურების
სიმღერათამღერისდრო არმქონდა.
–მუდამ, მთელიცხოვრება,სიკვდილამდე..
.–
პირქუშად ჩავილაპარაკესაბუღალტრო
ანგარიშისსტილში, თანმისიმორბენალი
მზერისდაჭერასვცდილობდი, ამმზერის
ჩემზეშეჩერებასვლამობდი.მაგრამლიზა
ცახცახებდა,ასლოკინებდადასრულ
პროსტრაციაშიიმყოფებოდა.მაშინმისი
სახეღონივრად მოვიქციეხელისგულებს
შორის, რისშედეგადაცჩემისისხლით
მოვუთხვარელოყები, დახმადაბლავუთხარი:
–წამოდი.
..წამოდი,
საყვარელო.
..
–სდექ!

მოვტრიალდიდათავიდანოდნავდავიბენი
კიდეც.კინაღამგამეცინა,
იმდენად
სულელურისანახაობაიყო: უწინდებურად
ხალათგაღეღილივილკოვსკითავისი
ოთახისკარშიიდგა, ხელით რაღაცისკენ
მიმანიშნებდადაფომფლო მუცელი
უთახთახებდა.
მომდევნო წამსმივხვდი, რომისარაფერზეც
არმიმანიშნებდა,–უბრალოდ, ხელში
პისტოლეტიეჭირა.დაესისეთიუნიჭობაიყო,
ისეთიგაცვეთილობა. .
.–მხოლოდ დაბალი
დონისსაბრძოლოფილმებშირომნახავ. .
.
კიდევორი-სამიწამისგანმავლობაში
სიტუაციაკარგად ვერ გავიაზრე,
თუმცა
ვხედავდი,რომსახესავსებითდაუნდობელი
ჰქონდადაპისტოლეტიაშკარად ნამდვილი
იყო რატომაცარ უნდაჰქონოდამას, მისი
პროფესიისკაცს, მისინაცნობებისწრის
პატრონს, სახლშიპისტოლეტი?
ჩვეულებრივიამბავია!ცხადიიყოისიც, რომ
სავსებით დასაშვებიიყო,
განეხორციელებინაის, რისთაობაზეცწეღან
მაფრთხილებდა.
–განზეგადექი!–უბრძანაქალიშვილს.
–მამა!!
!–დაიყვირალიზამდაოდნავუკან
დაიხია,–მამა.
..მამა.
..
–ხელები!–მიბრძანაახლამე,
–ხელები,
შე
დამპალო მეთოჯინევ!
დამეხელებიავწიე.
–ზურგით!
შევბრუნდი.ჩემწინშემოსასვლელიიყო,
რომლისყველაუმცირესიდეტალი
შესწავლილიმქონდაამწლების
განმავლობაში.უწინდებურად იდგაკუთხეში
ბრინჯაოსქალწულიდაუწინდებურად ეკავა
მაღლააწეულიხელებით ბურთი- ლამპა.
ფავნისსინიდანმძიმე,ნარინჯისფერ
მახრჩობელად გადმოკიდებულიყო
ვილკოვსკისკაშნე;ქოლგებისბრინჯაოს
სადგამშიმჭიდროწრედ ჩარგულიყო
მამაკაცისორიშავიდაერთიც ლიზას
ალუბლისფერქოლგა.ჩემგანერთიდიდი
ნახტომისმანძილზეკი, კარის(რომელიც
შემოსვლისასკარგადარ მიმიხურავს)
ღრიჭოშიელექტრონისშუქიმოჩანდა.
თვალებიგადავბრიცედაჩემგანმარცხნივ
დაუკანლიზადავლანდე.ისაღარ ტიროდა,
ხმასაცაღარიღებდა.ვფიქრობ, პირველად
დაინახაასეთიმამა,დაესსანახაობა,მამის
აქამდეუცნობიხმადაიარაღიმისხელში
თავზარდამცემიდაშემძვრელირამიყო
მისთვის. ახლაკი..
.–თქვავილკოვსკიმ, –
აქედანგაეთრიე.ძაღლიშვილო!დაღმერთმა
არქნას,კიდევმოგინდესაქთოჯინობანას
თამაში!
მეხელებაწეულივიდექი მეთოჯინისთვის
ესსავსებითჩვეულიპოზაა,–და
აზრობრივად ვსაზღვრავდიმანძილსჩემსა
დალიზასშორის.ლიზახომძალიან
მოქნილიიყო დაბალერინისთვისჩვეული
მძლავრი, პროფესიულინახტომისგაკეთება
შეეძლო.

–ლიზა...–ვთქვიშემოუბრუნებლადდა
ზემოთაშვერილითითებიისეშევარხიე,
როგორცჩემსადამისერთ საბავშვო
“ნომერშია”.
ისბავშვობიდანიყომოჯადოებულიჩემი
ხელებით.როცამივიდოდი, პირველად
სახეზეკიარა,ხელებზეშემომხედავდა
ხოლმე.ესხელებიმუდამრაღაცსიურპრიზს,
რაღაცნომერსსთავაზობდნენმას: ან
მოხატულსიფათებიანპინგ-პონგისბურთებს,
ანმოჩხუბარმამალთაორთაბრძოლას, ან
ორირაინდისბატალურსცენას. .
.–მსგავსი
რამეებიდამსგავსიოინებიხომმე
არასდროსმელეოდა, ყოველ ჯერზერამე
ახალსვიგონებდიხოლმე.ბავშვობაშიჩემი
ხელებილიზასთვისუდიდესსაიდუმლოს
წარმოადგენდა, რომლისამოცნობასაც
დაუღალავადცდილობდა.გახსოვს?–ლიზას
გასართობად საკმარისიიყო, მისთვისხელი,
უფროსწორად, ორივეხელი, მიმეცადაისიც
ნაწნავებისწვნასიწყებდათითებით, რაღაც
ფიგურებსაკეთებდა, თამაშობდამათით,
რაღაცროლებსიგონებდა. .
.ლიზათითქოს
მაცალკევებდაჩემივესაკუთარი
ხელებისგანდაჩემიხელებიმის
განუყოფელ საკუთრებად იყოქცეული.მეკი
განზრახვირბილებდითითებს, ლამის
ქსოვილისმოქნილობასვანიჭებდიმათ,
ვირინდებოდი, ველოდი. ..და,როცა
მოტიტინელიზაისეგაერთობოდა, რომ
სავსებით დამივიწყებდამე. .
.ანაზდად რაღაც
ფიგურასვაკეთებდიხელებით.ის
შეჰკივლებდადაშეხტებოდახოლმე
აღტაცებისგანდაგაოცებით შესცქეროდა
მორიგირემსათუგველს.
მემაღლააწეულითითებიშევარხიედა
მთელიტანითვიგრძენი,
როგორდაიძაგრა
ლიზადაროგორ გადმოქანდაჩემკენ.
–გაეთრიე!!!–დაიყვირავილკოვსკიმ,
–შე
ნაგავო,შეარარაობავ,თორემაქვე
ჩაგაძაღლებ!
ეჭვიცარ მეპარებოდაიმაში,რომმესროდა.
ისიცკარგადვიცოდი, მიზანსარ ააცდენდა.
ვიცოდიეს: ლიზასუთქვამსხოლმე, რომ
“მამასტირშისიარულიუყვარს” .ერთადერთი
გამოსავალირჩებოდა.
–ლიზა!–ვუბრძანეხმადაბლა,
–ალე-
ჰოპ!
!!
დამომდევნოწამსისუკვეზურგზემეჯდა
ჩემიჭკვიანი,ჩემიმძევალი,ჩემიმხსნელი!–
მეჩემიტვირთიანად წინმივაწყდი, კარს
ფეხივკარი, მეოთხესართულიდანქვევით
დავეშვიდათაღიდანგარეთ გავარდნილი
ჩაბნელებულიქუჩითგავიქეცი: რაშსვგავდი,
რომელმაცჯოჯოხეთიდანგამოიყვანა
მხედარიქალწული.ლიზათითქოს
ჩაზრდოდაჩემსზურგს, მუცელზესამკვდრო-
სასიცოცხლოდ შემოერტყაჩემთვისშიშველი
ფეხებიდამისიგულიჩემსგულს
დაფდაფივითსცემდადაუბრახუნებდა. .
.
ასევიქროლებასიასბინამდე.ბუღი
ამდიოდა.არგამიკვირდებოდა,ჩემს
ხრინწიანსუნთქვასცეცხლისენებირომ
ამოჰყოლოდა.ორმოცდაათიცხენისძალა
მაინციყომაშინჩემში.ლიზასდაბლა,
მიწაზეჩამოსმაცკიარ შემეძლო,
–
ნახტომისასმასჩუსტებიწასძრობოდა.
..

არდამიჯერებ: დავაწვინეთუარალიზა
ბასიასმაღალთავიანსაწოლზე, –მაშინვე
გაითიშა,მოიკუნტა,მომრგვალდა, როგორც
ხისტოტიდანჩამოვარდნილიგახევებული
მუხლუხო.ასეემართებათ ხოლმებავშვებს
სტრესისმერე: მყისვეიძინებენ,
თავდავიწყებაშიჩაყვინთავენხოლმე,
რადგანახალ რეალობასთანგამკლავებაარ
შეუძლიათ.და, სანამკომოდიგადავაჩოჩე,
რათაბარიკადებიაღმემართა
შემოსასვლელ კართან( დარწმუნებული
ვიყავი,
რომვილკოვსკილიზას
გაუჩინარებასარ დაუშვებდა,–მილიციაში
განაცხადებდაანმხოლოდ მისთვისნაცნობ
ძაღლებსმომისევდა) ,სანამფანჯრებსსქელ
ფარდებსავაფარებდიმჭიდროდ, –ლიზას
უკვემკვდარივით დასძინებოდა..
.
სხვათაშორის, აქამდევერ გამიგია,–როგორ
შეგვრჩაჩვენიისგამოქცევა.ნუთუ
ვილკოვსკიმიხვდა, რომიმსცენისმერე
ლიზამასთანაღარდაბრუნდებოდა?თუ
პირიქით,ჩათვალა, რომჩემთან
გატარებულიერთი- ორითვისშემდეგლიზა,
ბოლოსდაბოლოს, შინდაბრუნდებოდა
დამნაშავედამორჩილი?ანიქნებ რაც
სავსებით შესაძლებელია, თუგავიხსენებთ,
რაკოშმარულადგამოიყურებოდა
ვილკოვსკიჩვენიჩხუბისშემდეგ, –იმდენად
ცუდად იყო, რომდადევნებისთავიცარ
ჰქონდა?და, იქნებ, ვფიქრობიმედმოცემული,
–იქნებკიდევშერჩარაღაცკაცური,
ნამდვილი, დააღიარასაკუთარიმარცხი,
როგორცმამაკაცსშეჰფერის?
იცი,ამაზეახლაცკივფიქრობზოგჯერ. .
.
მრავალიწლისმერეგაირკვა, რომ
ვილკოვსკის( ერთხელ კიევშისპექტაკლის
შემდეგერთიგულაჩვილებულიმოხუცი
გენერალიმოვიდაჩვენთან, ბანქოსთამაშში
ტადეუშიგნაცევიჩისპარტნიორი;
ქათინაურებადდაიღვარა, საღამოსჩაიზეც
კიდაგვაპატიჟებინათავი)–დიახ,
ვილკოვსკის, როგორციმმოხუცმა
მიგვანიშნა,
არათურომელიმესხვაქალაქში
არგაუჭირდებოდაჩვენიპოვნა, არამედ
რომელიმესხვაგალაქტიკიდანაცკი
მოგვთხრიდა,
თუმოისურვებდა.
ისარიყო აგენტი,
რადაცბევრითვლიდა; ის
იქმუშაობდადარაღაცჩინიცკიჰქონდა,
მგონი,მაიორისთუპოდპოლკოვნიკის.თუმცა,
არმინდაშემეშალოს,მეხომამსაქმეების
არასდროსარაფერიგამეგებოდა.
მაგრამის,რომმანყოველთვისიცოდა, თუ
სადვიმყოფებოდითჩვენ, –აშკარაიყო,
რადგანყველგანდამყისვეგვირეკავდამისი
საყვარელი,ისგოგო,რომელიცბოლო
წლებშიმოახლედ ემსახურებოდა,და
რომელსაცერგო ბინაცდაყველაფერი, რაც
შიგიყო:მთელიისბურთებიანიქალწულები,
ბრინჯაოსფავნები,
ჭადრაკისმაგიდები.
..
მაგრამესყველაფერიმერეიყო.იმღამით
კიაქეთ-იქით ვაწყდებოდილიზასთვისრამე
ფეხსაცმლისძებნაში, მაგრამვერაფერს
ვპოულობდი ხომგახსოვსბასიასვეება
ფეხები.
..
დაგათენებამდე,პირველ მატარებლამდე,
სააბაზანოშიმჯდომმაბასიას
გაცვეთილძირიანიჩექმისგანრომაული
სანდლებიშევუკერელიზას.ლიზასეძინადა
ვერ გრძნობდა,როგორ ვუახლოვდებოდი,
როგორ ვადებდიხელისგულსმის
მინიატიურულ ფეხს,როგორვუზომავდი
ტერფისსიმაღლესადასიგანეს, მერეკი
ძველიჩექმებისგანგრძელ ტყავისლენტებს
ვჭრიდიდაერთმანეთსვაკერებდი.ხელები
სულ დავიჩხვლიტე;ჩვენიბედი,რომბასია
არაფერსყრიდა, ბაბუაჩემის
ხელსაწყოებიანიყუთიცშეენახა, რომელშიც
მეწაღისდანაცაღმოვაჩინე,
სადგისიც,
მსხვილინემსებიცდაპაწია,
ძირის
შემოსარტყმელილურსმნებიცკი,
რომლებითაცტყავისლენტებილანჩებს
შემოვაკარი.

(სხვათაშორის, ისსანდლებილიზასძალიან
უყვარდადასამიწელიატარა: თასმებიისე
კოხტადეკვროდამისწვივებს!მეკი
ვნატრობდი, ნეტავ,პიტერამდეგაუძლოს-
მეთქი.როგორცჩანს, იმღამითჩემმა
მძვინვარებამდაჩემმასიყვარულმა, ჩემსავე
მანიაკალურ სიჯიუტესთანერთად, შექმნაის
მეწაღეობრივისაოცრება) .
ვაგზლიდანმესწორედ იმლიუდკა
რასტოლჩინასდავურეკე; მასჰიენასთან
სიტყვაეთქმოდა ასეუწოდებდნენ
სტუდენტებიზურგსუკანროზალინა
პლატონოვნას, სამსახიობო საერთო
საცხოვრებლისკომენდანტს.ლიუდკამ
მოისმინაჩემიმხურვალეთხოვნები,
ბრძანებებსუფრორომჰგავდა, დედამაგინა,
მაგრამარ მიმტყუნა:
–ხომმიცნობ, –თქვა,–ყველაჯანდაბის
იქით გაგიშვებდაამუთენიადარეკვისთვის,
მეკი გაგიგე.თანმაინტერესებს: ასევინ
გაგხედნა,რომლამისიმასდაგამსგავსა,
რკინისხისმჭრელს. .
.
კარგი,დაწყნარდი:
არმოკვდებააქ
შიმშილითშენიგოგო..
.
–ცოლი,
–შევუსწორემე,
ჟღერადობით
მოვსინჯეესსიტყვა,გემოთი,გულისცემით,
გახეთქილ ტუჩებზეშემხმარისისხლით.–
ცოლი.
და,სანამცოცხალივიქნები, მუდამ
მემახსოვრებალიზასსახევაგზალზე, მისი
საბრალო, დაბნეულისახე: ერთღამეშიამ
გოგონასწაართვესსახლი, მამა,
ჩვეული
ცხოვრება,მეგობრებიდაქალაქი, რომლის
ყველაკუთხე- კუნჭულსიცნობდა; მას
წაართვესყველაფერიდაახლა, თვითნაკეთ
სანდლებშიგამოწყობილს, სადღაც,
სრულიად უცხო ცხოვრებაშიაგზავნიან.და
არცერთიდაჩივლება, არცერთისაყვედური.
თუმცა,ვტყუი:იცი,ვისგამო იკლავდათავს
ძალიანდიდხანსდავისმისტიროდა?იმ
ნათრევ-გაზუზნულ მაიმუნს,მარტინს იმას,
იმპირველ სათამაშოს, რომელიც
მატვეევიჩისგულითადიხელმძღვანელობით
გავაკეთელიზასთვის: სათამაშოს,
რომელმაცსხვა, ჩემიღამეულისახელი
მომცა..
.
ჰო ესგამოთხოვებისსცენავაგზალზე
მთელიჩემიცხოვრებამემახსოვრება.
ჩემსსაკუთარ,ჩემსლამის
კრუნჩხვასაყოლილ გულს, უბრალოდ,ვერ
ვგრძნობდი.მაგრამმეუნდა
დავრჩენილიყავი,ბასიაუნდა
დამესაფლავებინადაყველაანგარიშიუნდა
გამესწორებინალვოვთან, სადაც
თავისთავად იგულისხმებოდა უახლოეს
წლებშივეღარ დავბრუნდებოდით. .
.
მასმერელიზასასეთიდაბნეული
ტრაგიკულისახემხოლოდ ერთხელ ვნახე.
როცასამშობიაროშიმივედიმისდაჩვენი
ახლადდაბადებულივაჟიშვილის
წამოსაყვანად.მაგრამჯერ მთავარ ექიმთან
შემიყვანესდა,თანაგრძნობითაღსავსე
საუბრისშემდეგ, რომლისწყალობითაც
სიტუაციაშიგავერკვიე,
გავედიდარბაზში,
სადაცჩვილებიგამოჰყავდათ.
ლიზაუკვეიქიდგამედდასთანერთად,
რომელიცმისთვისკონვერტშიგახვეული
ბავშვისგამორთმევასლამობდა.
დაუწერელიკანონისთანახმად, ჩვილი
მამისთვისმედდასუნდაჩაებარებინა; მე
გაფრთხილებულივიყავიდაპიჯაკისჯიბეში
ხუთმანეთიანიმედო გამოსასყიდი,
ვაჟიშვილზედაწესებულიტარიფი გოგონა
უფროიაფიდამიჯდებოდა.მაგრამლიზა
ბავშვსარანებებდამედდას.ისიდგა, გულზე
მაგრად იკრავდაშეფუთულ ჩვილსდაისე
შემომცქეროდა, როგორცშორეულ, მხსნელ
ნაპირს,რომლამდეცჯერ კიდევკარგახანს
უნდაიცურო.მეკი, ვისაცშიგნითყველაფრის
ნაცვლადერთიდიდისიცარიელემქონდა,
დიდიხვრელი, –მეჩვენებოდა, რომჩემსერთ
ბავშვსმეორეუჭირავს, დაორივეერთად
იძირებაღრმა, დამღუპველ უფსკრულში, მე
კიუძლურივარ, ვერაფრით ვშველი.
კომეტასავითგაელვებულ იმწამს
გამახსენდა,როგორ მივათრევდილიზას
ივანფრანკოსქუჩით ბასიასკენ მას,
ჩემს
ახალ ნამდვილთოჯინას, –დაროგორ
მიცურდებოდაისხელებიდან, როგორ
კრუსუნებდა,
მეკიმუხლით ავაჩოჩებდი
ხოლმეზევით. .
.
მემათ მივუახლოვდიგახევებულიფეხებით,
როგორცუნიჭომეთოჯინისხელში
ჩავარდნილიმარიონეტი, ცისფერიფუთის
კიდეწამოვწიე..
.
ლიზამსახეშიშემომხედა,აცახცახებული
ტუჩებით გამიღიმადათქვა:
–მხიარულია,არა?შეხედე,
როგორი.
..
მხიარულია.
..
დარა,რამივეციმემას,
ჩემსმხედარს,
ჩემს
ერთადერთ სიყვარულს,
–რომელმაცარ
მიღალატადაყოჩაღადშეახტაჩემს
ძვლოვანზურგს?
დასაწყისში უბადრუკთოჯინების
თეატრებშიხეტიალი: ხუთიწლის
განმავლობაში,მამამისისშიშით,
ვმომთაბარეობდით, დათანკვალსვშლიდით.
თეატრსყოველ წელსვიცვლიდით.დაყოველ
ახალ თეატრშიმათხოვრულ ხელფასს
ვჯერდებოდი უბრალოდ, ვერცკი
ასწრებდნენჩემთვისკატეგორიის
ამაღლებას.თანდროცარეულიიყოუკვე,
იმპერიისრღვე ვისდამშეულიხანა
დამდგარიყო ვიღასეთოჯინებოდა?
ჩემიპროფესიულიდონე, ჩემიოსტატობა
განუზომლად გაიზარდა.“მაკბეტის”,კაფკას
“პროცესის”დადგმისგეგმებსვამუშავებდი. .
.
ყოველიშემთხვევისთვისვაკეთებდი
უნიკალურთოჯინებს, რომლებიცარავის
სჭირდებოდა...დაიმავდროულად, ქალაქ
კარშისრომელიღაცპაწიათეატრში
ვათამაშებდიბრტყელთავაალდარ კოსეს,და
თავისმაღალინტელექტუალურ სიმღერას
ვამღერებდი:“
ზარდახშაო,არგამთქვაო,
არა,
არგაიღო ხმაო..
.”–ლოყაზე
მელანქოლიურად ჩამოყრდნობილილიზაკი
ჩაურთავდახოლმე: “სულელო!
”

