Edukimi ne Dimension Shoqeror

Leksioni 2

FUNKSIONET E ARSIMIT NE SHOQERI

Broom dhe Seiznick (1995) përshkruajnë disa nga funksionet e arsimit sipas tyre. Këto janë:
Transmetim kulturor; Integrimi social; Inovacioni; Përzgjedhja dhe shperndarja neper
pozicione; Zhvillimi i personelit. Arsimini si sistem shoqëror krijon vetëdije për trashëgimine
kulturore, vlerat tradicionale si dhe transmetimin kulturor, i cili tenton të vë theksin në respekt
ose traditë. Transmetimi kulturor zhvillohet permes mësimdhëniess, ruajtje dhe hulumtim të
shoqërisë, historisë, gjuhës, fesë, si dhe filozofisë në shoqëri. Funksioni themelor i arsimit
është formimi i një gjuhe të përbashkët dhe një ndjenjë e identitetit të përbashkët. Shkollat
japin mësim në një gjuhë zyrtare dhe kjo i ndihmon unitetit të standardizuar. Permes saj nxitet
integrimi social të identifikimit të përbashkët në shoqëri.

Arsimi i sotëm ka kryer mrekulli në historinë e njerëzimit. Çdo shoqëri është e ndërgjegjshme
për inovacionet që çojnë në rritje dhe zhvillim. Ide dhe qasje të reja dalin çdo ditë në mënyrë
që të zgjidhin probleme njerëzore. Sidoqoftë, njohuritë janë të bollshme çdo ditë si rezultat i
inovacionit, veçanërisht në fushën e teknologjisë. Inovacioni është një faktor dominues dhe
një instrument për zhvillimin e shoqërisë.

Në vitet e para, kur pak ishin të arsimuar, shkolla luante vetëm një rol më të vogël se familja
në përcaktimin e ndarjes së punës dhe statusit. Me rritjen e shkollave, sistemi shkollor ka marrë
përsipër punën e shqyrtimit dhe shpërndarjes. Prandaj, performanca individuale në shkollë dhe
kursi i studimit që ai / ajo zgjedh përcakton karrierën e tij të ardhshme. Shkolla është pra një
mekanizëm për shpërndarjen e rolit në shoqëri. Arsimi si një instrument me besueshmëri kryen
një funksion unik në jetën e njeriut. Eshte e rëndësishme të theksohet se arsimi jep aftësi dhe
perspektiva formale qe nuk mund të arrihen përmes agjencive të tjera të socializimit. Për
shembull, zakonet mësohen (një aspunktualitet i tillë që mund të jetë i nevojshëm në një
shoqëri të ndërgjegjshme për kohën). Sidoqoftë, është një vërtetësi të theksosh se marrëdhënia
funksionale midis arsimit dhe sistemeve të tjera shoqërore çon në zhvillimin e shoqërisë.
Edukimi është një mjet mekanik, një rrotullues që zgjidh çdo nyjë që refuzon të lirohet. Kjo
do të thotë, arsimi luan një rol të jashtëzakonshëm në jetën e një individi dhe të shoqërisë në
përgjithësi, i cili duhet t'i jepet çdo organi të shoqërisë.

Marrëdhënia midis arsimit dhe shoqërisë

Ne e kemi parë arsimin në veçanti si një mjet të transmetimit kulturor nga një brez në tjetrin.
Prindërit janë mësuesit e parë të fëmijës dhe ata ende mbajnë një funksion arsimor gjatë viteve
të hershme dhe formuese të fëmijës. Pothuajse të kombeve në zhvillim të botës, përfshirë
Nigerinë, prindërit janë përgjegjës për dërgimin e fëmijëve ose lagjeve të tyre në shkollë.
Meqenëse këto kombe po pësojnë ndryshime të shpejta socio-ekonomike dhe politike, ata
dëshmojnë probleme të veçanta në evoluimin e sistemit të përshtatshëm arsimor, i cili do të
jetë në gjendje të prodhojë nevoja të mjaftueshme për fuqi punëtore në të gjitha segmentet e
shoqërisë. Shkollat janë krijuar në shumë shoqëri të botës në mënyrë që të nxënësit ato aftësi
të cilat do t'iu ofrojnë atyre mundësinë e marrjes së pozicioneve të tyre të duhura në shoqëri;
por ky funksion nuk mund të arrihet në mënyrë adekuate pa ndihmën e shtëpisë sepse si shtëpia
ashtu edhe shkolla kryejnë funksione plotësuese në zhvillimin moral dhe intelektual të fëmijës.
Kjo do të thotë që fëmija nuk mund të edukohet në vakum ose në izolim. Prandaj, që një fëmijë
të edukohet duhet të ketë ndërveprim midis tij dhe mjedisit të tij fizik dhe shoqëror. Me këtë
nënkuptojmë se arsimi është zhvillimi i personalitetit. Somethingshtë diçka që vazhdon brenda
dhe jashtë shtëpisë dhe në shkollë. Me fjalë të tjera, arsimi është një aktivitet i të gjithë
komunitetit.

