6 Lms Hafta-2

Bölüm Adı
İnşaat Mühendisliği
Dersin Adı BİLİMSEL ARAŞTIRMA TEKNİKLER
Dersin Haftası: 6. Hafta
gelisimedu igugelisim
KÜTÜPHANELER
Basılı ya da çoğaltılmış kaynakların bulundukları yerlerdir.

• Kitaplar Tablolar
• Gazeteler • Gravürler (oyma baskı)
• Dergiler • Resimler
• Tezler • Kılavuzlar
• Haritalar • Planlar
• Atlaslar • Raporlar
• Kataloglar
KÜTÜPHANE ÇEŞİTLERİ
Araştırma konusu ister doğrudan kütüphaneye dayalı olsun,ister özel alan veya
laboratuvar çalışması biçiminde olsun, araştırmanın gerçekleştirilmesi için
kütüphane kaynaklarına başvurmak kaçınılmazdır.
Bir araştırmaya, üniversite veya araştırma kuruluşlarının kütüphaneleri gibi
büyük kütüphanelerden başlamakta yararlardır. Böylece konunun boyutları,
sınırlamaları ve açılımları hakkında daha sağlıklı bilgiler edinilebilir.
KÜTÜPHANELER
• Sundukları hizmetin şekline göre;

1.Geleneksel kütüphaneler
2.Elektronik kütüphaneler
• Hizmet verdiği kitlelere göre;
1.Bilim ve araştırma kütüphaneleri
2.Halk, okul ve çocuk kütüphaneleri
KÜTÜPHANELER
BİLİM ve ARAŞTIRMA KÜTÜPHANELERİ

• Devlet Kütüphaneleri
• Üniversite Kütüphaneleri
• Özel Kuruluşlara, Vakıflara ve Uluslararası Kuruluşlara Ait Kütüphaneler
KÜTÜPHANELER
ÖNEMLİ ARAŞTIRMA KÜTÜPHANELERİ

Türkçe basılı eserler koleksiyonu açısından, ülkemizde tüm basılı eserlerin
eksiksiz olarak bulunduğu beş kütüphane vardır.
• Ankara: Milli Kütüphane, İl Halk Kütüphanesi
• İstanbul: İstanbul Üniversitesi Merkez Kütüphanesi, Beyazıt Devlet
Kütüphanesi
• İzmir: Milli Kütüphane
KÜTÜPHANELER
KÜTÜPHANELERİN BÖLÜMLERİ
Kitaplar ve öteki kaynaklar kütüphanelerde gelişi güzel değil, belirli bir sisteme
uygun biçimde sınıflandırılmış olarak yerleştirilir ve okuyucu hizmetine sunulur.
Sınıflandırmanın amacı, okuyucu ile kitabın en kolay biçimde buluşmasını
sağlamaktır. Kütüphanecilikte temel kural, her kitabın okuyucusunu, her
okuyucunun da aradığı kitabı en kısa yoldan bulabilmesidir.
KÜTÜPHANELER
Sınıflandırma, ortak özellik taşıyan çalışmaları aynı grupta toplamak, bu

özelliğe sahip olmayanları da o gruptan ayırmak demektir.
Kütüphaneler, kaynaklarını belirli özelliklere göre gruplandırarak
okuyucuların bunlara ulaşmasını sağlamaya çalışırlar (Seyidoğlu:101).
KÜTÜPHANELER
Kaynaklar birinci olarak, fiziki özelliklerine göre sınıflandırılabilirler.

 Kitaplık Bölümü
 Referans Bölümü
 Süreli Yayınlar Bölümü
 Görsel – İşitsel Materyaller Bölümü
 Gri Yayınlar Bölümü
 Rezerv
KÜTÜPHANELER
Sık rastlanan bir uygulamaya göre de sınıflandırma kullanış amaçlarına göre yapılır.
Bu düzenlemeye göre örneğin,
• Referans kaynakları
• Yabancı dildeki kitaplar
• Süreli yayınlar
• Çocuk kitapları
ayrı bölümlere yerleştirilir.
KÜTÜPHANELER
En yaygın uygulama ise konulara göre yapılan sınıflandırmadır. Böylece

örneğin iktisat kitapları tarih kitaplarından, matematik kitapları da güzel
sanatlardan ayrılmış olur. Ana konular da kuşkusuz ki, kendi içinde daha alt
dallara ayrılabilir.
KÜTÜPHANELER
1 – KİTAPLIK BÖLÜMÜ
Kitap Tasnif Sistemleri
 Dewey Onlu Sınıflandırma Sistemi
 Amerikan Kongre Kütüphanesi Sistemi
Kütüphanelerde genellikle bunlardan birisi veya yerel koşullara göre bunların biraz
değiştirilmiş bir şekli uygulanır. Ülkemizdeki yaygın olan uygulama Dewey Sistemi’ne
dayanır.
KÜTÜPHANELER
DEWEY ON’LU SINIFLANDIRMA SİSTEMİ