ლიზა ამასადრეცვხვდებოდი სრულიად

უვარგისიგამოდგაჩვენსსაქმეში.რასიზამ,
ასეა:ცოტაადაბადებით მეთოჯინე.ლიზა
ეწინააღმდეგებოდაჩემსნებისმიერ
მცდელობას, რამემესწავლებინამისთვის,
საშინლად ეჭვიანობდათოჯინებზედა
სცენაზე;ფეთქდებოდა, როცათეჯირსუკან,
რომელიმემეთოჯინექალთანჩემსმცირედ,
იძულებითშეხებასმოჰკრავდახოლმე
თვალს( მნიშვნელობაარ ჰქონდა, რამდენი
წლისაიყოისსაბრალო პენსიონერიქალი,
დაარციმას, თურაჯოჯოხეთურ სივიწროვეში
ვიჭეჭყებოდით თეჯირსუკანცხენებივით
გაოფლილიმსახიობები) .
..მთავარიისიყო,
რომ ლიზა, ჩემი“მთავარითოჯინა” ..
.სულაც
არიყო თოჯინა.ის, ისევე,
როგორცდედაჩემი,
ბოლომდე, მთელიარსებით ადამიანიიყო.
რადამამახსოვრდაიმცხოვრებიდან?
შეუმდგარისამსახიობო ბედისწერისმქონე
სასაცილო ადამიანები.ბუხრისსაწმენდივით
დაგრეხილ-დაბრეცილირაისაეფიმოვნა,
თოჯინებისთეატრისნახევარსაუკუნოვანი
სტაჟისმქონედირექტორი.
“
ესრამსახიობებიმყავს,
ესქალები,
–
ოხრავდახოლმეის,–ჩამოუჯდები
სალაპარაკოდ,
ისკი წამოწვება.
..
”
სიბერისგანყველაფერიავიწყდებოდადა,
როცატელეფონიდარეკავდა, მივიდოდადა
მკაცრი,ძალაუფლებიანიტონით, ფრანგულ
მანერაზეამბობდა“ტეატღ!.
.–დამყისვე
დაფრთხებოდახოლმე: –უი!რასვამბობ!”–
დაყურმილსდებდა.
კომპანიისუმრავლესობასხნიერი
ადამიანებიდაცხოვრებისგანგაქუცული
მოუვლელიქალებიწარმოადგენდნენ,
სოსისისგრძელ რიგშიბოლომდენადგომებს
დაეს-ესააიქიდანგამოსულებსრომ
ჰგავდნენ.და,თუსაკუთარითვალით არ
ნახავდი,როგორშეჭუჭყულიყვნენისინი
თეჯირსუკანთოჯინებით ხელში, როგორ
ენაცვლებოდნენერთმანეთსიმ
სივიწროვეშიდაროგორგადმოისროდნენ
თეჯირსაქეთ თავიანთ გამჭოლ-გამკივან
“თოჯინურ”ხმებს,
ცხოვრებაშიარ
დაიჯერებდი,რომ“ არტისტები”იყვნენ.
ესიყო ლამისსრულიიდიოტებისუცნაური
სამყარო.გამოუსწორებელიიდიოტების. ..
თოჯინებისთეატრებშიდღემდექუჩიდან
იყვანენხალხს.მსახიობებიციდიოტები
იყვნენ,რეჟისორებიც,კულტურის
სამმართველოსმიმღებიკომისიისწევრებიც,
რომელთაგანერთ- ერთიგამუდმებით ამას
შეძახებდახოლმე: “სად გინახავთ ლურჯი
ანგელოზები? ”(
ჩვენცოტათიმართლაც
შევალილავეთანგელოზები: თეთრი
ქსოვილიშუქსხარბად “ ყლაპავს” ,
ნთქავს
მას).
თუმცა,ზოგჯერბეჯითი, კარგიტექნიკის
მქონემეთოჯინეებიცშემხვედრიან.
ბუნებისგანნიჭითდაჯილდოებული
მეთოჯინეებიცგამოერეოდნენხოლმე,
რომლებიცთოჯინასცოცხალ არსებად
შეიგრძნობდნენ ელაპარაკებოდნენმას,
შინმიჰყავდათ, საათობითიდგნენმასთან
ერთად სარკისწინსარეპეტიციოდ.
გასტროლებით სხვათეატრშიმოხვედრისას
ისინი,პირველ ყოვლისა, კულისებს
მიაშურებდნენხოლმე, –იქაურითოჯინების
მოსასინჯად.ერთისამჯერ მაინც
გადავაწყდინამდვილ გენიოსს: როცა
თოჯინა, ისე,
რომსრულიად არინძრეოდა
მსახიობისხელში, მაინც,მაინცცოცხალი
იყო..
.დაუჯერებლად ცოცხალი. .
.

მახსოვსერთიმათგანი: ბებერი
ალკოჰოლიკი, რომლისთვისაცყოველი
სპექტაკლისწინფოლადისკბილებიუნდა
შეგეთეთრებინა,წინააღმდეგშემთხვევაში,
ისინისინათლესირეკლავდნენ.ისერთ
პატარაპიესაშილომსათამაშებდა,
რომელიცერთბაშად მოსულელო ხდებოდა.
კურდღელისკუპ-სკუპით მიდიოდამასთანდა
წკრიალახმითეკითხებოდა: “
ბიძია,რას
აკეთებთ?”ისკიპასუხობდა: “ცალ ფეხზე
ვხტუ ნაობ!”დაერთხელაც, ამფრაზის
თქმისშემდეგ,ისშედგადაღრმად
ჩაფიქრდა.როგორცჩანს, საკუთარი
უბადრუკიარსებობისუფსკრულიგადაეხსნა
თვალწინ.დალომმათქვა: “
დარაჩემსირად
მჭირდებაესყველაფერი? ”–დამსახიობმა
დადო თოჯინადასამუდამოდ წავიდა
თეატრიდან.
მეცბევრიაღარაფერიმაკლდაასეთ
რამემდე.
..
დააი,სასოწარკვეთილებისზღვარზემყოფი,
მოსკოვშიგავემგზავრე.იქერთმაჩემმა
თანაკურსელმადამპატიჟა, რომელიც
ობრაზცოვისთოჯინათათეატრში
რეჟისორისთანაშემწედ მუშაობდა.მან
დამითანხმა,ჩავსულიყავიდაჩემი
ოსტატობამეჩვენებინა, დროზეც
შემითანხმდა.დაპირველივესაღამოს
გრაპელისკონცერტზეწამათრია.ხომ
გახსოვს:ვირტუოზი,ჯაზ-მევიოლინესტეფან
გრაპელი შუაოცდაათიანებშიცნობილი
ჯაზ-
კვინტეტირომჩამოაყალიბადიდ ჯანგო
რეინჰარდტთანერთად?ისიცკიარვიცოდი,
რომგრაპელიჯერ ისევცოცხალიიყო; ისკი
არათუცოცხალი, არამედნამდვილი
საოცრებაგახლდათ: მისივიოლინო
ახალგაზრდულად დავნებიანადჟღერდა;
ძნელიდასაჯერებელიიყო, რომესადამიანი
1908წელსდაიბადა.
თუარ ვცდები,
მეოთხეპიესად რეინჰარდტის
“
მინორულისვინგი”ჰქონდათ.
ვერცკიგადმოგცემ,რადამემართა, როცა
შესავალისიტყვისშემდეგმოხუცმა,ჭაღარა
გრაპელიმვიოლინო ასწიადადაკვრა
დაიწყო..
.იმწუთებში სანამმუსიკაჟღერდა
–ჩემიდალიზასმომავალინომერი
დავინახე.უფროსწორად,დავინახე,როგორ
ამოაბიჯებსხოლმელიზაქვედაკაბიდან,
როცადაწოლისწინტანზეიხდის: მისიორი
პატარანაბიჯიდავინახე,
მორიგეობით
აწეულიმისიორითხელიმუხლი.გახსოვს:
“სულია?.
.ხორცი?.
.–ლანდიუცხო პატეფონს
დაჰფრენს..
.თითქოსსაქსოფონსშენიკაბა
აუტყორცნია..
.”
;ოქროსფერითმისნიაღვარი
დავინახემისსაფეთქელთან, სქელი,
ოქროსფერითმისნაკადები, სავარცხლის
კვალდაკვალ რომმიედინებიან,თავსზემოთ
აღმართულითლილიიდაყვიდავინახე. ..
დაუცებმივხვდი,თუროგორუნდაჩამერთო
ჩვენსცხოვრებაში,
სცენაში,
თოჯინურ
სივრცეში ხელოვნებაში!–ლიზას
მოქნილობა,პლასტიკურობა,
გრაციოზულობადამისიმინიატიურული
ტერფებისსიფაქიზე.

მაგრამმთავარი“ სადადგმო ხილვა”როდი

იყო:იმმუსიკაშიიყო რაღაცისეთი, რაც
პირდაპირ გვიკავშირდებოდაჩვენორს, რაც
მტკივნეულადდაშიშვლად ჰყვებოდაჩვენ
შესახებ:როგორებივართ, როცაცუდად ვართ,
დაროგორებივართ, –როცავართ კარგად;
დაროგორებივართ, როცამე ფავნივარ, ის
კი ნიმფა, როცამე მუშადახელოსანივარ,
ისკი მიუსაფარიობოლი. .
.იმმუსიკამ
დამაჰიპნოზა:იმთანნაღვლიანმა, თან
დამცინავმა,უსაზღვროდ მგრძნობიარედა
უსაზღვროდ თავისუფალმამელოდიამ. ..
მთელიღამერაღაცებსვჩხაპნიდიჩემს
ბლოკნოტშიდადილისთვისნომერი,
პრაქტიკულად,
მზად მქონდა.მაგრამმეორე
დღესაცწავედიგრაპელისმოსასმენად:
ვიოლინოსისგაწელილიამოფრენები,
მწარე-მელანქოლიურიდარტყმებისიმებზე,
უსაშველო სევდადადაკარგული
სიხარულები, ყველაფერი,
რაცსულსესოდენ
კორტნიდა, –ერთხელ კიდევუნდა
მომესმინა.
..
მერეპიტერშიგავყევიგრაპელისდა
მაესტროსმიერ ჩატარებულ სამივე
კონცერტსბეჯითად დავესწარი.ახლაამ
პიესისყველატაქტი, ყველაპაუზავიცოდი.
ახლობლებისდახმარებით ორიგინალური,
1937წელსჩაწერილივერსიავიშოვე:
ვიოლინო გრაპელი, გიტარა თვითონ
ჯანგორეინჰარდტი, გენიალურიბოშა..
.–და
ობრაზცოვისთეატრშიფეხიცარმიმიდგამს,
ისეგავემგზავრეაშხაბადში,რომლიზა
წამომეყვანადარეპეტიციებიდაგვეწყო.
ნახევარიწლისშემდეგჩვენმანომერმა
მთავარიპრიზიმიიღო ბერლინის
საერთაშორისოფესტივალზე. .
.კიდევხუთი
თვისმერეჩვენგრან-პრიავიღეთ
ბარსელონაში,მერეკიპრიზების,
კონრაქტებისადაგასტროლებისწვიმა
წამოვიდა.
..
დაერთ საღამოს, ჩვენიგამოსვლისშემდეგ
იმგაზაფხულზეპოლონეთსადაგერმანიაში
გვქონდაგასტროლები, –უკვე
გრიმმოცილებულმა, ნახევრად მძინარე,
თბილმა, ჩემსმკლავზემძიმედ
თმადაფენილმალიზამუცებმთელიტანით
წამოიწია,მოიღვენთადაიდუმალი
ღიმილით ნელაჩაილაპარაკა:
–იცი,
მგონი,
ორსულადვარ.
..
დათუმცესმთლიანად აბურდავდაჩვენს
საშემოდგომო დასაზამთრო გეგმებს, –უკან
დაგვრჩებოდაფესტივალები, გასტროლები,
მასტერკლასები..
.–სადღაც, ჩემშიგნით,
ნაზიდამომთხოვნიბიძგივიგრძენი, თითქოს
ლიზასკიარა, მეუნდამეტარებინამუცლით
ჩვენიშვილი;სხეულიდავჭიმე, შინაგანი
კუნთებიავათამაშე,
ხმამაღალი, ბავშვური
ყვირილით ავკნავლდი, თითქოსვადამდე
მოვავლინეიგიწუთისოფელს. .
.ლიზას
სიცილიაუტყდადაყურითდაებჯინაჩემს
მუცელს.მეკივიწექი,ორივეხელით
ვეფერებოდიჩემსმუცელზედაფენილ მის
სამსონურ დალალებს, ცალკეულ ნაკადებად
ვანაწევრებდიმათ,ცეცხლოვანმათრახებად
ვწნავდიდაისევვშლიდი. ..ჭერსვუღიმოდი
დავცდილობდიწარმომედგინა, როგორი
დაიბადებოდაის ჩვენიშვილი. ..

აი,ჭექა-ქუხილმაცგადაიარადაშეწყვიტა
განგაშისზარებისრეკვა; ქარიჩაშოშმინდა.
შეუვალიფანჯარადგას, ვითარცაალიონის
ციხე-სიმაგრე,რომელმაცალყასგაუძლო.
მაგრამმისმიღმაისევტრიალებს, ისევ
ბორგავსთეთრიმხეცი, საკუთარ კუდს
დასდევს, მილიარდობით ფანტელს
აფრქვევსხახიდან. .
.
იქნებ,
ესმართლაცვიღაცებისსულებია?
ელისირომგავაკეთე,პირველ ხანებში
მტანჯველისიზმარიმესიზმრებოდახოლმე:
ვითომ,ისგაცოცხლდადამეუბნება: “
ხედავ,
შენმეშემქმენი, სიცოცხლეშთამბერე, ახლა
კიმინდა, შენიცოლიგავხდე” .დამე, რაღაც
ჯიუტიძალისგანშეშინებულ- შეძრწუნებული,
ძილშივევლუღლუღებრაღაცასმისპასუხად,
რომ მაპატიე, უკვემყავსცოლი. .
.დაუცებ
სევდიანილიზაჩნდება. .
.რაღაცმომენტში
ვაცნობიერებ, რომერთმანეთისგანვერ
ვასხვავებმათ, დანამდვილ,ნამდვილ
უბედურებასვგრძნობ სად, სადარისჩემი
ლიზა, რომელიმათგანია ლიზა? !და
ხმამაღლა, უნუგეშოდ ვტირი,ბავშვივით
ვიწვდიმათკენხელებსდავყვირი: “ლიზა!
სადხარ, ლიზა? !
”
“მევარშენიცოლი!”–მეუბნებაერთი.“არა,
მევარ!”–ამბობსმეორე.
..სიზმარშიეს
ყველაფერი ნამდვილიტრაგედიაა.
უცებ,შვებით ვხვდები,რომგამოსავალი
მარტივია: სულ დამავიწყდა,რომელისიისაა,
რომელსაცმწვანეკაბააცვია.დაისიც
შეუდარებელი, “
თოჯინური”ღიმილით,
ღიმილით, რომელიცლიზასგანგანასხვავებს,
–მყისვეაიტაცებსსიტყვებსდაამბობს:
“გამოსავალიმარტივია.ის, შენიძველი
ცოლი, უბრალოდ, უნდამოკლა.ისხომუკვე
აღარცეკვავსშენთან.რაღაშიგჭირდება? ”
ცივოფლშიგაღვრილსმეღვიძებოდახოლმე
დავერცვინმესვუყვებოდიამსიზმრებს.
(გითხრა,როდისმახსენდებახოლმეეს
სიზმრები?როცაბახ-გუნოს“
ავემარიას”
ვუსმენანდრეაბოჩელისშესრულებით; იმ
ადგილზე ლოცვა- ვედრებისკულმინაციისას
–როცათავისიგანუზომელიტენორით
მომღერალიმიღმურ მწვერვალებსაღწევს,
როცაბრაზით, მომთხოვნადუხმობს“ მარი-
ია!
მარ-ი-
ია!
!!
”..
.ისკაცობრიობისუსხეულო,
უარსოოცნებასშეჰღაღადებს.იმიტომ, რომ
ადამიანებსარსჭირდებათ სხეულებრივი
ქალი,რომელმაცმათ ღმერთიუშვა.
ადამიანებსამქალზეოცნებასჭირდებათ.და
ღმერთიც მოკლული, ჯვარცმული, და
აღმდგარისჭირდებათ. .
.–როგორიცგნებავთ,
ისეთი,ოღონდ იქ, მიუწვდომელ სიშორეში
მსუფევი,კი,კიბატონო,მხოლოდ არააქ,
გვერდით მყოფი.უსხეულო არსიხომისეთი
პლასტიკურიაჩვენსხელში, ჩვენსსულებში;
დაისეთიდამყოლიაყველაფერში. .
.
იმღამეულმაკოშმარებმამიმახვედრა,რა
შევქმენიდარასმივაღწიე:მეჩემიუსხეულო
ოცნებაგანვახორციელე;საკუთარიუსხეულო
მარიაგამოვჩორკნე..
.

დამასშემდეგჩემიგულიდაუსრულებლად
უხმობდამასძილში:გაწელილი,
გაწელილი
ღაღადით..
.)
მოკლედ, დადგაჟამი,როცააღარ ვიძინებდი,
რადგანთავზარდაცემით ველოდიმორიგ
ასეთსიზმარს.სრულიად მოვიშალედა
ხმაურიანიწარმატებისფონზე ძალიან
ახლო ვიყავიიმასთან,რომსაკუთარიხელით
გამენადგურებინაჩემიშესანიშნავი
ქმნილება,ჩემისაუკეთესო თოჯინა,ჩემი
უფაქიზესინამუშევარი,ჩემიდალიზას
მარჩენალი მორჩილიუსულო ნაკეთობა,
მაყურებლისალალისიხარული. .
.
ვიცი:ერთ დროსშენცფიქრობდი, რომასე
აჯობებდა.მაგრამგამბედაობაარ მეყო.
ნეტავ, იცოდე,
რამდენიშრომადა
ხელოვნებაჩავდეელისში!თანაც, რაფულით
ვიცხოვრებდითმერე?არც“ ხიდი”დაარც
“კამპა”იმდენფულსარმოგვცემდა,
რამდენსაცჩემიდაელისისუკვე
სახელგანთქმული, უკვე“საფირმო”ცეკვა
გვაძლევდა.ამასთან,შვილისსიკვდილის
შემდეგლიზამგადაჭრითგანაცხადაუარი
სცენაზეგამოსვლაზე...თუნდაცელისის
გაყიდვაგადამეწყვიტა არადა, ისდიდ
ფულად გაიყიდებოდა, –სულერთია,
აღებულითანხამთელ ჩვენსსიცოცხლესვერ
უზრუნველყოფდა; დათან, რომწარმოვიდგენ,
რომჩემისაბრალო, გენიალურიგოგონა
სამუდამოდ განწირულიავიღაცისკერძო
გალერეაშიანმუზეუმშიდგასმინისუკან. ..და
აღარასდროსეღირსებასცენაზეერთიპაწია
ნაბიჯისგადადგმაცკი, აღარცხელისაქნევა
მუსიკისფონზე, აღარცგრაციოზული
პირუეტი. .
.
.
..
სანამამუსასრულო, შეშლილ წერილს
გწერდი,გათენდაკიდეც.ჩემიჩამქრალი
სანთლისნამწვიკოლობოკისკუნძსწააგავს,
სწორედ ისეთს,თოჯინებისთეატრის
მხატვარირომდაამზადებს.
ფანჯრისიქითქარბუქიკიარჩადგა,არამედ
“შედგა”
.ისმდუმარეკედლადაააღმართული
–მიტევებულიმილიარდისულიდაჩემი
ვაჟიცმათშორის ჩემიშვილი,სახეზე
სიცილირომდაჰყვადაბადებიდანდაუარი
რომგანაცხადამთელიცხოვრებამის
ტარებაზე.
..
ხანდახანმორდვინოვისყურესგედები
მახსენდებახოლმე.ისინიგაზაფხულობით
ჩერდებოდნენიქ, სანამუფრო შორს,
ჩრდილოეთისკენგაფრინდებოდნენ.აი, რას
ვერ გადმოსცემთოჯინით: გედისფრთის
ღონიერ აქნევასგადაშლილიცის
უსასრულობაში.გესმის?–ყველა
ადამიანურიჟესტი, ყველაგრძნობა
შეიძლება,რომთოჯინით გადმოსცე.მაგრამ
ესთავისუფალი, გამოსათხოვარიფრთის
აქნევა.
..–მისიგადმოცემაშეუძლებელია.
..
ახლაფანჯარაშიგავიხედე:
ქუჩებივიწრო
ბილიკებად ქცეულა,
დამეზობლისგოგონა
ორითავისისიმაღლისხელაგვირაბსთხრის
თოვლში ისევე, როგორცმევთხრიდი
ბავშვობაში.
არასდროსგამახსენო ესწერილი.
დღესჩემივაჟიშვილირვაწლისგახდა.
..
”
თავიმეათე
“.
..
მესამედ ვკითხულობპეტიასწერილს.
ახლაეჭვიმეპარება, რომხუთიწლისწინ
მოთმინებამეყო, ბოლომდეგამერჩიაეს
გაუსაძლისი, წვრილი,“
ჩხვლეტია”ხელწერა.
დააი, ლამისმთელიღამეავუზივარ ამ
მოქვითინე- მოღრიალებატიფეხურს,დათან
საკუთარ მოუთმენლობას, საკუთარ
მარადიულ დაკავებულობასდასაკუთარ
გულკეთილობასვწყევლი. .
.
.
..სტივენსონსუწერია,
მგონი,სადღაც:
“დამძიმებულიგულით, მკერდშიდიდი
მღელვარებით განვაგრძობწერას..
.”
.
დასაერთოდ,რაჯანდაბადმოჰკიდეთ ხელი,
ექიმოგორელიკ,
ამსაქმეს?
რასეძებდითამდაბურდულ ეკალ- ბარდებში?
რატომჩათვალეთ, რომშეძლებდით
თუნდაცქაღალდზე თქვენიმიკროსკოპით,
სხვათასულებისდაფატვრასდა
გამოკვლევას?ჰა?
!დუმსექიმი.პასუხსარ
იძლევა..
.
გუშინდავბრუნდიპრაღიდან, სადაც
საშობაოდ ჩამაქანაბედისწერამ
“გასართობად”.ჰოდა,გავერთე:ჯერაცვერ
მოვსულვარ გონზე.
სიმართლერომვთქვა, უბრალოდ, ძალიან
მომინდამათი,ორივესმონახულება ბოლო
ჯერზემეტისმეტადუგემურად დავშორდით
ერთმანეთს.იერუსალიმილიზასთვის
საერთოდაც,–ყველასყველასთან
განშორებაა,
საავადმყოფოსერთიდიდი
პალატაა.დაპეტიახომ. .
.როცაის
ლიზამონატრებული, დამშეული,
გაძვალტყავებული,ეშვებალესილიმგელი
გამომეცხადება,
–ერთიანად დაძაგრული,
ზამბარასავითდაჭიმულიდასავსებითმზა
საიმისოდ,რომყელშიჩამაფრინდეს, ოდნავ
მაინცთუმივანიშნებ,რომლიზასარაწყენდა
კიდევორიკვირით დარჩენაკლინიკაში. ..–
არა,ასეთდროს, უბრალოდ, მეშინიამისი.
ვიყოყმანე წავსულიყავი, არწავსულიყავი.
გადავწყვიტე,დამერეკა,მათიხმებისთვის
მომესმინა,გამერკვია როგორიგანწყობა
სუფევდაიქ, მათთან.დავრეკედალიზა
შემხვდა.
–ბორია!–შესძახამან,დაუცებისე,ისე
გამიხარდამისიოდნავჩახლეჩილი,
“პუნქტირული”ხმა!–ბორია,
ჩამოხვალ?
გავიფიქრე:ასეიყოს!ვინახულოთ ერთი,
“შავიცხვარი”
..
.ჩემოდანშითბილი
ტანსაცმელიჩავტენე( ინტერნეტიევროპაში
რაღაცსაშინელ ყინვებსმამცნობდა,ბატონი
მეთოჯინისგანკიჩემიციკლოპურიზომის
ტყავსვერ ითხოვებ),
დაღამისრეისით
გავფრინდი.
დაპირდაპირ “მაკნატუნას”დეკორაციებში
ამოვყავითავი.