Kjo do të thotë që arsimi përdoret në transmetimin e vlerave kulturore. Një implikim i

rëndësishëm i shikimit të arsimit si transmetues i vlerave kulturore është fakti që arsimi mund
të ndikohet nga kultura e shoqërisë në të cilën zhvillohet. Për këtë arsye, mund të konkludohet
se për një fëmijë që të arsimohet, duhet të ndikohet nga mjedisi i tij dhe, nga ana tjetër, të jetë
i aftë ta gjykoje atë. dhe është vetëm nga koncepti i bashkëveprimit të vazhdueshëm të individit
dhe shoqërisë së tij që zhvillimi i personalitetit mund të kuptohet si duhet. Ne kemi vërejtur
më lart se arsimi është një mjet përmes të cilit vlerat kulturore të shoqërisë aparticular
transmetohen nga një brez në tjetrin. Përmes këtij procesi, shoqëria është në gjendje të arrijë
konformitetin themelor shoqëror dhe të sigurojë që vlerat, besimet, qëndrimet dhe aspiratat e
saj tradicionale të mirëmbahen dhe ruhen.
Clark (1948) vuri re se një njohuri e përgjithshme dhe pranimi i idealeve dhe qëllimeve të
shoqërisë sonë është thelbësore për të gjithë qytetarët e saj, dhe kjo duhet të arrihet përmes
arsimit, por në një formë, e cila e bën atë në përputhje me lirinë. Kështu që ai pajton qëllimin
e dyfishtë duke thënë se pa dyshim, qëllimi i shoqërisë edukative mund të jetë t'i bëjë njerezit
të përshtatshëm. Por mbivlerësimi duhet të jetë qëllimi për t'i bërë njerezit të lirë. Një shoqëri
ka nevojë për një grup vlerash të qëndrueshme dhe dinamike dhe një qëllim të unifikuar. Kur
konstatohet se programet kuptimplota ekonomike, politike dhe sociale mund të ndërmerren
për përfitimet e përgjithshme të qytetarëve. Të jesh një person plotësisht i zhvilluar në një
shoqëri të tillë, nënkupton anëtarësimin e plotë dhe kreativ të saj me fuqitë për ta ndryshuar
atë.

Ottaway (1980) pretendoi se transmetimi i kulturës mbetet ende një funksion jetësor dhe nuk
duhet të hidhet poshtë si thjesht konservator në kuptimin e të qenit i modës së vjetër. Ai
paralajmëroi që fëmijët tanë janë potencialisht shoqëria e së ardhmes, e cila ende i përket
komunitetit josocial dhe arsimi në këtë respekt mund të konsiderohet si një socializim i të
rinjve. Arsimi varet nga mënyra totale e jetës së një populli në një shoqërisë. Kjo sugjeron që
lloji i arsimit të ofruar do të ndryshojë nga shoqëria në shoqëri. Përveç kësaj, secila shoqëri ka
normat e saj, vlerat dhe personat e saj idealë që qëndrojnë qartë për imitimin e brezave të rinj.
Meqenëse të gjitha këto shoqëri nuk janë të njëjta, atëherë kjo do të thotë që një njeri që
konsiderohet si hero në një shoqëri për shkak të kontributeve të tij në zhvillimin arsimor të
shoqërisë nuk mund të konsiderohet si i tillë në një shoqëri tjetër ku arsimi nuk i jepet përparësi
në skemën e përditshme të tyre. Prandaj, nënkupton që fëmijët kishin njerëz të ndryshëm për
t'u imituar në shoqëri të ndryshme.

Agjenti i Ndryshimit

Eshte logjike të presim që lloji i arsimit i dhënë në secilën shoqëri do të ndryshojë herë pas
here me ndryshimin e shoqërisë. Shumë shkrimtarë kanë argumentuar se arsimi është një nga
shkaqet e ndryshimit të shoqërisë në shoqëri, por një shkollë tjetër e mendimit është e
mendimit, se ndryshimi arsimor ka tendencë të ndjekë ndryshime të tjera shoqërore, në vend
që t'i fillojë ato. Ottaway (1980) vuri re se traditat e ndryshimit buronin në mendjet e njerëzve;
shpesh në mendjen e një njeriu. Individët e jashtëzakonshëm shpikin teknika të reja dhe japin
vlera të reja për shoqërinë e tyre. Këto ide lindin nga ndikimi i njerëzve në kulturën e tij, por
nuk e ndryshojnë kulturën derisa ato të ndahen dhe transmetohen nga një grup shoqëror. Në
vetë nënshtrimin e tij, Boocock (1972) vuri në dukje se shoqëritë që pësojnë ndryshim të
shpejtë shoqëror ose modernizim kanë probleme të veçanta në përshtatjen e sistemit arsimor
me nevojat e fuqisë punëtore në botë. Ata shpesh sugjerojnë mungesa të personave me lloje të
veçanta të inxhinierisë dhe fushave të tjera teknike të të mësuarit dhe mund të kenë vështirësi
në mbajtjen e personave me aftësi të vlefshme pasi të kenë përfunduar arsimin e tyre.

Rendi hierarkik

Një fushë tjetër e marrëdhënies midis arsimit dhe shoqërisë është përmes rregullimit të të gjithë
shoqërisë në një rend hierarkik, që është, përmes strukturës shoqërore, në të cilën arsimi luan
një rol të shquar dhe të rëndësishëm në fi xing individët e arsimuar klasat intosociale. Ottaway
(1980) vuri re se arsimi është procesi i përgatitjes së njerëzve për të fi t në këtë strukturë
komplekse shoqërore dhe për të luajtur role të veçanta shoqërore si anëtarë të më shumë se një
grupi institucional. Individët duhet të mësojnë të jenë baballarë ose nëna, mësues shkolle ose
nëpunës civilë, dyqanxhinj ose priftërinj. Ata duhet të mësojnë të mbajnë ligjin, të kuptojnë se
si qeverisen dhe të jenë të përgatitur të provojnë dhe ndryshojnë lëvizjet shoqërore kur të
shohin se ato mund të përmirësohen.