Tüm konular dokuz başlık altında toplanmış, daha sonra dokuz başlığın
hiçbirine girmeyen konular da “genel konular” adı altında sıfırıncı sıraya
konulmuştur.
KÜTÜPHANELER
KÜTÜPHANELER
KÜTÜPHANELER
KÜTÜPHANELER
AMERİKAN KONGRE KÜTÜPHANESİ SİSTEMİ

 Araştırma amacına yönelik kütüphanelere uygun bir tasnif sistemidir.
 Konular 20 temel bölüme toplanarak, her bölüm bir harfle gösterilmektedir.
 Sosyal Bilimler H harfiyle gösterilmektedir
 İkinci bir harfle Alt Bölümlere ayrılmaktadır
 Sosyal bilimlerin altındaki istatistik bölümü HA ile, iktisat HBile, sosyoloji HM ile
gösterilmektedir (Seyidoğlu:105).
KÜTÜPHANELER
KÜTÜPHANELER
ISBNVE ISSN
ISBN, İngilizce ’deki Uluslar arası Standart Kitap Numarası(International
Standard Book Number) sözcüklerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır.
Bir yayınevi ya da yazar tarafından yayınlanan kitabın uluslararası düzeydeki
tanıtım işareti durumundadır (Seyidoğlu:121).
KÜTÜPHANELER
 Aşağıda daha ayrıntılı biçimde belirtileceği gibi, bu rakamdört bölümlü 10 sayıdan
ibarettir.
 ISBN 975-7338-00-1
 İlk sayı grubu ülke veya ülke grubu 975
 Yayınevi numarası 7338
 Kitapla ilgilidir 00
 Son rakam kontrol amaçlıdır 1
 ISBN sisteminin uluslar arası düzeyde yönetimi, merkezi
Berlin’de bulunan Uluslararası Standart Kitap Numaralama Ajansı’na aittir. gelisimedu igugelisim
KÜTÜPHANELER
 Süreli yayınlar içinde değişik bir numaralandırma sistemi oluşturulmuştur.

ISSN ile gösterilen Uluslararası Süreli Yayın Standart Numarası
(International Standard Serial Number) ISBN’den farklı bir merkez
tarafından yönetilir. Süreli yayınları çıkartanlar ISSN numarası olmak için,
merkezi Paris’te bulunan Uluslararası Süreli Yayınlar Veri Sistemi (Data
Systems for International Periodicals)’ne başvururlar.
KÜTÜPHANELER
2. REFERANS BÖLÜMÜ
 Sözlükler
 Ansiklopediler
 Atlaslar
 Makale indeksleri
 İstatistikler vb.
 Açık raf sistemine göre düzenlenirler.
 Referans bölümünde yer alan kaynaklar genellikle yalnız kütüphane içinde
hizmet sunulur, dışarıya ödünç verilmez.
KÜTÜPHANELER
3. SÜRELİYAYINLAR BÖLÜMÜ
 Süreli yayın: belirli aralıklarla yayınlanan her türlü gazete,dergi, mecmua vb.’ni
kapsar.
 Süreli yayınlar = Periyodikler
 Özellikle akademik dergiler bulunur.
 Ulakbim’e 2340 yabancı, 301’i Türkçe 2641 basılı süreli yayın gelmektedir.
KÜTÜPHANELER
4.GÖRSEL–İŞİTSEL MATERYALLER BÖLÜMÜ

• Mikrofilm
• Plak
• Kaset
• Fotoğraf
• Poster
• Video Kasetler vb
KÜTÜPHANELER
5. GRİYAYINLAR BÖLÜMÜ
Gri yayınlar: Kitap, dergi ve benzeri geleneksel yayınlar dışında kalan mekanik
yollardan (teksir ya da fotokopi) sınırlı sayıda çoğaltılmış yayınlardır.
Yüksek lisans ve doktora tezleri, seminer sempozyum panel vb. bilimsel toplantılara
sunulan tebliğler, her türlü raporlar, çeşitli çeviriler ve patentler.
KÜTÜPHANELER
ISBN ve ISSN numaraları olmayan, sınırlı sayıda ve çoğunlukla mekanik

yollardan çoğaltıldığı için geleneksel ticari yollardan temini mümkün
olmayan yayınlardır.
Gri yayınlar, kendi alanlarındaki son gelişmeleri içermesi yanında, söz konusu
gelişmeleri en hızlı bir şekilde duyuran belgelerdir.
KÜTÜPHANELER
GENEL BAŞVURU KİTAPLARI