ბევრჯერ ვყოფილვარ ამქალაქში, კარგად

ვიცნობმას,მიყვარს..
.მიყვარსრესპუბლიკის
მოედნისვეებაფანრები, რომლებიც
ნემსიწვერებით სავსესაყვავილეებითარის
გარშემორტყმული; მიყვარსაქაური
მანსარდებისფანჯრები, რომლებიცისე
ამომსკდარანკრამიტისსახურავებში,
როგორცგაზაფხულისკვირტებიბებერი
მერქნიდან;მიყვარსქვაფენილზეცხენების
ფლოქვებისხმადაღიაოთხთვალებში
შებმულიმორთულ- მოკაზმულიცხენები:
ცისფერიუნაგირი, ცისფერისამკერდე,
ცისფერიჩაჩებიდაცქვეტილ ყურებზე. .
.
მაგრამთოვლითდაზვინული, თეატრალურ
ფანართამტევნებით ჯადოსნურად
განათებულიპრაღა ესგანსაკუთრებული
ჟანრია:ბალეტისადასიზმრისნაზავი,
შემწვარიშპიკაჩკებისმძაფრისურნელის
თანხლებით.
სტარომესტსკაიასმოედანსსვეტად
დასდგომოდათავსსაშობაო ბაზრობის
მხიარულიჟრიამული ყველასახის
მხიარულებათაშორისყველაზესახალხო,
ყველაზეუწესრიგო დაყველაზე
მადისაღმძვრელიმხიარულება.
ცენტრშიმოწყობილიიყოვეება,
გირლანდებითადანაძვისტოტებით
მორთულისცენა, სადაცეკრანიიყო
დამონტაჟებ ული.თოვლით გაბურუსებული
ცისკენაზიდულიყო მბრწყინავ-მოელვარე
ნაძვისხე,რომელსაცმჭიდროწრედ
შემორტყმოდაგარს“ სტანკები”,
–ათასნაირი
გემრიელობებით სავსესაშობაო ქოხები.
ყველაფერიიყიდებოდა, ყველაფერიიქვე
მზადდებოდა, ილესებოდა, იჭედებოდა,
ტრიალებდა, იხრაკებოდაიქვე, მყიდველთა
თვალწინ.ქოხში,სადაცუფაფუკესი
ტრდელნიკები ცომისდარიჩინდა
შაქარმოყრილირგოლებიიყიდებოდა, –
ღუმლისმხურვალებისგანღუმელზევე
არანაკლებადგახურებულიმცხობელი
ქალისქათქათახელებიდაუღალავად
დაფრინავდნენდაგაჭიმული
ხელისგულებითაბრტყელებდნენცომის
უსასრულო ლენტებს.
დაგრძელ შლეიფად მოგყვებოდაუკან
შემწვარიშპიკაჩკებისსურნელი,რომელიც
იბლანდებოდათმაში, უღიტინებდაულვაშს,
უბეშიძვრებოდადაჯიბეებშიიკალათებდა
ასერომ, მერეშინშეგეძლო იმსურნელით
გევახშმაკიდეც.
..
იმგადატვირთულ დღეებშიპეტიასაშკარად
არჰქონდაჩემითავი: შემოსავლიანიდრო
ედგა.დატაცებაზეიყო.თეატრებიდან
ურეკავდნენ,პროგრამებშიიწვევდნენ,
ვიღაცებისშეცვლას, სადღაცსასწრაფოდ
ჩასვლასსთხოვდნენ, გამოსვლებიკი
წინასწარ იყო გაწერილი,ასერომ,საქმეების
ხელახლაგადალაგება, თარიღებისშეცვლა
ხდებოდასაჭირო, მუდმივისიჩქარე,სადღაც
გაქცევა.
..
პეტიამშვენიერგანწყობაზეიყო: ჯერერთი,
ვიღაცმათ სამარელ ანგელოზ-მოურავს,
რომელსაცსაოპერეტო სახელი სილვა
ერქვა,კარგფასად მოეხერხებინადეიდის
ბინისგაყიდვა;დაახლადილაიწყებოდა
იმით,რომთმაგაწეწილი, პიჟამოიანილიზა
ღონივრად ქანაობდასარწეველა
სავარძელში,ხანმარცხენა,ხანმარჯვენა
ფეხიდანსძვრებოდაპაწიაქოში, ფანქრით
ინიშნავდასამაკლერო კანტორების
განცხადებებსადგილობრივგაზეთშიდა
წარამარაშესძახებდახოლმე
აღშფოთებული: “
საზიზღრები!სამიათასი
ერთკვადრატულ მეტრში? !”–ანუ,იგისაქმით
იყო დაკავებულიდაგატაცებული, –რაც
კარგინიშანიიყო.

მეორე: ხანგრძლივიმოლაპარაკებებისადა
მრავალისატელეფონო ზარისშემდეგ
პრაღისხელოვნებისაკადემიისდირექციამ
პეტიასათოჯინოკათედრაზემიიწვია
სამსახიობოხელოვნებისკურსის
წასაკითხად.
დაბოლოს, მესამე:მაისისდასაწყისში
შოტლანდიელებიპეტიასრომელიღაც
საერთაშორისოფესტივალზეიწვევდნენ.
თუმცა,შეცდადალიზასწააკითხამოსაწვევი,
სადაცეწერა:“მეუღლესთანერთად” ,და
ლიზაცაღფრთოვანდა.არადა, როგორ უნდა
შეეთავსებინაერთმანეთთანისორნი
ცოლიდაპარტნიორი, იმჩვენსდრამატულ
გარემოებებში?იფიქრე, პეტრუშკა,იფიქრე.
მოკლედ, იდგაზამთრისდღესასწაულების
ნაყოფიერიდაკეთილიჟამი, დაპეტიასადა
ლიზასშორის ვხედავდიამას ყველაფერი
კარგად იყო;რამდენიმედღიანი
დაკვირვებისშემდეგწამლისდოზაცკი
შევუმცირელიზას.
როგორცგაირკვა,
არუნდამექნაეს.
ჰო,
მართლა,
ერთიაღმოჩენაცგავაკეთე.
იდუმალი.
პირველივესაღამოსპეტკასრაღაცის
გამოღებაუნდოდავეება, ყველასგან
მიტოვებულიკარადიდან, რომელიც, მისი
თქმით,ცხენებისგანერგოთ მემკვიდრეობით.
მანკარიგამოაღოდაზედათაროზე, სადაც
უცხოსნამდვილად არ უნდაშეეხედა, მეკი
ჩემისიმაღლისწყალობით, ხელისგულივით
გადამეშალაყველაფერი, –
ნახევრადბნელშირაღაცით ნაცნობითოჯინა
გავარჩიე,
მხოლოდ პეტკასიკიარა, –ვიღაც
სხვისი.
–დაიცა...–ჩავილაპარაკედამაცივრისკენ
შემოვტრიალდი.მაცივარზემაგნიტით
მიწებებულ ძველ ფოტოზეპატარალიზას
გვერდით სწორედ ისიჯდა. .
.ვილკოვსკების
ოჯახისსწორედამ“ სამშობიარო თოჯინაზე”
ხომარ მესაუბრებოდაექიმიზივი?ესხომ
არააისდრამატულიპრიზი, რომელიც
ბანქოშიიქნაწაგებული, მერეოჯახში
დაბრუნდადამერეკიისევდაიკარგა?არადა,
აშკარად ისიყო ჟილეტშიგამოწყობილი,
კიკინებიანიბებერიებრაელი, ხელშიჩიბუხი
რომეჭირა, რომლისსპილენძისმუნდშტუკი
რბილადელვარებდაკარადისსიბნელეში. ..
აქამდესადინახებოდა?ანსაიდანგაჩნდააქ?
–დაიცა,
ესხომ.
..
პეტკამთითიმიიჭირატუჩებზე,
რბილად
მოაშორაჩემიხელიკარადისკარს,მიხურა
იგიდაჩაიბურდღუნა:
–მერე.
..სხვადროს.
რომჩავედი, როგორცყოველთვის,
ფარდულიდანამობრძანებულ იქნა“ ექიმის
საწოლი”–რაცსხვაარაფერიიყო, თუარა
ხისჩარჩოშიჩამაგრებულიჩვეულებრივი
მატრასი,პეტკამპრაღაშიჩემიპირველი
ჩასვლისთანავერომდაამზადა.მატრასი
გაყინულ-გაქვავებულიიყო,
ჩვენსახლში
შევიტანეთ ისდასახელოსნოში,კედელს
ავაყუდეთ,რომდაღამებამდეგამთბარიყო
დადარბილებულიყო.
სააბაზანოდანრომგამოვედი, დახარბად
შევიყნოსეშემწვარიხახვის,ანუსაფირმო
კერძ“ექიმგორელიკისრვაკვერცხის”
სურნელი, –ჩემი“საწოლი”უკვეათვისებული
დამხვდა;ზედ ორნიჩამომსხდარიყვნენ:
ფაიუმოჩკადაესტრადისვარსკვლავი
ანჟელატაბაჩნიკი.ისინიყოველთვის
დუეტშიმუშაობდნენდაძალიანსასაცილო
დიალოგებსმართავდნენ.ამჟამად
ჩხუბობდნენ:ერთმანეთისგანკარგა
მოშორებით ისხდნენ, ფეხებიგადმოეკიდათ
დაგაცეცხლებულნიილანძღებოდნენ.
“
შესქე-ე-
ლ- ტრა-
კა.
..
”–წელავდაფაიუმოჩკა
თავისიხავერდოვანიხმით,–“გინდაე-ექიმს
ლო-ოგინიგაუთბო, ა-
არა?გინდაამაღამლო-
ოგინშიჩაა-უგორდე,არა-
ა?”
..
.
ანჟელატაბაჩნიკიკირასაღარ უწოდებდა
მასგამწივანიხმით:თავხედს,საცოდავ
ოყნას,ყეყეჩს.
..თანკირაღაცებით
ტრაბახსაცახერხებდა:“ოჰ,რამშვენიერი
ლიფივიყიდე” ,–ამბობდადაუდიერ
ინტონაციასჭეშმარიტიპოეზიითცვლიდა,
–
“პირისფერი,მაქმანიანი,
წითელ
ვარდებიანი.
..
”
ჩემიმეგობარიამდროსმაგიდასთანიჯდა,
ორივეყურსუკანფანქრებიგაერჭო,
ჩაღრმავებულადჭმუხნიდაწარბებს,ხანერთ
ფანქარსგამოიძვრენდადათმასიფხანდა
იმით,ხანმეორეს,
–მოკლედ, თავსსაქმეში
ჩაფლულად მაჩვენებდა.
“რამდენიქმარიგყავდა,ჰა?
“–არცხრებოდა
ფაიუმოჩკა,–“ახლაექიმიმოგინდაარა,
შეE
უნამუსო!
”
ანჟელაკიდაუყოვნებლადუბრუნებდა
ხურდასდათანსულ ტრაბახობდაახალი
საცვლებისმაცდუნებელისილამაზით
აშკარად მიზანშიჰყავდაამოღებული“ ექიმი”;
აქებდამაქმანებს, ღილკილოს, წითელ
ვარდებს...მილიონ, მილიონწითელ ვარდს. ..
აი,ერთხელაცგამიტანსმანქანაო, ამბობდა
მეოცნებეხმით, ჰოდა,რომგამხდიანტანზე
კლინიკისმიმღებში, მთელიმედდებიშურით
გასკდებიან, ენებსააწკლაპუნებენშურითო. ..
–ხომარ კმარა?–თქვაბოლოსლიზამდა
ტაფაზეერბოკვერცხიგადააბრუნა.პეტკამ
სამუშაოსთავიანება,
თოჯინებსმიაშტერდა,
თითქოსუკვირს,ამათაქრაუნდაო, და
დასძახა:
–ჰეი,
თქვენ,
მოკეტეთ რა!
მერეწამოდგადასხვადასხვაკედელს
მიაკიდაორივე.
–ბორია, –თქვალიზამდათანთეფში
დამიდგაწინმაგიდაზე, –ვერამჩნევ
მსგავსებასაქაურობასადაშენსკლინიკას
შორის?
ღამისთვისმატრასიგანვათავსეთ იქ,
სადაც,
ჩვეულებრივ,ვდებდითხოლმე; კარ-ფანჯრის
გასწვრივ,
ისე,რომდაწოლილი, ფარდებს
შორისღიობშიკარგადვხედავდი
მონასტრისკედელზეძარღვებად
დაქსაქსულ სუროს,ბოძზედამაგრებულ ეზოს
თუნუქისფანარს,ფარდულისდაბრეცილ
კარსდაყინულოვანგორაკებს, რომელთა
წიაღშიცფიქრიანითოვისკორიანტელში
აჩრდილურ მაგიდასაჩრდილურიპეტკა
დასტრიალებდათავს. .
.
ღამით ჩემთანგანკაზმულმასამფეხა
ყარაგიოზმამოირბინა, მატრასზეამოხტა,
მოიკუნტა,ჩემსგაბანჯგვლულ მკერდზე
ჩათბა,დარაღაცმომენტშიჩამეძინა, მერე
გამეღვიძა,ისევჩამეძინა.
..დაისევ
გამეღვიძა,როცაოთხისნახევარზემწყემსმა
გოგონამთავისიგაბზარულისიმღერა
დაამღერაძველებურ საათზე, რომელსაც
ვერადავერ შევეჩვიე.პეტკაკიისევიჯდა,
გულმოდგინედხაზავდარაღაცასდა
ფურცლებსაშარიშურებდა.
ორისარჭიანისანათური, მაგიდისკიდეზე
რომმიემაგრებინა,ქვემოდანუცნაურად
ანათებდამისსახესყვითელიშუქით.დაეს
იდუმალიშუქი,ესშიშნეულივეება
ჩრდილები,მისიხელისოდნავაქნევაზეცკი
რომდასხლტოდნენკედლებზე, თოჯინები,
სიბნელეშიმოთმინებით რომელოდნენ
ნიშანსრაღაცმოქმედებისდასაწყებად; და,
რაცმთავარია, პეტიასუჩვეულოდ
განათებულიშუასაუკუნეობრივისახე:
სკულპტურულინიკაპი, არწივისებური
ცხვირი,მაღალიწარბები. .
.–ესყველაფერი
არარეალურ, სიზმრისეულ სანახაობას
ქმნიდა,–შემაშინებელსაცკი...იქნებ,
ოდესღაც, პრაღისგეტოსერთ- ერთისახლის
ღრმასარდაფში, სწორედ ასე,
სანთლებზე
დახრილიიჯდადიდიდაძლევამოსილი,
უგანათლებულესირაბინიიეჰუდალევბენ
ბეცალელი, დათავისიუზარმაზარითოჯინის
გაცოცხლებისხერხებზეფიქრობდა? .
.
–რასაკეთებ?–ჩავიბუტბუტე,
რათაეს
შემოწოლილიაზრებიგამეფანტა.
–ისე,
არაფერს..
.ცუგასყავარჯენს
პოროლონიდავაწებე.ძალიანდაკაკუნობს.
აღარშემიძლია.
..
–შენრა,საერთოდარწვები?–გავიოცე
ძილმორეულმა, დამანთავისაუწევლად
ჩაილაპარაკა:
–მიდი,
დაიძინე,
დაიძინე.სტუმარიხარ.
..
მერემაინცადგა, ნათურებიჩააქროდა
გავიდა.საძინებლიდანმომესმა, როგორ
ჩაიბურტყუნალიზამრაღაცგაურკვეველი
კითხვა,დაპეტკასხმამჩურჩულითმიუგო
რაღაცამდაგვარი: “წიპა-
წიპა-წიპა”
..
.მერე
საძინებლისკარიმჭიდროდმოხურეს, და
ნახევრად მძინარემბიბლიურიფრაზის
ფორმითგავიფიქრე: “დაშევიდაკაციიგი
ცოლისათვისისათანა. .
.”
,ჩავიცინე,საკუთარ
თავსშევუსწორე: “
ცოლისაჩემისათანა” .
..
გვერდზეგადავბრუნდი,ყარაგიოზისცხელი,
გამხდარისხეულიმივიხუტედა, ბოლოსდა
ბოლოს, ღრმადჩამეძინა.