Përgatitja për të ardhmen

Edukimi si një fenomen shoqëror ka të bëjë edhe me përgatitjen e fëmijës për profesionin e tij
të ardhshëm në jetë. Ky është një nga funksionet kryesore ekonomike të arsimit dhe kjo është
në interesin e kombit dhe të individit. Përmes edukimit një individ njeh strukturën e shoqërisë
dhe llojet e ndryshme të marrëdhënieve që dalin midis atyre strukturave në shoqëri. Fëmija
mësohet se si të kryejë role të ndryshme nga struktura shoqërore në shoqëri. Këto role janë të
ndërlidhura. Për shembull, roli i babait është një rol relativ; një baba mund të jetë djalë për një
person tjetër. Pra, edukimi lejon që fëmija të kryejë rolin e tij në mënyrë adekuate brenda
strukturës shoqërore në shoqëri. Fëmija mësohet se si të kryejë role të ndryshme nga struktura
shoqërore në shoqëri. Këto role janë të ndërlidhura. Për shembull, roli i babait është një rol
relativ; një baba mund të jetë djalë për një person tjetër. Pra, edukimi lejon që fëmija të kryejë
rolin e tij në mënyrë adekuate brenda strukturës shoqërore në shoqëri. Për më tepër, fëmija
është në gjendje të kuptojë rrjetin e marrëdhënieve ndërmjet institucioneve të ndryshme sociale
që përbëjnë shoqërinë. Gjithashtu me rëndësi janë funksionet e ndryshme që kryhen nga secili
institucion shoqëror në shoqëri. Si një individ, secili institucion ka funksionet e përcaktuara
për të kryer në shoqëri dhe funksionet e secilit institucion që ndryshojnë nga njëri në tjetrin
madje mendojnë se janë kompliment.

Ndërveprimi shoqëror

Një aspekt tjetër i marrëdhënies midis arsimit dhe shoqërisë është në fushën e ndërveprimit
shoqëror. Ndërveprimi shoqëror mund të përcaktohet për çdo lidhje midis njerëzve dhe
grupeve, e cila ndryshon sjelljen e njerëzve në grup. Fëmija ka nevojë për bashkëveprim
shoqëror para se ai të fitojë kulturën e shoqërisë së tij. Ky bashkëveprim në shoqëri është, pra,
pjesë e edukimit të fëmijës, me kusht që ai lloj ndërveprimi të sjellë ndryshime pozitive në
sjelljen e fëmijës në një drejtim të duhur, siç kërkohet nga sistemi arsimor. Një pikë e
rëndësishme këtu është që fëmija ka marrë pjesë në ndërveprimin në grup shumë kohë para se
të fillojë të marrë pjesë në shkollë dhe më e zakonshmja midis bashkëveprimeve në këto grupe
është brenda familjes dhe grupit të bashkëmoshatarëve. Këto grupe në të cilat fëmija
ndërvepron i japin atij mundësinë e tolerancës nga qarqet e gjera në shoqëri. Nga kontaktet e
tij shoqërore, ai mëson rolet e tij në grupe të ndryshme dhe kjo ndikon në zhvillimin e
personalitetit të tij.