 Ansiklopediler
 Bibliyografyalar ve Kütüphane Katalogları
 Tezler
 İstatistikler
 Kanunlar
ELEKTRONİK KAYNAKLAR
ARAMA SİTELERİ
• http://www.google.com.tr
• http://scholar.google.com.tr
• http://www.findarticles.com
KÜTÜPHANELER
• Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi

• http://www.ulakbim.gov.tr/
• T.C. Yükseköğretim Kurulu http://www.yok.gov.tr/
• T.C. Başbakanlık DPT Müsteşarlığı http://ekutup.dpt.gov.tr/ T.C. Başbakanlık
Türkiye İstatistik Kurumu
• http://kutuphane.tuik.gov.tr/
• Milli Kütüphane http://www.mkutup.gov.tr/
KAYNAKLARIN BİLİMSEL NİTELİKLERİNİN
BELİRLENMESİVE OKUNUP DEĞERLENDİRİLMESİ
KAYNAKLARIN BİLİMSEL NİTELİĞİ VE OKUNUP DEĞERLENDİRİLMESİ
• 1 - KAYNAK ÇEŞİTLERİ
Araştırmacıların derledikleri ve çalışmalarında yararlanabilecekleri kaynaklar,
söz konusu kaynağın içinde kibilginin türüne göre üç gruba ayrılmaktadır.
Bunlar;
• Birincil Kaynaklar,
• İkincil Kaynaklar,
– BİRİNCİL KAYNAKLAR
Bir konudaki ilk kaynakları ifade eden birincil kaynaklar, o konunda yazılmış veya
derlenmiş olan ilk, genellikle de ham bilgilerin yer aldığı kaynaklardır.
Örnek: edebiyat eserleri, sanat eserleri, resmi raporlar ve istatistikler, dava
tutanakları, deney sonuçları, anket sonuçları, söyleşi, mektup, teorilerin yer aldığı
orijinal çalışmalar.
– İKİNCİL KAYNAKLAR
Birincil kaynaklara dayanarak yapılmış olan tüm çalışmalar, ikincil kaynakları oluşturur.
Örnek: Makale, kitap, rapor, bazı tezler.
ÜÇÜNCÜL KAYNAKLAR
İkincil kaynaklara dayanarak hazırlanan çalışmalar, üçüncül kaynakları oluşturur.
Yararlanılan kaynaklara ilişkin referans verilmesine gerek görülmeyen, o alanda
çalışanlarca bilindiği varsayılan konuları basit, anlaşılır ve oldukça sistematik
olarak açıklamaya yönelikçe alışmalar olan üçüncül kaynaklara ders kitapları
örnek oluşturmaktadır.
BİLİMSEL ÇALIŞMALARDA BİRİNCİL, İKİNCİL VE ÜÇÜNCÜLKAYNAKLARA

BAŞVURULMA DERECESİ
Bitirme ödevi, mezuniyet tezi veya dönem ödevi hazırlayan lisans öğrencilerinin
birincil kaynaklara erişmesi son derece güç olduğu gibi, bunların
değerlendirilmesi de zaman alır.
Araştırmanın bilimselliğinden çok, bilimsel araştırma metodolojisine uygun

olarak hazırlanıp hazırlanmadığının önemli olduğu bu tür çalışmalarda, çoğu kez
ikincil ve üçüncül kaynaklara başvurulması yeterli görülür.
Yüksek lisans tezlerinde, çoğunlukla ikincil kaynaklardan yararlanılması esastır.

Ancak tüm tezde olmasa bile, birincil kaynaklardan yararlanılmış olması,
çalışmayı daha nitelikli hale getirecektir.
Doktora çalışması, araştırmacıya akademik unvan vermeye yönelik ve

hazırlanması dört ile altı yıllık bir sürenin verildiği, bilimselliği her yönü ile ön
planda olması gereken bir çalışmadır.
Bu nedenle, doktora tezlerinde, ikincil kaynaklar yanında, mümkün olduğunca
birincil kaynaklardan da yararlanılması gerekir.
KAYNAKLARIN BİLİMSEL NİTELİĞİ ve OKUNUP DEĞERLENDİRİLMESİ
Bilimsel dergilerde yayınlanacak olan makalelerde ise tıpkı doktora tezi gibi
ikincil kaynaklar yanında mümkün olduğunca birincil kaynaklara
başvurulmalıdır.
2– DERLENEN KAYNAKLARIN BİLİMSELLİK DÜZEYİNİNDEĞERLENDİRİLMESİ