***
დილით კი ლიზასგაღვიძებასარ
დაველოდეთ დაადრიანად გავიმზადეთ
საუზმე,
–პეტიამმკითხა:
–საღამოსწამოხვალ ჩემთანერთად?ერთ
მოკაბარეო კლუბშიფულისგაკეთებას
ვაპირებ.ნაღდ ფულსმაძლევენხელში,
კვებაციმათია,თანამბობენ,
გემრიელი
საჭმელებიაქვთო.–კითხვითიმზერით
დაელოდაჩემსთავისდაქნევას( პირსარ
ეცალა),დადაამატა:–ოღონდიცოდე, ლიზას
ვეუბნებით,რომკორპორატიულიწვეულებაა.
მივხვდი,
რომკონკრეტულად მისიდა
ელისისნომერიიყოშეკვეთილი.გამახსენდა
პროხაზკებისგალერეაშიჩემიუნებური
შეხვედრაელისსთანდაისეავირიე, თითქოს
რაღაცსაიდუმლო ინტრიგაზე
ვლაპარაკობდით.
–დალიზასაცრომმოუნდესწამოსვლა?
–რატომუნდამოუნდეს?ჯერერთი,
მოსაწვევიორიადამიანისთვისაა,
შენკი
სტუმარიხარდავალდებულივარშენ
დაგპატიჟო.მეორე,
ლიზავერიტანს
ხალხმრავლობასდა, მესამე,
საღამოსკენ
უკვედაღლილიახოლმე.
–ცეცხლსეთამაშები,
პეტკა!დიდიხანია,რაც
მოპარულ სულზეაღარაფერიგვსმენია?
–შემეშვი,ნუდამჩხავი,–მშვიდად მიპასუხა
მან,თანკარაქსუსვამდატოსტს.–ლიზა
მშვენიერ ფორმაშია,–თხელითაფლით
სავსეპაწიაქილაგახსნა,თავისითეფშისკენ
გადახარადაქარვისფერინაკადითნელა
გამოიყვანაგოთიკურიასო “ ლ“.მერეკარს
გახედადახმადაბლათქვა: –გარდაამისა,
ლიზადარწმუნებულია, რომელისი
უსაშველოდ დალეწილია: იცის,თითქოს
ცეკვისასფეხიამერია,ელისიანაისე
გადმოვეხეთქესცენიდან, რომმთელიმისი
მექანიკადაიმსხვრა,თვალიცგაუსკდა, და
ასეშემდეგ,დაკარგადდაიმახსოვრეეს
ყველაფერი. .
.კაბარეკიხუთწუთშიხუთას
ევროსიძლევა.რავქნა უარივუთხრა?შენ
რა,გამოსირდი?ღმერთისგეშინოდეს!
მეცკეთილგონივრულად გავჩუმდი:
ხუთასი
ევრო დამაჯერებელიმიზეზია.
ვუცქერდიმისხელებს,მაგიდისთავზე
ყოვლად ჩვეულებრივმოძრაობებსრომ
ახორციელებდნენ,დავფიქრობდი, რომ
საღამოსესხელებისულ სხვასამყაროში
იქნებოდნენ:თოჯინისნაწილადიქცეოდნენ,
ჯადოსნურიმოქმედებისნაწილი
გახდებოდნენ.
ესიყო პრაღაშიჩემიყოფნისბოლო დღე.
ხვალ,გარიჟრაჟზე მივფრინავ.

პეტკაკიაჩქარდა,წამოხტა,სახელოსნოში
დაიწყოწრიალი, რაღაცსაჭირო ნივთებს
ტენიდაზურგჩანთაში,წარამარაედებოდა
ჩემსმატრასს,ილანძღებოდა. .
.
როგორციქნა, გადაყლაპათავისი
გაციებულიყავადაგავარდა.
მე,მარტოსულისტუმარი,სახელოსნოში
ავბორიალდი.დილისცივ, სრულიად
არაიდუმალ შუქზეთოჯინებირაღაცნაირად,
არასაზეიმოდ,ყოფითად ეკიდაკედლებზე..
.
სახელოსნოსლამისნახევარისაოცარ,
სასადილო-სამუშაო-
თარგსაჭრელ-სახაზავ
მაგიდასეჭირა,რომელზეცდარომელთანაც
ამსახლისბინადრებსთავიანთიცხოვრების
დიდინაწილიჰქონდათ დაფუძნებულ-
დაკავშირებული.
მაგიდისკუთხეშიშემოდებულ ერთთავღია
მუყაოსყუთშიჩავიხედე.ყუთისავსეიყო
მუყაოსგანვედამზადებულისხვადასხვა
სათოჯინო ნაწილებით, რომლებსაცპეტკა
თავისუფალ დროს“ ვორქშოფებისთვის”
აკეთებდა.აქიყო თოჯინისსუფთა,
მოუხატავისახე,რაღაც გოლემისთავის
მსგავსინახევარფაბრიკატი,საიდანაცმერე,
რაცგინდა, იმასგააკეთებ,
თუკისახეს
მოუხატავდათავზეპარიკსდააწებებ. .
.
პეტკამერთხელ ამიხსნა,რომმაყურებლის
ფანტაზიაბევრად უფრომდიდარია, ვიდრე
მზა,უნიჭო თოჯინა,
დარომასეთნამზადში
უკვეიგულისხმებავიღაცპერსონაჟი, სახე,
რომლისსრულყოფაცმაყურებელსთავისი
წარმოსახვისშესაბამისად შეუძლია.
ყუთიდანერთ-ერთიასეთი
ნახევარფაბრიკატიამოვიღედახელში
დავატრიალე..
.წაგრძელებული, წინ
წამოწვდილისიფათი, ოდნავშესამჩნევად
მოხაზულიპატარარქები,
წვერი:
ეშმაკია?თუ
თხა?.
.
ამდეტალში, ამცალკედამზადებულ თავში
ემოციათამთელისპექტრიიყო
თავმოყრილი.თუანფასსშეხედავდი, –
იცინოდადავიწრო, ელამითვალებით
სიავესადაეშმაკობასგამოხატავდა.მაგრამ,
თუოდნავგადახრიდიგვერდზედაოდნავ
ჩამოაწევინებდინიკაპს სიცილიქრებოდა,
დანახევრადდახუჭული, ძალიანსევდიანი
თვალებიშეგრჩებოდა. .
.
რაღაცძალამექაჩებოდა, რომკარადა
გამომეღო დაკარგადდამეთვალიერებინა
ვილკოვსკებისისძველითოჯინა.ხომ
სწორედ მას,ოჯახიდანმთელისამიწლით
გამქრალს, დასტიროდაორიყოჩაღიდა
იანადავისია?თუმცა,ვინიცის,
იქნებ,
ყველაფერისულ სხვანაირად იყო,დაის,
რაც
ექიმმაზივმამიამბო..
.
ამდროსსაძინებლისკარიგაიღო,
მხიარულად გაიკაკუნაყარაგიოზმა,ლიზა
სააბაზანოსკენგატყაპუნდა.
..–სახლი
გამოცოცხლდა.
მერედიდებულად ვისაუზმელიზასთან
ერთად (დილითშემიძლიასამჯერვისაუზმო
დაჩემსორგანიზმსაცარაფერიდავუშავო
ამით);
მერეგარეთგავედით “ საბოდიალოდ”
დადიდხანსვისეირნეთ ცენტრში,
დროდადრო მაღაზიებში, გალერეებსადა
წიგნისპასაჟებშივთბებოდით.
კვლავცივიდარუხი, ზემოდანნესტიანიცით
გადახურულიდღეიდგა; სამაგიეროდ,
საღამო დაღამეგუშინდელივით ცეცხლოვან
ნათებას,ჯადოსნობას,ოქროსფერ ბურთებსა
დავარსკვლავებსგვპირდებოდატინის
ტაძრისქონგურებზე,რაცკვლავდაჯაბნიდა
თეთრ წყვდიადს.
ლიზაუნგელტეზე, ერთ სიმპათიურ
რესტორანშიშევათრიე, სახელად“ ბრძენ
არწივთან”.ფანჯარასთანმოვკალათდით.
ლიზაისედაჯდა, რომთანმოპირდაპირე
სახლისსავსებით ფლორენციულიგალერეის
თაღედისთვისეცქირა, რომელიცძალიან
უყვარდა.მეკიისემოვეწყვე, რომსახით
პატარაბუხრისკენვყოფილიყავი, რომლის
წიაღშიცცეცხლისენებითრთოდნენ,
იწელებოდნენდატკაცუნობდნენ.ლიზას
სქელითმისბულულებსშორის თოვლის
ჩამდნარიფიფქებისგანერთიანადრომ
დანოტივებოდა, –ცეცხლიგაორმაგებული
მოჩანდადამხიარულ ნაპერწკლებადისე
ფეთქდებოდა, თითქოსრაღაცსაიდუმლო
თამაშსთამაშობსო.
ჩვენგარდა, რესტორანშიმხოლოდ ორნი
ისხდნენ: შუახნისმამაკაციდამისიპატარა
ვაჟი.სანამფანჯარაშიდაბნეულად
მაცქერალიმამალუდისთანხლებითუღებდა
ბოლოსთავისკარტოფილისკლიოცკებს,
სკამზემუხლებით შემდგარიბიჭუნამის
პორტრეტსხატავდაოფიციანტისმიცემულ
ფურცელზე.ისსწრაფად, შთაგონებითდა
დაბეჯითებით ელაპარაკებოდასაკუთარ
თავსფრანგულად, თანზემოთ სწევდა
ფუმფულაწარბებს, დაწვრილ- წვრილი
შტრიხებით ხატავდაჩრდილებსპორტრეტზე.
დარაცუფროახლო იყო პორტრეტი
დასრულებისკენ, მით უფროემოციურად და
დამაჯერებლად ეთანხმებოდაბიჭისაკუთარ
თავს.ბოლოსბოკალიგადაუყირავდადა
ლუდით დაასველამამა.მყისვეაფუსფუსდა
ორიოფიციანტიქალი.მათმამიკობუხართან
დასვეს;კაცინახევარ საათსმაინციშრობდა
ველვეტისშარვალს, სავსებითშინაურულად
იჯდა,ცეცხლისკენფეხებგაშხლართული. .
.
ვგრძნობდი, რომლიზაგამოცოცხლებული
დაგახალისებულიიყოჩემიჩამოსვლით,
უხაროდაჩემიგაყვანა- გასეირნებადა
თვითონაცსიამოვნებდაგარეთ გასვლა.
სავსებით ჯანმრთელად გამოიყურებოდა.
ზომიერად, ადეკვატურად ხუმრობდა,ოდნავი
დაძაბულობისგარეშეიხსენებდაჩვენს
იერუსალიმურ გასეირნებებს, –მოკლედ,
გასაოცრად კარგადიყო. ..
მოგვიანებით,იმისგაანალიზებისას,რაც
იმავესაღამოსმოხდა, “უკანარიცხვით”
კვლავდაკვლავვამოწმებდიჩემს
შთაბეჭდილებასლიზასთაობაზე.დაყოველ
ჯერზეიძულებულივხდებოდი
გამემეორებინასაკუთარითავისთვის:
არანაირიავადმყოფურობა, აღგზნებულობა
ანშფოთიმასარ ემჩნეოდა.პირიქით, იგი
აღსავსეიყოჩემთვისსრულიადახალიდა
მოულოდნელისიმშვიდით: ოდნავ
მოსუქებულიყო, დამისითხელი,
ჩვეულებრივ,ფერმკრთალიკანიშიგნიდან
შეფერილიყო ასეთიზამთრისპირობაზე
უცნაურადთბილი, ჯანსაღიფერით,რომელიც
საოცრად ეხამებოდამისმდოგვისფერ-
თაფლისფერ თვალებს, ალმოდებულივით
მოელვარეთმისნიაღვრებსდაბუხარში
მოცახცახეცეცხლისენებსაცკი..
.

მაგიდისიქითმისთხელ მტევანსგადავწვდი,
ხელიმოვუჭირედავკითხე:
–ლიზა.
..ყველაფერიკარგადაა?
ისმადლიერად წამოენთო,
გაიღიმა,
თვალებშიშემომხედადაჩაილაპარაკა:
–კი,
ბორია.შენროგორიგრძენი?
–საგრძნობიარცარაფერია,–ვუპასუხე,–
შენთვისერთიშემოხედვაცსაკმარისია.
შენთვისაც,
მისთვისაც.
–საქმეისაა,–წარმოთქვანელა, –რომ
ჩვენთანრაღაცმოხდა. .
.ერთირამ, ძალიან
ძვირფასირაღაც,ოჯახშიდაგვიბრუნდა.და
როგორცკიისრაღაც. ..დაბრუნდათუარაის. .
.
–დაუცებდაფაცურდა, საკუთარ თავს
შეაწყვეტინალაპარაკი:–არა,ახლაარა!ასე
გავლით არ მინდა.მორჩა.საღამოსიყოს,
კარგი?
მივხვდი,რა“რაღაცაზეც”იყო საუბარი,
მაგრამაღარმივეძალელიზას.საღამოს
შესახებკიკრინტიცარ დამიძრავს, რამერომ
არშემშლოდა.თვითონგამოძვრესპეტკა.და
უცებწყენითგავიფიქრე სასაცილოა: ისე
რატომვუდგებისა კითხს, თითქოსჩემი
მეგობარიცოლსსაყვარელთან
ღალატობდეს?რასისულელეა: ბოლოსდა
ბოლოს, ესმისიპროფესიაა, მისი
შემოსავლისწყარო, მისისაუკეთესონომერი,
რომელსაცმაყურებელიისესწყურია,
როგორცმშვენიერ ქალს საზოგადოებაში
გასვლასაუკეთესო სამოსისგასატარებლად.
არაფერშიჩაერიო, ექიმო,–გავაფრთხილე
სკუთარითავი.არ გაბედო დაშენი
ქადაგებებით მათ უღრანტყეშიარშეძვრე, –
ტყეშიმგელიდადისრუხი, ბობასშეჭამს
ხრაშა-
ხრუშით!
ოფიციანტივიხმედაანგარიშისმოტანა
ვთხოვე:საღამოვდებოდა.შინდაბრუნების
დრო იყო.ჩავიცვით დაგარეთ გამოვედით.
..
ციდანპაწიაკორკოშალებად კვლავცვიოდა
დაცვიოდათოვლისფაფა.დილითთოვლისა
დაყინულისაგანგასუფთავებულიტროტუარი
უკვედათოვლილ- მოყინულიყო.ჩვენვიწრო
ქუჩითმივდიოდით უნგელტედან
სტარომესტსკაიასმოედნისკენ,
ახლადდადებულითოვლისფხვიერ
გროვებშიგვეფლობოდაფეხებიდამე
ხელკავიგამოვდელიზას,რისთვისაცდახრა
დამჭირდა.
–ისეთიციცქნახარ,–ვუთხარი, –ჯობდა,
უბეშიჩამესვი,
ანდერსენისნამცეცასავით.
ლიზამგაიცინა:
–ჰო, მედაშენმართლაცძალიან
სასაცილოებივართ,როცაერთად
დავდივართ.
მეკიუცაბედისიმწრით გავიფიქრე:ესქალი
ჩემიცოლირომიყოს, ჩემინამდვილიცოლი,
მემასყოველთვის,განამარტოზამთარში,
ყოველთვისუბით ვატარებდი.მასარ
მოუწევდარაღაცწყეულ თოჯინაზედარდი
დავერავინგაბედავდამისმოტყუებას,და
მე.
..ჩემთანის.
..
–ახლამესებისდაკონცერტებისდროა, –
თქვალიზამ,–არაჩვეულებრივი
მომღერლებიმღერიან.გინდა,კონცერტზე
წავიდეთ?
მეავირიედაავბურდღუნდი, რომისე,მედა
პეტკადღეს..
.სადღაც.
..არცმახსოვს,
სად.
მგონი,კორპორატიულიწვეულებაა.კარგა
ბლომად მაყუთსიძლევიანერთ წუთში..
.
–კარგი,–იოლად დამთანხმდალიზა, –მეკი,
იცი,რასმოვამზადებამსაღამოს?–და
აენთო:–მისმინე,ბორია,
დღესმესაშობაო
გმირობასჩავიდენ.მართლა!დღესთუარა,
აბა,
როდის?იხვიმაქვსსაყინულეში!აბა,
გამოიცანი,
რაელის?
–ნუთუცეკვავაშლებით?
–..
.ნიგვზითაც,
დაშავიქლიავითაც. .
.ასერომ,
მაინცადამაინცნუდააცხრებითიმათ
ბუტერბროდებს, კარგი?გამოსვლა
დამთავრდებადაეგრევეწამოდით.მეკი
დაგელოდებით, იმიტომ, რომდღეს...–მან
რბილი, მეტადმნიშვნელოვანიღიმილით
გაიღიმა:–დღეს, იცი.
..გრანდიოზული
სიახლეგამოცხადდება.
სხვარაუნდაიყოს,
ალბათ,
იმთავის
განცხადებებისგაზეთშირაღაცმოძებნა,
–
გავიფიქრემე.მხრებზეშემოვხვიეხელიდა
ვუთხარი:
–ლიზა,რაყოჩაღიხარ!ყველაზე
გრანდიოზულიყოჩაღიხარ მთელი
პლანეტისყოჩაღებსშორის!
დაჩვენუეცრადგავჩერდით შუაქუჩაშიდა
სამჯერ გადავკოცნეთ ერთმანეთი.
–დაიქრომელ საათზეუნდაიყოთ?–იკითხა
მან.
დამეც მოშვებულმა, გულაჩუყებულმა
ყეყეჩმავუპასუხე:
–ცხრაზე, მგონი.მაგრამ
გზად სადღაცუნდაშევიაროთ, რაღაცის
ასაღებად,დამერე, ალბათ,ისევუნდა
დავაბრუნოთ, ასერომ...
ლიზამკვეთრადშემობრუნდაჩემკენ.და
მაშინვემივხვდი,
რომსაბედისწერო
შეცდომადავუშვი.
–რისასაღებად?–მკითხამან,
წამიერად
დათრგუნულისახით.–დასად?ყველა
თოჯინასახლშია.
..
პასუხად ავბურტყუნდი,რაღაცებსმივედ-
მოვედე,სულ უფრო ღრმად და
გულისამრევად ჩავეფალიტყუილშიდა,
ბოლოსდაბოლოს, განვაცხადე,
რომ,
როგორცყოველთვის, ყველაფერიამერ-
დამერიადაშემეშალა.

ლიზადუმდა;
ასეუხმოდ ჩავედითმეტროში
დამივაღწიეთ სახლამდე.იქუკვეგველოდა
პეტკა.კარირომგააღო, ხელშიუთო ეჭირა:
ეტყობა, პერანგსიუთოებდა.
–სადდაეხეტები, ავაზაკო?–გულღიად
ჩაიბურდღუნამან, –უკვემეგონა,
გაიქცნენ-
მეთქი.ბორკა,გაინძერი,ულვაშის
დასაბრიოლინებლად მხოლოდ ნახევარი
საათიგაქვს.
სიმართლერომვთქვა, უკანასკნელი
ლაჩარივით ვშიშობდი: ლიზასშეეძლო
გამოძიებადაეწყო, დაჩვენ, მედაპეტკას,
ორითაღლითივით დაგვჭირდებოდა
სიტუაციიდანგამოძრომა.ამსაქმეში
არანაირიგამოცდილებაარმქონდა.მაგრამ
ლიზაუცნაურადჩაცხრა, დასანამ
მოვემზადებოდით, უჩვეულოდ მშვიდიდა
გამგონიიყო.პეტკასაზეიმოდ ალაგებდა
ზანდუკშითოჯინებსდარეკვიზიტს: როგორც
მივხვდი ესაუცილებელიშენიღბვაიყო.მე
ნაჩქარევად მივიღეშხაპიდაჩავიცვი.
მიხაროდა,რომგამოსასვლელიკოსტიუმის
წამოღებამომივიდააზრად.
მოკლედ, მოვდუნდი...პეტკამკი,
–აი,რას
ნიშნავსდენთისკასრზეცხოვრება, –
გუმანით მყისვეიგრძნო რაღაც.
–ლიზა!–გამოსძახასაძინებლიდან,–რაღაც
ძალიანწყნარიმეჩვენები.ლიზა!ფინჯნები
რატომარილეწება?რატომარკივიან
მუხრუჭები?
ლიზამმშვიდად მიუგო:
–მეჩემსიხვზევფიქრობ.
..
მადლობაღმერთს, –გავიფიქრე,–
გადავრჩით.მოკლედ,ექიმიკიარა,ერთი
რიგითიმიამიტიკრეტინიგამოვდექი..
.
როგორციქნა,პეტკაგამოვიდა
გამოწყობილი,მოახლოებულირამპის
ათინათებითგასხივოსნებული.
შევხედედაგავიფიქრე:
აი,
რასნიშნავს
არტისტი!
აი,ხომუხდებათადამიანებსსმოკინგებიდა
ფრაკები!დაპეტკასკიროგორ უხდებაეს
პეპლები,სამაგრ-მანჟეტ-ტროსტი!ჩემს
ტანზემთელიესმიღებებისადასაზეიმო
წვეულებებისუნიფორმაისემოჩანს,
როგორცბრეზენტისჩიხოლი ხეოფსის
პირამიდაზე.ესკი, –როგორცკიმოირგებს
მხრებზეფრაკსდაროგორცკიმიიმაგრებს
პეპელასსცენაზეგამოსვლისწინ, მყისვე
გამაოგნებელიგარდასახვახდება:
ზურგჩანთიან-კიკინიანიმაწანწალას
ნაცვლად,ეშმაკმაუწყის, ვინგამოცურდება
სცენაზე ვიღაციტალიელიმსახიობი,
ვენეციელიმონტიჩელებისუკანასკნელი
შთამომავლისროლში.დასად ქრებამისი
აწურულობა- მოხრილობადამარადიულად
პირქუშიფიზიონომია?ჟესტებიცკისულ
სხვანაირიუხდება, მანერებიმთლიანად
ეცვლება:მხრებიგადაშლილიაქვს, ხელები
–დირიჟორის, მზერა მშვიდიდა
მბრძანებლური.მისულამაზო, მაგრამ
საინტერესოსახეს, მისარწივისებრ
პროფილსმომნუსხველი, ირიბიღიმილი
ადნება.დაესჩამოქაჩულისაყურიანიყურიც,
ესუფერო, გამჭოლითვალებიცკი მის
მთლიანტიპზემუშაობს,მისმთლიანსახეზე.
ესეცშენისასაზღვროფორპოსტისფიცრულ
ბარაკშიგაზრდილისახალინელიბიჭი,
ვფიქრობხოლმეასეთწუთებში.დავტკბები
მისიცქერით.დავამაყობმისით.
..