Edukimi dhe Arsimi

Edukimi do të thotë një ndryshim në sjelljen e njeriut. Do të thotë permiresim i aftësisë së një
njeriu për të zgjedhur alternativën më të mirë në dispozicion në çdo rrethanë me të cilën
përballet. Do të thotë zhvillimi i personit për ta përgatitur atë për të adoptuar qasjen më të mirë
ndaj një problemi në çdo kohë të dhënë. Arsimi përcaktohet si aftësia e rregullimit të një situate
në ndryshim dhe permiresim i jeteses. Arsimi është më shumë sesa një investim ekonomik:
është një input thelbësor nga i cili varet jeta, zhvillimi dhe mbijetesa e njeriut. Të gjithë e dimë
se është përgjegjësia e të gjithëve në një vend të arsimojnë; qofshin prindër, të rritur, fëmijë
apo mësues, në sektorin publik ose privat, arsimi është përgjegjësi e të gjithëve. Por sidoqoftë
ne i shohim nevojat dhe problemet. Shumica prej nesh do të pajtoheshim që roli i arsimit është
të ndihmojë në sigurimin e mundësisë për të gjithë njerëzit të zhvillohen sa më plotësisht të
jetë e mundur. Arsimi duhet të jetë një mjet për të fuqizuar fëmijët dhe të rriturit ashtu që të
bëhen pjesëmarrës aktivë në transformimin e shoqërive të tyre. Të mësuarit duhet të
përqendrohet gjithashtu në vlerat, qëndrimet dhe sjelljet që u mundësojnë individëve të
mësojnë të jetojnë së bashku në një botë të karakterizuar nga diversiteti dhe pluralizmi. Prandaj
arsimi ka një rol vendimtar afatgjatë në zhvillimin e një njohurie dhe kuptimi të të drejtave të
njeriut, bazës së vlerave që ato përfaqësojnë dhe aftësive të kërkuara për të forcuar një kulturë
demokratike.
Rolet e arsimit
Roli i arsimit është i pashmangshëm në prodhimin e gjeneratës së re që mundëson zgjidhjen e
problemeve reale në shoqërinë tonë. Numri i sotëm gjithnjë e në rritje i njerëzve kryesisht nuk
janë të kënaqur me arsimin e tyre bazë dhe përpiqen të marrin arsim të mesëm ose të lartë në
mënyrë që të plotësojnë kërkesat e shoqërisë bashkëkohore. Ata sakrifikojnë kohën dhe paratë
e tyre dhe ndonjëherë edhe shëndetin e tyre për të rritur nivelin arsimor sepse e kuptojnë se
arsimi është pasaporta e tyre për të ardhmen dhe për nesër.
Shkolla gjithashtu mund të luajë një rol në mbështetjen e zhvillimit të të rinjve drejt një sensi
pozitiv të identitetit etnik. Për shembull, ata mund të organizojnë disa programe që mund të
ndërtojnë ndjenjën e tyre të ndërveprimit midis etnisë. Në të njëjtën kohë, ata mund të
përmirësojnë kuptimin e tyre për etnitë e tjera. Duke zbatuar këto programe, ata do të njohin
pikat e forta dhe unike të identitetit etnik në Malajzi. Kur studentët kanë kuptim të plotë në
identiteti etnik, ata do të bëhen më tolerantë dhe respekt ndaj grupit etik të të tjerëve.
Shërbimi komunitar është një fushë tjetër e kurrikulës që mund të ndihmojë në kultivimin dhe
rrënjosjen e ndjenjës së identitetit kombëtar. Mund të jetë një pjesë e rëndësishme e edukimit
qytetar, me kusht që të konceptohet si duhet se jo vetëm të bësh vepra të mira. Mund të
kontribuojë në përpjekjen për të futur vlerën e solidaritetit midis racave, veçanërisht atyre
adoleshentë. Ai përfshin aktivitetin që thekson tolerancën dhe vlerën e harmonisë, pavarësisht
nga feja dhe aspekti i racës. Për shembull, moduli i kombësisë mund t'i ndihmojë ata të mësojnë
dhe të dinë në thellësi për vendin e tyre dhe të tjerët për zakonin dhe kulturën. Në të njëjtën
kohë, ata e dinë veçantinë e kulturës së të tjerëve. Prandaj, qëllimi i programi i komunitetit
është të ngulisë një ndjenjë të qytetarisë, përmes së cilës studentët mësojnë rëndësinë e
kontributit për komunitetin e tyre, shoqërinë në përgjithësi dhe kombin. Duke bërë shërbim në
komunitet, studentët do të zhvillojnë gjithashtu një ndjenjë të detyrës qytetare dhe përkushtimit
ndaj kombit. Përveç kësaj, krijimi i Sekolah Wawasan gjithashtu mund t'i ndihmojë studentët
të jenë në gjendje të përzihen me studentë të fesë tjetër. Kjo mund t'u japë atyre një mundësi
për të bashkëvepruar në aktivitetet e të tjerëve. Mund t'i ndihmojë ata që të jenë më fleksibël
në gjykimin e fesë së të tjerëve dhe të zgjerojnë pikëpamjen e tyre për aspekte të caktuara në
racat e tjera.
Identiteti kombëtar përmes arsimit
Në shume shtete, feja është një institucion jetësor në jetën e shoqërisë. Feja jo vetëm që
konsiderohet si udhëzim shpirtëror, por gjithashtu mund të konsiderohet si identitet etnik për
prejardhjen e dikujt. Identiteti etnik mund të konsiderohet si ndjenja e vetvetes e individit për
sa i përket anëtarësimit në një grup të veçantë etnik. Identiteti etnik zakonisht shihet si përqafim
i aspekteve të ndryshme duke përfshirë vetë-identifikimin, ndjenjat e përkatësisë dhe
përkushtimin ndaj një grupi, një ndjenjë të vlerave dhe qëndrimeve të përbashkëta ndaj grupit