Yayınlanmış her eseri bilimsel ve dolayısıyla güvenilir olarak kabul etmemek, şüpheci
yaklaşmak gerekir.
Bir eserin bilimsellik düzeyinin belirlenebilmesi için söz konusu eserin planı, giriş ve
sonuç bölümleri yanında yazarın uzmanlık alanı, yayıncısı ve basım yılı da göz önünde
bulundurulur.
yazarın Uzmanlık Alanı

 Erişilen her eserin öncelikle yazarına bakılır.
 Yazarın o alanda tanınan, o konunun uzmanı olması, söz konusu eserin
bilimsellik düzeyi ile ilgili güvencedir.
 Erişilen eserlerin kaynakçaları, konu üzerinde uzman yazarların ve eserlerinin
belirlenmesinde ilk bilgileri verecektir.
b. Araştırmanın Yayıncısı
Bilimsel eserlerde yazar kadar olmasa bile eserin yayıncısı da önemlidir.
Kitaplar: Her yayınevinin bir yayın alanı vardır. Büyük yayınevleri yayınladıkları
kitapların belirli bir bilimsellik düzeyinde olmasına dikkat ederler.
Dergiler: Bir dergideki yazıların bilimsellik düzeylerinin belirlenmesinde aşağıdaki
kıstasların göz önüne alınması gerekir.
Derginin;
 Düzenli olarak yayınlanıyor olması
 Yayınlanan makalelerin hakem değerlendirme sürecinden geçmiş olması
 Yazarların ve hakem listesinin, konularında uzman kişilerden oluşması
 Araştırma yazıları ile orijinal çalışmaların ağırlıkta olması
 Makalelerin özet, giriş, esas metin ve sonuç ile kaynakça bölümlerinin

bulunması
 Makalelerin uluslar arası tarama sistemlerine uygun “anahtar sözcükleri”
içermesi
 Her yıl sonunda veya belirli aralıklarla, daha önce yayınlanan makalelerin yer
aldığı “dizin”in olması
 Derginin ISSN numarasının olması.
KAYNAKLARIN BİLİMSEL NİTELİĞİ ve OKUNUP DEĞERLENDİRİLMESİ
c. Yayının Basım Yılı

Çalışmada mümkün olduğu kadar yeni yayınlardan yararlanılmalı ve çalışılan konu ile
ilgili son gelişmeler izlenmelidir.
Kaynakçanın önemli bir kısmı, 15-20 yıl önceki yayınlardan oluşuyorsa, araştırmacının
kaynak taramasını iyi yapmadığı, daha önceki çalışmaların kaynakçalarındaki eserlerle
yetindiği düşünülür.

6 Lms Hafta-2

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

6 Lms Hafta-2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Bölüm Adı

Dersin Haftası: 6. Hafta

Basılı ya da çoğaltılmış kaynakların bulundukları yerlerdir.

• Sundukları hizmetin şekline göre;

BİLİM ve ARAŞTIRMA KÜTÜPHANELERİ

ÖNEMLİ ARAŞTIRMA KÜTÜPHANELERİ

Sınıflandırma, ortak özellik taşıyan çalışmaları aynı grupta toplamak, bu

Kaynaklar birinci olarak, fiziki özelliklerine göre sınıflandırılabilirler.

En yaygın uygulama ise konulara göre yapılan sınıflandırmadır. Böylece

DEWEY ON’LU SINIFLANDIRMA SİSTEMİ

AMERİKAN KONGRE KÜTÜPHANESİ SİSTEMİ

 Süreli yayınlar içinde değişik bir numaralandırma sistemi oluşturulmuştur.

4.GÖRSEL–İŞİTSEL MATERYALLER BÖLÜMÜ

ISBN ve ISSN numaraları olmayan, sınırlı sayıda ve çoğunlukla mekanik

GENEL BAŞVURU KİTAPLARI

• Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi

BİLİMSEL ÇALIŞMALARDA BİRİNCİL, İKİNCİL VE ÜÇÜNCÜLKAYNAKLARA

Araştırmanın bilimselliğinden çok, bilimsel araştırma metodolojisine uygun

Yüksek lisans tezlerinde, çoğunlukla ikincil kaynaklardan yararlanılması esastır.

Doktora çalışması, araştırmacıya akademik unvan vermeye yönelik ve

2– DERLENEN KAYNAKLARIN BİLİMSELLİK DÜZEYİNİNDEĞERLENDİRİLMESİ

yazarın Uzmanlık Alanı

 Makalelerin özet, giriş, esas metin ve sonuç ile kaynakça bölümlerinin

c. Yayının Basım Yılı

You might also like