–პეტკა.
..აი,
ესმესმის!
..
ისდარცხვენილად შეიშმუშნა, “მარილიანი
წიწაკისფერ”ტალღოვან, გაშვებულ ფაფარზე
გადაისვახელიდაჩაიცინა: –სცენიური
სახეა.კიკინაფრაკზეარ მიდის, ჰოდა,სხვა
რაგზაა...უნდაგავუძლო ამუგემოვნობას. .
.
მეკი,სიმართლერომვთქვა, გულში
მიხაროდა: ძალიანმინდოდა, კიდევერთხელ
მენახამისიდაელისისნომერი.როგორ
თქვამაშინჰანამ?“კიდევასჯერვნახავდი”
.
გარეთ რომგამოვედით, უკვებნელოდა.მეამ
საღამოსსრულიად არავისთვისსაჭირო
“პატარებით”სავსეზანდუკსმოვათრევდი.
–ვაგვიანებთ,ვაგვიანებთ,
–შეწუხებულად
ბუტბუტებდაპეტია, –პროგრამასხომჩვენ
ვხსნით!ჯანდაბა,სადაატაქსი.
..
სწორედ ამდროსტაქსიცგამოემართა
ჩვენკენ თითქოსპეტკამეზოსლეკვივით
მიიტყუარაღაცითო.
მანმძღოლსმისამართიუთხრა:კამპაზე,და
მივხვდი,
რომელისიდღემდეიქაა, ჰანას
კარადისთავზეწევს,
მორჩილად ელისთავის
გამოსვლებს,
ლიზასათვისსაიდუმლოდა
ლიზასგანთავისუფალ თავისცხოვრებას.
დაჩვენფარნებისნათლით მოცული
საღამოსპრაღისქუჩებით შევცურეთ
მოყვითალო, მოცისფრო თოვლიანბურუსში,
ჩემსთავშიუნებურად აჟღერებული
“მაკნატუნას”მუსიკისფონზე.
რაღაცნაირ წყნარ ექსტაზშიცკიჩავვარდი
დამზად ვიყავიმევლო დამევლო ასე,
რადგანცხოვრებაშიბევრიარაფერიმენახა
ამთოვლისცილინდრებიან, ჩაყუჩებულ
მოციქულებზე,მეფეებსადაანგელოზებზე
ლამაზი;თოვლისგანთითქოსდადაბერილ ამ
წყალსადენმილებზეუცნაური; ფარნების
შუქითაბრწყინებულიფიფქებისბურღულში
ყურებამდეჩაფლულ ამგუმბათებზე,
სამრეკლოებსადაკოშკებზემშვენიერი, და
ამთოვლზეზღაპრული, –პრაღისსახურავთა
ნებისმიერიმდუმარებინადარის
მარმარილოსტოგისნაოჭებშიცკირომ
აღწევდა..
.
მაგრამტაქსიმალეგაჩერდაპროხაზკების
ჩაბნელებული,ღამისათვისჩაკეტილი
მაღაზიისწინ.
პეტკა,ზანდუკით ხელში,პარმაღზეაიჭრა
კიბით.პარმაღიუჩვეულოდ ცარიელიჩანდა
გავასქელისაფრთხობელასგარეშე.პეტკამ
კარიგააღო თავისიგასაღებითდათითქოს
მიწამუყოპირი: შუქიცკიარ აუნთია,
ისე
იცნობდაშენობას.
მედამძღოლიჩუმად ვისხედით ძრავის
ზუზუნში.ერთბაშად წამობარდნილითოვლი
სქელ ფაფად ეფინებოდამანქანას.
განსაკუთრებულად მაღალიხარისხის
საგანგებორეჟიმზეგადასულიმეეზოვეები
ენერგიულად ხვეტდნენმშრალ, ხრაშუნა
თოვლსსაქარემინებისკიდეებისკენ.
ერთიწუთიგავიდა. .
.ორიც..
.უცებმაღაზიის
ზღურბლზეუხმაუროდაღმოცენდაპეტკა. .
.
(უცნაურიიყო, მაგრამუკვერაღაცსხვა
სახელით მინდოდამისთვისმიმართვა) .მან
თოვლისკორიანტელიდანამოყვინთა
მაგია?ეშმაკია?–გაღეღილიქურთუკიდან
თეთრიპერანგიდაშავიპეპელამოუჩანდა.
ხელებზეუწონოსულიერი, პლედში
გახვეულიმძინარეგოგონაგადაეწვინა.
–ჰალლო!–ნერვულად შესძახამძღოლმა,
როცაპეტკამმანქანისკარიგამოაღო და
უკანასკამზედააპირათავისიტვირთის
შეჩურთვა.კაცმაშეშფოთებულიტონით
დაიწყოგარკვევა, თურახდებოდა.პეტკამ
გაიცინა,რაღაცუპასუხადაელისიგაუწოდა
ექსპერტიზისთვის.მძღოლმაუხალისოდ
მოსინჯათოჯინასაჩვენებელითითით,
ამოიოხრა, დაასე,საგონებელში
ჩავარდნილმა, ენისწკლაპუნითადასარკეში
თოჯინისკენმზერისპარებით მიგვიყვანა
საჭირო მისამართზე.
–ეგონა,სარდაფიდანგვამიამოათრიე,
არა?
–ვკითხეპეტკას.
–ჰო,მგონი.
..ჩვეულებრივიამბავია.
იძულებულივარ, მოვასინჯინო ხოლმე.აი,
ასემოსინჯავენთითით დაუცებისე
ასხლეტენხელს, გეგონება,
ანუკბენსდაან
დაწვავსვინმეს.საერთოდ, ელისისსადმე
გადატანადიდითავსატეხია.კარგი
იქნებოდა,ახალიმანქანარომმაყიდინა.
ჩემმაპიკაპმაშარშანზაფხულსმოგჭამა
ჭირი.
დაწესებულებისშესასვლელსმივადექით.
..
ორწითელ ფარანსშორისწითელსავე
კაპიუშონიანქურთუკშიგამოწყობილი
მაღალიზანგიიდგადაყურადღებით
ადევნებდათვალს, როგორიქექავდა
ჯიბეებსმხარზეტვირთგადადებულიპეტკა.
–ჯანდაბა..
.–ბუტბუტებდათან.–
მოსაწვევები.
..სად წავიღე.
..ნუთუ
ამომივარდა?ქურთუკისჯიბეშიმედო,
ზუსტადმახსოვს. .
.
–არაფერია,–ანაზდად რუსულად თქვა
ზანგმა,
–არტისტებიხართ?
–არტისტებივართ,
–დაუდასტურაპეტკამ.
–მაშინთანამშრომელთაშესასვლელიდან
შედით.კუთხეშიკარია,შეხვალთ და
პირდაპირ, დერეფნით გაუყვებით.თვითონ
გაერკვევით.
სანამვერკვეოდით დასაჭიროკარს
ვეძებდით,პეტკარაღაცებსმიხსნიდაამ
კლუბისთაობაზე,რომელიც, თურმე,რუსული
ყოფილა.ზანგიცრუსიიყო, უბრალოდ, გრიმი
ჰქონდაწასმული: როგორცჩანს,კლუბის
მეპატრონეებითვლიდნენ, რომასეთი
ეგზოტიკაპრაღაშიშემოსავლისზრდას
შეუწყობდახელს.

–ესეიგი,
კაზინოა?
–არცმთლად. ..ორიოდეავტომატიკიდგას
ფოიეში,მაგრამაქ..
.ე-
ე-ე.
..სხვა
სპეციალიზაციაა.
..
–ანუ,
ბორდელია?
–არა, ასეუხეშადაცნუიტყვი.აბრაზე
გარკვევითდაგიწერეს“ კაბარე”
.დაწერილს
დაუჯერე.სტრიპტიზიკიარისხოლმე, მაგრამ
მსუბუქი.
–დაოთახებიზემოთ, ალბათ, მაინც
მოეძებნებათ,არა?ექნებათ რამეპანსიონი,
–“ზეციურიმერცხლები”ანრამეეგეთი,
სადაცპანსიონელიქალებისტუმრებსკარგ
მანერებსასწავლიან?
–შესაძლოა.არ გამომიძიებია.მეჩემს
ნომერშიმიხდიანფულს.
–ჰო, მართლა,ხომგახსოვს,
ლიზარაღაც
საშობაო სიურპრიზსრომგვიმზადებს?იმას
გეუბნები,რომაქზედმეტად დანაყრებაარ
ღირს.
–კარგირა,ექიმო!მარტო თითო კათხალუდი,
სამკურნალოდ..
.
თანამშრომელთათვისგანკუთვნილ
შესასვლელშისაესტრადო, ბრჭყვიალა
ჟილეტშიგამოწყობილინახევრადმძინარე
ანნახევრადმთვრალიტიპიიჯდა.მასაციმ
წითელქურთუკიანიზანგივით
აქაურობისთვისშეუსაბამო,
აჩეჩილ-
აფუებულიბაკებიჰქონდა,
თითქოსყოველი
მსახიობი,
რომელიცთანამშრომელთა
შემოსასვლელისზღურბლსგადმოაბიჯებდა,
თავსვალდებულად თვლიდა,ბაკებითეთრია
იგიდერეფანში.ამმცველსარცკიუკითხავს
ჩვენთვის ვინავართდასაით გაგვიწევია.
პეტკასულ ტყუილად დარდობდადაკარგულ
მოსაწვევზე.
ცხრასაათისრულდებოდა.პეტია
გამოსვლისათვისუნდამომზადებულიყო, და
მედავტოვეიგისამსახიობოში უწესრიგო,
სააბაზანოსფარდით გადატიხრულ,
სხეულისადაგრიმისყველანაირისუნით
გაჟღენთილ ოთახში, სადაცკედელთან
დაბალი, გრძელიძელსკამიიყომიდგმული,
ფანჯრიდანკიჩაჩუმებული, უკაცურიქუჩა
მოჩანდა.მერეკიბეებითადადერეფნებით
გავეშურედარბაზისმოსაძებნად.ესარცთუ
იოლისაქმეაღმოჩნდა.
ნახევრადჩაბნელებულ მისახვევ-
მოსახვევებშიმივიკვლევდიგზასდაორჯერ
მივადექიჩიხს,ორჯერკი, რაღაცუცნაურ
გამოქვაბულებშიშევრგეთავი, რომელთა
კარებიცბამბუკურირაკარუკითიღებოდა. .
.
ბოლოსდაბოლოს, ნელი,მიყრუებული
მუსიკის,ერთმთლიანზუზუნად ქცეული
ლაპარაკისადაბოკალებისწკრიალისხმას
მივუახლოვდი.დარბაზიცსწორედ იქ
აღმოჩნდა: “
არ-დეკოს”სტილისტევადი,
კვადრატული, შესანიშნავიპროპორციების
მქონეფართი.
ვაღიარებ,რომგამაოგნამჭიდროდ
გადაწნულივიტრაჟებისსილამაზემდა
მაღალიჭერისმოხატულობამ, რომელზეც
სამმხრებგანიერ ანგელოზს(ერთიმათგანი
ქალიიყო)წრეშეეკრადავეება
ტომრებიდანთითქოსდათავზეაყრიდა
დარბაზისსტუმრებსხილსადაყვავილებს.
თაღებისადასვეტებისთანაფარდობა,
საოცრად ლამაზიდაკარგად შენახული
მუხისპარკეტი,ტიფანისერთიანსტილში
ნაკეთიმაგიდისლამპებიდადარბაზის
ოთხივეკუთხეშიდამაგრებულიოთხიმძიმე
ჭაღისნავები.
..–რახდება?“ტრადიციების
მქონე”,
პატივსაცემიპრაღული
დაწესებულებაჩემსყოფილ
თანამემამულეებსჩაუვარდათთათებში?
ყველამაგიდაუკვედაკავებულიიყოკარგად
ჩაცმული, სავსებით ღირსეული
საზოგადოების ძირითადად, შუახნის
მამაკაცებისმიერ; წამითეჭვიცკიშემეპარა,
რომაქსადმეადგილიმოიძებნებოდა
ჩვენთვის.ანაზდადდასაბედნიეროდ,
მეტრდოტელსწამოვედე ლამისლიზას
სიმაღლისადამიანს, –პეტკასგვარი
დავუსახელედამანაცსვეტსუკან, დარბაზში
შემომავალ გვერდითაკართანსაკმაოდ
ახლოსმდგარორკაციანმაგიდამდე
მიმაცილა.აქედანკარგადმოჩანდაპატარა,
მაგრამმაღალიდაღრმა, წითელი
ღვინისფერიხავერდით მოფარდაგებული
სცენა.
როგორცჩანს,გასულისაუკუნისოცდაათიანი
წლებისშემდეგაქარაფერიშეეცვალათ: არც
ძველი,მუქიფერისავეჯი, არცხალიჩები,
არც
ხისმოჩუქურთმებულ საზურგეებიანი
ხავერდისტახტებიდაარცმომცრო,
დახვეწილისავარძლებით
გარშემორტყმულიმყუდრომაგიდები.
კუთხეში,სცენისქვეშძველიფორტეპიანო
მიყუჟულიყო, რომელსაცმოჩუქურთმებული
პიუპიტრისორივემხარესბრინჯაოს
შანდლებიჰქონდამიმაგრებული.მოკლედ,
დარბაზსთავისიისტორიადათავისი
“ატმოსფერო”ჰქონდა. .
.
მეერთიბოკალი“ კარლსბერგი”შევუკვეთე
დაიმიმედით, რომპეტკასგამოსვლას
მოვუსწრებდი, ტუალეტისმოსაძებნად
გავეშურე.გზატუალეტამდესაკმაოდ
გრძელიგამოდგადა, როცადარბაზში
ვბრუნდებოდი, უკვეჟღერდა“ მინორული
სვინგის”შესავალი, უკვენელ-
ნელა
იხსნებოდაფარდაცდააჩენდაელისს,
რომელიცმოლოდინით მოღლილი
ადამიანისპოზით იჯდასავარძელში.დაიმავ
წუთსკულისებიდანპეტკაგამოიჭრადაცალ
მუხლზედაეცამისწინ. .
.
მედარბაზისკარშიდავრჩიდაიქიდან
ვუყურემთელ ცეკვას,
რომელიცერთი
მთლიანიმოძრაობაიყო, ერთიბრუნი,
გასაოცარიპლასტიკურობისმქონეორი
სხეულისერთიმღელვარექარბორბალა; და
ამყველაფერსწამითაცვერ მოვწყვეტდი
თვალსიმისშიშით, რომსიხარულისთუნდაც
ისერთიწამიცკიარ მომეკლო საკუთარი
თვალთახედვისთვის,თუნდაცერთიბრუნი,
თუნდაცხელისოდნავშესამჩნევიაქნევაც
რომარ გამომპარვოდა.
მიუხედავადიმისა,რომნომერი
“ელისისთვის”იყო ჩაფიქრებული,მეპეტკას
არვაცილებდითვალს: მისისხეულის
ყოველინაწილი, ყოველიკუნთითითქოს
მოცემულიცეკვისმოცემული
მოძრაობისთვისარსებობდა.მისისხეული
ჩამოქნილისიმსუბუქითადა
მოუხელთებელიირონიით ეპასუხებოდა
კვინტეტისყოველიცალკეული
ინსტრუმენტისხმასდაწამიერი
გარდასახვებით,საკუთარიარსებისშინაგან,
ღრმარიტმებშიხანვიოლინო იყო, ხან
გიტარა,ხანბანჯო..
.

დამთელინომერისტილისტურად საოცრად
ერწყმოდაიმჩაბნელებულ დარბაზს, მის
დეკადენტურგაწყობილობას, ფარდებისადა
სავარძლებისხავერდს,მწუხრისლამპების
მოხრილ კისრებს,ვიტრაჟთატყვიის
ჩარჩოებისმთელ იმფოთლებს, რკოებსადა
მფრინავამურებს;თითქოსპაწიასათოჯინო
სცენისკოლოფშიკომედიადელ არტეს
პერსონაჟებიასრულებდნენფაქიზი,
დახვეწილისათოჯინო ცეკვისმოძრაობებს.
..
ელისისშესახებუკვებევრირამიყო
ჩემთვისნათელი: მას,
როგორცჰანამ
გამიმხილა,“
პაწიაბორბლებიაქვს
ფეხისგულებზე”.მაგრამ,ეშმაკმაწამიღოს,
ესხომვერანაირადახსნიდაპეტკას
მოძრაობებს?!პეტკასხომარაქვსარანაირი
პაწიაბორბლები? !დააბა,როგორ, რანაირად
ხერხდებოდაესთითქოსდაციგურებიანი
სრიალი?ღვთისგულისათვის, როგორ,
რანაირად ამოძრავებდაისესოდენ
აბრეშუმული, ესოდენქალური, ესოდენ
სავსებით ადამიანურიმოძრაობებითთავის
პარტნიორს უსულოკუნძს?დაბოლოს,
რატომიყო, რომამორი, სავსებით
შემოსილიპერსონაჟისცეკვაესოდენ
შიშველისასიყვარულოსცენის
შთაბეჭდილებასტოვებდა, დაასეწუხდა,
ოცნებობდადადარდობდარაღაცაუხდენელ
ვნებებზე,ასეგიფორიაქებდასულს?
ისინი,ვინცდაგვიანებით შემოდიოდნენ
დარბაზში, ადგილზეშეშდებოდნენდაასე,
ფეხზემდგომნიშესცქეროდნენცეკვას.
მაგიდებთანაცყველაჩუმადიყო.ხელში
სინიანიოფიციანტებიცკიიქ
გაქვავებულიყვნენ,სადაცამცეკვამ
მოუსწროთ.
დამხოლოდ მაშინ,როცაბოლო აკორდიც
მიჩუმდადააპლოდისმენტებმაიქუხა,და
ყველაამოძრავდადაყოველიმაგიდიდან
აღრიალდნენ: “
ბრავო!
”,–ცალკეულმა
წამოძახილებმამოაღწიაჩემამდე:
–.
..
იქწერია“
თოჯინაელისი”
..
.
–კარგირა, თოჯინაარა,
ის!ვერ ნახე,რა
ცეცხლსგინთებენ?ცოცხალიქალია, აბა,
რა
არის,მაგრამრასგინთებ-ე-
ე-ენ!
–.
..
მაგრამ“
თოჯინაო”
,წერიადა!
..
–შეხედე,სულელო,
შენი“
თოჯინა”თავს
გვიკრავს.
..
პეტკაელისისგვერდით იდგა, მსუბუქად
მოეხვიამისთვისწელზეხელიდა
დროდადრო ორივემადლიერად უკრავდა
თავსმაყურებელს.აღფრთოვანებული,
მქუხარე,მომთხოვნიტაშიარ...მაგრამ,
ცხადია,ცეკვის“
ბისზე”გამეორებასპეტკაარ
აპირებდა.
ბოლოსდაბოლოს ეს, შეიძლებაითქვას,
ცეკვისმთავარიმომენტიიყო, –ის“სახეს
ამსხვრევდა”:მსუბუქად ასწიაელისი უკვე
გაშეშებული,არაცოცხალი, უკვეარაქალი,
არამედ თოჯინა, –დაასე, ხაზგასმული
დაუდევრობით იღლიაშიამოჩრილი,
როგორცმუშაობადასრულებულირეკვიზიტი,
წაიღო სცენიდან.დაუკნიდანახალი, სულ
უფრომზარდიდაშეუჩერებელი
აპლოდისმენტებისგრიგალიმიჰყვა: ესეიგი,
მართალია, –ხედავთ?–მართლათოჯინა
ყოფილა!