etnik të vet. Bashkëpunimi harmonic dhe vlerat e tjera fetare që kanë shumë të përbashkëta
pranohen dhe praktikohen, të cilat nga ana tjetër formojnë bazën për ndërtimin e një shoqërie
të bashkuar. Dallimet nga aspektet e fesë, gjuhës dhe kulturës janë mjaft sfiduese për qeverinë
për të menaxhuar dhe ndryshimi është më i vështirë pasi secili vazhdon të ketë përparësi për
njerëzit e tij në zgjedhjen e miqve, duke ofruar punë dhe në ndërveprimin e përditshëm që
mund të çojë në polarizim etnik. Si mund të shmanget?
Edukimi mund të konsiderohet si përpjekje sistematike që ndërtohet nga shoqëria për të ofruar
njohuri, vlerë, qëndrim dhe aftësi.
Edukimi nënkupton udhëzime që u jepen fëmijëve. Edukimi është: "Aktiviteti dhe përpjekja
njerëzore për të përmirësuar personalitetin e tij për të forcuar potencialin personal (mendimi,
iniciativa, kreativiteti dhe ndërgjegjja e mirësisë) dhe fizike (pesë shqisat dhe aftësitë)".
Edukimi do të thotë gjithashtu që agjencitë përgjegjëse për vendosjen e qëllimeve / objektivave
arsimore, përmbajtja dhe organizimi i sistemit arsimor, këto institucione përfshijnë: familjen,
shkollën dhe komunitetin (shtetin).
Sipas mendimit të Abraham Maslow është i famshëm për teorine e tij që një fëmijë
konsiderohet të ketë potencial dhe aftësi, si dhe përvoja dhe detyra e arsimit duhet të realizohet.
Edukimi sipas udhëzimeve është një përpjekje e vetëdijshme për të zhvilluar personalitetin dhe
aftësinë brenda dhe jashtë shkollës dhe zgjat një jetë të tërë.
Nga perspektiva e disa ekspertëve që globalizimi ka pasur një efekt të thellë në sistemet
arsimore në vendet e zhvilluara dhe në zhvillim, me shumë prej pasojave të tij të
paparashikuara. Shoqëritë bashkëkohore janë në një periudhë ndryshimesh të thella, ku
hapësira-koha kombëtare ka humbur, gradualisht, që nga vitet 1970. Primari në lidhje me
rëndësinë në rritje të hapësirë-kohës globalisht dhe lokalisht ka çuar në krizën e kontratave
sociale kombëtare, të cilat formuan bazën e zhvillimit modern të shteteve qendrore (Dworkin
et al., 2013). Kushtet shoqërore dhe natyrore përcaktojnë rolin dhe funksionin e edukimit
brenda marrëdhënies midis arsimit dhe shoqërisë, tipari më i spikatur i arsimit është ana e tij
komunale. Konteksti shoqëror është i domosdoshëm që arsimi të funksionojë mirë. Shoqëria
dhe arsimi plotësojnë njëra-tjetrën. Shoqëria nuk mund të vazhdojë pa arsimim dhe anasjelltas.
Edukimi prek jo vetëm personin që është i shkolluar por edhe i gjithë komuniteti duke u nisur
nga familja e tij / saj. Me fjalë të tjera, rritja e numrit të mjaftueshëm të njerëzve efikas për një
shoqëri më të prosperuar është detyrë e arsimit dhe institucioneve arsimore të cilat kanë
funksione të caktuara në komunitet. Secili institucion arsimor krijon marrëdhënie gjatë gjithë
marrëdhënieve të ndërsjella dhe bashkëveprimet.
Edukimi si fenomen është njëkohësisht një themel shoqëror dhe një proces që ndodh në
shoqëri. Nëse vendoset një sekuencë paraprake dhe hierarkike, shoqëria mund të konsiderohet
si objektiv dhe arsimi mund të konsiderohet si mjeti i domosdoshëm i këtij objektivi. Në këtë
drejtim, për të hulumtuar në marrëdhënia funksionale midis arsimit dhe shoqërisë dhe
institucioneve të tjera të saj ka një rëndësi të madhe për zhvillimin e komunitetit (Mimar
Türkkahraman, 2012).
Ekziston një traditë e gjatë dhe e gjerë e shkencave shoqërore dhe teorive sociologjike, duke
filluar me shpikjen e fjalës "sociologji" nga August Comte në 1838. Këto teori japin një sërë
shpjegimesh që mund të përdoren për të shqyrtuar çështje dhe probleme në sistemet arsimore
dhe kuptojnë më mirë rolin e mësuesve dhe të mësimdhënies në shkollat dhe shoqërinë. Të
gjitha teoritë evoluojnë. Siç përshkruhet, teoritë e ndërveprimit, funksionimit dhe konfliktit
kanë kaluar nëpër faza që u përpoqën të shpjegonin sistemet arsimore të kohës dhe të reagonin
ndaj teorive të mëparshme që ishin joadekuate për të shpjeguar shqetësimet e sistemit arsimor.
Trendet e fundit i shohin shkollat si "terren të kontestuar" për përcaktimin e programeve
mësimore që plotësojnë nevoja të ndryshme. Gara, klasa dhe çështjet gjinore janë bërë tema
mbizotëruese në këtë literaturë të kohëve të fundit. Sadovnik diskuton teorinë dhe trendet
postmoderne në leximin tjetër. Shkurtimisht, teoricienë të ndryshëm na ndihmojnë të
mendojmë ndryshe ndërsa përpiqemi të shpjegojmë pse shkollat funksionojnë ashtu si
veprojnë. Kjo gamë e gjerë e teorive paraqet shumë mënyra alternative të të menduarit për
shkollat dhe është e vlefshme ndërsa politikëbërësit dhe studiuesit përpiqen të gjejnë zgjidhje
për problemet e shumta që shqetësojnë arsimin sot, në vendet e zhvilluara dhe ato në zhvillim

Kuptimi i arsimit përmes teorisë sociologjike

Edukimi si institucion konservatorë ka funksionet si më poshtë: (1) Funksioni i socializimit,
(2) Funksioni i kontrollit shoqëror, (3) Shoqëria e ruajtjes së kulturës (4) Funksionet e trajnimit
dhe zhvillimi i fuqisë punëtore, (5) Funksioni i përzgjedhjes dhe shperndarjes (6) Funksioni i
arsimit dhe ndryshimit shoqëror, (7) Funksioni i riprodhimit kulturor, (8) Funksioni i difuzionit
kulturor, (9) Funksioni i përmirësimit shoqëror, dhe (10) Funksioni i modifikimit shoqëror.

Bazuar në procesin e riprodhimit kulturor, përpjekjet për të edukuar fëmijët të duan dhe të
respektojnë rendin e institucioneve shoqërore dhe traditat që janë krijuar është detyrë e
shkollës. Përfshihen në këto institucione sociale duke përfshirë familjen, institucionet fetare,
agjencitë qeveritare dhe institucionet ekonomike. Në fillim të periudhës së arsimit, është një
kohë thelbësore për formimin dhe zhvillimin e adoptimit të këtyre vlerave. Periudha për
formimin dhe përpjekjet e zhvillimit të kryera para birësimit të këtyre fëmijëve janë në gjendje
të kenë aftësinë për të kritikuar dhe vlerësuar në një mënyrë racionale. Shkollat u premtojnë
fëmijëve një ide se çfarë aspirohet nga institucionet sociale. Fëmijët inkurajohen, udhëzohen
dhe drejtohen të ndjekin modelet e sjelljes së të rriturve në mënyra rituale specifike, përmes
dramës, vallëzimit, këndimit e kështu me radhë, të gjitha këto që përbëjnë synimet e vërteta të
kulturës mbizotëruese. Përmes fëmijëve të tillë, fëmijët mësohen të jenë të sjellshëm me të
moshuarit, të respektojnë dhe t'u përmbahen normave në fuqi. Institucionet fetare mësojnë se
si adhuruesit adhurojnë Zotin me anë të ndonjë procedure të veçantë.
Agjencitë qeveritare mësojnë se si fëmija më vonë, pasi ishte bërë një qytetar i plotë, duke
përmbushur detyrimet e shtetit, ka një frymë patriotike dhe vetëdija janë qytetarë. Të gjitha
mësimet dhe zakonet në fillim zhvillohen përmes një procesi të proceseve emocionale, jo
njohëse. Në procesin e të mësuarit për të ndjekur modelin e references për rendin shoqëror që
është vendosur dhe institucionalizuar, fëmijët mësojnë të përshtaten me vlerat tradicionale ku
ndërtohen institucionet tradicionale. I gjithë procesi në të cilin fëmijët mësojnë të ndjekin
modelet dhe vlerat që mbizotëron kultura quhet proces i socializimit.
Procesi i socializimit duhet të shkojë së bashku me natyrshëm dhe të qetë, sepse të gjithë e
dimë se sa të rëndësishme janë fazat e hershme të procesit të socializimit. Prindërit dhe familja
shpresojnë që shkolla mund të zbatojë mirë procesin e socializimit. Në këto institucione,
mësuesit në shkollë shihet si një model dhe konsiderohet të jetë ndërmarrja e prindit (familja
dhe komuniteti) në mënyrë që fëmijët të kuptojnë dhe pastaj të përvetësojnë vlerat kulturore të
shoqërisë.
Willard Waller në lidhje me këtë e konsiderojnë shkollën, veçanërisht në zonat rurale, si një
muze që ruan virtytet (muzeu i virtyteve). Me këto supozime, publiku dëshiron dhe personeli
i tij mësimor në shkollë duhet të jetë në gjendje të mësojë virtytet e komunitetit (virtytet e
vjetra), ose vlerat e përgjithshme dhe besohet të jetë një modë dhe një pamje e shoqërisë. Të
sigurojë edukim në lidhje me disiplinën, respektimin dhe bindjen ndaj udhëheqjes,
gatishmërinë për të punuar shumë, shtetësinë dhe jetën demokratike, respektin, vlerat e luftës
kombëtare, ndjenjën e drejtësisë dhe barazisë, sundimin e ligjit dhe legjislacionin dhe kështu,
me sa duket agjencitë kryesore. Më kompetentët janë institucionet arsimore. Shkollat morën
përsipër detyrën për të kryer përpjekje për të devijuar vlerat kulturore të shoqërisë duke mësuar
vlerat që bëhen një mënyrë të jetës së shoqërisë dhe kombit. Për të përmbushur funksionet dhe
detyrat e shkollës vendosni programe arsimore dhe kurrikulë, së bashku me metodat dhe
teknikat janë pedagogjike, në mënyrë që transmetimi i këtyre vlerave të zhvillohet normalisht
dhe pa probleme.

Funksioni i Kontrollit Social

Shkollat në ngulitjen e vlerave dhe besnikërisë ndaj rendit tradicional të shoqërisë duhet të
shërbejnë gjithashtu si agjensi të shërbimit shkollor për të kryer mekanizmat e kontrollit
shoqëror. Durheim shpjegoi se edukimi moral mund të përdoret për të frenuar ose zvogëluar
vetitë e egoizmit tek fëmijët për të qenë individuale është një pjesë integrale e komunitetit në
të cilin fëmija duhet të ketë një vetëdije dhe përgjegjësi shoqërore (Jeane, 1983, f. 8). Përmes
këtij lloji të edukimit individët përvetësojnë vlera shoqërore dhe ndërveprimin e vlerave niiai
në jetën e përditshme, atëherë si individ si anëtar i shoqërisë nga ai gjithashtu kërkohet të
sigurojë mbështetje dhe përpjekje për të ruajtur rendin shoqëror mbizotërues. Shkolla si një
institucion që shërben për të ruajtur dhe zhvilluar urdhërat e kontrollit shoqëror dhe shoqëror
duke përdorur programet e asimilimit dhe vlerat e nëngrupeve të ndryshme, në vlerat
dominuese të cilat kanë dhe bëhen një model i modës për shoqërinë.
Shkollat shërbejnë për të bashkuar vlerat dhe mënyrën e jetesës së etnive të ndryshme, duke u
bërë një pikëpamje e pranueshme e tërë etnisë.
Prandaj, mund të thuhet se shkolla shërben si një mjet bashkimi dhe çdo rryme dhe pikëpamjeje
për jetën e përqafuar nga studentët. Për shembull, shkollat në Indonezi, shkollat duhet të
ngulitin vlerat e Pancasila-s të përqafuara nga kombi i Indonezisë tek fëmijët në shkollë.

Funksioni i Përzgjedhjes, Trajnimit dhe Zhvillimit të Fuqisë Punëtore

Nëse vëzhgojmë se çfarë po ndodh në shoqëri në mënyrë që të përgatisim fuqinë punëtore për
një pozitë të caktuar, atëherë atje do të jenë tre aktivitete, përkatësisht aktivitetet, trajnimi për
një pozicion dhe zhvillimi specifik i fuqisë punëtore. Procesi i përzgjedhjes po ndodh në të
gjitha fushat. Për të hyrë në një shkollë të veçantë duhet të ndiqni provime të caktuara, për të
hyrë në një pozicion të caktuar duhet të ndjekë testimin e aftësive të caktuara.
Në mënyrë të ngjashme për të marrë detyrën në një punë të veçantë, atyre u kërkohet të ndjekin
përzgjedhjen në mënyra që synojnë të marrin fuqi punëtore të kualifikuar dhe përputhje të aftë
me pozicionin që do të trajtohet. Shkolla si një institucion që shërben për trajnimin dhe
zhvillimin e fuqisë punëtore eshte nje institucion shume i rendesishem. Mësimet në shkollë i
përmbahen parimeve te udhëheqjes, nxisin ndjenjën e përgjegjësisë për detyrën, detyrën e
disiplinës në përputhje me rregullat e paracaktuara. Shkollat gjithashtu arsimojnë në mënyrë
që dikush të vlerësojë dinjitetin e qenieve njerëzore, duke i trajtuar qeniet njerëzore si qenie
njerëzore, duke marrë parasysh të gjitha talentet për hir të suksesit në detyrat e tij.
Shkolla ka funksionin e mësimdhënies, trajnimit dhe edukimit. Praktikohet funksioni i
mësimdhënies për të përgatitur personel të aftë në fushën e ekspertizës. Funksioni për të marrë
trajnimin e personelit të aftë në përputhje me fushat e tyre, duke qenë funksioni i arsimit për
të përgatitur një person për të qenë një punëtor në përputhje me fushën. Pra, funksioni i arsimit
është një zhvillim personal shoqëror.