ჩემიმაგიდისკენგავაღწიე,სავარძელში
ჩავჯექიდალუდიანბოკალსდავეწაფე.
წყურვილიმახრჩობდა, ერთიანად
ვცახცახებდი,საოცრადაღგზნებულივიყავი
ნანახით.ცხადია,როგორცნებისმიერი
ილუზიონისტი, როგორცნებისმიერიოსტატი,
პეტიაწინააღმდეგიიყოიმისა, რომ
პროფესიულისაიდუმლოებებიგაემხილა; და
მაინც,ორი-სამიკითხვისდასმამინდოდა
მისთვის..
.
ათიოდეწუთისშემდეგპეტკადარბაზში
შემოვიდა,
მაგიდისკენგამოაღწიადაჩემ
პირისპირ,
სცენისკენზურგით დაჯდა
სავარძელში.
–შავილუდი, დიახ.–მიუგო პასუხად
ოფიციანტს,–სულერთია, “კრუშოვიცეც”
შეიძლება,
მაგრამ“ კოზელი”აჯობებს.
უკვედაეწნაკიკინა..
.დაესკიკინასავსებით
ეხამებაპეპელას..
.დაფრაკსაც.
–პიოტრ რომანიჩ,
–ვთქვიმე, –ნება
მომეცით,
აზრიგამოვთქვა:ძალიანვღელავ.
თქვენ საშინლად ნიჭიერიარამზადახართ.
–სცენააკარგი,–თქვამანდაჩემილუდი
მოსვა.–მოხერხებული,კარგისცენაა,
ძალიანთოჯინური.ესარისმეორე, რამაც,
ფულისგარდა, მიმიზიდა.უფრო სწორად,
პირველი.მართლამოგეწონა?
–მისმინე,ვიცი,
ყველაფერსმალავ, მაგრამ.
..
მითხარიდასამარეშიწავიღებ, რასაც
მეტყვი..
.როგორ ახერხებსინქრონულ
ნაბიჯებსმასთანერთად?
მანჩაიცინა:
–ესყველაზემარტივირამეა.თავიდან,
როცა
მისწინვიჩოქებ,
მისფეხსჩემსფეხზევიბამ
გამჭვირვალეთასმით.
–დამერე?
–მერე,მაყურებლისთვისშეუმჩნევლად
ვიხსნითასმას.ელისისგრძელიკაბა
ყველაფერსფარავს.რაშიგჭირდებაეს
დეტალები?როცაპისაროსნახატსუყურებ,
შენრა,ყველამონასმსსათითაოდ
აკვირდები?დაასეცდილობგაიგო, ტილოზე
ფერისვიბრაციასროგორმიაღწია?
უბრალოდ,უყურებდატკბები,
არა?
–კარგი.
..დათეძოებისტალღურად
მოძრაობაროგორღაკეთდება?..
–კმარა,ექიმო.შეჰერეზადაწყვეტს
ნებადართულ სიტყვებს.დალიეშენილუდი
და..
.

ამდროსთაღებისმხრიდანჩვენკენ
ნამდვილიკოლობოკიწამოგორდა.ესიყო
მავანიბატონი,რომელსაცპატარადა
მკვრივი,თითქოსდახელოვნურად
მიმაგრებულიღიპიგამოებზიკა
ალუბლისფერიპეპლისქვემოთ.მისი
გადაპარსულითავი, ცალკეაღებული,
სწორედ რომპრიალაკოლობოკიიყო, მისი
პაწია,მრგვალიცხვირიცკოლობოკიიყო, და
მრგვალი, საგულდაგულოდ გაპარსულიმისი
ნიკაპიც იგივეკოლობოკიგახლდათ. .
.
ისღიპითდააწვაპეტკასზურგს,
და
ხელისგულებითმისიმხრებისსრესას
მოჰყვა.
–ოჰ, პეტიუშა.
..–იმეორებდაკაციდათან
მალიმალ შემომხედავდახოლმე.–ოჰ, რა
ხარშენ, რახარ, პეტუშოკ!ესხომპირდაპირ
საშინელებაა,ჰა? !ესხომ,როგორი
დიდებულინომერია: მაგისნახვისმერეამ
უბნისკაცებსერთიკვირაამდგარიაქვთ,
როგორცაღლუმზე, არანაირივიაგრააღარ
სჭირდებათ!
–გაიცანი,
მიშა,
ესჩემიმეგობარია,
–
აუღელვებლად უთხრაპეტიამისე,რომარ
შებრუნებულამისკენ,
–ესეცისრაელიდანაა.
დაუცებყველაფერიდალაგდა, სურათიერთ
წამშიდაიხატანათლადდაგასაგებად.მით
უფრო, რომმიშაერთბაშად რაღაცნაირად
დასევდიანდა,პატარახელიგამომიწოდადა
ჩაიბურტყუნა:
–დიდი, დიდიხანიაიქით არ ვყოფილვარ, რა
ამბებიაჩვენკენ,რახდება?არაბები
ახურებენ?კარგი,გავიქეცი.
..რაღაცებიმაქვს
გასარკვევიდა..
.–ერთხელაცმოუთათუნა
პეტკასხელიმხრებზედამაგიდებსშორის
წაგორდა.მაგრამუცებდაბრუნდა:
–გაგიგია?!ჰონორარისმოცემადამავიწყდა!
–ცისფერმაკონვერტმასმოკინგისჯიბიდან
ფრაკისჯიბეშიგადაინაცვლა, კოლობოკიკი
კვლავწასაგორებლად გაემზადადაგვითხრა:
–ბიჭებო,შეუკვეთეთ,
რაცგინდათ,
ნებისმიერისასმელი,ნებისმიერიკერძი,
შეგერგოთ!დაგირეკავ,პეტიუშ,კიდევ
დავგეგმოთ რამე..
.
–აბა?–მკითხაჩემმადაკვირვებულმა
მეგობარმა,
–გაქვსმოსაზრებები?
–მერედაროგორი, –ვუპასუხე,
–
დანამდვილებით გეტყვი, რომშენი
მეგობარიკოლობოკიისრაელისპოლიციის
მიერ იძებნება.თავიდანვევერ ვიცანი,
–
სმოკინგშიარ მინახავს,შორტებსადა
პლაჟისქოშებშიგამოწყობილიმყავსნანახი.
ოდესღაცჩვენთანლამისმთლიანად
მართავდარუსულიწიგნისბიზნესს.ერთხელ
მოსკოვიდანცნობარებით სავსეყუთი
გამომიგზავნეს,
რომელიცდაიკარგა, –ვიღაც
მებითუმისკონტეინერშიმოხვედრილა.
ჰოდა, ყუთისმოსაძებნად თელ-
ავივში
გავემგზავრე.
–იპოვე?

–აბა,რა.სწორედ ამმიშამდაკარგაჩემი
წიგნები,მაგრამიძულებულიგახდა
მოეძებნა ვუთხარი, ადგილზედაგაჭედებ-
მეთქიდასიტყვაზედამიჯერა.ახლაც
თვალწინმიდგას: ისეთი, რაღაცნაირი
მყუდრო, საყვარელი; რეზინისქოშები
მრგვალითითები. ..კონკურენტებისორი
მაღაზიაგადაწვადააორთქლდა
გაურკვეველიგარემოებიდან.სტატიაცკი
დაიბეჭდაგაზეთში.ახლაკი, აგერ
სმოკინგი,პეპელა...ესეიგი,
მაგანიყიდაეს
დიდებულიდაწესებულება?
პეტკამცნობისმოყვარეობისგან
წამოუსტვინაკიდეც.
–არ ვიცი,
იყიდათუიჯარითაქვსაღებული.
არგამომიძიებია.
–შენცადექიდაგამოიძიეერთხელაც.
მაშინვემიხვდები,
რაბიზნესსაცმართავს.და
რატომაამისთვისესოდენმნიშვნელოვანი,
რომამუბნისმამაკაცებსერთიკვირა..
.
პეტკაშეტრიალდადადაინახაის, რასაცმე
უკვეათიწუთიიყო, თვალსვადევნებდი,
რადგან, მისგანგანსხვავებით,
სცენისკენ
სახით ვიჯექი.იქ,
მოჩურჩულე- მკვნესარე
მუსიკისადაიისფერინათებისფონზე
ძელებისგარშემო რიგრიგობით,
მონდომებულად ტრიალებდნენგოგონები,
რომელთაცმხოლოდ დამხოლოდ
მაღალქუსლიანიღიაფეხსაცმელიემოსათ.
თუმცა, ვტყუი: რაღაც, ტრუსებისმაგვარიც
ეცვათ, რომელთანშედარებითაცანტიკური
ქანდაკებებისგენიტალიებსაფარებული
ფოთოლისარკინიგზო მონტიორის
დაბამბულიშარვალიიყო.თუამსტრიპტიზს
“მსუბუქი”ეთქმოდა, ვერცკიწარმოვიდგენდი,
მძიმერაუნდაყოფილიყო.ესიყო
ადგილობრივიპლანეტებისაღლუმი
(“მხურვალეგრძნობებისთვისარ არსებობს
შაბათ-კვირა! ”)
:ქერაგოგოშავთმიანს
ცვლიდა, მერეძელთანჟღალთმიანიგოგონა
გამოდიოდა, რისშემდეგაცკვლავშავთმიანი
ბრუნდებოდა.მაყურებელთათვის
მრავალფეროვნებამხოლოდ თმისფერების
ცვლით იქმნებოდა, ყველა“ მსახიობი”ერთსა
დაიმავემოძრაობებსასრულებდა: ნელა,
მიბნედილადსწევდნენმაღლაფეხებს,
უკანალსარწევდნენ, წელშიიხრებოდნენდა
იბზიკებოდნენ( ამყველაფრისცქერისასმე
სავსებით სამედიცინო ასოციაციები
მიჩნდებოდაჩემიდაუვიწყარიბებიკოს
განხრით) .პოზებსაცდათავად გოგონებსაც
გულისამრევიშტამპისანაბეჭდიაჩნდა,
რომელიც, სამწუხაროდ, სრულიად არ
შეესაბამებოდაამსცენას, ამმშვენიერ
დარბაზს, მისვიტრაჟებს, სვეტებს,ჭერის
გულუხვანგელოზებს, ჩაფიქრებული
სახეებითრომიცქირებოდნენზემოდან.
–სამწუხაროა,
–თქვაპეტკამ,
სცენასზურგი
აქციადაახლადმოტანილილუდიგასინჯა.–
ყველაფერსღუპავენმაგქუსლებით.
ერთხელაცვინმემუნდააუხსნასმაგათ, რომ
კოთორნებზეშემდგარიშიშველიქალი
ვნებისობიექტივერ ხდება,ესორი
ურთიერთგამომრიცხავირამაა.შიშველი
ქალიფეხშიშველიუნდაიყოს. .
.პატარა,
მხუბუქიტერფებიუნდამოუჩანდეს,
რომელთახელისგულებშიმოქცევადა
გათბობამოგინდება; დაარაშენსდაუცველ
კვერცხებსდამიზნებულიმომაკვდინებელი
ქუსლები.სხვათაშორის, ესძალიანკარგად
ესმოდააისიდორადუნკანს, რომელიც
ფეხშიშველიცეკვავდა, დაამითმართლაც
აღაგზნებდამაყურებელთამამრობით
ნაწილს.რადგან,იცი,ქალისტერფი
ზედმიწევნითეროტიკულირამაა
თავისთავად..
.სხვათაშორის, ერთხელ
დავაპირედამემზადებინათოჯინა, რომელიც
მთლიანად ტერფიიქნებოდა: რაღაცნაირი,
გულისამაჩუყებელი,მფრთხალი,
შემპარავთითებიანიტერფი. .
.მერეის
ხუთთავიანგველ- გორინიჩადუნდა
გადაქცეულიყო...

დამანდაიწყო მსჯელობაძელისადაქალის
სხეულისპროპორციათაშეუსაბამობაზე,
სადადგმო ფანტაზიისარარსებობაზე,
და
კიდევრაღაცებზე,რაცაინტერესებდა.
..მეკი
შევცქეროდიძუძუებისადადუნდულების
ტრიალსადარხევასძელისგარშემოდამის
აღმა-დაღმა,
მერემზერაპეტკას
აუღელვებელ სახეზეგადმომქონდადავინ
იცის,
მერამდენედ მაოცებდაამუნიკალური
პიროვნებისცნობიერებისჰერმეტულობა.
მასარეხებოდაარაფერი, რაცირგვლივ
ხდებოდა.ისსრულ უშფოთველობაში
იმყოფებოდა ანრაზეუნდაეშფოთა?ლიზა
–მისიერთადერთისაზრუნავიამ,
არათოჯინურ ცხოვრებაში ახლაშინიყო,
უსაფრთხოდ, მოცემულიმომენტისთვის
ჯანმრთელი.სხვადანარჩენიოდნავ
ყურადღებასაცარ იმსახურებდა.
დამოულოდნელად ამანგამაბრაზა.
–მისმინე,–მტკიცედ შევაწყვეტინე
მსჯელობა,–სწორედ ახლავაპირებდი
შენთანლიზაზედალაპარაკებას.
ვისარგებლებიმით,რომმარტონივართ..
.
–მარტონივართ?–გაუკვირდამას,წამით
სცენისკენშებრუნდა,
სადაცძელისგარშემო
უკვეორიოდალისკატრიალებდა
სინქრონულად.–ანლიზარაშუაშია?ლიზა
სრულ წესრიგშია.
–რასდაგიჟინიაერთიდაიგივე!წესრიგშია,
წესრიგშია.
..შენთვის“
წესრიგი”ისაა,
კედლებზეთუარდადის, სისულელეებსთუ
არლაპარაკობსდაშენსმუშაობაშიხელსთუ
არგიშლის.
ესუხეშადაციყონათქვამიდა
არასამართლიანადაც, მაგრამუცებძალიან
მომინდაამფრაკიანიმეთოჯინე- ესთეტის
მაგრად შეჯანჯღარება.და,ღმერთიამოწმე,
რომმქონდაკიდეცამისუფლება.
–სხვათაშორის,
მაგშენისაკუთარ თავში
ჩაღრმავებისდაქვიშაშითავისჩარგვის
მარადიულიმისწრაფებისგამოისმომენტი
გეპარება,
როცასასწრაფოდ ჩემთან
გადმოფრენაასაჭირო, ამიტომაცჩამოგყავს
მერემძიმემდგომარეობაშიმყოფი.მერეკი
–მკურნალობისზედმეტიკვირებიდათვეები
ხდებასაჭირო.ამით საკუთართავსაცვნებ.
–ღმერთო, –ჩაილაპარაკამანდაბნეულად,
–
რაეშმაკად წამოიწყეესლაპარაკი?
ყველაფერიხომკარგადაა.მართლაკარგად.
–ჰოდა, სანამკარგადაა,
ახლაუნდა
დაფიქრდე რაუნდაქნამერე.ლიზა
რაღაცით უნდაიყოსდაკავებული.არა
მარტო ბინისძებნით.

–დაკავებულია!–დაიყვირამან,
–სულ
ვაძლევსამუშაოს.თვალყურსვადევნებ,
რომ..
.
–...
თვალყურსადევნებ,
რომხისცხვირები
არშემოაკლდეს, –დაიმშენსსპეიბლებსდა
კაშპარეკებსდროულად ჩაუსვას.მაგრამსად
წერია,ვინგითხრა,
რომლიზამხოლოდ
შენით,მხოლოდ შენითოჯინებითუნდაიყოს
დაკავებული?
–ბორკა...–გაოგნებულად ჩაილაპარაკამან,
–რასმეცი!შენხომძალიანკარგად იცი
სიტუაცია.რასმთავაზობ?
–რამეკურსებზეჩაწერე.მისასაკშიჯერ
კიდევსავსებითშესაძლებელიარამე
პროფესიისდაუფლება.
–მაინცრომლის?–წამოიძახამან,
–
ბუღალტრის?მერეხომგაგიჟდება!
ბოლოსიტყვები მთელიმისიცხოვრების
ფონზე სასაცილოდაცკიჟღერდა.
–კი,გაგიჟდება,გაგიჟდება.
..ასეთუ
გაგრძელდება.მისმინე: ლიზა შრომით
თერაპიაზედასმულიალკოჰოლიკიარარის,
რომმთელიცხოვრებარაღაცცხვირებითუ
რავიცი,კიდევრააწებოს!კომპიუტერი
უყიდე!შენბუნებაშიუკანასკნელიხარ,
ავსტრალიელიბუშმენებისმერე, ვისაც
კომპიუტერიარ გააჩნია.ჩაწერეგრაფიკის,
დიზაინის,ანეშმაკმაიცის,რის,–რაღაცის
კურსებზე!@ესსაინტერესოა, ლიზაკი
ნიჭიერიგოგონაა, ყველაფერსწარმატებით
აითვისებს..
.
ისდიდხანსდუმდადათავდახრილი
უხალისოდ ჩიჩქნიდაჩანგლითმორთმეულ
სალათს.ბოლოს, ძალდატანებითწარმოთქვა:
–რისთვის, –რომმარტომიაროსღმერთმა
უწყის,სად?ლიზაგავუშვასადმე?–მისი
მიამიტობისპატრონი, ლიზა?–დაბნეულ
მოზარდსრომჰგავსგარეგნობით. ..–რაღაც
კო-ლექ-ტივშიგავუშვა?
..რისთვის,
–რომ
სადმეგზააებნესდადაიკარგოს?ანმანიაკი
რომდაესხასთავს? .
.რაღაცსაშინელებარომ
მოხდეს?
მეგაოგნებულიშევცქეროდიჩემსძველ
მეგობარს,დაარცკივცდილობდი
სიტუაციისათვისშესაფერისირამესიტყვები
მომეძია.სიმართლერომვთქვა, ვერცკი
წარმომედგინა,რომმდგომარეობაამდენად
შეუქცევადიდაუსაშველო იყო.ესიყომისი
ახალისახე,უფრო სწორად, ახალი
გამომეტყველება.
..ისმუყაოსთოჯინა
გამახსენდა,
დღესრომმეჭირახელში. .
.ეს
სიტუაციარაღაცსხვარაკურსიიყო, რომლის
გამოცსახეებსადასხეულებსსხვაგვარად
ეცემაშუქი.
რამდენიმეწამსორივევდუმდით.ბოლოსმე
ხმადაბლაწარმოვთქვი:
–შეარამზადა...შეარამზადადანაძირალა.
..
ხვდებიმაინც,
რასაკეთებ?

მანგანაწამებითვალებით ამომხედადა
მყისვესცადა,როგორმეგაქცეოდაჩემს
მომთხოვნმზერას.მერეამოთქვა:
–დაშენ?შენთუხვდები, მერადღეში
ჩავვარდები,ლიზასრამესაშინელებარომ
შეემთხვეს?
მემისკენგადავიხარემაგიდისზემოდანდა
გარკვევითვუთხარი:
–მასუკვეშეემთხვაშესამთხვევი.ყველაზე
საშინელირაციყო, უკვეშეემთხვა.როცა
ადამიანიგრძნობსდაამბობს, რომმასსული
წაართვეს ამაზედიდისაშინელება
აღარაფერია.
ვიცოდი,რომეს აკრძალულიილეთიიყო.
წელსქვემოთ დარტყმა.მაგრამგანზრახდა
ზუსტადდავარტყი,რადგანვხვდე ბოდი,
რომშოკურითერაპია ლიზასხსნის
ერთადერთიდაუკანასკნელიშანსიიყო.
ლიზასიც,დათვითონმისი, პეტკასხსნისაც,
იმგიჟის.
–შენთვითონხარისმანიაკი, რომელიც
თავსდაესხა,–ვთქვი, –თავიდაანებე!გაუშვი!
საკუთარ თავშიგაუშვი!ლიზაშენი
ავადმყოფიცოლია, დაარაშენისაკუთრება.
–საკუთრება..
.–მანმწარედ ჩაიცინადა
დადუმდა.დაკვლავგამახსენდაისმუყაოს
თოჯინა,რომელიც, იმისდამიხედვით,თურა
რაკურსით ეცემაშუქი,არამხოლოდ სახის
გამომეტყველებასიცვლის, არამედმთელ
თავისარსს.ოდნავითავისდახრა დააი,
გაქრაშემოქმედისპირქუშიეგოიზმი, და
ადგილიტანჯულ სინაზესდაუთმო. .
.
მანნელაჩაილაპარაკა:
–თვე-ნახევრისწინერთიკარგიკაცი
გავიცანი.ის თოჯინებისკოლექციონერია,
ისტორიკოსი, ანტიკოსი.აფრ ქვევსდა
აფრქვევსუძველესციტატებს...ერთიძველი
ხელნაწერიდანმოიტანაციტატა, რაღაც,
ალექსანდრიულილიტერატურისნარჩენი. .
.
იქ ერთ მაგზეიყო ლაპარაკი, რომელმაც
ჰაერისგანშექმნაბიჭიდამერე“ თავის
მსახურად გაიხადა”.
–ჰაერისგან?
!–ვკითხეგანცვიფრებულმა.
–ჰო.ჰაერისგან.–დაგანაგრძო, მეარც
მიყურებდა.–იქპროცესიცკიიყო
აღწერილი: ჰაერისგანაქციაწყლად,
წყლისგან სისხლად, სისხლისგან
ხორცად...“
ხორცად განმყარება”ძალიან
ხატოვანითქმაა,არა?დაესო, ანუთიხისგან
ადამიანისგამოძერწვა,შემოქმედის
ქმნილებაზებევრად რთულიაო. ..
–მერე?–ვერ გამეგო,რისთვისმიყვებოდა
ამასმაინცადამაინცახლა,იმმომენტში,
როცა,ბოლოსდაბოლოს, სერიოზულად
ავლაპარაკდითმასზედალიზაზე.ისიცკი
ვიფიქრე,რომთოჯინებისშესახებ
წეღანდელ მსჯელობასდაუბრუნდა, იმ
თავისიწყეულითოჯინებისშესახებ,და
საკუთარითავიგამოვიჭირეიმაში,რომმალე
მეცისევეშევიძულებდიმთელისამყაროს
თოჯინებს,როგორცლიზამშეიძულა.

–ჰო, ჰო.
..–აჩქარდაპეტია, აშკარადიმის
შიშით,რომლაპარაკსშევაწყვეტინებდიდა
სათქმელსბოლომდეარვათქმევინებდი.–
ჰო,მანჰაერისგანშექმნაბიჭიდამისისული
მსახურად გაიხადა,დაამით მასში
პიროვნება,ადამიანიმოკლა.ჰოდა. ..–მან
თავისიგანცვიფრებული, გამჭოლიჭაღარა
თვალებიმომაპყრო, რომლებიცთითქოსშენ
კიარ გიცქერდნენ,არამედსადღაც, სულ სხვა
სივრცეებსუმზერდნენ, –არისხოლმე
წუთები,როცამეჩვენება,რომ. ..როცათავს
სწორედ იმბიჭადვგრძნობ, ჰაერისგან
შექმნილ და“ხორცადგანმყარებულ”ბიჭად.
რომლისსულიცშემოქმედმა, ანიმან,
მეორემ,–ამორიდანერთ- ერთმა, –
მსახურად გაიხადა.მაგრამრომლის
მსახურად ვარაყვანილი, რაში
მდგომარეობსამჩემიმსახურებისარსიდა,
რაცმთავარია ვისისაკუთრებავარ. .
.ეს,
ლიზასგანგანსხვავებით, მეარვიცი. ..
ისეთისახეჰქონდა,რომცოტაშემეშინდა
კიდეც.შემეშინდადაგულისრევავიგრძენი.
..
გამოდის,
რომმაინცშევძვერიმათსუღრანში:
თვითონაცდავიკაწრედამისიტყავიც
დავგლიჯე-დავასისხლიანე.
–კარგი..
.–ვთქვიარეულად.–მოათავე
ლუდიდაწავიდეთსახლში.აღარ შემიძლია
ამძუძუებისდაუკანალებისატანა.ლიზა
გველოდება..
.თანჯერხომელისიუნდა
მივიტანოთ?ჰო,მართლა,სად დატოვე?
–სამსახიობოში.
..
ისთავჩაღუნულიიჯდადაუწინდებურად
თვალსარაცილებდათეფშს.არვიცი,
როგორ ახერხებდაამას ნებისმიერ
სიტუაციაში,ნებისმიერისაზოგადოების
გარემოცვაში შეეძლო სულ სხვაჰაერის,
სხვაგანათების,სხვასივრცითისიმკვრივის
კაფსულაშიჩაძირულიყო!აი, ახლაც,ამ
თავისიშუასაუკუნეობრივიყვითელისახის
წყალობით, საოცრადტრაგიკულ-
მნიშვნელოვანიიერიჰქონდა, დაბევრად
რეალური, ვიდრესტრიპტიზისთანმხლები,
ქონიანიკვნესებით გაჯერებულიმუსიკის
ფონზემოშვერილიუკანალი. .
.უცნაურიკი
იყო,რომმისზურგსუკანმანეკენები
ცოცხლებივითმოძრაობდნენ.
–იმედიმაქვს,
კარიჩაუკეტე,
–ამსიწმინდის
სავანეში.
..
მანუნებურად ჩაიცინადათქვა:
–ელისიშეგიძლიაარჩაკეტო, არავინ
მიუახლოვდება.მისიეშინიათ,არმითქვამს
შენთვის?ადამიანებსისეეშინიათმისი,
როგორც. .
.იმშენიბუშმენებისქამარზე
შებმულიგამხმარითავების.ანროგორც
მუმიის.
..აღფრთოვანებულებიკიარიან,
მაგრამურჩევნიათმისგანშორსდაიჭირონ
თავი.შეგიძლია, ტრამვაისგაჩერებაზე
დაგრჩეს, ანსუპერმარკეტში..
.არაფერი
მოხდება.ხომნახე, რაფრთხილადეხებოდა
თითით ტაქსისმძღოლი? .
.

წამოვდექითდასცენისგასწვრივჩავიარეთ,
ფაქიზი,თოჯინურისცენისგასწვრივ,
რომელიცდაძარღვულ, ცხენისჩლიქებიან
ფეხებსწაებილწა; ჩავუარეთ მთელ ამ
უპატრონო,ყველასადაარავისკუთვნილ
ქალთაკონტინგენტისმკერდებს, მუცლებს,
ჭიპებს,
ძუძუებს.
..
პეტიაჩემწინმიდიოდაძუნწადგანათებული
კულისებსუკანადერეფნებით დანაწყვეტ-
ნაწყვეტბურტყუნებდა:
–კომპიუტერისამბავშიმართალიხარ,
მართალი. .
.ვუყიდიკომპიუტერს,ხვალვე
ვუყიდი,აი,ზუსტადამფულით. .
.ვინმეს
დავიქირავებ, რომასწავლოს.
..სახლში
ჩაუტარონგაკვეთილები. .
.
ამასობაშისამსახიობომდემივედით.პეტიამ
კარსხელიჰკრადაუეცრადშედგა
ზღურბლზე, დაწამიერიავისმაუწყებელი
პაუზისშემდეგძლივსგასაგონად ამოიხვნეშა:
–სად.
..
დაუცებველურხმაზეიღრიალა:
–სა-
ა-დ ა-
ა-რ-
ი-ი-
ის?
!!
მეხელივკარიდაოთახშიშევვარდი.დიახ:
ძელსკამიცცარიელიიყო, მაგიდაც;
შირმის
უკან,
სკამისსაზურგეზევიღაცისლიფიეკიდა.
ხოლოელისიარსად იყო.
დერეფანშიგავვარდიდაგასასვლელსვეცი,
სადაცმაგიდასკამერდინერისბაკებიანი
დარაჯიიჯდა.
–მისმინეთ,–ძლივსამოვთქვი
აქოშინებულმა,–იქ,სამსახიობოში,
გამოსვლისმერეთოჯინადავტოვეთ. .
.და
რატომღაც, იქაღარაა!შემთხვევით ხომარ
გინახავთ.
..
–მინახავს.–კაციაპათიურად აღიქვამდა
ჩემსკრუნჩხვებს.–წავიდა.
–ვინწავიდა?–ვკითხეხმადაბლა.–თოჯინა?
გაგიჟდით,პატივცემულო?
–კი,როგორ არა, თოჯინა!–ჩაიცინამან,
–
ვნახეეგნომერი.ყველაფერითეთრიძაფით
იყო ნაკერი.ეგრევემივხვდი,
რომქალია!
მსახიობი!
–მისმინე,ნაბოზვარო,
ვერგაიგე,რა
გითხრეს?–დავუზუსტედამართებულ ტონზე
გადავედი,რადგანდროცოტაგვქონდა, ეს
ნაბიჭვარიკიჩემიდაუვიწყარიბებიკოს
გამონათქვამთამთელ არსენალს
იმსახურებდა.–ეგ თოჯინაა!რე-კვი-
ზი-
ტი!
აფიშაარ წაიკითხე?
–კარგირა...–თქვამან..
.–აფიშააფიშაადა
ნატურა ნატურა! .
.იდიოტებიგგონიათ
ხალხი?მერაგითხარით: შემოვიდა,
მოსაწვევიმანახა:“
მაპატიეთ,წეღანსცენაზე
გამოვედიდასამსახიობოშირაღაცდამრჩა.
გარეთ მთავარიშესასვლელით გავედიდა
ხომვერ მიმასწავლითსამსახიობოს,
ორიენტაციამიჭირს” .
..მეცმივასწავლე
პირდაპირ დამარჯვნივ. .
.წავიდადახუთ
წუთშიგამოვიდა. .
.ეგიყო.–ჩაიცინადა
ზიზღით გაიმეორა: –თოჯინა!სინდისიუნდა
გქონდესკაცს!..

მედავბარბაცდი, უკანშევბრუნდიდაისევ
სამსახიობოსკენგავქანდი.იქუკვე
შეგროვილიყვნენპეპლიანიკოლობოკ- მიშა,
ვიღაცქალი, სახით ანჟელატაბაჩნიკსრომ
ჰგავდა,ძუძუებიცრომმისნაირიჰქონდა, და
ჯუჯა-
მეტრდოტელი. ..დაამპანოპტიკუმისგან
განცალკევებით, ძელსკამზეპეტკაიჯდა,
რომელიცხელებით ისეთ მოძრაობებს
აკეთებდა,თითქოსჰაერსნაფლეთებად
გლეჯსო.
–პოლიციაგამოიძახე,მიშა.
..–
მონოტონურად იმეორებდაის, –პოლიცია
უნდაგამოვიძახოთ.
..
ისკი,კოლობოკი,–შეხტებოდახოლმეამ
სიტყვებზე,
პატარაღიპსლამისცხვირში
ირტყამდადამხურვალედ უმტკიცებდა:
–პეტ,პეტ.
..ოღონდაცეგარა...არ გვინდა
ძაღლობა,კარგი?მეაგინაზღაურებ.რაც
ღირს,მთლიანად!სამასი,თუგინდა, ხუთასი
ევროიყოს!შენმხოლოდ მითხარი, რამდენი..
.
ოღონდ ძაღლებიარ გვინდა!მიდი,
პირდაპირ მითხარი რაღირსისშენი
ლამაზიგოგო?
–ბევრიარაფერი...–ჩაილაპარაკაპეტკამ
განაცრისფრებულიტუჩებით, თითების
მტვრევით.–ხუთასიათასი.
..დარეკე
პოლიციაში.
ფანჯარასთანმივედიდახელიწავკარი.
ფანჯარაგაიღოდაჩახუთულ ოთახშისუსხის
პატარაღრუბელიშემოცურდა.უკაცურ ჩიხს
გადავხედე.ფანჯრისქვეშ, ახლადდადებული
ფუმფულათოვლიდაგლესილ- დაპრესილი
იყო,ხოლო ამნაკვალევისგარშემოდამერე
ჩიხიდანქუჩისკენპაწიანაფეხურები
მოჩანდა.თითქოსსულ ახლახანვიღაც,
ბავშვივით მსუბუქიწამოწვაამადგილას,
მერეკიწამოდგადაწავიდაო. ..
დააი, ჩემილამისშეშლილიმეგობრის
გვერდით, თითებსრომიმტვრევდადა
ხელებით ნაფლეთებად გლეჯდაჰაერს, ამ
უკიდეგანო სასოწარკვეთისგვერდით,
უეცრად მრცხვე ნიააღიარების!–რაღაც
ველური, მოზარდულიაღტაცებადალიზათი
სიამაყისგანცდადამეუფლაიმისგამო, რომ
მანმოახერხაამისგაკეთება,მისი
თვითმყოფი, ძლიერიხასიათისგამო,მისი
შეურიგებლობისგამო. ..
ფანჯარაფრთხილადმივხურე, იღლიებში
ამოვდეხელებიმოღვენთილ პეტკას,
წამოვქაჩედაისედავაყენეფეხზე,
მთვრალებსრომაყენებენ.
–არავითარიპოლიცია, –მხარსუკან
ვუთხარიკოლობოკს, –დამოკეტეთ, სიტყვა
არავისთანდაგცდეთ.სადააამისქურთუკი, აქ
მომეცით..
.ტაქსიგამოიძახეთ სასწრაფოდ.
ტაქსისასწრაფოდ!
მერეპეტკასმოვეხვიედაყურში
ერთადერთიმოკლე, სიტყვაჩავჩურჩულე,
სიტყვა,ორადორიმარცვალი, რომელიც
ყველასხვაზეუკეთ იცოდა.ქურთუკი
შემოვაცვიდაგასასვლელისკენწავათრიე.

მთელიგზაისსავარძელზეგადაგდებულ
თავსატრიალებდადაყრუდგმინავდა.
ერთადერთხელ თქვაგარკვევით:
–ხიდიდანგადააგდებდა.
..
მეკიმშვიდადვიუარე:
–წინასწარ ნუიგონებრაღაცსაშინელებებს.
..
როცავალდშტეინსკაიაზე, მათისახლისწინ
გავჩერდით, პეტკამანქანიდანგადახტადა
გიჟივით გავარდაჭიშკრისკენ.მაგრამ
უეცრად შედგა,უღონოდმიესვენამასდა
თქვა:
–შენწადი.
..მემეშინია.
ძვლებამოჩრილ სახეზემკვდრისფერიედო,
ისევე,როგორცჭიშკრისთავზეგამოხატულ
“შავცხვარს”
.
სახელურიჩამოვწიედაორივეერთად
გავქანდით პარმაღისკენ,გაწევ-
გამოწევით
ვცდილობდით გადაგვესწრო
ერთმანეთისთვის, გზადაგზავიხდიდით
ქურთუკებს,–ღმერთმაუწყის, რამდენ
ზედმეტდაგიჟურ მოძრაობასაკეთებს
ადამიანიაფექტისდროს!ეზო გადავჭერით,
კართანმივირბინეთ დაერთად მივაწყდით
ისე,
რომკინაღამგავიშხლართეთ წინკარში.
..
ისსურათიარასდროსდამავიწყდება.
პანაშვიდურ,ოდნავჭრაჭუნასიჩუმეში,
სავარძელშინელაირწეოდაკოშმარული
ორთავიანიზღაპრულიარსება. ..ერთითავი,
როგორცწესიდარიგია, მხრებზეიდგა,
მეორეკი, მუხლებზეედო ლიზას, მეწამული
თმამიმოშლოდადაუდრტვინველი, წყნარი
ღიმილით შემოგვცქეროდა.ხოლო
უნიკალურითოჯინისდამსხვრეული,
დაბრეცილ- დამახინჯებული,გამოფატრული
სხეულიკიიატაკზეეგდო ჩაქუჩთან, ხერხთან,
დაპეტკასკიდევრაღაცსხვა
ხელსაწყოებთანერთად.
მეკარშიჩავდექი,
ხელებით გავმაგრდი
ჩარჩოშიდაოთახშიშემოსასვლელიგზა
გადავუღობეჩემსუბედურ მეგობარს.
დათვალმოუცილებლად შევცქეროდილიზას
–ჩემთვისსრულიად უცხოქალს.
..
მასჰქონდასახეადამიანისა,რომელმაც
მძიმევალიაღასრულა: სახე
ყველაგზამოჭრილიადამიანისა, რომელიც
იძულებულიგახდა, მოეკლა.
..სახეჯალათისა,
მსხვერპლისსიკვდილით დასჯისმერე
პირველივეწამს,როცაალისფერიპერანგით
მოსილი,უხმოდ სწევსდაბლახელს,
რომლითაცჯერაცჩაუმქრალ რკალად
მოელვარე,ალესილპირიანინაჯახიუპყრია.

ჩემსზურგსუკან უფროსწორად, ზედ ჩემს

გახურებულ ზურგზე პეტკაიბრძოდა,
ოთახშიშეღწევასლამობდა.დაამორს
შორისწარმოქმნილისაშინლად
მაღალვოლტიანიდაძაბულობისგამოთავში
გუგუნიდამეწყო.
ლიზამყრუ,
ჩახლეჩილიხმითთქვა:
–შემოუშვი...–ასეთიტონითბრძანებენ
წამებით მოკლულისგვამთანნათესავების
შეშვებას;დაკიდევ,–მომკალით და,
ამხმაში
თანაგრძნობაცგამოსჭვიოდა..
.
მათთვის,
ორივესთვის,ისმექანიკური
თოჯინაყოველთვისცოცხალიიყო, –დაამ
უფსკრულშიჩახედვისაცკიმეშინოდა...
–შემოუშვი!
ხელებიდავუშვი.პეტკასგედისყივილი
აღმოხდადაშემზარავისახითმიაწყდა
ლიზასკენ.გზამოვუჭერიდაიატაკს
დავანარცხე.პროფესიულიჩვევაა:
ემიგრაციისგარიჟრაჟზე,ნახევარიწელი
ფუჭად არმიმუშავიამედძმად
განსაკუთრებითმძვინვარეთა
განყოფილებაში.
გზისმოჭრადადანარცხებაწარმატებულად
გამომივიდა.მერეზემოდანდავეციდა
ყოველიშემთხვევისთვის, ხელიც
გადავუგრიხე.დამისისახისქვეშდამდგარმა
სისხლისგუბურამმიმახვედრა, რომ
გადავაჭარბე:ჩემისაბრალო პეტკაკარგა
მაგრად დახეთქებულიყო იატაკზე.ის
მდუმარედ იწვაჩემქვეშდაღრმა, გაწელილი
ქსუტუნით ისუნთქავდაჰაერს.
ხოლოლიზამმშვიდად თქვა:
–გაუშვი,
ბორია.არაფერსდამიშავებს.
ყველაფერიცუდისამუდამოდ დამთავრდა.
..
არა,ჯერ არ ვიყავიდარწმუნებული,
რომ
ყველაფერიცუდიდამთავრდა ხრინწიანი,
მკვნესარესუნთქვამოისმოდაჩემქვემოდან,
–ჯერვერ გავბედეპეტკასფრაკიანი
ზურგიდანწამოდგომა.საკუთარითავის
მიხედვით ვსჯიდი: მეხომ,
მისადგილას,
უსათუოდ მივასიკვდილებდიქალს.ასერომ,
ცალიხელითკვლავმეჭირამისი
ამოტრიალებულიხელი, მეორესკი
დამაწყნარებლად ვუსვამდიბეჭებზე.
–ააყენე,–განაგრძო ლიზამ,
–მინდა,
რომ
ფეხზემდგომმამოისმინოსესსიახლე.
კორჩმარისდამალვაკიამიერიდანსაჭირო
აღარაა.იჯდესჩვენშორის.მანეს
დაიმსახურა.
დაუცებჩემთვისაქამდეუცნობ,
მოზეიმე,
მოწკრიალესიმაღლემდეაუწიახმასდა
ჰეროლდივითმკაფიოდ წარმოთქვაჩემთვის
სრულიად გაუგებარიფრაზა:
–გაიგე,
მარტინ?ის უკვე!მოგვემსახურა!

დაერთბაშადჩამოდგასიჩუმე: როგორც
სტანისლავსკისსისტემისმიხედვით
რეპეტიციებზესაგულდაგულოდ
დამუშავებულისცენიურიპაუზა.ერთბაშად
ვერცკიმივხვდი რატომ: პეტკასქსუტუნა
სუნთქვაშეწყდა.
მხარზემოვქაჩე,
ზურგზეგადმოვატრიალე
დადავინახემისიგადატრიალებული
თვალებიდაგვარიანად გატეხილიცხვირი.
–ლიზა!–ვიყვირე, ისსულელურიპეპელა
მოვაგლიჯეპეტკასდაპერანგისღილების
შეხსნადავუწყე.–გადააგდეეგწყეულითავი,
სალომეახომარხარ?ყინულიმოიტანე
საყინულედან!დაგთხოვ, არშეგეშინდეს:
ჩვეულებრივიგულისწასვლაა. .
.
ახლასურათისშეცვლასხომარინებებთ?–
წარმოიდგინეთ:
მოქვითინელიზა, ამსახლის
ყველასტრესისადასკანდალისაგან
საბოლოოდ შეშლილი, მოწკმუტუნეხისფეხა
ცუგა,
დადალეწილი, უგრძნობიმეთოჯინე.
ყველაფრისდასასრულ, სწორედ იმწამს,
როცასაბოლოოდგამოვიყვანეპეტკა
საკმაოდ გახანგრძლივებულიუგონო
მდგომარეობიდან, რომელმაცძალიან
შემაშინა,–ელისისყველასგანმივიწყებული
თავისარწეველასავარძლიდანიატაკზე
გადმოვარდა, პატრონთანმიგორდადა
მელანქოლიურ რწევასმოჰყვაზედმის
სახესთან..
.დათითქოსგამოთხოვების
ნიშნადდაატრიალათვალები სწორედის,
მთისთაფლისფერიძვირადღირებული
თვალები( შოთხვი,ცხრატყავადასამყურა,
მხოხავიბეგქონდარადასალბი) ,რომლებიც
დიდირუდუნებითდაბერამისთვისჩეხეთის
უკანასკნელმათვალთამბერავმამარეკ
დოლეჟალმა. .
.
***
.
..
აბა,საკმარისია.დროა,მოვამთავრო.
მომბეზრდასაეჭვო საქმიანობისთვის
იშვიათიმშვიდისაღამოებისდათმობა.მით
უმეტეს,
რომარამგონია,ვინმესწავაკითხო
ესჩემინაწერები,
თუნდაც,მრავალიწლის
შემდეგ.
ისიდიოტიმთელითვეარ მცემდახმას.
თავშიჩაიბეჭდა(იდიოტი!ნეხვი!–როგორც
ჩემიდაუვიწყარიბებიკო იტყოდა),რომმე
დალიზამპირიშევკარით!დაპრაღაში
რამდენიმეწარუმატებელისატელეფონო
ზარისშემდეგ,როცამევცდილ ობდი
მისთვისრამეამეხსნა,ისკისაზარელი
ღრიალით მიხეთქებდაყურმილს, –
გადავწყვიტედრომიმეცა, რომგონს
მოსულიყო.
ლიზასნაგვიანებიორსულობადამისი
საოჯახო“სინდრომის”შლეიფიმადარდებდა.
სიმართლერომვთქვა, ახალისარისკო
ექსპერიმენტისწინააღმდეგივიყავი, და
რაღაცძალაგამუდმებით მექაჩებოდა, რომ
დამერეკა,–მაგრადმეყვირა, გენეტიკური
ანალიზისგასაკეთებლად გამექცუნებინა,
სანამგვიანიარ იყო..
.მაგრამ...რაღაც
მაკავებდამთელიამჩემიახსნა-
განმარტებებიანად:ვადა, ანალიზები..
.
რაღაცმაჩერებდა, სრულიად არაექიმურად,
–რომმათიცხოვრებისამსფეროშიარ
შევჭრილიყავი.