Funksioni i Edukimit dhe Ndryshimit Social

Arsimi ka një funksion për të mbajtur ndryshimin shoqëror permes: (1) riprodhimi i kulturës,
(2) përhapja e kulturës, (3) zhvillimi i analizës kulturore të institucioneve institucionale-
tradicionale, (4) të bëjë ndryshime ose modifikime në nivelin ekonomik të tradicionale
shoqërore, dhe (5) bëjnë ndryshime më thelbësore për institucionet tradicionale që janë
humbur. Shkolla shërben si riprodhues kulturor gjë qe e ben shkollën si një qendër kërkimi
dhe zhvillimi. Disa herë procesi i industrializimit dhe modernizimit të arsimit ka mësuar vlera
dhe zakone të reja, të tilla si orientimi ekonomik, pavarësia e orientimit, mekanizmi i
konkurrencës i një qëndrimi të shëndetshëm, të palodhur, ndërgjegjësimi për jetën e një
familjeje të vogël, ku vlerat janë të gjitha të domosdoshme për zhvillimin ekonomik shoqëror
të një kombi. Përpjekjet e shkollës për të mësuar sistemin e vlerave dhe perspektivën shkencore
dhe racionale në krahasim me vlerat dhe pikëpamjet për jetën gjatë, le të shkojnë dhe t'i
dorëzohen fatit, nuk kanë guximin për të rrezikuar, ajo është mësuar nga shkollat që nga
procesi i modernizimit të ndryshimeve shoqërore. Përdorimi i mënyrave shkencore të të
menduarit, mënyrave të analizës dhe konsideratave racionale, si dhe aftësia e një vlerësimi
kritik të njerëzve do të priren të mendojnë objektivisht dhe më të suksesshëm në zotërimin e
mjedisit natyror. Institucionet arsimore përveç funksionit si prodhues i vlerave të reja kulturore
gjithashtu u shërben prodhuesve të vlerave të reja kulturore, shërben gjithashtu si përhapje e
kulturës (difuzion kulturor). Politikat sociale merren më pas bazuar në rezultatet e kulturës dhe
përhapjes kulturore.
Shkollat jo vetëm që po përhapin zbulime dhe informacione të reja, por gjithashtu ngulitin
qëndrime, vlera dhe mënyrë jetese që gjithçka e re mund të sigurojë lehtësi dhe të japë shtysë
për ndryshime të qëndrueshme shoqërore. Funksioni i edukimit në ndryshimet shoqërore, në
mënyrë që të përmirësojë aftësinë e analizës kritike, shërben për të rrënjosur besimet dhe vlerat
e një mënyre të re të të menduarit të njerëzve. Edukimi në epokën e epokës moderne ka arritur
të krijojë një brez të ri të aftësive të të menduarit krijues dhe kritik, qëndrimet nuk heqin dorë
lehtësisht nga situata ekzistuese dhe zëvendësohen me një qëndrim që i përgjigjet
ndryshimeve. Mënyrat e të menduarit dhe qëndrimet që do të shkëputen nga varësia
dhe zakone strehimi për të tjerët, veçanërisht për ata me pushtet. Arsimi kryesisht drejtohet për
të marrë një pavarësi politike, shoqërore dhe ekonomike, siç propozohet nga Paulo Friere. Në
shumë vende, veçanërisht llogariten Ndikimi dhe përpjekjet e zhvillimit mendimi kritik mund
të sigurojë modifikimin (ndryshimin) e hierarkisë socio-ekonomike. Prandaj, zhvillimi i
mendimit kritik jo vetëm efektiv në zhvillimin e mendimit kritik individual si qëndrimi,
gjithashtu ndikon në vlerësimin publik të vlerës së luftës njerëzore drejt të drejtave të barazisë
si politike, sociale dhe ekonomike. Nëse institucionet e shoqërisë tradicionale dhe ekonomia
shoqërore dominohen nga fisnikëria dhe elita në pushtet, atëherë nga procesi i shpejtë i
modernizimit urdhërat socio-ekonomikë dhe politikë drejtohen nga vlerësime dhe arsyetimi
është racional. Prandaj lindin institucionet ekonomike, sociale dhe politike të cilat bazohen në
drejtësi, barazi dhe barazi. Prania mund të ndodhë në të gjithë shtresat shoqërore të marra
përmes mjeteve të objektivit dhe hapjes, për shembull në formën e lëvizshmërisë vertikale
konkurruese.
Funksioni në Shkollat Publike
Paraprakisht është diskutuar për tre format e arsimit: arsimi zyrtar, arsimi joformal dhe arsimi
joformal. Edukimi zyrtar quhet edhe shkolla. Prandaj, shkollat nuk janë institucioni i vetëm që
ofrojnë arsim, por ka agjenci të tjera që gjithashtu ofrojnë arsim. Shkolla si një ofrues i arsimit
kady funksione: (1) si partner i komunitetit dhe (2) si prodhues i punës. Shkolla si partner i
komunitetit do të ndikohet nga stili i përvojës së dikujt në një mjedis të komunitetit. Përvoja
në grupe të ndryshme njerëzish, lloji i leximit, shikimit dhe aktivitete të tjera në komunitet
mund të ndikojnë në funksionin e luajtur nga shkolla. Shkollat gjithashtu shqetësohen për
ndryshimet mjedisore në një person në shoqëri. Ndryshimet në mjedis, ndër të tjera, mund të
bëhen përmes funksionit të shërbimit udhëzues, duke siguruar një forum për komunikim midis
shkollës dhe institucioneve të tjera shoqërore në komunitet. Në vend të pjesëmarrjes së
vetëdijshme të një personi për të mësuar gjithnjë nga shoqëria, në një farë mase të ndikuar nga
detyrat e mësimit dhe udhëzimet që bëhen në shkolla. Funksionet e shkollës si partner i
komunitetit do të ndikohen nga një sasi e vogël, si dhe nga mungesa e shfrytëzimit funksional
të burimeve të të mësuarit në komunitet. Një mori burimesh të të mësuarit në komunitet siç
janë ekzistenca e atyre burimeve, bibliotekat, muzetë, gazetat, revistat dhe kështu me radhë
mund të përdoren nga shkollat për të përmbushur funksionin e arsimit.
Si prodhues i nevojave arsimore të komunitetit shkollor dhe publikut kanë një lidhje racionale
midis të dyjave. Së pari, përputhshmëria e funksionit midis arsimit të luajtur nga shkolla me
atë që shoqëria ka nevojë.
Së dyti, saktësia e synimeve ose synimeve të arsimit të trajtuara nga shkollimi institucional do
të përcaktohet gjithashtu nga qartësia e formulimit të një kontrate midis shkollës si kamarier
me publikun si blerës. Së treti, përmbushja me sukses e funksionit të shkollës si një urdhër i
shërbimit komunitar do të ndikohet pjesërisht nga lidhje objektive midis dy palëve. Këto lidhje
objektive mund të jenë shqetësuese dhe dhënia e përfitimeve të caktuara si financimi, lehtësitë
dhe garancitë e tjera objektive që sigurojnë kuptimin thelbësor të ekzistencës dhe produkteve
shkollore.
Dimensioni shoqëror i arsimit shkon përtej marrëdhënieve ndërpersonale dhe zhvillimit të
aftësive shoqërore të cilat do të mbështesin studentët gjatë gjithë jetës së tyre. Vetë arsimi
mbështet sistemin shoqëror; ajo mbështet idealet dhe qëllimet kolektive të qytetarëve të saj.
Nga njëra anë, arsimi mbron konsensusin në mendimin dhe bashkëpunimin shoqëror. Nga ana
tjetër, arsimi inkurajon njerëzit të shqyrtojnë vendet ku një shoqëri mund të ketë nevojë për
përmirësim. Teoritë e shkencave shoqërore në lidhje me arsimin ofrojnë një kornizë të
dobishme për të shqyrtuar dimensionin shoqëror dhe kuptimin e tij.