ლიზაკი,რომელთანაცერთი- ორჯერ
მოვახერხედალაპარაკება,საოცრად მშვიდი,
დამცინავ-საქმიანიიყოდაჩემიფრთხილი
მცდელობებისპასუხად რამემეთქვა
მისთვის,ერთსადაიმავესმიმეორებდა:
“ყველაფერიკარგადიქნება,
ბორია,აი,
ნახავ,
–ამიერიდანყველაფერიმშვენივრად
იქნება!
”.
..
უცნაურიდარწმუნებულობაა!მართლადა
მართლა: ხომუნდადაგაკავშიროს
ბედისწერამორ შეშლილთან! .
.
ლიზასგანშევიტყვე, რომპეტკამ, როგორც
მეწილემ, პროხაზკებთანდაკიდევ
რომელიღაცსათოჯინოსააქციო
საზოგადოებასთანერთად, რაღაც
გრანდიოზულიპროექტიწამოიწყო: მათ
ვლტავაზეძველიბარჟაშეისყიდესდაახლა
მცურავთეატრადაკეთებენმას, –
ექსპერიმენტულ, სინთეტურ თეატრად:
ადამიანები-თოჯინებიეყოლებათ. ..ჯერ
ყველასაბუთიარაამზად, ჯერკიდევბევრი
სარბენია, დაბევრისანერვიულო, რომ
მაგისტრატმაერთ- ერთ ხიდთანბარჟის
მიყენებისნებადართოთ. .
.მაგრამ
მსახიობებისქასთინგიუკვე
გამოცხადებულიადაბევრინიჭიერი
ახალგაზრდამიაწყდაიქაურობას: აკადემიის
კურსდამთავრებულთამთელიკურსი შენც
ხომიცი, მარტინს,რაცუნდაიყოს, კარგი
რეპუტაციააქვს.გეგმებიდაიდეებიკი
იმდენიაქვს, ლამისთავიგაუსკდეს.და, რაც
მთავარია, მარტინილიზასდაჰპირდა, რომ
ამპროექტშიმისთვისაციქნებასამუშაო:
მაგალითად, ქორეოგრაფიაშიამეცადინებს
ბავშვებს,–ცხადია,მშობიარობისმერე,
როცადაიჩუტება.ბორია, გესმის, –
მეუბნებოდალიზა, ესხომ, ბოლოსდა
ბოლოს, ჩემიპროფესიაა, არა?..
კი,
კი.
..
საქმიანიწვრილმანებისბევრიარაფერი
გაეგებოდა;მხო ლოდისდასცდა, რომ
პეტკასწილადიმრაღაცსათოჯინო სააქციო
საზოგადოებაშისამარისსახლშიაღებული
მთელითანხაჩააბრეხვეს, –ასერომ,ჯერ
ისევსაჯინიბოშივიცხოვრებთ,რამოხდა,
მალეეზოსკედელსსურო გადაუვლის,
მოედებამწვანეტალღებად!შემოდგომაზე
კიგაალისფრდება.დილაობით ნამი
დაედება..
.გახსოვს,
რაკარგიაჩვენთან
ზაფხულობით?ხომმართლაძალიანკარგია,
ბორია?
კი,
ძვირფასო,
კი.
..
მევუსმენდიმისგანუმეორებელ ხმას, მის
ბიჭურ ხაოიანხრინწს,დავფიქრობდი ვინ
იცის?ვინიცის,–ძალიანიშვიათად, მაგრამ
ხომხდებახოლმე, –იქნებაღარასდროს
დაბრუნდესკლინიკაში?დაამშემთხვევაში,
ხომარ დადგადრო, რომმე, დროებითმა
ქმარმა,კვლავწამოვიწყო განქორწინების
პროცესი? .
.
***
დაუცებპეტკამთვითონდამირეკა.

შემოვლაზევიყავი.მედდაშირამპალატაში
შემოიხედადამითხრა:
–ბორის, ისთქვენიუცნაურიმეგობარი
გირეკავთ,–რუსი,ფსიხი.
მეორესართულიდანსაორდინატოროსკენ
გავიქეცი,
მოსწავლებიჭივითვახტებოდი
კიბისორ-ორ საფეხურს.საიდანასეთი
ახალგაზრდულისიცქვიტე?მითხარითერთი,
ღვთისგულისათვის საიდან? ..
–ბორკა!–ჩამძახამანძლიერი,რაღაცნაირი,
ახალიხმით,დაამქარწაღებულმახმამ
თითქოსშეატორტმანაჩვენშორის
მოქცეულიუზარმაზარისივრცე.–
ქალიშვილიმყავს,ბორკა!
–როგორ?
!–დავიბენი,
–უკვედაიბადა?
–არა,ჯერ რადროსია, რასამბობ, გაგიჟდი,
ექიმო?მაგრამესენიუკვეხედავენ.გუშინ
მეცვნახეეკრანზე,ბორკა,ვნახე!თევზივით
დაცურავს:ჯერ რასჰგავს,
საფრთხობელას,
მაგრამუკველამაზია ნამდვილითოჯინაა!
დაუცებ,
თითქოსმდუღარეგადამასხესო:
–არა!!
!–ვიღრიალეყურმილშიდაარცკი
მომრიდებიამედდისადაკიდევერთიჩემი
თანამშრომლის, რომლებმაცჩემსღრიალზე
დაფეთებულიკურდღლებივით ისკუპეს
კარისკენ.მხოლოდ დამაბრმავებელ ბრაზს
ვგრძნობდიდასურვილს ძაღლივით
გამეგდო წიხლქვეშპეტკა.–არა,შე
არამზადავ!არ გაბედო!
!!თოჯინაარაა!ისარ
არისთო- ჯი-
ნა!
!!.
..
”
ეპილოგი
ძლიერიქარითვალებსწვავდა,კარლის
ხიდიდანყველაზეჯიუტტურისტებსაცკი
ხვეტდა.
გაზაფხულისპირქუშივლტავალილისფერ-
თუნუქისფერიპითონივით მისრიალებდა
ხიდქვეშდარუხიცა,თითქოსმდინარეს
ეხამებაო,
მძიმეღრუბელთარიგებით
იბურცებოდადაიტალღებოდა.
მხოლოდ იაპონელთაპატარაჯგუფი,
რომლისექსკურსიამძღოლიპაწიახელით
ათითებდამიდამოსაკენ,დარამდენიმე
მონდომებულიწყვილი, რომელთაც
გადაეწყვიტათ ზლატაპრაღაშითავიანთი
არასეზონურიმოგზაურობიდან
მაქსიმალურადბევრისასარგებლო ცნობა
დასაოჯახო ფოტოალბომებისთვის
მაქსიმალურადმეტიმასალამოეპოვებინათ,
–ერთინიშიდანმეორემდე
დაბორიალობდნენდაქანდაკებებისფონზე
იღებდნენფოტოსურათებს.
ყველადაყველაფერიგათოშილია:
მხატვრები თავიანთმოლბერტებიანადდა
ბრეზენტისპატარასკამებიანად,ირჟი
თავისტლანქგიტარისტიანად; დაკიდევ,
როგორცჩანს, შუახიდზე,მრავალტანჯული
იანნეპომუცკისქვეშ,თავისიელექტრონული
ჯაზ-
ბენდისთანხლებით თავგანწირულად
უბერავსგაყინულ-გათოშილიჰონზა.
ყველაისეთბება,
როგორცშეუძლია:
თუ
გინდა,
კოცონიცდაანთე.
..
არაფერია, ბიჭებო:
გავიდამშიერიზამთარი,
ესქარიანიგაზაფხულიცჩაივლისდა
სადაცაა,გადაგვეშლებათაფლისფაფითადა
ბარაქისბუჩქებზეგამოსხმულიგემრიელი
კენკრით სავსეზაფხულისველ-მინდვრები.
..
ჰონზამდერომმივიდა,
მოპირდაპირე
მოაჯირთანშედგა.
სწორედ ამდროსმათ შორისიაპონელთა
ჯგუფიგადიოდა.ვაი-მუსიკოსმახელი
დასტაცასაბავშვოდაირას, ფეხებთანრომ
ედო,ხელებიდასცხო, კეფაზედახვეულ
ჟღალ-კიკინებიანითავისტრიალსმოჰყვადა
თანთავდავიწყებით მოაღო
ქათქათაკბილებიანიხახა.ვიღაცამ,
მომეტებულად გულჩვილმა, გავლითჩაუგდო
მუყაოსყუთშიორიოდკრონი.
პეტიაპაუზასდაელოდადაგაუღიმა
ყმაწვილს.მანაცხელიდაიქნიასაპასუხოდ.
..
არა,ჰონზა დელიკატურიადამიანია.ახლა
ისარსთხოვსპეტიას: “მაჩვენეკლასი!
”..
.
ნამდვილადარ განუახლებსჭრილობას.
ყველამიცის, რაუბედურებაშეემთხვა
პეტიას:მისიგენიალურითოჯინა, ისელისი
ლამისადამიანი, ლამისნამდვილიქალი,
ცოცხალისგანრომვერგაარჩევდი!–ვიღაც
ნაძირლებმაპირდაპირ იმღამისკლუბიდან
მოიპარეს,სადაცპეტიაგამოდიოდა. .
.
ამბობენ,პოლიციამაცვერიპოვაო.მიწამ
უყო პირითოჯინას.ირჟიირწმუნება, რომ
შეიძლებაუცებამერიკაშიგამოჩნდეს, ან
იმისიქით, რომელიმეკერძოკოლექციაში. .
.
ცოდოაპეტია. ..აგე,
დგას,დაბნეულად
იღიმება,
გეგონება,არაფერიმომხდარაო,
უცნაურიადამიანია.
..

პეტიასკიუკვეაგვიანდებოდატონდასთან,
რომელსაც, როგორცმოილაპარაკეს,
მაგისტრატთანუნდაშეხვედროდა...მაგრამ
რატომღაცფეხსარ იცვლიდა, იდგააქ,ხიდზე,
სუსხიანქარშიდამრავალტანჯულ ბებერ
ჰონზასუღიმოდა.მერემიუახლოვდა, მუყაოს
ყუთსჩახედა:ეგრეა გროშებიყრია.
საცოდავიგროშები...
–მიდი!–ნიკაპიმაგნიტოფონისკენაიქნია.
გასაკვირია,
რომელექტრონიკაასეთ
გაუსაძლისყინვაშიმუშაობს.
ყმაწვილმათვალებიფართოდ გაახილადა
თავისაქეთ-
იქით ქნევასმოჰყვა:
–პეტია?არა.
..რასამბობ?არ-
ა-ა-
ა..
.
–მიდი,მიდი.
..–გაუმეორაპეტიამ,
ზურგჩანთაგადაიძრო მხრიდან,ქურთუკი
გაიხადადამხოლოდ სვიტერისადაჯინსის
ამარადარჩაგაზაფხულისბასრიქარის
პირისპირ.
–ვაჩვენოთ კლასი.
..–თვალიჩაუკრაჰონზას
დასახელოებიაიქაჩა,–წამიერად,
მტაცებლურად აკრეფილმა,თითქოსუფრო
გამაღლებულმაცკი.
ჰონზააღარშეკამათებია,
დაიხარა,
სწრაფად
გადათვალაჩანაწერებისნომრებიდა
ღილაკსდააჭირათითი.
.
..
ჯანგო რეინჰარდტის“
მინორულმასვინგმა”
გაიღიმაქარში,სიმებზეპიკისგადატარებით
–ხრინწიანიხველით ჩაიწმინდახმა,მსუქანა
-
კონტრაბასისძარღვიანიხუმრობა
გადმოისროლადამერეღრმაპაუზაში
ჩაყვინთა,თითქოსწინასწარვეტკბება
გიტარისსაუცხოო, გაწელილი,აღმავალი
სინკოპებითო..
.
მთელიშესავლისგანმავლობაშიპეტია
თავდახრილიიდგა, თითქოსმუსიკას
არავითარიკავშირიარ ჰქონდამასთან.
მაგრამვიოლინოსპირველსავე
წამოკვნესაზემაშინალურად, სადღაც,
სხვაგანმყოფისმოღვენთილ- მოთენთილი
იერით გადადგასამინაბიჯიმარცხნივ. .
.სამი
ნაბიჯიმარჯვნივ. .
.მერევიღაცისჰაეროვანი
სხეულიაიტაცახელებით. ..დაუცებ:
...
წავედით-წავედით- წავედით, ჩემოპატარავ,
–ფეხიფეხს, მარჯვნივ- მარცხნივ:ტარა-
რარა
-რური-რირა-ა-ა.
..მკვე თრად, მთელი
კორპუსით უფრო, უფრომკაფიოდ!ოპ!–
დაგიჭირე!დაისევოპ!–დაგიჭირე. .
.ტარა-
რარა- რური-რირა- ა-
ა..
.და ვიოლინოს
ქარაშოტული, თავგანწირულიწამოფრენა:
“ჯი-ჯუ-
ჯა-
ჯუ-
ჯა-ა-
ა-ა!”.
..

.
..
როგორცყოველთვის, სვინგისპირველივე
აკორდებზე თითქოსჯადოსნურიძალის
ნებით პეტიასგარშემო მაყურებელმაიწყო
მოგროვება.იაპონელებიცდაბრუნდნენ,
ყველაწყვილმაცმოირბინა, ბევრი,
ბევრი
ახალისახეცშეემატათ..
.
(
ჰონზასთვისესყოველთვისნამდვილი
სასწაულიიყო:როგორცრკინისბურბუშელა
მოილტვისმაგნიტისკენ,ისემოირბინა
ხალხმამთელინახევარკილომეტრიანი
ხიდიდან.ასეშორიდანროგორ გრძნობენ?–
ეკითხებოდასაკუთართავს.ნუთუეს
ადამიანი,
მისიდაკუნთული, მოქნილი
სხეული,მისიოსტატობა,მისინიჭი
ამსიშორეზეასხივებსმაგიურ ძალას?
)
ისკიცეკვავდა.
..
დაღუპულიელისისუწონო სხეულიმის
ხელთანერთად დაცურავდა
თავგადაგდებული, დალამისქვებამდე
სწვდე ბოდამისიუკვდავიმეწამულითმა. ..
ელისიაბრეშუმისუნაზესნაჭრად
დაჰფენოდამისმკლავსდადაცურავდა
მასთანერთად დაისიც, პეტია,
გაორებულ-
ერთიანისხეულით მიცურავდა, ტაქტში
ირწეოდაელისთანერთადგაზაფხულის
ქარსაყოლილი, –მარჯვენახელიიდაყვში
მოეხარა,მარცხენა მავედრებლად
გაეწვდინაწინ,–“მინორულისვინგის”
დამცინავ-მგრძნობიარელაბირინთში
მიიკვლევდაგზას, ტრიალებდა,გზასუჭრიდა
ელისისლანდს, ერთიხელიდანმეორეზე
გადაისროდამას, ბიჭურიმოძრაობების
ურთულესკონტრაპუნქტსშლიდა,
ანაწევრებდა..
.–თითქოსვიღაცასიხმობდა,
თითქოსსულისგამოცეკვებასლამობდა
ბნელეთისსამეფოდან.
მისიხერხემალი,კისერი,
მგრძნობიარე
მხრები,ხელისმტე ვნებიდაფეხის
ტერფებირთულიდათავდავიწყებული
ცეკვისრიტმულინახატისყველა
სანტიმეტრსგადიოდნენ.იგიტრიალებდა,
ჰაერშიიჭერდაელისისლანდსდა
ნიკაპწამოწვდილი, მარცხენახელზე
ისვენებდაუწონო, მყიფეჩრდილს. ..ხანწინ
მიისწრაფვოდა, ხანგაქვავებულივით
შედგებოდაადგილზე, ხანმტაცებლურად
იხრებოდამისმკლავსმინებებული
აჩრდილისკენ, ხანმკერდზეიხუტებდამას. .
.
იგითავსდასტრიალებდაელისისლანდს
მიზანსწრაფული, მოცახცახე,
თავაშვებული
ცეკვით;ცხელ ხელისგულსუსვამდა
სიცარიელეს,მკერდზეიკრავდაამ
სიცარიელესდავნებისწამიერკრუნჩხვაში
ირინდებოდა;
სახელგანთქმულისვინგისჰანგები
მიფრინავდნენ, ვლტავასთავზედნებოდნენ,
იფანტებოდნენ: უკანასკნელისალამიმის
მარჯვენახელქვეშმოქცეულ ძვირფას
სიცარიელეს!..მოსახსენიებელიცეკვა
პატარაელისს. ..დაღუპულ, დაკარგულ,წყნარ
ელისს..
.მოსახსენიებელიცეკვა მის
სრულყოფილ თოჯინას, მისშედევრს,მის
აბსოლუტურ, უსხეულო, შეუმღვრეველ
ბედნიერებას...
.
..
ხალხიჯერერთტაქტშიუკრავდატაშს
როგორცყოველთვისხდებოდა, –მაგრამმის
სახესრომჩაუკვირდებოდნენ, მაყურებლები
ჩუმდებოდნენ,ღიმილიუქრებოდათ, ხელებს
დაბლაუშვებდნენ: ესიყო ოდნავ
შემაშინებელიცეკვამარტოსული
შეშლილისა, რომელსაცპარტნიორად,
ქალისნაცვლად, სიცარიელეჰყავდა.
ისკიცეკვავდა.
..
რაღამაინცადამაინცესუბრალო მუსიკა
ჰყვებოდაყველაფერსასემტკივნეულად, ასე
შიშვლადდადაუნდობლად მის, ლიზას,
მათი
სიყვარულისშესახებ;ჰყვებოდაიმსულზე,
რომელიცმსახურად გაიხადეს,დაიმსულზეც,
რომელიცანარეკლსარ შეეგუა; დაკიდევიმ
ახალ სულზე,რომელიცჯერმხოლოდ
ემზადებოდასამყაროშიმოსასვლელად,
მაგრამუკვეგამარჯვებულიიყო...
ასეთირაიმალებოდასიმებზემედიატორის
მღელვარეცახცახში,გიტარისნელ რიტმში,
ბანჯოსმავედრებელ ბუტბუტში,სიცოცხლის
ერთადერთობაზედამცინავ, ნაზწუხილში?ან
რითეხმიანებოდაესმუსიკაიმსამყაროს,
რომელიცაქ, ამხიდზემდგარსერტყაგარს?
ცეკვავდაპეტია.
..
მისუფეროთვალებშიტურისტებისბრბო
ირეკლებოდა. .
.დამდინარეზემცურავი
კატერები,წყლისათინათებისბადეშირომ
მოქცეულიყვნენ;დახიდისდრო- ჟამისგან
გაშავებულიკოშკებიდაქანდაკებები,და
პეტრჟინისგვერდსჩაყოლებულიქვის
დაკბილულიზოლი. .
.ამთვალებში
მიზანსწრაფულად მიცურავდნენუცნაურ
სპირალად დაგრაგნილიღრუბლებიდა
ლურჯიცისნამსხვრევები;ამთვალებში
ბორცვებსზედასივრცეშიმიფრინავდა
უსუსურითვალისმწარეცრემლისწვეთში
არეკლილიპრაჟსკიგრადი. ..
ცეკვავდა.
..–თავდავიწყებული,განდგომილი
სახით..
.დაისემოძრაობდა, თითქოს
თავადაცმხოლოდდამხოლოდ ჰაერია,
ხორცად განმყარებული, მხოლოდ და
მხოლოდ ღვთისთოჯინაა, ბოროტებისადა
სიკეთისუამრავიძაფირომამოძრავებს.და
შიგგულშიგავლით, მისითავიდანზეცისკენ
მიიქაჩებოდაუსასრულოოქროსძაფი.
რასიზამ..
.კმაყოფილიციყო,თუკიამ
ნომრით ოდნავმაინცშეაფერადებდა
შემოქმედისგრანდიოზულ სიმარტოვეს.
..
თვითონაცრიგიანად იმუშავააქ,
სინდისიერადიმუშავა,დაახლა
წინააღმდეგიარაა,სათითაოდ დაწყვიტოსეს
ძაფები,ყველა,
უკანასკნელი,ოქროსფერი
ძაფისგარდა,რომელზეცსიამოვნებით
დაეკიდებოდააქ,ამხიდისთავზე, –თუნდაც
ვერ აფრენილიყო ცამდედათუნუქისფერ
ტალღებსდანარცხებოდა. ..
.
..
მაგრამმეაქვრჩები.
აქვრჩები.
აქუნდადავრჩე სანამშენარსებობ,
ჩემო
სიყვარულო.
..

იერუსალიმი2010