Ndërton marrëdhënie shkollë-komunitet

Një shkollë është një pjesë integrale e komunitetit. Ajo që mësohet në një klasë ndikon tek
nxënësit, prindërit e tyre, mësuesit, personeli dhe rrjedh në pjesën tjetër të komunitetit.
Sjellja e pranueshme në shkollë duhet gjithashtu të përkthehet në sjellje të pranueshme në
komunitet, dhe anasjelltas. Për t'i dhënë kuptim dimensionit shoqëror, shkollat duhet të
punojnë me komunitetin e tyre për të zhvilluar programe që përfshijnë studentët me
komunitetin e tyre dhe për të zhvilluar programe që përfshijnë anëtarët e komunitetit me
shkollën.
 Ul pabarazinë sociale

Kuptimi i dimensionit shoqëror shtrihet përtej kufijve të klasës. Për të zvogëluar pabarazinë
sociale në botën e jashtme, arsimtarët duhet të sigurojnë mundësi të barabarta për të gjithë
nxënësit brenda mureve të shkollës. Arsimi synon të nivelojë mundësitë për grupe të
cenueshme - përfshirë studentët me aftësi të kufizuara, studentët me status më të ulët socio-
ekonomik dhe studentët që i përkasin grupeve të pakicave - duke adresuar këto pabarazi. Duke
zhvilluar politika dhe duke përdorur përpjekje shtesë atje ku është e nevojshme, të gjithë
studentëve mund t'u jepet një shans i drejtë për sukses.

Mbështet Diversitetin e Nxënësve

Jo të gjithë studentët kanë të njëjtat prejardhje, të njëjtat besime ose të njëjtat qëllime jetësore.
Arsimi duhet të jetë fleksibël dhe të marrë parasysh diversitetin. Siç sugjerohet nga teoritë e
shkencave shoqërore në lidhje me arsimin, mësuesit duhet të bëjnë një përpjekje për të gjetur
se çfarë dinë studentët para se të japin mësim, dhe pastaj të marrin këtë njohuri paraprake gjatë
mësimeve. Responsibilityshtë përgjegjësia e mësuesit që t'i bëjë mësimet sa më të rëndësishme
shoqërore, duke lidhur së bashku shoqërinë në përgjithësi me mjedisin e klasës.

Mëson Përgjegjësinë Sociale

Megjithëse shkolla duhet të ruajë idealet kolektive të paqes dhe rendit në një shoqëri, ajo është
gjithashtu një mjedis ku arsimtarët mund të trajtojnë fushat që kërkojnë ndryshime shoqërore.
Teoritë e shkencave shoqërore në lidhje me arsimin lidhen me idenë e drejtësisë sociale dhe
plotësojnë kuptimin dhe përkufizimin e dimensionit shoqëror. Përveç uljes së pabarazisë
sociale, mësuesit duhet të diskutojnë edhe për pabarazinë në klasë. Studentët duhet të bëhen të
vetëdijshëm për problemet sociale në botën e tyre - përfshirë të drejtat e njeriut, shpërndarjen
ekonomike dhe politikën sociale - në mënyrë që të bëhen të rritur proaktivë që nxisin
ndryshime.